(art. 3 ust. 1 pkt. 15 UoR)

--> ilekroć w ustawie jest mowa o:
środkach trwałych – rozumie się przez to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o
przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do
użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:
a) nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i
budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do
lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,
d) inwentarz żywy.
Środki trwałe oddane do używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu
zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy.

(art. 28 ust. 1 pkt. 1 UoR)

--> aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący:
1) środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne – wg cen nabycia lub kosztów
wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych),
pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej
utraty wartości.

(art. 31 ust. 1 UoR)

--> wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego
powiększają koszty jego ulepszenia, polegające na przebudowie, rozbudowie, modernizacji
lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu
ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do użytkowania wartość użytkową, mierzoną
okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy
ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami.

(par. 15 MSR 1)

--> przeczytać samemu !!!

(par. 16 MSR 16)

--> na cenę nabycia lub koszt wytworzenia pozycji rzeczowych aktywów trwałych składają
się:
a) cena zakupu, łącznie z cłami importowymi i nie podlegającymi odliczeniu podatkami od
zakupów, pomniejszona o opusty handlowe i rabaty,
b) wszystkie inne pozwalające się bezpośrednio przyporządkować koszty poniesione w celu
dostosowania składnika aktywów do miejsca i stanu, w którym może on funkcjonować w
sposób zgodny z zamierzeniami kierownictwa,
c) szacunkowe koszty demontażu i usunięcia składnika aktywów oraz koszty
przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym on się znajdował , do których jednostka jest
zobowiązana w związku z nabyciem pozycji rzeczowych aktywów trwałych lub używaniem

składnika rzeczowych aktywów trwałych w danym okresie w celu innym niż wytwarzanie
wyrobów.

(par. 29 MSR 16)

--> jednostka dokonuje wyboru zasady (polityki) rachunkowości dotyczącej sposobu wyceny
opartego albo na cenie nabycia lub na koszcie wytworzenia zgodnie z par. 30, albo na
wartości przeszacowanej zgodnie z par. 31. Wybraną zasadę stosuję się wobec całej grupy
rzeczowych aktywów trwałych.

Zadanie 1

Spółka przyjęła do użytkowania środek trwały o wartości początkowej 100.000 zł. Przyjęto
liniową metodę amortyzacji. Nie oszacowano żadnej wartości rezydualnej po zakończeniu
eksploatacji środka trwałego. Ustalono okres ekonomicznej użyteczności tego środka
trwałego na 10 lat. Po trzech latach zweryfikowano ten okres do 7 lat. Po 6 latach
stwierdzono, że środek trwały będzie użytkowany jeszcze przez dwa lata.

Polecenie

1. Wyznaczyć wartość odpisów amortyzacyjnych w kolejnych latach.

(art. 31 ust. 2 UoR)

--> wartość początkową środków trwałych (…) zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub
umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutek
używania lub upływu czasu.

(art. 32 ust. 1 UoR)

--> odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuję się
drogą systematycznego, planowanego rozłożenia jego wartości początkowej na
ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po
przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie – nie później niż przed
chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością
początkową środka trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji , sprzedaży lub
stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy
likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.

(art. 32 ust. 2 UoR)

--> przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się
okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają w
szczególności:
1) liczba zmian, na których pracuje środek trwały,
2) tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
3) wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą
wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem,

4) prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego,
5) przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka
trwałego.

Rozwiązanie

100.000 zł : 10 lat = 10.000 zł/1 rok

Rok I --> 10.000 zł
Rok II --> 10.000 zł
Rok III --> 10.000zł

(100.000 zł – 30.000 zł) : 4 lata = 17.500 zł/1 rok

Rok IV --> 17.500 zł
Rok V --> 17.500 zł
Rok VI --> 17.500 zł

(70.000 zł – 52.500 zł ) : 2 = 8.750 zł/1 rok

Rok VII --> 8.750 zł
Rok VIII --> 8.750 zł

Zadanie 2

Jednostka przekazała do użytkowania urządzenie, którego istotnym elementem jest silnik.
Przewidywany okres ekonomicznej użyteczności urządzenia wynosi 10 lat, a silnika 4 lata.
Wartość początkowa urządzenia wynosi 40.000 zł, w tym silnika 8.000 zł.

Polecenie

1. Podać wartość odpisów amortyzacyjnych wg UoR i MSR.

(par. 43 MSR 16)

--> każda część składowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych, której cena
nabycia lub koszt wytworzenia jest istotny w porównaniu z ceną nabycia lub kosztem
wytworzenia całej pozycji, jest amortyzowana osobno.

(par. 44 MSR 16)

--> jednostka alokuje początkową wartość pozycji rzeczowych aktywów trwałych na
jej istotne części składowe i amortyzuje osobno każdą taką część.

(par. 45 MSR 16)

--> istotne części składowe pozycji rzeczowych aktywów trwałych mogę mieć taki
sam okres użytkowania i metodę amortyzacji jak inne istotne części tej samej pozycji.
Takie części mogą być grupowane w celu ustalenia odpisu amortyzacyjnego.

(par. 46 MSR 16)

--> jeśli jednostka osobno amortyzuje pewne części pozycji rzeczowych aktywów
trwałych, amortyzuję osobno pozostałą część tej pozycji. Na pozostałą część składają
się jednostkowo nieistotne części. Jeśli jednostka ma wobec nich różne oczekiwania,
dla obliczenia amortyzacji zasadne może być wykorzystanie technik szacunkowych w
celu wiernego odzwierciedlenia stopnia zużycia i okresu użytkowania tych części.

(par. 47 MSR 16)

--> jednostka może zdecydować się na osobne amortyzowanie części pozycji,
których wartość nie jest istotna w porównaniu z całkowitą ceną nabycia lub kosztem
wytworzenia tej pozycji.

Rozwiązanie



wg MSR

40.000 zł = 32.000 zł + 8.000 zł

32.000 zł : 10 lat = 3.200 zł/1 rok

8.000 zł : 4 lata = 2.000 zł/1 rok



wg UoR

40.000 zł : 10 lat = 4.000 zł/1 rok

lub

40.000 zł : 4 lata = 10.000 zł/1 rok

Zadanie 3

Spółka zakupiła samochód o wartości 150.000 zł. Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że
najkorzystniej dla jednostki jest sprzedać samochód po 3 latach eksploatacji. Wiadomo, że
możliwa do uzyskania cena sprzedaży po tym okresie wynosi 30% wartości początkowej.

Po roku okazało się, że nie ma przewidywanego popytu na usługi świadczone przy użyciu
tego środka trwałego, w związku z tym nie ulegnie on takiemu zużyciu jak przewidywano
początkowo. Zdecydowano, że środek trwały będzie wykorzystywany przez 4 lata, przy czym
szacunki wartości rezydualnej zmniejszono do 10% wartości początkowej środka trwałego.

Polecenie

1. Wyznaczyć wartość odpisów amortyzacyjnych w kolejnych latach stosując metodę

amortyzacji wg UoR i MSR

(art. 32 ust. 3 UoR)

--> na dzień przyjęcia środka trwałego do używania należy ustalić okres lub stawkę i
metodę jego amortyzacji. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji
środków trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana,
powodując odpowiednią korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych
odpisów amortyzacyjnych.

(par. 50 MSR 16)

--> podlegającą amortyzacji wartość pozycji rzeczowych aktywów trwałych rozkłada
się w sposób systematyczny na przestrzeni okresu użytkowania.

(par. 51 MSR 16)

--> wartość końcową oraz okres użytkowania składnika aktywów weryfikuje się co
najmniej na koniec każdego roku finansowego i w przypadku, gdy oczekiwania
różnią się od wcześniejszych szacunków, zmianę (zmiany) ujmuję się jako zmianę
wartości szacunkowych zgodnie z MSR 8

(par. 52 MSR 16)

--> odpisów amortyzacyjnych dokonuję się tak długo jak wartość końcowa składnika
aktywów nie przewyższa jego wartości bilansowej nawet wtedy, gdy wartość
godziwa składnika aktywów przewyższa jego wartość bilansową. Remont i
konserwacja składnika aktywów nie zaprzecza potrzebie jego amortyzowania.

(par. 53 MSR 16)

--> podlegającą amortyzacji wartość danego składnika aktywów ustala się po odjęciu
wartości końcowej składnika aktywów. W praktyce wartość końcowa składnika
aktywów jest nieznacząca i z tego względu jest nieistotna z punktu widzenia
obliczania wartości bilansowej składnika aktywów.

(par. 54 MSR 16)

--> wartość końcowa składnika aktywów może wzrosnąć do kwoty równej lub
wyższej od jego wartości bilansowej. W takiej sytuacji nie dokonuje się odpisu
amortyzacyjnego, chyba że wartość końcowa ulegnie obniżeniu do kwoty niższej od
wartości bilansowej składnika aktywów.

Rozwiązanie



wg MSR

(150.000 zł x 0,7) : 3 lata = 35.000 zł/1 rok
150.000 zł – 35.000 zł = 115.000 zł

150.000 zł x 0,1 = 15.000 zł
115.000 zł – 15.000 zł = 100.000 zł

Wg UoR

150.000 zł x 0,3 = 45.000 zł
150.000 zł – 45.000 zł = 105.000 zł
105.000 zł : 3 = 35.000 zł
105.000 zł – 35.000 zł = 70.000 zł
70.000 zł : 4 = 17.500 zł