background image

Ćwiczenie 1 

Temat: 

Podstawy systemu 
Linux. Instalacja i 
konfiguracja. 

Cel ćwiczenia: 

Pierwszym  celem  ćwiczenia  jest  zapoznanie  studenta  ze  środowiskiem 

wirtualizacji  systemów  operacyjnych,  omówienie  konfiguracji  maszyn 

wirtualnych,  zapoznanie  ze  specyfiką  pracy  z  wykorzystaniem  wirtualnych 

systemów operacyjnych.  

Głównym  zagadnieniem  omawianym  w  tym  ćwiczeniu  będzie  instalacja 

systemu  operacyjnego  Linux,  a  w  szczególności  konfiguracja  systemu  plików  i 

partycji  dysku  twardego  komputera    na  potrzeby  instalacji  systemu, 

konfiguracja  pakietów  instalacyjnych,  ustawienie  hasła  administratora  oraz 

inne  czynności  konfiguracyjne  prowadzące  do  pierwszego  uruchomienia 

systemu.  Podczas  ćwiczenia  student  zapozna  się  także  z  podstawowymi 

poleceniami i strukturą plików systemu Linux. 

background image

 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

Systemy operacyjne – Wstęp 

System  operacyjny  to  oprogramowanie  komputera  umożliwiające  zarządzanie  sprzętem 

komputerowym  oraz  odpowiedzialne  za  planowanie  i  wykonanie  zadań    użytkownika  lub 

aplikacji użytkownika. System operacyjny zajmuje się w szczególności: przydzielaniem czasu 

pracy procesora dla poszczególnych zadań, przydzielaniem pamięci RAM do poszczególnych 

zadań oraz taką obsługą sprzętu, która zapewnia brak przerw w dostępie do poszczególnych 

elementów  systemu  komputerowego.    Schematyczny  przepływ  informacji  pomiędzy 

elementami systemu komputerowego przedstawia rysunek 1. 

 

 

 

 

Rynek oprogramowania oferuje nam bogaty wybór systemów operacyjnych. Systemy różnią 

się  od  siebie  przede  wszystkim  przystosowaniem  do  konkretnej  architektury  procesorów, 

ilością  oferowanego  oprogramowania  dodatkowego  wchodzącego  w  skład  systemu  (usługi, 

serwery,  aplikacje),  a  także  licencjami  (od  darmowych  po  bardzo  drogie  systemy 

dedykowane).  

Dzisiejsze  systemy  operacyjne  podzielić  można  na  trzy  główne  rodziny:  systemy  Linux, 

wywodzące  się  z  powstałych  już  w  latach  sześćdziesiątych  systemów  Unix,  systemy 

Aplikacje 

System operacyjny 

Sprzęt 

Użytkownik 

Rysunek 1 Przepływ informacji pomiędzy elementami systemu komputerowego

 

background image

 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

Windows,  tworzone  przez  firmę  Microsoft,  oraz  systemy  Mac  OS  dla  komputerów  firmy 

Apple. 

Maszyny wirtualne – Wstęp 

Maszyna 

wirtualna 

to 

programowe 

odtworzenie 

rzeczywistego 

sprzętu 

komputerowego. Programy (lub systemy) uruchamiane w środowisku wirtualnym zachowują 

się  tak,  jakby  uruchomione  zostały  na  prawdziwym  fizycznym  komputerze.  Środowisko 

wirtualne  kontroluje  wszystkie  odwołania  programu  (systemu)  do  fizycznych  urządzeń 

sprzętowych i jednocześnie symuluje zachowanie i odpowiedzi tych urządzeń.  

Niewątpliwą  zaletą  używania  maszyn  wirtualnych  do  testowania  systemów 

operacyjnych  i  oprogramowania  jest  fakt,  iż  z  wykorzystaniem  maszyn  wirtualnych  można 

uruchamiać  i  testować  oprogramowanie  stworzone  dla  różnych  architektur    procesora  bez 

konieczności  posiadania  fizycznego  sprzętu.  Pozwala  to  administratorom  testować  nowe 

rozwiązania  i  przeprowadzać  testowe  wdrożenia  bez  narażania  rzeczywistego  środowiska 

produkcyjnego (parku serwerowego) na kosztowne przestoje.  

Jednym z najważniejszych atutów maszyn wirtualnych jest fakt, iż wyposażone są one 

we wszystkie urządzenia peryferyjne i interfejsy analogiczne do rzeczywistych komputerów. 

Wirtualne  maszyny  najczęściej  korzystają  z  urządzeń  fizycznego  komputera  (hosta)  na 

którym są zainstalowane. Można zatem podłączać maszynę wirtualną, za pomocą wirtualnej 

karty sieciowej (która tak naprawdę korzysta z rzeczywistej karty sieciowej komputera hosta) 

do  rzeczywistej  sieci  komputerowej,  dzięki  czemu  wirtualny  serwer  będzie  miał  dostęp  do 

sieci  internetowej.  Możliwość  funkcjonowania  wirtualnego  serwera  w  sieci  Internet  jest 

jednym z największych zalet tej technologii, ponieważ klienci łączący się do usług sieciowych 

wirtualnego  serwera  w  żaden  sposób  nie  odczuwają,  iż  korzystają  z  usług  wirtualnego 

systemu.  Wirtualizacja  daje  administratorom  także  inne  mechanizmy  testowania  sprzętu  i 

oprogramowania  np.:  możliwość  podłączania  wirtualnych  nośników  danych,  a  w 

szczególności wirtualnych dysków twardych, co pozwala na testowanie migracji systemu na 

inne  dyski,  tworzenia  kopii  bezpieczeństwa,  tworzenia  macierzy  dyskowych  itp.  Ustawienia 

związane  z  ilością  przydzielonej  pamięci  RAM  pozwalają  sprawdzić,  czy  system  będzie 

pracował  stabilnie  posiadając  daną  ilość  pamięci.    Inną  ciekawą  funkcjonalnością  maszyn 

background image

 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

wirtualnych jest możliwość zapisywania stanu maszyny (tzw. migawki systemu). Pracując na 

rzeczywistym systemie operacyjnym często napotyka się sytuacje, które są w pewien sposób 

nieodwracalne (usunięcie sterownika, zmiana konfiguracji interfejsu sieciowego, utrata pliku, 

utrata  klucza  szyfrującego  itp.)  lub  ich  naprawa  związana  jest  z  długotrwałym  nakładem 

pracy  administratora.  Maszyny  wirtualne  dają  możliwość  zapisania  stanu  maszyny  w  danej 

chwili, dzięki czemu, w przypadku, gdy administrator chce przetestować pewne rozwiązanie, 

którego  nie  jest  do  końca  pewny,  ma  możliwość  (w  przypadku  utraty  stabilności  systemu) 

powrotu w dowolnym momencie do zapisanego wcześniej stanu rzeczy. 

Na rynku istnieje wielu producentów zajmujących się rozwojem i sprzedażą rozwiązań 

z  zakresu  wirtualizacji.  Często  nie  są  to  już  tylko  aplikacje  klienckie  pozwalająca  na 

zainstalowanie  we  własnym  zakresie  wirtualnego  systemu.  Coraz  więcej  uwagi  przywiązuje 

się  do  serwerów  wirtualizacji,  które  udostępniają  wiele  kopii  maszyny  wirtualnej,  dzięki 

czemu do jednego wirtualnego systemu może zalogować się wielu użytkowników, a każdy z 

nich  pracuje  na  swojej  kopii  maszyny  wirtualnej.  Do  najpopularniejszych  programów 

umożliwiających instalację wirtualnego systemu operacyjnego należą: 

•  Microsoft Virtual PC 

•  VMware Workstation 

•  Virtual Box 

Natomiast do najpopularniejszych serwerów wirtualizacji należą: 

•  Windows Serwer 2008 R2 Hyper-V 

•  VMware Server 

•  Xen Server 

Warto  też  zaznaczyć,  iż  wydajność  wirtualnego  systemu  operacyjnego zależy  przede 

wszystkim  od  implementacji  wirtualnego  środowiska.  Ten  sam  system  operacyjny  w  wersji 

wirtualnej  w  jednym  środowisku  wirtualnym  może  pracować  dużo  bardziej  wydajnie  niż  w 

innym programie do wirtualizacji.  

 

background image

 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

Ćwiczenie 1.  Maszyna wirtualna – Tworzenie i konfiguracja 

Celem tego ćwiczenia jest stworzenie w środowisku wirtualizacji VirtualBox nowej maszyny 

wirtualnej,  konfiguracja  środowiska  oraz  konfiguracja  parametrów  maszyny  wirtualnej. 

Ćwiczenie realizowane jest wg poniższych kroków: 

1.  Zapoznać się z Ustawieniami globalnymi środowiska VirtualBox 

1.1. Domyślne  ścieżki  dla  dysków  twardych  i  maszyn  wirtualnych  (zmienić  na  dogodną 

lub zapamiętać aktualną

1.2. Konfiguracja klawisza gospodarza 

1.3. Sieci – konfiguracja adaptera środowiska (ustawienia karty oraz DHCP) 

2.  Zapoznać się z mechanizmem działania Menadżera nośników wirtualnych 

2.1. Obrazy CD/DVD: Dodać do menadżera obrazy instalacyjne systemów: 

2.1.1.  Fedora-12-i386-DVD.iso 

2.1.2.  Ubuntu-9.10-server-i386.iso 

2.2. Dyski twarde: Utworzyć nowe wirtualne dyski: 

2.2.1.  Dynamicznie rozszerzany, wielkość 1,2 GB, nazwa: TestowyHDD_rozsz 

2.2.2.  O stałym rozmiarze, wielkość 500 MB, nazwa TestowyHDD_staly 

2.3. Odnaleźć  utworzone  wirtualne  dyski  na  dysku  komputera.  Zanotować  ile  zajmują 

miejsca na fizycznym dysku. 

2.4. Usunąć dyski TestowyHDD_rozsz oraz TestowyHDD_staly 

3.  Uruchomić kreator tworzenia nowej maszyny wirtualnej 

3.1. Nadać nowej maszynie wirtualnej nazwę: so_fed12_i01_nazwa_wlasna (gdzie człon 

„nazwa własna” to np. nazwisko osoby instalującej itp.) 

3.2. Ustawić typ systemu operacyjnego na: Linux - Fedora  

background image

 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

3.3. Ustawić wartość ilości pamięci wirtualnej RAM na 512 MB 

3.4. Stworzyć  nowy,  dynamicznie  rozszerzany  wirtualny  dysk  startowy  o  sugerowanej 

przez kreator wielkości i o sugerowanej nazwie. 

3.5. Zapoznać się z podsumowaniem tworzenia maszyny wirtualnej 

4.  Zapoznać  się  z  Ustawieniami  utworzonej  maszyny  wirtualnej  (aby  włączyć  ustawienia 

maszyny  wirtualnej  należy  z  menu  Maszyna  wybrać  Ustawienia,  lub  zastosować  skrót 

Ctrl+S,  pamiętać  należy,  iż  ustawienia  maszyny  wirtualnej  mogą  być  edytowane  tylko 

jeżeli maszyna nie jest włączona) 

4.1. Na zakładce Ogólne -> Opis wprowadzić opis utworzonej maszyny: 

„Fedora 12 - Pierwsza instalacja testowa” 

4.2. Na  zakładce  System  zmienić  kolejność  startowania  tak,  aby  napęd  CD/DVD-ROM 

znajdował się w kolejności za Dyskiem twardym 

4.3. Na  zakładce  Nośniki  w  drzewie  nośników  poprzez  zaznaczenie  symbolu  napędu 

CD/DVD-ROM  (symbol  płyty)  w  sekcji  atrybutów  wybrać  wcześniej  dodany  w 

menadżerze nośników wirtualnych obraz instalacyjny Fedora-12-i386-DVD.iso 

4.4. Na zakładce Sieć -> „Karta 1” wybrać opcję podłączenia karty do Sieci wewnętrznej 

4.5. Wybrać OK., aby zamknąć ustawienia Maszyny wirtualnej 

Ćwiczenie 2.  Instalacja systemu 

W  poprzednim  ćwiczeniu  przygotowana  została  maszyna  wirtualna  dla  potrzeb  instalacji 

systemu Fedora Linux. Skonfigurowane zostały wirtualne dyski twarde, pamięć RAM, a także 

podłączony  został  wirtualny  nośnik  instalacyjny  DVD.  W  tym  ćwiczeniu  przeprowadzona 

zostanie  instalacja  systemu  oraz  przeprowadzone  zostanie  pierwsze  uruchomienie 

zainstalowanego systemu. W celu realizacji ćwiczenia należy: 

1.  Uruchomić przygotowaną w poprzednim ćwiczeniu maszynę wirtualną 

background image

 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

2.   W pierwszym menu wyboru opcji instalacji wybrać należy polecenie instalacji systemu z 

wykorzystaniem  podstawowego  sterownika  karty  graficznej  (Install  system  with  basic 

video driver) – Rozpocznie się proces instalacji. 

Pierwszym krokiem podczas instalacji systemu Fedora jest testowanie nośnika instalacyjnego 

w  celu  uniknięcie  sytuacji,  gdy  uszkodzony  nośnik  uniemożliwi  dokończenie  instalacji.  W 

przypadku,  gdy  instalacja  przebiega  w  środowisku  wirtualnym  można  pominąć  testowanie 

nośników. 

3.  Na ekranie testowania nośników wybrać opcję Pomiń (skip).  

Programem przeprowadzającym proces instalacji jest charakterystyczny dla wielu dystrybucji 

systemu  Linux  program  Anaconda.  Także  w  systemie  Fedora  Anaconda  wpiera  proces 

instalacji systemu.  

4.  Przeprowadzić konfigurację procesu instalacji w programie Anaconda 

4.1. Ustalić język instalacji i klawiaturę na polską. 

4.2. Ponownie  zainicjować  dysk  twardy  (ponieważ  system  widzi  wirtualny  dysk  jako 

nowy, nigdy nie używany i niesformatowany dysk twardy

4.3. Wprowadzić  dowolną  nazwę  własną  jako  nazwę  hosta  dla  nowej  instalacji  (nie 

należy używać polskich znaków, spacji i znaków specjalnych) 

4.4. Ustawić strefę czasową 

4.5. Ustawić  hasło  root’a    (W  systemach  Linux  użytkownik  „root"  to  użytkownik  o 

najwyższych uprawnieniach – administrator) 

4.6. Dokonać  konfiguracji  partycji  dysku  twardego  dla  nowej  instalacji.  (Instalator  daje 

możliwość  całkowicie  automatycznej  konfiguracji  dysku  twardego  na  potrzeby 

instalacji,  poprzez  wybranie  polecenia  „użycie  całego  dysku”.  Na  potrzeby  instalacji 

testowej konfiguracja przeprowadzona zostanie ręcznie). 

4.6.1.  Zaznaczyć  opcję  Zobacz  i  zmodyfikuj  układ  partycji  (Review  and  modify 

partitioning layout) a następnie wybrać przejście do następnego kroku instalacji. 

background image

 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

4.6.2.  Usunąć  wszystkie  automatycznie  sugerowane  partycje,  a  następnie  w 

obszarze wolnym utworzyć nowe partycje: 

4.6.2.1.  Partycja pierwsza: W okienku tworzenia nowej partycji zaznaczyć: typ 

systemu plików – swap, rozmiar stały – 512 MB, wymusić, aby partycja była 

partycją podstawową. 

System  Linux  do  działania  potrzebuje  tzw.  partycji  wymiany  SWAP,  która 

wykorzystywana  jest  przez  system  do  tymczasowego  przechowywania  danych  w 

sytuacji, gdy cała pamięć podręczna RAM jest już zagospodarowana.  

4.6.2.2.  Partycja  druga:  W  okienku  tworzenia  nowej  partycji  zaznaczyć:  punkt 

montowania: „/”, typ systemu plików – ext4, rozmiar – opcja „Wypełnij do 

maksymalnej  dozwolonej  wielkości”,  wymusić,  aby  partycja  była  partycją 

podstawową. 

Posiadając  dwie  partycje  sda1  (ext4,  „/”)  oraz  sda2  (swap)  można  przejść 

dalej  w  procesie  instalacji.  Instalator  zapyta,  czy  ustawienia  partycji  mają 

zostać  wprowadzone  oraz  poprosi  o  ostateczne  potwierdzenie  przed 

sformatowanie partycji. 

4.7. Potwierdzić chęć zainstalowania programu startowego 

4.8. Dokonać konfiguracji pakietów instalacyjnych 

Ponieważ celem niniejszego ćwiczenia jest instalacja systemu w jak najmniej złożonej 

formie  podczas  konfiguracji  pakietów  wyłączone  zostaną  aplikacje,  które  w  ramach 

tego laboratorium nie będą omawiane 

4.8.1.  Odznaczyć  opcję  „Biuro  i  praca  biurowa”,  zaznaczyć  opcję  „Customize  now” 

(co  pozwoli  na  samodzielną  szczegółową  konfigurację  pakietów  które  zostaną 

zainstalowane), a następnie przejść dalej. 

4.8.2.  W  zakładce  Środowiska  graficzne  odznaczyć  Środowisko  graficzne  Gnome,  w 

zakładce Podstawowy system odznaczyć należy: System X Window, a następnie 

przejść dalej w procesie instalacji. 

background image

 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

Po  konfiguracji  pakietów  program  Anaconda  uruchomi  proces  instalacji, 

sprawdzi  zależności  pakietów  i  rozpocznie  instalacje  wybranych  pakietów  przy 

zachowaniu ustalonych parametrów instalacji. Czas instalacji systemu zależy od 

ilości  pakietów,  ilości  pamięci  RAM  przeznaczonej  dla  maszyny  wirtualnej,  a 

także prędkości procesora i dysku twardego komputera hosta. Po zainstalowaniu 

wszystkich  pakietów  program  instalacyjny  poprosi  użytkownika  o  ponowne 

uruchomienie  komputera  poprzez  kliknięcie  guzika  „uruchom  ponownie”.  Po 

ponownym  uruchomieniu  komputera  (maszyny  wirtualnej)  uruchomi  się  nowo 

zainstalowany  system  (w  przypadku,  gdyby  nie  została  zmieniona  kolejność 

uruchamiania  nośników  w  ustawieniach  maszyny  wirtualnej,  ponownie 

uruchomiłaby  się  płyta  instalacyjna).  Podczas  pierwszego  uruchomienia  system 

uruchomi  program  konfiguracyjny.  Na  potrzeby  tego  ćwiczenia  nie  jest 

konieczne wprowadzanie żadnych zmian za pomocą tego programu.   

Ćwiczenie 3.  Podstawowe komendy systemu Linux – praca z systemem 

Po zainstalowaniu systemu można rozpocząć pracę. W tym celu należy uruchomić maszynę 

wirtualną, a następnie zalogować się do systemu jako użytkownik root (w tej chwili tylko taki 

użytkownik  istnieje  w  systemie)  używając  hasła  podanego  podczas  instalacji.  Celem  tego 

ćwiczenia jest poznanie podstawowych poleceń  systemu Linux, umożliwiających poruszanie 

się po katalogach, tworzenie, kasowanie i wyszukiwanie plików.  

Większość  poleceń  w  systemie  Linux  posiada  tzn.  „flagi”  (zwane  także  przełącznikami, 

parametrami,  opcjami).  Flagi  poprzedzone  są  zazwyczaj  jedny  (-)  lub  dwoma  (--)  znakami 

„minus”.  Flaga  (parametr)  może  mieć  znaczenie  dla  polecenia  „sama  w  sobie”  lub  tylko  z 

dodatkową wartością np.: 

•  polecenie  „ls”  –  wyświetla  zawartość  aktualnego  katalogu.  Użycie  polecenie  „ls”  z 

flagą  „-a”  powoduje  wyświetlenie  zawartości  aktualnego  katalogu  wraz  z  plikami 

ukrytymi (w systemie Linux nazwa plików ukrytych zaczyna się od symbolu kropki).  W 

tym wypadku znaczenie ma samo wystąpienie  flagi: „ls   -a". Inną flagą polecenia „ls” 

jest flaga „-l” która pozwala na wyświetlenie zawartości folderu wraz z opisem praw 

background image

 

10 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

dostępu do pliku, ilością zajmowanego miejsca na dysku i właścicielem pliku. Zatem, 

polecenie „ls” może być wywołane z dwoma flagami: „ls  -l  -a” – jednak w przypadku 

flag, których samo wystąpienie jest znaczące możliwe jest łączenie ich w jedną flagę 

np.: „ls   -la” jest tożsame z wyżej wymienionym poleceniem. 

•  polecenie „find” wyszukuje plik/katalog. Składnia tego polecenia jest następująca: 

find  ścieżka  -name  szukana_nazwa 

Jak  widać  w  przypadku  polecenia  find  pierwszym  niezbędnym  składnikiem  polecenia 

jest ścieżka do katalogu  w którym chcemy rozpocząć przeszukiwanie. Flaga „-name” 

wskazuje  że  parametrem  wyszukiwania  jest  nazwa  pliku/katalogu,  po  fladze  musi 

wystąpić wyszukiwana wartość. Jest to przykład zastosowania flagi z wartością. Samo 

polecenie „find” jest dużo bardziej rozbudowane i pozwala na wyszukiwanie plików i 

katalogów  według  wielu  kryteriów  np.  użytkownika,  który  utworzył  dany  plik,  daty 

utworzenie itd.  

 

Większość  poleceń  systemu  Linux  ma  flagę  pomocy,  dzięki  której  można 

poznać składnię polecenia. Pomoc dla danego polecenia wywoływana jest za pomocą 

flagi  „-h”  lub  flagi  „--help"  (pomoc  w  niektórych    poleceniach  można  wywołać  za 

pomocą obu tych flag, a w niektórych przypadkach tylko za pomocą jednej wybranej). 

Dużo dokładniejszą dokumentację poleceń wywołuje się poprzez polecenie: 

„man   polecenie” 

Przedrostek  „man”  wywołuje strony „manuala” (przewodnika) dla danego polecenia. 

Aby wyjść z przewodnika należy użyć klawisza „Q”.  

Czasami pomoc do polecenia (--help) jest tak obszerna, że aby ją obejrzeć z podziałem 

na strony należy dodatkowo wywołać polecenie „|more” które dzieli wydruk na 

strony, np.: 

„ find --help  | more” 

wywoła pomoc dla polecenia wyszukiwania podzieloną na strony, co znacznie ułatwia 

czytanie dokumentacji. 

background image

 

11 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

 

1.  Zalogować się do systemu 

2.  Wydać polecenie: hostname (co zwraca to polecenie ?

3.  Wydać polecenia: 

3.1. ls – wyświetlające zawartość katalogu (sprawdzić także „ls  -a", „ls  -l" oraz „ls  -la") 

3.2. pwd – polecenie pokazujące ścieżkę w jakiej się aktualnie znajduje użytkownik 

W  głównym  katalogu  systemu  Linux  znajduje  się  szereg  katalogów  systemowych.  Pliki 

użytkownika root, znajdują się w katalogu „/root”. Pliki innych użytkowników znajdują się w 

katalogu „/home/nazwa_użytkownika”. Inne najważniejsze katalogi systemowe to: 

•  „/bin”  - zawiera pliki binarne (wykonywalne) podstawowych narzędzi systemowych 

•  „/boot" - zawiera pliki uruchomiające system 

•  „/dev”  - zawiera pliki reprezentujące urządzenia fizyczne 

•  „/etc”  - zawiera pliki konfiguracyjne systemu i usług 

•  „/lib”   -zawiera biblioteki systemowe  

•  „/media”  oraz    „/mnt”  –  katalogi  w  których  montowane  są  dyski,  napędy  CD/DVD, 

urządzenia przenośne itp.  

•  „/proc”  

- zawiera dane o uruchomionych procesach 

•  „/sbin”  

-  zawiera  pliki  wykonywalne  poleceń,  które  mogą  być  uruchamiane 

tylko przez administratora 

•  „/tmp” - zawiera pliki tymczasowe 

•  „/usr”  - zawiera  programy użytkowników 

•  „/var”  - zawiera logi i skrypty systemowe 

 
4.  Wiedząc, że polecenie „cd" zmienia katalog: 

4.1. Zmienić aktualny katalog na „/etc” (polecenie:  „cd  /etc”) 

4.2. Wydać polecenie „pwd” w celu sprawdzenia, że udało się zmienić aktualny katalog. 

background image

 

12 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

4.3. Wydać polecenie:  „cd  -" (polecenie powrotu do ostatniego katalogu), a następnie 

sprawdzić poleceniem „pwd” jaki jest aktualnie zajmowany katalog. 

Aby przemieszczać się wykorzystując ścieżki względne użyć należy składni z wykorzystaniem 

znaku wielokropka oraz znaku slash, np: 

•  „cd   ../” – zmienia katalog na katalog o jeden poziom wyżej 

•  „cd   ../../” – zmienia katalog na katalog o dwa poziomy wyżej 

•  „cd   ../../documents” – zmienia katalog na katalog „documents” który znajduje się o 

dwa poziomy wyżej 

•  „cd    dane/”  –  zmienia  katalog  na  katalog  „dane”  który  znajduje  się  w  aktualnym 

katalogu 

Znając poniższe polecenia i ich znaczenie: 

•  „mkdir” - tworzy nowy katalog 

•   „touch” – sprawdza czy istnieje plik, jeśli nie to go tworzy 

•  „rm” – kasuje pliki i katalogi (zapoznać się z flagami -f  -R)  

•   „rmdir” – kasuje katalogi  

•  „mv ścieżka  NowaŚcieżka” -   przenosi katalogi/pliki (sprawdzić flagi) 

•  „cp plik1  plik2”  -   kopiuje „plik1” i zapisuje go pod nazwą „plik2” (sprawdzić flagę -R) 

•  „du    plik/katalog”  -  sprawdza  ile  miejsca  na  dysku  zajmuje  danych  plik/katalog 

(sprawdzić flagi -s  -h) 

•  „df” -  sprawdza ilość wolnego miejsca na dyskach twardych (sprawdzić flagi -h)  

•  „ln -s  /ścieżka  nazwa_dowiązania” – tworzy dowiązanie (skrót) do pliku lub katalogu 

wskazanego przez ścieżkę o nazwie określonej jako nazwa_dowiązania 

 

background image

 

13 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

 

5.  W katalogu /root stworzyć strukturę katalogów i plików zgodną z poniższym schematem: 

(UWAGA! Wszystkie pliki, niezależnie od rozszerzenia należy stworzyć poleceniem touch) 

•  /root/ 

o  dane/ 

  dokumenty/ 

•  podania/ 

o  at092.txt 

o  at094.txt 

•  reklamacje/ 

o  rek20321.doc 

o  rek20342.doc 

•  odwolania/ 

o  aktualne.xls 

  regulaminy/ 

•  aktualne 

•  archiwalne 

  grafiki/ 

•  ft01.jpg 

•  ft05.jpg 

  konspekty/ 

 

6.  Wykonać kopię katalogu „dane”. Kopię zapisać jako „daneNowe" 

7.  Za pomocą polecenia „rm"  skasować katalog „dane” 

8.  Sprawdzić  wolne  miejsce  na  dysku  twardym.  Wydruk  powinien  być  sformatowany  w 

jednostkach bardziej czytelnych dla użytkownika (GB, MB, K itd.). 

9.  Sprawdzić ile miejsca na dysku zajmuje utworzony w ćwiczeniu katalog daneNowe. 

10. W katalogu reklamacje stworzyć dowiązanie symboliczne (skrót) do katalogu regulaminy 

background image

 

14 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

W wielu poleceniach możliwe jest zastosowanie symbolu uogólniającego * (gwiazdka). 

Np. chcąc wyświetlić wszystkie pliki i katalogi w katalogu /etc rozpoczynające się od frazy 

„net” należy wydać polecenie „ls  /etc/net*”. Gdy chcemy np. skopiować wszystkie pliki z 

jakiegoś  katalogu,  a  nie  cały  katalog,  gwiazdę  umieszcza  się  po  nazwie  katalogu  i 

symbolu slash np. „cp  /etc/sysconfi/* /ścieżka_docelowa/” 

11. Przenieść plik at092.txt do katalogu konspekty 

12. Skopiować wszystkie pliki z katalogu grafiki do katalogu dokumenty 

13. Przejść do katalogu /root i wydać polecenie: 

tree  -L 1 ./dane/ 

a następnie polecenie: 

tree -L  4  ./dane/ 

Jaki jest efekt działania w/w poleceń ? 

14. Wykorzystując polecenie find

14.1. 

Wyszukać  w  katalogu  /root/daneNowe  wszystkie  pliki  z  rozszerzeniem  „.jpg” 

(należy użyć flagi -name oraz symbolu * ) 

14.2. 

Wyszukać  w  katalogu  /var  wszystkie  pliki  należące  do  użytkownika  rpcuser 

(użyć flagi -user

15. Przetestować poniższe polecenia 

•  logout  –  wylogowuje  użytkownika  z  bieżącej  sesji  (można  także  użyć  skrótu 

Ctrl+D) 

•  reboot - uruchamia komputer ponownie 

•  poweroff - zamyka system 

 

 

background image

 

15 

Podstawy systemu Linux. Instalacja i konfiguracja. 

Ćwiczenie 4. Instalacja systemu – dystrybucja Ubuntu 

Postępując  analogicznie  jak  w  ćwiczeniu  1,  2  i  3  zainstalować  system  Linux  Ubuntu. 

Przetestować działania podstawowych komend.  

 

Nie należy się zrażać, jeśli w innej dystrybucji niż już znana użytkownikowi nie działa któreś z 

wymienionych  poleceń  lub  gdy  proces  instalacji  różni  się  nieznacznie  w  krokach  i 

ustawieniach.  Wszystkie  dystrybucje  systemu  Linux  w  większym  lub  mniejszym  obszarze 

różnią  się  od  siebie,  jednak  zasada  działania,  systemu  plików  i  ogólna  specyfika  pracy  z 

systemem  Linux  jest  niezmienna.  Warto  pamiętać,  iż  większość  odpowiedzi  na  nurtujące 

pytania znaleźć można w przewodnikach do poleceń (man) oraz wywołując polecenia z flagą 

- - help.