RAMKA TŁOWA ZDJĘCIA LOTNICZEGO 

 

Rysunek przedstawia schemat ramki tłowej typowego zdjęcia lotniczego wykonanego kamerą 
pomiarową. Konturem obrazu terenu odfotografowanego jest ramka tłowa. W jej obrębie 
znajdują się znaczki tłowe (a ) , które są umieszczone w narożnikach zdjęcia najczęściej w 
postaci czarnych krzyżyków na tle białych kółek oraz w połowie krawędzi zdjęcia - jako 
trójkątne wcięcia. przecięciu się linii łączących przeciwległe znaczki tłowe znajduje się punkt 
główny zdjęcia ( o ). Na ramce tłowej odfotografują się również orientacyjne dane 
nawigacyjne jak:  
 - libelka pudełkowa (b), na której znajdują się koncentryczne okręgi w odstępach 
odpowiadających zmianie kąta nachylenia osi optycznej kamery o 1°  
- zegar (c )  
- wysokościomierz (d )  
- numer kamery pomiarowej , numer zdjęcia , stała kamery odległość obrazu kamery 
fotograficznej ( e )  
 
 
- znaczki tłowe (a ) 
-punkt główny zdjęcia ( h ) 

 

 
 
 
 
 
 

RYSUNEK ZDJĘCIA LOTNICZEGO W UKŁADZIE 

POZYTYWOWYM I NEGATYWOWYM 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

S – środek rzutów 
C

K 

– stała kamery 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

1 

2 

3 

4 

l

1 

l

2

 

 

SKALA ZDJĘCIA

 

 
 
Średnia skala zdjęcia może być określona na podstawie porównania dwóch odpowiadających 
odcinków na zdjęciu i w terenie (na mapie) według wzoru: 
 
 
 
 
Gdzie: 
M – mianownik skali zdjęcia 
l -odcinek w terenie 
L – odcinek na mapie 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Skalę zdjęcia pionowego możemy obliczyć także ze wzoru: 

Z

C

m

K



1

, gdzie: C

K 

(stała kamery) i Z (wysokość fotografowania) to wielkości stałe. 

 
Skala obrazu dla terenu płaskiego jest stała. Nazywa się ona skalą główną. W rzeczywistości 
zdjęcie jest nachylone i dlatego jego skala zmienia się i w każdym punkcie zdjęcia jest inna. 
Oprócz tego zależy ona od kierunku linii na zdjęciu. Punkty leżące na prostych poziomowych 
są w jednolitej skali równej: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

L

l

M



1







cos

)

cos(

1

Z

C

m

K

pi





ZNIEKSZTAŁCENIE LINIOWE NA ZDJĘCIU LOTNICZYM 

SPOWODOWANE DENIWELACJA TERENU 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Punkt nadirowy zdjęcia n nie zmienia swojego położenia pod wpływem deniwelacji, gdyż 
leży na linii prostopadłej SN. Z tego powodu, jako początek układu współrzędnych 
wybieramy w terenie punkt N a na zdjęciu punkt n. 
 
Przesunięcie punktów zdjęcia pod wpływem deniwelacji obliczamy ze wzoru: 
 
 
 
 
r – odległość na zdjęciu między punktem nadirowym a danym punktem na zdjęciu 

h



- przewyższenie od średniej wysokości lotu 

Z – wysokość lotu 
 
Przesunięcie punktu na zdjęciu pod wpływem deniwelacji terenu odbywa się wzdłuż 
promienia z początkiem w punkcie nadirowym. 
Im większa wysokość lotu Z, tym mniejsze jest przesunięcie punktów powodowane 
deniwelacją. 
 
 
 

Z

h

r

n







ZNIEKSZTAŁCENIE LINIOWE NA ZDJĘCIU LOTNICZYM 

SPOWODOWANE NACHYLENIEM ZDJĘCIA 

 

Gdy założymy, że teren jest płaskim, a zdjęcie jest nachylone, to punkt terenowy 
odwzorowuje się na zdjęciu przesuniętym radialnie w kierunku punktu izocentrycznego w 
porównaniu z jego położeniem na zdjęciu ściśle pionowym. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dla zdjęcia prawie pionowego przesunięcie punktów można obliczyć, stosując wzór: 
 
 
 
 
 
r – odległość od punktu izometrycznego do danego punktu na zdjęciu 
f – ogniskowa 



- kąt nachylenia zdjęcia 



- kąt pomiędzy h i r  

 













sin

sin

sin

sin

2

r

f

r





 
 
 
 
 
 
 
 
 

PUNKTY I LINIE CHARAKTERYSTYCZNE 

NACHYLONEGO ZDJĘCIA LOTNICZEGO 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Rysunek przedstawia płaszczyznę tłową w położeniu negatywowym i pozytywowym. Poza 
punktami szczególnymi Z i o występują także punkty: nadirowy n i izocentryczny i . 
Wszystkie punkty szczególne zdjęcia pomiarowego leżą na jednej prostej – linii największego 
spadku 



. Z uwagi na to, że ustalenie położenia punktu głównego jest łatwe, położenie 

pozostałych punktów szczególnych określane jest w stosunku do niego: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 







fctg

oZ

ftg

oi

ftg

on







2

/

 
 
 
Punkt główny – na zdjęciu znajduje się na przecięciu linii łączących przeciwległe znaczki 
tłowe. 
 
Punkt nadirowy n – leży na linii największego spadku i jest punktem zbiegu wszystkich 
elementów pionowych 
 
Punkt izocentyczny i– leży na linii największego spadku. Wszystkie kierunki poprowadzone 
przez ten punkt nie są zniekształcone ze względu na wpływ kąta nachylenia zdjęcia 



 oraz 

skala wzdłuż linii h

i

h

i 

prostopadłej do 



 w punkcie i jest stała i niezniekształcona, mimo 

nachylenia zdjęcia. 
 
Główny punkt zbiegu Z – punkt przebicia płaszczyzny zdjęcia prostą prostopadłą do linii 
zbiegu (horyzontu) zz i przechodzącą przez środek rzutówS. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Linie szczególne zdjęcia pomiarowego to: linia największego spadku, linia zbiegu 
(horyzontu), główna linia pozioma oraz linia niezniekształconej skali. 
 
Linia największego spadku 



- główna pionowa zdjęcia. Na niej znajdują się wszystkie 

punkty szczególne. 
 
Linia zbiegu – linia horyzontu hh. Znajdują się na niej oprócz głównego punktu zbiegu Z 
także inne punkty zbiegu. 
 
Główna linia pozioma h

o

h

o

- linia prostopadła do linii największego spadku 



 i przechodząca 

przez punkt główny zdjęcia o. 
 
Linia niezniekształconej skali h

i

h

i

 – linia równoległa do linii h

o

h

o 

i przechodząca przez punkt 

izocentryczny i