Muzyka i my podstawowy

Propozycja przedmiotowego

systemu oceniania

i rozk∏ad materia∏u z podzia∏em

na poziom podstawowy i rozszerzony

z muzyki w szkole podstawowej

do cyklu podr´czników

„Muzyka i my”

Opracowa∏y:

Agnieszka So∏tysik

Romana Rataj

www.wsip.com.pl

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 1

www.wsip.com.pl

Od Wydawnictwa

Zgodnie z Rozporzàdzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 marca 2001 r. w sprawie zasad oceniania,

klasyfikowania i promowania uczniów i s∏uchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szko∏ach
publicznych (Dz. U. z 2001 r., nr 29, poz. 323, z póêniejszymi zmianami) ka˝da szko∏a jest obowiàzana do opraco-
wania w∏asnego, wewn´trznego systemu wymagaƒ edukacyjnych wynikajàcych z realizowanego programu na-
uczania. Powinien on uwzgl´dniaç specyfik´ danej placówki. Poniewa˝ jest to nowy obowiàzek na∏o˝ony na na-
uczycieli i niewielu z Paƒstwa ma praktyk´ w tym zakresie, staramy si´ pomóc, publikujàc niniejszà propozycj´ tzw.
przedmiotowego systemu oceniania.

Oto krótki cytat ze wspomnianego Rozporzàdzenia:

§ 2
Ocenianie wewnàtrzszkolne osiàgni´ç edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli pozio-

mu i post´pów w opanowaniu przez ucznia wiadomoÊci i umiej´tnoÊci w stosunku do wymagaƒ edukacyjnych wy-
nikajàcych z programów nauczania oraz formu∏owaniu oceny.

Ocenianie wewnàtrzszkolne ma na celu:
1) poinformowanie ucznia o poziomie jego osiàgni´ç edukacyjnych i post´pach w tym zakresie,
2) pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju,
3) motywowanie ucznia do dalszej pracy,
4) dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o post´pach, trudnoÊciach i spe-

cjalnych uzdolnieniach ucznia,

5) umo˝liwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej.

§ 3
Ocenianie wewnàtrzszkolne obejmuje:
1) formu∏owanie przez nauczycieli wymagaƒ edukacyjnych oraz informowanie o nich uczniów i rodziców (praw-

nych opiekunów),

2) bie˝àce ocenianie i Êródroczne klasyfikowanie, wed∏ug skali i w formach przyj´tych w danej szkole oraz zali-

czanie niektórych zaj´ç edukacyjnych,

3) przeprowadzanie egzaminów klasyfikacyjnych,
4) ustalanie ocen klasyfikacyjnych na koniec roku szkolnego (semestru) i warunki ich poprawiania.
Szczegó∏owe zasady oceniania wewnàtrzszkolnego okreÊla statut szko∏y, z uwzgl´dnieniem przepisów rozpo-

rzàdzenia.

§ 4
Nauczyciele na poczàtku ka˝dego roku szkolnego informujà uczniów oraz rodziców (prawnych opiekunów)

o wymaganiach edukacyjnych wynikajàcych z realizowanego przez siebie programu nauczania oraz o sposobach
sprawdzania osiàgni´ç edukacyjnych uczniów.

Wychowawca klasy na poczàtku ka˝dego roku szkolnego informuje uczniów oraz rodziców (prawnych opieku-

nów) o zasadach oceniania zachowania.

§ 5
Oceny sà jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (prawnych opiekunów). Sprawdzone i ocenione pisem-

ne prace kontrolne uczeƒ i jego rodzice (prawni opiekunowie) otrzymujà do wglàdu na zasadach okreÊlonych przez
nauczycieli.

Na proÊb´ ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel ustalajàcy ocen´ powinien jà uzasadniç.

[…]

Przedmiotowy system oceniania ma zatem zapewniç mo˝liwie pe∏nà informacj´ o rozwoju uczniów, dost´pnà

nie tylko dla nauczycieli, ale i dla samego ucznia oraz dla jego rodziców (opiekunów). Aby uzyskaç takà pe∏nà in-
formacj´, nale˝y:

1) obiektywizowaç ocenianie poprzez:

– jasne formu∏owanie celów kszta∏cenia i wymagaƒ programowych na poszczególne oceny,
– dostosowanie narz´dzi pomiaru do specyficznych cech uczniów przez wzbogacanie warsztatu

pomiarowego,

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 3

– systematyczne ocenianie wszystkich uczniów,
– stosowanie podstawowych narz´dzi mierzenia jakoÊci w∏asnej pracy,
– umo˝liwienie uczniom dokonywania samooceny;

2) przyznaç uczniowi prawo do b∏´du i umo˝liwiç popraw´

– okreÊliç termin poprawy,
– oceniaç ucznia za aktualne osiàgni´cia, a nie za „Êrednià”,

negocjowaç z uczniami mo˝liwie najwi´cej aspektów oceniania, jednak bez naruszania zasadniczych wymagaƒ

wynikajàcych z programu.

Nie jest mo˝liwe opracowanie jednego, uniwersalnego przedmiotowego systemu oceniania, do zastosowania

w ka˝dej szkole. Nauczyciel musi za ka˝dym razem braç pod uwag´ intelektualne mo˝liwoÊci zespo∏u klasowego.
Dlatego te˝ niniejsze opracowanie prosimy traktowaç jedynie jako propozycj´, punkt wyjÊcia do opracowania w∏a-
snej koncepcji oceniania.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 4

www.wsip.com.pl

WST¢P

CYKL TRZYLETNI

KLASA IV

KLASA V

KLASA VI

CYKL DWULETNI

I ROK NAUKI

II ROK NAUKI

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 5

www.wsip.com.pl

WST¢P

Podstawa programowa daje nauczycielowi mo˝liwoÊç wyboru programu nauczania muzyki, sposobu jego

realizacji, doboru odpowiednich podr´czników i pomocy dydaktycznych. Jednà z propozycji dla II etapu
kszta∏cenia jest Program nauczania muzyki w klasach 4–6 autorstwa Ilony Pisarkiewicz (DKW–4014– 155/99).

Na podstawie tego programu powsta∏ cykl podr´czników, zeszytów çwiczeƒ i przewodników metodycznych dla

nauczyciela pod wspólnym tytu∏em Muzyka i my (Warszawa WSiP). Autorami podr´czników sà:

• do klas IV-V – Urszula Smoczyƒska i Katarzyna Jakóbczak-Drà˝ek,
• do klasy VI – Romana Rataj i W∏odzimierz So∏tysik.
Dodatkowà pomocà dla nauczyciela sà nagrania piosenek (oraz akompaniamentów do nich) i utworów do

s∏uchania. Zamieszczone sà one na kasetach magnetofonowych (MC) lub p∏ytach (CD).

Muzyka jest przedmiotem szczególnym, bowiem w jej zakres wchodzi ocena osiàgni´ç uczniów o bardzo

zró˝nicowanych uzdolnieniach. Nauczyciel powinien stawiaç wymagania adekwatne do mo˝liwoÊci konkretnego
ucznia, oceniaç jego prac´, aktywnoÊç na lekcjach i indywidualne zainteresowania ponadprogramowe.

Intencjà autorów programu i podr´czników jest przede wszystkim rozwój wra˝liwoÊci i zainteresowaƒ

muzycznych, a najwa˝niejszym zadaniem przedmiotu muzyka powinno byç czynne muzykowanie – Êpiew, gra na
instrumentach, ruch przy muzyce oraz s∏uchanie muzyki. Teoria, której w programie jest sporo, nie powinna
zdominowaç lekcji, a byç tylko uzupe∏nieniem Êpiewu, gry na instrumentach i s∏uchania muzyki. W szkole
podstawowej uczniowie powinni jednak przyswoiç sobie elementarnà wiedz´ o muzyce (poznaç podstawowy zapis
i elementy muzyki, podstawowe formy, grupy instrumentów, rodzaje g∏osów ludzkich, poznaç sylwetki
najwybitniejszych kompozytorów polskich i obcych). Wiedza muzyczna zdobyta w szkole podstawowej powinna
stanowiç podstaw´ do dalszej edukacji (w gimnazjum do poznawania dziejów muzyki). Powinna równie˝
przygotowaç ucznia do odbioru dzie∏ i Êwiadomego uczestnictwa w ˝yciu kulturalnym.

Przy realizacji przedmiotu tak specyficznego jak muzyka nauczyciel powinien szczególnie zadbaç o atmosfer´

na lekcji. Bardzo wa˝ne jest, aby panowa∏ nastrój radosnej zabawy, sprzyjajàcy prze˝yciom emocjonalnym. Udzia∏
powinni braç wszyscy uczniowie. Szczególnà opiekà powinni byç otoczeni uczniowie mniej zdolni i nieÊmiali.

Wymagania programowe realizowane sà poprzez podstawowe formy aktywnoÊci uczniów: Êpiew, gr´ na

instrumentach, aktywne s∏uchanie muzyki, zabawy twórcze i improwizacyjne, ruch przy muzyce oraz przyswajanie
podstawowej wiedzy o muzyce i muzykach. Stosowanie na lekcjach muzyki wszystkich tych form umo˝liwia
uczniom wszechstronny rozwój psychofizyczny. Ponadto ró˝norodnoÊç zaj´ç wp∏ywa na urozmaicenie lekcji,
pobudza zainteresowania i aktywnoÊç uczniów, a tak˝e pomaga w utrzymaniu ich koncentracji.

Niniejsza praca dotyczy wymagaƒ stawianych uczniom (podstawowych i ponadpodstawowych) wynikajàcych

bezpoÊrednio z realizacji materia∏u zawartego w cyklu Muzyka i my. Ze wzgl´du na ró˝ne przygotowanie muzyczne
nauczycieli w propozycjach materia∏owych wykorzystano g∏ównie piosenki nagrane. Nie wyklucza to jednak
zastosowania na zaj´ciach szerszego repertuaru z podr´czników oraz repertuaru dodatkowego zamieszczonego
we wszystkich przewodnikach. Nauczyciel znajdzie tu bogaty i ró˝norodny repertuar piosenek oraz utworów do
grania na instrumentach. Ma mo˝liwoÊç wyboru i dostosowania go do poziomu oraz zainteresowaƒ swoich uczniów.

Dla ka˝dej z klas zaplanowano ok. 30 jednostek lekcyjnych. W klasach IV i V pozosta∏e lekcje nauczyciel powinien

wykorzystaç na utrwalenie elementarnej znajomoÊci zasad muzyki, natomiast w klasie VI na pog∏´bienie wiedzy
z zakresu kultury muzycznej. Propozycje materia∏owe zamieszczone przy ka˝dym temacie nie sà potraktowane jako
obowiàzkowe w ca∏oÊci, ale do wyboru nauczyciela. Wymagania podstawowe i ponadpodstawowe wynikajà ze
zró˝nicowanej tematyki i sposobów realizacji na zaj´ciach. Zak∏ada si´, ˝e uczeƒ spe∏niajàcy wymagania
podstawowe w pe∏nym zakresie otrzyma ocen´ dostatecznà, a w niepe∏nym — dopuszczajàcà. Uczeƒ, który w pe∏ni
opanowa∏ materia∏ podstawowy i ponadpodstawowy otrzymuje ocen´ bardzo dobrà, a w niepe∏nym dobrà. Na
ocen´ celujàcà zas∏uguje uczeƒ wybijajàcy si´ wiedzà ponadprogramowà i aktywnie uczestniczàcy w wydarzeniach
muzycznych. Rozumie si´, ˝e uczeƒ, który nie wykaza∏ si´ ˝adnà wiedzà w zakresie podstawowym mo˝e otrzymaç
ocen´ niedostatecznà. Do decyzji nauczyciela pozostawia si´ mo˝liwoÊç obni˝enia progu wymagaƒ wobec uczniów
mniej uzdolnionych, ale pracowitych.

Z Ramowego planu nauczania w szko∏ach publicznych (Dz.U.2002/15/142) wynika, ˝e w wielu szko∏ach

nauczyciel mo˝e mieç tylko dwa lata na realizacj´ ca∏ego programu. W zwiàzku z tym zaistnia∏a potrzeba
rozplanowania materia∏u na krótszy okres nauki.

Materia∏ z podr´czników IV–V zosta∏ wykorzystany w I roku nauki, natomiast cz´Êç materia∏u z klasy V i ca∏y

z VI stanowi podstaw´ w drugim roku nauki. Tematy lekcyjne zawierajà szeroki wachlarz propozycji materia∏owych
do wyboru nauczyciela. Wynikajàce z ich realizacji wymagania stawiane uczniom sà sprecyzowane tak jak w cyklu
3-letnim.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 7

WyjaÊnienie skrótów

– podr´cznik ucznia

Zå

– zeszyt çwiczeƒ

Przew. – przewodnik metodyczny dla nauczyciela
MC

– kaseta magnetofonowa

– p∏yta kompaktowa

– nagranie piosenki

CYKL TRZYLETNI

KLASA IV

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

MUZYCZNE OKRUCHY
LATA

piosenka S∏oneczko [P s.7,
N 1]; wiersz O czym szumi
muszelka? [P s.8]; Podró˝
morska z Sorrento na Capri
R. Twardowskiego [MC]; Zå
s.4.

– umiej´tnoÊç zaÊpiewania w

grupie zwrotki i refrenu piosenki;

– zagranie rytmu refrenu na

instrumencie perkusyjnym;

– umiej´tnoÊç wys∏uchania

krótkiego utworu.

– umiej´tnoÊç zaÊpiewania solo

zwrotki i refrenu piosenki;

– zaÊpiewanie w∏asnej

„piosenki” na temat O czym
szumi muszelka?

MAM SWOJÑ
OJCZYZN¢

MUZYCZNA JESIE¡

CO TO JEST SYNKOPA?

GAMA C-DUR

KANON – FORMA
WIELOG¸OSOWA

piosenka S∏oneczko,
Pa∏acyk Michla [P s.7-9,
N1-2]; pieÊni i piosenki z
okresu II wojny Êwiatowej.

Cztery pory roku – Jesieƒ
A. Vivaldiego [MC];
czytanka o kompozytorze
[P s.10]; temat z Jesieni [P
s.42]; Zå s.3.

piosenka Jesienià [P s.10];
Krakowiak w wykonaniu
kapeli ludowej [MC];
czytanka o Z. Noskowskim
[P s.12]; Zå s.5.

wiersz J. Holm Szkolny
totem [P s.15-16]; Siedzi
sobie zajàc [P s.43]; tabela
chwytów [P s.25]; Zå s.6.

piosenka Plurimos annos
[P s.36-38]; Zå s.16.

– porównanie zapisu nutowego obu

piosenek (wskazanie podobieƒstw
i ró˝nic);

– zapami´tanie okolicznoÊci

powstania pieÊni Pa∏acyk Michla
(II wojna Êwiatowa – powstanie
warszawskie);

– rytmiczne maszerowanie

podczas Êpiewania refrenu
piosenki Pa∏acyk Michla.

– omówienie charakteru s∏uchanej

muzyki;

– rozpoznanie aparatu

wykonawczego;

– rozpoznanie g∏ównego motywu;
– podstawowe wiadomoÊci o

kompozytorze.

– znajomoÊç podstawowych

wartoÊci rytmicznych i pauz;

– znajomoÊç terminu synkopa,

çwierçnuta, ósemki, pauza;

– rozpoznawanie synkopy ze

s∏uchu i z zapisu.

– zaÊpiewanie i zapisanie gamy

C-dur;

– znajomoÊç nazw solmizacyjnych;
– rozró˝nianie gamy majorowej

wÊród innych melodii;

– zagranie gamy na dzwonkach.
– znajomoÊç terminów kanon,

bemol, krzy˝yk, kasownik;

– rozró˝nianie znaczenia znaków

chromatycznych i ich rodzajów;

– recytacja s∏ów piosenki w

dwug∏osowym kanonie.

– Êpiewanie solo refrenu

piosenki z prawid∏owà
intonacjà oraz odpowiednim
rytmem.

– zagranie na flecie lub

dzwonkach (dêwi´ki a i b)
fragmentu Jesieni;

– rozpoznanie w s∏uchanym

utworze instrumentów
smyczkowych.

– tworzenie w∏asnych rytmów

z u˝yciem synkopy i wykonanie
ich na instrumencie
perkusyjnym.

– zapisanie gamy C-dur;
– znajomoÊç nazw literowych;
– zagranie gamy na flecie;
– zagranie na dzwonkach

melodii Siedzi sobie zajàc.

– zaÊpiewanie kanonu

w kilkuosobowych grupkach;

– umiej´tnoÊç stosowania

znaków chromatycznych
w praktyce (zapis nutowy, gra
na instrumencie).

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 8

www.wsip.com.pl

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

7-8

11-12

14-15

KIEDY JESIE¡ NASTAJE
– TWORZENIE
ILUSTRACJI MUZYCZ-
NYCH

INSTRUMENTY
PERKUSYJNE

ÂWI¢TO ODZYSKANIA
NIEPODLEG¸OÂCI

ZABAWY ZE ÂPIEWEM
I INSTRUMENTAMI

ZAPAS MUZYKI NA
ZIM¢

W OCZEKIWANIU NA
ÂWIÑTECZNE
WIECZORY

piosenka Naj∏atwiejsze
ciasto w Êwiecie [P s.17,
N3] i Ko∏ysanka kuchenna
[P s.39, N5]; wiersz
J. Kulmowej Kiedy jesieƒ
nastaje [P s.30];
Paêdziernik
P. Czajkowskiego [MC];
czytanka o kompozytorze
[P s.39]; Utwór kuchenny
[Przewodnik s. 52]; Zå s.6-
7, 17
piosenka Mam tam-tam [P
s.32, N4]; Kanon [P s.44];
Taniec z szablami
A. Chaczaturiana [MC] oraz
przyk∏ady brzmieƒ
instrumentów perkusyjnych
[MC]; czytanka o
instrumentach [P s.19-22];
Zå s.8-15.
hymn Mazurek
Dàbrowskiego [P s.67,
N12]; pieÊƒ O mój
rozmarynie [P 41, N6];
czytanka o hymnie [P s.68];
pieÊni legionowe; Zå s.18.

piosenka Mam tam-tam
[P s.31, N4] oraz
Kciuciubabka [P s.34];
zabawy Król Ambo Hato
i Ciuciubabka [P s.33-35];
Zå s.16.
piosenka Zimowa moda [P
s.47, N7]; Cztery pory roku
– Zima A. Vivaldiego [MC];
temat z Zimy [P s.47];
OpowieÊç zimowa [P s.49,
Przew. s. 64]; Zå s.23-24.

piosenka Choinkowe
wieczory [P s.56-57, N8];
pastora∏ka Gore gwiazda [P
s.54]; kol´dy do Êpiewania
i s∏uchania; F. Chopin
Scherzo h-moll op. 20
[MC]; Gramy na
instrumentach kol´dy [P
s.51-53]; czytanka o
kol´dach [P s.50]; Zå s.24-
26.

– znajomoÊç terminów metrum,

rytm, dynamika, tempo;

– rozró˝nianie i nazywanie

elementów muzyki;

– zagranie t∏a do wiersza (wed∏ug

zapisu);

– omówienie charakteru s∏uchanej

muzyki.

– znajomoÊç nazw instrumentów

perkusyjnych melodycznych
i niemelodycznych;

– s∏uchowe rozró˝nianie barw

instrumentów perkusyjnych;

– wykonanie instrumentu wed∏ug

wzorów w Zå.

– znajomoÊç tekstu hymnu oraz

umiej´tnoÊç zaÊpiewania
w grupie;

– zaobserwowanie ró˝nic

w charakterze utworów;

– zaproponowanie sposobu

wykonania utworów (tempo i
dynamika);

– znajomoÊç terminu trójdêwi´k;
– zagranie trójdêwi´ku na

dzwonkach;

– improwizacja ruchowa do zabaw.

– omówienie charakteru s∏uchanej

muzyki;

– rozpoznanie g∏ównego motywu;
– znajomoÊç terminu metrum;
– recytowanie tekstu zwrotki

w rytmie piosenki (w grupie).

– znajomoÊç terminów kol´da

i pastora∏ka;

– znajomoÊç tradycji zwiàzanych

z Bo˝ym Narodzeniem;

– granie na dzwonkach lub flecie

fragmentu lub ca∏oÊci jednej
z kol´d;

– znajomoÊç terminu oktawa i umie-

j´tnoÊç odnalezienia jej w zapisie;

– odró˝nianie s∏uchem trybu

majorowego i minorowego;

– s∏uchowe rozpoznanie kol´dy

cytowanej w utworze F. Chopina.

– umiej´tnoÊç odczytania

zapisu nutowego
z zastosowaniem znaków
przygodnych i
przykluczowych;

– wykonywanie krótkich

tekstów (np. przys∏ów)
z zastosowaniem ró˝nych
elementów muzyki;

– podstawowe wiadomoÊci

o P. Czajkowskim.

– zagranie Kanonu na

dzwonkach;

– wyodr´bnienie

poszczególnych instrumentów
perkusyjnych w s∏uchanym
utworze;

– wykonanie instrumentu

wed∏ug w∏asnego pomys∏u.

– zaÊpiewanie solo pierwszej

zwrotki i refrenu hymnu,

– zaÊpiewanie O mój

rozmarynie lub innej znanej
uczniowi pieÊni legionowej;

– wyklaskanie rytmu zwrotki

hymnu ze Êpiewem;

– zanucenie hymnu Unii

Europejskiej.

– zagranie trójdêwi´ku na flecie;
– sugestywne oddanie ruchem

akcji zabawy.

– recytacja tekstu zwrotki

w rytmie piosenki (solo);

– rozpoznanie metrum rytmu

granego przez nauczyciela;

– zagranie na flecie lub

dzwonkach fragmentu Zimy
(8 taktów);

– krótkie wypowiedzi na temat

zimy i zilustrowanie ich gestem,
odg∏osem lub na instrumencie.

– znajomoÊç Êwiàtecznych

zwyczajów regionalnych;

– zaÊpiewanie oktawy;
– s∏uchowe wyró˝nianie oktawy

poÊród innych interwa∏ów;

– umiej´tnoÊç zagrania oktawy

na instrumencie od dêwi´ków
c,d i powtórzenie g∏osem
(I i VIII stopieƒ gamy);

– rozwiàzanie zadania w Zå

na s. 25 (odtworzenie melodii
na dzwonkach lub flecie ze
skrótowego zapisu).

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 9

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

17-19

20-21

MUZYKA NOCÑ

MUZYCZNY KARNAWA¸
– POLSKIE TA¡CE
NARODOWE

CZY MUZYKA JEST W
FORMIE?

FRYDERYK CHOPIN –
KOMPOZYTOR SERCU
NAJBLI˚SZY

W WIOSENNYCH
DèWI¢KACH

WIOSNA PE¸NA
MUZYKI

piosenka Idzie noc [Przew.
s.85, N9]; Eine kleine
Nachtmusik W.A. Mozarta
[MC]; czytanka o
kompozytorze [P s.63];
zabawa Nocny duch
[Przew. s.81]; Zå s.26.
piosenka Ostatni mazur,
Taniec tupaniec, Czerwone
jab∏uszko, Chodzony, Bajka
o hucie wawelskiej [P s.69-
80, N13-16]; taƒce w
wykonaniu kapeli ludowej
oraz stylizacje: Oberek
R. Twardowskiego,
Kujawiak H. Wieniawskiego,
Polonez A-dur op. 40 nr 1
F. Chopina, Krakowiak
z baletu Pan Twardowski
L. Ró˝yckiego; Mazur oraz
Aria z kurantem z opery
Straszny dwór S. Moniuszki
[MC]; czytanki o taƒcach
narodowych [P s.68-77];
podstawowe kroki i figury
taƒców; czytanka o
S. Moniuszce [P s.55]; Zå
s.29-33.
piosenka Sarna [P s.65-
66]; Country Dance z Suity
G-dur G. F. Händla, Taniec
w´gierski nr 13, J. Brahmsa
[MC]; Rondo na odejÊcie
zimy [P s.87]; Formy
muzyczne [P s.80-82]; Zå
28, 33-36.

Preludium deszczowe Des-
dur op. 28 nr 15, Mazurek
C-dur op. 6 nr 5, Etiuda
c-moll op. 10 nr 12 [MC];
czytanka o kompozytorze
[P s.58-61].

piosenka Z∏oty kluczyk [P
s.93, N17]; Cztery pory
roku – Wiosna A. Vivaldiego
[MC]; temat z Wiosny [P
s.93]; Zå s.39-40.

piosenka Zielone sosny[P
s.97]; Spring time, ˚abki [P
s.108-109]; Muzyka
deszczu i burzy [P s.96].

– wype∏nianie gestem lub

odg∏osem pauz w piosence;

– umiej´tnoÊç uporzàdkowania

pauz od najd∏u˝szej do najkrótszej.

– znajomoÊç polskich taƒców

narodowych (nazwa, metrum,
tempo, charakter);

– znajomoÊç terminów folklor,

taƒce ludowe, stylizacja;

– s∏uchowe rozró˝nianie

poszczególnych taƒców
narodowych;

– Êpiewanie w grupie pieÊni Ostatni

mazur i Czerwone jab∏uszko;

– zaprezentowanie niektórych

podstawowych kroków
tanecznych (np. krakowiaka).

– Êpiewanie w grupie piosenki

Sarna;

– granie na dzwonkach refrenu

piosenki;

– znajomoÊç zasad budowy formy

AB, ABA, ABA';

– tworzenie kupletów ronda.

– znajomoÊç sylwetki

kompozytora;

– umiej´tnoÊç wymienienia

rodzajów utworów
komponowanych przez F. Chopina;

– s∏uchowe rozpoznanie Etiudy

c-moll.

– rozpoznanie g∏ównego motywu

utworu (Wiosny A.Vivaldiego);

– znajomoÊç terminu przedtakt;
– wyszukanie w podr´czniku

zapisu piosenek z przedtaktem.

– znajomoÊç zapisu

dêwi´ków c'-g';

– zagranie na dzwonkach taktów

4 i 8 piosenki ˚abki (dêwi´ki g'-c')

– zanucenie g∏ównego motywu

s∏uchanego utworu;

– podstawowe wiadomoÊci

o W.A. Mozarcie.

– zaÊpiewanie solo Ostatni

mazur;

– granie rytmów

poszczególnych taƒców na
instrumentach perkusyjnych;

– zataƒczenie w parze jednego

z taƒców (krok podstawowy
i 1-2 figury).

– umiej´tnoÊç zaÊpiewania

nast´pnika jako odpowiedzi na
muzyczne pytanie nauczyciela
lub innego ucznia;

– umiej´tnoÊç rozpoznania

budowy s∏uchanego utworu
(ABA, ABA', rondo);

– u∏o˝enie tekstu do refrenu A

(Rondo na odejÊcie zimy);

– zbudowanie instrumentu

wed∏ug wzoru.

– znajomoÊç kilku faktów

z ˝ycia F.Chopina;

– rozpoznanie s∏uchanych

utworów F. Chopina.

– zastosowanie przedtaktu

w zrytmizowanym tekÊcie;

– rozpoznanie melodii

z przedtaktem.

– zagranie na dzwonkach lub

flecie Spring time;

– ilustracja muzyczna na temat

pogody wiosennej.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 10

www.wsip.com.pl

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

NASTROJE WIOSENNE

ZAGRAJ NA LUDOWO

KO¸YSANKI –
USYPIANKI

NAJLEPIEJ JEST
W DOMU

NIESPODZIANKI DLA
RODZINY

GONIMY LATO

Z UÂMIECHEM NA
WAKACJE

Piosenka Jak to mi∏o w
wieczór bywa [P s.116];
J. Strauss Polka Tritsch-
-tratsch [MC]; czytanka
o kompozytorze [P s.107].

piosenka Sarna [P s.65] i
Hanko modrooka [P s.118];
Trojak, Melodia z Podhala,
Maryneczka [P s.120-121];
Na glinianym koguciku
S. Wiechowicza, Mazurek
C-dur op. 6 nr 5 F. Chopina
[MC]; opis taƒca Sarna
[Przew. s.97].
piosenka Ko∏ysz nas, ziemio
[P s.100, N19];
Summertime G. Gershwina
[MC].
Piosenka Nasz tata [P
s.105, N21], Do babci na
pierogi [Przew. s.97-101,
N11], O czym marzà
dzieci? [Przew. s.159-162,
N20]; wiersz J. Holm Dzieƒ
Mamusi [P s.104]; Zå s.43-
45.
Piosenka z niespodziankà
[Przew. s.141-144, N18];
Burza z VI Symfonii, Dla
Elizy L. van Beethovena
[MC]; czytanka o
kompozytorze [P s.105]; Zå
s. 41.
piosenka Goni´ s∏oƒce
goràce [P s.113, N22];
Cztery pory roku – Lato
A. Vivaldiego [MC]; Zå
s.50.

piosenki z ca∏ego roku
szkolnego; wybrane utwory
muzyczne z p∏ytoteki.

– omówienie charakteru s∏uchanej

muzyki;

– rozpoznanie aparatu

wykonawczego;

– recytacja s∏ów piosenki

w dwug∏osowym kanonie.

– porównanie s∏uchanych

utworów;

– zagranie fragmentu melodii

Trojaka;

– zataƒczenie taƒca Sarna;
– wyszukanie synkop w zapisie

Melodii z Podhala.

– zaÊpiewanie innej znanej

uczniowi ko∏ysanki;

– omówienie charakteru ko∏ysanki.

– recytacja wiersza z odpowiednià

ekspresjà (dykcja, dynamika,
akcentacja);

– wyszukanie jednakowych taktów

w piosence Nasz tata.

– s∏uchowe rozpoznawanie b∏´dów

w rytmie, melodii lub tekÊcie
znanych piosenek wykonywanych
przez nauczyciela;

– okreÊlenie zjawisk przyrody

opisanych muzykà w Burzy L. van
Beethovena.

– okreÊlenie elementów muzyki,

którymi pos∏u˝y∏ si´ Vivaldi
w s∏uchanym utworze (dynamika,
tempo);

– znajomoÊç znaczenia kropki przy

nucie.

– rozpoznanie piosenki po

us∏yszeniu fragmentu Êpiewanej
melodii;

– rozpoznanie piosenki po

klaskanym rytmie, melodii
zagranej przez nauczyciela lub
wybranych s∏ów;

– rozpoznanie utworu muzycznego

po us∏yszeniu jego fragmentu.

– zaÊpiewanie w kanonie

w kilkuosobowych grupkach;

– podstawowe wiadomoÊci

o J. Straussie.

– samodzielne odczytanie

i zagranie jednego z utworów;

– zataƒczenie Trojaka lub

Maryneczki.

– zaÊpiewanie w∏asnej

ko∏ysanki;

– Êpiewanie piosenki

z odpowiednià interpretacjà.

– samodzielne odczytanie

i zagranie melodii zwrotki
piosenki Nasz tata;

– wywiad z domownikami

na temat ulubionej muzyki;

– zaimprowizowanie melodii

do wiersza Dzieƒ Mamusi.

– zanucenie motywu

i okreÊlenie formy Dla Elizy
(rondo);

– podstawowe wiadomoÊci

o L. van Beethovenie;

– zabawa prawda – nieprawda

(Zå s.41).

– omówienie na przyk∏adzie

piosenki zapisu nutowego:
klucz, pi´ciolinia, bemol, nuty,
wartoÊci rytmiczne, pauzy,
metrum i jego zmiany, kreski
taktowe, znak zakoƒczenia,
oznaczenia dynamiczne.

– dopasowanie nazwisk

kompozytorów do tytu∏ów
utworów.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 11

KLASA V

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

5-6

MUZYKA WOKÓ¸ NAS

MUZYKA DLA DUSZY
I CIA¸A?

JESIE¡ JU˚ BLISKO

ODSZYFROWANA
MUZYKA?

INSTRUMENTY
STRUNOWE

MUZYKA, KTÓRA
POKONA¸A CZAS

wiersz J. Twardowskiego
Klasówka z religii [P s.6];
piosenka Wokó∏ wszystko
gra [P s.7]; Fluorescencje
K. Pendereckiego [MC
kl.IV]; efekty dêwi´kowe
[CD B22-29]; Zå s.3-4.
czytanka o W. Lutos∏awskim
[P s.9]; Stary zamek
M. Musorgskiego [CD A29],
Hurra polka
W. Lutos∏awskiego [CD
A21], Yesterday J. Lennona
i P. Mc Cartneya [CD A20],
efekty dêwi´kowe [CD B30-
33]; Afisze koncertowe [P
s.24]; Zå s.4-5, 6-9.
piosenka Babie lato [P
s.80-82, N7]; Zå s.34.

piosenka Rodzinna herbatka
[P s.82-83, N8]; Anonim
Chora∏ gregoriaƒski [CD
A1]; partytura Sinfonia
A-dur W. A. Mozarta [Zå
s.45-47]; P s.43-44; Zå
s.10, 16-17, 35.
C. Debussy Dziewczyna
o w∏osach jak len; J. Morel
Bossa in re; L.-C. Daquin
Kuku∏ka; L. Delibes
Pizzicato; E. Grieg Suita z
czasów Holberga; J. Haydn
IV Kwartet D-dur [CD A 14,
25, 16, 15, 18, 19],
C. Sains-Saëns ¸ab´dê,
F. Schubert Kwintet
fortepianowy Pstràg,
K. Szymanowski èród∏o
Aretuzy [CD B15, 16, 19];
czytanki o instrumentach
i o pracy lutnika [P s.46-55];
Zå s.21-25.
Oda do radoÊci [P s.12];
M. Rimski-Korsakow
Szeherezada [CD B13],
L. van Beethoven Oda do
radoÊci [CD A4]; czytanka
[P s.11-12]; wybrane
utwory s∏uchane w kl. IV;
Zå s.6.

– s∏uchowe wyodr´bnienie

odg∏osów z otoczenia i umiej´tnoÊç
ich nazwania (np. szmer);

– umiej´tnoÊç zró˝nicowania êróde∏

dêwi´ków;

– rozpoznanie nagranych efektów

dêwi´kowych.

– okreÊlenie nastroju s∏uchanej

muzyki oraz uczuç jakie wywiera;

– u∏o˝enie programu koncertu dla

kolegów.

– okreÊlenie nastroju piosenki;
– znaczenie kropki przy nucie;
– znajomoÊç terminu ostinato i takt

6/8.

– znajomoÊç terminu partytura;
– odszukanie piosenek zapisanych

w metrum C, alla breve.

– znajomoÊç terminów lutnik,

kwintet, kwartet, trio, pizzicato,
g´Êle;

– znajomoÊç nazw poszczególnych

instrumentów strunowych;

– umiej´tnoÊç podzia∏u

instrumentów strunowych ze
wzgl´du na sposób wydobywania
dêwi´ku.

– Êpiewanie w grupie Ody do

radoÊci z polskim tekstem;

– znajomoÊç terminu klasyczny.

– zaÊpiewanie piosenki

poznanej na wakacjach;

– nagranie i prezentacja

domowych odg∏osów.

– wywiad z domownikami;
– wyszukanie programów z PR

i TV dotyczàcych muzyki;

– zaÊpiewanie motywów

s∏uchanych utworów;

– przedstawienie i uzasadnienie

wyboru swojej ulubionej
muzyki;

– podstawowe wiadomoÊci

o W. Lutos∏awskim.

– okreÊlenie trybu (moll)

piosenki;

– u∏o˝enie w∏asnego rytmu na

3/4 lub 6/8 i wykonanie go.

– znajomoÊç terminów

manuskrypt, iluminacja;

– namalowanie manuskryptu;
– analiza partytury W. A.

Mozarta (∏uki, oznaczenia
dynamiczne, znaki chromaty-
czne, pauzy ca∏otaktowe itd.).

– skonstruowanie ∏uku

muzycznego;

– znajomoÊç terminów pud∏o

rezonansowe, rezonator;

– podstawowa znajomoÊç

budowy instrumentów
strunowych.

– zagranie ze s∏uchu melodii

Ody (takty 1-8) na flecie lub
dzwonkach od dêwi´ku e';

– podanie innych tytu∏ów lub

kompozytorów utworów
klasycznych.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 12

www.wsip.com.pl

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

11-12

RODZAJE MUZYKI –
JAZZ

MUZYKA TANECZNA

MUZYKA LUDOWA

MUZYKA LUDOWA
INSPIRACJÑ
TWÓRCZOÂCI
KOMPOZYTORÓW

piosenka Nie wie nikt [P
s.20-21, N1]; negro
spirituals Git on bo'd little
children [CD N6]; Cornet
chop Suey L. Armstronga
[CD B4]; czytanka o jazzie
[P s.18-19].
piosenka Rytmy
synkopowane [P s.22];
Tango I. Albeniza, Bossa in
re J. Morela [CD A3, 25],
Rytmy brazylijskie z kl. IV
[MC], Menuet
J. Paderewskiego [CD B8],
Menuet L. Boccheriniego
[CD A5], Walc Es-dur op.
F. Chopina [CD A10];
czytanka o muzyce
tanecznej [P s.21-23]; Zå
s.7.
piosenki: U matki na zr´bie
[P s.16], Laboga ch∏opaki,
Jak ja jecha∏em [P s.115 -
116], Wele wetka [Zå
s.14]); Lasowiak, Klepany
i Melodia ludowa [P s.57-
60]; czytanka o muzyce
ludowej i O. Kolbergu [P
s.13-16]; polskie taƒce
w wykonaniu kapeli ludowej
(kl. IV) oraz Oberek [CD
B5], muzyka innych
narodów [CD B1-4]; Zå s.6.
piosenka Bieriozka [P
s.114]; IV Symfonia f-moll
cz. IV P. Czajkowskiego
(Bieriozka) [CD A13];
Taniec w´gierski d-moll nr
12, Taniec w´gierski
g-moll nr 5 J. Brahmsa
[CD A7-8]; czytanka
o K. Szymanowskim [P s.17];
Redyk i Panie muzykancie
K. Szymanowskiego [CD
B17-18], Mazurek C-dur
op.6 nr 5 F. Chopina [MC
kl.IV], Hurra polka
W. Lutos∏awskiego [CDA21],
stylizacje taƒców
s∏uchanych w kl. IV [MC].

– znajomoÊç terminów jazz,

improwizacja, negro spirituals;

– s∏uchowe rozpoznanie kilku

instrumentów w sk∏adzie zespo∏u
jazzowego (klarnet, tràbka,
fortepian, kontrabas, perkusja).

– znajomoÊç nazw niektórych

taƒców (tango, walc, rumba,
samba, cha-cha) oraz dawnego
(menuet);

– s∏uchowe rozpoznanie

i odró˝nienie taƒców dawnych
i wspó∏czeÊnie taƒczonych.

– znajomoÊç terminów etnografia,

folklor, stylizacja;

– s∏uchowe rozpoznanie polskiej

melodii ludowej wÊród melodii
innych narodów;

– sylwetka etnografa O. Kolberga.

– umiej´tnoÊç odró˝nienia muzyki

stylizowanej od ludowej;

– znajomoÊç nazw i okreÊlenie

charakterystycznych cech polskich
taƒców poznanych w kl. IV;

– zauwa˝enie melodii Bieriozki

w s∏uchanej IV Symfonii
P. Czajkowskiego.

– zaÊpiewanie I cz. piosenki

z angielskim tekstem;

– zagranie II cz. piosenki na

flecie;

– improwizacja rytmiczna na

instrumencie perkusyjnym.

– wystukanie rytmu tanga na

podstawie s∏uchanego utworu;

– prezentacja podstawowego

kroku walca.

– zanucenie melodii ludowej

znanej uczniowi;

– historyczne i kulturowe

znaczenie dzie∏a O. Kolberga.

– zagranie na flecie melodii

Bieriozka;

– odnalezienie ró˝nic pomi´dzy

melodià oryginalnà Bieriozki
a jej stylizacjià zawartà w IV
Symfonii P. Czajkowskiego
(ró˝nice melodyczne, aparat
wykonawczy, przerywnik
pomi´dzy czterotaktowymi
frazami);

– znajomoÊç podstawowych

wiadomoÊci z ˝ycia i twórczoÊci
K. Szymanowskiego.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 13

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

13-14

19-20

G¸OS TO TE˚
INSTRUMENT

ZIMOWY CZAS

MA¸E KOL¢DOWANIE

OPERA

STANIS¸AW
MONIUSZKO –
KOMPOZYTOR OPER
I PIEÂNI

ELEMENTY MUZYKI –
RYTM I TEMPO

piosenka Pi´knie ˝yç [P
s.77, N5]; czytanka Co to
jest g∏os? oraz zabawy
z g∏osem [P s.66-71];
Aria Królowej Nocy |
W. A. Mozarta, Mazurek
F. Chopina w wykonaniu
zespo∏u Novi Singers [CD
A26, 9]; Zå s.26-32].

piosenka Ogólnie zima [P
s.84, N9]; piosenka Rzeka
Z. Noskowskiego [Przew.
s.121, N11]; Zå s.36.

pastora∏ka W tej kol´dzie [P
s.85]; Gdy Êliczna Panna,
Pójdêmy wszyscy [P s.59,
57]; kol´da Mizerna cicha
[Przew. s.119, N10];
Anonim Nu˝eÊmy
krzeÊcijanie [CD A2].
czytanka o operze [P s.72];
Uwertura do opery Wilhelm
Tell G. Rossiniego, Aria
Cavarodossiego z opery
Tosca G. Pucciniego [CD
B14, 9], Aria Królowej Nocy
z opery Czarodziejski flet
W. A. Mozarta [CD A26];
Zå s.28.
czytanka o S. Moniuszce [P
s.73-76]; Aria z kurantem
[MC kl. IV], Szumià jod∏y –
aria Jontka z opery Halka,
Polonez Miecznika z opery
Straszny dwór, pieÊƒ Stary
kapral [CD A22-24].
piosenka W polu [P s.29,
N2]; zabawa z cyframi [P
s.30], zabawy z g∏osem [P
s.69, 71]; Carmina burana
C. Orffa [CD B7]; czytanka
o C. Orffie [P s.30]; P s.27-
31; Zå s.11-13.

– znajomoÊç terminów sopran, alt,

tenor, bas, skala g∏osu, glissando;

– s∏uchowe rozpoznanie rodzajów

g∏osu;

– okreÊlenie nastroju s∏uchanych

utworów;

– znajomoÊç zasad prawid∏owego

operowania g∏osem;

– znajomoÊç czynników

szkodliwych dla g∏osu.

– porównanie nastroju obu

piosenek w odniesieniu
do aktualnej pogody;

– propozycja akompaniamentu

rytmicznego (gestodêwi´ki
lub instrumenty perkusyjne)
do piosenki Ogólnie zima.

– porównanie i okreÊlenie ró˝nic

kol´d Mizerna cicha i Nu˝eÊmy
krzeÊcijani;

– akompaniament rytmiczny

do pastora∏ki.

– znajomoÊç terminów opera,

uwertura, aria, libretto;

– podstawowe wiadomoÊci

o operze.

– podstawowe wiadomoÊci

o S. Moniuszce;

– znajomoÊç tytu∏ów dzie∏ mistrza

(Âpiewnik domowy, Halka,
Straszny dwór).

– znajomoÊç terminów rytm,

metrum, tempo;

– odnalezienie rytmu w otoczeniu

(np. uk∏ad okien w sali)
i w ilustracji P s.72;

– Êpiew piosenki w zró˝nicowanym

tempie;

– dopasowanie s∏ów do rytmu

w Zå s. 31;

– wystukanie w∏asnego rytmu

z u˝yciem podstawowych
wartoÊci rytmicznych.

– aktywny udzia∏ w zabawach

z g∏osem (wyra˝anie emocji
i uczuç);

– znajomoÊç budowy

i funkcjonowania aparatu
g∏osowego cz∏owieka.

– umiej´tnoÊç zapisania

swojego akompaniamentu
w zeszycie çwiczeƒ.

– zagranie na flecie Gdy Êliczna

Panna;

– akompaniowanie na gitarze

lub keyboardzie do Pójdêmy
wszyscy;

– zaÊpiewanie innej kol´dy.

– znajomoÊç nazwisk s∏ynnych

Êpiewaków operowych;

– znajomoÊç nazwisk kilku

kompozytorów operowych;

– umiej´tnoÊç skrótowego

opowiedzenia o operze
widzianej przez ucznia.

– uwa˝ne wys∏uchanie

Poloneza Miecznika
i okreÊlenie po˝àdanych cech
Polaka patrioty.

– odnalezienie rytmu w mowie

potocznej i poezji;

– Êpiewanie piosenki z

równoczesnym wystukiwaniem
rytmu lub mocnych cz´Êci
taktów;

– okreÊlenie metrum s∏uchanej

piosenki lub utworu;

– rozpoznanie melodii

Czerwone jab∏uszko
z arytmicznego zapisu
w podr´czniku;

– zabawa z cyframi

w wykonaniu solowym;

– podstawowe wiadomoÊci

o C. Orffie.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 14

www.wsip.com.pl

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

21-22

MELODIA,
ARTYKULACJA
I DYNAMIKA

HARMONIA

CO S¸YCHAå
W MUZYCE ?

WIOSENNA MUZYKA

MUZYKA JAK Z BAJKI

ZWARIOWANE MELODIE

kanon Don, don [P s.33];
zabawy z g∏osem [P s.69,
Zå31]; Taniec w´gierski
d-moll nr 12 J. Brahmsa
(legato, subito forte, subito
piano) [CD A7], Uwertura
do opery Wilhelm Tell
G. Rossiniego (staccato),
Bolero M. Ravela
(dynamika)[CD B14, 11];
czytanka o M. Ravelu [P
s.32]; P s.31-34; Zå s.13.
piosenka Raz Barbara sz∏a
do baru [P s.35, N3]; In the
mood J. Garlanda [P s.37-
38]; P s.34-36; Zå s.14.

piosenka Wele wetka [Zå
s.14]; Preludium cis-moll
op.3 nr 2 S. Rachmaninowa
(harmonia) [CD B10],
Pizzicato L. Delibesa
(artykulacja) [CD A15],
Pavana na Êmierç infantki
M. Ravela (artykulacja) [CD
B12], Taƒce po∏owieckie
z opery Kniaê Igor
A. Borodina (tempo) [CD
A6]; Zå s.18-20.
piosenka Kiedy przyjdzie
wiosna [P s.86, N12];
Waniliowe wiosny p´dy
[Przew. s.136-141, N15];
Redyk z baletu Harnasie
K. Szymanowskiego [CD
B18]; Zå s.36-37.
Gnom i Stary zamek
M. Musorgskiego [ CD A28-
29], Taniec ognia M. de Falli
[CD A17], Szeherezada
M. Rimskiego-Korsakowa
[CD B13], Aria Królowej
Nocy W. A. Mozarta [CD
A26], ¸ab´dê C. Saint-
-Saënsa [CD B15].
Wariacje C-dur W. A.
Mozarta [CD A27], Kwintet
fortepianowy Pstràg
F. Schuberta (wariacje na
temat pieÊni) [CD B16]; P
s.39-42; Zå s.15.

– znajomoÊç terminów crescendo,

diminuendo, subito, legato,
staccato;

– przeczytanie wiersza z Zå s.31

z w∏asnà dynamikà.

– znajomoÊç terminów harmonia,

akompaniament, trójdêwi´k;

– zagranie lub zaÊpiewanie

trójdêwi´ku.

– znajomoÊç terminów tonika,

subdominanta, dominanta;

– umiej´tnoÊç s∏uchowego

rozró˝nienia elementów
zastosowanych w poszczególnych
utworach.

– podanie znaczenia bemola i

kasownika w zapisie nutowym;

– rozpoznanie, który region Polski

by∏ inspiracjà do skomponowania
s∏uchanego utworu: Redyk
K.Szymanowskiego.

– okreÊlenie nastroju s∏uchanych

utworów;

– dopasowanie podanych tytu∏ów

do s∏uchanych utworów;

– znajomoÊç terminów wariacja,

temat;

– zagranie tematu wariacji Mozarta;
– recytacja przys∏owia ze zmianami

tempa, dynamiki, rytmu, s∏ów.

– zaÊpiewanie dowolnej

piosenki ze zró˝nicowanà
dynamikà lub artykulacjà;

– zagranie Moreski (Zå s.13)

z w∏asnà dynamikà;

– podstawowe wiadomoÊci

o M. Ravelu.

– zagranie na dzwonkach In the

mood z podzia∏em na role:
T, S, D, zakoƒczenie;

– zagranie w grupie

akompaniamentu
z podr´cznika.

– dobranie trójdêwi´ków triady

harmonicznej do piosenki.

– s∏uchowe odró˝nienie

trójdêwi´ku dur i moll;

– znajomoÊç terminu

mormorando.

– uzasadnienie doboru tytu∏u

do s∏uchanej muzyki;

– wybór najciekawszego

utworu z uzasadnieniem;

– improwizacja ruchowa

do Taƒca ognia.

– stworzenie w∏asnych wariacji

na temat melodii Wlaz∏ kotek
i zapisanie ich w Zå s.15.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 15

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

Z MUZYKÑ DOOKO¸A
ÂWIATA – FOLKLOR
INNYCH NARODÓW

PIOSENKI Z CA¸EGO
ÂWIATA

WKRÓTCE JU˚ LATO

PO˚EGNANIE

piosenka Geografia na
weso∏o [P s.79, N6], Hej-jo
[P s.112], W Apallachach
[P s.56, N4]; muzyka
country, flamenco i z Ghany
[CD B1-3]; Fuga
geograficzna E. Tocha [CD
B20]; repertuar
uzupe∏niajàcy [P s.101-
113]; Zå s.40-42.
piosenka Na pok∏adzie
Santa Marii [P s.99-100
N18], Hej, Zuzanno [P
s.102-103], Kookabura [P
s.105-106], liczby po
arabsku [P s.106],
Bieriozka [P s.114]; Zå
s.40-41.
piosenka Hej, lato, lato,
lato! [P s.94, N16];
piosenki i utwory do
s∏uchania z ca∏ego roku
szkolnego.

piosenka Po˝egnanie

– Êpiewanie piosenki w grupie;
– podanie nazw miast s∏yszanych

w Fudze geograficznej;

– zagranie na dzwonkach lub flecie

pentatoniki;

– wyszukanie trójdêwi´ków

w zapisie piosenki Geografia
na weso∏o.

– wypisanie wartoÊci rytmicznych

i pauz z kanonu Kookabura;

– improwizacja ruchowa

do piosenki Hej, Zuzanno;

– zagranie na flecie lub dzwonkach

fragmentu Bieriozki;

– akompaniament rytmiczny

do jednej z piosenek.

– Êpiewanie piosenki w grupie;
– rozpoznanie piosenki po

us∏yszeniu fragmentu melodii,
klaskanego rytmu lub wybranych
s∏ów;

– rozpoznanie przynajmniej

jednego utworu muzycznego po
us∏yszeniu jego fragmentu.

– Êpiewanie piosenki w grupie;
– wyszukanie trójdêwi´ku w zapisie

piosenki;

– odnalezienie w podr´czniku

piosenek, w których wyst´pujà
szestnastki;

– omówienie elementów muzyki

poznanych w kl. V.

– zagranie w∏asnej melodii

opartej na pentatonice;

– zagranie melodii jednej

z piosenek z P s.101-113.

– wyszukanie w atlasie

geograficznym informacji
potrzebnych do rozwiàzania
zadaƒ w Zå;

– u∏o˝enie rytmu w metrum 4/4

sk∏adajàcego si´ z wartoÊci
i pauz piosenki Kookabura.

– dopasowanie nazwisk

kompozytorów do tytu∏ów
utworów.

– wystukanie w∏asnego rytmu

z zastosowaniem poznanych
wartoÊci , w tym szesnastek;

– u∏o˝enie tekstu III zwrotki do

piosenki;

– dobranie akordów F i C jako

akompaniamentu do piosenki.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 16

www.wsip.com.pl

KLASA VI

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

PO˚EGNANIE WAKACJI

RÓ˚NE BARWY JESIENI

TYLKO W DOMU
DOBRZE JEST

MUZYKA W DAWNEJ
POLSCE –
ÂREDNIOWIECZE

MUZYKA W DAWNEJ
POLSCE – RENESANS

NASI WIELCY
KOMPOZYTORZY –
DAWNI I WSPÓ¸CZEÂNI

Piosenka Lato [P s.6-8,
N1]; Zå s.3.

Piosenka Co to pada [P
s.10, N2]; Preludium Des-
dur „Deszczowe” op.28 nr
15 F. Chopina [CD A17]; Zå
s.3-5.

Piosenka Burza, burza,
burza [P s.12-13, N3];
wiersz S. Karaszewskiego
Burza [Przew. s.17-18];
piosenka do s∏uchania Ach,
to rodzeƒstwo [P s.100,
N10]; Zå s.6.
czytanka [P s.24-27]; pieÊƒ
Idzie ˝o∏nierz borem, lasem
[P s.26, N4]; Anonim
Bogurodzica, Anonim Breve
regnum [CD A1-2];
Wincenty z Kielczy Gaude
Mater, Polonia (wersja 1-
i 4-g∏osowa) [CD B23-24];
Zå s.11-12.
czytanka [P s.28-31];
M. Gomó∏ka Psalm 47
Kleszczmy r´koma [P s.29,
CD A23], J. Polak Volta [CD
B9], Anonim Hajducki [P
s.59, CD A3]; Zå s.13-14.

Miko∏aj z Radomia Alleluia
[CD A26], Wac∏aw
z Szamotu∏ Kryste, dniu
naszej Êwiat∏oÊci [CD B21],
Miko∏aj Gomó∏ka Psalm 47
Kleszczmy r´koma [CD
A23], Witold Lutos∏awski
Hurra polka [CDV A21],
Krzysztof Penderecki
Fluorescencje [MC IV],
Wojciech Kilar Polonez
z filmu Pan Tadeusz [P s.82];
Zå s.50.

– znajomoÊç metrum

çwierçnutowego i ósemkowego;

– znajomoÊç terminu volta;
– zaÊpiewanie piosenki w grupie.

– porównanie nastroju piosenki

i utworu;

– uzasadnienie nazwy Preludium

„Deszczowe”;

– znajomoÊç nazw kilku utworów

skomponowanych przez
F.Chopina.

– zaÊpiewanie lub wyrecytowanie

nazwami solmizacyjnymi zwrotki
piosenki;

– wyklaskanie pauz pomi´dzy

frazami;

– u∏o˝enie akompaniamentu

naÊladujàcego odg∏osy burzy.

– odró˝nienie metrum na 2/4, 3/4

i 4/4;

– znajomoÊç postaci Wincentego

z Kielczy i Miko∏aja z Radomia.

– znajomoÊç terminu tabulatura;
– znajomoÊç postaci M. Gomó∏ki,

J. Kochanowskiego, J. Polaka
i Zygmunta Starego;

– zagranie na flecie lub dzwonkach

fragmentu psalmu.

– s∏uchowe odró˝nienie melodii

dawnych od wspó∏czesnych;

– znajomoÊç nazwisk polskich

kompozytorów dawnych
i wspó∏czesnych.

– zrytmizowanie podanych

przys∏ów na 4/4 i 6/8;

– rozwiàzanie zadaƒ w Zå;
– zaÊpiewanie solo zwrotki

lub refrenu piosenki;

– zagranie na keyboardzie

lub gitarze akompaniamentu
do piosenki.

– podanie tytu∏u piosenki lub

utworu o nastroju zadumy,
melancholii;

– przeczytanie w tempie i z

dobrà dykcjà wyrazów z d˝;

– zagranie na keyboardzie

akompaniamentu do piosenki.

– zaÊpiewanie piosenki solo

z w∏asnà interpretacjà;

– stworzenie muzycznej

ilustracji do wiersza.

– zaÊpiewanie solo pieÊni ;
– wyszukanie w innych

êród∏ach informacji
o Êw. Stanis∏awie.

– znajomoÊç podwójnego

znaczenia terminu volta;

– zagranie na flecie lub

dzwonkach taƒca Hajducki;

– odszukanie w innych

êród∏ach nazwiska polskiego
noblisty, który przet∏umaczy∏
na j´zyk polski Psalmy
Dawida.

– zagranie na dzwonkach

fragmentu Poloneza W. Kilara;

– wyszukanie w innych

êród∏ach wiadomoÊci o
K. Pendereckim i W. Kilarze.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 17

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

INSTRUMENTY D¢TE
DREWNIANE – FLET
I KLARNET

INSTRUMENTY D¢TE
DREWNIANE – OBÓJ
I FAGOT

PIEÂNI NASZYCH
OJCÓW

IGNACY JAN
PADEREWSKI

INSTRUMENTY D¢TE
BLASZANE – TRÑBKA,
RÓG I TUBA

INSTRUMENTY D¢TE
BLASZANE – PUZON

czytanka [P s.42-44];
C. Debussy Syrinx,
G. Gershwin B∏´kitna
rapsodia (fragment), J. S.
Bach Bourrée z II Suity
orkiestrowej h-moll [CD
A20, 22, 8], W. A. Mozart
Menuet z Symfonii Es-dur
KV 543 [CD B2].
czytanka [P s.45-46];
A. Vivaldi Koncert G-dur RV
545 cz. III [CD B20], L. van
Beethoven Uwertura
„Egmont”op. 10 nr 1 [CD
A9] oraz fragment partytury
Uwertury [P s.46-47].
pieÊƒ Dalej, ch∏opcy, dalej
˝ywo [P s.32-33, N5],
pieÊƒ Przybyli u∏ani pod
okienko [P s. 35, N6];
F. Chopin Preludium e-moll
op.28 nr 4 [CD A16], pieÊƒ
do s∏uchania Jak d∏ugo w
sercach naszych [P s.36-
37, N7]; Zå s.14, 16
(krzy˝ówka).
pieÊƒ Jak d∏ugo w sercach
naszych[P s.36-37, N7];
I. J. Paderewski Krakowiak
fantastyczny op. 14 nr 6
[CD B7]; czytanka o
kompozytorze [P s.38-39];
Zå s.15-16.
czytanka [P s.48-50];
J. S. Bach II Koncert
Brandenburski F-dur BWV
1047 cz.III [CD A6], C. M.
von Weber Chór strzelców
z opery Wolny strzelec [CD
B22].

czytanka [P s.51-52];
I. Strawiƒski Walc z baletu
Pietruszka [CD B14],
G. Rossini Uwertura do
opery Cyrulik Sewilski –
wykonanie orkiestrowe
i wokalne [CD B11-12];
Zå s.17-19.

– znajomoÊç terminów otwór

wargowy, stroik;

– zagranie na flecie pod∏u˝nym

melodii znanej uczniowi;

– znajomoÊç nazw omawianych

instrumentów i rozpoznanie ich
na ilustracji.

– znajomoÊç instrumentów

z pojedynczym i podwójnym
stroikiem;

– znajomoÊç sylwetki A. Vivaldiego

[P kl. IV].

– zaÊpiewanie w grupie refrenu

pieÊni Dalej, ch∏opcy;

– rozpoznanie budowy pieÊni Dalej,

ch∏opcy;

– znajomoÊç podstawowego kroku

krakowiaka;

– znajomoÊç postaci T. KoÊciuszki,

B. G∏owackiego i J. Pi∏sudskiego;

– okreÊlenie nastroju Preludium.

– znajomoÊç sylwetki

I. J. Paderewskiego;

– okreÊlenie budowy i charakteru

utworu;

– znajomoÊç terminu taniec

stylizowany.

– znajomoÊç terminu wentyl;
– rozpoznanie barwy tràbki

w II Koncercie Brandenburskim.

– znajomoÊç nazw omawianych

instrumentów i rozpoznanie ich
na ilustracji.

– znajomoÊç terminu suwak;
– znajomoÊç nazw omawianych

instrumentów i rozpoznanie ich
na ilustracji.

– znajomoÊç zasad i sposobu

gry na flecie i klarnecie;

– znajomoÊç postaci

C. Debussy'ego i G. Gershwina;

– umiej´tnoÊç s∏uchowego

rozró˝nienia barwy fletu i
klarnetu w Bourrée J. S. Bacha
i w Menuecie (cz. Êrodkowa)
W. A. Mozarta.

– okreÊlenie roli oboju i fagotu

w Koncercie G-dur;

– s∏uchowe rozpoznanie barw

instrumentów d´tych
drewnianych w Uwerturze
(porównanie z partyturà
w podr´czniku).

– odnalezienie w zapisie

nutowym Dalej, ch∏opcy
synkop z u˝yciem szesnastek;

– u∏o˝enie ∏aƒcucha imion

w rytmie synkop;

– zataƒczenie krakowiaka

w parach – krok podstawowy
i kilka figur.

– zaÊpiewanie solo pieÊni;
– rozwiàzanie zadania w Zå.

– znajomoÊç zasad i sposobu

grania na tràbce, rogu i tubie;

– rozpoznanie wszystkich

solowych instrumentów
w II Koncercie Brandenburskim;

– umiej´tnoÊç reagowania

ruchem na zmieniajàce si´
instrumenty w s∏uchanym
utworze J. S. Bacha;

– znajomoÊç sylwetki C. M.

von Webera.

– znajomoÊç zasad i sposobów

gry na puzonie;

– znajomoÊç sylwetki

I. Strawiƒskiego i G. Rossiniego;

– wyszukanie nazw

instrumentów d´tych w innych
j´zykach (Zå s.19).

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 18

www.wsip.com.pl

13-14 DZIECKO I CZAR NOCY

WIGILIJNEJ

kol´dy Anio∏ pasterzom
mówi∏ [P s.87], Do szopy,
hej, pasterze [P s.91] i inne z
podr´cznika [ p VI s.87 – 97];
P. Czajkowski Taniec Wró˝ki
Cukrowej i Taniec chiƒski z
baletu Dziadek do orzechów
[CD A18-19]; czytanka [P
s.73-76]; Zå s.32, 39.

– znajomoÊç libretta baletu Dziadek

do orzechów;

– znajomoÊç terminów choreograf,

scenografia, charakteryzacja;

– umiej´tnoÊç zagrania na

dzwonkach ostinata do kol´dy Do
szopy.

– znajomoÊç terminu suita

baletowa;

– znajomoÊç barwy czelesty;
– zagranie na flecie wybranej

kol´dy.

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

JEDEN AUTOR CZY
WIELU?

JAKA TO MELODIA?

TANIEC – DAWNIEJ
I DZIÂ

SUITA

NASI WIELCY
KOMPOZYTORZY –
STANIS¸AW
MONIUSZKO

ORKIESTRA
I DYRYGENT

piosenka Idzie Karolinka [P
s.85], kol´da My te˝
pastuszkowie [P s.88-89];
K. Szymanowski Taniec
zbójnicki z baletu Harnasie
[CD B16]; Zå s.36-38, 40-
41 i rebusy ze s. 34, 39.

piosenka Bracia, Êpiewajmy
wraz [Przew. s. 135-136];
J. Strauss Nad pi´knym
modrym Dunajem [CD
B15]; Zå s.33 (zad. 1
i rebus), 35.
czytanka [Ps. 70-71, 80-
81]; Anonim Hajducki,
Szewczyk, Rex [CD A3-5];
Co to pada - wersja
instrumentalna (rytm rocka)
[N19]; piosenka Raptor rap
[P s.80-81, N8]; Zå s.29.
czytanka [P s.71-72];
J. S. Bach Bourrée [CD A8]
i Badinerie [MC IV]; Zå
s.29-31.

S. Moniuszko PrzàÊniczka
[P s.114]; S. Moniuszko
Mazur z opery Straszny
dwór [CD A28]; Zå s.43
(zad. 2).

czytanka [P s.53-57];
G. Rossini Uwertura do
opery Cyrulik Sewilski
(fragment poczàtkowy wyk.
orkiestrowego) [CD B11];
L. van Beethoven Uwertura
„Egmont” (fragment
poczàtkowy) [CD A9];
fragment uwertury [P 46-
47]; Zå s.20-23.

– znajomoÊç terminów folklor,

kapela ludowa;

– znajomoÊç postaci O. Kolberga

i K. Szymanowskiego;

– umiej´tnoÊç s∏uchowego

rozró˝nienia muzyki ludowej i
artystycznej;

– s∏uchowe rozpoznanie muzyki

Podhala.

– zagranie na dzwonkach refrenu

piosenki;

– znajomoÊç podstawowego kroku

walca.

– okreÊlenie budowy taƒców

renesansowych;

– rapowe wykonanie I cz. piosenki

Raptor rap (recytacja).

– znajomoÊç terminu suita;
– znajomoÊç sylwetki J. S. Bacha;
– rozpoznanie brzmienia

klawesynu.

– znajomoÊç sylwetki S. Moniuszki;
– podanie tytu∏ów dwóch oper

i zbioru pieÊni;

– okreÊlenie charakteru Mazura;
– zagranie na dzwonkach lub flecie

motywu pieÊni.

– znajomoÊç terminów partytura,

batuta, g∏osy orkiestrowe;

– znajomoÊç umieszczenia

poszczególnych grup
instrumentów w orkiestrze
symfonicznej.

– znajomoÊç rodzajów kapel

ludowych [Zå s.40-41];

– zaÊpiewanie kol´dy My te˝

pastuszkowie z odpowiednià
dynamikà.

– zagranie na dzwonkach

zwrotki piosenki;

– zataƒczenie walca w parach.

– okreÊlenie metrum obu

cz´Êci taƒca renesansowego;

– znajomoÊç nazw kilku

dawnych instrumentów;

– improwizacja ruchowa

jednego z taƒców (dawnych
lub wspó∏czesnych).

– znajomoÊç nazw kilku taƒców

wchodzàcych w sk∏ad suity;

– zaÊpiewanie poczàtkowego

motywu Bourrée i s∏uchowe
rozpoznanie przedtaktu;

– porównanie charakteru obu

s∏uchanych taƒców;

– rozwiàzanie zadaƒ w Zå s.30-

31.

– wyklaskanie rytmu mazura

podczas s∏uchania utworu;

– zagranie na dzwonkach lub

flecie melodii pieÊni
PrzàÊniczka;

– zaÊpiewanie jej z tekstem;
– rozwiàzanie zadania ze s. 43.
– znajomoÊç umieszczenia

partii poszczególnych grup
instrumentów w partyturze;

– znajomoÊç sylwetek

najs∏ynniejszych dyrygentów;

– dyrygowanie fragmentu

Egmonta z zastosowaniem
w∏aÊciwej dynamiki.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 19

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

TA¡CE NARODOWE

NASI WIELCY
KOMPOZYTORZY –
FRYDERYK CHOPIN

JEDEN, DWA CZY
WI¢CEJ G¸OSÓW?

PI¢KNO G¸OSU
LUDZKIEGO

A. Dworzak Taniec
s∏owiaƒski C-dur, J. Brahms
Taniec w´gierski g-moll
nr 5, S. Moniuszko Mazur
z opery Straszny dwór [CD
A21, 10, 28],
K. Szymanowski Taniec
zbójnicki z baletu Harnasie
[CD B16], F. Chopin
Mazurki: E-dur, es-moll,
C-dur [CD A13-15];
W. Kilar Polonez [P s.82];
Zå s.33-34.
F. Chopin Etiuda C-dur op.
10 nr1 [CD A11]; F. Chopin
Etiuda E-dur (fragment) op.
10 nr 3 [P s.34], melodia
Laura i Filon [P s. 113];
F. Chopin fragment Fantazji
na tematy polskie [CD
A12]; Zå s.15, 42.
piosenka Wiosnà [P s. 21];
Anonim Bogurodzica, J. S.
Bach Pozostaƒ przy nas, Panie
Jezu Chryste opracowanie
organowe, C. Janequin
Âpiew ptaków [CD A1, 7,
24], K. Szymanowski Hej,
wo∏ki moje [CD B17];
czytanka o organach [P
s.57]; Zå s.10, 23.
czytanka o g∏osie
i F. Schubercie [P s. 62-65];
S. Moniuszko Aria Sko∏uby
[MC IV], F. Schubert Król
elfów, W. A. Mozart
Requiem. Dies irae [CD
B13, 1], melodia ludowa
Hej, wo∏ki moje w wykonaniu
A. Nowak [CD A27]
oraz chóru w opracowaniu
K. Szymanowskiego
[CD B17]; Zå s.24 (bez
zad.1)-25.

– próba odczucia stylu
– czy to polski taniec? (Dworzak,

Brahms, Moniuszko);

– znajomoÊç polskich taƒców

narodowych.

– podstawowe wiadomoÊci

o F. Chopinie;

– zagranie na dzwonkach

pierwszych taktów melodii Laura
i Filon;

– wskazanie fragmentu opartego

na melodii Laura i Filon
w s∏uchanej Fantazji.

– znajomoÊç terminów synkopa,

∏uk, kanon;

– umiej´tnoÊç wyrecytowania

tekstu piosenki w 2-g∏osowym
kanonie;

– podstawowe wiadomoÊci

o organach.

– znajomoÊç podstawowych

g∏osów ludzkich (sopran, alt, tenor,
bas);

– znajomoÊç rodzajów chórów.

– okreÊlenie rytmu polskiego

taƒca, który s∏ychaç
w prezentowanym Mazurku
F. Chopina;

– rozwiàzanie zadania w Zå

s.34.

– znajomoÊç tytu∏ów kilku

utworów F. Chopina;

– zagranie na flecie fragmentu

melodii Etiudy E-dur
i porównanie jej ze s∏uchanà
Etiudà C-dur.

– znajomoÊç terminu polifonia;
– zaÊpiewanie fraszki Wiosnà

z w∏asnà melodià;

– zaÊpiewanie kanonu w dwu

grupach;

– porównanie ró˝norodnych

wykonaƒ wokalnych (chór
unisono, chór mieszany,
kwartet wokalny, soliÊci).

– zanucenie g∏ównego motywu

Arii Sko∏uby;

– próba odpowiedzi na pytanie,

czym ró˝ni si´ barwa g∏osów
ch∏opi´cych od ˝eƒskich;

– rozró˝nienie g∏osów solistów

w pieÊni Hej, wo∏ki moje
w opracowaniu
K. Szymanowskiego;

– znajomoÊç sylwetki

F. Schuberta.

ELEKTRONICZNA
ORKIESTRA

czytanka [P s.66-68];
M. Musorgski Taniec kurczàt
w skorupkach - wykonanie
fortepianowe, orkiestrowe
i elektroniczne [CD B3-5];
T. Ostrowski Promieƒ
nowego dnia [CD B 6]; Zå
s.27-28.

– okreÊlenie i porównanie aparatu

wykonawczego w s∏uchanych
wersjach Taƒca kurczàt;

– znajomoÊç firm produkujàcych

syntezatory;

– zagranie na keybordzie gamy lub

trójdêwi´ku.

– znajomoÊç nazwisk

kompozytorów muzyki
elektronicznej;

– zagranie na keybordzie

utworu znanego uczniowi;

– s∏uchowe rozró˝nienie kilku

barw i rytmów taƒców z banku
brzmieƒ i rytmów;

– wybór najciekawszej wersji

utworu Musorgskiego
z uzasadnieniem.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 20

www.wsip.com.pl

MY TE˚ UMIEMY
ÂPIEWAå

czytanka o chórach
operowych i G. Verdim [P
s.65]; G. Verdi Chór
cygaƒski z opery Trubadur,
toast Libiamo, libiamo
z opery Traviata, G. B.
Pergolesi Stabat Mater cz. I
[CD B18, 19, 8]; piosenka
P∏omienie [P s.106, N14];
Zå s.24 (zad. 1), 26-27.

– zagranie na dzwonkach

fragmentu toastu Libiamo;

– znajomoÊç terminu kontratenor;
– wyszukanie oktaw w piosence

P∏omienie.

– zanucenie g∏ównego motywu

z toastu;

– s∏uchowe rozró˝nienie partii

sopranu i kontratenora
w Stabat Mater;

– zaÊpiewanie piosenki

z prawid∏owym oddechem,
frazowaniem i dynamikà;

– rozwiàzanie zadaƒ w Zå s.26-

27.

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

27-28

29-30

32-33

KOCHAMY PRZYROD¢
I PRZYGOD¢

MUZYKA MA WIELE
FORM

S¸YNNE PRZEBOJE
MUZYCZNE

WITAJ, LATO

kanon W s∏onecznym maju
[P s. 15], piosenka
Polujemy na przygod´ [P
s.110]; W zielonym lesie
piosenka do s∏uchania [P
s.105, N13]; C. Janequin
Âpiew ptaków, O. Messiaen
Bia∏orzytka ˝a∏obna z cyklu
Katalog ptaków [CD A24,
25]; czytanki o
kompozytorach [P s.15-
16]; Zå s.7-8.
piosenka W zielonym lesie
(AB) [P s.105, N13], Bal
ropuch (AB) [P s.18];
wariacje [P s.19-21]; L. van
Beethoven Dla Elizy (rondo)
[MC IV], W. A. Mozart
Wariacje C-dur KV 265
[CDV A27], M. Musorgski
Taniec kurczàt w
skorupkach - wykonanie
orkiestrowe (ABA) [CD B4];
Zå s.9, 46-47.
fragmenty utworów
s∏uchanych w kl. VI; Zå
s.48.

piosenka Kiedy mi weso∏o
[P s.108, N15], Daj r´k´,
przyjacielu [P s.112, N17];
Stare dobre czasy [P s.60];
M. Rimski-Korsakow Lot
trzmiela [CD B10]; czytanka
o kompozytorze [P s.17];
Zå s.8, 44.

– znajomoÊç terminu muzyka

ilustracyjna;

– maszerowanie w refrenie

piosenki Polujemy na przygod´;

– stworzenie muzycznej ilustracji

za pomocà g∏osu i instrumentów
perkusyjnych na temat Âpiewu
ptaków.

– zaÊpiewanie solo refrenu piosenki

Bal ropuch;

– zagranie jednej wariacji na

jednym z podanych instrumentów;

– rozpoznanie kilku form utworów.

– rozpoznanie utworu muzycznego

po us∏yszeniu jego fragmentu;

– rozwiàzanie zadaƒ w Zå s.48.

– okreÊlenie tempa i sposobu

wykonania utworu;

– wyszukanie synkop w piosence;
– zagranie na dzwonkach lub flecie

Stare dobre czasy.

– znajomoÊç metrum

ósemkowego;

– zaÊpiewanie kanonu z

jednoczesnym wystukiwaniem
ostinata (w 1 lub 2 grupach);

– zaÊpiewanie zwrotki lub

refrenu piosenki Polujemy
na przygod´.;

– znajomoÊç postaci

C. Janequina i O. Messiaena.

– zaÊpiewanie solo piosenki Bal

ropuch;

– wykonanie w∏asnego

instrumentu guiro;

– rozpoznanie form: AB, ABA,

rondo, wariacje;

– stworzenie czwartej wariacji.

– rozpoznanie kilku s∏uchanych

utworów, podanie ich tytu∏ów
i kompozytorów;

– wybór ulubionego utworu

z uzasadnieniem.

– zaÊpiewanie solo piosenki

z w∏asnà interpretacjà zwrotki
i refrenu;

– zagranie akompaniamentu

do piosenki wed∏ug w∏asnego
pomys∏u;

– podstawowe wiadomoÊci

o M. Rimskim-Korsakowie.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 21

CYKL DWULETNI

I ROK NAUKI

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

MUZYCZNE OKRUCHY
LATA

MUZYCZNA JESIE¡

GAMA C-DUR

INSTRUMENTY
PERKUSYJNE

ZAGRAJ NA LUDOWO

KANON – FORMA
WIELOG¸OSOWA

KIEDY JESIE¡ NASTAJE
– TWORZENIE
ILUSTRACJI
MUZYCZNYCH

piosenka Babie lato [P V
s.80-82, N7]; wiersz
O czym szumi muszelka?
[P IV s.8]; Podró˝ morska
z Sorrento na Capri
R. Twardowskiego [MC];
[Zå IV s.4, Zå V s.34].
Cztery pory roku – Jesieƒ
A. Vivaldiego [MC];
czytanka o kompozytorze
[P IV s.10]; temat z Jesieni
[P IV s.42]; Zå IV s.3.

wiersz J. Holm Szkolny
totem [P IV s.15-16]; Siedzi
sobie zajàc [P IV s.43];
tabela chwytów na flecie [P
IV s.25]; Zå IV s.6.

piosenka Mam tam-tam [P
IV s.32, N4]; Kanon [P IV
s.44]; Taniec z szablami
A. Chaczaturiana [MC] oraz
przyk∏ady brzmieƒ
instrumentów perkusyjnych
[MC]; czytanka o
instrumentach [P IV s.19-
22]; Zå IV s.8-15.
piosenka Sarna [P IV s.65]
i Hanko modrooka [P IV
s.118]; Trojak, Melodia z
Podhala, Maryneczka [P IV
s.120-121]; Na glinianym
koguciku S. Wiechowicza,
Mazurek C-dur op.
F. Chopina, Krakowiak w
wykonaniu Kapeli ludowej
[MC]; opistarica
sarna[Przew. s.]
kanon Plurimos annos [P IV
s.36-38], Wszyscy, co chcà
byç z nami [P IV s.62]; Zå
IV s.16.

piosenka Naj∏atwiejsze
ciasto w Êwiecie [P IV s.17,
N3]; piosenka do s∏uchania
Ko∏ysanka kuchenna [P IV
s.39, N5]; wiersz
J. Kulmowej Kiedy jesieƒ
nastaje [P IV s.30]; Utwór
kuchenny [Przew. IV s. 52];
Zå IV s.6-7, 17.

– umiej´tnoÊç zaÊpiewania w

grupie zwrotki i refrenu piosenki;

– okreÊlenie nastroju piosenki;
– znajomoÊç terminów çwierçnuta,

ósemki, pauza;

– zagranie rytmu refrenu na

instrumencie perkusyjnym.

– omówienie charakteru s∏uchanej

muzyki;

– rozpoznanie g∏ównego motywu;
– podstawowe wiadomoÊci

o A. Vivaldim.

– Êpiewanie i zapisanie gamy

C-dur;

– znajomoÊç nazw solmizacyjnych;
– rozró˝nianie gamy majorowej

wÊród innych melodii;

– zagranie gamy na dzwonkach.
– Êpiewanie w grupie piosenki;

znajomoÊç nazw instrumentów
perkusyjnych;

– s∏uchowe rozró˝nianie barw

instrumentów perkusyjnych;

– wykonanie instrumentu wed∏ug

wzorów w Zå.

– znajomoÊç podstawowych

wartoÊci rytmicznych i pauz;

– znajomoÊç terminu synkopa;
– rozpoznawanie synkopy;
– wyszukanie synkop w zapisie

Melodii z Podhala;

– zataƒczenie taƒca Sarna;
– zagranie fragmentu melodii

Trojaka na dowolnym
instrumencie;

– porównanie s∏uchanych utworów.
– znajomoÊç terminów kanon,

bemol, krzy˝yk, kasownik, znaki
chromatyczne;

– rozró˝nianie znaczenia znaków

chromatycznych i ich rodzajów;

– recytacja s∏ów piosenki

w dwug∏osowym kanonie.

– omówienie charakteru s∏uchanej

piosenki;

– znajomoÊç terminów metrum,

rytm, dynamika, tempo;

– rozró˝nianie i nazywanie

elementów muzyki.

– umiej´tnoÊç zaÊpiewania solo

zwrotki i refrenu piosenki;

– zaÊpiewanie w∏asnej

„piosenki” na temat O czym
szumi muszelka?

– zagranie na flecie lub

dzwonkach (dêwi´ki a i b)
fragmentu Jesieni;

– rozpoznanie aparatu

wykonawczego (instrumentów
smyczkowych).

– znajomoÊç nazw literowych;
– zagranie gamy na flecie;
– zagranie na dzwonkach

melodii Siedzi sobie zajàc.

– zagranie Kanonu

na dzwonkach;

– wyodr´bnienie

poszczególnych instrumentów
perkusyjnych w s∏uchanym
utworze;

– wykonanie instrumentu

wed∏ug w∏asnego pomys∏u.

– tworzenie w∏asnych rytmów

z u˝yciem synkopy i wykonanie
ich na instrumencie
perkusyjnym;

– zataƒczenie Trojaka lub

Maryneczki.

– zaÊpiewanie kanonu

w kilkuosobowych grupkach;

– umiej´tnoÊç stosowania

znaków chromatycznych
w praktyce (zapis nutowy, gra
na instrumencie).

– umiej´tnoÊç odczytania

zapisu nutowego
z zastosowaniem znaków
przygodnych i przykluczowych;

– wykonywanie krótkich tekstów

(np. przys∏ów) z zastosowaniem
ró˝nych elementów muzyki;

– zagranie t∏a do wiersza

wed∏ug zapisu.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 22

www.wsip.com.pl

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

MUZYKA LUDOWA

G¸OS TO TE˚
INSTRUMENT

MUZYKA NAM
NAJBLI˚SZA (PIEÂNI
PATRIOTYCZNE DO
WYKORZYSTANIA W
CIÑGU CA¸EGO ROKU
SZKOLNEGO)

OPERA

STANIS¸AW
MONIUSZKO –
KOMPOZYTOR OPER
I PIEÂNI

piosenka U matki na zr´bie
[P V s.16], Laboga
ch∏opaki, Jak ja jecha∏em
[P V s. 115- 116], Wele
wetka [Zå V s.14];
Lasowiak, Klepany i Melodia
ludowa [P V s.57-60];
czytanka o muzyce ludowej
i O. Kolbergu [P V s.13-16];
polskie taƒce w wykonaniu
kapeli ludowej (MC IV) oraz
Oberek [CD V B5], muzyka
innych narodów [CD V B1-
4]; Zå V s.6.
piosenka Pi´knie ˝yç [P V
s.77, N5]; czytanka Co to
jest g∏os? oraz zabawy z
g∏osem [P V s.66-71]; Aria
Królowej Nocy W. A.
Mozarta, Mazurek
F. Chopina w wykonaniu
zespo∏u Novi Singers [CD V
A26, 9]; Zå V s.26-32].

piosenka Pa∏acyk Michla [P
IV s.7-9, N1-2]; pieÊni i
piosenki z okresu II wojny
Êwiatowej; hymn Mazurek
Dàbrowskiego [P IV s.67,
N12]; pieÊƒ O mój
rozmarynie [P IV .41, N6];
czytanka o hymnie [P IV
s.68]; pieÊni legionowe (do
s∏uchania); Zå IV s.18;
Witaj, majowa jutrzenko
[CD V].
czytanka o operze [P V
s.72]; Uwertura do opery
Wilhelm Tell G. Rossiniego,
Aria Cavarodossiego
z opery Tosca G. Pucciniego
[CD V B14, 9], Aria
Królowej Nocy z opery
Czarodziejski flet W. A.
Mozarta [CD V A26]; Zå V
s.28.
czytanka o S. Moniuszce [P
IV s.55 lub P V s.73-76];
Aria z kurantem [MC IV],
Szumià jod∏y aria Jontka z
opery Halka, Polonez
Miecznika z opery Straszny
dwór, pieÊƒ Stary kapral
[CD V A22-24].

– znajomoÊç terminów etnografia,

folklor, stylizacja;

– s∏uchowe rozpoznanie polskiej

melodii ludowej wÊród melodii
innych narodów;

– sylwetka etnografa O. Kolberga;
– Êpiewanie w grupie wybranej

piosenki.

– znajomoÊç terminów sopran, alt,

tenor, bas, skala g∏osu, glissando;

– s∏uchowe rozpoznanie rodzajów

g∏osu;

– okreÊlenie nastroju s∏uchanych

utworów;

– znajomoÊç zasad prawid∏owego

operowania g∏osem;

– znajomoÊç czynników

szkodliwych dla g∏osu.

– znajomoÊç tekstu hymnu oraz

umiej´tnoÊç zaÊpiewania
w grupie;

– rytmiczne maszerowanie

podczas Êpiewania refrenu
piosenki Pa∏acyk Michla;

– zaobserwowanie ró˝nic

w charakterze hymnu i O mój
rozmarynie;

– zaproponowanie sposobu

wykonania utworów (tempo
i dynamika).

– znajomoÊç terminów opera,

uwertura, aria, libretto;

– podstawowe wiadomoÊci

o operze.

– podstawowe wiadomoÊci

o S. Moniuszce;

– znajomoÊç tytu∏ów dzie∏ mistrza

(Âpiewnik domowy, Halka,
Straszny dwór).

– zanucenie melodii ludowej

znanej uczniowi;

– historyczne i kulturowe

znaczenie dzie∏a O. Kolberga.

– aktywny udzia∏ w zabawach

z g∏osem (wyra˝anie emocji
i uczuç);

– znajomoÊç budowy

i funkcjonowania aparatu
g∏osowego cz∏owieka.

– Êpiewanie solo refrenu

piosenki z prawid∏owà intonacjà
oraz odpowiednim rytmem;

– zaÊpiewanie O mój

rozmarynie lub innej znanej
uczniowi pieÊni legionowej;

– wyklaskanie rytmu zwrotki

hymnu ze Êpiewem;

– zanucenie hymnu Unii

Europejskiej;

– zaÊpiewanie pierwszej

zwrotki i refrenu hymnu.

– znajomoÊç nazwisk s∏ynnych

Êpiewaków operowych;

– znajomoÊç nazwisk kilku

kompozytorów operowych.

– uwa˝ne wys∏uchanie

Poloneza Miecznika
i okreÊlenie po˝àdanych cech
Polaka patrioty.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 23

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

14-15

16-18

ZAPAS MUZYKI
NA ZIM¢

W OCZEKIWANIU
NA ÂWIÑTECZNE
WIECZORY

MUZYCZNY KARNAWA¸
– POLSKIE TA¡CE
NARODOWE

piosenka Zimowa moda [P
IV s.47, N7], piosenka
Ogólnie zima [P V s.84,
N9]; piosenka do s∏uchania
Rzeka Z. Noskowskiego
[Przew. V s121, N11];
Cztery pory roku – Zima
A. Vivaldiego [MC IV];
temat z Zimy [P IV s.47];
OpowieÊç zimowa [P IV
s.49, Przew. s. 64]; Zå IV
s.23-24, V s.36.

piosenka Choinkowe
wieczory [P IV s.56-57,
N8]; pastora∏ki Gore
gwiazda [P IV s.54], W tej
kol´dzie [P V s.85]; kol´da
Mizerna cicha [Przew. V
s.119, N10]; F. Chopin
Scherzo h-moll op. 20 [MC];
Anonim Nu˝eÊmy
krzeÊcijanie [CD V A2];
Gramy na instrumentach
kol´dy [P IV s.51-53], Gdy
Êliczna Panna, Pójdêmy
wszyscy [P V s.59, 57];
czytanka o kol´dach [P IV
s.50]; Zå IV s.24-26.
piosenka Ostatni mazur,
Taniec tupaniec, Czerwone
jab∏uszko, Chodzony, Bajka
o hucie wawelskiej [P IV
s.69-80, N13-16]; taƒce
w wykonaniu kapeli ludowej
oraz stylizacje: Oberek
R. Twardowskiego,
Kujawiak H. Wieniawskiego,
Polonez A-dur op. 40 nr 1
F. Chopina, Krakowiak
z baletu Pan Twardowski
L. Ró˝yckiego; Mazur oraz
Aria z kurantem z opery
Straszny dwór S. Moniuszki
[MC]; czytanki o taƒcach
narodowych [P IV s.68-77];
podstawowe kroki i figury
taƒców; Zå IV s.29-33.

– porównanie nastroju piosenek

(Ogólnie zima i Rzeka);

– recytowanie tekstu zwrotki

Zimowa moda w rytmie piosenki
(w grupie);

– rozpoznanie g∏ównego motywu

utworu A.Vivaldiego;

– omówienie charakteru s∏uchanej

muzyki.

– znajomoÊç terminów kol´da

i pastora∏ka;

– znajomoÊç podstawowych

zwyczajów Êwiàtecznych;

– granie na dzwonkach lub flecie

fragmentu lub ca∏oÊci jednej
z kol´d;

– porównanie i okreÊlenie ró˝nic

kol´d Mizerna cicha i Nu˝eÊmy
krzeÊcijanie;

– odró˝nianie s∏uchem trybu

majorowego i minorowego;

– s∏uchowe rozpoznanie kol´dy

cytowanej w utworze F. Chopina.

– znajomoÊç polskich taƒców

narodowych (nazwa, metrum,
tempo, charakter);

– znajomoÊç terminów folklor,

taƒce ludowe, stylizacja, synkopa;

– s∏uchowe rozró˝nianie

poszczególnych taƒców
narodowych;

– rozpoznanie synkopy;
– Êpiewanie w grupie Ostatni

mazur i Czerwone jab∏uszko;

– zaprezentowanie niektórych

podstawowych kroków
tanecznych.

– propozycja akompaniamentu

gestodêwi´kowego lub
instrumentalnego do piosenki
Ogólnie zima;

– umiej´tnoÊç zapisania

swojego akompaniamentu
w zeszycie çwiczeƒ;

– recytacja tekstu zwrotki

Zimowa moda w rytmie
piosenki (solo);

– zagranie na flecie lub

dzwonkach fragmentu Zimy
(8 taktów);

– krótkie wypowiedzi na temat

zimy i zilustrowanie ich gestem,
odg∏osem lub na instrumencie.

– znajomoÊç Êwiàtecznych

zwyczajów regionalnych;

– zagranie na flecie Gdy Êliczna

Panna;

– akompaniowanie na gitarze

lub keyboardzie do Pójdêmy
wszyscy;

– zaÊpiewanie oktawy;
– rozwiàzanie zadania w Zå na

s. 25 (odtworzenie melodii na
dzwonkach lub flecie ze
skrótowego zapisu);

– znajomoÊç terminu oktawa

i umiej´tnoÊç odnalezienia jej
w zapisie oraz zagranie na
instrumencie.

– zaÊpiewanie solo Ostatni

mazur;

– granie rytmów

poszczególnych taƒców na
instrumentach perkusyjnych;

– tworzenie w∏asnych rytmów

z u˝yciem synkopy;

– zataƒczenie w parze jednego

z taƒców (krok podstawowy
i 1-2 figury).

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 24

www.wsip.com.pl

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

20-21

MUZYKA TANECZNA

INSTRUMENTY
STRUNOWE

FRYDERYK CHOPIN –
KOMPOZYTOR SERCU
NAJBLI˚SZY

CZY MUZYKA JEST
W FORMIE?

ZWARIOWANE MELODIE

piosenka Rytmy
synkopowane [P V s.22];
Tango I. Albeniza, Bossa in
re J. Morela [CD V A3, 25],
Rytmy brazylijskie [MC IV],
Menuet J. Paderewskiego
[CD V B8], Menuet
L. Boccheriniego [CD V A5],
Walc Es-dur, F. Chopina
[CD V A10], Nad pi´knym
modrym Dunajem
J. Straussa; czytanka
o muzyce tanecznej [P V
s.21-23]; Zå V s.7.
C. Debussy Dziewczyna
o w∏osach jak len; J. Morel
Bossa in re; L.-C. Daquin
Kuku∏ka; L. Delibes
Pizzicato; E. Grieg Suita z
czasów Holberga; J. Haydn
IV Kwartet D-dur [CD V
A14, 25, 16, 15, 18, 19],
C. Sains-Saëns ¸ab´dê,
F. Schubert Kwintet
fortepianowy „Pstràg”,
K. Szymanowski èród∏o
Aretuzy [CD V B15, 16, 19];
czytanki o instrumentach
i o pracy lutnika [P V s.46-
55]; Zå V s.21-25.
Preludium „Deszczowe”
Des-dur op. 28 nr 15,
Mazurek C-dur op. 6 nr 5,
Etiuda c-moll op. 10 nr 12
[MC]; czytanka o
kompozytorze [P IV s.58-
61].
piosenka Sarna [P IV s.65-
66]; Country Dance z Suity
G-dur G. F. Händla, Taniec
w´gierski D-dur nr 13
J. Brahmsa [MC]; Rondo na
odejÊcie zimy [P IV s.87];
Formy muzyczne [P IV
s.80-82]; Zå IV s.28, 33-
36.

Wariacje C-dur W. A.
Mozarta [CD V A27], Kwintet
fortepianowy „Pstràg”
F. Schuberta (wariacje na
temat pieÊni) [CD V B16]; P
V s.39-42; Zå V s.15.

– znajomoÊç nazw niektórych

taƒców (tango, walc, rumba,
samba, cha-cha) oraz dawnego
(menuet);

– s∏uchowe rozpoznanie

i odró˝nienie taƒców dawnych
i wspó∏czesnych.

– znajomoÊç terminów lutnik,

kwintet, kwartet, trio, pizzicato,
g´Êle;

– znajomoÊç nazw poszczególnych

instrumentów strunowych;

– umiej´tnoÊç podzia∏u

instrumentów strunowych ze
wzgl´du na sposób wydobywania
dêwi´ku.

– znajomoÊç najwa˝niejszych

faktów z ˝ycia kompozytora;

– umiej´tnoÊç wymienienia

rodzajów utworów
komponowanych przez F. Chopina;

– s∏uchowe rozpoznanie Etiudy

c-moll.

– Êpiewanie w grupie piosenki

Sarna;

– granie na dzwonkach lub flecie

melodii piosenki;

– znajomoÊç zasad budowy formy

AB, ABA, ABA';

– tworzenie kupletów ronda.

– znajomoÊç terminów wariacja,

temat;

– zagranie tematu wariacji Mozarta;
– recytacja przys∏owia ze zmianami

tempa, dynamiki, rytmu, s∏ów.

– wystukanie rytmu tanga na

podstawie s∏uchanego utworu
(I. Albeniza);

– prezentacja kroku taƒca

znanego uczniowi, np. walca.

– skonstruowanie ∏uku

muzycznego;

– znajomoÊç terminów: pud∏o

rezonansowe, rezonator;

– podstawowa znajomoÊç

budowy instrumentów
strunowych.

– znajomoÊç kilku faktów

z ˝ycia F.Chopina;

– rozpoznanie s∏uchanych

utworów F. Chopina.

– umiej´tnoÊç zaÊpiewania

nast´pnika jako odpowiedzi na
muzyczne pytanie nauczyciela
lub innego ucznia;

– umiej´tnoÊç rozpoznania

budowy s∏uchanego utworu
(ABA, ABA', rondo);

– u∏o˝enie tekstu do refrenu A

(Rondo na odejÊcie zimy);

– zbudowanie instrumentu

wed∏ug wzoru.

– stworzenie w∏asnych wariacji

na temat melodii Wlaz∏ kotek
i zapisanie ich w Zå s.15.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 25

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

MUZYKA LUDOWA
INSPIRACJÑ
TWÓRCZOÂCI
KOMPOZYTORÓW
POLSKICH

W WIOSENNYCH
DèWI¢KACH

WIOSNA PE¸NA
MUZYKI

NAJLEPIEJ JEST
W DOMU

NIESPODZIANKI DLA
RODZINY

MUZYKA WOKÓ¸ GRA

czytanka o K. Szymanowskim
[P V s.17]; Redyk
i Panie muzykancie
K. Szymanowskiego [CD V
B17-18], Mazurek C-dur
op.6 nr 5 F. Chopina [MC
IV], Hurra polka W.
Lutos∏awskiego [CD V
A21], stylizacje taƒców
narodowych [MC IV]; (W.
Kilar Polonez z filmu Pan
Tadeusz [P VI s. 82]).
piosenka Z∏oty kluczyk [P IV
s.93, N17], Zielone sosny
[P IV s.97]; Cztery pory
roku – Wiosna A. Vivaldiego
[MC]; temat z Wiosny [P IV
s.93], Spring time, ˚abki [P
IV s.108-109]; Muzyka
deszczu i burzy [P IV s.96];
Zå IV s.39-40.

piosenka Kiedy przyjdzie
wiosna [P V s.86, N12];
piosenka Waniliowe wiosny
p´dy [Przew. V s.136-141,
N15]; Redyk z baletu
Harnasie K. Szymanowskiego
[CD V B18]; Zå V s.36-37.

piosenka Nasz tata [P IV
s.105, N21], Do babci na
pierogi [Przew. IV s.97-101,
N11], O czym marzà
dzieci? [Przew. IV s.159-
162, N20]; piosenka Ko∏ysz
nas, ziemio [P IV s.100,
N19]; Summertime
G. Gershwina [MC]; wiersz
J. Holm Dzieƒ Mamusi [P
IV s.104].

Piosenka z niespodziankà

[Przew. IV s.141-144,
N18]; Burza z VI Symfonii,
Dla Elizy L. van Beethovena
[MC]; czytanka o
kompozytorze [P IV s.105].

wiersz J. Twardowskiego
Klasówka z religii [P V s.6];
pios. Wokó∏ wszystko gra
[P V s.7]; Fluorescencje
K. Pendereckiego [MC IV];
efekty dêwi´kowe [CD V
B22-29]; Zå V s.3-4.

– znajomoÊç terminów muzyka

stylizowana i muzyka ludowa;

– znajomoÊç nazw i okreÊlenie

charakterystycznych cech polskich
taƒców narodowych.

– rozpoznanie g∏ównego motywu

utworu (Wiosna);

– znajomoÊç terminu przedtakt;
– wyszukanie w podr´czniku

zapisu piosenek z przedtaktem;

– znajomoÊç zapisu dêwi´ków

c'-g';

– zagranie na dzwonkach taktów

parzystych (4 i 8) ˚abki dêwi´ki
c-g.

– podanie znaczenia bemola

i kasownika w zapisie nutowym;

– znajomoÊç terminu trójdêwi´k;
– zagranie trójdêwi´ku na

dzwonkach;

– rozpoznanie, który region Polski

by∏ inspiracjà do skomponowania
s∏uchanego utworu.

– wyszukanie jednakowych taktów

w piosence Nasz tata;

– recytacja wiersza z odpowiednià

ekspresjà (dykcja, dynamika,
akcentacja);

– zaÊpiewanie innej znanej

uczniowi ko∏ysanki.

– s∏uchowe rozpoznanie b∏´dów

w rytmie, melodii lub tekÊcie
znanych piosenek wykonywanych
przez nauczyciela;

– okreÊlenie zjawisk przyrody

opisanych muzykà w Burzy L. van
Beethovena.

– s∏uchowe wyodr´bnienie

odg∏osów z otoczenia
i umiej´tnoÊç ich nazwania (np.
szmer);

– umiej´tnoÊç zró˝nicowania êróde∏

dêwi´ków;

– rozpoznanie nagranych efektów

dêwi´kowych.

– znajomoÊç podstawowych

wiadomoÊci z ˝ycia i
twórczoÊci K. Szymanowskiego.

– zastosowanie przedtaktu

w zrytmizowanym tekÊcie;

– s∏uchowe rozpoznanie

melodii z przedtaktem;

– zagranie na dzwonkach lub

flecie Spring time;

– ilustracja muzyczna na temat

pogody wiosennej.

– zagranie trójdêwi´ku na flecie;
– s∏uchowe odró˝nienie

trójdêwi´ku dur i moll;

– znajomoÊç terminu

mormorando.

– samodzielne odczytanie

i zagranie melodii zwrotki
piosenki Nasz tata;

– wywiad z domownikami na

temat ulubionej muzyki;

– Êpiewanie ko∏ysanki

z odpowiednià interpretacjà;

– zaÊpiewanie w∏asnej

ko∏ysanki.

– zanucenie motywu

i okreÊlenie formy Dla Elizy
(rondo);

– podstawowe wiadomoÊci

o L. van Beethovenie;

– zabawa prawda – nieprawda

(Zå s.41).

– nagranie i prezentacja

domowych odg∏osów.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 26

www.wsip.com.pl

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

MUZYKA DLA DUSZY
I CIA¸A?

MUZYKA, KTÓRA
POKONA¸A CZAS

Z MUZYKÑ DOOKO¸A
ÂWIATA – FOLKLOR
INNYCH NARODÓW

GONIMY LATO

JU˚ WKRÓTCE
WAKACJE

czytanka
o W. Lutos∏awskim [P V
s.9]; Stary zamek
M. Musorgskiego [CD V
A29], Hurra polka
W. Lutos∏awskiego [CD V
A21], Yesterday J. Lennona
i P. MC Cartneya [CD V
A20], efekty dêwi´kowe
[CD V B30-33]; Afisze
koncertowe [P V s.24]; Zå
V s.4-5, 6-9.
Oda do radoÊci [P V s.12];
M. Rimski-Korsakow
Szeherezada [CD V B13],
L. van Beethoven Oda do
radoÊci [CD V A4]; Gnom
i Stary zamek
M. Musorgskiego [ CD V
A28-29], Taniec ognia
M. de Falli [CD V A17], Aria
Królowej Nocy W. A. Mozarta
[CD V A26], ¸ab´dê C. Saint-
Saënsa [CD V B15], negro
spiritual Git on bo'd little
children [CD V N6]; Cornet
chop Suey L. Armstronga
[CD V B4]; czytanka o
muzyce klasycznej [P V
s.11-12], jazzie [P V s.18-
19]; Zå V s.6.
piosenka Geografia na
weso∏o [P V s.79, N6], Hej-
jo [P V s.112], piosenka Na
pok∏adzie Santa Marii [P V
s.99-100 N18], Hej,
Zuzanno [P V s.102-103],
Kookabura [P V s.105-
106], liczby po arabsku [P
V s.106], Bieriozka [P V
s.114]; W Appallachach (do
s∏uchania) [P V s.56, N4];
muzyka country, flamenco i
z Ghany [CD V B1-3]; Fuga
geograficzna E. Tocha [CD
V B20]; repertuar
uzupe∏niajàcy [P V s.101-
113]; Zå V s.40-42.
piosenka Goni´ s∏oƒce
goràce [P IV s.113, N22];
Cztery pory roku – Lato
A. Vivaldiego [MC]; Zå IV
s.50.

piosenka Hej, lato, lato,
lato! [P V s.94, N16];
piosenki i utwory do
s∏uchania z ca∏ego roku
szkolnego.

– okreÊlenie nastroju s∏uchanej

muzyki oraz uczuç jakie wywiera;

– u∏o˝enie programu koncertu dla

kolegów.

– Êpiewanie w grupie Ody do

radoÊci z polskim tekstem;

– znajomoÊç terminu klasyczny;
– okreÊlenie nastroju s∏uchanych

utworów;

– dopasowanie podanych tytu∏ów

do s∏uchanych utworów;

– improwizacja ruchowa do Taƒca

ognia;

– znajomoÊç terminów jazz,

improwizacja, negro spirituals;

– s∏uchowe rozpoznanie kilku

instrumentów w sk∏adzie zespo∏u
jazzowego (klarnet, tràbka,
fortepian, kontrabas, perkusja).

– Êpiewanie w grupie piosenki;
– podanie nazw miast s∏yszanych

w Fudze geograficznej;

– zagranie na dzwonkach lub flecie

pentatoniki;

– wyszukanie trójdêwi´ków

w zapisie piosenki Geografia
na weso∏o;

– wypisanie wartoÊci rytmicznych

i pauz z kanonu Kookabura;

– improwizacja ruchowa do

piosenki Hej, Zuzanno;

– akompaniament rytmiczny do

jednej z piosenek.

– okreÊlenie elementów muzyki,
którymi pos∏u˝y∏ si´ Vivaldi
w s∏uchanym utworze (dynamika,
tempo);
– znajomoÊç znaczenia kropki przy
nucie.

– rozpoznanie piosenki po us∏yszeniu

fragmentu melodii, klaskanego
rytmu lub wybranych s∏ów;

– rozpoznanie utworu muzycznego

po us∏yszeniu jego fragmentu.

– wywiad z domownikami;
– wyszukanie programów z PR

i TV dotyczàcych muzyki;

– zaÊpiewanie motywów

s∏uchanych utworów;

– przedstawienie i uzasadnienie

wyboru swojej ulubionej
muzyki;

– podstawowe wiadomoÊci

o W. Lutos∏awskim.

– zagranie ze s∏uchu melodii

Ody (takty 1-8) na flecie lub
dzwonkach od dêwi´ku e';

– uzasadnienie doboru tytu∏u

do s∏uchanej muzyki;

– wybór najciekawszego

utworu z uzasadnieniem;

– podanie innych tytu∏ów lub

kompozytorów utworów
klasycznych.

– zagranie w∏asnej melodii

opartej na pentatonice;

– wyszukanie w atlasie

geograficznym informacji
potrzebnych do rozwiàzania
zadaƒ w Zå;

– u∏o˝enie rytmu w metrum 4/4

sk∏adajàcego si´ z wartoÊci
i pauz piosenki Kookabura;

– zagranie melodii jednej

z piosenek z P s.101-113.

– omówienie na przyk∏adzie
piosenki zapisu nutowego:
klucz, pi´ciolinia, bemol, nuty,
wartoÊci rytmiczne, pauzy,
metrum i jego zmiany, kreski
taktowe, znak zakoƒczenia,
oznaczenia dynamiczne.
– dopasowanie nazwisk

kompozytorów do tytu∏ów
utworów.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 27

II ROK NAUKI

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

2-3

4-5

PO˚EGNANIE WAKACJI

ELEMENTY MUZYKI –
RYTM I TEMPO

MELODIA,
ARTYKULACJA
I DYNAMIKA

HARMONIA

piosenka Lato [P VI s.6-8,
N1]; Zå VI s.3; piosenka Co
to pada [P VI s.10, N2];
Preludium „Deszczowe”
Des-dur op.28 nr 15 F.
Chopina [CD VI A17]; Zå VI
s.3-5.

piosenka Babie lato [P V
s.80-82, N7]; zabawa z
cyframi [P V s.30], zabawy
z g∏osem [P V s.69, 71];
Carmina burana C. Orffa
[CD V B7]; czytanka
o C. Orffie [P V s.30]; P V
s.27-31; Zå V s.11-13.

kanon Don, don [P V s.33];
zabawy z g∏osem [P V 69,
Zå V 31]; Taniec w´gierski
d-moll nr 12 J. Brahmsa
(legato, subito forte, subito
piano) [CD V A7], Uwertura
do opery Wilhelm Tell
G. Rossiniego (staccato),
Bolero M. Ravela
(dynamika) [CD V B14, 11];
czytanka o M. Ravelu [P V
s.32]; P V s.31-34; Zå V
s.13.
piosenka Raz Barbara sz∏a
do baru [P V s.35, N3]; In
the mood J. Garlanda [P V
s.37-38]; P V s.34-36; Zå
V s.14.

– znajomoÊç metrum

çwierçnutowego i ósemkowego;

– znajomoÊç terminu volta;
– zaÊpiewanie piosenki w grupie;
– porównanie nastroju piosenki

i utworu;

– uzasadnienie nazwy Preludium

„Deszczowe”;

– znajomoÊç nazw kilku utworów

skomponowanych przez
F.Chopina.

– znajomoÊç terminów rytm,

metrum, tempo;

– odnalezienie rytmu w otoczeniu

(np. uk∏ad okien w sali)
i w ilustracji P s.72;

– Êpiew piosenki w zró˝nicowanym

tempie;

– dopasowanie s∏ów do rytmu

w Zå s. 31;

– wystukanie w∏asnego rytmu

z u˝yciem podstawowych
wartoÊci rytmicznych;

– podanie znaczenia kropki przy

nucie.

– znajomoÊç terminów crescendo,

diminuendo, subito, legato,
staccato;

– przeczytanie wiersza z Zå s.31

z w∏asnà dynamikà.

– znajomoÊç terminów harmonia,

akompaniament, trójdêwi´k;

– zagranie lub zaÊpiewanie

trójdêwi´ku.

– zrytmizowanie podanych

przys∏ów na 4/4 i 6/8;

– rozwiàzanie zadaƒ w Zå;
– zaÊpiewanie solo piosenki;
– zagranie na keyboardzie lub

gitarze akompaniamentu do
piosenki Lato lub Co to pada;

– podanie tytu∏u piosenki lub

utworu o nastroju zadumy,
melancholii;

– przeczytanie w tempie i z

dobrà dykcjà wyrazów z d˝.

– odnalezienie rytmu w mowie

potocznej i poezji;

– Êpiewanie piosenki z

równoczesnym wystukiwaniem
rytmu lub mocnych cz´Êci
taktów;

– okreÊlenie metrum s∏uchanej

piosenki lub utworu;

– rozpoznanie melodii

Czerwone jab∏uszko
z arytmicznego zapisu
w podr´czniku;

– zabawa z cyframi

w wykonaniu solowym;

– podstawowe wiadomoÊci

o C. Orffie.

– zaÊpiewanie dowolnej

piosenki ze zró˝nicowanà
dynamikà lub artykulacjà;

– zagranie Moreski (Zå s.13)

z w∏asnà dynamikà;

– podstawowe wiadomoÊci

o M. Ravelu.

– zagranie na dzwonkach In the

mood z podzia∏em na role:
T, S, D, zakoƒczenie;

– zagranie w grupie

akompaniamentu
z podr´cznika.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 28

www.wsip.com.pl

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

CO S¸YCHAå
W MUZYCE?

ODSZYFROWANA
MUZYKA?

PIEÂNI NASZYCH
OJCÓW

IGNACY JAN
PADEREWSKI

MUZYKA W DAWNEJ
POLSCE –
ÂREDNIOWIECZE

MUZYKA W DAWNEJ
POLSCE – RENESANS

piosenka Wele wetka [Zå V
s.14]; Preludium cis-moll
op. 3 nr 2 S. Rachmaninowa
(harmonia) [CD V B10],
Pizzicato L. Delibesa
(artykulacja) [CD V A15],
Pavana na Êmierç infantki
M. Ravela (artykulacja) [CD
V B12], Taƒce po∏owieckie
z opery Kniaê Igor
A. Borodina (tempo) [CD V
A6]; Zå V s.18-20.

piosenka Rodzinna herbatka
[P V s.82-83, N8]; Anonim
Chora∏ gregoriaƒski [CD V
A1]; partytura Sinfonia
A-dur W. A. Mozarta [Zå V
s.45-47]; P V s.43-44; Zå
V s.10, 16-17, 35.

PieÊƒ Dalej ch∏opcy, dalej
˝ywo [P VI s.32-33, N5],
pieÊƒ Przybyli u∏ani pod
okienko [P VI s. 35, N6];
F. Chopin Preludium e-moll
op.28 nr 4 [CD VI A16],
pieÊƒ do s∏uchania Jak
d∏ugo w sercach naszych
[P VI s.36-37, N7]; Zå VI
s.14, 16 (krzy˝ówka).
PieÊƒ Jak d∏ugo w sercach
naszych[P VI s.36-37, N7];
I. J. Paderewski Krakowiak
fantastyczny op. 14 nr 6
[CD VI B7]; czytanka o
kompozytorze [P VI s.38-
39]; Zå VI s.15-16.
czytanka [P VI s.24-27];
pieÊƒ Idzie ˝o∏nierz borem,
lasem [P VI s.26, N4];
Anonim Bogurodzica,
Anonim Breve regnum [CD
VI A1-2]; Miko∏aj z Radomia
Alleluia [CD VI A26],
Wincenty z Kielczy Gaude
Mater Polonia (wersja 1-
i 4-g∏osowa) [CD VI B23-
24]; Zå VI s.11-12.
czytanka [P VI s.28-31];
M. Gomó∏ka Psalm 47
Kleszczmy r´koma [P VI
s.29, CD VI A23], J. Polak
Volta [CD VI B9], Anonim
Hajducki [P VI s.59, CD VI
A3]; Zå VI s.13-14; Wac∏aw
z Szamotu∏ Kryste, dniu
naszej Êwiat∏oÊci [CD VI
B21].

– znajomoÊç terminów tonika,

subdominanta, dominanta;

– umiej´tnoÊç s∏uchowego

rozró˝nienia elementów
zastosowanych w poszczególnych
utworach.

– Êpiewanie w grupie piosenki;
– znajomoÊç terminu partytura;
– odszukiwanie piosenek

zapisanych w metrum C, alla
breve.

– zaÊpiewanie w grupie refrenu

pieÊni Dalej, ch∏opcy;

– rozpoznanie budowy pieÊni Dalej,

ch∏opcy;

– znajomoÊç podstawowego kroku

krakowiaka;

– znajomoÊç postaci T. KoÊciuszki,

B. G∏owackiego i J. Pi∏sudskiego;

– okreÊlenie nastroju Preludium.

– znajomoÊç sylwetki

I. J. Paderewskiego;

– okreÊlenie budowy i charakteru

utworu;

– znajomoÊç terminu taniec

stylizowany.

– odró˝nienie metrum na 2/4, 3/4

i 4/4;

– znajomoÊç sylwetki Wincentego

z Kielczy i Miko∏aja z Radomia.

– znajomoÊç terminu tabulatura;
– znajomoÊç sylwetek M. Gomó∏ki,

J. Kochanowskiego, J. Polaka
i Zygmunta Starego;

– zagranie na flecie lub dzwonkach

fragmentu psalmu;

– znajomoÊç sylwetek polskich

kompozytorów dawnych.

– dobranie trójdêwi´ków triady

harmonicznej do piosenki.

– znajomoÊç terminów

manuskrypt, iluminacja;

– namalowanie manuskryptu;
– analiza zapisu partytury W. A.

Mozarta (∏uki, oznaczenia
dynamiczne, znaki
chromatyczne, pauzy
ca∏otaktowe itd.).

– odnalezienie w zapisie

nutowym Dalej, ch∏opcy
synkop z u˝yciem szesnastek;

– u∏o˝enie ∏aƒcucha imion

w rytmie synkop;

– zataƒczenie krakowiaka

w parach – krok podstawowy
i kilka figur.

– zaÊpiewanie solo pieÊni;
– rozwiàzanie zadania w Zå.

– zaÊpiewanie solo pieÊni;
– wyszukanie w innych

êród∏ach informacji
o Êw. Stanis∏awie.

– znajomoÊç podwójnego

znaczenia terminu volta;

– zagranie na flecie lub

dzwonkach taƒca Hajducki;

– odszukanie w innych

êród∏ach nazwiska polskiego
noblisty, który przet∏umaczy∏
na j´zyk polski Psalmy
Dawida.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 29

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

14-15

JEDEN AUTOR CZY
WIELU?

DZIECKO I CZAR NOCY
WIGILIJNEJ

TANIEC – DAWNIEJ
I DZIÂ

SUITA

TA¡CE NARODOWE

MUZYKA MA WIELE
FORM

piosenka Idzie Karolinka [P
VI s.85], kol´da My te˝
pastuszkowie [P VI s.88-
89]; K. Szymanowski Taniec
zbójnicki z baletu Harnasie
[CD VI B16]; Zå VI s.36-38,
40-41 i rebusy ze s. 34, 39.

kol´dy Anio∏ pasterzom
mówi∏ [P VI s.87], Do
szopy, hej, pasterze [P VI
s.91] i inne kol´dy [Ps. 87-
97; P. Czajkowski Taniec
Wró˝ki Cukrowej i Taniec
chiƒski z baletu Dziadek do
orzechów [CD VI A18-19];
czytanka [P VI s.73-76]; Zå
VI s.32, 39.
czytanka [P VI s.70-71, 80-
81]; Anonim Hajducki,
Szewczyk, Rex [CD VI A3-
5]; Co to pada - wersja
instrumentalna (rytm rocka)
[N19]; pios. Raptor rap [P
VI s.80-81, N8]; Zå VI s.29.
czytanka [P VI s.71-72];
J. S. Bach Bourrée [CD VI
A8] i Badinerie [MC IV]; Zå
VI s.29-31.

A. Dworzak Taniec
s∏owiaƒski C-dur, J. Brahms
Taniec w´gierski g-moll
nr 5, S. Moniuszko Mazur
z opery Straszny dwór [CD
VI A21, 10, 28],
K. Szymanowski Taniec
zbójnicki z baletu Harnasie
[CD VI B16], F. Chopin
Mazurki: E-dur, es-moll,
C-dur [CD VI A13-15];
W. Kilar Polonez [P VI
s.82]; Zå VI s.33-34.
piosenka W zielonym lesie
(AB) [P VI s.105, N13], Bal
ropuch (AB) [P VI s.18];
wariacje [P s.19-21]; L. van
Beethoven Dla Elizy (rondo)
[MC IV], W. A. Mozart
Wariacje C-dur KV 265 [CDV
A27], M. Musorgski Taniec
kurczàt w skorupkach – wyk.
orkiestrowe (ABA) [CD VI
B4]; Zå VI s.9, 46-47.

– znajomoÊç terminów folklor,

kapela ludowa;

– znajomoÊç postaci O. Kolberga

i K. Szymanowskiego;

– umiej´tnoÊç s∏uchowego

rozró˝nienia muzyki ludowej
i artystycznej;

– s∏uchowe rozpoznanie muzyki

Podhala.

– znajomoÊç libretta baletu Dziadek

do orzechów;

– znajomoÊç terminów choreograf,

scenografia, charakteryzacja;

– umiej´tnoÊç zagrania na

dzwonkach ostinata do kol´dy Do
szopy.

– okreÊlenie budowy taƒców

renesansowych;

– rapowe wykonanie I cz. piosenki

Raptor rap (recytacja).

– znajomoÊç terminu suita;
– znajomoÊç sylwetki J. S. Bacha;
– rozpoznanie brzmienia

klawesynu.

– próba odczucia stylu: czy to

polski taniec? (Dworzak, Brahms,
Moniuszko);

– znajomoÊç polskich taƒców

narodowych.

– zaÊpiewanie refrenu piosenki Bal

ropuch;

– zagranie jednej wariacji na

jednym z podanych instrumentów;

– s∏uchowe rozpoznanie kilku form

utworów.

– znajomoÊç rodzajów kapel

ludowych [Zå s.40-41];

– zaÊpiewanie kol´dy My te˝

pastuszkowie z odpowiednià
dynamikà.

– znajomoÊç terminu suita

baletowa;

– znajomoÊç barwy czelesty;
– zagranie na flecie wybranej

kol´dy.

– okreÊlenie metrum obu

cz´Êci taƒca renesansowego;

– znajomoÊç nazw kilku

dawnych instrumentów;

– improwizacja ruchowa

jednego z taƒców (dawnych
lub wspó∏czesnych).

– znajomoÊç nazw kilku taƒców

wchodzàcych w sk∏ad suity;

– zaÊpiewanie poczàtkowego

motywu Bourrée i s∏uchowe
rozpoznanie przedtaktu;

– porównanie charakteru obu

s∏uchanych taƒców;

– rozwiàzanie zadaƒ w Zå s.30-

31.

– okreÊlenie rytmów polskich

taƒców, które s∏ychaç w
prezentowanych Mazurkach
F. Chopina;

– zagranie fragmentu Poloneza

W. Kilara;

– wyszukanie w innych

êród∏ach wiadomoÊci
o W. Kilarze;

– rozwiàzanie zadania w Zå

s.34.

– zaÊpiewanie solo piosenki Bal

ropuch;

– wykonanie w∏asnego

instrumentu guiro;

– rozpoznanie form: AB, ABA,

rondo, wariacje;

– stworzenie czwartej wariacji.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 30

www.wsip.com.pl

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

INSTRUMENTY D¢TE
DREWNIANE – FLET
I KLARNET

INSTRUMENTY D¢TE
DREWNIANE – OBÓJ
I FAGOT

NASI WIELCY
KOMPOZYTORZY –
FRYDERYK CHOPIN

INSTRUMENTY D¢TE
BLASZANE – TRÑBKA,
RÓG I TUBA

INSTRUMENTY D¢TE
BLASZANE – PUZON

ORKIESTRA
I DYRYGENT

czytanka [P VI s.42-44];
C. Debussy Syrinx,
G. Gershwin B∏´kitna
rapsodia (fragment), J. S.
Bach Bourrée z II Suity
orkiestrowej h-moll [CD VI
A20, 22, 8], W. A. Mozart
Menuet z Symfonii Es-dur
KV 543 [CD VI B2].

czytanka [P VI s.45-46]; A.
Vivaldi Koncert G-dur RV
545 cz. III [CD VI B20],
L. van Beethoven Uwertura
„Egmont” op. 10 nr 1 [CD VI
A9] oraz fragment partytury
Uwertury [P VI s.46-47].
F. Chopin Etiuda C-dur op.
10 nr 1 [CD VI A11];
F. Chopin Etiuda E-dur
(fragment) op. 10 nr 3 [P VI
s.34], melodia Laura i Filon
[P VI s.113]; F. Chopin
fragment Fantazji na tematy
polskie [CD VI A12]; Zå VI
s.15, 42; czytanka o
kompozytorze [P s.58-61].
czytanka [P VI s.48-50];
J. S. Bach II Koncert
Brandenburski F-dur BWV
1047 cz.III [CD VIA6], C. M.
von Weber Chór strzelców
z opery Wolny strzelec [CD
VI B22].

czytanka [P VI s.51-52];
I. Strawiƒski Walc z baletu
Pietruszka [CD VI B14],
G. Rossini Uwertura do
opery Cyrulik Sewilski –
wykonanie orkiestrowe
i wokalne [CD VI B11-12];
Zå VI s.17-19.
czytanka [P VI s.53-57];
G. Rossini Uwertura do
opery Cyrulik Sewilski
(fragment poczàtkowy wyk.
orkiestrowego) [CD VI
B11]; L. van Beethoven
Uwertura „Egmont”
(fragment poczàtkowy) [CD
VI A9]; fragment partytury
[Ps. 54] Zå VI s.20-23.

– znajomoÊç terminów otwór

wargowy, stroik;

– znajomoÊç nazw (flet i klarnet)

omawianych instrumentów
i rozpoznanie ich na ilustracji.

– znajomoÊç instrumentów

z pojedynczym i podwójnym
stroikiem;

– znajomoÊç sylwetki A. Vivaldiego

[P kl. IV].

– podstawowe wiadomoÊci

o F. Chopinie;

– zagranie na dzwonkach

pierwszych taktów melodii Laura
i Filon;

– wskazanie fragmentu opartego

na melodii Laura i Filon
w s∏uchanej Fantazji.

– znajomoÊç terminu wentyl;
– znajomoÊç nazw omawianych

instrumentów i rozpoznanie ich
na ilustracji;

– rozpoznanie barwy tràbki

w II Koncercie Brandenburskim.

– znajomoÊç terminu suwak;
– znajomoÊç nazwy instrumentu

(puzon).

– znajomoÊç terminów partytura,

batuta, g∏osy orkiestrowe;

– znajomoÊç umieszczenia

w orkiestrze symfonicznej
poszczególnych grup
instrumentów.

– zagranie na flecie pod∏u˝nym

melodii znanej uczniowi;

– znajomoÊç sylwetek

kompozytorów C. Debussy'ego
i G. Gershwina;

– umiej´tnoÊç s∏uchowego

rozró˝nienia barwy fletu i
klarnetu w Bourrée J. S. Bacha
i w Menuecie (cz. Êrodkowa)
W. A. Mozarta;

– znajomoÊç zasad i sposób

gry na flecie i klarnecie.

– okreÊlenie roli oboju i fagotu

w Koncercie G-dur;

– s∏uchowe rozpoznanie barw

instrumentów d´tych
drewnianych w Uwerturze
(porównanie z partyturà
w podr´czniku).

– znajomoÊç tytu∏ów kilku

utworów F. Chopina;

– zagranie na flecie fragmentu

melodii Etiudy E-dur
i porównanie jej ze s∏uchanà
Etiudà C-dur.

– znajomoÊç zasad i sposobu

grania na tràbce, rogu i tubie;

– rozpoznanie wszystkich

solowych instrumentów
w II Koncercie Brandenburskim;

– umiej´tnoÊç reagowania

ruchem na zmieniajàce si´
instrumenty w s∏uchanym
utworze J. S. Bacha;

– znajomoÊç sylwetki

C. M. von Webera.

– znajomoÊç sylwetki

I. Strawiƒskiego i G. Rossiniego;

– znajomoÊç budowy, zasad

i sposobów gry na puzonie;

– wyszukanie nazw

instrumentów d´tych w innych
j´zykach (Zå s.19).

– znajomoÊç umieszczenia

partii poszczególnych grup
instrumentów w partyturze;

– znajomoÊç sylwetek

najs∏ynniejszych dyrygentów;

– dyrygowanie fragmentu

Egmonta z zastosowaniem
w∏aÊciwej dynamiki.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 31

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

ELEKTRONICZNA
ORKIESTRA

MUZYKA LUDOWA
INSPIRACJÑ
TWÓRCZOÂCI
KOMPOZYTORÓW

JEDEN, DWA CZY
WI¢CEJ G¸OSÓW?

KOCHAMY PRZYROD¢
I PRZYGOD¢

PI¢KNO G¸OSU
LUDZKIEGO

czytanka [P VI s.66-68];
M. Musorgski Taniec
kurczàt w skorupkach –
wykonanie fortepianowe,
orkiestrowe i elektroniczne
[CD VI B3-5]; T. Ostrowski
Promieƒ nowego dnia [CD
VI B 6]; Zå VI s.27-28.

piosenka Bieriozka [P V
s.114]; IV Symfonia f-moll
cz. IV P. Czajkowskiego
(Bieriozka) [CD V A13];
Taniec w´gierski d-moll nr
12, Taniec w´gierski g-moll
nr 5 J. Brahmsa [CD V A7-
8].

piosenka Wiosnà [P VI s.
21]; Anonim Bogurodzica,
J. S. Bach Pozostaƒ przy
nas, Panie Jezu Chryste
opracowanie organowe,
C. Janequin Âpiew ptaków
[CD VI A1, 7, 24],
K. Szymanowski Hej, wo∏ki
moje [CD VI B17]; czytanka
o organach [P VI s.57]; Zå
VI s.10, 23.
kanon W s∏onecznym maju
[P VI s.15], piosenka
Polujemy na przygod´ [P VI
s.110, N16]; W zielonym
lesie – piosenka do
s∏uchania [P VI s.105,
N13]; C. Janequin Âpiew
ptaków, O. Messiaen
Bia∏orzytka ˝a∏obna z cyklu
Katalog ptaków [CD VI A24,
25]; czytanki o
kompozytorach [P VI s.15-
16]; Zå VI s.7-8.

czytanka o g∏osie
i F. Schubercie [P VI s. 62-
65]; S. Moniuszko Aria
Sko∏uby [MC IV], F. Schubert
Król Elfów, W. A. Mozart
Requiem. Dies irae [CD VI
B13, 1], melodia ludowa Hej,
wo∏ki moje w wykonaniu
A. Nowak [CDVI A27] oraz
chóru w opracowaniu
K. Szymanowskiego [CD VI
B17]; Zå VI s.24 (bez
zad.1)-25.

– okreÊlenie i porównanie aparatu

wykonawczego w s∏uchanych
wersjach Taƒca kurczàt;

– znajomoÊç firm produkujàcych

syntezatory;

– zagranie na keyboardzie gamy

lub trójdêwi´ku.

– umiej´tnoÊç odró˝nienia muzyki

stylizowanej od ludowej.

– Êpiewanie w grupie piosenki;
– znajomoÊç terminów synkopa,

∏uk, kanon;

– umiej´tnoÊç wyrecytowania

tekstu piosenki w 2-g∏osowym
kanonie;

– podstawowe wiadomoÊci

o organach.

– znajomoÊç terminu muzyka

ilustracyjna;

– maszerowanie w refrenie

piosenki Polujemy na przygod´.

– znajomoÊç podstawowych

g∏osów ludzkich (sopran, alt, tenor,
bas);

– znajomoÊç rodzajów chórów.

– znajomoÊç nazwisk

kompozytorów muzyki
elektronicznej;

– zagranie na keyboardzie

utworu znanego uczniowi;

– s∏uchowe rozró˝nienie kilku

barw i rytmów taƒców z banku
brzmieƒ i rytmów;

– wybór najciekawszej wersji

utworu Musorgskiego
z uzasadnieniem.

– zagranie na flecie melodii

Bieriozka;

– odnalezienie ró˝nic pomi´dzy

melodià oryginalnà Bieriozki
a jej stylizacjià zawartà w IV
Symfonii P. Czajkowskiego
(ró˝nice melodyczne, aparat
wykonawczy, przerywnik
pomi´dzy czterotaktowymi
frazami).

– znajomoÊç terminu polifonia;
– zaÊpiewanie fraszki Wiosnà

z w∏asnà melodià;

– zaÊpiewanie kanonu w dwu

grupach.

– znajomoÊç metrum

ósemkowego;

– zaÊpiewanie kanonu z

jednoczesnym wystukiwaniem
ostinata (w 1 lub 2 grupach);

– zaÊpiewanie zwrotki lub

refrenu piosenki Polujemy na
przygod´;

– stworzenie muzycznej

ilustracji za pomocà g∏osu
i instrumentów perkusyjnych
na temat Âpiewu ptaków;

– znajomoÊç sylwetki

C. Janequina i O. Messiaena.

– zanucenie g∏ównego motywu

Arii Sko∏uby;

– próba odpowiedzi na pytanie,

czym ró˝ni si´ barwa g∏osów
ch∏opi´cych od ˝eƒskich;

– rozró˝nienie g∏osów solistów

w pieÊni Hej, wo∏ki moje
w opracowaniu
K. Szymanowskiego;

– znajomoÊç sylwetki

F. Schuberta.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 32

www.wsip.com.pl

Temat

Materia∏ do realizacji

Wymagania podstawowe

Wymagania ponadpodstawowe

MY TE˚ UMIEMY
ÂPIEWAå

NASI WIELCY
KOMPOZYTORZY –
STANIS¸AW
MONIUSZKO

TYLKO W DOMU
DOBRZE JEST

S¸YNNE PRZEBOJE
MUZYCZNE

WITAJ, LATO

czytanka o chórach
operowych i G. Verdim [P
VI s.65]; G. Verdi Chór
cygaƒski z opery Trubadur,
toast Libiamo, libiamo
z opery Traviata, G. B.
Pergolesi Stabat Mater cz. I
[CD VI B18, 19, 8];
piosenka P∏omienie [P VI
s.106, N14]; Zå VI s.24
(zad. 1), 26-27.
S. Moniuszko PrzàÊniczka
[P VI s.114]; S. Moniuszko
Mazur z opery Straszny
dwór [CD VI A28]; Zå VI
s.43 (zad. 2).

piosenka Burza, burza,
burza [P VI s.12-13, N3];
Mama ca∏à noc nie spa∏a
[P V s.88-89]; wiersz
S. Karaszewskiego Burza
[Przew. VI s.17-18];
piosenka do s∏uchania Ach,
to rodzeƒstwo [P VI s.100,
N10]; Zå VI s.6;
fragmenty utworów
s∏uchanych w II roku nauki;
Zå VI s.48.

piosenka Kiedy mi weso∏o
[P VI s.108, N15], Daj r´k´,
przyjacielu [P VI s.112,
N17]; Stare dobre czasy [P
VI s.60]; M. Rimski-
Korsakow Lot trzmiela [CD
VI B10]; czytanka
o kompozytorze [P VI s.17];
Zå VI s.8, 44.

– zagranie na dzwonkach

fragmentu toastu Libiamo;

– znajomoÊç terminu kontratenor;
– wyszukanie oktaw w piosence

P∏omienie.

– znajomoÊç sylwetki S. Moniuszki;
– podanie tytu∏ów dwóch oper

i zbioru pieÊni;

– okreÊlenie charakteru Mazura;
– zagranie na dzwonkach lub flecie

motywu pieÊni.

– zaÊpiewanie lub wyrecytowanie

nazwami solmizacyjnymi zwrotki
piosenki Burza;

– wyklaskanie pauz pomi´dzy

frazami;

– u∏o˝enie akompaniamentu

naÊladujàcego odg∏osy burzy.

– rozpoznanie utworu muzycznego

po us∏yszeniu jego fragmentu;

– rozwiàzanie zadaƒ w Zå s.48.

– okreÊlenie tempa i sposobu

wykonania utworu;

– wyszukanie synkop w piosence;
– zagranie na dzwonkach lub flecie

Stare dobre czasy;

– omówienie elementów muzyki

poznanych w II roku nauczania.

– zanucenie g∏ównego motywu

z toastu;

– s∏uchowe rozró˝nienie partii

sopranu i kontratenora
w Stabat Mater;

– zaÊpiewanie piosenki

z prawid∏owym oddechem,
frazowaniem i dynamikà;

– rozwiàzanie zadaƒ w Zå s.26-

27.

– wyklaskanie rytmu mazura

podczas s∏uchania utworu;

– zagranie na dzwonkach lub

flecie melodii pieÊni;

– zaÊpiewanie jej z tekstem;
– rozwiàzanie zadania ze s. 43

Zå.

– zaÊpiewanie piosenki solo

z w∏asnà interpretacjà;

– umuzycznienie wiersza.

– rozpoznanie kilku s∏uchanych

utworów, podanie ich tytu∏ów
i kompozytorów;

– wybór ulubionego utworu

z uzasadnieniem.

– zaÊpiewanie solo piosenki

z w∏asnà interpretacjà zwrotki
i refrenu;

– zagranie akompaniamentu

do piosenki wed∏ug w∏asnego
pomys∏u;

– podstawowe wiadomoÊci

o M. Rimskim-Korsakowie.

PSO_muzyka 27/06/2003 8:53 Page 33

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MUZYKA CALA N PODSTAWA PROGRAMOWA id
Muzyka i my program nauczania
muzyka i my AWPJCFTSK34MVWOP4AQU3GN6K4XUGEH6YINCSSI
muzyka i my klasa 6 piosenki chomikuj
muzyka szkoła podstawowa plan wynik cykl dwuletni
muzyka i my klasa 5 rozkład materiału
107 lektur streszczenia - podstawowa,gimnazjum,liceum, Janko Muzykant - Henryk Sienkiewicz, Janko ju
Podstawy rehabilitacji psychospolecznej dr I. Kocemba materiały, My i nasze problemy, depresja i zaj

więcej podobnych podstron