broszura koalicji polska wolna od gmo(1)

1 z 8

mgr in

. Sebastian Kostkowski

Koalicja „POLSKA WOLNA OD GMO”

Przedstawia broszur

z cyklu:

MASZ PRAWO WIEDZIE

GENETYCZNIE ZMODYFIKOWANE ORGANIZMY (GMO)

NOWE ZAGRO

ENIE DLA LUDZI, PRZYRODY I EKONOMII

„Piękno tej ziemi skłania mnie do wołania o jej zachowanie dla przyszłych pokoleń. Jeżeli miłujecie ojczystą

ziemię, niech to wołanie nie pozostanie bez odpowiedzi! Zwracam się w szczególny sposób do tych, którym

powierzona została odpowiedzialność za ten kraj i za jego rozwój, aby nie zapominali o obowiązku chronienia

go przed ekologicznym zniszczeniem! Niech kształtują nade wszystko postawy poszanowania dobra wspólnego,

praw natury i życia! Niech ich wspierają organizacje, które stawiają sobie za cel obronę dóbr naturalnych!”

(Jan Paweł II, Zamo

ść

, 1999)

Co to s

genetycznie modyfikowane organizmy (GMO)?

Gen to odcinek DNA, który decyduje o rozwoju pojedynczej cechy lub grupy cech organizmu.
Genetycznie zmodyfikowane organizmy (ang. genetically modified organisms – GMO) to organizmy

inne ni

ludzkie, (mikroorganizmy, ro

liny i zwierz

ta), których geny zostały sztucznie zmienione w taki

sposób, który nie zachodzi w warunkach naturalnych.

Organizmy transgeniczne to genetycznie zmienione organizmy do których wstawiono geny

pochodz

ce od innych gatunków.

W organizmy takie wbudowano fragmenty obcego dla nich DNA. Pomidory z genami ryby, ziemniaki

z genami meduzy, karpie i ry

z ludzkimi genami, sałata z genami szczura, soja i kukurydza z genami

bakterii, kozy z genami paj

ka,

winie z krowi

skór

itp. Zmiany takie nigdy nie nast

piłby w warunkach

naturalnych. Tak zmienione organizmy s

zdolne do rozmna

ania i przenoszenia swych zmienionych cech

na kolejne pokolenia.

Jak si

je tworzy?

Obce geny wprowadzane s

do komórek zarodkowych za pomoc

agresywnych wirusów lub poprzez

„wstrzeliwanie” za pomoc

specjalnych „działek”. Działania te s

bardzo nieprecyzyjne i tylko kilka procent

komórek ulega modyfikacji. Powstaje zatem konieczno

ść

oddzielenia ich od niezmodyfikowanej reszty.

Aby mo

na było tego dokona

zamiast jednego genu wprowadza si

co najmniej dwa. Ten dodatkowy gen

uodparnia zmieniany organizm na antybiotyki. Nast

pnie wszystkie organizmy (te zmodyfikowane i te nie

zmodyfikowane) poddaje si

działaniu silnych antybiotyków. Prze

ywaj

tylko te zmienione, które

wyposa

ono w geny odporno

ci na antybiotyki.

Po co si

je tworzy?

Aby zach

i uzale

rolników od kupowania drogich modyfikowanych nasion koncerny

biotechnologiczne stosuj

nast

puj

ce działania:

•

Staraj

uodporni

liny modyfikowane na szkodniki. Robi

to poprzez wprowadzenie do nich

genu powoduj

cego,

e ro

lina produkuje toksyn

zabijaj

jej naturalne szkodniki. Ju

nie trzeba

stosowa

oprysków. Ro

lina sama produkuje odpowiednio siln

trucizn

zabijaj

owady.

(Skutki tego działania opisano w dalszej cz

ęś

ci broszury.)

•

Próbuj

zwi

ksza

wydajno

ść

. Np. wprowadzaj

krowom nowy genetycznie zmodyfikowany

hormon wzrostu, który zwi

ksza u nich produkcj

mleka. Badania naukowe dowiodły,

e u osób

pij

cych takie mleko zwi

ksza si

ryzyko zachorowania na raka piersi, okr

ęż

nicy i prostaty.

•

Tworz

organizmy przeznaczone jedynie na pasz

albo do produkcji leków lub przemysłowych

rodków chemicznych. Przykładem mog

tu by

kozy, którym wszczepiono geny paj

ka. Z kazeiny

zawartej w ich mleku robione s

bardzo cienkie i super wytrzymałe liny. Ro

liny i zwierz

ta modyfikowane

na potrzeby przemysłu nie nadaj

do spo

ycia. Powinno to by

le przestrzegane i kontrolowane.

2 z 8

Jednak nikt nie jest w stanie wykluczy

ludzkich bł

dów, pomyłek i chciwo

ci w wyniku których trafi

one

do spo

ycia. Przykład: W 2003 r. w USA ujawniono fakt, i

400

na których dokonywano

eksperymentów genetycznych zamiast do zniszczenia trafiło do punktu skupu

ywca.

Inny przykład: W 1998 r. genetycznie zmodyfikowana kukurydza zarejestrowana jako pasza dla zwierz

hodowlanych zanieczy

ciła 10% zbiorów ameryka

skiej kukurydzy i znalazła si

w przetwórstwie

spo

ywczym. W ci

gu 2 miesi

cy od ujawnienia tej afery ameryka

skie zrzeszenia producentów

ywno

przetworzonej zanotowały 90. krotny wzrost zgłosze

reakcji alergicznych ł

czonych z

ółt

kukurydz

Jeden z raportów dotyczył 210 konsumentów u których rozwin

ły si

reakcje alergiczne, które

w 74 przypadkach wymagały interwencji lekarza, a a

w 20 przypadkach podj

cia pomocy ratuj

cej

ycie.

Nawet je

li zmodyfikowane ro

liny lub ich nasiona nie zostan

wymieszane z innymi to uprawy odległe

nawet o wiele kilometrów zostan

ska

one ich zmodyfikowanym pyłkiem. Nie istnieje bowiem

liwo

ść

powstrzymania pyłków pochodz

cych ze zmodyfikowanych ro

lin przed zapylaniem

tradycyjnych ro

lin nie modyfikowanych. Nasiona zwykłych ro

lin powstałe po zapyleniu

modyfikowanym pyłkiem b

nasionami modyfikowanymi i nie b

nadawały do

spo

ycia. Kolejne pokolenia tych ro

lin tak

•

Staraj

zmieni

zawarto

ść

składników od

ywczych w ro

linach lub nada

im nowe cechy,

których one nigdy wcze

niej nie posiadały. Kampania reklamowa firm biotechnologicznych wokół złotego

u GMO, obiecywała,

e dzi

ki wi

kszej zawarto

ci prowitaminy „A” ry

ten wyeliminuje jej brak u osób

w krajach Trzeciego

wiata. Jednak nawet jeden z prezesów fundacji współfinansuj

cych badania

stwierdził,

e nie jest to recepta na wyeliminowanie niedoboru witaminy „A”. Niezale

ne badania wykazały

bowiem,

e dwuletnie dziecko, by dostarczy

organizmowi dzienn

dawk

witaminy „A”, musiałoby zje

ść

3,5 kg ry

u, a osoba dorosła 10 kg. Tymczasem do całkowitego zaspokojenia dziennej dawki witaminy „A”

dla dorosłej osoby wystarczy zje

ść

kilka

redniej wielko

ci marchewek.

•

Uodparniaj

liny na

rodki chemiczne. Przykładem jest soja odporna na Roundup – silnie

truj

cy herbicyd, który zabija wszystkie inne ro

liny i bardzo wiele zwierz

t. Skutkiem jego stosowania jest

prawie całkowite wytrucie wi

kszo

ci organizmów glebowych i zatrucie wód. Cz

ęść

z tych

rodków

poprzez li

cie i korzenie trafia do opryskiwanych ro

lin, które w normalnych warunkach pod jego wpływem

by uschły. Wbudowany w nie gen uodparnia ro

liny na truj

ce wła

ciwo

ci pestycydu, ale nie neutralizuje

jego działania. Toksyczne

rodki nadal znajduj

w ro

linach, które potem trafiaj

do spo

ycia.

•

Zmieniaj

liny w taki sposób,

e nasiona z nich uzyskane nie wykiełkuj

. Uzale

nia to rolników

od koncernów biotechnologicznych i zmusza do tego by co roku kupowali nowe nasiona, kupowali licencje
na ich produkcje i płacili opłaty technologiczne za wykorzystywanie modyfikowanych nasion.

Nie dajmy si

oszuka

. Wszystkie te działania nie słu

żą

ratowaniu

wiata przed głodem ani pomocy

rolnikom w ich pracy. Koncerny biotechnologiczne nie kieruj

takimi pobudkami. One chc

uzale

rolników oraz konsumentów od swych opatentowanych produktów. Tu chodzi o zysk. Tylko to si

dla nich liczy. Te wyj

tkowo bogate instytucje s

w stanie zrobi

bardzo wiele, aby ukry

swe prawdziwe

intencje i konsekwencje swych działa

Jakie konsekwencje zdrowotne powoduje stosowanie GMO?

•

Wszyscy wiemy,

e wirusy podlegaj

bardzo szybkiej mutacji. Mi

dzy innymi dlatego szczepionki

nie s

całkiem skuteczne. Zanim naukowcy stworz

szczepionk

na dan

odmian

wirusa ten ju

ąż

przej

ść

mutacj

i szczepionka przestaje by

skuteczna zanim jeszcze zostaje wprowadzona na rynek.

Z rakotwórczych wirusów u

ywanych do przenoszenia genów mog

powstawa

nowe gro

zarazki o nie daj

cych si

przewidzie

konsekwencjach.

•

DNA organizmów

ywych cz

sto zawiera u

pione formy wirusów i bakterii. Wprowadzanie do nich

genów stosowanych przy produkcji GMO, mo

e uaktywnia

utajone formy mikroorganizmów oraz

powodowa

nieprzewidywalne rekombinacje i mutacje drobnoustrojów. Prowadzi

to mo

e do rozwoju

nowych generacji chorobotwórczych mikroorganizmów gro

niejszych od wirusów SARS i H5N1.

Naukowcy mówi

na takie działania – terroryzm biologiczny.

•

Zjadanie

zmodyfikowanych

organizmów

spowodowa

przeniesienie

ich

antybiotykoodporno

ci na ludzi oraz zwierz

ta. Inne ro

liny poprzez wymian

pyłku tak

e mog

nabra

tych niepo

żą

danych cech. Je

li ludzie i zwierz

ta stan

odporni na antybiotyki to i

ce wokół nich

drobnoustroje tak

e. W przypadku zaka

enia nie b

dzie czym leczy

ludzi i zwierz

3 z 8

•

Bardzo cz

sto przy okazji wprowadzania obcych genów przez przypadek wprowadzane s

tak

zupełnie inne, nie zamierzone geny. Nie wiadomo jak zachowaj

te inne geny w nowym

organizmie i nikt tego nie bada.

•

Ten sam gen zachowuje si

ró

nie w zale

ci od tego, w której cz

ęś

ci ła

cucha DNA si

znajduje. Jak wspomniałem proces „wstrzeliwania” genów lub ich przenoszenia przez wirusy jest bardzo
nieprecyzyjny i nie wiadomo w którym miejscu ła

cucha DNA dodatkowe geny si

ulokuj

. Prowadzi to do

licznych i nieprzewidywalnych zmian w zmodyfikowanych organizmach. Te nieprzewidywalne zmiany
mog

prowadzi

do:

- wytwarzania takich białek i ich kombinacji, które nigdy wcze

niej nie były znane. Nie ma

liwo

ci przewidzenia jakie efekty to przyniesie. Pojawienie si

tych substancji w ro

linie, w jej

jadalnych cz

ęś

ciach oraz pyłku spowoduje,

e b

one tak

e obecne w

ywno

ci. Tym sposobem

zarówno ludzie, organizmy glebowe, jak i całe

rodowisko b

dzie nimi zatruwane,

- Niespodziewanego pojawienia si

białek, w tym toksyn i alergenów, b

cych powodem wielu

zagro

zdrowia człowieka i

rodowiska. Trzeba pami

e ka

de białko nawet w

ladowej ilo

ci,

e wywoła

natychmiastow

reakcj

alergiczn

z bardzo powa

nymi konsekwencjami w tym tak

wstrz

sem anafilaktycznym. Toksyczno

ść

tych białek mo

e objawi

natychmiast po ich spo

yciu

lub po wielu latach,

- spowodowania,

e pewne substancje, które w niewielkich ilo

ciach naturalnie wyst

puj

rodkach spo

ywczych mog

osi

sze – a przez to toksyczne st

ęż

enia,

- spowodowania,

e toksyny wyst

puj

ce tylko w niektórych cz

ęś

ciach ro

lin mog

pojawia

tak

e w ich jadalnych cz

ęś

ciach,

- zmniejszenia warto

ci od

ywczej ro

lin.

•

Niektóre zmiany w organizmach uwidaczniaj

dopiero w kolejnych pokoleniach. Je

eli dzik

dzie hodowany w niewoli to w trzecim pokoleniu zanikn

mu kły (szable). I odwrotnie – je

eli

winie

yły w naturalnych warunkach to w trzecim pokoleniu wyrosn

im kły. Podobnie dzieje si

w przypadku genetycznych modyfikacji. Pewne cechy tych organizmów mog

ujawni

dopiero

w nast

pnych pokoleniach. Nie wiadomo jakie to b

zmiany, nie wiadomo czy nie oka

żą

one

tragiczne dla ludzi i

rodowiska.

•

Stosowanie odpornych na szkodniki ro

lin powoduje o wiele wi

ksze straty ni

zyski. Dotychczas

gdy w uprawach wyst

piły szkodniki stosowano odpowiednie opryski. Umycie takiej ro

liny pozbawiało j

kszo

ci z tych chemicznych pestycydów. Przy uprawie ro

lin modyfikowanych nie ma takiej mo

liwo

ci.

lina genetycznie modyfikowana (GM) sama produkuje te toksyny w całej swej obj

ci i niezale

nie

od aktualnych potrzeb. Zwi

zki truj

ce dla owadów znajduj

w korzeniach, bulwach, łodygach, li

ciach,

nasionach a nawet w pyłku, którym pó

niej oddychamy. Badania naukowe dowodz

e pyłek ro

lin

genetycznie modyfikowanych wywołuje silne alergie. Nie istnieje mo

liwo

ść

zmycia toksyn z ro

lin

GM. Toksyny te s

składnikami ich mi

ąż

szu. Substancje, które produkuj

liny GM w celu zabijania

owadów s

równie

truj

ce dla ludzi i innych zwierz

t. Ludzie i zwierz

ta zjadaj

c takie ro

liny

zjadaj

tak

e toksyny przez te ro

liny produkowane. Poniewa

człowiek jest wi

kszy od owada

i zazwyczaj jego

ywno

ść

jest bardziej urozmaicona, dlatego do jego u

miercenia potrzebna jest wi

ksza

dawka trucizny. Ale mniejsze dawki trucizny tak

e s

szkodliwe. Mniejsze dawki trucizny powoduj

osłabienie układu odporno

ciowego i zwi

kszenie podatno

ci na czynniki chorobotwórcze.

Powoduje to liczne alergie i choroby układu pokarmowego.

•

Toksyny zawarte w genetycznie modyfikowanych ro

linach zabijaj

nie tylko szkodniki,

ale tak

e inne bardzo po

yteczne owady

ce z nimi w symbiozie np. zapylaj

ce je pszczoły.

Obumarłe szcz

tki ro

lin GM podczas gnicia i rozkładu uwalniaj

toksyny, które zabijaj

tak

drobnoustroje glebowe. Powoduje to zubo

enie całego ekosystemu. Zatruciu ulegaj

tak

e owady

wodne oraz

ywi

ce si

nimi płazy i gady.

•

Obce białka zawarte w spo

ywanych ro

linach genetycznie modyfikowanych wywołuj

alergie

przewodu pokarmowego ludzi i zwierz

t. Doprowadza to do przewlekłych chorób w tym

nowotworowych.

4 z 8

Jakie konsekwencje ekonomiczne powoduje stosowanie GMO?

•

Ludzie nie chc

ść

modyfikowanej

ywno

ci. Z tego powodu ameryka

scy rolnicy stracili

miliardy dolarów z eksportu, gdy

na całym

wiecie konsumenci nie chc

kupowa

ich modyfikowanej

ywno

ci. Nawet kraje, w których ludno

ść

głoduje nie przyjmuj

, odsyłaj

albo pal

modyfikowan

ywno

ść

otrzymywan

w darach. W chwili obecnej na

wiecie jest nadprodukcja

ywno

ci. Tradycyjna,

wysokiej jako

ywno

ść

jest lepiej postrzegana na rynku i ch

tniej kupowana. Produkowanie naturalnej

ywno

ci zapewnia producentom lepszy zbyt i wy

sze ceny.

•

Rolnicy, którzy kupuj

ziarno GM s

uzale

niani od wielkich korporacji. Modyfikowane ziarna

bowiem opatentowane. Rolnik po zebraniu nasion z pola nie ma prawa ich wysiewa

w kolejnym

sezonie. Musi je kupowa

co roku. W przeciwnym razie gro

żą

mu procesy s

dowe i wielkie kary wł

cznie

z wi

zieniem. Musi tak

e płaci

koncernom opłaty technologiczne i licencyjne.

•

Rolnicy uprawiaj

cy tradycyjne odmiany oskar

ani s

o przywłaszczanie „intelektualnej

własno

ci”, gdy do ich upraw przypadkowo dostan

genetycznie modyfikowane nasiona lub nawet

li ich uprawy zostan

zapylone pyłkiem z takich ro

lin rosn

cych na s

siednich polach. Wtedy te

korporacje wymuszaj

na nich opłaty licencyjne.

•

liny GM nie daj

ani lepszych, ani wi

kszych plonów. Ponadto s

mniej odporne na

choroby i warunki klimatyczne. Zmusza to rolników do stosowania wi

kszej ilo

ci chemicznych

rodków ochrony ro

lin.

•

Genetyczne modyfikacje nie chroni

przed szkodnikami i chwastami, gdy

te szybko

wytwarzaj

w sobie odporno

ść

na toksyczne białka zawarte w modyfikowanych ro

linach.

•

Niektóre ro

liny maj

zdolno

ść

do zapylania mi

dzygatunkowego. Np. rzepak nale

y do rodziny

lin kapustnych i mo

e zapyla

inne dziko rosn

ce ro

liny kapustne. Stworzenie genetycznie

modyfikowanych odmian ro

lin odpornych na chemiczne pestycydy spowodowało powstanie

superchwastów odpornych na opryski. Niektóre superchwasty osi

gaj

ponad 3 metry wysoko

ci,

rosn

szybko, a jedna ro

lina wytwarza ponad 200 tysi

cy wiatrosiewnych nasion. Nawet dwukrotnie

ksza dawka pestycydów w trzykrotnie wi

kszym st

ęż

eniu nie jest w stanie ich zabi

•

Zagra

rodowisku, s

niebezpieczne dla człowieka i zwierz

t, bardzo niebezpieczne dla

rolników i biologicznej ró

norodno

ci.

Wyniki niezale

nych bada

naukowych

Nale

y pami

e zdecydowana wi

kszo

ść

naukowców zajmuj

cych si

tym tematem pracuje

wprost dla przemysłu biotechnologicznego, a wiele instytutów naukowych jest sponsorowanych przez
producentów GMO. Zanim we

miemy do r

ki jakiekolwiek badania nale

y wcze

niej sprawdzi

kto zapłacił za ich przeprowadzenie. Wyniki bada

prowadzonych przez niezale

nych ekspertów

dowiodły,

•

Uprawy GMO nie przyniosły oczekiwanych korzy

ci dla rolnictwa. Plony upraw GM soi

i rzepaku obni

one były od 5 do 10 % w stosunku do tradycyjnych odmian tych ro

lin. Dotyczy to tak

genetycznie modyfikowanych buraków cukrowych.

•

Karmienie szczurów kukurydz

zmodyfikowan

genetycznie wywołało dramatyczne efekty, m.in.

podwy

szon

ilo

ść

białych krwinek i cz

stsze wyst

powanie zaburze

pracy nerek, zmniejszon

liczb

nierozwini

tych czerwonych krwinek i znacz

cy wzrost poziomu cukru we krwi. Podawanie

ęż

arnym samicom szczurów soi GM spowodowało bardzo wysok

miertelno

ść

i zaburzenia wzrostu

u ich potomstwa. 55,6% ich potomstwa zmarło w ci

gu 3 tygodni. Dla porównania, gdy karmiono je

naturaln

soj

umierało tylko 9%, a gdy w po

ywieniu w ogóle nie było soi umierało 6,8% potomstwa.

(Nale

y pami

e soja i kukurydza dodawane s

jako zag

szczacze i wypełniacze do w

dlin,

przetworów, majonezów,

mietany itp. Wi

kszo

ść

produkowanej na

wiecie soi jest genetycznie

zmodyfikowana.)

•

GM soja i kukurydza maj

inne wła

ciwo

ci od

ywcze ni

ich naturalne odpowiedniki.

•

Ludzie zamieszkuj

cy tereny na których uprawiane s

liny genetycznie modyfikowane

choruj

na alergie. Dolegliwo

ci te ust

puj

po wyprowadzeniu si

tych ludzi na inne tereny i nawracaj

po ich powrocie.

5 z 8

•

Myszy spo

ywaj

ce zmodyfikowan

genetycznie kukurydz

maj

powa

nie upo

ledzone

zdolno

ci reprodukcyjne. Doprowadza to do ni

szej płodno

ci i mniejszej masy ciała.

•

Fragmenty zmienionych genów pochodz

cych z GM soi i kukurydzy przenikaj

do genów,

krwi, w

troby,

ledziony, nerek a tak

e płodu organizmów stałocieplnych karmionych genetycznie

modyfikowan

ywno

. Naukowcy alarmuj

e wi

ąż

e si

z tym niebezpiecze

stwo dla zdrowia

ludzi i zwierz

•

Szczury laboratoryjne nie chc

ść

modyfikowanych nasion. Nawet po wymieszaniu ich

z innymi nasionami rozpoznaj

je i zjadaj

tylko te nie modyfikowane. Aby mo

na było przeprowadza

wiadczenia naukowcy musz

zmieli

wszystkie nasiona i wymiesza

je na jednolit

mas

•

Podawanie krowom transgenicznego hormonu wzrostu powoduje uszkodzenie ich płodów,

infekcje układu moczowego oraz wzrost poziomu innego hormonu, który dostaje si

do ich mleka

i stymuluje u ludzi go pij

cych raka piersi i prostaty.

•

W ro

linach GM stwierdzono mniejsz

ilo

ść

substancji hamuj

cych rozwój komórek

nowotworowych.

Obserwacje rolników

•

Wielokrotnie zaobserwowano,

e krowy nie chc

ść

genetycznie modyfikowanej kukurydzy.

Kiedy maj

do wyboru odmian

modyfikowan

i nie modyfikowan

zawsze wybieraj

nie modyfikowan

•

Dotyczy to zarówno ziarna jak i łodyg. Zdarzaj

przypadki,

e krowy przechodz

przez pole

kukurydzy genetycznie modyfikowanej (nie jedz

c jej) i pas

na tej nie modyfikowanej. Czasami

niech

ęć

do jedzenia ro

lin GM jest u nich tak silna,

e s

w stanie nawet sforsowa

ogrodzenie by przej

ść

na pole z nie modyfikowanymi ro

linami.

•

80% macior

karmionych pasz

zawieraj

GMO miało problemy z płodno

•

Tradycyjnie uprawiane ro

liny przez tysi

ce lat przystosowały si

do lokalnego klimatu. Odmiany

lin GM s

takie same na całym

wiecie. Powoduje to,

e nie mog

przystosowane do ka

dych

warunków. Bardzo cz

sto ro

liny GM nie s

odporne na lokalny klimat np. wymagaj

kszych ilo

wody ni

lokalnie uprawiane ro

liny.

•

Odnotowuje si

choroby ro

lin atakuj

ce tylko odmiany genetycznie modyfikowane.

Czy mo

liwe jest współistnienie organizmów modyfikowanych i nie modyfikowanych?

Organizmy genetycznie modyfikowane to

ywe organizmy i tak jak wszystkie inne rozmna

i przenosz

na s

siednie tereny. Ro

liny przenosz

poprzez pyłek, nasiona i p

dy. Dzieje si

głównie przy pomocy wiatru oraz owadów i innych zwierz

t. Dodatkowo dochodzi jeszcze czynnik ludzki –

przypadkowe rozsypanie nasion, opadanie nasion na pole podczas

niw, wymieszanie nasion

w nie całkowicie opró

nionym kombajnie i innych maszynach rolniczych, itp. Tradycyjne ziarno miesza si

z modyfikowanym na wszystkie mo

liwe sposoby. Pyłki ro

lin modyfikowanych przenosz

na wiele

kilometrów zapylaj

c i ska

c uprawy nie modyfikowane oraz dziko rosn

ce pokrewne gatunki ro

lin.

Nasiona przenosz

wraz z wiatrem. Przenosz

je tak

e niektóre zwierz

ta. Ryby modyfikowane

ksze i agresywniejsze przez co wypieraj

te naturalne. Nie istniej

liwo

ci powstrzymania

rozprzestrzeniania si

modyfikowanych genów. Jest to proces nieodwracalny. Nie jest mo

liwe

współistnienie organizmów modyfikowanych i nie modyfikowanych gdy

zawsze nast

nieodwracalne ska

enie przez GMO.

Ciekawostka. Komisja Europejska jeszcze nie ustaliła metod i zakresu bada

, których b

dzie

wymaga

przy rejestracji GMO a ju

dopuszcza je do uwolnienia w

rodowisku. To brak

poszanowania prawa i podstawowych zasad logiki.

li uprawy ekologiczne zostan

zanieczyszczone przez GMO to przestan

ekologiczne. Je

eli

polski rz

d dopu

ci do uprawiania genetycznie modyfikowanych ro

lin to tym samym u

mierci rolnictwo

ekologiczne. Uderzy to głównie w małe i

rednie gospodarstwa rodzinne w Polsce, specjalizuj

ce si

w uprawach ekologicznych i integrowanych. Jak na razie polska zdrowa

ywno

ść

jest bardzo dobrze

postrzegana na rynkach mi

dzynarodowych. Tamtejsi klienci ch

tnie j

kupuj

, gdy

jest ona zdrowsza

i smaczniejsza od tego co oferuj

ich rodzimi producenci. Je

li polski rz

d dopu

ci do ska

enia naszej

ywno

ci przez GMO to nasz kraj straci pot

ęż

ne rynki zbytu swej

ywno

ci a my b

dziemy

zmuszani do jedzenia

ywno

ci, która zabija.

6 z 8

Jak działaj

firmy biotechnologiczne?

Firmy produkuj

ce genetycznie zmodyfikowane nasiona s

wła

cicielami patentu na te ro

liny

i sprzedaj

swój materiał siewny o wiele dro

ej (3 do 4 razy, ale niekiedy nawet 1000 razy) od cen

zwykłego ziarna. Wmawiaj

rolnikom,

e zakup ich ziarna si

opłaci obiecuj

c zwi

kszone plony

i zmniejszon

konieczno

ść

stosowania oprysków. Zach

caj

rolników do zaci

gania kredytów na zakup

modyfikowanych nasion i specjalistycznych

rodków chemicznych do ochrony genetycznie

modyfikowanych upraw. Ponadto

żą

daj

opłat technologicznych i licencyjnych za u

ytkowanie ich

„własno

ci intelektualnej” czyli genetycznie zmodyfikowanych nasion, ro

lin i zwierz

t. Na mocy umowy,

któr

rolnik musi podpisa

nie jest on wła

cicielem ro

lin, które rosn

na jego polu i po zbiorach nie mo

ponownie wysia

ęś

ci zebranych nasion. Uzale

nia to rolników od koncernów biotechnologicznych

i zmusza do tego by co roku kupowali nowe nasiona, licencje na ich produkcje i płacili opłaty
technologiczne za wykorzystywanie modyfikowanych nasion.

Firmy biotechnologiczne bezprawnie patentuj

tak

e tradycyjne ro

liny, te które od tysi

cy lat były

uprawiane w takich krajach jak Gruzja, Indie czy Amazonia. Kiedy

np. w Indiach uprawiano tysi

odmian ry

u o szczególnych wła

ciwo

ciach smakowych i zdrowotnych. Dzi

kszo

ść

z nich jest

opatentowana przez mi

dzynarodowe koncerny, a do uprawy dopuszcza si

jedynie niektóre odmiany.

Fałszywa obietnica ratowania przed głodem

Jednym z wa

niejszych argumentów koncernów biotechnologicznych była obietnica uratowania

wiata

przed głodem. Jednak prawda jest taka,

e obecnie na

wiecie jest nadprodukcja

ywno

ci. To nie mała

ilo

ść

ywno

ci jest problemem lecz jej zła dystrybucja i bieda. Wi

kszo

ść

niedo

ywionych dzieci

yje

w krajach, w których istnieje nadprodukcja

ywno

ci. Przewodnicz

cy Forum dla Biotechnologii

i Bezpiecze

stwa

ywno

ciowego w New Delhi, na

wiatowej Konferencji dotycz

cej

ywno

ci i Rolnictwa

w Londynie w 2002 roku powiedział: „twierdzenie,

e biotechnologia lub wolny rynek rozwi

ążą

problem głodu jest rozmy

lnym wypaczaniem prawdy”. Jednym z przykładów s

Indie, gdzie

320 milionów ludzi kładzie si

co wieczór spa

głodnymi, pomimo faktu,

e Indie maj

w rezerwie

zapasy 65 tysi

cy ton

ywno

ci. Indie równie

ywno

ść

eksportuj

, poniewa

biednych nie sta

na jej zakup. Przy tak du

ej nadprodukcji rolnicy cz

sto nie maj

liwo

ci sprzeda

y swoich produktów

po cenach zapewniaj

cych im mo

liwo

ść

godziwego utrzymania. Dzieje si

tak dlatego,

e gospodarstwa

wielkoobszarowe s

w stanie tak bardzo obni

cen

produkowanej

ywno

ci,

e zwykły rolnik nie mo

utrzyma

na rynku. Banki i firmy biotechnologiczne namawiaj

rolników do brania kredytów pod zastaw

ziemi. W przypadku nieudanych zbiorów lub zmiany cen skupu rolnicy nie s

w stanie ich spłaci

. W ten

sposób co najmniej milion rolników w USA, Argentynie, Brazylii, Paragwaju, Indiach i wielu krajach
Afryka

skich pozbawiono ziemi i jakichkolwiek szans na godne

ycie. W samych tylko Indiach

doprowadzono ju

w ten sposób 150 000 rolników do samobójstwa. 1000 samobójstw miesi

cznie.

Aby pokona

przyczyn

głodu trzeba zadba

o odpowiedni

dystrybucj

dóbr. Zapewni

rolnikom zbyt

swoich produktów, a głoduj

cym umo

liwi

zarobkowanie i zdobywanie

rodków na zakup

ywno

ci.

Tymczasem wielkie korporacje pozbawiaj

głoduj

cych takich mo

liwo

ci.

Dobr

ilustracj

jak biotechnologia realizuje swoje obietnice ratowania przed głodem jest przykład Iraku. Od 2003 r.

pod pretekstem walki z terroryzmem trwa okupacja tego kraju. Poza oczywistym powodem zdobycia tamtejszych
surowców próbuje si

uczyni

z tego kraju gigantyczny raj dla wolnego handlu. Cz

ęś

tego planu jest dostosowanie

produkcji irackiej

ywno

ci do modelu dogodnego dla nasion i ro

lin GM. Giganty przemysłu rolnego otrzymały na to

zgod

w ramach szybko wprowadzanych zarz

dze

nazwanych prawami Bremera. Narzuciły one szokuj

ce zmiany:

nieograniczony import bez ceł, inspekcji i podatków, rezygnacja z wszelkiej kontroli. U

ywanie tradycyjnych nasion

grozi wysokimi karami a nawet wi

zieniem. Trzeba u

ywa

tylko tych opatentowanych, które s

genetycznie

zmienione i s

własno

gigantów przemysłu biotechnologicznego. Farmerom zabrania si

ponownego wysiewania

tych nasion. Daje to wła

cicielom patentów przez 20 lat absolutn

władz

nad farmerami, którzy u

ywaj

ich nasion.

Rolnicy musz

płaci

opłat

technologiczn

oraz roczn

opłat

licencyjn

. Podstaw

tego zarz

dzenia jest

ameryka

ska ustawa pt. „Ochrona odmian ro

lin”, dzi

ki której nasiona ro

lin GM uzyskały ochron

i prawo do

wyeliminowania odmian ro

lin uprawianych w tej kolebce rolnictwa od 10 tys. lat.

yzna dolina pomi

dzy Eufratem

a Tygrysem stanowi idealne miejsce do uprawy zbó

. Od blisko 8000 lat rolnicy wykorzystywali do hodowli wszystkie

odmiany pszenicy i innych zbó

. Obecnie musz

one ust

miejsca pszenicy GM. Podczas gdy Irakijczycy głoduj

giganty biotechnologii prowadz

produkcj

ukierunkowan

na eksport. Wymuszona transformacja irackiej produkcji

ywno

ci w kierunku patentowanych upraw GM to wyra

ny przykład jak Stany Zjednoczone i ich przemysł zmuszaj

inne kraje do produkcji modyfikowanej

ywno

ci. Nie ma to nic wspólnego z ratowaniem

wiata przed głodem.

7 z 8

Kilka zagadnie

natury etycznej:

•

„Czy mo

na traktowa

ycie w kategoriach ludzkiego wynalazku?”

•

Czy mo

na opatentowa

ycie?

•

„Czy ró

norodno

ść

wiata nie jest warto

sam

w sobie?”

•

Czy jedzenie ro

lin i zwierz

t zawieraj

cych ludzkie geny to kanibalizm?

•

Czy do przyj

cia jest postawa lekcewa

żą

ca Bo

e prawa i naturalne cykle przyrody, a zmieniaj

ca rolnictwo

w technologi

nastawion

wył

cznie na szybki zysk?

•

Papie

Jan Paweł II nauczał, aby „szanowa

y obraz w ka

dym stworzeniu”. Czy manipulacje genetyczne

to szanowanie tego obrazu?

•

Co nale

y dostosowywa

: technologi

do potrzeb

ywych organizmów, czy

ywe organizmy do potrzeb

technologii?

•

Czy tylko zysk ma wyznacza

jako

ść

i ilo

ci produkowanej

ywno

ci?

•

de zanieczyszczenie

rodowiska z czasem ulega zmniejszeniu. Genetycznie modyfikowane organizmy

to zupełnie nowy rodzaj zagro

enia – one si

rozmna

i wypieraj

naturalne ro

liny i zwierz

ta tworzone

przez miliony lat ewolucji. Nie istnieje mo

liwo

ść

powstrzymania tego procesu. Czy ludzie maj

moralne prawo

do igrania z natur

i tworzenia

ycia według swych własnych pomysłów?

•

Czy takie działanie to gigantyczny eksperyment dokonywany na nie

wiadomych obywatelach czy

wiadome

działanie w celu zmniejszenia ilo

ci ludzi?

•

li teraz modyfikuje si

liny i zwierz

ta, to co b

dzie nast

pne?

•

Czy politycy, którzy dzi

pozwalaj

na zanieczyszczenie Ziemi my

leli o tym co si

stanie za kilka lat? Jak b

yły nasze dzieci? Jak b

dzie wygl

dał

wiat, gdy oni przestan

u władzy?

•

Czy Unia Europejska,

wiatowa Organizacja Handlu i ponadnarodowe koncerny maj

prawo narzuca

nam,

co mamy je

ść

o. Stanisław Jaromi OFMConv „Manipulacje genetyczne – nowy grzech? Materiały konferencyjne Mi

dzynarodowego Szczytu Przeciw

GMO. Tradycyjne i ekologiczne rolnictwo zamiast GMO. Kraków 2008

na podstawie http://www.refa.franciszkanie.pl/index.php?function=show_all&no=107

Co mo

esz zrobi

Przyst

p do KOALICJI „POLSKA WOLNA OD GMO” www.polska-wolna-od-gmo.org

Działaj na rzecz tworzenia stref wolnych od GMO www.gmo.icppc.pl

Przył

cz si

do mi

dzynarodowej sieci „Gospodarstwo Wolne od GMO”. Produkuj wysokiej jako

ywno

ść

Zorganizuj spotkanie w swoim regionie nt. zagro

GMO! U

wiadamiaj swoich s

siadów!

wiadamiaj przedstawicieli władz i polityków na temat zagro

GMO! Za

żą

daj, aby stworzyli

mechanizmy chroni

ce Twój region i cał

Polsk

przed napływem GMO!

Nie kupuj

ywno

ci z GMO!

Kupuj lokaln

ywno

ść

dobrej jako

ci, ze sprawdzonego

ródła.

Kupuj nasiona i pasz

dla zwierz

t z pewnego

ródła! Sprawdzaj czy s

wolne od GMO!

śą

daj w sklepach i supermarketach aby wycofywano ze sprzeda

ywno

ść

z GMO.

10.

śą

daj od polityków i władz, aby wprowadziły zakaz uprawy i sprzeda

y GMO w Polsce.

11.

Skopiuj t

broszur

i rozdaj znajomym i przedstawicielom władz!!!

Niniejsza broszura została napisana na podstawie informacji zawartych w poni

ej podanych

ródłach. Opisuje ona jedynie cz

ęść

spo

ród licznych

zagro

jakie wynikaj

ze stosowania GMO. Omówione tu zagro

enia dotycz

głównie GMO wprowadzanych do

rodowiska. Mikroorganizmy

i ro

liny GM odizolowane od

rodowiska, hodowane w szczelnie zamkni

tych szklarniach lub laboratoriach bywaj

wykorzystywane do produkcji

leków szczepionek i przeciwciał stosowanych w medycynie. Dotyczy to jednak organizmów szczelnie odizolowanych od

rodowiska.

Niniejsze opracowanie dost

pne jest tak

e w wersji elektronicznej na stronie: http://polska-wolna-od-gmo.org/broszura

Autor zgadza si

na jego powielanie i rozpowszechnianie w celu informowania o zagro

eniach płyn

cych z modyfikacji genetycznych.

cej informacji mno

na znale

źć

w ksi

ąż

kach pt. „Nasiona kłamstwa czyli o łgarstwach przemysłu i rz

du na temat

ywno

ci modyfikowanej

genetycznie” oraz

„Genetycznie Modyfikowane Organizmy Obietnice i Fakty”

oraz filmach

„

ycie wymyka si

spod kontroli”

i „

wiat według Monsanto”

http://www.gmo.icppc.pl/index.php?id=265

A tak

e na stronach:

http://www.gmwatch.eu

- strona po angielsku

www.halat.pl/gmo.html

- strona dr Hałata epidemiologa byłego doradcy rz

dowego

http://www.polska-wolna-od-gmo.org

- strona Koalicji „POLSKA WOLNA OD GMO”

www.gmo.icppc.pl

- strona Mi

dzynarodowej Koalicji dla Ochrony Polskiej Wsi

http://icppc.pl/pl/gmo/index.php?id=265

- fragment filmu „

ycie wymyka si

spod kontroli”

http://video.google.com/videoplay?docid=-1676896724527593334

- skrócona wersja filmu „

wiat według Monsanto”

8 z 8

Wypowiedzi autorytetów:

„(…) Wdrażanie nowych technologii powinno następować po wykluczeniu możliwości wystąpienia negatywnych
skutków zdrowotnych, ekologicznych i ekonomicznych. Nakazuje to jedna z głównych zasad prawnych Unii
Europejskiej, zasada przezorności, obecnie też jawnie naruszana przez jej władze. Wobec przytoczonych faktów,
mamy obowiązek odwołania się do w/w zasady, wynikiem czego są wnioski i postulaty. Komitet Ochrony Przyrody
PAN postuluje:
1.

Respektowanie ważności naszego wniosku wskazującego na przedwczesność decyzji wyrażającej zgodę

na uprawę lub jakiekolwiek uwalnianie do środowiska GMO,

Wprowadzenie co najmniej 15-letniego moratorium na uprawy GMO, dającego czas na wykonanie niezbędnych

badań oraz dokonanie niezależnych ocen ekologicznych i zdrowotnych,

Podjęcie jak najszybciej, niezależnych od biotechnologicznych koncernów, badań ekologicznych i zdrowotnych

skutków uwalniania GMO do środowiska,

Zorganizowanie w trybie pilnym przez Polską Akademię Nauk cyklu interdyscyplinarnych konferencji

naukowych, których celem będzie obiektywna ocena wiedzy na temat bezpieczeństwa GMO, następnie wyłonienie
tematów dla badań ekologicznych oraz przeanalizowania perspektywy rozwoju polskiego rolnictwa oraz
możliwości ochrony rodzimej przyrody,

Wstrzymanie prezentacji w środkach masowego przekazu reklam propagujących wprowadzenie GMO do czasu

uzyskania jednoznacznych opinii środowisk naukowych,

Przeanalizowanie skutków społecznych i gospodarczych oraz wpływu na bezpieczeństwo żywnościowe Polski

wprowadzenia GMO, takich jak: uzależnienie polskiego rolnictwa od dostaw nasion przez zagranicznych
monopolistów, wyeliminowanie drobnych producentów rolnych przez zaostrzenie konkurencji, wystąpienie
nieprzewidzianych, szkodliwych następstw uprawy GMO i uwolnienie do środowiska nowych kombinacji
genetycznych (…)”

Prof. dr hab. Zbigniew Mirek

Przewodnicz

cy Komitetu Ochrony Przyrody PAN

Fragment Stanowiska Komitetu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w sprawie uprawiania

w Polsce ro

lin genetycznie zmodyfikowanych z 28 stycznia 2008

„(…) Ta technologia, jeżeli by się rozpowszechniła byłaby przysłowiowym gwoździem do trumny dla
2,4 miliarda produkujących na własne potrzeby rolników, żyjących głównie w krajach trzeciego świata.
Nie mało jest ich także w Polsce. Najtańsza nawet żywność zachodnich koncernów nie tylko nie zlikwiduje głodu
w Trzecim Świecie, lecz przeciwnie, wypierając z handlu jego produkcję rodzimą przyczyni się do bankructwa
milionów drobnych rolników! Tak będzie i w Polsce, jeśli już teraz pozwolimy na zalanie kraju uprawami lub
produktami zmodyfikowanymi genetycznie. (…) Mali producenci, stali się chłopami pańszczyźnianymi lub
kontraktowymi farmerami. To samo stało się w Argentynie, Brazylii, Paragwaju czy Indiach Tak stanie się
wszędzie, gdzie zezwoli się na uprawy roślin GM i drapieżną okrutną konkurencję.(…)”

prof. zw. dr hab. in

. Stanisław K. Wi

ckowski

ekolog, autor wielu publikacji, m.in. ksi

ąż

ki „Getycznie Modyfikowane Organizmy Obietnice i fakty”.

Fragment referatu wygłoszonego w Krakowie, 16 pa

dziernika 2008

„(…) Czy Bóg Stwórca chce świata monokulturowego, ściśle kontrolowanego przez człowieka? śywe istoty
stworzone przez Boga, powstałe w czasie milionów lat ewolucji pod miłującym okiem Boga Stwórcy i Pana
Ś

wiata są dziś zamieniane w materiał dowolnie traktowany w laboratoriach globalnych firm. Czy można się

zgodzić na to, by technologia (kontrolowana przez nielicznych potentatów) zastąpiła naturalny cykl życia?
Przecież na naszych oczach w masowej hodowli cykle śyciowe zmienia się dla celów technologii, której
podstawowych celem nie jest jakość żywności, ale maksymalizacja zysku. Transgeniczne ryby i inne organizmy
są produkowane po to, aby rosnąć szybciej, być silniejszymi i przez to dawać właścicielowi większe zyski. (…)
W jaki sposób technologie hodowli zwierząt czy uprawy roślin mogą istnieć obok żywej przyrody? Czy nie jest
tak, że trwale naruszają one naturalne zależności między organizmami, niezwykle delikatny system życia,
ż

e następuje nieodwracalne biologiczne skażenie życia? Kto o tym decyduje? Kto za to odpowiada? (…)”

O. dr Stanisław Jaromi OFM Conv,

przewodnicz

cy REFA - Franciszka

skiego Ruchu Ekologicznego im.

w. Franciszka.

Fragment tekstu wygłoszonego podczas konferencji na Jasnej Górze, 24 kwietnia 2008.

„(…) Prawdopodobnie co najmniej do końca lat osiemdziesiątych, byłem jednym z najbardziej zagorzałych
zwolenników inżynierii genetycznej w Norwegii… Następnie w czasie swoich eksperymentów, w których
stosowałem genetyczne technologie zaobserwowałem pewne zjawiska, które z pewnością są czymś niezwykle
ciekawym dla naukowca. Gdyby jednak obserwowane procesy miały zachodzić w rzeczywistych ekosystemach
lub w żywych organizmach, mogłoby to prowadzić do poważnych problemów albo w krótkim czasie
do katastrofy ekologicznej, a także bardzo poważnych, ciężkich chorób (…)”

Terje Traavik naukowiec, biolog, Norwegia