w w w . l o s i o w i s k o . c o m

1

|

P a r t i t i i v i | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o

- m a t e r i a ł y d o d a t k o w e -

P a r t i t i i v i

opracowanie:

Dominika Plińska-Narloch

L i p i e c 2 0 1 0

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

2

|

P a r t i t i i v i | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Partitiivi

W języku fińskim partitiivi jest specjalnym przypadkiem, którego używamy do
sugerowania, wyrażenia części czegoś. Dodatkowo jest on stosowany w połączeniu
z liczebnikami innymi niż 1 oraz w zdaniach przeczących. Jednakże znajdziesz go
również w wielu innych kontekstach.
Jest konieczne jednak aby zrozumieć, że nie jest to forma liczby mnogiej!!!

Przykład:

Yksi tyttö
Kaksi tyttöä

Jedna dziewczynka
Dwie dziewczynki

Yksi poika
Kolme poikaa

Jeden chłopiec
Trzech chłopców

Yksi musta kissa
Kaksi musta kissaa

Jeden czarny kot
Dwa czarne koty

Yksi vanha mies
Kolme vanhaa miestä

Jeden stary mężczyzna
Trzech starych mężczyzn

Jak utworzyć partitiivi

1) W przypadku, gdy wyraz zakończony jest krótką samogłoską inną niż

–e

- słowo + -a/-ä :

Kun sanan lopussa on yksi vokaali:

przykład:

Nominatiivi

Partitiivi

Koulu

Szkoła

Koulua

Iść do szkoły

Kirjä

Książka

Kirjaa

Czytać książkę

Kynä

Długopis

Kynää

Trzymać długopis

Seinä

ściana

Seinää

Patrzeć na ścianę

2) W przypadku, gdy słowo zakończone jest na dwie samogłoski lub

spółgłoskę -słowo + -ta/-tä :

Kun sanan lopussa on kaksi vokaalia tai konsonantti:

przykład:

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

3

|

P a r t i t i i v i | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Nominattivi

Partitiivi

radio

radio

radiota

słuchać radia

television

telewizor

televisiota

oglądać telewizję

museo

muzeum

museota

nie znalazłem muzeum

tie

droga

tietä

nie znam drogi

puu

drzewo

puuta

nie widzę drzewa

työ

praca

työtä

kocham pracę

avain

klucz

avainta

nie mogę znaleźć
klucza

mies

mężczyzna

miestä

kocham ego
mężczyznę

puhelin

telefon

puhelinta

trzy telefony

olut

piwo

olutta

napić się piwa

3) W przypadku, gdy słowo kończy się na –e
– słowo + -tta/-ttä

Kun sanan lopussa on -e:

przykład:

Nominattivi

Partitiivi

kirje

list

kirjettä

pięć listów

perhe

rodzina

perhettä

nie znam rodziny

parveke

balkon

parveketta

mieszkanie bez
balkonu

osoite

adres

osoitetta

nie znam adresu

4) w przypadku, gdy słowo kończy się na –nen:

slowa zakonczone na –nen, koncowka ta zanika dodajemy koncowke –s,
i koncowke –ta/-tä

punainen →punai + s → punais + ta → punaista
↑

↑

↑

nominattivi rdzeń+ ( -s)

partitiivi

ihminen → ihmistä
nainen → naista
suomalainen → suomalaista

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

4

|

P a r t i t i i v i | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

5) słowa zapożyczone:

pankki + a → pankkia ( bank)
↑ ↑

nominatiivi partitiivi

bussi → bussia
tomaatti → tomaattia

6) Słowa rdzennie fińskie zakończone na –i

a.) końcówka - i zostaje zastąpiona przez -e

onni

onni – i → onn + e → onne + a → onnea (

szczęście)

↑

↑

↑

nominattivi

rdzeń + (-e) partitiivi

soumi → suomea
joki → jokea


b.)

koncowka –i zanika, dodajemy koncowke –ta/-tä

Kieli kiel – i → kiel +tä → kieltä ( jezyk)
↑

↑

↑

nominattivi

rdzen slowa partitiivi

pieni→ pientä

c.) słowa rdzennie fińskie zakończone na -si

Uusi

uus – i = uus = s↔t = uut + ta→ uutta

↑

↑

↑ ↑

Nominatiivi

wymiana s↔t rdzeń

partitiivi

6) specjalne formy partitivu:

lapsi → lasta
veitsi → veistä
lumi → lunta
liemi → lientä

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

5

|

P a r t i t i i v i | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

meri → merta
veri → verta
pieni → pientä
suuri → suurta
käsi → kättä
vuosi → voutta
veli

→ veljeä

vesi → vettä

Kiedy używamy partitiivi

Milloin partitiivi

1)

Z liczebnikami ( z wyjątkiem cyfry 1) + partitiive – Numero ( ei 1) +
partitiivi:

Kaksi kirjettä

dwa listy

Kolme museota

trzy muzea

Neljä miestä

czterech mężczyzn

Kolme autoa

trzy samochody

Wiele + partitiive – Monta + partitiivi

Monta tuntia

wiele godzin

Monta ihmistä

wiele ludzi

Monta kokousta

wiele spotkań

Trochę + partitiive – Pari + partitiivi

Pari päivää

kilka godzin

Pół + partitiive – puoli + partitiivi

Puoli tuntia

pół gzodziny

2)

czasownik + partitiivi jako dopełnienie – verbi + partitiiviobjekti

puhun englantia

Mówię po angielsku

opiskelen soumea

Studiuję fiński

katson televisiota

Oglądam telewizję

kuuntelen radiota

Słucham radia

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

6

|

P a r t i t i i v i | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

ajan autoa

Prowadzę samochód\ Jadę samochodem

odotan sinua

Czekam na ciebie

rakastan sinua

Kocham cię

3)

Zdanie negatywne + partitiivi – Negatiivinen + partitiivi

Minulla ei ole autoa

To nie mój samochód

Minulla ei ole kelloa

Nie mam zegarka

Meillä ei ole koiraa

Nie mamy psa

Hänellä ei ole passia

On nie ma paszportu

Kadulla ei ole autoa

Na ulicy nie ma samochodów

Talossa ei ole hissiä

W budynku nie ma windy

Minä en osta sitä

Nie kupuję tego

Minä en tarvitse tatä

Nie potrzebuję tego

Minä en halua televisiota

Nie chcę telewizora

4)

Niepoliczane – aine- tai abstraktisana

Juon kahvia

piję kawe

Syön voileipää

jem kanapkę

Saanko olutta?

Czy mogę dostać piwo?

Saanko vettä?

Czy mogę dostać wody?

Minulla on aikaa

Mam czas

Minulla on rahaa

Mam pieniądze

Täällä on paljon tilaa

Tu jest dużo miejsca

Suomessa on kaunista

Finlandia jest piękna\ W Finlandii jest pięknie

Täällä on rauhallista

Tu jest spokojnie

Partitiivu używamy również w wielu innych sytuacjach np.:
- wyrażamy nieokreśloność, niepoliczalność danej rzeczy lub dla podania części
podmiotu: syön omenaa ( nie wiem ile zjem, całe czy część).
- gdy określamy jakim językiem się posługujemy: puhun suomea, Mitä kieltä sinä
puhut paitsi puolaa? (również słówko PAITSI wymaga użycia partitiivu).
- pozdrawiamy kogoś, życzymy czegoś, mówimy o uczuciach: paljon onnea, rakastan
sinua.
- użycie partitiivu sygnalizuje fragmentaryczność czegoś, dlatego w niektórych
przypadkach odpowiada on polskiemu „trochę”.
- gdy mówimy czego się uczymy – dopełnienie przyjmuje formę partitiivu,
- gdy czynność trwa w tej chwili – Jukka syö leipää,
- w połączeniu z następującymi przyimkami: alas ( na dół, w dół), ennen ( przedtem,
dawniej), ilman ( bez), kohtaan ( w odniesieniu do kogoś), kohti ( w stronę), itp.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

7

|

P a r t i t i i v i | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Zaimki osobowe w partitiivi –

persoonapronominien partitiivi

Kuka?

Kto jako podmiot?

Ketä?

Kto jako

dopełnienie?

minä

ja

minua

mnie

sinä

ty

sinua

ciebie

hän/se

on\ona\ono

häntä/sitä

jego

me

my

meitä

nas

te

wy

teitä

was

he

oni

heitä

ich

Ketä sina odotta?

Na kogo czekasz?

Minä odotan Mikkoa

Czekam na Mikko

Minäkin odotan häntä

Ja również na niego czekam.