projekt do zatwierdzenia
P O L S K A N O R M A
P o l s k i K o m i t e t
N o r m a l i z a c y j n y
ICS 93.080.20
PN-EN 13108-1
Wprowadza
EN 13108-1:2006, IDT
Zast
ę
puje
PN-EN 13108-1:2006 (U)
Norma Europejska EN 13108-1:2006 ma status Polskiej Normy
Copyright by PKN, Warszawa
nr ref. PN-EN 13108-1
Wszelkie prawa autorskie zastrze
Ŝ
one.
ś
adna cz
ęść
niniejszej normy nie mo
Ŝ
e by
ć
zwielokrotniana
jak
ą
kolwiek technik
ą
bez pisemnej zgody Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego
Mieszanki mineralno-asfaltowe - Wymagania
Cz
ęść
1: Beton asfaltowy
(A)PN-EN 13108-1
2
Przedmowa krajowa
Niniejsza norma została przygotowana przez KT nr 212 ds. Budowy i Utrzymania Dróg i zatwierdzona przez
Prezesa PKN dnia dzie
ń
, miesi
ą
c, rok.
Jest tłumaczeniem - bez jakichkolwiek zmian - angielskiej wersji Normy Europejskiej EN 13108-1:2006.
W zakresie tekstu Normy Europejskiej wprowadzono odsyłacz krajowy oznaczony N1)
Niniejsza norma zast
ę
puje PN-EN 13108-1:2006 (U)
Odpowiedniki krajowe norm i dokumentów powołanych w niniejszej normie mo
Ŝ
na znale
źć
w katalogu
Polskich Norm, Cz
ęść
VI. Oryginały norm i dokumentów powołanych, które nie maj
ą
odpowiedników
krajowych, s
ą
dost
ę
pne w O
ś
rodku Informacji Normalizacyjnej PKN.
W sprawach merytorycznych dotycz
ą
cych tre
ś
ci normy mo
Ŝ
na zwraca
ć
si
ę
do wła
ś
ciwego Komitetu
Technicznego PKN, kontakt:
www.pkn.pl
NORMA EUROPEJSKA
EN 13108-1
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPÉENNE
EUROPÄISCHE NORM
maj 2006
ICS 93.080.20
(z) Wersja polska
Mieszanki mineralno-asfaltowe – Wymagania
Cz
ęść
1: Beton asfaltowy
Bituminous mixtures - Material
specifications - Part 1: Asphalt Concrete
Mélanges bitumineux - Spécifications
des matériaux - Partie 1: Enrobés
bitumineux
Asphaltmischgut -
Mischgutanforderungen - Teil 1:
Asphaltbeton
Niniejsza norma jest polsk
ą
wersj
ą
Normy Europejskiej EN 13108-1:2006. Została ona przetłumaczona
przez Polski Komitet Normalizacyjny i ma ten sam status co wersje oficjalne.
Niniejsza Norma Europejska została przyj
ę
ta przez CEN 12 pa
ź
dziernika 2005 r.
Zgodnie z Przepisami wewn
ę
trznymi CEN/CENELEC członkowie CEN s
ą
zobowi
ą
zani do nadania
Normie Europejskiej statusu normy krajowej bez wprowadzania jakichkolwiek zmian. Aktualne wykazy
norm krajowych, ł
ą
cznie z ich danymi bibliograficznymi, mo
Ŝ
na otrzyma
ć
na zamówienie w
Sekretariacie Centralnym lub w krajowych jednostkach normalizacyjnych b
ę
d
ą
cych członkami CEN.
Niniejsza Norma Europejska istnieje w trzech oficjalnych wersjach (angielskiej, francuskiej i
niemieckiej). Wersja w ka
Ŝ
dym innym j
ę
zyku, przetłumaczona na odpowiedzialno
ść
danego członka
CEN na jego własny j
ę
zyk i notyfikowana w Sekretariacie Centralnym, ma ten sam status co wersje
oficjalne.
Członkami CEN s
ą
krajowe jednostki normalizacyjne nast
ę
puj
ą
cych pa
ń
stw: Austrii, Belgii, Cypru,
Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy,
Malty, Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Republiki Czeskiej, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii,
Szwecji, W
ę
gier, Włoch i Zjednoczonego Królestwa.
CEN
Europejski Komitet Normalizacyjny
European Committee for Standardization
Comité Européen de Normalisation
Europäisches Komitee für Normung
Centrum Zarz
ą
dzania: rue de Stassart 36, B-1050 Brussels
©
2004 CEN All rights of exploitation in any form and by any means
reserved worldwide for CEN national Members.
nr ref. EN 13108-1:2006: E
(Z)EN 13108-1:2006
2
Spis tre
ś
ci
Przedmowa ................................................................................................................................................ 4
Wprowadzenie ........................................................................................................................................... 5
1
Zakres normy ................................................................................................................................ 6
2
Powołania normatywne ................................................................................................................. 6
3
Terminy, definicje, symbole i skróty .............................................................................................. 7
3.1
Terminy i definicje ......................................................................................................................... 7
3.2
Symbole i skróty............................................................................................................................ 8
4
Wymagania wobec materiałów składowych.................................................................................. 8
4.1
Postanowienia ogólne ................................................................................................................... 8
4.2
Lepiszcze ...................................................................................................................................... 9
4.2.1
Postanowienia ogólne ................................................................................................................... 9
4.2.2
Lepiszcze w mieszance zaprojektowanej empirycznie................................................................. 9
4.3
Kruszywo..................................................................................................................................... 10
4.3.1
Kruszywo grube .......................................................................................................................... 10
4.3.2
Kruszywo drobne ........................................................................................................................ 10
4.3.3
Kruszywo o ci
ą
głym uziarnieniu .................................................................................................. 10
4.3.4
Wypełniacz dodany ..................................................................................................................... 10
4.4
Destrukt asfaltowy....................................................................................................................... 10
4.5
Dodatki ........................................................................................................................................ 10
5
Wymagania wobec mieszanki..................................................................................................... 11
5.1
Wymagania empiryczne lub funkcjonalne................................................................................... 11
5.1.1
Ustalenie składu mieszanki......................................................................................................... 11
5.1.2
Wymagania empiryczne.............................................................................................................. 11
5.1.3
Wymagania funkcjonalne ............................................................................................................ 11
5.2
Wymagania ogólne ..................................................................................................................... 11
5.2.1
Skład i uziarnienie ....................................................................................................................... 11
5.2.2
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni ................................................................................................... 12
5.2.3
Otoczenie lepiszczem i jednorodno
ść
......................................................................................... 14
5.2.4
Odporno
ść
na działanie wody..................................................................................................... 14
5.2.5
Odporno
ść
na
ś
cieranie przez opony okolcowane ..................................................................... 15
(Z)EN 13108-1:2006
3
5.2.6
Odporno
ść
na deformacje trwałe ................................................................................................ 15
5.2.7
Reakcja na ogie
ń
......................................................................................................................... 17
5.2.8
Odporno
ść
na paliwo lotnicze ..................................................................................................... 17
5.2.9
Odporno
ść
na
ś
rodki odladzaj
ą
ce na lotniskach ......................................................................... 17
5.2.10
Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej ........................................................................ 18
5.2.11
Trwało
ść
.................................................................................................................................. 18
5.3
Wymagania empiryczne .............................................................................................................. 18
5.3.1
Skład, uziarnienie, zawarto
ść
lepiszcza i dodatki ....................................................................... 18
5.3.2
Parametry Marshalla mieszanek do nawierzchni lotniskowych .................................................. 20
5.3.3
Wolne przestrzenie wypełnione lepiszczem................................................................................ 22
5.3.4
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni w mieszance mineralnej............................................................ 24
5.3.5
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni po 10 obrotach w prasie
Ŝ
yratorowej ........................................ 24
5.3.6
Nadmiar wymaga
ń
....................................................................................................................... 24
5.4
Wymagania funkcjonalne ............................................................................................................ 25
5.4.1
Skład – uziarnienie i zawarto
ść
lepiszcza ................................................................................... 25
5.4.2
Sztywno
ść
................................................................................................................................... 25
5.4.3
Odporno
ść
na deformacje trwałe w badaniu trójosiowego
ś
ciskania.......................................... 26
5.4.4
Odporno
ść
na zm
ę
czenie............................................................................................................ 27
5.4.5
Nadmiar wymaga
ń
....................................................................................................................... 28
6
Ocena zgodno
ś
ci......................................................................................................................... 28
7
Identyfikacja................................................................................................................................. 29
A.1
Postanowienia ogólne ................................................................................................................. 30
A.2
Obliczenia penetracji lepiszcza w mieszance ............................................................................. 30
A.3
Obliczenie temperatury mi
ę
knienia lepiszcza w mieszance ....................................................... 30
ZA.1
Zakres i odpowiednie wła
ś
ciwo
ś
ci............................................................................................... 31
ZA.2
Procedura(y) potwierdzania zgodno
ś
ci betonu asfaltowego....................................................... 34
ZA.2.1
System(y) potwierdzania zgodno
ś
ci ....................................................................................... 34
ZA.2.2
Certyfikat WE
)
i deklaracja zgodno
ś
ci .................................................................................... 36
ZA.3 Oznakowanie CE i etykietowanie .................................................................................................... 37
(Z)EN 13108-1:2006
4
Przedmowa
Niniejszy dokument (EN 13108:1:2006) został opracowany przez Komitet Techniczny CEN/TC 227
„Materiały Drogowe”
N1)
, którego sekretariat jest prowadzony przez DIN.
Niniejsza Norma Europejska powinna uzyska
ć
status normy krajowej, przez opublikowanie
identycznego tekstu lub uznanie, najpó
ź
niej do listopada 2006, a normy krajowe sprzeczne z dan
ą
norm
ą
powinny by
ć
wycofane najpó
ź
niej do stycznia 2008 r.
Niniejsza Norma Europejska została przygotowana na podstawie mandatu otrzymanego przez CEN od
Komisji Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu i wspiera niezb
ę
dne
wymagania Dyrektyw Unii Europejskiej.
Zał
ą
cznik informacyjny ZA, b
ę
d
ą
cy integraln
ą
cz
ęś
ci
ą
niniejszej Normy Europejskiej, przedstawia
zale
Ŝ
no
ść
pomi
ę
dzy Norm
ą
a Dyrektywami EU.
Niniejsza Norma Europejska jest jedn
ą
z serii norm przedstawionych poni
Ŝ
ej:
EN 13108-1, Bituminous mixtures – Material specifications _ Part 1: Asphalt Concrete.
EN 13108-2, Bituminous mixtures – Material specifications _ Part 2: Asphalt Concrete for very thin
layers.
EN 13108-3, Bituminous mixtures – Material specifications _ Part 3: Soft Asphalt.
EN 13108-4, Bituminous mixtures – Material specifications _ Part 4: Hot Rolled Asphalt.
EN 13108-5, Bituminous mixtures – Material specifications _ Part 5: Stone Mastic Asphalt.
EN 13108-6, Bituminous mixtures –Material specifications _ Part 6: Mastic Asphalt.
EN 13108-7, Bituminous mixtures – Material specifications _ Part 7: Porous Asphalt.
EN 13108-8, Bituminous mixtures – Material specifications _ Part 8: Reclaimed asphalt.
EN 13108-20, Bituminous mixtures – Material specifications _ Part 20: Type Testing.
EN 13108-21, Bituminous mixtures – Material specifications _ Part 21: Factory Production Control.
Niniejsza Norma Europejska nie zast
ę
puje
Ŝ
adnej istniej
ą
cej Normy Europejskiej.
Zgodnie z Przepisami wewn
ę
trznymi CEN/CENELEC do wprowadzenia niniejszej Normy Europejskiej
s
ą
zobowi
ą
zane krajowe jednostki normalizacyjne nast
ę
puj
ą
cych pa
ń
stw: Austrii, Belgii, Cypru, Danii,
Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty,
Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Republiki Czeskiej, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji,
W
ę
gier, Włoch i Zjednoczonego Królestwa.
N1)
Odsyłacz krajowy: CEN/TC 227 „Road Materials.”
(Z)EN 13108-1:2006
5
Wprowadzenie
Głównym celem normy jest okre
ś
lenie wła
ś
ciwo
ś
ci funkcjonalnych wobec betonu asfaltowego.
Jednak
Ŝ
e, wzi
ą
wszy pod uwag
ę
ró
Ŝ
nice w wiedzy i do
ś
wiadczeniu zwi
ą
zane ze specyfikacjami
funkcjonalnymi do tego typu mieszanki w Europie, nie jest mo
Ŝ
liwe wybranie jedynie podej
ś
cia
funkcjonalnego.
Niniejsza Norma Europejska zawiera zatem dwa sposoby okre
ś
lania wymaga
ń
wobec betonu
asfaltowego:
-
Pierwszy, sposób empiryczny, okre
ś
la beton asfaltowy w uj
ę
ciu opracowywania recept i wymaga
ń
dotycz
ą
cych materiałów składowych wraz z dodatkowymi wymaganiami opartymi na wynikach
bada
ń
powi
ą
zanych funkcjonalnie. Wymagania te przedstawiono w 5.2 i 5.3.
-
Drugi, sposób funkcjonalny, okre
ś
la beton asfaltowy w uj
ę
ciu wymaga
ń
funkcjonalnych
prowadz
ą
cych do ograniczonej ilo
ś
ci wymaga
ń
co do składu i materiałów składowych, oferuj
ą
c
wi
ę
kszy stopie
ń
swobody. Wymagania te zamieszczono w 5.2 i 5.4.
Przewiduje si
ę
,
Ŝ
e gdy u
Ŝ
ytkownicy zdob
ę
d
ą
do
ś
wiadczenie w badaniach funkcjonalnych, w
specyfikacjach b
ę
dzie cz
ęś
ciej stosowane podej
ś
cie funkcjonalne.
Beton asfaltowy jest stosowany do warstw:
ś
cieralnej, wi
ąŜą
cej, wyrównawczej i podbudowy.
(Z)EN 13108-1:2006
6
1
Zakres normy
Niniejsza Norma Europejska okre
ś
la wymagania wobec mieszanek mineralno-asfaltowych typu beton
asfaltowy przeznaczonych do zastosowania na drogach, lotniskach i innych powierzchniach
obci
ąŜ
onych ruchem.
UWAGA
Specyfikacja mieszanki opracowana na podstawie niniejszej Normy Europejskiej mo
Ŝ
e by
ć
stosowana zarówno do deklaracji zgodno
ś
ci mieszanki o znanych wymaganiach, jak i poznania jakie te wymagania
s
ą
.
Niniejsza Norma Europejska zawiera wymagania dotycz
ą
ce wyboru materiałów składowych. Jest ona
przeznaczona do stosowania ł
ą
cznie z normami EN 13108-20 i EN 13108-21.
Betony asfaltowe, z lepiszczami modyfikowanymi chemicznie nie obj
ę
tymi przez EN 14023, nie s
ą
obj
ę
te niniejsz
ą
Norm
ą
Europejsk
ą
.
2
Powołania normatywne
Do stosowania niniejszego dokumentu s
ą
niezb
ę
dne podane ni
Ŝ
ej dokumenty powołane. W przypadku
powoła
ń
datowanych ma zastosowanie wył
ą
cznie wydanie cytowane. W przypadku powoła
ń
niedatowanych stosuje si
ę
ostatnie wydanie dokumentu powołanego (ł
ą
cznie ze zmianami).
EN 1097-6, Tests for mechanical and physical properties of aggregates — Part 6: Determination of
particle density and water absorption
EN 1426, Bitumen and bituminous binders — Determination of needle penetration
EN 1427, Bitumen and bituminous binders — Determination of softening point — Ring and ball method
EN 12591, Bitumen and bituminous binders — Specifications for paving grade bitumens
EN 12697-3, Bituminous mixtures — Test methods for hot mix asphalt — Part 3: Bitumen recovery:
Rotary evaporator
EN 12697-4, Bituminous mixtures — Test methods for hot mix asphalt — Part 4: Bitumen recovery:
Fractionating column
EN 12697-13, Bituminous mixtures — Test methods for hot mix asphalt — Part 13: Temperature
measurement
EN 13043, Aggregates for bituminous mixtures and surface treatments for roads, airfields and other
trafficked areas
EN 13108-4:2005, Bituminous mixtures — Material specifications — Part 4: Hot Rolled Asphalt
EN 13108-8, Bituminous mixtures _ Material specifications _ Part 8: Reclaimed asphalt
EN 13108-20:2005, Bituminous mixtures — Material specifications — Part 20: Type Testing
EN 13108-21:2005, Bituminous mixtures — Material specifications — Part 21: Factory Production
Control
EN 13501-1, Fire classification of construction products and building elements — Part 1: Classification
using test data from reaction to fire tests
prEN 13924, Bitumen and bituminous binders — Specifications for hard paving grade bitumens
EN 14023, Bitumen and bituminous binders — Specifications for polymer modified bitumens
(Z)EN 13108-1:2006
7
ISO 565, Test sieves — Metal wire cloth, perforated metal plate and electroformed sheet — Nominal
sizes of openings
3
Terminy, definicje, symbole i skróty
3.1
Terminy i definicje
W niniejszej normie stosuje si
ę
nast
ę
puj
ą
ce terminy i definicje.
3.1.1
nawierzchnia
konstrukcja składaj
ą
ca si
ę
z jednej lub kilku warstw słu
Ŝą
cych do przejmowania i rozkładania obci
ąŜ
e
ń
od ruchu na podło
Ŝ
e
3.1.2
warstwa technologiczna
konstrukcyjny element nawierzchni układany w pojedynczej operacji
3.1.3
warstwa
element konstrukcji zbudowany z jednego materiału. Warstwa konstrukcyjna mo
Ŝ
e składa
ć
si
ę
z jednej
lub wielu warstw technologicznych
3.1.4
warstwa
ś
cieralna
górna warstwa nawierzchni b
ę
d
ą
ca w bezpo
ś
rednim kontakcie z ruchem
3.1.5
warstwa wi
ąŜą
ca
warstwa nawierzchni pomi
ę
dzy warstw
ą
ś
cieraln
ą
a podbudow
ą
.
3.1.6
warstwa wyrównawcza
warstwa o zmiennej grubo
ś
ci uło
Ŝ
ona na istniej
ą
cej warstwie, w celu uzyskania odpowiedniego profilu
potrzebnego do uło
Ŝ
enia kolejnej warstwy o wymaganej grubo
ś
ci
3.1.7
podbudowa
główny element konstrukcyjny nawierzchni. Podbudowa mo
Ŝ
e by
ć
uło
Ŝ
ona w jednej lub kilku warstwach
okre
ś
lanych jako podbudowa górna, dolna itd
3.1.8
beton asfaltowy
mieszanka mineralno-asfaltowa, w której mieszanka kruszywa o uziarnieniu ci
ą
głym lub nieci
ą
głym
tworzy wzajemnie klinuj
ą
c
ą
si
ę
struktur
ę
3.1.9
skład mieszanki (recepta)
skład mieszanki mineralno-asfaltowej, podany jako skład docelowy
UWAGA Skład docelowy mo
Ŝ
e by
ć
podany na dwa sposoby (patrz 3.1.10 i 3.1.11)
3.1.10
wej
ś
ciowy skład mieszanki
przedstawienie składu mieszanki zawieraj
ą
cego materiały składowe, krzyw
ą
uziarnienia i procentow
ą
zawarto
ść
lepiszcza w stosunku do mieszanki mineralno-asfaltowej
UWAGA Zazwyczaj b
ę
dzie to wynik walidacji projektu laboratoryjnego mieszanki.
(Z)EN 13108-1:2006
8
3.1.11
wyj
ś
ciowy skład mieszanki
przedstawienie składu mieszanki zawieraj
ą
ce materiały składowe, u
ś
rednione wyniki uziarnienia oraz
zawarto
ś
ci lepiszcza rozpuszczalnego oznaczone laboratoryjnie
UWAGA Zazwyczaj b
ę
dzie to wynik
walidacji produkcji.
3.1.12
dodatek
materiał, który mo
Ŝ
e by
ć
dodawany do mieszanki w małych ilo
ś
ciach, np. włókna organiczne i
nieorganiczne, polimery w celu poprawy cech mechanicznych tej mieszanki, jej urabialno
ś
ci lub koloru
3.1.13
wymaganie funkcjonalne
wymaganie wobec podstawowej wła
ś
ciwo
ś
ci materiałowej (np. sztywno
ś
ci, zm
ę
czenia), która wyra
Ŝ
a
zachowanie si
ę
materiału i pozwala prognozowa
ć
jego zachowanie podczas eksploatacji
3.1.14
wymaganie powi
ą
zane funkcjonalnie
wymaganie wobec wła
ś
ciwo
ś
ci (np. koleinowanie, parametry Marshalla), które s
ą
powi
ą
zane z
wła
ś
ciwo
ś
ciami funkcjonalnymi prognozuj
ą
cymi zachowanie materiału podczas eksploatacji
3.1.15
specyfikacja empiryczna
zestaw wymaga
ń
wobec składu i materiałów składowych wraz z wymaganiami powi
ą
zanymi
funkcjonalnie
3.1.16
specyfikacja funkcjonalna
zestaw wymaga
ń
funkcjonalnych oraz ograniczona liczba wymaga
ń
wobec składu i materiałów
składowych, z wi
ę
kszym stopniem swobody ni
Ŝ
w specyfikacji empirycznej
UWAGA W praktyce niektóre wła
ś
ciwo
ś
ci b
ę
d
ą
powi
ą
zane funkcjonalnie
3.2
Symbole i skróty
AC
beton asfaltowy
D
wymiar górnego sita mieszanki mineralnej, w milimetrach (mm)
4
Wymagania wobec materiałów składowych
4.1
Postanowienia ogólne
Nale
Ŝ
y u
Ŝ
ywa
ć
tylko materiałów składowych o ustalonej przydatno
ś
ci.
Ustalenie przydatno
ś
ci powinno wynika
ć
z jednego lub wi
ę
cej nast
ę
puj
ą
cych dokumentów:
-
Normy Europejskiej,
-
Europejskiej Aprobaty Technicznej,
-
specyfikacji na materiały opartych na potwierdzonych pozytywnych zastosowaniach. Wykaz
powinien by
ć
dostarczony w celu udowodnienia przydatno
ś
ci. Wykaz mo
Ŝ
e by
ć
oparty na
badaniach w poł
ą
czeniu z wykazem z praktyki.
(Z)EN 13108-1:2006
9
UWAGA
W europejskim przemy
ś
le asfaltowym powszechn
ą
praktyk
ą
jest stosowanie dodatków takich jak
nieorganiczne lub organiczne włókna, pigmenty, parafiny itd., które nie s
ą
obj
ę
te Normami Europejskimi lub
Europejskimi Aprobatami Technicznymi. Niniejsza norma dopuszcza stosowanie takich materiałów.
4.2
Lepiszcze
4.2.1
Postanowienia ogólne
W mieszankach zaprojektowanych empirycznie lub funkcjonalnie nale
Ŝ
y stosowa
ć
asfalt drogowy, asfalt
modyfikowany lub asfalt drogowy twardy. Asfalt drogowy powinien spełnia
ć
wymagania normy EN
12591, asfalt modyfikowany powinien spełnia
ć
wymagania normy EN 14023, natomiast asfalt drogowy
twardy powinien spełnia
ć
wymagania normy prEN 13924.
Lepiszcze, w mieszance zaprojektowanej zgodnie z podej
ś
ciem empirycznym, powinno by
ć
zgodne z
4.2.2.
Asfalt naturalny mo
Ŝ
e by
ć
dodawany je
Ŝ
eli spełnia wymagania podane w normie EN 13108-4:2005
Zał
ą
cznik B.
4.2.2
Lepiszcze w mieszance zaprojektowanej empirycznie
4.2.2.1 Wybór lepiszcza
Rodzaj asfaltu, typ i rodzaj asfaltu modyfikowanego oraz ilo
ść
i kategoria asfaltu naturalnego powinny
by
ć
okre
ś
lone. W przypadku asfaltu drogowego jego rodzaj powinien by
ć
wybrany pomi
ę
dzy 20/30 a
330/430, a rodzaj asfaltu drogowego twardego pomi
ę
dzy 10/20 a 15/25.
UWAGA 1: Z uwagi na szerok
ą
zmienno
ść
warunków klimatycznych, obci
ąŜ
enia ruchem i u
Ŝ
ytych materiałów itd.
koniecznym mo
Ŝ
e by
ć
wybranie okre
ś
lonych lepiszczy na poziomie regionalnym.
Je
Ŝ
eli do poprawy wła
ś
ciwo
ś
ci nie uwzgl
ę
dnionych w specyfikacjach empirycznych u
Ŝ
ywa si
ę
asfaltu
modyfikowanego, to nale
Ŝ
y przeprowadzi
ć
dodatkowe sprawdzenie. Sprawdzenie to powinno by
ć
przeprowadzone poprzez badanie według norm z serii EN 12697, tak aby sprawdzi
ć
, czy ten asfalt
modyfikowany jest odpowiedni do poprawienia po
Ŝą
danych wła
ś
ciwo
ś
ci funkcjonalnych. Sprawdzenie
mo
Ŝ
e by
ć
oparte na wcze
ś
niejszych badaniach.
UWAGA 2: Norma EN 14023 jest norm
ą
klasyfikacyjn
ą
i słu
Ŝ
y tylko do charakterystyki asfaltu modyfikowanego.
Specyfikacje na asfalty modyfikowane nie s
ą
specyfikacjami funkcjonalnymi i nie jest mo
Ŝ
liwe ł
ą
czenie tych
specyfikacji ze specyfikacjami empirycznymi do asfaltów drogowych do pokazania zachowania funkcjonalnego.
Wymagane sprawdzenie byłoby Badaniem Typu na podobnej mieszance zawieraj
ą
cej asfalt modyfikowany
pokazuj
ą
ce spełnienie odpowiedniego wymagania. Mo
Ŝ
e by
ć
wybrany rodzaj asfaltu drogowego, typ i rodzaj asfaltu
modyfikowanego oraz ilo
ść
i kategoria asfaltu naturalnego.
4.2.2.2 Warstwy
ś
cieralne z destruktem asfaltowym
Je
Ŝ
eli u
Ŝ
ywa si
ę
destruktu asfaltowego w ilo
ś
ci wi
ę
kszej ni
Ŝ
10 % całkowitej masy mieszanki, w której
u
Ŝ
yto tylko asfalt drogowy oraz je
Ŝ
eli dodane do mieszanki lepiszcze jest asfaltem drogowym i wybrano
rodzaj asfaltu, to asfalt ten powinien spełnia
ć
poni
Ŝ
sze wymaganie:
-
Penetracja lub temperatura mi
ę
knienia lepiszcza w uzyskanej mieszance obliczona na podstawie
penetracji lub temperatury mi
ę
knienia dodanego lepiszcza i lepiszcza odzyskanego z destruktu
asfaltowego powinny spełnia
ć
wymagania penetracji i temperatury mi
ę
knienia dla okre
ś
lonego
rodzaju lepiszcza. Obliczenie powinno by
ć
przeprowadzone zgodnie z Zał
ą
cznikiem A. Nale
Ŝ
y
wybra
ć
wymaganie wobec penetracji lub temperatury mi
ę
knienia.
4.2.2.3 Warstwy wyrównawcze, wi
ąŜą
ce i podbudowy z destruktem asfaltowym
Je
Ŝ
eli u
Ŝ
ywa si
ę
destruktu asfaltowego w ilo
ś
ci wi
ę
kszej ni
Ŝ
20 % masy mieszanki mineralno-asfaltowej,
w której u
Ŝ
yto tylko asfalt drogowy oraz je
Ŝ
eli dodane do mieszanki lepiszcze jest asfaltem drogowym i
wybrano rodzaj asfaltu, to asfalt ten powinien spełnia
ć
poni
Ŝ
sze wymaganie:
(Z)EN 13108-1:2006
10
-
Penetracja lub temperatura mi
ę
knienia lepiszcza w uzyskanej mieszance obliczona na podstawie
penetracji lub temperatury mi
ę
knienia dodanego lepiszcza i lepiszcza odzyskanego z destruktu
asfaltowego powinny spełnia
ć
wymagania penetracji i temperatury mi
ę
knienia dla okre
ś
lonego
rodzaju lepiszcza. Obliczenie powinno by
ć
przeprowadzone zgodnie z Zał
ą
cznikiem A. Nale
Ŝ
y
wybra
ć
wymaganie wobec penetracji lub temperatury mi
ę
knienia.
4.3
Kruszywo
4.3.1
Kruszywo grube
Kruszywo grube powinno by
ć
zgodne z EN 13043 stosownie do planowanego zastosowania.
4.3.2
Kruszywo drobne
Kruszywo drobne powinno by
ć
zgodne z EN 13043 stosownie do planowanego zastosowania.
W przypadku mieszanek zaprojektowanych funkcjonalnie nie musi by
ć
stosowane wymaganie wobec
kanciasto
ś
ci kruszywa.
4.3.3
Kruszywo o ci
ą
głym uziarnieniu
Kruszywo o ci
ą
głym uziarnieniu powinno by
ć
zgodne z EN 13043 stosownie do planowanego
zastosowania.
4.3.4
Wypełniacz dodany
Wypełniacz powinien by
ć
zgodny z EN 13043 stosownie do planowanego zastosowania. Ilo
ść
dodanego wypełniacza powinna by
ć
okre
ś
lona.
Dla mieszanek zaprojektowanych funkcjonalnie nie s
ą
okre
ś
lone wymagania wobec wła
ś
ciwo
ś
ci
usztywniaj
ą
cych wypełniacza.
UWAGA 1
Wypełniacze obejmuj
ą
równie
Ŝ
takie materiały jak cement i wapno hydratyzowane
UWAGA 2
Wyra
Ŝ
enie „stosownie do planowanego zastosowania” w punktach od 4.3.1 do 4.3.4 oznacza,
Ŝ
e
wybór wymaga
ń
i okre
ś
lonej kategorii zale
Ŝ
y od wielu czynników. Czynniki te obejmuj
ą
nat
ęŜ
enie ruchu, warunki
klimatyczne, konstrukcj
ę
warstwy, w której u
Ŝ
ywana jest dana mieszanka oraz wzgl
ę
dy ekonomiczne.
4.4
Destrukt asfaltowy
Zastosowanie i ilo
ść
destruktu asfaltowego oraz typ mieszanki, z której destrukt był lub b
ę
dzie
pozyskany powinny by
ć
okre
ś
lone.
Wła
ś
ciwo
ś
ci destruktu asfaltowego deklarowane według EN 13108-8 powinny by
ć
zgodne z
wymaganiami okre
ś
lonymi stosownie do planowanego zastosowania.
UWAGA
Wyra
Ŝ
enie „stosownie do planowanego zastosowania” oznacza,
Ŝ
e wybór wymaga
ń
i okre
ś
lonej
kategorii zale
Ŝ
y od wielu czynników. Czynniki te b
ę
d
ą
obejmowały nat
ęŜ
enie ruchu, warunki klimatyczne,
konstrukcj
ę
warstwy, w której u
Ŝ
ywana jest dana mieszanka oraz wzgl
ę
dy ekonomiczne.
Wymiar górnego sita D kruszywa w destrukcje asfaltowym nie powinien przekroczy
ć
wymiaru górnego
sita D mieszanki. Wła
ś
ciwo
ś
ci kruszywa z destruktu asfaltowego powinny spełnia
ć
wymagania
okre
ś
lone wobec kruszywa w mieszance.
4.5
Dodatki
Rodzaj i wła
ś
ciwo
ś
ci wszystkich dodatków powinny by
ć
zadeklarowane i powinny by
ć
zgodne z
wymaganiami w punkcie 4.1.
(Z)EN 13108-1:2006
11
5
Wymagania wobec mieszanki
5.1
Wymagania empiryczne lub funkcjonalne
5.1.1
Ustalenie składu mieszanki
Skład mieszanki powinien by
ć
ustalony i udokumentowany.
5.1.2
Wymagania empiryczne
Skład mieszanki powinien spełnia
ć
ogólne wymagania oraz wymagania empiryczne wybrane z 5.2 i 5.3.
5.1.3
Wymagania funkcjonalne
Skład mieszanki powinien spełnia
ć
ogólne wymagania oraz wymagania funkcjonalne wybrane z 5.2 i
5.4.
5.2
Wymagania ogólne
5.2.1
Skład i uziarnienie
5.2.1.1 Skład
Uziarnienie powinno by
ć
wyra
Ŝ
one w procentach masy w stosunku do całego kruszywa. Zawarto
ść
lepiszcza i dodatków powinna by
ć
wyra
Ŝ
ona w procentach masy całej mieszanki. Procent kruszywa
przechodz
ą
cego przez sita, za wyj
ą
tkiem sita 0,063 mm, powinien by
ć
wyra
Ŝ
ony z dokładno
ś
ci
ą
do
1 %. Zawarto
ść
lepiszcza, procent kruszywa przechodz
ą
cego przez sito 0,063 mm i zawarto
ść
ka
Ŝ
dego
z dodatków powinny by
ć
wyra
Ŝ
one z dokładno
ś
ci
ą
do 0,1 %.
5.2.1.2 Uziarnienie
Do analizy sitowej nale
Ŝ
y stosowa
ć
albo zestaw podstawowy plus zestaw 1 albo zestaw podstawowy
plus zestaw sit 2, zgodnie z EN 13043.
Wymagania odno
ś
nie uziarnienia powinny by
ć
wyra
Ŝ
one w poj
ę
ciu maksymalnych i minimalnych
procentowanych ilo
ś
ci kruszywa przechodz
ą
cego przez sita 1,4 D; D, 2 mm i 0,063 mm. Kombinacja
wymiarów sit z zestawu 1 i 2 nie jest dopuszczalna.
Wymiar D i sita pomi
ę
dzy D i 2 mm nale
Ŝ
y wybra
ć
z nast
ę
puj
ą
cych sit:
Zestaw podstawowy plus zestaw 1: 4 mm, 5,6 mm, 8 mm, 11,2 mm, 16 mm, 22,4 mm, 31,5 mm
Zestaw podstawowy plus zestaw 2: 4 mm, 6,3 mm, 8 mm, 10 mm, 12,5 mm, 14 mm, 16 mm, 20 mm,
31,5 mm.
Tablice 1 i 2 okre
ś
laj
ą
graniczne warto
ś
ci uziarnienia betonu asfaltowego. Procentowy udział kruszywa
przechodz
ą
cego przez sita D, 2 mm i 0,063 mm według wybranych krzywych granicznych uziarnienia
nie powinien przekracza
ć
minimalnej i maksymalnej warto
ś
ci przedstawionej w tablicach 1 i 2.
(Z)EN 13108-1:2006
12
Tablica 1
Ogólne granice docelowego składu – zastaw sit podstawowych plus zestaw 1
D
4
5(5,6)
8
11(11,2)
16
22(22,4)
32(31,5)
Sito
mm
Przechodzi przez sito
% masy
1,4D
a
100
100
100
100
100
100
100
D
90 do 100
90 do 100
90 do 100
90 do 100
90 do 100
90 do 100
90 do 100
2
50 do 85
15 do 72
10 do 72
10 do 60
10 do 50
b
10 do 50
b
10 do 50
0,063
5,0 do 17,0
2,0 do 15,0
2,0 do 13,0
2,0 do 12,0
0 do 12,0
0 do 11,0
0 do 11,0
a Je
Ŝ
eli wymiar sita obliczony jako 1,4 D nie jest dokładn
ą
liczb
ą
z serii ISO 565/R20, to nale
Ŝ
y wybra
ć
najbli
Ŝ
sze sito z zestawu.
b Dla mieszanek przeznaczonych do wbudowania w nawierzchnie lotniskowe maksymalny przesiew przez sito 2 mm mo
Ŝ
e by
ć
zwi
ę
kszony do 60%.
Tablica 2
Ogólne granice docelowego składu – zastaw sit podstawowych plus zestaw 2
D
4
6 (6.3)
8
10
12 (12,5)
14
16
20
32 (31,5)
Sito
mm
Przechodzi przez sito
% masy
1,4D
a
100
100
100
100
100
100
100
100
100
D
90 do 100
90 do 100
90 do 100
90 do 100
90 do 100
90 do 100
90 do 100
90 do 100
90 do 100
2
50 do 85
15 do 72
10 do 72
10 do 60
10 do 50
10 do 50
b
10 do 50
b
10 do 50
b
10 do 50
0,063
5,0 do 17
2,0 do 15
2,0 do 13
2,0 do 12
2,0 do 12,0
0 do 12,0
0 do 12,0
0 do 11,0
0 do 11,0
a Je
Ŝ
eli wymiar sita obliczony jako 1,4 D nie jest dokładn
ą
liczb
ą
z serii ISO 565/R20, to nale
Ŝ
y wybra
ć
najbli
Ŝ
sze sito z zestawu.
b Dla mieszanek przeznaczonych do wbudowania w nawierzchnie lotniskowe maksymalny przesiew przez sito 2 mm mo
Ŝ
e by
ć
zwi
ę
kszony do
60%.
5.2.2
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
Minimalna i maksymalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni próbek przygotowanych zgodnie z EN 13108-
20:2005, 6.5, powinna mie
ś
ci
ć
si
ę
w granicach warto
ś
ci maksymalnych i minimalnych wybranych z
kategorii podanych w tablicach 3 i 4.
Metoda zag
ę
szczania próbek badawczych powinna by
ć
wybrana z EN 13108-20:2005, tablica C.1.
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni w próbkach powinna zosta
ć
okre
ś
lona zgodnie z EN 13108-20:2005,
D.2.
(Z)EN 13108-1:2006
13
Tablica 3
Maksymalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni, V
max
Maksymalna zawarto
ść
wolnej przestrzeni, %
Kategoria
V
max
2,0
V
max2
2,5
V
max2,5
3,0
V
max3
3,5
V
max3,5
4,0
V
max4
4,5
V
max4,5
5,0
V
max5
5,5
V
max5,5
6,0
V
max6
7,0
V
max7
8,0
V
max8
9,0
V
max9
10,0
V
max10
11,0
V
max11
12,0
V
max12
13,0
V
max13
14,0
V
max14
Brak wymaga
ń
V
maxNR
Tablica 4
Minimalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni, V
min
Minimalna zawarto
ść
wolnej przestrzeni, %
Kategoria
V
min
0,5
Vmin
0,5
1,0
Vmin
1,0
1,5
Vmin
1,5
2,0
Vmin
2,0
2,5
Vmin
2,5
3,0
Vmin
3,0
3,5
Vmin
3,5
4,0
Vmin
4,0
4,5
Vmin
4,5
5,0
Vmin
5,0
5,5
Vmin
5,5
6,0
Vmin
6,0
Brak wymaga
ń
Vmin
NR
(Z)EN 13108-1:2006
14
5.2.3
Otoczenie lepiszczem i jednorodno
ść
Materiał po opuszczeniu mieszalnika powinien mie
ć
jednorodny wygl
ą
d, kruszywo powinno by
ć
całkowicie otoczone lepiszczem, bez oznak zbrylenia drobnego kruszywa.
5.2.4
Odporno
ść
na działanie wody
Odporno
ść
na działanie wody próbek przygotowanych zgodnie z EN 13108-20:2005, 6.5, powinna by
ć
wybrana z kategorii wska
ź
nika wytrzymało
ś
ci na rozci
ą
ganie po
ś
rednie, ITSR, z tablicy 5.
Metoda zag
ę
szczania próbek badawczych powinna by
ć
wybrana z EN 13108-20:2005, tablica C.1.
Odporno
ść
na działanie wody powinna zosta
ć
okre
ś
lona zgodnie z EN 13108-20:2005, D.3.
Tablica 5
Minimalny wska
ź
nik wytrzymało
ś
ci na rozci
ą
ganie po
ś
rednie, ITSR
Minimalna warto
ść
wska
ź
nika wytrzymało
ś
ci
na rozci
ą
ganie po
ś
rednie, %
Kategoria
ITSR
90
ITSR
90
80
ITSR
80
70
ITSR
70
60
ITSR
60
Brak wymaga
ń
ITSR
NR
(Z)EN 13108-1:2006
15
5.2.5
Odporno
ść
na
ś
cieranie przez opony okolcowane
Odporno
ść
na
ś
cieranie przez opony okolcowane próbek przygotowanych zgodnie z EN 13108-
20:2005, 6.5, powinna by
ć
wybrana z kategorii według tablicy 6.
Metoda zag
ę
szczania próbek badawczych powinna by
ć
wybrana z EN 13108-20:2005, tablica C.1.
Odporno
ść
na
ś
cieranie przez opony okolcowane powinna zosta
ć
okre
ś
lona zgodnie z EN 13108-
20:2005, D.4.
Tablica 6
Maksymalna odporno
ść
na
ś
cieranie, Abr
A
Maksymalna odporno
ść
na
ś
cieranie, ml
Kategoria
Abr
A
20
Abr
A20
24
Abr
A24
28
Abr
A28
32
Abr
A32
36
Abr
A36
40
Abr
A40
45
Abr
A45
50
Abr
A50
55
Abr
A55
60
Abr
A60
Brak wymaga
ń
Abr
NR
5.2.6
Odporno
ść
na deformacje trwałe
Odporno
ść
na deformacje trwałe próbek przygotowanych zgodnie z EN 13108-20:2005, 6.5, powinna
by
ć
wybrana z kategorii podanych w tablicach 7, 8 i 9.
Metoda zag
ę
szczania próbek badawczych powinna by
ć
wybrana z EN 13108-20:2005, tablica C.1.
Wybrany przedział pomi
ę
dzy górn
ą
a doln
ą
granic
ą
powinien wynosi
ć
2 % w przypadku wska
ź
nika
zag
ę
szczenia i 3 % w przypadku zawarto
ś
ci wolnych przestrzeni.
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni w próbkach powinna zosta
ć
okre
ś
lona zgodnie z EN 13108-20:2005,
D.2.
Odporno
ść
na deformacje trwałe powina by
ć
okre
ś
lona zgodnie z EN 13108-20:2005, D.6.
(Z)EN 13108-1:2006
16
Tablica 7
Odporno
ść
na deformacje trwałe, du
Ŝ
y aparat
a
, maksymalna proporcjonalna
gł
ę
boko
ść
koleiny, P
Maksymalna proporcjonalna gł
ę
boko
ść
koleiny, %
Kategoria
P
5,0
P
5
7,5
P
7,5
10,0
P
10
15,0
P
15
20,0
P
20
Brak wymaga
ń
P
NR
a
przy projektowanym obci
ąŜ
eniu osi < 13 t
N1)
Tablica 8
Odporno
ść
na deformacje trwałe, mały aparat, metoda B, w powietrzu –
maksymalny przyrost koleiny, WTS
AIR
Maksymalny przyrost koleiny
mm/10
3
cykli
Kategoria
WTS
AIR
0,03
WTS
AIR 0,03
0,05
WTS
AIR 0,05
0,07
WTS
AIR 0,07
0,10
WTS
AIR 0,10
0,15
WTS
AIR 0,15
0,30
WTS
AIR 0,30
0,40
WTS
AIR 0,40
0,50
WTS
AIR 0,50
0,60
WTS
AIR 0,60
0,80
WTS
AIR 0,80
1,00
WTS
AIR 1,00
Brak wymaga
ń
WTS
AIR NR
N1)
Odsyłacz krajowy: bł
ą
d w oryginale, powinno by
ć
:
dla obci
ąŜ
enia osi
≥
13 ton
(Z)EN 13108-1:2006
17
Tablica 9
Odporno
ść
na deformacje trwałe – mały aparat
a
, procedura B, kondycjonowanie
w powietrzu - maksymalna proporcjonalna gł
ę
boko
ść
koleiny, PRD
AIR
Maksymalna proporcjonalna gł
ę
boko
ść
koleiny
%
Kategoria
PRD
AIR
1,0
PRD
AIR 1,0
1,5
PRD
AIR 1,5
2,0
PRD
AIR 2,0
3,0
PRD
AIR 3,0
5,0
PRD
AIR 5,0
7,0
PRD
AIR 7,0
9,0
PRD
AIR 9,0
Brak wymaga
ń
PRD
AIR NR
a
przy projektowanym obci
ąŜ
eniu osi < 13 t
5.2.7
Reakcja na ogie
ń
Je
Ŝ
eli producent deklaruje Euroklas
ę
reakcji na ogie
ń
(np. je
Ŝ
eli podlega to odpowiednim przepisom)
beton asfaltowy powinien by
ć
badany i klasyfikowany zgodnie z EN 13501-1.
5.2.8
Odporno
ść
na paliwo lotnicze
Odporno
ść
na paliwo lotnicze próbek przygotowanych zgodnie z EN 13108-20:2005, 6.5, powinna by
ć
wybrana z kategorii: dobra,
ś
rednia, słaba lub bez wymaga
ń
.
Metoda zag
ę
szczania próbek badawczych powinna by
ć
wybrana z EN 13108-20:2005, tablica C.1.
Odporno
ść
na paliwo lotnicze powinna zosta
ć
okre
ś
lona zgodnie z EN 13108-20:2005, D.11.
5.2.9
Odporno
ść
na
ś
rodki odladzaj
ą
ce na lotniskach
Odporno
ść
na
ś
rodki odladzaj
ą
ce próbek przygotowanych zgodnie z EN 13108-20:2005, 6.5, powinna
by
ć
okre
ś
lona poprzez wybór kategorii z tablicy 10.
Metoda zag
ę
szczania próbek badawczych powinna by
ć
wybrana z EN 13108-20:2005, tablica C.1.
Odporno
ść
na
ś
rodki odladzaj
ą
ce powinna zosta
ć
okre
ś
lona zgodnie z EN 13108-20:2005, D.12.
(Z)EN 13108-1:2006
18
Tablica 10
Pozostała wytrzymało
ść
,
ββββ
Minimalna pozostała wytrzymało
ść
,
%
Kategoria
β
100
β
100
85
β
85
70
β
70
55
β
55
Brak wymaga
ń
β
NR
5.2.10 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej
Je
Ŝ
eli u
Ŝ
ywany jest asfalt drogowy, to temperatura mieszanki mierzona zgodnie z EN 12697-13
powinna mie
ś
ci
ć
si
ę
granicach podanych w tablicy 11. Maksymalna temperatura dotyczy ka
Ŝ
dego
miejsca na wytwórni, a temperatura minimalna dotyczy mieszanki dostarczonej na budow
ę
.
Tablica 11
Graniczne temperatury mieszanki
Asfalt drogowy
Temperatura,
°°°°
C
20/30
160 do 200
30/45
155 do 195
35/50, 40/60
150 do 190
50/70, 70/100
140 do 180
100/150, 160/220
130 do 170
250/330, 330/430
120 do 160
Je
Ŝ
eli stosowany jest asfalt modyfikowany lub asfalt twardy lub dodatki, to mog
ą
by
ć
stosowane inne
odpowiednie temperatury. Powinno by
ć
to udokumentowane i zadeklarowane w certyfikacie
oznakowania CE.
5.2.11 Trwało
ść
Beton asfaltowy produkowany zgodnie z wymaganiami niniejszej Normy Europejskiej mo
Ŝ
e by
ć
uwa
Ŝ
any za trwały w rozs
ą
dnym okresie eksploatacyjnym.
UWAGA
Rozs
ą
dny okres eksploatacyjny, w kontek
ś
cie niniejszej Normy Europejskiej, jest okresem,
podczas którego wła
ś
ciwo
ś
ci wykonanych robót utrzymaj
ą
si
ę
na poziomie zgodnym z wła
ś
ciwo
ś
ciami
deklarowanymi.
5.3
Wymagania empiryczne
5.3.1
Skład, uziarnienie, zawarto
ść
lepiszcza i dodatki
5.3.1.1 Postanowienia ogólne
W docelowym składzie MMA uziarnienie powinno by
ć
zgodne z punktem 5.3.1.2.
W docelowym składzie MMA zawarto
ść
lepiszcza powinna by
ć
zgodna z punktem 5.3.1.3.
W docelowym składzie MMA zawarto
ść
dodatków powinna by
ć
zgodna z punktem 5.3.1.4.
(Z)EN 13108-1:2006
19
Je
Ŝ
eli stosuje si
ę
destrukt asfaltowy z mieszanek, w których u
Ŝ
yto asfalt modyfikowany i/lub dodatek
modyfikuj
ą
cy, i/lub mieszanka sama w sobie zawiera asfalt modyfikowany lub modyfikator, to ilo
ść
destruktu nie powinna przekroczy
ć
, je
Ŝ
eli nie ustalono inaczej pomi
ę
dzy zamawiaj
ą
cym a producentem,
10 % masy całkowitej mieszanki do warstwy
ś
cieralnej, natomiast do warstwy wyrównawczej, wi
ąŜą
cej i
podbudowy nie powinna by
ć
wi
ę
ksza ni
Ŝ
20 % masy całkowitej. Jakiekolwiek uzgodnienia pomi
ę
dzy
zamawiaj
ą
cym a producentem nie mog
ą
by
ć
niezgodne z wymaganiami przepisów krajowych.
5.3.1.2 Uziarnienie
Wymagania wobec uziarnienia powinny by
ć
wyra
Ŝ
one w poj
ę
ciu maksymalnych i minimalnych
procentowanych ilo
ś
ci kruszywa przechodz
ą
cego przez sita 1,4 D, D, charakterystycznego sita
kruszywa grubego, 2 mm, charakterystycznego sita kruszywa drobnego oraz 0,063 mm. Krzywa
uziarnienia powinna mie
ś
ci
ć
si
ę
pomi
ę
dzy warto
ś
ciami podanymi w tablicy 1 i 2. Ponadto wymagania
krzywej uziarnienia mog
ą
zawiera
ć
procentow
ą
ilo
ść
kruszywa przechodz
ą
cego przez jedno dodatkowe
sito pomi
ę
dzy D i 2 mm i jedno dodatkowe sito kruszywa drobnego pomi
ę
dzy 2 mm a 0,063 mm.
Dodatkowe sito dla kruszywa drobnego powinno by
ć
wybrane z nast
ę
puj
ą
cych sit : 1 mm, 0,5 mm, 0,25
mm i 0,125 mm.
Skład docelowy mieszanki powinien mie
ś
ci
ć
si
ę
pomi
ę
dzy krzywymi granicznymi uziarnienia.
Tablica 12 okre
ś
la przedział wymaganych krzywych granicznych uziarnienia. Przedział pomi
ę
dzy
warto
ś
ciami maksymalnymi i minimalnymi krzywych granicznych uziarnienia powinny by
ć
wybrane jako
pojedyncze warto
ś
ci pomi
ę
dzy danymi krzywymi granicznymi (wł
ą
czaj
ą
c obie) z tablicy 12.
W przypadku uziarnienia spełniaj
ą
cego wymagania tablicy 1 lub tablicy 2 stosowanie si
ę
do tablicy 12
nie jest wymagane.
Tablica 12
Przedziały pomi
ę
dzy warto
ś
ciami minimalnymi i maksymalnymi wybranych
krzywych granicznych uziarnienia
Sito
mm
Przedziały
% masy
D
10
Charakterystyczne sito kruszywa grubego
10 do 30
a
Opcjonalnie sito dodatkowe pomi
ę
dzy D a 2
10 do 30
a
2
5 do 25
a
Charakterystyczne sito kruszywa drobnego
4 do 25
a
Opcjonalnie sito dodatkowe pomi
ę
dzy 2 i
0,063
4 do 25
a
0,063
2 do 12
a
a
Nale
Ŝ
y wybra
ć
warto
ść
z podanego przedziału (wliczaj
ą
c warto
ś
ci graniczne)
5.3.1.3 Zawarto
ść
lepiszcza
Minimalna zawarto
ść
lepiszcza w składzie docelowym powinna by
ć
wybrana z kategorii podanych w
tablicy 13. Wymagania zawarto
ś
ci lepiszcza powinny by
ć
skorygowane przez współczynnik mno
Ŝ
enia:
d
ρ
α
650
,
2
=
w którym:
ρ
d
g
ę
sto
ść
ziarn kruszywa, w megagramach na metr sze
ś
cienny (Mg/m
3
), okre
ś
lona zgodnie z
norm
ą
EN 1097-6.
UWAGA
Zawarto
ść
lepiszcza obejmuje równie
Ŝ
lepiszcze w destrukcje asfaltowym i asfalt naturalny, je
Ŝ
eli
s
ą
stosowane.
(Z)EN 13108-1:2006
20
Tablica 13
Minimalna zawarto
ść
lepiszcza, B
min
Minimalna zawarto
ść
lepiszcza,
% masy
Kategoria
B
min
3,0
B
min3,0
3,2
B
min3,2
3,4
B
min3,4
3,6
B
min3,6
3,8
B
min3,8
4,0
B
min4,0
4,2
B
min4,2
4,4
B
min4,4
4,6
B
min4,6
4,8
B
min4,8
5,0
B
min5,0
5,2
B
min5,2
5,4
B
min5,4
5,6
B
min5,6
5,8
B
min5,8
6,0
B
min6,0
6,2
B
min6,2
6,4
B
min6,4
6,6
B
min6,6
6,8
B
min6,8
7,0
B
min7,0
7,2
B
min7,2
7,4
B
min7,4
7,6
B
min7,6
7,8
B
min7,8
8,0
B
min8,0
5.3.1.4 Dodatki
Wymagania wobec dodatków powinny okre
ś
la
ć
ich rodzaj i ilo
ść
.
5.3.2
Parametry Marshalla mieszanek do nawierzchni lotniskowych
Parametry: stabilno
ść
, osiadanie i wska
ź
nik Marshalla, oznaczone na próbkach przygotowanych
zgodnie z EN 13108-20:2005, 6.5, powinny zosta
ć
wybrane odpowiednio z kategorii podanych w
tablicach 14, 15, 16 i 17. Mo
Ŝ
liwe jest wybranie minimalnej i maksymalnej warto
ś
ci osiadania, ale
przedział musi wynosi
ć
co najmniej 2.
(Z)EN 13108-1:2006
21
Parametry Marshalla nale
Ŝ
y oznacza
ć
zgodnie z EN 13108-20:2005, D.10.
Tablica 14
Minimalna stabilno
ść
Marshalla, S
min
Minimalna stabilno
ść
Marshalla,
kN
Kategoria
S
min
12,5
S
min12,5
10,0
S
min10,0
7,5
S
min7,5
5,0
S
min5,0
2,5
S
min2,5
Brak wymaga
ń
S
minNR
Tablica 15
Maksymalna stabilno
ść
Marshalla, S
max
Maksymalna stabilno
ść
Marshalla,
kN
Kategoria
S
max
15,0
S
max15
12,5
S
max12,5
10,0
S
max10,0
7,5
S
max7,5
Brak wymaga
ń
S
maxNR
Tablica 16
Osiadanie Marshalla, F
Osiadanie Marshalla,
mm
Kategoria
F
1
F
1
1,5
F
1,5
2
F
2
3
F
3
4
F
4
5
F
5
8
F
8
Brak wymaga
ń
F
NR
(Z)EN 13108-1:2006
22
Tablica 17
Minimalny wska
ź
nik Marshalla, Q
min
Minimalny wska
ź
nik Marshalla,
kN/mm
Kategoria
Q
min
4,0
Q
min4
3,5
Q
min3,5
3,0
Q
min3
2,5
Q
min2,5
2,0
Q
min2
1,5
Q
min1,5
1,0
Q
min1
Brak wymaga
ń
Q
minNR
5.3.3
Wolne przestrzenie wypełnione lepiszczem
Minimalna i maksymalna procentowa zawarto
ść
wolnych przestrzeni wypełnionych lepiszczem w
próbkach przygotowanych zgodnie z EN 13108-20:2006, 6.5, powinna by
ć
wybrana z kategorii
podanych w tablicach 18 i 19.
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni wypełnionych lepiszczem powinna zosta
ć
okre
ś
lona zgodnie z EN
13108-20:2005, D.2.
(Z)EN 13108-1:2006
23
Tablica 18
Minimalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni wypełnionych lepiszczem, VFB
min
Minimalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni
wypełnionych lepiszczem, %
Kategoria
VFB
min
50
VFB
min50
55
VFB
min55
60
VFB
min60
65
VFB
min65
70
VFB
min70
72
VFB
min72
75
VFB
min75
78
VFB
min78
Brak wymaga
ń
VFB
minNR
Tablica 19
Maksymalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni wypełnionych lepiszczem, VFB
max
Maksymalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni
wypełnionych lepiszczem, %
Kategoria
VFB
max
50
VFB
max50
53
VFB
max53
56
VFB
max56
59
VFB
max59
62
VFB
max62
65
VFB
max65
68
VFB
max68
71
VFB
max71
74
VFB
max74
77
VFB
max77
80
VFB
max80
83
VFB
max83
86
VFB
max86
89
VFB
max89
93
VFB
max93
97
VFB
max97
Brak wymaga
ń
VFB
maxNR
(Z)EN 13108-1:2006
24
5.3.4
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni w mieszance mineralnej
Minimaln
ą
procentow
ą
zawarto
ść
wolnych przestrzeni w próbce mieszanki mineralnej przygotowanej
zgodnie z EN 13108-20:2005, 6.5, nale
Ŝ
y wybra
ć
z kategorii przedstawionych w tablicy 20.
Procentow
ą
zawarto
ść
wolnych przestrzeni w mieszance mineralnej oznaczy
ć
zgodnie z
EN 13108-20:2005, D.2, w oparciu o próbki przygotowane i zbadane zgodnie z 5.2.1.
Tablica 20
Minimalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni w mieszance mineralnej, VMA
min
Minimalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni w
mieszance mineralnej, %
Kategoria
VMA
min
8
VMA
min8
10
VMA
min10
12
VMA
min12
14
VMA
min14
16
VMA
min16
18
VMA
min18
Brak wymaga
ń
VMA
minNR
5.3.5
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni po 10 obrotach w prasie
Ŝ
yratorowej
Minimaln
ą
zawarto
ść
wolnych przestrzeni po zag
ę
szczeniu przez 10 obrotów w prasie
Ŝ
yratorowej
nale
Ŝ
y wybra
ć
z kategorii przedstawionych w tablicy 21.
Minimaln
ą
zawarto
ść
wolnych przestrzeni po 10 obrotach w prasie
Ŝ
yratorowej oznaczy
ć
zgodnie z
EN 13108-20:2005, D.2.
Tablica 21
Minimalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni po 10 obrotach w prasie
Ŝ
yratorowej,
V10G
min
Minimalna zawarto
ść
wolnych przestrzeni po
10 obrotach w prasie
Ŝ
yratorowej, %
Kategoria
V10G
min
14,0
V10G
min14,0
11,0
V10G
min11,0
9,0
V10G
min9,0
Brak wymaga
ń
V10G
minNR
5.3.6
Nadmiar wymaga
ń
Aby unikn
ąć
dublowania wymaga
ń
wobec mieszanek, poni
Ŝ
sze ł
ą
czenia wymaga
ń
nie s
ą
zgodne z
niniejsz
ą
Norm
ą
Europejsk
ą
:
-
ł
ą
czenie wymaga
ń
empirycznych z funkcjonalnymi (patrz 5.1);
-
ł
ą
czenie wymaga
ń
dotycz
ą
cych: wypełnienia wolnych przestrzeni asfaltem (patrz 5.3.3), zawarto
ś
ci
wolnych przestrzeni w mieszance mineralnej (patrz 5.3.4) i zawarto
ś
ci wolnych przestrzeni po 10
(Z)EN 13108-1:2006
25
obrotach w prasie
Ŝ
yratorowej (patrz 5.3.5), z wymaganiami dotycz
ą
cymi odporno
ś
ci na
deformacje trwałe (patrz 5.2.6);
-
ł
ą
czenie wymaga
ń
dotycz
ą
cych parametrów Marshalla mieszanek stosowanych do nawierzchni
lotniskowych (patrz 5.3.2) z wymaganiami dotycz
ą
cymi odporno
ś
ci na deformacje trwałe (5.2.6).
5.4
Wymagania funkcjonalne
5.4.1
Skład – uziarnienie i zawarto
ść
lepiszcza
5.4.1.1 Uziarnienie
W docelowym składzie MMA uziarnienie powinno by
ć
zgodne z punktem 5.2.1.2.
UWAGA
Stosowanie wymaga
ń
funkcjonalnych oznacza mniej rygorystyczny sposób ustalenia składu.
5.4.1.2 Zawarto
ść
lepiszcza
Zawarto
ść
lepiszcza w mieszance powinna wynosi
ć
co najmniej 3 %.
5.4.2
Sztywno
ść
Sztywno
ść
próbki przygotowanej zgodnie z EN 13108-20:2005, 6.5, musi zawiera
ć
si
ę
pomi
ę
dzy
minimaln
ą
i maksymaln
ą
warto
ś
ci
ą
wybran
ą
z kategorii podanych w tablicach 22 i 23.
Metoda zag
ę
szczania próbek badawczych powinna by
ć
wybrana z EN 13108-20:2005, tablica C.1.
Przedział pomi
ę
dzy górn
ą
a doln
ą
granic
ą
powinien wynosi
ć
2% w przypadku wska
ź
nika zag
ę
szczenia,
natomiast 3% w przypadku zawarto
ś
ci wolnych przestrzeni.
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni w próbce oznaczy
ć
zgodnie z EN 13108-20:2005, D.2.
Sztywno
ść
oznaczy
ć
zgodnie z EN 13108-20:2005, D.8.
(Z)EN 13108-1:2006
26
Tablica 22
Minimalny moduł sztywno
ś
ci, S
min
Minimalny moduł
sztywno
ś
ci, MPa
Kategoria
S
min
21 000
S
min21 000
17 000
S
min17 000
14 000
S
min14 000
11 000
S
min11 000
9 000
S
min9 000
7 000
S
min7 000
5 500
S
min5 500
4 500
S
min4 500
3 600
S
min3 600
2 800
S
min2 800
2 200
S
min2 200
1 800
S
min1800
1 500
S
min1 500
Brak wymaga
ń
S
minNR
Tablica 23
Maksymalny moduł sztywno
ś
ci, S
max
Maksymalny moduł
sztywno
ś
ci, MPa
Kategoria
S
max
30 000
S
max30 000
25 000
S
max25 000
21 000
S
max21 000
17 000
S
max17 000
14 000
S
max14 000
11 000
S
max11 000
9 000
S
max9 000
7 000
S
max7 000
Brak wymaga
ń
S
maxNR
5.4.3
Odporno
ść
na deformacje trwałe w badaniu trójosiowego
ś
ciskania
Odporno
ść
na deformacje trwałe, oznaczona na próbce przygotowanej zgodnie z EN 13108-20:2005,
6.5, musi odpowiada
ć
maksymalnym warto
ś
ciom wybranym z kategorii przedstawionych w tablicy 24.
Metoda zag
ę
szczania próbek badawczych powinna by
ć
wybrana z EN 13108-20:2005, tablica C.1.
(Z)EN 13108-1:2006
27
Przedział pomi
ę
dzy górn
ą
a doln
ą
granic
ą
powinien wynosi
ć
2% w przypadku wska
ź
nika zag
ę
szczenia,
natomiast 3% w przypadku zawarto
ś
ci wolnych przestrzeni. Zawarto
ść
wolnych przestrzeni nale
Ŝ
y
oznaczy
ć
zgodnie z EN 13108-20:2005, D.2.
Odporno
ść
na deformacje trwałe jako przyrost pełzania w aparacie trójosiowym, f
c
, oznaczy
ć
zgodnie z
EN 13108-20:2005, D.7.
Tablica 24
Maksymalny przyrost pełzania- f
cmax
Przyrost pełzania f
c
,
µµµµ
m/m/n
Kategoria
f
Cmax
0,2
f
cmax0,2
0,4
f
cmax0,4
0,6
f
cmax0,6
0,8
f
cmax0,8
1,0
f
cmax1
1,2
f
cmax1,2
1,4
f
cmax1,4
1,6
f
cmax1,6
2
f
cmax2
4
f
cmax4
6
f
cmax6
8
f
cmax8
10
f
cmax10
12
f
cmax12
14
f
cmax14
16
f
cmax16
Brak wymaga
ń
f
cmaxNR
5.4.4
Odporno
ść
na zm
ę
czenie
Odporno
ść
na zm
ę
czenie oznaczona na próbkach przygotowanych zgodnie z EN 13108-20:2005, 6.5,
nale
Ŝ
y wybra
ć
z kategorii podanych w tablicy 25.
Metoda zag
ę
szczania próbek badawczych powinna by
ć
wybrana z EN 13108-20:2005, tablica C.1.
Przedział pomi
ę
dzy górn
ą
a doln
ą
granic
ą
powinien wynosi
ć
2% w przypadku wska
ź
nika zag
ę
szczenia,
natomiast 3% w przypadku zawarto
ś
ci wolnych przestrzeni. Zawarto
ść
wolnych przestrzeni nale
Ŝ
y
oznaczy
ć
zgodnie z EN 13108-20:2005, D.2.
Odporno
ść
na zm
ę
czenie nale
Ŝ
y oznaczy
ć
zgodnie z EN 13108-20:2005, D.9.
Komentarz [DJ1]:
ew.
odsyłacz krajowy z
wyja
ś
nieniem kategorii
(Z)EN 13108-1:2006
28
Tablica 25
Odporno
ść
na zm
ę
czenie,
εεεε
6
Odporno
ść
na zm
ę
czenie,
mikroodkształcenie
Kategoria
εεεε
6
310
ε
6-310
260
ε
6-260
220
ε
6-220
190
ε
6-190
160
ε
6-160
130
ε
6-130
115
ε
6-115
100
ε
6-100
90
ε
6-90
80
ε
6-80
70
ε
6-70
60
ε
6-60
50
ε
6-50
Brak wymaga
ń
ε
6-NR
5.4.5
Nadmiar wymaga
ń
Aby unikn
ąć
dublowania wymaga
ń
wobec mieszanek, poni
Ŝ
sze ł
ą
czenia wymaga
ń
nie s
ą
zgodne z
niniejsz
ą
Norm
ą
Europejsk
ą
:
-
ł
ą
czenie wymaga
ń
empirycznych z funkcjonalnymi (patrz 5.1);
-
ł
ą
czenie wymaga
ń
dotycz
ą
cych odporno
ś
ci na odkształcenia trwałe, przedstawionych w 5.2.6
(patrz równie
Ŝ
5.3.6) z wymaganiami przedstawionymi w 5.4.3.
6
Ocena zgodno
ś
ci
Zgodno
ść
betonu asfaltowego z wymaganiami niniejszej Normy Europejskiej i z podanymi warto
ś
ciami
(wł
ą
czaj
ą
c klasy) powinna by
ć
wykazana przez:
-
Wst
ę
pne Badanie Typu zgodnie z EN 13108-20.
Metoda przygotowania próbki powinna by
ć
wybrana z EN 13108-20:2005, 6.5.2, 6.5.3a lub 6.5.3b.
-
Zakładow
ą
Kontrol
ę
Produkcji prowadzon
ą
przez producenta ł
ą
cznie z ocen
ą
wyrobu zgodnie z EN
13108-21.
Do celów Badania Typu, mieszanki betonu asfaltowego mog
ą
by
ć
podzielone na grupy jak opisano w
normie EN 13108-20:2005, je
Ŝ
eli uwa
Ŝ
a si
ę
,
Ŝ
e wybrana wła
ś
ciwo
ść
lub wła
ś
ciwo
ś
ci jest lub s
ą
wspólnymi wła
ś
ciwo
ś
ciami mieszanek tej grupy.
(Z)EN 13108-1:2006
29
7
Identyfikacja
Dokument dostawy powinien zawiera
ć
co najmniej nast
ę
puj
ą
ce informacje odno
ś
nie identyfikacji:
-
producent i wytwórnia;
-
kod identyfikacyjny mieszanki;
-
oznaczenie mieszanki
AC
D
S/W/ P
lepiszcze
w którym
AC
oznacza beton asfaltowy;
D
oznacza maksymaln
ą
wielko
ść
ziarna;
S
oznacza warstw
ę
ś
cieraln
ą
;
W
oznacza warstw
ę
wi
ąŜą
c
ą
;
P
oznacza warstw
ę
podbudowy;
lepiszcze
oznacza symbol u
Ŝ
ytego lepiszcza
PRZYKŁAD AC 16 S 70/100
Beton asfaltowy przeznaczony do warstwy
ś
cieralnej o uziarnieniu do 16 mm z asfaltem o penetracji 70/100.
-
w jaki sposób uzyska
ć
informacje wykazuj
ą
ce zgodno
ść
mieszanki z niniejsz
ą
Norm
ą
Europejsk
ą
;
-
informacje na temat zastosowanych dodatków (patrz 5.3.1.4).
-
informacje na temat zgodno
ś
ci z 5.2.8 i 5.2.9, gdy mieszanka jest przeznaczona na nawierzchnie
lotniskowe;
UWAGA
Informacje dotycz
ą
ce wymaganego oznakowania towarzysz
ą
wyrobowi (odno
ś
nie oznakowania
CE i etykietowania patrz ZA.3), natomiast wła
ś
ciwo
ś
ci, które nie s
ą
cz
ęś
ci
ą
wymaganego oznakowania, na
przykład specjalne wymagania dla nawierzchni lotniskowych, mog
ą
by
ć
udost
ę
pnione w inny sposób np.
pozostawione na wytwórni je
Ŝ
eli uzgodniono to z klientem.
(Z)EN 13108-1:2006
30
Zał
ą
cznik A
(normatywny)
Obliczenia penetracji lub temperatury mi
ę
knienia lepiszcza w mieszance z destruktem
asfaltowym
A.1
Postanowienia ogólne
Niniejsze obliczenia powinny by
ć
zastosowane tylko wtedy, je
Ŝ
eli w destrukcie asfaltowym u
Ŝ
yty był
asfalt drogowy i taki asfalt b
ę
dzie u
Ŝ
yty równie
Ŝ
jako lepiszcze dodane.
A.2
Obliczenia penetracji lepiszcza w mieszance
Nale
Ŝ
y zastosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce równanie:
mix
pen
b
a
pen
b
pen
a
lg
)
(
lg
lg
2
1
+
=
+
(A.1)
w którym
pen
mix
jest obliczon
ą
penetracj
ą
lepiszcza w mieszance zawieraj
ą
cej destrukt asfaltowy;
pen
1
jest penetracj
ą
lepiszcza odzyskanego z destruktu asfaltowego;
pen
2
jest penetracj
ą
lepiszcza dodanego;
a i b
s
ą
proporcjami wagowymi lepiszcza w destrukcje asfaltowym (a) i dodanego lepiszcza
(b) w mieszance; a+b=1
PRZYKŁAD
pen
1
= 20; pen
2
= 90; a = 0,25 i b = 0,75
0,25 lg 20 + 0,75 lg 90 = lg pen
mix
lg pen
mix
= 1,790 94; zatem pen
mix
= 62
Odzysk lepiszcza z mieszanek do bada
ń
powinien by
ć
przeprowadzony zgodnie z EN 12697-3 lub EN
12697-4.
Penetracja dodanego lepiszcza i lepiszcza odzyskanego powinna by
ć
okre
ś
lona zgodnie z EN 1426.
A.3
Obliczenie temperatury mi
ę
knienia lepiszcza w mieszance
Nale
Ŝ
y zastosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce równanie:
2
&
1
&
&
B
R
B
R
Bmix
R
T
b
T
a
T
×
+
×
=
(A.2)
w kórym
T
R&Bmix
jest obliczon
ą
temperatur
ą
mi
ę
knienia lepiszcza w mieszance zawieraj
ą
cej destrukt;
T
R&B1
jest temperatur
ą
mi
ę
knienia lepiszcza odzyskanego z destruktu asfaltowego;
T
R&B2
jest temperatur
ą
mi
ę
knienia lepiszcza dodanego;
a i b
s
ą
proporcjami wagowymi lepiszcza w destrukcje asfaltowym (a) i dodanego lepiszcza
(b) w mieszance; a+b=1
PRZYKŁAD
T
R&B1
= 62 ºC; T
R&B2
= 48 ºC; a = 0,25 i b = 0,75
T
R&Bmix
= 0,25 x 62 + 0,75 x 48 = 51,5 ºC
Temperatura mi
ę
knienia dodanego lepiszcza i lepiszcza odzyskanego powinna by
ć
okre
ś
lona zgodnie z
EN 1427.
(Z)EN 13108-1:2006
31
Zał
ą
cznik ZA
(informacyjny)
Rozdziały niniejszej Normy Europejskiej dotycz
ą
ce zasadniczych wymaga
ń
lub innych
postanowie
ń
dyrektyw UE
ZA.1
Zakres i odpowiednie wła
ś
ciwo
ś
ci
Niniejsza Norma Europejska została opracowana na podstawie mandatu M/124 – Drogowe Wyroby
Budowlane, który CEN otrzymał od Komisji Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego
Handlu.
Rozdziały niniejszej Normy Europejskiej przedstawione w tym zał
ą
czniku spełniaj
ą
wymagania mandatu
udzielonego na podstawie dyrektywy EU o Wyrobach budowlanych (89/106/EWG).
Zgodno
ść
z tymi rozdziałami
ś
wiadczy o przydatno
ś
ci betonu asfaltowego obj
ę
tego tym zał
ą
cznikiem do
zamierzonego zastosowania; nale
Ŝ
y powoła
ć
si
ę
na informacje towarzysz
ą
ce oznakowaniu CE.
OSTRZE
ś
ENIE - Inne wymagania i inne dyrektywy UE, nie wpływaj
ą
ce na przydatno
ść
do
przewidywanych zastosowa
ń
, mog
ą
by
ć
stosowane do betonu asfaltowego w zakresie niniejszej Normy
Europejskiej.
UWAGA 1
Oprócz rozdziałów odnosz
ą
cych si
ę
do substancji niebezpiecznych wymienionych w niniejszej
normie, mog
ą
istnie
ć
inne wymagania z tego zakresu odpowiednie dla wyrobu (np. wprowadzone prawodawstwo
europejskie i krajowe, przepisy i postanowienia administracyjne). W celu zapewnienia zgodno
ś
ci z wymaganiami
dyrektywy UE Wyroby budowlane, wymagania te nale
Ŝ
y tak
Ŝ
e uwzgl
ę
dni
ć
tam, gdzie ma to zastosowanie.
UWAGA 2
Informacyjna baza danych o europejskich i krajowych wymaganiach dotycz
ą
cych substancji
niebezpiecznych jest dost
ę
pna na stronie internetowej EUROPA (dost
ę
pna przez
http://europa.eu.int/comm/enterprise/construction/internal/dangsub/dangmain.htm).
Niniejszy zał
ą
cznik ustala warunki oznakowania CE betonu asfaltowego przeznaczonego do
zastosowa
ń
wskazanych w tablicy ZA.1 i pokazuje odpowiednie zwi
ą
zane rozdziały:
Zakres niniejszego zał
ą
cznika jest okre
ś
lony w tablicy ZA.1a oraz ZA.1b.
Komentarz [WB2]:
odsyłacz
krajowy
(Z)EN 13108-1:2006
32
Tablica ZA.1a Odpowiednie rozdziały dotycz
ą
ce podstawowych wła
ś
ciwo
ś
ci do specyfikacji
empirycznej
Wyrób: Beton asfaltowy zgodny z zakresem niniejszej Normy Europejskiej
Przeznaczenie: Do warstw
ś
cieralnych, wi
ąŜą
cych, wyrównawczych i podbudów dróg i innych powierzchni
obci
ąŜ
onych ruchem, niezale
Ŝ
nie czy podlegaj
ą
przepisom reakcji na ogie
ń
.
Podstawowe wła
ś
ciwo
ś
ci
Rozdziały zawieraj
ą
ce wymagania w tej lub innej
Normie(ach) Europejskiej (Europejskich)
Poziomy
i/lub
klasy
Uwagi
Przyczepno
ść
lepiszcza do
kruszywa
5.2.2 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
5.3.1.3 Zawarto
ść
lepiszcza
5.2.4 Odporno
ść
na działanie wody
5.2.10 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej
brak
brak
brak
brak
Kategorie
Kategorie
Kategorie
Warto
ś
ci
graniczne
Sztywno
ść
5.2.1.2, 5.3.1.2 Uziarnienie
5.3.1.3 Zawarto
ść
lepiszcza
5.2.2 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
5.2.10 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej
brak
brak
brak
brak
Warto
ś
ci %
Kategorie
Kategorie
Warto
ś
ci
graniczne
Odporno
ść
na deformacje
trwałe
5.3.1.2, 5.3.1.2 Uziarnienie
5.3.1.3 Zawarto
ść
lepiszcza
5.2.2 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
5.3.3 Wolne przestrzenie wypełnione lepiszczem
5.3.4 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni w mieszance
mineralnej
5.2.10 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej
5.3.2 Parametry Marshalla mieszanek do nawierzchni
lotniskowych
5.2.6 Odporno
ść
na deformacje trwałe
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
Warto
ś
ci %
Kategorie
Kategorie
Kategorie
Kategorie
Warto
ś
ci
graniczne
Kategorie
Kategorie
Odporno
ść
na zm
ę
czenie
5.2.2 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
5.2.10 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej
5.3.1.3 Zawarto
ść
lepiszcza
brak
brak
brak
Kategorie
Warto
ś
ci
graniczne
Kategorie
Wła
ś
ciwo
ś
ci przeciwpo
ś
lizgowe
5.2.1.2, 5.3.1.2 Uziarnienie
5.3.1.3 Zawarto
ść
lepiszcza
5.2.2 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
brak
brak
brak
Warto
ś
ci %
Kategorie
Kategorie
Odporno
ść
na
ś
cieranie
5.2.1.2, 5.3.1.2 Uziarnienie
5.3.1.3 Zawarto
ść
lepiszcza
5.2.5 Odporno
ść
na
ś
cieranie przez opony okolcowane
brak
brak
brak
Warto
ś
ci %
Kategorie
Kategorie
Reakcja na ogie
ń
a
5.2.7
Euroklasy
Niebezpieczne substancje
Patrz powy
Ŝ
ej
brak
Substancja x
mniej ni
Ŝ
y
ppm
Trwało
ść
powy
Ŝ
szych
wła
ś
ciwo
ś
ci ze wzgl
ę
du na
starzenie, warunki
atmosferyczne, utlenianie,
zu
Ŝ
ycie,
wykruszanie grysów,
substancje chemiczne,
ś
cieranie
przez opony okolcowane,
obmycie z lepiszcza,
odpowiednio
Wszystkie wymienione powy
Ŝ
ej wła
ś
ciwo
ś
ci s
ą
powi
ą
zane z trwało
ś
ci
ą
brak
a
Dotyczy tylko betonu asfaltowego przeznaczonego do zastosowa
ń
podlegaj
ą
cych przepisom przeciwpo
Ŝ
arowym.
.
UWAGA Producent mo
Ŝ
e deklarowa
ć
warto
ś
ci rzeczywiste oraz lub zamiast kategorii lub warto
ś
ci granicznych.
(Z)EN 13108-1:2006
33
Tablica ZA.1b Odpowiednie rozdziały dotycz
ą
ce podstawowych wła
ś
ciwo
ś
ci dla specyfikacji
funkcjonalnej
Wyrób: Beton asfaltowy zgodny z zakresem niniejszej Normy Europejskiej
Przeznaczenie: Do warstw
ś
cieralnych, wi
ąŜą
cych, wyrównawczych i podbudów dróg i innych powierzchni
obci
ąŜ
onych ruchem, niezale
Ŝ
nie czy podlegaj
ą
przepisom reakcji na ogie
ń
.
Podstawowe wła
ś
ciwo
ś
ci
Rozdziały zawieraj
ą
ce wymagania w tej lub innej
Normie(ach) Europejskiej (Europejskich)
Poziomy
i/lub
klasy
Uwagi
Przyczepno
ść
lepiszcza do
kruszywa
5.2.2 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
5.2.4 Odporno
ść
na działanie wody
5.2.10 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej
brak
brak
brak
Kategorie
Kategorie
Warto
ś
ci
graniczne
Sztywno
ść
5.2.1.2 Uziarnienie
5.4.1.2 Zawarto
ść
lepiszcza
5.2.2 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
5.2.10 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej
5.4.2 Sztywno
ść
brak
brak
brak
brak
brak
Warto
ś
ci %
Kategorie
Kategorie
Warto
ś
ci
graniczne
Kategorie
Odporno
ść
na deformacje
trwałe
5.2.1.2 Uziarnienie
5.4.1.2 Zawarto
ść
lepiszcza
5.2.2 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
5.2.10 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej
5.2.6 Odporno
ść
na deformacje trwałe
5.4.3 Odporno
ść
na deformacje trwałe w trójosiowym
ś
ciskaniu
brak
brak
brak
brak
brak
brak
Warto
ś
ci %
Kategorie
Kategorie
Warto
ś
ci
graniczne
Kategorie
Kategorie
Odporno
ść
na zm
ę
czenie
5.2.2 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
5.2.10 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej
5.4.4 Odporno
ść
na zm
ę
czenie
brak
brak
brak
Kategorie
Warto
ś
ci
graniczne
Kategorie
Wła
ś
ciwo
ś
ci przeciwpo
ś
lizgowe
5.2.1.2 Uziarnienie
5.4.1.2 Zawarto
ść
lepiszcza
5.2.2 Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
brak
brak
brak
Warto
ś
ci %
Kategorie
Kategorie
Odporno
ść
na
ś
cieranie
5.2.1.2 Uziarnienie
5.4.1.2 Zawarto
ść
lepiszcza
5.2.5 Odporno
ść
na
ś
cieranie od opon okolcowanych
brak
brak
brak
Warto
ś
ci %
Kategorie
Kategorie
Reakcja na ogie
ń
a
5.2.7 Reakcja na ogie
ń
Euroklasy
Niebezpieczne substancje
Patrz powy
Ŝ
ej
brak
Substancja x
mniej ni
Ŝ
y
ppm
Trwało
ść
powy
Ŝ
szych
wła
ś
ciwo
ś
ci ze wzgl
ę
du na
starzenie, warunki
atmosferyczne, utlenianie,
zu
Ŝ
ycie,
wykruszanie grysów,
substancje chemiczne,
ś
cieranie
przez opony okolcowane,
obmycie z lepiszcza,
odpowiednio
Wszystkie wymienione powy
Ŝ
ej wła
ś
ciwo
ś
ci s
ą
powi
ą
zane z trwało
ś
ci
ą
brak
a
Dotyczy tylko betonu asfaltowego przeznaczonego do zastosowa
ń
podlegaj
ą
cych przepisom przeciwpo
Ŝ
arowym.
UWAGA Producent mo
Ŝ
e deklarowa
ć
warto
ś
ci rzeczywiste oraz lub zamiast kategorii lub warto
ś
ci granicznych.
(Z)EN 13108-1:2006
34
W celu spełnienia podstawowych wła
ś
ciwo
ś
ci, powinna zosta
ć
spełniona kombinacja wymaga
ń
. Nie
wszystkie wymagania mog
ą
by
ć
jednak ł
ą
czone, patrz rozdziały 5.3.4 i 5.3.6 niniejszej normy. Je
Ŝ
eli
istnieje mo
Ŝ
liwo
ść
wyboru metody i warunków badania, informacja towarzysz
ą
ca znakowi CE powinna
dokładnie precyzowa
ć
, które warunki wybrano.
Wymagania dotycz
ą
ce niektórych wła
ś
ciwo
ś
ci nie maj
ą
zastosowania w krajach członkowskich, w
których nie ma unormowanych wymaga
ń
dotycz
ą
cych tych wła
ś
ciwo
ś
ci dla zamierzonego zastosowania
wyrobu. W takim przypadku, producent dostarczaj
ą
cy swoje wyroby na rynek w tych krajach nie jest
zobowi
ą
zany do okre
ś
lenia lub deklarowania zachowania si
ę
wyrobów z uwzgl
ę
dnieniem tych
wła
ś
ciwo
ś
ci i w informacji towarzysz
ą
cej znakowaniu CE (patrz ZA.3). mo
Ŝ
e by
ć
u
Ŝ
yta opcja
„Wła
ś
ciwo
ść
nieoznaczana (NPD
N2)
) . Opcja NPD nie mo
Ŝ
e by
ć
jednak stosowana, je
Ŝ
eli dana
wła
ś
ciwo
ść
osi
ą
ga warto
ść
graniczn
ą
.
ZA.2
Procedura(y) potwierdzania zgodno
ś
ci betonu asfaltowego
ZA.2.1 System(y) potwierdzania zgodno
ś
ci
System potwierdzania zgodno
ś
ci betonu asfaltowego według tablicy ZA.1 jest podany w tablicy ZA.2,
dla przewidzianych tam celów zastosowa
ń
i odno
ś
nego(ych) poziomu(ów) i klasy/klas. To odpowiada
decyzji Komisji 98/601/WE, jak podano w Mandacie „Drogowe materiały budowlane”, zał
ą
cznik 3.
Tablica ZA.2 – System(y) potwierdzania zgodno
ś
ci
Wyrób(y)
Przeznaczenie(a)
Poziom(y) lub klasa(y)
(reakcja na ogie
ń
)
System(y)
potwierdzenia
zgodno
ś
ci
Mieszanki
mineralno-asfaltowe
Drogi i
inne powierzchnie
obci
ąŜ
one ruchem
2+
do zastosowa
ń
poddanych
wymaganiom wobec reakcji
na ogie
ń
(A
fl
, B
fl
, C
fl
)
a
--------
(A
fl
, B
fl
, C
fl
)
b
--------
A
fl
, D
fl
, E
fl
, F
fl
lub CWFT
d
1
e
3
f
4
g
a
Materiały, których wła
ś
ciwo
ś
ci przeciwpo
Ŝ
arowe s
ą
podatne na zmiany podczas produkcji (ogólnie, te poddane
modyfikacji chemicznej, np.
ś
rodki opó
ź
niaj
ą
ce zapłon, lub gdzie zmiany w składzie mog
ą
prowadzi
ć
do zmian we
wła
ś
ciwo
ś
ciach przeciwpo
Ŝ
arowych)
b
Materiały, których wła
ś
ciwo
ś
ci przeciwpo
Ŝ
arowe nie s
ą
podatne na zmiany podczas procesu produkcji).
c
Materiały klasy A zgodnie z Decyzj
ą
96/603 nie wymagaj
ą
bada
ń
przeciwpo
Ŝ
arowych.
d
Klasyfikowane wg CWFT
N3)
bez dalszych bada
ń
(na podstawie opublikowanej Decyzji Komisji).
e
System 1: Patrz CPD
N
4
)
zał
ą
cznik III.2.(i), bez bada
ń
auditowych próbek.
f
System 3: Patrz CPD zał
ą
cznik III.2.(ii), Druga mo
Ŝ
liwo
ść
.
g
System 4: Patrz CPD zał
ą
cznik III.2.(iii), Trzecia mo
Ŝ
liwo
ść
.
Podstaw
ą
potwierdzania zgodno
ś
ci betonu asfaltowego według tablicy ZA.1 powinna by
ć
ocena
zgodno
ś
ci procedur wymienionych w tablicy ZA.3a, wynikaj
ą
ca z rozdziałów tej lub innych Norm
Europejskich.
N2)
Odsyłacz krajowy: Skrót NPD pochodzi z j
ę
zyka angielskiego od „no performance determined”
N3)
Odsyłacz krajowy:
Classification without further testing (CWFT) – klasyfikacja bez dalszych bada
ń
N4)
Ods
yłacz krajowy: Construction Product Directive (CPD) – Dyrektywa Wyroby budowlane
Komentarz [DJ3]:
odsyłacz
krajowy,
Ŝ
e chodzi o tablice
ZA.1a i ZA.1b
(Z)EN 13108-1:2006
35
Tablica ZA.3a – Podział zada
ń
oceny zgodno
ś
ci betonu asfaltowego obj
ę
tego systemem 2+
Zadanie
Tre
ść
zadania
Normy i rozdziały do
zastosowania przy
ocenie zgodno
ś
ci
Zakładowa Kontrola Produkcji
(ZKP
N4)
)
Parametry zwi
ą
zane z
wła
ś
ciwo
ś
ciami z tablicy ZA.1
EN 13108-21
Wst
ę
pne Badanie Typu
Wszystkie wła
ś
ciwo
ś
ci z
tablicy ZA.1
EN 13108-20
Zadania
producenta
Wst
ę
pne Badanie Typu
wykonane przez notyfikowane
laboratorium
Reakcja na ogie
ń
(tylko w
przypadku stref obj
ę
tych
przepisami ogniowymi)
5.2.7
Zadania
jednostki
notyfikowanej
Certyfikacja
ZKP na
podstawie
Wst
ę
pnej
inspekcji
wytwórni i
ZKP
Parametry zwi
ą
zane z
wła
ś
ciwo
ś
ciami z tablicy ZA.1
EN 13108-21:2006
Zał
ą
cznik B
Tablica ZA.3b – Podział zada
ń
oceny zgodno
ś
ci betonu asfaltowego obj
ę
tego systemem 1
Zadanie
Tre
ść
zadania
Normy i rozdziały do
zastosowania przy
oceniey zgodno
ś
ci
Zakładowa Kontrola
Produkcji (ZKP)
Parametry zwi
ą
zane z
wła
ś
ciwo
ś
ciami z tablicy ZA.1
EN 13108-21
Badania próbek
pobranych na wytwórni
Wszystkie wła
ś
ciwo
ś
ci z tablicy
ZA.1
EN 13108-20
Zadania
podlegaj
ą
ce
odpowiedzialno
ś
ci
producenta
Wst
ę
pne Badanie Typu
wykonane przez
producenta
Wszystkie wła
ś
ciwo
ś
ci z tablicy
ZA.1 oprócz reakcji na ogie
ń
EN 13108-20
Wst
ę
pne Badanie Typu
Reakcja na ogie
ń
5.2.7
Wst
ę
pna inspekcja
wytwórni i ZKP
Parametry zwi
ą
zane z
wła
ś
ciwo
ś
ciami z tablicy ZA.1
EN 13108-21:2006
Zał
ą
cznik B
Zadania
podlegaj
ą
ce
odpowiedzialno
ś
ci
jednostki
certyfikuj
ą
cej
Ci
ą
gły nadzór, ocena i
akceptacja ZKP
Parametry zwi
ą
zane z
wszystkimi odpowiednimi
wła
ś
ciwo
ś
ciami z tablicy ZA.1
EN 13108-21
Zał
ą
cznik B
N4)
Odsyłacz krajowy: W oryginale skrót FPC od „Factory Production Control”
(Z)EN 13108-1:2006
36
ZA.2.2 Certyfikat WE
N5)
i deklaracja zgodno
ś
ci
(W przypadku wyrobów obj
ę
tych systemem 1): Je
Ŝ
eli zgodno
ść
z warunkami niniejszego zał
ą
cznika jest
osi
ą
gni
ę
ta, jednostka certyfikuj
ą
ca powinna wystawi
ć
certyfikat zgodno
ś
ci (certyfikat zgodno
ś
ci WE),
który upowa
Ŝ
nia producenta do umieszczenia znaku CE. Certyfikat powinien zawiera
ć
:
-
nazw
ę
, adres i numer identyfikacyjny jednostki certyfikuj
ą
cej;
-
nazw
ę
i adres producenta lub jego przedstawiciela ustanowionego w EOG
N6)
oraz miejsce
produkcji;
-
opis wyrobu (typ, oznaczenie, zastosowanie,....);
-
warunki, którym odpowiada wyrób (np. zał
ą
cznik ZA do niniejszej normy);
-
szczególne warunki odpowiednie do zastosowania wyrobu (np. postanowienia dotycz
ą
ce
zastosowania w okre
ś
lonych warunkach),
-
numer certyfikatu;
-
warunki i okres wa
Ŝ
no
ś
ci certyfikatu, je
Ŝ
eli dotyczy;
-
nazwisko, stanowisko osoby upowa
Ŝ
nionej do podpisania tego certyfikatu.
Ponadto producent powinien przygotowa
ć
deklaracj
ę
zgodno
ś
ci (deklaracj
ę
zgodno
ś
ci WE)
zawieraj
ą
c
ą
:
-
nazw
ę
i adres producenta lub jego przedstawiciela ustanowionego w EOG;
-
nazw
ę
i adres jednostki certyfikuj
ą
cej;
-
opis wyrobu (typ, oznaczenie, zastosowanie,....) i kopi
ę
informacji doł
ą
czonej do oznakowaniu CE;
-
warunki którym odpowiada wyrób (np. zał
ą
cznik ZA do niniejszej normy);
-
szczególne warunki odpowiednie do zastosowania wyrobu (np. postanowienia dotycz
ą
ce
stosowania w okre
ś
lonych warunkach),
-
numer doł
ą
czonego certyfikatu zgodno
ś
ci WE;
-
nazwisko, stanowisko osoby upowa
Ŝ
nionej do podpisania deklaracji w imieniu producenta lub jego
autoryzowanego przedstawiciela.
(W przypadku wyrobów obj
ę
tych systemem 2+): Je
Ŝ
eli zgodno
ść
z warunkami tego zał
ą
cznika jest
osi
ą
gni
ę
ta, i z chwil
ą
, gdy jednostka notyfikuj
ą
ca wystawiła certyfikat wspomniany poni
Ŝ
ej, producent
lub jego przedstawiciel ustanowiony w EOG powinien przygotowa
ć
i zachowa
ć
deklaracj
ę
zgodno
ś
ci,
która upowa
Ŝ
nia producenta do umieszczenia znaku CE. Deklaracja powinna zawiera
ć
:
-
nazw
ę
i adres producenta lub jego przedstawiciela ustanowionego w EOG oraz miejsce produkcji,
-
opis wyrobu (typ, oznaczenie, zastosowanie,....) i kopi
ę
informacji towarzysz
ą
cej oznakowaniu CE;
-
warunki którym odpowiada wyrób (tzn. zał
ą
cznik ZA do niniejszej normy);
N5)
Odsyłacz krajowy: W oryginale skrót EC od „European Community” - Wspólnota Europejska
N16
)
Odsyłacz krajowy: W oryginale skrót EEA od „
European Economic Area
” (
Europejski Obszar
Gospodarczy
)
(Z)EN 13108-1:2006
37
-
szczególne warunki odpowiednie do zastosowania wyrobu (np. postanowienia dotycz
ą
ce
stosowania w okre
ś
lonych warunkach);
-
numer doł
ą
czonego certyfikatu Zakładowej Kontroli Produkcji;
-
nazwisko, stanowisko osoby upowa
Ŝ
nionej do podpisania deklaracji w imieniu producenta lub jego
upowa
Ŝ
nionego przedstawiciela.
Do deklaracji powinien by
ć
doł
ą
czony certyfikat Zakładowej Kontroli Produkcji, wydany przez
notyfikowan
ą
jednostk
ę
, który powinien zawiera
ć
, oprócz informacji powy
Ŝ
ej, co nast
ę
puje:
-
nazw
ę
i adres jednostki notyfikowanej;
-
numer certyfikatu Zakładowej Kontroli Produkcji;
-
warunki i okres wa
Ŝ
no
ś
ci certyfikatu, je
Ŝ
eli dotyczy;
-
nazwisko, stanowisko osoby upowa
Ŝ
nionej do podpisania certyfikatu.
Powy
Ŝ
ej wymienione deklaracja i certyfikat powinny by
ć
przedstawione w j
ę
zyku urz
ę
dowym lub
j
ę
zykach pa
ń
stw członkowskich, w których wyrób ma by
ć
zastosowany.
ZA.3 Oznakowanie CE i etykietowanie
Producent lub jego upowa
Ŝ
niony przedstawiciel zgłoszony w EOG jest odpowiedzialny za umieszczenie
oznakowania CE. Symbol CE powinien by
ć
zgodny z dyrektyw
ą
93/68/WE i by
ć
wykazany w
doł
ą
czonych dokumentach handlowych (np. li
ś
cie przewozowym).
Do oznakowania symbolem CE powinny by
ć
doł
ą
czone nast
ę
puj
ą
ce informacje:
-
numer identyfikacyjny jednostki certyfikuj
ą
cej;
-
nazwa lub znak identyfikuj
ą
cy oraz zarejestrowany adres producenta;
-
dwie ostatnie cyfry roku, w którym oznakowanie zostało umieszczone;
-
numer certyfikatu zgodno
ś
ci WE lub certyfikatu Zakładowej Kontroli Produkcji (je
Ŝ
eli dotyczy);
-
odniesienie do niniejszej Normy Europejskiej;
-
opis wyrobu: nazwa ogólna, materiał, wymiary, .. i przewidywane zastosowanie;
-
informacje na temat istotnych cech wymienionych w tablicy ZA.1 przedstawionych jako:
-
warto
ś
ci deklarowane i, gdy jest to konieczne, poziom lub klasa do zadeklarowania dla ka
Ŝ
dej
podstawowej wła
ś
ciwo
ś
ci jak wskazano w uwagach do tablicy ZA.1;
-
lub alternatywnie, tylko normowe oznaczenie(a) lub w poł
ą
czeniu z deklarowanymi warto
ś
ciami
jak powy
Ŝ
ej, oraz;
-
„wła
ś
ciwo
ść
nie oznaczana” dla wła
ś
ciwo
ś
ci, dla których jest to zasadne.
Opcja „wła
ś
ciwo
ść
nie oznaczana” (NPD) nie mo
Ŝ
e by
ć
u
Ŝ
yta je
Ŝ
eli wymagania wobec tej wła
ś
ciwo
ś
ci
podawane s
ą
jako warto
ś
ci graniczne. Poza tym, opcja NPD mo
Ŝ
e by
ć
u
Ŝ
yta wtedy i tam, gdzie cecha,
dla danego planowanego zastosowania, nie jest obj
ę
ta wymaganiami okre
ś
lonymi w przepisach
docelowego Kraju Członkowskiego.
Rysunek ZA.1 przedstawia przykład informacji do umieszczenia na wyrobie, etykiecie, opakowaniu, i/lub
dokumentach handlowych.
(Z)EN 13108-1:2006
38
UWAGA
Niniejszy przykład jest oparty na zało
Ŝ
eniu,
Ŝ
e producent jest zobowi
ą
zany umie
ś
ci
ć
w
informacjach dotycz
ą
cych oznakowania CE te wymagania, które s
ą
u
Ŝ
ywane w krajowych przepisach w kraju
przeznaczenia.
(Z)EN 13108-1:2006
39
01234
Oznaczenie zgodno
ś
ci CE, składaj
ą
ce si
ę
z
symbolu „CE” podanego w dyrektywie
93/68/EWG.
Numer identyfikacyjny jednostki
certyfikuj
ą
cej
AnyCo Ltd, PO Box, B-1050
06
01234-CPD-00234
Nazwa lub znak identyfikacyjny oraz
zarejestrowany adres producenta
EN 13108-1
Beton asfaltowy do nawierzchni dróg i innych powierzchni
obci
ąŜ
onych ruchem
AC 16 S 70/100
wytwórnia euro asfalt
S24
Wymagania ogólne + wymagania empiryczne
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
*
- maksymalna V
max7,0
(7,0%)
- minimalna V
min2,0
(2,0%)
Minimalne wypełnienie wolnych przestrzeni lepiszczem
*
VFB
min60
(60%)
Maksymalne wypełnienie przestrzeni lepiszczem
*
VFB
max83
(83%)
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni w mieszance mineralnej
*
VMA
min14
(14%)
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni po 10 obrotach w prasie
Ŝ
yratorowej
*
V10G
min9
(9%)
Odporno
ść
na działanie wody ITSR
90
(90%)
Odporno
ść
na
ś
cieranie przez opony okolcowane* Abr
A40
(40ml)
Reakcja na ogie
ń
Euroklasa Cfl
**
Temperatura mieszanki od 140
°
C do 180
°
C
Uziarnienie (przechodzi przez): sito 22,4 mm 100%
sito 16 mm 95%
sito 11,2 mm 88%
sito 5,6 mm 62%
sito 2,0 mm 40%
sito 0,500 mm 33%
sito 0,250 mm 22%
sito 0,063mm 5,8%
Zawarto
ść
asfaltu B
min6,0
(6,0%)
Parametry Marshalla
*
S
min10
(10,0 kN)
P
max15
(15,0 kN)
F
4
(4 mm)
Q
min2,5
(2,5kN/mm)
Odporno
ść
na deformacje trwałe*
- du
Ŝ
y aparat: proporcjonalna gł
ę
boko
ść
koleiny P
5
(5,0%)
- mały aparat: przyrost koleinowania WTS
AIR10,0
(10 mm)
N6)
- mały aparat: proporcjonalna gł
ę
boko
ść
koleiny PRD
AIR9,0
(9,0%)
* Warunki bada
ń
wybrane zgodnie z EN13108-20.
Dwie ostatnie cyfry roku w którym
oznakowanie zostało umieszczone
Numer certyfikatu
Numer normy europejskiej
Opis wyrobu
Oznaczenie normowe
Nazwa wytwórni
Kod identyfikacyjny mieszanki
i
informacje o ustalonych wła
ś
ciwo
ś
ciach,
które powinny by
ć
zgodne z tablic
ą
ZA.1,
producent mo
Ŝ
e jednak zadeklarowa
ć
aktualne wyniki funkcjonalne oprócz
kategorii lub klasy okre
ś
lonej w niniejszej
Normie Europejskiej
N6
)
Odsyłacz krajowy: bł
ą
d w oryginale, powinno by
ć
mm/1000 cykli
(Z)EN 13108-1:2006
40
Rysunek ZA.1a – Przykład informacji towarzysz
ą
cej oznakowaniu CE dla wymaga
ń
ogólnych +
empirycznych
01234
Oznaczenie zgodno
ś
ci CE, składaj
ą
ce si
ę
z
symbolu „CE” podanego w dyrektywie
93/68/EWG.
Numer identyfikacyjny jednostki
certyfikuj
ą
cej
AnyCo Ltd, PO Box, B-1050
06
01234-CPD-00234
Nazwa lub znak identyfikacyjny oraz
zarejestrowany adres producenta
EN 13108-1
Beton asfaltowy do nawierzchni dróg i innych powierzchni
obci
ąŜ
onych ruchem
AC 16 S 70/100
wytwórnia euro asfalt S24
Wymagania ogólne + wymagania funkcjonalne
Zawarto
ść
wolnych przestrzeni
*
- maksymalna V
max7,0
(7,0%)
- minimalna V
min2,0
(2,0%)
Odporno
ść
na działanie wody
*
ITSR
90
(90%)
Odporno
ść
na
ś
cieranie przez opony okolcowane* Abr
A40
(40ml)
Reakcja na ogie
ń
Euroklasa Cfl
**
Temperatura mieszanki od 140
°
C do 180
°
C
Uziarnienie (przechodzi przez):
sito 22,4 mm 100%
sito 16 mm 95%
sito 11,2 mm 88%
sito 5,6 mm 62%
sito 2,0 mm 40%
sito 0,500 mm 33%
sito 0,250 mm 22%
sito 0,063mm 5,8%
Zawarto
ść
lepiszcza B
min6,0
(6,0%)
Sztywno
ść
- minimalna S
min1 800
(1 800 MPa)
- maksymalna S
max9 000
(9 000 MPa)
Odporno
ść
na deformacje trwałe*
- du
Ŝ
y aparat: proporcjonalna gł
ę
boko
ść
koleiny P
5
(5,0%)
- mały aparat: przyrost koleinowania WTS
AIR10,0
(10 mm)
N7)
- mały aparat: proporcjonalna gł
ę
boko
ść
koleiny PRD
AIR9,0
(9,0%)
* Warunki bada
ń
wybrane zgodnie z EN13108-20.
Dwie ostatnie cyfry roku w którym
oznakowanie zostało umieszczone
Numer certyfikatu
Numer normy europejskiej
Opis wyrobu
Oznaczenie normowe
Nazwa wytwórni
Kod identyfikacyjny mieszanki
i
informacje o ustalonych wła
ś
ciwo
ś
ciach,
które powinny by
ć
zgodne z tablic
ą
ZA.1,
producent mo
Ŝ
e jednak zadeklarowa
ć
aktualne wyniki funkcjonalne oprócz
kategorii lub klasy okre
ś
lonej w niniejszej
Normie Europejskiej
Rysunek ZA.1a i ZA1b – Przykłady informacji towarzysz
ą
cej oznakowaniu CE dla wymaga
ń
ogólnych + empirycznych oraz wymaga
ń
ogólnych + funkcjonalnych
N7)
Odsyłacz krajowy: bł
ą
d w oryginale, powinno by
ć
mm/1000 cykli
(Z)EN 13108-1:2006
41
Oprócz informacji dotycz
ą
cych wymienionych powy
Ŝ
ej substancji niebezpiecznych, zaleca si
ę
, aby do
wyrobu była doł
ą
czona, wtedy i tam gdzie jest to wymagane, dokumentacja w odpowiedniej formie,
zawieraj
ą
ca wszelkie przepisy dotycz
ą
ce niebezpiecznych substancji, dla których niezb
ę
dne jest
spełnienie wymaga
ń
, ł
ą
cznie z informacjami podanymi w tych przepisach.
UWAGA
Je
Ŝ
eli krajowe przepisy nie wprowadzaj
ą
ogranicze
ń
, nie ma potrzeby przywoływania europejskiego
prawodawstwa.
Oznaczenie zgodno
ś
ci CE, składaj
ą
ce si
ę
z
symbolu „CE” podanego w dyrektywie
93/68/EWG.
Numer identyfikacyjny jednostki certyfikuj
ą
cej
AnyCo Ltd, PO Box, B-1050
06
Nazwa lub znak identyfikacyjny oraz
zarejestrowany adres producenta
Dwie ostatnie cyfry roku w którym
oznakowanie zostało umieszczone
Numer certyfikatu zgodno
ś
ci
EN 13108-1
Beton asfaltowy do nawierzchni dróg
i innych powierzchni
obci
ąŜ
onych ruchem
AC 16 S 70/100
wytwórnia euro asfalt
AC24
Numer normy europejskiej
Opis wyrobu
Oznaczenie normowe
Nazwa wytwórni
Kod identyfikacyjny mieszanki
Rysunek ZA.1c – Skrócone oznakowanie CE do
ś
wiadectwa dostawy