58

Kamila Buczak

PISMA PROCESOWE W POSTĘPOWANIU CYWILNYM

Poniżej zostaną przedstawione podstawowe informacje

dotyczące sporządzania pism procesowych z zakresu procedury
cywilnej, jak też przykładowe wzory pism z ich krótką
charakterystyką.

Co to jest pismo procesowe i jak je przygotować?

Zgodnie z art. 125 Kodeksu postępowania cywilnego, pismo

procesowe

jest

pismem

obejmującym

wnioski

i oświadczenia stron, które kierowane są do sądu poza rozprawą.

Pismo procesowe powinno być sporządzone w języku

polskim oraz powinno odpowiadać warunkom formalnym
zawartym w art. 126 KPC, jak też szczególnym wymaganiom
przewidzianym dla poszczególnych pism. Przepis szczególny
może nałożyć obowiązek wniesienia pisma procesowego na
formularzu urzędowym (dostępnym w siedzibie sądu) lub na
elektronicznych nośnikach informatycznych.

Co powinno zawierać pismo procesowe?

Sporządzając pismo procesowe powinniśmy zapoznać się z art.

126 Kodeksu postępowania cywilnego, który określa wymagania
formalne pisma procesowego. Podobne wymagania dotyczą
pism składanych w postępowaniu nieprocesowym, z tym, iż
zamiast stron występuje tu wnioskodawca (tj. ten, kto złożył
wniosek) i uczestnicy (osoby zainteresowane wynikiem
postępowania).

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

59

Oto wskazane warunki:

•

oznaczenie

sądu,

do

którego

kierujemy

pismo,

z podaniem:

o

nazwy i rodzaju sądu,

o

nazwy oraz numeru wydziału sądu,

o

miejscowości, w której dany sąd się znajduje;

•

określenie stron i ich przedstawicieli ustawowych oraz
pełnomocników, poprzez wskazanie danych poszczególnych
osób;

•

oznaczenie rodzaju pisma, czyli jego zatytułowanie,
zgodnie z jego treścią i merytorycznym przeznaczeniem (np.
pozew); należy zaznaczyć, iż błędne oznaczenie pisma nie ma
wpływu na jego dalszy bieg;

•

osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na
poparcie przytoczonych okoliczności, czyli uzasadnienie
wnoszonego pisma;

•

podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub
pełnomocnika – podpis powinien być własnoręczny; musi
zawierać nazwisko oraz posiadać indywidualne, powtarzalne
cechy pozwalające odróżnić go od innych, ale zarazem
utrudniające jego podrobienie. Brak podpisu stanowi brak
formalny, który można uzupełnić; jeżeli strona nie może
samodzielnie podpisać pisma procesowego, to osoba
upoważniona przez nią do tej czynności powinna przywołać
przyczynę takiej sytuacji

•

wymienienie załączników – podanie liczby odpisów
składanego pisma oraz rodzaju innych załączników
(oryginałów lub odpisów), np. pełnomocnictwo.

Vademecum prawno-administracyjne

www.bio.tomaszow.info

60

Dodatkowo pamiętajmy o tym, że:

W sytuacji, gdy składane przez nas pismo procesowe jest

pierwszym pismem w sprawie należy podać miejsce
zamieszkania (dokładny adres, pod którym osoba przebywa
z zamiarem stałego pobytu) lub siedziby stron (miejscowość,
w której ma swoją siedzibę organ zarządzający osoby prawnej).
Pisma dalsze powinny wskazywać sygnaturę akt.

Jeżeli działamy przez pełnomocnika, który podejmuje pierwszą

czynność procesową lub wcześniej działał bez umocowania,
wówczas

do

pisma

procesowego

należy

dołączyć

pełnomocnictwo. Należy pamiętać, iż działanie osoby, która nie
miała odpowiedniego umocowania prowadzi do nieważności
postępowania. Pełnomocnictwo podlega opłacie na rzecz gminy.

Każde pismo powinno określać również wartość przedmiotu

sporu lub wartość przedmiotu zaskarżenia – może to mieć
wpływ na właściwość rzeczową sądu, wysokość opłaty lub
dopuszczalność środka odwoławczego. Powyższe wartości podaje
się w złotych, zaokrąglając w górę do pełnego złotego.
Do pisma należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników, dla
strony przeciwnej.

Co w sytuacji, gdy pismo nie spełnia wymogów formalnych?

W sytuacji gdy sporządzając pismo procesowe nie spełniliśmy

wymogów formalnych lub, gdy od pisma nie została uiszczona
odpowiednia opłata, przewodniczący wzywa stronę do
uzupełnienia lub poprawienia wniesionego pisma procesowego
w terminie tygodnia.

Bezskuteczny upływ terminu skutkuje zwrotem pisma,

a w przypadku środków odwoławczych – ich odrzuceniem, co
powoduje, że nie wywołują one skutków prawnych; pismo

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

61

poprawione lub uzupełnione wywoła skutki prawne z chwilą jego
wniesienia.

Uwaga! Tygodniowy termin jest terminem ustawowym, więc nie
może być przedłużony ani skrócony; można jedynie wystąpić
z wnioskiem o jego przywrócenie.

Zwolnienia od kosztów może domagać się osoba, która złoży

oświadczenie, iż nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku
koniecznego utrzymania siebie i rodziny.

Ze zwolnienia od kosztów mogą korzystać także osoby prawne

i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej lecz
posiadające zdolność prawną. Przesłanką konieczną do zwolnienia
jest wykazanie braku dostatecznych środków na uiszczenie
kosztów.

Gdzie i w jaki sposób należy złożyć wniosek?

Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych zgłasza się na

piśmie lub ustnie do protokołu. Sądem właściwym miejscowo jest
sąd, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Jeżeli
osoba składająca wniosek nie ma miejsca zamieszkania
w miejscowości, która jest siedzibą tego sądu, może ona złożyć
powyższy wniosek w sądzie rejonowym ze względu na swoje
miejsce zamieszkania. Sąd ten przesyła niezwłocznie wniosek
o zwolnienie od kosztów sądowych właściwemu sądowi.

Vademecum prawno-administracyjne

www.bio.tomaszow.info

62

Wzór nr 1

WNIOSEK O ZWOLNIENIE OD KOSZTÓW

SĄDOWYCH

Katowice,

dnia 10 lipca 2007 r.

Do
Sądu Rejonowego
Wydział Cywilny
w Katowicach

Powód: Jan Kaczmarski,
zam. w Katowicach, ul. Kamienna 8/2

Pozwany: Powszechny Zakład Ubezpieczeń SA

Inspektorat w Katowicach, Plac Wolności 2

Wartość przedmiotu
sporu: 13 000 zł

WNIOSEK POWODA

o zwolnienie od kosztów sądowych

Wnoszę o: zwolnienie mnie od kosztów sądowych w sprawie przeciwko PZU o
zapłatę kwoty 13 000 zł.

Uzasadnienie

Dnia 10 października 2005 r. uległem wypadkowi komunikacyjnemu, do

którego

doszło

na

skutek

nieprawidłowego

prowadzenia

pojazdu

mechanicznego przez Antoniego Dąbka. Za ten czy kierowca został skazany
prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Katowicach.
Dowód: akta Sądu Rejonowego w Katowicach, sygn. IV K 28/05.
W wyniku tego wypadku została ograniczona moja zdolność do samodzielnego
poruszania się.
Dowód: zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia.
Ze względu na moją sytuację materialną nie jestem w stanie ponieść kosztów
sądowych bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego dla siebie i mojej żony.
Utrzymujemy się jedynie z mojej emerytury wynoszącej 830 zł. Nie mamy
innych dochodów, z których mógłbym ponieść koszty sądowe. W tych
warunkach wniosek mój jest uzasadniony.

Jan Kaczmarski

Załączniki:
- zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia
- oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

63

Kto może domagać się zwolnienia od kosztów sądowych?

Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych należy

dołączyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach
i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie.
UWAGA! Oświadczenie to powinno być złożone na ustalonym
formularzu. Dodatkowo sąd może odebrać od osoby starającej
się zwolnienie przyrzeczenie, w którym osoba ta zapewnia
o prawdziwości i rzetelności swojego oświadczenia. Sąd zwalnia
od kosztów jedynie na wniosek i nie działa z urzędu.

W jaki sposób możemy być zwolnieni od kosztów sądowych?

Sąd może zwolnić stronę zarówno z części kosztów jak

i z całości. Częściowe zwolnienie nastąpi, gdy strona będzie
w stanie pokryć część kosztów. Zwolnienie to może zostać
określone w różny sposób – sąd może ustalić ułamek albo
procentową część kosztów, od których strona będzie zwolniona;
może także określić konkretną wysokość kwoty bądź konkretne
opłaty lub wydatki, od których strona będzie zwolniona. Osoba
zwolniona częściowo musi uiszczać koszty w pozostałym
zakresie.

Czy i w jaki sposób sąd może sprawdzić

możliwości finansowe ubiegającego się o zwolnienie?

Jeżeli sąd poweźmie wątpliwości co do rzeczywistego stanu

majątkowego strony ubiegającej się o zwolnienie od kosztów,
może zarządzić dochodzenie, które wyjaśni tę kwestię. W
przypadku wykazania w czasie dochodzenia, że okoliczności,
które stanowiły podstawę zwolnienia od kosztów sądowych uległy
zmianie, strona będzie obowiązana uiścić wszystkie opłaty
i zwrócić wydatki (sąd może określić zakres tych obowiązków
w zależności od zmian w sytuacji majątkowej strony).

Vademecum prawno-administracyjne

www.bio.tomaszow.info

64

Co się dzieje gdy osoba świadomie podała nieprawdziwe

okoliczności?

W przypadku gdy strona w sposób świadomy podała

nieprawdziwe okoliczności, stanowiące podstawę do zwolnienia
od kosztów (dochodzenie wykazało, iż okoliczności takie nigdy
nie istniały), sąd skazuje ją na grzywnę w wysokości do 1 000
złotych. Poza tym strona będzie obowiązana uiścić wszystkie
opłaty i zwrócić wydatki.

Jeżeli osoba po raz kolejny złoży wniosek o zwolnienie od

kosztów opierając się na nieprawdziwych informacjach o stanie
majątkowym, wówczas sąd poza odrzuceniem wniosku nakłada
grzywnę w wysokości 2 000 złotych.

W jaki sposób sąd może rozpatrzeć nasz wniosek?

Sąd odmówi zwolnienia od kosztów sadowych w sytuacji gdy

wniosek jest oczywiście bezzasadny. W przypadku oddalenia
przez sąd wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, strona nie
może ponownie domagać się zwolnienia w oparciu o te same
okoliczności. Wniosek taki zostanie odrzucony.

Co w sytuacji gdy nie zgadzamy się z decyzją sądu?

Jeśli sąd odmówi nam zwolnienia od kosztów (albo zwolni nas

tylko częściowo, mimo że ubiegaliśmy się o zwolnienie
całkowite), możemy na to postanowienie złożyć zażalenie (art.
394 § 1 pkt 2 kpc). Zażalenie składamy w terminie 7 dni od daty
doręczenia (albo ogłoszenia) postanowienia, za pośrednictwem
sądu, który wydał postanowienie. Wniesienie zażalenia jest
bezpłatne.

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

65

Kto może domagać się ustanowienia adwokata (radcy

prawnego)?

Zgodnie z art. 117 Kodeksu postępowania cywilnego, prawo

do złożenia wniosku o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy
prawnego ma strona zwolniona z ponoszenia kosztów sądowych
(bez względu na źródło i zakres takiego zwolnienia).

Jakie są przesłanki ustanowienia wykwalifikowanego

pełnomocnika procesowego?

Fakt, czy w toczącym się postępowaniu konieczny jest udział

wykwalifikowanego

pełnomocnika

procesowego

podlega

swobodnej ocenie sądu.

Udział adwokata (radcy prawnego) w sprawie, sąd może

w szczególności uznać za potrzebny, gdy strona wnosząca o jego
ustanowienie jest nieporadna lub ma trudności z samodzielnym
podejmowaniem czynności procesowych albo gdy sprawa jest
skomplikowana pod względem faktycznym lub prawnym.

Przesłanką ustanowienia adwokata (radcy prawnego) dla strony

zwolnionej od kosztów sądowych z mocy ustawy jest wykazanie,
ż

e nie może ona bez uszczerbku dla utrzymania swego i rodziny

ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata.

Uwaga! Do powyższego wniosku należy dołączyć formularz
urzędowy zawierający oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku,
dochodach i źródłach utrzymania.

Vademecum prawno-administracyjne

www.bio.tomaszow.info

66

Wzór nr 2 WNIOSEK O USTANOWIENIE ADWOKATA (LUB
RADCY PRAWNEGO)

Katowice, dnia 5 września 2007 r.

Do
Sądu Rejonowego
Wydział Cywilny
w Katowicach

Powódka: Anna Krakowiak,
zam. w Katowicach, ul. Górnicza 7 m. 11.
Pozwany: Powszechny Zakład Ubezpieczeń
SA Inspektorat w Katowicach,
Plac Wolności 2

Sygn. akt I Co 36/06

WNIOSEK POWÓDKI

o ustanowienie adwokata (lub radcy prawnego)

Wnoszę o: ustanowienie dla mnie adwokata w sprawie przeciwko PZU o

zapłatę odszkodowania.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2006 r., sygn. akt I Co 36/06, Sąd

Rejonowy w Katowicach przyznał mi w sprawie przeciwko PZU
o zapłatę odszkodowania w kwocie 5 500 zł zwolnienie od kosztów sądowych,
ponieważ

bez

uszczerbku

utrzymania

koniecznego

dla

mnie

i mojej rodziny nie mogę ich ponieść.

Charakter sprawy, jak również mój wiek i stan zdrowia wymagają pomocy

adwokata do jej wszczęcia i prowadzenia.

Anna Krakowiak

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

67

Który sąd jest właściwy do rozpoznania wniosku o ustanowienie

adwokata lub radcy prawnego?

Strona może zgłosić wniosek o ustanowienie adwokata lub

radcy prawnego w sądzie, w którym sprawa się toczy lub będzie
wytoczona, albo w sądzie rejonowym miejsca jej zamieszkania.

Natomiast sądem właściwym do rozpoznania wniosku jest sąd,

który zwolnił stronę od kosztów sądowych lub sąd, w którym
sprawa będzie wytoczona albo już się toczy. Sąd ten nie może
ustanowić adwokata z urzędu.

Czy powyższy wniosek można łączyć z wnioskiem o zwolnienie od

kosztów sądowych?

Tak. W przypadku sprawy, w której zwolnienie od kosztów

sądowych

nie

przysługuje

z

mocy

ustawy,

wniosek

o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego można łączyć
z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych.

Jakie są następstwa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego?

Fakt ustanowienia adwokata lub radcy prawnego dla strony

zwolnionej

od

kosztów

sądowych

jest

równoznaczny

z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego.

Kiedy wygasa ustanowienie adwokata lub radcy prawnego?

Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, podobnie jak

zwolnienie od kosztów sądowych, wygasa ze śmiercią strony,
która je uzyskała. Jednakże na zasadzie tego ustanowienia
adwokat lub radca prawny podejmuje czynności niecierpiące
zwłoki, czyli takie, których zaniechanie (w oznaczonym terminie
ustawowym lub wyznaczonym przez sąd) mogłoby pociągnąć dla
strony (jej następcy procesowego) niekorzystne skutki.

Vademecum prawno-administracyjne

www.bio.tomaszow.info

68

Czy istnieją środki odwoławcze?

Na odmowę ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub

ich odwołanie stronie przysługuje zażalenie do sądu II instancji.

Jaki jest termin na wniesienie wniosku o przywrócenie

uchybionego terminu?

Na wniesienie pisma z wnioskiem o przywrócenie terminu

strona ma tydzień od czasu ustania przyczyny uchybienia
terminu. W razie niezachowania tego terminu wniosek podlega
odrzuceniu.

Po upływie roku od uchybionego terminu jego przywrócenie

jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjątkowych.

Do którego sądu kierujemy wniosek?

Pismo z wnioskiem o przywrócenie uchybionego terminu

wnosimy do sądu, w którym czynność miała być dokonana.

Jakie warunki przy wniesieniu takiego wniosku dodatkowo należy

spełnić?

We wniosku o przywrócenie terminu należy wykazać, że

uchybienie terminu nastąpiło bez winy strony, która nie
dokonała w wyznaczonym terminie danej czynności procesowej.
Okoliczności,

które

uzasadniają

brak

winy

należy

uprawdopodobnić (jeżeli nie wskażemy żadnej okoliczności,
będzie to brak formalny, który podlega uzupełnieniu).

Przywrócenie terminu nie będzie dopuszczalne, jeżeli

uchybienie terminu nie pociąga za sobą ujemnych skutków
procesowych.

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

69

Wzór nr 3 WNIOSEK O PRZYWRÓCENIE UCHYBIONEGO
TERMINU

Łódź, dnia 14 stycznia 2007 r.

Do
Sądu Rejonowego
Wydział Cywilny
w Łodzi

Powód: Jan Ratajczak, zam. Łódź, ul. Krótka 2,
reprez. przez pełnomocnika – adwokata
Stefana Króla, Kancelaria Adwokacka w Łodzi,
przy ul. Spornej 2.
Pozwany: Stefan Zyskowski, zam. Łódź, ul. Długa 20.

Sygn. akt I C 212/07

WNIOSEK POWODA

o przywrócenie uchybionego terminu

W imieniu powoda, którego pełnomocnictwo załączam, wnoszę

o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia na postanowienie tutejszego
Sądu z dnia 5 stycznia 2007 r. Powód, w okresie od dnia 11 stycznia do dnia 12
stycznia 2007 r., a zatem obejmującym także dwa ostatnie dni (11-12 stycznia
2007 r.) terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie o zawieszeniu
postępowania, przebywał na leczeniu w szpitalu w Płocku w związku z nagłym
zasłabnięciem w dniu 11 stycznia 2007 r. podczas podróży do Łodzi.

Dowód: zaświadczenie z pogotowia ratunkowego, odpis historii leczenia

szpitalnego.

Powód powrócił do domu w dniu 12 stycznia 2007 r., następnego dnia

ustanowił pełnomocnika procesowego, któremu zlecił sporządzenie zażalenia
w sprawie wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia.

Przedstawione okoliczności wskazują, że powód uchybił terminowi do

wniesienia zażalenia bez swojej winy, a ponadto zachował tygodniowy termin
do złożenia wniosku o przywrócenie terminu. Wniosek zatem jest uzasadniony.

Stefan Król

(adwokat)

Załączniki:

1)

pełnomocnictwo,

2)

odpis wniosku,

3)

zażalenie oraz odpis zażalenia.

Vademecum prawno-administracyjne

www.bio.tomaszow.info

70

Jednocześnie wraz ze złożeniem wniosku należy dokonać

czynności procesowej.

Do wniosku należy dołączyć również pełnomocnictwo, jeżeli

wnosi

je

pełnomocnik,

który

wcześniej

nie

złożył

pełnomocnictwa.

Czy w każdej sprawie dopuszczalne jest przywrócenie

uchybionego terminu?

Nie. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do złożenia

ś

rodka odwoławczego od wyroku orzekającego unieważnienie

małżeństwa

lub

rozwód

albo

ustalającego

nieistnienie

małżeństwa, jeżeli chociaż jedna ze stron zawarła po
uprawomocnieniu się wyroku nowy związek małżeński.

Co powinniśmy wnieść: wniosek o przywrócenie uchybionego

terminu czy zażalenie na odrzucenie środka odwoławczego?

Te dwa pisma wyłączają się wzajemnie. Jeżeli strona twierdzi,

ż

e dokonała czynności w terminie, a sąd błędnie uznał, że

uchybiła terminowi, strona powinna wnieść zażalenie.
Natomiast wniosek o przywrócenie uchybionego terminu jest
aktualny, gdy strona nie neguje uchybienia terminu i wskazuje
przyczyny usprawiedliwiające to uchybienie. W tej sytuacji
wnoszenie zażalenia jest niecelowe.

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

71

Wzór nr 4 WNIOSEK O STWIERDZENIE NABYCIA SPADKU

Cieszyn, dnia 10 czerwca 2007 r.

Do

Sądu Rejonowego

Wydział Cywilny

w Cieszynie

Wnioskodawca: Henryk Mirski, zam. w Cieszynie, ul. Basztowa 8.
Uczestnicy: 1)Wacław Mirski, zam. w Cieszynie, ul. Krótka 27/3,
2) Anastazja Dłubik, zam. w Cieszynie, ul. Wantuły 97,
3) Helena Mirska, zam. w Cieszynie, ul. Wantuły 97.

WNIOSEK

o stwierdzenie nabycia spadku

Wnoszę o stwierdzenie, że:
Spadek po Karolu Mirskim, zmarłym dnia 2 lutego 2007 r. w Cieszynie, tam ostatnio
stale zamieszkałym, nabyli na podstawie ustawy:

1)

ż

ona Helena Mirska w ¼ części,

2)

dzieci: Henryk Mirski, Wacław Mirski, Anastazja Dłubik - każde z nich po ¼
części.

Wnoszę też o orzeczenie, że koszty postępowania znoszą się wzajemnie.

Uzasadnienie

Nasz ojciec, a mąż uczestniczki postępowania Heleny Mirskiej, Karol Mirski,

zamieszkały stale w Cieszynie, zmarł w dniu 2 lutego 2007 r. w swym miejscu
zamieszkania.

Dowód: odpis skrócony aktu zgonu.
Do kręgu osób powołanych z ustawy do dziedziczenia należą: wnioskodawca, jego

rodzeństwo i uczestniczka Helena Mirska, żona spadkodawcy.

Dowód: skrócone odpisy aktów urodzenia wnioskodawcy i uczestnika Wacława

Mirskiego, aktu urodzenia i aktu małżeństwa uczestniczki Anastazji Dłubik oraz odpis
skrócony aktu małżeństwa uczestniczki Heleny Mirskiej.
Spadkodawca nie pozostawił testamentu. Nie ma innych spadkobierców.
Dowód: zapewnienie wnioskodawcy.
Spadkobiercy przyjęli spadek wprost przez upływ czasu. Do spadku nie należy
gospodarstwo rolne.
Dowód: zeznanie wnioskodawcy.
Wniosek zatem jest w pełni uzasadniony.

Henryk Mirski

Załączniki:

1)

odpisy wniosku,

2)

pięć odpisów skróconych aktów stanu cywilnego

Vademecum prawno-administracyjne

www.bio.tomaszow.info

72

Dlaczego składamy wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Stwierdzenie nabycia spadku jest to postanowienie sądu,

w którym wskazuje on kto jest spadkobiercą zmarłego i w jakiej
części dziedziczy dana osoba. Śmierć spadkodawcy powoduje
przejście jego praw i obowiązków na jego spadkobiercę z mocy
samego prawa, czyli automatycznie, bez jakichkolwiek wniosków,
ale aby można było to udowodnić, potrzebne jest wydanie
postanowienia o stwierdzenia nabycia spadku. Nawet, gdy istnieje
testament, w którym jest zapisane, że dana osoba dziedziczy po
zmarłym, to i tak osoba ta musi zwrócić się do sądu o wydanie
postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. W innym
wypadku, osoba ta nie będzie mogła udowodnić, że jest
uprawniona do określonych przedmiotów po zmarłym np.
samochodu

zmarłego.

Sąd

wydaje

postanowienie

po

przeprowadzeniu rozprawy. Pamiętajmy, iż w skład spadku
wchodzą zarówno aktywa jak i pasywa (długi) zmarłego.

Który sąd jest właściwy do rozpatrzenia wniosku?

Sądem właściwym do rozpoznania wniosku o stwierdzenie

nabycia spadku jest sąd spadku - sąd ostatniego miejsca
zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania
w Polsce nie można ustalić będzie to sąd miejsca, w którym
znajduje się majątek spadkowy lub jego część; jeżeli nie można
ustalić również takiego sądu, sądem spadku będzie Sad Rejonowy
dla m. st. Warszawy. Na mocy art.508 § 2 k.p.c. możemy ubiegać
się o przeniesienie sprawy do innego sądu ze względów
celowościowych (np. bliżej miejsca zamieszkania).

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

73

Kto może złożyć taki wniosek?

Wniosek o wydanie postanowienia o nabyciu spadku przez sąd

może złożyć każda osoba mająca w tym interes prawny,
a więc przede wszystkim którykolwiek ze spadkobierców.
Pozostali są uczestnikami tego postępowania.

Co powinien zawierać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku oprócz wymogów

formalnych dla pisma procesowego z art. 126 KPC powinien
zawierać:

- imię, nazwisko i dokładny adres składającego wniosek,
- imię i nazwisko oraz datę śmierci i miejsce ostatniego

zamieszkania spadkodawcy,

- dokładne dane personalne i adresy wszystkich

spadkobierców.

We wniosku należy również podać czy spadkodawca

pozostawił testament. Koniecznie do wniosku należy dodać odpis
skróconego aktu zgonu spadkodawcy, odpisy skróconych aktów
urodzenia dzieci zmarłego i aktów małżeństwa zamężnych córek
(chodzi o ustalenie pokrewieństwa), a także aktu małżeństwa
wdowy czy wdowca.

Czy złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku jest

bezpłatne?

Nie. Od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku pobiera się

wpis stały w wysokości 50 zł. Wniosek należy opłacić znakiem
opłaty sądowej lub przelewem.

Vademecum prawno-administracyjne

www.bio.tomaszow.info

74

Wzór nr 5 ZARZUTY PRZECIWKO NAKAZOWI ZAPŁATY
W POSTĘPOWANIU NAKAZOWYM

Opole, dnia 10 lipca 2007 r.

Do

Sądu Rejonowego

Wydział Cywilny

w Opolu

Powód: Władysław Groński,
zam. w Krapkowicach, ul. Stroma 9 m. 3.
Pozwany: Anatol Wawrzyński,
zam. w Opolu, ul. Bytomska 28 m.7.

Sygn. akt N 31/07

Wartość przedmiotu sporu: 2 000 zł.

ZARZUTY

pozwanego Anatola Wawrzyńskiego przeciwko nakazowi zapłaty

Zgłaszam zarzuty
przeciwko nakazowi zapłaty Sądu Rejonowego z dnia 1 lipca 2007 r., doręczonemu mi
w dniu 5 lipca 2007 r., i nakazującemu mi zapłatę powodowi Władysławowi
Grońskiemu kwotę 2 000 zł z odsetkami oraz z kosztami procesu, z wnioskiem o:

1)

uchylenie nakazu zapłaty,

2)

oddalenie powództwa;

3)

przyznanie mi od powoda kosztów procesu według norm przypisanych.

Jednocześnie wnoszę o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty.

Uzasadnienie

Przyznaję, że pożyczyłem od powoda kwotę 2 000 zł, co potwierdziłem

w przedstawionym przez niego pokwitowaniu. Termin zwrotu pożyczonej kwoty jednak
został zmieniony w ten sposób, ze zwrot pożyczki miał nastąpić do dnia 31 października
2007r., co powód w pozwie przemilczał.

Dowód: świadek Magdalena Wawrzyńska, zam. w Opolu, ul. Ozimska 26.
W tej sytuacji żądanie powoda jest przedwczesne. Z tych względów uzasadnione są

wnioski przytoczone wyżej.

Anatol Wawrzyński

Załącznik:
odpis zarzutów

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

75

W jakim terminie, do jakiego sądu można wnieść zarzuty?

W postępowaniu nakazowym zarzuty od nakazu zapłaty można

wnieść w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu.

Pismo zawierające zarzuty wnosimy do sądu, który wydał

nakaz zapłaty.

Co powinno zawierać pismo z zarzutami od nakazu zapłaty?

W piśmie zawierającym zarzuty pozwany powinien:

o

wskazać, czy zaskarża nakaz w całości czy w części,

o

przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy
zgłosić przed wdaniem się w spór,

o

pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu,

o

okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie.

Należy pamiętać o wniesieniu zarzutów na formularzu
urzędowym, jeśli na takim formularzu wniesiony został pozew.

Czy od wniesienia zarzutów pobierana jest opłata?

Tak.

Od

zarzutów

od

nakazu

zapłaty

wydanego

w postępowaniu nakazowym pobiera się ¾ opłaty podstawowej
i oblicza się ją w następujący sposób: wartość przedmiotu sporu
mnoży się przez 5% a następnie mnoży przez ¾ (np. Jan Z.
dostał nakaz, zobowiązujący go do zapłaty 16.000 zł na rzecz
Piotra B. Aby wnieść zarzuty Jan Z. musi wnieść 200 zł opłaty.
16.000 zł x 5% x ¾ = 200 zł).

W jaki sposób sąd może rozpatrzeć zarzuty?

Sąd odrzuci zarzuty wniesione po upływie terminu lub

z innych przyczyn niedopuszczalne oraz zarzuty, których braków
pozwany nie usunął w terminie.

Vademecum prawno-administracyjne

www.bio.tomaszow.info

76

W

przypadku

prawidłowego

wniesienia

zarzutów

przewodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie ich
powodowi.

Po

przeprowadzeniu

rozprawy

sąd

wydaje

wyrok,

w którym nakaz zapłaty w całości lub części utrzymuje w mocy
albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też
postanowieniem pozew odrzuca lub umarza postępowanie.

W sytuacji cofnięcia zarzutów sąd, jeżeli nie uzna cofnięcia za

niedopuszczalne, orzeka postanowieniem, że nakaz zapłaty
pozostaje w mocy.

W postępowaniu upominawczym sprzeciw od nakazu zapłaty

można wnieść w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia
nakazu.

Pismo zawierające sprzeciw wnosimy do sądu, który wydał

nakaz zapłaty. W przypadku nakazu wydanego przez referendarza
sądowego, sprzeciw wnosimy do sądu, przed którym wytoczono
powództwo.

Co powinno zawierać pismo zawierające sprzeciw od nakazu

zapłaty?

W piśmie zawierającym sprzeciw pozwany powinien:

o

wskazać, czy zaskarża nakaz w całości czy w części,

o

przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy

zgłosić przed wdaniem się w spór,

o

pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu,

o

okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie.

Należy pamiętać o wniesieniu zarzutów na formularzu
urzędowym, jeśli na takim formularzu wniesiony został pozew.

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

77

Wzór nr 6 SPRZECIW OD NAKAZU ZAPŁATY W
POSTEPOWANIU UPOMINAWCZYM

Częstochowa, dnia 16 lipca 2007 r.

Do

Sądu Rejonowego

Wydział Cywilny

w Częstochowie

Powódka: Ewa Bojarska,
zam. w Częstochowie, ul. Ogrodowa 2.
Pozwana: Katarzyna Kurzawa,
zam. w Częstochowie, ul. Marynarska 76.

Sygn. akt I 1V 10/07

SPRZECIW

od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

Od nakazu zapłaty z dnia 8 lipca 2007 r., wydanego przez Sąd

Rejonowy, doręczonego mi w dniu 10lipca 2007 r., wnoszę sprzeciw
z wnioskiem o:

1)

oddalenie powództwa,

2)

zasądzenie od Ewy Bojarskiej na moją rzecz kosztów procesu według
norm przepisanych,

3)

wezwanie

na

rozprawę

ś

wiadka

Bronisława

Flisa,

zam.

w Częstochowie, ul. Różana 8.

Uzasadnienie

śą

danie powódki zgłoszone w pozwie jest bezzasadne. Przyznaję, że

pożyczyłam od powódki kwotę 3 000 zł na czas do 30 listopada 2006 r. wbrew
twierdzeniom powódki wyjaśniam, że pożyczona kwotę zwróciłam
w obecności Bronisława Flisa, naszego wspólnego znajomego.

Dowód: świadek Bronisław Flis, Częstochowa, ul. Różana 8.
Z tych względów sprzeciw jest uzasadniony.

Katarzyna Kurzawa

Załącznik:
odpis pisma

Vademecum prawno-administracyjne

www.bio.tomaszow.info

78

Czy od wniesienia sprzeciwu pobierana jest opłata?

Nie. Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu

upominawczym, w odróżnieniu od zarzutów, nie podlega
opłacie.

W jaki sposób sąd może rozpatrzeć sprzeciw?

Sąd odrzuci sprzeciw wniesiony po upływie terminu lub

z innych przyczyn niedopuszczalny oraz sprzeciw, których
braków pozwany nie usunął w terminie.

W przypadku prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz

zapłaty

traci

moc

(w

części

zaskarżonej

sprzeciwem)

a przewodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie
sprzeciwu powodowi.

Literatura źródłowa:

1.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. - kodeks cywilny (Dz. U. 1964, Nr
16, poz. 93 z późn. zm.).

2.

Ustawa z dnia 17 listopada 1964r. – kodeks postępowania cywilnego
(Dz. U. 1964, Nr 43, poz. 296 z późn. zm.).

3.

Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca
2005 r.(Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398, z późn. zm.)

4.

Bugaja – Storczyk D., Gola A., Pietrzkowski H., śyznowski T., Wzory
pism

procesowych

w

sprawach

cywilnych,

gospodarczych

i rejestrowych, Wydawnictwo prawnicze Lexis Nexis, Warszawa
2006.

Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

79