Blacharz_721[01]_O1.05

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania pomiarów

warsztatowych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Zamienność części w budowie maszyn

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Wymiary, tolerancje i pasowania

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Podstawy teoretyczne wykonywania pomiarów

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Klasyfikacja przyrządów

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. UŜytkowanie, konserwacja, przechowywanie i dobór przyrządów

pomiarowych

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Pomiar wielkości geometrycznych

5.7.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie blacharz.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym

uwzględnieniem

aktywizujących

metod

nauczania,

samokształcenia

kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.

W  podrozdziale  Poradnika  dla  ucznia:  Materiał  nauczania,  treści  kształcenia  zostały
omówione  w  sposób  ogólny.  Podany  zasób  wiadomości  róŜnych  zagadnień  powinien  być
wystarczający  dla  kaŜdego  przyszłego  blacharza.  Szczegółowe  wiadomości  uczeń  będzie
poznawał na kolejnych zajęciach.

Nauczyciel powinien pomóc uczniowi przy doborze treści nauczania, wskazując zagadnienia,
zarówno te szczególnie waŜne, jak i pomocnicze - potrzebne w wykonywaniu czynności
przewidzianych dla zawodu blacharz.

Pomocne w prowadzeniu zajęć mogą okazać się zestawy pytań zamieszczonych w Poradniku
dla ucznia, w podrozdziałach Pytania sprawdzające, z których uczeń moŜe skorzystać
w dwojaki sposób:

−

zapoznać  się  z  pytaniami  przed  przystąpieniem  do  pracy  z  podrozdziałem  Materiał
nauczania  -  poznając  w  ten  sposób  wymagania  wynikające  z  potrzeb  zawodu,  a  po
opanowaniu  wskazanych  treści  odpowiedzieć  na  zadane  pytania,  by  sprawdzić  stan
swojej gotowości do wykonywania ćwiczeń,

−

zapoznać się z pytaniami i odpowiedzieć na nie po pracy z podrozdziałem Materiał
nauczania - sprawdzając w ten sposób stan swojej gotowości do wykonywania ćwiczeń.

Wybór naleŜy do ucznia.
W Poradniku dla ucznia podano po kilka propozycji ćwiczeń do kaŜdej części materiału

nauczania. Te same ćwiczenia zamieszczone zostały w Poradniku dla nauczyciela.

Nauczyciel moŜe wykorzystać wszystkie ćwiczenia lub wybrać określone ćwiczenia
i przeprowadzić je:

−

zgodnie z podanymi wskazówkami,

−

na stanowisku wyposaŜonym w podane środki dydaktyczne.

Nauczyciel moŜe równieŜ przedstawić swoje propozycje i przeprowadzić ćwiczenia.

Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń ma moŜliwość sprawdzenia poziomu

postępów w nauce, odpowiadając na pytania podane w podrozdziale Sprawdzian postępów.

Według tego samego zestawu pytań, nauczyciel dokonuje oceny wiedzy i umiejętności

ucznia.

Uczeń powinien w tym celu samodzielnie:

−

przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi,

−

zakreśla odpowiedź, wstawiając X w odpowiednim miejscu – pod napisem TAK lub NIE.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Nauczyciel obserwuje postępy ucznia. Po dokonaniu przeglądu zakreślonych

odpowiedzi, określa pytania, na które uczeń nie potrafił odpowiedzieć prawidłowo.
Zakreślenia pod zapisem NIE wskazują braki w wiedzy ucznia, informują równieŜ, jakich
treści jeszcze dobrze nie opanował. Oznacza to, Ŝe uczeń musi nauczyć się tych treści.

Poznanie  przez  ucznia  określonej  wiedzy  o  wykonywaniu  pomiarów  warsztatowych  będzie
stanowiło  dla  nauczyciela  podstawę  przeprowadzenia  sprawdzianu  poziomu  przyswojonych
wiadomości  i  ukształtowanych  umiejętności.  W  tym  celu  nauczyciel  moŜe  posłuŜyć  się
zamieszczonymi w rozdziale 6 zadaniami testowymi.

W tym rozdziale podano równieŜ:

−

klucz odpowiedzi,

−

instrukcję dla nauczyciela, w której omówiono czynności nauczyciela podczas
przeprowadzania sprawdzianu,

−

instrukcję dla ucznia, w której omówiono czynności ucznia podczas przeprowadzania
sprawdzianu,

−

przykładową kartę odpowiedzi, w której, w odpowiednich miejscach uczeń wpisuje
odpowiedzi na pytania.

Schemat układu jednostek modułowych

721[01].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz

ochrony środowiska

721[01].O1

Podstawy techniczne

blacharstwa

721[01].O1.03

Analizowanie pracy prostych

układów elektrycznych

721[01].O1.02

Posługiwanie się dokumentacją

techniczną

721[01].O1.04

Rozpoznawanie materiałów

i podstawowych technik

wytwarzania

721[01].O1.05

Wykonywanie pomiarów

warsztatowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

stosować układ jednostek SI,

–

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu fizyki,

–

obsługiwać komputer na poziomie podstawowym,

–

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

–

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

–

wykonywać proste działania matematyczne,

–

posługiwać się kalkulatorem,

–

oceniać jakość wykonywanej pracy,

–

interpretować związki wyraŜone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,

–

znać i przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

czytać rysunki wykonawcze części maszyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróŜnić rodzaje wymiarów liniowych,

−

określić wymiar tolerowany,

−

dokonać zamiany tolerowania symbolowego na liczbowe,

−

określić pasowanie na podstawie oznaczenia i wartości luzów,

−

wyjaśnić pojęcie mierzenia i sprawdzania,

−

rozróŜnić metody pomiarowe,

−

sklasyfikować przyrządy pomiarowe,

−

określić właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych,

−

dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania elementów konstrukcyjnych
z blachy,

−

zmierzyć podstawowe wielkości geometryczne,

−

zinterpretować wyniki pomiarów,

−

zakonserwować i przechować przyrządy pomiarowe,

−

posłuŜyć się Polskimi Normami, dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną,

−

skorzystać z katalogów i poradników,

−

zorganizować stanowisko do pomiarów zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny
pracy i wymaganiami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Blacharz 721[01]

Moduł:

Podstawy techniczne blacharstwa 721[01].O1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie pomiarów warsztatowych 721[01].O1.05

Temat: Dobieranie narzędzi pomiarowych

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności doboru narzędzi pomiarowych i metod

pomiarowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

wyjaśnić pojęcie mierzenia i sprawdzania,

−

rozróŜnić metody pomiarowe,

−

sklasyfikować przyrządy pomiarowe,

−

określić właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych,

−

dobrać narzędzia pomiarowe,

−

zorganizować stanowisko do pomiarów zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny
pracy i wymaganiami ergonomii.

Metody nauczania–uczenia się:

−

miniwykład,

−

pokaz,

−

wiczenia praktyczne,

−

dyskusja w grupie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w małych zespołach.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:

−

narzędzia pomiarowe,

−

normy dotyczące narzędzi pomiarowych,

−

katalogi narzędzi,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Czas: 90 min.

Przebieg:

1.  Wprowadzenie.
2.  Omówienie celów zajęć.
3.  Plan zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

A. Mierzenie i sprawdzanie:

−

nauczyciel wyjaśnia pojęcie mierzenia i sprawdzania, wyjaśnia znaczenie mierzenia oraz
sprawdzania,

−

uczniowie otrzymują katalogi narzędzi pomiarowych, poradniki,

−

uczniowie pracując indywidualnie wypisują znaczenie pojęć: mierzenie i sprawdzanie.

B. Klasyfikacja narzędzi pomiarowych:

wstęp – naleŜy scharakteryzować uczniom klasyfikację narzędzi pomiarowych,

−

uczniowie otrzymują katalogi narzędzi pomiarowych, poradniki, narzędzia pomiarowe,

−

uczniowie pracując samodzielnie wypisują przy nazwie wskazanych narzędzi
pomiarowych ich dokładność oraz przeznaczenie,

−

pracując w grupie uczniowie sporządzają wspólnie tabelę wymagań dotyczących
organizacji stanowiska pomiarowego.

W trakcie tworzenia tabeli nauczyciel zwraca uwagę uczniom na funkcje i zadania
poszczególnych przyrządów pomiarowych.

C. Dobieranie narzędzi pomiarowych:

−

uczniowie dobierają narzędzia do pomiarów wskazanych przez nauczyciela,

−

uczniowie dobierają narzędzia do pomiarów wymiarów zewnętrznych,

−

uczniowie dobierają narzędzia do pomiarów wymiarów wewnętrznych,

Podsumowanie:

−

uczniowie uzasadniają znaczenie pomiarów warsztatowych,

−

wskazują korzyści wynikające ze stosowania narzędzi pomiarowych,

−

wymieniają podstawowy podział narzędzi pomiarowych,

−

wymieniają wymagania dotyczące organizowania stanowiska do pomiarów zgodnie
z przepisami bhp i wymaganiami ergonomii.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Do pomiaru wymiarów przedstawionych na rysunku wykonawczym przedmiotu, wskazanym
przez nauczyciela, dobierz narzędzia pomiarowe i uzasadnij ich dobór.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Blacharz 721[01]

Moduł:

Podstawy techniczne blacharstwa 721[01].O1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie pomiarów warsztatowych 721[01].O1.05

Temat: Pomiary elementów konstrukcyjnych z blachy

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności planowania i organizowania pomiarów elementów

konstrukcyjnych z blachy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zebrać niezbędne informacje do wykonania zadania,

−

czytać rysunek wykonawczy,

−

korzystać z tablic, układu tolerancji, poradników,

−

dobrać narzędzia pomiarowe w zaleŜności od wymaganej dokładności pomiarów,
kształtów, wielkości mierzonych elementów,

−

prawidłowo dokonać pomiarów elementu przedstawionego na rysunku wykonawczym za
pomocą poleconych narzędzi pomiarowych,

−

interpretować wyniki pomiarów.

Celem zajęć jest kształtowanie następujących umiejętności:

−

dokonywania pomiarów wymiarów liniowych i kątów,

−

planowania i organizowania własnej pracy,

−

rozwiązywania problemów w sposób twórczy,

−

samooceny własnej pracy,

−

współdziałania w zespole,

−

wyszukiwanie i wykorzystanie informacji z róŜnych źródeł.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w małych zespołach.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz,

−

metoda tekstu przewodniego,

−

dyskusja w grupie.

Środki dydaktyczne:

−

narzędzia pomiarowe,

−

instrukcje,

−

stoły pomiarowe

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

Czas: 135 min.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu zajęć przez nauczyciela,
zaznajomienie uczniów z pracą – metodą tekstu przewodniego.

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
Ć

wiczenie praktyczne:

Dokonaj pomiaru elementu dostarczonego przez nauczyciela.
Zanim przystąpisz do planowania i organizowania oraz wykonania ćwiczenia,
odpowiedz na pytania:
1.  Jakie informacje zawarte są na rysunku wykonawczym?
2.  Na czym polega mierzenie?
3.  Jakie są metody pomiarowe?
4.  Od czego zaleŜy dobór narzędzi pomiarowych?
5.  Jak powinno być zorganizowane stanowisko pomiarowe?
6.  Jakich informacji będziesz potrzebował do wykonania ćwiczenia?

PLANOWANIE

Zaplanuj działania, które pozwolą Ci prawidłowo wykonać ćwiczenie:
1.  Jakimi kryteriami będziesz kierował się przy doborze narzędzi pomiarowych?
2.  Jakie dodatkowe narzędzia będą Ci potrzebne do wykonania pomiarów?
3.  Z jakich normatywów, będziesz korzystał w czasie wykonywania ćwiczenia?
4.  W jakiej kolejności będziesz przeprowadzał pomiary?

Przedstaw przebieg ćwiczenia i zestawienie narzędzi pomiarowych.

Zaproponuj sposób zestawienia wyników pomiarów i oceny ich zgodności z rysunkiem

wykonawczym zgodnie z przyjętą przez ciebie kolejnością dokonania pomiarów (tabelę).

ORGANIZOWANIE

Zorganizuj stanowisko pomiarowe do wykonania ćwiczenia:
1.  Przedstaw swoje dotychczasowe działania związane z organizacją stanowiska.
2.  Sprawdź czy prawidłowo dobrałeś narzędzia pomiarowe i pomocnicze.
3.  Zweryfikuj swoje dotychczasowe działania i podejmij decyzję o ewentualnych zmianach.

WYKONANIE

Zwróć  uwagę  na  prawidłowe  zamocowanie  narzędzia  pomiarowego  lub  przedmiotu
w odpowiednim uchwycie:
1.  Na stanowisku pomiarowym nie powinny znajdować się zbędne przedmioty.
2.  Dbaj o czystość mierzonych przedmiotów i narzędzi pomiarowych.
3.  Sprawdź stan techniczny, prawidłowość regulacji narzędzi pomiarowych, którymi się

posługujesz.

4.  Dokładnie odczytuj wskazania narzędzi pomiarowych, unikaj błędów pomiarowych.
5.  Dla sprawdzenia prawidłowości wyniku, powtórz pomiar.
6.  Zapisz wartości uzyskanych wyników w tabeli pomiarów.

SPRAWDZANIE

Przeanalizuj wykonanie ćwiczenia i przedstaw swoje wnioski:
1.  Czy udało Ci się wykonać ćwiczenie bezbłędnie?
2.  Jakich błędów przy wykonywaniu ćwiczenia mogłeś uniknąć? Z czego one wynikały?
3.  Czy prawidłowo zaplanowałeś przebieg wykonania ćwiczenia?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ANALIZA

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  ćwiczenia  sprawiły  im  najwięcej
trudności.  Nauczyciel  podsumowuje  całe  ćwiczenie,  wskazuje,  jakie  nowe,  waŜne
umiejętności  zostały  wykształcone,  jakie  wystąpiły  nieprawidłowości  i  jak  ich  unikać
w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Organizacja laboratoriów pomiarowych i opisz
ich zadania.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

Załącznik 1
Instrukcja dla ucznia

Zapoznaj się dokładnie z tematem ćwiczenia i rysunkiem wykonawczym

przedstawionego przedmiotu. Zwróć uwagę na czas przeznaczony na jego wykonanie.

Pamiętaj,  Ŝe  będziesz  oceniany  za  umiejętność  organizacji  stanowiska  pracy,  prawidłowość
doboru  i  posługiwania  się  narzędziami  pomiarowymi,  staranność  dokonywania  pomiarów,
umiejętność  wyszukiwania  i  wykorzystania  niezbędnych  informacji  (literatura,  tablice),
samodzielność wykonania zadania.

Czytaj uwaŜnie wszystkie polecenia i uwagi skierowane do Ciebie w przedstawionym

tekście.  Szczególnie  uwaŜnie  przeczytaj  i  udziel  ustnych  odpowiedzi  na  pytania  prowadzące
zawarte  w  fazach  tekstu  przewodniego.  Pytania  te  lub  zagadnienia  do  przemyślenia
poprowadzą  Cię  do  prawidłowego  wykonania  ćwiczenia.  Postępuj  zgodnie  z  sugestiami
nauczyciela starając się wykonać ćwiczenie samodzielnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Załącznik 2

Przykładowy arkusz zgodności wymiarów elementu z wymaganiami rysunku wykonawczego,
który otrzymuje uczeń po wykonaniu ćwiczenia.

Karta zgodności wymiarów elementu z rysunkiem wykonawczym

Wymiar

Zgodność z rysunkiem

(T – tak , N – nie )

+0,1

−

-0,1

Ø5

Ø3

+0,2

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.ĆWICZENIA

5.1. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania

pomiarów warsztatowych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oceń czy stanowisko pomiarowe wskazane Ci przez nauczyciela w pracowni szkolnej

(lub widoczne na planszy), zorganizowane jest zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa
i higieny pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opisać jakie warunki powinny panować w pomieszczeniu, w którym znajduje się

stanowisko pomiarowe,

2) ocenić poprawność ułoŜenia elementów do mierzenia i narzędzi pomiarowych na

stanowisku pomiarowym,

3) wskazać zauwaŜone nieprawidłowości na stanowisku pomiarowym,
4) opisać zagroŜenia występujące na wskazanym stanowisku pomiarowym.

Zlecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy dla stanowiska pomiarowego,

–

obowiązujące normatywy dotyczące pomiarów warsztatowych,

–

stanowisko pomiarowe z elementami do mierzenia i narzędziami pomiarowymi,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca organizowania stanowiska pomiarowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Zamienność części w budowie maszyn

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zidentyfikuj współpracujące elementy i dobierz je z odpowiednich grup selekcyjnych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zidentyfikować współpracujące elementy,
2)  zidentyfikować tolerowane wymiary,
3)  na podstawie dokumentacji technologicznej przydzielić elementy do grup selekcyjnych,
4)  dobrać elementy z odpowiednich grup selekcyjnych,
5)  połączyć elementy,
6)  sprawdzić jakość połączenia,
7)  krótko uzasadnić dobór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

współpracujące elementy wykonane w róŜnych grupach selekcyjnych,

−

narzędzia pomiarowe,

−

dokumentacja technologiczna, poradniki,

−

Polska Norma,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zamienności części w budowie maszyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Wymiary, tolerancje i pasowania

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dla wymiarów detalu przedstawionego na rysunku wykonawczym dostarczonym przez

nauczyciela, oblicz wymiary graniczne, odchyłki graniczne i tolerancje.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zidentyfikować dany wymiar,
2)  zidentyfikować pole tolerancji i klasę dokładności,
3)  odszukać w tablicach odchyłki dla danego wymiaru,
4)  zapisać odchyłki,
5)  obliczyć wymiary graniczne,
6)  zapisać wyniki obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

rodki dydaktyczne:

−

Polska Norma,

−

kalkulator,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca wymiarów, tolerancji i pasowań.

Ćwiczenie 2

Dla wymiaru Ø

−

określ wymiary graniczne B i A oraz przedstaw to w układzie

graficznym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obliczyć wymiar graniczny górny B,

2) obliczyć wymiar graniczny dolny A,

3) zapisać wyniki obliczeń,

4) przedstawić wykonane obliczenia w układzie graficznym,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

rodki dydaktyczne:

−

Polska Norma,

−

kalkulator,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca wymiarów, tolerancji i pasowań.

Ćwiczenie 3

Dokonaj zamiany zapisu tolerowania symbolowego na liczbowe.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zidentyfikować wymiary danych elementów,
2)  zidentyfikować pola tolerancji i klasy dokładności wymiarów,
3)  odszukać w tablicach odchyłki dla danych wymiarów,
4)  zapisać odchyłki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

rodki dydaktyczne:

−

Polska Norma,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca wymiarów, tolerancji i pasowań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Podstawy teoretyczne wykonywania pomiarów

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie rysunku nr 16, określ podstawowe rodzaje błędów pomiarów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  dokonać analizy rys. 16 (rodzaje błędów pomiarów),
2)  wskazać rodzaje błędów wg prawdopodobieństwa pojawienia się błędów,
3)  wskazać rodzaje błędów wg formy ujęcia liczbowego błędów,
4)  określić rodzaje błędów systematycznych,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

narzędzia pomiarowe i osprzęt,

−

wzorce,

−

uchwyty pomiarowe,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Klasyfikacja przyrządów pomiarowych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz narzędzia pomiarowe do wykonywania pomiarów mieszanych, elementów

wskazanych przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zidentyfikować mierzone wymiary,
2)  określić sposób wykonywania pomiaru,
3)  dobrać odpowiednie narzędzie pomiarowe,
4)  uzasadnić dobór narzędzi pomiarowych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

rodki dydaktyczne:

–

narzędzia pomiarowe róŜnego rodzaju,

–

przykładowe elementy maszyn dostępne w pracowni szkolnej,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca przyrządów pomiarowych.

Ćwiczenie 2

Dobierz narzędzia pomiarowe do wykonania pomiarów detalu, przedstawionego na

rysunku wykonawczym, dostarczonym przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zidentyfikować mierzone wymiary,
2)  określić sposób wykonywania pomiarów,
3)  dobrać odpowiednie narzędzia pomiarowe,
4)  uzasadnić dobór narzędzi pomiarowych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

–

narzędzia pomiarowe róŜnego rodzaju,

–

rysunek wykonawczy detalu,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca przyrządów pomiarowych.

Ćwiczenie 3

Odczytaj wymiar ustawiony na głębokościomierzu suwmiarkowym i głębokościomierzu

mikrometrycznym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  określić dokładność mierzenia przyrządami suwmiarkowymi,
2)  określić dokładność mierzenia przyrządami mikrometrycznymi,
3)  odczytać wymiar ustawiony  na głębokościomierzu suwmiarkowym,
4)  odczytać wymiar ustawiony na głębokościomierzu mikrometrycznym,
5)  zapisać wyniki odczytów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Ś

rodki dydaktyczne:

–

głębokościomierz suwmiarkowy,

–

głębokościomierz mikrometryczny,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca przyrządów pomiarowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6

UŜytkowanie,

konserwacja,

przechowywanie

dobór

przyrządów pomiarowych

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź konserwację przyrządów pomiarowych i przygotuj je do przechowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  dobrać środki zmywające i konserwujące,
2)  zapoznać się z instrukcjami stosowania wyŜej wymienionych środków,
3)  dokładnie umyć środkiem zmywającym wszystkie powierzchnie naraŜone na korozję,
4)  dokładnie wytrzeć do sucha umyte powierzchnie przy pomocy miękkiej szmatki,
5)  nanieść na konserwowane powierzchnie warstwę środka konserwującego,
6)  umieścić przyrząd w oryginalnym futerale lub szufladzie chroniącym przed zakurzeniem

i uszkodzeniami mechanicznymi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

rodki dydaktyczne:

−−−−

narzędzia pomiarowe,

−−−−

rodki zmywające,

−−−−

rodki konserwujące,

−−−−

czyściwo,

−−−−

literatura z rozdziału 7 dotycząca uŜytkowania, konserwacji, przechowywania i doboru
przyrządów pomiarowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7.

Pomiar wielkości geometrycznych

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pomiary za pomocą przyrządów suwmiarkowych, elementów o róŜnych

kształtach, wykonanych z blachy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  dokonać identyfikacji mierzonych wymiarów,
2)  dobrać sposób ustawienia elementu na stanowisku pomiarowym,
3)  wybrać bazę pomiarową,
4)  dobrać narzędzia pomiarowe do wykonania pomiarów i metody pomiarów,
5)  dokonać niezbędnych pomiarów,
6)  zapisać wyniki pomiarów,
7)  zinterpretować wyniki pomiarów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

rodki dydaktyczne:

–

przykładowe elementy do wykonania pomiarów,

–

przyrządy pomiarowe i osprzęt,

–

notatnik,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiarów wielkości wskazanych przez nauczyciela na elementach wykonanych

z blachy. Zastosuj w tym celu przyrządy mikrometryczne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  dokonać identyfikacji mierzonych wymiarów,
2)  dobrać sposób ustawienia elementu na stanowisku pomiarowym,
3)  wybrać bazę pomiarową,
4)  dobrać narzędzia pomiarowe i metody pomiarów,
5)  dokonać niezbędnych pomiarów,
6)  zapisać wyniki pomiarów,
7)  zinterpretować wyniki pomiarów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

rodki dydaktyczne:

–

przykładowe elementy do wykonania pomiarów,

–

przyrządy pomiarowe i osprzęt,

–

notatnik,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Sprawdź za pomocą promieniomierzy promienie, oraz zaokrąglenia wypukłe i wklęsłe

wskazanych elementów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zidentyfikować sprawdzane promienie i zaokrąglenia,
2)  dobrać odpowiedni promieniomierz,
3)  dokonać sprawdzenia promieni,
4)  zinterpretować wynik sprawdzenia,
5)  dokonać sprawdzenia zaokrąglenia wypukłego i wklęsłego,
6)  zinterpretować wynik sprawdzenia,
7)  dokonać oceny wykonania danego elementu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

rodki dydaktyczne:

–

przykładowe elementy do wykonania pomiarów,

–

promieniomierze,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Za pomocą mikrometru do pomiaru gwintów, dokonaj pomiaru średnicy podziałowej,

rednicy wewnętrznej i średnicy zewnętrznej gwintu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zidentyfikować mierzony gwint,
2)  dobrać metodę pomiaru,
3)  dobrać odpowiedni przyrząd pomiarowy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) uzasadnić powyŜszy wybór,
5) dokonać niezbędnych pomiarów średnicy podziałowej, wewnętrznej i zewnętrznej

gwintu,

6) zinterpretować uzyskane wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

rodki dydaktyczne:

–

elementy gwintowane,

–

narzędzia pomiarowe z osprzętem,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Za pomocą kątomierza uniwersalnego, dokonaj pomiaru kątów elementów wykonanych

z blachy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  dobrać uchwyty pomiarowe,
2)  zidentyfikować mierzone powierzchnie,
3)  dobrać przyrządy pomiarowe i metodę pomiaru,
4)  dokonać pomiaru kątów,
5)  zapisać i zinterpretować wyniki pomiarów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

rodki dydaktyczne:

–

przykładowe elementy z blachy,

–

uchwyty pomiarowe,

–

kątomierz uniwersalny,

–

notatnik,

–

przybory do pisania,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie pomiarów
warsztatowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1–3, 5, 8–10, 11–14, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 4, 6, 7, 15, 16, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań - uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający - za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny - za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry - za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry - za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi

1.c, 2.b, 3.a, 4.d, 5.c, 6.c, 7.b, 8.b, 9.a, 10.d, 11.a, 12.c, 13.b,

14.c, 15.a, 16.c, 17.b, 18.b, 19.d, 20.a.

Plan testu 1

zad.

Cel operacyjny

(mierzalne osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom
wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić wymiar tolerowany

Dokonać zamiany tolerowania
symbolowego na liczbowe

RozróŜnić rodzaje wymiarów liniowych

Zmierzyć podstawowe wielkości
geometryczne

RozróŜnić rodzaje wymiarów liniowych

Określić pasowanie na podstawie
oznaczenia i wartości luzów

Określić wymiar tolerowany

Określić właściwości metrologiczne
przyrządów pomiarowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sklasyfikować przyrządy pomiarowe

10.

Wyjaśnić pojęcie mierzenia i
sprawdzania

11.

RozróŜnić metody pomiarowe

12.

Zinterpretować wyniki pomiarów

13.

Zakonserwować i przechować
przyrządy pomiarowe

14.

Sklasyfikować przyrządy pomiarowe

15.

PosłuŜyć się Polskimi Normami,
dokumentacją konstrukcyjną
i technologiczną

16.

Zmierzyć podstawowe wielkości
geometryczne

17.

Określić właściwości metrologiczne
przyrządów pomiarowych

18. RozróŜnić metody pomiarowe

19.

Dobrać przyrządy pomiarowe do
pomiaru i sprawdzania elementów
konstrukcyjnych z blachy

20.

Zmierzyć podstawowe wielkości
geometryczne

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6.  Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania testu (rozładuj

niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12.  Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych - niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 20 zadań dotyczących wykonywania pomiarów warsztatowych. Są to

zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, zaznaczając prawidłową

odpowiedź X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową,

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zamienność technologiczna części w budowie maszyn polega na

a)  wymianie części bez dodatkowych operacji,
b)  kojarzeniu elementów z odpowiednich grup selekcyjnych,
c)  wykonaniu  dodatkowej  obróbki  w  celu  usunięcia  niekorzystnego  zbiegu  odchyłek

wymiarów w danym zespole,

d) braku moŜliwości montaŜu pewnej liczby części, gdyŜ ze względów ekonomicznych

tolerancje ich wykonania zostały powiększone.

2. Przy symbolowym zapisie tolerancji wałków i otworów naleŜy stosować

a)  dla wymiarów wewnętrznych (otworów) małe litery,
b)  dla wymiarów zewnętrznych (wałków) małe litery,
c)  wielkość liter (małe/duŜe) nie ma znaczenia,
d)  dla wymiarów zewnętrznych (wałków) duŜe litery.

3. Wymiary, którymi określa się na rysunkach technicznych postać geometryczną części

maszyn, dzieli się na
a)  cztery rodzaje,
b)  dwa rodzaje,
c)  trzy rodzaje,
d)  pięć rodzajów.

4. Odchyłką zarysu przekroju wzdłuŜnego nie jest

a)  stoŜkowość,
b)  wygięcie,
c)  baryłkowość,
d)  graniastość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Wymiarem mieszanym nazywamy

a)  odległość osi symetrii,
b)  średnicę wałka,
c)  głębokość otworu nieprzelotowego,
d)  szerokość rowka,

6. Pasowania części maszynowych są oznaczane

a)  cyframi,
b)  literami,
c)  literami i cyframi,
d)  umownymi symbolami,

7. Wymiary graniczne dla wymiaru tolerowanego liczbowo

−

wynoszą

a)  50,12 mm i 50,24 mm,
b)  49,88 mm i 49,76 mm,
c)  50,36 mm i 49,64 mm,
d)  50,00 mm i 50,36 mm,

8. Podziałka noniusza występująca w przyrządach pomiarowych słuŜy do

a)  łatwiejszego dokonywania pomiarów głębokich otworów,
b)  zwiększenia dokładności odczytywania pomiarów,
c)  dokonywania pomiarów wymiarów pośrednich,
d)  mierzenia długich przedmiotów,

9. Wzorcem długości jest

a)  przymiar kreskowy,
b)  promieniomierz,
c)  suwmiarka,
d)  zestaw płytek wzorcowych.

10. Sprawdziany słuŜą do

a)  określania rzeczywistego wymiaru,
b)  pomiaru tolerancji wykonanego przedmiotu,
c)  określania stanu powierzchni,
d)  stwierdzenia czy wymiar jest prawidłowy lub nie.

11. Pomiaru skoku gwintu dokonujemy

a)  przez porównanie go z wzorcem zarysu gwintu,
b)  przymiarem kreskowym,
c)  suwmiarką,
d)  kątownikiem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. Ustawienie noniusza suwmiarki wskazuje wymiar

a)  50,00 mm,
b)  50,50 mm,
c)  50,90 mm,
d)  46,00 mm,

13. Do konserwacji narzędzi pomiarowych stosujemy

a)  smar grafitowy,
b)  wazelinę,
c)  wosk,
d)  terpentynę.

14. Do pomiaru kątów słuŜy:

a)  suwmiarka,
b)  mikrometr,
c)  kątomierz,
d)  czujnik dźwigniowy,

15. Przedstawiony na rysunku znak chropowatości określa

a)  powierzchnię uzyskaną bez zdjęcia warstwy materiału,
b)  powierzchnię uzyskaną dowolnym sposobem obróbki,
c)  powierzchnię uzyskaną metodą galwaniczną,
d)  powierzchnię uzyskaną przez zdjęcie warstwy materiału (na przykład skrawaniem).

16. Odchyłką zarysu przekroju poprzecznego jest

a)  siodłowość,
b)  baryłkowość,
c)  graniastość,
d)  wygięcie,

17. Za pomocą przyrządów mikrometrycznych moŜna dokonywać pomiarów z dokładnością

a)  0,1 mm,
b)  0,01 mm,
c)  0,05 mm,
d)  0,001 mm,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie pomiarów warsztatowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie pomiarów
warsztatowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

14 zadań 1–3, 4, 6, 8–10, 12, 13, 15, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego,

−

6 zadań 5, 7, 11, 14, 16, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań - uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający - za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny - za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry - za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego

Klucz odpowiedzi: 1.b, 2.c, 3.a, 4.b, 5.d, 6.a, 7.c, 8.d, 9.a, 10.b, 11.b, 12.a, 13.b,

14.d, 15.d, 16.c, 17.b, 18.b, 19.b, 20.c.

Plan testu 2

zad.

Cel operacyjny

(mierzalne osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

Określić wymiar tolerowany

RozróŜnić rodzaje wymiarów liniowych

Dobrać przyrządy pomiarowe do
pomiaru i sprawdzania elementów
konstrukcyjnych z blachy

Dokonać zamiany tolerowania
symbolowego na liczbowe

Zmierzyć podstawowe wielkości
geometryczne

Określić właściwości metrologiczne
przyrządów pomiarowych

Określić pasowanie na podstawie
oznaczenia i wartości luzów

Sklasyfikować przyrządy pomiarowe

Wyjaśnić pojęcie mierzenia
i sprawdzania

10.

Zakonserwować i przechować przyrządy
pomiarowe

11.

RozróŜnić metody pomiarowe

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12.

Określić wymiar tolerowany

13.

Zorganizować stanowisko do pomiarów
zgodnie z przepisami bhp i wymaganiami
ergonomii

14. Określić wymiar tolerowany

15. Zinterpretować wyniki pomiarów

16.

Wyjaśnić pojęcie mierzenia
i sprawdzania

17.

PosłuŜyć się Polskimi Normami,
dokumentacją konstrukcyjną
i technologiczną

18.

Określić właściwości metrologiczne
przyrządów pomiarowych

19. Sklasyfikować przyrządy pomiarowe

20.

Dobrać przyrządy pomiarowe do
pomiaru i sprawdzania elementów
konstrukcyjnych z blachy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych,

jakie będą w teście.

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6.  Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania testu (rozładuj

niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych - niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera  20 zadań  dotyczących  wykonywania  pomiarów  warsztatowych, w tym:

−

14 poziomu podstawowego,

−

6 poziomu ponadpodstawowego

2. Do kaŜdego pytania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi. Tylko jedna jest prawdziwa.
3. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a
następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

4. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
5. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

6. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wymiar tolerowany liczbowo składa się

a)  z dwóch wymiarów wyraŜonych liczbami,
b)  z trzech wymiarów wyraŜonych liczbami,
c)  z czterech wymiarów wyraŜonych liczbami,
d)  z pięciu wymiarów wyraŜonych liczbami.

2. Wymiarem pośrednim nazywamy wymiar

a)  średnicy otworu,
b)  długości wałka,
c)  odległość osi symetrii otworów,
d)  głębokość rowka.

3. Pomiaru średnicy podziałowej gwintu moŜna dokonać

a)  mikrometrem do gwintów,
b)  suwmiarką,
c)  przymiarem kreskowym,
d)  sprawdzianem do gwintów.

4. Przy symbolowym zapisie tolerancji wałków i otworów naleŜy stosować

5. Liniałem sinusowym moŜna dokonywać pomiarów

a)  wymiarów wewnętrznych,
b)  wymiarów zewnętrznych,
c)  skoku gwintu,
d)  kątów.

6. Za pomocą przyrządów suwmiarkowych moŜna dokonywać pomiarów z dokładnością

a)  0,1 mm,  0,05 mm,  0,02 mm,
b)  0,01 mm,  0,03 mm,  0,04 mm,
c)  1 mm,  0,5 mm,  1,5 mm,
d)  0,5 mm,  0,001 mm,  0,002mm.

7. Pasowanie według zasady stałego otworu jest to pasowanie utworzone z

a)  wałkiem podstawowym,
b)  wałkiem i otworem podstawowym,
c)  otworem podstawowym,
d)  wymiarem nominalnym wałka.

8. Promieniomierz słuŜy do

a)  sprawdzania szczelin,
b)  sprawdzania skoku gwintów,
c)  sprawdzania kątów,
d)  sprawdzania promieni oraz zaokrągleń wypukłych i wklęsłych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Wzorcem długości jest

a)  przymiar kreskowy,
b)  promieniomierz,
c)  suwmiarka,
d)  zestaw płytek wzorcowych.

10. Do konserwacji narzędzi pomiarowych stosujemy

a)  smar grafitowy,
b)  wazelinę,
c)  wosk,
d)  terpentynę.

11. Metoda pomiarowa porównawcza polega na

a)  bezpośrednim odczytaniu wskazania narzędzia pomiarowego,
b)  na porównaniu mierzonej wartości ze znaną wartością tej samej wielkości,
c)  na wykorzystaniu sprawdzianów szczękowych i tłoczkowych,
d)  na  bezpośrednim  mierzeniu  innych  wielkości  i  wykorzystywaniu  znanej  zaleŜności

tych wielkości od wielkości, której wartość miała być wyznaczona.

12. Wymiar tolerowany określają:

a)  dwa wymiary graniczne,
b)  jeden wymiar graniczny,
c)  trzy wymiary graniczne,
d)  cztery wymiary graniczne.

13. Temperatura w pomieszczeniu, w jakiej powinny odbywać się pomiary wynosi

a)  +18°C,
b)  +20°C,
c)  +22°C,
d)  +25°C.

14. Zamienność częściowa w budowie maszyn stosowana jest w produkcji

a)  jednostkowej,
b)  seryjnej,
c)  seryjnej i masowej,
d)  masowej.

15. Wskazanie mikrometru przedstawionego na rysunku wynosi

a)  21,00 mm,
b)  21,50 mm,
c)  21,75 mm,
d)  21,64 mm,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Odchyłką zarysu przekroju poprzecznego jest

a)  siodłowość,
b)  baryłkowość,
c)  graniastość,
d)  wygięcie.

17. Wartość parametrów chropowatości powierzchni R

i R

podawane są w

a)  mm,
b)  µm,
c)  cm,
d)  nm,

18. Za pomocą przyrządów mikrometrycznych moŜna dokonywać pomiarów z dokładnością

a)  0,1 mm,
b)  0,01 mm,
c)  0,05 mm,
d)  0,001 mm,

19. Podziałka noniusza występująca w przyrządach pomiarowych słuŜy do

20. Do pomiaru kątów słuŜy

a)  suwmiarka,
b)  mikrometr,
c)  kątomierz,
d)  czujnik dźwigniowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie pomiarów warsztatowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem: