mechanik pojazdow samochodowych 723[04] z2 02 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Janusz Górny

Wykonywanie naprawy zespołów napędowych
723[04].Z2.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Andrzej Sadowski
mgr inż. Igor Lange

Opracowanie redakcyjne:
mgr Janusz Górny

Konsultacja:
mgr inż. Gabriela Poloczek

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[04].Z2.02
Wykonywanie naprawy zespołów napędowych, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu mechanik pojazdów samochodowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Budowa zespołów układu napędowego

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Naprawa zespołów układu napędowego

5.2.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych
723[04].

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

723[04].Z2.01

Wykonywanie naprawy

silników samochodowych

723[04].Z2.02

Wykonywanie naprawy

zespołów napędowych

723[04].Z2.07

Wykonywanie pomiarów

diagnostycznych silnika

723[04].Z2.03

Wykonywanie naprawy

układów kierowniczych

723[04].Z2.06

Wykonywanie naprawy układów

chłodzenia, ogrzewania

i klimatyzacji

723[04].Z2

Obsługa i naprawa pojazdów

samochodowych

723[04].Z2.05

Wykonywanie naprawy

podzespołów układu nośnego

samochodu

723[04].Z2.04

Wykonywanie naprawy

układów hamulcowych

723[04].Z2.08

Wykonywanie naprawy elementów

nadwozi pojazdów samochodowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagrożenia i zapobiegać im,

–

stosować jednostki układu SI,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

–

interpretować podstawowe prawa fizyczne,

–

rozpoznawać proste związki chemiczne,

–

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,

–

użytkować komputer,

–

współpracować w grupie,

–

oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom stanowiska pracy i wybranego
zawodu,

–

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

określić funkcje układu napędowego i jego zespołów,

–

wyjaśnić budowę zespołów układu napędowego: sprzęgła, skrzyni biegów, wału
napędowego, mostu napędowego, półosi napędowych i przegubów,

–

dokonać weryfikacji i naprawy sprzęgła,

–

dokonać weryfikacji i naprawy skrzyni biegów,

–

dokonać weryfikacji i naprawy wału napędowego,

–

dokonać weryfikacji i naprawy mostu napędowego,

–

dokonać weryfikacji i naprawy półosi napędowych,

–

ocenić jakość wykonywanych prac,

–

skorzystać z dokumentacji serwisowej i dokumentacji technicznej,

–

zastosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska obowiązujące na
stanowisku pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE LEKCJI

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]

Moduł:

Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
723[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie naprawy zespołów napędowych
723[04].Z2.02

Temat: Przygotowanie samochodu do demontażu manualnej skrzyni biegów.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności planowania czynności związanych z przygotowaniem

do demontażu skrzyni biegów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

określać czynności związane z przygotowaniem do demontażu skrzyni biegów,

–

zorganizować stanowisko pracy,

–

wykonać podstawowe czynności związane z przygotowaniem do demontażu skrzyni
biegów zgodnie z zasadami BHP.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowania i planowania pracy,

–

pracy grupowej,

–

pracy indywidualnej,

–

prezentowania wyników swojej pracy,

–

oceny pracy.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

pokaz filmu wideo,

−

pojazd szkoleniowy,

−

komplet narzędzi,

−

tablice poglądowe,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

uczniowie pracują w grupach 2

−

4 osobowych.

Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest przygotowanie samochodu do demontażu skrzyni biegów.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jaką role spełnia skrzynia biegów w układzie przeniesienia napędu?
2. W jakich miejscach samochodu może być umieszczona skrzynia biegów?
3. Jakie są zasady bezpiecznego demontażu skrzyni biegów?
4. Jakie czynności należy wykonać, aby przygotować samochód do demontażu skrzyni biegów?

Faza II. Planowanie
1. Jakie narzędzia stosujemy do demontażu skrzyni biegów?
2. Jak określamy stanowisko do demontażu skrzyni biegów?
3. Jak ustalamy miejsce zamocowania skrzyni biegów?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach określają miejsce wykonania demontażu skrzyni

biegów.

2. Uczniowie określają narzędzia do demontażu skrzyni biegów.
3. Uczniowie konsultują z nauczycielem sposób zorganizowania stanowiska do demontażu

skrzyni biegów.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie w grupie dobierają narzędzia do demontażu skrzyni biegów.
2. Uczniowie w grupie wykonują następujące czynności:

−

umieszczają samochód na kanale lub podnośniku warsztatowym,

−

podpierają silnik od strony koła zamachowego,

−

odłączają zewnętrzny mechanizm zmiany biegów, wał napędowy, osłonę dolną
komory sprzęgłowej, napęd prędkościomierza, przewody elektryczne i olejowe
dochodzące ewentualnie do skrzyni,

−

odłączają od skrzyni wszelkie przytwierdzone do niej elementy pomocnicze
(siłownik sprzęgła, podpory rozrusznika, układu wydechowego, linek, cięgieł,
przewodów sterujących silnikiem itp.),

−

odkręcają wszystkie śruby łączące skrzynię z silnikiem (obudową koła
zamachowego),

−

demontują elementy mocujące skrzynię do nadwozia lub ramy pojazdu.

3. Uczniowie w grupie prezentują wyniki pracy.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów

wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

2. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel

sprawdza poprawność.

Faza VI. Analiza końcowa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel
powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie wiadomości były poznawane, jakie
wystąpiły błędy i jak ich unikać na przyszłość.
Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Jakie różnice występują pomiędzy
przygotowaniem do demontażu automatycznej i manualnej skrzyni biegów. Informacje zapisz
do zeszytu.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]

Moduł:

Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
723[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie naprawy zespołów napędowych
723[04].Z2.02

Temat: Weryfikacja stanu technicznego sprzęgła ciernego.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności oceny stanu technicznego sprzęgła ciernego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

określać czynności związane z weryfikacją stanu technicznego sprzęgła ciernego,

–

zorganizować stanowisko pracy,

–

wykonać podstawowe czynności związane z weryfikacją stanu technicznego sprzęgła
ciernego.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowania i planowania pracy,

–

pracy grupowej,

–

pracy indywidualnej,

–

prezentowania wyników swojej pracy,

–

oceny pracy.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

pokaz filmu wideo,

−

sprzęgło cierne w obudowie,

−

komplet narzędzi,

−

tablice poglądowe,

−

zestaw narzędzi pomiarowych,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

uczniowie pracują w grupach 2

−

4 osobowych.

Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest weryfikacja stanu technicznego sprzęgła ciernego.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jaką role spełnia sprzęgło w układzie przeniesienia napędu?
2. Jaka jest zasada działania sprzęgła ciernego?
3. Na co należy zwrócić uwagę podczas demontażu sprzęgła ciernego?
4. W jaki sposób przeprowadza się weryfikacje stanu technicznego sprzęgła ciernego?

Faza II. Planowanie
1. Jakie narzędzia pomiarowe stosujemy do weryfikacji stanu technicznego sprzęgła

ciernego?

2. Na czym polega technika pomiarów części sprzęgła ciernego?
3. Które części sprzęgła poddajemy pomiarom?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach określają narzędzia pomiarowe nie zbędne do

weryfikacji stanu technicznego sprzęgła ciernego.

2. Uczniowie określają, jakie części sprzęgła należy poddać pomiarom w celu weryfikacji

stanu technicznego.

3. Uczniowie konsultują z nauczycielem sposób i kolejność przeprowadzania pomiarów.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie w grupie dobierają narzędzia pomiarowe do weryfikacji stanu technicznego

sprzęgła ciernego.

2. Uczniowie w grupie wykonują następujące czynności:

−

szużycia wykładziny i pozostałych elementów sprzęgła.

3. Uczniowie w grupie prezentują wyniki pracy.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów

wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

2. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel

sprawdza poprawność.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel
powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie wiadomości były poznawane, jakie
wystąpiły błędy i jak ich unikać na przyszłość.

Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: jakie czynniki wpływają na żywotność sprzęgła
ciernego.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Budowa zespołów układu napędowego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj warianty konstrukcyjne układów napędowych.

Rozwiązanie konstrukcyjne

Opis usytuowania elementów

1) silnik, 2) sprzęgło, 3) skrzynia biegów, 4) przekładnia główna, 5) wał napędowy, 6) rozdzielacz momentu
obrotowego [1, s. 161].

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić położenie poszczególnych elementów napędowych,
2) określić rozwiązania konstrukcyjne przedstawione na rysunkach,
3) scharakteryzować każde z przedstawionych rozwiązań,
4) zapisać wyniki w tabeli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie.

rodki dydaktyczne:

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Z jakich głównych elementów zbudowane jest sprzęgło dwumasowe?

Rysunek do ćwiczenia 2 [5, s. 34].

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) rozpoznać elementy sprzęgła,
2) zapisać nazwy elementów wskazanych odnośnikami,
3) zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Wykonaj złożenie prostego przegubu krzyżakowego z części składowych.

Wpisz nazwy elementów

1

………………………

Rysunek do ćwiczenia 3 [5, s. 34],

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić nazwy elementów przedstawionych na rysunku,
2) zapisać nazwy w tabeli,
3) określić właściwą kolejność wykonania montażu,
4) wykonać montaż elementów,
5) zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy,
6) zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

przeguby krzyżakowe,

–

uniwersalny zestaw narzędzi monterskich, klucze dynamometryczne,

–

dokumentacja techniczna montażu podzespołów układu napędowego,

–

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Rozłóż na elementy składowe przekładnię główną z kołami stożkowymi.

Wpisz nazwy demontowanych elementów

1

……………………………..

10 ..……………………………
11 ..……………………………
12 ..……………………………
13 ..……………………………
14 ..……………………………
15 ..……………………………

Rysunek do ćwiczenia 4 [5, s. 34].

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją serwisową przekładni głównej,
3) dobrać narzędzia do wykonania demontażu,
4) zaplanować etapy demontażu elementów przekładni głównej,
5) wykonać demontaż elementów przekładni głównej,
6) określić i zapisać nazwy elementów,
7) zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

przekładnie główne,

–

uniwersalny zestaw narzędzi monterskich, klucze dynamometryczne,

–

instrukcje serwisowe,

–

dokumentacja techniczna montażu podzespołów układu napędowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Określ przełożenia w przekładni planetarnej. Ustaw koła i satelity przedstawione na

rysunku połącz liniami z odpowiednimi nazwami włączonych biegów.

duże przełożenie

bieg luzem

bieg bezpośredni

bieg wsteczny

rednie przełożenie

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien objaśnić co oznaczają

szare cieniowania na rysunkach a następnie sposób wykonania ćwiczenia. Uczniowie pracują
samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją
pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy działania przekładni planetarnej,
2) określić włączone biegi na każdym z rysunków,
3) połączyć liniami rysunki przedstawiające ustawienie kół i satelit z odpowiednimi

nazwami włączonych biegów,

4) zaprezentować swoją pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Naprawa zespołów układu napędowego

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wymontuj sprzęgło z układu napędowego pojazdu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania demontażu,
3) zapoznać się z dokumentacją serwisową pojazdu,
4) określić kolejność działań,
5) wykonać demontaż elementów sprzęgła,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

sprzęgła,

–

uniwersalny zestaw narzędzi monterskich,

–

instrukcje serwisowe,

–

tablice poglądowe,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj weryfikację elementów sprzęgła oraz określ zakres naprawy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania weryfikacji,
3) zapoznać się z dokumentacją serwisową pojazdu,
4) określić kolejność działań,
5) wykonać weryfikację sprzęgła,
6) zapisać w notatniku ocenę stanu sprzęgła
7) określić zakres naprawy sprzęgła,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8) opisać w notatniku zakres naprawy sprzęgła,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

sprzęgła,

–

uniwersalny zestaw narzędzi monterskich,

–

przyrządy pomiarowe,

–

instrukcje serwisowe,

–

tablice poglądowe,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykonaj weryfikację wału napędowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania weryfikacji,
3) zapoznać się z dokumentacją serwisową pojazdu,
4) określić kolejność działań,
5) wykonać weryfikację wału napędowego,
6) zapisać w notatniku ocenę stanu wału,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

wały napędowe,

–

uniwersalny zestaw narzędzi monterskich,

–

przyrządy pomiarowe,

–

instrukcje serwisowe,

–

tablice poglądowe,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wykonaj weryfikację mostu napędowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania weryfikacji,
3) zapoznać się z dokumentacją serwisową pojazdu,
4) określić kolejność działań,
5) wykonać weryfikację mostu napędowego,
6) zapisać w notatniku ocenę stanu mostu,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

most napędowy,

−

uniwersalny zestaw narzędzi monterskich,

−

przyrządy pomiarowe,

−

instrukcje serwisowe,

−

tablice poglądowe,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Wykonaj naprawę półosi napędowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania weryfikacji,
3) zapoznać się z dokumentacją serwisową pojazdu,
4) określić kolejność działań,
5) wykonać weryfikację półosi napędowych,
6) zapisać w notatniku ocenę półosi,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

półosie napędowe,

–

uniwersalny zestaw narzędzi monterskich,

–

przyrządy pomiarowe,

–

instrukcje serwisowe,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie naprawy
zespołów napędowych”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. c, 4. a, 5. c, 6. b. 7. d, 8. a, 9. d, 10. b, 11. b,

12. c, 13. c, 14. c, 15. a, 16. a, 17. d, 18. c, 19. a, 20. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić rozwiązanie konstrukcyjne
przenoszenia napędu

Określić zadanie sprzęgła

Rozpoznać rodzaj sprzęgła

Określić zadanie skrzyni biegów

Określić zadanie synchronizatora

Określić

zastosowanie

przekładni

planetarnej

Rozpoznać przekładnie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozpoznać koła zębate

Rozpoznać rozwiązanie konstrukcyjne
układu przenoszenia napędu

10 Zweryfikować sprzęgło

11 Wskazać wykorzystanie zjawiska tarcia

12 Dobrać narzędzia do wykonania montażu

Dobrać urządzenia do wykonania
demontażu

14 Określić zakres naprawy

15 Określić warunki demontażu łożysk

16 Określić zadanie mechanizmu różnicowego

17 Określić zastosowanie przegubu kardana

18 Rozpoznać przeguby

Zweryfikować automatyczną skrzynię
biegów

20 Dobrać grubość podkładki dystansującej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących budowy, działania oraz naprawy układów chłodzenia,

ogrzewania i klimatyzacji. Zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest
prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Czas trwania testu – 45 minut.
9. Maksymalna liczba punktów, jaką można osiągnąć za poprawne rozwiązanie testu

wynosi 20 pkt.

Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości

i umiejętności, jakie zostały ukształtowane w wyniku zorganizowanego procesu kształcenia
w jednostce modułowej Wykonywanie naprawy zespołów napędowych. Spróbuj swoich sił.
Pytania nie są trudne i jeżeli zastanowisz się, to na pewno udzielisz odpowiedzi.

Powodzenia

MATERIAŁY DLA UCZNIA:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zestaw zadań testowych

1. Przeznaczone na rysunku rozwiązanie konstrukcyjne przenoszenia napędu oznacza

1) silnik, 2) sprzęgło, 3) skrzynia biegów, 4) przekładnia
główna, 5) wał napędowy, 6) rozdzielacz momentu
obrotowego

a) silnik z przodu - napęd osi przedniej.
b) silnik z przodu - napęd osi tylnej.
c) napęd na cztery koła.
d) silnik zblokowany ze skrzynią biegów – napęd osi tylnej.

2. Sprzęgło samochodowe jest mechanizmem

a) uniemożliwiającym płynne łączenie i rozłączanie silnika spalinowego z pozostałymi

elementami układu napędowego.

b) umożliwiającym płynne łączenie i rozłączanie silnika spalinowego z pozostałymi

elementami układu napędowego.

c) umożliwiającym stałe połączenie silnika spalinowego z pozostałymi elementami

układu napędowego.

d) umożliwiającym płynne łączenie i rozłączanie elementów układu napędowego.

3. Sprzęgło cierne przedstawione na rysunku to

a) sprzęgło odśrodkowe.
b) sprzęgło pół-odśrodkowe.
c) sprzęgło dwumasowe.
d) klasyczne jednotarczowe.

4. Zmienne przełożenia, odpowiednie do aktualnej prędkości uzyskujemy za pomocą

a) skrzyni biegów.
b) przekładni głównej.
c) hydraulicznego przetwornika momentu obrotowego.
d) sprzęgła samoczynnego.

5. Zadaniem synchronizatora jest

a) rozłączanie sprzęgła.
b) złączanie sprzęgła.
c) płynne sprzęgnięcie koła biegu z jego wałem.
d) płynne rozłączenie koła biegu z jego wałem.

6. Przekładnie planetarne znajdują zastosowanie w

a) manualnej skrzyni biegów.
b) automatycznej skrzyni biegów.
c) przekładni głównej.
d) mechanizmie różnicowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Rysunek przedstawia napęd

a) ślimakowy.
b) z kołami zębatymi walcowymi.
c) z kołami zębatymi stożkowymi zwykłymi.
d) z kołami zębatymi stożkowymi hipoidalnymi.

8. W samochodowych skrzyniach biegów stosuje się koła zębate o uzębieniu

a) hipoidalnym.
b) daszkowym.
c) skośnym.
d) prostym.

9. Układ napędowy zwany klasycznym polega na zastosowaniu silnika

a) skrzyni biegów i przekładni głównej w zwartym bloku przednim.
b) skrzyni biegów i przekładni głównej w zwartym bloku tylnym.
c) z przodu, a skrzyni biegów i przekładni głównej z tyłu.
d) i skrzyni biegów z przodu, a przekładni głównej z tyłu.

10. Rysunek przedstawia kontrolę

a) piasty koła jezdnego.
b) tarczy sprzęgłowej.
c) koła zamachowego.
d) tarczy hamulcowej.

11. Zjawisko tarcia pożądanego wykorzystane jest

a) przegubach napędowych.
b) sprzęgłach tarczowych.
c) przekładniach zębatych.
d) łożyskach ślizgowych.

12. Moment dokręcania połączeń śrubowych podczas montażu sprzęgła jest regulowany

i kontrolowany przez stosowanie
a) różnych długości klucza.
b) kluczy oczkowych.
c) kluczy dynamometrycznych.
d) pokręteł zapadkowych.

13. Przedstawiona na rysunku konstrukcja służy do

a) transportu uszkodzonego samochodu.
b) podnoszenia całego samochodu.
c) demontażu i montażu ciężkich skrzyń biegów.
d) wyładunku kontenerów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14. Podczas naprawy przekładni głównej wymieniamy

a) tylko koło atakujące a drugie regulujemy.
b) tylko koło talerzowe a drugie regulujemy.
c) zawsze koło atakujące i talerzowe jako komplet.
d) zgodnie z zaleceniami w fabrycznej książce napraw.

15. Podstawową zasadą obowiązującą przy demontażu łożysk jest

a) oddziaływanie siłą bezpośrednio na zdejmowany pierścień łożyska.
b) oddziaływanie siłą bezpośrednio na elementy toczne łożyska.
c) oddziaływanie siłą bezpośrednio na drugi pierścień łożyska.
d) nie oddziaływanie siłą bezpośrednią na żaden element łożyska .

16. Zadaniem mechanizmu różnicowego jest

a) rozdzielania napędu pomiędzy dwie półosie obracające się podczas jazdy samochodu

po łuku z różnymi prędkościami.

b) połączenie dwóch półosi obracających się podczas jazdy samochodu po łuku

z różnymi prędkościami.

c) rozłączenie dwóch półosi obracających się podczas jazdy samochodu po łuku

z różnymi prędkościami.

d) regulować prędkość w przekładni głównej.

17. Przegub kardana służy do łączenia wałów

a) obracających się z różnymi prędkościami.
b) ustawionych współosiowo.
c) tworzących kąt rozwarty.
d) tworzących kąt ostry.

18. Rysunek przedstawia

a) łożysko kulkowe.
b) tarczę sprzęgła.
c) przekładnię planetarną.
d) przegub kulkowy.

19. Jeśli w automatycznej skrzyni biegów przekładnia przy zbyt dużej prędkości przetacza

się na niższy bieg to oznacza
a) uszkodzony regulator ciśnienia.
b) zużyte okładziny cierne hamulców i sprzęgieł.
c) za niski lub za wysoki poziom oleju.
d) źle wyregulowane lub uszkodzone cięgna układu wyboru zakresu prędkości.

20. Grubość podkładki dystansowej ustalającej położenie koła atakującego jest

a) dobierana zgodnie z zaleceniami w fabrycznej książce napraw.
b) różnicą wymiaru e i wartości r oznaczonej na kole talerzowym.
c) sumą wymiaru e i wartości r oznaczonej na kole talerzowym.
d) średnią wymiarów e i r.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie naprawy zespołów napędowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punktacja

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY:

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:
1) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie

powinni zdobyć przy realizacji tego modułu,

2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych.

W tym celu zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie
spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Próbę pracy
przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę. Po
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.

Ocenianie:
niedostateczny – do 18 pkt.
dopuszczający – 19 pkt.
dostateczny – 20 pkt.
dobry – od 21 do 22pkt.
bardzo dobry – 23 pkt.

Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:

Wyposażenie na stanowisku

Ilość

samochód osobowy FSO Polonez

skrzynka biegów

ruby mocujące

1kpl.

zabezpieczenia śrub

1kpl.

zestaw narzędzi

1kpl.

lampa przenośna

klucz dynamometryczny

dokumentacja serwisowa

1kpl.

czyściwo

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Informacja dla ucznia

Sprawdź, czy arkusz, który otrzymałeś jest kompletny. Ewentualne braki stron lub inne
usterki zgłoś nauczycielowi.
W PLANIE DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia i numer
stanowiska roboczego.
Zapoznaj się z treścią zadania – próby pracy, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem
i jego wyposażeniem. Masz na to czas – 20 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania
zadania.
Po upływie tego czasu przystępujesz do wykonania zadania.

Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie miejscu
(czas zadania wynosi 180 minut).

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych wskazówek.
Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i może w takim przypadku
przerwać wykonywanie zadania.

Powodzenia

Zadanie
Dokonaj naprawy silnika samochodu FSO Polonez polegającej na wymianie uszczelki
pod głowicą.
Na wykonanie zadania masz 180 minut.

Instrukcja do wykonania zadania

Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:

1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania i dokumentację.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:

a) czynności niezbędne do wykonania zadania,
b) narzędzia, części zamienne,
c) odszukaj w dokumentacji serwisowej wymagane momenty dokręcania.

3. Zgromadź i rozmieść na stanowisku pracy: narzędzia, części zamienne, dokumentacje

serwisową i środki ochrony osobistej.

4. Przygotuj samochód naprawy.
5. Wykonaj wymianę zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony

przeciwpożarowej.

6. Zgłoś nauczycielowi ustawienie momentu dokręcania śrub mocowania głowicy na kluczu

dynamometrycznym.

7. Po zakończeniu pracy uporządkuj stanowisko, oczyść narzędzia i zwróć na miejsce

przechowywania, odpady wrzuć do pojemników.

8. Zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentowania wykonanego zadania.
9. W czasie prezentowania:

a) omów technologię wmontowania skrzynki biegów do samochodu,
b) oceń jakość wykonanej wymiany odnosząc się do treści zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód:

Mechanik pojazdów samochodowych

Symbol cyfrowy:

723 [04]

Oznaczenie tematu:

Oznaczenie zadania:

Wpisuje zdający

Data urodzenia

Nr stanowiska

PESEL

dzień miesiąc rok

PLAN DZIAŁANIA

1. Zapisz wykaz czynności niezbędnych do wmontowania skrzynki biegów.

.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................

2. Zapisz wykaz części, narzędzi niezbędnych do wykonania zadania.

3. Zapisz korzystając z dokumentacji serwisowej momenty dokręcania śrub.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne
Dokonaj wmontowania skrzynki biegów do samochodu FSO Polonez.
Na wykonanie zadania uczeń ma 180 minut.

Obszar

CZYNNOŚCI I KRYTERIA WYKONANIA

Liczba pkt.

0–1

Czynność 1: sporządzenie wykazu czynności koniecznych do
wmontowania skrzynki biegów.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał co najmniej 10
z wymienionych czynności:
–

unieść skrzynkę biegów i ustawić ją we właściwym położeniu
względem silnika,

–

przesunąć do przodu tak, aby wałek sprzęgłowy wszedł w piastę
tarczy sprzęgła i w łożysko kulkowe,

–

przykręcić obudowę sprzęgła do kadłuba silnika,

–

przykręcić rozrusznik do obudowy sprzęgła,

–

podłączyć linkę napędu prędkościomierza do przekładni napędu
prędkościomierza na tylnej pokrywie skrzynki biegów,

–

przymocować poprzeczkę do podłogi,

–

podłączyć do końcówki na wałku głównym skrzynki biegów
przegub elastyczny wału napędowego,

–

zdjąć opaskę specjalną z obwodu przegubu elastycznego,

–

podłączyć dwa przewody do wyłącznika świateł cofania,

–

na dźwignię wyłączania sprzęgła zamontować linkę wyłączania
sprzęgła,

–

podnieść wał napędowy i zamocować wspornik podpory wału
napędowego do podłogi samochodu,

–

przykręcić do obudowy sprzęgła pokrywę,

–

przykręcić rurę wydechową do wspornika,

–

wewnątrz samochodu wcisnąć drążek zmiany biegów do
dźwigni i założyć osłonę dźwigni zmiany biegów.

Czynność 2: sporządzenie wykazu części, narzędzi i przyrządów
potrzebnego do wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał co najmniej 3
z wymienionych:
–

skrzynka biegów,

–

ruby,

–

zabezpieczenia śrub,

–

zestaw kluczy,

–

klucz dynamometryczny,

–

dokumentacja serwisowa.

Czynność 3: odczytanie z dokumentacji serwisowej momentu
dokręcania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał co najmniej:
–

przymocować poprzeczkę do podłogi, dwiema śrubami pod-
kładając poduszki gumowe, podkładki dystansowe, podkładki
płaskie i sprężyste, dokręcić śruby kluczem
dynamometrycznym momentem 26 Nm,

–

podnieść wał napędowy i zamocować wspornik podpory wału
napędowego do podłogi samochodu, dwiema śrubami poprzez
pierścienie izolacyjne, tulejki odległościowe, podkładki płaskie
i sprężyste; dokręcić śruby kluczem dynamometrycznym
momentem 25 Nm,

Suma punktów w obszarze 1 – planowanie

Czynność 4: zgromadzenie niezbędnych części, narzędzi
i przyrządów.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zgromadził:
–

skrzynka biegów, śruby mocujące, zabezpieczenia śrub, zestaw
kluczy,

–

klucz dynamometryczny, dokumentację serwisową.

Czynność 5: sprawdzenie stanu technicznego zgromadzonego
sprzętu i podnośnika.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

organoleptycznie sprawdził stan pobranego sprzętu
i podnośnika.

Czynność 6: dobranie odzieży roboczej

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

przystąpił do wykonywania zadania w kompletnym ubraniu
roboczym.

Suma punktów w obszarze 2 – organizowanie

Czynność 7: przygotowanie samochodu do wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

zabezpieczył pojazd przed zabrudzeniem,

–

podłożył łapy podnośnika.

Czynność 8: Przygotowanie narzędzi.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

przygotował narzędzia do wmontowania skrzyni biegów oraz
klucz dynamometryczny

Czynność 9: ustawił skrzynkę biegów we właściwym położeniu
względem silnika,

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

przygotował skrzynkę biegów i ustawił ją we właściwym
położeniu względem silnika.

Czynność 10: przesunięcie skrzynki biegów.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

przesunął do przodu tak, aby wałek sprzęgłowy wszedł w piastę
tarczy sprzęgła i w łożysko kulkowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 11: zamontowanie obudowy sprzęgła.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

przykręcił obudowę sprzęgła do kadłuba silnika.

Czynność 12: zamontowanie rozrusznika

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

przykręcił rozrusznik do obudowy sprzęgła.

Czynność 13: podłączenie linki napędu prędkościomierza.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

podłączył linkę napędu prędkościomierza do przekładni napędu
prędkościomierza na tylnej pokrywie skrzynki biegów.

Czynność 14: przymocowanie poprzeczki mocującej do podłogi.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

przymocował poprzeczkę do podłogi dwiema śrubami pod-
kładając poduszki gumowe,

–

podkładki dystansowe,

–

podkładki płaskie i sprężyste,

–

dokręcił śruby kluczem dynamometrycznym momentem
26 Nm.

Czynność 15: podłączenie wału napędowego.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

podłączył do końcówki na wałku głównym skrzynki biegów
przegub elastyczny wału napędowego, trzema śrubami z nakręt-
kami. dokręcił nakrętki kluczem dynamometrycznym
momentem 49 Nm.

Czynność 16: podłączenie przewodów świateł cofania.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

podłączył dwa przewody do wyłącznika świateł cofania.

Czynność 17: zamontowanie linki wyłączania sprzęgła.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

na dźwignię wyłączania sprzęgła zamontował linkę wyłączania
sprzęgła.

Czynność 18: przykręcenie rury wydechowej.
Kryterium wykonania: 1 pkt-jeżeli uczeń:
–

Przykręci rurę wydechową do kolektora stosując nową
uszczelkę.

Czynność 19: zamontowanie drążka zmiany biegów

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

wewnątrz samochodu wcisnął drążek zmiany biegów do
dźwigni i założył osłonę dźwigni zmiany biegów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 20: uporządkowanie stanowiska pracy.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

oczyścił narzędzia i odłożył je na wyznaczone miejsce,

–

odłożył na wyznaczone miejsce części zamienne,

–

usunął zabezpieczenia pojazdu,

–

na bieżąco utrzymywał ład i porządek,

–

uporządkował stanowisko pracy.

Czynność 21: sprawdzenie poprawności wykonania wmontowania
skrzynki biegów.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

uruchomi silnik na biegu jałowym,

–

włączy bieg i uzyska poprawność pracy skrzynki biegów.

PREZENTOWANIE

Czynność 22: omówienie sposobu wykonywania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

omówił technologię zamontowania skrzynki biegów.

Czynność 23: ocena jakości wykonanego zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

ocenił jakość wykonanej pracy, zwrócił uwagę na popełnione
błędy.

Suma punktów w obszarze 4 – prezentowanie

RAZEM

Czynność wykonana – 1 pkt., niewykonana – 0 pkt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Kozłowski M.: Mechanik pojazdów samochodowy cz. 1. Vogel, Wrocław 1999
2. Kozłowski M.: Mechanik pojazdów samochodowy cz. 2. Vogel, Wrocław 1999
3. Kozłowski M.: Mechanik pojazdów samochodowy cz. 3. Vogel, Wrocław 1999
4. Kuczyński Z, Michalak W.: Pracownia samochodowa. WSiP, Warszawa 1992
5. Morawski E.: Budowa, eksploatacja, naprawa FSO Polonez. Wydawnictwa Komunikacji

i Łączności WKŁ, Warszawa 2003

6. Morawski E.: Polonez-Budowa, Naprawa, Eksploatacja. Wydawnictwa Komunikacji

i Łączności WKŁ, Warszawa 2003

7. Orzełowski S.: Naprawa i obsługa pojazdów samochodowych WSiP Warszawa 2006
8. Rychter T.: Silniki dwusuwowe pojazdów. WKiŁ, Warszawa 1988
9. Trzeciak K.: Diagnostyka samochodów osobowych. WKiŁ warszawa 1998
10. Zieliński A.: Konstrukcja nadwozi samochodów osobowych i pochodnych. WKiŁ,

Warszawa 1998

Literatura metodyczna

1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Francuz W. M.: Dydaktyka w nowej szkole zawodowej. Wydawnictwo Politechniki

Krakowskiej, Kraków 2004

3. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004
4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji,

Radom 2000

5. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Wyższa Szkoła Inżynierska,

Radom 1995