MATURA 2009 sesja wiosenna
TEMATY DO EGZAMINU WEWNĘTRZNEGO
Z JĘZYKA POLSKIEGO
W II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM
IM. WALEREGO WRÓBLEWSKIEGO W GLIWICACH
LITERATURA
1. Różne oblicza metamorfoz bohaterów literackich. Opracuj temat, odwołując się do
wybranych przykładów.
2. Różne realizacje motywu domu i rodziny w literaturze. Przedstaw je, ilustrując
przykładami literackimi.
3. Utopie i antyutopie. Zaprezentuj sposoby kreacji światów alternatywnych
w literaturze, dokonując analizy wybranych tekstów.
4. Pamiętniki i dzienniki jako specyficzne portrety wewnętrzne bohatera bądź autora.
Opracuj temat, odwołując się do wybranych tekstów.
5. Omów twórczość wybranego pisarza, wskazując, jak w niej funkcjonują motywy
biblijne lub mitologiczne.
6. Odwołując się do wybranych tekstów, przedstaw funkcjonowanie motywu snu
w literaturze.
7. Przedstaw kreacje istot nadprzyrodzonych w literaturze, odwołując się do wybranych
przykładów.
8. Przywołując postacie literackie, wskaż i określ, jak wychowanie oraz wykształcenie
wpłynęły na ich losy i poglądy.
9. Różne sposoby prezentacji postaci dziecięcych w literaturze. Dokonaj ich analizy
i interpretacji, przywołując wybrane teksty.
10. Portrety artystów w literaturze. Przedstaw i zinterpretuj sposób prezentowania tych
postaci.
11. Tragizm ludzkiej odmienności, nieprzystosowania i niespełnienia jako temat
literatury. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów.
12. Przedstaw bohaterów literackich, którzy postępowali wbrew sobie; określ ich
motywacje i scharakteryzuj konsekwencje ich postępowania.
13. Motywy zwierzęce lub roślinne w literaturze. Omów różne sposoby ich
funkcjonowania w wybranych tekstach.
14. Wizje świata w literaturze XX wieku. Przedstaw i porównaj sposoby funkcjonowania
tego motywu w dziełach różnych twórców.
15. Etos rycerski w literaturze. Porównaj sposoby funkcjonowania tego motywu
w różnych utworach.
16. Biografia jako klucz interpretacyjny. Na podstawie wybranych przykładów omów
związki między życiem artysty a jego twórczością.
17. Różne sposoby kreowania świata przedstawionego w literaturze fantastycznej. Omów
zagadnienie na wybranych przykładach.
18. Przedstaw i zinterpretuj sposoby funkcjonowania motywu podróży lub wędrówki
w wybranych tekstach literackich.
19. Wizja miasta w literaturze. Omów realizację tego motywu w wybranych utworach.
20. Funkcja i sposoby ujęcia motywów fantastycznych w literaturze różnych epok. Omów
temat opierając się na wybranych przykładach.
1
21. Różne przejawy buntu w literaturze. Omów zagadnienie, wykorzystując wybrane
teksty.
22. Postawy bierności, odsunięcia się od życia jako temat literatury. Zaprezentuj i oceń
bohaterów przyjmujących je.
23. Przedstaw zjawisko kiczu literackiego na przykładzie romansu brukowego,
przywołując wybrane teksty.
24. Motywy biblijne lub mitologiczne jako inspiracja poezji współczesnej. Zaprezentuj
różne sposoby ich wykorzystania w wybranych wierszach.
25. Bohaterowie literatury wobec Boga. Rozważ problem, porównując wybrane kreacje.
26. Portrety bohaterów postawionych w sytuacjach ekstremalnych. Porównaj różne
wizerunki, wykorzystując wybrane utwory literackie.
27. Portrety Żydów w literaturze. Przedstaw i porównaj sposób ich kreowania
w wybranych utworach.
28. Postacie autentyczne w utworach literackich. Omów sposób ich prezentacji i określ
funkcję, jaką spełniają w tekstach.
29. Historia w oczach świadków. Zaprezentuj i porównaj przedstawienia wydarzeń
zawarte w wybranych utworach literackich.
30. Tragedia holocaustu jako temat literacki. Zaprezentuj i porównaj sposoby ujęcia tego
tematu w wybranych tekstach.
31. Postać władcy w literaturze. Zaprezentuj wybrane realizacje tego motywu i określ ich
funkcje.
32. Motyw śmierci w literaturze. Przedstaw wybrane realizacje i określ ich funkcje.
33. Parabola jako gatunek literacki. Odwołując się do utworów z różnych epok, zwróć
uwagę na sposób kreowania świata i fabuły oraz ich funkcje.
34. Przedstaw i porównaj literackie kreacje zaświatów, odwołując się do wybranych
utworów.
35. Motyw zniewolenia człowieka w literaturze. Zaprezentuj jego realizacje w wybranych
tekstach.
36. Jak twórcy literatury wykorzystują teorie filozofów? Odpowiedz na pytanie,
odwołując się do wybranych utworów.
37. Portrety kobiet w literaturze. Przedstaw wybrane postacie, wskazując podobieństwa
lub różnice w ich kreacjach
38. Korzystając z wybranych dzieł, zaprezentuj, jak twórcy literatury przedstawiają
środowiska młodzieżowe.
39. Orient jako źródło inspiracji dla twórców literatury; omów temat, odwołując się do
wybranych tekstów.
40. Przyczyny i konsekwencje cierpienia w życiu bohaterów literackich. Przedstaw
wybrane postacie i określ, jaką rolę w ich życiu odegrało cierpienie.
41. Bohaterowie literaccy wobec pytań o sens życia. Przywołując wybrane przykłady,
przedstaw, jakie pytania zadają sobie i jak poszukują odpowiedzi na nie.
42. Historia jako motyw literacki. Przedstaw, w jaki sposób wydarzenia historyczne są
prezentowane w wybranych tekstach i określ, jaką funkcję spełniają.
43. Miłość jako temat literatury. Przedstaw i porównaj sposoby pokazywania tego uczucia
w wybranych tekstach.
44. Motyw zdrady w literaturze. Zaprezentuj i porównaj wybrane jego realizacje.
45. „Świat na opak” jako sposób przedstawiania i objaśniania rzeczywistości. Omów
zagadnienie, przywołując wybrane przykłady literackie.
46. Sposób funkcjonowania motywów apokaliptycznych wybranych utworach literackich
różnych epok. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów
literackich.
2
47. Przedstaw i zinterpretuj sposób funkcjonowania motywu upływu czasu i śmierci
w twórczości wybranego poety współczesnego polskiego lub obcego.
48. Kobieta w innych kulturach. Odnosząc się do wybranych tekstów literackich,
scharakteryzuj sposób kreacji rolę kobiety.
49. Ważne problemy społeczne jako temat literatury, określ, w jaki sposób twórcy
literaccy mówią o trudnych problemach ludzkich. Wskaż cel tego typu u tworów.
50. Poetyka współczesnego eseju. Posługując się utworami eseistycznymi wybranego
twórcy, określ, ważne dla tego artysty tematy i rozważ, w jaki sposób o nich mówi
51. Haiku jako sposób mówienia o pojmowaniu świata i mentalności człowieka Orientu.
Wykorzystując wybrane utwory tego gatunku, scharakteryzuj jego specyfikę
i przedstaw obraz świata i człowieka wyłaniający się z tych tekstów.
52. Portrety bohaterów w dramatach skandynawskich twórców XIX i początku XX
wieku. Scharakteryzuj wybrane postacie i wskaż, jaką rolę odgrywa w ich życiu
prawda.
53. Sielanka jako wyraz tęsknoty za spokojem i harmonią świata. Zaprezentuj różne
realizację tej tęsknoty w wybranych tekstach.
54. Postać władcy w literaturze. Zaprezentuj wybrane realizacje tego motywu wskaż jego
funkcje.
55. Motyw „teatrum mundi” w literaturze. Pokaż sposoby jego funkcjonowania w
tekstach z literatury polskiej i obcej.
56. Portrety czarnych charakterów w tekstach literatury popularnej. Wskaż sposoby
kreacji postaci oraz ich funkcję w wybranych utworach.
KORESPONDENCJA SZTUK
1. Orient jako źródło inspiracji dla twórcy literatury i sztuki; omów temat, wykorzystując
wybrane teksty kultury.
2. Motyw zła w literaturze i filmie. Porównaj sposoby jego realizacji w wybranych
dziełach.
3. Różne sposoby prezentacji przyrody w literaturze i malarstwie – dokonaj ich analizy
i interpretacji, przywołując wybrane przykłady.
4. Zaprezentuj różne aspekty obecności wybranych dzieł sztuki w literaturze, odwołując
się do tekstów kultury.
5. Zaprezentuj Teatr Telewizji jako zjawisko z pogranicza sztuk, odwołując się do
wybranych spektakli.
6. Postmodernizm w literaturze i filmie; dokonaj analizy, interpretacji i oceny rozwiązań
twórczych w wybranych tekstach i filmach.
7. Obraz wsi w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy i interpretacji przykładów literackich
i innych tekstów kultury.
8. Metody budowania nastroju w dziele literackim i teatralnym lub filmowym.
Zaprezentuj je, przywołując wybrane przykłady.
9. Przedstaw dzieła sztuki, które odegrały jakąś rolę w życiu wybranych postaci
literackich. Określ, jak wpłynęły na losy i poglądy tych bohaterów.
10. Literackie i filmowe lub malarskie portrety kobiet. Porównaj sposoby prezentowania
kobiecości w wybranych dziełach.
11. Malarski i literacki obraz śmierci w sztuce. Omów i porównaj na wybranych
przykładach.
12. Motyw rewolucji. Scharakteryzuj i porównaj jego realizacje w wybranych dziełach
literatury i innych sztuk
3
13. Sposoby funkcjonowania motywów historycznych lub biblijnych w tekstach piosenek
polskich zespołów młodzieżowych. Scharakteryzuj zjawisko na przykładzie
wybranych utworów.
14. Interpretacja świata w tekstach muzyki młodzieżowej. Omów problem, odwołując się
do wybranych utworów polskich zespołów i wykonawców.
15. Kryminał literacki i filmowy. Porównaj sposoby budowania napięcia i kształtowania
fabuły w wybranych utworach.
16. Literackie inspiracje muzyki. Omów temat, opierając się na wybranych utworach.
17. Adaptacje filmowe dzieł wybranego twórcy literatury. Dokonaj analizy tychże oraz
ich oceny.
18. Omów adaptacje filmowe utworów fantastyczno - naukowych lub fantasy, opierając
się na wybranych przykładach.
19. Problem holocaustu jako temat literacki i filmowy. Omów temat opierając się na
wybranych przykładach.
20. Porównaj różne inscenizacje tych samych dramatów, wykorzystując wybrane teksty
i ich realizacje teatralne.
21. Różne inscenizacje dzieł literackich jednego twórcy. Omów zagadnienie na
przykładzie wybranych przedstawień teatralnych.
22. Motywy mitologiczne lub biblijne w literaturze i innych sztukach. Przedstaw ich
funkcjonowanie, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
23. Sylwetka bohatera Szekspirowskiego w sztuce. Porównaj sposoby ujęcia postaci
w literaturze i innych tekstach kultury.
24. Obrazy powstań narodowych w literaturze i innych tekstach kultury. Porównaj je,
odwołując się do wybranych przykładów.
25. Ból rodziców po stracie dziecka. Zaprezentuj temat, korzystając z wybranych dzieł
literatury i innych sztuk.
26. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Porównaj ujęcia tematu, odwołując się do
wybranych dzieł.
27. Pejzaż w sztuce. Porównaj sposoby jego prezentowania w wybranych dziełach
literatury i innych tekstach kultury.
28. Symbolika stroju w dziełach sztuki. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych
dzieł literatury i innych tekstów kultury.
29. Kierunki malarskie w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych
utworów.
30. Humor jako kategoria estetyczna i światopoglądowa. Omów zagadnienie, odwołując
się do wybranych dzieł literatury i malarstwa.
31. „Świat na opak” jako sposób przedstawiania i objaśniania rzeczywistości. Omów
zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literatury i malarstwa.
32. Motyw buntu w dziełach literatury i innych tekstach kultury. Przedstaw jego
funkcjonowanie, wykorzystując wybrane przykłady.
33. Różne sposoby prezentacji postaci dziecięcych w literaturze i innych tekstach kultury.
Dokonaj ich analizy i interpretacji, przywołując wybrane przykłady.
34. Postacie drugiego planu. Przedstaw, jaką funkcję spełniają i jak są zaprezentowane
w wybranych utworach literackich i filmowych.
35. Kino i literatura drogi. Porównaj literackie i filmowe kreacje motywu podróży.
36. Tyran, despota, władca absolutny. Scharakteryzuj i porównaj wybranych bohaterów
literatury i innych tekstów kultury.
37. Intertekstualność jako tendencja w sztuce. Scharakteryzuj zjawisko wykorzystując
utwory literackie i inne teksty kultury.
38. Motywy fantastyczne w literaturze i sztuce. Przedstaw ich realizację w wybranych
utworach literackich i innych tekstach kultury.
4
39. Przedstaw funkcjonowanie motywu Arkadii w literaturze i sztuce, analizując
i interpretując wybrane przykłady.
40. Różne sposoby prezentacji istot nadprzyrodzonych w literaturze i sztuce. Omów
temat, wykorzystując wybrane teksty kultury.
41. Obraz życia w PRL – u w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do
wybranych przykładów literackich i kulturowych.
42. Motyw ogrodu w literaturze i sztuce. Przedstaw i porównaj różne realizacje,
odwołując się do wybranych przykładów.
43. Szaleństwo jako temat literatury i sztuki. Przedstaw wybrane dzieła, które
wykorzystują ten motyw; określ sposób jego ujęcia oraz funkcję.
44. Motywy celtyckie w sztuce różnych epok. Przedstaw, w jaki sposób twórcy literatury
i filmu czerpią z kultury celtyckiej i określ cel tych nawiązań.
45. Motyw cierpienia jako temat literatury i sztuki XX wieku. Wskaż i zinterpretuj
współczesne realizacje tego motywu, wykorzystując wybrane dzieła literackie oraz
filmowe lub malarskie.
46. Ekspresjonizm w literaturze i sztuce. Przywołując wybrane przykłady, określ różnice
i podobieństwa ekspresjonizmu malarskiego i literackiego.
47. Motywy apokaliptyczne w literaturze i sztuce różnych epok. Wykorzystując wybrane
dzieła, przedstaw i porównaj sposoby ich realizacji. Określ, jaką funkcję spełniają
w tekstach kultury.
48. Motywy wędrówki lub podróży w literaturze i filmie. Wykorzystując wybrane dzieła,
przedstaw i porównaj sposoby ich realizacji. Określ, jakie znaczenie mają w tekstach
kultury.
49. Motyw tańca w wybranych dziełach literatury i innych tekstach kultury. Przedstaw
sposoby jego realizacji i funkcje w wybranych przykładach.
50. Literatura i sztuka wobec kształtowania poczucia tożsamości narodowej w czasach
niewoli. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych dzieł literackich i malarskich oraz
określ, jakimi środkami autorzy próbują wpłynąć na odbiorcę.
51. Portrety emancypantek i feministek w literaturze i filmie. Przedstaw różne kreacje,
odwołując się do wybranych przykładów.
52. Sceny batalistyczne w literaturze i filmie lub malarstwie. Przedstaw różne sposoby
realizacji tego tematu i jego funkcje w wybranych przykładach.
53. Polskie mity narodowe i ich demitologizacje w literaturze i sztuce. Omów różne
sposoby ich kreacji i funkcjonowania w wybranych tekstach kultury.
54. Kolory, które znaczą. Omów funkcje barw w wybranych tekstach kultury.
55. Motywy franciszkańskie w literaturze i sztuce. Przedstaw różne ich ujęcia
w wybranych tekstach kultury.
56. Wizja świat w twórczości S. I. Witkiewicza. Formułując odpowiedź, odwołaj się do
tekstów literackich, filozoficznych oraz dzieł malarskich twórcy.
JĘZYK
1. Retoryka jako sztuka przekonywania. Na podstawie wybranych przemówień dokonaj
analizy i interpretacji najciekawszych figur retorycznych.
2. Gwary środowiskowe i ich wpływ na kształtowanie się współczesnej polszczyzny;
opracuj temat, wykorzystując zebrane materiały.
3. Dorobek starożytności jako źródło związków frazeologicznych - zbadaj ich żywotność
we współczesnej polszczyźnie, analizując zebrane materiały.
4. Specyfika nagłówka gazety – dokonaj analizy tematycznej i formalnej, opracowując
wybrane przykłady z kilku czasopism.
5
5. Jak ludzie przemawiają? Zbadaj językowe środki perswazji zastosowane w mowach
wybranych bohaterów literackich lub postaci autentycznych.
6. Język jako narzędzie manipulacji. Omów problem na przykładzie języka telewizji lub
reklam.
7. Funkcje języka i sposoby jego wykorzystania w reklamie społecznej. Omów
zagadnienie na wybranych przykładach.
8. Zjawisko amerykanizacji w języku polskim. Omów zagadnienie, odwołując się do
języka prasy i reklam.
9. Kicz językowy na przykładzie języka romansów brukowych i telenoweli.
Scharakteryzuj zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów.
10. Komizm językowy. Scharakteryzuj zjawisko w oparciu o wybrane teksty literackie.
11. Język czatu internetowego. Omów zjawiska typowe dla tej odmiany języka.
12. Stylizacja gwarowa (dialektyzacja) i jej funkcje w wybranych utworach literackich.
13. Dokonując analizy języka wybranych utworów groteskowych, wyjaśnij, jaki obraz
świata one kreują.
14. Objaśnij budowę słowotwórczą, znaczenie i funkcję neologizmów artystycznych
w twórczości wybranego pisarza XX wieku.
15. Nazewnictwo miejskie. Zbadaj zagadnienie, odwołując się do nazw sklepów,
kawiarni, instytucji, ulic w twoim miejscu zamieszkania.
16. Polszczyzna potoczna w literaturze XX wieku. Zanalizuj problem, odwołując się do
utworów wybranych twórców.
17. Stylizacja biblijna i jej funkcje w wybranych utworach różnych epok. Rozwiń
zagadnienie, korzystając z wybranych przykładów.
18. Scharakteryzuj język, jakim posługują się wybrani bohaterowie literaccy w czasie
konfliktów. Oceń, czy użyte środki wyrazu mają wpływ na rozwiązywanie tychże.
19. Dokonaj analizy słowotwórczej nazewnictwa występującego w wybranych utworach
literatury fantastycznej.
20. Wpływ języka reklamy na zmianę współczesnej frazeologii. Rozpatrz problem,
analizując wybrane przykłady.
21. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń, jak ma się tytuł
czasopisma do jego zawartości.
22. Słowo jako narzędzie propagandy politycznej. Przedstaw językowe sposoby
politycznego oddziaływania na odbiorcę.
23. Gry z cenzurą i ich wpływ na kształt języka wybranych tekstów literackich. Przedstaw
zjawisko na przykładzie wybranych utworów.
24. Przedstaw cechy językowe wybranego gatunku publicystycznego, wykorzystując
wybrane przykłady.
25. Zbadaj język prasy młodzieżowej i oceń jego poprawność, analizując wybrane
przykłady.
26. Specyfika języka bohaterów i narracji polskich powieści fantasy lub science-fiction;
dokonaj analizy i porównania wybranych przykładów.
6
7
Document Outline