Jak ustrzec się raka

"To niestety rak" – taka diagnoza paraliżuje, odbiera nadzieję, dla wielu oznacza po prostu

wyrok śmierci. Niesłusznie! Lekarze podkreślają: śmierć niosą nowotwory zbyt późno

wykryte, bardzo agresywne lub źle leczone. Zmiany rakowe wcześnie zdiagnozowane łatwo

wyleczyć (wg danych WHO 30 proc. zgonów spowodowanych rakiem można uniknąć). Co

więcej, my sami dbając o równowagę w naszym organizmie, możemy zminimalizować

ryzyko zachorowania. Jak to zrobić? Oto 10 koniecznych i naprawdę prostych do

zastosowania reguł.

Ogranicz palenie, a najlepiej rzuć
Tytoń to wg szacunków WHO główny sprawca wysokiej zachorowalności na raka (na świecie
pali ponad miliard ludzi). Dlatego też pierwsza zasada "Europejskiego Kodeksu Walki z
Rakiem" brzmi: "Nie pal. Palenie jest główną przyczyną przedwczesnych zgonów. Jeśli już
palisz, przestań. Jeśli nie potrafisz przestać palić, nie pal przy niepalących. Skutki zdrowotne
Twojego palenia mogą także ponosić osoby z Twojego otoczenia". Jak jednak rozstać się z
ukochanym papierosem? Czy to w ogóle w zasięgu Twoich możliwości? Tak!

Jedz zdrowo
Naukowcy podkreślają, że nasz sposób odżywiania ma największy wpływ na to, czy
zachorujemy. Aby zminimalizować ryzyko nowotworu, w codziennej diecie nie może
brakować warzyw, owoców i świeżo wyciśniętych soków owocowo-warzywnych, które
dostarczą niezbędnych witamin (m. in. witaminy C – cennego przeciutleniacza), minerałów i
błonnika. Najbardziej wartościowe są te o intensywnej barwie (szpinak, pomidory, sałata,
pomarańcze, marchew, buraki). Zawarte w nich barwniki (np. likopen w pomidorach lub beta-
karoten w marchwi) chronią organizm przed działaniem wolnych rodników, winnych
uszkodzeń powstałych w komórkach.

"Dobre" tłuszcze niezbędne
Które tłuszcze są dobre, a które określić możemy mianem tych szkodliwych? Złe tłuszcze to
tzw. tłuszcze nasycone. Zawierają je m. in. pełnotłuste produkty mleczne (śmietana,
pełnotłuste sery), tłuste mięsa. Powinniśmy ograniczyć ich spożycie, a najlepiej całkowicie
zastąpić produktami bogatymi w nienasycone kwasy tłuszczowe - omega-3 i omega-6
(witamina F). W naszej diecie nie powinno więc brakować ryb morskich, olejów roślinnych
(np. lniany, rzepakowy), awokado. Dlaczego nienasycone kwasy tłuszczowe są tak ważne w
profilaktyce przeciwnowotworowej? Substancje te hamują podział komórek rakowych, wzrost
guza, tempo powstawania przerzutów, a nawet poprawiają samopoczucie osób już chorych.

Dotleń się
Już Hipokrates zauważył, że ruch nie tylko udoskonala ciało, ale opóźnia starzenie i poprawia
nastrój. Dziś możemy dodać również, że zmniejsza ryzyko pojawienia się raka. Ćwicząc,
dotleniamy komórki, rak zaś tlenu nie znosi (czuje się najlepiej w środowisku kwaśnym).
Z tego względu niezmiernie ważne jest prawidłowe, tzw. głębokie, oddychanie przeponą
(dodatkowo łagodzi ono stres, uczucie bólu, dodaje energii). Jak się jednak okazuje niewielu z
nas to potrafi.
Jak prawidłowo oddychać? Oto podstawowe kroki:
1. Usiądź wygodnie na krześle i wyprostuj się
2. Jedną rękę połóż na klatce piersiowej, drugą na brzuchu
3. Weź głęboki oddech i policz do pięciu

4. Powoli wypuść powietrze ustami.
5. Twój oddech powinien być równomierny i spokojny.

Myśl pozytywnie, śmiej się
Stres, złość, wieczne żale zaburzają równowagę organizmu, osłabiając system
odpornościowy. Skutecznym sposobem na jego wzmocnienie okazuje się… śmiech. Zdaniem
naukowców mobilizuje on organizm do produkcji komórek odpornościowych, dotlenia, działa
przeciwbólowo i przeciwzapalnie, a także pobudza mózg do produkcji serotoniny – "hormonu
szczęścia".

Zrelaksuj się
Ciągły pośpiech, zgiełk, nadmiar obowiązków prowadzące do napięć i niepokoju, to już
nieodłączne elementy życia większości z nas. Ważne, aby nie dopuścić do kumulowania się
stresu w organizmie i znaleźć własny, skuteczny sposób na odreagowanie. Dla jednych będzie
to medytacja, dla innych aktywność fizyczna, dla jeszcze innych spacer po lesie, muzyka lub
chwila samotności.

Śpij spokojnie
Spokojny, długi sen rozjaśnia i porządkuje myśli, regeneruje organizm, obniża ciśnienie krwi,
podnosi odporność. Zdaniem naukowców, nawet rany goją się szybciej podczas snu. Idealny
powinien trwać 6-8 godzin. Niestety problem z zasypianiem to kolejna choroba cywilizacyjna
(na bezsenność cierpi prawie połowa dorosłych Polaków).
Aby zapewnić sobie zdrowy sen, warto wprowadzić w życie kilka następujących zasad:
1. Staraj się kłaść do łóżka i wstawać o tej samej porze
2. Temperatura w sypialni powinna wynosić ok. 17-18 stopni C.
3. Ostatni posiłek spożywaj 3-4 godziny przed pójściem spać
4. Wieczorem unikaj intensywnego wysiłku
5. Stwórz z sypialni miejsce wyłącznie do spania (bez telefonu, telewizora, zbędnych
przedmiotów).

Hartuj ciało
Przegrzewanie organizmu bardzo osłabia system odpornościowy. Idealnym sposobem na jego
wzmocnienie są codzienne naprzemienne ciepłe i zimne prysznice (najlepiej rano i
wieczorem). Warto pamiętać również o częstym wietrzeniu mieszkania. Jeżeli na zewnątrz
nie jest mroźno, dobrze jest spać przy uchylonym oknie. Dobrym sposobem na zahartowanie
organizmu jest 30 min. wizyta w saunie, uwzględniająca przerwy na zimny prysznic. Z sauny
można korzystać 1-2 razy w tygodniu.

Mniej jedz
Obfitość tkanki tłuszczowej to nie tylko więcej kilogramów i mniej kształtna sylwetka, ale
także wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia tzw. nowotworu hormonozależnego (są to
nowotwory jajników, piersi i trzonu macicy). Kluczową rolę odgrywają tu dwa hormony:
estrogen i insulina. W wyniku zbyt kalorycznej diety i nadmiaru tłuszczu jest ich w
organizmie za dużo. Powoduje to zaburzenia w procesie wzrostu i mnożenia się komórek,
zwiększając prawdopodobieństwo wystąpienia mutacji i w konsekwencji przekształcenia w
komórki rakowe.

Badaj się
"Rak nie boli - badaj się i żyj!” – to hasło przyświecało jednej z kampanii
antynowotworowych. Paradoksalnie właśnie brak objawów jest największym przekleństwem

tej choroby. Nowotwór dostatecznie wcześnie wykryty jest zwykle całkowicie i łatwo
wyleczalny (np. rak szyjki macicy), zdiagnozowany w zaawansowanym stadium – nie daje
szans (ok. 1800 Polek rocznie umiera na raka szyjki macicy tylko dlatego, że zbyt późno
zgłosiły się do lekarza). Aby wygrać z nowotworem, trzeba spełnić jeszcze jeden warunek:
regularnie się badać (jak jednak dowiódł Narodowy Test Zdrowia Polaków organizowany
przez Onet.pl, redakcję MedOnet.pl oraz Katedrę i Klinikę Chorób Wewnętrznych,
Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – nie
robimy tego).

Oto lista najczęstszych nowotworów i badań profilaktycznych, które mogą umożliwić
wczesne rozpoznanie i skuteczne wyleczenie:
* Rak płuc – RTG klatki piersiowej, tomografia komputerowa klatki piersiowej
* Rak piersi – samobadanie piersi (min. raz w miesiącu), mammografia (pierwsze badanie
ok. 40 r. ż; od 50. do 69. roku życia obowiązkowo co 2 lata), ewentualnie ultrasonografia
piersi od 25. roku życia (w szczególności wówczas, gdy piersi są w dotyku niejednorodne,
zawierają stwardnienia itp.)
* Rak jelita grubego: kolonoskopia (co 10 lat od 50. roku życia), badanie stwierdzające krew
utajoną w kale
* Rak prostaty: badanie gruczołu krokowego podczas badania ogólnego oraz oznaczenie
stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA) od 50. roku życia
* Nowotwory skóry: badanie znamion skórnych przez lekarza pierwszego kontaktu oraz
samoobserwacja znamion skórnych (niepokojące są powiększające się znamiona, swędzące,
nierówne, bardzo ciemne i nierówno zabarwione, krwawiące itp.)
* Rak szyjki macicy: cytolologia (pierwsze badanie najpóźniej w 30. r. ż i nie później niż 3
lata po rozpoczęciu współżycia; ok. 35 r. ż należy wykonywać ją co roku, później raz na 2-3
lata), testy na HPV
* Rak żołądka: badanie na obecność bakterii Helicobacter pylori, endoskopia żołądka

Więcej na temat badań i możliwości ich refundacji w medonet.pl