Sprawozdanie

finansowe za 2017 rok

Obowiązki związane

ze sporządzeniem sprawozdania

finansowego po zmianach

Sprawozdanie

finansowe

za 2017 rok

Obowiązki związane

ze sporządzeniem sprawozdania

finansowego po zmianach

Katarzyna Trzpioła

doktor nauk ekonomicznych, adiunkt na Wydziale Zarządzania Uniwersy-

tetu Warszawskiego, praktyk, wieloletni szkoleniowiec i dydaktyk, autorka

wielu publikacji z zakresu rachunkowości finansowej, podatkowej, MSSF

i rachunkowości zarządczej. Od kilkunastu lat współpracuje z Wydawnic-

twem Wiedza i Praktyka.

Wydawca: Marta Grabowska-Peda

Redaktor prowadzący: Katarzyna Brzozowska

Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski

Korekta: Anna Marecka

ISBN 978-83-269-6687-3
Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

Warszawa 2017
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa,

tel. [phone], faks 22 617 60 10

Skład i łamanie: Raster studio, Norbert Bogajczyk

Druk: MDruk

Publikacja „Sprawozdanie finansowe za 2017 rok” chroniona jest prawem autorskim. Przedruk mate-

riałów opublikowanych w niej – bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania

publikacji z powołaniem się na źródło.

Niniejsza publikacja została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem

wysokich kwalifikacji, wiedzy oraz doświadczenia jej twórców. Zaproponowane w niej wskazówki, porady

i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać

dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako ofi-

cjalne stanowisko organów i urzędów państwowych.

W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawar-

tych w publikacji „Sprawozdanie finansowe za 2017 rok” wskazówek, przykładów, informacji itp. do

konkretnych przypadków.

Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka

sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Łotewska 9a, w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów

marketingowych – przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów i usług. Mają

Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażenia sprzeciwu wobec ich

przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane

nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.

3

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

Roczne sprawozdanie finansowe jednostek zgodnie z najważniej-

szą zasadą rachunkowości zapisaną w art. 4 ust. 1 uor powinno rze-

telnie i jasno przedstawiać sytuację majątkową, finansową i wynik

finansowy. Wszystkie inne zasady, przepisy oraz stosowane metody

powinny być podporządkowane tej zasadzie. Za wiernie i rzetelnie

odzwierciedlające obraz jednostki zgodnie z art. 49a uor uważa się

także sprawozdanie sporządzone zgodnie z uproszczeniami przewi-

dzianymi dla jednostek mikro.

Zgodnie z art. 45 ust. 5 uor sprawozdanie finansowe sporządza się

w języku polskim i w walucie polskiej. Ustawa o rachunkowości przewi-

duje możliwość uproszczeń w zakresie prezentacji danych liczbowych,

które można wykazywać w zaokrągleniu do tysięcy złotych – oczywiście

pod warunkiem że nie zniekształca to obrazu jednostki.

Obowiązki związane ze sporządzeniem

sprawozdania finansowego

Sporządzając sprawozdanie finansowe, jednostka stosuje zasady wyceny

aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego określone w ustawie

o rachunkowości. Na obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania

finansowego, do których obligują przepisy ustawy o rachunkowości, składają się:

1) sporządzenie sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu

3 miesięcy od dnia bilansowego (art. 52 ust. 1 uor),

2) podpisanie sprawozdania finansowego (art. 52 ust. 2 uor),

3) badanie sprawozdania finansowego (art. 64 uor),

4) zatwierdzenie sprawozdania finansowego przez organ zatwier-

dzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego (art. 53

ust. 1 uor),

4

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

5) złożenie sprawozdania finansowego wraz z innymi wymaganymi

dokumentami we właściwym rejestrze sądowym w ciągu 15 dni od

dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego (art. 69 ust. 1 uor),

6) złożenie sprawozdania finansowego wraz z innymi wymaganymi

dokumentami do ogłoszenia w ciągu 15 dni od dnia ich zatwier-

dzenia (art. 70 ust. 1 uor).

Ważne
Od 21 czerwca 2017  r. obowiązuje nowa ustawa z  11 maja 2017  r.
o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicz-
nym (Dz.U. poz. 1089). Nowa ustawa reguluje kwestie związane z wy-
konywaniem zawodu biegłego rewidenta, ale wprowadziła też wie-
le zmian w  ustawie o  rachunkowości. Podkreślić należy, iż zgodnie
z art. 284 zmienione przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się do
badań sprawozdań finansowych sporządzonych za lata obrotowe roz-
poczynające się po dniu 16 czerwca 2016 r. Nie wpłynie ona zatem na
decyzje członków organów zatwierdzających w stosunku do właśnie
zatwierdzanych sprawozdań finansowych za 2016 rok ani też do spra-
wozdań sporządzanych na 31 grudnia 2017  r. Zatem badanie spra-
wozdania za 2017 rok odbędzie się jeszcze na „starych zasadach”.

Jaki wariant sprawozdania wybrać

Dostępne są następujące możliwości wyboru wariantu prezentacyjnego

według załącznika:

• Załącznik nr 1 w wersji 2017 dla wszystkich jednostek,

• Załącznik nr 4 w wersji 2017 – dla jednostek spełniających kryteria

uznania ich za jednostki mikro,

• Załącznik nr 5 w wersji 2017 – dla jednostek spełniających kryteria

uznania ich za małe,

• Załącznik nr 6 dla organizacji pozarządowych wskazanych w ustawie

o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.

Uproszczenia dla małych podmiotów można stosować niezależnie od

faktu, iż jednostka na podstawie art. 64 ust. 1 uor będzie poddawała

5

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

swoje sprawozdanie finansowe badaniu. Będą one miały jednak najwięk-

sze znaczenie dla spółek akcyjnych, których sprawozdania finansowe są

bez względu na wielkość jednostki poddawane badaniu przez biegłego

rewidenta. Możliwość skorzystania z uproszczeń ma także znaczenie dla

tzw. pozostałych jednostek, m.in.: spółek z o.o., spółdzielni czy przed-

siębiorstw państwowych, jeśli są jednostkami przekraczającymi progi

wielkościowe powodujące powstanie obowiązku poddania sprawozda-

nia finansowego badaniu przez audytora.

PRZYKŁAD
Spółka ABC ma rok obrotowy rozpoczynający się 1 października. Spra-
wozdanie za okres od 1 października 2016 r. do 30 września 2017 r.
będzie przygotowywane według brzmienia ustawy na 31  grudnia
2016 r., tj bez zmian obowiązujących od 1 stycznia 2017 r.

Jednostka mikro

Przepisy dotyczące jednostek mikro obowiązują od 5 września 2014 r.

i mogły być stosowane od kilku lat, czyli już przy sporządzaniu spra-

wozdań za 2014 rok.

Jednostkami mikro, po podjęciu stosownej decyzji przez organ zatwier-

dzający, mogą być zgodnie z art. 3 ust. 1a pkt 1 uor:

• spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacji)

oraz spółki cywilne z wyjątkiem tych spółek osobowych i cywilnych,

w których wyłącznymi udziałowcami są osoby fizyczne,

• inne osoby prawne,

• oddziały przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów

o swobodzie działalności gospodarczej.

Aby móc jednak zaliczyć te jednostki do kręgu mikro, jednostki te

w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz

w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek roz-

poczynających działalność – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły

6

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

działalność, nie mogą przekroczyć co najmniej dwóch z następujących

trzech wielkości:

a) 1.500.000 zł –  w  przypadku sumy aktywów bilansu na koniec

roku obrotowego,

b) 3.000.000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży to-

warów i produktów za rok obrotowy,

c) 10 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeli-

czeniu na pełne etaty.

Uwaga
Z uproszczeń dla jednostek mikro nie mogą jednak skorzystać jed-
nostki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 uor, czyli jednostki or-
ganizacyjne działające na podstawie Prawa bankowego, przepisów
o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwe-
stycyjnych, przepisów o  działalności ubezpieczeniowej i  reaseku-
racyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kre-
dytowych lub przepisów o  organizacji i  funkcjonowaniu funduszy
emerytalnych. Wyłączono także jednostki zamierzające ubiegać się
lub ubiegające się o  zezwolenie na wykonywanie działalności na
podstawie tych przepisów. Ponadto do jednostek mikro nie mogą
być zaliczone jednostki należące do sektora finansów publicznych,
które posiadają osobowość prawną.

Do jednostek mikro na podstawie art. 3 ust. 1a pkt 3 uor mogą

być zaliczone, też oczywiście po podjęciu stosownej decyzji przez

organ uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego,

osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób

fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli przychody netto tych jed-

nostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych

wyniosły równowartość w walucie polskiej – jeśli ich przychody

nie przekroczyły kwoty 2.000.000 euro i dobrowolnie prowadzą

księgi rachunkowe.

7

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

Kolejnymi jednostkami mikro mogą być podmioty wskazane w art. 3

ust. 1b uor, czyli te osoby prawne, oddziały zagraniczne i przedstawi-

cielstwa osób zagranicznych, które są wymienione w art. 3 ust. 1a pkt 1

uor, jeśli za poprzedni rok obrotowy sporządziły sprawozdanie finan-

sowe z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48

ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4 uor oraz w roku

obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, albo w roku

poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyły dwie z wymienionych

w ust. 1a pkt 1 wielkości. Ten przepis wprowadza możliwość sporządza-

nia w bieżącym roku obrotowym uproszczonego sprawozdania finan-

sowego spółkom prawa handlowego, innym osobom prawnym, a także

oddziałom przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów

o swobodzie działalności gospodarczej, dając możliwość utrzymania

statusu jednostki mikro na potrzeby sprawozdawczości finansowej, jeśli

w jednym z dwóch lat (bieżącym lub obrotowym) przekroczone zostały

progi wartościowe.

Jednostka mała

Na postawie ustawy z 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowo-

ści i innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1333) małymi jednostkami mogą

być, po podjęciu stosownej decyzji przez organ zatwierdzający, zgodnie

z art. 3 ust. 1c uor:

1) spółki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 uor, inne osoby praw-

ne, jednostki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 uor, oraz od-

działy przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów

o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli jednostki te w roku

obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz

w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jed-

nostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg ra-

chunkowych w sposób określony ustawą – w roku obrotowym,

w  którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg ra-

chunkowych w  sposób określony ustawą, nie przekroczyły co

najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

8

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

a) 17.000.000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na ko-

niec roku obrotowego,

b) 34.000.000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży

towarów i produktów za rok obrotowy,

c) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w prze-

liczeniu na pełne etaty;

2) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne

osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które stosują zasady ra-

chunkowości na podstawie art. 2 ust. 2 uor, czyli dobrowolnie

prowadzące księgi rachunkowe.

Ponadto jednostkami małymi w rozumieniu ustawy są również jednostki,

o których mowa w ust. 1c, które:

1) za poprzedni rok obrotowy sporządziły sprawozdanie finansowe

z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5, art. 48

ust. 4, art. 48a ust. 4, art. 48b ust. 5 lub art. 49 ust. 5 uor oraz

2) w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finanso-

we, albo w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyły

dwie z wymienionych w ust. 1c pkt 1 wielkości.

PRZYKŁAD
Spółka AWA sp. z o.o. wykazała w swoich sprawozdaniach następu-
jące dane:

 

2016 r.

2017 r.

A. Przychody netto ze sprzedaży produk-

tów, towarów i materiałów

3.290.000,00

3.300.000,00

Suma aktywów

1.400.000,00

1.200.000,00

Średnioroczne zatrudnienie w przelicze-

niu na pełne etaty

9,00

8,50

Walne zgromadzenie wspólników może podjąć uchwałę o sporzą-
dzaniu przez spółkę sprawozdań według kryteriów mikro, ponieważ
spółka nie przekroczyła w 2016 i 2017 roku progu dotyczącego przy-
chodów i zatrudnienia.

9

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

PRZYKŁAD
Spółka YXC SA zaprezentuje w swoich sprawozdaniach następujące
dane:

 

2016 r.

2017 r.

A. Przychody netto ze sprzedaży pro-

duktów, towarów i materiałów

32.000.000,00

39.000.000,00

Suma aktywów

17.800.000,00

16.500.000,00

Średnioroczne zatrudnienie w przelicze-

niu na pełne etaty

39,20

38,90

Zgromadzenie akcjonariuszy może w  przypadku tej spółki podjąć
uchwałę upoważniającą zarząd do przygotowania sprawozdania
według załącznika nr 5, ponieważ w 2016 roku spółka nie przekro-
czyła progu przychodów i zatrudnienia, a za 2017 rok zatrudnienia
i sumy bilansowej. Podjęcie takiej uchwały będzie oznaczało dobro-
wolne zastosowanie przepisów nowelizacji ustawy o rachunkowości.

Niektóre jednostki będą więc miały wybór wariantu prezentacyjnego

spośród aż trzech załączników.

PRZYKŁAD
Przychody spółki z o.o. za rok obrotowy, który rozpoczął się 1 stycz-
nia 2017 r., a zakończy 31 grudnia 2017 r., wyniosły 3 mln zł, a za po-
przedni rok – 2,5 mln zł. Suma bilansowa na koniec 2017 i 2016 roku
nie przekroczyła 1,2 mln zł. Wspólnicy tej spółki z o.o. mogą zdecy-
dować o sporządzeniu sprawozdania:
• Według kryteriów mikrojednostek – będzie obejmowało tylko bi-

lans oraz rachunek zysków i strat (wersja załącznika na 2017 rok),

• Według kryteriów małych jednostek – będzie obejmowało uprosz-

czony zgodnie z załącznikiem 5 bilans, rachunek zysków i strat oraz
informację dodatkową,

10

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

• Według kryteriów ogólnych – załącznik nr 1, bez uproszczeń – bę-

dzie obejmowało bilans rachunek zysków i strat oraz informację
dodatkową;

• Według kryteriów ogólnych – załącznik nr 1, wersja 2017 rok, bez

uproszczeń prezentacyjnych –  będzie obejmowało bilans, rachu-
nek zysków i strat oraz informację dodatkową.

Uwaga
We wprowadzeniu do sprawozdania musi być zawarta informacja
o przyjętych uproszczeniach zastosowanych przez jednostkę małą.

W przeszłości (za 2015 rok po raz ostatni) można było skorzystać z moż-

liwości uproszczonego sprawozdania finansowego według załącznika

nr, 1 ale z uwzględnieniem uproszczeń przewidzianych w art. 50 ust. 2

uor polegających na prezentacji danych wyłącznie oznaczonych dużymi

literami i rzymskimi cyframi.

Warto zaznaczyć, iż w porównaniu do doskonale znanego uproszczo-

nego sprawozdania, zgodnie z art. 50 ust. 2 uor, mała jednostka przy-

gotowująca sprawozdanie zgodnie z załącznikiem 5 dodatkowo ujawni

w ramach:

• rzeczowych aktywów trwałych – wartość środków trwałych i środ-

ków trwałych w budowie,

• inwestycji długoterminowych – wartość inwestycji w nieruchomości

i odrębnie długoterminowe aktywa finansowe,

• należności krótkoterminowych – podział na należności z tytułu dostaw

i usług, w tym do i powyżej 12 miesięcy,

• inwestycji krótkoterminowych – podział na krótkoterminowe aktywa

finansowe, w tym środki pieniężne w kasie i na rachunkach,

• kapitału (funduszu) zapasowego – nadwyżkę wartości sprzedaży (war-

tości emisyjnej) nad wartością nominalną udziałów (akcji),

• kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny – wartość z tytułu aktuali-

zacji wartości godziwej,

11

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

• rezerwy na zobowiązania – wartość rezerwy na świadczenia emery-

talne i podobne,

• zobowiązań długoterminowych – wartość z tytułu kredytów i poży-

czek,

• zobowiązań krótkoterminowych – wartość kredytów i pożyczek, zobo-

wiązań z tytułu dostaw i usług, w tym do i powyżej 12 miesięcy oraz

funduszy specjalnych.

Odrębną pozycją aktywów będą też „Należne wpłaty na kapitał (fun-

dusz) podstawowy” i „Udziały (akcje) własne”.

Dodatkowy element do sprawozdania finansowego – sprawozdanie

z działalności

Część jednostek jest obowiązana sporządzić, oprócz sprawozdania finan-

sowego, sprawozdanie z działalności. Ustawa o rachunkowości nakłada

wprost taki obowiązek (art. 49 ust. 1 uor) na kierowników:

• spółek kapitałowych,

• spółek komandytowo-akcyjnych,

• towarzystw ubezpieczeń wzajemnych,

• spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych.

Od 2016 roku obowiązek sporządzania sprawozdania z działalności

dotyczy także spółek jawnych i komandytowych, których wszystkimi

wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki

kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw

o podobnej do tych spółek formie prawnej.

Uwaga
Podmioty mikro i  małe, jeśli organ zatwierdzający podjął decyzję
o  zastosowaniu uproszczeń, mogą nie sporządzać sprawozdania
z  działalności nawet wówczas, gdy są podmiotami wymienionymi
w art. 49 ust. 1 uor. Muszą tylko w objaśnieniach wskazać informacje
o dokonanym nabyciu udziałów lub akcji własnych.

12

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

Nie ma przeszkód, aby sprawozdanie z działalności sporządziły także jed-

nostki niebędące do tego zobowiązane – zależy to wyłącznie od decyzji

kierownika jednostki, który jest odpowiedzialny za jego przygotowanie.

Uwaga
Nie ma również wzoru sprawozdania z działalności – ustawa wskazu-
je jedynie, jakie elementy powinny w nim się znaleźć, aby rzetelnie
uzupełniało sprawozdanie finansowe.

Sprawozdanie z działalności powinno obejmować istotne informacje

o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocenę uzyskiwanych

efektów oraz wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń. Szczegółowy

zakres informacji, które powinno zawierać sprawozdanie z działalności

jednostki, określa art. 49 ust. 2 i 3 uor. Są to w szczególności informacje o:

1) zdarzeniach istotnie wpływających na działalność jednostki, któ-

re nastąpiły w roku obrotowym, a także po jego zakończeniu, do

dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego;

2) przewidywanym rozwoju jednostki;

3) ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie badań i rozwoju;

4) aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej;

5) nabyciu udziałów (akcji) własnych, a  w  szczególności celu ich

nabycia, liczbie i wartości nominalnej, ze wskazaniem, jaką część

kapitału zakładowego reprezentują, cenie nabycia oraz cenie

sprzedaży tych udziałów (akcji) w przypadku ich zbycia;

6) posiadanych przez jednostkę oddziałach (zakładach);

7) instrumentach finansowych w zakresie:

a. ryzyka: zmiany cen, kredytowego, istotnych zakłóceń prze-

pływów środków pieniężnych oraz utraty płynności finanso-

wej, na jakie narażona jest jednostka,

b. przyjętych przez jednostkę celach i  metodach zarządzania

ryzykiem finansowym, łącznie z  metodami zabezpieczenia

istotnych rodzajów planowanych transakcji, dla których sto-

sowana jest rachunkowość zabezpieczeń;

13

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

8) jeśli jest to istotne dla oceny sytuacji jednostki – wskaźniki fi-

nansowe i niefinansowe;

9) informacje dotyczące zagadnień środowiska naturalnego;

10) informacje dotyczące zatrudnienia;

11) dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu

finansowym, jeśli zdaniem kierownictwa nie zostały tam wystar-

czająco objaśnione albo są istotne dla zrozumienia działalności

podmiotu.

Podmioty sporządzające sprawozdanie z działalności muszą też zwrócić

uwagę, iż w przypadku gdy istnieje powiązanie pomiędzy wartościami

wykazanymi w rocznym sprawozdaniu finansowym a informacjami

zawartymi w sprawozdaniu z działalności jednostki, sprawozdanie z dzia-

łalności jednostki powinno zawierać odniesienia do kwot wykazanych

w sprawozdaniu finansowym, a także dodatkowe *wyjaśnienia dotyczące

tych kwot (art. 49 ust. 3a uor).

Jednostki, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu

na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodar-

czego, powinny właśnie w tym sprawozdaniu prezentować informacje

o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego.

Ważne
Niektóre jednostki będą zobligowane do prezentowania w sprawoz-
daniu z działalności albo w oddzielnym sprawozdaniu oświadczenia
o społecznej odpowiedzialności biznesu. Ale obowiązek prezento-
wania takich danych jest dopiero w 2017 roku.

Obowiązek ten dotyczyć będzie sprawozdań jednostkowych jednostki,

o której mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1–6 uor (tzw. jednostki zaufania

publicznego), będącej spółką kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną

lub taką spółką jawną lub komandytową, której wszystkimi wspólnikami

ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe,

spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej

do tych spółek formie prawnej, pod warunkiem że w roku obrotowym,

14

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzają-

cym ten rok przekracza następujące wielkości:

1) 500 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeli-

czeniu na pełne etaty oraz

2) 85.000.000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec

roku obrotowego lub 170.000.000 zł – w przypadku przycho-

dów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy.

Sprawozdawczość dotycząca społecznej odpowiedzialności biznesu jest

wymagana przez Unię Europejską. To właśnie konieczność dostosowa-

nia do regulacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/

UE z 22 października 2014 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE

w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji

dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy

(Dz.Urz. UE L 330 z 15.11.2014, str. 1 z późn. zm.). Tym samym na

niektóre podmioty został nałożony dodatkowy obowiązek sporządze-

nia odrębnego sprawozdania na temat społecznej odpowiedzialności

biznesu lub ujęcia tych danych w wyodrębnionej części sprawozdania

z działalności.

Ujawnianie danych o społecznej odpowiedzialności biznesu ma przy-

czynić się do zwiększenia transparentności informacji społecznych i śro-

dowiskowych w obszarze społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw

oraz poprawy ich spójności i porównywalności.

Społeczna odpowiedzialność biznesu oznacza, że przedsiębiorstwo

dobrowolnie uwzględnia interes społeczny i kwestie ochrony środo-

wiska naturalnego w swojej działalności biznesowej oraz relacjach

z grupami funkcjonującymi w jej otoczeniu. To koncepcja, dzięki

której jednostka generująca zysk uwzględnia w swojej strategii inte-

resy społeczne i zachowanie równowagi środowiskowej, m.in. poprzez

nawiązywanie uczciwych relacji z klientami, pracownikami, właścicie-

lami i inwestorami, dostawcami, konkurencją i społecznością lokalną.

15

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

Oświadczenie o informacjach niefinansowych może być odrębnym sprawoz-

daniem, jak też elementem sprawozdania z działalności. W jednym i w dru-

gim przypadku musi zawierać określone informacje (art. 49b ust. 1 i 6 uor).

Nowe regulacje przewidują obowiązek ujawnienia w sprawozdaniu z dzia-

łalności lub odrębnym oświadczeniu między innymi takich informacji, jak:

• Opis modelu biznesowego jednostki;

• Kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działal-

nością jednostki;

• Opis polityk stosowanych przez jednostkę w odniesieniu do zagadnień

społecznych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka,

przeciwdziałania korupcji i łapownictwu, opis rezultatów stosowania

tych praktyk, przy czym jeżeli jednostka nie stosuje polityki w odnie-

sieniu do jednego lub kilku zagadnień, to w oświadczeniu na temat

informacji niefinansowych jednostka podaje powody jej niestosowania;

• Opis procedur należytej staranności;

• Opis istotnych rodzajów ryzyka mogących wywierać niekorzystny

wpływ na działalność jednostki, w tym opis zarządzania tym ryzykiem.

Sporządzając sprawozdanie na temat informacji niefinansowych, należy

zastosować ogólne zasady dotyczące też sporządzania sprawozdań finan-

sowych. Oznacza to, iż odpowiedzialnym za nie jest kierownik jednostki.

Natomiast kierownik oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu

nadzorującego jednostki są odpowiedzialni za zapewnienie, aby sprawoz-

danie to lub oświadczenie spełniały wymagania przewidziane w ustawie

(art. 4a ust. 1). W art. 49b zawarto zasady prezentowania w tym publiko-

wania tych danych, a także warunki związane z korzystaniem ze zwolnienia

ze sporządzania. W odniesieniu do grup kapitałowych wymogi związane

ze sporządzaniem takich informacji zawarto w art. 55 ust. 2a–2e uor.

Terminy sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego

Roczne sprawozdanie finansowe powinno być sporządzone nie później

niż trzy miesiące od dnia bilansowego. Zapewnienie tego jest obowiąz-

16

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

kiem kierownika jednostki, wynikającym z art. 52 ust. 1 uor. Kierownik

przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę

przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy. Tymi organami są:

• rada nadzorcza lub komisja rewizyjna, jeśli zostały powołane w celu

zaopiniowania,

• organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe – w zależności od formy

organizacyjnoprawnej jednostki – np. walne zgromadzenie, zgroma-

dzenie udziałowców, wspólnicy w celu zatwierdzenia.

Podpisanie sprawozdania finansowego

Sprawozdanie finansowe podpisuje (wszystkie jego części składowe) – poda-

jąc datę podpisu – osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunko-

wych, i kierownik jednostki. Jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy,

sprawozdanie finansowe podpisują wszyscy członkowie tego organu.

Ustawa przewiduje możliwość złożenia odmowy podpisu z istotnych powo-

dów. Podpisanie sprawozdania oznacza potwierdzenie jego zawartości

i wzięcie odpowiedzialności za zaprezentowane treści. Może zdarzyć się,

że na przykład z powodu zmiany osoby głównego księgowego, członka

zarządu nowa osoba pełniąca te funkcje nie chce bądź nie powinna przyj-

mować na siebie odpowiedzialności za informacje, na kształt których

nie miała wpływu. Osoba odmawiająca złożenia podpisu na sprawoz-

daniu finansowym zobowiązana jest przedłożyć pisemne uzasadnie-

nie, które należy dołączyć do sprawozdania finansowego (art. 52 ust. 2

uor). Odmowa podpisu nie rzutuje w żadnym stopniu na jakość i ocenę

całokształtu sprawozdania finansowego – jest jedynie swego rodzaju

zabezpieczeniem osoby, która nie brała udziału (lub brała udział w niewy-

starczającym stopniu) w prowadzeniu ksiąg i pracach sprawozdawczych.

Uwaga
Sprawozdanie z działalności jednostki podpisuje wyłącznie kierow-
nik jednostki.

17

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

Prezentacja sprawozdania przed zatwierdzeniem

Zgodnie z art. 68 uor spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwa

ubezpieczeń wzajemnych, spółki akcyjne oraz spółdzielnie są zobowią-

zane do udostępnienia wspólnikom, akcjonariuszom lub członkom rocz-

nego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki.

Uczestnicy zgromadzenia zatwierdzającego muszą mieć możliwość

zapoznania się z danymi zawartymi w tym sprawozdaniu i rozważe-

nia, czy należy takie sprawozdanie zatwierdzić i ewentualnie zgodzić

się na propozycje podziału wyniku finansowego. Jeżeli sprawozdanie

finansowe podlega obowiązkowi badania, powinna być zaprezentowana

również opinia wraz z raportem biegłego rewidenta. Informacje te kie-

rownik jednostki udostępnia najpóźniej na 15 dni przed zgromadze-

niem wspólników, walnym zgromadzeniem akcjonariuszy lub walnym

zgromadzeniem członków albo przedstawicieli członków spółdzielni.

Spółka akcyjna udostępnia ponadto akcjonariuszom sprawozdanie rady

nadzorczej i komisji rewizyjnej.

Dane porównawcze w sprawozdaniu finansowym

Z ustawy o rachunkowości wynika obowiązek wykazywania w spra-

wozdaniu finansowym danych za bieżący okres (dane sprawozdawcze)

oraz danych porównawczych (za poprzedni rok obrotowy). Stosowne

zapisy znajdują się w art. 46 ust. 1, art. 47 ust. 1, art. 48a i art. 48b uor

i określają, że:

• w bilansie – wykazuje się stany aktywów i pasywów na dzień kończący

bieżący i poprzedni rok obrotowy,

• w rachunku zysków i strat, zestawieniu zmian w kapitale (funduszu)

własnym, rachunku przepływów pieniężnych – wykazuje się dane za

bieżący i poprzedni rok obrotowy.

W przypadkach szczególnych, kiedy bieżący rok obrotowy różni się

od okresu porównawczego, należy dane porównawcze „sprowadzić do

wspólnego mianownika”. Oznacza to, że w odniesieniu do:

18

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

1. Danych wykazywanych w bilansie – prezentuje się dane na bie-

żący dzień bilansowy, na dzień bilansowy bezpośrednio poprze-

dzający ten dzień bilansowy;

2. Danych wykazywanych w rachunku zysków i strat – za okres bie-

żący i analogiczny okres roku poprzedniego;

3. Danych wykazywanych w  rachunku przepływów pieniężnych

– za okres bieżący i analogiczny okres roku poprzedniego;

4. Danych wykazywanych w  zestawieniu zmian w  kapitale wła-

snym – zmiany w bieżącym okresie sprawozdawczym i poprzed-

nim roku obrotowym.

Wykazywanie danych porównawczych zwiększa ilość informacji o danej

jednostce, ułatwia ocenę jej sytuacji majątkowej i finansowej. Dane

porównawcze pozwalają także określić i ocenić tendencje występujące

w jednostce.

Z ustawy o rachunkowości wynika następująca kolejność prezentacji

danych w rocznym sprawozdaniu finansowym: w pierwszej kolumnie

wykazuje się dane bieżące (sprawozdawcze), natomiast w drugiej – dane

dotyczące poprzedniego roku (porównawcze). Wykazywanie danych

w odwrotnej kolejności nie będzie jednak sprzeczne z ustawą o rachun-

kowości – decyzję w tej sprawie powinien podjąć kierownik jednostki.

Informacja dodatkowa

Sporządzając informację dodatkową, należy uwzględnić wymóg przedsta-

wiania niektórych danych w celu zapewnienia porównywalności, podając:

• stan na początek okresu,

• zmiany w trakcie roku (zwiększenia, zmniejszenia),

• stan na koniec roku,

• objaśnienia, na czym polegała zmiana.

Dotyczy to przykładowo danych o poszczególnych grupach rodzajowych

środków trwałych, wartościach niematerialnych i prawnych, inwestycjach

19

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

długoterminowych, kapitałach (funduszach), rezerwach czy odpisach

aktualizujących (pkt 1 ppkt 1, 6, 8, 9 dodatkowych informacji i objaśnień).

Artykuł 8 uor stanowi, że w celu rzetelnego i jasnego przedstawienia

sytuacji jednostka może, ze skutkiem od pierwszego dnia roku obro-

towego, bez względu na datę podjęcia decyzji, zmienić dotychczas sto-

sowane rozwiązania na inne przewidziane ustawą. W takim przypadku

należy w sprawozdaniu finansowym jednostki za rok obrotowy, w któ-

rym zmiany te nastąpiły, podać przyczyny tych zmian, określić liczbowo

ich wpływ na wynik finansowy oraz zapewnić porównywalność danych

sprawozdania finansowego dotyczących roku poprzedzającego rok obro-

towy, w którym dokonano zmian. Przepis ten nie określa jednak, gdzie

mają być ujawnione w sprawozdaniu finansowym informacje dotyczące

porównywalności. Możliwe jest zatem rozwiązanie, w którym dane porów-

nywalne zostaną zaprezentowane tylko w dodatkowych informacjach

i objaśnieniach w informacji dodatkowej, jak również sytuacja, w której

dane porównywalne zostaną zaprezentowane we wszystkich elementach

sprawozdania finansowego. To drugie rozwiązanie jest korzystniejsze dla

czytelników sprawozdania finansowego.

Poddanie sprawozdania finansowego badaniu

Jednostki, których roczne sprawozdania podlegają badaniu przez bie-

głego rewidenta, ustawodawca wskazał w art. 64 uor. Podstawowym

celem badania rocznego sprawozdania finansowego jest wydanie przez

biegłego rewidenta opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie

finansowe jest prawidłowe, rzetelnie i jasno przedstawia sytuację mająt-

kową oraz finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki (art. 65

ust. 1 uor). Wydana opinia biegłego rewidenta podnosi wiarygodność

zbadanego sprawozdania finansowego.

Uwaga
Dla obowiązku poddania sprawozdania finansowego badaniu nie ma
znaczenia fakt zastosowania uproszczeń mikro i małych jednostek.

20

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

Obowiązkowe jest badanie sprawozdań jednostkowych podmiotów,

które kontynuują działalność i spełniają jeden z warunków wymienio-

nych w art. 64 ust. 1 uor (warunki te nie uległy zmianie). Przepis ten

dotyczy następujących jednostek:

1) banków oraz zakładów ubezpieczeń,

2) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papie-

rami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyj-

nych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi

oraz jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 2b ustawy o rachun-

kowości,

3) jednostek działających na podstawie przepisów o  organizacji

i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

4) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilan-

sowy w organizacji.

W przypadku gdyby ww. jednostki znajdowały się w trakcie likwidacji

lub gdyby została ogłoszona ich upadłość, jednostki te nie miałyby obo-

wiązku poddania badaniu swojego rocznego sprawozdania finansowego

za 2017 rok, gdyż nie byłby spełniony warunek kontynuacji działalno-

ści w 2018 roku.

W art. 64 ust. 1 pkt 4 uor ustawodawca określił, że w przypadku pozo-

stałych jednostek – także kontynuujących działalność – roczne sprawoz-

dania finansowe będą podlegały badaniu, jeżeli w poprzedzającym roku

obrotowym, za które sporządzono sprawozdanie, jednostki te spełniły

co najmniej dwa z następujących warunków:

a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wynio-

sło co najmniej 50 osób,

b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła

równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,

c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz opera-

cji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w wa-

lucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

21

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

Wielkości określone w art. 64 ust. 1

pkt 4 ustawy o rachunkowości

Dane za 2016 r. przeliczone po

średnim kursie NBP z 30 grudnia

2016 r. (1 euro = 4,4240 zł/euro)

średnioroczne zatrudnienie w przeli-

czeniu na pełne etaty wyniosło

co najmniej 50 osób

suma aktywów bilansu na koniec

roku obrotowego stanowiła rów-

nowartość w walucie polskiej co

najmniej 2.500.000 euro

2.500.000 euro × 4,4240 zł/euro =

= 11.060.000 zł*

przychody netto ze sprzedaży towa-

rów i produktów oraz operacji finan-

sowych za rok obrotowy stanowiły

równowartość w walucie polskiej co

najmniej 5.000.000 euro

5.000.000 euro × 4,4240 zł/euro =

= 22.120.000 zł*

Ustawodawca nie wyszczególnił jednostek, których ten przepis dotyczy,

zatem wyrażenie „pozostałe jednostki” obejmuje m.in. spółki: z o.o.,

jawne, cywilne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne,

a także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółdzielnie.

O tym, czy sprawozdanie finansowe ww. jednostek za 2017 rok będzie

podlegało badaniu przez biegłego rewidenta, decyduje to, czy:

1) jednostka w 2016 roku:

• prowadziła działalność,

• była zobowiązana do prowadzenia ksiąg zgodnie z ustawą

o rachunkowości i w związku z tym sporządzała za ten rok

sprawozdanie finansowe,

• spełniła dwa z trzech warunków wymienionych wcześniej;

2) jednostka w 2018 roku zamierza kontynuować działalność.

Wymienione warunki muszą być spełnione łącznie.

Badaniu za 2017 rok będą podlegać także sprawozdania finansowe spółek

przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzanych za rok obro-

towy, w których nastąpiło połączenie według zasad, o których mowa

22

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

w rozdziale 4a uor (art. 64 ust. 3 uor). Obowiązkowo badaniu i ogłaszaniu

podlegają również roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy

inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozda-

nia jednostkowe subfunduszy (art. 64 ust. 4 uor). W jednostkach spo-

rządzających łączne sprawozdania finansowe obejmujące sprawozdania

finansowe wewnętrznych jednostek organizacyjnych sporządzających

samodzielnie sprawozdania finansowe powyższe warunki stosuje się

do łącznego rocznego sprawozdania finansowego (art. 64 ust. 2 uor).

Uwaga
Obowiązkowo muszą poddać badaniu swoje sprawozdania finan-
sowe również te jednostki prowadzące księgi rachunkowe, które
do celów podatkowych wybrały bilansową metodę ustalania różnic
kursowych. Wynika to z art. 14b ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o po-
datku dochodowym od osób fizycznych i art. 9b ust. 1 pkt 2 ustawy
z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Od 21 czerwca 2017 r. ustawa o rachunkowości już nie określa trybu

badania sprawozdań finansowych, a jedynie zasady rachunkowości oraz

zasady wykonywania działalności w zakresie usługowego prowadzenia

ksiąg rachunkowych (zmieniony art. 1 uor). W związku z tym zmienione

zostały też inne przepisy odnoszące się do badania sprawozdań. Zmiany

te wprawdzie, jak wskazano, będą dopiero obowiązywały przy badaniu

sprawozdań za rok obrotowy zaczynający się po 21 czerwca 2017 r. (nie

dotyczą sprawozdania 2017 na 31 grudnia 2017 r.), ale czytając ustawę

i przygotowując się do badania, warto je znać. Oto najważniejsze z nich.

Osoby odpowiedzialne za przedłożenie sprawozdania finansowego bada-

niu będą musiały pamiętać, że regulacje dotąd znajdujące się w ustawie

o rachunkowości zostają przeniesione do ustawy o biegłych rewidentach

i to z tej ustawy będą wynikały najważniejsze obowiązki związane z przy-

gotowaniem sprawozdania do badania, wyboru audytora itd.

Duża część zmian w uor ma charakter dostosowujący w zakresie nazew-

nictwa – podmiot uprawniony do badania sprawozdania to firma audy-

23

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

torska. Według nowej ustawy o biegłych nie będzie efektem badania

opinia i raport, tylko sprawozdanie z badania. W związku z tym oczy-

wiście dostosowano zapisy ustawy o rachunkowości.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 64 ust. 1 pkt 1 badaniu będą podda-

wane roczne sprawozdania finansowe banków krajowych, oddziałów

instytucji kredytowych, oddziałów banków zagranicznych, zakładów

ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, głównych oddziałów i oddziałów

zakładów ubezpieczeń, głównych oddziałów i oddziałów zakładów rease-

kuracji oraz oddziałów zagranicznych firm inwestycyjnych. Dotychczas

w tym przepisie wymienione były jedynie sprawozdania banków, zakła-

dów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji.

Ta nowelizacja uchyliła też art. 65 uor dotyczący celu badania, zawartości

opinii i raportu z badania i sposób ich przygotowania. Według nowych

regulacji art. 83 ustawy o biegłych w wyniku przeprowadzenia badania

zgodnie z krajowymi standardami badania biegły rewident będzie spo-

rządzać na piśmie sprawozdanie z badania, które będzie miało pisemny

raport z przeprowadzonego badania sprawozdania finansowego badanej

jednostki. Zmiana ta oznacza, iż tam, gdzie dotychczas była np. składana

opinia, będzie składane sprawozdanie z badania. Dotyczy to np. skła-

dania dokumentów do KRS, publikacji danych w Monitorze Sądowym

i Gospodarczym czy też przedkładania dokumentów członkom organu

zatwierdzającego w celu zapoznania się z nimi przed zatwierdzeniem

sprawozdania finansowego.

Ważne
W art. 66 ust. 5 uor dodano, iż w przypadku badania ustawowego,
czyli wynikającego z art. 64 uor pierwsza umowa o badanie sprawoz-
dania finansowego jest zawierana z firmą audytorską na okres nie
krótszy niż dwa lata z możliwością przedłużenia na kolejne co naj-
mniej dwuletnie okresy. Koszty przeprowadzenia badania sprawoz-
dania finansowego tak jak dziś ponosi badana jednostka.

24

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

W art. 66 dodano też ust. 5a podkreślający, iż za nieważne z mocy

prawa uznaje się wszelkie klauzule umowne w umowach zawartych

przez badaną jednostkę, które ograniczałyby możliwość wyboru firmy

audytorskiej przez organ dokonujący wyboru firmy audytorskiej, na

potrzeby przeprowadzenia badania ustawowego sprawozdań finanso-

wych tej jednostki, do określonych kategorii lub wykazów firm audy-

torskich.

Nie zmieniły się zasady w istocie współpracy między jednostką a bie-

głym, choć zgodnie ze zmienionym art. 67 ust. 1 uor kierownik bada-

nej jednostki zapewnia biegłemu rewidentowi, przeprowadzającemu

badanie sprawozdania finansowego, dostęp do ksiąg rachunkowych

oraz dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów

oraz wszelkich innych dokumentów, jak również udziela wyczerpują-

cych informacji, wyjaśnień i oświadczeń – niezbędnych do sporządze-

nia sprawozdania z badania. Zasady te stosować należy także do badania

skonsolidowanych sprawozdań finansowych.

Wybór biegłego rewidenta

Do badania sprawozdań finansowych uprawnione są wyłącznie pod-

mioty wyszczególnione w art. 47 starej ustawy z 7 maja 2009 r. o biegłych

rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania

sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym. Listę podmiotów

uprawnionych do badania sprawozdań finansowych prowadzi Polska

Rada Biegłych Rewidentów. Są to oczywiście firmy audytorskie w rozu-

mieniu nowej ustawy o biegłych rewidentach.

Wyboru biegłego rewidenta dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie

finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę

przepisy prawa stanowią inaczej (art. 66 ust. 4 uor). Takiego wyboru nie

może dokonać kierownik jednostki.

W praktyce – w spółkach kapitałowych – najczęściej wyboru biegłego rewi-

denta dokonuje rada nadzorcza (komisja rewizyjna). Warto pamiętać, że

25

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

wybór biegłego rewidenta przez organ do tego nieuprawniony powoduje

nieważność podjętej uchwały w tej sprawie. Zatem w umowie spółki czy

też statucie sprawa wyboru biegłego rewidenta powinna być uregulowana

w sposób niebudzący żadnych wątpliwości. W przeciwnym razie – do

czasu zmiany postanowień umowy spółki (statutu) – wyboru tego powi-

nien dokonać wyłącznie organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe.

Wybór podmiotu uprawnionego do badania sprawozdania finansowego

powinien być udokumentowany w formie uchwały.

Organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe
Organem zatwierdzającym sprawozdanie jest:
• w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodar-

czą – właściciel,

• w  spółkach cywilnych, jawnych partnerskich, komandytowych

– wspólnicy,

• w spółce komandytowo-akcyjnej – walne zgromadzenie,

• w spółce akcyjnej – zwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy,

• w spółce z o.o. – zwyczajne zgromadzenie wspólników,

• w spółdzielni – walne zgromadzenie,

• w przedsiębiorstwie – rada pracownicza.

Uwaga
Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych nie musi być
wybierany co roku. Stosowany organ w ramach swoich uprawnień ma pra-
wo podjąć uchwałę o wyborze firmy audytorskiej, np. na 3 lata. Dopiero
od kolejnych badań będzie obowiązek wyboru firmy audytorskiej. W przy-
padku badania ustawowego pierwsza umowa o badanie sprawozdania fi-
nansowego jest zawierana z firmą audytorską na okres nie krótszy niż dwa
lata z możliwością przedłużenia na kolejne co najmniej dwuletnie okresy.

Publikacja sprawozdania finansowego

Obowiązki publikacyjne, jakie ciążą na kierowniku jednostki, można

podzielić na dwie grupy:

26

Sprawozdanie finansowe za 2017 rok

1) dotyczące wszystkich jednostek prowadzących księgi rachunkowe,

2) dotyczące jednostek poddających obowiązkowo swoje sprawoz-

dania badaniu przez biegłego rewidenta.

Do pierwszej grupy zalicza się obowiązek złożenia sprawozdania do Kra-

jowego Rejestru Sądowego. Zgodnie bowiem z art. 69 ust. 1 uor kierow-

nik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym:

1) roczne sprawozdanie finansowe,

2) opinię biegłego rewidenta, jeżeli podlegało ono badaniu,

3) odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego

o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale

zysku lub pokryciu straty,

4) w przypadku jednostek sporządzających sprawozdanie zgodnie

z art. 49 ust. 1 także sprawozdanie z działalności,

5) za 2017 rok będzie składana do KRS opinia biegłego rewidenta,

potem sprawozdanie z badania.

Obecnie w przypadku nieterminowego zatwierdzenia sprawozdania finan-

sowego należy takie sprawozdanie złożyć dwukrotnie. Zgodnie z art. 69

ust. 2 uor składa się sprawozdanie niezatwierdzone w ciągu 15 dni od

dnia, w którym zgodnie z przepisami powinno być zatwierdzone. Wpro-

wadzono dodatkowo obowiązek złożenia zatwierdzonego sprawozdania

finansowego, ponownie po jego zatwierdzeniu.

Druga część obowiązków publikacyjnych dotyczy tylko podmiotów

obligatoryjnie poddających swoje sprawozdania badaniu przez biegłego

rewidenta, a niewpisanych do rejestru sądowego, czyli na przykład osób

fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, szkół wyższych czy

instytucji kultury. Kierownik takiej jednostki zobowiązany jest złożyć

wprowadzenie do sprawozdania finansowego stanowiące część informacji

dodatkowej, bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapi-

tale własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych za rok obrotowy,

do ogłoszenia w ciągu 15 dni od dnia ich zatwierdzenia, wraz z opinią

27

Obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego

biegłego rewidenta oraz odpisem uchwały bądź postanowienia organu

zatwierdzającego o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale

zysku lub pokryciu straty.

Więcej ebooków

o tematyce finansowo-księgowej:

www.fabrykawiedzy.com

1RP0053

ISBN 978-83-269-6687-3