E

LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/99

44

W

W

W

W

tej rubryce prezentujemy schema−
ty nadesłane przez Czytelników.

Są to zarówno własne (genialne) rozwiąza−
nia układowe, jak i ciekawsze schematy z
literatury, godne Waszym zdaniem publicz−
nej prezentacji bądź przypomnienia. Są to
tylko schematy ideowe, niekoniecznie
sprawdzone w praktyce, stąd podtytuł

co by było gdyby... Redakcja EdW nie
gwarantuje, że schematy są bezbłędne i na−
leży je traktować przede wszystkim jako
źródło inspiracji przy tworzeniu własnych
układów.

Przysyłajcie do tej rubryki przede wszy−

stkim schematy, które powstały jedynie na
papierze, natomiast układy, które zrealizo−

waliście w praktyce nadsyłajcie wraz z mo−
delami do Forum Czytelników i do działu
E−2000. Nadsyłając godne zainteresowania
schematy z literatury, podawajcie źródło.

Osoby, które nadeślą najciekawsze

schematy oprócz satysfakcji z ujrzenia
swego nazwiska na łamach EdW, otrzyma−
ją drobne upominki.

Automatyczna zmiana zakresu pomiarowego
− przystawka do woltomierza

Automatyczna zmiana zakresu pomiarowego
− przystawka do woltomierza

Samodzielnie budowane zasilacze

warsztatowe często wyposażone są
w woltomierze, mierzące napięcie wyj−
ściowe. Są to najczęściej woltomierze
elektroniczne, posiadające jeden zakres
pomiarowy. Można również spotkać
układy, w których zakresy są przełącza−
ne przy pomocy przełącznika. Ponieważ
operowanie przełącznikiem może być

kłopotliwe, zachęcam do wykonania
poniższego układu.

Przełączanie następuje w trzech za−

kresach nap. wejściowego :

1) Um < 2V
2) 2V<um<20V
3) Um > 20V
Za przełączanie zakresów odpowia−

da dyskryminator okienkowy. Jeżeli na−

pięcie wejściowe jest mniejsze od 2V,
potencjał nóżki 8 jest mniejszy niż po−

tencjał nóżki 7 (napięcie niższe od pro−
gowego U7). Działa wyjście 2.

Jeżeli napięcie wejściowe Um > 2V;

Um < 20V, potencjał n.8 jest wyższy od
potencjału n.7, niższy od potencjału n.6.
Aktywne jest wyjście 13.

Jeżeli napięcie wejściowe jest więk−

sze od 20V, potencjał n.8 jest wyższy
od progowego n.6 − aktywne jest wyj−
ście 14.

Potencjały n.7 i n.8 ustalone są na

odpowiednio 0,54 V ;
5,4 V przy pomocy na−
pięcia referencyjnego (
ok. 6 V ) n.10.

Układ TCA 965 ma

wyjścia typu otwarty ko−
lektor,

za

pomocą

których są włączane
przekaźniki.

Za przełączanie zakre−

sów odpowiedzialne są
przekaźniki Pk 1 − Pk 3.
W danej chwili może
być włączony tylko je−
den z

przekaźników.

Aby przełączanie zakre−
sów było płynne należy
stosować

rezystory

o małej tolerancji lub
szeregowo połączone
z nimi potencjometry
montażowe.

D

Da

arriiu

us

szz B

Bo

ob

brro

ow

ws

sk

kii

R

Ry

ys

s.. 3

3

45

E

LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/99

Koledzy, którzy nadesłali przedstawione układy otrzymują drobne upominki.

W każdej gazecie o tematyce elektronicz−
nej było już opublikowanych wiele
wzmacniaczy mocy. Jest tylko jeden pro−
blem, ponieważ każdy przedstawiony
wzmacniacz był wykonany na układach
monolitycznych.

Chciałbym przedstawić swój własny

projekt na układzie hybrydowym. Układy
hybrydowe słyną z tego, że dają na wyj−
ściu lepszą jakość dźwięku niż układy mo−
nolityczne. Jakość jest porównywana nie−
kiedy do wzmacniaczy lampowych, ale za
dobry dźwięk trzeba słono zapłacić. Ceny
układów hybrydowych są kilkakrotnie wy−
ższe niż układów monolitycznych. Być
może dlatego nikt nie opublikował je−
szcze wzmacniacza hybrydowego.

Przejdźmy zatem do opisu. Schemat

przedstawiony jest na rry

ys

su

un

nk

ku

u 1

1, a zasi−

lacz na rry

ys

su

un

nk

ku

u 2

2. Zastosowany układ no−

si nazwę STK 4241 II; jest zasilany na−
pięciem symetrycznym ± 55V. Należy za−
stosować transformator, najlepiej troidal−
ny 300VA o napięciu symetrycz−
n y m 2 x 40V, gdzie po wyprosto−
waniu i odfiltrowaniu będzie ok.
± 55V.
Można także zastosować transformator
o większej mocy lub napięciu wyjścio−
wym np: 2x55V, gdzie napięcie stałe bę−
dzie wynosić ok. ± 77V. Może się wyda−
wać, że to trochę za dużo dla układu, ale
nie ma się czego bać. Układ może

być zasilany napięciem max. ± 85V, za−
tem jest jeszcze trochę zapasu.

Układ przy obciążeniu 8

Ω

i zniekształ−

ceniach 0,4% osiąga moc skuteczną
2x120W.

Do

skonstruowania

wzmac−

niacniacza skłoniło mnie posiadanie ko−
lumny dużej mocy i wzmacniacza małej
mocy, a mianowicie kolumny TONSIL
"ALTUS 300" i amplitunera NAD 710,
który ma wzmacniacz 2x20W przy obcią−
żeniu 8

Ω

, oraz dodatkowe wyjście na

wzmacniacz mocy, gdzie połączyłem wła−
sną konstrukcję.

Wzmacniacz powinien mieć dobre

chłodzenie. W mojej konstrukcji obudowa
pełni rolę radiatora. Jest to obudowa wy−
konana przeze mnie ze starego aluminium
przetopionego w formę dwuczęściowej
obudowy. Większość zastosowałaby go−
tową obudowę metalową, ja natomiast
zaprojektowałem i wykonałem ją samo−
dzielnie, gdzie wszystko jest dopasowane
na miarę. W obudowie jest umieszczona
sama końcówka mocy z zasilaczem. Nie
ma w niej żadnego przedwzmacniacza,
wskaźników i regulatorów, ponieważ to
wszystko jest w amplitunerze, o którym
wspomniałem wcześniej.

Koszt wykonania wzmacniacza sięga

ok. 350 zł, przy czym układ STK 4241 II
kosztował ok. 140 zł w 1997 r., a zasilacz
ok. 200 zł.

P

Pa

aw

we

ełł S

Szzu

uk

ka

ajjtt

R

Ry

ys

s.. 1

1..

R

Ry

ys

s.. 2

2..

Wzmacniacz hybrydowy 2x120W

Wzmacniacz hybrydowy 2x120W

Spis elementów wzmacniacza
Rezystory:
R1, R2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1k

Ω

R3, R4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

56k

Ω

R5, R6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

56k

Ω

R7, R8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

560

Ω

R9, R10

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2,2k

Ω

R11, R12

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2,2k

Ω

R13, R14

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1k

Ω

R15, R16

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

100

Ω

R17, R18

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0,22

Ω

5W

R19, R20

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4,7

Ω

2W

R21, R22

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4,7

Ω

Kondensatory:
C1, C2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

µ

2/63V

C3, C4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

470pF

C5, C6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10

µ

/63V

C7, C8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

47

µ

/63V

C9, C10

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

100nF

C11

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10

µ

/63V

C12

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

100

µ

/63V

C13, C14

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10

µ

/63V

Inne:
L1, L2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3

µ

H

US1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

STK4241 II

Spis elementów zasilacza
C1−C8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4700

µ

F/63V

M1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Mostek 10A

W1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wyłącznik

B1

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bezpiecznik 2A

TS

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Transformator

toroidalny 300VA 2x40V