ANALIZA DOKUMENTÓW URZĘDOWYCH

PS.1. Notatki przepisane od Ani Mał

ek, dziękujemy Ania!

PS.2. Nie odpowiadam za bł

ędy, albo że coś jest nie po kolei czy coś. Przepisał

am takie notatki, jakie

dostał

am i w takiej kolejności, w jakiej wypuścił

pan z ksero. Dziękuję, dobranoc.

PS.3. enjoy!

Dokumenty urzędowe – efekt i wytwór społ

ecznej komunikacji, powstają w urzędach znaczna ich

częś

ć sł

uż

y swoistemu komunikowaniu się pomiędzy rządzącymi a rządzonymi, wiele z nich powstaje

w wyniku wymiany przekazów pomiędzy poszczególnymi organami wł

adzy, np. ustawodawczą a

sądowniczą

● Pierwotne – jeśli zarejestrowane w nich fakty są efektem bezpośredniej obserwacji albo

efektem uczestnictwa w wydarzeniach, np. protokoł

y policyjne, karty chorego, protokoł

y

komisji wyborczych

● Wtórne – powstał

e na podstawie analizy dokumentów pierwotnych, np. relacje uczestników

po wydarzeniu

Znaczna częś

ć dokumentów jest sporządzana w instytucjach powoł

anych do rejestrowania

okreś

lonych faktów społ

ecznych takich jak np.: akta stanu cywilnego, spisy mieszkańców, księgi

parafialne.

Zakres rejestrowanej rzeczywistoś

ci:

● Pewna grupa akt tworzona jest do charakterystyki wewnętrznego ustroju instytucji,

prowadzą je fabryki, banki, wojsko, szpitale. Wiele instytucji ma obowiązek rejestrować

odcinek rzeczywistoś

ci społ

ecznej, który podlega regulacji przez dany urząd. Dane urzędowe

rejestrowane w tych dokumentach uchodzą za pewne, istniejące obiektywnie, niezależ

ne od

instytucji je sporządzającej i rejestrowa ????? <linijka z ksero ucięta>

Wiarygodnoś

ć kryje w sobie 2 aspekty:

● Rozpatrując 1 aspekt bierzemy pod uwagę czy dotychczas wydane lub sporządzone przez

danego autora dokazał

y się wiarygodne

● Przy drugim aspekcie stawiamy sobie pytanie czy autor znał

faktyczny stan opisywanego

przez siebie odcinka rzeczywistoś

ci, czy chciał

i czy mógł

przedstawić

swoją wiedzę w

rzetelny sposób. Bierzemy pod uwagę jego kompetencje, moż

liwoś

ci techniczne, miejsce w

strukturze, w skł

ad których wchodzi.

Proces wytwarzania danych:

● Zbieranie danych pierwotnych
● Kondensacja danych, poddanie ich statystyce
● Sporządzenie zbiorczego opracowania

Od rzetelności danych pierwotnych zależy wiarygodność dalszych dwóch etapów opracowania.

Cele sporządzania danych urzędowych:

● Opis rzeczywistości zewnętrznej w stosunku do autora danych, np. dane o bezrobociu
● Instytucja, jej struktura, dysponowanie środkami

Wiarygodność

zależ

y od:

● Sposobu zbierania informacji, szczególnie od tego, czy opierał

y się na wł

asnych ustaleniach

oddelegowanych do tego funkcjonariuszy, czy też pochodził

y od osób poddawanych

obserwacji

● <ucięta linijka>

Dane zgodne z prawdą, czy też

pod presją wyznawanych wartości, albo kierując się wł

asnym

interesem, mogli zniekształ

cić dane

● Czy instytucja zbierająca dane jest zainteresowana do prawdziwego ukazania rzeczywistości
● Czy zarejestrowane fakty są wystarczająco zdefiniowane tak, by można był

o wykluczyć ich

tendencyjne interpretowanie

● Czy samo gromadzenie danych był

o sprawdzane, czy zarówno zbierający dane, jak i ich

informatorzy brali pod uwagę moż

liwość kontroli

Bł

ąd pomiaru jest naturalnym skł

adnikiem danych statystycznych i bierze się go pod uwagę w krytyce

danych. W krytyce danych urzędowych punktem wyjś

cia jest stwierdzenie bł

ędu w wyniku, następnie

wyjaś

nienie jak do niego doszł

o, na koniec wyjaś

nienie zjawisk i okolicznoś

ci, które są przyczyną

fał

szywego obrazu rzeczywistoś

ci.

Choroby, struktura ludnoś

ci pod względem wieku i pł

ci

Częś

ć danych sł

uż

y odnotowaniu stanów subiektywnych w badanej populacji(np. preferencje

polityczne, stosunek do wiary)

Przy analizie dokumentów należ

y brać

nie tylko wypowiedziane wprost treś

ci, lecz takż

e moż

liwoś

ć

istnienia treś

ci przemilczanych. Jeś

li dokumenty nie wspominają jakiegoś

zjawiska, to nie oznacza

jeszcze, ż

e ono nie występuje.

Każ

dy dokument ma też

swoją wymowę, która nie jest ujęta werbalnie. Należ

y do niej:

● Fizyczna strona dokumentu (materiał

, z którego jest wykonany i oprawa)

● Językowe środki wyrazu(fachowa nomenklatura)
● Sama technika pisma

Kategorie pojęciowe, które są stosowane w dokumentach urzędowych z reguł

y nie odpowiadają

tym, które stosują badacze. Jest to rezultat doś

ć ciasnego horyzontu intelektualnego i obrazowego

wytwórcy akt, czasami także jego dążeniu do ukrycia niewygodnych faktów. Istnieje takż

e dystans

pomiędzy badaczem a danymi urzędowymi wynikający z odległ

oś

ci czasowej oraz odmiennego

usytuowania kulturowego i społ

ecznego badacza w stosunku do ś

rodka wytwarzającego dokumenty.

Autor zbiorowy dokumentów urzędowych – instytucje (nie ko??????? Nie wiem co to ?!)

Dane:

● Zastane
● Wywoł

ane – np. napisać maila do organu administracji rządowej i sprawdzić

ile zajmuje im

odpowiedź

Podział

instytucji ze względu na produkcję dokumentów urzędowych:

● Dla celów zewnętrznych np. GUS, USC, komisje wyborcze
● Do celów wewnętrznych(dokumenty są produktem ubocznym, są na wł

asny użytek), np.

statystyki policyjne

Dokumenty:

● Pierwotne – np. ktoś liczy ile osób jest na mszy i zapisuje w liczbie
● Wtó®ne – ktoś na podstawie tego w diecezji tworzy dokument

Pierwotne: rejestry ciągł

e – np. bazy PESEL, rejestry ruchu naturalnego ludnoś

ci

Wtórne: GUS – opracowania

Dane:

● Obiektywne: np. liczba urodzeń, stan cywilny, wzrost
● Ucięte ksero, ale podejrzewam, że subiektywne :D

Wnioskowanie z dokumentów:

● Wprost- np. tam, gdzie ludzie migrują jest więcej samobójstw
● Nie wprost – np. samobójstwa i migracje to tylko wskaźniki, a tam, gdzie występują, mamy

do czynienia z faktami społ

ecznymi, anomiamii

„Źródł

o ma nieokreś

loną gł

ębokość, dlatego należy być ostrożnym.”

Zastosowanie danych urzędowych:

● Źródł

o hipotez badawczych

● Wiedza historyczna – np. odnośnie inteligencji polskiej – większość studentów UJ (przed

wojną) wywodził

a się z klasy nieposiadającej, np. spoż

ycie alkoholu – dł

ugookresowe trendy,

krzywe trendów – np. spoż

ycie alkoholu i choroby związane z alkoholem; moż

emy

wnioskować

, ż

e ludzie coś

ukrywają lub ż

e dane nie są skorelowane

● Informacja co był

o zbierane i wyciągać

wnioski – np. co jeszcze można by rejestrować; a co za

tym idzie – jak się zmieniał

a moralność społ

eczeństw; np. aborcja – jeż

eli nagle spadł

a, to nie

znaczy, że ludzie stali się bardziej moralni, tylko że coś się wydarzył

o, np. wszedł

jakiś

akt

prawny

● Zarejestrowanie kiedy pojawił

się jakiś problem

● Dane abstrakcyjne – np. że dystansem społ

eczny

?????ucięta linijka ?????
podstawie wykształ

cenia i pochodzenia mał

żonka

● Normatywne ramy życia społ

ecznego – w prawie odzwierciedla się moralnoś

ć

społ

eczeństwa – dokumenty urzędowe mogą być

badane jak fakty społ

eczne

Trudności:

● Niektóre dokumenty mogą być dla nas niedostępne
● Możemy nie znać niektórych źródeł

● Problem z rzetelnością – np. problem przekł

amania związany z osobą rejestrującą – ludzie

takż

e zatajają prawdę

● Konflikty wewnątrz instytucji, np. pracownik - pracodawca
● Porównywalność danych – np. niektóre rzeczy był

y uwzględnione, a teraz nie są, lub problem

porównywania szeregów czasowych, gdy badania prowadzone są cyklicznie, jeż

eli

porównujemy ze sobą zbiory to zbiory te mogą nie być

równoliczne

Wiarygodnoś

ć źródeł

:

● Dlatego, że nie mamy danych do porównania, więc możemy opierać się na jednym źródle

Ocena wiarygodnoś

ci:

● Czy wcześniej dana instytucja produkował

a rzetelne dokumenty

● ??

Toż

samoś

ć narodowa

Poziomy:

● Indywiduowy – jednostka na tle innych osób, instytucji
● Grupowy – poziom zagregowany, np. ile osób studiuje na uczelniach wyższych

Bł

ąd ekolog izmu – znając?? dane na temat zbioru wnioskujemy na temat jednostki

Poza treś

cią moż

na analizować

w tekstach:

● Np. język, stopień formalizacji
● Czy dany urząd dział

a rzetelnie

● Poziom biurokratyzacji – ile poziomów ?sł

owo jakieś

?? jest obserwacją

● Akty regulujące życie społ

eczne

Treś

ci, które moż

emy odczytać

:

Treś

ci wprost:

● Dane explicite – urząd, opiniowanie oryginalne<????>, wnioskowanie wprost

Treści przemilczane

● Dane zatajone, np. skupiska biedy, o których wie MOPS, a które są rozmyte np. w specjalnym

raporcie dla polityków

● Nie wszystko jest rejestrowane

● Ktoś celowo chciał

coś

ukryć

Czy ma odpowiednie kompetencje i wiedzę

Najbardziej wiarygodne są dane:

● Niezgodne z interesem instytucji
● Na wł

asny uż

ytek

● Tworzone przez instytucje niezależne od instytucji, którą badamy

Wiarygodnoś

ć:

● Czy nie został

y zmanipulowane, podmienione

● Czy został

y wyselekcjonowane celowo

● Sposób zbierania danych, czy był

y bezpośrednie czy pośrednie

Co badał

Suł

ek w PRL: strukturę wieku, liczebność

Aby wybić

partię PZPR z samouwielbienia

● Zainteresowanie socjologia tekstami nie ogranicza się do nich samych, a zmierza do okrycia

czynników, które je ukształ

tował

y oraz potencjalnych moż

liwoś

ci ich społ

ecznego

oddział

ywania

● Analiza zawartości jest specjalnym rodzajem analizy tekstów, jest przypadkiem umiejętności

rozumienia i wł

aś

ciwej interpretacji znaków

● Hermeneutyka to nauka interpretacji źródeł

historycznych, dzieł

literackich i sakralnych

przekazów

● Egzegeza to filologiczne i interpretacyjne objaśnianie tekstów
● Warunkami powodzenia są: koncentracja, intuicja, ł

atwoś

ć kojarzeń oraz erudycja

● Analiza zawartości odnosi się do tekstów, które tworzą pewne serie, stosuje się ją do

przekazów masowych
- jakie tematy podejmował

y ś

rodki masowe w danym kraju w ciągu danego okresu

- jak zmieniał

się system wartoś

ci na temat rodziny w prasie kobiecej w ciągu ostatniego

stulecia

● Analiza zawartości ma sens tam, gdzie mnogość przekazów uniemożliwia dokł

adne ich

poznanie <ucięta linijka >
analiza wiąż

e się z zabiegiem porównania jednych tekstów z innymi

● Stosowana jest w badaniach zorientowanych na ujawnienie:

- cech dysponenta lub/i twórcy przekazu
- cech kodu, jakimi się w przekazie posł

uż

ono

- cech odbioru, tj. prawdopodobnego efektu w sferze ś

wiadomoś

ci i/lub zachowań

odbiorców
- domniemanych przez nadawcę cech odbiorcy

● Orientacja komunikacyjna
● Ujawnienie treści ukrytej
● Obiektywizm – ten sam wynik powinno uzyskać 2 lub więcej niezależnie od siebie

pracujących badaczy

- ale dobra analiza jest obiektywna co najwyżej na poziomie swej rzetelności
- z tych naszych wyników róż

ni badacze mogą wyciągnąć

odmienne wnioski

● W ramach analizy ilościowe i jakościowe metody

Analiza zawartości jest zespoł

em różnych technik systematycznego badania strumieni lub zbiorów

przekazów, polegającego na możliwie obiektywnym(w praktyce zwykle intersubiektywnie zgodnym)
wyróżnianiu i identyfikowaniu ich moż

liwie jednoznacznie skonkretyzowanych formalnych lub

treś

ciowych elementów oraz możliwie precyzyjnym(zwykle iloś

ciowym) szacowaniu rozkł

adu

występowania tych elementów i na gł

ównie porównawczym wnioskowaniu, a zmierzającego przez

poznanie zawartoś

ci przekazów do poznania innych elementów i uwarunkowań procesu

komunikacyjnego. <wtf?!?!?! Nie rozumiem tego zdania:O>

Historia analizy zawartości:

● Pojedyncze XIX, XX wiek
● I wś. Harold Laswell <?> - prasa i propaganda
● II wś. W celu zdemaskowania periodyków sprzyjających Hitlerowi

- analiza rozkł

adu tematów

- porównanie zawartości pisma podejrzewanego o sprzyjanie Niemcom z zawartoś

cią

niemieckich audycji radiowych do USA
- analiza sł

ownictwa (Berel..???, Leites, de So..?? nie wiem, nie chcę napisać

ź

le

● 1947 – L.K. White – analiza powieści autobiograficznej Wrighta
● 1942? – A. Baldwin – 167 listów pacjentki Jenny
● Krzepkowski

Kalkowski – porównanie treś

ci ilustrowa. Kuriera Codziennego i Dziennika Polskiego

● Od 1960 – korzystanie z komputerów

- zainteresowanie komunikowaniem pozasł

ownym (ikonicznym)

- analizy lingwistyczne

Ad 1.

● Faza planowania analizy
● Konceptualizacja i wysnuwanie hipotez badawczych
● Sformuł

owanie celów

● Wybór przekazów
● Opracowanie wskaźników

Ad 2.

● Kodowanie mat.

Tu jest jakaś

strzał

ka, która biegnie sobie jakby od częś

ć ad 2 do ad 1, ale nie wiem o co kaman!

● Opracowanie klucza kategoryzacyjnego [rozł

ączny i logiczny]

● Wybór jednostek analizy (sł

owa, temat, sąd, potoc.?, wypowiedź

; np. litera, zdanie, akapit –

rzadziej)

???? coś

jest namieszane w tych stronach. Bo to się nie czyma kupy.

Cał

ego uniwersum więc wybieramy korpus. Teksty powinny być w miarę jednorodne. Im więcej

heterogeniczności, tym próba musi być większa.

Zasada trafnoś

ci – ź

ródł

o adekwatne do przyjętych zał

ożeń badawczych. Sł

owa niosą ze sobą

znaczenie, które możemy badać oddzielnie.

Typologia – mniej wyczerpująca; klasyfikacja – wyczerpująca

Zastosowanie analizy zawartości:

● Książki
● Dzienniki
● Periodyki
● Filmy
● Audycje radiowe i TV
● Rysunki
● Komiksy
● Dokumenty osobiste (listy, pamiętniki)
● Wywiady psychologiczne
● Dokumenty polityczne
● Gesty, ruchy

Odniesienia analizy (zastosowanie):

● Związki między przekazem a:

- nadawcą
- uż

ytym kodem

- rzeczywistoś

cią

- rodzajem przekaźnika
- sytuacją
- czasem powstania
- stopniem zbież

noś

ci deklaracji nadawców a zawartoś

cią przekazu

- kulturą
- badaniem przekazów z tego samego ź

ródł

a w róż

nych okresach

- postawami i zachowaniami wywoł

anymi przez dany przekaz

- cechami odbiorców
- reakcjami odbiorców

Procedura badawcza:

● Analiza wstępna (pre-analiza)
● Wykorzystanie mat. Poddawanego badaniom (zastosowanie narzędzi)
● Opracowanie wyników, wnioskowanie i interpretacja