23 lipca 2010, 10:45

Autor: Dawid Petka
czytano: 13515 razy

Wakacje z aparatem, czyli jak zrobić dobre zdjęcie kompaktem, cz. II.

Nastawianie ostrości i lampa błyskowa

W poprzednim odcinku cyklu "Wakacje z
aparatem, czyli jak zrobić dobre zdjęcie
kompaktem" poznaliśmy podstawowe sposoby
indywidualnego ustawiania aparatu. Wpływają
one na interpretację obrazu, dzięki czemu
możemy stworzyć niebanalne zdjęcie. Dziś
zajmiemy się dwoma problemami które
przekładają się zarówno na techniczną stronę
fotografowania, jak i na stronę estetyczną, tj.
nastawianiem ostrości i korzystaniem z
wbudowanej lampy błyskowej.

Zapewne niewiele osób, zwłaszcza młodych, pamięta, że dawniej ostrość w aparacie nastawiało się
ręcznie. Autofocus, który na skalę masową rozpowszechnił się na przełomie lat osiemdziesiątych i
dziewięćdziesiątych XX wieku, przyzwyczaił nas do pewnego rodzaju wygodnictwa. Wciskamy przycisk i
od razu mamy zdjęcie perfekcyjnie ostre. Mimo to warto w sposób świadomy korzystać z
automatycznego nastawiania ostrości. Problem ten rozpoczyna drugi odcinek cyklu "Wakacje z
aparatem, czyli jak zrobić dobre zdjęcie kompaktem".

Wakacje z aparatem, czyli jak zrobić dobre zdjęcie kompaktem, cz. II. N...

http://www.swiatobrazu.pl/wakacje-z-aparatem-czyli-jak-zrobic-dobre...

1 z 6

2015-08-15 17:03

To zdjęcie zostało wykonane przy użyciu maksymalnej dostępnej ogniskowej (w tym

przypadku był to równoważnik 180 mm). Wyraźnie widać separacje pierwszego planu i tła.

W większości aparatów kompaktowych fizyczne rozmiary matrycy są dużo mniejsze od rozmiarów
klasycznej klatki filmu małoobrazkowego. Konsekwencją tego faktu jest konieczność stosowania
obiektywów o krótszych ogniskowych w celu uzyskania analogicznego pola widzenia, przez co zwiększa
się głębia ostrości (obiektywy o krótszych ogniskowych, tzw. obiektywy szerokokątne, posiadają
większą głębię ostrości od obiektywów o ogniskowych długich, np. teleobiektywów). W rezultacie przy
typowym korzystaniu z kompaktów mniejsze znaczenie zyskuje wybór punktu ostrości, najczęściej
zostawiamy więc jego wybór oprogramowaniu aparatu, poddając automatyzacji cały proces ostrzenia.
Aparat ustawia wtedy ostrość na obiekt znajdujący się najbliżej nas. Nowoczesne aparaty posiadają
także funkcje takie jak wykrywanie twarzy, uśmiechu, itp. I trzeba przyznać, że to naprawdę działa!
Tyle, że korzystając z nich rezygnujemy ze świadomego fotografowania. Warto czasem zrezygnować z

Wakacje z aparatem, czyli jak zrobić dobre zdjęcie kompaktem, cz. II. N...

http://www.swiatobrazu.pl/wakacje-z-aparatem-czyli-jak-zrobic-dobre...

2 z 6

2015-08-15 17:03

wygód i wykorzystać możliwości naszych aparatów do maksimum. Wspominaliśmy o dużej głębi
ostrości, charakterystycznej dla kompaktów. Czy oznacza to, że możemy zapomnieć o efektownych
portretach z rozmytym tłem? Niekoniecznie. Spróbujmy nastawić zakres TELE w aparacie i przełączyć
go w tryb priorytetu migawki (jeśli nie posiadamy takiego trybu, można spróbować ustawienia
PORTRET). Wybierzmy najmniejszą wartość przysłony (będzie do liczba, np. 2.8, 4, 5.6 itp., często
posiada oznaczenie F przed cyframi) i wykadrujmy obraz tak, by postać wypełniała dużą część zdjęcia.
Im bliżej fotografowanej osoby staniemy, tym bardziej rozmyte tło powinniśmy uzyskać. Powyższe
porady powinny pomóc osiągnąć najmniejszą głębię ostrości dostępną w naszym aparacie (mniejszą
osiągniemy jedynie w trybie MAKRO).

W trybie MAKRO możemy uzyskać niewielką głębię ostrości. Ustawienie ogniskowej na

najkrótszą (w tym przypadku był to ekwiwalent 24 mm) pozwala ukazać detal w szerszej

perspektywie, przy wciąż rozmytym tle.

Warto przyjrzeć się trybom pracy autofocusa, w jakie wyposażony jest nasz aparat. Z pewnością
znajdziemy tam wspominany wyżej tryb MAKRO, do którego włączenia gorąco zachęcam. Fotografując
detale, możemy odkryć zupełnie inne i nieznane oblicza powszechnych przedmiotów. Do fotografowania
odległych krajobrazów przyda się natomiast tryb nastawienia ostrości na nieskończoność, dostępny w
niektórych modelach. W menu poświęconym trybom pracy autofocusa możemy także odnaleźć
nastawianie ręczne. Nie jest ono niestety tak powszechne jak dwa powyższe i w prostszych aparatach
może go po prostu nie być. Jeśli jednak jest, warto się mu przyjrzeć bliżej.

Przede wszystkim nasuwa się pytanie – po co i kiedy stosować taki rodzaj ustawiania ostrości? Otóż
okazuje się, że znów możliwe są sytuacje w których automatyka nie radzi sobie zbyt dobrze. Najczęściej
wadliwie zaczyna ona działać nocą, w ciemnych miejscach. Ustawienie manualne będzie w takich
przypadkach szybsze i dokładniejsze od automatycznego, choć rozwiązania zaimplementowane w tym
rodzaju aparatów nie należy do najwygodniejszych. Jedynie nieliczne modele (i to raczej niedostępne
już w sprzedaży) pozwalają na regulację ostrości przez obrót pierścienia mechanicznie. W większości
trzeba wciskać odpowiednie przyciski – jeden zmniejsza, a drugi zwiększa odległość punktu ostrości.
Przejście na ręczne ostrzenie może także być przydatne w pracy w trybie MAKRO, w którym aparat
może nastawiać ostrość nie do końca tam gdzie byśmy tego chcieli.

Wakacje z aparatem, czyli jak zrobić dobre zdjęcie kompaktem, cz. II. N...

http://www.swiatobrazu.pl/wakacje-z-aparatem-czyli-jak-zrobic-dobre...

3 z 6

2015-08-15 17:03

Manualne ustawianie ostrości w aparacie Sony sony DSC-HX1. Pasek na dole pokazuje

nastawioną odległość.

Oprócz samego manualnego ustawiania ostrości, możemy w niektórych aparach samodzielne wybrać
miejsce, na którym aparat ma ustawić ostrość. Funkcja ta przydaje się, gdy np. mamy do czynienia z
kadrem w którym główny element nie znajduje się w jego środku, ani też najbliżej nas.

Niektóre z aparatów kompaktowych mają dodatkowo możliwość przełączenia autofocusa na pracę ciągłą
– w zależności od modelu ostrość będzie wtedy ustawiana samoczynnie cały czas, bądź przez czas
wciśnięcia przysisku spustu do połowy. Taka praca zapewniać powinna poprawne ustawianie ostrości
obiektów będących w ruchu.

Nastawianie ostrości

Korzystanie z wbudowanej lampy błyskowej

Zdecydowana większość współcześnie produkowanych aparatów kompaktowych wyposażona jest we
wbudowaną lampę błyskową. Mimo to niewielu użytkowników zdaje sobie sprawę z jej istnienia, jeśli
nie liczyć pamiątkowych zdjęć robionych na imprezach czy we wnętrzach. A szkoda, trzeba bowiem
pamiętać, że flash to nasze małe słońce, zawsze dostępne i w ogóle nie grymaszące. Wystarczy jedynie
nauczyć się, jak – i kiedy – z niego korzystać.

Zatem, do czego można jeszcze wykorzystać taką małą lampę? Zastosowaniem najbardziej
zapominanym, a niezwykle istotnym, jest użycie jej jako tzw. światła wypełniającego (ang. fill flash).
Jest to światło służące eliminacji niepożądanych cieni występujących najczęściej na twarzy osób
fotografowanych w ostrym świetle słonecznych dni. Nie wpływa ono na ogólny klimat zdjęcia, a efekt
jego działania jest zazwyczaj subtelny. Tryb ten często włącza się samoczynnie gdy chcemy użyć lampy
błyskowej w jasnym świetle dnia.

Wakacje z aparatem, czyli jak zrobić dobre zdjęcie kompaktem, cz. II. N...

http://www.swiatobrazu.pl/wakacje-z-aparatem-czyli-jak-zrobic-dobre...

4 z 6

2015-08-15 17:03

Zdjęcie po lewej wykonano bez użycia lampy błyskowej. Na drugim zdjęciu lampa została

włączona. Widać zmniejszenie kontrastu na twarzy, lampa rozświetliła cienie.

Poza tymi wszystkimi przypadkami musimy mieć też na uwadze, że gdy fotografujemy postać błyskając
jej "prosto w oczy", pojawić się może tzw. efekt czerwonych oczu. W celu jego zapobieżenia trzeba
włączyć tryb redukcji czerwonych oczu. Jego działanie sprowadza się do wyemitowania serii błysków
przed błyskiem właściwym. Przyzwyczajają one oko do nagłego zwiększenia natężenia światła. Gdy
zapomnimy użyć tej funkcji, można pozbyć się brzydkich artefaktów w programie graficznym typu
Adobe Photoshop. Inne przykłady użycia lampy błyskowej omówimy w następnym odcinku.

Wakacje z aparatem, czyli jak zrobić dobre zdjęcie kompaktem, cz. II. N...

http://www.swiatobrazu.pl/wakacje-z-aparatem-czyli-jak-zrobic-dobre...

5 z 6

2015-08-15 17:03

Wyższą fotografię wykonano bez włączonej funkcji redukcji czerwonych oczu. Niżej - funkcja

ta została uaktywniona.

W następnym odcinku cyklu zajmiemy się fotografowaniem w trudnych warunkach. Nie zawsze okazuje
się przecież, że pogoda dopisze. Taka sytuacja nie oznacza wcale, że powinniśmy rezygnować z
fotografowania, wręcz przeciwnie – koniecznie powinniśmy to wtedy robić! Zapraszamy!

www.swiatobrazu.pl

Wakacje z aparatem, czyli jak zrobić dobre zdjęcie kompaktem, cz. II. N...

http://www.swiatobrazu.pl/wakacje-z-aparatem-czyli-jak-zrobic-dobre...

6 z 6

2015-08-15 17:03