background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Piotr Ziółek 

 
 
 
 
 
 
 

Analizowanie obwodów elektrycznych i elektronicznych 
723[03].O1.06 

 

 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacyjnej – Państwowy Instytut Badawczy  
Radom 2007 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr inż. Piotr Nowak 
mgr inż. Tomasz Kacperski 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
inż. Piotr Ziółek 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Andrzej Kacperczyk 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  723[03].O1.06 
,,Analizowanie  obwodów  elektrycznych  i  elektronicznych”,  zawartego  w  modułowym 
programie nauczania dla zawodu mechanik–operator pojazdów i maszyn rolniczych. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca  

Instytut Technologii Eksploatacyjnej – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1. Podstawowe  pojęcia,  wielkości,  elementy  w  obwodach  elektrycznych 

i elektronicznych 

11 

5.1.1. 

Ćwiczenia 

11 

5.2. Źródła prądu i obwody elektryczne 

13 

5.2.1. 

Ćwiczenia 

13 

5.3. Prawa i parametry opisujące obwody elektryczne i elektroniczne  

15 

5.1.1. 

Ćwiczenia 

15 

5.4. Ochrona przeciwporażeniowa 

18 

5.1.1. 

Ćwiczenia 

18 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

20 

7.  Literatura 

34 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1. WPROWADZENIE 

 

Poradnik  dla  nauczyciela,  dla  jednostki  modułowej  Analizowanie  obwodów 

elektrycznych  i  elektronicznych,  będzie  pomocny  w  prowadzeniu  zajęć  dydaktycznych 
w szkole kształcące w zawodzie mechanik 

 operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03]. 

 Czynnikiem  sprzyjającym  nabywaniu  umiejętności  zawodowych  jest  wykonywanie 

ćwiczeń określonych w programach jednostek modułowych. 

Poradnik zawiera: 

 

wymagania wstępne, 

 

wykaz umiejętności jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u ucznia jego umiejętności, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, 

 

wykaz literatury. 
Zajęcia  dydaktyczne  powinny  być  prowadzone  metodami  aktywizującymi.  Szczególnie 

zalecane  są  metody  poszukiwania,  porządkowania  i  wykorzystywania  informacji  z  różnych 
źródeł,  stosowania  zdobytej  wiedzy  w  praktyce,  rozwiązywania  problemów  w  sposób 
twórczy: obserwacji, symulacji, tekstu przewodniego, projektów oraz ćwiczeń praktycznych. 
Prowadzenie  zajęć  metodami  aktywizującymi  wymaga  przygotowania  materiałów 
metodycznych,  takich  jak:  tekst  przewodni,  instrukcja  do  metody  projektów,  instrukcje  do 
wykonania ćwiczeń, instrukcje stanowiskowe, instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Podczas  realizacji  procesu  dydaktycznego  należy  zwracać  uwagę  na  samokształcenie 

z wykorzystaniem  materiałów  innych  niż podręczniki;  normy,  instrukcje  obsługi,  poradniki, 
i pozatekstowe źródła informacji. 

Formy  pracy  uczniów  powinny  być  różnorodne,  począwszy  od  pracy  indywidualnej, 

samodzielnej do pracy w małych grupach 3 

 5 osobowych, oraz na pracy zespołowej. 

Pomiar  dydaktyczny  jest  istotnym  elementem  procesu  dydaktycznego.  Sprawdzanie 

i ocenianie  osiągnięć  może  być  przeprowadzane  przy  pomocy  przykładowych  testów 
zamieszczonych w poradniku. Do testów dołączone zostały również: 

 

instrukcje dla nauczyciela, 

 

instrukcje dla ucznia, 

 

plan testu w formie tabelarycznej, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych  

723[03].O1 

Podstawy techniki 

ogólnej 

723[03].O1.01 

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, 

ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska 

723[03].O1.02 

Posługiwanie się 

dokumentacją 

techniczną 

723[03].O1.03 

Stosowanie materiałów 

konstrukcyjnych i 

eksploatacyjnych 

723[03].O1.04 

Wykonywanie operacji  

techniczno - technologicznych 

723[03].O1.05 

Wykonywanie operacji 

obróbki skrawaniem 

723[03].O1.06 

Analizowanie obwodów 

elektrycznych i elektronicznych 

 

723[03].O1.07 

Obsługiwanie maszyn i urządzeń 

elektrycznych 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 
Przystępując do realizacji jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisu, instrukcji, rysunków, 
szkiców, wykresów, dokumentacji technicznej, 

 

rozpoznawać elementy, zespoły i układy na rysunkach, schematach, zgodnie z instrukcją, 

 

określać funkcje zespołów i układów, 

 

wykonywać proste szkice i rysunki, 

 

weryfikować podzespoły i części, 

 

nazywać i użytkować narzędzia, 

 

organizować  stanowisko  pracy  do  diagnostyki,  naprawy  i  obsługi  sprzętu  technicznego 
zgodnie z wymaganiami ergonomii, 

 

radzić sobie w sytuacjach problemowych, 

 

samodzielnie podejmować decyzje, 

 

podejmować decyzje dotyczące wyboru technologii naprawy, 

 

podejmować  decyzje  zawodowe  zgodnie  z  przepisami  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy, 
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, 

 

skutecznie komunikować się z innymi uczestnikami procesu pracy, 

 

oceniać własną pracę, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

przewidywać  i  wskazywać  zagrożenia  dla  zdrowia  i  życia  ludzkiego  oraz  środowiska 
przyrodniczego, 

 

udzielać pomocy przed lekarskiej ofiarom wypadków przy procesie pracy. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

wyjaśnić podstawowe pojęcia z zakresu elektrotechniki i elektroniki, 

 

wyjaśnić  zjawisko  powstawania  i  przepływu  prądu  elektrycznego  w  obwodach 
elektrycznych, 

 

rozróżnić  materiały  przewodzące,  półprzewodzące,  izolacyjne,  magnetyczne  oraz 
wskazać ich zastosowanie, 

 

rozróżnić źródła i rodzaje prądu elektrycznego, 

 

rozróżnić podstawowe elementy obwodu elektrycznego, 

 

włączyć przyrządy pomiarowe w obwód elektryczny, 

 

odczytać wskazania przyrządów pomiarowych, 

 

dokonać  pomiaru  podstawowych  wielkości  elektrycznych:  napięcia,  natężenia  prądu, 
rezystancji i mocy oraz zinterpretować ich wyniki, 

 

zastosować wzory do obliczania podstawowych wielkości elektrycznych, 

 

rozróżnić podstawowe elementy elektroniczne, 

 

wyjaśnić  działanie  i  zastosowanie  elementów  elektronicznych  w  wyposażeniu 
elektrycznym maszyn i urządzeń, 

 

rozróżnić  i  odczytać  symbole  i  oznaczenia  elektryczne  i  elektroniczne  na  schematach 
oraz na maszynach i urządzeniach, 

 

rozpoznać  typowe  usterki  i  uszkodzenia występujące w obwodach  instalacji  i  osprzęcie 
elektrycznym maszyn i urządzeń, 

 

przewidzieć  zagrożenia  i  ich  skutki  podczas  pracy  z  urządzeniami  zasilanymi  prądem 
elektrycznym oraz zastosować zasady bezpiecznej obsługi, 

 

udzielić pierwszej pomocy osobom porażonym prądem elektrycznym. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1  

 

Osoba prowadząca …………………………………………………….. 
Modułowy program nauczania:  Mechanik 

 operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03]. 

Moduł: 

Podstawy techniki ogólnej 723[03].O1 

Jednostka modułowa: 

Analizowanie obwodów elektrycznych i elektronicznych 
723[03].O1.06 

 

Temat: Budowa akumulatora - źródła prądu w pojeździe. 

Cel ogólny: Wyjaśnienie budowy, działania i czynności obsługowych akumulatora. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

rozróżnić źródła prądu występujące w pojazdach, 

 

zdefiniować pojecie akumulator, 

 

wymienić podstawowe parametry akumulatora, 

 

rozróżnić różne typy akumulatorów, 

 

scharakteryzować działanie akumulatora. 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe: 

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna. 

 
Środki dydaktyczne:
  

 

instrukcje obsługi ciągników rolniczych, 

 

przekrój akumulatora, 

 

akumulatory do oględzin, 

 

instrukcja bhp, 

 

stanowisko pracy, 

 

tablice poglądowe. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w grupach 2 – 3 osobowych. 

 
Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Zadanie dla ucznia:  

Dokonać  oględzin  zewnętrznych  różnych  typów  akumulatorów:  scharakteryzować  je, 

określić zastosowanie i zasady obsługi na podstawie instrukcji obsługi. 
 
Przebieg zajęć: 

 

Faza wstępna 
1.  Sprawdzenie listy obecności. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2.  Określenie tematu zajęć. 
3.  Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia. 
4.  Podział na grupy 2 – 3 osobowe. 
 
Faza właściwa 
1.  Metoda tekstu przewodniego. 
 
Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.  Jakie wyróżniamy źródła prądu w pojazdach? 
2.  Co to jest akumulator? 
3.  Jakie podstawowe parametry posiada akumulator? 
4.  Czym różnią się akumulatory rozruchowe od zwykłych? 
 
Faza II. Planowanie 
1.  Jakie znasz różnice pomiędzy źródłami prądu w pojeździe? 
2.  Jak i gdzie używamy akumulatora? 
3.  Jakie są najczęstsze usterki akumulatora? 
4.  Jak eksploatujemy akumulatory? 
 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie wskazują różnice pomiędzy źródłami prądu w pojeździe. 
2.  Uczniowie pracując w grupach opisują budowę akumulatora. 
3.  Uczniowie pracując w grupach opisują zastosowanie akumulatora. 
4.  Uczniowie pracując w grupach opracowują charakterystyki akumulatorów. 
 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie wypisują różnice pomiędzy źródłami prądu w pojeździe. 
2.  Uczniowie szkicują i opisują budowę akumulatora. 
3.  Uczniowie opisują zastosowanie akumulatora. 
4.  Uczniowie wypisują i omawiają zasady eksploatacji akumulatora. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie sprawdzają poprawność wskazanych różnic pomiędzy źródłami prądu. 
2.  Uczniowie dyskutują nad zastosowaniem akumulatora. 
3.  Uczniowie  wymieniają  się  uwagami  co  do  zasad  eksploatacji  poszczególnych  typów 

akumulatorów. 

4.  Uczniowie wyciągają wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia. 
 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im 

trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie  umiejętności 
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości, i jak ich uniknąć na przyszłość. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Scenariusz zajęć 2  

 
Osoba prowadząca …………………………………………………….. 
Modułowy program nauczania:  Mechanik 

 operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03]. 

Moduł: 

Podstawy techniki ogólnej 723[03].O1 

Jednostka modułowa: 

Analizowanie obwodów elektrycznych i elektronicznych 
723[03].O1.06 

 

Temat: Charakteryzowanie podstawowych elementów obwodów elektrycznych. 

Cel ogólny: poznanie podstawowych elementów obwodów elektrycznych 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zdefiniować pojęcie opornika, 

 

scharakteryzować podstawowe kondensatory, 

 

rozróżnić rodzaje cewek, 

 

scharakteryzować budowę i zastosowanie potencjometrów, 

 

rozróżnić  rodzaje  i  typy  odbiorników elektrycznych  stanowiących wyposażenie  maszyn 
i urządzeń, 

 

określić  wpływ  czynników  zewnętrznych  na  działanie  urządzeń  wyposażenia 
elektrycznego, 

 

przewidzieć  zagrożenia  i  ich  skutki  podczas  pracy  z  maszynami  i  urządzeniami 
elektrycznymi. 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe: 

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w grupie, 

 

oceny pracy w grupie. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna. 

 
Środki dydaktyczne:
  

 

materiały źródłowe, 

 

elementy elektryczne, 

 

plansze z przykładowymi elementami elektrycznymi, 

 

instrukcje bezpieczeństwa higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej,  

 

arkusze papieru, 

 

przybory do pisania. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w grupach 2 osobowych. 

 
Czas trwania zajęć: 

 

2 godziny dydaktyczne. 

 
Zadanie dla ucznia:  

Scharakteryzuj  podstawowe  elementy  obwodów  elektrycznych,  występujących 

w maszynach  i urządzeniach. Scharakteryzuj ich układy elektryczne i wskaż różnice. Określ 
ich zastosowanie. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.  Sprawdzenie listy obecności. 
2.  Określenie tematu zajęć. 
3.  Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia. 
4.  Podział uczniów na grupy 3 osobowe. 
 
Faza właściwa 
1.  Wykład informacyjny. 
2.  Realizacja ćwiczenia metoda tekstu przewodniego. 
 
Faza I. Informacje
 
Pytania prowadzące: 
1.  Co to jest element obwodu elektrycznego? 
2.  Jak klasyfikujemy elementy elektryczne? 
3.  Jakie elementy wchodzą w skład budowy obwodu elektrycznego? 
 
Faza II. Planowanie 
1.  Jakie rozróżniamy elementy urządzeń elektrycznych? 
2.  Jakie są podstawowe rodzaje elementów elektrycznych? 
3.  Jakie są różnice w funkcjonowaniu elementów układów elektrycznych? 
 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie pracując w grupach. 
2.  Wnioski zapisują na arkuszach papieru. 
 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie rozpoznają podstawowe elementy elektryczne. 
2.  Uczniowie opisują budowę poszczególnych elementów elektrycznych. 
3.  Uczniowie wypisują przeznaczenie elementów elektrycznych. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie prezentują wykonane zadania na forum całej grupy. 
2.  Uczniowie wymieniają się uwagami i sugestiami. 
3.  Uczniowie dyskutują na forum grupy o wynikach wykonanego zadania. 
 
Faza VI. Analiza końcowa 

Nauczyciel  ocenia  metodą obserwacji  indywidualnie  ucznia  i  grupę  na  bieżąco podczas 

dyskusji,  podczas  wykonywania  zadania  oraz  końcowe  efekty  pracy.  Nauczyciel  powinien 
podsumować  całe  zadanie,  wskazać,  jakie  umiejętności  były  ćwiczone,  jakie  wystąpiły 
nieprawidłowości i jak ich uniknąć w przyszłości. 
 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

5. 

ĆWICZENIA 

 

5.1.  Podstawowe  pojęcia,  wielkości,  elementy  w  obwodach 

elektrycznych i elektronicznych 

 

5.1.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Dokonaj klasyfikacji elementów na półprzewodniki, przewodniki i izolatory. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment rozdziału 4.1. Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na oznaczenia oraz rodzaj 
materiału z jakiego zostały wykonane elementy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,  
2)  zaplanować tok postępowania, 
3)  odszukać elementy półprzewodnikowe, 
4)  odszukać elementy przewodnikowe, 
5)  odszukać elementy izolacyjne, 
6)  ocenić wykonane ćwiczenie, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

elementy półprzewodnikowe, przewodnikowe, izolacyjne, 

 

uniwersalny miernik elektryczny, 

 

literatura dotycząca podstawowych elementów elektronicznych. 

 
Ćwiczenie 2 

Rozróżnij odbiorniki elektryczne i źródło prądu na schemacie oraz opisz ich właściwości 

w obwodzie elektrycznym. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  odpowiednie  oznaczenia 
elementów. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,  
2)  zaplanować tok postępowania, 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

3)  rozpoznać elementy instalacji elektrycznej na schemacie, 
4)  wypisać odbiorniki prądu na arkuszu papieru, 
5)  wypisać źródło prądu na arkuszu papieru, 
6)  ocenić wykonane ćwiczenie, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

 

przybory do pisania, 

 

schemat instalacji elektrycznej, 

 

oznaczenia elementów na schematach, 

 

instalacje elektryczne, 

 

poradnik elektryka. 

 
Ćwiczenie 3 

Połącz  w  obwód  elektryczny  źródło  prądu  o  napięciu  24  V  oraz  odbiorniki  prądu, 

według schematu otrzymanego od nauczyciela. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  odpowiednie  oznaczenia 
elementów oraz na zachowanie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)  zgromadzić elementy i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
2)  zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,  
3)  zorganizować narzędzia niezbędne do wykonania ćwiczenia, 
4)  zaplanować tok postępowania, 
5)  przeanalizować schemat, 
6)  wykonać połączenie układu, 
7)  sprawdzić poprawność połączeń, 
8)  ocenić wykonane ćwiczenie, 
9)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

schemat połączenia elementów, 

 

elementy obwodu elektrycznego, 

 

narzędzia montażowe do wykonania ćwiczenia, 

 

instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

5.2.  Źródła prądu i obwody elektryczne 

 

5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1  

Opisz  budowę  akumulatora  samochodowego.  Sprawdź  poziom  i  gęstość  elektrolitu 

w poszczególnych celach. Uzupełnij poziom elektrolitu. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania,  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Oceniając  pracę 
uczniów należy zwrócić uwagę na: 

 

sposób przygotowania stanowiska, 

 

dobór narzędzi, 

 

umiejętność wykorzystania instrukcji operacyjnych, 

 

prezentację wyników. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  przeanalizować instrukcję obsługi akumulatora, 
3)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
4)  rozróżnić elementy budowy akumulatora, 
5)  sprawdzić stan techniczny akumulatora wizualnie, 
6)  sprawdzić poziom elektrolitu w poszczególnych celach (uzupełnić w miarę potrzeby), 
7)  dokonać pomiaru gęstości elektrolitu, 
8)  dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia,  
9)  uporządkować miejsce pracy, 
10)  zaprezentować wnioski z wykonanego ćwiczenia prowadzącemu. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

akumulator obsługowy, 

 

areometr, 

 

woda destylowana, 

 

stanowisko do wykonania pomiarów, 

 

instrukcja obsługi akumulatora, 

 

środki ochrony indywidualnej. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

Ćwiczenie 2  
 

Wskaż odbiorniki elektryczne w pojeździe  marki New Holland, wypisz je  na arkuszu 

papieru oraz zapisz jakie posiadają wartości zabezpieczeń prądowych. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  odpowiednie  oznaczenia 
elementów. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,  
2)  zaplanować tok postępowania, 
3)  rozpoznać elementy instalacji elektrycznej, 
4)  wypisać odbiorniki prądu na arkuszu papieru, 
5)  odszukać zabezpieczenia do wskazanych odbiorników, 
6)  spisać wartości zabezpieczeń i przyporządkować je właściwym odbiornikom prądu, 
7)  ocenić wykonane ćwiczenie, 
8)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

 

przybory do pisania, 

 

ciągnik rolniczy marki New Holland, 

 

instrukcja obsługi ciągnika. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

5.3.  Prawa i parametry opisujące obwody elektryczne 

i elektroniczne 

 

5.3.1.  Ćwiczenia  

 
Ćwiczenie 1 

Napisz  równania  Kirchhoffa  dla  poniższego  obwodu  elektrycznego:  prądowe 

i napięciowe. Zacznij od określenia węzłów w obwodzie i oczek oznaczając je na schemacie. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji ćwiczenia  uczniowie powinni przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,  
2)  wykonać stosowne oznaczenia na schemacie,  
3)  zapisać równania prądowe i napięciowe, 
4)  podsumować wykonane ćwiczenie, 
5)  zapisać rozwiązanie, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

przybory do pisania, 

 

arkusz papieru, 

 

schemat obwodu elektrycznego. 

 

 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

Ćwiczenie 2  

Żarówka ma moc znamionową 50 W, przy napięciu znamionowym 110 V. Jaki opornik 

należy połączyć szeregowo z żarówką, by można było ją włączyć do sieci o napięciu 230 V. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać obliczeń, 
3)  uzasadnić wykonane działania, 
4)  wyciągnąć wnioski z wykonanego ćwiczenia. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

 

przybory do pisania, 

 

poradnik dla ucznia - materiał nauczania. 

 
Ćwiczenie 3  

Na  zaciskach  żarówki  występuje  napięcie  18  V.  Oblicz  siłę  elektromotoryczną  źródła, 

jeśli wiadomo, że 90% energii wydatkowanej przez źródło prądu zostaje przekazane żarówce. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać stosownych obliczeń, 
3)  sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie prowadzącemu, 
5)  wyciągnąć wnioski z wykonanego ćwiczenia. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

 

przybory do pisania, 

 

materiał nauczania. 

 
Ćwiczenie 4 

Do  obwodu  elektrycznego  zawierającego  rezystancję,  podłącz  miernik  uniwersalny, 

dokonaj  jego  podstawowych  pomiarów  i  przeanalizuj  uzyskane  wyniki.  Zapisz  uzyskane 
wartości pomiarów z mierników i uzasadnij je. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania,  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Oceniając  pracę 
uczniów należy zwrócić uwagę na: 

 

sposób przygotowania stanowiska, 

 

umiejętność wykorzystania instrukcji operacyjnych, 

 

prezentację wyników. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać instrukcję obsługi uniwersalnego miernika elektrycznego, 
2)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
3)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
4)  przeanalizować obwód elektryczny, 
5)  określić zasady obsługi miernika, 
6)  podłączyć miernik, 
7)  włączyć zasilanie obwodu elektrycznego, 
8)  odczytać wskazania miernika, 
9)  sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia, 
10)  zapisać wskazania miernika, 
11)  zaprezentować wykonane ćwiczenie i omówić uzyskane wyniki. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

obwód elektryczny do pomiarów, 

 

miernik uniwersalny do pomiaru napięcia, natężenia i oporności, 

 

schemat obwodu elektrycznego, 

 

zestaw narzędzi monterskich dla elektryka, 

 

arkusz papieru, 

 

przybory do pisania, 

 

instrukcja obsługi miernika uniwersalnego. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

5.4.  Ochrona przeciwporażeniowa 

 

5.4.1.  Ćwiczenia  

 
Ćwiczenie 1 

Wypisz  jakie  znasz  przypadki  porażenia  prądem  elektrycznym.  Wskaż  przyczyny 

powstania wypadków. Wyjaśnij, w jaki sposób można było ich uniknąć. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania, 
2)  wypisać znane przypadki, wskazać przyczyny, 
3)  określić zaniedbania w skutek których doszło do wypadku, 
4)  zapisać wnioski z ćwiczenia na arkuszu papieru, 
5)  zaprezentować wnioski. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2  

Wypisz,  jakie znasz zagrożenia wynikające z obsługi  maszyn  i  urządzeń  elektrycznych. 

Scharakteryzuj  je  na  podstawie  instrukcji  obsługi  szlifierki  kątowej  (przecinarki 
mechanicznej). 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować zapisy instrukcji obsługi, 
2)  wypisać zagrożenia wynikające z obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych, 
3)  scharakteryzować zagrożenia podczas obsługi szlifierki kątowej, 
4)  zapisać wnioski z ćwiczenia na arkuszu papieru, 
5)  zaprezentować wnioski. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie praktyczne. 
 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

 

przybory do pisania, 

 

instrukcja obsługi szlifierki kątowej. 

 
Ćwiczenie 3 

Wypisz  w  punktach,  jak  należy  postępować  podczas  udzielania  pomocy 

poszkodowanemu w wypadku porażenia prądem. 
 

Wskazówki do realizacji: 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować materiał nauczania, 
2)  określić zasady pierwszej pomocy, 
3)  zapisać wnioski z ćwiczenia na arkuszu papieru, 
4)  zaprezentować wnioski. 
 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

 

przybory do pisania. 

 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Analizowanie  obwodów  elektrycznych 
i elektronicznych”. 

 
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru z których: 

 

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 7, 8, 11, 14, 19, 20, są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  -  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający 

 za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny 

 za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry 

 za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry 

  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 

ponadpodstawowego, 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. d, 4. a, 5. b, 6. d, 7. a, 8. a, 9. b, 10. c, 11. d, 
12. 
a, 13. a, 14. b, 15. a, 16. c, 17. d, 18. b, 19. a, 20. c.

 

 
Plan testu 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Wyjaśnić, co oznacza analizowanie 
obwodów elektrycznych 

Wyjaśnić, czym jest prąd elektryczny 

Wyjaśnić, co nazywamy dielektrykami 

Wyjaśnić, co nazywamy 
półprzewodnikiem 

Określić, co nazywamy gałęzią 
obwodu elektrycznego 

Wyjaśnić, co nazywamy opornikiem 

Scharakteryzować cewki 

PP 

Scharakteryzować kondensator 

PP 

Określić źródło powstawania energii 
elektrycznej 

10  Określić źródło prądu w pojazdach 

11 

Scharakteryzować źródło energii 
odnawialnej 

PP 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

12 

Określić oznaczenie prądu 
przemiennego 

13 

Określić literowe oznaczenie prądu 
stałego 

14  Scharakteryzować elektrolizę 

PP 

15 

Określić budowę ogniwa 
elektrolitycznego 

16 

Określić liczbę ogniw w akumulatorze 
12V 

17 

Określić wartość siły 
elektromotorycznej w akumulatorze 

18 

Określić podstawową wadę 
akumulatora ołowianego 

19  Scharakteryzować obwody elektryczne 

PP 

20 

Scharakteryzować połączenia 
elementów 

PP 

 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na zadania testowe. 
5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
7.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
8.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

9.  Zapytaj, czy uczniowie zrozumieli instrukcję i polecenia. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
10.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

11.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

12.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
13.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
14.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te    zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

15.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi.  
5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi.  Tylko  jedna  jest 

prawidłowa. 

6.  W  zadaniach  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną 

odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 30 minut. 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Analizowanie obwodów elektrycznych oznacza 

a) 

obliczanie wzorów z prawa Ohma. 

b) 

badanie wielkości parametrów obwodów elektrycznych. 

c) 

obliczanie wzorów z prawa Kirchhoffa. 

d) 

sprawdzanie czy obwód działa. 

 
2.  Prąd elektryczny jest to 

a) 

napięcie 230 V. 

b) 

instalacja naziemna elektryczna. 

c) 

ruch ładunków elektrycznych. 

d) 

sieć energetyczna. 

 
3.  Dielektrykami nazywamy 

a) 

przewodniki. 

b) 

półprzewodniki. 

c) 

ferromagnetyki. 

d) 

izolatory. 

 

4.  Półprzewodniki to 

a)  ciała posiadające właściwości pośrednie między przewodnikami a izolatorami. 
b)  druty w osłonach izolacyjnych. 
c)  złącza automatyczne. 
d)  metale kolorowe. 

 
5.  Gałęzią obwodu elektrycznego jest 

a) 

wiązka przewodów. 

b) 

zespół elementów połączonych ze sobą w sposób umożliwiający przepływ energii. 

c) 

grupa elementów nie połączonych ze sobą. 

d) 

zacisk obwodu. 

 
6.  Opornikiem nazywamy 

a) 

cewkę. 

b) 

kondensator. 

c) 

bezpiecznik. 

d) 

rezystor. 

 

7.  Cewka to element 

a) 

pasywny. 

b) 

aktywny. 

c) 

oporowy. 

d) 

źródło prądu. 

 
8.  Kondensator to element 

a) 

pasywny. 

b) 

aktywny. 

c) 

przetwarzający energię elektryczna. 

d) 

wytwarzający energię elektryczną. 

 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

9.  Najczęściej energia elektryczna powstaje z  

a) 

wyładowań atmosferycznych. 

b) 

energii mechanicznej, jądrowej, słonecznej. 

c) 

akumulatora. 

d) 

baterii. 

 
10.  Źródłem prądu wykorzystywanym w motoryzacji jest 

a) 

dynamo. 

b) 

akumulator. 

c) 

alternator, prądnica. 

d) 

generator prądu. 

 
11.  Najwięcej energii odnawialnej jest wytwarzanej z 

a) 

energii wiatru. 

b) 

energii biomasy. 

c) 

energii pływów morskich. 

d) 

energii spadku wody. 

 
12.  Prąd przemienny z języka angielskiego oznaczmy 

a) 

AC. 

b) 

KP. 

c) 

DW. 

d) 

AD. 

 
13. Prąd stały z języka angielskiego oznaczamy 

a) 

DC. 

b) 

BS. 

c) 

DS. 

d) 

LN. 

 
14.  Elektroliza to 

a) 

wodny roztwór kwasu. 

b) 

rozkład  chemiczny  powstający  przy  przepływie  prądu  elektrycznego  przez 
elektrolit. 

c) 

zjawisko elektryczne. 

d) 

łączenie atomów. 

 
15.  Ogniwo elektrolityczne to 

a) 

dwie elektrody zanurzone w elektrolicie. 

b) 

jedna elektroda zanurzona w elektrolicie. 

c) 

trzy elektrody zanurzone w elektrolicie. 

d) 

dwie elektrody zabudowane w metalowej obudowie. 

 
16.  Akumulator o napięciu 12 V składa się z ogniw 

a) 

3. 

b) 

5. 

c) 

6. 

d) 

8. 

 
 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

17.  Siła elektromotoryczna naładowanego akumulatora 12 V wynosi 

a) 

13,2 V. 

b) 

14,7 V. 

c) 

12,0 V. 

d) 

12,6 V. 

18.  Wadą akumulatorów ołowianych jest 

a) 

duża siła elektromotoryczna. 

b) 

ryzyko wycieku kwasu siarkowego. 

c) 

waga akumulatora. 

d) 

rodzaj napięcia. 

 
19.  Obwody elektryczne dzielimy na 

a) 

obwody prądu przemiennego i stałego. 

b) 

obwody cyfrowe i cyfrowo zmienne. 

c) 

obwody liniowe i analogowe. 

d) 

obwody nieliniowe i cyfrowe. 

 
20.  Obwody dzielimy ze względu na rodzaj połączenia elementów na  

a) 

mieszane. 

b) 

zamknięte. 

c) 

szeregowe, równoległe i szeregowo równoległe. 

d) 

otwarte. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko.......................................................................................... 

 

Analizowanie obwodów elektrycznych i elektronicznych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1.    

 

2.    

 

3.    

 

4.    

 

5.    

 

6.    

 

7.    

 

8.    

 

9.    

 

10.  

 

11.  

 

12.  

 

13.  

 

14.  

 

15.  

 

16.  

 

17.  

 

18.  

 

19.  

 

20.  

 

Razem:   

 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

TEST 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  ,,Analizowanie  obwodów 
elektrycznych i elektronicznych” 

 
Test składa się z 20 zadań jednokrotnego wyboru z których: 

 

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 7, 8, 11, 14, 19, 20, są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  -  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający 

 za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny 

 za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry 

 za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry 

  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 

ponadpodstawowego, 

 

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. d, 4. a, 5. b, 6. d, 7. a, 8. a, 9. b, 10. c, 11. d,  
12. 
a, 13. a, 14. b, 15. a, 16. c, 17. d, 18. b, 19. a, 20. c.

 

 
Plan testu 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Wyjaśnić, co oznacza analizowanie 
obwodów elektrycznych 

Wyjaśnić, czym jest prąd elektryczny 

Wyjaśnić, co nazywamy dielektrykami 

Wyjaśnić, co nazywamy 
półprzewodnikiem 

Określić, co nazywamy gałęzią 
obwodu elektrycznego 

Wyjaśnić, co nazywamy opornikiem 

Scharakteryzować cewki 

PP 

Scharakteryzować kondensator 

PP 

Określić źródło powstawania energii 
elektrycznej 

10  Określić źródło prądu w pojazdach 

11 

Scharakteryzować źródło energii 
odnawialnej 

PP 

12 

Określić oznaczenie prądu 
przemiennego 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

13 

Określić literowe oznaczenie prądu 
stałego 

14  Scharakteryzować elektrolizę 

PP 

15 

Określić budowę ogniwa 
elektrolitycznego 

16  Określić liczbę ogniw w akumulatorze  

17 

Określić wartość siły 
elektromotorycznej w akumulatorze 

18 

Określić podstawową wadę 
akumulatora ołowianego 

19  Scharakteryzować obwody elektryczne 

PP 

20 

Scharakteryzować połączenia 
elementów 

PP 

 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na zadania testowe. 
5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
7.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
8.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

9.  Zapytaj, czy uczniowie zrozumieli instrukcję i polecenia. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
10.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

11.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

12.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
13.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
14.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te    zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

15.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi.  
5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi.  Tylko  jedna  jest 

prawidłowa. 

6.  W  zadaniach  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną 

odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 30 min. 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Analizowanie obwodów elektrycznych oznacza 

a)  obliczanie wzorów z prawa Kirchhoffa i prawa Ohma. 
b)  badanie wielkości parametrów obwodów elektrycznych. 
c)  obliczanie wzorów. 
d)  sprawdzanie czy obwód działa. 

 
2.  Prąd elektryczny jest to 

a)  uporządkowany ruch jonów. 
b)  instalacja naziemna elektryczna. 
c)  uporządkowany ruch ładunków elektrycznych. 
d)  sieć energetyczna. 

 
3.  Dielektrykami nazywamy 

a)  przewodniki i izolatory. 
b)  półprzewodniki samoistne. 
c)  ferromagnetyki i izolatory. 
d)  izolatory. 

 

4.  Półprzewodniki to 

a)  ciała posiadające właściwości pośrednie między przewodnikami a izolatorami. 
b)  materiały przewodzące tylko połowę napięcia. 
c)  złącza automatyczne. 
d)  materiały przewodzące tylko połowę prądu. 

 
5.  Gałęzią obwodu elektrycznego jest 

a)  rozgałęziona wiązka przewodów. 
b)  zespół elementów połączonych ze sobą w sposób umożliwiający przepływ energii. 
c)  grupa elementów połączonych ze sobą. 
d)  zacisk prądowy obwodu. 

 

6.  Opornikiem nazywamy 

a)  cewkę i kondensator. 
b)  diodę. 
c)  diodę Zeanera. 
d)  rezystor. 
 

7.  Cewka to element 

a)  pasywny. 
b)  aktywny. 
c)  zasilający. 
d)  źródło prądu. 

 
8.  Kondensator to element 

a)  pasywny. 
b)  składowy kondensatora. 
c)  przetwarzający energię elektryczna. 
d)  wytwarzający energię elektryczną. 

 
 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

9.  Najwięcej energii elektrycznej wytwarzane jest z  

a)  wyładowań atmosferycznych. 
b)  energii mechanicznej, jądrowej, słonecznej. 
c)  ze źródeł wiatrowych. 
d)  baterii słonecznych. 

 
10.  Źródłem prądu wykorzystywanym w motoryzacji jest 

a)  dynamo i akumulator. 
b)  akumulator i rozrusznik. 
c)  alternator, prądnica. 
d)  generator prądu. 

 
11.  Najwięcej energii odnawialnej jest wytwarzanej z 

a)  energii ropy naftowej. 
b)  energii węgla. 
c)  energii słonecznej. 
d)  energii spadku wody. 

 
12.  Prąd przemienny z języka angielskiego oznaczmy 

a)  AC. 
b)  BC. 
c)  CD. 
d)  DC. 

 
13.  Prąd stały z języka angielskiego oznaczamy 

a)  DC. 
b)  AC 
c)  DA. 
d)  AD. 

 
14.  Elektroliza to 

a)  wodny rozpad kwasu. 
b)  rozkład chemiczny powstający przy przepływie prądu elektrycznego przez elektrolit. 
c)  przepływ elektronów. 
d)  łączenie atomów. 

 
15.  Ogniwo elektrolityczne to 

b)  dwie elektrody zanurzone w elektrolicie. 
c)  dwie elektroda zanurzona w destylacie. 
d)  trzy elektrody zanurzone w elektrolicie. 
e)  dwie elektrody zabudowane w obudowie ebonitowej. 

 
16.  Akumulator o napięciu 24 V składa się z ogniw 

a)  3. 
b)  10. 
c)  12. 
d)  8. 

 
 
 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

17.  Siła elektromotoryczna naładowanego akumulatora 24 V wynosi 

a)  23,2 V. 
b)  21,7 V. 
c)  24,0 V. 
d)  25,2 V. 

 
18.  Wadą akumulatorów ołowianych jest 

a)  duża prąd rozruchowy. 
b)  ryzyko wycieku kwasu siarkowego. 
c)  waga akumulatora. 
d)  stała wartość napięcia. 

 
19.  Obwody elektryczne dzielimy na 

a)  obwody prądu przemiennego i stałego. 
b)  obwody cyfrowe i analogowe. 
c)  obwody liniowe i cyfrowo zmienne. 
d)  obwody nieliniowe. 

 
20.  Obwody dzielimy ze względu na rodzaj połączenia elementów na  

a)  mieszane i proste. 
b)  zamknięte i rozwarte. 
c)  szeregowe, równoległe i szeregowo -  równoległe. 
d)  otwarte i zamknięte. 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko.......................................................................................... 

 

Analizowanie obwodów elektrycznych i elektronicznych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1.    

 

2.    

 

3.    

 

4.    

 

5.    

 

6.    

 

7.    

 

8.    

 

9.    

 

10.  

 

11.  

 

12.  

 

13.  

 

14.  

 

15.  

 

16.  

 

17.  

 

18.  

 

19.  

 

20.  

 

Razem:   

 

background image

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

7. LITERATURA 

 
1.  Bartodziej G.: Aparaty i urządzenia elektryczne. WSiP, Warszawa 2000 
2.  Chochowski A.: Elektrotechnika z automatyką. WSiP, Warszawa 1996 
3.  Chochowski A.: Elektrotechnika z automatyką ćwiczenia. WSiP, Warszawa 1996 
4.  Instrukcja obsługi ciągnika Newholand TL90. Warszawa 2005 
5.  Orlik  W.:  Egzamin  kwalifikacyjny  elektryka  w  pytaniach  i  odpowiedziach.  WiHK 

„Kabe”, Krosno 2003 

6.  Rączkowski B.: Bhp w praktyce. ODDK, Gdańsk 2006 
7.  Sokolnik J.: Elektrotechnika samochodowa. WSiP, Warszawa 1999 
8.  www.pl.wikipedia.org.
9.  www.cocodive.pl 
 
 

Czasopisma: 

 

Agroserwis, 

 

Farmer, 

 

Technika rolnicza – poradnik rolniczy 

 
Literatura metodyczna: 
1.  Dretkiewicz  –  Więch  J.:ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITE, Radom 2000