Projekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ 

regionalnego rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego 

Funduszu Społecznego. 

1 z 3 

 

INSTRUKCJA  DO ĆWICZENIA 12. 

PRZEDMIOT:  Zajęcia praktyczne w pracowni urządzeń mechatronicznych. 

TEMAT: Montaż styczników elektromagnetycznych do elektrycznych urządzeń 

napędowych.  

Cel ćwiczenia: Montaż mechaniczny i elektryczny styczników elektromagnetycznych. 

Imię 

Nazwisko 

Grupa 

Rok szkolny 

 

 

 

 

OCENA: 

 

 

1.  Wiadomości wprowadzające. 

Styczniki można klasyfikować według różnych kryteriów. Najczęściej jednak wyróżnia się 
następujące grupy: 
- styczniki wysokiego napięcia, 
- styczniki niskiego napięcia, 
- styczniki prądu przemiennego, 
- styczniki prądu stałego. 
 
Największe zastosowanie mają styczniki niskiego napięcia prądu przemiennego, tzw. 
ogólnoprzemysłowe.    
Silniki elektryczne, piece akumulacyjne, oświetlenie zewnętrzne dla dużych terenów i inne 
większe odbiorniki energii elektrycznej wymagają zastosowania odpowiednich urządzeń do 
ich manewrowania -STYCZNIKÓW (rozłączników manewrowych).  
Stycznik jest rozłącznikiem, którego cechuje przede wszystkim duża trwałość mechaniczna 
oraz duża częstość łączeń, przy stosunkowo małych wymiarach, niewielkiej masie i wysokiej 
pewności działania. Wymienione cechy oraz możliwość i łatwość zdalnego sterowania 
sprawiają, że styczniki szczególnie nadają się do stosowania we wszystkich układach 
napędowych i urządzeniach mechatronicznych. 
 
Budowa stycznika: 



 

izolacyjna podstawa stycznika,  



 

rdzeń nieruchomy,  



 

cewka stycznika,  



 

zwora ruchoma elektromagnesu,  



 

styk nieruchomy,  



 

styk ruchomy ,  



 

zestyki zwierne i rozwierane, umieszczone w torach prądowych pomocniczych,  



 

sprężyny stykowe zapewniające docisk styków,  

 

Projekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ 

regionalnego rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego 

Funduszu Społecznego. 

2 z 3 

 



 

komory gaszeniowe łuku elektrycznego.  

 
Parametry techniczne: 



 

Napięcie znamionowe izolacji Uiz i napięcie znamionowe stycznika Un.  



 

Moc odbiornika i jego charakter (silnikowy, grzejny, oświetleniowy, trakcyjny).  



 

Prąd znamionowy ciągły i łączeniowy w kategorii użytkowania [A].  



 

Moc silnika klatkowego w kategorii [kW].  



 

Częstość łączeń (zależy od funkcji stycznika), Dopuszczalna częstość łączeń [1/h].  



 

Napięcie sterowania (zależy od dostępnej sieci lub źródła).  



 

Moce wyłączalne związane z wytrzymałością dynamiczną i cieplną. Graniczna 
zdolność łączenia [kA].  

 

Podstawowe zasady doboru styczników. 
Podstawowe kryterium doboru stycznika stanowią środowiskowe i łączeniowe warunki jego 
pracy. Warunki łączeniowe polegają na określeniu kategorii użytkowania stycznika, napięcia 
łączeniowego oraz prądu łączeniowego lub mocy znamionowej sterowanego silnika dla danej 
kategorii. Należy wyraźnie zaznaczyć, że zdolność łączeniowa stycznika jest ściśle związana 
z kategorią jego użytkowania. Ten sam stycznik ma różne zdolności łączeniowe w różnych 
kategoriach użytkowania. Nie zwrócenie uwagi na kategorię użytkowania może spowodować 
bardzo wyraźne zmniejszenie trwałości stycznika lub poważne zakłócenia w jego 
funkcjonowaniu do sklejenia styków włącznie. Dalsze kryteria doboru styczników stanowią 
dane dotyczące napięć sterowania (napięcia cewki), czasów załączania i wyłączania, 
obciążalności zestyków pomocniczych itp. 
Kategorie użytkowania styczników są umownym określeniem ich własności, w celu 
umożliwienia porównywania ze sobą różnych styczników w znormalizowanych warunkach 
probierczych. Warunki robocze styczników przy załączaniu i wyłączaniu różnego rodzaju 
odbiorników mogą różnić się zasadniczo. 
Przy załączaniu występuje zwykle przeciążenie, np. prąd płynący przy załączaniu pieca 
oporowego jest niewiele większy od prądu znamionowego pieca, natomiast prąd płynący przy 
rozruchu silnika przekracza kilkakrotnie (5÷7,5) jego prąd znamionowy. Przy wyłączaniu 
silników w warunkach tzw. impulsowania, prąd wyłączany jest również większy od prądu 
znamionowego silnika, gdyż jego prędkość obrotowa jest mniejsza od prędkości 
znamionowej. 

2.  Ćwiczenia. 
 

2.1. Montaż mechaniczny. 



 

Montaż na szynie TH-35.  



 

Dobór narzędzi.  



 

Nieprawidłowości i błędy występujące podczas montażu.  



 

Przepisy bhp podczas montażu. 

  

2.2. Montaż elektryczny. 



 

Oznaczenia styków stycznika elektromagnetycznego, (schemat elektryczny).  



 

Dopuszczalne przekroje dołączanych przewodów, (odczytane z katalogów).  



 

Nieprawidłowości i błędy występujące podczas montażu.  



 

Dobór narzędzi.  



 

Przepisy bhp podczas montażu.  

 

Projekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ 

regionalnego rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego 

Funduszu Społecznego. 

3 z 3 

 

 
W czasie wykonywania ćwiczeń należy zwrócić uwagę na: 



  organizację stanowiska roboczego,  



  stan narzędzi i przyrządów, przepisy bhp,  



  jakość wykonywanej pracy,