DZIELIMY SI
DOŚWIADCZENIAMI
Dzieci lubią uczyć się
języka obcego
Realizacja procesu dydaktycznego w klasach I III,
zmierzającego do wszechstronnego rozwoju dziecka,
oparta jest na kształceniu zintegrowanym. Kształcenie
to, chociaż różnie pojmowane przez pedagogów,
stwarza możliwość łączenia różnych rodzajów edukacji
i aktywności ucznia w jeden blok tematyczny.
nKrystyna Dąbek
ealizowane treści przenikają się wza- równoległe łą czenie tematyki zajęć oraz
Rjemnie, zmuszają do twórczego my - przenoszenie elementów edukacji językowej
ślenia i podejmowania różnorodnych form na pozostałe zajęcia edukacyjne jest, niewąt-
aktywności. Uczeń staje się podmiotem pliwie, czynnikiem wspie rającym dziec ko
wszelkich zabiegów oraz centralną postacią wnabywaniu nowych umiejętności. Dziecko,
procesu na uczania. Edukację po czątkową kiedy widzi ilu strację przed stawiającą psa,
należy za tem pojmować jako kształ towanie o którym aku rat pani opowiada, krzyczy:
szans życiowych dziecka, jego przyszłej pozy- This is a dog. Chce się pochwalić tym, czego
cji społecznej i pomyślnej egzystencji1. się już nauczyło.
Zgodnie z tą ideą, wprowadzenie nauki Takich sytuacji jest bardzo dużo, ucznio-
języka an gielskiego staje się jednym ze wie mówią: Ja wiem, jak się mówi książka
składni ków kształ zin tegrowanego. po angielsku, potrafię liczyć do 20 po angiel-
cenia
Spójna realizacja treści kształcenia zintegro- sku... Są to sytuacje, które po jawiają się sa-
wanego oraz językowego (w zakresie języka moistnie, dla tego na leży wykorzystywać je,
obcego) jest moż liwa poprzez sto sowanie aby wspierać dziecko w naturalnym dążeniu
tych samych metod nauczania, rozwijanie do poznawania tego, co nowe.
tych samych umiejętności ucznia (mówienia, Dziecko poznaje otaczający świat w całości.
słuchania, czytania, pisania, liczenia...). Dlatego też nauczanie winno być na stawione
na pobudzanie, aktywizowanie i rozwijanie ak-
Ja wiem... tywności poznawczej uczniów, rozwijanie twór-
Umożliwienie dzieciom posługiwania się czych po staw i skłanianie do podejmowania
językiem ob cym w stopniu pod stawowym, różnorodnych działań kreatywnych...2.
1
J. Bałachowicz, Styl podmiotowy w nauczaniu zintegrowanym,  Forum Nauczycieli, Nauczanie Zintegrowa-
ne 2002 nr 1.
2
L. Adamek, Podstawy edukacji wczesnoszkolnej, Kraków 2000,  Impuls .
8/2007
37
DZIELIMY SI
DOŚWIADCZENIAMI
Takie glo balne po strzeganie na uczania obcych, wymaga za stosowania ak tywizują-
pozwala w pełni realizo wać zadania cych metod na uczania (me tody przy pad-
uwzględniające po trzeby i za interesowania ków, metody sytuacyjnej, burzy mózgu, gier
dzieci. Każde za jęcia mogą nieść ze sobą dydaktycznych: losowych, sy tuacyjnych, im-
porcję słów w ję zyku ob cym łą czących się prowiza cji, dra my, metod wa loryzują-
zrealizowanym blokiem tematycznym, mogą cych...), metod tra dycyjnych oraz me tod
być wykorzystywane w różnych sy tuacjach z grupy TPR (Total Phy sical Re sponse).
problemowych, co daje dzieciom możliwość Różnorodność stosowanych me tod jest ko -
wykorzystania słownictwa w praktyce. nieczna, gdyż dzieci ce chuje na turalna
skłonność do czę stej zmia ny ak tywności,
Wzajemne przenikanie przechodzenia od śpiewu do zabaw rucho-
Zajęciami edukacyjnymi z zakresu kształ - wych, od malowania do mówienia...
cenia zintegrowanego można pokierować tak, Duża różnorodność metod oraz środków
aby odwoływać się do umie ję zyko- dydaktycznych (słowniki ob razkowe, skła -
jętności
wych ucznia i korzystać z nich przy każdej for- danki, uzupełnianki, krzyżówki, malowanki,
mie aktywności, zarówno polonistycznej, ma- schematy sytuacji, pomieszczeń& ) pozwala
tematycznej, ar tystycznej, środowiskowej czy osiągnąć zamierzone ce le nauczania języka
ruchowej. Uczniowie chętnie uczą się nowych obcego, czyli:
słów, zapamiętują je w kon tekście poznanej  osłuchanie się ucznia z me lodią ję zyka
sytuacji problemowej czy zadania do rozwią- angielskiego;
zania. Kojarzą obraz, muzykę, ruch z opraco-  stosowanie opracowanych zwro tów oraz
wanym zwrotem czy słowem. Wy konują wyrażeń w praktyce;
działania ma tematyczne, posługując się li -  rozwijanie zdolności i zainteresowań;
czebnikami angielskimi, wymieniają rzeczow-  komunikowanie się w języku angielskim
niki, sto na zwy an giel skie. Wza jemne (w miarę umiejętności);
sując
przenikanie się elemen tów po szczególnych  uaktywnienie sfery poznawczej i stymulo-
edukacji ułatwia zapamiętywanie i praktyczne wanie rozwoju w zakresie głównych ope-
stosowanie nabytych wiadomości. racji intelektualnych.
Materiał słownikowy zgromadzony w po -
staci kręgów tematycznych, konstruowanych Wzbogacić kręgi tematyczne
zgodnie z zasadą stopniowania trudności oraz Korelacja programu nauczania klas I III
potrzebami i moż
liwościami ucznia, jest ko - i nauka języka angielskiego pozwala wzbogacić
lejnym elementem wspomagającym nauczy- kręgi tematyczne o zwroty związane z realiza-
ciela w nauczaniu ję zyka ob cego. Tre ści cją poszczególnych tematów dnia (np.:  Wio-
wkręgach nie są ograniczone, ich przenikanie sna w lesie  to wprowadzenie rzeczowników
do programu kształ cenia wcze snoszkolnego typowych dla tej jednostki tematycznej: alily of
następuje w sposób logiczny i uporządkowa- the val ley, a snowdrop, a da isy...). Realizacja
ny. Uczniowie bazują na wcześniej zdobytych treści kształ cenia zin tegrowanego po zwala
doświadczeniach i umiejętnościach. na wprowadzenie elementów ję zyka ob cego
Przenikanie ję zyka ob cego do za jęć do ośrodków aktywności dziennej ucznia.
z kształcenia zintegrowanego wzbogaca za- I tak na przykład do:
sób słów o wyrażenia i zwroty wykorzystane edukacji po lonistycznej  gromadzenie
póz
niej w za planowanych i zor ganizowa- słownictwa wokół tematu dnia, ćwiczenia
nych zajęciach i zabawach językowych. gramatyczne (dog-dogs, cat-cats...)...
edukacji ma tematycznej  użycie liczeb-
Różnorodność metod ników, wykonywanie działań...
Praca z dzieckiem w młod szym wieku edukacji środowiskowej  nazywanie dnia
szkolnym, szczególnie w nauczaniu języków i nocy (day  night), pór roku (summer,
38 Życie Szkoły
autumn, win ter, spring), kie runków geo - określa nastrój utworu muzycznego;
graficznych...
sprawnie stosuje różne techniki plastyczne;
edukacji ar tystycznej  śpiewanie pio se- umie kry tycznie odnieść się do swo ich
nek, nazywanie przyborów do malowania... umiejętności, zauważa braki;
edukacji ruchowej. rozróżnia dobro od zła;
samodzielnie dokonuje klasyfikacji czynów.
Scenariusz zajęć
Temat bloku: Bohater pozytywny w lite- Metody:
raturze dziecięcej
podające (opis, opowiadanie, pogadanka,
Temat dnia: Dobro i zło w baśni J. Pora- praca ze z
ródłem drukowanym);
zińskiej Szewczyk Dratewka oraz w życiu co- problemowe (gry dydaktyczne  insceni-
dziennym zacja, symulacja, burza mózgów);
eksponujące (drama, wystawka);
Cele ogólne:
praktyczne (zmodyfikowany podział me-
tod nauczania wg F. Berez
nickiego).
spostrzeganie, analiza i synteza;
porównywanie przeciwieństw, dokonywa-

nie klasyfikacji czynów;
uogólnianie i abstrahowanie;
mgr KRYSTYNA D
BEK
rozwijanie umie jętności my ślenia (płyn -
doradca metodyczny MODN w Opolu
ności, kry tycyzmu, samodzielności, po - PSP nr 8 w Opolu
prawności logicznej...).
LITERATURA
Cele operacyjne:
z M. Węglińska, Jak przygotować się do zajęć zin-
Uczeń:
tegrowanych, Kraków 2005,  Impuls .
zna opra cowane po jęcia gramatyczne,
z J. Ba łachowicz, Styl podmiotowy w nauczaniu
sprawnie się nimi posługuje;
zintegrowanym,  Forum Nauczycieli, Nauczanie
tworzy krótkie, logiczne wypowiedzi ustne;
Zintegrowane 2002 nr 1.
dostrzega sens przekazu ustnego oraz wy- z L. Adamek, Podstawy edukacji wcze snoszkol-
nej, Kraków 2000,  Impuls .
powiedzi pisemnej;
z M. Sie latycki, Europejski wymiar nauczania,
czyta ze zrozumieniem;
Pakiet Edukacyjny, Polska w Unii Europejskiej,
stosuje w praktyce zasady pisowni (wielka
Edukacja europejska w szkole.
litera w pisowni nazw własnych);
z M. Szpo towicz, M. Szulc -Kurpaska, Program
nauczania dla kla sy I III szkoły pod stawowej,
poprawnie liczy w zakresie 20;
I etap edukacyjny
rozumie za dania tek stowe, do strzega
z M.K. Kotarba, Metody nauczania języka obce-
przedstawioną w nich sytuację problemo-
go,  Teacher 2005 nr 12.
wą, prawidłowo ją rozwiązuje;
z M.K. Kotarba, Zasady nauczania języka obcego
dokonuje po równywania róż nicowego
dzieci w wieku przed szkolnym,  Teacher 2005
liczb w zakresie 20; nr 11.
z T. Siek-Piskozub, Gry i zabawy w nauczaniu ję-
używa zamien nie terminów: różnica
zyków obcych, Warszawa 1998.
 odejmowanie, suma  dodawanie;
z J. Brzeziński, Nauczanie języków obcych dzieci,
posługuje się rze czownikami, cza sowni-
Warszawa 1997.
kami oraz zwrotami gramatycznymi w ję-
z W. Hemmerling, Zabawy w poczatkowym na-
zyku angielskim; uczaniu, Warszawa 1999.
z S. Rixon, How to use games in language te -
potrafi (przy niewielkiej pomocy nauczy-
aching, Macmillan 1986.
ciela) skon struować krót ki komunikat
z P.H. Mus sen, Handbook of child psychology,
wjęzyku angielskim;
New York 1984.
odwołuje się do wcześniej zdobytej wie -
z V. Re illy, S.M. Ward, Very young learners,
dzy, wykorzystuje ją w praktyce; Oxford 1999.
8/2007
39
Obszar
Realizowane zadania  sposób realizacji Umiejętności i efekty
aktywności
Rzeczowniki jako wyrazy oznaczające osoby, rośliny..., czasowniki jako na- Uczeń:
zwy czynności, przymiotniki  wyrazy określające cechy.
prawidłowo nazywa części mowy,
podaje przykłady
co robi? co to? kto to? jaki?
 Uczniowie odczytują pytania z wagoników, nazywają części mowy, podają odpo-
wiedni wyraz.
this is a duck, this is a bee&
 Prawidłowa odpowiedz
upoważnia ucznia do odwrócenia wagonika.
Wypowiadanie się na temat ilustracji, rozróżnianie samogłosek i spółgło- potrafi tworzyć prawidłowo
sek, wyróżnianie sylab. skonstruowane zdania, krótką
logiczną wypowiedz
ustną
nazywa autora baśni, podaje jej
kaczka pszczoła klucz mrówka
tytuł
dzieli słowa na sylaby
 uczniowie nazywają przedstawione na ilustracji postacie
 łączą je (kojarząc) z baśnią
 podają tytuł baśni, jej autora (podział na sylaby)
prawidłowo łączy słowo z mode-
lem fonetycznym
n cz n n cz n
wyróżnia samogłoski i spółgłoski
 dopasowują wyrazy z tytułu do modelu fonetycznego
 wyklaskują schemat słowa (szewczyk)
40
DZIELIMY SI
DOŚWIADCZENIAMI
Ż y c i e S z k oł y
LO
PO
NI STYCZ NA
nazywa w języku angielskim rze-
Stosowanie w praktyce poznanego słownictwa
czowniki (a duck, a bee, a key,
 nazywa obrazki na wagonikach w języku angielskim (What is this?)
an ant)
 przeliczanie elementów na wagonikach (How many...?)
posługuje się liczebnikami głów-
 dobieranie części garderoby dla szewczyka wg wskazówek nauczyciela
nymi w języku angielskim (one,
two...)
This shoemaker is wearing a yellow hat, blue shirt,
rozumie polecenia nauczyciela,
green trousers and black shoes. This boy has got a big
identyfikuje części garderoby
bag and a long stick.
wybiera odpowiednią ilustrację
Przeliczanie i liczenie w zakresie 20, porównywanie różnicowe
używa terminu  suma
losowanie zadań z koszyczka, prawidłowa odpowiedz
upoważnia do losowania i roz- rozwiązuje zadanie tekstowe
wiązania zadania, odkrycia jednej ilustracji
zna pojęcie  składnik
Jak inaczej nazywamy dodawanie? potrafi rozwiązać zadanie z wy-
(zad. 1. W stawie pływało 12 ryb dużych i 6 małych. Ile ryb pływało w stawie?) korzystaniem porównania różni-
cowego
Liczby tworzące dodawanie to...
(zad. 2. Szewczyk nosił w worku 6 bochenków chleba. Wiedz
ma miała o 5 bo- używa terminu różnica
chenków więcej. Ile bochenków chleba miała wiedz
ma?)
układa odejmowanie 20  6
Jak inaczej możemy nazwać odejmowanie? wie, że jest to odejmowanie
(zad. 3. Zbuduj różnicę liczb 20 i 6)
porządkuje liczby wg podanego
warunku
Podaj działanie odwrotne do dodawania.
(zad. 4. Uzupełnij graf działaniem odwrotnym.)
20 17 10 9
Porządkowanie liczb malejąco i odczytanie hasła.
odczytują hasło z rozsypanki
sylabowej
Dob ro i zło
Wklejanie do zeszytu kartek z tematem zajęć.
Dobro i zło w baśni...
8/ 2007
41
ZY
J

KO WA
NA
MA TE MA TYCZ
Obszar
Realizowane zadania  sposób realizacji Umiejętności i efekty
aktywności
Słuchanie melodii, rozpoznawanie jej nastroju
słuchanie utworów muzycznych
 odtwarzanie z kasety dwóch utworów o różnych nastrojach, zakwalifikowanie ich dobierają kolor czarny do zła,
do kategorii  dobra i zła według własnego pomysłu
 dobieranie koloru do dobra i zła  podanie argumentacji do dobra
Praca z tekstami, lekturą. Argumentowanie własnej wypowiedzi:
decyduje, co jest dobre, co złe,
drzewko dobra i zła, uczniowie decydują, gdzie dopiąć kartki z bohaterami, podaje argumentację na podsta-
zdarzeniami, wie tekstu
za prawidłową odpowiedz
dzieci dopinają kartki udziela odpowiedzi pełnym zda-
do drzewek. niem
 Komu pomógł Dratewka?
 Kto zniszczył mrowisko?
Dobro Zło
 Jak nazywały się kaczki pływające po stawie?
 Kogo zamknęła w wieży czarownica?
 Ile zadań musiał wypełnić Dratewka, aby uwolnić Pannę?
 W co zamieniła się czarownica, gdy Dratewka wykonał wszystkie polecenia?
Pomoc Dobry uczynek Uwięzienie Panny
Niszczenie Zaklęcie Uwolnienie
42
DZIELIMY SI
DOŚWIADCZENIAMI
Ż y c i e S z k oł y
STYCZ
AR TY
NA
NA
PO LO NI STYCZ
pisze nazwy własne wielką literą
Praca z materiałem gramatycznym:
dzieli wyraz na sylaby
dopinanie bohaterów z podziałem na dobrych i złych:
różnicuje i prawidłowo wymienia
 Zapisz wyraz Dratewka.
poznane części mowy
 Podziel go na sylaby (rozcinanie na paski).
 Podaj 3 rzeczowniki kojarzące się z szewczykiem.
 Podaj 3 przymiotniki kojarzące się z szewczykiem.
 Ułóż zdanie pytające ze słowem  szewczyk.
szewczyk czarownica pszczoły
niedz
wiedz
kaczki
Samodzielna praca w zeszycie
potrafi sam skorzystać z wcze-
śniej zdobytej wiedzy
uzupełnienie drzewek wcześniej opracowanymi wyrazami i zwrotami,
nauczyciel sprawdza pracę,
uzupełnienie zapisu: Dobro zawsze wraca do...
Nauczyciel podaje komendy oraz zwroty w języku angielskim, dzieci wykonują pole- rozumie wypowiadane polecenia
cenia
różnicuje części mowy (ruchowo
reaguje na daną część mowy)
stand up, sit down, touch your knee, clap your hands...
różnicowanie rzeczowników i czasowników (a floor, pick up, point to, a desk...)
8/ 2007
43
STYCZ
PO LO NI
NA
RU CHO WA
Obszar
Realizowane zadania  sposób realizacji Umiejętności i efekty
aktywności
Tworzenie prostych komunikatów językowych
próbuje tworzyć proste komuni-
katy językowe w zakresie zdoby-
Samodzielne czytanie tekstu: tej wiedzy
czytanie tekstów (losowanie kopert) przez uczniów, krótka inscenizacja przy
użyciu rekwizytów.
I am a shoemaker. I am 20 years
uczniowie próbują
old. I can repair shoes. I can help
Jestem Szewczyk Dratewka, mam 20 lat.
przekazać te informacje
people.
Potrafię naprawiać buty. Pomagam ludziom.
wjęzyku angielskim
Good morning. I am a shoemaker.
Dzień dobry. Jestem Dratewka.
Good morning. I am a small bee.
Dzień dobry. Jestem pszczółką.
I have got a big bag.
Mam duży worek.
układają krótki dialog
I have got small wings. You are
Ja mam małe skrzydełka. Jesteś dobrym
a good man.
człowiekiem.
Jestem Dratewka. Mam w worku chleb, igłę wymieniają zawartość I am a shoemaker. I have got
i nici. worka a bread, a needle and a thread in
my bag.
Wykorzystanie technik plastycznych do wykonania postaci Dratewki
wykonuje pracę zgodnie z pla-
nem, odwołując się do własnej
odrysowanie od szablonu, wycinanie, ozdabianie
pomysłowości
Samoocena
potrafi sam się ocenić
Brawo! A
adnie! Słabo! (dzieci wybierają Dratewkę odpowiedniej wielkości)
44
Ż y c i e S z k oł y
WA
STYCZ
PO LO NI
NO-J
ZY KO
TY
NA
AR
STYCZ