„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Autorzy:
mgr Teresa Kami
ń
ska
mgr Anna Pustelniak-Kapica
lek. stomatolog Anna Wiktorek-Guzek
Recenzenci:
dr n. med. Małgorzata Figurska
prof. dr hab. Stanisław Suliborski
Opracowanie redakcyjne:
mgr in
ż
. Marek Rudzi
ń
ski
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
I.
Spis tre
ś
ci
Zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia
w zawodzie
5
1. Opis pracy w zawodzie
5
2. Zalecenia dotycz
ą
ce organizacji procesu dydaktyczno-
wychowawczego
6
II. Plan nauczania
12
III. Moduły kształcenia w zawodzie
13
1. Podstawy działalno
ś
ci zawodowej
13
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska
17
Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patologii narz
ą
du
ż
ucia
21
Stosowanie leków w leczeniu chorób jamy ustnej
24
Nawi
ą
zywanie i utrzymywanie kontaktów mi
ę
dzyludzkich
27
Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia
30
2. Organizacja pracy w gabinecie stomatologicznym
34
Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy
36
Przygotowanie materiałów stomatologicznych
41
Przygotowanie aparatury oraz instrumentów
stomatologicznych
45
3. Zasady asystowania podczas zabiegów
stomatologicznych
49
Dobieranie urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów do zabiegów
stomatologicznych
51
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z asystowaniem
podczas zabiegów stomatologicznych
55
4. Sterylizacja i dezynfekcja
59
Wykonywanie dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy
61
Wykonywanie sterylizacji instrumentów, materiałów
opatrunkowych i bielizny zabiegowej
65
5. Dokumentacja usług stomatologicznych
69
Prowadzenie dokumentacji stomatologicznej
71
Prowadzenie dokumentacji administracyjnej
74
6. Praktyka zawodowa
78
Przygotowanie do wykonywania zabiegów
stomatologicznych
80
Asystowanie podczas zabiegów stomatologicznych
84
Prowadzenie dokumentacji usług stomatologicznych
88
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
Wprowadzenie
Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie absolwenta
do wykonywania zada
ń
zawodowych w warunkach gospodarki rynkowej.
Wymaga to dobrego przygotowania ogólnego, opanowania podstawowej
wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci oraz prezentowania wła
ś
ciwych postaw
zawodowych.
Absolwent
szkoły
powinien
charakteryzowa
ć
si
ę
wra
ż
liwo
ś
ci
ą
,
ż
yczliwo
ś
ci
ą
i cierpliwo
ś
ci
ą
oraz gotowo
ś
ci
ą
niesienia
pomocy. Wymagana jest równie
ż
spostrzegawczo
ść
i szybko
ść
reagowania oraz opanowanie i rozwaga w trudnych sytuacjach.
Kształcenie zawodowe z wykorzystaniem podej
ś
cia modułowego,
poprzez powi
ą
zanie celów i materiału nauczania z procesem pracy
i zadaniami zawodowymi umo
ż
liwia:
−
przygotowanie
słuchacza
do
wykonywania
typowych
zada
ń
zawodowych, głównie przez realizacj
ę
zada
ń
zbli
ż
onych do tych,
które s
ą
wykonywane na stanowiskach pracy,
−
integracj
ę
tre
ś
ci nauczania z ró
ż
nych dyscyplin wiedzy,
−
stymulowanie aktywno
ś
ci intelektualnej i motorycznej ucznia.
Kształcenie modułowe charakteryzuje si
ę
tym,
ż
e:
−
preferowane s
ą
aktywizuj
ą
ce metody nauczania, które wyzwalaj
ą
aktywno
ść
, kreatywno
ść
, zdolno
ść
do samooceny ucz
ą
cego si
ę
oraz
zmieniaj
ą
rol
ę
nauczyciela w kierunku doradcy, partnera, organizatora
i ewaluatora procesu dydaktycznego,
−
proces nauczania i uczenia si
ę
ukierunkowany jest na osi
ą
ganie
wymiernych rezultatów w formie ukształtowanych umiej
ę
tno
ś
ci
intelektualnych
i
praktycznych,
umo
ż
liwiaj
ą
cych
wykonywanie
okre
ś
lonego zakresu pracy w zawodzie,
−
wykorzystywana jest w szerokim zakresie zasada transferu wiedzy
i umiej
ę
tno
ś
ci uzyskana wcze
ś
niej, w toku nauki formalnej
i nieformalnej,
−
program nauczania posiada elastyczn
ą
struktur
ę
, a znajduj
ą
ce si
ę
w nim moduły i jednostki modułowe mo
ż
na aktualizowa
ć
,
modyfikowa
ć
, uzupełnia
ć
i wymienia
ć
w zale
ż
no
ś
ci od potrzeb
edukacyjnych.
Modułowy program nauczania dla zawodu składa si
ę
z modułów
kształcenia w zawodzie i odpowiadaj
ą
cych im jednostek modułowych,
wyodr
ę
bnionych na podstawie okre
ś
lonych kryteriów, umo
ż
liwiaj
ą
cych
zdobywanie wiedzy oraz kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci i postaw wła
ś
ciwych
dla zawodu.
W strukturze programu wyró
ż
nia si
ę
:
−
zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,
−
plany nauczania,
−
programy modułów i jednostek modułowych.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz
jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych,
literatur
ę
.
Program jednostki modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia,
materiał
nauczania,
ć
wiczenia,
ś
rodki
dydaktyczne,
wskazania
metodyczne do realizacji programu jednostki, propozycje metod
sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia.
Dydaktyczna
mapa
programu
nauczania
zamieszczona
w zało
ż
eniach programowo-organizacyjnych kształcenia w zawodzie
przedstawia schemat powi
ą
za
ń
mi
ę
dzy modułami i jednostkami
modułowymi oraz okre
ś
la kolejno
ść
ich realizacji. Mapa ma ułatwi
ć
planowanie i organizowanie procesu dydaktycznego.
W programie przyj
ę
to system kodowania modułów i jednostek
modułowych zawieraj
ą
cy nast
ę
puj
ą
ce elementy:
−
symbol cyfrowy zawodu, według klasyfikacji zawodów szkolnictwa
zawodowego,
−
symbol literowy, oznaczaj
ą
cy kategori
ę
modułów:
O – dla modułów ogólnozawodowych,
Z – dla modułów zawodowych,
−
cyfr
ę
arabsk
ą
, oznaczaj
ą
c
ą
kolejny moduł lub jednostk
ę
modułow
ą
.
Przykładowy zapis kodowania modułu:
322[01].O1
322[01] – symbol cyfrowy zawodu: asystentka stomatologiczna,
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy działalno
ś
ci
zawodowej.
Przykładowy zapis jednostki modułowej:
322[01].O1.01
322[01] – symbol cyfrowy zawodu: asystentka stomatologiczna,
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy działalno
ś
ci
zawodowej.
01 – pierwsza jednostka modułowa wyodr
ę
bniona w module O1:
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
I. Zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia
w zawodzie
1. Opis pracy w zawodzie
Typowe stanowiska pracy
Absolwent szkoły kształc
ą
cej w zawodzie asystentka stomatologiczna
mo
ż
e podejmowa
ć
prac
ę
w gabinetach dentystycznych publicznych
i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej.
Zadania zawodowe
−
przygotowywanie gabinetu i stanowiska pracy lekarza dentysty,
−
asystowanie lekarzowi denty
ś
cie w czasie wykonywania zabiegów
stomatologicznych,
−
przechowywanie
i
przygotowywanie
leków,
materiałów
stomatologicznych, narz
ę
dzi i sprz
ę
tu stosowanego w gabinecie
dentystycznym,
−
prowadzenie
dokumentacji
i
wykonywanie
czynno
ś
ci
administracyjnych,
zwi
ą
zanych
z
funkcjonowaniem
gabinetu
dentystycznego,
−
komunikowanie si
ę
z pacjentem,
−
u
ż
ytkowanie, przechowywanie i konserwowanie urz
ą
dze
ń
, aparatów
oraz instrumentów stomatologicznych.
Umiej
ę
tno
ś
ci zawodowe
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umie
ć
:
−
korzysta
ć
z
wiedzy
z
zakresu
pedagogiki
i
psychologii
w komunikowaniu si
ę
z pacjentem,
−
przygotowywa
ć
gabinet i stanowisko pracy lekarza dentysty,
−
kompletowa
ć
zestawy podstawowych leków, wyrobów medycznych
stosowanych do zabiegów stomatologicznych,
−
przygotowywa
ć
pacjentów do zabiegów stomatologicznych,
−
współpracowa
ć
z lekarzem dentyst
ą
w czasie wykonywania zabiegów
stomatologicznych,
−
współdziała
ć
z lekarzem dentyst
ą
przy udzielaniu pierwszej pomocy,
−
rozró
ż
nia
ć
grupy leków stosowanych w leczeniu chorób jamy ustnej,
−
rozró
ż
nia
ć
materiały stomatologiczne stosowane w lecznictwie
stomatologicznym
oraz
wyja
ś
nia
ć
sposoby
i
zasady
ich
przygotowywania i przechowywania,
−
przygotowywa
ć
materiały stomatologiczne do wypełnie
ń
i wycisków,
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
−
u
ż
ytkowa
ć
, przechowywa
ć
i konserwowa
ć
urz
ą
dzenia i aparaty oraz
instrumenty stomatologiczne,
−
przestrzega
ć
zasad aseptyki i antyseptyki,
−
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
organizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
prowadzi
ć
w gabinecie stomatologicznym dokumentacj
ę
wykonanych
zabiegów stomatologicznych oraz rozliczenia zu
ż
ytych leków
i wyrobów medycznych,
−
korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji w celu doskonalenia
umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych,
−
post
ę
powa
ć
zgodnie z zasadami etyki,
−
stosowa
ć
przepisy
prawa
dotycz
ą
ce
wykonywanych
zada
ń
zawodowych,
−
stosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce działalno
ś
ci gospodarczej.
2. Zalecenia dotycz
ą
ce organizacji procesu dydaktyczno-
wychowawczego
Proces kształcenia według modułowego programu nauczania
dla zawodu asystentka stomatologiczna mo
ż
e by
ć
realizowany
w rocznej szkole policealnej dla młodzie
ż
y i dla dorosłych wył
ą
cznie
w formie stacjonarnej.
Program
nauczania
obejmuje
kształcenie
ogólnozawodowe
i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientacj
ę
w zawodzie, umo
ż
liwia opanowanie podstawowych umiej
ę
tno
ś
ci
z zakresu działalno
ś
ci usługowej oraz ułatwia ewentualn
ą
zmian
ę
zawodu. Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta
szkoły do realizacji zada
ń
na typowych dla zawodu stanowiskach pracy.
Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikaj
ą
z podstawy
programowej kształcenia w zawodzie.
Program nauczania dla zawodu asystentka stomatologiczna składa
si
ę
z jednego modułu ogólnozawodowego i pi
ę
ciu modułów
zawodowych.
W
module
322[01].O1
Podstawy
działalno
ś
ci
zawodowej,
wyodr
ę
bniono pi
ęć
jednostek modułowych zawieraj
ą
cych tre
ś
ci
ogólnozawodowe dotycz
ą
ce: przestrzegania przepisów bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
charakteryzowania budowy, fizjologii i patologii narz
ą
du
ż
ucia,
stosowania leków w leczeniu chorób jamy ustnej, nawi
ą
zywania
i utrzymywania kontaktów mi
ę
dzyludzkich, przestrzegania przepisów
prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia. Moduł ten powinien by
ć
realizowany w pierwszej kolejno
ś
ci.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
Moduły 322[01].Z1, 322[01].Z2, 322[01].Z3, 322[01].Z4, 322[01].Z5
zawieraj
ą
zawodowe tre
ś
ci kształcenia w zawodzie asystentka
stomatologiczna.
Moduł 322[01].Z1 Organizacja pracy w gabinecie stomatologicznym,
zawiera trzy jednostki modułowe i obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce
przygotowania gabinetu, stanowisk pracy lekarza dentysty i asystentki
stomatologicznej,
materiałów
oraz
instrumentów
i
aparatury
stomatologicznej do pracy.
Moduł
322[01].Z2
Zasady
asystowania
podczas
zabiegów
stomatologicznych, zawiera dwie jednostki modułowe i obejmuje tre
ś
ci
dotycz
ą
ce dobierania urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów stomatologicznych
do okre
ś
lonych zabiegów oraz asystowania lekarzowi denty
ś
cie podczas
zabiegu.
Moduł 322[01].Z3 Sterylizacja i dezynfekcja, składa si
ę
z dwóch
jednostek modułowych i obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce wykonywania
dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy oraz przeprowadzania
sterylizacji
instrumentów,
materiałów
opatrunkowych
i
bielizny
zabiegowej.
Moduł 322[01].Z4 Dokumentacja usług stomatologicznych, składa si
ę
z dwóch jednostek modułowych i obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce prowadzenia
dokumentacji medycznej i administracyjnej usług stomatologicznych.
Moduł 322[01].Z5 Praktyka zawodowa, składa si
ę
z trzech jednostek
modułowych i obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce organizacji i asystowania
podczas zabiegów stomatologicznych oraz prowadzenia dokumentacji
usług, umo
ż
liwiaj
ą
ce utrwalanie wiadomo
ś
ci i doskonalenie umiej
ę
tno
ś
ci
niezb
ę
dnych
do
wykonywania
pracy
w
zawodzie
asystentka
stomatologiczna. Praktyka zawodowa powinna by
ć
prowadzona
w
odpowiednio
wyposa
ż
onych
gabinetach
stomatologicznych,
prowadz
ą
cych leczenie zachowawcze, chirurgiczne, protetyczne oraz
ortodontyczne osób dorosłych i dzieci.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Wykaz modułów i jednostek modułowych
Symbol modułu
i jednostki modułowej
Zestawienie modułów i jednostek modułowych
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[01].O1
Podstawy działalno
ś
ci zawodowej
230
322[01].01.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska
32
322[01].01.02
Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patologii
narz
ą
du
ż
ucia
83
322[01].01.03
Stosowanie leków w leczeniu chorób jamy ustnej
32
322[01]01.04
Nawi
ą
zywanie i utrzymywanie kontaktów
mi
ę
dzyludzkich
51
322[01]01.05
Przestrzeganie przepisów prawa i zasad
ekonomiki w ochronie zdrowia
32
322[01].Z1
Organizacja pracy w gabinecie
stomatologicznym
198
322[01].Z1.01
Przygotowanie gabinetu stomatologicznego
do pracy
95
322[01].Z1.02
Przygotowanie materiałów stomatologicznych
63
322[01].Z1.03
Przygotowanie aparatury oraz instrumentów
stomatologicznych
40
322[01].Z2
Zasady asystowania podczas zabiegów
stomatologicznych
197
322[01].Z2.01
Dobieranie urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów
do zabiegów stomatologicznych
91
322[01].Z2.02
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych
z asystowaniem podczas zabiegów
stomatologicznych
106
322[01].Z3
Sterylizacja i dezynfekcja
100
322[01].Z3.01
Wykonywanie dezynfekcji instrumentów
i stanowisk pracy
50
322[01].Z3.02
Wykonywanie sterylizacji instrumentów,
materiałów opatrunkowych i bielizny zabiegowej
50
322[01].Z4
Dokumentacja usług stomatologicznych
100
322[01].Z4.01
Prowadzenie dokumentacji stomatologicznej
51
322[01].Z4.02
Prowadzenie dokumentacji administracyjnej
49
322[01].Z5
Praktyka zawodowa
105
322[01].Z5.01
Przygotowanie do wykonywania zabiegów
stomatologicznych
49
322[01].Z5.02
Asystowanie podczas zabiegów
stomatologicznych
46
322[01].Z5.03
Prowadzenie dokumentacji usług
stomatologicznych
10
Razem
930
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Orientacyjna liczba godzin na realizacj
ę
programu dotyczy procesu
kształcenia w rocznej szkole policealnej dla młodzie
ż
y i mo
ż
e ulega
ć
zmianie w zale
ż
no
ś
ci od stosowanych przez nauczyciela metod
nauczania i
ś
rodków dydaktycznych.
Na podstawie wykazu modułów i jednostek modułowych oraz
schematów układu jednostek modułowych sporz
ą
dzono dydaktyczn
ą
map
ę
programu.
Dydaktyczna mapa programu
322[01].01
322[01].O1.04
322[01].O1.01
322[01].O1.02
322[01].O1.03
322[01].O1.05
322[01].Z1
322[01].Z1.01
322[01].Z1.02
322[01].Z1.03
322[01].Z2
322[01].Z2.01
322[01].Z2.02
322[01].Z3
322[01].Z3.01
322[01].Z3.02
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Dydaktyczn
ą
map
ę
modułowego programu nauczania stanowi
schemat powi
ą
za
ń
pomi
ę
dzy modułami i jednostkami modułowymi.
Okre
ś
la on kolejno
ść
ich realizacji i stanowi podstaw
ę
do planowania
procesu dydaktycznego. Ewentualna zmiana kolejno
ś
ci realizacji
programu
modułów
lub
jednostek
modułowych
powinna
by
ć
poprzedzona szczegółow
ą
analiz
ą
mapy programu, przy zachowaniu
korelacji tre
ś
ci kształcenia.
Nauczyciele realizuj
ą
cy program nauczania powinni posiada
ć
przygotowanie w zakresie kształcenia modułowego, aktywizuj
ą
cych
metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz opracowywania pakietów
edukacyjnych. W procesie dydaktycznym do zada
ń
nauczyciela nale
ż
y:
−
sterowanie procesem zdobywania umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych,
−
rozwijanie zainteresowa
ń
zawodowych oraz wskazywanie mo
ż
liwo
ś
ci
oraz potrzeb dalszego kształcenia,
−
udzielanie pomocy w realizacji zada
ń
,
−
kształtowanie postaw z uczniów, jak: uczciwo
ść
, rzetelno
ść
,
odpowiedzialno
ść
, dbało
ść
o porz
ą
dek na stanowisku pracy,
poszanowanie godno
ś
ci pacjenta.
W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału
na zaj
ę
cia teoretyczne i praktyczne. Programy nauczania jednostek
modułowych, w poszczególnych modułach, nale
ż
y realizowa
ć
w ró
ż
nych
formach organizacyjnych, dostosowanych do tre
ś
ci i metod kształcenia.
Stosowane metody i formy organizacyjne pracy uczniów powinny
zapewni
ć
osi
ą
gni
ę
cie, zało
ż
onych w programie nauczania, celów
kształcenia. Wymaga to takiej organizacji kształcenia, w którym proces
uczenia si
ę
uczniów b
ę
dzie dominowa
ć
nad procesem nauczania,
dlatego szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na dobrze zorganizowan
ą
,
322[01].Z4
322[01].Z4.01
322[01].Z4.02
322[01].Z5
322[01].Z5.01
322[01].Z5.02
322[01].Z5.03
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
samodzieln
ą
, kierowan
ą
przez nauczyciela prac
ę
uczniów. Ponadto
nauczyciel powinien uczestniczy
ć
w organizowaniu bazy dydaktycznej
oraz ewaluacji programu nauczania. Wynika to z post
ę
puj
ą
cych zmian
w
profilaktyce,
leczeniu
i
rehabilitacji
narz
ą
du
ż
ucia
oraz
wykorzystywanych do tego celu materiałów, instrumentarium, aparatury
i sprz
ę
tu.
W celu osi
ą
gni
ę
cia zało
ż
onych celów kształcenia, dominuj
ą
cymi
metodami nauczania powinny by
ć
: metoda przypadków, sytuacyjna,
dyskusja
problemowa,
ć
wiczenia
praktyczne
oraz
metoda
samokształcenia kierowanego. W procesie samokształcenia nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na korzystanie z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji, jak:
podr
ę
czniki, czasopisma, poradniki, instrukcje, akty prawne, materiały
informacyjne firm stomatologicznych.
Zaleca si
ę
równie
ż
: organizowanie wycieczek dydaktycznych
do nowoczesnych zakładów opieki zdrowotnej zajmuj
ą
cych si
ę
leczeniem stomatologicznym, uczestnictwo w sesjach naukowych
z zakresu stomatologii oraz udział w targach i wystawach materiałów,
instrumentarium, sprz
ę
tu stomatologicznego.
Programy jednostek modułowych powinny by
ć
realizowane w grupie
do 15 osób, z podziałem na zespoły 2-4 osobowe wykonuj
ą
ce
ć
wiczenia
na wydzielonych stanowiskach, w blokach 2-6 godzinnych w zale
ż
no
ś
ci
od specyfiki jednostki modułowej. Praktyka zawodowa powinna by
ć
realizowana w wymiarze 7 godzin dziennie.
Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest
sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów. Wymaga
to: okre
ś
lenia kryteriów oceny, opracowania wymaga
ń
edukacyjnych
na poszczególne stopnie szkolne oraz przygotowania materiałów
pomocnych w ocenianiu osi
ą
gni
ęć
szkolnych uczniów. Ka
ż
da forma
sprawdzania powinna by
ć
poprzedzona informacj
ą
o kryteriach
oceniania. Ocenianie powinno u
ś
wiadomi
ć
uczniom poziom ich
osi
ą
gni
ęć
w stosunku do wymaga
ń
edukacyjnych oraz mobilizowa
ć
do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny.
Kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych powinno odbywa
ć
si
ę
w pracowniach szkolnych, na odpowiednio wyposa
ż
onych stanowiskach
dydaktycznych. Szkoła realizuj
ą
ca kształcenie w zawodzie asystentka
stomatologiczna
powinna
posiada
ć
nast
ę
puj
ą
ce
pomieszczenia
dydaktyczne: gabinety dentystyczne i pracowni
ę
komputerow
ą
.
Je
ś
li szkoła nie mo
ż
e zapewni
ć
realizacji programów niektórych
jednostek modułowych w oparciu o własn
ą
baz
ę
dydaktyczn
ą
, powinna
zorganizowa
ć
zaj
ę
cia w dobrze wyposa
ż
onych zakładach opieki
zdrowotnej.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
II. PLAN NAUCZANIA
PLAN NAUCZANIA
Szkoła policealna
Zawód: asystentka stomatologiczna 322[01]
Podbudowa programowa: szkoła daj
ą
ca wykształcenie
ś
rednie
Dla młodzie
ż
y
Dla dorosłych
Liczba godzin
tygodniowo
w rocznym okresie
nauczania
Liczba godzin
tygodniowo
w rocznym okresie
nauczania
Semestry I-II
Lp.
Moduły kształcenia w zawodzie
Semestry I-II
Forma stacjonarna
1
Podstawy działalno
ś
ci zawodowej
7
6
2
Organizacja pracy w gabinecie
stomatologicznym
6
4
3
Zasady asystowania podczas
zabiegów stomatologicznych
6
4
4
Sterylizacja i dezynfekcja
3
2
5
Dokumentacja usług
stomatologicznych
3
2
Razem
25
18
Praktyka zawodowa: 3 tygodnie w drugim semestrze
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
III. Moduły kształcenia w zawodzie
Moduł 322[01].O1
Podstawy działalno
ś
ci zawodowej
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
organizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
dobiera
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej,
–
charakteryzowa
ć
budow
ę
oraz funkcje tkanek, narz
ą
dów i układów
organizmu,
−
charakteryzowa
ć
budow
ę
jamy ustnej i jej rol
ę
w fizjologii narz
ą
du
ż
ucia,
−
charakteryzowa
ć
stany patologiczne narz
ą
du
ż
ucia,
−
charakteryzowa
ć
stany utraty przytomno
ś
ci,
−
stosowa
ć
procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach
zagro
ż
enia
ż
ycia i zdrowia,
−
komunikowa
ć
si
ę
z członkami zespołu stomatologicznego ,
−
rozpoznawa
ć
potrzeby i oczekiwania pacjenta,
−
komunikowa
ć
si
ę
z pacjentem,
−
stosowa
ć
przepisy dotycz
ą
ce ochrony praw pacjenta,
−
kompletowa
ć
zestawy leków stosowanych podczas zabiegów
stomatologicznych,
−
charakteryzowa
ć
specyfik
ę
rynku usług medycznych,
−
wyja
ś
nia
ć
zasady funkcjonowania systemu ubezpiecze
ń
zdrowotnych
w Polsce,
−
okre
ś
la
ć
czynniki wpływaj
ą
ce na popyt i poda
ż
usług medycznych,
−
interpretowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce funkcjonowania zakładów
opieki zdrowotnej,
−
stosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce działalno
ś
ci zawodowej,
−
przestrzega
ć
tajemnicy zawodowej.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322 [01].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska
32
322[01].O1.03
Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patologii
narz
ą
du
ż
ucia
83
322[01].O1.04
Stosowanie leków w leczeniu chorób jamy ustnej
32
322[01].O1.02
Nawi
ą
zywanie i utrzymywanie kontaktów
mi
ę
dzyludzkich
51
322[01].O1.05
Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia
32
Razem
230
3. Schemat układu jednostek modułowych
322[01].O1
Podstawy działalno
ś
ci
zawodowej
322[01].O1.01
Przestrzeganie przepisów
bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska
322[01].O1.04
Nawi
ą
zywanie
i utrzymywanie kontaktów
mi
ę
dzyludzkich
322[01].O1.02
Charakteryzowanie
budowy, fizjologii
i patologii narz
ą
du
ż
ucia
322[01].O1.03
Stosowanie leków
w leczeniu chorób jamy
ustnej
322[01].O1.05
Przestrzeganie przepisów
prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
4. Literatura
Agryle M: Psychologia stosunków mi
ę
dzyludzkich. PWN, Warszawa
1999
Aleksandrowicz R.: Mały atlas anatomiczny. PZWL, Warszawa 2002
Aronson E.: Człowiek istota społeczna. PWN, Warszawa 1995
Buchfelder A., Buchfelder M.: Podr
ę
cznik pierwszej pomocy. PZWL,
Warszawa 1996
Ciszewski J.: Prawa pacjenta w aspekcie odpowiedzialno
ś
ci lekarza
za niektóre szkody medyczne. Arche, Gda
ń
sk 2002
Fejerskov O., Kidd E.: Próchnica z
ę
bów – choroba próchnicowa
i post
ę
powanie kliniczne. Wydawnictwo Medyczne, Urban & Partner,
Wrocław 2006
Forma
ń
ski J.: Psychologia. Podr
ę
cznik dla szkół medycznych. PZWL
1998
Goł
ą
b B. K., Traczyk W.: Anatomia człowieka. PZWL, Łód
ź
1997
Griffin E. A.: Podstawy komunikacji społecznej. Gda
ń
skie Wydawnictwo
Psychologiczne, Gda
ń
sk 2002
Indulski J., Gdulewicz T.: Organizacja ochrony zdrowia. PZWL,
Warszawa 2000
Janicki S., Fiebig A., Sznitowska M.: Farmacja stosowana. Podr
ę
cznik
dla studentów farmacji. Wydaw. Lekarskie PZWL, 2002
Ja
ń
czuk
Z.
(red.):
Podr
ę
cznik
dla
asystentek
i
higienistek
stomatologicznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005
Ja
ń
czuk Z.: Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. PZWL,
Warszawa 2002
Kamie
ń
ski B., Dziak A.: Post
ę
powanie w stanach zagro
ż
enia
ż
ycia.
Podr
ę
cznik dla szkół medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 1997
Kraje
ń
ski W. Podstawy profilaktyki stomatologicznej. Metodyka i
ś
rodki.
Leah Vern Barnett (red.): Asystowanie w stomatologii. Podr
ę
cznik
dla asyst i higienistek stomatologicznych. Wydawnictwo Medyczne
Urban & Partner, Wrocław 2006
Łaci
ń
ski W.: Anatomia głowy dla stomatologów. PZWL, Warszawa 1985
Michajlik A., Ramotowski W.: Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL,
Warszawa 1994
Musur
E.,
Rejchert
S.:
Podstawy
stomatologii
zachowawczej
w nauczaniu przedklinicznym. Wydawnictwo Bart, Warszawa 1999
Pietraszewski M.: Zarys wiedzy o gospodarce. Wydawnictwo eMPi
2
,
Pozna
ń
2002
Szewczuk W. (red.): Encyklopedia psychologii. Wy
ż
sza Szkoła
Społeczno-Ekonomiczna, Warszawa 1998
Urbaniak P.: Wprowadzenie do mikro- i makroekonomii. Wydawnictwo
eMPi
2
,
Pozna
ń
2002
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Urbanowicz Z.: Mała encyklopedia anatomii człowieka. Wydawnictwo
Czelej, Lublin 2003
Wydawnictwo Med. Tour, Warszawa 2005
Zimbardo Ph. G.: Psychologia i
ż
ycie. PWN, Warszawa 2000
Czasopisma
specjalistyczne:
Zdrowie
publiczne,
Przegl
ą
d
epidemiologiczny, Nowa stomatologia, Przegl
ą
d stomatologiczny
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Jednostka modułowa 322[01].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
przepisami prawa dotycz
ą
cymi bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
okre
ś
li
ć
wymagania nadzoru pa
ń
stwowego nad warunkami pracy
w Polsce,
−
zastosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce pracownika i pracodawcy
w zakresie bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
−
zinterpretowa
ć
przepisy, regulaminy, zasady i procedury zwi
ą
zane
z bezpiecze
ń
stwem w drodze do pracy i z pracy,
−
zastosowa
ć
podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy oraz
wymagania ergonomii,
−
rozpozna
ć
ź
ródła i czynniki niebezpieczne w
ś
rodowisku pracy,
−
zapobiec zagro
ż
eniom
ż
ycia i zdrowia pracowników,
−
zastosowa
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej,
−
dobra
ć
metody i
ś
rodki zapobiegania czynnikom szkodliwym,
−
zinterpretowa
ć
przepisy i procedury sanitarno-epidemiologiczne
obowi
ą
zuj
ą
ce w gabinetach stomatologicznych,
−
zastosowa
ć
zasady obsługi, urz
ą
dze
ń
i aparatów stomatologicznych,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
podstawow
ą
terminologi
ą
z zakresu epidemiologii chorób
zaka
ź
nych,
−
okre
ś
li
ć
wpływ czynników chemicznych i fizycznych na drobnoustroje,
−
zastosowa
ć
zasady post
ę
powania
ś
rodkami chemicznymi,
−
zareagowa
ć
w
przypadku
zagro
ż
enia
po
ż
arowego
zgodnie
z instrukcj
ą
przeciwpo
ż
arow
ą
,
−
scharakteryzowa
ć
stany utraty przytomno
ś
ci,
−
okre
ś
li
ć
zasady udzielania pierwszej pomocy,
−
zastosowa
ć
procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach
zagro
ż
enia zdrowia i
ż
ycia,
−
zastosowa
ć
zasady ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania zada
ń
zawodowych.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
2. Materiał nauczania
Prawna ochrona pracy.
Higiena pracy.
Zagro
ż
enia wyst
ę
puj
ą
ce w drodze do pracy i z pracy.
Klasyfikacja czynników szkodliwych w
ś
rodowisku pracy.
Zagro
ż
enia
ż
ycia i zdrowia pracownika.
Metody i
ś
rodki zapobiegaj
ą
ce czynnikom szkodliwym.
Ś
rodki ochrony indywidualnej.
Przyczyny utraty przytomno
ś
ci.
Zasady udzielania pierwszej pomocy.
Wymagania sanitarno-epidemiologiczne, bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Obsługiwanie urz
ą
dze
ń
i aparatów znajduj
ą
cych si
ę
w gabinecie
stomatologicznym, zgodnie z instrukcj
ą
.
•
Stosowanie procedur post
ę
powania z substancjami chemicznymi
znajduj
ą
cymi si
ę
w gabinecie stomatologicznym.
•
Dobieranie
ś
rodków ochrony indywidualnej odpowiednio do rodzaju
wykonywanej pracy.
•
Stosowanie podr
ę
cznego sprz
ę
tu i
ś
rodków ga
ś
niczych do gaszenia
zarzewia po
ż
aru.
•
Wykonywanie
sztucznego
oddychania
na
fantomie
zgodnie
z zasadami udzielania pierwszej pomocy.
•
Wykonywanie masa
ż
u zewn
ę
trznego serca na fantomie zgodnie
z zasadami udzielania pierwszej pomocy.
•
Udzielanie
pierwszej
pomocy
osobie
w
stanie
wstrz
ą
su
anafilaktycznego, we współpracy z lekarzem dentyst
ą
.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Kodeks pracy.
Przepisy
dotycz
ą
ce
bezpiecze
ń
stwa
i
higieny
pracy,
ochrony
przeciwpo
ż
arowej, ochrony
ś
rodowiska.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
i aparatów.
Ś
rodki ochrony indywidualnej.
Przepisy
sanitarno-epidemiologiczne
oraz
procedury
higieniczne
stosowane w gabinecie stomatologicznym.
Procedury post
ę
powania podczas stosowania substancji chemicznych.
Fantom do nauki resuscytacji.
Podr
ę
czny sprz
ę
t ga
ś
niczy.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce post
ę
powania w razie wypadku przy pracy.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce kształtowania
postaw i umiej
ę
tno
ś
ci warunkuj
ą
cych realizacj
ę
zada
ń
zawodowych
zgodnie z zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Zaj
ę
cia proponuje si
ę
prowadzi
ć
z zastosowaniem nast
ę
puj
ą
cych
metod
nauczania:
dyskusji
dydaktycznej,
inscenizacji,
metody
przypadków oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. Podczas
ć
wicze
ń
ucze
ń
powinien opanowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci rozpoznawania zagro
ż
e
ń
dla zdrowia
i
ż
ycia
na
stanowisku
pracy
oraz
samodzielnie
wykonywa
ć
zaproponowane
ć
wiczenia. Szczególnie wa
ż
ne jest zwracanie uwagi na:
–
kształtowanie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
–
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa na stanowisku pracy,
–
przestrzeganie obowi
ą
zków pracownika i pracodawcy,
−
rozpoznawanie
ź
ródeł i czynników niebezpiecznych w
ś
rodowisku
pracy,
−
dobieranie
ś
rodków ochrony indywidualnej,
−
post
ę
powanie zgodnie z procedurami w sytuacjach zagro
ż
enia
ż
ycia
i zdrowia oraz zagro
ż
enia po
ż
arowego.
Podczas realizacji programu jednostki uczniowie powinni korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji, jak: instrukcje, poradniki, obowi
ą
zuj
ą
ce
procedury.
Realizacj
ę
programu
jednostki
modułowej
mo
ż
e
ułatwi
ć
zorganizowanie zaj
ęć
w pomieszczeniach stra
ż
y po
ż
arnej i punktach
pomocy medycznej. Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w grupach
15 osobowych, podzielonych na zespoły 2-3 osobowe.
Zaleca si
ę
, aby program był realizowany przez nauczyciela specjalist
ę
w zakresie bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, na podstawie kryteriów okre
ś
lonych na pocz
ą
tku
realizacji programu jednostki modułowej. Wiedza uczniów mo
ż
e by
ć
sprawdzana za pomoc
ą
sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz testów
dydaktycznych. Podczas kontroli i oceny nale
ż
y: sprawdza
ć
umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów w operowaniu zdobyt
ą
wiedz
ą
, zwraca
ć
uwag
ę
na merytoryczn
ą
poprawno
ść
wypowiedzi, posługiwanie si
ę
poprawn
ą
terminologi
ą
.
Zadania w te
ś
cie powinny obejmowa
ć
zagadnienia z zakresu
podstawowych aktów prawnych, praw oraz obowi
ą
zków pracownika
i pracodawcy dotycz
ą
cych bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
podczas
obserwacji czynno
ś
ci uczniów w trakcie wykonywania zada
ń
. Nale
ż
y
równie
ż
uwzgl
ę
dni
ć
stopie
ń
samodzielno
ś
ci podczas ich wykonywania,
umiej
ę
tno
ś
ci planowania i przewidywania skutków działa
ń
.
Podstaw
ą
do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny powinno by
ć
poprawne wykonanie
ć
wicze
ń
. W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich metod
sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Jednostka modułowa 322[01].O1.02
Charakteryzowanie budowy, fizjologii i patologii
narz
ą
du
ż
ucia
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
podstawow
ą
terminologi
ą
anatomiczn
ą
,
−
rozró
ż
ni
ć
tkanki, narz
ą
dy i układy organizmu człowieka i dokona
ć
ich
ogólnej charakterystyki,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
układu stomatognatycznego,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
układu kostno-stawowego narz
ą
du
ż
ucia,
−
scharakteryzowa
ć
mi
ęś
nie układu stomatognatycznego,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
i wyja
ś
ni
ć
rol
ę
układu naczyniowego
narz
ą
du
ż
ucia,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
anatomiczn
ą
o
ś
rodkowego i obwodowego
układu nerwowego,
−
scharakteryzowa
ć
topografi
ę
, fizjologi
ę
nerwów czaszkowych,
−
dokona
ć
klasyfikacji narz
ą
dów zmysłów i okre
ś
li
ć
ich rol
ę
dla organizmu,
−
okre
ś
li
ć
rol
ę
układu dokrewnego,
−
wyja
ś
ni
ć
rol
ę
hormonów dla organizmu człowieka,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
jamy ustnej i wyja
ś
ni
ć
jej rol
ę
w fizjologii
narz
ą
du
ż
ucia,
−
scharakteryzowa
ć
narz
ą
d smaku i okre
ś
li
ć
funkcje
ś
liny,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
narz
ą
du z
ę
bowego,
−
dokona
ć
podziału morfologiczno-czynno
ś
ciowego z
ę
bów,
−
okre
ś
li
ć
cechy i ró
ż
nice z
ę
bów mlecznych oraz stałych,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
histologiczn
ą
z
ę
bów,
−
scharakteryzowa
ć
dwupokoleniowo
ść
z
ę
bów,
−
okre
ś
li
ć
systemy znakowania z
ę
bów,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
morfologiczn
ą
i topografi
ę
przyz
ę
bia,
−
rozró
ż
ni
ć
podstawowe procesy fizjopatologiczne organizmu człowieka
i okre
ś
li
ć
ich wpływ na powstawanie chorób,
−
scharakteryzowa
ć
zmiany morfologiczno-czynno
ś
ciowe organizmu
człowieka, zachodz
ą
ce w procesie starzenia,
−
scharakteryzowa
ć
stany patologiczne narz
ą
du
ż
ucia,
−
rozró
ż
ni
ć
choroby twardych tkanek z
ę
ba,
−
scharakteryzowa
ć
objawy i sposoby zapobiegania chorobom
przyz
ę
bia,
−
okre
ś
li
ć
sposoby zapobiegania wadom ortodontycznym,
−
okre
ś
li
ć
przyczyny i scharakteryzowa
ć
objawy urazów narz
ą
du
ż
ucia.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
2. Materiał nauczania
Podstawowe poj
ę
cia anatomiczne.
Komórki, tkanki, układy organizmu człowieka – podział i funkcje.
Budowa układu kostno-stawowego narz
ą
du
ż
ucia.
Mi
ęś
nie głowy – rodzaje, budowa.
Rola jamy ustnej w fizjologii narz
ą
du
ż
ucia.
Budowa i fizjologia narz
ą
du z
ę
bowego.
Metody znakowania z
ę
bów.
Podstawowe czynno
ś
ci narz
ą
du
ż
ucia.
Podstawowe procesy fizjopatologiczne organizmu człowieka.
Stany patologiczne narz
ą
du
ż
ucia i choroby twardych tkanek z
ę
ba.
Etiologia i profilaktyka próchnicy z
ę
bów.
Etiologia i profilaktyka chorób przyz
ę
bia.
Wady ortodontyczne.
3.
Ć
wiczenia
•
Znakowanie z
ę
bów stałych i mlecznych z zastosowaniem ró
ż
nych
metod.
•
Opracowywanie materiałów edukacyjnych promuj
ą
cych higien
ę
jamy
ustnej.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Atlasy i tablice anatomiczne.
Modele narz
ą
dów.
Modele uz
ę
bienia.
Plansze przedstawiaj
ą
ce zasady udzielania pierwszej pomocy.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce budowy i fizjologii narz
ą
du
ż
ucia.
Ś
rodki multimedialne, foliogramy, plansze dydaktyczne dotycz
ą
ce
klasyfikacji ubytków według Blacka.
Poradniki, broszury, informatory dotycz
ą
ce chorób twardych tkanek
z
ę
ba.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe tre
ś
ci z zakresu
budowy i funkcjonowania organizmu człowieka oraz budowy, fizjologii
i patologii narz
ą
du
ż
ucia.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, pokazu, pogadanki,
dyskusji dydaktycznej oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. Wskazane s
ą
formy
pracy zespołowej, grupowej oraz indywidualnej.
Realizacj
ę
programu jednostki nale
ż
y rozpocz
ąć
od ogólnych
zagadnie
ń
z zakresu anatomii i fizjologii człowieka stanowi
ą
cych
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
podstaw
ę
do nauczania tre
ś
ci dotycz
ą
cych budowy oraz fizjopatologii
narz
ą
du
ż
ucia. Szczególnie wa
ż
ne jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci:
–
okre
ś
lania funkcji układu stomatognatycznego,
–
okre
ś
lania stanu narz
ą
du
ż
ucia w poszczególnych okresach rozwoju
człowieka,
–
wyja
ś
niania roli
ś
liny i narz
ą
du z
ę
bowego,
–
rozró
ż
niania stanów patologicznych narz
ą
du
ż
ucia i chorób twardych
tkanek z
ę
ba.
Nale
ż
y równie
ż
kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci udzielania pierwszej
pomocy. Nale
ż
y umo
ż
liwi
ć
uczniom samodzielne wykonywanie
ć
wicze
ń
na fantomie.
Zaj
ę
cia powinny si
ę
odbywa
ć
w odpowiednio wyposa
ż
onej pracowni
dydaktycznej, w grupie do 15 osób, indywidualnie lub w zespołach 2-3
osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku
zaj
ęć
.
Wiedza uczniów mo
ż
e by
ć
sprawdzana za pomoc
ą
sprawdzianów
ustnych i pisemnych oraz testów dydaktycznych. Sprawdzanie
umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
podczas obserwacji
czynno
ś
ci uczniów w trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
. Oceniaj
ą
c
osi
ą
gni
ę
cia uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
posługiwanie si
ę
poprawn
ą
terminologi
ą
z zakresu anatomii i patologii
człowieka,
−
okre
ś
lanie ró
ż
nic w budowie narz
ą
du
ż
ucia o uz
ę
bieniu mlecznym
i stałym,
−
wyja
ś
nianie funkcji narz
ą
du z
ę
bowego,
−
okre
ś
lanie przyczyn utraty przytomno
ś
ci i stosowanie procedur
udzielania pomocy dora
ź
nej,
−
aktywno
ść
na zaj
ę
ciach.
Podstaw
ą
do uzyskania przez uczniów pozytywnej oceny jest
poprawne zaliczenie sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz wykonanie
zaproponowanych
ć
wicze
ń
.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez
nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Jednostka modułowa 322[01].O1.03
Stosowanie leków w leczeniu chorób jamy ustnej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
terminologi
ą
farmakologiczn
ą
,
−
scharakteryzowa
ć
grupy leków,
−
wyja
ś
ni
ć
mechanizmy działania leków,
−
scharakteryzowa
ć
wa
ż
niejsze postacie leków,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
nazwami leków oraz ich synonimami,
−
okre
ś
li
ć
termin wa
ż
no
ś
ci leku,
−
okre
ś
li
ć
zasady i techniki podawania leku,
−
scharakteryzowa
ć
ś
rodki
lecznicze
i
materiały
stosowane
w profilaktyce i terapii stomatologicznej,
−
zastosowa
ć
leki i
ś
rodki opatrunkowe podczas udzielania pierwszej
pomocy,
−
okre
ś
li
ć
zasady
przechowywania
i
ewidencjonowania
leków
stosowanych w gabinecie stomatologicznym,
−
zastosowa
ć
dokumenty prawne, normalizuj
ą
ce dystrybucj
ę
leków,
−
wyja
ś
ni
ć
zdrowotne i społeczne skutki niewła
ś
ciwego i nadmiernego
przyjmowania leków,
−
przeprowadzi
ć
działania edukacyjne na temat zasad przyjmowania
leków oraz niebezpiecze
ń
stwa samoleczenia i nadu
ż
ywania leków.
2. Materiał
nauczania
Podstawowa terminologia farmakologiczna.
Podziały i wykazy leków.
Grupy leków.
Postacie leków.
Mechanizm działania leków na ustrój człowieka, działanie uboczne.
Farmakoterapia stomatologiczna.
Przepisy prawa dotycz
ą
ce leków.
3.
Ć
wiczenia
•
Ocenianie przydatno
ś
ci leku do podania – sprawdzanie wygl
ą
du
i terminu wa
ż
no
ś
ci.
•
Sporz
ą
dzanie roztworu leku o okre
ś
lonym st
ęż
eniu.
•
Przygotowywanie zestawów leków stosowanych w stomatologii,
niezb
ę
dnych podczas udzielania pierwszej pomocy.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
•
Analizowanie aktualnych wykazów leków stomatologicznych.
•
Ewidencjonowanie i przechowywanie leków.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Filmy dydaktyczne według katalogów PZWL.
Próbki i zestawy leków,
ś
rodków opatrunkowych,
ś
rodków i materiałów
stomatologicznych.
Broszury, ulotki, prospekty, przewodniki reklamuj
ą
ce
ś
rodki opatrunkowe
oraz
ś
rodki i leki stomatologiczne.
Instrukcje, przepisy prawa o zamówieniach publicznych oraz reguluj
ą
ce
zaopatrzenie i stosowanie leków.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe tre
ś
ci dotycz
ą
ce
leków stosowanych w stomatologii.
Realizacj
ę
programu jednostki nale
ż
y rozpocz
ąć
od przedstawienia
podstawowych informacji o leku i zapoznania ze stosowan
ą
terminologi
ą
,
niezb
ę
dn
ą
do zrozumienia zagadnie
ń
dotycz
ą
cych działania i stosowania
leków w leczeniu stomatologicznym. W trakcie zaj
ęć
uczniowie powinni
opanowa
ć
umiej
ę
tno
ść
charakteryzowania wybranych grup leków.
Podczas procesu kształcenia nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na drogi podawania
leków, mechanizmy działania oraz ich wydalanie. Bardzo wa
ż
ne jest
u
ś
wiadomienie uczniom działania ubocznego leków na organizm.
W procesie dydaktycznym nale
ż
y stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce metody
nauczania: wykład, pokaz, dyskusja dydaktyczna oraz
ć
wiczenia
praktyczne. Wskazane s
ą
formy pracy zespołowej, grupowej oraz
indywidualnej. Ka
ż
dy ucze
ń
powinien samodzielnie przygotowa
ć
i przeprowadzi
ć
zaproponowane w jednostce modułowej
ć
wiczenia pod
kierunkiem nauczyciela.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w grupach 15 osobowych,
w pracowniach dydaktycznych wyposa
ż
onych w nowoczesne
ś
rodki
dydaktyczne.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie post
ę
pów uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku zaj
ęć
. Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów mo
ż
na przeprowadza
ć
w formie pisemnej i ustnej,
zgodnie z wewn
ą
trzszkolnym systemem oceniania, za pomoc
ą
:
−
pyta
ń
problemowych i polece
ń
,
−
sprawdzianów ustnych i pisemnych,
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
−
testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych: wielokrotnego wyboru, z luk
ą
, krótkiej
odpowiedzi, uzupełnie
ń
.
Poprawno
ść
wykonywanych
ć
wicze
ń
nale
ż
y ocenia
ć
zarówno
w trakcie, jak i po wykonaniu okre
ś
lonych czynno
ś
ci oraz na bie
żą
co
analizowa
ć
z uczniem popełniane bł
ę
dy. Podczas obserwacji czynno
ś
ci
uczniów w trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na:
−
poprawno
ść
wykonywanych
ć
wicze
ń
,
−
wyszukiwanie i przetwarzanie informacji, pozyskanych z ró
ż
nych
ź
ródeł,
−
prac
ę
w zespole.
Podstaw
ą
do uzyskania pozytywnej oceny przez ucznia jest zaliczenie
sprawdzianów
ustnych
i
pisemnych
oraz
wykonanie
ć
wicze
ń
zaproponowanych w programie jednostki.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod
sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
Jednostka modułowa 322[01].O1.04
Nawi
ą
zywanie i utrzymywanie kontaktów
mi
ę
dzyludzkich
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
wyja
ś
ni
ć
podstawowe poj
ę
cia z zakresu psychologii ogólnej,
−
scharakteryzowa
ć
procesy psychiczne,
−
okre
ś
li
ć
rol
ę
procesów poznawczych,
−
okre
ś
li
ć
czynniki i składniki osobowo
ś
ci,
−
scharakteryzowa
ć
okresy rozwoju psychicznego człowieka,
−
okre
ś
li
ć
znaczenie komunikacji w relacjach mi
ę
dzy lud
ź
mi,
−
scharakteryzowa
ć
style
oraz
techniki
komunikacji
werbalnej
i niewerbalnej,
−
oceni
ć
mo
ż
liwo
ś
ci komunikacyjne z osobami w ró
ż
nym wieku,
−
rozpozna
ć
potrzeby i oczekiwania pacjentów,
−
rozpozna
ć
zakłócenia wyst
ę
puj
ą
ce w czasie komunikowania si
ę
,
−
pokona
ć
bariery w procesie komunikowania si
ę
,
−
przeprowadzi
ć
konstruktywn
ą
dyskusj
ę
,
−
porozumie
ć
si
ę
z pacjentem i współpracownikami,
−
zastosowa
ć
techniki ułatwiaj
ą
ce skuteczne komunikowanie si
ę
,
−
zastosowa
ć
argumentacj
ę
racjonaln
ą
i emocjonaln
ą
do okre
ś
lonej
sytuacji,
−
poradzi
ć
sobie w sytuacjach trudnych,
−
zastosowa
ć
ogólnie przyj
ę
te normy etyczne.
2. Materiał nauczania
Podstawowe poj
ę
cia w psychologii.
Procesy psychiczne.
Procesy poznawcze.
Osobowo
ść
.
Psychologiczne okresy rozwoju człowieka.
Style komunikowania si
ę
. Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej.
Charakterystyka potrzeb człowieka.
Bariery komunikacyjne.
Sytuacje trudne.
Konflikt i rozwi
ą
zywanie konfliktów.
Zasady prowadzenia dyskusji.
Zasady argumentacji.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Zasady rozwi
ą
zywania konfliktów.
Techniki negocjacji.
Systemy warto
ś
ci etycznych.
3.
Ć
wiczenia
•
Prowadzenie
bezpo
ś
redniej
rozmowy
z
pacjentem
maj
ą
cym
dolegliwo
ś
ci bólowe.
•
Prowadzenie telefonicznej rozmowy z pacjentem.
•
Obserwowanie oraz interpretowanie werbalnych i niewerbalnych
komunikatów.
•
Przyjmowanie i przekazywanie okre
ś
lonych informacji.
•
Stosowanie zasad umiej
ę
tnego słuchania w trakcie kontaktu
z pacjentem i współpracownikami.
•
Odczytywanie stanów emocjonalnych pacjentów zgłaszaj
ą
cych si
ę
do gabinetu stomatologicznego.
•
Prowadzenie rozmowy z pacjentami w ró
ż
nym wieku (dzieci, osoby
starsze).
•
Ocenianie i analizowanie własnych umiej
ę
tno
ś
ci interpersonalnych.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Opisy przypadków sytuacji trudnych.
Nagrania przykładowych rozmów z pacjentem.
Prezentacje multimedialne technik komunikacji werbalnej i niewerbalnej.
Programy komputerowe dotycz
ą
ce j
ę
zyka i stylów komunikowania si
ę
.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce: stanów emocjonalnych pacjentów, mowy
ciała, autoprezentacji i asertywno
ś
ci oraz zasad obsługi pacjenta.
Karta praw pacjenta.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci komunikowania si
ę
z pacjentami w ró
ż
nym wieku,
w oparciu o wła
ś
ciwe rozpoznanie potrzeb i oczekiwa
ń
pacjenta oraz
współpracownikami. Program jednostki powinien by
ć
realizowany przez
nauczyciela psychologii.
W procesie kształcenia nale
ż
y stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce metody
nauczania: wykład konwersatoryjny lub problemowy, pogadanka,
dyskusja dydaktyczna, inscenizacji oraz seminarium. Wskazane jest
równie
ż
stosowanie
ś
rodków multimedialnych oraz nagra
ń
dotycz
ą
cych
ró
ż
nych form treningu umiej
ę
tno
ś
ci społecznych. Dobór odpowiedniej
metody nauczania ma ułatwi
ć
osi
ą
gni
ę
cie zało
ż
onych celów kształcenia.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
W wyniku realizacji tre
ś
ci programowych ucze
ń
powinien wykazywa
ć
postawy:
−
d
ąż
enia do rozpoznawania potrzeb drugiego człowieka,
−
odpowiedzialno
ś
ci za skutki zachowa
ń
w kontakcie z drugim
człowiekiem,
−
akceptacji zachowa
ń
pacjentów w ró
ż
nych okresach
ż
ycia,
−
tolerancji wobec ró
ż
nych postaw ludzkich,
−
asertywno
ś
ci.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
w odpowiednio wyposa
ż
onej pracowni
dydaktycznej, w grupach do 15 osób, indywidualnie lub w zespołach
2 osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie
osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych
uczniów
powinno
by
ć
dokonywane systematycznie, według kryteriów podanych na pocz
ą
tku
zaj
ęć
.
Wiedza uczniów mo
ż
e by
ć
sprawdzana za pomoc
ą
sprawdzianów
ustnych w formie pyta
ń
problemowych oraz sprawdzianów pisemnych
w formie testów wielokrotnego wyboru, z luk
ą
i uzupełnie
ń
.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
podczas
obserwacji czynno
ś
ci uczniów w trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
−
stopie
ń
opanowania umiej
ę
tno
ś
ci,
−
wykorzystanie teorii w praktyce,
−
postaw
ę
i zachowanie na zaj
ę
ciach,
−
stosowanie technik komunikacji werbalnej i niewerbalnej,
−
samoocen
ę
.
Poprawno
ść
realizacji
ć
wicze
ń
powinna by
ć
oceniana zarówno
w trakcie, jak i po ich wykonaniu. Nale
ż
y na bie
żą
co analizowa
ć
popełniane bł
ę
dy oraz pomaga
ć
uczniom w poszukiwaniu prawidłowych
rozwi
ą
za
ń
.
Podstaw
ą
do uzyskania przez uczniów pozytywnej oceny jest
zaliczenie sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz wykonanie
zaproponowanych
ć
wicze
ń
.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez
nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Jednostka modułowa 322[01].O1.05
Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
zdefiniowa
ć
podstawowe poj
ę
cia: towar, rynek, popyt, poda
ż
,
−
wyja
ś
ni
ć
funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej
gospodarce,
−
zinterpretowa
ć
przepisy prawa medycznego,
−
okre
ś
li
ć
ź
ródła finansowania
ś
wiadcze
ń
zdrowotnych,
−
wyja
ś
ni
ć
istot
ę
i zasady funkcjonowania systemu ubezpiecze
ń
zdrowotnych w Polsce,
−
zinterpretowa
ć
przepisy
prawa
dotycz
ą
ce
ś
wiadcze
ń
ubezpieczeniowych oraz pomocy społecznej,
−
okre
ś
li
ć
podstawy prawne dotycz
ą
ce funkcjonowania zakładów opieki
zdrowotnej i płatnika,
−
zinterpretowa
ć
przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz
ustawy o zamówieniach publicznych,
−
okre
ś
li
ć
czynniki wpływaj
ą
ce na popyt i poda
ż
usług medycznych,
−
okre
ś
li
ć
podmioty uprawnione do realizacji
ś
wiadcze
ń
zdrowotnych,
−
wyja
ś
ni
ć
zasady reglamentowania dost
ę
pu do niektórych usług
medycznych,
−
wyja
ś
ni
ć
mechanizmy konkurencji mi
ę
dzy podmiotami
ś
wiadcz
ą
cymi
usługi medyczne,
−
rozró
ż
ni
ć
rodzaje kontraktów na usługi medyczne,
−
okre
ś
li
ć
procedur
ę
kontraktowania usług medycznych,
−
uzasadni
ć
znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu
medycznego udzielaj
ą
cego
ś
wiadcze
ń
medycznych,
−
okre
ś
li
ć
organy ochrony praw pacjenta,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci prawne zwi
ą
zane ze
ś
wiadczeniem usług
medycznych,
−
zaspokoi
ć
uzasadnione roszczenia pacjenta dotycz
ą
ce
ś
wiadczonych
usług medycznych,
−
zastosowa
ć
przepisy prawa pracy dotycz
ą
ce praw i obowi
ą
zków
pracownika oraz pracodawcy,
−
zastosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce wykonywanych zada
ń
zawodowych,
−
sporz
ą
dzi
ć
dokumenty
zwi
ą
zane
z
poszukiwaniem
pracy
i zatrudnieniem,
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
−
zastosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce działalno
ś
ci gospodarczej,
−
skorzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
2. Materiał
nauczania
Podstawowe poj
ę
cia z zakresu ekonomiki i zarz
ą
dzania.
Rola pa
ń
stwa w gospodarce rynkowej.
Zasady funkcjonowania mechanizmu rynkowego we współczesnej
gospodarce.
Funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia.
Instytucje wpływaj
ą
ce na polityk
ę
zdrowotn
ą
pa
ń
stwa.
Ź
ródła i sposoby finansowania
ś
wiadcze
ń
zdrowotnych.
System ubezpiecze
ń
zdrowotnych w Polsce.
Zasady reglamentacji dost
ę
pu do usług medycznych.
Rodzaje kontraktów na usługi medyczne.
Popyt i poda
ż
na rynku usług medycznych.
Mechanizmy konkurencji mi
ę
dzy podmiotami
ś
wiadcz
ą
cymi usługi
medyczne.
Jako
ść
w ochronie zdrowia.
Organy ochrony praw pacjenta.
Zasady rozpatrywania roszcze
ń
.
Prawa i obowi
ą
zki pracownika.
Prawa i obowi
ą
zki pracodawcy.
Rodzaje umów o prac
ę
.
Rodzaje umów cywilnoprawnych.
3.
Ć
wiczenia
•
Interpretowanie przepisów prawa dotycz
ą
cych funkcjonowania
systemu ochrony zdrowia i ubezpiecze
ń
zdrowotnych.
•
Dobieranie podstawy prawnej do okre
ś
lonej sytuacji lub problemu.
•
Sporz
ą
dzanie dokumentów zwi
ą
zanych z poszukiwaniem pracy
i zatrudnieniem.
•
Prowadzenie
rozmowy
kwalifikacyjnej
przez
pracodawc
ę
z potencjalnym pracownikiem – symulacja.
•
Sporz
ą
dzanie umowy dotycz
ą
cej
ś
wiadczenia usług medycznych.
•
Analizowanie praw i obowi
ą
zków pracownika.
•
Analizowanie praw i obowi
ą
zków pracodawcy.
•
Wypełnianie pism urz
ę
dowych.
•
Analizowanie umów cywilno-prawnych.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Kodeks cywilny.
Kodeks pracy.
Ustawy i rozporz
ą
dzenia dotycz
ą
ce: powszechnego ubezpieczenia
zdrowotnego, zakładów opieki zdrowotnej, ochrony danych osobowych.
Wzory pism urz
ę
dowych.
Wzory umów cywilno-prawnych.
Wzory dokumentów i umów dotycz
ą
cych kontraktu na usługi medyczne.
Internetowe systemy informacji prawnej.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program
jednostki
modułowej
obejmuje
tre
ś
ci
dotycz
ą
ce
funkcjonowania gospodarki oraz prawa pracy, formalno-prawnej obsługi
i
organizacji usług medycznych oraz zagadnie
ń
cywilno-prawnych
niezb
ę
dnych w pracy zawodowej pracownika
ś
wiadcz
ą
cego usługi
medyczne. Zaleca si
ę
, aby zaj
ę
cia prowadził nauczyciel posiadaj
ą
cy
przygotowanie w zakresie prawa i ekonomiki.
Program jednostki modułowej proponuje si
ę
realizowa
ć
w formie
wykładów, dyskusji dydaktycznej i
ć
wicze
ń
praktycznych. Realizacj
ę
tre
ś
ci jednostki modułowej mo
ż
na wzbogaci
ć
zaproszeniem na zaj
ę
cia
specjalisty z zakresu prawa lub ekonomii i zarz
ą
dzania, który
przedstawiłby praktyczne aspekty zagadnie
ń
formalnoprawnych.
W procesie kształcenia bardzo wa
ż
ne jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci:
–
sporz
ą
dzania dokumentacji niezb
ę
dnej do podj
ę
cia pracy,
–
identyfikowania i analizowania wymaga
ń
oraz uprawnie
ń
dotycz
ą
cych
pracownika, pracodawcy, bezrobotnego, pacjenta,
–
posługiwanie si
ę
przepisami prawnymi,
Uczniowie powinni mie
ć
zapewniony dost
ę
p do literatury i aktów
prawnych oraz
ś
ledzi
ć
na bie
żą
co internetowe systemy informacji
prawnej.
Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w pracowni komputerowej oraz bibliotece
szkolnej w grupach do 15 osób, indywidualnie lub w zespołach 2-3
osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Oceny
osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych
uczniów
nale
ż
y
dokonywa
ć
na bie
żą
co, na podstawie kryteriów ustalonych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Wiedz
ę
uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie sprawdzianów ustnych
i pisemnych oraz testów dydaktycznych: wielokrotnego wyboru, z luk
ą
lub krótkiej odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
Systematyczne ocenianie umo
ż
liwi nauczycielowi planowanie procesu
nauczania-uczenia si
ę
, a dla ucznia b
ę
dzie informacj
ą
o poziomie jego
osi
ą
gni
ęć
.
Podczas oceniania nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
posługiwanie
si
ę
poprawn
ą
terminologi
ą
z
zakresu
prawa
medycznego,
−
interpretacj
ę
aktów
prawnych
dotycz
ą
cych
ochrony
zdrowia
i ubezpiecze
ń
społecznych,
−
okre
ś
lanie zakresu usług medycznych oferowanych w ramach
ubezpieczenia zdrowotnego,
−
okre
ś
lanie zakresu obowi
ą
zków i zada
ń
zawodowych asystentki
stomatologicznej.
Oceniaj
ą
c osi
ą
gni
ę
cia uczniów nale
ż
y równie
ż
wzi
ąć
pod uwag
ę
:
stopie
ń
opanowania tre
ś
ci kształcenia, umiej
ę
tno
ść
logicznego my
ś
lenia
oraz aktywno
ść
na zaj
ę
ciach.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów, po zako
ń
czeniu
realizacji programu jednostki modułowej, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki
wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
Moduł 322[01].Z1
Organizacja pracy w gabinecie stomatologicznym
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
okre
ś
la
ć
wyposa
ż
enie gabinetu stomatologicznego w sprz
ę
t,
narz
ę
dzia i aparatur
ę
diagnostyczno-lecznicz
ą
,
−
rozró
ż
nia
ć
materiały stomatologiczne i okre
ś
la
ć
ich przydatno
ść
,
−
charakteryzowa
ć
materiały opatrunkowe stosowane w gabinetach
stomatologicznych ró
ż
nych specjalno
ś
ci,
−
okre
ś
la
ć
zasady stosowania, przygotowywania i przechowywania
materiałów stomatologicznych,
−
okre
ś
la
ć
zasady konserwacji narz
ę
dzi i urz
ą
dze
ń
,
−
charakteryzowa
ć
budow
ę
oraz okre
ś
la
ć
zastosowanie instrumentów
stomatologicznych,
−
charakteryzowa
ć
metody pracy stosowane w stomatologii,
−
organizowa
ć
stanowiska pracy lekarza dentysty i asystentki
z zastosowaniem metody tradycyjnej,
−
organizowa
ć
stanowisko pracy lekarza dentysty i asystentki
z zastosowaniem metody „na cztery r
ę
ce”,
−
posługiwa
ć
si
ę
specjalistycznym sprz
ę
tem stosowanym w gabinetach
stomatologicznych i ocenia
ć
jego sprawno
ść
,
−
przygotowywa
ć
urz
ą
dzenia
do
podstawowych
zabiegów
fizykoterapeutycznych,
−
przygotowywa
ć
materiały opatrunkowe stosowane w stomatologii,
−
porz
ą
dkowa
ć
stanowiska pracy po sko
ń
czonej pracy.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[01].Z1.01
Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy
95
322[01].Z1.02
Przygotowanie materiałów stomatologicznych
63
322[01].Z1.03
Przygotowanie aparatury oraz instrumentów
stomatologicznych
40
Razem
198
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Bladowski M. (red.): Techniki pracy na cztery r
ę
ce w stomatologii
ogólnej. Wydawnictwo medyczne SANMEDICA, Warszawa 1999
Fejerskov O., Kidd E.: Próchnica z
ę
bów – choroba próchnicowa
i post
ę
powanie kliniczne. Wydawnictwo Medyczne, Urban & Partner,
Wrocław 2006
Hans H. Brandy, Kryst L.: Wprowadzenie do implantologii. Wydawnictwo
Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997
Ja
ń
czuk
Z.
(red.):
Podr
ę
cznik
dla
asystentek
i
higienistek
stomatologicznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005
Ja
ń
czuk Z.: Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. PZWL,
Warszawa 2002
Leah Vern Barnett (red.): Asystowanie w stomatologii. Podr
ę
cznik dla
asyst i higienistek stomatologicznych. Wydawnictwo Medyczne Urban
& Partner, Wrocław 2006
Czasopisma
specjalistyczne:
Nowa
stomatologia,
Przegl
ą
d
stomatologiczny
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
322[01].Z1
Organizacja pracy w gabinecie
stomatologicznym
322[01].Z1.01
Przygotowanie gabinetu
stomatologicznego
do pracy
322[01].Z1.02
Przygotowanie materiałów
stomatologicznych
322[01].Z1.03
Przygotowanie aparatury
oraz instrumentów
stomatologicznych
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
Jednostka modułowa 322[01].Z1.01
Przygotowanie gabinetu stomatologicznego
do pracy
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
scharakteryzowa
ć
specjalno
ś
ci stomatologiczne,
−
rozró
ż
ni
ć
rodzaje zabiegów stomatologicznych,
−
zinterpretowa
ć
standardy techniczne gabinetu stomatologicznego,
−
scharakteryzowa
ć
wyposa
ż
enie gabinetu stomatologicznego i poradni
stomatologicznej,
−
scharakteryzowa
ć
organizacj
ę
wewn
ę
trzn
ą
gabinetu i poradni
stomatologicznej,
−
zaplanowa
ć
rozmieszczenie mebli, sprz
ę
tu, urz
ą
dze
ń
, narz
ę
dzi
i materiałów w gabinecie,
−
okre
ś
li
ć
zasady pracy w gabinecie stomatologicznym i poradni
stomatologicznej,
−
okre
ś
li
ć
zakres obowi
ą
zków członków zespołu stomatologicznego,
−
okre
ś
li
ć
zakres zada
ń
asystentki stomatologicznej,
−
zaplanowa
ć
i zorganizowa
ć
prac
ę
zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
dobra
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej,
−
dokona
ć
klasyfikacji urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów stomatologicznych
i okre
ś
li
ć
ich zastosowanie,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
i okre
ś
li
ć
zastosowanie instrumentów
do leczenia zachowawczego,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
i okre
ś
li
ć
zastosowanie instrumentów
do opracowywania kanałów korzeniowych,
−
scharakteryzowa
ć
instrumenty do usuwania z
ę
bów,
−
scharakteryzowa
ć
pomocnicze instrumenty chirurgiczne,
−
scharakteryzowa
ć
instrumenty i urz
ą
dzenia do usuwania złogów
naz
ę
bnych,
−
scharakteryzowa
ć
narz
ę
dzia protetyczne i ortodontyczne,
−
wyja
ś
ni
ć
zasady obsługi urz
ą
dze
ń
stosowanych w stomatologii,
−
okre
ś
li
ć
wyposa
ż
enie stanowiska pracy do wykonywania zabiegów
ró
ż
nymi metodami,
−
okre
ś
li
ć
zasady pracy metod
ą
tradycyjn
ą
,
−
okre
ś
li
ć
zasady pracy metod
ą
„na cztery r
ę
ce”,
−
scharakteryzowa
ć
czynno
ś
ci lekarza dentysty oraz asystentki
stomatologicznej podczas pracy metod
ą
„na cztery r
ę
ce”,
−
okre
ś
li
ć
zasady pracy metod
ą
„centric”,
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
−
scharakteryzowa
ć
czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej wykonywane
przed rozpocz
ę
ciem zabiegu stomatologicznego,
−
scharakteryzowa
ć
czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej wykonywane
mi
ę
dzy przyj
ę
ciami pacjentów,
−
scharakteryzowa
ć
czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej wykonywane
po zako
ń
czeniu zabiegów stomatologicznych i przygotowaniem
gabinetu do pracy na dzie
ń
nast
ę
pny,
−
okre
ś
li
ć
postaw
ę
ciała
lekarza dentysty, asystentki i pacjenta podczas
wykonywania zbiegów stomatologicznych.
2. Materiał
nauczania
Specjalno
ś
ci i rodzaje zabiegów stomatologicznych.
Wyposa
ż
enie gabinetu i poradni stomatologicznej: podstawowe,
specjalistyczne, dodatkowe.
Standardy techniczne gabinetu stomatologicznego.
Wyposa
ż
enie gabinetu stomatologicznego i poradni stomatologicznej
Zasady pracy w gabinecie stomatologicznym i poradni stomatologicznej.
Organizacja pracy w poradni i gabinecie stomatologicznym – zasady
ergonomii.
Zakres obowi
ą
zków zespołu stomatologicznego.
Zakres zada
ń
asystentki stomatologicznej.
Klasyfikacja instrumentarium stomatologicznego.
Instrumenty diagnostyczne.
Narz
ę
dzia stosowane w stomatologii zachowawczej.
Narz
ę
dzia chirurgiczne.
Instrumenty do opracowywania kanałów korzeniowych.
Instrumenty do usuwania złogów naz
ę
bnych.
Instrumenty protetyczne i ortodontyczne.
Zasady obsługi urz
ą
dze
ń
stosowanych w stomatologii.
Wyposa
ż
enie stanowiska pracy do wykonywania zabiegów ró
ż
nymi
metodami.
Metody pracy w stomatologii: tradycyjna, „na cztery r
ę
ce”, „centric”.
Czynno
ś
ci
asystentki
zwi
ą
zane
z
wykonywaniem
prac
przygotowawczych i porz
ą
dkowych.
Postawy ciała asystentki, lekarza i pacjenta podczas wykonywania
zabiegów stomatologicznych.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
3.
Ć
wiczenia
•
Rozró
ż
nianie sprz
ę
tu stosowanego podczas ró
ż
nych zabiegów
stomatologicznych.
•
Planowanie ustawienia mebli oraz sprz
ę
tu w gabinecie i poradni
stomatologicznej.
•
Przygotowywanie stanowiska pracy lekarza dentysty i asystentki
do pracy metod
ą
tradycyjn
ą
.
•
Przygotowywanie stanowiska pracy lekarza dentysty i asystentki
do pracy metod
ą
„na cztery r
ę
ce”.
•
Przygotowywanie
foteli
stomatologicznych
ró
ż
nego
typu
do przeprowadzania zabiegów.
•
Okre
ś
lanie rodzajów urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów stomatologicznych.
•
Rozró
ż
nianie stomatologicznych instrumentów diagnostycznych.
•
Rozró
ż
nianie
instrumentów
stomatologicznych
stosowanych
w leczeniu zachowawczym.
•
Rozró
ż
nianie
instrumentów
do
leczenia
kanałowego-
endodontycznego.
•
Rozró
ż
nianie
podstawowych
i
pomocniczych
instrumentów
chirurgicznych.
•
Rozró
ż
nianie instrumentów protetycznych oraz przygotowywanie
ły
ż
ek wyciskowych do pobrania wycisku.
•
Identyfikowanie instrumentów ortodontycznych.
•
Przygotowywanie gabinetu stomatologicznego do rozpocz
ę
cia pracy.
•
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z porz
ą
dkowaniem stanowiska
pracy po zako
ń
czonym zabiegu.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Foliogramy obrazuj
ą
ce metody pracy w stomatologii.
Poradniki, broszury, informatory, foldery dotycz
ą
ce wyposa
ż
enia
gabinetów i poradni stomatologicznych.
Instrumentarium stomatologiczne.
Instrumentarium diagnostyczne.
Narz
ę
dzia wykorzystywane w stomatologii zachowawczej.
Instrumentarium chirurgiczne.
Narz
ę
dzia protetyczne i ortodontyczne.
Ś
rodki ochrony indywidualnej.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania zabiegów stomatologicznych
z zastosowaniem ró
ż
nych metod.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
stomatologicznych.
Materiały stomatologiczne.
Materiały opatrunkowe.
Bielizna zabiegowa.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
Fotel stomatologiczny.
Unit lub wiertarki.
Sterylizator. Lampa bakteriobójcza.
Aparat RTG.
Skaler. Skalery piezoelektryczne i urz
ą
dzenia do diatermii chirurgicznej.
Wyposa
ż
enie dodatkowe gabinetu stomatologicznego.
Wyposa
ż
enie specjalistyczne gabinetu
Pomocnicze instrumenty chirurgiczne.
Strzykawki, igły.
Tacki.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki jest zapoznanie uczniów
z zasadami organizowania pracy w gabinecie i poradni stomatologicznej
oraz wymaganiami ergonomii.
Podczas zaj
ęć
nauczyciel powinien zapozna
ć
uczniów z rodzajami
specjalno
ś
ci stomatologicznych oraz kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
−
rozró
ż
niania instrumentów stomatologicznych,
−
przygotowywania stanowiska pracy lekarza dentysty i asystentki
do pracy z zastosowaniem ró
ż
nych metod,
−
planowania
ustawienia
mebli
i
sprz
ę
tu
stomatologicznego
odpowiednio do metody pracy,
−
przygotowywania gabinetu stomatologicznego do pracy przed
przyj
ę
ciem pacjenta,
−
porz
ą
dkowania stanowiska pracy po zako
ń
czonej pracy,
−
przygotowywania gabinetu do pracy na kolejny dzie
ń
.
Program jednostki powinien by
ć
realizowany z zastosowaniem
nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: wykładu, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z obja
ś
nieniem, metody przypadków i
ć
wicze
ń
praktycznych.
Ponadto
mo
ż
na
zorganizowa
ć
wycieczk
ę
dydaktyczn
ą
do
gabinetu
stomatologicznego
lub
przygotowa
ć
prezentacj
ę
multimedialn
ą
w celu zapoznania uczniów ze stosowanym sprz
ę
tem,
urz
ą
dzeniami oraz instrumentarium.
Zaj
ę
cia
dydaktyczne
powinny
odbywa
ć
si
ę
w
gabinecie
stomatologicznym. Zaleca si
ę
realizacj
ę
ć
wicze
ń
indywidualnie lub
w zespołach 2-3 osobowych, wielko
ść
grupy uczniów w pracowni nie
powinna przekracza
ć
15 osób.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
na bie
żą
co,
według kryteriów ustalonych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Osi
ą
gni
ę
cia uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie sprawdzianów
pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych oraz obserwacji pracy
uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
W toku realizacji programu jednostki nale
ż
y dokonywa
ć
bie
żą
cej
oceny pracy uczniów. Wa
ż
ne jest identyfikowanie ich post
ę
pów oraz
rozpoznawanie trudno
ś
ci w osi
ą
ganiu zało
ż
onych celów. Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na:
−
rozró
ż
nianie urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów stomatologicznych,
– organizacj
ę
stanowiska pracy,
– racjonalne wykorzystanie powierzchni gabinetu stomatologicznego,
– przygotowanie gabinetu do pracy z zastosowaniem ró
ż
nych metod,
– stosowanie zasad pracy obowi
ą
zuj
ą
cych w gabinecie i poradni
stomatologicznej,
−
postaw
ę
ciała ucznia podczas wykonywania zada
ń
.
Ponadto podczas oceny wiedzy uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi oraz poprawno
ść
wnioskowania.
Warunkiem otrzymania pozytywnej oceny jest wykonanie
ć
wicze
ń
zaproponowanych w programie jednostki.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod
sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
Jednostka modułowa 322[01].Z1.02
Przygotowanie materiałów stomatologicznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
dokona
ć
klasyfikacji materiałów stomatologicznych,
−
scharakteryzowa
ć
materiały do wypełnie
ń
czasowych i okre
ś
li
ć
zasady ich przygotowywania,
−
przygotowa
ć
materiały do wypełnie
ń
czasowych,
−
rozró
ż
ni
ć
materiały do wypełnie
ń
ostatecznych,
−
scharakteryzowa
ć
cementy fosforanowe, krzemowe, karboksylowe
i wodorotlenkowo-wapniowe,
−
okre
ś
li
ć
zasady przechowywania cementów,
−
okre
ś
li
ć
zasady przygotowywania cementów,
−
zaplanowa
ć
prac
ę
i zorganizowa
ć
stanowisko pracy,
−
dobra
ć
materiały stomatologiczne do rodzaju zabiegu i wypełnienia,
−
przygotowa
ć
cementy
fosforanowe,
krzemowe,
karboksylowe,
lecznicze i tlenkowo-cynkowo-eugenolowe,
−
rozró
ż
ni
ć
i okre
ś
li
ć
zastosowanie materiałów zło
ż
onych,
−
okre
ś
li
ć
wady i zalety amalgamatu,
−
okre
ś
li
ć
zasady post
ę
powania z resztkami amalgamatu,
−
scharakteryzowa
ć
materiały do wypełniania kanałów korzeniowych,
−
przygotowa
ć
materiały do wypełnie
ń
kanałów korzeniowych,
−
scharakteryzowa
ć
materiały stosowane w protetyce i ortodoncji,
−
przygotowa
ć
materiały do wykonania wycisków,
−
dokona
ć
oceny przygotowanych materiałów stomatologicznych,
−
okre
ś
li
ć
asortyment i zastosowanie implantów,
−
scharakteryzowa
ć
materiały pomocnicze,
−
scharakteryzowa
ć
materiały opatrunkowe stosowane w stomatologii,
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał
nauczania
Klasyfikacja materiałów stomatologicznych.
Materiały do wypełnie
ń
czasowych.
Materiały do wypełnie
ń
ostatecznych.
Materiały podkładowe.
Cementy:
fosforanowe,
polikarboksylowe,
lecznicze
(preparaty
wodorotlenkowo-wapniowe), glassjonomerowe.
Materiały zło
ż
one – kompozycyjne.
Amalgamaty.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
Materiały endodontyczne.
Materiały pomocnicze.
Materiały do wycisków.
Materiały sanitarne stosowane w stomatologii.
Implanty.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Przygotowywanie materiałów do wypełnie
ń
czasowych.
•
Przygotowywanie materiału podkładowego, zgodnie z poleceniem
lekarza dentysty.
•
Przygotowywanie kompozytów do wypełnienia ubytku.
•
Rozrabianie
amalgamatu
przy
pomocy
wstrz
ą
sarki
oraz
zabezpieczanie jego resztek przed oddaniem do utylizacji.
•
Przygotowywanie materiałów do wypełniania kanału korzeniowego.
•
Przygotowywanie
mas
alginatowych
do
wykonania
wycisku
orientacyjnego.
•
Przygotowywanie
materiałów
opatrunkowych
stosowanych
w stomatologii zachowawczej i podczas zabiegów chirurgicznych.
•
Wykonywanie
odlewów
gipsowych
z
wycisków
pobranych
od pacjentów.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Poradniki,
broszury,
informatory,
foldery
dotycz
ą
ce
materiałów
do wypełnie
ń
czasowych i stałych oraz materiałów wyciskowych.
Cementy cynkowo-siarczanowe.
Cementy tlenkowo-cynkowo-eugenolowe.
Cementy fosforanowe.
Cementy polikarboksylowe.
Cementy lecznicze – preparaty wodorotlenkowo-wapniowe.
Cementy glassjonomerowe.
Amalgamat w kapsułkach.
Materiały kompozycyjne.
Materiały do wypełniania kanałów korzeniowych.
Masy wyciskowe.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Tre
ś
ci programowe jednostki modułowej obejmuj
ą
podstawowe
zagadnienia dotycz
ą
ce stosowania materiałów stomatologicznych.
Podczas realizacji programu jednostki nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy uczniów z zakresu patologii narz
ą
du
ż
ucia, a w szczególno
ś
ci
chorób twardych tkanek z
ę
ba.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
zaleca si
ę
zastosowanie
nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: wykładu, pokazu z obja
ś
nieniem,
pokazu z instrukta
ż
em oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. Nauczyciel powinien
rozpocz
ąć
ć
wiczenia od pokazu z instrukta
ż
em, a w trakcie ich realizacji
udziela
ć
pomocy, dodatkowych wyja
ś
nie
ń
i wskazówek. Ponadto
powinien
na
bie
żą
co
kontrolowa
ć
staranno
ść
i
poprawno
ść
wykonywanych
ć
wicze
ń
.
W czasie prowadzenia zaj
ęć
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci:
−
planowania pracy,
−
organizacji stanowiska pracy,
−
dobierania materiału do rodzaju wypełnienia,
−
dobierania
instrumentów
oraz
urz
ą
dze
ń
niezb
ę
dnych
do przygotowania materiału do wypełnie
ń
lub pobrania wycisku,
−
oceny przygotowanego materiału,
−
post
ę
powania z niewykorzystanym materiałem stomatologicznym,
−
przestrzegania przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Zaleca
si
ę
,
aby
zaj
ę
cia
były
prowadzone
w
gabinecie
stomatologicznym wyposa
ż
onym w sprz
ę
t, urz
ą
dzenia oraz materiały
stomatologiczne. Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w grupach do 15 osób,
indywidualnie lub w zespołach 2-3 osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y dokonywa
ć
przez cały
czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie kryteriów
okre
ś
lonych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Sprawdzanie wiedzy uczniów mo
ż
na przeprowadza
ć
w formie ustnej
za pomoc
ą
pyta
ń
problemowych. Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne mo
ż
na
ocenia
ć
podczas obserwacji czynno
ś
ci uczniów wykonywanych podczas
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
Podczas oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na:
−
rozró
ż
nianie materiałów do wypełnie
ń
czasowych i wypełnie
ń
ostatecznych,
−
przygotowywanie i przechowywanie materiałów,
−
rozró
ż
nianie materiałów wyciskowych oraz okre
ś
lanie sposobów ich
przygotowywania,
−
rozró
ż
nianie materiałów opatrunkowych.
Podstaw
ą
do uzyskania pozytywnej oceny przez uczniów jest
zaliczenie sprawdzianu ustnego ustnych oraz poprawne wykonanie
ć
wicze
ń
zaproponowanych w programie jednostki modułowej.
Po zako
ń
czeniu realizacji programu jednostki modułowej, nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod
sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
Jednostka modułowa 322[01].Z1.03
Przygotowanie aparatury oraz instrumentów
stomatologicznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
okre
ś
li
ć
zakres czynno
ś
ci i zabiegów zwi
ą
zanych z konserwacj
ą
sprz
ę
tu
stomatologicznego,
wykonywanych
przez
asystentk
ę
stomatologiczn
ą
,
−
okre
ś
li
ć
zasady u
ż
ytkowania fotela stomatologicznego,
−
okre
ś
li
ć
zasady u
ż
ytkowania oraz bie
żą
cej konserwacji unitu
stomatologicznego,
−
okre
ś
li
ć
zasady u
ż
ytkowania i konserwacji urz
ą
dze
ń
ss
ą
cych
oraz spluwaczki,
−
scharakteryzowa
ć
aparaty strumieniowo-
ś
cierne,
−
okre
ś
li
ć
zasady u
ż
ytkowania oraz bie
żą
cej konserwacji reflektora,
−
scharakteryzowa
ć
zasady
post
ę
powania
ze
skalerem
ultrad
ź
wi
ę
kowym po wykonaniu zabiegu,
−
okre
ś
li
ć
zastosowanie lamp polimeryzacyjnych oraz zasad ich
konserwacji,
−
okre
ś
li
ć
zasady
u
ż
ytkowania
i
konserwacji
mieszalników
do amalgamatu,
– wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z przygotowaniem aparatury oraz
instrumentarium stomatologicznego do pracy,
−
przeprowadzi
ć
konserwacj
ę
sprz
ę
tu stosowanego w gabinecie
stomatologicznym,
−
okre
ś
li
ć
zasady
konserwacji
i
przechowywania
narz
ę
dzi
stomatologicznych,
−
przeprowadzi
ć
konserwacj
ę
instrumentów stomatologicznych,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z obsług
ą
autoklawu,
−
okre
ś
li
ć
zasady u
ż
ytkowania lampy bakteriobójczej,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z obsług
ą
myjki ultrad
ź
wi
ę
kowej,
−
okre
ś
li
ć
zasady
post
ę
powania
z
aparatami
rentgenowskimi
stosowanymi w gabinecie stomatologicznym,
−
zinterpretowa
ć
przepisy dotycz
ą
ce ochrony przed promieniowaniem
jonizuj
ą
cym,
−
scharakteryzowa
ć
sposoby ochrony pacjenta i personelu przed
promieniowaniem jonizuj
ą
cym,
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
46
2. Materiał
nauczania
Zabiegi konserwacyjne sprz
ę
tu stomatologicznego, wykonywane przez
asystentk
ę
stomatologiczn
ą
.
Zasady u
ż
ytkowania i konserwacji: fotela stomatologicznego, unitu,
urz
ą
dze
ń
ss
ą
cych i spluwaczki, reflektorów, skalerów ultrad
ź
wi
ę
kowych,
lamp polimeryzacyjnych, mieszalników.
Zasady konserwacji i przechowywania narz
ę
dzi stomatologicznych.
Zasady obsługi sterylizatorów.
Zasady u
ż
ytkowania lampy bakteriobójczej.
Zasady obsługi myjki ultrad
ź
wi
ę
kowej.
Piaskarki.
Zasady obsługi aparatów rentgenowskich.
Zasady obsługi radiowizjografu stomatologicznego.
Sposoby ochrony pacjenta i personelu przed promieniowaniem
jonizuj
ą
cym.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z obsług
ą
i konserwacj
ą
unitu
stomatologicznego,
•
Przygotowywanie autoklawu do procesu sterylizacji.
•
Przeprowadzanie konserwacji reflektora.
•
Przygotowywanie skalera oraz innych urz
ą
dze
ń
stomatologicznych
do pracy.
•
Przeprowadzanie konserwacji instrumentów stomatologicznych.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Instrukcje obsługi sprz
ę
tu i urz
ą
dze
ń
stomatologicznych.
Instrukcje konserwacji aparatów i urz
ą
dze
ń
stomatologicznych.
Unit.
Fotel stomatologiczny.
Skaler oraz inne urz
ą
dzenia do usuwania złogów naz
ę
bnych.
Lampa polimeryzacyjna.
Lampa bakteriobójcza.
Mieszalniki do amalgamatu.
Instrumenty stomatologiczne.
Foteliki dla lekarza dentysty i asystentki.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
47
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe tre
ś
ci dotycz
ą
ce
u
ż
ytkowania i konserwacji aparatury oraz instrumentów stosowanych
w gabinecie stomatologicznym.
W trakcie zaj
ęć
zaleca si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych metod
nauczania: wykładu, pokazu z obja
ś
nieniem, pokazu z instrukta
ż
em oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Nauczyciel powinien rozpocz
ąć
zaj
ę
cia od krótkiego wykładu
informacyjnego
i
zademonstrowa
ć
techniki
przeprowadzania
konserwacji. Powinien równie
ż
zapozna
ć
uczniów z zasadami
bezpiecznej
obsługi
sprz
ę
tu
stosowanego
w
gabinecie
stomatologicznym.
Nale
ż
y na bie
żą
co wprowadza
ć
tre
ś
ci dotycz
ą
ce nowoczesnej
aparatury i sprz
ę
tu stomatologicznego. W wyniku realizacji tre
ś
ci
programowych
jednostki
wskazane
jest
kształtowanie
postawy
sumienno
ś
ci
i
odpowiedzialno
ś
ci
za
prawidłowe
oczyszczanie,
dezynfekowanie i przeprowadzanie konserwacji sprz
ę
tu, zgodnie
z zaleceniami producenta. W trakcie realizacji
ć
wicze
ń
nale
ż
y udziela
ć
uczniom wyja
ś
nie
ń
i wskazówek oraz na bie
żą
co kontrolowa
ć
staranno
ść
i poprawno
ść
ich wykonywania. W razie potrzeby nale
ż
y
korygowa
ć
bł
ę
dy popełnione przez uczniów.
W czasie prowadzenia zaj
ęć
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
−
wykonywanie czynno
ś
ci i zabiegów konserwacyjnych sprz
ę
tu
stomatologicznego,
−
przeprowadzanie konserwacji instrumentów stomatologicznych,
−
stosowanie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
stosowanie
zasad
ochrony
pacjenta
i
personelu
przed
promieniowaniem jonizuj
ą
cym.
Z zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w odpowiednio wyposa
ż
onych
gabinetach stomatologicznych, w grupach do 15 osób, w zespołach 2-3
osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
nale
ż
y realizowa
ć
systematycznie, według kryteriów okre
ś
lonych
na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Podczas realizacji programu jednostki mo
ż
na ocenia
ć
osi
ą
gni
ę
cia
uczniów na podstawie sprawdzianów ustnych. Wiadomo
ś
ci niezb
ę
dne
do realizacji czynno
ś
ci praktycznych, proponuje si
ę
sprawdza
ć
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
48
z zastosowaniem testu pisemnego. Zadania w te
ś
cie mog
ą
by
ć
zamkni
ę
te lub otwarte. Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne proponuje si
ę
ocenia
ć
podczas obserwacji pracy uczniów w trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceny wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci uczniów
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
posługiwanie si
ę
poprawn
ą
terminologi
ą
,
–
przeprowadzanie
konserwacji
aparatury
oraz
narz
ę
dzi
stomatologicznych,
–
aktywno
ść
na zaj
ę
ciach.
Po zako
ń
czeniu realizacji programu jednostki modułowej, nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod
sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
49
Moduł 322[01].Z2
Zasady asystowania podczas zabiegów
stomatologicznych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
−
okre
ś
la
ć
zakres czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej podczas bada
ń
profilaktycznych,
−
okre
ś
la
ć
zakres czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej podczas
zabiegów stomatologicznych z zakresu stomatologii zachowawczej,
−
okre
ś
la
ć
zakres czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej podczas
wykonywania chirurgicznych zabiegów stomatologicznych,
−
okre
ś
la
ć
zakres czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej podczas
zabiegów protetycznych,
−
okre
ś
la
ć
zakres czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej podczas
zabiegów ortodontycznych,
−
okre
ś
la
ć
zakres czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej podczas
leczenia chorób przyz
ę
bia,
−
okre
ś
la
ć
zakres czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej podczas
zabiegów wszczepiania implantów,
−
okre
ś
la
ć
zakres czynno
ś
ci asystentki stomatologicznej podczas bada
ń
radiologicznych wykonywanych w gabinecie stomatologicznym,
−
okre
ś
la
ć
metody pracy i dobiera
ć
instrumenty do okre
ś
lonych
zabiegów,
−
posługiwa
ć
si
ę
instrumentami stomatologicznymi,
−
u
ż
ytkowa
ć
urz
ą
dzenia stomatologiczne,
−
wykonywa
ć
czynno
ś
ci
z
zakresu
asystowania
podczas
przeprowadzania ró
ż
nych zabiegów stomatologicznych,
−
stosowa
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej pacjenta i personelu
stomatologicznego,
−
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania
zabiegów stomatologicznych,
−
przeprowadza
ć
prace porz
ą
dkowe po zako
ń
czeniu zabiegów,
−
przeprowadza
ć
instrukta
ż
w
ś
ród pacjentów z zakresu profilaktyki
przeciwpróchniczej i metod piel
ę
gnacji jamy ustnej,
−
korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
50
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[01].Z2.01
Dobieranie urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów
do zabiegów stomatologicznych
91
322[01].Z2.02
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z asystowaniem
podczas zabiegów stomatologicznych
106
Razem
197
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Bladowski M. (red.): Technika pracy na cztery r
ę
ce w stomatologii
ogólnej. Wydawnictwo SANMEDICA, Warszawa 1999
Fejerskov O., Kidd E.: Próchnica z
ę
bów – choroba próchnicowa
i post
ę
powanie kliniczne. Wydawnictwo Medyczne, Urban & Partner,
Wrocław 2006
Ja
ń
czuk
Z.
(red.):
Podr
ę
cznik
dla
asystentek
i
higienistek
stomatologicznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005
Ja
ń
czuk Z.: Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. PZWL,
Warszawa 2002
Lech Vern Barnett (red.): Asystowanie w stomatologii. Podr
ę
cznik
dla asyst
i higienistek stomatologicznych. Wydawnictwo Medyczne
Urban & Partner, Wrocław 2006
Musur
E.,
Rejchert
S.:
Podstawy
stomatologii
zachowawczej
w nauczaniu przedklinicznym. Wydawnictwo Bart, Warszawa 1999
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
322[01].Z2
Zasady asystowania podczas
zabiegów stomatologicznych
322[01].Z2.01
Dobieranie urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów
do zabiegów
stomatologicznych
322[01].Z2.02
Wykonywanie czynno
ś
ci
zwi
ą
zanych
z asystowaniem podczas
zabiegów
stomatologicznych
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
51
Jednostka modułowa 322[01].Z2.01
Dobieranie urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów
do zabiegów stomatologicznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
dokona
ć
identyfikacji urz
ą
dze
ń
stomatologicznych i okre
ś
li
ć
ich
zastosowanie,
−
okre
ś
li
ć
skład zestawów instrumentów do wykonywania okre
ś
lonych
zabiegów stomatologicznych,
– zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
dobra
ć
urz
ą
dzenia do wykonywania zabiegów stomatologicznych,
−
dobra
ć
instrumenty do wykonywania bada
ń
profilaktycznych,
−
dobra
ć
instrumenty do leczenia próchnicy niepowikłanej,
−
dobra
ć
instrumenty do leczenia próchnicy powikłanej,
−
dobra
ć
aparaty oraz instrumenty do usuwania złogów naz
ę
bnych,
−
przygotowa
ć
skaler lub piaskark
ę
do usuwania osadu i kamienia
naz
ę
bnego,
−
dobra
ć
instrumenty do zabiegów chirurgicznych,
−
dobra
ć
instrumenty do leczenia protetycznego,
−
dobra
ć
instrumenty do leczenia ortodontycznego,
−
dobra
ć
instrumenty do leczenia chorób przyz
ę
bia,
−
przygotowa
ć
zestaw do iniekcji,
−
przygotowa
ć
zestaw do korekty zgryzu,
−
przygotowa
ć
zestaw do ligaturowania z
ę
bów,
−
dobra
ć
instrumenty do izolowania z
ę
bów od dost
ę
pu
ś
liny,
−
dobra
ć
instrumenty do zabiegów wszczepiania implantów,
−
dokona
ć
oceny doboru urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów do zabiegów
stomatologicznych,
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał
nauczania
Urz
ą
dzenia do wykonywania zabiegów stomatologicznych.
Instrumenty do wykonywania bada
ń
profilaktycznych.
Instrumenty do leczenia próchnicy niepowikłanej.
Instrumenty do leczenia próchnicy powikłanej.
Instrumenty i aparaty do usuwania złogów naz
ę
bnych.
Instrumenty do wykonywania zabiegów chirurgicznych.
Instrumenty do leczenia protetycznego.
Instrumenty do leczenia ortodontycznego.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
52
Zestaw do korekty zgryzu.
Zestaw do iniekcji.
Zestaw do ligaturowania z
ę
bów.
Instrumenty do utrzymania sucho
ś
ci jamy ustnej: nitki retrakcyjne,
koferdam,
ś
linoci
ą
g i ssak.
Instrumenty do wszczepiania implantów.
Ocena
doboru
urz
ą
dze
ń
oraz
instrumentów
do
zabiegów
stomatologicznych.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Kompletowanie zestawu instrumentów do badania pierwszorazowego.
•
Kompletowanie zestawu instrumentów do badania okresowego.
•
Dobieranie instrumentów do wykonywania zabiegu leczenia próchnicy
niepowikłanej, z zastosowaniem metody tradycyjnej i metody
na „cztery r
ę
ce”.
•
Dobieranie
instrumentów
do
leczenia
próchnicy
powikłanej,
wykonywanej z zastosowaniem metody tradycyjnej i metody
na „cztery r
ę
ce”, z uwzgl
ę
dnieniem stopnia zapalenia miazgi.
•
Kompletowanie zestawu instrumentów do zabiegu ekstrakcji z
ę
ba
ze szcz
ę
ki i z
ż
uchwy.
•
Kompletowanie zestawu instrumentów do zabiegu usuwania kamienia
naz
ę
bnego.
•
Kompletowanie zestawów instrumentów do pobierania wycisków
ż
uchwy
lub
szcz
ę
ki,
z
uwzgl
ę
dnieniem
braków
z
ę
bowych
u pacjentów.
•
Przygotowywanie zestawu do znieczulenia, zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
cymi
procedurami.
•
Przygotowywanie zestawu do utrzymania sucho
ś
ci jamy ustnej,
stosowanego podczas retrakcji dzi
ą
sła.
•
Przygotowywanie koferdamu w poł
ą
czeniu ze
ś
linoci
ą
giem i ssakiem
do izolowania z
ę
bów od dost
ę
pu
ś
liny.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Unit.
Fotel stomatologiczny.
Skaler.
Piaskarka.
Instrumenty diagnostyczne.
Instrumenty stosowane w stomatologii zachowawczej.
Instrumenty endodontyczne.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
53
Strzykawki oraz igły jednorazowego u
ż
ytku.
Instrumentarium do usuwania z
ę
bów.
Pomocnicze instrumentarium chirurgiczne.
Instrumentarium protetyczne i ortodontyczne.
Instrumenty do usuwania kamienia naz
ę
bnego.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce metod pracy stosowanych w stomatologii.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe tre
ś
ci dotycz
ą
ce
doboru urz
ą
dze
ń
oraz kompletowania instrumentów, niezb
ę
dnych
do wykonywania ró
ż
nych zabiegów stomatologicznych. Podczas
realizacji programu jednostki nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy uczniów
z zakresu: wyposa
ż
enia gabinetu i przeznaczenia poszczególnych
instrumentów oraz anatomii, fizjologii i patologii narz
ą
du
ż
ucia.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
wskazane jest zastosowanie
nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: wykładu, pokazu z instrukta
ż
em,
pokazu z obja
ś
nieniem, metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Ponadto w trakcie realizacji programu jednostki nale
ż
y zapewni
ć
uczniom warunki do przygotowywania zestawów instrumentów,
niezb
ę
dnych do przeprowadzenia okre
ś
lonych zabiegów. Wskazane jest
równie
ż
organizowanie wycieczek na pokazy sprz
ę
tu, instrumentów
i materiałów stomatologicznych.
W trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
−
kompletowanie
zestawów
instrumentów
do
przeprowadzania
zabiegów profilaktycznych w zakresie stomatologii zachowawczej
i pedodoncji,
−
dobieranie urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów do przeprowadzania
zabiegów
chirurgicznych,
wykonywanych
w
gabinecie
stomatologicznym,
−
kompletowanie zestawów instrumentów do leczenia protetycznego
i ortodontycznego,
−
dobieranie instrumentów i aparatów do usuwania złogów naz
ę
bnych,
−
dobieranie instrumentów do leczenia chorób przyz
ę
bia.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w odpowiednio wyposa
ż
onym gabinecie
dentystycznym w grupach do 15 osób, indywidualnie lub w zespołach
2-3 osobowych. W ramach pracy indywidualnej uczniowie powinni
opracowywa
ć
projekty realizacji prac z zakresu przygotowania zestawów
instrumentów do ró
ż
nych zabiegów stomatologicznych. Projekty te
powinny obejmowa
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z przygotowaniem stanowiska
pracy lekarza dentysty i asystentki stomatologicznej oraz przygotowania
pacjenta do zabiegu
.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
54
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
nale
ż
y realizowa
ć
systematycznie, według kryteriów okre
ś
lonych
na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Wiedza uczniów, niezb
ę
dna do realizacji
ć
wicze
ń
praktycznych, mo
ż
e
by
ć
sprawdzana za pomoc
ą
testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych oraz
sprawdzianów ustnych i pisemnych. Nale
ż
y równie
ż
ocenia
ć
projekty
dotycz
ą
ce realizacji prac zwi
ą
zanych z przygotowaniem stanowiska
pracy lekarza dentysty i asystentki oraz przygotowaniem pacjenta
do zabiegu.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych powinno odbywa
ć
si
ę
podczas obserwacji czynno
ś
ci uczniów, wykonywanych w trakcie
ć
wicze
ń
.
Podczas oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na:
−
dobieranie urz
ą
dze
ń
oraz instrumentów niezb
ę
dnych do wykonania
okre
ś
lonych zabiegów stomatologicznych,
−
kompletowanie
zestawów
instrumentów
do
przeprowadzenia
zabiegów w zakresie stomatologii zachowawczej, pedodoncji, chirurgii
stomatologicznej, protetyki i ortodoncji,
−
aktywno
ść
na zaj
ę
ciach.
W ocenie ko
ń
cowej osi
ą
gni
ęć
uczniów, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki
wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
55
Jednostka modułowa 322[01].Z2.02
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych
z asystowaniem podczas zabiegów
stomatologicznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
okre
ś
li
ć
rol
ę
asystentki
stomatologicznej
podczas
zabiegów
stomatologicznych,
−
zaplanowa
ć
przebieg czynno
ś
ci wykonywanych podczas asystowania,
−
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
dobra
ć
i zastosowa
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej pacjenta oraz
personelu,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem podczas bada
ń
profilaktycznych,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem podczas leczenia
próchnicy niepowikłanej, z zastosowaniem metody tradycyjnej
i metody „na cztery r
ę
ce”,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem w trakcie leczenia
próchnicy powikłanej, z zastosowaniem metody tradycyjnej,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem podczas leczenia
próchnicy powikłanej, z zastosowaniem metody „na cztery r
ę
ce”,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem podczas usuwania
złogów naz
ę
bnych,
−
scharakteryzowa
ć
zabiegi chirurgiczne przeprowadzane w gabinecie
stomatologicznym,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem w trakcie zabiegów
chirurgicznych,
−
przedstawi
ć
mo
ż
liwo
ś
ci leczenia protetycznego i ortodontycznego
w gabinecie stomatologicznym,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem podczas leczenia
protetycznego,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem w trakcie leczenia
ortodontycznego,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem podczas leczenia
chorób przyz
ę
bia,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem podczas wszczepiania
implantów,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci zwi
ą
zane z asystowaniem podczas wykonywania
zdj
ęć
RTG i bada
ń
ultrasonograficznych układu stomatognatycznego,
−
wykona
ć
prace
porz
ą
dkowe
po
zako
ń
czeniu
zabiegów
stomatologicznych,
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
56
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
przeprowadzi
ć
działania zwi
ą
zane z rozpowszechnianiem profilaktyki
przeciwpróchniczej oraz zapobieganiem chorobom przyz
ę
bia,
−
zastosowa
ć
zasady etyki podczas asystowania oraz prowadzenia
działa
ń
profilaktycznych.
2. Materiał
nauczania
Rola asystentki stomatologicznej podczas wykonywania zabiegów.
Organizacja stanowiska pracy.
Ś
rodki ochrony indywidualnej.
Zasady asystowania podczas bada
ń
i zabiegów profilaktycznych.
Zasady asystowania podczas leczenia ró
ż
nych typów próchnicy.
Zasady asystowania podczas usuwania złogów naz
ę
bnych.
Zabiegi chirurgiczne wykonywane w gabinetach stomatologicznych.
Zasady asystowania podczas zabiegów chirurgicznych.
Leczenie protetyczne – zasady asystowania.
Zasady asystowania podczas zabiegów ortodontycznych.
Leczenie chorób przyz
ę
bia – zasady asystowania.
Zasady asystowania podczas wszczepiania implantów.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
Metody profilaktyki przeciwpróchniczej i przeciwparadotologicznej.
Zasady etyki.
3.
Ć
wiczenia
•
Asystowanie lekarzowi denty
ś
cie podczas badania pierwszorazowego
oraz bada
ń
okresowych.
•
Asystowanie lekarzowi denty
ś
cie podczas wykonywania zabiegów
profilaktycznych.
•
Asystowanie lekarzowi denty
ś
cie podczas zabiegu leczenia próchnicy
niepowikłanej.
•
Asystowanie lekarzowi denty
ś
cie podczas zabiegu leczenia próchnicy
powikłanej,
•
Asystowanie lekarzowi denty
ś
cie podczas zabiegu ekstrakcji z
ę
ba.
•
Asystowanie lekarzowi denty
ś
cie podczas leczenia protetycznego
na pierwszej wizycie.
•
Asystowanie lekarzowi denty
ś
cie podczas leczenia ortodontycznego.
•
Przeprowadzanie instrukta
ż
u szczotkowania z
ę
bów w
ś
ród dzieci oraz
osób dorosłych.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
57
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Unit.
Fotel stomatologiczny.
Autoklaw.
Skaler.
Skalery piezzoelektryczne i endometry.
Instrumentarium stomatologiczne.
Mieszalniki do amalgamatu.
Foteliki dla lekarza i asystentki.
Strzykawki oraz igły jednorazowego u
ż
ytku.
Leki stomatologiczne.
Materiały stomatologiczne.
Materiały opatrunkowe.
Bielizna zabiegowa.
Fantom uz
ę
bienia człowieka i szczoteczka do mycia z
ę
bów.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce metod pracy stosowanych w stomatologii.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci asystowania lekarzowi denty
ś
cie podczas przeprowadzania
bada
ń
i zabiegów stomatologicznych.
Podczas realizacji programu jednostki nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy uczniów z zakresu wyposa
ż
enia gabinetu stomatologicznego,
stosowanego instrumentarium oraz z zakresu patologii narz
ą
du
ż
ucia.
Do osi
ą
gni
ę
cia zamierzonych celów kształcenia proponuje si
ę
zastosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce metody nauczania: wykład, metod
ę
sytuacyjn
ą
,
metod
ę
przypadku oraz
ć
wiczenia praktyczne. Ze wzgl
ę
du na szybki
rozwój technologii w stomatologii zaleca si
ę
równie
ż
udział uczniów
w sympozjach, sesjach oraz pokazach organizowanych podczas targów
sprz
ę
tu, instrumentów i materiałów stomatologicznych. Nale
ż
y tak
ż
e
zach
ę
ca
ć
uczniów do samokształcenia i ustawicznego doskonalenia
umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych.
W trakcie realizacji
ć
wicze
ń
praktycznych, nauczyciel powinien
na bie
żą
co kontrolowa
ć
czynno
ś
ci wykonywane przez uczniów,
korygowa
ć
bł
ę
dy i kierunkowa
ć
ich prac
ę
. W procesie nauczania-uczenia
si
ę
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
−
asystowanie
podczas
wykonywania
ró
ż
nych
zabiegów
stomatologicznych,
−
asystowanie podczas zabiegów wykonywanych z zastosowaniem
metody tradycyjnej,
−
asystowanie podczas zabiegów wykonywanych z zastosowaniem
metody „na cztery r
ę
ce”,
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
58
−
prowadzenie instrukta
ż
u w zakresie sposobów szczotkowania z
ę
bów,
−
prowadzenie
profilaktyki
przeciwpróchniczej
i
profilaktyki
przeciwparadontologicznej.
Wa
ż
ne
jest
równie
ż
kształtowanie
postawy
sumienno
ś
ci
i odpowiedzialno
ś
ci za czynno
ś
ci wykonywane podczas asystowania.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w gabinecie dentystycznym, w grupach
do 15 osób, z podziałem na 2-3 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno
odbywa
ć
si
ę
systematycznie, na podstawie kryteriów okre
ś
lonych
na pocz
ą
tku zaj
ęć
. Ocena osi
ą
gni
ęć
szkolnych powinna aktywizowa
ć
i mobilizowa
ć
uczniów do dalszej pracy.
Wiedza uczniów, niezb
ę
dna do realizacji
ć
wicze
ń
, mo
ż
e by
ć
sprawdzana
za
pomoc
ą
sprawdzianów
ustnych
i
pisemnych.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych powinno odbywa
ć
si
ę
podczas
obserwacji
ć
wicze
ń
wykonywanych przez uczniów. W trakcie obserwacji
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
planowanie pracy,
–
organizacj
ę
stanowiska pracy,
−
wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z asystowaniem podczas
ró
ż
nych zabiegów stomatologicznych,
−
stosowanie wiedzy teoretycznej w działaniu praktycznym,
–
stosowanie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania
zabiegów.
Podczas oceny poziomu osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
stopie
ń
opanowania wiedzy teoretycznej i umiej
ę
tno
ś
ci
praktycznych.
W procesie oceniania, po zako
ń
czeniu realizacji programu jednostki,
zaleca si
ę
zastosowanie testu praktycznego. W ko
ń
cowej ocenie
osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich zastosowanych
przez nauczyciela metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
59
Moduł 322[01].Z3
Sterylizacja i dezynfekcja
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
posługiwa
ć
si
ę
podstawow
ą
terminologi
ą
z zakresu dezynfekcji
i sterylizacji,
−
okre
ś
la
ć
zasady aseptyki i antyseptyki,
−
okre
ś
la
ć
zasady dezynfekcji i sterylizacji,
−
charakteryzowa
ć
metody dezynfekcji,
−
okre
ś
la
ć
zasady stosowania preparatów dezynfekcyjnych,
−
przygotowywa
ć
roztwory
ś
rodków dezynfekcyjnych,
−
charakteryzowa
ć
metody sterylizacji,
−
charakteryzowa
ć
etapy przygotowania instrumentów do sterylizacji,
−
okre
ś
la
ć
zasady
przechowywania
sterylnych
instrumentów,
materiałów opatrunkowych i bielizny zabiegowej
−
okre
ś
la
ć
metody kontroli procesu sterylizacji,
−
okre
ś
la
ć
konieczno
ść
przestrzegania
higieny
r
ą
k,
zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
cymi procedurami,
−
okre
ś
la
ć
zasady post
ę
powania z odpadami medycznymi.
−
okre
ś
la
ć
zasady post
ę
powania z materiałem ska
ż
onym biologicznie,
−
stosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322 [01].Z3.01
Wykonywanie dezynfekcji instrumentów
i stanowisk pracy
50
322[01].Z3.02
Wykonywanie sterylizacji instrumentów,
materiałów opatrunkowych i bielizny zabiegowej
50
Razem
100
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
60
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Anusz Z.: Mikrobiologia i parazytologia lekarska. PZWL, Warszawa 1995
Anusz Z.: Podstawy epidemiologii i kliniki chorób zaka
ź
nych. PZWL
Warszawa 1998
Gł
ą
dysz
A.,
Juszczyk
J.:
Zaka
ż
enia
HIV/AIDS.
Poradnik
dla stomatologów. Wydawnictwo VOLUMED, Wrocław 1996
Ja
ń
czuk
Z.
(red.):
Podr
ę
cznik
dla
asystentek
i
higienistek
stomatologicznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005
Lech Vern Barnett (red.): Asystowanie w stomatologii. Podr
ę
cznik
dla asyst i higienistek stomatologicznych. Wydawnictwo Medyczne
Urban & Partner, Wrocław 2006
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
322[01].Z3.01
Wykonywanie dezynfekcji
instrumentów i stanowisk
pracy
322[01].Z3.02
Wykonywanie sterylizacji
instrumentów, materiałów
opatrunkowych i bielizny
zabiegowej
322[01].Z3
Sterylizacja i dezynfekcja
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
61
Jednostka modułowa 322[01].Z3.01
Wykonywanie dezynfekcji instrumentów i stanowisk
pracy
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
wyja
ś
ni
ć
poj
ę
cia: dezynfekcja, antyseptyka, zaka
ż
enia krzy
ż
owe,
−
scharakteryzowa
ć
metody dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy,
−
scharakteryzowa
ć
sposoby post
ę
powania z odpadami medycznymi
i materiałem ska
ż
onym biologicznie,
−
zaplanowa
ć
prac
ę
z
uwzgl
ę
dnieniem
stosowanej
metody
dezynfekcyjnej,
−
zorganizowa
ć
stanowisko
pracy
do
dezynfekcji,
zgodnie
z wymaganiami ergonomii,
−
zastosowa
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej,
−
okre
ś
li
ć
zasady przeprowadzania dezynfekcji mechanicznej,
−
dokona
ć
dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy metod
ą
mechaniczn
ą
,
−
okre
ś
li
ć
zasady przeprowadzania dezynfekcji fizycznej,
−
dokona
ć
dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy metod
ą
fizyczn
ą
,
−
dokona
ć
dezynfekcji pomieszczenia gabinetu z zastosowaniem
promieniowania niejonizuj
ą
cego i nadfioletowego (UV),
−
okre
ś
li
ć
zasady przeprowadzania dezynfekcji chemicznej,
−
dokona
ć
klasyfikacji preparatów dezynfekcyjnych i okre
ś
li
ć
zakres ich
działania,
−
dobra
ć
ś
rodki do dezynfekcji instrumentów stomatologicznych,
−
dobra
ć
ś
rodki do dezynfekcji małych i du
ż
ych powierzchni,
−
zastosowa
ć
procedury dotycz
ą
ce przygotowania i stosowania
ś
rodków dezynfekcyjnych,
−
przygotowa
ć
roztwór
ś
rodka dezynfekcyjnego o okre
ś
lonym st
ęż
eniu,
−
przeprowadzi
ć
dezynfekcj
ę
z zastosowaniem metody chemicznej,
−
okre
ś
li
ć
przyczyny
małej
aktywno
ś
ci
biobójczej
ś
rodka
dezynfekcyjnego,
−
okre
ś
li
ć
zasady przechowywania
ś
rodków dezynfekcyjnych,
−
zastosowa
ć
przepisy dotycz
ą
ce bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
62
2. Materiał
nauczania
Podstawowa terminologia z zakresu aseptyki i antyseptyki.
Metody dezynfekcji instrumentów i stanowisk pracy.
Zasady post
ę
powania z odpadami medycznymi i materiałem ska
ż
onym
biologicznie.
Organizacja stanowiska pracy.
Ś
rodki ochrony indywidualnej.
Dezynfekcja mechaniczna.
Dezynfekcja fizyczna.
Dezynfekcja chemiczna – klasyfikacja preparatów dezynfekcyjnych.
Ś
rodki chemiczne do dezynfekcji instrumentów stomatologicznych.
Ś
rodki chemiczne do dezynfekcji powierzchni.
Zasady sporz
ą
dzania i stosowania
ś
rodków dezynfekcyjnych.
Zasady przechowywania
ś
rodków dezynfekcyjnych.
Przepisy
dotycz
ą
ce
bezpiecze
ń
stwa
i
higieny
pracy,
ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Dobieranie
ś
rodków do dezynfekcji stanowisk pracy lekarza dentysty
i asystentki stomatologicznej.
•
Obliczanie proporcji
ś
rodka dezynfekcyjnego i rozpuszczalnika
do przygotowania okre
ś
lonej ilo
ś
ci roztworu dezynfekcyjnego.
•
Przygotowywanie roztworu
ś
rodka dezynfekcyjnego o okre
ś
lonym
st
ęż
eniu,
przeznaczonego
do
dezynfekcji
instrumentów
stomatologicznych.
•
Przeprowadzanie
dezynfekcji
ko
ń
cówek
stomatologicznych
za pomoc
ą
okre
ś
lonego
ś
rodka dezynfekcyjnego.
•
Przeprowadzanie dezynfekcji pomieszcze
ń
metod
ą
mechaniczn
ą
.
•
Przeprowadzanie
dezynfekcji
pomieszcze
ń
i
wyposa
ż
enia
dodatkowego gabinetu metod
ą
fizyczn
ą
.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Zarz
ą
dzenia,
instrukcje,
procedury
dotycz
ą
ce
przeprowadzania
dezynfekcji.
Foliogramy przedstawiaj
ą
ce klasyfikacje
ś
rodków dezynfekcyjnych.
Ś
rodki dezynfekcyjne do dezynfekcji instrumentów.
Ś
rodki dezynfekcyjne do dezynfekcji wierteł.
Ś
rodki dezynfekcyjne do dezynfekcji stanowisk pracy.
Wanienki do dezynfekcji narz
ę
dzi.
Pojemniki na odpady medyczne.
Pojemniki na odpady ska
ż
one biologicznie.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
63
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki.
Program jednostki modułowej obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce dezynfekcji
instrumentów stomatologicznych i stanowiska pracy.
Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska,
obowi
ą
zuj
ą
cymi
na stanowisku pracy. Wa
ż
ne jest równie
ż
zwrócenie uwagi
na konsekwencje wynikaj
ą
ce z nieprzestrzegania procedur podczas
dezynfekcji i bł
ę
dnego obliczania proporcji roztworów.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
zaleca si
ę
zastosowanie
nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: wykładu, pokazu z instrukta
ż
em,
pokazu z obja
ś
nieniem oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Podczas realizacji programu jednostki szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na:
−
dobór
ś
rodków do dezynfekcji instrumentów, stanowisk pracy oraz
du
ż
ych powierzchni,
−
przygotowanie roztworu
ś
rodka dezynfekcyjnego zgodnie z instrukcj
ą
i zaleceniami producenta,
−
przeprowadzanie dezynfekcji instrumentów, powierzchni i stanowisk
pracy,
−
przeprowadzenie dezynfekcji mechanicznej pomieszcze
ń
,
−
przeprowadzenie
dezynfekcji
fizycznej:
wyparzanie,
spalanie,
stosowanie promieniowania nadfioletowego,
−
post
ę
powanie z odpadami medycznymi i materiałem ska
ż
onym
biologicznie,
−
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w gabinetach dentystycznych,
w grupach do 15 osób, indywidualnie lub z podziałem na 2-3 osobowe
zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
nale
ż
y realizowa
ć
systematycznie, według kryteriów okre
ś
lonych
na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Wiedza uczniów mo
ż
e by
ć
sprawdzana za pomoc
ą
sprawdzianów
ustnych i pisemnych. Nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi, stosowanie terminologii zawodowej, klasyfikowanie
ś
rodków
dezynfekcyjnych oraz okre
ś
lanie zasad ich stosowania. Sprawdzanie
umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
podczas
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
64
obserwacji czynno
ś
ci uczniów w trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
planowanie pracy,
–
stosowanie
ś
rodków ochrony indywidualnej,
−
stosowanie procedur dotycz
ą
cych przygotowywania i stosowania
ś
rodków dezynfekcyjnych,
–
przeprowadzanie dezynfekcji z zastosowaniem ró
ż
nych metod,
−
przechowywanie
ś
rodków do dezynfekcji.
Kontrol
ę
wykonania
ć
wicze
ń
nale
ż
y przeprowadza
ć
w trakcie i po ich
wykonaniu. Do tego celu zaleca si
ę
zastosowanie testu praktycznego.
W ocenie ko
ń
cowej osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod
sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
65
Jednostka modułowa 322[01].Z3.02
Wykonywanie sterylizacji instrumentów, materiałów
opatrunkowych i bielizny zabiegowej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
wyja
ś
ni
ć
terminy: sterylizacja, aseptyka,
−
rozró
ż
ni
ć
metody sterylizacji,
−
scharakteryzowa
ć
chemiczne metody sterylizacji,
−
okre
ś
li
ć
zasady przeprowadzania sterylizacji chemicznej,
−
scharakteryzowa
ć
fizyczne metody sterylizacji,
−
okre
ś
li
ć
zasady przeprowadzania sterylizacji fizycznej,
−
scharakteryzowa
ć
etapy
przygotowywania
instrumentów
do sterylizacji,
−
zorganizowa
ć
stanowisko pracy do przygotowywania instrumentów
stomatologicznych, materiałów opatrunkowych i bielizny zabiegowej
przeznaczonych do sterylizacji, zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
przygotowa
ć
pakiety z narz
ę
dziami, materiałami opatrunkowymi
i bielizn
ą
zabiegow
ą
do sterylizacji,
−
rozró
ż
ni
ć
rodzaje autoklawów,
−
scharakteryzowa
ć
mechanizm sterylizacji w autoklawie,
−
zastosowa
ć
procedury obsługi autoklawu,
−
zastosowa
ć
przepisy dotycz
ą
ce bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz
ochrony przeciwpo
ż
arowej,
−
zastosowa
ć
sposoby kontroli procesu sterylizacji,
−
oznakowa
ć
wysterylizowane pakiety,
−
zastosowa
ć
procedury
post
ę
powania
z
wysterylizowanymi
instrumentami, materiałami opatrunkowymi i bielizn
ą
zabiegow
ą
,
−
okre
ś
li
ć
zasady przechowywania sterylnych instrumentów, materiałów
opatrunkowych i bielizny zabiegowej,
−
okre
ś
li
ć
zagro
ż
enia wynikaj
ą
ce z nieprawidłowo przeprowadzonej
sterylizacji,
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał
nauczania
Podstawowa terminologia.
Sterylizacja chemiczna
Sterylizacja fizyczna.
Organizacja stanowiska pracy.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
66
Zasady przygotowywania instrumentów, materiałów opatrunkowych
i bielizny zabiegowej do sterylizacji.
Zasady sterylizacji w autoklawie.
Przepisy dotycz
ą
ce bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo
ż
arowej.
Kontrola procesu sterylizacji, rodzaje wska
ź
ników.
Zasady znakowania sterylnych pakietów z narz
ę
dziami, materiałami
opatrunkowymi i bielizn
ą
zabiegow
ą
.
Zasady
przechowywania
sterylnych
instrumentów,
materiałów
opatrunkowych i bielizny zabiegowej.
Konsekwencje nieprawidłowo przeprowadzonej sterylizacji.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Przygotowywanie instrumentów do sterylizacji w autoklawie, zgodnie
z okre
ś
lon
ą
procedur
ą
.
•
Znakowanie pakietów z narz
ę
dziami, materiałami opatrunkowymi
i bielizn
ą
zabiegow
ą
, przeznaczonych do sterylizacji przy u
ż
yciu
okre
ś
lonych wska
ź
ników.
•
Przygotowywanie autoklawu do przeprowadzenia sterylizacji narz
ę
dzi
stomatologicznych.
•
Wykonywanie czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z przechowywaniem sterylnych
pakietów z instrumentami, materiałami opatrunkowymi i bielizn
ą
zabiegow
ą
.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Sterylizatory.
Instrumenty stomatologiczne.
R
ę
kawy foliowe i foliowo-papierowe.
Zgrzewarki.
Wska
ź
niki fizyczne, chemiczne i biologiczne.
Instrukcje i procedury obsługi autoklawu.
Procedury
post
ę
powania
z
wysterylizowanymi
instrumentami,
materiałami i bielizn
ą
zabiegow
ą
.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program
jednostki
modułowej
obejmuje
tre
ś
ci
dotycz
ą
ce:
przygotowania
instrumentów
stomatologicznych,
materiałów
opatrunkowych i bielizny zabiegowej do sterylizacji, kontroli procesu
sterylizacji oraz post
ę
powania ze sterylnymi pakietami.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
67
Podczas realizacji programu jednostki nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy uczniów z zakresu wyposa
ż
enia gabinetu stomatologicznego
oraz dezynfekcji.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
wskazane jest zastosowanie
nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: wykładu, pokazu z instrukta
ż
em,
pokazu z obja
ś
nieniem oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. Zaleca si
ę
równie
ż
udział w sesjach i pokazach organizowanych na targach sprz
ę
tu
i materiałów stomatologicznych oraz prezentacjach dotycz
ą
cych
dezynfekcji i sterylizacji instrumentów.
Podczas zaj
ęć
uczniowie powinni mie
ć
mo
ż
liwo
ść
samodzielnego
wykonania
ć
wicze
ń
zaproponowanych w programie jednostki modułowej.
Nauczyciel na bie
żą
co powinien kontrolowa
ć
wykonywane czynno
ś
ci,
korygowa
ć
popełniane bł
ę
dy.
Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania
ć
wicze
ń
, nale
ż
y zapozna
ć
uczniów z przepisami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo
ż
arowej obowi
ą
zuj
ą
cymi na stanowisku pracy. Konieczne jest
tak
ż
e przedstawienie konsekwencji wynikaj
ą
cych z nieprawidłowo
przeprowadzonej
sterylizacji
oraz
kształtowanie
postawy
odpowiedzialno
ś
ci za prawidłowe jej przeprowadzenie.
Podczas realizacji programu jednostki szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na:
−
organizacj
ę
stanowiska pracy,
−
przygotowanie instrumentów, materiałów opatrunkowych i bielizny
zabiegowej do sterylizacji,
−
stosowanie wska
ź
ników przebiegu procesu sterylizacji,
−
przestrzeganie
procedur
dotycz
ą
cych
sterylizacji
i
obsługi
sterylizatorów,
−
przechowywanie sterylnych pakietów.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w gabinecie stomatologicznym, w grupie
do 15 osób, indywidualnie lub w zespołach 2-3 osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
nale
ż
y realizowa
ć
systematycznie, według kryteriów okre
ś
lonych
na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Wiedza uczniów, niezb
ę
dna do realizacji
ć
wicze
ń
, mo
ż
e by
ć
sprawdzana za pomoc
ą
sprawdzianów ustnych i pisemnych. Nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi oraz stosowanie
poprawnej terminologii. Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych uczniów
mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
podczas obserwacji wykonywanych
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
68
Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
planowanie pracy,
–
wykonywanie zada
ń
zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
cymi procedurami,
–
przestrzeganie kolejno
ś
ci etapów przygotowywania instrumentów
stomatologicznych do sterylizacji (dezynfekcja, mycie, płukanie,
suszenie, segregowanie, pakowanie, opisywanie pakietów),
–
stosowanie okre
ś
lonych parametrów sterylizacji,
–
aktywno
ść
na zaj
ę
ciach.
W ocenie ko
ń
cowej osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki
odpowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych oraz wykonanych
ć
wicze
ń
.
W ocenie ko
ń
cowej osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod
sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
69
Moduł 322[01].Z4
Dokumentacja usług stomatologicznych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
interpretowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce prowadzenia dokumentacji
medycznej,
−
okre
ś
la
ć
zasady udost
ę
pniania dokumentacji medycznej,
−
klasyfikowa
ć
dokumentacj
ę
medyczn
ą
,
−
charakteryzowa
ć
rodzaje dokumentacji medycznej,
−
okre
ś
la
ć
rodzaje niestandardowej dokumentacji stomatologicznej,
−
okre
ś
la
ć
zasady
sporz
ą
dzania
i
prowadzenia
dokumentacji
medycznej,
−
prowadzi
ć
ewidencj
ę
pacjentów,
−
posługiwa
ć
si
ę
programami komputerowymi niezb
ę
dnymi podczas
realizacji zada
ń
,
−
posługiwa
ć
si
ę
dokumentacj
ą
w
poradni
i
gabinecie
stomatologicznym,
−
prowadzi
ć
dzienn
ą
ewidencj
ę
pacjentów,
−
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
sprawozdawcz
ą
.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[01].Z4.01
Prowadzenie dokumentacji stomatologicznej
51
322[01].Z4.02
Prowadzenie dokumentacji administracyjnej
49
Razem
100
3. Schemat układu jednostek modułowych
Moduł 322[01].Z4
Dokumentacja usług medycznych
322[01].Z4.01
Prowadzenie dokumentacji
stomatologicznej
322[01].Z4.02
Prowadzenie dokumentacji
administracyjnej
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
70
4. Literatura
Ja
ń
czuk
Z.
(red.):
Podr
ę
cznik
dla
asystentek
i
higienistek
stomatologicznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005
Lech Vern Barnett (red.): Asystowanie w stomatologii. Podr
ę
cznik dla
asyst i higienistek stomatologicznych. Wydawnictwo Medyczne
Urban & Partner, Wrocław 2006
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
71
Jednostka modułowa 322[01].Z4.01
Prowadzenie dokumentacji stomatologicznej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
wyja
ś
ni
ć
poj
ę
cie dokumentacji medycznej,
−
scharakteryzowa
ć
dokumentacj
ę
medyczn
ą
indywidualn
ą
,
−
scharakteryzowa
ć
dokumentacj
ę
medyczn
ą
zbiorcz
ą
,
−
zinterpretowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce sporz
ą
dzania, prowadzenia
i udost
ę
pniania dokumentacji medycznej,
−
okre
ś
li
ć
zasady
sporz
ą
dzania
i
prowadzenia
dokumentacji
stomatologicznej,
−
okre
ś
li
ć
zasady
prowadzenia
indywidualnej
dokumentacji
stomatologicznej,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci
zwi
ą
zane
z
wypełnianiem
indywidualnej
dokumentacji pacjenta,
−
okre
ś
li
ć
zasady udost
ę
pniania dokumentacji stomatologicznej,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
dokumentacj
ą
medyczn
ą
ró
ż
nych
poradni
stomatologicznych,
−
zaplanowa
ć
terminy wizyt pacjentów u lekarza dentysty,
−
wypełni
ć
kopert
ę
poradni stomatologicznej,
−
zało
ż
y
ć
kart
ę
choroby pacjenta poradni stomatologicznej,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
programami komputerowymi podczas zakładania
i prowadzenia dokumentacji stomatologicznej.
2. Materiał
nauczania
Podstawowa terminologia.
Klasyfikacja i funkcje dokumentacji medycznej.
Dokumentacja medyczna indywidualna: wewn
ę
trzna i zewn
ę
trzna.
Dokumentacja medyczna zbiorcza.
Przepisy prawa dotycz
ą
ce sporz
ą
dzania, prowadzenia i udost
ę
pniania
dokumentacji medycznej
Zasady sporz
ą
dzania, prowadzenia i udost
ę
pniania dokumentacji
stomatologicznej.
Specjalistyczne
programy
komputerowe
dotycz
ą
ce
prowadzenia
dokumentacji stomatologicznej.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
72
3.
Ć
wiczenia
•
Zakładanie
koperty
poradni
stomatologicznej,
zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
cymi wymogami.
•
Zakładanie karty choroby pacjenta poradni stomatologicznej,
na polecenie lekarza dentysty,.
•
Wypełnianie diagramu uz
ę
bienia, znajduj
ą
cego si
ę
w karcie choroby
pacjenta, podczas badania pierwszorazowego lub kontrolnego.
•
Wypełnianie zewn
ę
trznej dokumentacji indywidualnej, na polecenie
lekarza dentysty.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Przepisy prawa dotycz
ą
ce sporz
ą
dzania, prowadzenia i udost
ę
pniania
dokumentacji medycznej.
Koperty poradni stomatologicznej.
Indywidualne
karty
choroby
pacjentów
ró
ż
nych
poradni
stomatologicznych.
Wkładki do kart choroby.
Wzory skierowa
ń
, opinii i orzecze
ń
lekarskich.
Karty zlece
ń
lekarskich.
Recepty.
Karty informacyjne.
Terminarz wizyt.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe tre
ś
ci z zakresu
prowadzenia dokumentacji medycznej stosowanej w poradniach
i gabinetach stomatologicznych.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
wskazane jest zastosowanie
nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: wykładu oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Podczas zaj
ęć
uczniowie powinni mie
ć
mo
ż
liwo
ść
samodzielnego
wykonania
ć
wicze
ń
zaproponowanych
w
programie
jednostki,
a nauczyciel powinien na bie
żą
co kontrolowa
ć
i korygowa
ć
wykonywane
czynno
ś
ci. Ponadto nale
ż
y na bie
żą
co uwzgl
ę
dnia
ć
zmiany zachodz
ą
ce
w obowi
ą
zuj
ą
cych drukach dokumentacji.
W czasie realizacji programu jednostki szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na:
–
zakładanie i wypełnianie dokumentacji indywidualnej wewn
ę
trznej
zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty,
–
wypełnianie
dokumentacji
indywidualnej
zewn
ę
trznej
zgodnie
z zaleceniem lekarza dentysty,
–
stosowanie
druków
dokumentacji
medycznej
zgodnie
z przeznaczeniem,
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
73
–
przestrzeganie zasad prowadzenia dokumentacji stomatologicznej,
–
stosowanie
zasad
udost
ę
pniania
medycznej
dokumentacji
stomatologicznej.
Wa
ż
ne jest tak
ż
e zwrócenie uwagi na wa
ż
no
ść
i konieczno
ść
prowadzenia dokumentacji medycznej w poradniach i gabinetach
stomatologicznych
oraz
kształtowanie
postawy
dokładno
ś
ci
i odpowiedzialno
ś
ci za powierzone zadania.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
odpowiednio wyposa
ż
onych gabinetach
stomatologicznych oraz pracowniach komputerowych, w grupach
do 15 osób, indywidualnie lub w zespołach 2-3 osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
nale
ż
y realizowa
ć
systematycznie, według kryteriów okre
ś
lonych
na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Wiedza uczniów, niezb
ę
dna do realizacji
ć
wicze
ń
, mo
ż
e by
ć
sprawdzana
za
pomoc
ą
sprawdzianów
ustnych
i
pisemnych.
Poprawno
ść
wykonywanych
ć
wicze
ń
nale
ż
y ocenia
ć
zarówno w trakcie,
jak i po wykonaniu okre
ś
lonych czynno
ś
ci. Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne
mog
ą
by
ć
oceniane podczas obserwacji wykonywanych zada
ń
praktycznych.
Podczas sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
−
dobieranie druków do rodzaju wykonywanego zadania,
−
stosowanie
zasad
zakładania,
prowadzenia
i
udost
ę
pniania
dokumentacji stomatologicznej,
−
dokonywanie
oceny
poprawno
ś
ci
wypełnienia
okre
ś
lonych
dokumentów,
−
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
−
poprawno
ść
wykonywanych
ć
wicze
ń
,
−
aktywno
ść
na zaj
ę
ciach.
Podstaw
ą
do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny powinno by
ć
poprawne wykonanie
ć
wicze
ń
i zaliczenie sprawdzianów ustnych
i pisemnych.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod
sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
74
Jednostka modułowa 322[01].Z4.02
Prowadzenie dokumentacji administracyjnej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
okre
ś
li
ć
zasady prowadzenia dokumentacji medycznej zbiorczej,
−
okre
ś
li
ć
rodzaje i zasady prowadzenia ewidencji pacjentów,
−
scharakteryzowa
ć
zasady prowadzenia ewidencji alfabetycznej,
−
scharakteryzowa
ć
zasady prowadzenia ewidencji cyfrowej,
−
scharakteryzowa
ć
zasady prowadzenia ewidencji chronologicznej,
−
scharakteryzowa
ć
zasady prowadzenia ewidencji terytorialnej,
−
scharakteryzowa
ć
zasady prowadzenia ewidencji
ś
rodowiskowej,
−
scharakteryzowa
ć
zasady prowadzenia ewidencji komputerowej,
−
wypełni
ć
druk dziennej ewidencji pacjentów,
−
scharakteryzowa
ć
dokumentacj
ę
sprawozdawcz
ą
,
−
sporz
ą
dzi
ć
zestawienia miesi
ę
czne,
−
przygotowywa
ć
sprawozdania roczne,
−
wypełni
ć
dokumentacj
ę
finansow
ą
,
−
scharakteryzowa
ć
niestandardow
ą
dokumentacj
ę
stomatologiczn
ą
,
−
okre
ś
li
ć
zasady prowadzenia dokumentacji kontroli urz
ą
dze
ń
sterylizacyjnych i lampy UV,
−
okre
ś
li
ć
zasady prowadzenia dokumentacji konserwacji i naprawy
sprz
ę
tu,
−
okre
ś
li
ć
zasady prowadzenia dokumentacji pracy urz
ą
dze
ń
do bada
ń
radiologicznych,
−
uzasadni
ć
konieczno
ść
prowadzenia pomocniczej dokumentacji
zewn
ę
trznej,
−
wykorzysta
ć
umiej
ę
tno
ś
ci
posługiwania
si
ę
oprogramowaniem
komputerowym podczas obsługi pacjentów,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
baz
ą
danych pacjentów,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
programami komputerowymi podczas prowadzenia
dokumentacji administracyjnej.
2. Materiał
nauczania
Podział ewidencji pacjentów: alfabetyczna, cyfrowa, chronologiczna,
terytorialna,
ś
rodowiskowa, komputerowa.
Zasady prowadzenia ewidencji pacjentów.
Dokumentacja sprawozdawcza.
Zasady prowadzenia dokumentacji finansowej.
Niestandardowa dokumentacja stomatologiczna.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
75
Specjalistyczne programy komputerowe stosowane w poradniach
i gabinetach stomatologicznych.
Dokumentacja pomocnicza wewn
ę
trzna.
Dokumentacja pomocnicza zewn
ę
trzna.
Specjalistyczne programy komputerowe do prowadzenia dokumentacji
administracyjnej.
3.
Ć
wiczenia
•
Sporz
ą
dzanie
przykładowej
ewidencji
alfabetycznej
pacjentów
gabinetu stomatologicznego.
•
Sporz
ą
dzanie przykładowej ewidencji chronologicznej pacjentów
poradni stomatologicznej.
•
Wypełnianie druków dziennej ewidencji pacjentów.
•
Zakładanie pomocniczej dokumentacji wewn
ę
trznej stosowanej
w gabinecie stomatologicznym, niezb
ę
dnej dla potrzeb organów
kontrolnych.
•
Wyszukiwanie
i
wprowadzanie
informacji
o
pacjentach
w komputerowej bazie danych.
•
Obsługiwanie
specjalistycznych
programów
komputerowych,
stosowanych w poradniach i gabinetach stomatologicznych.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Druki dziennej ewidencji przyj
ę
tych pacjentów.
Formularze i druki pomocnicze.
Dokumenty sprawozdawcze.
Zestawienia miesi
ę
czne.
Sprawozdania roczne.
Rejestry pacjentów leczonych protetycznie i ortodontycznie.
Dokumentacja finansowa.
Specjalistyczne programy komputerowe.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe tre
ś
ci z zakresu
prowadzenia dokumentacji administracyjnej w poradni i gabinecie
stomatologicznym.
Zaj
ę
cia dydaktyczne powinny by
ć
prowadzone z zastosowaniem
metody wykładu oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. Ka
ż
dy ucze
ń
powinien mie
ć
mo
ż
liwo
ść
samodzielnego wykonania
ć
wicze
ń
zaproponowanych
w programie jednostki, a nauczyciel na bie
żą
co powinien kontrolowa
ć
poprawno
ść
wykonywanych czynno
ś
ci.
Wa
ż
ne jest tak
ż
e zwrócenie uwagi na konieczno
ść
prowadzenia
dokumentacji
administracyjnej
w
poradniach
i
gabinetach
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
76
stomatologicznych
oraz
kształtowanie
postawy
dokładno
ś
ci
i odpowiedzialno
ś
ci za powierzone zadania. Ponadto nale
ż
y na bie
żą
co
uwzgl
ę
dnia
ć
zmiany w obowi
ą
zuj
ą
cych drukach dokumentacji.
W czasie realizacji programu jednostki szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na:
−
prowadzenie pomocniczej dokumentacji zewn
ę
trznej i wewn
ę
trznej,
−
prowadzenie dokumentacji sprawozdawczej oraz finansowej,
−
stosowanie ró
ż
nych systemów ewidencji.
Zaj
ę
cia powinny by
ć
prowadzone w pracowni komputerowej
z nowoczesnym oprogramowaniem. Wa
ż
ne jest, aby uczniowie mieli
mo
ż
liwo
ść
pracy ze specjalistycznym programem komputerowym oraz
oprogramowaniem finansowym do rozliczania si
ę
z Narodowym
Funduszem Zdrowia. Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na umiej
ę
tno
ść
korzystania z poczty elektronicznej i wyszukiwarek internetowych. Poza
tym, powinni mie
ć
mo
ż
liwo
ść
korzystania z: drukarki, skanera, kamery
cyfrowej i rzutnika multimedialnego.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w 15 osobowych grupach. Nale
ż
y
zapewni
ć
ka
ż
demu uczniowi samodzielne stanowisko komputerowe,
ze stałym dost
ę
pem do sieci internetowej. Nauczyciel powinien
na bie
żą
co korygowa
ć
bł
ę
dy i udziela
ć
instrukcji dotycz
ą
cych
prawidłowego korzystania z technik informacyjnych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Proces sprawdzania i oceniania osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
nale
ż
y realizowa
ć
systematycznie, według kryteriów okre
ś
lonych
na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
W trakcie realizacji programu jednostki nale
ż
y ocenia
ć
osi
ą
gni
ę
cia
uczniów na podstawie: sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz
obserwacji wykonywanych
ć
wicze
ń
. Podczas kontroli i oceny osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
−
zakładanie i prowadzenie dokumentacji administracyjnej,
−
stosowanie dokumentacji administracyjnej zgodnie z przeznaczeniem,
−
wyszukiwanie, odbieranie i przesyłanie informacji drog
ą
elektroniczn
ą
.
Poprawno
ść
wykonywanych
ć
wicze
ń
nale
ż
y ocenia
ć
w trakcie oraz
po wykonaniu okre
ś
lonych czynno
ś
ci.
Podstaw
ą
do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny powinno by
ć
poprawne wykonanie
ć
wicze
ń
oraz zaliczenie sprawdzianów ustnych
i pisemnych.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
77
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod
sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
78
Moduł 322[01].Z5
Praktyka zawodowa
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
przygotowywa
ć
gabinet stomatologiczny do pracy,
−
planowa
ć
rozmieszczenie sprz
ę
tu, urz
ą
dze
ń
oraz mebli w gabinecie
stomatologicznym,
−
organizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
kompletowa
ć
zestawy leków i wyrobów medycznych, niezb
ę
dnych
podczas zabiegów stomatologicznych,
−
przygotowywa
ć
materiały
oraz
instrumenty
do
zabiegów
stomatologicznych,
−
przygotowywa
ć
stanowisko do pracy metod
ą
tradycyjn
ą
,
−
przygotowywa
ć
stanowisko do pracy metod
ą
„na cztery r
ę
ce”,
−
przygotowywa
ć
pacjentów do zabiegów,
−
asystowa
ć
podczas
wykonywania
ró
ż
nych
zabiegów
stomatologicznych,
−
przestrzega
ć
zasad aseptyki i antyseptyki,
−
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
indywidualn
ą
pacjentów,
−
sporz
ą
dza
ć
dokumentacj
ę
sprawozdawcz
ą
,
−
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
pomocnicz
ą
,
−
post
ę
powa
ć
zgodnie z zasadami etyki,
−
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322 [01].Z5.01
Przygotowanie do wykonywania zabiegów
stomatologicznych
49
322[01].Z5.02
Asystowanie podczas zbiegów stomatologicznych
46
322[01].Z5.03
Prowadzenie dokumentacji usług stomatologicznych
10
Razem
105
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
79
3. Schemat układu jednostek modułowych
322[01].Z5.03
Prowadzenie dokumentacji
usług stomatologicznych
322[01].Z5
Praktyka zawodowa
322[01].Z5.01
Przygotowanie
do wykonywania zabiegów
stomatologicznych
322[01].Z5.02
Asystowanie podczas
zabiegów
stomatologicznych
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
80
Jednostka modułowa 322[01].Z5.01
Przygotowanie do wykonywania zabiegów
stomatologicznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
– scharakteryzowa
ć
organizacj
ę
gabinetu stomatologicznego,
– ustali
ć
list
ę
ś
wiadczonych usług stomatologicznych,
−
zaplanowa
ć
realizacj
ę
zada
ń
w gabinecie stomatologicznym,
−
przygotowa
ć
gabinet do wykonywania zabiegów stomatologicznych,
−
zorganizowa
ć
stanowisko pracy lekarza dentysty i asystentki
stomatologicznej zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
przygotowa
ć
stanowisko pracy odpowiednio do rodzaju zabiegu
i stosowanej metody pracy,
−
dobra
ć
leki i
ś
rodki medyczne stosowane podczas zabiegów
stomatologicznych,
−
przygotowa
ć
zestawy
narz
ę
dzi
i
materiałów
opatrunkowych
do planowanych zabiegów,
−
zastosowa
ć
procedury dotycz
ą
ce zapobiegania zaka
ż
eniom,
−
uporz
ą
dkowa
ć
stanowisko pracy po zako
ń
czonym zabiegu,
−
przygotowa
ć
roztwory
ś
rodków dezynfekcyjnych,
−
przeprowadzi
ć
dezynfekcj
ę
stanowiska pracy,
−
przeprowadzi
ć
dezynfekcj
ę
instrumentów stomatologicznych,
−
przeprowadzi
ć
sterylizacj
ę
instrumentów, materiałów opatrunkowych
i bielizny zabiegowej,
−
zastosowa
ć
procedury post
ę
powania z instrumentami, materiałami
opatrunkowymi oraz bielizn
ą
zabiegow
ą
po przeprowadzonej
sterylizacji,
−
zastosowa
ć
wiedz
ę
z zakresu psychologii w komunikowaniu si
ę
z pacjentem,
−
zebra
ć
informacje
od
pacjenta
dotycz
ą
ce
dolegliwo
ś
ci
stomatologicznych,
−
przewidzie
ć
reakcje pacjenta zwi
ą
zane z zabiegiem,
−
przygotowa
ć
psychicznie
pacjenta
dorosłego
do
zabiegu
stomatologicznego,
−
przygotowa
ć
psychicznie dziecko do zabiegu stomatologicznego,
−
przygotowa
ć
fizycznie pacjentów do zabiegów stomatologicznych,
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
81
2. Materiał
nauczania
Zapoznanie si
ę
z zasadami funkcjonowania gabinetu stomatologicznego.
Okre
ś
lanie zakresu
ś
wiadczonych usług.
Zapoznanie si
ę
z prawami i obowi
ą
zkami pracownika oraz pracodawcy.
Planowanie i organizowanie pracy w gabinecie stomatologicznym.
Przygotowanie stanowiska pracy do zabiegów stomatologicznych.
Dobieranie leków,
ś
rodków medycznych, materiałów oraz instrumentów
do zabiegów.
Stosowanie procedur dotycz
ą
cych zapobiegania zaka
ż
eniom.
Porz
ą
dkowanie stanowiska pracy.
Przeprowadzanie
dezynfekcji
stanowiska
oraz
instrumentów
stomatologicznych.
Przeprowadzanie sterylizacji instrumentów, materiałów opatrunkowych
i bielizny zabiegowej.
Przechowywanie sterylnych instrumentów, materiałów opatrunkowych
i bielizny zabiegowej.
Zastosowanie wiedzy z zakresu psychologii w komunikowaniu si
ę
z pacjentami.
Przygotowanie psychiczne pacjentów do zabiegów.
Przygotowanie fizyczne pacjentów do zabiegów.
Stosowanie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Praktyka
zawodowa
powinna
odbywa
ć
si
ę
w
gabinetach
stomatologicznych
ró
ż
nych
specjalno
ś
ci,
charakteryzuj
ą
cych
si
ę
nowoczesn
ą
organizacj
ą
pracy i dobrym wyposa
ż
eniem technicznym.
Celem realizacji programu jednostki jest umo
ż
liwienie uczniom
doskonalenia wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych w rzeczywistych
warunkach pracy, pod kierunkiem opiekuna praktyk. Praktyka zawodowa
powinna by
ć
prowadzona w gabinetach stomatologicznych, w grupach
dwuosobowych.
Na pocz
ą
tku zaj
ęć
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów ze: struktur
ą
organizacyjn
ą
gabinetu i zakresem czynno
ś
ci wykonywanych przez
lekarza
dentyst
ę
i
asystentk
ę
stomatologiczn
ą
,
przepisami
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej, ochrony
ś
rodowiska oraz regulaminem praktyk i obowi
ą
zuj
ą
cymi regulaminami
wewn
ę
trznymi.
W trakcie realizacji programu jednostki uczniowie powinni wykonywa
ć
zadania
umo
ż
liwiaj
ą
ce
doskonalenie
umiej
ę
tno
ś
ci
okre
ś
lonych
w szczegółowych celach kształcenia.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
82
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
−
planowanie pracy,
−
przygotowanie gabinetu do pracy,
−
przygotowanie stanowiska pracy lekarza dentysty i asystentki
stomatologicznej odpowiednio do stosowanej metody,
−
przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki,
−
przeprowadzanie dezynfekcji i sterylizacji,
−
przygotowywanie psychiczne i fizyczne pacjentów do zabiegów,
−
stosowanie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Podczas zaj
ęć
nale
ż
y równie
ż
kształtowa
ć
u praktykantów wła
ś
ciwe
nawyki i postawy. Wa
ż
ne jest zwrócenie uwagi na
ż
yczliwo
ść
, otwarto
ść
,
wra
ż
liwo
ść
i cierpliwo
ść
, odpowiedzialno
ść
, gotowo
ść
niesienia pomocy,
poszanowanie
godno
ś
ci
osobistej
drugiego
człowieka
oraz
przestrzeganie zasad kultury podczas realizacji zada
ń
.
Uczniowie powinni prowadzi
ć
dzienniczek praktyki, w którym b
ę
d
ą
dokonywa
ć
zapisów z wykonywanych czynno
ś
ci oraz formułowa
ć
wnioski wynikaj
ą
ce z analizy swoich umiej
ę
tno
ś
ci. Na zako
ń
czenie
realizacji programu jednostki modułowej praktykant powinien napisa
ć
sprawozdanie z jej przebiegu. Opiekun praktyk potwierdza w dzienniczku
wykonanie zada
ń
i liczb
ę
przepracowanych godzin.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
na bie
żą
co, według kryteriów okre
ś
lonych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Ocenianie
osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno dostarczy
ć
informacji o stopniu opanowania
celów kształcenia okre
ś
lonych w programie jednostki modułowej.
W trakcie realizacji programu jednostki nale
ż
y ocenia
ć
osi
ą
gni
ę
cia
uczniów na podstawie obserwacji pracy uczniów oraz testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
przestrzeganie dyscypliny pracy,
–
komunikowanie si
ę
z pacjentami oraz współpracownikami,
–
sprawno
ść
, dokładno
ść
i zaanga
ż
owanie w wykonywanie zada
ń
.
Oceny bie
żą
cej i ko
ń
cowej osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów dokonuje
opiekun praktyki. Wskazane jest, aby na zako
ń
czenie realizacji
programu jednostki modułowej ucze
ń
przedstawił opiekunowi praktyki
sprawozdanie z jej przebiegu. Opiekun powinien wpisa
ć
w dzienniczku
praktyki opini
ę
o pracy i post
ę
pach ucznia oraz ocen
ę
ko
ń
cow
ą
.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
83
W ocenie ko
ń
cowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych
przez opiekuna metod sprawdzania oraz ocen
ę
sprawozdania
z realizacji praktyki.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
84
Jednostka modułowa 322[01].Z5.02
Asystowanie podczas zabiegów stomatologicznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
okre
ś
li
ć
rodzaj usług
ś
wiadczonych w gabinecie stomatologicznym,
−
zastosowa
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej pacjenta i zespołu
stomatologicznego,
−
przygotowa
ć
i poda
ć
pacjentowi leki doustne, na zlecenie lekarza
dentysty,
−
przygotowa
ć
leki do iniekcji, na zlecenie lekarza,
−
obsłu
ż
y
ć
aparatur
ę
stomatologiczn
ą
stosowan
ą
podczas
wykonywania zabiegów,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
narz
ę
dziami stomatologicznymi,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas zabiegów
realizowanych metod
ą
tradycyjn
ą
,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas zabiegów
realizowanych metod
ą
„na cztery r
ę
ce”,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas bada
ń
i zabiegów
profilaktycznych,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas leczenia
próchnicy niepowikłanej,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas leczenia
próchnicy powikłanej,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas usuwania złogów
naz
ę
bnych,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas zabiegów
chirurgicznych wykonywanych w gabinecie,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci
dotycz
ą
ce
obsługi
aparatu
do
bada
ń
radiologicznych,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas leczenia
protetycznego,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas leczenia
ortodontycznego,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas leczenia chorób
przyz
ę
bia,
−
wykona
ć
czynno
ś
ci dotycz
ą
ce asystowania podczas wszczepiania
implantów,
−
przewidzie
ć
powikłania, które mog
ą
wyst
ą
pi
ć
u pacjenta podczas
wykonywania zabiegów stomatologicznych,
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
85
−
udzieli
ć
pierwszej
pomocy
w
nagłych
wypadkach, zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
procedur
ą
,
−
zastosowa
ć
zasady aseptyki i antyseptyki,
−
zastosowa
ć
zasady
post
ę
powania
ze
ska
ż
onym
sprz
ę
tem
i materiałami opatrunkowymi oraz niewykorzystanymi materiałami
stomatologicznymi,
−
uporz
ą
dkowa
ć
stanowisko
pracy
po
zako
ń
czonym
badaniu
lub zabiegu,
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
przeprowadzi
ć
instrukta
ż
dotycz
ą
cy sposobów piel
ę
gnacji jamy ustnej
,
−
przeprowadzi
ć
z
pacjentem rozmow
ę
na
temat
profilaktyki
przeciwpróchniczej oraz zapobiegania chorobom przyz
ę
bia,
−
zastosowa
ć
zasady etyki,
−
dokona
ć
oceny własnej pracy i jako
ś
ci
ś
wiadczonych usług.
2. Materiał
nauczania
Okre
ś
lanie rodzaju usług
ś
wiadczonych w gabinecie stomatologicznym.
Stosowanie
ś
rodków ochrony indywidualnej.
Przygotowywanie i podawanie leków.
Obsługiwanie aparatury stomatologicznej i posługiwanie si
ę
narz
ę
dziami.
Asystowanie podczas bada
ń
i zabiegów profilaktycznych.
Asystowanie podczas leczenia próchnicy niepowikłanej.
Asystowanie podczas leczenia próchnicy powikłanej.
Asystowanie podczas usuwania złogów naz
ę
bnych.
Asystowanie podczas zabiegów chirurgicznych.
Asystowanie podczas leczenia protetycznego.
Asystowanie podczas zabiegów ortodontycznych.
Asystowanie podczas leczenia chorób przyz
ę
bia.
Asystowanie podczas zabiegów wszczepiania implantów.
Asystowanie podczas wykonywania bada
ń
radiologicznych.
Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach.
Porz
ą
dkowanie stanowiska pracy.
Stosowanie zasad aseptyki antyseptyki.
Stosowanie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Prowadzenie działa
ń
z zakresu o
ś
wiaty zdrowotnej.
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Praktyka
zawodowa
powinna
odbywa
ć
si
ę
w
gabinetach
stomatologicznych
ró
ż
nych
specjalno
ś
ci,
charakteryzuj
ą
cych
si
ę
nowoczesn
ą
organizacj
ą
pracy i dobrym wyposa
ż
eniem technicznym.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
86
Celem realizacji programu jednostki jest umo
ż
liwienie uczniom
doskonalenia wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych w rzeczywistych
warunkach pracy, pod kierunkiem opiekuna praktyk. Praktyka zawodowa
powinna by
ć
prowadzona w gabinetach stomatologicznych, w zespołach
2 osobowych.
Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu doskonalenie
umiej
ę
tno
ś
ci w zakresie:
−
asystowania podczas zabiegów z zakresu stomatologii zachowawczej,
−
asystowania podczas zabiegów chirurgicznych wykonywanych
w gabinetach stomatologii zachowawczej i w gabinetach chirurgii
stomatologicznej,
−
asystowania podczas zabiegów z zakresu leczenia protetycznego,
−
asystowania podczas zabiegów wszczepiania implantów,
−
instruowania pacjentów w zakresie higieny jamy ustnej oraz
zapobiegania próchnicy z
ę
bów i chorobom przyz
ę
bia.
W trakcie realizacji programu jednostki modułowej uczniowie powinni
mie
ć
mo
ż
liwo
ść
samodzielnego wykonywania wszystkich czynno
ś
ci
zwi
ą
zanych z asystowaniem podczas wykonywania ró
ż
nych zabiegów
stomatologicznych. W trakcie ich wykonywania powinni wykaza
ć
si
ę
znajomo
ś
ci
ą
tre
ś
ci kształcenia, samodzielno
ś
ci
ą
i odpowiedzialno
ś
ci
ą
za wykonywan
ą
prac
ę
. Wa
ż
ne jest tak
ż
e kształtowanie postaw i cech
osobowo
ś
ci,
jak:
dokładno
ść
,
sumienno
ść
,
spostrzegawczo
ść
,
cierpliwo
ść
i szybko
ść
reagowania w trudnych sytuacjach.
Wskazane jest motywowanie uczniów do ci
ą
głego doskonalenia
umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych w ramach samokształcenia oraz korzystania
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji w dziedzinie stomatologii i pracy asystentki.
Uczniowie powinni prowadzi
ć
dzienniczek praktyki, w którym b
ę
d
ą
dokonywa
ć
zapisów z wykonywanych czynno
ś
ci oraz formułowa
ć
wnioski wynikaj
ą
ce z analizy swoich umiej
ę
tno
ś
ci. Na zako
ń
czenie
realizacji programu jednostki modułowej praktykant powinien napisa
ć
sprawozdanie z jej przebiegu. Opiekun praktyk potwierdza w dzienniczku
wykonanie zada
ń
i liczb
ę
przepracowanych godzin.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno
odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według kryteriów przedstawionych
na pocz
ą
tku zaj
ęć
. Powinno ono dostarczy
ć
informacji na temat zakresu
i poziomu nabytych umiej
ę
tno
ś
ci, okre
ś
lonych w programie jednostki
modułowej.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
87
W trakcie wykonywania zada
ń
praktycznych szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na:
–
wykonywanie ró
ż
nych zabiegów stomatologicznych z zastosowaniem
metody tradycyjnej i „na cztery r
ę
ce”,
–
stosowanie zasad aseptyki i antyseptyki,
–
udzielanie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach,
–
stosowanie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
–
porz
ą
dkowanie stanowiska pracy po zako
ń
czonej pracy.
W ocenie ko
ń
cowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
: postaw
ę
zawodow
ą
uczniów,
poprawno
ść
realizacji
zada
ń
,
umiej
ę
tno
ść
ł
ą
czenia
teorii
z praktyk
ą
oraz współprac
ę
w zespole stomatologicznym. Wskazane
jest, aby ka
ż
dy ucze
ń
miał mo
ż
liwo
ść
dokonania samooceny własnej
pracy.
Uczniowie podczas praktyki obowi
ą
zani s
ą
prowadzi
ć
dzienniczek
praktyk,
w
którym
wpisuj
ą
istotne
spostrze
ż
enia
dotycz
ą
ce
wykonywanych zada
ń
. Opiekun praktyk powinien oceni
ć
całokształt
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie obserwacji
wykonywanych zada
ń
, współpracy w zespole i samooceny ucznia.
Opiekun powinien wpisa
ć
w dzienniczku praktyki opini
ę
o pracy
i post
ę
pach ucznia oraz ocen
ę
ko
ń
cow
ą
.
W ocenie ko
ń
cowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych
przez instruktora metod sprawdzania oraz ocen
ę
sprawozdania
z realizacji praktyki.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
88
Jednostka modułowa 322[01].Z5.03
Prowadzenie dokumentacji usług stomatologicznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
dokumentacj
ą
medyczn
ą
poradni stomatologicznych
ró
ż
nych specjalno
ś
ci,
−
przygotowa
ć
stanowisko pracy do prowadzenia dokumentacji gabinetu
stomatologicznego, zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
wypełni
ć
kopert
ę
poradni stomatologicznej,
−
zało
ż
y
ć
kart
ę
choroby pacjenta poradni stomatologicznej,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
systemem ewidencjonowania pacjentów stosowanym
w poradni lub gabinecie stomatologicznym,
−
poprowadzi
ć
ewidencj
ę
pacjentów,
−
wypełni
ć
druk dziennej ewidencji pacjentów,
−
poprowadzi
ć
dokumentacj
ę
wykonanych
bada
ń
i
zabiegów
stomatologicznych oraz zu
ż
ytych leków i wyrobów medycznych,
−
wypełni
ć
dokumentacj
ę
kontroli urz
ą
dze
ń
sterylizacyjnych i pracy
lampy UV,
−
dokona
ć
zapisów w ksi
ąż
ce konserwacji i napraw sprz
ę
tu,
−
dokona
ć
zapisów
w
ksi
ąż
ce
pracy
urz
ą
dze
ń
do
bada
ń
radiologicznych,
−
sporz
ą
dzi
ć
dokumentacj
ę
sprawozdawcz
ą
,
−
poprowadzi
ć
dokumentacj
ę
pomocnicz
ą
zewn
ę
trzn
ą
,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
programem komputerowym stosowanym w gabinetach
stomatologicznych,
−
skorzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
2. Materiał
nauczania
Posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
medyczn
ą
poradni stomatologicznej.
Zakładanie dokumentacji indywidualnej pacjentów.
Prowadzenie ewidencji pacjentów.
Prowadzenie
dokumentacji
wykonanych
bada
ń
i
zabiegów
stomatologicznych oraz zu
ż
ytych leków i wyrobów medycznych.
Prowadzenie dokumentacji: kontroli urz
ą
dze
ń
sterylizacyjnych i pracy
lampy UV, konserwacji i napraw sprz
ę
tu, urz
ą
dze
ń
do bada
ń
radiologicznych.
Prowadzenie dokumentacji sprawozdawczej.
Prowadzenie dokumentacji pomocniczej zewn
ę
trznej.
Posługiwanie si
ę
specjalistycznym programem komputerowym.
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
89
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki powinna odbywa
ć
w gabinetach
stomatologicznych ró
ż
nych specjalno
ś
ci. Praktyka zawodowa powinna
by
ć
prowadzona w gabinetach stomatologicznych, w zespołach
dwuosobowych.
Podczas zaj
ęć
opiekun praktyki powinien ukierunkowywa
ć
prac
ę
uczniów
oraz
jej
wykonanie.
Nale
ż
y
zach
ę
ca
ć
uczniów
do twórczego my
ś
lenia i kreatywnego rozwi
ą
zywania problemów.
W trakcie realizacji programu jednostki uczniowie powinni mie
ć
mo
ż
liwo
ść
samodzielnego wykonywania wszystkich zada
ń
okre
ś
lonych
w szczegółowych celach kształcenia.
Podczas realizacji praktyki zawodowej szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na doskonalenie umiej
ę
tno
ś
ci:
−
prowadzenia dokumentacji indywidualnej pacjentów, na polecenie
lekarza dentysty,
−
prowadzenia
dokumentacji
bada
ń
i
zabiegów
wykonanych
w gabinecie stomatologicznym,
−
prowadzenia dokumentacji dotycz
ą
cej konserwacji i napraw sprz
ę
tu,
−
prowadzenia dokumentacji zwi
ą
zanej z u
ż
ytkowaniem sprz
ę
tu
i urz
ą
dze
ń
stomatologicznych,
−
posługiwania si
ę
specjalistycznym programem komputerowym
stosowanym w gabinetach stomatologicznych.
Podczas wykonywania zada
ń
uczniowie powinni wykaza
ć
si
ę
znajomo
ś
ci
ą
tre
ś
ci kształcenia, samodzielno
ś
ci
ą
i odpowiedzialno
ś
ci
ą
za wykonywan
ą
prac
ę
.
Uczniowie powinni prowadzi
ć
dzienniczek praktyk, w którym b
ę
d
ą
dokonywa
ć
zapisów z wykonywanych czynno
ś
ci oraz wniosków
wynikaj
ą
cych z analizy swoich umiej
ę
tno
ś
ci.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno
odbywa
ć
si
ę
systematycznie, na podstawie kryteriów okre
ś
lonych
na pocz
ą
tku praktyki. Powinno ono dostarczy
ć
równie
ż
informacji
o zakresie i stopniu realizacji celów okre
ś
lonych w programie jednostki
modułowej.
W trakcie wykonywania zada
ń
zawodowych przez uczniów nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
przygotowanie stanowiska pracy,
−
sporz
ą
dzanie i prowadzenie obowi
ą
zuj
ą
cej dokumentacji,
−
posługiwanie
si
ę
specjalistycznym
programem
komputerowym
stosowanym w gabinetach stomatologicznych,
„Projekt współfinansowany ze
ś
rodków Europejskiego Funduszu Społecznego”
90
−
zdyscyplinowanie, dokładno
ść
i zaanga
ż
owanie w wykonywanie zada
ń
.
W ocenie ko
ń
cowej osi
ą
gni
ęć
praktykanta nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
oceny
ze wszystkich wykonywanych zada
ń
zawodowych oraz rozmowy
podsumowuj
ą
cej przebieg praktyki zawodowej, przeprowadzonej przez
opiekuna praktyk. Wskazane jest, aby ka
ż
dy ucze
ń
miał mo
ż
liwo
ść
dokonania samooceny własnej pracy.
Ocena ko
ń
cowa powinna by
ć
wpisana do dzienniczka praktyki
ze wskazaniem słabych i mocnych stron praktykanta.