TECHNIK SZTUKATORSTWA I KAMIENIARSTWA ARTYSTYCZNEGO 347[10]

Ministerstwo Edukacji Narodowej

PROGRAM NAUCZANIA

TECHNIK SZTUKATORSTWA

I KAMIENIARSTWA ARTYSTYCZNEGO

347[10]

Warszawa 2009

347[10]/T/MEN/2009

Autorzy:
mgr Józef Karkoszka
mgr Piotr Pasternak
mgr Ewa Polanowska
mgr Szczepan Siudak

Recenzenci:
prof. dr hab. Jerzy Mizera
mgr Roman Jacek Kieferling

Opracowanie redakcyjne:
dr Grzegorz Rycharski

Opracowanie techniczne:
mgr Rafał Auch-Szkoda

Spis tre

Plan nauczania

II.

Programy nauczania przedmiotów zawodowych

1. Podstawy historii architektury

2. Rysunek i kompozycja

3. Dokumentacja techniczna

4. Technologia sztukatorstwa i kamieniarstwa

5. Zaj

cia praktyczne

6. J

zyk obcy zawodowy

7. Działalno

ść

sztukatorska i kamieniarska

8. Praktyka zawodowa

I. PLAN NAUCZANIA

PLAN NAUCZANIA

Technikum czteroletnie
Zawód: technik sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego 347[10]

Podbudowa programowa: gimnazjum

Lp.

Przedmioty nauczania

Dla młodzie

Dla dorosłych

Liczba

godzin

tygodniowo

czteroletnim

okresie

nauczania

Liczba
godzin

tygodniowo

czteroletnim

okresie

nauczania

Liczba
godzin

czteroletnim

okresie

nauczania

Klasy I-IV

Semestry I-VIII

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Podstawy historii architektury

2. Rysunek i kompozycja

3. Dokumentacja techniczna

4. Technologia sztukatorstwa

i kamieniarstwa

101

5. Zaj

cia praktyczne

227

6. Specjalizacja*

7. J

zyk obcy zawodowy

8. Działalno

ść

sztukatorska

i kamieniarska

Razem

630

Praktyka zawodowa: po 4 tygodnie w klasie III i IV

* P

rogram wybranej specjalizacji w zawodzie opracowany przez nauczyciela powinien

uzyska

pozytywn

opini

szkolnego zespołu przedmiotowego wła

ciwego dla danego

zawodu

II. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTÓW

ZAWODOWYCH

PODSTAWY HISTORII ARCHITEKTURY

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

posłu

podstawow

terminologi

dotycz

dawnej

i współczesnej architektury,

−−−−

okre

rodzaje budowli typowych dla poszczególnych stylów

architektonicznych,

−−−−

okre

wła

ciwo

materiałów

budowlanych

typowych

dla

poszczególnych stylów architektonicznych,

−−−−

scharakteryzowa

elementy konstrukcji budowlanych,

−−−−

scharakteryzowa

style architektoniczne,

−−−−

rozpozna

porz

dki architektoniczne,

−−−−

scharakteryzowa

elementy i detale architektoniczne,

−−−−

okre

zmiany zachodz

ce w formie detalu architektonicznego

w ró

nych okresach historycznych,

−−−−

rozpozna

rodzaje ornamentu,

−−−−

dokona

charakterystyki ornamentu stosowanego w ró

nych okresach

historycznych,

−−−−

okre

znaczenie dekoracji sztukatorskiej i rze

by w ró

nych stylach

architektonicznych,

−−−−

wykorzysta

wiedz

z zakresu historii architektury w trakcie realizacji

zada

zawodowych,

−−−−

okre

rol

zastosowanie

detalu

architektonicznego

współczesnym budownictwie,

−−−−

skorzysta

z ró

nych

ródeł informacji dotycz

cych historii

architektury i sztuki.

Materiał nauczania

1. Kompozycja architektoniczna

Poj

cia architektury i budowli. Style w architekturze. Architektura jako

sztuka kształtowania przestrzeni. Rodzaje brył budowli. Proporcje
budowli. Kompozycja budowli. Poziome i pionowe podziały elewacji.
Rodzaje zwie

cze

elewacji.

wiczenia:

•

Okre

lanie ró

nic mi

dzy budynkiem i budowl

•

Rozpoznawanie elementów poziomego podziału elewacji.

•

Okre

lanie funkcji szczytu i attyki w architekturze.

2. Elementy konstrukcji budowli
Konstrukcyjne i niekonstrukcyjne elementy budowli. Konstrukcje

cian.

ciany a

urowe. Konstrukcje słupowe. Kolumny i portyki; rodzaje

i budowa. Konstrukcje sklepie

i stropów. Materiały i wyroby budowlane.

Rodzaje przykrycia budowli: dachy, kopuły, hełmy.

wiczenia:

•

Rozpoznawanie charakterystycznych konstrukcji w architekturze

nowo

ytnej.

•

Porównywanie

rodzajów

sklepie

architekturze

gotyckiej

i renesansowej.

•

Okre

lanie ró

nic mi

dzy konstrukcj

dachu i kopuły.

3. Architektura staro

ytno

ci i okresu wczesnochrze

cija

skiego

Konstrukcja i forma w architekturze staro

ytnego Egiptu. Typy budowli

egipskich. Dekoracja malarska. Rze

ba i jej zwi

zki z architektur

Formy konstrukcyjne w architekturze Mezopotamii. Charakterystyczne
budowle i ich dekoracje. Architektura staro

ytnej Grecji: forma,

konstrukcje, typy budowli. Porz

dki greckie. Materiały i konstrukcje

w architekturze staro

ytnego Rzymu. Porz

dki architektoniczne.

Spi

trzenie porz

dków. Forma i typy budowli. Forma i konstrukcja

w architekturze bizantyjskiej. Typy budowli. Dekoracje architektoniczne.

wiczenia:

•

Okre

lanie cech architektury staro

ytnego Egiptu.

•

Okre

lanie ró

nic mi

dzy porz

dkami greckimi i rzymskimi.

•

Okre

lanie cech architektury bizantyjskiej na przykładzie

tyni

Hagia Sophia.

4. Architektura

redniowiecza

Cechy stylu roma

skiego. Forma i konstrukcje w architekturze

roma

skiej. Rze

ba i dekoracje rze

biarskie w architekturze roma

skiej.

Typy budowli roma

skich.

Podstawowe cechy

stylu gotyckiego.

Konstrukcja i forma w architekturze gotyku. Typy i rodzaje budowli
gotyckich. Rze

ba i dekoracje rze

biarskie w architekturze gotyckiej.

Ró

nice w stylu roma

skim i gotyckim. Systemy i budowle obronne

w architekturze

redniowiecznej.

wiczenia:

•

Analiza przykładów form i konstrukcji budowlanych w architekturze

roma

skiej.

•

Porównywanie cech architektury roma

skiej i gotyckiej.

•

Rozpoznawanie typowych budowli gotyckich.

5. Architektura nowo

ytna

Okresy rozwoju

architektury renesansowej. Materiały i konstrukcje

architektoniczne. Cechy i typy budowli renesansowych. Detal, dekoracja
i rze

ba w architekturze renesansowej. Wpływ antyku na sztuk

renesansow

. Urbanistyka, a rozwój architektury. Okresy rozwoju

architektury barokowej. Konstrukcja i forma w architekturze baroku.
Zasady

kształtowania

przestrzeni

architektonicznej.

Rze

i malarstwo iluzjonistyczne w architekturze. Rokoko jako ostatnia faza
baroku. Dekoracja rokokowa w architekturze. Systemy i budowle
obronne w architekturze nowo

ytnej.

wiczenia:

•

Okre

lanie cech architektury renesansowej

na podstawie fotografii.

•

Porównywanie form architektonicznych renesansu i baroku.

•

Rozpoznawanie elementów dekoracji rze

biarskiej w architekturze

okresu baroku i rokoka.

6. Architektura klasycyzmu, eklektyzmu i secesji

Geneza i okresy rozwoju architektury klasycyzmu. Materiały i formy
architektoniczne klasycyzmu. Zasady kształtowania wn

trz. Typowe

rozwi

zania architektoniczne budowli. Odtwórczy charakter architektury

eklektycznej. Na

ladownictwo dawnych stylów. Materiały i rozwi

zania

architektoniczne. Charakter i rozwój architektury secesyjnej. Materiały
i konstrukcje w architekturze secesyjnej. Zasady kształtowania układów
przestrzennych i bryły budowli. Dekoracja rze

biarska i ornamentalna

w architekturze secesyjnej.

wiczenia:

•

Okre

lanie charakterystycznych cech architektury klasycystycznej.

•

Rozpoznawanie stylów w architekturze eklektycznej.

•

Okre

lanie roli dekoracji w architekturze secesyjnej.

7. Architektura współczesna
Kierunki i nurty w architekturze współczesnej. Style narodowe
w architekturze i sztuce.

Materiały i nowe technologie. Konstrukcje

i formy w architekturze współczesnej. Nowe typy budowli. Elementy
dekoracyjne w architekturze.

wiczenia:

•

Okre

lanie ró

nic mi

dzy konstruktywizmem i funkcjonalizmem

w architekturze.

•

Rozpoznawanie materiałów stosowanych w architekturze XX wieku.

•

Okre

lanie charakterystycznych cech budowli okresu powojennego.

8. Detal architektoniczny
Kompozycja i skala detalu architektonicznego. Klasyczne formy detalu
architektonicznego. Charakterystyczne rodzaje detalu w okresie

redniowiecza. Nowo

ytne formy detalu architektonicznego. Profile

architektoniczne jako uniwersalny element kształtowania gzymsów,
łuków, cokołów i

eber sklepiennych w ró

nych okresach historycznych.

wiczenia:

•

Okre

lanie charakterystycznych cech belkowania w porz

dkach

greckich.

•

Porównywanie profili

eber sklepiennych w architekturze roma

skiej

i gotyckiej.

•

Rozpoznawanie detali w architekturze poszczególnych okresów

historycznych.

9. Ornament w architekturze
Istota i forma ornamentu. Grecja jako kolebka ornamentu w sztuce
europejskiej. Motywy ornamentu. Zasady kompozycji ornamentu od
staro

ytno

ci po czasy nowo

ytne. Rola ornamentu w architekturze

redniowiecznej. Nowe formy ornamentu w sztuce renesansu i baroku.

Płynno

ść

i ró

norodno

ść

stylistyczna ornamentu w secesji.

wiczenia:

•

Okre

lanie roli ornamentu pasowego w architekturze staro

ytnego

Rzymu.

•

Rozpoznawanie rodzajów ornamentu charakterystycznego dla epoki

wczesnego baroku.

•

Okre

lanie ró

nic w ornamencie ro

linnym epoki gotyku i baroku.

10. Rola detalu i ornamentu w architekturze współczesnej
Zasady

konstruowania

ornamentu

detalu

historycznego

z zastosowaniem nowych materiałów i form. Znaczenie detalu
i ornamentu w architekturze współczesnej. Nawi

zywanie do

tradycyjnych form ornamentu i detalu architektonicznego.

wiczenia:

•

Okre

lanie

liwo

zastosowania

ornamentu

detalu

w architekturze współczesnej.

•

Okre

lanie mo

liwo

ci zastosowania materiałów współczesnych do

wykonania ornamentu i detalu architektonicznego.

rodki dydaktyczne

Modele elementów budowlanych.
Modele detali architektonicznych.
Próbki materiałów budowlanych.
Przykłady budowlanych elementów dekoracyjnych.
Foliogramy. Plansze. Przezrocza.
Albumy. Wydawnictwa artystyczne.
Normy. Katalogi. Poradniki.
Słowniki. Encyklopedie.
Filmy dydaktyczne obrazuj

ce obiekty architektoniczne z ró

nych

okresów historycznych.

Uwagi o realizacji

Program przedmiotu Podstawy historii architektury obejmuje tre

kształcenia dotycz

ce rozwoju oraz wpływu detalu architektonicznego

i ornamentu na kształtowanie si

stylów architektonicznych w ró

nych

okresach historycznych.

Program przedmiotu powinien by

realizowany w korelacji z tematyk

programow

przedmiotów: Rysunek i kompozycja, Dokumentacja

techniczna, Technologia sztukatorstwa i kamieniarstwa.

Kształtowanie umiej

tno

ci zamieszczonych w szczegółowych celach

kształcenia wymaga stosowania ró

nych metod nauczania. Wskazane

jest stosowanie metod: wykładu informacyjnego, pogadanki, dyskusji,
pokazu z obja

nieniem, pracy z tekstem,

wicze

praktycznych.

Program powinien by

realizowany w pracowni technologicznej

wyposa

onej w niezb

dne materiały i

rodki dydaktyczne. Wskazana jest

organizacja zaj

ęć

w grupie licz

cej do 15 uczniów.

Wykonywanie

wicze

zamieszczonych w programie przedmiotu oraz

wicze

opracowanych przez nauczyciela powinno umo

liwi

pełn

realizacj

celów kształcenia. W trakcie wykonywania

wicze

nauczyciel

powinien dokonywa

bie

żą

cej korekty prac uczniów.

Wskazane

jest

organizowanie

wycieczek

dydaktycznych

zabytkowych

obiektów

architektury

oraz

prezentowanie

filmów

umo

liwiaj

cych poznanie przez uczniów osi

gni

ęć

architektury dawnej

i współczesnej.

W procesie nauczania-uczenia si

nale

y kształtowa

umiej

tno

obserwacji, analizy i syntezy, jako podstawy do podejmowania przez
uczniów samodzielnych decyzji.

Proponuje si

nast

puj

cy podział godzin na realizacj

działów

tematycznych:

Lp.

Działy tematyczne

Orientacyjna
liczba godzin

1. Kompozycja architektoniczna

2. Elementy konstrukcji budowli

3. Architektura staro

ytno

ci i okresu

wczesnochrze

cija

skiego

4. Architektura

redniowiecza

5. Architektura nowo

ytna

6. Architektura klasycyzmu, eklektyzmu i secesji

7. Architektura współczesna

8. Detal architektoniczny

9. Ornament w architekturze

10. Rola detalu i ornamentu w architekturze

współczesnej

Razem

140

Zamieszczony w tabeli orientacyjny podział godzin na realizacj

poszczególnych działów tematycznych dotyczy procesu kształcenia
w czteroletnim technikum dla młodzie

y. Nauczyciel mo

e dokonywa

zmian w zale

ci od aktualnych potrzeb edukacyjnych.

Propozycje

metod

sprawdzania

oceny

osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Proces sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów powinien by

realizowany zgodnie z ustalonymi kryteriami.

Podstawowym

kryterium

oceniania

jest

poziom

opanowania

umiej

tno

ci okre

lonych w szczegółowych celach kształcenia.

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno by

dokonywane

w trakcie i na zako

czenie realizacji programu przedmiotu.

Kontrola i ocena osi

gni

ęć

uczniów mo

e by

dokonywana za

pomoc

−−−−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−−−−

testów osi

gni

ęć

szkolnych z zadaniami otwartymi i zamkni

tymi,

−−−−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

wicze

W trakcie oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

y zwraca

uwag

na:

−

porównywanie cech architektury z ró

nych okresów historycznych,

−

rozpoznawanie stylów na podstawie rodzaju, formy oraz charakteru

ornamentu i detalu architektonicznego,

−

okre

lanie cech architektury współczesnej,

−

rozró

nianie

konstrukcyjnych

niekonstrukcyjnych

elementów

budowli.

W ko

cowej ocenie pracy uczniów nale

y uwzgl

dnia

stopie

i zakres

opanowania wiedzy i umiej

tno

ci, merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi

ustnych i pisemnych, stosowanie poprawnej terminologii, poziom
wykonania

wicze

oraz wyniki stosowanych sprawdzianów i testów

osi

gni

ęć

szkolnych.

Literatura

Bernhard M.L.: Sztuka grecka archaiczna. PWN, Warszawa 1989
Bernhard M.L.: Sztuka grecka V w. p.n.e. PWN, Warszawa 1974
Bernhard M.L.: Sztuka grecka IV w. p.n.e. PWN, Warszawa 1975
Bernhard M.L.: Sztuka hellenistyczna. PWN, Warszawa 1980
Bogusz W.: Zarys historii architektury. WSiP, Warszawa 2008
Borusiewicz W.: Budownictwo murowane w Polsce. PWN, Warszawa
1985
Borusiewicz W.: Konstrukcje budowlane dla architektów. Arkady,
Warszawa 1973
Broniewski T.: Historia architektury dla wszystkich. Ossolineum, Wrocław
1990
Buchner A., Buchner M., Laube J.: Zarys projektowania i historii
architektury. WSiP, Warszawa 1991
Charytonow E.: Zarys historii architektury. WSiP, Warszawa 1987
Charytonow E.: Historia architektury i formy architektoniczne. PWSZ,
Warszawa 1967
Dolmetsch H.: Skarbnica ornamentów. WAiF, Warszawa 1999
Janneau G.: Encyklopedia sztuki dekoracyjnej. WAiF, Warszawa 1978
Jones O.: Ornament: przykłady rozmaitych stylów w sztuce zdobniczej
i architekturze. Arkady, Warszawa 2008
Karpowicz M.: Barok w Polsce. Arkady, Warszawa 1988
Koch W.: Style w architekturze.

wiat Ksi

ąż

ki, Warszawa 2005

Kozakiewicz H.: Rze

ba XVI wieku w Polsce. Arkady, Warszawa 1984

Kozakiewicz H.: Renesans i manieryzm w Polsce. Arkady, Warszawa
1978
Kozakiewicz S.: Słownik terminologiczny sztuk pi

knych. PWN,

Warszawa 1996
Krassowski W.: Dzieje budownictwa i architektury na ziemiach polskich.
ARKADY, Warszawa 1994
Kuczy

ski W.: Wpływ konstrukcji na formy architektoniczne. Łódzkie

Towarzystwo Naukowe, Łód

1969

cze

ski Z.: Elementy i detale architektoniczne w rozwoju

historycznym. Arkady, Warszawa 2005
Miłob

dzki A.: Zarys dziejów architektury w Polsce. PWN, Warszawa

1994
Mroczko T.: Polska sztuka przedroma

ska i roma

ska. Wydawnictwa

Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1978
Mroczko T., Arszy

ski M.: Architektura gotycka w Polsce. PAN

Warszawa 1995
Pewsner N.: Historia architektury europejskiej. T. 1-2, Arkady, Warszawa
1979
Szolgina W.: Architektura i budownictwo. Ilustrowana encyklopedia dla
wszystkich. WNT, Warszawa 1991

wiechowski Z.: Architektura roma

ska w Polsce. Arkady, Warszawa

2000
Tauszy

ski K.: Wst

p do projektowania architektonicznego. WSiP,

Warszawa 1966
Toman R.(red.): Sztuka roma

ska. Architektura – rze

ba – malarstwo.

Wydawnictwo Könemanna, Olsztyn 2000
Toman R. (red.): Gotyk. Architektura – rze

ba – malarstwo.

Wydawnictwo Könemanna, Olsztyn 2000
Ulatowski K.: Architektura włoskiego renesansu. PWN, Warszawa 1972
Walicki M. (red.): Sztuka polska przedroma

ska i roma

ska do schyłku

XIII wieku, t. I-II. PWN, Warszawa 1971
Zlat M.: Sztuka polska: Renesans i manieryzm. Arkady, Warszawa 2008
Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury powinien by

aktualizowany w miar

ukazywania si

nowych pozycji wydawniczych.

RYSUNEK I KOMPOZYCJA

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

okre

rodzaje rysunku odr

cznego,

−−−−

dobra

techniki rysunkowe do rodzaju wykonywanych prac,

−−−−

dobra

materiały i przybory rysunkowe do wykonania okre

lonych

zada

−−−−

sporz

dzi

szkice i rysunki robocze,

−−−−

wykona

szkice i rysunki z natury w ró

nych technikach graficznych,

−−−−

wykona

rysunki

przedmiotów

brył

geometrycznych

z uwzgl

dnieniem

wiatła i cienia,

−−−−

wykona

szkice i rysunki monochromatyczne i chromatyczne,

−−−−

zastosowa

zasady wykonania kompozycji płaskich i przestrzennych,

−−−−

sporz

dzi

szkice i rysunki brył i obiektów architektonicznych

w perspektywie zbie

nej,

−−−−

sporz

dzi

szkice i rysunki ornamentu na podstawie dokumentacji

fotograficznej,

−−−−

zaprojektowa

modele elementów sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

sporz

dzi

uproszczony projekt sztukatorskiego i kamieniarskiego

wystroju wn

trza zabytku architektury,

−−−−

wykona

napisy i układy liternicze zgodnie z okre

lonymi zasadami,

−−−−

dobra

krój pisma do układu typograficznego o okre

lonym

przeznaczeniu,

−−−−

zastosowa

podstawowe zasady kolorystyki,

−−−−

okre

zasady

projektowania

wyrobów

sztukatorskich

i kamieniarskich,

−−−−

dobra

barwy do wykonania okre

lonych prac,

−−−−

wykorzysta

specjalistyczne programy komputerowe do projektowania

nieskomplikowanych wyrobów sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

skorzysta

z ró

nych

ródeł informacji.

Materiał nauczania

1. Rysunek odr

czny

Rysunek naskalny. Rysunek charakterystyczny dla poszczególnych epok
historycznych. Rysunek kultur pozaeuropejskich. Rodzaje rysunku
odr

cznego: szkice, rysunek linearny, walorowy, lawowany. Techniki

rysunkowe: rysunek ołówkiem, kredk

, sangwin

, sepi

, w

glem,

tuszem, farb

, rylcem, dłutem. Zasady doboru materiałów i narz

dzi do

wykonania rysunku okre

lon

technik

Kompozycja rysunku na arkuszu

papieru. Studium z natury. Zasady przenoszenia kierunków i proporcji
z natury na arkusz rysunkowy.

wiatło naturalne i sztuczne.

wiatło

rzeczywiste i odbite.

wiatło i cie

. Cie

własny i rzucony.

wiatłocie

w rysunku. Przej

cie tonalne. Zasady modelowania tonalnego. Faktura

w rysunku. Zasady utrwalania rysunku.

wiczenia:

•

Dobieranie materiałów, przyborów i narz

dzi do wykonania

okre

lonych prac.

•

Rysowanie układów linii prostych, łamanych, falistych, łuków,

z zastosowaniem ró

nych technik wykonania.

•

Szkicowanie figur płaskich i brył geometrycznych: kwadrat, prostok

okr

g, elipsa, owal, sze

cian, prostopadło

cian, kula, walec.

•

Szkicowanie

brył

geometrycznych

oraz

układów

brył

z uwzgl

dnieniem

wiatłocienia.

•

Sporz

dzanie rysunku form przestrzennych z zastosowaniem

wiatłocienia.

•

Wykonywanie rysunku okre

lonych obiektów z uwzgl

dnieniem

zró

nicowanej faktury i

wiatłocienia.

•

Sporz

dzanie szkiców i rysunków detali architektonicznych

z odzwierciedleniem proporcji i konstrukcji.

•

Wykonywanie

rysunków

odr

cznych

elementów

zabytkowych

obiektów architektonicznych.

•

Sporz

dzanie

rysunków

trz

elewacji

obiektów

architektonicznych z uwzgl

dnieniem wystroju sztukatorskiego

i kamieniarskiego.

•

Rysowanie postaci w pozycjach statycznych i dynamicznych na

podstawie studium z natury.

•

Wykonywanie rysunków odr

cznych obiektów architektonicznych

w plenerze.

2. Perspektywa
Perspektywa rz

dowa. Perspektywa kulisowa. Perspektywa

abia.

Perspektywa topograficzna. Perspektywa równoległa. Perspektywa
zbie

na. Perspektywa powietrzna. Pozorne zmiany kształtu, wielko

i barwy przedmiotów w zale

ci od ich oddalenia i poło

enia

w stosunku do obserwuj

cego. Elementy perspektywy: punkt widzenia,

linia horyzontu, płaszczyzna obrazu. Perspektywa z jednym punktem
zbiegu. Perspektywa z dwoma punktami zbiegu. Perspektywa z trzema
punktami zbiegu.

wiczenia:

•

Sporz

dzanie szkiców obiektów architektonicznych w plenerze

zgodnie z zasadami perspektywy zbie

nej.

•

Sporz

dzanie szkiców i rysunków obiektów architektonicznych

w plenerze z zastosowaniem zasad perspektywy powietrznej.

•

Rysowanie obiektów architektonicznych w perspektywie z jednym

punktem zbiegu i z ró

nym usytuowaniem linii horyzontu.

•

Sporz

dzanie

szkiców

rysunków

form

przestrzennych

w perspektywie z dwoma punktami zbiegu i z ró

nym poło

eniem linii

horyzontu.

•

Stosowanie ró

nych technik wykonania do sporz

dzania rysunków

ró

nych obiektów zgodnie z zasadami perspektywy zbie

nej

i powietrznej.

•

Sporz

dzanie szkiców obiektów architektonicznych w plenerze.

•

Rysowanie form przestrzennych i wn

trz architektonicznych

w perspektywie zbie

nej.

•

Sporz

dzanie odr

cznych rysunków obiektów architektonicznych

i form przestrzennych w perspektywie z trzema punktami zbiegu.

•

Wykonywanie szkiców detali sztukatorskich i kamieniarskich

zabytkowych

obiektów

architektonicznych

uwzgl

dnieniem

perspektywy zbie

nej.

•

Sporz

dzanie uproszczonego projektu wystroju sztukatorskiego

i kamieniarskiego.

3. Podstawy kolorystyki
Barwy podstawowe i pochodne. Barwy ciepłe i zimne. Barwy czyste
i złamane. Barwy jasne i ciemne. Barwy dopełniaj

ce. Relatywizm barw.

Złudzenie optyczne. Psychologia barw. Zakres stosowania koloru
w sztukatorstwie i kamieniarstwie artystycznym. Zasady barwienia
i patynowania wyrobów sztukatorskich. Kolorystyka wn

trz oraz elewacji

sztukatorskich i kamieniarskich. Kolorystyka stiuków.

wiczenia:

•

Mieszanie

kolorów

podstawowych

celem

uzyskania

kolorów

pochodnych.

•

Mieszanie kolorów, uzyskiwanie kolorów dopełniaj

cych.

•

Rozja

nianie i przyciemnianie kolorów z zastosowaniem techniki

gwaszu lub tempery.

•

Mieszanie kolorów czystych i dopełniaj

cych, uzyskiwanie kolorów

złamanych.

•

Projektowanie barwnych kompozycji płaskich z zastosowaniem

technik rysunkowych i malarskich.

•

Projektowanie

kolorystyki

patyn

polichromii

stosowanych

w sztukatorstwie.

•

Odtwarzanie stiuków wielobarwnych na podstawie fotografii

barwnych i wizualizacji komputerowej.

•

Projektowanie stiuków wielobarwnych na podstawie fotografii

czarno-białej.

•

Odtwarzanie elewacji barwnej i wn

trza zabytku architektury

w okre

lonej technice malarskiej na podstawie barwnych fotografii.

•

Odtwarzanie barwnej elewacji i wn

trza zabytku architektury na

podstawie fotografii barwnej i wizualizacji komputerowej.

•

Projektowanie barwnej inskrypcji z zastosowaniem wła

ciwego kroju

pisma i znaku zdobniczego.

4. Kompozycja
Poj

cie

kompozycji

plastycznej.

Podstawowe

elementy

układu

kompozycyjnego: linia, plama, barwa, kształt, figura, bryła. Kompozycja
otwarta i zamkni

ta. Kompozycja statyczna i dynamiczna. Kompozycja

geometryczna, symetryczna, asymetryczna. Kompozycja abstrakcyjna
i realistyczna, do

rodkowa i od

rodkowa. Kompozycja diagonalna,

horyzontalna, wertykalna. Kompozycja rz

dowa, pasowa, kulisowa.

Kompozycja

monochromatyczna

chromatyczna.

Kompozycja

architektoniczna i rze

biarska.

rodki kreacyjne i artystyczne

w kompozycji.

rodki wyrazu plastycznego. Podstawowe elementy

kompozycji: równowaga, symetria, rytm.

wiczenia:

•

Wykonywanie płaskiej kompozycji otwartej.

•

Wykonywanie płaskiej kompozycji zamkni

tej z uwzgl

dnieniem

zró

nicowanego kształtu i barwy.

•

Opracowanie barwnej kompozycji płaskiej z zastosowaniem techniki

gwaszu lub tempery.

•

Wykonywanie płaskiej kompozycji abstrakcyjnej barwnej.

•

Wykonywanie płaskiej kompozycji statycznej z uwzgl

dnieniem rytmu

przedstawianych obiektów.

•

Wykonywanie płaskiej kompozycji dynamicznej z uwzgl

dnieniem

kontrastu kształtów.

•

Projektowanie kompozycji płaskich i przestrzennych.

•

Projektowanie i wykonywanie przestrzennej kompozycji symetrycznej

na podstawie dwóch brył geometrycznych.

•

Wykonywanie

przestrzennej

kompozycji

rodkowej

z uwzgl

dnieniem rytmu elementów geometrycznych.

•

Wykonywanie kompozycji przestrzennej z uwzgl

dnieniem kontrastu

brył geometrycznych.

5. Ornament
Istota ornamentu. Ornament jako element dekoracyjny na płaszczy

nie

lub jako forma przestrzenna w architekturze. Motywy ro

linne

i zwierz

ce. Motywy geometryczne i figuralne. Powtarzalno

ść

motywów

ornamentu w okre

lonym porz

dku i rytmie. Czynniki wpływaj

ce na

wybór tematu w ornamencie: przeznaczenie, pochodzenie, materiał, na
którym b

dzie wykonany ornament. Rodzaje ornamentu: zamkni

ty,

otwarty, pasowy, wst

gowy. Raport w ornamencie. Równowaga

elementów kompozycji: kształt, forma, linia, barwa.

wiczenia:

•

Sporz

dzanie szkiców ornamentu geometrycznego.

•

Rysowanie ornamentu wst

gowego z motywem ro

linnym.

•

Szkicowanie ornamentu stoj

cego zło

onego z linii falistych.

•

Sporz

dzanie

rysunku

ornamentu

biegn

cego

zło

onego

z elementów geometrycznych.

•

Rysowanie ornamentu zamkni

tego w kwadracie z motywem

kwiatowym.

•

Sporz

dzanie rysunku ornamentu zamkni

tego w trójk

cie, zło

onego

z motywu geometrycznego.

•

Rysowanie ornamentu zamkni

tego w kole, zło

onego z motywu

literniczego.

•

Szkicowanie ornamentu otwartego z motywem kwiatowym.

•

Projektowanie ornamentu jednokolorowego i barwnego.

•

Projektowanie ornamentu geometrycznego.

•

Projektowanie ornamentu pasowego.

•

Projektowanie ornamentu kontrastowego.

6. Liternictwo
Zarys historii pisma. Rodzaje i typy kroju pisma. Cyfry i znaki.
Konstrukcja znaków literowych.

wiatło mi

dzyliterowe. Majuskuła.

Minuskuła.

Pismo

proste

pochyłe.

Liternictwo

blokowe

jednoelementowe i dwuelementowe. Materiały, narz

dzia i przybory do

sporz

dzania liternictwa. Zasady budowy napisu. Zasady doboru kroju

pisma do tekstu o okre

lonym przeznaczeniu. Rozmieszczenie

i graficzny układ tekstu. Rodzaje pisma stosowanego w sztukatorstwie
i kamieniarstwie artystycznym. Zasady ł

czenia liternictwa z kolorem

oraz z graficznymi elementami kompozycyjnymi. Zasady ł

czenia

graficznego znaku plastycznego z liternictwem. Sposoby przenoszenia
tekstu na materiały sztukatorskie i płyty kamienne. Techniki wykonania
napisów.

wiczenia:

•

Przygotowywanie materiałów, narz

dzi i przyborów do wykonywania

ró

nego typu liternictwa.

•

Wykonywanie napisu według kroju liter pisma rzymskiego.

•

Wykonywanie

liternictwa

blokowego

majuskułowego

i minuskułowego z zastosowaniem ró

nych narz

dzi pracy.

•

Sporz

dzanie napisu z zastosowaniem liternictwa z szeryfami.

•

Projektowanie monogramu i exlibrisu w technice dowolnej.

•

Projektowanie krótkiego tekstu w układzie blokowym.

•

Projektowanie krótkiego tekstu z inicjałem w okre

lonym układzie

blokowym.

•

Wykonywanie napisów z zastosowaniem okre

lonego typu liternictwa

i ró

nych narz

dzi pracy.

•

Projektowanie układu tekstu na tablic

kamienn

upami

tniaj

ne wydarzenie.

•

Projektowanie elementów informacji wizualnej z zastosowaniem

znaków literowych.

rodki dydaktyczne

Materiały papiernicze, rysunkowe i malarskie.
Przybory i sprz

t. Sztalugi.

Modele brył geometrycznych.
Modele detali architektonicznych, sztukatorskich i kamieniarskich.
Plansze. Tablice pogl

dowe.

Przykłady wyrobów artystycznych: rze

ba, przedmioty u

ytkowe, dzieła

sztuki ludowej i rzemiosła artystycznego.
Elementy sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego.
Przezrocza, fotografie, rysunki, ilustracje.
Koło barw. Trójk

t barw.

Fotografie czarno-białe i kolorowe stiuków, elewacji i wn

trz

zabytkowych obiektów architektonicznych.
Albumy. Reprodukcje.
Katalogi. Prospekty.
Filmy dydaktyczne.
Wizualizacje komputerowe.

Uwagi o realizacji

Celem realizacji programu przedmiotu Rysunek i kompozycja jest

opanowanie przez uczniów okre

lonego zakresu wiedzy o sztukach

plastycznych oraz podstawowych umiej

tno

ci z zakresu rysunku

odr

cznego,

perspektywy,

kompozycji,

kolorystyki,

ornamentu

i liternictwa.

Tre

ci programowe powinny by

realizowane w korelacji z tematyk

przedmiotów nauczania: Podstawy historii architektury, Dokumentacja
techniczna, Technologia sztukatorstwa i kamieniarstwa.

Szczególn

uwag

nale

y zwraca

na zagadnienia sprawiaj

uczniom najwi

cej trudno

ci, jak: perspektywa, kompozycja, liternictwo.

Odkrywanie prawidłowo

ci perspektywicznych powinno odbywa

podstawie analizy reprodukcji obrazów, szkiców, rysunków, ilustracji,
fotografii oraz obserwacji obiektów w warunkach rzeczywistych.

rodki wyrazu plastycznego uczniowie powinni poznawa

podstawie rozwi

stosowanych w klasycznych dziełach sztuki,

rzemiosła artystycznego, sztuki ludowej, architektury oraz architektury
wn

trz.

W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie metod

nauczania:

sytuacyjnej,

wykładu

informacyjnego,

pokazu

z wyja

nieniem,

wicze

praktycznych. Uczniowie powinni korzysta

specjalistycznych programów komputerowych.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y zapozna

uczniów z rodzajem i zakresem zada

do wykonania oraz

z obowi

zuj

cymi przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Wykonywanie

wicze

zamieszczonych w programie oraz

wicze

opracowanych przez nauczyciela powinno sprzyja

efektywnej realizacji

celów kształcenia. W trakcie wykonywania zada

praktycznych

nauczyciel powinien dokonywa

bie

żą

cej korekty prac uczniów.

Proces projektowania powinien rozpoczyna

od wykonania szkicu

koncepcyjnego, opracowania projektu, a ko

czy

jego realizacj

Zaj

cia dydaktyczne powinny by

organizowane w pracowni rysunku,

wyposa

onej w materiały, przyrz

dy, narz

dzia, sprz

t, instrukcje,

normy, katalogi, przewodniki, w grupie licz

cej do 15 uczniów, a w miar

potrzeb z podziałem na zespoły 3-5 osobowe.

Wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do galerii

wystawowych,

muzeów,

cennych

obiektów

urbanistyczno-

architektonicznych i zabytków architektury, celem poznania przez
uczniów

dawnych

współczesnych

trendów

sztukatorstwie

i kamieniarstwie artystycznym.

Proponuje si

nast

puj

cy podział godzin na realizacj

działów

tematycznych:

Lp.

Działy tematyczne

Orientacyjna

liczba godzin

1. Rysunek odr

czny

2. Perspektywa

3. Podstawy kolorystyki

4. Kompozycja

5. Ornament

6. Liternictwo

Razem

244

Zamieszczony w tabeli orientacyjny podział godzin na realizacj

poszczególnych działów tematycznych dotyczy procesu kształcenia
w czteroletnim technikum dla młodzie

Nauczyciel mo

e dokonywa

zmian w zale

ci od aktualnych potrzeb edukacyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych

ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

zgodnie z kryteriami ustalonymi na zaj

ciach pocz

tkowych.

Ocena osi

gni

ęć

edukacyjnych powinna dotyczy

przede wszystkim

poziomu

opanowania

przez

uczniów

umiej

tno

okre

lonych

w szczegółowych celach kształcenia.

Proces kontroli i oceny powinien by

realizowany w trakcie i na

zako

czenie realizacji programu przedmiotu.

Ocena pracy uczniów mo

e by

dokonywana na podstawie:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

gni

ęć

szkolnych z zadaniami otwartymi i zamkni

tymi,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

wicze

−

analizy i oceny projektów opracowanych przez uczniów indywidualnie

i zespołowo.

Przed przyst

pieniem do realizacji

wicze

nale

y dokona

oceny

poziomu wiedzy i umiej

tno

ci uczniów niezb

dnych do ich wykonania.

W trakcie kontroli i oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y zwraca

uwag

na:

−

organizacj

stanowiska pracy,

−

dobór materiałów i narz

dzi do wykonania okre

lonych prac,

−

przestrzeganie kolejno

ci wykonania zada

−

zastosowanie opanowanej wiedzy,

−

posługiwanie si

poprawn

terminologi

−

jako

ść

, staranno

ść

i estetyk

wykonanych prac,

−

zachowanie porz

dku na stanowisku pracy,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dnia

poziom

wykonania

wicze

oraz wyniki stosowanych sprawdzianów i testów

osi

gni

ęć

szkolnych.

Literatura

Bernaci

ski S.: Liternictwo. WSiP, Warszawa 1985

Charytonow E.: Historia architektury i formy architektoniczne. PWSZ,
Warszawa 1967
Dolmetsch H.: Skarbnica ornamentów. WAiF, Warszawa 1999
Estreicher K: Historia sztuki w zarysie. PWN, Warszawa-Kraków 1978
Gombrich E.H.: Sztuka i złudzenie, PIW, Warszawa 1981
Grochowski B.: Geometria wykre

lna z perspektywa stosowan

. PWN,

Warszawa, 1995
Hohensee-Ciszewska H.: Podstawy wiedzy o sztukach plastycznych.
WSiP, Warszawa 1982
Homolasc K.: Kolorystyka malarska. Arkady, Warszawa 1960
Janneau G.: Encyklopedia sztuki dekoracyjnej. WAiF, Warszawa, 1978
Jankowski M.:Elementy grafiki komputerowej, WNT, Warszawa 1990
Kandinsky W.: Punkt i linia a płaszczyzna. PIW, Warszawa 1986
Kogut A.(red.): Historia sztuki

wiata. MUZA SA, Warszawa 1998

Kozakiewicz S.: Słownik terminologiczny sztuk pi

knych. PWN,

Warszawa 1969
Maj T.: Zawodowy rysunek budowlany. WSiP, Warszawa 2006
Os

ka A.: Spojrzenie na sztuk

. Wiedza Powszechna, Warszawa 1987

Parramon J. M., Sanmiguel D.:

wiatło i cie

. GALAKTYKA, Spółka

z o.o., Łód

1993

Parramon J. M.: Rysunek artystyczny. WSiP, Warszawa 1993
Parramon J. M, Calbo M.: Perspektywa w rysunku i malarstwie. WSiP,
Warszawa 1993
Parramon J. M.: Jak rysowa

w perspektywie. GALAKTYKA, Spółka

z o.o. Łód

2000

Parramon J. M.: Jak powstaje kolor. WSiP, Warszawa 1995
Popek S.: Barwy i psychika. UMCS, Lublin 2003
Samujłło H. i J.: Rysunek techniczny i odr

czny w budownictwie. Arkady,

Warszawa 1987
Scheybal S.: Kompozycja plastyczna. Podstawowe zasady. PZWS,
Warszawa 1964

Smith R. , Wright M. , Hormon J.: Szkoła rysowania i malowania. Arkady,
Warszawa 2002
Straszak K.: Rysunek zawodowy dla malarza budowlanego i sztukatora.
WSiP, Warszawa 1994
Szanto T.: Pismo i styl. Zakł. Nar. im. Ossoli

skich, Wrocław 1986

Werner J.: Podstawy technologii malarstwa i grafiki. PWN, Warszawa-
Kraków 1985
Wojciechowski L.: Rysunek budowlany. WSiP, Warszawa 1998
Woje

ski J.: Technika liternictwa. PWE, Warszawa 1990

Zausznica A.: Nauka o barwie, PWN, Warszawa 1959
Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury powinien by

aktualizowany w miar

ukazywania si

nowych pozycji wydawniczych.

DOKUMENTACJA TECHNICZNA

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

sporz

dzi

szkice i rysunki techniczne,

−−−−

zwymiarowa

i opisa

rysunki,

−−−−

zastosowa

podstawowe zasady geometrii wykre

lnej,

−−−−

odczyta

oraz sporz

dzi

uproszczon

dokumentacj

techniczn

−−−−

wykona

szkice

rysunki

techniczne

elementów

detali

architektonicznych,

−−−−

posłu

dokumentacj

techniczn

−−−−

sporz

dzi

rzuty i przekroje elementów architektonicznych,

−−−−

odczyta

oraz zastosowa

oznaczenia graficzne na rysunkach

technicznych,

−−−−

odczyta

informacje zawarte w opisie technicznym,

−−−−

posłu

normami rysunku technicznego,

−−−−

skorzysta

z dokumentacji fotograficznej,

−−−−

wykona

pomiary oraz rysunki inwentaryzacyjne,

−−−−

sporz

dzi

dokumentacj

inwentaryzacyjn

−−−−

wykona

przedmiary i

obmiary prac sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

zastosowa

specjalistyczne programy komputerowe do wykonania

rysunku technicznego,

−−−−

skorzysta

z ró

nych

ródeł informacji.

Materiał nauczania

1. Podstawy rysunku technicznego
Podstawowe poj

cia dotycz

ce rysunku technicznego. Rodzaje rysunku.

Materiały i przybory kre

larskie. Normy rysunku technicznego. Formaty

arkuszy rysunkowych. Pismo rysunkowe. Linie rysunkowe. Podziałki
rysunkowe. Tabelki rysunkowe. Organizacja stanowiska pracy. Programy
komputerowe do sporz

dzania rysunku technicznego.

wiczenia:

•

Przygotowanie

stanowiska

pracy

sporz

dzania

rysunku

technicznego.

•

Dobieranie formatu arkusza rysunkowego do wykonania rysunku

technicznego w okre

lonej podziałce.

•

Sporz

dzanie tabelek rysunkowych.

•

Dobieranie materiałów i przyborów kre

larskich do wykonania

okre

lonego rodzaju rysunku.

2. Rysunek geometryczny
Zasady kre

lenia. Linie rysunkowe. Techniki kre

lenia linii. Proste

konstrukcje i figury geometryczne. Rodzaje pisma technicznego. Opis
rysunku technicznego.

wiczenia:

•

Dobieranie rodzaju i grubo

ci linii do wykonywania okre

lonych

rodzajów rysunków.

•

Sporz

dzanie opisu rysunku technicznego.

•

Sporz

dzanie opisu rysunku pismem technicznym.

•

Kre

lenie figur geometrycznych prostoliniowych i krzywoliniowych.

3. Rzuty prostok

tne

Poj

cie

rzutu

geometrycznego.

Rodzaje

rzutów

prostok

tnych.

Płaszczyzny

rzutowania

prostok

tnego.

Zasady

rzutowania

prostok

tnego odcinków, płaszczyzn, figur i brył geometrycznych.

Rozwini

cia brył.

wiczenia:

•

Rzutowanie punktu i odcinka na trzy płaszczyzny.

•

Rzutowanie prostok

tne brył geometrycznych.

•

Rysowanie brył w rozwini

ciach.

4. Przekroje, widoki, przenikanie brył geometrycznych
Rodzaje przekrojów. Sposoby przedstawiania przekrojów w rysunku
budowlanym. Rodzaje widoków. Obrazy przebicia płaszczyzn i brył.
Zasady przenikania brył geometrycznych. Zastosowanie zasad geometrii
w rysunku budowlanym.

wiczenia:

•

Wykre

lanie poprzecznych i podłu

nych przekrojów przedmiotów

o ró

nym kształcie.

•

Sporz

dzanie rysunku przenikania brył.

•

Wykre

lanie linii przenikania brył obrotowych.

5. Rzuty aksonometryczne
Rodzaje rzutów aksonometrycznych. Rysunki aksonometryczne. Układy
płaszczyzn

rzutowania

aksonometrycznego.

Zasady

rzutowania

aksonometrycznego

płaszczyzn

rysunku

układzie

przestrzennym. Rzuty aksonometryczne odcinków, figur i brył
geometrycznych.

wiczenia:

•

Wykre

lanie brył geometrycznych w izometrii i dimetrii.

•

Rysowanie figur geometrycznych w aksonometrii.

•

Rysowanie elementów architektonicznych w aksonometrii.

•

Wykre

lanie

przeci

cia

bryły

płaszczyzn

rzutach

aksonometrycznych.

6. Zasady wymiarowania rysunków
Stopnie dokładno

ci opracowania rysunku. Wymiar rysunkowy. Zasady

wymiarowania. Linie wymiarowe. Liczby wymiarowe. Znaki wymiarowe.
Oznaczenia wymiarów.

wiczenia:

•

Odczytywanie oznacze

graficznych.

•

Stosowanie oznacze

graficznych elementów budowlanych na

rysunku technicznym.

•

Wymiarowanie rysunku technicznego.

7. Zasady sporz

dzania dokumentacji technicznej

Znaczenie budowlanej dokumentacji technicznej. Rodzaje dokumentacji
budowlanej.

Podstawy

sporz

dzania

dokumentacji

budowlanej.

Elementy dokumentacji technicznej. Zało

enia techniczno-ekonomiczne.

Opis techniczny. Podstawowe oznaczenia graficzne. Oznaczenia
graficzne elementów i materiałów budowlanych. Plan orientacyjny
i sytuacyjny. Rzuty, przekroje, widoki obiektu - zasady wykonania. Etapy
opracowywania

budowlanej

dokumentacji

technicznej.

Zasady

wykonywania

przedmiarów

obmiarów

prac

sztukatorskich

i kamieniarskich.

wiczenia:

•

Sporz

dzanie rysunku planu sytuacyjnego okre

lonego obiektu

budowlanego.

•

Wykonywanie opisu technicznego nieskomplikowanego obiektu

budowlanego.

•

Odczytywanie

rzutów

przekrojów

typowych

projektach

budowlanych.

•

Odczytywanie dokumentacji technicznej.

8. Dokumentacja rysunkowa prac sztukatorskich i kamieniarskich
Cele i zadania dokumentacji rysunkowej. Zasady rysowania elementów
wystaj

cych poza lico

cian oraz elementów wolnostoj

cych. Metody

dokumentowania

ornamentalnych

motywów

dekoracyjnych

w architekturze. Zastosowanie modułu w architekturze i dekoracji
architektonicznej.

wiczenia:

•

Wykre

lanie pasa ornamentalnego z wolimi oczkami.

•

Wyznaczanie i rysowanie kaneli kolumn.

•

Wykonywanie rzutu i widoku listwy profilowanej z motywem li

bowych.

9. Zasady wykonywania przedmiarów i obmiarów
Podstawowe zało

enia przedmiaru i obmiaru. Zasady przedmiaru prac

budowlanych. Zasady wykonywania przedmiarów i obmiarów prac
sztukatorskich i kamieniarskich. Katalogi Nakładów Rzeczowych. Cenniki
materiałów. Specjalistyczne programy komputerowe.

wiczenia:

•

Wykonywanie obmiaru

cian i sufitu okre

lonego pomieszczenia.

•

Obliczanie ilo

ci materiałów niezb

dnych do wykonania okre

lonego

wyrobu sztukatorskiego i kamieniarskiego.

•

Wykonywanie

obmiaru

prac

sztukatorskich

kamieniarskich

z zastosowaniem programu komputerowego.

10. Dokumentacja inwentaryzacyjna
Cele inwentaryzacji budowlanej. Zasady sporz

dzania inwentaryzacji.

Elementy dokumentacji inwentaryzacyjnej. Dokumentacja fotograficzna.
Zasady

wykonywania

szkiców

inwentaryzacyjnych.

Pomiary

inwentaryzacyjne. Zasady sporz

dzania osi wymiarowych. Zasady

przeliczania wymiarów z osi na linie wymiarowe. Zasady sporz

dzania

rysunków inwentaryzacyjnych.

wiczenia:

•

Wykonywanie pomiarów oraz sporz

dzanie szkicu pomiarowego.

•

Przeliczanie wymiarów rzutów i przekrojów na podstawie szkicu

pomiarowego.

•

Wykonywanie inwentaryzacji budowlanej.

11. Zasady inwentaryzacji detali i elementów architektonicznych
Cele inwentaryzacji detali i elementów architektonicznych. Sposoby
pomiaru detali i elementów architektonicznych. Zasady sporz

dzania

rysunków oraz nanoszenia wymiarów. Zasady inwentaryzacji płaskich
elementów gipsowych. Cele i sposoby wykonywania zdj

ęć

inwentaryzacji fotograficznej.

wiczenia:

•

Wykonywanie szkicu inwentaryzacyjnego elementu sztukatorskiego

w okre

lonej podziałce.

•

Wykonywanie pomiaru bazy kolumny.

•

Sporz

dzanie inwentaryzacji detalu kamieniarskiego na podstawie

dokumentacji fotograficznej.

rodki dydaktyczne

Materiały i przybory kre

larskie.

Modele rzutni.
Modele elementów budowlanych.
Modele brył geometrycznych.
Modele detali architektonicznych.
Normy rysunku technicznego.
Foliogramy, plansze, przezrocza.
Przykłady dokumentacji technicznej i budowlanej.
Przykłady dokumentacji inwentaryzacyjnej.
Dokumentacja pomiarowa prac sztukatorskich i kamieniarskich.
Przyrz

dy pomiarowe: ta

my miernicze, w

gielnice, k

towniki, łaty,

tyczki, piony, poziomice.
Katalogi Nakładów Rzeczowych.
Cenniki materiałów.
Katalogi norm zu

ycia materiałów.

Programy komputerowe.

Uwagi o realizacji

Celem realizacji programu przedmiotu Dokumentacja techniczna jest

kształtowanie

umiej

tno

sporz

dzania

szkiców

rysunków

technicznych, posługiwania si

dokumentacj

techniczn

, projektowania

elementów

architektonicznych,

sporz

dzania

dokumentacji

inwentaryzacyjnej.

Program przedmiotu powinien by

realizowany w korelacji

z programami przedmiotów: Podstawy historii architektury, Rysunek
i kompozycja, Technologia sztukatorstwa i kamieniarstwa, Działalno

ść

sztukatorska i kamieniarska.

W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie metod

nauczania: pogadanki, wykładu informacyjnego, pokazu z obja

nieniem,

projektów,

wicze

praktycznych.

Program przedmiotu powinien by

realizowany w pracowni rysunku

technicznego

oraz

pracowni

komputerowej,

wyposa

onych

w materiały i przybory rysunkowe, przyrz

dy pomiarowe,

rodki

dydaktyczne.
Zaj

cia powinny by

organizowane w grupie licz

cej do 15 uczniów,

a w miar

potrzeb z podziałem na zespoły 3-5 osobowe.

W procesie nauczania-uczenia si

nale

y kształtowa

umiej

tno

analizy i syntezy niezb

dne do podejmowania przez uczniów

samodzielnych decyzji. Wskazane jest równie

kształtowanie wyobra

przestrzennej poprzez wykonywanie

wicze

z zakresu geometrii

wykre

lnej, projektowanie wystroju sztukatorskiego i kamieniarskiego

okre

lonych obiektów budowlanych.

W trakcie opracowywania projektów uczniowie powinni korzysta

z dokumentacji budowlanej i inwentaryzacyjnej, norm, poradników,
katalogów i specjalistycznych programów komputerowych.

Podczas wykonywania

wicze

nale

y zwraca

uwag

na organizacj

stanowiska pracy, rozmieszczenie materiałów i przyborów kre

larskich,

prawidłow

postaw

uczniów w trakcie pracy.

wiczenia dotycz

wykonywania pomiarów oraz rysunków inwentaryzacyjnych nale

wykonywa

w grupach 3-5 osobowych.

Proponuje si

nast

puj

cy podział godzin na realizacj

działów

tematycznych:

Lp.

Działy tematyczne

Orientacyjna

liczba godzin

1. Podstawy rysunku technicznego

2. Rysunek geometryczny

3. Rzuty prostok

tne

4. Przekroje, widoki, przenikanie brył

geometrycznych

5. Rzuty aksonometryczne

6. Zasady wymiarowania rysunków

7. Zasady sporz

dzania dokumentacji technicznej

8. Dokumentacja rysunkowa prac sztukatorskich

i kamieniarskich

9. Zasady wykonywania przedmiarów i obmiarów

10. Dokumentacja inwentaryzacyjna

11. Zasady inwentaryzacji detali i elementów

architektonicznych

Razem

208

Zamieszczony w tabeli orientacyjny podział godzin na realizacj

poszczególnych działów tematycznych dotyczy procesu kształcenia
w czteroletnim technikum dla młodzie

Nauczyciel mo

e dokonywa

zmian w zale

ci od aktualnych potrzeb edukacyjnych.

Propozycje

metod

sprawdzania

oceny

osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno by

dokonywane zgodnie

z przyj

tymi kryteriami.

Podstawowym kryterium oceny pracy uczniów jest poziom

opanowania umiej

tno

ci zamieszczonych w szczegółowych celach

kształcenia.

Proces sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów powinien by

prowadzony w trakcie i na zako

czenie realizacji programu przedmiotu.

Kontrola i ocena osi

gni

ęć

uczniów mo

e by

dokonywana za

pomoc

−−−−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−−−−

testów osi

gni

ęć

szkolnych z zadaniami otwartymi i zamkni

tymi,

−−−−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

wicze

−−−−

oceny

projektów

wykonanych

przez

uczniów

indywidualnie

i zespołowo.

Podczas oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

y zwraca

szczególn

uwag

na:

−−−−

stosowanie zasad geometrii wykre

lnej,

−−−−

wykonywanie, wymiarowanie i opisywanie rysunków technicznych,

−−−−

posługiwanie si

normami i katalogami,

−−−−

okre

lanie elementów budowlanej dokumentacji technicznej,

−−−−

wykonywanie pomiarów i rysunków inwentaryzacyjnych,

−−−−

wykonywanie

przedmiarów

obmiarów

prac

sztukatorskich

i kamieniarskich,

−−−−

merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi,

−−−−

stosowanie wła

ciwej terminologii technicznej.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dnia

stopie

i zakres opanowania wiedzy i umiej

tno

ci, jako

ść

wykonania

wicze

i zada

projektowych oraz wyniki stosowanych sprawdzianów i testów

osi

gni

ęć

szkolnych.

Literatura

Bieniasz J., Januszewski B., Piekarski M.: Rysunek techniczny
w budownictwie. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej,
Rzeszów 2002
Buksi

ski T., Szpecht A.: Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 1996

Grochowski B.: Geometria wykre

lna z perspektyw

stosowan

. PWN,

Warszawa 1995
Jankowski M.: Elementy grafiki komputerowej. WNT, Warszawa 1990
Kowalczyk

Z.,

Zabielski

J.:

Kosztorysowanie

normowanie

w budownictwie. WSiP, Warszawa 2005
Maj T.: Zawodowy rysunek budowlany. WSiP Warszawa 2006
Mi

niakiewicz E., Skowro

ski W.: Rysunek techniczny budowlany.

Arkady, Warszawa 2006
Muszy

ski S.: Podstawy projektowania architektury. Arkady, Warszawa

1974
Przewłocki S.: Geometria wykre

lna w budownictwie. Arkady, Warszawa

1982
Samujłło H. i J.: Rysunek techniczny i odr

czny w budownictwie. Arkady,

Warszawa 1987
Simmons T.: ArchiCAD 7.0. Krok po kroku. Helion, 2002
Straszak K.: Rysunek zawodowy dla malarza budowlanego i sztukatora.
WSiP, Warszawa 1994
Szukszta A.: Geometria wykre

lna. WSiP, Warszawa 1977

Wojciechowski L.: Rysunek budowlany. WSiP, Warszawa 1999
Katalogi Nakładów Rzeczowych (KNR)
Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury powinien by

aktualizowany w miar

ukazywania si

nowych pozycji wydawniczych.

TECHNOLOGIA SZTUKATORSTWA

I KAMIENIARSTWA

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

okre

rodzaje

oraz

wła

ciwo

materiałów

stosowanych

w sztukatorstwie i kamieniarstwie,

−−−−

posłu

dokumentacj

techniczn

i technologiczn

−−−−

okre

warunki transportu, składowania oraz magazynowania

surowców, materiałów i wyrobów,

−−−−

dokona

charakterystyki materiałów sztukatorskich,

−−−−

rozpozna

rodzaje materiałów kamiennych oraz okre

ich

zastosowanie,

−−−−

dobra

rodzaje kamienia i innych materiałów kamiennych do

wykonania okre

lonych prac,

−−−−

dobra

materiały, narz

dzia i sprz

t do wykonania prac sztukatorskich

i kamieniarskich,

−−−−

zorganizowa

stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−−−−

scharakteryzowa

rodzaje prac sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

scharakteryzowa

techniki pracy stosowane w sztukatorstwie

i kamieniarstwie artystycznym,

−−−−

scharakteryzowa

techniki artystycznej obróbki sztukaterii, materiałów

kamiennych i wyrobów kamieniarskich,

−−−−

scharakteryzowa

narz

dzia, maszyny i urz

dzenia stosowane

w sztukatorstwie i kamieniarstwie,

−−−−

posłu

instrukcjami obsługi maszyn i urz

dze

−−−−

scharakteryzowa

rodzaje wyrobów ci

gnionych,

−−−−

scharakteryzowa

rodzaje form i odlewów sztukatorskich,

−−−−

dobra

polichromie i patyny do wyrobów sztukatorskich,

−−−−

okre

techniki monta

u sztukaterii,

−−−−

scharakteryzowa

rodzaje technik pozłotniczych,

−−−−

scharakteryzowa

rodzaje stiuków,

−−−−

rozpozna

rodzaje i przyczyny uszkodze

elementów sztukatorskich

i kamieniarskich oraz okre

sposób ich naprawy,

−−−−

okre

proporcje

elementów

oraz

wyrobów

sztukatorskich

i kamieniarskich,

−−−−

okre

zasady wykonania napisów na wyrobach sztukatorskich

i kamieniarskich,

−−−−

dokona

oceny jako

ci pracy,

−−−−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska,

−−−−

skorzysta

z ró

nych

ródeł informacji oraz z doradztwa

specjalistycznego.

Materiał nauczania

1. Materiały sztukatorskie
Rodzaje gipsu i jego zastosowanie. Opó

niacze i przyspieszacze

procesu wi

zania zaczynu gipsowego. Barwniki i pigmenty. Rodzaje

i zastosowanie substancji izoluj

cych. Impregnaty. Materiały do

sporz

dzania form. Materiały do zbrojenia elementów sztukatorskich.

Materiały modelarskie. Materiały syntetyczne do wykonywania form
i wyrobów sztukatorskich. Warunki transportu i magazynowania
materiałów.

wiczenia:

•

Sporz

dzanie zaczynu gipsowego.

•

Przygotowywanie substancji izoluj

cej do zabezpieczenia formy.

•

Dobieranie materiałów do wykonania modeli sztukatorskich.

•

Sporz

dzanie mieszanek

ywic syntetycznych z wypełniaczami.

•

Okre

lanie warunków magazynowania materiałów sztukatorskich.

2. Technologia prac sztukatorskich
Rodzaje prac sztukatorskich. Organizacja stanowisk pracy. Materiały,
narz

dzia i sprz

t. Instrukcje obsługi maszyn i urz

dze

. Instrukcje

dotycz

ce stosowania materiałów. Dokumentacja technologiczna. Ocena

jako

ci wykonania prac. Bezpiecze

stwo i higiena pracy. Ochrona

rodowiska.

wiczenia:

•

Przygotowywanie stanowisk prac sztukatorskich.

•

Dobieranie narz

dzi i sprz

tu od wykonania okre

lonych prac

sztukatorskich.

•

Analiza instrukcji obsługi maszyn i urz

dze

•

Ocenianie jako

ci wykonywanych prac.

•

Analiza dokumentacji technologicznej.

3. Wyroby ci

gnione

Rodzaje i charakterystyka wzorników. Budowa wzornika i toru
prowadzenia. Załamania profilu. Profile prostoliniowe, krzywoliniowe,
koliste, eliptyczne. Profile zw

ęż

ce. Profile ci

gnione na rdzeniu.

Zasady ci

gnienia i toczenia brył obrotowych. Profile na

cianach

i stropach. Wyroby ci

gnione na stole sztukatorskim.

Zasady transportu

i magazynowania wyrobów ci

gnionych. Ocena jako

ci wykonania prac.

Bezpiecze

stwo i higiena pracy. Ochrona

rodowiska.

wiczenia:

•

Projektowanie wzornika i toru prowadzenia.

•

Kształtowanie profili krzywoliniowych.

•

Projektowanie wyposa

enia stołu sztukatorskiego.

4. Modele sztukatorskie
Narz

dzia i sprz

t do wykonywania modeli. Modele z gliny i plasteliny.

Modele z gipsu. Modele formowane z narzutu. Modele ci

gnione

i odlewane. Modele kombinowane. Modele z innych materiałów.

wiczenia:

•

Dobieranie narz

dzi do wykonania modeli sztukatorskich.

•

Oznaczanie materiałów stosowanych do wykonania modeli.

•

czenie materiałów ró

nymi technikami.

5. Formy sztukatorskie
Formy klejowe i silikonowe: lustrzane, otwarte i zamkni

te z płaszczem.

Formy klinowe: zwykłe, z płaszczem, kombinowane klinowo-klejowe
i

klinowo-silikonowe.

Formy

stracone

modeli:

płaskich,

pełnoplastycznych, klejowych. Techniki zdejmowania form z obiektów
istniej

cych: odcisk w glinie, forma klejowa, forma silikonowa. Zasady

przechowywania form sztukatorskich. Ocena jako

ci wykonania prac.

Bezpiecze

stwo i higiena pracy. Ochrona

rodowiska.

wiczenia:

•

Okre

lanie ilo

ci masy klejowej niezb

dnej do zdj

cia formy z modelu.

•

Projektowanie podziału klinów modeli obrotowych.

•

Opracowywanie form sztukatorskich dla obiektów wbudowanych.

6. Odlewy sztukatorskie
Odlewy gipsowe z form klejowych i silikonowych, form klinowych,
straconych

dociskowych.

Odlewy

sztucznego

kamienia

i betonu z form klejowych, silikonowych, klinowych i straconych. Odlewy

z mas

ywicznych. Zasady transportu i magazynowania odlewów

sztukatorskich. Bezpiecze

stwo i higiena pracy. Ochrona

rodowiska.

wiczenia:

•

Przygotowywanie materiałów na odlewy z betonu barwionego.

•

Opracowywanie zestawów barwnych do odlewów z mas

ywicznych.

•

Obliczanie pojemno

ci form klinowych.

•

Sporz

dzanie harmonogramu prac odlewniczych.

7. Sztukaterie
Zasady r

cznej i mechanicznej obróbki sztukaterii. Techniki mocowania

elementów sztukatorskich. Techniki wzmacniania poł

cze

. Zasady

monta

u kasetonów. Załamania gzymsów. Zasady r

cznego formowania

sztukaterii ze

wie

ych zapraw. Sufity sztukatorskie. Sztukaterie na

cianach wewn

trznych i zewn

trznych. Artystyczne techniki obróbki

sztukaterii. Impregnaty do wyrobów sztukatorskich. Ocena jako

wykonania prac. Bezpiecze

stwo i higiena pracy. Ochrona

rodowiska.

wiczenia:

•

Dobieranie technik obróbki sztukaterii.

•

Projektowanie załama

gzymsów.

•

Projektowanie sufitu sztukatorskiego.

•

Obliczanie powierzchni wykonanej sztukaterii.

8. Polichromie i patyny
Rodzaje

podło

y. Grunty pod polichromie i patyny. Polichromie i patyny

chromatyczne i achromatyczne. Zasady nanoszenia werniksów na
polichromie. Techniki złocenia na pulmencie. Technika złocenia na
mixtionie. Ocena jako

ci wykonania prac. Bezpiecze

stwo i higiena

pracy. Ochrona

rodowiska.

wiczenia:

•

Dobieranie gruntu do stosowanych technik zdobniczych.

•

Sporz

dzanie wzornika patyn wodnych i spirytusowych.

•

Dobieranie odcieni pozłoty.

9. Stiuki
Stiuk wapienny lustrzany. Stiuk gipsowy. Technika nanoszenia stiuku na
podkład. Zasady obróbki powierzchni stiuku surowego. Technika
obróbki stiuku stwardniałego. Odlewy stiukowe. Stiuk gipsowy
intarsjowany. Ocena jako

ci wykonania prac. Bezpiecze

stwo i higiena

pracy. Ochrona

rodowiska.

wiczenia:

•

Opracowywanie wzornika kamieni naturalnych.

•

Sporz

dzanie zestawów barwnych pigmentów naturalnych

i syntetycznych.

•

Wykonywanie próbnika stiuków barwnych.

10. Uszkodzenia sztukaterii
Przyczyny wad i uszkodze

wyrobów sztukatorskich. Techniki naprawy

wyrobów sztukatorskich: stiuków, sztukaterii, polichromii, pozłoty, patyn.
Sposoby zapobiegania wyst

powaniu wad i uszkodze

wyrobów

sztukatorskich. Bezpiecze

stwo i higiena pracy. Ochrona

rodowiska.

wiczenia:

•

Rozpoznawanie wad i uszkodze

stiuków i sztukaterii.

•

Okre

lanie przyczyn uszkodze

wyrobów sztukatorskich.

•

Okre

lanie technik naprawy elementów i wyrobów sztukatorskich.

•

Dobieranie materiałów do naprawy wyrobów.

11. Materiały kamienne
Rodzaje i pochodzenie skał. Charakterystyka materiałów kamiennych.
Tekstura i struktura kamienia. Wła

ciwo

ci materiałów budowlanych

stosowanych w pracach kamieniarskich. Kryteria przydatno

ci surowców

skalnych do obróbki r

cznej i mechanicznej. Fizykochemiczne

i techniczne wła

ciwo

ci materiałów kamiennych.

wiczenia:

•

Rozpoznawanie rodzaju materiału skalnego.

•

Rozpoznawanie wapienia, piaskowca, marmuru, granitu, sjenitu.

•

Okre

lanie przydatno

ci poszczególnych rodzajów i gatunków

kamienia do prac kamieniarskich.

12. Zasady transportu, składowania i magazynowania materiałów

kamiennych i wyrobów kamieniarskich

Zasady magazynowania i składowania materiałów kamiennych. Zasady
transportu materiałów na stanowiska pracy. Wyładunek r

czny

i mechaniczny materiałów i wyrobów kamieniarskich. Urz

dzenia i sprz

do transportu pionowego. Zasady magazynowania i składowania
wyrobów kamieniarskich. Zasady transportu wyrobów.

wiczenia:

•

Okre

lanie technik transportu materiałów kamiennych odpowiednio do

ich wła

ciwo

ci i gabarytów.

•

Okre

lanie zasad załadunku i wyładunku materiałów kamiennych.

•

Dobieranie

rodków transportu pionowego materiałów kamiennych.

•

Okre

lanie zasad obsługi wyci

garki z nap

dem mechanicznym.

13. Wyroby kamieniarskie
Elementy i detale architektoniczne. Elementy małej architektury.
Elementy architektury ogrodowej. Wyroby kamieniarstwa nagrobnego.
Tablice pami

tkowe i okoliczno

ciowe.

wiczenia:

•

Charakteryzowanie poszczególnych grup wyrobów kamieniarskich.

•

Okre

lanie zasad doboru materiałów na poszczególne rodzaje

wyrobów.

14. Narz

dzia, maszyny i urz

dzenia stosowane w kamieniarstwie

Narz

dzia do r

cznej obróbki kamienia. Elektronarz

dzia i narz

dzia

pneumatyczne

obróbki

cznej.

Narz

dzia

kopiowania

i przekuwania modeli. Narz

dzia i urz

dzenia do artystycznej obróbki

kamienia. Instrukcje obsługi maszyn i urz

dze

. Zasady posługiwania si

narz

dziami

cznymi,

pneumatycznymi

elektronarz

dziami.

Bezpiecze

stwo i higiena pracy. Ochrona przeciwpo

arowa.

wiczenia:

•

Analiza

charakterystyki

narz

dzi

cznych

elektronarz

dzi

stosowanych do obróbki kamienia.

•

Dobieranie przyrz

dów do przenoszenia wymiarów oraz ustalania

proporcji elementów i wyrobów kamieniarskich.

•

Analiza instrukcji dotycz

cych posługiwania si

elektronarz

dziami

i narz

dziami pneumatycznymi.

15. Zasady r

cznej obróbki materiałów kamiennych i wyrobów

kamieniarskich

Techniki r

cznej obróbki materiałów kamiennych. Techniki r

cznej

obróbki

materiału

kamiennego

zastosowaniem

szablonów

i przeciwszablonów. Techniki kopiowania modeli. Techniki kopiowania
modeli rze

by i płaskorze

by. Zasady ustalania proporcji modeli rze

i płaskorze

by.

wiczenia:

•

Sprawdzanie poprawno

ci uło

enia i unieruchomienia materiału

kamiennego przeznaczonego do obróbki.

•

Okre

lanie zasad stosowania szablonów i przeciwszablonów.

•

Wyznaczanie

płaszczyzn

ustalenia

punktów

głównych

i pomocniczych na bloku kamiennym.

•

Okre

lanie zasad hartowania i rozhartowywania ko

cówek roboczych

narz

dzi r

cznych.

•

Dobieranie kształtu geometrii ko

cówek roboczych narz

dzi r

cznych

do okre

lonych prac.

•

Okre

lanie zasad obróbki i fakturowania materiałów kamiennych.

•

Ocenianie stanu technicznego narz

dzi do obróbki r

cznej.

16. Zasady

mechanicznej

obróbki

materiałów

kamiennych

i wyrobów kamieniarskich

Rodzaje obróbki mechanicznej. Techniki mechanicznej obróbki
materiałów kamiennych na sucho i na mokro. Zasady mechanicznej
obróbki materiałów kamiennych technik

skrawania, udarow

ciern

rotowibracyjn

, mulon

, płomieniow

wiczenia:

•

Dobieranie narz

dzi o nap

dzie mechanicznym do obróbki materiałów

kamiennych.

•

Dobieranie ko

cówek roboczych narz

dzi o nap

dzie mechanicznym

do obróbki okre

lonego rodzaju materiału kamiennego.

•

Ocenianie stanu technicznego narz

dzi do obróbki mechanicznej.

17. Technologia prac kamieniarskich
Rodzaje

prac

kamieniarskich.

Organizacja

stanowisk

pracy.

Charakterystyka materiałów kamiennych. Proporcje geometryczne.
Jednostki podziału. Moduły. Dokumentacja technologiczna prac
kamieniarskich. Zasady korzystania z dokumentacji technologicznej.
Instrukcje obsługi maszyn i urz

dze

. Ocena jako

ci wykonania prac.

Bezpiecze

stwo i higiena pracy. Ochrona

rodowiska.

wiczenia:

•

Analiza dokumentacji technologicznej.

•

Sporz

dzanie

zapotrzebowania

materiały

wykonania

okre

lonych prac kamieniarskich.

•

Wykonywanie szkiców elementów wyrobów kamieniarskich.

•

Analiza instrukcji obsługi maszyn i urz

dze

18. Zasady i techniki wykonywania napisów
Zasady projektowania napisów wkl

słych i wypukłych na płaszczy

nie

materiału kamiennego. Faktura powierzchni materiału kamiennego.
Zasady doboru kroju pisma i układu napisu do specyfiki wyrobu. Techniki
r

cznego wykuwania napisu. Techniki maszynowego wykuwania liter.

Napisy piaskowane. Napisy barwne. Napisy pozłacane i posrebrzane.
Trwało

ść

napisów. Metody utrwalania napisów.

wiczenia:

•

Okre

lanie zasad wykonywania napisów.

•

Okre

lanie zasad przenoszenia rysunku liter z projektu na

powierzchni

kamienn

•

Okre

lanie zasad trasowania i wykuwania konturu liter.

•

Okre

lanie zasad barwienia i utrwalania napisów.

•

Okre

lanie zasad wygrotowywania powierzchni tła mi

dzy literami.

19. Zasady monta

u wyrobów kamieniarskich

Techniki monta

u wyrobów. Zasady ł

czenia i spoinowania elementów

kamiennych. Materiały i akcesoria monta

owe. Prace wyko

czeniowe.

Techniki zabezpieczania wyrobów kamieniarskich.

wiczenia:

•

Dobieranie technik ł

czenia elementów wyrobów kamieniarskich.

•

Okre

lanie zasad spoinowania poł

cze

elementów kamiennych.

•

Dobieranie technik zabezpieczania wyrobów kamieniarskich przed

działaniem czynników zewn

trznych.

20. Uszkodzenia materiałów kamiennych
Wewn

trzna budowa ró

nych rodzajów kamienia. Wpływ zjawiska

hydratacji i dehydratacji na struktur

kamienia porowatego. Erozja

i korozja kamienia. Wrosty mineralne dziel

ce struktur

materiału

kamiennego. Wtr

cenia obcego materiału wewn

trz struktury materiału

kamiennego:

kawerny,

buły

krzemienia,

szczotki

kalcytowe.

Przebarwienia masy skalnej. Pierwotne i wtórne uszkodzenia struktury
kamienia. Zasady rozpoznawania uszkodze

struktury kamienia.

Powierzchniowe ubytki materiału kamiennego. Przyczyny osłabienia
zwi

zło

ci materiału kamiennego.

wiczenia:

•

Okre

lanie przyczyn uszkodze

materiału kamiennego.

•

Wyja

nianie zjawiska erozji i korozji jako przyczyny uszkodze

materiałów kamiennych.

•

Okre

lanie

przyczyn

powstawania

wrostów

mineralnych

w materiałach skalnych.

•

Okre

lanie przyczyn przebarwie

masy skalnej.

rodki dydaktyczne

Próbki materiałów sztukatorskich i kamiennych.
Przykłady dokumentacji technicznej, technologicznej i inwentaryzacyjnej.
Przykłady wyrobów sztukatorskich i kamieniarskich.
Modele detali architektonicznych.
Rysunki i fotografie detali architektonicznych.
Przykłady form sztukatorskich.
Narz

dzia i sprz

t do prac sztukatorskich i kamieniarskich.

Aparatura do wykonywania bada

materiałów.

Przyrz

dy kontrolno-pomiarowe.

Normy. Katalogi. Cenniki.
Filmy dydaktyczne do prezentacji prac sztukatorskich i kamieniarskich.
Przezrocza. Foliogramy.
Fotografie, plansze, tablice pogl

dowe.

Prospekty. Katalogi.
Szablony i przeciwszablony.
Kopie rze

Przykłady sztuki u

ytkowej i rzemiosła artystycznego.

Instrukcje obsługi maszyn i urz

dze

Wzorniki liternictwa.
Specjalistyczne programy komputerowe.
Tablice instrukta

owe dotycz

ce udzielania pierwszej pomocy.

Instrukcje dotycz

ce ochrony przeciwpo

arowej.

Instrukcje bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Uwagi o realizacji

Program przedmiotu Technologia sztukatorstwa i kamieniarstwa

obejmuje

tematyk

dotycz

materiałoznawstwa

oraz

metod

i technik wykonywania prac sztukatorskich i kamieniarskich.

Tre

ci programowe powinny by

realizowane w korelacji z tematyk

przedmiotów nauczania: Rysunek i kompozycja, Dokumentacja
techniczna, Zaj

cia praktyczne.

Podczas realizacji programu nale

y zwraca

szczególn

uwag

tre

ci kształcenia sprawiaj

ce uczniom najwi

cej trudno

ci, jak: sposoby

wykonywania

form,

odlewów

sztukatorskich,

stiuków,

techniki

wykonywania napisów, zasady naprawy elementów sztukatorskich,
zasady monta

u wyrobów kamieniarskich, uszkodzenia materiałów

kamiennych.

W procesie realizacji programu wskazane jest stosowanie metod

nauczania:

wykładu

informacyjnego,

pokazu

z wyja

nieniem,

przypadków,

wicze

praktycznych.

Wykonywanie

wicze

zamieszczonych w programie przedmiotu oraz

wicze

opracowanych przez nauczyciela wpływa na kształtowanie

umiej

tno

ci intelektualnych i praktycznych.

wiczenia i inne zadania praktyczne mog

realizowane

w warunkach rzeczywistych lub symulowanych.

W miar

liwo

ci nale

y wykorzystywa

specjalistyczne programy

komputerowe.

Przed przyst

pieniem do wykonywania

wicze

nale

y zapozna

uczniów z zasadami wykonywania prac sztukatorskich i kamieniarskich,
stosowania narz

dzi, obsługi maszyn i urz

dze

oraz z obowi

zuj

cymi

przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy i ochrony przeciwpo

arowej.

Zaj

cia powinny by

organizowane w pracowni technologicznej,

pracowni sztukatorstwa artystycznego oraz pracowni kamieniarstwa
artystycznego, wyposa

onych w niezb

dne materiały, narz

dzia, sprz

rodki dydaktyczne.

Wskazane jest prowadzenie zaj

ęć

w grupie licz

cej do 15 uczniów,

a w miar

potrzeb z podziałem na zespoły 3-5 osobowe.

W trakcie

wicze

uczniowie powinni korzysta

z instrukcji, norm,

katalogów, przewodników.

Wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do miejsc

potencjalnego

zatrudnienia

absolwentów

szkoły

kształc

cej

w zawodzie oraz na targi, wystawy, pokazy, umo

liwiaj

cych poznanie

dawnych i współczesnych trendów w sztukatorstwie i kamieniarstwie
artystycznym.

Proponuje si

nast

puj

cy podział godzin na realizacj

działów

tematycznych:

Lp.

Działy tematyczne

Orientacyjna

liczba godzin

1. Materiały sztukatorskie

2. Technologia prac sztukatorskich

3. Wyroby ci

gnione

4. Modele sztukatorskie

5. Formy sztukatorskie

6. Odlewy sztukatorskie

7. Sztukaterie

8. Polichromie i patyny

9. Stiuki

10. Uszkodzenia sztukaterii

11. Materiały kamienne

12. Zasady transportu, składowania i magazynowania

materiałów kamiennych i wyrobów kamieniarskich

13. Wyroby kamieniarskie

14. Narz

dzia, maszyny i urz

dzenia stosowane

w kamieniarstwie

15. Zasady r

cznej obróbki materiałów kamiennych

i wyrobów kamieniarskich

16. Zasady mechanicznej obróbki materiałów

kamiennych i wyrobów kamieniarskich

17. Technologia prac kamieniarskich

18. Zasady i techniki wykonywania napisów

19. Zasady monta

u wyrobów kamieniarskich

20. Uszkodzenia materiałów kamiennych

Razem

256

Zamieszczony w tabeli orientacyjny podział godzin na realizacj

poszczególnych działów tematycznych dotyczy procesu kształcenia
w czteroletnim technikum dla młodzie

y. Nauczyciel mo

e dokonywa

zmian w zale

ci od aktualnych potrzeb edukacyjnych.

Propozycje

metod

sprawdzania

i oceny

osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno by

dokonywane

zgodnie z przyj

tymi kryteriami.

Kontrola i ocena osi

gni

ęć

edukacyjnych dotyczy przede wszystkim

poziomu

opanowania

przez

uczniów

umiej

tno

okre

lonych

w szczegółowych celach kształcenia.

Ocena intelektualnych i praktycznych umiej

tno

ci uczniów mo

e by

dokonywana za pomoc

−−−−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−−−−

testów osi

gni

ęć

szkolnych z zadaniami otwartymi i zamkni

tymi,

−−−−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

wicze

W trakcie kontroli i oceny osi

gni

ęć

uczniów nale

y zwraca

uwag

zastosowanie opanowanej wiedzy, merytoryczn

jako

ść

wypowiedzi,

posługiwanie si

poprawn

terminologi

W ko

cowej ocenie pracy uczniów nale

y uwzgl

dnia

poziom

wykonania

wicze

oraz wyniki stosowanych sprawdzianów i testów

osi

gni

ęć

szkolnych.

Literatura

Borusiewicz W.: Konserwacja zabytków budownictwa murowanego.
Arkady, Warszawa 1985
Borusiewicz W.: Budownictwo murowane w Polsce. PWN, Warszawa
1985
Hansen A.: Bezpiecze

stwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998

Hermel J.: Tynki szlachetne, stiuki, sztukaterie. Poradnik. Arkady,
Warszawa 1962
Kozłowski S.: Surowce skalne Polski. Wydawnictwa Geologiczne,
Warszawa 1986
Penkala B.: Wła

ciwo

ci techniczne materiałów kamiennych. Arkady,

Warszawa 1961
Szyma

ski E.: Materiałoznawstwo budowlane. WSiP, Warszawa 1992

leszy

ski W.: Konserwacja zabytków sztuki. T. I - II. Arkady, Warszawa

1989

leszy

ski W.: Techniki malarskie. Spoiwa organiczne. Arkady,

Warszawa 1985
Tyrowicz T.: Kamieniarstwo. Obróbka r

czna. Arkady, Warszawa 1956

Tyrowicz T.: Kamieniarstwo. Poradnik. ZIR, Warszawa 1970
Wilcke H., Thunig W.: Kamieniarstwo. WSiP, Warszawa 1997
Wolski Z.: Sztukatorstwo. Technologia. WSiP, Warszawa 1992
Czasopisma specjalistyczne

Wykaz literatury powinien by

aktualizowany w miar

ukazywania si

nowych pozycji wydawniczych.

ZAJ

CIA PRAKTYCZNE

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

posłu

dokumentacj

techniczn

i technologiczn

−−−−

odczyta

oznaczenia

graficzne

stosowane

dokumentacji

technicznej i architektoniczno-budowlanej,

−−−−

odczyta

symbole i oznaczenia wymiarowe w dokumentacji

architektoniczno-budowlanej.

−−−−

skorzysta

z dokumentacji inwentaryzacyjnej w trakcie wykonywania

prac kamieniarskich.

−−−−

okre

zakres prac sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

dobra

materiały i narz

dzia do wykonania okre

lonych prac

sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

wykona

czynno

ci zwi

zane z transportem, składowaniem oraz

magazynowaniem surowców, materiałów, form i wyrobów,

−−−−

zorganizowa

stanowiska prac sztukatorskich i kamieniarskich

zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−−−−

posłu

narz

dziami i sprz

tem stosowanym w sztukatorstwie

i kamieniarstwie,

−−−−

skorzysta

z dokumentacji inwentaryzacyjnej i fotograficznej,

−−−−

zastosowa

techniki pracy z zakresu sztukatorstwa i kamieniarstwa

artystycznego,

−−−−

ustali

proporcje elementów sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

rozwarstwi

bloki skalne na okre

lone formaki,

−−−−

wykona

operacje zwi

zane z r

czn

i mechaniczn

obróbk

wyrobów

sztukatorskich,

materiałów

kamiennych

wyrobów

kamieniarskich,

−−−−

obsłu

sprz

t, maszyny i urz

dzenia,

−−−−

wykona

szablony, przeciwszablony i wzorniki,

−−−−

wykona

wyroby ci

gnione,

−−−−

wykona

modele elementów sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

wykona

formy sztukatorskie,

−−−−

wykona

odlewy z form sztukatorskich,

−−−−

dokona

monta

u sztukaterii,

−−−−

odtworzy

wystrój sztukatorski o warto

ci artystycznej,

−−−−

sporz

dzi

kopie i repliki detali sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

wykona

prace pozłotnicze, patyny i polichromie,

−−−−

wykona

stiuki,

−−−−

rozpozna

rodzaje oraz przyczyny uszkodze

wyrobów,

−−−−

wykona

naprawy sztukaterii, materiałów kamiennych i wyrobów

kamieniarskich,

−−−−

wykona

napisy na materiałach sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

odtworzy

dawne i współczesne wyroby sztukatorskie i kamieniarskie

o warto

ci artystycznej,

−−−−

wykona

prace sztukatorskie i kamieniarskie zgodnie z wymaganiami

technicznymi i procesem technologicznym,

−−−−

oceni

jako

ść

oraz estetyk

wykonania wyrobów,

−−−−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska,

−−−−

udzieli

pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

−−−−

skorzysta

z ró

nych

ródeł informacji oraz z doradztwa

specjalistycznego.

Materiał nauczania

1. Zaj

cia wprowadzaj

Zapoznanie uczniów z organizacj

pracy i regulaminem obowi

zuj

cym

w pracowni sztukatorstwa artystycznego i w pracowni kamieniarstwa
artystycznego.
Zapoznanie

uczniów

materiałami,

narz

dziami,

maszynami,

urz

dzeniami i sprz

tem do prac sztukatorskich i kamieniarskich.

Zapoznanie uczniów z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpo

arowej obowi

zuj

cymi w pracowniach.

Zapoznanie

uczniów

zasadami

organizacji

stanowisk

prac

sztukatorskich i kamieniarskich.
Sporz

dzanie

zestawów

narz

dzi

prac

sztukatorskich

i kamieniarskich.

2. Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa pracy oraz wymaga

ergonomii

Okre

lanie wpływu ergonomii na wydajno

ść

pracy.

Organizowanie stanowisk pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.
Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony przeciwpora

eniowej.

Przestrzeganie przepisów dotycz

cych ochrony

rodowiska.

Dobieranie

rodków ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej

pracy.
Udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym (w warunkach
symulowanych).

3. Wykonywanie wyrobów ci

gnionych

Organizacja stanowisk pracy.
Wykonywanie wzornika listwy dekoracyjnej.
Wykonywanie toru prowadzenia.
Wykonywanie wyrobów ci

gnionych na stole sztukatorskim.

Wykonywanie gipsowej listwy dekoracyjnej w technice profilu
prostoliniowego.
Wykonywanie profili załamuj

cych si

Wykonywanie profili krzywoliniowych i zw

ęż

cych si

Wykonywanie gzymsu z zastosowaniem rdzenia piaskowego.
Wykonywanie brył obrotowych technik

robót ci

gnionych.

gnienie profili na

cianach i stropach.

Wykonywanie czynno

ci zwi

zanych z transportem i magazynowaniem

wyrobów ci

gnionych.

Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska.

Ocena jako

ci wykonania prac.

4. Wykonywanie modeli
Dobieranie narz

dzi i sprz

tu do wykonania modeli.

Modelowanie w glinie i plastelinie.
Wykonywanie modeli z gipsu.
Wykonywanie modeli technik

formowania z narzutu.

Wykonywanie modeli technik

robót ci

gnionych.

Wykonywanie modeli technik

kombinowan

Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska.

Ocena jako

ci wykonania prac.

5. Wykonywanie form sztukatorskich
Wykonywanie formy straconej z modelu glinianego.
Wykonywanie form lustrzanych.
Wykonywanie formy klejowej otwartej z modelu gipsowego.
Wykonywanie formy silikonowej zamkni

tej z płaszczem z modelu

gipsowego.
Wykonywanie formy klinowej zwykłej oraz formy z płaszczem.
Wykonywanie formy z obiektów istniej

cych w technice odcisku w glinie.

Wykonywanie formy klejowej i silikonowej z obiektu istniej

cego.

Wykonywanie

czynno

zwi

zanych

magazynowaniem

form

sztukatorskich.
Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska.

Ocena jako

ci wykonania prac.

6. Wykonywanie odlewów
Wykonywanie odlewów z formy straconej i dociskowej.
Wykonywanie odlewów z formy klejowej i silikonowej.
Wykonywanie odlewu z formy klinowej.
Wykonywanie odlewów gipsowych.
Wykonywanie odlewów ze sztucznego kamienia i betonu.
Wykonywanie odlewów z mas

ywicznych.

Obróbka

odlewów

sztukatorskich:

usuwanie

nadlewów,

retusz,

cyzelowanie.
Wykonywanie czynno

ci zwi

zanych z transportem i magazynowaniem

odlewów sztukatorskich.
Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska.

Ocena jako

ci wykonania prac.

7. Monta

sztukaterii

Wykonywanie sufitów sztukatorskich.
R

czna i mechaniczna obróbka elementów sztukatorskich.

Mocowanie elementów sztukatorskich oraz wzmacnianie poł

cze

czenie kasetonów.

Monta

rozety na suficie.

Monta

profili ci

gnionych na

cianie.

Wykonywanie załamania gzymsu.
R

czne formowanie sztukaterii ze

wie

ych zapraw.

Wykonywanie sztukaterii na

cianach wewn

trznych i zewn

trznych.

Artystyczna obróbka elementów sztukatorskich.
Impregnacja sztukaterii.
Wykonywanie

powłok malarskich.

Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska.

Ocena jako

ci wykonania prac.

8. Wykonywanie polichromii i patyn
Przygotowywanie podło

a do zastosowania technik zdobniczych.

Sporz

dzanie gruntu.

Gruntowanie powierzchni pod polichromie i patyny.
Nanoszenie polichromii i patyn chromatycznych i achromatycznych.
Wykonywanie złoce

technik

na pulmencie.

Wykonywanie złoce

technik

na mixtionie.

Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska.

Ocena jako

ci wykonania prac.

9. Wykonywanie stiuków
Wykonywanie stiuków gipsowych.
Sporz

dzanie barwnych mieszanek gipsowych.

Przygotowywanie ciasta stiukowego.
Wykładanie stiuku w formie gipsowej, silikonowej lub na przygotowanym
podkładzie płaskim.
Obróbka powierzchni stiuku surowego.
Obróbka powierzchni stiuku stwardniałego: szpachlowanie, szlifowanie,
polerowanie, utwardzanie.
Wykonywanie stiuku gipsowego intarsjowanego.
Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska.

Ocena jako

ci wykonania prac.

10. Naprawa uszkodze

sztukaterii

Naprawa powierzchni stiuku: czyszczenie powierzchni, uzupełnianie
ubytków, odnowa naturalnego połysku.
Naprawa sztukaterii: czyszczenie na sucho, czyszczenie na mokro,
odspajanie starych powłok malarskich.
Uzupełnianie uszkodzonych fragmentów sztukaterii.
Wykonywanie kopii detali sztukatorskich na podstawie dokumentacji
rysunkowej i fotograficznej.
Wykonywanie

rekonstrukcji

elementów

detali

sztukatorskich

z zachowaniem stylu architektonicznego i walorów artystycznych.
Zapobieganie powstawaniu wad i uszkodze

wyrobów sztukatorskich.

Stosowanie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy oraz ochrony

rodowiska.

Ocena jako

ci wykonania prac.

11. Transport,

składowanie

magazynowanie

materiałów

kamiennych i wyrobów kamieniarskich

Wykonywanie

czynno

zwi

zanych

transportem

poziomym

i pionowym materiałów kamiennych.
Przygotowywanie powierzchni magazynowej do składowania materiałów
kamiennych.
Przygotowywanie powierzchni magazynowej do przechowywania
materiałów kamiennych i wyrobów kamieniarskich.
Obsługa urz

dze

i sprz

tu do transportu materiałów kamiennych

i wyrobów kamieniarskich.

12. Sporz

dzanie szablonów i przeciwszablonów

Dobieranie materiałów, narz

dzi i sprz

tu do wykonania szablonów

i przeciwszablonów.
Przenoszenie rysunku szablonu na materiał trwały.
Wyznaczanie punktów załama

profilu szablonu.

Trasowanie linii profilowej szablonu.
Wycinanie szablonu i przeciwszablonu.
Obróbka kraw

dzi profilowej szablonu i przeciwszablonu.

13. Dobieranie materiałów kamiennych do wykonania okre

lonych

wyrobów

Dobieranie materiałów skalnych i półfabrykatów kamiennych do
wykonania okre

lonych prac kamieniarskich.

Dobieranie rodzaju, gatunku i twardo

ci materiałów kamiennych do

wykonania okre

lonych zada

Dobieranie materiałów pomocniczych do realizacji prac kamieniarskich.

14. Obsługa sprz

tu, maszyn i urz

dze

Posługiwanie si

instrukcjami obsługi maszyn i urz

dze

Ocenianie stanu technicznego narz

dzi, sprz

tu i urz

dze

Obsługa sprz

tu, maszyn i urz

dze

z nap

dem elektrycznym

i pneumatycznym.
Konserwacja narz

dzi, sprz

tu i urz

dze

15. Obróbka

czna

materiałów

kamiennych

wyrobów

kamieniarskich

Organizacja stanowisk pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.
Wyposa

anie stanowisk pracy w materiały, narz

dzia i sprz

Organizacja stanowisk r

cznej obróbki materiałów kamiennych.

Posługiwanie si

przyrz

dami pomiarowymi i traserskimi.

Posługiwanie si

narz

dziami do obróbki r

cznej.

Wykonywanie otworów przelotowych i nieprzelotowych w materiale
kamiennym.
Stosowanie technik obróbki materiałów kamiennych i wyrobów
kamieniarskich.
Wyznaczanie linii prostych i płaszczyzn na elementach kamiennych.
Wyrównywanie powierzchni kamieni twardych i mi

kkich.

Wyprowadzanie płaszczyzn obłych za pomoc

dłut i

ciernic.

Obróbka r

czna powierzchni stykowych.

Wykonywanie elementów łukowych.
Wykonywanie profili.
Wykonywanie reliefu wkl

słego i wypukłego.

Wykonywanie płaskorze

by i rze

by w kamieniu twardym i mi

kkim.

16. Obróbka mechaniczna materiałów kamiennych i wyrobów

kamieniarskich

Organizacja stanowisk pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.
Wyposa

anie stanowisk pracy w narz

dzia, elektronarz

dzia, przyrz

dy,

materiały i sprz

Organizacja stanowisk mechanicznej obróbki materiałów kamiennych.
Posługiwanie si

przyrz

dami pomiarowymi i traserskimi.

Obróbka materiału kamiennego z zastosowaniem elektronarz

dzi

i narz

dzi pneumatycznych.

Stosowanie technik mechanicznej obróbki materiałów kamiennych
i wyrobów kamieniarskich.
Wyznaczanie linii prostych, płaszczyzn i k

tów na elementach

kamiennych.
Obróbka prostych, wkl

słych i wypukłych płaszczyzn kamiennych.

Wykonywanie elementów łukowych.
Wykonywanie profili przelotowych, dobitych i zagierowanych.

17. Wykonywanie modeli i replik wyrobów kamieniarskich
Wykonanie modeli w glinie.

ganie odcisków z wyrobów kamieniarskich.

Wykonywanie odlewów gipsowych.
Dobieranie

bloku

kamiennego

wykonania

repliki

wyrobu

artystycznego.
Wyznaczanie punktów głównych i pomocniczych na modelu gipsowym.
Przenoszenie punktów z modelu na blok kamienny.
Artystyczne opracowanie powierzchni repliki wyrobu.
Wykonywanie detali architektonicznych.
Nacinanie szlaków kierunkowych na kamieniu.
Wykuwanie nadkładu z powierzchni obrabianego materiału kamiennego.

18. Wykonywanie napisów na materiale kamiennym
Dobieranie materiałów, narz

dzi i sprz

tu do wykonania napisów.

Przygotowywanie

powierzchni

kamienia

wykonania

napisu.

Przenoszenie tre

ci napisu na przygotowan

powierzchni

kamienn

Wykonywanie napisów technik

reliefu wkl

słego i wypukłego.

Fakturowanie powierzchni materiału kamiennego.
Cyzelowanie liter.
Barwienie, złocenie i srebrzenie napisów.

19. Naprawa materiałów kamiennych i wyrobów kamieniarskich
Szpachlowanie rys na powierzchni obrobionego materiału kamiennego.
Sklejanie p

kni

ęć

bloku kamiennego.

Wypełnianie przypowierzchniowych p

kni

ęć

materiału kamiennego.

Usuwanie gniazd rakowych metod

wykuwania i grotowania.

Wypełnianie ubytków kamienia.
Wycinanie, grotowanie i czopowanie otworów.

rodki dydaktyczne

Surowce, materiały, półfabrykaty.
Próbki surowców, materiałów i elementów prefabrykowanych.
Materiały pomocnicze.
Materiały i przybory do stosowania technik zdobniczych.
Podstawowe narz

dzia

lusarskie i ciesielskie.

Modele do zdejmowania form.
Formy do odlewów.
Narz

dzia i sprz

t do obróbki elementów sztukatorskich i kamieniarskich.

Stoły sztukatorskie. Stoły do robót ci

gnionych.

Stoły, stołki, koziołki kamieniarskie.
Kawalety rze

biarskie.

Stoliki

i szafki narz

dziowe.

Wyroby sztukatorskie i kamieniarskie.
Receptury sporz

dzania zapraw, smarówek, impregnatów.

Instrukcje obsługi maszyn i urz

dze

Fotografie, ilustracje, rysunki, plansze tematyczne.
Filmy dydaktyczne z zakresu prac sztukatorskich i kamieniarskich.
Regulaminy pracy.
Katalogi,

prospekty

materiałów

oraz

wyrobów

sztukatorskich

i kamieniarskich.
Wzorniki liternictwa.
Dokumentacja techniczna i technologiczna.
Przykłady

dokumentacji

inwentaryzacyjnej

detali

dekoracji

architektonicznych.
Dokumentacja fotograficzna.
Zestawy szablonów i przeciwszablonów.
Modele sztuki u

ytkowej, rzemiosła artystycznego, płaskorze

i rze

by.

Stanowisko warsztatu

lusarskiego.

Elektronarz

dzia. Narz

dzia pneumatyczne.

rodki transportu poziomego i pionowego.

Rusztowania murarskie.
Przyrz

dy kontrolno-pomiarowe.

Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

i przeciwpora

eniowej.

Przepisy dotycz

ce ochrony

rodowiska.

Uwagi o realizacji

Celem realizacji programu przedmiotu Zaj

cia praktyczne jest

poznanie przez uczniów ró

nych form pracy oraz opanowanie

umiej

tno

ci niezb

dnych do wykonywania zawodu.

Zaj

cia powinny by

organizowane w pracowni sztukatorstwa

artystycznego,

pracowni

kamieniarstwa

artystycznego,

Centrach

Kształcenia Praktycznego, Centrach Kształcenia Ustawicznego oraz
przedsi

biorstwach

produkcyjno-usługowych

odpowiednio

wyposa

onych stanowiskach pracy.

Program zaj

ęć

praktycznych powinien by

realizowany w korelacji

z tematyk

przedmiotu Technologia sztukatorstwa i kamieniarstwa.

Uczniowie powinni pracowa

w grupie 15-osobowej, a w miar

potrzeb

z podziałem na mniejsze zespoły.

W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie metod:

pokazu z wyja

nieniem, pokazu z instrukta

em,

wicze

praktycznych.

Pierwsze zaj

cia w ka

dym roku nauki nale

y przeznaczy

omówienie regulaminu obowi

zuj

cego w pracowniach, przepisów

bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej

i przeciwpora

eniowej. Uczniowie powinni opanowa

sposoby udzielania

pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.

Przed przyst

pieniem do realizacji zada

praktycznych konieczne

jest zapoznanie uczniów z regulaminem pracowni, przepisami
obowi

zuj

cymi

poszczególnych

stanowiskach

pracy

oraz

wiadomienie

uczniom

potencjalnych

zagro

zwi

zanych

z wykonywan

prac

. Niezb

dne jest równie

zapoznanie uczniów ze

sposobem posługiwania przyrz

dami i narz

dziami oraz z zasadami

obsługi maszyn i urz

dze

Wykonywanie przez uczniów zada

praktycznych powinno by

poprzedzone pokazem wykonania poszczególnych operacji oraz
obja

nieniem sposobu ich wykonania. Szczególn

uwag

nale

zwraca

na organizacj

stanowiska pracy, dobór oraz posługiwanie si

narz

dziami, wykonanie pracy zgodnie z dokumentacj

techniczn

i technologiczn

, przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

Stanowiska prac sztukatorskich i kamieniarskich powinny by

wyposa

one w materiały, narz

dzia, sprz

t i

rodki dydaktyczne.

Uczniowie powinni korzysta

z ró

nych

ródeł informacji, jak: normy,

instrukcje, poradniki, dokumentacja techniczna i technologiczna.

Szczególn

uwag

nale

y zwraca

na u

ytkowanie specjalistycznych

maszyn i narz

dzi oraz kształtowanie umiej

tno

ci wykorzystywania

zdobytej wiedzy w sytuacjach typowych i problemowych.

W trakcie zaj

ęć

praktycznych nale

y kształtowa

takie postawy

uczniów,

jak:

odpowiedzialno

ść

wyniki

swojej

pracy

i współpracowników, przestrzeganie dyscypliny i porz

dku w miejscu

pracy, racjonalne gospodarowanie materiałami i energi

, poszanowanie

powierzonego mienia.

Proponuje si

nast

puj

cy podział godzin na realizacj

działów

tematycznych:

Lp.

Działy tematyczne

Orientacyjna

liczba godzin

1. Zaj

cia wprowadzaj

2. Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa pracy

oraz wymaga

ergonomii

3. Wykonywanie wyrobów ci

gnionych

4. Wykonywanie modeli

5. Wykonywanie form sztukatorskich

6. Wykonywanie odlewów

7. Monta

sztukaterii

8. Wykonywanie polichromii i patyn

9. Wykonywanie stiuków

10. Naprawa uszkodze

sztukaterii

11. Transport, składowanie i magazynowanie

materiałów kamiennych i wyrobów kamieniarskich

12. Sporz

dzanie szablonów i przeciwszablonów

13. Dobieranie materiałów kamiennych do wykonania

okre

lonych wyrobów

14. Obsługa sprz

tu, maszyn i urz

dze

15. Obróbka r

czna materiałów kamiennych i wyrobów

kamieniarskich

16. Obróbka mechaniczna materiałów kamiennych

i wyrobów kamieniarskich

17. Wykonywanie modeli i replik wyrobów

kamieniarskich

18. Wykonywanie napisów na materiale kamiennym

19. Naprawa materiałów kamiennych i wyrobów

kamieniarskich

Razem

580

Zamieszczony w tabeli orientacyjny podział godzin na realizacj

poszczególnych działów tematycznych dotyczy procesu kształcenia
w czteroletnim technikum dla młodzie

y. Nauczyciel mo

e dokonywa

zmian w zale

ci od aktualnych potrzeb edukacyjnych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

zgodnie z przyj

tymi kryteriami.

Kontrola i ocena osi

gni

ęć

edukacyjnych powinna dotyczy

przede

wszystkim poziomu opanowania przez uczniów umiej

tno

ci okre

lonych

w szczegółowych celach kształcenia.
Ocena osi

gni

ęć

uczniów mo

e by

dokonywana za pomoc

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

−

sprawdzianów

praktycznych

z zadaniami

typu

próba

pracy

zaopatrzonymi w kryteria oceny i schemat punktowania.

Przed przyst

pieniem do realizacji zada

praktycznych nale

y dokona

oceny poziomu wiedzy i umiej

tno

ci uczniów, niezb

dnych do ich

wykonania.
W trakcie oceniania umiej

tno

ci uczniów nale

y zwraca

uwag

na:

−

organizacj

stanowiska pracy, rozmieszczenie materiałów, narz

dzi

i sprz

tu,

−

dobór

rodków ochrony indywidualnej,

−

posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

i technologiczn

−

dobór materiałów, narz

dzi, urz

dze

i aparatury pomiarowej,

−

posługiwanie si

instrukcjami,

−

ocen

stanu technicznego narz

dzi,

−

posługiwanie si

narz

dziami i sprz

tem,

−

obsług

maszyn i urz

dze

−

przestrzeganie kolejno

ci wykonania zada

−

zachowanie porz

dku na stanowisku pracy,

−

konserwacj

oraz zabezpieczanie narz

dzi i sprz

tu,

−

jako

ść

wykonania pracy,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

edukacyjnych powinno odbywa

w trakcie i na zako

czenie realizacji programu przedmiotu.

W ko

cowej ocenie pracy uczniów nale

y uwzgl

dnia

jako

ść

wykonania zada

oraz wyniki stosowanych sprawdzianów praktycznych.

ZYK OBCY ZAWODOWY

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

skorzysta

ze specjalistycznych słowników obcoj

zycznych,

−−−−

posłu

podstawow

terminologi

dotycz

sztukatorstwa

i kamieniarstwa artystycznego,

−−−−

udzieli

informacji dotycz

cych rodzaju działalno

ci przedsi

biorstwa,

−−−−

skorzysta

z obcoj

zycznej dokumentacji technicznej,

−−−−

posłu

obcoj

zyczn

instrukcj

obsługi maszyn i urz

dze

−−−−

skorzysta

z norm, katalogów i poradników opracowanych w j

zyku

obcym,

−−−−

zredagowa

podstawowe rodzaje pism dotycz

cych działalno

zawodowej,

−−−−

przetłumaczy

krótki obcoj

zyczny tekst o tematyce specjalistycznej,

−−−−

sporz

dzi

zapotrzebowanie na materiały, narz

dzia i sprz

−−−−

przygotowa

dokumentacj

zwi

zan

z podejmowaniem pracy,

−−−−

przetłumaczy

tekst pisma słu

bowego, zarz

dzenia, komunikatu,

−−−−

posłu

instrukcjami i specjalistycznym oprogramowaniem

komputerowym,

−−−−

skorzysta

z obcoj

zycznych

ródeł informacji o zawodzie.

Materiał nauczania

Zasady korzystania ze słowników obcoj

zycznych.

Specjalistyczna terminologia z zakresu sztukatorstwa i kamieniarstwa
artystycznego.
Charakterystyka

działalno

przedsi

biorstwa

sztukatorskiego

i kamieniarskiego.
Terminologia

dotycz

wytwórczej

usługowej

działalno

przedsi

biorstwa, zada

i procesów pracy.

Zasady korzystania z dokumentacji technicznej.
Skróty i oznaczenia stosowane w dokumentacji technicznej.
Zasady sporz

dzania i prowadzenia korespondencji w sprawach

zawodowych.
Zasady prowadzenia rozmowy bezpo

redniej i telefonicznej.

Zasady wydawania i potwierdzania zlece

oraz przyjmowania zamówie

Zasady porozumiewania si

ze współpracownikami i kontrahentami.

Dokumentacja zwi

zana z podejmowaniem pracy i prowadzeniem

działalno

ci gospodarczej.

wiczenia:

•

Odczytywanie obcoj

zycznej dokumentacji technicznej.

•

Tłumaczenie podstawowych elementów dokumentacji technicznej.

•

Sporz

dzanie zapotrzebowania na surowce, materiały i sprz

•

Tłumaczenie krótkiego tekstu specjalistycznego.

•

Tłumaczenie podstawowych elementów instrukcji i dokumentacji

technicznej z j

zyka obcego na j

zyk polski.

•

Tłumaczenie terminów i zwrotów stosowanych w instrukcjach obsługi

maszyn i urz

dze

•

Tłumaczenie terminów i zwrotów dotycz

cych specjalistycznego

oprogramowania komputerowego.

•

Wyszukiwanie oraz pozyskiwanie informacji o zawodzie.

rodki dydaktyczne

Programy komputerowe.
Przykłady obcoj

zycznej dokumentacji technicznej.

Normy, katalogi.
Przykłady obcoj

zycznych instrukcji obsługi maszyn i urz

dze

Obcoj

zyczne instrukcje obsługi programów komputerowych.

Nagrania przykładowych tekstów specjalistycznych.
Filmy dydaktyczne w wersji obcoj

zycznej.

Prezentacje multimedialne.

Uwagi o realizacji

Celem realizacji programu przedmiotu jest opanowanie przez

uczniów umiej

tno

ci posługiwania si

zykiem obcym na poziomie

wspomagaj

cym wykonywanie zada

zawodowych.

Wskazane jest,

eby j

zykiem obcym zawodowym był j

zyk niemiecki

lub angielski. Decyzj

w tej sprawie podejmuje szkoła kształc

w zawodzie.

Program przedmiotu powinien by

realizowany w pracowni j

zyka

obcego w grupie licz

cej do 15 uczniów, a w miar

potrzeb z podziałem

na zespoły 3-5 osobowe.

Pracownia j

zyka obcego powinna by

wyposa

ona w niezb

dne

rodki dydaktyczne. Uczniowie powinni korzysta

z obcoj

zycznych

ródeł informacji, jak: normy, instrukcje, poradniki, dokumentacja

techniczna, czasopisma specjalistyczne, Internet.

Przed przyst

pieniem do realizacji programu nale

y przeprowadzi

test kompetencji j

zykowych do oceny poziomu umiej

tno

ci uczniów.

Szczególn

uwag

nale

y zwraca

na opanowanie podstawowych

umiej

tno

ci porozumiewania si

w j

zyku obcym oraz korzystania

z obcoj

zycznych

ródeł informacji o zawodzie.

Wykonywanie

wicze

zamieszczonych w programie oraz

wicze

opracowanych przez nauczyciela wpływa na efektywn

realizacj

celów

kształcenia.

Wskazane jest stosowanie metod nauczania: dyskusji dydaktycznej,

inscenizacji, gier dydaktycznych,

wicze

praktycznych.

Terminy i zwroty obcoj

zyczne dotycz

ce procesu pracy powinny by

opanowane przez uczniów w stopniu umo

liwiaj

cym ich zastosowanie

we wła

ciwym kontek

cie.

Szczególn

uwag

nale

y zwraca

na precyzyjne tłumaczenie

istotnych elementów dokumentacji technicznej, odczytywanie oraz
tłumaczenie skrótów i oznacze

. Pozwoli to na unikni

cie problemów

i nieporozumie

w trakcie realizacji zada

zawodowych.

Bardzo wa

ne jest wdra

anie uczniów do systematycznego

korzystania ze słowników, encyklopedii, leksykonów i innych
obcoj

zycznych materiałów

ródłowych.

Program powinien by

realizowany w ko

cowym etapie kształcenia

w zawodzie w korelacji z tematyk

innych przedmiotów.

Opanowanie podstawowych umiej

tno

ci z zakresu j

zyka obcego

zawodowego ułatwi absolwentom szkoły wej

cie na polski i zagraniczny

rynek pracy.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Ocena poziomu j

zykowych kompetencji uczniów powinna by

dokonywana na pocz

tku realizacji programu przedmiotu, zgodnie

z przyj

tymi kryteriami.

Podstawowym kryterium oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych jest poziom

opanowania umiej

tno

ci okre

lonych w szczegółowych celach

kształcenia.

Kontrola i ocena osi

gni

ęć

uczniów mo

e by

dokonywana za

pomoc

−−−−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−−−−

testów osi

gni

ęć

szkolnych z zadaniami otwartymi i zamkni

tymi,

dotycz

cymi mi

dzy innymi tłumaczenia terminów i zwrotów

obcoj

zycznych oraz krótkich tekstów specjalistycznych,

−−−−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

wicze

Zadania sprawdzaj

ce powinny by

ukierunkowane na rozumienie

przeczytanego lub wysłuchanego tekstu oraz praktyczne zastosowanie
terminów i zwrotów obcoj

zycznych.

W trakcie oceniania pracy uczniów nale

y zwraca

uwag

na:

−−−−

sporz

dzanie ró

nego rodzaju pism dotycz

cych realizowanych

zada

oraz działalno

ci zawodowej,

−−−−

tłumaczenie krótkiego obcoj

zycznego tekstu,

−−−−

korzystanie z obcoj

zycznej dokumentacji technicznej,

−−−−

korzystanie ze słowników, leksykonów i materiałów pomocniczych,

−−−−

posługiwanie si

poprawn

terminologi

Wskazane jest systematyczne prowadzenie kontroli i oceny post

pów

uczniów. Umo

liwia to korygowanie stosowanych metod nauczania oraz

organizacyjnych form pracy uczniów.

W ko

cowej ocenie pracy uczniów nale

y bra

pod uwag

umiej

tno

ść

porozumiewania si

w j

zyku obcym oraz wyniki

stosowanych sprawdzianów i testów osi

gni

ęć

Literatura

Bartków K., Białek A., Sasowska M.: Współczesne rozmówki. J

zyk

niemiecki. Langenscheid, Warszawa 2008
Dreger H., Dreger P.: Du

y słownik finansowo-handlowy niemiecko-

polski i polsko-niemiecki. Poltext, Warszawa 2007
Jastrz

bska-Oko

I.: Polsko-angielski słownik tematyczny. Harald G.,

Warszawa 1997
Kienzler i.: Wzory pism, umów i innych dokumentów w j

zyku polskim,

angielskim i niemieckim. ODDK, Gda

sk 2005

Komorowska H.: Metodyka nauczania j

zyków obcych. Fraszka

Edukacyjna, Warszawa 2002
Linde-Usiekniewicz J.(red.): Wielki słownik angielsko-polski. PWN,
Warszawa 2004
Markiewicz A., Półtora G., Ra

ny O.: Słownik angielsko-polski, polsko-

angielski. Wydawnictwo GREG, Kraków 2008
Pawelec R., Oljasz T.: Jak pisa

. Wzory pism w j

zyku polskim

i niemieckim. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 2005
Schwarz C.M., Seaton M.A., Fisiak J.: Praktyczny słownik angielsko-
polski i polsko-angielski. PWN, Warszawa 2007
Staniszewska-Kowalik D.: Angielsko-polski słownik tematyczny. PWN,
Warszawa 1995
Tittenbrun M.: Du

y słownik angielsko-polski i polsko-angielski. Kastor,

Warszawa 2001
Wiktorowicz J., Fr

czek A.(red.): Wielki słownik niemiecko-polski. PWN,

Warszawa 2008
Czasopisma specjalistyczne

Wykaz literatury powinien by

aktualizowany w miar

ukazywania si

nowych pozycji wydawniczych.

DZIAŁALNO

ŚĆ

SZTUKATORSKA I KAMIENIARSKA

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

wyja

mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej,

−−−−

rozró

organizacyjno-prawne formy przedsi

biorstw produkcyjnych

i usługowych,

−−−−

rozpozna

potrzeby rynku na wyroby oraz usługi sztukatorskie

i kamieniarskie,

−−−−

sporz

dzi

dokumenty niezb

dne do podejmowania i prowadzenia

działalno

ci gospodarczej,

−−−−

sporz

dzi

bud

et i zaplanowa

rozwój przedsi

biorstwa,

−−−−

opracowa

plan marketingowy przedsi

biorstwa,

−−−−

sporz

dzi

zapotrzebowanie na materiały, narz

dzia i sprz

−−−−

sporz

dzi

oferty dotycz

ce sprzeda

y wyrobów i usług,

−−−−

zastosowa

zasady współpracy z kontrahentami i dostawcami,

−−−−

zastosowa

zasady współpracy ze specjalistami z dziedzin

pokrewnych,

−−−−

skorzysta

z Kodeksu pracy,

−−−−

zastosowa

przepisy prawa dotycz

ce działalno

ci zawodowej,

−−−−

podj

ąć

działania zwi

zane z poszukiwaniem pracy,

−−−−

sporz

dzi

dokumenty zwi

zane z zatrudnieniem,

−−−−

porozumie

z uczestnikami procesu pracy,

−−−−

przeprowadzi

negocjacje,

−−−−

podj

ąć

decyzje dotycz

ce wykonania zada

zawodowych,

−−−−

zastosowa

zasady etyki zawodowej,

−−−−

zorganizowa

stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−−−−

sporz

dzi

kalkulacj

kosztów prac sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

sporz

dzi

kosztorysy wykonania prac oraz

wiadczenia usług,

−−−−

zastosowa

obowi

zuj

ce przepisy i normy,

−−−−

posłu

specjalistycznym oprogramowaniem komputerowym,

−−−−

wykona

prac

zgodnie z przepisami bezpiecze

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska,

−−−−

udzieli

pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,

−−−−

skorzysta

z ró

nych

ródeł informacji oraz z doradztwa

specjalistycznego.

Materiał nauczania

1. Podstawy gospodarki rynkowej
Czynniki wytwórcze: ziemia, praca, kapitał, przedsi

biorczo

ść

, usługi,

towar, koszty, popyt, poda

, cena. Istota gospodarki rynkowej. Rynek,

charakterystyka i klasyfikacja. Rodzaje rynków. Mechanizmy rynkowe.
Uczestnicy procesów rynkowych i zale

ci mi

dzy nimi.

wiczenia:

•

Badanie rynku wyrobów i usług sztukatorskich.

•

Analiza poda

y i popytu na wyroby oraz usługi kamieniarskie.

2. Rynek pracy
Popyt i poda

na rynku pracy. Bezrobocie, jego przyczyny i skutki.

Działania zwi

zane z poszukiwaniem pracy. Agencje i instytucje

rednictwa pracy. Prawa i obowi

zki pracownika i pracodawcy.

Zasady przyjmowania i zwalniania pracowników. Dokumentacja pracy.
Sposoby wynagradzania za prac

. Ergonomia.

wiczenia:

•

Prowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej w warunkach symulowanych.

•

Sporz

dzanie umowy o prac

, umowy o dzieło, umowy zlecenia.

•

Analiza praw i obowi

zków pracownika i pracodawcy na podstawie

Kodeksu pracy.

•

Okre

lanie przyczyn i skutków bezrobocia w regionie.

•

Wyszukiwanie i analiza informacji dotycz

cych miejsc pracy na

podstawie ofert zamieszczanych w ró

nych

rodkach przekazu.

3. Podstawy działalno

ci gospodarczej

Podmiot gospodarczy. Osoba fizyczna. Osoba prawna. Działalno

ść

gospodarcza. Klasyfikacja podmiotów gospodarczych według kryterium
własno

ci,

rodzaju

działalno

ci,

form

organizacyjno-prawnych.

Charakterystyka podmiotów gospodarczych. Metody badania rynku
pracy.

wiczenia:

•

Klasyfikowanie podmiotów gospodarczych według formy własno

oraz formy organizacyjno-prawnej.

•

Klasyfikowanie

podmiotów

gospodarczych

według

rodzaju

prowadzonej działalno

ci.

4. Planowanie działalno

ci gospodarczej

Etapy zakładania przedsi

biorstwa. Dokumentacja niezb

dna do

zało

enia i prowadzenia przedsi

biorstwa. Procedury zwi

zane

z uruchamianiem działalno

ci gospodarczej. Struktura biznesplanu.

Zasady sporz

dzania biznesplanu. Podatki. Formy opodatkowania.

Ubezpieczenia. Inne opłaty ponoszone przez przedsi

biorstwo. Potrzeby

finansowe przedsi

biorstwa.

ródła finansowania. Zasady zarz

dzania.

wiczenia:

•

Okre

lanie zalet i wad prowadzenia działalno

ci gospodarczej.

•

Sporz

dzanie biznesplanu.

•

Analiza aktów prawnych dotycz

cych podejmowania i prowadzenia

działalno

ci gospodarczej.

•

Analiza i porównywanie form opodatkowania.

•

Obliczanie podatków oraz wypełnianie dokumentów podatkowych.

5. Przedsi

biorstwo sztukatorskie i kamieniarskie

Przedsi

biorstwo jako uczestnik procesu gospodarczego. Cele i funkcje

przedsi

biorstwa. Zakres działalno

ci przedsi

biorstwa sztukatorskiego

i kamieniarskiego. Podstawy prawne ochrony zabytków architektury.
Instytucje wspomagaj

ce i uzupełniaj

ce działalno

ść

przedsi

biorstwa.

Działalno

ść

produkcyjna,

usługowa

handlowa.

Maj

tek

przedsi

biorstwa, kapitał, kredyty. Wynik finansowy.

wiczenia:

•

Okre

lanie

zakresu

działalno

instytucji

wspomagaj

cych

i uzupełniaj

cych działalno

ść

wytwórcz

i usługow

•

Okre

lanie struktury oraz zakresu działalno

ci przedsi

biorstwa.

•

Rozpoznawanie zapotrzebowania na wyroby oraz usługi sztukatorskie

i kamieniarskie.

6. Organizacja i zarz

dzanie przedsi

biorstwem

Struktura organizacyjna przedsi

biorstwa. Zasady i formy organizacji

pracy. Organizacja stanowisk pracy. Ergonomia pracy. Gospodarka
magazynowa materiałami i wyrobami sztukatorskimi i kamieniarskimi.
Style kierowania. Polityka personalna przedsi

biorstwa. Umowy o prac

Systemy wynagrodze

. Stosunki społeczne w przedsi

biorstwie.

Konflikty i sposoby ich rozwi

zywania. Style i techniki negocjacji. Etyka

zawodowa. Bezpiecze

stwo i higiena pracy.

wiczenia:

•

Planowanie organizacji i wyposa

enia stanowisk pracy zgodnie

z wymaganiami ergonomii.

•

Analiza

personalnej

polityki

przedsi

biorstwa

podstawie

wybranego przykładu.

•

Obliczanie

wynagrodzenia

pracowników

wykorzystaniem

programów komputerowych.

•

Okre

lanie zasad organizacji pracy.

7. Zasady kosztorysowania i normowania
Kosztorys w procesie inwestycyjnym. Rodzaje kosztorysów. Zasady
normowania w sztukatorstwie i kamieniarstwie. Normy i normatywy.
Zasady normowania pracy i zu

ycia materiałów. Zasady i tryb udzielania

zamówie

publicznych.

Procedury

przetargowe.

Zamówienia

niepubliczne.

wiczenia:

•

Obliczanie norm zu

ycia materiałów potrzebnych do wykonania

okre

lonego wyrobu sztukatorskiego.

•

Okre

lanie procedur post

powania stosowanych w przetargu

nieograniczonym i ograniczonym.

•

Sporz

dzanie oferty przetargowej na wykonanie prac sztukatorskich

i kamieniarskich.

8. Zasady sporz

dzania kosztorysów

Rodzaje kosztów. Kalkulacja szczegółowa. Kalkulacja uproszczona.
Kalkulacja składników ceny kosztorysowej. Katalogi i informatory
kosztorysowe. Podstawy sporz

dzania kosztorysów. Elementy, forma

tre

ść

kosztorysu.

Zastosowanie

technik

komputerowych

w kosztorysowaniu.

wiczenia:

•

Okre

lanie zasad sporz

dzania kosztorysów.

•

Analiza przykładowych kosztorysów ofertowych.

•

Porównywanie kosztorysów stosowanych w sztukatorstwie

i kamieniarstwie.

•

Sporz

dzanie uproszczonego kosztorysu z wykorzystaniem programu

komputerowego.

9. Zasady sporz

dzania i zawierania umów

Ogólne warunki zawierania umów o wykonanie prac sztukatorskich
i kamieniarskich. Szczegółowe warunki umów. Wynagrodzenia. Zasady
rozlicze

. Tryb zawierania umów. Tre

ść

umów z uwzgl

dnieniem

kosztorysu prac sztukatorskich i kamieniarskich.

wiczenia:

•

Sporz

dzanie projektu umowy o wykonanie okre

lonej dekoracji

sztukatorskiej.

•

Analiza

tre

umów

wykonanie

okre

lonych

wyrobów

kamieniarskich.

•

Wycenianie prac sztukatorskich i kamieniarskich.

10. Rachunkowo

ść

w przedsi

biorstwie

Podstawowe terminy: wpłaty, wypłaty, przepływy pieni

ęż

ne, wydatki,

koszty, przychody, zysk. Maj

tek przedsi

biorstwa.

ródła pochodzenia

maj

tku. Bilans maj

tkowy. Inwentaryzacja. Amortyzacja. Koszty.

Klasyfikacja kosztów. Kalkulacja kosztów. Cena sprzeda

y, elementy

składowe. Wynik finansowy.

wiczenia:

•

Porównywanie

wydatków

kosztów

ponoszonych

przez

przedsi

biorstwo.

•

Obliczanie amortyzacji

rodków trwałych.

•

Sporz

dzanie ewidencji przychodów i rozchodów.

•

Sporz

dzanie uproszczonej kalkulacji kosztów przedsi

biorstwa.

11. Marketing wyrobów i usług
Istota marketingu. Podstawowe funkcje marketingu. Marketing mix: cena,
produkt, promocja, dystrybucja. Informacja marketingowa. Zasady
pozyskiwania

informacji.

Strategie

marketingowe.

Planowanie

marketingu.

Badania

marketingowe.

Rynek

wyrobów

usług

sztukatorskich i kamieniarskich. Popyt na wyroby i usługi. Reklama. Cele
i rodzaje reklamy.

wiczenia:

•

Analiza popytu i poda

y na wyroby oraz usługi sztukatorskie

i kamieniarskie.

•

Projektowanie reklamy wyrobów sztukatorskich i kamieniarskich.

•

Sporz

dzanie planu marketingowego.

•

Projektowanie programu promocji wyrobów i usług.

rodki dydaktyczne

Foliogramy. Plansze. Przezrocza.
Prezentacje multimedialne.
Przykładowe dokumentacje kosztorysowe w formie wydruków i na
no

nikach elektronicznych.

Akty prawne.
Przepisy i rozporz

dzenia dotycz

ce kosztorysowania.

Katalogi Nakładów Rzeczowych.
Cenniki materiałów.
Katalogi norm zu

ycia materiałów.

Wzory formularzy umów i zlece

Kodeks pracy.
Kodeks cywilny.
Kodeks post

powania administracyjnego.

Kodeks spółek handlowych.
Ustawy o rzemio

le.

Ustawy o działalno

ci gospodarczej.

Przykłady biznesplanu.
Zestawy norm.
Przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy.

Prawo zamówie

publicznych.

Specjalistyczne programy komputerowe.

Uwagi o realizacji

Celem realizacji programu przedmiotu Działalno

ść

sztukatorska

i kamieniarska jest kształtowanie umiej

tno

ci niezb

dnych do

podejmowania i prowadzenia działalno

ci gospodarczej. Tre

programowe przedmiotu powinny by

realizowane w korelacji

z programami przedmiotów: Dokumentacja techniczna, Technologia
sztukatorstwa i kamieniarstwa, Podstawy przedsi

biorczo

ci.

W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie metod

nauczania: pogadanki, wykładu informacyjnego, dyskusji, pokazu
z wyja

nieniem, pracy z tekstem, projektów.

Program przedmiotu powinien by

realizowany w pracowni

technologicznej

pracowni

komputerowej,

wyposa

onych

w niezb

dne materiały i

rodki dydaktyczne. Zaj

cia powinny by

organizowane w grupie licz

cej do 15 uczniów.

W procesie nauczania-uczenia si

nale

y kształtowa

umiej

tno

analizy i syntezy, niezb

dne do podejmowania samodzielnych decyzji.

W trakcie realizacji programu uczniowie powinni pozna

zasady

funkcjonowania gospodarki rynkowej oraz warunki podejmowania
i prowadzenia działalno

ci gospodarczej.

Niezb

dne

jest

opanowanie

przez

uczniów

podstawowych

umiej

tno

ci dotycz

cych rachunkowo

ci, marketingu, organizacji

i zarz

dzania, zapisów ksi

gowych, rozlicze

z pracownikami

i instytucjami, sporz

dzania kosztorysów, ofert przetargowych, umów

o prac

, umów o usługi sztukatorskie i kamieniarskie.

W trakcie realizacji programu szczególn

uwag

nale

y zwraca

zagadnienia sprawiaj

ce uczniom najwi

cej trudno

ci, jak: prowadzenie

rachunkowo

ci, sporz

dzanie dokumentacji działalno

ci gospodarczej,

obliczanie podatków, obliczanie wynagrodzenia za prac

Wskazane jest, aby nauczyciel prowadz

cy zaj

cia dokonywał

bie

żą

cej analizy przepisów prawa, aktualizował wiedz

z zakresu

problematyki przedmiotu, korzystał z materiałów informacyjnych ró

nych

instytucji i organizacji oraz z witryn internetowych i portali tematycznych.

W trakcie wykonywania

wicze

wskazane jest wykorzystywanie

programów komputerowych do wspomagania prowadzenia ksi

gowo

ci,

kosztorysowania, elektronicznej rejestracji i przesyłania danych,
sporz

dzania bilansu przedsi

biorstwa.

Proponuje si

nast

puj

cy podział godzin na realizacj

działów

tematycznych:

Lp.

Działy tematyczne

Orientacyjna

liczba godzin

1. Podstawy gospodarki rynkowej

2. Rynek pracy

3. Podstawy działalno

ci gospodarczej

4. Planowanie działalno

ci gospodarczej

5. Przedsi

biorstwo sztukatorskie i kamieniarskie

6. Organizacja i zarz

dzanie przedsi

biorstwem

7. Zasady kosztorysowania i normowania

8. Zasady sporz

dzania kosztorysów

9. Zasady sporz

dzania i zawierania umów

10. Rachunkowo

ść

w przedsi

biorstwie

11. Marketing wyrobów i usług

Razem

Zamieszczony w tabeli orientacyjny podział godzin na realizacj

poszczególnych działów tematycznych dotyczy procesu kształcenia
w czteroletnim technikum dla młodzie

Nauczyciel mo

e dokonywa

zmian w zale

ci od aktualnych potrzeb edukacyjnych.

Propozycje

metod

sprawdzania

oceny

osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Proces sprawdzania i oceniania osi

gni

ęć

uczniów powinien by

realizowany w trakcie i na zako

czenie realizacji programu przedmiotu.

Ocena osi

gni

ęć

uczniów powinna by

dokonywana zgodnie

z ustalonymi kryteriami.

W wyniku procesu sprawdzania i oceniania uzyskuje si

informacje

dotycz

poziomu

opanowania

umiej

tno

okre

lonych

w szczegółowych celach kształcenia.

Kontrola i ocena osi

gni

ęć

uczniów mo

e by

dokonywana za

pomoc

−−−−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−−−−

testów osi

gni

ęć

szkolnych z zadaniami otwartymi i zamkni

tymi,

−−−−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

wicze

−−−−

oceny projektów przygotowanych przez uczniów indywidualnie

i zespołowo.

W trakcie oceniania osi

gni

ęć

uczniów nale

y zwraca

uwag

na:

−−−−

korzystanie z ró

nych

ródeł informacji,

−−−−

komunikowanie si

z uczestnikami procesu pracy,

−−−−

posługiwanie si

poprawn

terminologi

−−−−

okre

lanie zada

zwi

zanych z podejmowaniem i prowadzeniem

działalno

ci sztukatorskiej i kamieniarskiej,

−−−−

okre

lanie specyfiki marketingu wyrobów oraz usług sztukatorskich

i kamieniarskich,

−−−−

posługiwanie si

dokumentacj

kosztorysow

, normami i katalogami,

−−−−

sporz

dzanie kosztorysów metod

tradycyjn

oraz z wykorzystaniem

programów komputerowych,

−−−−

przestrzeganie zasad etycznego post

powania,

−−−−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

W ko

cowej ocenie osi

gni

ęć

uczniów nale

y uwzgl

dnia

poziom

opanowania wiedzy i umiej

tno

ci, jako

ść

wykonania

wicze

i zada

projektowych oraz wyniki stosowanych sprawdzianów i testów osi

gni

ęć

Literatura

Adamiec T.: Prawne podstawy działalno

ci w budownictwie. WSiP,

Warszawa 1998
Bry

J., Bry

R.: Zarz

dzanie firm

. Format AB, Warszawa 2002

Florek L., Zieli

ski T.: Prawo pracy. C. H. Beck, Warszawa 2003

Jakubowski W. J., Maj T., Zał

ski P.: Podstawy przedsi

biorczo

ci.

Oficyna Edukacyjna K. Pazdro, Warszawa 2003
Ja

lan W.: Umowy w działalno

ci gospodarczej. INFOR, Warszawa 2000

Kielan K., Pokora K.: Przygotowanie do działalno

ci usługowej. WSiP,

Warszawa 2003
Kowalczyk

Z.,

Zabielski

J.:

Kosztorysowanie

normowanie

w budownictwie. WSiP, Warszawa 2005
Laszczak M.: Kierowanie mał

firm

, tajniki przedsi

biorczo

ci. Poltext,

Warszawa 2004
Majchrzak-Guzowska A.: Finanse w gospodarce rynkowej. WSiP,
Warszawa 1998
Makieta Z., Rachwał T.: Podstawy przedsi

biorczo

ci. Nowa Era,

Warszawa 2002
Mikina A., Sepkowska Z., Sienna M.: Funkcjonowanie przedsi

biorstwa

w warunkach gospodarki rynkowej. REA, Warszawa 2003
Nał

cz M., Porzecka B. (red.): Kodeks pracy wraz z indeksem

rzeczowym. C. H. Beck, Warszawa 2003
Podstawy

organizacji

zarz

dzania.

Wydawnictwo

Naukowe

Uniwersytetu Szczeci

skiego, Szczecin 2004

Pruszy

ski J.: Ochrona zabytków w Polsce. PWN, Warszawa 1999

Słowik K.: Działalno

ść

gospodarcza. Centrum Doradztwa i Informacji

Difin, Warszawa 2007
Sztucki T.: Promocja, reklama, akwizycja sprzeda

y. Agencja

Wydawniczo-Poligraficzna PLACET, Warszawa 1999
Wi

niewski A.: Marketing. WSiP, Warszawa 2001

Zdziennicka-Kaczocha G.: Co ka

dy pracodawca wiedzie

powinien

o zasadach bhp w swoim zakładzie pracy. PHU SIGMA, Skierniewice
1997
Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury powinien by

aktualizowany w miar

ukazywania si

nowych pozycji wydawniczych.

PRAKTYKA ZAWODOWA

Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze

(słuchacz) powinien umie

−−−−

scharakteryzowa

struktur

organizacyjn

przedsi

biorstwa

sztukatorskiego i kamieniarskiego,

−−−−

dostosowa

wymaga

okre

lonych

regulaminie

przedsi

biorstwa,

−−−−

porozumie

z bezpo

rednim przeło

onym i kadr

kierownicz

−−−−

zorganizowa

stanowiska prac sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

posłu

dokumentacj

techniczn

i technologiczn

−−−−

posłu

narz

dziami oraz sprz

tem do prac sztukatorskich

i kamieniarskich,

−−−−

okre

zakres prac sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

dobra

i zastosowa

technologie prac sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

wykona

wyroby ci

gnione,

−−−−

wykona

modele i kopie elementów sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

wykona

formy i odlewy sztukatorskie,

−−−−

dokona

monta

u elementów sztukatorskich i kamieniarskich,

−−−−

wykona

polichromie i prace pozłotnicze,

−−−−

wykona

stiuki

zastosowaniem

technik

tradycyjnych

i współczesnych,

−−−−

wykona

naprawy sztukaterii,

−−−−

wykona

czynno

ci zwi

zane z transportem oraz magazynowaniem

surowców,

materiałów,

form,

wyrobów

sztukatorskich

i kamieniarskich,

−−−−

sporz

dzi

dokumentacj

pracy,

−−−−

oceni

jako

ść

wykonania pracy,

−−−−

zastosowa

obowi

zuj

ce przepisy, normy i zarz

dzenia,

−−−−

zaprezentowa

swoje

umiej

tno

zawodowe

potencjalnemu

pracodawcy,

−−−−

zastosowa

przepisy bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska,

−−−−

skorzysta

z ró

nych

ródeł informacji oraz z doradztwa

specjalistycznego.

Materiał nauczania

1. Prace sztukatorskie
Zapoznanie uczniów ze struktur

organizacyjn

i regulaminem

przedsi

biorstwa sztukatorskiego.

Zapoznanie uczniów z obowi

zuj

cymi przepisami bezpiecze

stwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

Zapoznanie uczniów ze statusem oraz prawami i obowi

zkami

pracownika.
Zapoznanie uczniów z zasadami zatrudniania i zwalniania pracowników.
Zapoznanie uczniów z obiegiem dokumentacji w przedsi

biorstwie.

Zapoznanie uczniów z zakresem zada

do wykonania.

Zapoznanie uczniów z organizacj

stanowisk prac sztukatorskich.

Posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

i technologiczn

Sporz

dzanie kalkulacji kosztów wykonania wyrobów i realizacji usług

sztukatorskich.
Wykonywanie czynno

ci zwi

zanych z transportem, magazynowaniem

oraz przechowywaniem materiałów i wyrobów.
Dobieranie materiałów, narz

dzi i technik pracy do realizacji zada

sztukatorskich w okre

lonej technologii.

Dokonywanie oceny stanu technicznego narz

dzi, sprz

tu, maszyn

i urz

dze

Wykonywanie modeli, form i odlewów sztukatorskich.
Wykonywanie stiuków, prac pozłotniczych i polichromii.
Monta

elementów i wyrobów sztukatorskich.

Wykonywanie napraw sztukaterii.
Przestrzeganie wymaga

technicznych i technologicznych dotycz

cych

wykonania pracy.
Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

2. Prace kamieniarskie
Zapoznanie uczniów ze struktur

organizacyjn

przedsi

biorstwa

kamieniarskiego.
Poznanie przez uczniów regulaminu pracy obowi

zuj

cego w zakładzie

kamieniarskim.
Zapoznanie uczniów z obowi

zuj

cymi przepisami bezpiecze

stwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

Zapoznanie uczniów ze statusem oraz prawami i obowi

zkami

pracownika i pracodawcy.
Zapoznanie uczniów z zasadami zatrudniania i zwalniania pracowników.
Zapoznanie uczniów z obiegiem dokumentacji w przedsi

biorstwie.

Zapoznanie uczniów z organizacj

stanowisk prac kamieniarskich.

Zapoznanie uczniów z zakresem oraz sposobem wykonania zada

Posługiwanie si

dokumentacj

techniczn

i technologiczn

Sporz

dzanie kalkulacji kosztów wykonania wyrobów oraz realizacji

usług kamieniarskich.
Wykonywanie czynno

ci zwi

zanych z transportem, składowaniem,

magazynowaniem oraz przechowywaniem materiałów i wyrobów.
Dobieranie materiałów, narz

dzi i sprz

tu do wykonania okre

lonych

prac.
Dokonywanie oceny stanu technicznego narz

dzi, maszyn i urz

dze

Wykonywanie wyrobów według technik i technologii stosowanych
w kamieniarstwie artystycznym.
Wykonywanie modeli i form wyrobów.
Wykonywanie kopii i replik wyrobów o warto

ci artystycznej.

Dokonywanie monta

u elementów i wyrobów kamieniarskich.

Wykonywanie napraw materiału kamiennego i wyrobów kamieniarskich.
Przestrzeganie wymaga

technicznych i technologicznych dotycz

cych

wykonania pracy.
Przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

Uwagi o realizacji

Celem realizacji programu Praktyki zawodowej jest zastosowanie

i pogł

bianie wiedzy i umiej

tno

ci opanowanych przez uczniów

w szkole, w rzeczywistych warunkach pracy.

Program praktyki powinien by

realizowany w przedsi

biorstwach

sztukatorskich i kamieniarskich dysponuj

cych odpowiedni

baz

techniczn

Wskazane jest dostosowywanie sposobu realizacji programu do

specyfiki przedsi

biorstw. W trakcie realizacji programu uczniowie

powinni wykonywa

zadania na okre

lonych stanowiskach pracy.

Do zada

szkoły nale

y mi

dzy innymi opracowanie szczegółowego

programu praktyki i harmonogramu zaj

ęć

W trakcie realizacji programu nale

y zwraca

uwag

na procedury

i zasady pracy obowi

zuj

ce w przedsi

biorstwach, a przede wszystkim

na tematyk

programow

dotycz

planowania i organizacji pracy oraz

sposobu

wykonania

zada

Bardzo

jest

kształtowanie

umiej

tno

ci poprawnej, rzetelnej i dokładnej realizacji powierzonych

zada

Przed przyst

pieniem do wykonywania zada

praktycznych nale

zapozna

uczniów z obowi

zuj

cymi w przedsi

biorstwach przepisami

bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

Niezale

nie

miejsca

odbywania

praktyki,

techniczno-

organizacyjnych mo

liwo

ci przedsi

biorstw, zaj

cia powinny by

prowadzone metod

wicze

praktycznych w zespołach licz

cych 3-5

uczniów.

W trakcie praktyki zawodowej uczniowie powinni pozna

zasady

funkcjonowania przedsi

biorstwa sztukatorskiego i kamieniarskiego.

Wskazane jest, aby podczas praktyki uczniowie poznali prac

wszystkich działów przedsi

biorstwa oraz wykonywali zadania na

ró

nych stanowiskach pracy.

Uczniowie powinni dokumentowa

przebieg praktyki zawodowej

w dzienniczku praktyki.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

zgodnie z zasadami ustalonymi na pocz

tku praktyki zawodowej.

Oceny osi

gni

ęć

edukacyjnych dokonuje opiekun praktyki zawodowej

na podstawie obserwacji pracy uczniów podczas realizacji powierzonych
zada

oraz na podstawie analizy zapisów w dzienniczku praktyki.

W procesie kontroli i oceny przebiegu praktyki nale

y zwraca

uwag

na:

−−−−

samodzielno

ść

wykonania pracy,

−−−−

zdyscyplinowanie i punktualno

ść

−−−−

organizacj

stanowiska pracy,

−−−−

organizacj

oraz sposób wykonania pracy,

−−−−

zaanga

owanie w realizacj

zada

−−−−

jako

ść

i sprawno

ść

wykonania pracy,

−−−−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

arowej oraz ochrony

rodowiska.

Wskazane jest, aby na zako

czenie praktyki ucze

przedstawił

opiekunowi praktyki zawodowej sprawozdanie z jej realizacji,
zamieszczone w dzienniczku praktyki. Sprawozdanie z przebiegu
praktyki

powinno

zawiera

informacje

dotycz

ce:

struktury

i zasad funkcjonowania przedsi

biorstwa, charakterystyki stanowisk

pracy ucznia oraz sposobu realizacji zada

Na zako

czenie realizacji programu opiekun praktyki zawodowej

powinien wpisa

w dzienniczku praktyki ocen

cow

oraz opini

o pracy i post

pach ucznia.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
opisy dziel sztuki, sztuka, środki artystycznego wyrazu, narzędzia, techniki
TECHNIKI KOMUNIKACJI W PRZEDSIĘBIORSTWIE- wykład 13[1].10.2009
Badania techniczne materiałów kamiennych, Materiały budowlane z Materiałoznastwem
Wyklad 3 - Forma artystyczna - 19.10.2010 r, Wiedza o sztuce (koziczka)
Sprawozdanie 5A - Stale Konstrukcyjne Niestopowe, sem II, Materiałoznawstwo i Techniki Wytwarzania -
Sprawozdanie 5E - Stale Konstrukcyjne Niestopowe, sem II, Materiałoznawstwo i Techniki Wytwarzania -
badanie cech technicznych kruszyw kamiennych, Budownictwo UWM, II SEMESTR, Materiały budowlane
I D W kamień Nowak k 09 10
TECHNIKI KOMUNIKACJI W PRZEDSIĘBIORSTWIE wykład 27[1] 10 2009
Blizej techniki NPP bezpieczenstwo 143603 lekcja 10
Technik zywienia i gosp dom 321[10] 2009 02 02
Techniki negocjacji 10 zz 2, ● STUDIA EKONOMICZNO-MENEDŻERSKIE (SGH i UW), negocjacje
07.10.12r. - Wykład -Taktyka i technika interwencji policyjnych i samoobrona, Sudia - Bezpieczeństwo
10 pragmatyzm, dośw, jak est, zycie jako sztuka, somaestetyka
10 ZASADY I TECHNIKA WYKONYWANIA SZCZEPIEŃ
10 Techniki mocniej1
daily technical report 2012 10 03

więcej podobnych podstron