10

www.gazetapodatkowa.pl

Gazeta Podatkowa nr 4 • 14.01.2008 r.

RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO

W poprzednim numerze Gazety Podatkowej przedstawione zostały zasady ustalania

różnic kursowych przez jednostki, które dla celów podatku dochodowego przyjęły metodę

bilansową.

Jednostki, które dla celów podatkowych nie dokonały wyboru metody bilansowej usta-

lania różnic kursowych, obowiązane są rozliczać różnice kursowe w sposób określony

w art. 15a ustawy o pdop (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) oraz art. 24c ustawy

o pdof (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).

Jak wynika z art. 15a ust. 1 ustawy o pdop i art. 24c ust. 1 ustawy o pdof, różnice kursowe

zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania

przychodów jako ujemne różnice kursowe. W kolejnych ustępach (2 i 3) wymienionych

artykułów wskazuje się, kiedy powstają ujemne oraz dodatnie różnice kursowe.

Jednostki, które ustalają różnice kursowe na podstawie wskazanych wyżej prze-

pisów ustaw podatkowych w rachunku podatkowym uwzględniają wyłącznie zrea-

lizowane różnice kursowe. Zatem różnice kursowe z wyceny bilansowej nie stanowią

przychodów podlegających opodatkowaniu (dodatnie różnice kursowe) ani też kosztów

uzyskania przychodów (ujemne różnice kursowe).

Przypomnieć należy, iż zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r.

nr 76, poz. 694 ze zm.) nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w wa-

lutach obcych:

1) składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych

wycenianych metodą praw własności) i pasywów po obowiązującym na ten dzień

średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski,

2) gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych

– po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od śred-

niego kursu ustalonego na dzień wyceny dla danej waluty przez Narodowy Bank

Polski.

Jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach, dla których bank, z którego usług ko-

rzysta jednostka, lub Narodowy Bank Polski nie ustalają kursu, to kurs tych walut określa

się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia, której kurs jest ustalany

przez Narodowy Bank Polski (art. 30 ust. 3 wymienionej ustawy).

Jednostki, w których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, do wyceny

składników aktywów i pasywów dokonywanej na dzień 31 grudnia 2007 r. będą obowiązane

zastosować średnie kursy dla poszczególnych walut ustalone przez NBP w tabeli nr 252/

A/NBP/2007 z dnia 31 grudnia 2007 r. – wykaz kursów walut obowiązujących w tym dniu

przedstawia tabela.

L.p.

Nazwa waluty

Kod

waluty

Kurs średni

w złotych

1.

dolar amerykański

1 USD

2,4350

2.

dolar australijski

1 AUD

2,1390

3.

dolar Hongkongu

1 HKD

0,3123

4.

dolar kanadyjski

1 CAD

2,4854

5.

euro

1 EUR

3,5820

6.

forint (Węgry)

100 HUF

1,4188

7.

frank szwajcarski

1 CHF

2,1614

8.

funt cypryjski

1 CYP

6,1205

9.

funt szterling

1 GBP

4,8688

10. hrywna (Ukraina)

1 UAH

0,4814

11. jen (Japonia)

100 JPY

2,1728

12. korona czeska

1 CZK

0,1348

13. korona duńska

1 DKK

0,4803

14. korona estońska

1 EEK

0,2289

15. korona norweska

1 NOK

0,4497

16. korona słowacka

1 SKK

0,1066

17. korona szwedzka

1 SEK

0,3805

18. lew bułgarski

1 BGN

1,8314

19. lira maltańska

1 MTL

8,3458

20. lit litewski

1 LTL

1,0374

21. łat łotewski

1 LVL

5,1399

22. nowy lej rumuński

1 RON

0,9979

23. rand (RPA)

1 ZAR

0,3578

24. rubel rosyjski

1 RUB

0,0995

25. SDR (MFW)

1 XDR

3,8484

Przykład 1 – wycena bilansowa środków pieniężnych na rachunku walutowym

i w kasie walutowej

Założenia

1. Spółkazo.o.posiadanarachunkuwalutowym10.000euro,którezostaływycenione

wdniuichwpływunarachunekwalutowy(14grudnia2007r.)wedługkursukupna

bankuobsługującegojednostkę,którywynosiłwtymdniu3,52zł/euro.Wartośćwyni-

kającazksiągrachunkowychwpolskichzłotychwynosizatem:35.200zł(10.000euro

×3,52zł/euro).

2. Wdniu28grudnia2007r.pracownikspółkiprzedłożyłrozliczeniezagranicznejpo-

dróżysłużbowejiwpłaciłdokasywalutowejniewykorzystanązaliczkęwkwocie150

euro.Zgodniezpolitykąrachunkowościdowycenyniewykorzystanejzaliczkispółka

stosujekurs,poktórymwycenionozaliczkęwdniujejwypłatypracownikowi,tj.po

3,64zł/euro.Wartośćśrodkówpieniężnychwkasiewynikającazksiągrachunkowych,

potwierdzonainwentaryzacjąprzeprowadzonąnadzień31grudnia2007r.wyniosła

546zł(150euro×3,64zł/euro).

3. Nadzieńbilansowy,tj.31grudnia2007r.spółkadokonaławycenyposiadanych

środkówpieniężnychpośrednimkursieNBPobowiązującymwtymdniu,tj.po

3,5820zł/euro.

4. Wartośćśrodkówpieniężnychwedługwycenynadzieńbilansowywyniosła:

a)narachunkuwalutowym:

(10.000euro×3,5820zł/euro)=35.820zł,

b) wkasiewalutowej:

(150euro×3,5820zł/euro)=537,30zł.

5. Zgodniezpolitykąrachunkowościspółkastornujeróżnicekursowezwycenybilan-

sowejpoddatą1stycznianastępnegorokuobrotowego.

Dekretacja w księgach 2007 r.

1. PK – różnice kursowe z wyceny bilansowej:

a) dodatnie różnice kursowe dotyczące środków na rachunku walutowym:

10.000 euro × (3,5820 zł/euro – 3,52 zł/euro) =

620 zł

–

Wn konto 13-1 „Rachunek walutowy”,

–

Ma konto 75-0 „Przychody finansowe”,

b) ujemne różnice kursowe dotyczące środków w kasie walutowej:

150 euro (3,64 zł/euro – 3,5820 zł/euro) =

8,70 zł

–

Wn konto 75-1 „Koszty finansowe”,

–

Ma konto 10-1 „Kasa walutowa”.

Księgowania

Konto 10-1 „Kasa walu-

towa”

Konto 13-1 „Rachunek

walutowy”

Konto 75-0 „Przychody

finansowe”

S.p.) 546,00

8,70 (1b

S.p.) 35.200

620 (1a

S.k.) 537,30

1a)

620

S.k.) 35.820

Konto 75-1 „Koszty

finansowe”

1b) 8,70

Zuwaginato,żejednostkaobliczaróżnicekursowezgodniezprzepisamiustawyopo-

datkudochodowymróżnicekursowezwycenybilansowejniebędąuwzględnianewra-

chunkupodatkowym.Spółkazo.o.będzieobowiązanaw2007r.pomniejszyćprzychody

okwotę620złorazpomniejszyćkosztyokwotę8,70zł.

Dekretacja w księgach 2008 r.

1. PK – storno czerwone różnic kursowych z wyceny bilansowej – pod datą 1 stycznia

2008 r.:

a) na rachunku walutowym

(-) 620 zł

–

Wn konto 13-1 „Rachunek walutowy”,

–

Ma konto 75-0 „Przychody finansowe”,

b) w kasie walutowej

(-) 8,70 zł

–

Wn konto 75-1 „Koszty finansowe”,

–

Ma konto 10-1 „Kasa walutowa”.

Księgowania

Konto 10-1 „Kasa walu-

towa”

Konto 13-1 „Rachunek

walutowy”

Konto 75-0 „Przychody

finansowe”

B.O.) 537,30

(-) 8,70 (1b

B.O.) 35.820

(-) 620 (1a

S.k.) 546,00

1a) (-) 620

S.k.) 35.200

Konto 75-1 „Koszty finan-

sowe”

1b) (-) 8,70

W2008r.spółkaobowiązanabędziewrachunkupodatkowymdoliczyćdoprzychodów

kwotę620złorazpowiększyćkosztyokwotę8,70zł.

Przykład 2 – wycena bilansowa zaliczki przekazanej kontrahentowi zagranicznemu

na zakup środka trwałego

Założenia

1. Wdniu5grudnia2007r.jednostkaprzekazałazaliczkękontrahentowizagranicznemu

wkwocie25.000euronazakupmaszynyprodukcyjnej.Dorozchoduwalutjednostka

stosujemetodęFIFO.Kursfaktyczniezastosowanydowycenyzaliczkiwynosił:

3,56zł/euro.

2. NadzieńbilansowykursśredniNBPwynosił:3,5820zł/euro.

3. Zgodniezpolitykąrachunkowości,różnicekursowezwycenybilansowejjednostka

stornujepoddatą1stycznianastępnegorokuobrotowego.

Dekretacja w księgach 2007 r.

1. WB – przelew zaliczki:

(25.000 euro × 3,56 zł/euro) =

89.000 zł

–

Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Kontrahent zagraniczny),

–

Ma konto 13-1 „Rachunek walutowy”.

2. PK – różnice kursowe z wyceny bilansowej (ujemna różnica kursowa):

25.000 euro × (3,5820 zł/euro – 3,56 zł/euro) =

550 zł

–

Wn konto 08 „Środki trwałe w budowie”,

– Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Kontrahent zagraniczny).

Księgowania

Konto 08 „Środki trwałe

w budowie”

Konto 13-1 „Rachunek

walutowy”

Konto 24 „Pozostałe

rozrachunki” (w analityce:

Kontrahent zagraniczny)

2)

550

S.p.) X

89.000 (1

1) 89.000

550 (2

S.k.)

550

S.k.) 88.450

Dekretacja w księgach 2008 r.

1. PK – strono czerwone różnic kursowych z wyceny bilansowej:

(-) 550 zł

–

Wn konto 08 „Środki trwałe w budowie”,

– Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Kontrahent zagraniczny).

Księgowania

Konto 08 „Środki trwałe

w budowie”

Konto 24 „Pozostałe roz-

rachunki” (w analityce:

Kontrahent zagraniczny)

B.O.) 550

B.O.) 88.450

(-) 550 (1

1) (-) 550

S.k.) 89.000

Różnickursowychzwycenybilansowejzaliczkinazakupśrodkatrwałegonienależy

uwzględniaćwrachunkupodatkowymaniw2007r.,aniw2008r.

Ewa Gruchot

R

óżnice kursowe na dzień bilansowy

(cz. II)