44.Zasady państwa burżuazyjnego w ustroju Księstwa
Warszawskiego.
Konstytucja Księstwa Warszawskiego nie znosiła podziału na
stany, ale znacznie go ograniczyła, stwierdzając w art. IV:
„Znosi się niewolę. Wszyscy obywatele są równi przed
obliczem prawa. Stan osób zostaje pod opieką trybunałów”.
Określenie „niewola” oznaczało tutaj stosunek poddaństwa.
Według konstytucji Księstwa, prawa obywatelskie ogółu
ludności stanowią: 1) wolność osobista w znaczeniu możności
swobodnego przenoszenia się z miejsca na miejsce, 2)
równość wobec prawa i sądu, podleganie więc wszystkich
jednolitemu prawodawstwu i systemowi sądowemu.
Zastrzegając w art. I, że religia rzymsko- katolicka jest religią
państwową, w artykule następnym konstytucja gwarantowała
wolność wyznania. Prawa polityczne obejmowały: 1) prawo
piastowania urzędów, 2) czynne i bierne prawo wyborcze do
sejmu, 3) prawo wyboru na obieralne urzędy samorządowe i
sądowe. Mimo że konstytucja głosiła równość wobec prawa i
sądu oraz zniesienie poddaństwa, to utrzymała znaczne
uprzywilejowanie szlachty zarówno w dziedzinie stosunków
polityczno- prawnych, jak i cywilnoprawnych. Właścicielom
ziemskim, będącym szlachtą, zapewniano pierwszeństwo i
przewagę w sejmie, w samorządzie i w pochodzących z
wyboru sądach pokoju. W miastach uprzywilejowano
politycznie i ekonomicznie (jak w stosunkach pracy) zamożne
mieszczaństwo oraz inteligencję pochodzenia szlacheckiego i
mieszczańskiego.