Spistreści

WstępdoKsięgiTobiasza

.4

Tb1

.5

Prolog

.5

TobiaszzawszewiernyBogu

.6

Tb2

.8

ŚlepotaTobiasza

.8

Tb3

.10

ModlitwaTobiaszaośmierć

.10

CierpieniaimodlitwaSary

.11

Tb4

.13

TobiaszmłodszyianiołRafał

13

Tb5

.15

Tb6

.18

WdrodzedoMedii

18

Tb7

.21

Sara,córkaRaguela,żonąTobiasza

.21

Tb8

.23

Tb9

.25

RafałodbieradługodGabaela

.25

Tb10

.26

PowrótTobiaszadodomu

.26

Tb11

.28

Synuzdrawiaślepotęojca

.28

Tb12

.30

AniołRafałujawnia,kimjest

30

Tb13

.32

HymndziękczynnyTobiasza

.32

Tb14

.34

DalszedziejerodzinyTobiaszów

..34

KsięgaTobiasza

BibliaTysiąclecia

WydanieV

zkomentarzamiBibliiJerozolimskiej

WydawnictwoPallotinum

2006

WstępdoKsięgiTobiasza

Księgatazawieraopowiadanieopewnejrodzinieizraelskiejzpokolenia

Neftalego,uprowadzonejdoniewolidoNiniwy,stolicyAsyrii.Głowatej
rodzinyTobiasz(aram.-hebr.Tobi,gr.Tobit),byłczłowiekiemrównie
zamożnymipoważanym,jakipobożnym.WczasieprześladowańŻydów
grzebałonporzuconezwłokipomordowanych,czymnaraziłsiękrólowi
asyryjskiemu.Nadtospotkałogonieszczęście:utraciłnietylkomajątekalei
wzrok,ajegożona,obarczonatroskąoutrzymanierodziny,odnosiłasiędo
niegozniechęcią.ChoryTobiaszposyławięcswegosyna,takżeTobiasza
(aram.-hebr.Tobijah,gr.Tobias)doRages,doswegoprzyjacielaGabaela,celem
podjęciazdeponowanejuniegosumypieniędzy.Drugiwątekakcjiprowadzido
EkbatanydodomuRaguela,któregocórkaSarautraciłakolejnosiedmiumężów
wskutekzłowrogiegodziałaniademonaAsmodeusza.Bógwysłuchujemodlitwy
Tobiasza-ojcaiSary,posyłającswegoaniołaRafała(Rafael),którytowarzyszy
młodemuTobiaszowiwdrodzedoRages.Podługiejpodróży,wczasiektórej
TobiaszzabierawnętrznościschwytanejwTygrysieryby,przybywająpodróżni
doEkbatanydodomuRaguela.Tutajokazujesię,żemłodyTobiaszmaprawo
domałżeństwazSarąjakonajbliższykrewnyipoślubiają,odpędzającdemona
zapomocąspalonychwnętrznościryby.MłodyTobiaszszczęśliwiepowracai
cudownymlekarstwemzrybyprzywracaojcuwzrokzaradąRafała,którydaje
sięwreszciepoznaćjakoanioł.

Pełnefolkloruopowiadanieobejmujetakżepouczeniamoralne,modlitwyi

hymny;możnajezaliczyćdorodzajuliterackiegozbliżonegodonoweli.
ŁącznośćzwielkąliteraturądydaktycznąBliskiegoWschoduzapewniapostać
Achikara,bohateramiędzynarodowejpowieścipochodzeniamezopotamskiego,
którywksiędzewystępujejakosiostrzeniecTobiasza-ojca.

KsięgaTobiaszazostałanapisanawjęzykuhebrajskimlubraczejaramejskim;

wdzisiejszymzbiorzeistniejejedyniewopracowaniugreckim,itowtrzech
dośćróżnychrecenzjach.Wśródfragmentówpiśmiennictwaqumrańskiego
(czwartejgroty)znajdująsięjejurywkiaramejskieijedenhebrajski.

CzaspowstaniaksięginależyumieścićmiędzyIIIaIIw.przedChr.Wskazują

natospecyficzne,mądrościowetendencjeksięgiiwzmiankaoprawielewiratu,
praktykowanymdokońcaIIw.Zdrugiejstronyautorowiobcajestjeszcze
problematykapolitycznaireligijnaokresumachabejskiego.KsięgaTobiasza
należydopismwtórnokanonicznychzbioruchrześcijańskiego;cytowanajestjuż
wIIw.poChr.

TeologicznymmotywemnaczelnymopowiadaniajestOpatrznośćBoża,

czuwającanadIzraelitami,wiernymiPrawu.Cierpieniejestprzemijającąpróbą
zesłanąprzezBoga,którywynagradzajetymwiększąpomyślnością.
Rozwijającasięnaukaoaniołach(Rafał)idemonach(Asmodeusz)wskazujena
znajomośćpierwszychprądówapokaliptycznych(por.takżezwiązaniedemonai
przeniesieniedoEgiptuorazcudownelekarstwopochodzącezwnętrzności
ryby).Innymwskaźnikiemzaawansowanejteologiijudaizmujestwielkarola
uczynkówmiłosierdzia(grzebaniezmarłych)iideałharmonijnego,szczęśliwego
życiarodzinnego.

Tb1

Prolog

1

KsięgahistoriiTobiasza,synaTobiela,synaAnaniela,syna

Aduela,synaGabaelazroduAsjela,zpokoleniaNeftalego,

1,1-TłumaczenieTbpodajemywedługkodeksuS,któryróżnisięwwielumiejscachodWlgonieistotnedodatki.WLXXnazwiskostarszegoTobiasza(ojca)brzmiTobit,młodszego

(syna)Tobias.Wnaszymtłum.obydwom,iojcuisynowi,dajemytosamoimięTobiasz.

2

któregouprowadziłdoniewoliSalmanassar,królasyryjski,z

Tisbe,[miasta]leżącegonaprawoodKadesz-Neftali,wGórnej
Galilei,poniżejChasorpozadrogąnazachódzlewejstronyFogor.

1,2-SalmanassarVpanowałod726do722.AlenajprawdopodobniejchodzituoTiglat-PileseraIII(745-726),którywr.734uprowadziłdoniewolimieszkańcówGalilei,amiędzynimi

takżeiTobiasza.

TobiaszzawszewiernyBogu

3

Ja,Tobiasz,chodziłemdrogamiprawdyidobrychuczynków

przezwszystkiednimojegożycia.Dawałemwielejałmużnymoim
braciomimoimrodakom,uprowadzonymrazemzemnądokraju
Asyrii,doNiniwy.

4

Kiedybyłemjeszczewmojejojczyźnie,wziemi

Izraela–byłemwtedyjeszczemłodzieńcem–całepokolenie
Neftalego,megoprzodka,odstąpiłooddomuDawida,megopraojca,i
odmiastaJerozolimy,którewybranebyłozewszystkichpokoleń
Izraelajakomiastodlawszystkichpokoleńizraelskichdoskładania
ofiar.Tambyłapoświęconaświątynia,wktórejmieszkaBóg,i
zbudowanadlawszystkichpokoleńnawieki.

5

Wszyscymoibraciai

domNeftalego,megoprzodka,składaliofiarycielcowi,którego
uczyniłJeroboam,królizraelski,wDaninawszystkichgórach
Galilei.

6

Alejapielgrzymowałemczęstozupełniesamnaświętado

Jerozolimy,jakjestprzepisanewnakaziewiekuistymdlacałego
Izraela.ŚpieszyłemdoJerozolimyzpierwocinamiowocówizwierząt,
zdziesięcinązbydłaizpierwsząwełnąowiec.

7

Dawałemto

kapłanom,synomAarona,naołtarz.SynomzaśLewiego,pełniącym
swąsłużbęwJerozolimie,dawałemdziesięcinyzezboża,wina,oliwy,
jakrównieżzdrzewagranatu,zfigowcaizinnychdrzew
owocowych.Tędrugądziesięcinępłaciłemwpieniądzachprzezsześć
lat.SzedłemtamiskładałemjącorokuwJerozolimie.

8

Trzecią

[dziesięcinę]dawałemsierotom,wdowomiprozelitom,którzy
należelidosynówIzraela.Przynosiłemimjąidawałemcotrzecirok.
MyśmyjąjedlistosowniedopodanegowPrawieMojżeszowym
przepisuistosowniedozaleceńDebory,matkimegoojca,ponieważ
ojciecmójumarł,pozostawiającmniesierotą.

9

Agdystałemsię

mężem,wziąłemzażonęAnnę,pochodzącąznaszegorodu.Zniej
miałemsyna,któremunadałemimięTobiasz.

10

Pouprowadzeniudo

Asyrii,dokądmniezabrano,przybyłemdoNiniwy.Wszyscymoi
braciaiwspółrodacyjedlitampotrawypogan.

11

Codomnie,

strzegłemsię,abyniejeśćniczegozpogańskichpotraw.

12

Iwierny

byłemmojemuBoguzcałejduszy.

13

Najwyższydałmiłaskęi

względyuSalmanassaraidokonywałemwszelkichpotrzebnychmu
zakupów.

14

PodróżowałemdoMedii,gdziedokonywałemzakupóważ

dojegośmierci.PrzytejsposobnościzłożyłemuGabaela,brata
Gabriego,wkrajuMedówsakwęzdziesięciomatalentamisrebra.

15

A

gdySalmanassarumarłikrólemzostałjegosyn,Sennacheryb,wtedy
drogiMediistałysięniebezpieczne,takżejużniemogłem
podróżowaćdoMedii.

1,15-Sennacheryb(705-681)byłfaktyczniesynemSargonaII(722-705).SalmanassarzaśjużumarłprzyoblężeniuSamariiwr.722,adalejdziełojegojakorzeczywistegozwycięzcy

IzraelitówpoprowadziłpanującyponimSargon.

16

WdniachpanowaniaSalmanassaradawałemczęstojałmużnę

braciomzmojegonarodu.

17

Dawałemmójchlebgłodnymiubranie

nagim.Ajeśliwidziałemzwłokiktóregośzmoichrodaków
wyrzuconepozamuryNiniwy,grzebałemje.

18

Igrzebałemtakże,jeśli

kiedyzabiłkogośSennacheryb,gdyposwejucieczcepowróciłz
Judeiwdzieńsądu,którywykonałnanimKrólniebazajego
bluźnierstwa.WswoimgniewiepomordowałonwielusynówIzraela.
Jazaśpotajemniezabierałemichciałaigrzebałemje.Sennacheryb
zaśszukałich,aleichnieznalazł.

1,18-Aluzjadonieudanejwyprawy:2Krl19,35n;2Krn32,21;Iz37,36n.

19

AjedenzmieszkańcówNiniwyposzedłidoniósłkrólowi,żeto

jajestemtym,którygrzebiepotajemnie.Wtedymusiałemsię
ukrywać,akiedysiędowiedziałem,żekrólmnieszuka,abymnie
zabić,bałemsięiuciekłem.

20

Wtedycałymójmajątekzagrabionoi

niezostałominic,cobynieposzłodoskarbukrólewskiego,oprócz
mojejżony,Anny,imojegosyna,Tobiasza.

21

Apoupływieniecałych

czterdziestudnizabilikróladwajjegosynowieiuciekliwgóry
Ararat.Ponimzostałkrólemjegosyn,Asarhaddon.Tenustanowił
Achikara,synamegobrata,Anaela,zwierzchnikiemnadpodatkamiw
swoimkrólestwie.Takżenadcałymkrajemotrzymałonwładzę.

1,21-Zajmujeonwysokiestanowiskonadworzeasyryjskim(por.Tb1,22;Tb2,10;Tb11,19;Tb14,10).BliższedaneoAchikarze,zwłaszczaTb1,22,wskazująnato,żejesttopostać

historyczna,anawetkrewnyTobiasza,mimożewystępujejakobohaterznanejnaWschodzielegendy,pt."MądrośćAchikara".

22

WtedyAchikarwstawiłsięzamnąipowróciłemdoNiniwy.

AchikarbyłzaSennacheryba,królaasyryjskiego,wielkim
podczaszym,stróżempieczęci,zarządcąigłównymrachmistrzem.
Asarhaddonpodniósłgowjegogodnościachjeszczewyżej.Byłonz
mojegorodu,byłmoimbratankiem.

Tb2

ŚlepotaTobiasza

1

TakwięczapanowaniaAsarhaddonawróciłemdoswegodomui

żonamoja,Anna,isynmój,Tobiasz,zostalimiprzywróceni.Na
nasząPięćdziesiątnicę,tojestnaŚwiętoTygodni,przygotowanomi
wspaniałąucztę,ajazająłemmiejsceprzystole.

2

Zastawionomistółi

przyniesionolicznepotrawy.Wtedypowiedziałemdomojegosyna,
Tobiasza:Dziecko,idź,agdyznajdzieszkogośbiednegozbraci
moichuprowadzonychdoNiniwy,którydochowujewiernościcałym
sercem,przyprowadźgotu,abyjadłrazemzemną.Jaczekam,
dziecko,natwójpowrót.

3

WyszedłwięcTobiasz,abyposzukać

jakiegośbiednegomiędzynaszymibraćmi,alewróciłirzekł:Ojcze!,
ajaodpowiedziałem:Otojestem,dziecko.Aonodezwałsię:Ojcze,
otojedennaszrodakzostałzamordowanyiporzuconynarynku.I
dopierocogouduszono.

4

Wtedywyskoczyłem,pozostawiłemucztę

nietkniętą,ściągnąłemczłowiekazplacuizłożyłemgowjednymz
moichpomieszczeń,czekającażdozachodu,abygopogrzebać.

5

Powróciłem,umyłemsięijadłemchlebwsmutku.

6

Wspominałem

sobieprzytymsłowaprorokaAmosa,którewypowiedziałoBetel:
Waszeświętazamieniąsięwsmutki,awaszepieśniwżałobne
lamentacje.

2,6-Por.Am8,10.

7

Iwybuchnąłempłaczem.Potem,gdysłońcezaszło,wyszedłem,

wykopałemgróbipogrzebałemtamtego.

8

Moisąsiedzimówili,

drwiączemnie:Jeszczesięnieboi.Jużprzecieżzpowodutakiego
samegoczynuposzukiwanogo,abygozabić,takżemusiałuciekać,i
otoznowugrzebieumarłych.

9

Tejnocywykąpałemsięiposzedłemna

podwórze,ipołożyłemsiępodmuremdziedzińca.Zpowoduupału
miałemtwarzodkrytą.

10

Niezauważyłem,żeptakisiedziałynademną

namurze.Wtedyspadłyichciepłeodchodynamojeoczyi
spowodowałybielmo.Poszedłemdolekarzy,abysięwyleczyć.Ale
imwięcejsmarowanomijemaścią,tymbardziejoczymojewygasały
zpowodubielma,ażwkońcucałkiemoślepłem.Przezczterylata
byłemniewidomy.Wszyscymoibraciasmucilisięzmojegopowodu.
Achikarutrzymywałmnieprzezdwalata,zanimwyjechałdo
Elimaidy.

2,10-Zawartewwierszu10myśliWlgomawiaszerokowwierszach12-18,porównującTobiaszazcierpliwymHiobem.

11

Wtymwłaśnieczasieżonamoja,Anna,wykonująckobiece

roboty,przędła.

12

Odsyłałatowszystkopracodawcom,aonidawalijej

zatozapłatę.SiódmegodniamiesiącaDystrosodcięłaprzędzęi
odesłałająpracodawcom.Onidalijejpełnązapłatęidodalidotego
koziołka.

2,12-Dystros-macedońskanazwamiesiącaAdar,odpowiadadrugiejpołowielutegoipierwszejmarca.

13

Kiedykoziołekszedłdomnie,zacząłbeczeć.Zawołałemwtedy

żonęipowiedziałem:Skądtenkoziołek?Czyniepochodzionz
kradzieży?Oddajgowłaścicielom!Niewolnonambowiemjeść
niczego,copochodzizkradzieży.

14

Aonamirzekła:Jesttopodarunek

dodanymidozarobku.Niewierzyłemjejipowiedziałem,żeby
oddałagowłaścicielom,iwstydziłemsięztegopowoduzanią.Aona
odpowiedziała:Gdziesąteraztwojeofiary,gdziesątwojedobre
uczynki?Terazjestjużwszystkootobiewiadome.

Tb3

ModlitwaTobiaszaośmierć

1

Wtedybardzosięzasmuciłem,wzdychałemipłakałem,i

zacząłemwśródwestchnieńtaksięmodlić:

2

Sprawiedliwyjesteś,

Panie,iwszystkiedziełaTwojesąsprawiedliwe.WszystkieTwoje
drogisąmiłosierdziemiprawdą,Tysądziszświat.

3

Ateraz,oPanie,

wspomnijnamnie,wejrzyj,niekarzmniezagrzechymojeaniza
zapomnieniamojeimoichprzodków,którymizgrzeszyliśmywobec
Ciebie.

4

NiesłuchaliśmyTwoichprzykazań,aTywydałeśnasnałup,

niewolęiśmierć,napośmiewiskoinaszyderstwa,inawzgardęu
wszystkichnarodów,wśródktórychnasrozproszyłeś.

5

Terazwięc

liczneTwojewyrokisąprawdziwe,wykonanenamniezamoje
grzechy,ponieważniewypełnialiśmyTwoichprzykazańaninie
chodziliśmywprawdzieprzedTobą.

6

Terazwięcuczyńzemną

wedługTwegoupodobania,pozwólduchowimojemuopuścićmnie.
Chcęodejśćzpowierzchniziemiistaćsię[znowu]ziemią,ponieważ
śmierćjestlepszadlamnieniżżycie.Albowiemsłuchaćmuszę
wyrzutówniesłusznychiogarniamniewielkaboleść.Panie,rozkaż,
niechbędęuwolnionyodtejniedoli!Pozwólmiudaćsięnamiejsce
wiecznegopobytu,nieodwracajTwegoobliczaodemnie,Panie,
ponieważdlamnielepiejjestumrzeć,aniżeliprzyglądaćsięwielkiej
niedolimojegożyciaisłuchaćszyderstw.

CierpieniaimodlitwaSary

7

TegodniaSara,córkaRaguelazEkbatanywMedii,również

usłyszałasłowaobelgiodjednejzesłużącychswojegoojca,

3,7-DzisiajmiastoHamadan,położonemiędzyBagdademaTeheranem.

8

-żebyłaonawydanazasiedmiumężów,którychzabiłzłyduch,

Asmodeusz,zanimbylirazemznią,jaktojestprzeznaczoneżonom.
Służącamówiładoniej:Totyzabijaszswoichmężów.Otojużza
siedmiubyłaśwydanaiodżadnegonieotrzymałaśimienia.

3,8-"Asmodeusz"-wedługźródłosłowu"złyduch,niszczyciel"(por.2Sm24,16;Mdr18,25;Ap9,11)."Otrzymałaśimienia"-kod.BA:"żadnymsięnieucieszyłaś".

9

Dlaczegonasdręczyszzpowodutwychmężów,dlategoże

pomarli?Odejdźzatemznimi,abyśmyjużnigdyniezobaczylitwego
synaanicórki.

10

Tegodniabyłaonabardzozmartwionaizaczęła

płakać.Poszładogórnejizbyswojegoojca,chcącsiępowiesić.
Jednakzarazopamiętałasięirzekła:Niechajnieszydzązmegoojca,
mówiącdoniego:Miałeśjednąumiłowanącórkęionazpowodu
nieszczęśćsiępowiesiła.Niemogęwsmutkudoprowadzaćdo
Otchłanistarościojcamego.Lepiejdlamniebędzieniewieszaćsię,
leczbłagaćPanaośmierć,abymniewysłuchiwaławięcejobelgw
moimżyciu.

11

Iwówczas,wyciągnąwszyramionakuoknu,modliła

siętymisłowami:Błogosławionyjesteś,miłosiernyBoże,i
błogosławioneTwojeimięnawieki,iwszystkieTwojedziełaniech
Ciębłogosławiąnawieki!

12

Aterazwznoszęmojeobliczeizwracam

meoczykuTobie.

13

Pozwólmiodejśćzziemi,abymwięcejnie

słuchałaobelg.

14

Tywiesz,oWładco,żejestemczystaodwszelkiego

nieczystegopożyciazmężczyzną.

15

Niesplamiłammojegoimienia

aniimieniamojegoojcawkrajumojejniewoli.Jestemjedynącórką
mojegoojcainiemaoninnegodziecka,którebyponim
dziedziczyło,aniniemaonbliskiegoposobie,aniniezostajemu
żadenrodak,dlaktóregomiałabymsiebiezachowaćnaprzyszłążonę.
Jużsiedmiumężówstraciłam,nacóżmiałabymżyćdłużej?Ajeślinie

podobaCisięodebraćmiżycia,towysłuchaj,Panie,jakmiubliżają.

3,15-WlgrozszerzamodlitwęSaryipodajeinnejejzakończenie.Zob.wiersze15-22.

16

Itejgodzinymodlitwaobojgazostaławysłuchanawobec

majestatuBoga.

17

IzostałposłanyRafał,abyuleczyćobydwoje:

Tobiasza,abymuzdjąćbielmozoczu,takabyswymioczymaznowu
oglądałświatłoBoże,iSarę,córkęRaguela,abyjądaćTobiaszowi,
synowiTobiasza,zażonęiodpędzićodniejzłegoducha,
Asmodeusza,ponieważTobiaszmaprawootrzymaćjąwdziedzictwie
przedwszystkimi,którzyjąpragnąpoślubić.WtymczasieTobiasz
powróciłzpodwórzaswegodomu.TakżeSara,córkaRaguela,zeszła
zgórnejizby.

3,17-Rafał-imiętoznaczy:"Bóguzdrawia"(zob.Tb12,12.15).WystępujeontujakopośrednikmiędzyBogiemaludźmi.Wliteraturzeapokryficznejpojawiasiębardzoczęstojakoten,

któryleczychorobyitroskiludzkie(por.KsięgaHenocha,9,1;10,4;22,3itd.).

Tb4

TobiaszmłodszyianiołRafał

1

TegodniaTobiaszprzypomniałsobieopieniądzach,którezłożył

uGabaelawRagawMedii.

2

Imówiłdosiebie:Przecieżprosiłemo

śmierć.Dlaczegoniewołammegosyna,Tobiasza,iniepowiadamiam
gootychpieniądzach,zanimumrę?

3

Izawołałswegosyna,Tobiasza,

któryprzyszedłdoniego.Irzekłmu:Sprawmipięknypogrzeb!
Szanujswojąmatkęiniezapomnijoniejprzezwszystkiednijej
życia!Czyńto,cojejbędziemiłe,iniezasmucajjejduszyżadnym
twoimuczynkiem!

4

Przypomnijsobie,dziecko,najakliczne

niebezpieczeństwabyłaonanarażonazpowoduciebie,gdycięw
łonieswoimnosiła.Akiedyumrze,pochowajjąobokmniewjednym
grobie!

5

Pamiętaj,dziecko,naPanaprzezwszystkiednitwoje!Nie

pragnijgrzeszyćaniprzestępowaćJegoprzykazań!Przezwszystkie
dnitwojegożyciaspełniajuczynkimiłosierneiniechodźdrogami
nieprawości,

6

ponieważci,którzypostępująwłaściwie,doznają

powodzeniawewszystkichswychczynach.

7

Awszystkim,którzy

postępująsprawiedliwie,dawajjałmużnęzmajętnościswojejiniech
okotwojeniebędzieskąpewczynieniujałmużny!Nieodwracaj
twarzyodżadnegobiedaka,anieodwrócisięodciebieobliczeBoga.

4,7-21-SątuprzetłumaczonenapodstawiekodeksówBiA;brakujewkodeksieS:Tb4,8-18.

8

Ztego,comasz,wedługtwojejzasobnościdawajjałmużnę!

Będzieszmiałmało–dajmniej,aleniewzbraniajsiędawaćjałmużny
nawetzmałego!

9

Takzaskarbiszsobiewielkiedobranadzień

potrzeby,

10

ponieważjałmużnawybawiaodśmierciiniepozwala

wejśćdociemności.

11

Jałmużnabowiemjestwspaniałymdaremdla

tych,którzyjądająprzedobliczemNajwyższego.

12

Strzeżsię,

dziecko,wszelkiejrozpusty,aprzedewszystkimweźsobieżonęz
potomstwatwychprzodków!Niebierzżonyobcej,któraniebyłabyz

pokoleniatwojegoojca,ponieważjesteśmysynamiproroków.
Wspomnijsobie,dziecko,zprzeszłości,żeNoe,Abraham,Izaak,
Jakub,nasiprzodkowie,wszyscywzięliżonyspośródswych
krewnychidlategobylibłogosławieniwdzieciachswoich,aich
potomstwoposiądzieziemię.

13

Ateraz,dziecko,kochajtwoichbracii

niewynośsięwswoimsercunadtwychkrewnychaninadsynów,ani
nadcórkitwegonaroduiwybierzsobieznichżonę,ponieważw
pyszejestwielezepsuciainiegodziwości,awpróżniactwieponiżenie
iwielkabieda.Albowiempróżniactwojestmatkągłodu.

14

Zarobku

jakiegokolwiekczłowieka,którybypracowałuciebie,niezatrzymuj
dojutra,awypłacajnatychmiast.AjeślibędzieszsłużyłBogu,
będzieszmiałodpłatę.Uważajnasiebie,dziecko,wewszystkich
swoichdziałaniachiokazujdobrewychowaniewcałymswoim
postępowaniu!

15

Czymsamsiębrzydzisz,tegonieczyńnikomu!Nie

pijwinaażdoupiciasięiniechpijaństwonieidzieztobąwdrogę!

16

Udzielajswegochlebagłodnemu,aswoichszatużyczajnagim!Ze

wszystkiego,cocizbywa,dawajjałmużnę,atwojeokoniechnie
będzieskąpe,gdyjądajesz.

17

Hojniedawajtwojechlebynagroby

sprawiedliwych,alegrzesznikomniedawaj.

4,17-PonieważPrawoMojżeszowe(por.Pwt26,14)zabraniadawaniapokarmówumarłym,mówituzapewneojałmużnachnacześćzmarłych,rozdawanychpodczaspogrzebu.

18

Szukajradyukażdegomądregoiniegardźżadnąpożyteczną

radą.

19

WkażdejchwiliuwielbiajPanaBogaiprośGo,abytwoje

drogibyłyprosteiabydoszłydoskutkuwszystkietwojezamiaryi
pragnienia,ponieważżadennaródnieposiadamądrości,lecz
wszystko,codobre,dajesamPanikogoPanchce,tegoupokarza
zgodnieze[swym]zamiarem.Ateraz,dziecko,pamiętajomoich
zaleceniachiniewymazujichzserca!

4,19–zgodniezeswymzamiarem.Kod.Smawtymmiejscu:"IkogochcePan,poniżaażnasamodnoOtchłani".

20

Terazpowiadamiamcię,dziecko,żezłożyłemdziesięćtalentów

srebrauGabaela,synaGabriego,wRagawMedii.

21

Niebójsię,

dziecko,żezbiednieliśmy.Tybędzieszmiałwielkiebogactwa,jeśli

Bogasiębędzieszbałijeślibędzieszunikałkażdegogrzechuoraz
czynił,codobrejestprzedPanem,Bogiemtwoim.

Tb5

1

WtedywodpowiedziTobiaszrzekłswemuojcu,Tobiaszowi:

Wszystko,comipoleciłeś,ojcze,uczynię.

2

Alejakjabędęmógłod

niegoodebraćpieniądze?Przecieżanionmnieniezna,anijajegonie
znam.Jakidammuznak,abymnierozpoznałiuwierzyłmi,idałmi
tepieniądze?ZresztąnieznamdrógwiodącychdoMedii,abysiętam
dostać.

3

Wtedy,odpowiadając,Tobiaszrzekłdoswegosyna,

Tobiasza:Onzłożyłswójpodpisnadokumencie,ajazłożyłemmój
podpis.Ipodzieliłemdokumentnadwieczęści,iwzięliśmykażdypo
jednejznich.Jadałemmujednączęśćzpieniędzmi.Aotojużmija
dwadzieścialat,odkądzłożyłemuniegotepieniądze.Ateraz,
dziecko,poszukajsobieczłowiekazaufanego,którypójdzieztobą.
Damymuzapłatę,skoropowrócisz.Iodbierzodniegotepieniądze.

5,3-"Pieniędzmi"-pożyczkaodbyłasięzgodniezobowiązującymiwtedynastarożytnymWschodzieprzepisamiprawnymi:KodeksHammurabiegopar.7;"niego"-tzn.Gabaela.

4

IposzedłTobiaszposzukaćczłowieka,którywyruszyrazemz

nimdoMedii,abędzieznałdrogę.Agdywyszedł,spotkałstojącego
przedsobąaniołaRafała,niewiedziałzaś,żejesttoaniołBoży.

5

I

odezwałsiędoniego:Skądjesteś,młodzieńcze?Atenmu
odpowiedział:JestemspośródsynówIzraela,twoichbraci,a
przyszedłemtu,abynająćsiędopracy.Irzekłdoniego[Tobiasz]:
Czytywiesz,jakądrogąudaćsiędoMedii?

6

Onzaśodpowiedział:

Oczywiście,częstotambywałemiznamzwłasnegodoświadczenia
wszystkiedrogi.NierazpodróżowałemdoMedii,przebywałemu
Gabaela,naszegobrata,którymieszkawRagawMedii.OdEkbatany
doRagasądobredwadnidrogi.Leżyonobowiemnagórze.

5,6-Aledlatakzwanychpospiesznychgońców,bomiędzyEkbatanąaRagajestokoło300km.

7

IrzekłdoniegoTobiasz:Zaczekajtunamnie,młodzieńcze,

dopókiniepójdęinieopowiemtegomemuojcu.Albowiemjesteśmi
potrzebny,abyiśćzemną,ajadamcinależnązapłatę.

8

Atenmu

odpowiedział:Japoczekam,tylkoniebądźtamdługo.

9

Awszedłszy,

Tobiaszopowiedziałswemuojcu,Tobiaszowi,mówiącdoniego:Oto
znalazłemczłowiekaspośródnaszychbraci,zsynówIzraela.I
odpowiedziałmuojciec:Zawołajmitegoczłowieka,abymdokładnie
poznał,zjakiegotoonjestroduizktóregopokoleniapochodzi,iczy
jestgodnyzaufania,abycitowarzyszyć,mojedziecko.

10

W

odpowiedzinatoTobiaszrzekłdoniego:Młodzieńcze,ojcieccię
woła.Iprzyszedłdoniego,aTobiaszpozdrowiłgopierwszy.ARafał
rzekłdoniego:Niechcięspotkawieleradości!Wodpowiedzinato
rzekłmuTobiasz:Zczegomamsięradować?Jestemczłowiekiem
pozbawionymwzrokuiniewidzęświatłanieba,alesiedzęw
ciemnościach,jakumarli,którzyjużnieoglądająświatła.Żyjąc,
przebywamwśródumarłych,słyszęgłosyludzi,alenikogoniewidzę.
Atenmupowiedział:Ufaj,niezadługojużBógcięuzdrowi,ufaj!Na
toodezwałsiędoniegoTobiasz:Mójsyn,Tobiasz,mazamiarodbyć
podróżdoMedii.Czymógłbyśiśćrazemznimipoprowadzićgo?
Damcizatonależnązapłatę,bracie.Iodpowiedziałmu:Mogęznim
wyruszyć,znamwszystkiedrogiiczęstochodziłemdoMedii.
Przeszedłemwszystkiedolinyigóryiznamwszystkiejejszlaki.

11

I

rzekłmuTobiasz:Zjakiejrodzinyjesteśizktóregopokolenia,
powiedzmi,bracie!

12

Odpowiedział:Nacocijestpotrzebne

pokolenie?Atenodrzekł:Chcępoznaćnaprawdę,czyimsynem
jesteś,bracie,ijakiejesttwojeimię.

13

Nacootrzymałodpowiedź:

JestemAzariasz,synwielkiegoAnaniasza,spośródtwoichbraci.

5,13-Rafałnieskłamał,ponieważukazałsięwludzkiejpostaciprzyjmujączewnętrznywyglądczłowieka-Azariasza,krewnegoTobiasza.Zresztąimionasąznaczące:mówiąopomocyi

łasceBoga.

14

IpowiedziałmuTobiasz:Bracie,przybywajzdrówicały!Nie

gniewajsięnamnie,bracie,żechciałempoznaćprawdęitwoją
rodzinę.Okazujesię,żejesteśmoimkrewnymipochodziszz
pięknegoidobregorodu.ZnałemAnaniaszaiNatana,dwóchsynów
wielkiegoSzemajasza.OniobajchodzilizemnądoJerozolimyitam
zemnąpokłon[Bogu]oddawali,iniezeszlinabezdroża.Twoibracia

sądobrymiludźmi.Zeszlachetnegorodutyjesteś,dlategowitamcię
zradością!

15

Imówiłdalejdoniego:Jadajęcijakozapłatędrachmę

zadzieńiutrzymanietakiesamo,jakimojemusynowi.

16

Wybierzsię

więcwdrogęzmoimsynem,ajeszczedodamcicośdozapłaty.

17

A

onodpowiedział:Wybioręsięznimwdrogę.Niebójsię!Zdrowi
wyjdziemyizdrowipowrócimydociebie,ponieważdrogajest
bezpieczna.IrzekłdoniegoTobiasz:Niechbędzieztobą
błogosławieństwo,bracie!Apotemzawołałswegosynairzekłdo
niego:Dziecko,przygotujto,copotrzebnedodrogi,iidźrazemz
twoimbratem,aBóg,któryjestwniebie,niechmawastamwswej
opieceiniechwasprzyprowadzidomniezdrowych,aaniołJego
niechwamtowarzyszyizachowawascało,dzieckomoje!ITobiasz
wyszedł,abywybraćsięwdrogę,iucałowałojcaswegoimatkę.I
rzekłmuTobiasz[starszy]:Idźzdrów!

18

Ajegomatkazapłakałai

powiedziaładoTobiasza:Pocośtywłaściwiewysłałmojedziecko?
Czyżniebyłonnasząpodporą,będącstaleznami?

19

Niechby

pieniądzeniepołączyłysięzpieniędzmi,leczstałysięokupemza
naszedziecko.

5,19-Tzn.lepiejżebypieniądzeprzepadły,aniżelimielibyśmystracićdziecko.

20

CodanenamjestprzezPanadożycia,tonamprzecież

wystarczy.

21

Aonjejodpowiedział:Niemartwsię!Naszedziecko

pójdziewdrogęzdroweizdrowepowrócidonas,aoczytwoje
zobaczątendzień,wktórymonzdrówprzyjdziedociebie.

22

Nie

martwsięinielękajoniego,siostro!Towarzyszymubowiemdobry
anioł,więcbędziemiałszczęśliwąpodróżiwrócizdrowy.

5,22-TytułsiostryjestczęstodawanywBibliijużtonarzeczonej,jużtoprawowitejżonie(por.Tb8,4.7.21;Pnp4,9n;Pnp5,1n).

23

Iprzestałapłakać.

Tb6

WdrodzedoMedii

1

Iposzedłchłopiec,irazemznimanioł,atakżeipieswyszedłz

nimiwędrowałrazemznimi.Takpodróżowaliobajizastałaich
pierwszanoc,iprzenocowalinadrzekąTygrys.

6,1-Tekstwierszazestawionyzdwutekstów;wkolejności:SiBA.

2

ChłopiecwszedłdorzekiTygrys,abyumyćsobienogi.Wtedy

wynurzyłasięzwodywielkarybaichciałaodgryźćnogęmłodzieńca.
Natoonkrzyknął.

3

Aniołzaśrzekłmłodzieńcowi:Pochwyćmocnoi

trzymajtęrybę!Młodzieniecchwyciłmocnorybęiwyciągnąłjąna
ląd.

4

Wtedyznowupowiedziałmuanioł:Rozpłatajtęrybęiwyjmijz

niejżółć,serceiwątrobę,izachowajjesobie,awnętrznościodrzuć.
Żółćbowiem,serceiwątrobajejsąpożytecznymlekarstwem.

5

Młodzieniecrozpłatałrybęipołożyłrazemżółć,serceiwątrobę.

Częśćrybyupiekłizjadł,aresztęzniejzachowałzasoloną.

6

Potem

poszliobajdalej,ażprzyszlidoMedii.

7

Amłodzienieczapytałanioła,

mówiąc:BracieAzariaszu,jakielekarstwojestwsercu,wwątrobiei
wżółciryby?

8

Tenmuodpowiedział:Serceiwątrobęrybyspalprzed

mężczyznąlubkobietą,którychopanowałdemonlubzłyduch,a
zniknieopętaniewkażdymznichijużniepozostanie.

6,8-Jesttoczynnośćsymboliczna,anieczaryczyzaklęcia.JakwynikazTb12,14,złegoduchawypędzatylkosamBóg.GdybyRafałzrobiłtotylkonaswojesłowo,aniemocąBożą,

zdradziłbyswojepochodzenia.Naraziejeszczenieprzyznajesiędotego,kimjest.

9

Ażółciątrzebapotrzećoczyczłowieka,którepokryłobielmo,

dmuchnąćpotemnanie,natobielmo,aoczybędązdrowe.

10

Gdyzaś

weszlidoMediiiprzybliżylisiędoEkbatany,

11

Rafałodezwałsiędo

młodzieńca:BracieTobiaszu!Onmuodpowiedział:Otojestem,aten
oświadczył:TęnocmusimyprzepędzićuRaguela.Jesttoczłowiekz
twojegoroduimacórkęimieniemSara.

12

AopróczjedynaczkiSary

niemaonanisyna,anicórki.Tyspośródwszystkichludzijesteś

najbliższymjejkrewnym,onanależysiętobieicałymajątekjejojca
słusznieprzypadnietobiejakodziedzictwo.Jesttodziewczyna
rozsądna,mężnaibardzopiękna,aiojcamadobrego.

6,12-Zwyczajzawieraniamałżeństwmiędzykrewnymijednegoroduczypokoleniapraktykowanojużwczasachpatriarchów(por.Rdzrozdz.24[->Rdz24,1]).Izraeliciprzebywającyw

niewoliuważalizachowywanietegozwyczajuzawyrazidowódswejwiernościwobecPrawaMojżeszowego(por.Tb4,12).

13

Idodał:Prawniecisięnależywziąćjązażonę.Alesłuchaj

mnie,bracie:Jachcętejnocypomówićzojcemocórce,abyśmyją
dostalidlaciebiejakonarzeczoną.AkiedypowrócimyzRaga,
wyprawimyzniąwesele.Wiem,żeRaguelniebędziemógłcijej
odmówićlubzaręczyćzinnym.Narazisięonnaśmierć,według
wyrokuksięgiPrawaMojżeszowego,boonwie,żeprzed
jakimkolwiekinnymmężczyznątobieprzypadawdziedzictwiepojąć
[zażonę]jegocórkę.Awięcsłuchajmnie,bracie!Tejnocy
pomówimyodziewczynieizaręczymyjąztobą.Akiedypowrócimy
zRaga,zabierzemyjąiprzyprowadzimyzesobądotwegodomu.

14

WtedyTobiaszwodpowiedzirzekłRafałowi:BracieAzariaszu,

słyszałem,żejużjąwydawanozasiedmiumężówiżezmarlioniw
swychkomnatachmałżeńskichtejnocy,kiedyzbliżalisiędoniej.
Słyszałemtakże,jakniektórzymówili,żezabijaichdemon.

6,14–zbliżalisiędoniej.Kod.Smazbędne:"umierali".

15

Ponieważjejsamejonniekrzywdzi,leczzabijatego,ktoby

chciałsiędoniejzbliżyć,toterazjasięobawiam,jakojedynaku
megoojca,abymnieumarłiniedoprowadziłdogrobużyciamego
ojcaimojejmatki,razemzżałobąpomnie.Aprzecieżniemają
drugiegosyna,abyichpogrzebał.

16

Onzaśodpowiedziałmunato:

Niepamiętaszpoleceńtwegoojca,którycinakazałwziąćżonęz
domuojcatwego?Awięcposłuchajmnieteraz,bracie:niemartwsię
otegodemona,alebierz[jązażonę].Jestemprzekonany,żetejnocy
jąotrzymaszjakożonę.

17

Akiedybędzieszwstępowałdokomnaty

małżeńskiej,zabierzczęśćwątrobyrybyiserceipołóżtona
rozżarzonedokadzeniawęgle.Potemrozejdziesięzapach,demongo

poczujeiucieknie,iniepojawisięprzyniejpowieczneczasy.

6,17-Osensieczynnościzob.przypisdoTb6,8.Wlg6,16-22podajeinaczejzakończenieprzemówienia:"Posłuchajmnie,apokażęci,jacysąci,nadktórymiczartprzemócmoże.Ci

bowiem,którzywmałżeństwotakwstępują,żeBogaodsiebieizsercaswegowyrzucają,aswejlubościtakzadośćuczyniąjakkońimuł,którerozumuniemają,nadtymiczartmamoc.Aty,gdyją
pojmiesz,wszedłszydołożnicywstrzymajsięodniejprzeztrzydni,aniczyminnymniebędzieszsięzniązajmowałjenomodlitwą...,apotrzeciejnocyweźmieszpannęzbojaźniąPańskąbardziej
przejętypragnieniemdziatekniżlubością,żebyśwpotomstwieAbrahamowymdostąpiłbłogosławieństwawSynach".

18

Agdyjużbędzieszmiałsięzniązłączyć,powstańcienajpierw

obojeimódlciesię,iprościePananieba,abyokazałwam
miłosierdzieiocaliłwas.Niebójsię,ponieważodwiekówjestona
przeznaczonadlaciebie.Wtensposóbjąocaliszionapójdzieztobą.
Myślęteż,żeurodzicidzieciibędądlaciebiejakbracia.Niemartw
się!

19

AkiedyTobiaszsłuchałsłówRafała,żeonajestjegokrewnąz

pokoleniaizdomuojcajego,zapłonąłkuniejwielkąmiłościąiserce
jegoprzylgnęłodoniej.

Tb7

Sara,córkaRaguela,żonąTobiasza

1

Gdy[Tobiasz]wszedłdoEkbatany,rzekłdoniego:Bracie

Azariaszu,zaprowadźmnieprostodonaszegobrata,Raguela.I
przyprowadziłgododomuRaguela,izastaligo,jaksiedziałwbramie
dziedzińca,ipierwsigopozdrowili.Aonimodpowiedział:
Serdeczniewaspozdrawiam,bracia,imilewitamzdrowych.I
wprowadziłichdoswegodomu.

7,1–witamzdrowych.Dosł.:"Bardzosięcieszcie,bracia,dobrze,żeścieprzybylizdrowi".

2

Irzekłdoswejżony,Edny:O,jakpodobnyjesttenmłodzieniec

domegobrata,Tobiasza.

3

AEdnazapytałaich,mówiąc:Skąd

jesteście,bracia?Aonijejodpowiedzieli:JesteśmyzsynówNeftalego
uprowadzonychdoNiniwy.

4

Onaimnato:Czynieznacienaszego

brata,Tobiasza?Iodpowiedzielijej:Znamygo.

5

Izapytałaich

znowu:Czyjestonzdrów?Odpowiedzielijej:Zdrówiżyje.Irzekł
Tobiasz:Onjestmoimojcem.

6

WtedyRaguelzerwałsię,ucałowałgo

izacząłpłakać.Potemodezwałsięiprzemówiłdoniego:Bądź
błogosławiony,chłopcze,synutakszlachetnegoidobregoojca!O
jakżewielkienieszczęście,żeoślepłon,mążtaksprawiedliwyi
czyniącymiłosierdzie.IrzuciłsięnaszyjęTobiaszowi,[synowi]brata
swego,izacząłpłakać.

7

IżonaEdnazapłakała,atakżepłakałaich

córka,Sara.

8

Potemzabiłbaranaztrzodyiurządziłimgościnne

przyjęcie.

9

Kiedyzaśsięwykąpaliiumyli,izasiedlidouczty,Tobiasz

rzekłdoRafała:BracieAzariaszu,powiedzRaguelowi,abymidał
mojąsiostrę,Sarę,zażonę.

10

ARaguelposłyszałtesłowairzekłdo

młodzieńca:Jedzipij,iradujsiętejnocy!Opróczciebiebowiem,
bracie,niemażadnegoczłowieka,którybymiałprawowziąćmoją
córkę,Sarę,zażonę.Takżeijaniemamwładzydaćjejinnemu
mężowipozatobą,ponieważtyjesteśnajbliższymkrewnym.Ale,

mojedziecko,muszęciwyznaćprawdę:

11

Dałemjąjużsiedmiu

mężomspośródnaszychbraci,iwszyscyumarlitejnocy,wktórej
zbliżalisiędoniej.Ateraz,dziecko,jedzipij,aPanbędziedziałał
przezwas.

7,11-TreśćmowyRaguelawredakcjiWlgjestinna,niżtopodajeLXX.Charakterystyczneodchyleniasąodwiersza11do20.Błogosławieństwowłączonedoliturgiibrzmi:"Bóg

AbrahamaiBógIzaaka,iBógJakubaniechbędziezwamiiniechajOnwaszłączy,iniechwypełnibłogosławieństwoswojenadwami!"

12

IrzekłTobiasz:Niebędęjadłipiłtakdługo,dopókitynie

rozstrzygnieszmojejsprawy.OdpowiedziałmuRaguel:Jatozrobię.
Onajestdanatobiezgodniezpostanowieniemksięgi[Prawa]
Mojżeszainieboteżpostanowiło,abymcijądał.Weźwięcswoją
siostrę!Odteraztyjesteśjejbratem,aonatwojąsiostrą.Jestonadana
tobieoddziśnazawsze.NiechPanniebabędzie,dziecko,łaskawydla
wastejnocyiniechokażewammiłosierdzieidapokój!

13

Potem

Raguelzawołałswojącórkę,Sarę,iprzyszładoniego.Aonująłjej
rękęioddałjąTobiaszowi,irzekł:Weźjązgodniezpostanowieniemi
wyrokiemzapisanymwksiędze[Prawa]Mojżesza,żetobienależyją
daćzażonę.Maszjąizaprowadźjąwzdrowiudoswegoojca.ABóg
niebaniechwasobdarzypokojem!

14

Potemzawołałjejmatkęi

polecił,abyprzyniosłazwój[papirusu],inapisałnanim
zaświadczenieozawartymmałżeństwieorazto,żedajemująza
żonę,zgodniezwyrokiemPrawaMojżesza.Terazdopierozaczęto
jeśćipić.

15

ARaguelzawołałswojążonę,Ednę,irzekłdoniej:

Siostro,przygotujinnąsypialnięiwprowadźjątam.

16

Ona,udawszy

siędosypialni,przygotowałaposłania,jakjejpolecił.Iwprowadziła
tamSarę,izaczęłapłakaćnadnią.Potemotarłałzyirzekładoniej:

17

Ufaj,córko,Panniebaobdarzycięradościąwmiejscetwego

smutku.Ufaj,córko!Iwyszłaodniej.

Tb8

1

Akiedyskończylijeśćipić,zapragnęliudaćsięnanocny

spoczynek.Odprowadzonomłodzieńcaiprzyprowadzonogodo
sypialni.

2

WtedyTobiaszprzypomniałsobiesłowaRafała,wyjął

wątrobęisercerybyztorby,wktórejjeprzechowywał,ipołożyłna
rozżarzonychwęglachdokadzenia.

3

Zapachrybypowstrzymał

demonaiuciekłonażdoGórnegoEgiptu.ARafałposzedłzanim,
związałgotamwokamgnieniuiunieszkodliwiłgo.

8,3-"DoGórnego(kod.BA)Egiptu"-toprzysłowieiznaczytyleconasz"kraniecświata"."Związałgo...iunieszkodliwił",tj.wznaczeniuprzenośnymmoralniezmusiłgodo

przebywaniazdalaodludzi.

4

Rodzicewyszliizamknęlidrzwidosypialni.Tobiaszpodniósł

sięzłóżkaipowiedziałdoniej:Wstań,siostro,módlmysięi
błagajmyPananaszego,abyokazałnammiłosierdzieiocaliłnas.

8,4-Wlg:"Wstań,Saro,amódlmysiędoBogadziśijutro,ipojutrze,boprzeztetrzynocezBogiemsięzłączymy,apotrzeciejnocywejdziemywmałżeństwonasze,bośmysynowie

świętychiniemożemytaksięłączyćjaknarody,którenieznająBoga".

5

Wstałaionaizaczęlisięmodlićibłagać,abydostąpiliocalenia.

Izaczęlitakmówić:Bądźuwielbiony,Bożeojcównaszych,iniech
będzieuwielbioneimięTwojenawiekiprzezwszystkiepokolenia!
NiechCięwielbiąniebiosaiwszystkieTwojestworzeniapo
wszystkiewieki.

6

TyśstworzyłAdama,istworzyłeśdlaniego

pomocnąostojęEwę,jegożonę,izobojgapowstałrodzajludzki.ITy
rzekłeś:Niejestdobrzebyćczłowiekowisamemu,uczyńmymu
pomocpodobnądoniego.

7

Aterazniedlarozpustybiorętęsiostrę

mojązażonę,aledlaprawdziwegozwiązku.Okażmnieijej
miłosierdzieipozwólrazemdożyćstarości!

8

Ipowiedzielikolejno:

Amen,amen!

9

Apotemspalicałąnoc.

10

Raguelzaśwstał,zawołałdo

siebieswojesługi;poszlioniiwykopaligrób.Powiedziałprzytym:
Żebytylkoonnieumarł,bostaniemysięwtedyprzedmiotem
pośmiewiskaiwzgardy.

11

Agdymielijużgróbwykopany,Raguel

poszedłdodomuizawołałswojążonę,

12

irzekł:Poślijjednąze

służących,abyposzłazobaczyć,czyonżyje.Ajeśliumarł,togo

pogrzebiemy,abyniktsięniedowiedział.

13

Iwysłalisłużącą,zapalili

lampęiotworzylidrzwi.Potemonaweszłaizobaczyłaich,jakleżelii
spalispokojnierazem.

14

Awychodząc,służącapowiadomiła

rodziców,żeonżyjeiżeniczłegoimsięniedzieje.

15

Wtedy

dziękowaliBoguniebiosimówili:Bądźuwielbiony,Boże,wszelkim
czystymuwielbieniem!NiechCięwielbiąpowszystkiewieki.

16

Bądź

uwielbiony,ponieważmnieuradowałeś,iniestałosię,jak
przypuszczałem.PostąpiłeśznamiwedługwielkiegoTwego
miłosierdzia.

17

Bądźuwielbiony,ponieważsięzmiłowałeśnaddwoma

jedynakami.Okażim,Władco,miłosierdzieiocalich!Pozwólim
dokończyćżyciawszczęściuiwłasce!

18

Potempowiedziałswoim

sługom,abyzasypaligrób,zanimnastanieporanek.

19

Aswojejżonie

polecił,abynapiekławielechleba.Onsamposzedłdotrzody,wziął
dwawołyiczterybaranyipolecił,abyjezabito.Izaczętoje
przyrządzać.

20

PotemzawołałTobiaszairzekłdoniego:Nieruszysz

sięstądprzedupływemczternastudni,leczpozostaniesztuibędziesz
jadłipiłumnie,irozradujeszpogrążonąwsmutkuduszęmojejcórki.

21

Potemweźzcałegomojegomajątkupołowęiwracajwzdrowiudo

swegoojca!Akiedyumręjaimojażona,waszabędzieidruga
połowa.Ufaj,synu,jajestemtwoimojcemiEdnajesttwojąmatką,i
dociebienależymy,idotwojejsiostryodterazinazawsze.Ufaj,
dziecko!

Tb9

RafałodbieradługodGabaela

1

PotemTobiaszzawołałRafałairzekłdoniego:

2

Bracie

Azariaszu,weźzsobączterechsłużącychidwawielbłądyijedźdo
Raga.IdźdoGabaelaiprzekażmudokument,odbierzodniegosrebro
izabierzgozsobąnawesele.

3

-.

4

Tywieszbowiem,żeojciecliczy

dni,ijeślipozostanęjedendzieńdłużej,bardzogozasmucę.Widzisz,
coRaguelprzysiągł,ajaniemogęwykroczyćprzeciwjego
przysiędze.

9,4-(9,3.4)KodeksyAiBmajątakipodział:"3BoRaguelmniezaprzysiągł,bymniewyruszał,4aojciecmójliczydni...".

5

IwyruszyłRafałzczteremasługamiidwomawielbłądamido

RagawMedii,izatrzymalisięuGabaela.Potemoddałmujego
dokumentiopowiedziałmuoTobiaszu,synuTobiasza,żepoślubił
żonęiżezapraszagonawesele.WtedyGabaelwstałiwjego
obecnościzacząłliczyćzapieczętowaneworki.Izaładowalije.

6

Potemranowstalirazemiprzybylinawesele.PrzyszlidoRaguelai

zastaliTobiaszasiedzącegoprzystole.Aonzerwałsięiprzywitałgo.
[Gabael]rozpłakałsięipobłogosławiłgo,mówiącmu:Oszlachetnyi
dobryczłowieku,synumężaszlachetnego,dobrego,sprawiedliwegoi
uczynnego.NiechPanudzielitobieiżonietwojejbłogosławieństwa
niebieskiego,itwemuojcu,imatcetwojejżony!Błogosławionyniech
będzieBóg,żemogęoglądaćTobiasza,któryjesttakpodobnydo
mojegokrewnego.

9,6-Koniecwiersza6jestuszkodzony.Wlgposzerzatekstjeszczeowiersze9-12,tzw.błogosławieństwoGabaela:"NiechciębłogosławiBógizraelski,bośjestsynembardzodobrego,

sprawiedliwego,bogobojnegoijałmużnyczyniącegomęża.Iniechbędziewymówionebłogosławieństwonadżonątwojąinadrodzicamiwaszymi.Ioglądajciesynówwaszychisynówsynówwaszych
ażdotrzeciegoiczwartegopokolenia;ipotomstwowaszeniechbędziebłogosławioneodBogaizraelskiego,którykrólujenawiekiwieków.Agdywszyscyrzekli:Amen,zasiedlidouczty;aleiwesele
małżeńskiezbojaźniąBożąodprawiali".

Tb10

PowrótTobiaszadodomu

1

TymczasemTobiaszzdnianadzieńliczył,wilednisynjego

tamzajdzieizailepowróci.Akiedydniteprzeminęły,asynjegonie
wracał,

2

myślałsobie:możezatrzymanogotam,albomożeGabael

umarłiniemanikogo,ktobymuoddałsrebro?

3

Izacząłsięmartwić.

4

Ajegożona,Anna,rzekła:Dzieckomojezginęłoijużgoniema

międzyżywymi.Izaczęłapłakaćilamentowaćnadsynemswoim,i
mówiła:

5

Biadami,dzieckomoje,żepozwoliłamciiść,światłomoich

oczu.

6

ATobiaszjejodpowiedział:Cicho,niemartwsię,siostro,on

jestzdrów.Onitammająjakieśprzeszkody,aiczłowiek,któryznim
wyruszył,jestgodnyzaufaniaijestspośródnaszychbraci.Niemartw
sięoniego,siostro,onwkrótcewróci.

7

Aleonamuodpowiedziała:

Zostawmnieiniezwódźmnie;dzieckomojezginęło.Iwychodziła
codziennie,iwpatrywałasięwdrogę,którąjejsynposzedł,iniedała
sięnikomuprzekonać.Akiedyzachodziłosłońce,wszedłszydo
domu,lamentowałaipłakałaprzezcałąnoc,iniemogłaspać.

8

Gdy

minęłoczternaściedniuroczystościweselnych,któreRaguelprzysiągł
wyprawićswejcórce,przyszedłdoniegoTobiaszioświadczyłmu:
Wypuśćmnie,bowiem,żeojciecmójimatkamojatracąwiarę,że
mniejeszczezobaczą.Terazwięcproszęcię,ojcze,abyśmipozwolił
odejśćzpowrotemdomegoojca.Jacijużpowiedziałem,wjakim
staniegozostawiłem.

9

ARaguelodpowiedziałTobiaszowi:Pozostań,

dziecko,pozostańjeszczezemną!Jawyślęposłańcówdotwegoojca,
Tobiasza,ionimuopowiedząotobie.ATobiaszmuodpowiedział:O
nie!Wypuśćmniestąd,proszęcię,[bymwrócił]domegoojca.

10

WtedyRaguelwstał,dałTobiaszowijegożonę,Sarę,ipołowę

całegomajątku,sługiisłużące,wołyiowce,osłyiwielbłądy,szaty,
pieniądzeisprzęty.

11

Itakodesłałichwzdrowiu.Pożegnałgoirzekł

doniego:Bądźzdrów,dziecko,iwzdrowiuruszajwdrogę!APan

niebiosniechwaswspomagaiżonętwoją,Sarę!Obymujrzałwasze
dzieci,zanimumrę!

12

Ipowiedziałteżdocórkiswojej,Sary:Idźdo

swojegoteścia,boodtądonisądlaciebierodzicami,jakci,którzy
daliciżycie.Idźwpokoju,córko,abymsłyszałotobiedobrewieści,
dopókiżyję.Potempożegnałichiodprawił.

13

AEdnaodezwałasiędo

Tobiasza:Dzieckoibracieumiłowany,niechPanzaprowadziciędo
domuiobymujrzałatwojedzieci,dopókiżyję,iSary,córkimojej,
zanimumrę.WobecPanaoddajęcimojącórkęwopiekę.Nie
zasmucajjejprzezwszystkiednitwojegożycia.[Idź]wpokoju,
dziecko!Odtejchwilijestemtwojąmatką,aSarasiostrą.Niechnam
sięwiedziejednakodobrzeprzezwszystkiedninaszegożycia!
Ucałowałaichobojeiodprawiła.

10,13-Tekstuszkodzonybrzminiecoodmienniewkod.BA.Wlgwwierszu13mawskazaniadlamłodejmałżonki:"czcićteściów,kochaćmęża,rządzićczeladzią,kierowaćdomem,a

samąsiebiestrzecnienaganną".

14

IodszedłTobiaszodRaguelazdrówiszczęśliwy,błogosławiąc

Pananiebaiziemi,Królawszechrzeczy,żetakszczęśliwądałmu
drogę.Irzekłdoniego[Raguel]:Obycisięudałoczcićichprzez
wszystkiedniichżycia!

Tb11

Synuzdrawiaślepotęojca

1

KiedyprzybliżylisiędoKaserinnaprzeciwkoNiniwy,Rafał

powiedział:

11,1–Kaserin.Wlg:Charan.AlenietoznanezhistoriiAbrahama(Rdz11,31).JesttomiejscowośćpołożonabliżejNiniwy.

2

Tywiesz,wjakimstaniezostawiliśmytwegoojca.

3

Wyprzedźmytwojążonęiprzygotujmydom,doktóregoidą.

4

I

wyruszyliobajrazem.A[Rafał]rzekłdoniego:Weźżółćdoręki!
PieszaśbiegłztyłuzanimizaTobiaszem.

11,4-Tekstniepewny

5

TymczasemAnnasiedziałaprzydrodze,wypatrującsyna.

6

I

spostrzegłagopowracającego,izawołaładojegoojca:Otonadchodzi
twójsyniczłowiek,któryposzedłrazemznim.

7

ARafałrzekłdo

Tobiasza,zanimtenprzybliżyłsiędoojca:Wiem,żeotworząmusię
oczy.

8

Potrzyjżółciąrybyjegooczy,alekarstwowygryzieiściągnie

bielmozjegooczu;potemtwójojciecprzejrzyizobaczyświatło.

9

Annatymczasemwybiegła,rzuciłasięsynowinaszyjęizawołałado

niego:Ujrzałamcię,dziecko,terazjużmogęumrzeć,irozpłakałasię.

10

TakżeTobiasz[starszy]podniósłsięiutykającnanogę,wyszedłdo

wrótpodwórza.

11

WtedyprzystąpiłdoniegoTobiaszzżółciąrybyw

ręku,dmuchnąłwjegooczy,dotknąłgoirzekł:Ufaj,ojcze!,nałożył
mulekarstwoiodczekałchwilę.

11,11-Starożytnenarodyużywałyżółcirybiejjakolekarstwanaoczy.WwypadkuTobiaszajegouzdrowieniemacharaktercudowny(por.wiersz16).

12

Potemobiemarękamiściągnął[bielmo]zkącikówjegooczu.

13

ATobiaszstarszyrzuciłmusięnaszyję,rozpłakałsięirzekłdo

niego:Ujrzałemcię,dziecko,światłomoichoczu.

14

Irzekł:Niech

będziebłogosławionyBóg!Niechbędziebłogosławionewielkieimię

Jego!NiechbędąbłogosławieniwszyscyJegoświęcianiołowie!
NiechbędzieobecnenadnamiwielkieimięJego!Iniechbędą
błogosławieniwszyscyaniołowieJegopowszystkiewieki!Ponieważ
zesłałnamnieplagę,aototerazwidzęTobiasza,megosyna.

15

I

wszedłTobiaszdodomu,cieszącsięiwielbiącBoganacałygłos.
PotemTobiaszopowiedziałojcu,jakszczęśliwieodbyłswojąpodróżi
żeprzyniósłpieniądze,orazżewziąłzażonęSarę,córkęRaguela.A
otoionaprzybliżasięijestjużbliskobramyNiniwy.

16

Potem

<Tobiaszstarszy>,cieszącsięiwielbiącBoga,wyszedłnaspotkanie
swejsynowejdobramyNiniwy.AmieszkańcyNiniwyzdumielisię,
gdygoujrzeli,jakporuszasięikroczycosił,nieprowadzonyzarękę
przeznikogo.Tobiaszzaśobwieszczałim,żeBógzmiłowałsięnad
nimiotworzyłmuoczy.

17

PotemTobiaszpodszedłdoSary,żony

swegosyna,Tobiasza,pobłogosławiłjąitakdoniejprzemówił:
Witaj,wzdrowiuprzybywającacórko,niechbędziebłogosławiony
twójBóg,któryprzyprowadziłciędonas.Niechbędzie
błogosławionytwójojcieciniechbędziebłogosławionyTobiasz,mój
syn,itybądźbłogosławiona,córko!Wejdźdodomuswegow
zdrowiu,zbłogosławieństwemiradością!Wejdź,córko!

18

Tegodnia

nastaławielkaradośćmiędzywszystkimiŻydamimieszkającymiw
Niniwie.

19

IzjawilisięuTobiaszajegobratankowie,AchikariNabad,

uradowani.

11,19-Wlgdodaje:"Iprzez7dniucztowali,iweselilisięwszyscyradościąwielką".

Tb12

AniołRafałujawnia,kimjest

1

Akiedyskończyłosięwesele,Tobiaszzawołałswegosyna,

Tobiasza,ipowiedziałdoniego:Dziecko,bacz,abyuiścićzapłatę
człowiekowi,którywybrałsięztobąwdrogę,idołożyćmucoś
jeszczedozapłaty.

2

Aonmuodpowiedział:Ojcze,jakwielkąmam

mudaćzapłatę?Nieponiosęszkody,jeślidammupołowęmajątku,
któryonprzyniósłzemną.

3

Onmnieprzyprowadziłwzdrowiu,żonę

mojąwyzwolił,srebrozemnąprzywiózł,aciebieuleczył.Jakąwięc
mammudaćzapłatę?

4

IrzekłmuTobiasz:Sprawiedliwąjestrzeczą,

dziecko,żebyonwziąłpołowęwszystkiego,comiałprzysobie,
wracając.

5

Poprosiłwięcgodosiebieirzekł:Weźpołowę

wszystkiego,cośwracając,miałprzysobie,jakoswojązapłatę,iidź
dodomuzdrów!

6

Wtedy[Rafał]poprosiłichobunabokirzekłdo

nich:UwielbiajcieBogaiwysławiajcieGoprzedwszystkimi
żyjącymizadobrodziejstwa,jakiewamwyświadczył,abybyło
uwielbioneiwsławioneJegoimię.Rozgłaszajciewobecwszystkich
ludzisłowaBoże,jaknatozasługują,inieociągajciesięz
wyrażaniemMuwdzięczności.

7

Ukrywaćtajemnicekrólewskiejest

rzecząpiękną,alegodnąpochwałyjestujawniaćiwysławiaćdzieła
Boże.Czyńciedobrze,azłowasniespotka.

8

Lepszajestszczera

modlitwaimiłosierdziepołączonezesprawiedliwościąaniżeli
bogactwopochodząceznieprawości.Lepiejjestdawaćjałmużnę
aniżeligromadzićzłoto.

9

Jałmużnauwalniaodśmierciioczyszczaz

wszelkiegogrzechu.Ci,którzydająjałmużnę,nasycąsiężyciem.

10

Ci,

którzypopełniajągrzechinieprawość,sąwrogamiwłasnejduszy.

11

Odkryjęprzedwamicałąprawdę,nieukrywającniczego.Jużwas

pouczyłemipowiedziałem:Pięknąjestrzeczązachowywaćtajemnicę
królewską,alegodnąwszelkiejpochwałyujawniaćdziełaBoże.

12

A

teraz:gdytyiSaramodliliściesię,japrzypomniałemwaszebłagania

przedmajestatemPańskim;taksamo,gdychowałeśzmarłych.

12,12-RafałjakoaniołpośredniczymiędzyBogiemaludźmi.

13

Akiedyniewahałeśsięwstawaćiopuszczaćswojegoposiłku,i

iść,bypochowaćzmarłego,jazostałemposłany,abycięwypróbować.

14

RównocześnieposłałmnieBóg,abyuzdrowićciebieitwoją

synową,Sarę.

15

JajestemRafał,jedenzsiedmiuaniołów,którzystoją

wpogotowiuiwchodząprzedmajestatPański.

12,15-Liczba7byłauIzraelitówświęta.Por.Ap1,4;Ap4,5;Ap5,6itd.

16

Natoprzelęklisięobaj,upadlinatwarzprzednimibalisię

bardzo.

17

Ipowiedziałdonich:Przestańciesięlękać!Pokójwam!

UwielbiajcieBogapowszystkiewieki!

18

Gdybyłemzwami,tonie

byłemdziękimojejżyczliwości,leczzwoliBoga.Jegouwielbiajcie
powszystkiedni,Jemuśpiewajciehymny.

19

Patrzyliście,ajanicnie

jadłem;mieliścietylkowidzenie.

12,19-Wlgdodaje:"Zdawałosięwprawdzie,żezwamijadłemipiłem,alejaużywampokarmuniewidzialnego".

20

AterazuwielbiajciePananaziemiidziękujcieBogu!Otoja

wstępujędoTego,którymnieposłał.Opiszcietowszystko,cowas
spotkało.Iodszedł.

21

Onipodnieślisię,ależadenniemógłjużgo

zobaczyć.

22

IwielbiliBoga,iśpiewalihymny,idziękowaliMuzatak

wielkieJegodzieła,żeukazałsięimaniołBoży.

Tb13

HymndziękczynnyTobiasza

1

Irzekł[Tobiaszstarszy]:

13,1-KantykTobiasza(por.Wjrozdz.15[->Wj15,1];Jdtrozdz.16[->Jdt16,1];Jonrozdz.2[->Jon2,1];Łk1,46-55)składasięzdwóchczęści:Pierwsza:wiersze1-8-jesthymnem

dziękczynnym.Druga:wiersze9-17-wyrażatęsknotęwygnańcówzanowąJerozolimą.

2

NiechbędziebłogosławionyBóg,któryżyjenawieki,iJego

królestwo.PonieważOnchłoszczeiokazujemiłosierdzie,posyłado
Otchłanipodziemięiwyprowadzaznajwiększejzagłady.Aniema
nikogo,ktobyuszedłJegoręki.

3

WysławiajcieGo,synowieIzraela,

przednarodami,ponieważOnwasrozproszyłmiędzynimi

4

itam

okazywałwamswojąwielkość.WynościeGopochwałamiprzed
wszystkim,cożyje,ponieważOnjedenjestPanemiBogiemnaszym,
OnjedenOjcemnaszymiBogiempowszystkiewieki.

5

On

wychłoszczewaszawaszenieprawości,alezmiłujesięnadwami
wszystkimi<izgromadziwas>spośródwszystkichnarodów,między
którymizostaliścierozproszeni.

6

AkiedynawróciciesiędoNiego

całymsercemizcałejduszy,abypostępowaćprzedNimwprawdzie,
wtedyOnzwrócisiędowasijużnigdyniezakryjeobliczaswego
przedwami.

7

Terazzaśspójrzcie,coOnwamwyświadczył,i

dziękujcieMupełnymgłosem,błogosławciePanasprawiedliwegoi
wysławiajcieKrólawieków!

8

JazaśwysławiamGowziemimego

wygnaniainarodowigrzesznikówukazujęmociwielkośćJego.
Nawróćciesię,grzesznicy,ipostępujcieprzedNimsprawiedliwie,kto
wie,możesobiewwasupodobaiokażewammiłosierdzie?

9

UwielbiamBogamego,aduszamoja–Królanieba,ibędziesię

radowaćzmajestatuJego.

10

NiechwszyscymówiąiwysławiająGow

Jeruzalem;Jeruzalem–miastoświęte!Onześlekaręzaczynytwych
synówiznowuzmiłujesięnadsynamisprawiedliwych.

11

Wysławiaj

PanagodnieichwalKrólawieków,abyznówodbudowałtwój
Namiotzradością.

12

Obyrozradowałwtobiejeńcówiumiłowałw

tobiewszystkichnieszczęśliwychpowszystkiepokolenia,nawieki.

13

Wspaniałeświatłopromieniowaćbędzienawszystkiekrańceziemi.

Licznenarody<przyjdądociebie>zdalekaimieszkańcywszystkich
krańcówziemidoświętegotwegoimienia.Darymająwswych
rękachdlaKrólanieba.Całepokoleniabędącięradowały,aimię
„Wybranej”przejdzienapokolenia,nawieki.

13,13-Por.Iz60,1-22;Ap21,23-26.

14

Przeklęciwszyscy,którzytwardootobiesięwyrażą,przeklęci

niechbędąwszyscy,którzycięburząiwywracająmurytwoje,ici
wszyscy,którzywieżetwojeobalająipalątwojedomostwa!A
błogosławieniniechbędąnawiekiciwszyscy,którzyczcząciebie.

15

Wtedyidźiradujsięzpowodusynówsprawiedliwych,bowszyscy

będązgromadzeniiuwielbiaćbędąPanawieków.Szczęśliwi,którzy
cięmiłują,iszczęśliwi,którzysięciesząztwegopokoju.

16

Szczęśliwi

wszyscyciludzie,którzysięsmucąwszystkimiplagamitwymi,
ponieważwtobiecieszyćsiębędąioglądaćwszelkąradośćtwojąna
wieki.Duszomoja,uwielbiajPana,wielkiegoKróla,

17

ponieważ

Jeruzalembędzieodbudowane,wmieściedomJego–powszystkie
wieki.Szczęśliwybędę,jeśliresztarodumegoujrzytwojąchwałęi
uwielbiaćbędzieKrólanieba.BramyJeruzalembędąodbudowanez
szafiruizeszmaragdu,awszystkiemurytwojezdrogichkamieni.
WieżeJeruzalembędązbudowanezezłota,awałyobronnezczystego
złota.UliceJeruzalemwyłożonebędąrubinamiikamieniamizOfiru.

18

BramyJeruzalemrozbrzmiewaćbędąpieśniamiwesela,awszystkie

jejdomyzawołają:Alleluja,niechbędzieuwielbionyBógIzraela!A
błogosławienibędąbłogosławićImięświętenawiekiinazawsze.

13,18–Alleluja.Tzn."chwalciePana"-por.pierwszewierszePs111[110][->Ps111,1];Ps114[113A][->Ps114[113],1];Ps116[114]-118[117][->Ps116,1];Ps135[134][->Ps135,1];Ps

136[135][->Ps136,1];orazpierwszeiostatniewierszewPs146[145]-150[->Ps146,1].Aklamacjaliturgiczna-wyrazradościIzraelajakoluduBożego(por.Ap19,1.3n.6).

Tb14

DalszedziejerodzinyTobiaszów

1

KoniecsłówhymnupochwalnegoTobiasza.

2

Umarłonw

pokoju,mającstodwanaścielat,ipochowanogookazalewNiniwie.
Amiałsześćdziesiątdwalata,kiedyzaniewidział.Apoprzejrzeniu
żyłwdobrobycieidawałjałmużny.NadalwielbiłBogaioddawał
hołdmajestatowiBożemu.

3

Akiedymiałumierać,przywołałswego

syna,Tobiasza,inapomniałgo,mówiąc:Synu,wyprowadźstądtwoje
dzieci

4

iidźszybkodoMedii,ponieważjawierzęsłowomBoga,

którewypowiedziałNahumoNiniwie,żewszystkospełnisięispotka
AszszuraiNiniwę,oraztowszystko,coprzepowiedzieliprorocy
Izraela,którychBógposłał,inicniebędzieujętezewszystkich
przepowiedni,wszystkowypełnisięwswoimczasie.Ocaleniebędzie
raczejwMediianiżeliwAsyriiiBabilonii.Zatemwiemiwierzę,że
wszystko,coBógpowiedział,spełnisię,nastąpiiżadnesłowoztych
przepowiedniniezginie.Abracianasi,którzymieszkająwziemi
izraelskiej,wszyscybędąrozproszeniiuprowadzenidoniewolizich
żyznejziemi.Całyzaśkrajizraelskizamienisięwpustynię,i
Samaria,iJeruzalembędąspustoszone,adomBoży–wżałobiei
pozostaniespalony,doczasu.

14,4–Nahum.Niektórekodeksy:Jonasz.

5

WtedyznowuBógsięzmiłujenadnimiiznówskierujeichBóg

doziemiIzraela;iodbudująznowudom,wprawdzienietakijak
pierwszy,ażdochwili,wktórejwypełnisięczasświata.Apotem
powrócązniewoliwszyscyiodbudująokazaleJeruzalem,iwniej
odbudujądomBoży,takjaktoprzepowiedzielionimprorocyIzraela.

6

Iwszystkienarodynacałymświecienawrócąsię,iprawdziwieczcić

będąBoga.Odrzucąwięcwszyscyswojebożki[i]tych,którzyich
całkiemwiedlinamanowce,abędąuwielbialiBogawiekuistegow

sprawiedliwości.

7

WszyscysynowieIzraela,którzyocalejąwtych

dniach,wspominaćbędąBogawprawdzieizgromadząsięrazem.A
przyjdądoJeruzalemizamieszkająbezpiecznienawiekiwziemi
Abrahama,którazostanieimdanananowo.Icieszyćsiębędąci,
którzymiłująBogawprawdzie,apopełniającygrzechinieprawość
zniknązcałejziemi.

8

-(zob.przyp.)

9

Ateraz,dzieci,przykazujęwam:

SłużcieBoguwprawdzieiczyńcieto,cojestmiłeprzedJego
obliczem.Dzieciomwaszymniechbędzienakazanewykonywanie
sprawiedliwościi[dawanie]jałmużny.NiechpamiętająoBogui
wielbiąimięJegowkażdejchwili,wprawdzieicałąswąmocą.Teraz
ty,dzieckomoje,wyjdźzNiniwyiniezostawajtu!Oddnia,w
którympochowaszswojąmatkęobokmnie,odtegosamegodnianie
pozostawajdłużejwtychokolicach.Widzębowiem,żejesttuwiele
niesprawiedliwościidokonujesięwielepodstępu,a[ludzie]sięnie
wstydzą.

10

Popatrz,dziecko,couczyniłNadabswemużywicielowi,

Achikarowi.Czyżniezostałonżywcemstrąconynadół,doziemi?
AleBógwynagrodziłmutoponiżenieprzedobliczemtamtego:
Achikarwyszedłnaświatło,aNadabposzedłdowiecznych
ciemności,ponieważczyhałnażycieAchikara.Ponieważdawałon
jałmużnę,uniknąłsidełśmierci,którezastawiłnaniegoNadab.A
Nadabwpadłwsidłaśmierciizgubiłsamegosiebie.

14,10-Wtymsensie,żeAchikarnaskutekintrygNadabazostałwprawdzieskazanynaśmierć,alejegoprzyjacielewyrokuniewykonali,leczukryligowwięzieniu,zczegopóźniejsam

królbyłbardzouradowany,gdycałasprawasięwyjaśniłanakorzyśćAchikara.

11

Takteraz,dzieci,patrzcie,jakieskutkisprawiadawanie

jałmużny,ajakiepopełnianienieprawości,żemianowicieonazabija.
Aotoduszamojaopuszczamnie.Położonogowięcnałóżku,iumarł.
Pochowanogookazale.

12

Akiedyumarłajegomatka,Tobiasz

pochowałjąobokswegoojca.Potemwywędrowałonsamijegożona
doMediiizamieszkaliwEkbatanieuswojegoteścia,Raguela.

13

A

TobiaszopiekowałsięnimizeczciąipochowałichwEkbataniew
Medii.IodziedziczyłmajątekpoRagueluiposwoimojcu,Tobiaszu.

14

Iumarłotoczonyczciąwstosiedemnastymrokużycia.

15

Aprzed

swojąśmierciąprzekonałsięnawłasneoczyoupadkuNiniwyi
widziałjejjeńcówprowadzonychprzezAchiacharosa,królaMedii.I
błogosławiłBogazawszystko,coOnuczyniłsynomNiniwyiAsyrii.
IcieszyłsięprzedswojąśmierciązpowoduNiniwy,iuwielbiałPana
Boganawiekiwieków.

14,15–Achiacharosa.Tj.KserksesalubraczejKyaksaresa.

TableofContents

WstępdoKsięgiTobiasza.4
Tb1.5
Prolog.5
TobiaszzawszewiernyBogu.6
Tb2.8
ŚlepotaTobiasza.8
Tb3.10
ModlitwaTobiaszaośmierć.10
CierpieniaimodlitwaSary.11
Tb4.13
TobiaszmłodszyianiołRafał13
Tb5.15
Tb6.18
WdrodzedoMedii18
Tb7.21
Sara,córkaRaguela,żonąTobiasza.21
Tb8.23
Tb9.25
RafałodbieradługodGabaela.25
Tb10.26
PowrótTobiaszadodomu.26
Tb11.28
Synuzdrawiaślepotęojca.28
Tb12.30
AniołRafałujawnia,kimjest30
Tb13.32
HymndziękczynnyTobiasza.32
Tb14.34
DalszedziejerodzinyTobiaszów..34