Ta lektura

, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie

wolnelektury.pl

.

Utwór opracowany został w ramach projektu

Wolne Lektury

przez

fun-

dację Nowoczesna Polska

.

JAN KOCHANOWSKI

, ę 

Do gór i lasów¹

Wysokie góry i odziane lasy!²
Jako rad na was patrzę, a swe czasy

Carpe diem, Młodość,
Ojczyzna, Podróż, Starość

Młodsze wspominam, które tu zostały,
Kiedy na statek człowiek mało dbały³.
Gdziem potym nie był? Czegom nie skosztował?
Jażem przez morze głębokie żeglował,
Jażem Francuzy, ja Niemce, ja Włochy,
Jażem nawiedził Sybilline lochy⁴.
Dziś żak spokojny, jutro przypasany
Do miecza rycerz⁵ dziś miedzy dworzany
W pańskim pałacu, jutro zasię cichy
Ksiądz w kapitule⁶, tylko że nie z mnichy
W szarej kapicy a z dwojakim płatem⁷;
I to czemu nic⁸, jesliże opatem?
Taki był Proteus⁹, mieniąc się to w smoka,
To w deszcz, to w ogień, to w barwę obłoka.
Dalej co będzie? Srebrne w głowie nici,
A ja z tym trzymam, kto co w czas uchwyci.

¹Fraszka autobiograficzna powstała ok. r. , w pierwszych latach pobytu w Czarnym Lesie.
²o ia

las — pokryte lasami (Góry Świętokrzyskie) lub może: lasy piękne (liściaste).

³ a s a

owi

a o

a — mało stateczny (w dzieciństwie i młodości).

⁴

illi

lo

— groty pod Neapolem.

⁵ r

asa

o i

a r

r — Kochanowski brał udział w wyprawie inflanckiej z r.  (por. i

i, I );

tutaj powtarza żart Cycerona o wojowniku małego wzrostu.

⁶ i

si

w a i l — proboszcz poznański mający prawo zasiadać w radzie biskupiej.

⁷ wo a i a — szkaplerz zakonny: część habitu zbliżona krojem do ornatu; l o

i

i

w s ar

a i a

wo a i

a

— zagadkowa wzmianka o zabiegach o jakieś opactwo. Próbę rozwiązania zagadki

podjął Julian Krzyżanowski w studium

ar ras a

o a ows i go („Odrodzenie i Reformacja w Polsce”,

). Usiłował tam wyjaśnić, iż poeta zabiegał o godność komendatariusza, tj. przełożonego zakonu Bożo-
grobców w Miechowie, inaczej opata, że jednak starania te z powodu śmierci Zygmunta Augusta do skutku
nie doszły. Klucza do rozwiązania zagadki dostarcza list Kochanowskiego do Stanisława Fogelwedera (t. II, s.
).

⁸

i — czemu nie.

⁹Proteus — bóg mórz południowych, wieszczek. Pasł on Neptunowi stada cieląt (według innych wersji fok).

Miał dar przemieniania się w różne postaci, zwierzęta i przedmioty.

Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że
możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi
materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały
udostępnione są na licencji

Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach . PL

.

Źródło:

http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/aszki-ksiegi-trzecie-do-gor-i-lasow

Tekst opracowany na podstawie: Jan Kochanowski, Dzieła polskie, tom , Państwowy Instytut Wydawniczy,
wyd. , Warszawa, 

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyowa
wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Sekuła, Barbara Otwinowska, Dariusz Gałecki, Julian Krzyża-
nowski, Olga Sutkowska.

Okładka na podstawie:

halseike@Flickr, CC BY .

s r

ol

r

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz
wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy
je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

a

o s

o ó

Przekaż % podatku na rozwój Wolnych Lektur: Fundacja Nowoczesna Polska, KRS .
Pomóż uwolnić konkretną książkę, wspierając

zbiórkę na stronie wolnelektury.pl

.

Przekaż darowiznę na konto:

szczegóły na stronie Fundacji

.

   



Do gór i lasów

