w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Tekst:

Joka  päivä  Irma  nousee  aikaisin,  kello  seitsemän.  Hän
peseytyy,  pukeutuu  ja  laittaa  aamiaista.  Kello  varttia
vaille  kahdeksan  Irma  syö  aamiasta.  Usein  hän  syö
juustosämpylää

tai

kinkkusämpylää,

joskus

korvapuustia.  Silloin  tällöin  Irma  syö  munakasta.
Tavallisesti  hän  juo  teetä  sitruunan  kanssa  joskus
mehua.
Kello  kahdeksan  Irma  lähtee  kotoa  ja  suuntaa
bussipysäkille.  Hän  menee  kolme  pysäkkiä  ja  jää  pois
yliopiston  lähellä.  Luennot  alkavat  usein  varttia  vaille
yhdeksän ja loppuvat noin kello kolme.
Iltapäivällä  Irma  palaa  kotiin  ja  valmistaa  päivällistä.
Yleensä  hän  tekee  keittoa  tai  makaronia  tai  riisiä
kastikkeen  kanssa.  Sitten  hän  tiskaa.  Kello  puoli  kuusi
hän  katsoo  televisiota  tai  lukee  kirjaa,  ja  sitten  hän
opiskelee.  Kello  yhdeksän  hän  menee  suihkuun.  Sitten
hän menee nukkumaan.
Viikonloppuisin  Irma siivoaa  hänen  asuntonsa, ja  illalla
tapaa hänen ystäviänsä. Joskus hän menee maalle ja käy
perheensä luona.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Tłumaczenie:

Każdego  dnia  Irma  wstaje  wcześnie  rano,  o  godzinie
siódmej.  Myje  się,  ubiera  i  przyrządza  śniadanie.  Kwa-
drans  przed  ósmą  je  śniadanie.  Często  je  kanapkę
z  serem  lub  szynką  i  drożdżówkę  z  cynamonem.  Od
czasu do czasu Irma je omlet. Zwykle pije herbatę z cy-
tryną, czasem sok.
O  ósmej  Irma  wyrusza  z  domu  i  idzie  na  przystanek
autobusowy.  Przejeżdża  trzy  przystanki  i  wysiada  nie-
daleko  uniwersytetu.  Wykłady  zaczynają  sie  często
kwadrans przed dziewiątą, a kończą się koło trzeciej.
Popołudniu Irma wraca do domu i gotuje obiad. Zwykle
robi  zupę  lub  potrawę  z  makaronu  lub  ryżu  z  sosem.
Później zmywa.
W  pół  do  szóstej  ogląda  telewizję  lub  czyta  książkę,
a  potem  się  uczy.  O  dziewiątej  bierze  prysznic  i  idzie
spać.
W  weekendy  Irma  zawsze  sprząta  swoje  mieszkanie,
a  wieczorami  spotyka  sie  ze  swoimi  przyjaciółmi.  Cza-
sem jeździ na wieś i spotyka się ze swoją rodziną.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Słowniczek:

aamiainen- śniadanie
aikaisin- wcześnie
alkaa- zaczynać się
asunto- mieszkanie
herätä- budzić się
jäädä pois- wysiadać
juoda- pić
juustosämpylä – kanapka z serem
kastike- sos
katsoa- oglądać, patrzeć na… (+ partitiivi)
käydä- iść (+ inessiivi); odwiedzać
keittää- gotować
keitto- zupa (np. tomattikeitto, zupa pomidorowa)
kinkkusämpylä – kanapka z szynką
koti –dom, (jak ang. home)
lähteä- wyruszać
laittaa- przyrządzać
leunto- wykład
linja-auto- autobus
loppua - kończyć się
lukea- czytać
mennä- iść (+ illatiivi)
menee nukkumaan – idzie spać (3. os. l.poj.)
munakas - omlet
nähdä- widzieć (+ genetiivi)
noin- około
nousta- wstawać
nukkua- spać

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

päivä- dzień
päivällinen- obiad
palata- wracać
perhe- rodzina
peseytyä- myć się
pois - samo to słowo oznacza „precz”
pukeutua- ubierać się
pysäkki- przystanek
sämpylä- bułka
sitten- potem
sivota- sprzątać
suunnata – iść, zmierzać, kierować się
syödä- jeść
tai- lub (gdy mamy coś do wyboru- w twierdzeniach)
talo- dom, budynek (ang. house)
tapaa – spotyka się (3. os. l. poj.)
tavata – spotykać się
tehdä- robić
tekee – robi (3. os. l. poj.)
tiskata- zmywać
uida- pływać
valmistaa – przygotowywać, robić
viikonloppuisin – w weekendy

Określniki czasu:

aina - zawsze
usein - często
tavallisesti / yhteensä - zwykle

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

joka- każego, np. joka päivä (każdego dnia)
joskus – czasami
silloin tällöin- od czasu do czasu
ei koskaan – nigdy

„Ei koskaan” zawiera już słowo „nie” (które trzeba odpowied-
nio  odmienić),  tak  więc  nie  stosujemy  w  zdaniu  kolejnego  za-
przeczenia, a zdanie wygląda następująco:

Minä en koskaan juo kahvia maidon kanssa.

(Nigdy nie piję kawy z mlekiem).

Hän ei koskaan nouse aikaisin.

(On nigdy nie wstaje wcześnie).

Dni, pory dnia:

tänään- dziś
huomenna- jutro
eilen- wczoraj
toissapäivänä- przedwczoraj
ylihuomenna- pojutrze

Poniżej znajduje się słownictwo dotyczące pór dnia. Jeśli chce-
my powiedzieć, kiedy dana czynność ma miejsce ,użyjemy ade-
ssivu, który przybiera końcówkę:- lla

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

päivä (dzień) päivällä (w dzień)

aamu (rano)aamulla (rankiem)

aamupäivä (przedpołudnie) aamupäivällä (przedpołudniem)

keskipäivä (południe) keskipäivällä (w południe)
iltapäivä (popołudnie) iltapäivällä (popołudniem)

ilta (wieczór) illalla (wieczorem)

yö (noc) yöllä (nocą)

puoliyö (północ)/ także: keskiyö puoliyöllä (o północy)/

keskiyöllä

Przy  słowach  typu  ”päivä”,  ”ilta”  można  zastosować  także
essiivi,  jednak  tylko  pod  warunkiem,  że  towarzyszą  mu  okre-
ślenia takie jak „ensi” – przyszły, „seuraava” – następny.

Seuraava päiväna menemme elokuviin.
(Następnego dnia idziemy do kina).

Dni tygodnia:

maanantai (w skrócie: ma)- poniedziałek

tiistai (ti) - wtorek

keskiviikko (ke) - środa

torstai (to) - czwartek
perjantai (pe) - piątek

lauantai (la) - sobota

sunnuntai (su) - niedziela

viikko - tydzień

viikonloppu - weekend

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Gdy chcemy powiedzieć, że coś dzieje sie konkretnego dnia
tygodnia użyjemy essiivu z końcówką: -na/-nä

viikonloppuna- w weekend
tiistaina- we wtorek

lauantaina- w sobotę

Keskiviikkona käyvät kirjastossa.

Pory roku, miesiące:

vuosi - rok
kuukausi - miesiąc

kevät – wiosna keväällä (wiosną)

kesä – lato kesällä (latem)

syksy – jesień syksyllä (jesienią)

talvi – zima talvella (zimą)

W przypadku pór roku także stosujemy

adessiivi.

W przypadku nazw miesięcy inessiivi z końcówką: -ssa/-ssä.

tammikuu - styczeń

helmikuu - luty

maaliskuu - marzec

huhtikuu - kwiecień

toukokuu - maj

kesäkuu - czerwiec

heinäkuu - lipiec

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

elokuu - sierpień

syyskuu - wrzesień

lokakuu - październik

marraskuu - listopad

joulukuu – grudzień

toukokuussa - w maju
joulukuussa - w grudniu

Talvella joulukuussa on paljon lunta.
Zimą w grudniu jest dużo śniegu.

Pytania o godzinę:

- Pytania nieformalne:

Paljonko kello on? (Która jest godzina?)

Voitko  sanoa  pajlonko  kello  (nyt)  on?  (Czy  możesz  mi  powie-
dzieć, która jest godzina?)

- Pytanie bardziej grzecznościowe:

Voitteko sanoa paljonko kello (nyt) on? (Czy mógłby Pan/ Pani
mi powiedzieć jaka jest teraz godzina?)

Na samym początku warto zaznaczyć, że w języku fińskim po-
dajmy  nazwy  godzin  operując  liczebnikami  od  jednego  do
dwunastu - odnosi się to zarówno do godzin przed jak i po po-
łudniowych.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Gdy mówimy o pełnej godzinie zawsze użyjemy słowa ”kello”
(”godzina”), gdy mowa jednak nie jest o pełnej godzinie można
to słowo opuścić. Obrazują to następujące przykłady?

Pytanie:

Milloin seuraava elokuva alkaa? (Kiedy zaczyna się następny
film?)

Odpowiedzi:

Elokuva alkaa kello nejlä.
Elokuva alkaa kaksikymmentä minuttia yli neljä.

[!] Określenia odnoszące sie do  czasu takie jak: minuta (minut-
ti), sekunda (sekuntti), kwadrans (vartti) i godzina (tunti) stosu-
jemy w takich wypowiedziach zawsze w partitivie.

Na zadane pytanie: Paljonko kello on? Odpowiedzieć można na
następujące sposoby, używając konkretnych zwrotów:

00- Kello on kahdeksan. (Jest ósma).

3:05- Kello on viisi minuuttia yli kolme. (Jest pięć minut po
trzeciej)
3:35- Kello on kaksikymmentäviisi minuuttia vaille neljä. (Jest
za dwadzieścia pięć minut czwarta).
1:30- Kello on puoli kaksi. (Jest w pół do drugiej)
7:15- Kello on varttia yli seitsemän. (Jest kwadrans po siódmej)

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Ćwiczenia:

Napisz wypracowanie o swoim dniu używając możliwie jak
najwięcej zwrotów poznanych w tej lekcji.

Zapisz słownie podane godziny:

6:45.................................................................................

12:00...............................................................................

10:30...............................................................................

8:14.................................................................................

2:50.................................................................................

3:15.................................................................................

Przetłumacz zdania:

Wykład zaczyna sie o 10.36.

.................................................................................

Wstaję wcześnie rano, umyję się, ubieram, jem śniadanie

i idę na uniwersytet.

.................................................................................

Irma nigdy nie ogląda telewizji.

.................................................................................

My patrzymy na małego kotka.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

.................................................................................

Napijesz się kawy, czy herbaty?

.................................................................................

W sobotę nie ma wykładów.

.................................................................................

W weekend oni sprzątają mieszkanie.

.................................................................................

W styczniu odwiedzę moją rodzinę.

.................................................................................

Wiosną jest bardzo przyjemnie.

.................................................................................