Anna Fryczkowska 
 

                                     Straszne historie o otyłości i porządaniu 
 
Replika 
Copyright © Anna Fryczkowska, Warszawa 2007 Copyright © Wydawnictwo Replika, 
Zakrzewo 2007 
Wszelkie prawa zastrzeżone 
Redaktor Krystyna Marcinków 
Projekt okładki Krystyna Łuczak 
Skład 
Dialoog - Sylwia Fiedler, www.dialoog.pl 
Wydanie I 
ISBN 978- 83-60383-25-4 
Wydawnictwo Replika ul. Wierzbowa 8, 62-070 Zakrzewo tel./faks 0618944151 
replika@replika. eu www.replika.eu 
 
Tapczemu - za wszystko Marii Giełżyńskiej — za spotkania, wsparcie, rady i inspirację. 
Baśka 
Stanik o rozmiarach kamizelki kuloodpornej bezwstydnie rozkładał miseczki na brzegu 
wanny. Baśka zahaczyła długopisem za ramiączko i rzuciła go na łóżko współlokatorki. Miała 
zamiar się wykąpać. A nawet jak nie, to precz z bielizną na widoku! 
Sądząc po staniku, jej współlokatorka, żeby wyglądać po ludzku, musiałaby stracić pół siebie. 
Baśka tylko szesnaście procent. 
Baśka 
O obcości pokoi hotelowych! Jeżeli gdzieś jest piekło, to wygląda tak - martwa wykładzina 
dywanowa na podłodze, po której deptały setki zagrzybionych stóp. Nieswój sedes ze źle 
wyprofilowaną deską, na której siedzieć trudno i brudno. Szafa, w której pachnie obcymi 
ciuchami, z dyktą porysowaną na plecach przez pokolenia, które w rogu przykleiły gumę na 
tyle dyskretnie, że sprzątaczka jąprzeoczyła. Poduszka pachnie cudzymi snami, ale w środku, 
bo z wierzchu zapachy kryją się pod wczasowym krochmalem. Jakie mary ścigały ludzi na tej 
poduszce? 
7 
Baśka 
Czuła ulgę, że jest na razie sama, tylko cudze rzeczy porozwlekane, lepsze łóżko zajęte. 
Jaka będzie jej współlokatorka? 
Najlepsza byłaby przezroczysta, neutralna obecność. Wsparcie bez zapachów, staników, 
wygniecionych poduszek, niepotrzebnego gadania. 
Stara czy młoda? Bezguście w każdym razie, w różowych swetrach wielkości namiotu - 
zajmujących dwie trzecie szafy, pachnących perfumami starszej pani. Czytała babskie pisma, 
które otwierały się na stronach kulinarnych. Żałosna sztampa! Kosmetyki polskie, tanie, 
bezpretensjonalne. Zero luksusu, zero wdzięku, zero uroku życia. W sportowe buty - jak 
płetwy - w przedpokoju wciśnięte raczej używane skarpetki. Gdzie włóczy się ta baba o 
dwudziestej pierwszej dwadzieścia trzy? 
Stanęła nad walizką baby. Ajeśli jest obwiązana włosem, Baśka włos przerwie, babiszon od 
razu pozna, że grzebała? Nie, nie chce znać jej małych, śmierdzących tajemnic, pamiętników, 
romansideł, gaci z brązową smugą, nocnego T-shirtu śmierdzącego potem. Niech siedzą tam, 
w plastikowej trumience, dojrzewając do powrotu swojej pani. 
Myć się? A jak ta wejdzie? 

Spać? A jak ta wejdzie? 
Położyć się na łóżku, niby luzacko, i udawać obojętność, gdy ta wejdzie? Gorzej niż noc 
poślubna. 
Baśka 
Pukanie, niepewne. 
Janina Pindel. Albo jakoś tak. 
Baśka, i tyle. Chyba nie będą po nazwisku. 
Janiny wiek wieloznaczny. Twarz bez zmarszczek, 
grubym się w końcu nie robią, ale poniżej wypiętrzał się cycował, za nim brzuchował i 
cipował. Zero kompleksów -już po chwili chodziła w beżowej halce po pokoju. Stęchły 
zapach ciała przebijał spod perfum, więc Baśka starała się być jak najdalej od niej. Nie 
spoufalać się, nie gadać, światło gasić i lulu. Późno już, na szczęście. 
To znaczy Janina powinna od razu usnąć bez gadania, bo Baśka musiała jeszcze przed snem 
połknąć parę stron. 
- Nie, światło mi nie przeszkadza - dzięki temu mogła czytać, aż czarna mgła zasnuła oczy. 
Żeby tylko nie myśleć, co może spotkać ją we śnie, kto może spotkać ją we śnie; śmiertelnie 
wykończyć się nudą pisanego romansu, aż powieki same opadną. 
Pieprzona Janina (oceniając na oko, dawno temu pieprzona) chrapała jak mąż Baśki. Od niego 
Baśka wynosiła się na kanapę w salonie. Na Janinę mogła tylko gwizdać. 
Za ósmym gwizdem udało się usnąć. Czarna dziura, na szczęście. Bez snów. Bez NIEJ. 
Janina 
Zeszła z wagi. 
Wczasy odchudzające miały reżim zakonny. Zamiast jutrzni - marszobieg, zamiast mszy 
porannej - śniadanie 200 kilokalorii, zamiast nieszporów - step: ćwiczenia takie z przenośnym 
schodkiem, czego to ludzie nie wymyślą. Zamiast spowiedzi zbiorowej - ważenie. 
- Sto osiemnaście kilo i dziewięćdziesiąt dekagra-mów - triumfalnie zakrzyknęła ważąca 
(żeby wszystkie współwczasowiczki usłyszały) i powtórzyła, ze smakiem przełknąwszy ślinę, 
po czym okrągłymi cyframi wpisała wagę do notesu: 118,90. Widniało tam, dwa razy większe 
niż inne: 69, 72, 87. 
9 
Reszta kobiet, już zważonych, zaszumiała, zachichotała, zadrżała, co Janinie uświadomiło, że 
i tutaj jest parszywym hipopotamem - to słowo padło teraz z jakiś młodych ust. Była 
gwoździem programu, trzymanym przez ważącą na koniec godziny szczerości, na ogromny 
deser. 
Podniosła wyżej głowę. Oczekiwały po niej skruchy? Nic z tego. Ona na każde ze swoich stu 
osiemnastu kilo solidnie zapracowała dobrym jedzeniem. Nie pierogami z supermarketu, nie 
ciastami ze spożywczego, nie chipsami ani majonezem Babuni. 
Ona gotowała. Celebrowała doprawianie i podprawianie, nie bała się nowych ziół, wlewania 
win i brandy, fantazyjnych sosów. Była dumna ze swojej kuchni, uważała, że ma wyraz i jest 
nad wyraz smaczna, ale Paweł nigdy nie był zadowolony: 
- Za dużo tłuszczu, za mało witamin. Bo i mnie utuczysz, jak tak dalej pójdzie. I zawału 
dostanę. 
- Nie smakuje ci? 
- Czy twoja myśl nie wykracza poza smak? Czytałaś kiedyś o składnikach odżywczych? 
Kiedy obiad pyrkotał na ogniu, a ona zmyła już noże, deski, blaty, garnczki, miseczki, lubiła 
łowić z garnków twardawy makaron, sos, któremu brakowało ostatniej szczypty pieprzu, 
lekko jeszcze różowe w środku mielone. Nakładała sobie wszystkiego po troszku i jadła na 
parapecie okiennym, patrząc, czy on nie idzie, i podczytując swoje kobiece gazety, które 
kupowała przy okazji zakupów. Potem szybko myła swoją miskę, bo jadała w takiej psiej, 
blaszanej, nakrywała stół i przy nim już starała się jeść malutko. 

- Dziobiesz jak ptaszek, co? - pastwił się nad nią. - Jak struś! - puentował triumfalnie. 
A jeśli po obiedzie zerknęła do rondla, rzucał jej pełne nagany spojrzenia. 
Sam dopinał bez trudu swoje ślubne spodnie, mimo że od pamiętnej chwili minęło już 
trzydzieści lat. Trzymał ślubny garnitur w plastikowym pokrowcu na wieszaku w szafie, 
dawno niemodny, zakładał go co jakiś czas i oglądał się z przodu, tyłu i boku w lustrze. 
Czasem wyciągał również jej ślubną sukienkę - atłasową, obcisłą, do kolan, haftowaną w 
ażurowe serduszka, z dużym dekoltem. 
-No, załóż ją, powtórzymy radosną uroczystość - rechotał w swoich ślubnych spodniach. 
A ona tę suknię mogła wciągnąć najwyżej na łydki. 
- Ujęło mnie w tobie to, że w biuście miałaś więcej niż w biodrach. A teraz wszędzie, łącznie 
z talią, masz tyle samo. Coraz bardziej tyle samo. 
Nie miał racji. Już dawno nie tyła. Znajome piękne kobiety brzydły, starzały się, a ona, która 
zmatroniała dwadzieścia lat temu, pozostawała ciągle w tym samym wieku. 
Był czas, że się gimnastykowała co rano, łykała przed jedzeniem tabletki pęczniejące w 
żołądku, jadła tylko ryż albo koktajle z torebek. Gdy po paru dniach tych mąk strzałka w 
wadze ani drgnęła, a on dokuczał po każdym kęsie, zarzucała wszystko i wracała do swojej 
blaszanej miski. 
O kółku grubasów usłyszała w sklepie. Grupa pań z nadwagą spotykała się co tydzień w salce 
przy parafii, popijały herbatę bez cukru, opowiadały o walce z kilogramami, o ukradkowych 
sezamkach i podżeraniu półsurowych kartofli. O tym, co robić, kiedy w środku nocy złapie 
cię nagła żądza kabanosa i kiedy musisz kupić rurkę z bitą śmietaną, by zagryźć smutek. Ona, 
która myślała, że jest najgrubsza i najbardziej łakoma na świecie, spotkała nagle kobiety, 
które pokpiwały z własnych sterczących na pół metra tyłków, co rok obfitszych. Na 
10 
11 
pierwsze dwa spotkania poszła w tajemnicy, w której trzymała wszystkie swoje diety. Nie 
chciała, żeby znowu kpił. 
Z pierwszego wyszła wcześniej, żeby zdążyć przed nim do domu. Na drugim zagadała się 
dokumentnie, poczuła babską solidarność, wspólnotę dużego stanika i ud do krwi 
ocierających się o siebie w upale. Nie zastał jej w domu. Kiedy w końcu pojawiła się z 
pałającymi policzkami, zlekceważył ją. Dopiero następnego dnia wysłuchał, gdzie była. 
- Powinnaś się była na to zapisać trzydzieści lat temu. Może byś już miała efekty - wrócił do 
gazety, ale już mniej gniewnie. 
Baśka 
Gruba sapała na sedesie, kręciła się, na pewno trudno będzie tam po niej wejść. 
Naj intymniej sza rzecz na świecie: wchodzenie po kimś do ubikacji. 
Baśka nie mogła tego robić, kiedy gruba była obecna w pokoju obok. Z mężem też 
potrzebowała dłuższego czasu, żeby się z tym oswoić. A kiedy już się stało, nastąpił etap 
bliźniąt syjamskich. Jesteśmy jednym; nie brzydzimy się sobą twój ból brzucha, moje 
beknięcie. Wyrywam ci włosy z nosa. Podajesz termofor, gdy miesiączka skręca. 
- Z nami już chyba koniec - wydusił pewnego dnia. - Tak będzie lepiej. I dla ciebie, i dla 
mnie. 
Banał. Sama mogła mu tak powiedzieć, ale jej się nie chciało. 
Wcale się tym nie przejęła. I tak od dawna niewiele miała z nim wspólnego. 
Poszła do łazienki, stanęła przed lustrem, obejrzała .u,- Nad czołem błyszczało coś dziwnego. 
Nie mogła 
12 
uwierzyć, że wyrósł jej pierwszy siwy włos. Wyrwała go pęsetą. 
Wyrósł jej przez niego. 
- Co ty tam robisz - krzyczał - tak długo! Baśka, Baśka! 

Co on, myślał, że ona płacze? 
Wyszła z łazienki ze spokojną suchą twarzą. Rozczarowany? 
- Zostanę jeszcze dziś z tobą jutro się wyprowadzę. Baśka. 
- Nie ma potrzeby - powiedziała. - Leć choćby zaraz. 
Kiedy się pakował, oglądała Gotowe na wszystko. 
Kiedy wyszedł, poszła spać. 
Wtedy pierwszy raz przyśniła jej się ONA. 
Następnego dnia zaczęła jeść. 
Chroniła się w szarlotce, cienkim schaboszczaku z grubą panierką po którym zostaje 
błyszczący ślad tłuszczu na talerzu, w kajzerce z trzema plasterkami szynki, pod nimi grubo 
masła. W jajku z majonezem, posypanym papryką. Kurczaku pieczonym, posypanym 
przyprawą włoską. Żurze z wielką białą kiełbasą. Torcie makowym z kawowym kremem. 
Tylko czekolady nie jadła, zwyczajowego pożywienia porzuconych kobiet w depresji. Tylko 
bez sztampy. 
Baśka 
Wczasy odchudzające. Punkt pierwszy męki dnia - marszobieg. Przecież nogi stawiała w tym 
samym tempie, co reszta grupy, więc jak to się działo, że tamte były coraz dalej? Co chwila 
musiała podbiegać, jak dziecko prowadzone do przedszkola przez długonogiego tatusia. Tak, 
miała krótkie nogi. Nie, nie bezwzględnie krótkie, tyle że krótsze niż inne dziewczyny, które 
przyjechały 
na wczasy odchudzające, o dekadę młodsze i o dziesięć centymetrów z grubsza dłuższe. 
Nie była ostatnia. Za nią dyszała Janina, opięta monstrualnym dresem, w swoich butach 
płetwach i brudnych skarpetkach. W końcu siadła na jakimś kamieniu. 
- Nogi mi wysiadają. 
Baśka chwilę stała przy niej, patrząc niechętnie, czy nie trzeba jej pomóc, potem ruszyła 
dalej, siłą powstrzymując się, żeby nie krzyknąć: „Poczekajcie!". Tężała ze stresu, znowu 
zostawała z tyłu, kiedy tylko rozproszyła uwagę na cholerne mewy, na łabędzia, na psa 
biegającego po plaży. Otrząsała się, żeby podążać za tamtymi w tempie, mimo wiatru od 
morza w oczy. Baśka - coraz czerwieńsza, coraz bardziej wysmagana wiatrem, rozgrzana, 
tylko tyłek zimny zostaje, tyłek zawsze zimny jest, to cud natury. 
Janinę widać było gdzieś na horyzoncie, czarny punkt nad brzegiem morza. 
Co ja robię wśród tych dzierlatek, zastanawiała się Baśka. Przyjechały nie wiadomo po co, 
skóra napięta, talie cienkie, i od razu do niej: „Proszę pani" - co ją uraziło. Przecież 
powiedziała: „Mówcie do mnie Baśka", ale spojrzały na nią jak na głupią i dalej swoje: 
„Proszę pani", jeśli już się do niej odzywają. 
Stara, stara, stara! Taka była w ich oczach, nie potrafiła od tego uciec, za wolno chodziła. 
Marszobiegała. 
Janina 
Złapała oddech, panika bezdechu powoli mijała. 
Nogi też już nie bolały. Były przyzwyczajone, żeby nosić jej sto osiemnaście kilo 
dziewięćdziesiąt deko, ale przecież nie w takim tempie. 
Najbardziej zresztą lubiły pozycję siedzącą. Ona też.Gdy byli z Pawłem, najczęściej siedzieli. 
I oglądali jego audycję. On bardzo zdenerwowany i podniecony, jak zawsze, gdy patrzył na 
siebie na ekranie, ona jak zawsze zszokowana, że z tym przystojniakiem z ekranu może jadać 
śniadania i kolacje. 
Ale, ale. Jej mąż na ekranie pokazywał plansze, z których wynikało, że chodzi o łzawiące 
oko. Można to operować, łzawienie ustaje. Tyle zrozumiała, zresztą program już się skończył. 
Łzawiące oko to była Teresa z kółka grubasów. Kiedy pierwszy raz ją zobaczyła, myślała, że 
ta wzruszyła się jej opowiadaniem. Ale szybko zauważyła, że Teresa roni łzy przy wszystkich 
opowieściach, a nawet gdy panuje cisza. Łzy kapały z prawego oka, Janina próbowała siadać 

tak, żeby widzieć prawą stronę Teresy. Wtedy gapiła się z odrazą i ciekawością na regularnie 
wilgotniejące rzęsy. Pociągał ją czerwony kącik oka, ślad od łez na policzku, zesztywniała 
chusteczka do nosa. Któregoś czwartku Teresa nie wytrzymała. 
- Nie przyglądaj się tak badawczo, mnie to strasznie krępuje. 
Przeprosiła, starała się omijać wzrokiem całą Teresę, ale regularność produkcji łez 
przykuwała jej wzrok. Musiała patrzeć na ten różowy rów, wypełniany systematycznie słoną 
wodą. 
- Słuchaj, to się da operować. Operacja jest bezpieczna, choć nieprzyjemna. Łzawienie mija 
bez śladu - wytłumaczyła po tygodniu na kółku. - Wybacz, że się wtrącam, ale mój mąż jest 
lekarzem - wyjaśniła. 
Wszystkie się zainteresowały. 
- Dlaczego od razu nie mówiłaś? Jaka specjalność? Teresa poprosiła ją na bok. 
- Mogłabyś się czegoś bliżej dowiedzieć? I umówić mnie z nim na wizytę? 
15 
- Paweł nie praktykuje - powiedziała. - Pracuje na uczelni. Ale dowiem się wszystkiego. 
Audycja trwała. 
Kobiety musiały go uwielbiać - tę twarz jej męża, którą nazywała twarzą na wynos. Rzadko 
miała okazję ją oglądać, nawet kiedy wychodzili gdzieś razem. Szedł wtedy przecież obok 
niej. 
Druga twarz nazywała się domowa. Nakładał ją dla niej, bezszelestnie otwierając drzwi 
kluczem (nigdy nie dzwonił). Jeśli przyłapał ją najedzeniu (ostatnio rzadko, bo się pilnowała), 
mówił: 
- Nie, nie, nie przeszkadzaj sobie, wiem, że to dla ciebie najważniejsze. 
Jeśli sprzątała: 
- Poczytałabyś coś. 
A jeśli czytała swoje tygodniki: 
- Wzięłabyś się lepiej do książek, a nie te idiotyzmy na okrągło. 
Wiedziała, że trudno mu się zdobyć na życzliwość wobec kogoś tak grubego i leniwego, jak 
ona. Ale nie lubiła tego, co mówił. Więc nauczyła się go nie słyszeć. Potakiwała lub mówiła: 
„Przepraszam", bo wiedziała, kiedy skończył mówić, i rozpoznawała z tonu, o co mogło 
chodzić, ale nie docierało do niej ani jedno słowo. Jeśli docierały, bolały. 
Audycja się skończyła, siedział jeszcze napięty, podniecony jak zawsze, z potelewizyjnym 
rumieńcem na twarzy. Chciał mówić z kimkolwiek, żeby rozładować emocje. 
- Tydzień temu wspominałeś o łzawieniu oka - zaczęła drżącym głosem. 
- Nie przypominam sobie. 
- W twoim programie, na pewno mówiłeś - zaczęła się bronić. 
- Aha, chodzi ci o dacryocystorhynostomię - domyślił się. 
- Mówiłeś o operacji, dzięki której oko przestaje łzawić. 
- Nie zauważyłem, żeby to stanowiło twój problem. 
- To nie mój problem. Moja koleżanka... 
- Masz jakieś koleżanki? 
- No, z tego naszego kółka. 
- Jedna z tych grubasek? 
Boże, jak to degradowało je wszystkie. 
- Łzy jej kapią co chwila. Aż na policzku zrobiło jej się... 
- Prawdopodobnie cierpi na niedrożność kanalika łzowego i gdyby była świadoma na tyle, 
żeby iść do lekarza, już dawno by jej zrobili dacryocystorhynostomię. Łzy odpływają z oczu 
do nosa przez kanaliki łzo we i woreczki łzowe. Przy zapaleniu woreczka łzowego dochodzi 
do zarastania kanalików, łzy nie mogą odpływać, więc kapią z oka. W takim przypadku 

chirurg okulista przecina woreczek łzowy, zeszywa jego ściankę z błoną śluzową nosa, 
wiercąc otwór w kości łzowej, na której leży woreczek. 
- To bardzo boli? 
- Operacje na ogół się znieczula - popisał się sarkazmem. 
- Jest blizna? 
- Nie jestem okulistą ani, tym bardziej, chirurgiem plastycznym. Pewnie jakaś tam jest. 
Dlaczego ona nie idzie do okulisty? 
- A mógłbyś jakiegoś polecić? 
- Nie sądzę. 
Następnego dnia przysunęła sobie drabinkę do regału z literaturą medyczną. Nigdy tu nie 
zaglądała, ale nie mogła powiedzieć Teresie, że jej mężowi szybko skończyła się ochota do 
rozmowy. Jest. Okulistyka. Jak to się 
nazywało? Dakrio... Znalazła. Ani słowa o bliźnie. Autorem był Jerzy Żmigrodzki, profesor w 
łódzkiej klinice. W informacji dostała numer do szpitala. 
- Kto mówi? - spytała sekretarka. 
- Janina Rydel - sekretarka sapała nieżyczliwie. - Żona profesora Pawła Rydla. 
Sekretarka rozpłynęła się. 
- Już proszę, niech pani chwilę zaczeka. A potem: 
- Czego sobie życzy żona kolegi? 
Wyjaśnił jej, co chciała, prostym i przystępnym językiem, polecił jej kolegę - chirurga w 
Warszawie, kazał pozdrowić męża. 
Sama się zdziwiła, jaka jest skuteczna. Teresa na kolejnym spotkaniu była nieobecna, a na 
następnym już po prostu nie łzawiła. Janina została medyczną gwiazdą kółka. Kłopoty 
ciążowe córki Bożeny. Trzymiesięczny wnuczek Asi nie wypróżnia się od sześciu dni. Jak 
pielęgnować odleżyny teściowej (przeczytała w fachowym piśmie Pawła o nowym materacu 
przeciwodleżynowym). Żylaki Iwony. Po pierwsze informacje sięgała do Oksfordzkiego 
Słowniku Medycyny, pogłębiała w książkach z regału męża, dzwoniła do profesorów, a na 
koniec pytała Pawła, kiedy siedział podniecony, obejrzawszy siebie w telewizji. 
Janina 
Rezerwując pokój na tych wczasach, wyraźnie zaznaczyła, że jako współlokatorkę chce 
kobietę w okolicach czterdziestki. Nie była pewna, czy umiałaby zgodnie mieszkać z 
dwudziestolatką. 
Ale mimo zbieżnego chyba wieku (chyba, bo wiek Baśki był bardzo trudny do określenia), od 
przyjazdu zamieniły zaledwie parę słów. Barbara chowała się za książ- 
kami, dokonywała tajemniczych czynności w ła- 
zience, po których pachniało chemią kosmetyczną na cały pokój. Albo wychodziła i tyle ją 
widzieli. 
Nie mogłyby sobie razem posiedzieć, a niech te młode ganiają? I pogadać, tak od serca? Od 
razu by się w tym zimnym pokoju milej zrobiło. 
Nie wiedziała, dlaczego chce komuś opowiedzieć o Pawle, poszukać wybaczenia. 
Nie lepiej byłoby iść do spowiedzi? 
Najgorzej, że nie tęskniła za nim, życie bez niego było o wiele prostsze. Nawet jeśli chwilami 
brakowało jej tej adrenaliny, która powstawała po zetknięciu Pawła z kaloriami i blaszaną 
miską. 
Łatwiej było sobie wszystko poukładać bez niego. Nawet chyba jadła mniej, gdy go nie było, 
jeśli można to nazwać zaletą nowego życia. Ale bywały dni, że nie odzywała się w ogóle, bo 
nie miała z kim gadać. Nie, oczywiście nie wtedy, gdy kręciła programy, ale wtedy, gdy w 
telewizji była przerwa w produkcji. 
I gdy akurat nie było kółka. 
I gdy akurat nie zadzwonił jakiś dziennikarz z prośbą o wywiad. 

Nie zgadzała się na wywiady, o czym by im opowiadała? O ślubnych spodniach czy blaszanej 
misce? Swoich zdjęć w gazetach też nie chciała oglądać, wystarczało jej to, co w lustrze. 
Uciekła tutaj. Nie przed telefonami od dziennikarzy, tylko przed samą sobą. 
Trawiło ją poczucie winy. Nie wiedziała, czy potrafiłaby komuś o tym powiedzieć. Nawet, 
gdyby ktoś spytał. 
Ale nikt nie pytał. 
Zagłuszała myśli tymi cholernymi serialami, ale tam też w kółko to samo: zdrada, romans, 
trójkąt, wina, wyrzuty sumienia. 
I żadnych sposobów rozwiązania. 
19 
Baśka 
Leżała na łóżku i marzyła o kurczaku z majonezem. Janina oglądała M jak Miłość, ciamkając 
do upadłego. Sądząc po woniach - guma truskawkowa. 
Zęby Baśki marzyły, żeby się w czymś zanurzyć, więc wyciągnęła bezcukrową gumę do 
żucia i zatopiła je w niej. Żuła jeden listek po drugim, wypluwając je w chusteczkę, gdy 
traciły smak, jednak nic jej to na pożądanie kurczaka nie pomogło. 
Poszła do łazienki, żeby się zmotywować, oglądając swój paskudny brzuch w całej jego 
okazałości. Wzięła w dwa palce skórę i patrzyła, jak nierówno układa się tłuszcz pod skórą. 
Pstryknęła w ten brzuch, żeby zobaczyć, jak nieapetycznie jej się trzęsie. Tak, to powinno ją 
odstręczyć od kurczaka, a zwłaszcza od majonezu. 
Odkręciła prysznic, odkręciła słoiczki i dalejże pi-Lingować, masować jak szalona ostrą 
rękawicą potem szczotką Z wypustkami, szczotką ręcznikiem, kremem, do piersi i brzucha - 
ujędrniający, do ud i tyłka - odchudzający, do łydek i ramion-nawilżający. 
Jej obolałe mięśnie coraz głośniej wołały: „Spać!". 
Brzuch chciał jeść. 
Telewizor buczał. 
Janina spała. W ubraniu. 
Wstrzymując oddech, Baśka nakryła ją kocem. Bała się wyłączać telewizor, jej mąż zawsze 
się wtedy budził. 
Więc tylko ściszyła i wczołgała się pod swoją zimną ciężką kołdrę. 
Kurczak wędrował gdzieś po marginesach jej świadomości, panoszył się i pachniał. Nie 
wypędzała go, niech wypełni wszystkie jej sny, jak najszczelniej, byle nie obudziła się Janina.  
Baśka 
Powoli wchodziła w sen, ostrożnie, krok za krokiem; pojawiało się poranne światło, zapach 
zgnilizny przebijający nieśmiało spod perfum, gwar, krzyki przewodników, muzyka z 
kawiarni. Volare? Dopiero kiedy już trudno było się wycofać, poznała: Wenecja, plac 
Świętego Marka, wiosna. Porę roku poznawała po świetle, w Wenecji było tak mało zieleni, 
że trudno to wnioskować po pączkach na drzewach. Aaaa, ONA lubiła sny o Włoszech. 
Baśka stała plecami do Świętego Marka, udając, że jej nie ma. Że chudnie, roztapia się w 
szarości, znika w rozedrganym powietrzu. Że spływa w dół, w kałużę, odbija się w niej 
słońce, paruje, znika. Uciekałaby, ale jeszcze nie wiedziała, w którą stronę i przed czym, bo 
JEJ nie było. 
Ale nie pozwalała sobie jeszcze na ulgę, czujna jak powstańcza łączniczka na linii snajpera. 
Słusznie, bo nagle poczuła JEJ wzrok. Na plecach, na lewym ramieniu. Baśka nie obejrzała 
się. Nie musiała patrzeć. Bała się, co oznaczało, że upiór przyszedł. 
Wymknęła się jedną z wąskich uliczek, wbiegła w jeszcze węższą uf!, oparła zgrzane czoło o 
chłodną ścianę i... usłyszała spokojny stukot obcasów, szpilek chyba, metaliczny, coraz bliżej 
i bliżej. ONA szła za nią. 
Baśka nie czekała, aż dźwięk przewierci jej duszę, oderwała czoło od ściany, teraz czuła, że 
mur jest lekko wilgotny, jak wszystko w Wenecji, i nie obracając się, nie patrząc w stronę 

upiora, ruszyła w panice. Znowu zaplątała się w wąskie uliczki, coraz węższe, mimo że 
chciała wrócić na plac, żeby nie być sam na sam z upiorem, ale zabłądziła. Coraz bardziej 
gorączkowa, rozpaczliwa, biegła coraz szybciej, ale spokojny stukot obcasów za jej plecami 
wcale nie przyspieszał. Szpilki ciągle wybijały 
21 
to samo, nieuchronne, równomierne tempo, w stałej odległości za jej plecami. 
Ile to mogło być metrów? Tyle samo, co w poprzednich snach, zawsze tyle samo. Z pięć 
może. 
Co można prześladowanemu zrobić z odległości pięciu metrów? Uderzyć? - nie. Ani dotknąć 
- tego się Baśka bała najbardziej. Dotyku JEJ ręki. Strzelić w plecy można, z palnej broni; i 
bez przerwy, bez ustanku wpatrywać się w tył głowy Baśki, aż swędział. 
Nagle - cisza. Stanęła? Baśka bała się odwrócić, żeby sprawdzić, czy ONA nadal tam jest. 
Wolała iść, szybko, dalej. Już nie czuła jej za plecami. Już jej nie było. 
Baśka pobiegła, ale to był już inny bieg niż przed chwilą - wyzwolony, lekki. 
Upiór nie pokazywał się co wieczór. Pojawiał się raz na jakiś czas, czasem seriami, czasem 
wybranej nocy. I znowu parę tygodni spokoju. Od czego to zależało? Ani od księżyca, ani od 
halnego, ani od cyklu miesiączkowego. Na początku Baśka zapisywała częstotliwość snów z 
NIĄ i miejsca, gdzie się działy. Badała zależności: może zjadła coś ciężkiego? Jakiś zły film? 
Jakaś głupia książka? Za mało gimnastyki? Za dużo wysiłku? Kłótnia z matką? Wyrywanie 
brwi? Widziała trzech mężczyzn w szarych płaszczach? Jadła pieczone jabłko? Poszła głodna 
spać? 
Nie, nie znajdowała prawidłowości. Wyglądało na to, że ONA przychodzi, kiedy chce. A 
potem nie odwiedzała jej miesiącami i wtedy Baśka myślała, że zyskała taką równowagę, że i 
własny demon ją opuścił. Jej upiór. 
Janina 
Budzik zaczął pikać, więc przeciągnęła się w ciepłym łóżku, w wygniecionym gnieździe, 
zrzuciła z rozgrzanych stóp skarpetki. W miarę jak stopy stawały się 
chłodne, rozbudzała się coraz bardziej. Wreszcie wstała. Tu, na wczasach odchudzających, 
miała tak obolałe mięśnie, że robiła to sposobem: przewracała się na brzuch, i dopiero - tyłek 
do góry - dźwigała się z łóżka. Mięśnie pupy, też obolałe, mniej jakoś były wrażliwe na ból 
niż mięśnie brzucha. Osierocała swoje gniazdo, hotelowe prześcieradła, wygładzone przez 
sprzątaczkę w zielonym nylonowym fartuchu. W nocy mięła je i zwijała w kłąb, miętosiła 
poduszkę, zwijała w kokon kołdrę. Teraz z żalem porzucała tapczan - oswojony, miękki, 
bezpieczny. Trzeba będzie sprostać wczasowym zadaniom dnia i odchudzaniu, po to przecież 
przyjechała nad morze. Dziś znowu nie czekało jej nic miłego - tylko głód i morderczy 
wysiłek, zadawany obolałym mięśniom. 
Baśka 
Prysznic lśniącą wodą pokrywał wygolone ciało. Po kąpieli obejrzała się w łazienkowym 
lustrze, cal po calu analizując stan zniszczeń, którym podległa przez dobę. 
Jej babcia kąpała się zawsze przy zgaszonym świetle, przy zgaszonym wycierała i ubierała, 
przy zgaszonym siusiała. Z łazienki wychodziła w pełnym rynsztunku. 
Baśka nigdy nie widziała jej ciała powyżej łokcia, stopy czy poniżej siwych włosów, spiętych 
na karku w spiralny warkocz. Suknia w kwiaty z kontrafałdą sprytnie zakrywała to, czego nikt 
nie powinien oglądać. Nawet Jezus, miała nadzieję babcia. Zwłaszcza Jezus. On miałby 
patrzeć na jej posiwiałe łono? Chyba posiwiałe, przecież go nigdy nie widziała, raz tylko 
znalazła na desce klozetowej siwy, skręcony, twardy włos. 
Włosy łonowe Baśki ograniczały swoją obecność do cienkiego sznureczka, ozdabiającego 
samo wejście do pochwy. Po co zadawała sobie trud, żeby usunąć wszystko, co ponadto? Nikt 
tego wszak nie oglądał, 
21 

poza Baśką, nawet Jezus. Była tego pewna, bo czy go interesowały ziemskie łona? 
Baśka 
Baśka wlokła się udawanym marszobiegiem z tyłu kolumny, policzki jej pękały od nadmiaru 
krwi. Trenerka podbiegała do niej co jakiś czas. 
- Dobrze się pani czuje? Wszystkie panią podziwiamy, proszę tak trzymać. 
Baśka bała się spytać, za co ją podziwiają. Czy to aż tak widać, że nie nadąża? Czy te 
wszystkie młódki ją obmawiajątam z przodu? Baśce łzy napływały do oczu, podbiegała. Cała 
była nadążaniem. 
Zniechęcona po południu nigdzie już nie poszła, tylko padła w gabinecie kosmetycznym i 
zaordynowała sobie zabieg guam. Obnażyła się bezwstydnie przed kosmetyczką która od 
kostek u nóg do szyi wysmarowała ją szlamem śmierdzącym rybą. Baśka zamknęła oczy, 
żeby nie patrzeć na obrzydzenie, z którym młoda kosmetyczka dotykała jej obwisłej ostatnio 
skóry. Baśka czuła do swojego ciała takie samo obrzydzenie. Kosmetyczka owinęła Baśkę w 
folię - jak kurczaka po upieczeniu, jak kanapkę z majonezem, jak ciastko czekoladowe - 
przykryła ją kocem elektrycznym i kazała się relaksować. 
Szlam ją palił, ciało szczypało niemiłosiernie, ale to dobrze. Czuć, że wypala znaki czasu. 
Baśka powstrzymywała wymioty, smród zdechłej ryby nie dawał jej się relaksować. To 
prymat ducha nad ciałem, tłumaczyła sobie Baśka. Szczypie - znaczy działa, śmierdzi - 
znaczy skuteczne, bo skoro miliony kobiet znoszą ten smród, to znaczy, że ma dużo sensu. 
Uroda rodzi się w morzu, wśród ryb, jak Afrodyta z morskiej piany, pulchna, cel-lulityczna 
Afrodyta. 
Ale Baśka wiedziała, że te sześćdziesiąt minut to nie koniec jej mąk. Bo efekty miały się 
pojawić dopiero po dziesięciu zabiegach, dziesięciu godzinach w odorze zdechłej ryby, 
dziesięciu godzinach szlamowatego czyśćca, by osiągnąć niebo. Niebo zaś to gładka skóra, 
bez kalafiora. 
Baśka 
O jak dobrze, że kazali im tu wcześnie wstawać. 
Odkąd odszedł Michał, rankami nie wiedziała, co ze sobą zrobić. Leżała w łóżku 
zdezorientowana, wytrącona ze zwykłej trasy: budzenie - przyrządzanie dietetycznego 
śniadania - prasowanie koszuli i bluzki - układanie włosów - siadanie na miejscu pasażera w 
samochodzie. 
Dopiero po jakimś czasie wpadła na pomysł, że można wyjść do sklepu. Z pilnością jakiej 
nigdy przedtem nie przejawiała, ubierała się starannie, malowała. Bywało, że nawet i włosy 
umyła, zanim poszła rano po ciepłe francuskie rogaliki, świeże masło w osełce, pomarańcze 
na sok, gazetę, chcąc rytuałem zabić nicość. Nigdy przedtem nie jadała rogalików, wiedząc, 
że ich wartość kaloryczna znacznie przewyższa wartość smakową. A teraz każdy okruszek 
francuskiego ciasta na talerzu ścigała poślinionym palcem, przedłużając śniadanie, żeby jak 
najpóźniej stanąć w obliczu pustki reszty dnia. 
Godziny bez drogowskazów, bała się ich. Celebrowała więc słanie łóżka, odkurzanie, 
wrzucanie do pralki, wieszanie, gotowanie zdrowego i smacznego obiadu dla jednej osoby. I 
cóż z tego, że dla jednej, jestem tego warta. 
Bała się chwili, kiedy już wszystko wykrząta, siądzie na fotelu i spojrzy w przepaść z 
napisem:  co tu teraz z sobą zrobić? 
25 
Pisała plany dnia wieczorem, żeby rano mieć kompas i się nie zgubić. 
Plany zresztą pisała od zawsze, teraz tylko zmieniły 
treść. 
Poprzednio wyznaczała sobie menu na następny dzień: śniadanie sto pięćdziesiąt kalorii, 
obiad trzysta 

- sałatka, kolacja dwieście - stek i warzywa na parze. Co drugi dzień - łyżka oliwy extra 
vergine. Codziennie 
- głód. Przyzwyczaiła się do niego, przywiązali się do siebie. „Figura dwudziestolatki", 
mówiły koleżanki. 
Krótkie spódnice, obcisłe sweterki. Niech patrzą do czego można dojść, gdy się chce i pracuje 
nad sobą. 
Coporanne ważenie na wadze elektronicznej, przepisowo - po kupie. 
Zakupy z listą w ręku, żeby nie zgrzeszyć. 
Napięty plan dnia, żeby zdążyć na codzienny aerobik: pilates, fat burning. 
W centrum przystawała przed restauracjami, czytała menu, wyobrażała sobie, jak może 
smakować spaghetti w oliwie truflowej z nutą słodkiej papryczki albo panna kota z musem 
malinowym z kratką gorzkiej czekolady. 
Jeśli tam wchodziła, to na wodę z cytryną. 
Dwa kilo mniej. 
Radość. 
Trzy kilo mniej. Euforia. 
Nowa spódnica, o numer mniejsza. 
Zawistne spojrzenia fałdzistych koleżanek z pracy. To weźcie się za siebie, foki nieruchawe, a 
żarłoczne. 
Wywiady z kelnerami: a na czym to państwo przyrządzacie. 
Zirytowane spojrzenie w sufit, baba upierdliwa w podtekście 
Brak napiwku zatem. 
Panika przed wyjazdem na wakacje: co ja tam będę jadła?!? 
- Z nami chyba już koniec. Zaskoczył ją tymi słowami. 
Jak to: „koniec"? Przecież jestem taka chuda? Ładna? Zadbana? 
Janina 
Stała przed łazienkowym lustrem i rozrzutnie nakładała błękitny cień na powieki. Na przekór 
Pawłowi. A masz. 
A teraz tusz. Rzęsy się pozlepiały. Wyciągnęła igłę z kosmetyczki i dalejże je rozdzielać. 
Baśka kręciła się niespokojnie pod drzwiami łazienki. Zaraz, chwilkę, dziewczyno, nie jesteś 
sama na świecie. 
Spojrzała na siebie. Dwa błękitne oczodoły w morzu pąsów. Dlaczego od rana jest taka 
czerwona? 
Baśka nie wytrzymała, zapukała w drzwi. Nareszcie jakaś interakcja. Ustąpić czy czekać, aż 
coś powie? Baśka wiecznie milcząca? 
Oj, bo się dziewczyna zsiusia. 
Wyszła. Baśka obejrzała ją jak pająka pod mikroskopem. 
Janina zamachała rzęsami. 
- W sam raz na marszobieg, no nie? 
Baśka posłała jej cień krzywego uśmiechu i znikła za białymi drzwiami. 
Janina 
- Tylko nie maluj się mocno. Najlepiej w ogóle - zarządzał zawsze Paweł. - Makijaż cię 
postarza. 
Wcale się nie czuła dobrze na tych przyjęciach. Ale na bożonarodzeniowe tradycyjnie 
chodziło się z żoną. 
27 
Wszystkie żony jego kolegów młodsze były od niej dwukrotnie, drugi garnitur małżonek - 
wkładany po czterdziestce, tylko ona z pierwszego garnituru - jak jego ślubne spodnie. 
Stanęła przy półmisku z kanapkami i zaczęła dobierać po dwie z każdego rodzaju, a tych z 
musem z cielęciny nawet trzy, i usiadła pod ścianą. 

- Porozmawiaj z kimś, nie zachowuj się jak kuchta - przegalopował na drugi koniec sali, do 
grupy eleganckich mężczyzn i szczupłych kobiet. 
Tartinki były robione wczoraj, w najlepszym razie dziś rano, bo chleb już całkiem rozmiękł. 
Odstawiła talerz na stolik z kompozycją kwiatową. Wstała. Przeszła do przedpokoju. 
Chciałaby zniknąć na zawsze. Albo stać się kim innym. Spojrzała przez szklane drzwi. Nawet 
nie zauważył, stał przy jakiejś brunecie z dużym nosem i chudymi nogami. Tak by chciała 
urodzić się niedźwiedziem i spać teraz snem zimowym, a nie wbijać się w to ciasne palto. 
Śnieg padał cichutko i uspokajająco, pokrywał wszel-ki brud. Marzyła o małej, pustej, ciepłej 
kawiarence z wLizetkami i kelnerką równie grubą jak ona sama, ale nie znała tej okolicy. 
Zresztą nie ma takich knajpek, we wszystkich siedzą młodzi ludzie, którzy komentują każdy 
cudzy kęs, bo gruby nie powinien się obżerać. 
Na środku jezdni tłoczyła się grupka ludzi, stał samochód. 
- Czy jest tu lekarz? - krzyczeli. 
Przebiła się przez tłum. Na asfalcie leżał strasznie blady młody człowiek z zamkniętymi 
oczami. Nieprzytomny. 
- Czy już ktoś dzwonił po pogotowie? - spytała. Grupka rozstąpiła się, ukazując kierowcę. 
- Kiedy pan dzwonił? 
- Nie dzwoniłem, pani doktór, ja też jestem w szoku. 
- To marsz, durniu, do budki! 
- Jakiej budki, ja mam komórkę - obruszył się kierowca. 
Już klękała przy nieprzytomnym. 
- Dzwoń, idioto, bo bekniesz za zabójstwo. 
- Nie żyje - zafalował tłum. 
- I włącz pan światła. Podniosła powiekę chłopaka, źrenica zwęziła się. 
- Pan pomoże mi go ułożyć - dźgnęła palcem w najbliższego mężczyznę. - A pan z komórką 
niech przyniesie z tego wozu koc albo co tam ma ciepłego. 
Przewrócili chłopaka na prawy bok, podkładając derkę. Serce biło. Prawa dolna noga zgięta. 
Pozycję pamiętała, cały wic tkwił w tym, żeby nieprzytomny leżał bezpiecznie i się nie 
udusił. Chyba było jeszcze coś z językiem, jeśli dobrze pamiętała. Więc otworzyła 
chłopakowi usta i wyjęła język. Miękko, mokro. 
I chyba już nic nie mogła zrobić, tylko czekać. Powinna mu jeszcze sprawdzić tętno, ale nie 
znalazła tego miejsca na nadgarstku, gdzie sieje mierzy. 
Policja przyjechała jednocześnie z karetką. 
- Tu jest pani doktor, o tu. 
Tłum rozstąpił się ochoczo i nagle znalazła się sama obok leżącego chłopaka. 
Nie, nic z tego. Podniosła się szybko i zanurkowała w tłum, przepychała się pospiesznie, 
ludzie myśleli, że do wozu policyjnego, ale znikła gdzieś w padającym śniegu. Usiadła na 
przystanku i patrzyła, jak ładują chłopaka do karetki, jak włączają sygnał, jak rozchodzą się 
gapie, jak biały śnieg zmienia się w rozdeptaną breję. 
Kiedy tylko wróciła do domu, przyłapał ją niecierpliwy dzwonek telefonu. Paweł. Gdy 
usłyszał jej głos, powiedział tylko: 
28 
29 
- No wiesz! - i rzucił słuchawkę. 
Rano słyszała, że wstał, ale nie powiedział jej dzień dobry, uznała więc, że jeszcze poleży, 
żeby nie patrzeć na jego kamienną twarz. Ktoś z tytułem profesora chyba potrafi sobie sam 
zrobić kawę. Wstała dopiero, kiedy wyszedł. Po południu miała iść na imieniny dziewczyny z 
kółka grubasów. Wyszła więc połazić po sklepach, bez pomysłu na prezent, zupełnie nie 
miała pojęcia, co może spodobać się trzydziestolatce. W hinduskim sklepie wypatrzyła 
doniczkę w kaczki, wyglądały, jakby uciekły z etruskich malowideł, było o tym wczoraj w 

telewizji. Powinna się podobać, coś pomiędzy tradycją a dowcipem. Janina była zadowolona. 
Nie chciało jej się wracać do domu, poszła więc do fryzjera. Kazali jej czekać. Zadzwoniła 
więc, nagrała się na automatyczną sekretarkę: dokąd idzie, kiedy wróci i że obiad w lodówce 
do odgrzania, a Paweł może sobie sam nastawić ryż. 
W nowej fryzurze nie wyglądała ani lepiej, ani go-rzej. Nawet nie bardzo inaczej. Ale miło 
było, że przez godzinę ktoś zajmował się tylko nią nawet jeśli fryzjerka trochę szarpała. 
Na imieninach było białe wino, filety z kurczaka i sałata, a na deser ciastka z mąki razowej i 
likier ama-retto, migdałowy. Grubaski umieją gotować. Piła dużo, specjalnie, po trzecim 
kieliszku zakręciło jej się w głowie i zrobiło bardzo przyjemnie. Opowiedziała o wczorajszym 
wypadku, przejęły się, naprawdę, że tak sobie dobrze poradziła. A potem pokazywały zdjęcia 
mężów. Tylko Janina nie nosiła fotografii Pawła przy sobie. 
- Ale wiecie co? Chcecie zobaczyć mojego męża? Włączcie telewizor. 
- Taa, i nazywa się Robbie Williams. 
- Nie, naprawdę, jest teraz w TVN-ie. 
30 
Paweł czarował z ekranu. Wyglądał jeszcze piękniej niż w rzeczywistości - ta opalenizna przy 
białej koszuli (nie powiedział jej nic, ale domyślała się, że chodzi do solarium) i wspaniałe 
zęby, bo chętnie je pokazywał, emitując uśmiech co trzydzieści sekund, z zegarkiem w ręku. 
- To twój chłop? Ile jest młodszy od ciebie? - spytała Iwona. 
- Starszy. O dwa lata - wyjaśniła Janina. 
- O, przepraszam - speszyła się Iwona. - My, grube, zawsze wyglądamy na najstarsze w 
piaskownicy. 
Kiedy Janina widziała go takiego miłego w telewizji, mogłaby się w nim znowu zakochać. 
Obiektywnie patrząc, a dzielący ich ekran dodawał obiektywizmu, Paweł był uroczy, świetnie 
ubrany i w żadnym wypadku nie wyglądał na pięćdziesiąt cztery lata. 
- Ładny ten twój stary, ale co on właściwie mówi? Nie rozumiem - to Joanna. 
- Jak to nie rozumiesz? - obruszyła się Janina. - On jest świetny i bardzo go cenią. 
- No tak, oczywiście, na pewno i świetnie wypada na wizji - wycofała się Joanna. 
Janina, trochę jeszcze oburzona na tę krytykę, słuchała, jak jej mąż przemawia z ekranu. 
Mówił okrągłymi, potoczystymi zdaniami, wyskakiwały mu z ust jak perełki, toczyły się i 
znikały gdzieś pod szafą trudno było coś spamiętać. Ona też nic z tego nie pojmowała. 
Łyknęła amaretto. 
- Wiesz co, ja też rzadko go rozumiem - wyznała odważnie Joannie. - Mam nadzieję, że on 
sam rozumie - zachichotała. 
-Ale w domu chyba mówi do ciebie inaczej niż w telewizji - powiedziała Joanna. 
- Taa. Mówi. „Czy to u nas się coś przypaliło?". 
31 
Znowu wszystkie zachichotały. 
Do domu Janina wróciła taksówką, roześmiana. 
- Cześć, Paweł. 
- Piłaś. 
Parsknęła śmiechem i poszła do kuchni. Zaczęła sobie odgrzewać obiad. Nie ugotował ryżu. 
Stanął nad nią. 
- Zrób sobie gorzkiej herbaty i się prześpij. Zachowujesz się co najmniej głupio. Nie obżeraj 
się tak na noc, spójrz na siebie. 
- Po co? Nic się nie zmieniło od ostatniego razu -raźno nałożyła sobie na blaszaną miskę. - 
Pyszna zupka, mniam, mniam. Smakowała ci? 
- Może jeszcze dolejesz sobie śmietany? - ironizował. 
- A wiesz, że zapomniałam. Doleję. 
- Idź spać, strasznie się kompromitujesz. 

Ale nie w telewizji, Pawełku. Strasznie dziś nudziłeś, wiesz? 
Zmartwiał, wyszedł, zamknął drzwi, poszedł spać do swojego pokoju. 
Planował ciche dni po jej imieninowych wybrykach, ale nie zwracała zupełnie na niego 
uwagi. Jadła przy nim ile wlezie, bo nie miała już ochoty na samotne cukiernie, ukradkowe 
sezamki. Kiedy nic nie mówił, podśpiewywała. Kiedy wracał z pracy jak chmura gradowa, 
pytała jak Maria Celeste: 
- Dzień dobry, kochanie. Jak minął dzień? 
Po czym dodawała: - Pewnie cię zęby bolą. Nie będę cię męczyć pytaniami, tak strasznie 
wyglądasz. 
Szczególnie to ostatnie zdanie go bolało, widziała to. 
- Gdzie jest twoja ślubna sukienka? - chciał się odgryźć. 
- Oddałam. W PCK, dla biednych. 
- Oszalałaś? Przecież to była pamiątka. 
- Nie lubiłam jej. Chciałam też oddać twoje ślubne spodnie. I tak już ich nie nosisz, ale 
pomyślałam, że najpierw cię spytam. 
-Ani mi się waż rozporządzać moimi rzeczami. 
- Robię to od trzydziestu lat, marnie byś wyglądał, gdybym nimi nie rozporządzała. 
- Kobieto, co za diabeł w ciebie wstąpił?! Nie poznaję cię. 
- Może schudłam? - zachichotała. 
- Jeśli będziesz się tak obżerać, nigdy nie schudniesz. 
- Nie zależy mi. 
- Wstyd się z tobą gdzieś pokazać. 
- Ja też się trochę wstydzę. Wszystkie moje koleżanki mówią że strasznie nudzisz. 
Spojrzał na nią zaskoczony. 
- W telewizji - wyjaśniła. 
- Jak ktoś nic nie rozumie, to się nudzi. - Ale widziała, że trafiła go w czuły punkt. 
Do środy wieczorem odzywał się mało, patrzył tylko zaskoczony, jaki diabeł z niej wyszedł. 
Znowu próbował swoich sztuczek, na przykład przy obiedzie mówił: 
- Za dużo węglowodanów i tłuszczu, za mało białka. Przecież dałem ci tę broszurkę, żebyś 
wiedziała, w czym jest białko. Chcesz, żebym zawału dostał? 
Mówił? Właściwie nie mówił, mamlał z pełnymi ustami. Nagle zaczęło ją to drażnić. 
Pomyślała, że patrzy na jedzenie półprzeżute w jego ustach już od trzydziestu lat, od dnia 
ślubu. 
„Nie mówi się z pełnymi ustami", chciała powiedzieć, ale zmilczała. 
Przeszła do zlewu, żeby pozmywać po zupie. 
- Że też ty nigdy nie usiądziesz, krzątasz się i krzątasz, aż się człowiek denerwuje. Za bardzo 
się stresujesz. 
32 
Stres to prosta droga do zawału. A przecież estrogeny już cię przed nim nie chronią. Gołym 
okiem widać, że jesteś po menopauzie. 
„A co, mam siedzieć z tobą i patrzeć jak mamlasz?", pomyślała, ale nie powiedziała. Puściła 
uwagę mimo uszu. Niech gada. Wcale nie jest taki świetny. Wiele 
osób to widzi. 
- Zrobiłaś dwanaście niepotrzebnych ruchów - dodał jeszcze, obserwując ją ze swego fotela, 
siorbiąc kawę. 
- A ty dwanaście niepotrzebnych dźwięków - wymamrotała pod nosem. 
- Słucham? - spytał zaskoczony, ale nie powtórzyła. Na twarzy miała wymalowany bunt. 
Zauważył i zmilczał. 
Baśka 

Na odchudzającą kolację podali im dietetyczną sałatkę z pomidora (o tej porze roku miał 
smak polimerów) i tuńczyka (za życia wchłonął całe świństwo oceanu). Kucharz o soli i 
pieprzu ostatnio słyszał w swojej prowincjonalnej szkole gastronomicznej, a o oliwie i ziołach 
nie słyszał nigdy. 
Ona to zdechnie z niesmaku. 
Janina, półleżąc w kajaku swego łóżka, oglądała kolejny serial. Bohaterowie grzmieli na cały 
pokój, nie było gdzie się schować przed ich problemami. Na hotelowym korytarzu zresztą też 
grzmieli, wszyscy przecież oglądali to samo. Poza nią 
Janina wzdychała i wierciła się, aż łoże skrzypiało. Nie, Baśka tu nie wytrzyma. Musi wyjść. 
Jedna z niewielu otwartych knajp - w tym zabitym dechami o tej porze roku miasteczku - 
miała menu długie jak Pan Tadeusz, co świadczyło o tym, że trzymają 
wszystko gotowe od wieków w zamrażarce i że hojnie szafują mikrofalówką. Filet z ryby, 
kotlet pożarski, de volaille... Wszystko zakazane, jeśli się ktoś odchudza, bo panierka na 
mięsie chłonie tłuszcz jak gąbka. Jednak wbrew rozsądkowi żądza Baśki wzrastała, chciała 
posiąść delikatne ciało morszczuka, przesiąknięte lekkim smakiem morza, i swojskiego 
kurczaka z roztopionym masłem w pustym brzuchu, wsiąkającym w jędrne mięśnie. I kawałki 
panierki na talerzu, które można łowić widelcem i wgniatać w kartofle... 
Usiadła w zadymionej knajpce. Dwa plusy tego miejsca: nie ma tu wieloryba Janiny, nie 
słychać rodziny Mo-stowiaków. Koniec listy zalet. Zamówi herbatę i pomarzy o smażonej 
kurze. 
Gdy podeszła kelnerka, Baśka - sama nie wierząc, że to robi - zamówiła de volaille'a. 
Wjechał na stół, nim zdążyła się rozmyślić, zarumieniony jak mała dziewczynka. 
Pachniał obłędnie niezdrowo, tłuszczem, mięsem, panierką. 
Za oknem przeszły, zaśmiewając się, jakieś młódki. Z niej się śmiały? Nie umiała poznać, czy 
to dziewczyny z odchudzających wczasów, czy kompletnie ktoś inny. 
Nacięła skórkę, która ugięła się pod nożem jak guma. Spod spodu prześwitywało różowe, 
niedosma-żone mięso. 
Odesłała de volaille'a do kuchni, że surowy, skąd go dostała po pięciu minutach nadal 
surowego, tylko tym razem różowość ukrywała się głębiej. 
Mikrofalówka nie umiała sobie poradzić ze zbuntowanym kurakiem. 
Ona nie umiała poradzić sobie z żądzą napchania żołądka. 
Jaki niesmak, nawet zgrzeszyć nie umiała. 
35 
Była cholernie głodna. 
A teraz wróci do pokoju i znowu będzie słuchać kretyńskiego serialu i sapania Janiny, potem 
śnić o potworze w szpilkach, żeby rano wstawać niechętnie, znów do marnego jedzenia i 
wysiłku ponad siły. 
Na co jej takie życie. 
Przy szatni spojrzała w lustro. Z tafli wpiły się w nią matowe oczy, wciśnięte w resztę zmiętej 
twarzy jak dwie oliwki w miskę konwulsyjnie zwiniętego spaghetti. 
Janina 
I łup na klamkę pokoju, aż Janina, spokojnie pogryzająca w łóżku sezamki, podskoczyła i 
zrzuciła z siebie kołdrę. 
To już nie można ciszej otwierać?! Wsunęła nadgryzione ciastka pod poduszkę. O co zakład, 
że inaczej Baśka - ściśnięta pupcia - zaraz by się do niej przyczepiła? 
Ale może wreszcie by się odezwała? 
Ta Baśka chyba nie potrafi z nikim żyć. Prawie pewne, że to rozwódka, że nikt z nią nie 
wytrzymał dłużej niż parę dni, że to stara jadowita panna. 
Przez żylaste ciało Baśki prześwitywał duch, gniewny jak zaciśnięta pięść. Janina bała się jej. 
Poprosić, żeby ją przeniesiono? Do kogo? 

Zresztą zrobi się nieprzyjemnie. Przebieduje jakoś dwa tygodnie w tym pokoju. 
Życie tutaj było jak pasjans, który nie może się ułożyć - karty są zbyt kiepskie. 
Baśka 
W łazienkowym koszu na śmieci leżał papierek po sezamkach. 
Czy ta Janina zwariowała? Wywala kupę grosza na wczasy odchudzające i już czwartego dnia 
wpsztala ciasteczka? 
36 
Wypadła z łazienki. 
- Nie zależy ci, żeby schudnąć? - podniecała się, stojąc nad wielorybim ciałem Janiny, 
rozrzutnie zajmującym całość wczasowego tapczanu. 
Fałdy grubaski pofalowały jej różowy sweterek w wydmy, poprzedzielane głębokimi 
wądołami. I zero woli walki, kapitulacja usiana okruchami sezamek. 
A najbardziej zezłościło ją to, że skapitulowały tego samego wieczoru. Nie chciała być w 
niczym podobna do Janiny. 
Janina 
Zgodnie z jej obawami, sezamki doprowadziły Baśkę do szału. Co za głupota, że nie 
schowała opakowania po ciasteczkach głębiej w śmieciach. Ale też skąd mogła wiedzieć, że 
badawcze spojrzenie Baśki omiata tak dokładnie nie tylko jej obszerne ciało, ale i wnętrze 
kosza łazienkowego, otwieranego pedałem? 
- Nie. Nie zależy mi, żeby schudnąć - powiedziała Janina zgodnie z prawdą. 
- To po co tu przyjechałaś? - nie mogła wyjść z zadziwienia Baśka. 
- Dla towarzystwa - odpowiedziała po prostu Janina. I chyba udało jej się wywołać w Baśce 
odrobinę poczucia winy, że żadna z niej wymarzona kompanka. 
- A po co ci towarzystwo, jak w kółko gapisz się w ten cholerny telewizor! 
Pasja w głosie Baśki przeraziła Janinę. No dobrze. Machnęła pilotem. Ciężka cisza. 
- Co w takim razie będziemy robić? - spróbowała Janina. 
Baśka nie chciała nic robić z Janiną to było widoczne. 
- Może porozmawiamy? - zaproponowała Janina. 
37 
Baśka demonstracyjnie usiadła naprzeciwko niej -w brudnawym wczasowym fotelu o 
bordowej tapicerce - założyła nogę na nogę, oparła podbródek na dłoni. Czekała na pytania. 
Kiedy utyłaś? Dlaczego krzyczysz w nocy? Po co tyle czasu spędzasz w łazience? Każde z 
tych pytań zdawało się tematem tabu. 
Janina odważyła się na coś potencjalnie najbezpieczniejszego. 
- Jesteś mężatką? Uch! Ale obcesowo. Chwila milczenia. -Nie. A ty? 
Otwierajcie szampany, szanowna Barbara weszła w interakcję! 
- Też nie. A... masz kogoś? - odważyła się Janina ponownie. 
-Hm... A ty? 
I tu dla obu sprawa stała się mniej oczywista. Janina 
Dziewczyny z kółka grubasów powtarzały, że bez Internetu nie ma życia. Zgodziła się. Tyle 
że jej to w ogóle niepotrzebne. 
Teresa się jednak uparła. Pokaże jej. 
Już po dwóch tygodniach Janina wydawała koszyczkowe zaskórniaki w kafejkach 
internetowych, wcielając się na forach internetowych w: bardzobarbarę, kawę_ po_południu, 
helęgosposię, mojamałajasię. 
Fajne nicki sobie wymyśliła, prawda? 
Forów też kilka czytała. Pisała nawet, lubiła doradzać, na kuchni, na galerii potraw. Po paru 
tygodniach podglądania odważyła się odezwać również na psychologii. Fajnie, jak czytają to 
prawie, jakby słuchali. 
38 

Bywało, że grała w gry. Saper, pasjans. Ręka chodziła, ściskając mysz, a jej się wtedy 
wszystko w głowie układało. 
- Przeczytałem wszystkie twoje posty - napisał do niej niejaki Maniana. - Zaczynam dzień od 
wpisania kawa_po_południu w wyszukiwarce i czytam, poznając cię. Kim jesteś? 
Nie odpowiedziała od razu. Nie chciała bliskich przyjaźni, z facetem tym bardziej. 
Bardzo się pilnowała, żeby na forum być nikim. Albo każdym. Pisała w ten sposób, żeby nie 
zdradzić wieku ani płci, ani stanu rodzinnego, ani wspomnień. 
- Jestem na pewno starsza od ciebie. 
- Kocham twoją dojrzałość. 
Pierwsze kocham od lat, które dotyczyło właśnie jej. Nosiła je w sobie jak dwustuwatową 
żarówkę, nawet dziewczyny z kółka zauważyły, że Janina jaśnieje. 
Pisali sobie o wszystkim, co najskrytsze. 
Zwierzała się, że płacze nad książkami dla dzieci. Albo że chodzi do parku tylko, gdy nie 
czołga się tam na swoich kółeczkach dwunożny pies, inaczej ogarnia ją gniew na Boga. A w 
deszczowy dzień stara się w ogóle nie opuszczać domu, ponieważ boi się wdepnąć w 
dżdżownicę, która w agonii przyklei jej się do buta i będzie zwisać z podeszwy. 
Nie napisał jej, ile ma lat. 
Ona nie wspominała mu ani o blaszanej misce, ani o klubie grubasów, ani o ślubnej sukience. 
Ani o Pawle. 
Delikatnie zamieszczała aluzje, jak wygląda. Napisał, że to dobrze, bo on lubi pulchniejsze 
dziewczyny. 
Kobiety - poprawiła uczciwie. Poprosił ją o zdjęcie. 
39 
Nie miała takiego do komputera. A nawet gdyby miała. .. Nie wiedziała, czy chciałaby 
wystawić go na próbę. 
Wieczory z Pawłem mknęły prawie niezauważone. Myślami była gdzie indziej. 
W końcu zgodziła się. 
Wbiła się w pas obciskający, makijaż, nową garsonkę. Buty nowe, wysokie, w których łydka 
napina się, szczupleje. 
Szła, nienawykła do obcasów, stukając nimi jak dragon. Stuk, stuk, stuk. Głupio, 
przyzwyczaiła się chodzić bezszelestnie. 
Czekała na autobus, podziwiając się w szybie przystanku. Wyprężyła pierś. Czuła się, jakby 
miała grać w jakiejś sztuce. Drugi aktor czekał na nią w kawiarni w centrum. 
Zanim przyjechał autobus, wróciła do domu, umyła twarz, zdjęła tę zbroję. Jednak nie. Siadła 
przy oknie. 
Po co niszczyć coś tak delikatnego? 
Tchórz! Czego się bała? 
Ubrała się w to, co zwykle: sweter, spódnica, cicho-stępy. Tak będzie uczciwiej. I znowu na 
przystanek. Tym razem nie przeglądała się w szybie. Lepiej nie. 
Kiedy weszła do kawiarni, rozejrzała się. Mieli się rozpoznać od razu, mimo że nie opisywali 
swojego wyglądu. Mieli to poczuć. Komunię dusz, przecież o niczym innym nie było mowy. 
Rozglądała się badawczo. Gdzie ten Maniana? 
Znikąd odzewu. 
Nikt też na nią nie reagował. Sami młodzi ludzie. Poza jednym panem w średnim wieku, 
który zaszył się w kącie. 
Nabrała powietrza, wyprostowała się i podeszła do niego. Podniósł na nią wzrok. Patrzył 
chwilę, po czym się uśmiechnął. 
To on! 
Jak dobrze, że przekroczył czterdziestkę. Że łysieje. Bała się, że będzie miał dwadzieścia lat i 
spodnie zwisające na wysokości kolan. A spod tego widać mu będzie slipy w jamniczki. 

- Maniana! - spytała pro forma. 
Wyraz zagubienia w małych, szarych oczach. Najwyraźniej nie wiedział, o co chodzi. 
Odwróciła się i odeszła. 
Co za idiotyczna pomyłka. 
Do reszty nawet nie zagadywała. 
Głupio jej było wyjść, więc siadła pod ścianą. 
Kelnerki ani śladu, dopiero po kilkunastu minutach Janina zorientowała się, że zamawia się 
przy kontuarze. 
Poprosiła o tort i kawę. Krem w torcie przyjemnie koił rozgorączkowane nerwy. Dobrze, że 
Maniana się nie stawił. Po co jej to? Lepszy tort tu, Paweł w domu, dziewczyny w kółku. 
Facet, który nie był Manianą, patrzył na nią. 
Niech patrzy. 
Pochłaniała łapczywie swoje ciasto. 
Kiedy zjadła, popatrzyła na brązowy ślad kremu na porcelicie talerzyka i przestraszyła się, że 
kelnerka sprzątnie naczynia. Oddawanie do mycia tego talerzyka byłoby prawdziwym 
marnotrawstwem. Wysunęła więc palec wskazujący, przeciągnęła nim od niechcenia po 
talerzyku, zbierając krem, i wsunęła palec do ust, gdzie dyskretnie wylizała go do czysta. 
Rozejrzała się, czy nikt nie widział. 
O niech to! 
Facet, który udawał, że nie jest Manianą, podszedł do niej. 
Położył na stole wizytówkę. Inżynier jakiś tam. Stał i patrzył na nią. Otarła usta z kremu. I 
ona mu się wreszcie przyjrzała. 
40 
41 
Łysawy, niskawy, grubawy, przeciętnawy. Jej Ma-niana. 
Jak we śnie poszła z nim do hotelu. 
Zamknął oczy, wtulił się w nią, wąchał, smakował, całował, po czym podniósł powieki i 
powiedział: uwielbiam takie duże ciała. 
Jak w powieści. 
Zrobiła to. 
A że we dwoje nie mieścili się na łóżku, legli, ściągnąwszy pościel, na dywanie i tylko jej 
było tam miękko. 
Baśka 
Janina zmyślała, aż się kurzyło. Naprawdę myślała, że Baśka jej w to uwierzy? Kochanek z 
Internetu? Akurat. Nie mogło być takiego faceta, który by chciał wziąć tego wieloryba po 
dobroci, na trzeźwo. Janina była zaprzeczeniem erotyki, nie kobietą lecz matroną kroczącą 
szybko ku totalnej bezpłciowości starych kobiet. Ponton. Stęchła zawalidroga, a nie pokusa. 
- Myślałaś, żeby się z nim  związać? Z tym Manianą? - spytała Baśka Janinę, żeby się z nią 
podrażnić. 
- Nie. Przecież to było nierealne. Zbiła Baśkę z tropu tą szczerością. 
Janina 
Po słodkiej godzinie w hotelu Maniana usnął strudzony. Dopiero teraz mogła mu się przyjrzeć 
naprawdę. 
Sapał, zwinięty w kłębek, czasem mruczał albo bulgotał, jak przerośnięte, łysawe niemowlę. 
Rozczulało ją to i brzydziło jednocześnie. 
To, co robili, było przez jakiś czas rozkoszne, teraz wydawało jej się zbyt dosłowne. Jego 
nasienie, jego pot, który już wysechł na jej ciele. Nieznane zapachy, dziw- 
ne dźwięki, niespotkane przez nią do tej pory zwyczaje, o których wstyd było teraz myśleć. 

Przez pewien czas, gdy to robili, czuła narastające uniesienie, że wszystko jedno, co się 
dzieje, byleby ta przyjemność rosła i rosła. Otwierała się na niego, dając do zrozumienia, na 
co ma ochotę, żadnych oporów, tylko rozkosz. 
Ale potem rozkazał: „Bądź ciszej!" i całe jej podniecenie błyskawicznie opadło, nagle 
zachciała się wycofać, wiedziała jednak, że on musi skończyć, więc cierpliwie i 
wielkodusznie czekała na ten moment. Opadł potem twarzą między jej wielkie piersi. 
Chrapnął. 
Delikatnie sturlała go na bok. 
Miał regularną bezbarwną okrągłą twarz i cienkie, przecierające się włosy. Doświadczenie 
mówiło jej, że żywot resztek jego czupryny jest krótki. Była pewna, że on się tym martwi. To, 
co zaczesywał za dnia, teraz łagodnie spłynęło na poduszkę. Kilka ciemnych kresek na bieli 
płótna. 
Wiedziała z maili, że tęskni za stabilizacją normalnością poukładanym światem. Że marzy o 
codziennym ciepłym obiedzie na stole, długimi rozmowami w łóżku, spacerami nad morzem. 
Tamte słowa poruszały w niej liczne tęsknoty, jego widok nie poruszał w niej nic. 
Już tęskniła za widokiem nieprzeczytanych wiadomości od Maniany w swojej skrzynce 
mailowej, ale bała się, że po tym, co zrobili, już do siebie nie napiszą. Nigdy. 
W każdym razie, po niespodziewanej kulminacji znajomości ona straciła ochotę na tę 
korespondencję. 
Ciekawe, czy gdyby miała komórkę, Paweł zadzwoniłby do niej z pytaniem, gdzie jest. 
Nie miała jednak komórki, a Paweł mógł się o nią niepokoić. 
42 
Głupio było tak wychodzić bez słowa, Maniana jednak trwał w letargu. W kąciku jego ust, 
tym dolnym, zbierała się kapka śliny. Odwróciła wzrok. 
Ubrała się cicho, napisała na kartce parę słów, podpisała się, odruchowo, imieniem i 
nazwiskiem. Kiedy wyszła na korytarz, drzwi zatrzasnęły się za nią. Szkoda, bo już po chwili 
chciała wrócić, żeby zabrać tę kartkę. Albo przynajmniej wymazać nazwisko. 
Recepcjonista patrzył na nią dziwnym wzrokiem. Najwidoczniej nie wyglądała na bohaterkę 
harlequinów. Poszła do taksówki. 
Paweł spał, przystojny nawet przez sen, z pogodną rozluźnioną twarzą jakby się o nianie 
martwił ani przez chwilę. 
Przez chwilę żałowała, że nie zostawiła na pożegnalnej kartce numeru telefonu dla Maniany. 
A potem zaczęła żałować, że w ogóle ją zostawiła. 
Długo zmywała z siebie to popołudnie i wieczór. Dużo wody, gąbka, szampon. Miała 
nadzieję, że woda wnika również do środka. 
Wróciła w namiociastej koszuli nocnej do sypialni, ale nie potrafiła się położyć obok Pawła, 
wzięła więc koc i legła na kanapie w salonie. Gapiła się w sufit do czwartej rano, nie umiała 
jednak znaleźć klucza do swoich uczuć, do myśli. 
Obudziła się o dziewiątej. Pawła już nie było. Może i lepiej. 
Nogi same ją zaniosły do kawiarenki internetowej. Nie zadzwonił, nie napisał. Widać - czuli 
się podobnie. 
Wytrzymała dwa dni, w końcu sama wysłała do niego maila: Dzięki za tamten wieczór. 
Odezwij się. I tyle. 
Musiała z kimś o tym pogadać, a tylko z nim mogła to zrobić. 
Ale nie odpowiedział. 
Będzie musiała poradzić sobie sama. 
Janina 
Prawie już się z tym pogodziła, kiedy nagle zatelefonował. Chciał ją widzieć znowu. 
- Skąd masz mój numer? - nie mogła wyjść z szoku, że jednak do niej trafił. 
- Książka telefoniczna. 

- Dlaczego w takim razie nie odpowiadasz na maile? Zaskoczyło go to. 
-Na jakie maile? 
- No jak to, jakie, Maniana. 
- Właśnie, już dawno chciałem cię spytać, co znaczy to dziwne słowo. 
- Maniana znaczy jutro, symbol latynoskiego luzu. Przecież sam mi o tym pisałeś. 
- O czym ty mówisz? Kiedy do ciebie pisałem? Dlaczego on się od tego odżegnuje, nie mogła 
zrozumieć. Jaki ma w tym cel? Gra jakaś? 
Żadna gra, w końcu to do niej dotarło: poderwała w kawiarni zupełnie obcego faceta. 
Ona, Janina Rydel, lat pięćdziesiąt dwa i pół, ponad sto kilo żywej i namiętnej wagi. 
I zaraz poszła z nim do łóżka. 
Odłożyła bez słowa słuchawkę, nie mogąc nadziwić się temu, co zrobiła. 
Telefon po chwili odezwał się znowu, jak w jakiejś powieści. 
A ona, jak w powieści, tym razem nie odebrała. 
45 
Janina 
- Ktoś do ciebie dzwonił - Paweł miał dziwną minę. - Facet jakiś. 
Janina się spłoszyła. 
- Jaki? I czego chciał? 
Paweł przyglądał się jej nieufnie. 
- Mówić z tobą. Był dziwny. 
Janina wzruszyła ramionami, czym się ostatecznie pogrążyła. Do wieczora poruszała się w 
gęstniejącej sieci spojrzeń Pawła. 
Dobrze mi tak, myślała. 
Następnego dnia Paweł odważył się: 
- Marnie się czuję po tym twoim obiedzie. Pojedź ze mną do telewizji. 
Spojrzała na niego podejrzliwie. 
- Ale dziś jest czwartek. 
- Coś takiego! - ironizował. 
- Ale ja mam po południu kółko tych, no... 
- No wiesz? Twoje grubasy ważniejsze niż moje zdrowie? 
- Ale co ja mam tam robić? Trzymać cię za rękę? 
- Jasiu, tyle chyba możesz dla mnie zrobić. Kiedy mówił: „Jasiu", było to dla niej jak 
zaklęcie. Chyba rzeczywiście z nim źle, pomyślała i pojechała. Nie przedstawił jej nikomu, 
tylko powiedział: 
- Ta pani jest ze mną. 
Patrzyła nieuważnie, jak go pudrują jaki ten mały - zdawałoby się - na ekranie pokoik jest w 
istocie wielką halą z różnymi dekoracjami i nawet byłoby to interesujące, bo pierwszy raz 
znalazła się w środku telewizji, gdyby tak naprawdę myślą nie tkwiła cały czas to przy nie-
Ma-nianie, to przy kółku grubasów. Dziś Teresa miała opowiadać o swojej randce z biura 
matrymonialnego... 
Paweł nigdy jej tu nie zapraszał. 
46 
Taka wielka zmiana pod wpływem telefonów nie--Maniany. 
Co takiego niepokojącego mógł mu powiedzieć miłośnik grubych kobiet? 
Janina spuściła wzrok, by obejrzeć sobie skórki przy paznokciach, poszarpane jak zawsze. 
I wtedy Pawła trafił szlag. 
Ale taki prawdziwy, chwycił się za serce i opadł ciężko na fotel. 
Ani przez chwilę nie wierzyła, że ma naprawdę atak. Była pewna, że to popis z racji jej 
obecności, żeby już nie broiła, żeby była taka jak przedtem. Jeszcze przez chwilę siedziała na 
krzesełku przy kamerzystach i obserwowała, jak Paweł się dusi, trzyma za serce i jęczy. 

- Chce ataku, to niech go ma - pomyślała. Wstała i podeszła do Pawła. Kamerzyści zbaranieli. 
Jeden gapił się jak wmurowany, drugi dalej kręcił. 
- Niech pan zadzwoni na pogotowie - poleciła inspicjentowi. 
Skoro Paweł symuluje zawał, niech się potem tłumaczy lekarzom, niech płaci za niesłusznie 
wezwaną karetkę. Uśmiechnęła się do kamery, jednocześnie rozluźniając Pawłowi krawat. I 
nagle jakby diabeł w nią wstąpił. Co jej zależało, przecież program nie leci na żywo. On się 
wygłupia, to i ona może. 
- Szanowni państwo. Kiedy wasz małżonek, nagle jęcząc, złapie się za serce i nie będzie mógł 
wytrzymać z bólu, prawdopodobnie pomyślicie, że dostał ataku serca. I prawdopodobnie 
będziecie mieć rację. Co robić w takim przypadku? Po pierwsze: nie wpadać w panikę. 
Nawet, jeśli to zawał. Bo przecież pierwszy zawał po pięćdziesiątce (przepraszam, Pawle, ale 
państwo na pewno się domyślają że masz już tyle lat), więc pierwszy zawał po pięćdziesiątce 
to raczej sygnał przemęczonego 
47 
 
organizmu, że nie jest dobrze. W bardzo nielicznych przypadkach kończy się źle. Bez paniki 
więc dzwonimy na pogotowie. W oczekiwaniu na karetkę układamy chorego wygodnie oraz 
podajemy mu nitroglicerynę, której ja niestety nie mam, bo mój mąż był do tej pory zdrowy. 
Kamerzysta podał jej fiolkę. 
- O, dziękuję panu. 
Zbliżyła fiolkę do ust Pawła i była pewna, że odmówi wzięcia pastylki, przecież symulował. 
Ale Paweł tylko otworzył usta. Położyła mu pastylkę pod język. 
- Z tego wniosek, że zawsze warto zapytać, czy ktoś nie ma nitrogliceryny przy sobie - 
ciągnęła ze swadą. - Dalej czekamy na karetkę, więc dobrze rozluźnić ubranie chorego, 
położyć na serce zimny kompres - zdjęła swoją apaszkę, polała wodą z karafki, położyła 
Pawłowi na sercu. - I mówić do niego, żeby nie odszedł w ciemny tunel. Pawle, jadałeś tylko 
zdrowe rzeczy, chodziłeś na siłownię (wiedziałam o tym, choć oddawałeś dres do pralni, a nie 
przynosiłeś do domu), ale nie wiedzieć czemu dostałeś zawału. Może to stres? Stres też 
powoduje zwężenie tętnic... Po co się denerwowałeś byle czym? Po co zagryzałeś zęby i 
piąłeś się do góry? A oto i lekarz, sanitariusze, pojadę z nimi do szpitala, więc na razie do 
widzenia państwu. 
Mając poczucie uczestniczenia w wielkim wygłupie, wsiadła do taksówki i pojechała za 
karetką. Chciała powiedzieć lekarzom, że Paweł tylko udaje, że chciał ją przywołać do 
porządku, ale liczyła, że sami się zorientują. Nie zorientowali się, przeciwnie, podłączali tlen, 
kroplówki, elektrody. Dopiero wtedy do niej dotarło, że już lekarzy chyba by nie nabrał, a 
zwłaszcza całej tej piekielnej maszynerii. Więc to nie wygłup. 
I nagle się przestraszyła. Siedziała na korytarzu, widziała Pawła przez szybę, dziwnie małego, 
szarego 
na twarzy, oklejonego rurkami, aż w końcu lekarz kazał jej iść do domu. Poszła, zgięta pod 
poczuciem winy za swoje wygłupy w telewizji. Za zdradę. Za coś w rodzaju orgazmu. Za nie-
Manianę. Za bezczelny bunt nad blaszaną miską. 
Janina 
Baśka już spała, Janina sama nie wiedziała, ile do niej dotarło z jej opowieści. Posapywała 
przez sen i przebierała nogami, jakby przed czymś uciekała, a kołdra falowała jak 
spadochron. 
Szczęściara. 
Janina była pewna, że ona dzisiaj nie zaśnie. Janina 
Następnego ranka po zawale serca Pawła zadzwonił telefon. Obudziło ją to, nie mogła sobie 
darować, że godzina dziewiąta na zegarze, a ona śpi jak zabita, gdy nie wiadomo, co z nim. 

Przestraszyła się, że usłyszy jakąś niedobrą wiadomość, dopiero po dłuższej chwili 
zrozumiała, że nie dzwonią ze szpitala, tylko z telewizji. Proponowali jej próbne nagranie do 
programu popularyzatorskiego o medycynie. Gawędy, anegdoty, demonstracje, goście - co 
będzie chciała. Bardzo im się podobał jej wczorajszy występ, miałaby więc dla siebie 
dwadzieścia minut co dwa tygodnie, tekst musiałby konsultować lekarz. Może to być jej mąż, 
oczywiście. 
- On jest chory, w szpitalu, chyba państwo zauważyli. Zauważyli i zdrowia życzą. 
- Przykro nam - skwitowali jego „o mało co nie umarł". Odłożyła słuchawkę. Była pewna, że 
ktoś sobie z niej 
żartuje. Nie ma w telewizji takich idiotów, żeby ją chcieli do programu. 
49 
Zadzwoniła do szpitala. Z Pawłem było lepiej, badania miał niezłe. Pojechała, ale nie wpuścili 
jej nawet do sali, więc znowu patrzyła na niego przez szybkę. Spał. 
W domu wysprzątała mieszkanie. Gotować nie miała ochoty. Wyjęła z pawlacza sezamki na 
czarną godzinę, ale osiągnęła tylko tyle, że ziarenka powchodziły jej w zęby. 
Telefon znowu się odezwał. Odebrała, operując językiem w szparach między zębami. 
Ziarenka strasznie ją denerwowały. Ci z telewizji zaprosili ją na próbne nagranie. 
Miała poczucie, że jej popis w telewizji, jak i jej obecne życie, to występ w przedstawieniu. 
Musi się na-wygłupiać maksymalnie, zanim wszystko wróci do normy. A dzięki nieobecności 
Pawła wydawało jej się, że jest na wakacjach. Samotnych wakacjach. 
Na próbnym nagraniu zaprosiła do udziału w zabawie inspicjenta, powtórzyła numer z mokrą 
apaszką, zademonstrowała wszystkie objawy na sobie, pokazując jak jej braknie tchu, 
opowiedziała, co jadł jej dziadek, zanim dostał zawału, a co musiałby zrobić, żeby się przed 
nim uchronić. Na koniec wyjęła z torby smalec, masło, wieprzową łopatkę i zgarnęła je z 
biurka do psiej miski z napisem Bobik. 
- Jeśli chcecie państwo być zdrowi, musicie zapomnieć o tych produktach - powiedziała. - 
Natomiast psu one nie zaszkodzą. No, ale on ma inną przemianę materii. 
Wyjęła oliwę z oliwek, minipomidorki, torbę kaszy i przytuliła je do piersi. 
- To są przyjaciele zdrowego serca. Duża tusza też jest niebezpieczna, taka jak moja, ale o 
mnie, drodzy państwo, nie musicie się bać: kobiety są dużo odporniejsze na choroby serca niż 
mężczyźni, dzięki hormonom. 
Wprawdzie panie po menopauzie po kilku latach mają z tym podobne problemy jak panowie, 
ale wbrew temu, co sądzi mój mąż, ja do tej grupy jeszcze nie należę - zachichotała. 
Producent powiedział: 
- Brawo. Myślę, że ma pani ten program. 
Zanim Paweł wrócił ze szpitala, nakręciła trzy odcinki. 
Baśka 
Piąty dzień wczasów odchudzających. Janina postanowiła nie udawać, że marszobiega, tylko 
została w łóżku, odsypiając nocne zwierzenia. A Baśka dotarła do molo w Gdyni Orłowie 
ostatnia. Nie podbiegła, wolała patrzeć, jak fale ponuro rozbijają się o brzeg, jak mewy się 
drą, jak świat się rusza. Została z tyłu, za ostatnią odchudzającą się dziewczyną, najpierw 
dwadzieścia metrów, potem sto, wreszcie ze dwieście. W końcu zawróciła do niej 
zaniepokojona trenerka. 
- Dobrze się pani czuje? - spytała. 
- Ja chcę wolniej - odważnie wyznała Baśka. 
- Źle się pani czuje? 
- Źle. Kiedy nie mam z tego radości. 
Krzyki mew łaskotały jej wątrobę i splot słoneczny, od środka, i nagle słońce odbiło się w 
wodzie. Baśka stała na molo, tamte dziewczyny już dawno poszły, a Baśka patrzyła w wodę. 

Widać było dno, kamienie obrośnięte glonami, na sto procent śmierdzącymi jak ten 
wczorajszy guam. Mewy siedziały na wodzie, łapki w kolorze gumy balonowej schowały pod 
powierzchnią. Wysoka fala, one w górę, mijała fala, mewy w dół. Ale trwały, gdzie chciały. 
Tylko jedna, zdechła, dała się falom wyrzucić na brzeg. 
51 
Baśka 
Tej nocy Baśka śniła, że idzie po deskach molo w kierunku morza. Swobodna, rozluźniona. 
Do chwili, gdy za plecami usłyszała kroki - metaliczne stukanie szpilek. Upiór! Baśka 
przyspieszyła kroku. Koniec molo, barierka. Stanęła przy poręczy, wpiła się w nią 
pachwinami. Już nie było gdzie dać kroku, a stukanie szpilek się zbliżało. Baśka nie czekała 
dłużej, wspięła się na barierkę. Upiór był o dwa, może trzy kroki za nią. Baśka zachwiała się i 
spadła w lodowate fale Bałtyku. Poszła na dno od razu, parskając wypłynęła. Bała się 
otworzyć oczy i spojrzeć w górę, żeby nie zobaczyć JEJ. Bała się płynąć do molo i wyjść na 
deski, więc zwinęła się w kłębek i spokojnie opadła na dno. Po kilku sekundach woda zaczęła 
jej się wydawać ciepła. Znowu umarła w nocy. 
Śmierć we śnie była straszna tylko przez pierwsze chwile, ten moment decyzji - woda, 
przepaść, strach przy spadaniu, uderzenie, zimno i ból. A potem nadchodził spokój. To bardzo 
kuszące, myślała Baśka. 
Było jej dobrze, nie chciała się budzić. Po co? Żeby znowu boleć nad tym, że brak jej 
samodyscypliny, że nie umie wziąć się w garść, że inne mają bardziej płaskie brzuchy, mimo 
że się mniej o to starają? To okropne, mieć już tyle lat, a wciąż nie umieć żyć. 
Obudziła się mokra od potu, kurczowo łapiąc powietrze. 
Wstała, otworzyła butelkę mineralnej. Syk uchodzącego gazu obudził Janinę. 
- Koszmary? 
- Tak jakby. 
- Dasz mi łyka? 
Ale to gazowana - Baśka broniła integralności szyjki   butelki. 
Ale Janina nawet wolała gazowaną. Wraziła szyjkę w swoje mokre, zapewne pachnące snem 
usta, w których grasowała próchnica i jej tylko właściwe bakterie. 
- Zatrzymaj ją sobie, mnie już się nie chce pić - powiedziała Baśka. 
- Opowiesz, co ci się śniło? Wtedy ci ulży - Janina czuła się uprawniona do pytań, odkąd 
przestała oglądać swój ukochany serial. Wolała zastąpić go paradokumen-tem z życia Baśki. 
Ale Baśka nie miała zamiaru dzielić się z nią niczym poza wodą. A i tym niechętnie. 
Baśka 
Zsunęła wstydliwie ręcznik z bioder, by przemierzać basen za basenem, bez przyjemności, 
dbając o równomierną pracę wszystkich mięśni, aż ledwo dyszała, co było dobre, bo dopiero 
wtedy następuje właściwy trening aerobowy i spalanie tłuszczu, niech się stanie. 
Ale to nie wystarczało, więc potem, nie zdejmując mokrego kostiumu, stanęła w maleńkim 
pomieszczeniu wyłożonym kafelkami i czekała na pierwszy strumień wody wymierzony w 
pośladki. Bicze wodne. 
Janina odmówiła udziału w tej jatce. 
- Nie lubię, jak mnie boli - powiedziała po prostu. Przy tym zdaniu wszelkie argumenty o 
ujędrnianiu 
zbladły i opadły. Baśka jednak nie rezygnowała z walki. 
Kosmetyczka w plastikowym fartuchu majstrowała przy konsoli, z której wychodził długi, 
czarny, gumowy wąż, który po chwili wyprężył się i prysnął silnym strumieniem w obwisłe 
pośladki Baśki, przyciskając ją do ściany. 
- Boli! - krzyknęła. 
Kosmetyczka nieco zredukowała moc bicza. - Im bardziej boli, tym lepiej ujędrnia - 
wytłumaczyła beznamiętnie. 

53 
- A brała to pani kiedyś? - Baśka przekrzykiwała rozpryskujący się strumień wody. 
- Nie muszę - wyznała szczerze kosmetyczka. -Proszę się odwrócić, teraz z przodu. 
- Nie, nie w brzuch! - krzyknęła Baśka. - Nie czuje się pani jak oprawca w Oświęcimiu? 
-A jak tam pani sobie chce - obraziła się kosmetyczka. -Ale zapłaci pani za pełne bicze, 
piętnastominutowe, nie moja wina, że wytrzymała pani tylko pięć minut. 
Wieczorem Baśka stanęła nago przed łazienkowym lustrem. Tyle razy robiła to już na tych 
wczasach, że aż spojrzała w dół, czy nie wyświeciła stopami podłogi. Nie wyświeciła. 
Nie mogła oderwać wzroku od wysłużonego kombinezonu swojej skóry i po raz pierwszy od 
dawna nie zastanawiała się, jaki on powinien być, tylko patrzyła, jaki jest. Nagle poczuła, że 
go lubi, ten dokument przegrywanej walki, dowód na to, że urodziła się ponad trzydzieści lat 
temu. 
Gdyby godziny poświęcone masowaniu i kremowaniu oddała uczeniu się karcianych 
sztuczek, byłaby już najlepszym szulerem na świecie. Gdyby pieniądze wydane na kremy i 
zabiegi składała w śwince skarbonce, miałaby pałac lepszy niż Victoria Beckham. Gdyby ten 
sam trud i walkę z lenistwem zogniskowała na nauce medytacji, lewitowałaby wyżej niż Sai 
Baba. Nie, Baśka się zbuntowała, dziś nie będzie kremować swych obwisłości, tylko ułoży je 
na twardym materacu i da im odpocząć, idąc za przykładem sapiącej pogodnie Janiny, nie 
przejmując się tym, że znowu obudzi się o osiem godzin starsza. 
Zasnęła prawie od razu. Przyśniła jej się Florencja plac przed Palazzo Pitti. Na chwilę 
zamarła ze strachu, po chwili wróciła jej determinacja. Szła we śnie przez 
Ponte Vecchio, w końcu doszła do Galerii Uffizi, ale demona ciągle nie było. Rozglądała się 
na wszystkie strony, patrzyła w bok, a nawet - ostrożnie - za siebie. Nic. 
- A więc pokonałam ją, dzięki temu, że już się nie boję - rozluźniła się i postanowiła, że nie 
będzie krążyć, tylko pójdzie na kawę. A skoro to sen, to nawet i na tort jakiś, którego tak się 
strzegła na jawie, za którym na jawie tęskniła. Weszła do kawiarni, przyjrzała się ciastkom w 
bufecie. Ciekawe, czy naprawdę gdziekolwiek są takie, jak to najpuchatsze, z wiśniami, z 
kulą bitej śmietany posypanej kakao? Zastanawiała się, czy może po prostu wsunąć rękę za 
bufet, palcem nabrać trochę śmietany i liznąć? Czy zostanie za to we śnie skarcona? Przez 
śnioną kelnerkę? 
Nieśmiało wysunęła palec. Po czym przestała się wahać. Zrobi to. 
I wtedy poczuła na plecach JEJ wzrok. No tak. Zastygła, z palcem groteskowo wyciągniętym 
w kierunku ciastka. Chciała się spotkać ze swoim upiorem, ale wtedy gdy w bojowym 
nastroju krążyła nad rzeką Arno, a nie teraz, gdy rozluźniona połakomiła się na trochę 
śmietany. 
I jak tu spojrzeć upiorowi w oczy, kiedy sama się siebie wstydzi. Dużym łukiem, omijając 
miejsce, gdzie siedział demon, nie patrząc w tamtą stronę, ślizgając się po ścianie kawiarni, 
Baśka dotarła do wyjścia, niemal wybiegła za drzwi, pobiegła przez Piazza. I nie minęło 
nawet trzydzieści śnionych sekund (bo ciągle nie wiedziała, czy czas we śnie jest czasem 
rzeczywistym, czy raczej filmowym, co ściąga się i rozciąga jak harmonia, w zależności od 
tego, ile się dzieje), kiedy usłyszała za sobą nienawistny stukot obcasów. 
Znowu szła przez Ponte Vecchio i dalej, w kierunku Palazzo Pitti, aż wpadła na pomysł: tuż 
obok była uliczka kryta kocimi łbami, ciekawe, jak TAMTA 
55 
poradzi sobie w szpilkach. I Baśka skręciła. Stukot na chwilę umilkł - widać demon 
opracowywał technologię, ale potem miarowy marsz znowu rozległ się za jej plecami. I to 
najbardziej zirytowało Baśkę. Ona sama - nawet taka niematerialna, bo we śnie - ślizgała się 
po kocich łbach, a upiór szedł równym krokiem, jak jakaś pieprzona Florence Griffith-Jones - 
nie, ona nie żyła, więc jak jakaś inna sportsmenka, mimo że w szpilkach. 

- Spojrzę przynajmniej - postanowiła Baśka - jak ona daje radę nie ślizgać się po kamieniach. 
Czy gapi się w ziemię, żeby się nie wykopyrtnąć? Spojrzę jej w te zimne gałki, wrzasnę: 
„Odczep się, nie masz własnych pomysłów na spacery?!". 
Przeraziła się tej myśli tak strasznie, że nie zwracając uwagi na mijających ją ludzi, Włochów, 
śnionych turystów, zaczęła przeraźliwie wrzeszczeć. 
- Jasia! Jasia! Jasia! - wołała po pomoc Baśka z samych głębin snu, żeby ktoś z nią był, 
zasłonił wielkim ciałem, zatkał jej uszy, uratował. Janina - baba piec, Janina - ciepło i 
bezpieczeństwo, Janina - pewny ponton w odmętach. 
- Cii, jestem, jestem tutaj - docierały do Baśki słowa z innego świata. - Jestem, jestem - 
słychać było Janinę, coraz ciszej jednak. 
Baśka znowu spała. Szła po kocich łbach Florencji. Znów słyszała za sobą stukanie kroków 
upiora. 
W nagłej decyzji stanęła, odwróciła głowę. Spojrzała. Pięć metrów za nią kroczyła wysoka 
postać w szarym płaszczu, kobieta o krzywym nosie Meryl Streep. Nie patrzyła na nią tylko 
gdzieś ponad jej głową w przestrzeń. Zrobiła jeszcze dwa kroki siłą rozpędu, aż stanęła. 
Znienawidzony stukot ustał. Baśka przyglądała się jej, usiłując złowić stalowe spojrzenie, 
postać jednak gapiła się uparcie na coś tuż nad jej głową. 
Spod długiej szaty nie było widać butów. 
Cisza się przeciągała, Baśka nabierała odwagi, bo nie działo się nic strasznego. Dlaczego 
baba mnie ignoruje, zastanawiała się Baśka i wzbierała w niej wściekłość. 
- Odejdź! Zostaw mnie! Ty dziwko, suko szara! Strachu pierdolony!! 
Dlaczego za nią chodziła tyle lat?! Co chciała zrobić, gdyby ją dogoniła?! Zabić? To się już 
udało, przecież nieraz umierała w czasie tej ucieczki. Uderzyć? Powiedzieć coś? Coś 
ważnego? Dla kogo ważnego? Po co łaziła, skoro teraz stoi, milczy i gapi się szarymi 
guzikami oczu w niebo? 
Nagle szara baba odwróciła się na pięcie i odmasze-rowała. Szybkim, równym krokiem 
skręciła za róg, i tyle ją było widać. 
Baśka ruszyła w pogoń, ale gdy dopadła rogu, nikogo już nie zobaczyła, nie słyszała też 
zimnego, nieuchronnego pukania szpilek. 
- Basia, Basia, obudź się, śnisz jakiś koszmar, Basia! 
- Janina tarmosiła jej ramię przez kołdrę. 
Obudziła się z triumfem i niedosytem, przez chwilę nie wiedząc, czy to dom wczasowy, czy 
Florencja, gdzie stanęła do walki i wygrała bez pojedynku. 
Janina pachniała stęchlizną i była samym współczuciem, macierzyńskie balony zwisały na 
wysokości pasa w jej poprzecieranej koszuli w kwiatki. 
- Po co mnie budziłaś? - przeciągnęła się Baśka. 
- Miałam taki piękny sen. 
Janina 
- Krzyczałaś, wołałaś mnie - tłumaczyła Janina. 
Wzruszyło ją że Baśka, rozgorączkowana we śnie, szukała pomocy akurat u niej. Na jawie 
jednak wolała mieć pretensje. Do tej kobiety naprawdę trudno się było 
56 
57 
zbliżyć, zawsze zdążyła znienacka wysunąć kolec jadowy i wpić go w nic nieprzeczuwające 
ciało Janiny. 
- To spróbujmy jeszcze usnąć - przeciągnęła się Baśka i spojrzała na ekran komórki, żeby 
sprawdzić, która godzina. 
- Ktoś mi niedawno przysłał SMS-a - zdziwiła się. 
- Może to upiór? - zaczęła się śmiać. 

Janinę średnio to bawiło. Wyrwana ze snu o trzeciej w nocy, i to wyrwana na próżno, 
zlekceważona ze swoją pomocą czuła się oszukana, rozdrażniona. Miała głęboko gdzieś Baśki 
komórki, SMS-y, koszmary oraz wrzaski. 
- To mój mąż - powiedziała lekko przestraszona Baśka. - Chce tu przyjechać. 
- To ty masz męża? 
- Miałam - odpowiedziała Baśka. 
Baśka 
Michał dbał o nią rozpieszczał. - Królewno ty moja 
- mawiał. Modelko ty moja, tańcu mój ty z gwiazdami -czy co tam wtedy leciało w telewizji. 
Wtedy rozkwitała. 
- W tych butach chyba nie chcesz prowadzić -uśmiechał się do niej. - W tych butach tylko na 
miejscu pasażera powinnaś siedzieć i ładnie wyglądać, okno uchylić, niech zazdroszczą inni 
kierowcy, że mam taką piękną żonę. 
Zapomniała więc, jak się samej prowadzi samochód, który pedał do czego, tylko dumnie 
królowała u jego boku. Wszędzie ją woził, do pracy nawet. Wstawał wcześniej i wyrzucał ją 
pod drzwiami redakcji. 
Zawsze taki był - troskliwy, zakochany po uszy. Od pierwszej chwili, ponad jedenaście lat 
temu. Wtedy weszła na lekcję tańca, a on zagapił się w niąjak sroka w klejnoty koronne. 
Baśka też patrzyła na siebie, w lustrze, zdezorientowana, bo nijak nie mogła zgrać swoich 
kroków z krokami reszty grupy, a zwłaszcza nauczycielki. 
Po „Panowie proszą panie" podszedł do niej. 
- Jesteś najpiękniejszą kobietą jaką kiedykolwiek widziałem - stwierdził. - Jaką widziałem na 
żywo - dodał uczciwie. - I masz najgorsze poczucie rytmu, jakie widziałem - powiedział po 
chwili. Chciała się obrazić, ale nie mogła. Bo ją rozbroił. 
- Nie będzie nam łatwo tańczyć. Ale przecierpię. Bylebym tylko mógł patrzeć. 
Suknię ślubną kupili lekko błękitną pod kolor jej oczu. 
Do miłości układał ją w bieliźnie i całował przez koronkę gładką skórę napiętego, niemal 
wklęsłego brzucha. 
- Zatańcz - prosił. Tańczyła, nieważne, że nie w rytmie. Chodziła w halce, koronkowym body, 
w samej jego koszuli w paski, w samej spódniczce, krótkiej jak orgazm kota. 
Patrzył. 
Nie znała większej rozkoszy, niż kupić sobie coś nowego i mimochodem stanąć przy 
zlewozmywaku, oprzeć się, wypchnąć biodro, a on podchodził, klękał jak przed Najświętszą 
Panienką i gładził jej uda. 
Baśka 
Zaszła w ciążę ponad rok temu, niemal jednocześnie z najlepszą koleżanką z pracy. Julita 
ucieszyła się, planowała z entuzjazmem, że obie będą się zdrowo odżywiać, kupować 
witaminy i chodzić na basen dla ciężarnych. A potem urodzą pełnia po pełni i ramię w ramię 
będą pchały wózki po parku. 
- Nie, ja się nie cieszę - wyznała szczerze Baśka. 
59 
Julita po chwili milczenia zdecydowała jednak, że się roześmieje. Takie głupie zdanie to mógł 
być tylko żart. 
Baśka postanowiła więc nie tłumaczyć, że nie kusi jej wystający pępek na ciężarnym brzuchu, 
czerwone plamy na twarzy, zielone żyły na wielkich piersiach nad brzuchem wielkości 
żyrandola w sali balowej Zamku Królewskiego, rozkraczone ogrodniczki kroju Barbapapy. 
Nie chcę cię, nienawidzę cię, idź sobie, powtarzała w myślach nawet na przystanku 
autobusowym, w drodze do sklepu, w kinie. 

Kropka krwi na majtkach potwierdziła, że jest na dobrej drodze. Dalej powtarzała jak mantrę: 
„Wracaj, skąd przyszłoś". Przyszłoś, bo nie wiedziała ani nie chciała wiedzieć, chłopiec to 
czy dziewczynka. 
Mimo nieustannego szeptania zaklęć, na majtkach nie pojawiła się druga kropla krwi, która 
mogłaby dawać nadzieję na poronienie w toku. W kroku. 
Ale przyszedł ból brzucha, jakby dziecko wierciło się niespokojnie w balonie in spe, co dało 
Baśce mocny dowód, że jednak panuje nad swoim ciałem i tym, co wbrew jej woli chce się 
tam zagnieździć. 
- Nic z tego nie będzie. Ciąża pozamaciczna. Bez szans - obwieścił lekarz ponuro. 
Baśka powstrzymała się, żeby nie krzyknąć z radości. 
Ginekolog grzebał w niej zimnymi, twardymi narzędziami i paluchami odzianymi w lateks. 
Miała ochotę wyprzeć go ze środka, ale zaciskając zęby, dawała mu przystęp, bo musiała się 
dowiedzieć, co ma teraz robić. 
- Pani rozluźni te mięśnie, nic nie widać - polecił ginekolog wielkopalcy. 
Rozluźniła wbrew sobie. Być może trzeba będzie usunąć również jajnik.  
Musimy zrobić USG. 
To ją zmartwiło. Jajnik to hormony, hormony to młodość, młodość to uroda, sterczący biust i 
błyszczące oko. 
- Ma pani drugi, da radę - pocieszył lekarz, chwilowo empatyczny. 
W takim razie, myślała Baśka, dziecko niech zmyka. Nawet zagnieździć się nie umiało i 
dzięki za obecność, i pana już oglądać nie chcemy, kto go tam wie, pan czy pani, skoro 
usadowił się pozamacicznie. 
Nie, nie będzie blizny, kropka na brzuchu zaledwie, dwie właściwie, laparoskopowo 
usuniemy, bez śladu, na plaży nikt nie zauważy. 
Dzięki wężowi laparoskopu dziecko niedoszłe razem z jajowodem wylądowało w kuwecie i 
w spalarce, i w atmosferze, baj, baj... 
Jajnik został, żeby nadal produkować to estrogeny, to progesteron, w zależności od cyklu 
księżyca. 
Wyszła z tamtej kliniki na słabych nogach, nie była w stanie dojść daleko i kilkaset metrów 
dalej opadła ciężko - aż zabolało ją w kroku, w brzuchu - na krzesełko w kawiarni. Spojrzała 
na siebie w lusterku puderniczki. 
W pudrze na policzkach błyszczały podłużne ślady, jakby od łez. 
Od jakich łez? 
Podeszła do niej kelnerka, obrzuciła ją badawczym spojrzeniem, jak kobieta kobietę. Nie 
umknęły jej uwadze skazy na pudrze. 
Baśka roztarła je wierzchem dłoni i postanowiła uczcić przed chwilą odzyskaną wolność: 
tiramisu w pucharku, posypane kakao, które na wierzchu kremu tworzyło brązowe kropki, 
zlewające się w konstelacje. 
Kiedy zjadła, przypudrowała policzki, analizując niedosyt, jaki nadal - mimo tiramisu - 
wyczuwała w głębi swojego ciała. Zdecydowała się na ciepłą szarlotkę z kulką lodów 
waniliowych. Jakby lepiej. 
61 
Po szarlotce kelnerka ze zgrozą odebrała kolejne zamówienie. Na tort migdałowy. 
Baśkę mdliło z przesytu, ale nadal czuła pustkę w środku. - Proszę jeszcze wuzetkę. Kelnerka 
wzniosła oczy ku niebu. 
Baśka 
Julicie nic nie powiedziała. Nie umiała udawać smutnej z powodu pozbycia się kłopotu, a 
gdyby się cieszyła, że po problemie, Julita by się pewnie zgorszyła, matka Polka nowo 
nawrócona. 

Od ostatniej wizyty w klinice Baśka nabrała nowych zwyczajów - z upodobaniem odkrywała 
nowe smaki: tort figowy w centrum handlowym. Gorzkawe brownie w kawiarni w stylu 
amerykańskim. Nawet ciasto marchewkowe w kolorze spranej, pomarańczowej ścierki, ale 
miło wilgotne. Krem chantilly. Tort kawowy. Rogaliki z konfiturą wiśniową. Creme brulee. 
Mus pistacjowy. 
Brzuch powiększał się, mimo że ono polazło, wróciło w otchłań, skąd przyszło nieproszone. 
Janina 
Słuchała ze zgrozą opowieści Baśki o dziecku czyraku, dziecku, które dobrze, że się nie 
urodziło. Po co Baśka zaczęła mówić? 
Jej samej nie udało się urodzić szczęśliwie. Pogrzebała swoje rozczarowanie w głębinach 
czasu, jakie to miało znaczenie teraz, gdy działalność jej hormonów powoli ustawała. 
Dlaczego musi mieszkać w jednym pokoju z tym potworem, który zaklinał dzieciątko, żeby 
poszło precz? Nie dał mu wejść do macicy, nie wymościł jej błoną śluzową nie zbudował 
łożyska jak się patrzy? 
Bała się Baśki coraz bardziej. 
62 
Baśka 
Nigdy nie widziała brzucha swojej matki. No, od środka, w swoim czasie. Ale potem mama 
nawet na plaży zakrywała się jednoczęściowym kostiumem. I ręcznikiem, bo wtedy jeszcze 
fale Bałtyku nie widziały pareo. 
- Po ciąży mam brzydki, ludziom się będzie robić niedobrze - tłumaczyła. 
Kiedy Baśka próbowała dotknąć maminego brzucha, dobrej, miękkiej poduchy widocznej 
przez obcisłość bluzki, mama w popłochu odpychała jej rękę. Nie lubiła tego. 
Baśka długo pamiętała te ukradkowe dotknięcia. 
Jej własny brzuch jeszcze niedawno był chlubą: płaski, brązowy, kiedy leżała - niemal 
wklęsły, z delikatną rzeźbą mięśni. 
Teraz zaczynał w dotyku przypominać brzuch matki. 
Baśka 
- Zrobisz kolację? Muszę ich zaprosić. - Michał uwielbiał przyjęcia, gdzie jego żona 
królowała u szczytu stołu i jaśniała urodą pokonując w przedbiegach wszystkie inne obecne 
panie. Patrzył na nią wtedy, jak dumny właściciel stajni na swą najlepszą klacz, i od czasu do 
czasu zdarzało mu się ukradkiem klepnąć ją po pośladku. 
Na przystawkę przygotowała sałatkę z krewetek. Na ciepło - makaron arrabbiata. Piersi 
kurczaka z grilla z prażonym sezamem. Tort figowy. To znaczy - tort figowy przyniosła z tej 
cukierni, w której ostatnio bywała codziennie. 
Przy sałatce Michał śledził badawczo każdy kęs, który wędrował do jej ust. Czuła się 
nieswojo, choć sałatka wyszła nie najgorzej, jędrne ciałka krewetek miło się 
63 
komponowały z curry i cytryną oraz kulkami maślano-miękkiego awokado. Przy makaronie 
zapowiedział, że jej sam nałoży. Gdy zaczęła protestować, że po co, spojrzał na nią groźnie. 
- Spójrz na siebie - syknął, a goście udawali, że nie słyszą po czym przydzielił jej łaskawie 
łyżkę stołową klusek, ale tak patrzył, że połowę zostawiła. 
Kurczaka ścierpiał, a przy tiramisu wysłał ją po herbatę/kawę. Kiedy wróciła z czajnikiem i 
słodkim, nie odważyła się nałożyć sobie deseru, zwłaszcza że obecne panie uważnie 
lustrowały jej sflaczałą wypukłość pod talią. 
Następnego wieczoru czekał ich teatr. Lubiła te wyjścia. Wiedziała, że ludzie już nie 
przywiązują wagi do teatralnego stroju, ale ona lubiła się ubrać. Miała parę takich sukienek... 
Bilety czekały w szufladzie w przedpokoju od dawna, bo i sztuka była głośna. 
Odziała się w tę brązową satynową lekko połyskującą. 
- Moja syrena - wodził zawsze dłońmi po jej ciele. Tym razem zaprotestował. 

- Nie możesz ludziom się tak pokazać. Wyglądasz jak żywa reklama opon. 
Przepłakała wieczór. Nie poszła do teatru, chociaż proponował inny strój, bardziej maskujący. 
Przestała jeść i nie jadła przez następne cztery tygodnie, aż jej się w głowie kręciło. Aż opony 
mózgowe pękały od ćwiczeń. Człapała z bolącą głową i usypiała o dwudziestej, z głodu i 
wycieńczenia. Czasem się pod-ratowała jakąś marchewką albo kosteczką sera. Jeśli traciła 
motywację, przypominała sobie jego spojrzenie. 
Schudła. 
- Skóra ci zwisa na brzuchu - pożalił się, bo jakoś to wypatrzył pod koronkowymi gorsetami, 
koszulkami, pasami do pończoch. 
Z tego powodu brał ją tylko od tyłu, dotykając tylko tym, czym musiał, a ona spuszczała 
głowę i patrzyła wtedy na swój brzuch. 
Faktycznie zwisało. 
- Pewnie masz na to jakieś kobiece sposoby - nie tracił nadziei. 
Masaże. Kremy. Elektroprądy. Kapsuły aromatyczne. Tysiąc pięćset złotych zostało u 
kosmetyczki. Dwa miesiące minęły i mniej zwisało. Nic nie mówił. 
Ale znowu zaczął kochać się z nią zwyczajnie, od przodu. Modliła się wtedy, by wśród 
tiulów, negliży, kompletów, gorsetów nie zauważył jej kropek po laparoskopie i jej fałdki - 
jedynych pamiątek po niechcianym dziecku. 
Baśka 
- Nie powiedziałaś mu, że byłaś w ciąży? - Janina nie mogła się nadziwić. 
- A po co mu ta wiedza? Wiesz, jak patrzył na brzuchatą Julitę? 
- Jaka niekobieca - cmokał z dezaprobatą Michał, kiedy minął się z Julitą w drzwiach, gdy w 
podwójnym rozmiarze przetaczała się na klatkę schodową. - Żebyż tę ciążę widać było tylko z 
profilu, jak u tych różnych aktorek, że z przodu chuda, a z boku tylko brzuszek wypukły, ale 
niewielki i zgrabny, widziałaś Demi Moore, Claudię Schiffer - zaznaczał. - Przecież można. 
Wystarczy tylko chcieć. 
I obrzucał Baśkę zadowolonym spojrzeniem posiadacza rasowej klaczy o cienkich pęcinach i 
napiętej skórze brzucha. 
- Dlaczego jesteś taka chuda? - Julita była w szoku. - W ogóle ci tej ciąży nie widać. 
65 
Teraz widywały się rzadziej. Julita na bezustannych zwolnieniach z powodu trudów ciąży, 
Baśka bezustannie w pracy z powodu sukcesów zawodowych. Albo na aerobiku. 
Baśka starała się sformułować wyznanie tak, żeby nie widać było po niej triumfu. 
Chyba się udało, bo Julita się użaliła: 
- Biedaku. Nie martw się, następna się uda. Dlaczego nic nie powiedziałaś, byłabym przy 
tobie. A, przepraszam, taka jestem niedelikatna. Pewnie nie możesz patrzeć na mój brzuch, na 
moje szczęście. 
Baśka spuściła głowę. Faktycznie trudno było na to patrzeć, na Julitę z wypryskami na 
twarzy, z ciuchami, z których żaden dobrze nie leżał, z pępkiem jak guzik w windzie na 
dziewiąte. 
Janina 
Bała się Baśki, brzydziła się jej zadowolonym głosem i triumfującym ciałem, które 
zwyciężyło ciążę. Odwróciła się od niej, nic nie mówiła, nie komentowała, chciała zasnąć i 
nie słuchać tych przerażających zdań. 
Jak na życzenie Baśka zamilkła. 
Zasnęła? 
Janina odwróciła się chyłkiem, spojrzała szybko. W szarzejącym świetle poranka zauważyła, 
że współlokatorka ma mokrą twarz. Łzy kapały jak z kroplomierza, spływały po policzku, 
koło ucha, na poduszkę, powiększając mokrą plamę przy policzku. 
Janina nie komentowała, tylko podała Baśce chusteczkę. 

Baśka udała, że tego nie widzi. 
Ale Janina wiedziała swoje. 
Baśka 
Myślała o Julicie, której nie chciała powiedzieć o swym pozamacicznym wypadku. Julicie, 
która siedziała w domu 
66 
na przedłużających się zwolnieniach na rosnącą ciążę i już w niczym nie przypominała 
kobiety, jaką niegdyś była. 
Uśmiechnięta, zadowolona, z brzuchem, jakby siedziało w nim pół klasy pierwszej pobliskiej 
szkoły podstawowej, pochłaniała półkilogramowe pojemniki lodów, w takich ilościach, że z 
pustych pudełek mogłaby zbudować wieżę wielkości warszawskiego Pałacu Kultury. 
Kiedy urodziła, była tak pełna wrażeń, że nie mogła się powstrzymać, by nie opowiadać o 
kroplówkach z oksytocyną nacinaniu krocza i parciu, od którego pękają naczynka krwionośne 
w oczach. Zaczęła sikać mlekiem z monstrualnych obecnie piersi i karmić bez żadnego 
skrępowania, dzięki czemu Baśka mogła podziwiać jej ogromne brodawki, ich otoczki z 
pojedynczymi czarnymi włosami (że też dziecko się tym nie zakrztusiło) i zielone żyły na 
piersiach, jak te, których Baśka się obawiała, zaklinając przy tym swoje ono, żeby jednak dało 
jej spokój. Słodkawo zjełczały zapach mleka otaczał Julitę jak nimb rozlazłego 
macierzyństwa. 
Baśka omijała matki z wózkami szerokim łukiem, żeby tylko ta woń nie oblepiła jej nosa. 
Janina nigdy nie miała dziecka, Baśka wyczułaby to. 
Baśka 
Zelektryzował ją ten SMS. Co mu do głowy strzeliło? Do rozprawy rozwodowej jeszcze 
chwila, nie ma powodu, żeby się spotykać. I to na wczasach odchudzających. 
Odpisała od razu: Jestem zajęta od rana do wieczora, nie będę miała dla ciebie czasu. 
Odpowiedział: Już jestem w drodze. 
Wpadła w panikę. Nie powinien jej oglądać takiej grubej, za nic. 
67 
Nie wyglądała przecież dużo lepiej niż miesiąc temu. 
- Boże, coś ty ze sobą zrobiła! - krzyknęła wtedy Julita, która wpadła do niej znienacka, 
nawiedzić ją w domu, na zwolnieniu, dziecko chwilowo zostawiwszy w objęciach 
kogokolwiek. 
I spojrzała na Baśkę, na jej rozchodzący się na brzuchu suwak i potwornie wielką bluzkę, 
która nie była w stanie niczego z jej nowo nabytych kilogramów ukryć. 
To przy niej Baśka odsłuchała sekretarkę, na której nagrał się Michał z pytaniem, czy może 
wpaść na chwilę. 
- Nie wpuszczę go! - desperowała Baśka. Bała się, że jak Michał ją zobaczy, odwróci się na 
pięcie, wyjdzie i nigdy do niej nie wróci. A przedtem popatrzy na nią takim wzrokiem jak 
Julita. 
Bo Julita, jak gap uliczny wlepiający zszokowane gałki w rozczłonkowane ciała, zanim je 
opatulą w czarny worek, nie odrywała oczu od nowej sylwetki Baśki, od jej brzucha, od ud, 
które teraz nie wyglądałyby dobrze w żadnej mini. 
Toteż prezentowały się fatalnie w legginsach. 
- Nie, nie mogę go teraz widzieć. Może za jakiś czas. 
Zadzwonił domofon. 
Stał tam pewnie, naciskał guzik i nie wiedział, co o tym myśleć. 
Powinna mu otworzyć, piękna jak zawsze, w lekkim, jedwabnym szlafroczku, a on by już 
został. 

Nie odbierała, skubała legginsy na ogromnym udzie i czekała, aż domofon umilknie. Michał 
długo nie tracił nadziei, Kiedy uparte dzwonki w końcu ustały, wyszła z domu w obszernym 
płaszczu, skrywającym jej nową figurę. I uciekła. 
Schroniła się w swoim ulubionym barze przy ulicy Zgoda, przyczaiła się w kącie; ściana za 
plecami, a na ludzi z przodu nie trzeba patrzeć. 
Zamówiła de volaille'a i z lubością obserwowała, jak po rozkrojeniu panierowanej 
powierzchni ze środka wycieka płynne masło z ziołami. Wytarzała w nim kartofle i jadła, a w 
brzuchu robiło się coraz cieplej. I jeszcze kawa z bitą śmietaną i kulką lodów waniliowych, 
które rozpływały się białymi smugami. Dosłodziła. 
W podgrzewanej barowej gablotce bezwstydnie rozpościerała swoje wdzięki ryba po 
śródziemnomorsku. Pani, wydając kolejne porcje, polewała je majonezowym sosem 
czosnkowym. 
Baśka zamówiła i rybę. Mało się nie porzygała, ale zjadła. 
Przy Michale zapomniała, ile rozkoszy daje próbowanie i pochłanianie, gryzienie, 
smakowanie i przełykanie, nawet okupione wzdęciami. Właśnie dochodziła do wniosku, że 
jedzenie do woli jest może nawet przyjemniejsze niż podziwianie, jak ładnie leży spódniczka, 
jakie spod niej wystają supernogi. Przyjemniejsze nawet niż patrzenie z triumfem na 
ekspedientkę przy słowach: „Rozmiar trzydzieści sześć proszę albo nawet trzydzieści cztery, 
bo trzydzieści sześć może być za luźny". 
Jeszcze zdąży schudnąć tak, by mogła mu się pokazać. 
Baśka 
Ciało, mądrzejsze od niej, układało się teraz w leniwe S - brzuch wypychała do przodu, 
ramiona obronnym gestem wtulały się w siebie, głowa chowała w ramiona, oczy badały 
najbliższe pół metra drogi pod stopami. Czyżby nadchodziła starość, gdy ważniejsza wygoda 
tej zgarbionej eski niż dumny wygląd piersi podanej do przodu, na której widok gwiżdżą 
budowlańcy. 
Jeszcze słyszała w uszach ten gwizd, żołnierskie pokrzykiwania, pamiętała obracające się za 
nią głowy, uważne spojrzenia w autobusie. Jeszcze prostowała się odruchowo, kroczyła 
dumnie, toczyła spojrzeniem wokół do momentu, gdy jakaś wystawa objawiała w całej 
okazałości piersi przecięte na pół miseczkami stanika, niegdyś dobrze dobranego, półkule 
miękkiej i przebrzmiałej urody, które nie mieściły się już w kryteriach rozmiaru 75B. 
a) Niegdyś piękna 
b) Ciągle piękna 
c) Dzidzia piernik 
Nie chciała wiedzieć, do której kategorii się zalicza. Kiedy przestali się za nią oglądać na 
ulicy? W ramach zemsty też na nich nie patrzyła. 
Zresztą męski zachwyt jej na nic. Miała kogoś w domu i nikogo więcej nie potrzebowała. 
Dlaczego nie zabrała go tutaj? Nie byłoby warunków. Obejdzie się przez te dwa tygodnie bez 
seksu. 
Janina 
Baśka, przejęta zbliżającą się wizytą męża, siedziała w łazience. 
Janina sama zeszła na śniadanie. 
Podano nieumiejętnie gotowane jaja, żółtko w niebieskiej obwódce. Na tych wczasach, jak 
nigdy w życiu, Janina nie smakowała, tylko się odżywiała. Nie najlepiej się z tym czuła. 
Jedna z tych młodych przysiadła się do niej i zagadała. Spytała, czy to ona prowadzi te 
wszystkie programy kulinarne w telewizji. 
- Jeden, z tego co wiem - uśmiechnęła się do niej Ja-nina, żeby się dowiedzieć, że w telewizji 
wygląda kompletnie, ale to kompletnie inaczej, na szczęście dziew- 
70 
czyna rozpoznała ją po głosie. Chociaż tyle. Medycznego programu nie pamiętała zupełnie. 

Janina też wolała nie pamiętać, nie czuła się w nim dobrze. Zaczęło się nieszczęśliwie, co 
ciążyło nad resztą. 
Przyjęcie przed emisją próbnego odcinka było naprawdę wystawne. Wprawdzie forma nieco 
przerastała treść, bo na stołach bankietowych więcej miejsca zajmowały foldery, ikebany i 
holenderskie piramidy owoców, ale to jedzenie, które zmieściło się pośród tych dekoracji, 
było smaczne. I na pewno robione niedawno. Sama dała parę przepisów firmie kateringowej, 
kiedy usłyszała ich ubogą propozycję menu. 
Zaniosła talerzyk z sałatkami Pawłowi, który siedział bez ruchu w kącie. Spojrzał najedzenie, 
pokiwał głową i zaczął jeść, ale jakoś tak mechanicznie. Postała chwilę przy nim, ale nie 
zwracał na nią uwagi, więc podeszła do ekipy i zaczęła się zaśmiewać z panią reżyser. Była to 
fajna, wesoła dziewczyna, młodsza od niej o połowę. 
- Którą sałatkę pani poleca? - zagadnął ją operator. Spojrzała na niego zaskoczona, że 
młodemu chce się 
z nią rozmawiać. 
- Tamtą, zieloną, proszę się nie krzywić, cykoria, awo-kado i kiwi oraz musztarda z całymi 
ziarnami gorczycy - doradziła. - Nie pożałuje pan, naprawdę. Miałabym tylko pewne 
zastrzeżenia co do oliwy, której dodali. 
Operator nieufnie spróbował sałatki, ale po chwili błogość rozlała się po jego twarzy. Tak, 
Janina była pewna, ten zestaw podbije każdego. 
- Pani naprawdę czuje tę oliwę? Zawsze myślałem, że to tylko takie sobie burżujskie gadanie. 
- Ja myślę, że bez problemu poznałby pan, o co mi chodzi, gdybym obie przed panem 
postawiła. 
Po czym rozgadała się o rodzajach oliwy, a on naprawdę jej słuchał. 
71 
Janina 
Jej pierwszy program. Patrzyła na siebie na ekranie i nie rozpoznawała tej korpulentnej 
paniusi, nie czuła się nią, tymi balonami piersi, czerwonymi plamami na twarzy, sapaniem. 
Matrona jakaś, choć może i miła, pocieszała się. Boże, nie miała pojęcia, że jest aż tak 
wiekowa. .. Ale dziewczyny z kółka gratulowały. 
- To wyście mnie taką widziały? - dziwowała się po cichu. 
Strasznie nie chciała, żeby i Paweł ją zobaczył. Nie tylko chodziło o to, że uzurpatorka, ale i o 
to, że stara, wielka z niej baba. Zobaczył jednak. 
I nic nie powiedział. 
Odetchnęłaby z ulgą, gdyby nie to, że w ogóle mówił niewiele, odkąd wrócił ze szpitala. 
Siedział sobie gdzieś z boku, czytał, oglądał telewizję, a często po prostu patrzył. Gdzieś 
przed siebie. 
Gotowała jak dawniej. I ku swojemu zdziwieniu bez jego krytyki ta czynność straciła trochę 
uroku, ale starała się, stawiała przed nim i przed sobą zupę, potem drugie. Rzadko jednak 
zanurzał łyżkę, chudł i szarzał coraz bardziej. Ona - owszem - jadła, trochę demonstracyjnie, 
ale potem przestała przybierać pozę. Zrezygnowała z blaszanej miski na parapecie, jadła przy 
nim. Siedział w kuchni, gdy gotowała, ale nie zdawał się zwracać na nią szczególnej uwagi. 
Postawiła znowu przed nim zupę, swoją zjadła szybko. Nawet nie tknął. Kiedy podniosła się, 
by zebrać talerze, dał znak, że za wcześnie, tak właśnie: dał znak, nie powiedział. Pochylił się 
nad talerzem i pochłonął wszystko szybko, ze smakiem - jak się wydawało - chociaż gotując 
ją, niespecjalnie przejmowała się dietetyką. 
I dokąd cię ta dieta zaprowadziła, biedaku, użaliła się nad nim w myślach. 
72 
A że był tak grzeczny, dała mu jeszcze potem kieliszek czerwonego wina, na serce. Niech ma. 
Po miesiącu trochę się zaokrąglił, poróżowiał na twarzy. Po dwóch - powiedziałaby, że nawet 
przytył. Zaczął się uśmiechać do niej, bez słów, gestem prosić o dokładki. Mówiła do niego, 

wydawało jej się, że chętnie jej słucha. Początkowo nawet zagadywała go, wypytywała, ale 
nie był z tego zadowolony, spinał się, stresował, twarz mu się robiła taka dawna. Żeby miał tę 
nową, obojętną, zmierzającą chwilami w kierunku życzliwości, musiała mówić ona. 
Opowiadała więc, co na kółku, relacjonowała, trochę zażenowana, że poszła na casting do 
programu kulinarnego, że w sumie jej wszystko jedno, ale chętnie by sobie pogotowała na 
ekranie, czułaby się w tym pewniej niż w tym programie medycznym. Że ma jechać z 
dziewczynami z kółka na piknik, że ma być świadkiem na ślubie jednej, Teresy. „Tej co 
łzawiła, pamiętasz?", pytała, ale chyba nie pamiętał. Wtedy przecież, kiedy Janina borykała 
się z problemem łzawienia Teresy, w ogóle jej nie słuchał. 
Teraz godzinami wysiadywał na balkonie, patrzył na wróble, psy na dole, liście, chmury. 
Siedział, a twarz robiła mu się łagodna... Gdy po raz pierwszy go takim zobaczyła, aż cofnęła 
się zawstydzona, jakby go ujrzała nagiego (dawno, oj dawno, nagim go nie widziała), jego 
twarz była otwarta i bezbronna. Ale on się nie zawstydził, przesunął na nią wzrok i się 
uśmiechnął! Nigdy, nigdy tak się nie zachowywał, nawet podczas tamtego lata, gdy miała 
jeszcze wiotką talię, a on jej się oświadczał. 
Z nowym entuzjazmem zaczęła pracować nad figurą, ćwiczyła, gdy już poszedł spać, chodziła 
z dziewczynami z kółka na siłownię, gdzie odważała się tylko pedałować na rowerku. Po 
ćwiczeniach czuła się zmęczona, ale pełna 
73 
przewrotnej energii - dobrze jej robiły, choć wskazówka wagi tkwiła w miejscu jak 
przyklejona. Przyklejone miały być chyba i te jej balony u góry, i opony w talii, i dwa schaby 
poruszające się w górę i dół z tyłu pod spódnicą. Taka miała być ona, Janina Rydel, lat 
pięćdziesiąt dwa, sto kilkanaście kilo. 
Tego dnia, gdy weszła na balkon podać Pawłowi herbatę z ciasteczkami (a jakże, bo sama 
herbata wydawała jej się żałośnie goła), pogładził ją po grubej ręce z napiętą skórą. Sama nie 
miała pojęcia, że tak ją to uskrzydli. Chciało jej się skakać, śpiewać i gdyby nie spojrzenia 
łysych osiłków przed siłownią, to dzisiaj poszłaby poćwiczyć sama i pedałowałaby nawet całe 
czterdzieści minut, czuła to. Ale widok osiłków ją zmroził, więc tylko poszła na spacer, długi, 
radosny. I choć się zasapała, to czuła, że żyje, że jeszcze wszystko będzie dobrze, a na deser 
zrobi maliny ze śmietaną. I ze skrawkami ciasta naleśnikowego, przyrumienionego na maśle z 
miodem, i sokiem wyciśniętym z połowy pomarańczy. Z odrobiną cynamonu. 
Baśka 
Stała przy oknie, zagryzając wargi. Michał przed chwilą wysłał jej SMS-a, że już jest na dole. 
Układała sobie scenariusze rozmowy, jeden gorszy od drugiego. Brzuch ją bolał ze strachu. 
Ścisnęła go majtkami wyszczuplającymi, otuliła luźną bluzką. Ale to wszystko mało, mało. 
Za wcześnie przyjechał, jeszcze się nie doprowadziła do porządku. 
- Strasznie przytyłaś - pewnie powie. 
- Na ulicy mógłbym cię nie poznać - doda. 
- Cóż, czas się nie cofa - odparuje Baśka. I odda cios: - Włosy ci się przerzedziły. 
Wtedy on się wyprostuje, żeby nie widziała tego, co ma na czubku głowy. Będzie się bronił: 
74 
- Włosy świadczą o dużej ilości hormonów męskich. Natomiast twoja figura zależy wyłącznie 
od ciebie. Nie trzeba być grubą w tym wieku, w żadnym wieku, spójrzmy na Goldie Hawn. 
- Oj, przestań, z tym tanim hollywoodem - zaprotestuje Baśka. - Spójrzmy na miliony innych 
kobiet. Albo w ogóle nie patrzmy na nikogo, tylko na siebie. 
Tak mu powie. 
Ale mimo wszystko zastanawiała się, jak uciec przed sobą. Zostawiając zbędne dziesięć kilo, 
żeby jej nie dogoniły, żeby zostały gdzieś przy drodze, śmierdząc stę-chłym sadłem. Ociosać, 
co wystaje, otrząsnąć z siebie te opony, wycisnąć cały nadmierny tłuszcz jak wielkiego 
wągra. Nie potrafiła zaakceptować tej nowej (od paru miesięcy), grubej siebie. W lustrze 

nakładały się dwa obrazy: dawna Baśka, ta właściwa i obecny mutant, groteskowo 
napuchnięty, pofałdowany w przedziwnych miejscach, który opanował jej ciało. 
I chociaż przeganiała mutanta postami, postanowieniami, że od jutra, odmawianiem sobie 
węglowodanów, to zawsze w końcu dochodził do głosu. Zatrzymywał ją przy ulubionym 
barku na kotleta schabowego, kazał kupować pączka w nagłym głodowym skurczu żołądka. 
Ulegała mu na chwilę, a wieczorem ponownie podejmowała walkę, przez godzinę ćwicząc 
brzuszki lub ramiona z ciężarkami. Ale mutant, rozdrażniony ćwiczeniami, znowu domagał 
się jedzenia i popychał ją do lodówki. 
Albo zmuszał do poszukiwań po szafkach, węszenia za ostatnią, zapomnianą czekoladką, 
pospiesznego rozrywania wyszarzałego papierka, wpychania jej do ust. Baśce czekoladka nie 
smakowała, ale mutant nie dawał jej wypluć do sedesu, kazał ładnie pogryźć, połknąć, 
pokazać buzię: „Wszystko zjadłaś?". 
75 
To było silniejsze ode mnie, myślała Baśka, gdy siedziała z brzuchem wzdętym od żarcia, 
które wepchnęła w siebie wieczorem po całym dniu głodzenia się, żeby schudnąć. 
Istotnie, mutant, wykarmiony kalorycznie i obficie, stawał się powoli silniejszy od niej. 
Przyjechała na wczasy odchudzające z nadzieją, że tu zdechnie. Mutant, nie ona. 
Janina 
Weszła do holu i cofnęła się. Stanęła za kolumną i wpatrywała się w przybysza. Już go kiedyś 
widziała, z bliska. Z bardzo bliska. To nie mogła być prawda! A przecież bała się, że jeśli 
spotkająsię przypadkiem na ulicy, to go nie rozpozna. 
Raz - bo nie wyróżniał się niczym szczególnym. Dwa - bo tak bardzo starała się go wyrzucić 
z pamięci. 
Ale się nie udało. ~H\Q-Maniana znalazł ją. 
Jeszcze jej nie zauważył, ale ona przypominała sobie łysinkę prześwitującą spod ciemnych 
włosów, zgarbione lekko plecy, jego kurtkę i torbę, które wtedy w hotelu, rzucił na dywan. 
Czego on od niej chce? Po co ją śledzi? Nie dość mu tego, co zrobił z Pawłem? 
Już o nim nie marzyła, od dawna, przygnieciona poczuciem winy, zgnębiona z powodu 
odejścia Pawła. Nie chciała oglądać nie-Maniany, który widział ją nagą, dotykał jej piersi, a 
potem nękał telefonami. 
Tymczasem on chciał tak bardzo, że aż odnalazł ją tutaj, nad morzem i czeka, żeby 
oświadczyć się, a potem żyć z nią długo i szczęśliwie. Zdębieją te dzierlatki, Baśka zwariuje z 
zazdrości i zadziwienia, kiedy zobaczą, jak 
76 
bardzo ktoś Janinę pokochał, przejechał przez pół Polski i teraz czeka na nią w holu, 
niecierpliwie przestępując z nogi na nogę. 
Podejdzie do niego. Pocałują się. W policzek, w usta? Przytuleni pójdą na spacer. Albo do 
pokoju hotelowego. Nie, tam siedzi Baśka. Ale mało tu hoteli? Mogą iść gdziekolwiek. 
Wtedy on zedrze z niej wielki dres, stanik dwugarbny, ciepłe majty i powali na brudną 
wykładzinę dywanową. 
Powinna zmienić bieliznę na bardziej wyjściową. Nie! Nie chce z nim być. 
A jednak zadał sobie tyle trudu, żeby ją odnaleźć, żeby tu dojechać, żeby przyczesać na bok 
czarne włoski ukrywające łysinkę i czekać, popatrując co chwila na zegarek, jakby się z nią tu 
umówił. Nie miała pojęcia, że jest godna takiego trudu. Poczuła się wspaniale. Już widziała 
głupią minę Baśki. - To nie zależy od figury, laleczko - powie jej z triumfem. - Po prostu 
trzeba mieć to coś. 
Znowu przeżyje orgazm. A potem będzie miała o kogo dbać. I tak triumfowała przez chwilę, 
zanim nie pomyślała o Pawle. Czy związek, który zaczął się od wiarołomstwa, może być 
szczęśliwy? 

Przemknęła za kolumną, za plecami nie-Maniany i dopadła drzwi wyjściowych. Zachłysnęła 
się powietrzem ostrym jak papryczka chili. Ruszyła nad morze. Z każdym krokiem myśli 
uładzały się coraz bardziej. 
Może się z nim zwiąże. 
A może i nie. 
To zależy tylko od niej. 
Baśka 
Kiedy zeszła do holu, Michał odwrócił się i spojrzał na nią ze smutnym wyrzutem. Wciągnęła 
brzuch i szykowała 
77 
się, by odeprzeć jego ataki na swoją obrzydliwą figurę. Tego się jednak nie spodziewała. 
- Spotkałem na mieście Julitę - powiedział po prostu. 
- Była z dzieckiem w wózku. Złożyła mi kondolencje. 
- Kto umarł? - zaniepokoiła się Baśka. 
Patrzył jej w oczy. Długo, badawczo. Speszyło ją to. 
- Dlaczego mi nie powiedziałaś, że byłaś w ciąży?! 
- wybuchnął. 
Baśka 
Wyprowadziła go nad morze. Fale huczały - tu niech krzyczy do woli. Nie wiedziała, co 
powiedzieć. Jej brzuch, jej ciąża, jej sprawa. Tak myślała jeszcze niedawno. 
- A co by to dało? Co by zmieniła twoja wiedza? To była ciąża pozamaciczna, i tyle. 
- Ilu tygodniowa? 
- Cztero. 
- Trzymałaś to w tajemnicy przez cztery tygodnie? 
-A ty nie zauważyłeś, że coś się dzieje? - Baśka przeszła do ataku. - Denerwowałam się. 
Płakałam. Byłam dwa dni w szpitalu. Krwawiłam. Wszystko ci umknęło? 
Teraz on się speszył. 
- Pracowałem. Wyjeżdżałem. 
- Zauważyłeś tylko, że przytyłam. Spojrzała na niego poważnie. 
- Zaczęłam więcej jeść niedługo po. 
Patrzył na nią, jakby ją widział po raz pierwszy. 
- Gdybyś mi powiedziała, jakoś może byśmy to dziecko ochronili, urodzili. 
- Pozamaciczna, czy do ciebie to dociera? Jajo źle się zagnieździło. 
- Może już byłaś za stara? Teraz trafił ją w sam środek lęku. 
78 
Baśka 
- A ty w ogóle chciałeś mieć dziecko? -Aty? Chciałaś? 
- Brzydziła cię ciąża Julity. Wyśmiewałeś jej piersi, brzuszysko. 
- Musiałaś coś źle zrozumieć. 
- Jeśli chciałeś dziecka, dlaczego nigdy nie powiedziałeś? Obchodził cię tylko mój rozmiar. 
W ciąży on się powiększa, wiesz? 
- Skąd w tobie tyle goryczy? 
Spojrzała na niego jak na idiotę. A co ma w niej być? Radość?! 
- Zostawiłeś mnie, przypominam. Porzuciłeś. 
- W ogóle cię nie obchodziłem. Żyłaś swoim życiem. 
- A ciebie obchodziło tylko, jak wyglądam. 
- Basia, to nieprawda. 
- A kto mnie siłą wysyłał na aerobik? 
- To ty nie wychodziłaś z sali gimnastycznej. Wracałem do domu, a ciebie nigdy nie było. 
-Nie pozwoliłeś mi jeść przy gościach, poniżałeś. 

- Sama brzuch wciągałaś za każdym razem, gdy wstawałaś z krzesła. Wstydziłaś się, chciałem 
ci pomóc. 
- Całymi tygodniami chodziłam głodna. 
- W domu nie było nic do jedzenia. Jadłem na mieście, żeby cię nie kusić. 
- W ogóle się ze mną nie kochałeś, bo się mnie brzydziłeś. 
- To ty nie chciałaś się ze mną kochać, mówiłaś, że jesteś za stara, za gruba, pomarszczona. 
Osłaniałaś się, układałaś się tak, żebym nie zauważył tego czy tamtego. 
- Myślisz, że nie widziałam, z jakim obrzydzeniem patrzyłeś na mnie, kiedy przytyłam? 
Myślisz, że po co wydawałam tyle na kremy, maści, balsamy? 
79 
- Nigdy nie pachniałaś sobą, zawsze tą chemią. 
- Przecież lubiłeś te zapachy. 
Patrzył na nią z żalem, jakby mówili różnymi językami. 
Bo też mówili różnymi językami. 
- Boże, o czym my tutaj... Zaszłaś w ciążę, nie powiedziałaś. Zawiózłbym cię do szpitala. 
Pielęgnował. Opłakiwał. Pocieszał. Bylibyśmy razem. 
Spojrzał na nią poważnie. 
-A może to nie moje?! - nagle zrozumiał. 
Patrzyła na niego, ciągle nie wierząc w to, co słyszy. 
- Nigdy mnie nie zdradziłaś? 
Zanim zaprzeczyła, zawahała się. Zauważył to. 
- Zdradziłaś. 
- Nie. Nie było żadnego innego faceta. Uspokoił się. Trochę. 
Baśka 
Michał szedł obok Baśki, patrząc w stronę wydm, żeby tylko nie patrzeć na nią. 
Nigdy go tak naprawdę nie znała. Zmajstrowali sobie wygodne życie, w którym ona była tą 
Piękną, by w końcu okazało się, że on tęskni za czymś innym. Za pieluchami być może. 
Rzadko zresztą rozmawiali, dlaczego więc miał żal akurat o tę rozmowę, której nie było? 
Była winna? Czemu? Że zmilczała o ciąży, nie zadzwoniła do niego w delegacji, nie 
ściągnęła do domu na nastrojową kolację, na której tylko on by pił wino, a gdyby zapytał, 
dlaczego ona poprzestaje na samej wodzie, wręczyłaby mu zapakowany w ozdobną 
paczuszkę test ciążowy z dwiema kreseczkami? 
Nie miała ochoty na taką kolację, a gdy problem rozwiązał się sam, urządzanie stypy wydało 
jej się bez sen- 
su, zdrowiej było o tym wszystkim od razu zapomnieć. Tym bardziej, że i on się zmienił. 
Nieobecny, wiecznie w delegacjach, wróciwszy do domu zasypiał prawie od razu, więc gdy 
wracała po kąpieli do łóżka, już chrapał. Nie narzekała - to było wygodne. 
Któregoś wieczoru jednak znienacka postanowił się z nią kochać, choć to nie była sobota. Nie 
dał jej się umyć, wydepilować, wyperfumować, odziać w koronki, tylko zerwał z niej, co tam 
miała na sobie, aż guzik odskoczył pod szafkę i nie znalazła go do dzisiaj, aż przestraszyła 
się, że zobaczy fałdkę i blizny, ale nie zwracał uwagi na detale, bo miętosił, szczypał, ugniatał 
jej piersi, ramiona, pośladki. Tylko brzucha tknąć mu nie dawała, choć próbował. Całował ją 
psimi liźnięciami. - Tak mało masz tego futra - narzekał. Kazał ściskać i lizać, choć nie lubiła; 
z miłości, mówił, z miłości to nawet i połknąć można, ale tego nie mógł od niej wymagać. 
- Już mi nie będzie potrzebna ta bielizna? - pytała, starając się być kokieteryjna, a nie 
przerażona. 
- Chcę się kochać z tobą, nie z koszulką - tłumaczył, jakby go kto odmienił. 
Kupował jej przecież od lat te koszulki, kazał się w nie odziewać, uwielbiał to. Co mu się 
stało? 
Baśka 

- Zdradzałeś mnie? - spytała teraz. Jakby go piorun trafił. 
- Z kim? - drążyła. Milczał. 
- Ja nawet wiem, kiedy - powiedziała, z nagłą pewnością. 
- Tylko raz - wyznał w nagłym ataku szczerości. - Przysięgam, tylko raz! 
80 
81 
Janina 
Zobaczyła ich z daleka. Stała na molo, patrząc w morze, zastanawiając się nad przyszłością. 
Musiała się kimś opiekować, inaczej gasła. Lubiła komuś gotować, prasować spodnie, 
układać skarpetki w szufladzie. Teraz, kiedy pracowała zawodowo i dużo czasu spędzała na 
nagraniach, których scenariusze musiała przedtem omówić z producentem, czuła tym większą 
pustkę w domu. Chciała po powrocie zabrać się do krzątaniny, ale nie było dla kogo. 
Nagle wydało się jej, że go widzi. Wpatrzyła się w horyzont. Czarny punkcik zbliżający się 
powoli plażą stopniowo nabierał cech nie-Maniany. Ale obok przesuwał się drugi. I... 
wyglądał jak Baśka. Nie-Maniana i Baśka szli obok siebie i to odwracali głowy ku sobie, w 
krótkich drgnięciach podbródka wyrzucali z siebie słowa, to odwracali się raptownie jedno od 
drugiego, jak w tangu z Tańca z gwiazdami. 
Janina zeszła z molo i schowała się za filarem. Byli jeszcze daleko, ale już nie miała 
wątpliwości. 
Nie musiała pytać Baśki, skąd zna nie-Manianę. Ani jakim cudem znalazł tu Janinę. On nie 
jej szukał, tylko swojej żony - Baśki. 
O Boże, w co się wplątała. Nie mogła tam wrócić, spojrzeć w oczy ani jej, ani jemu. Michał 
zdradził Baśkę. Spojrzał na Janinę w kawiarni i wskoczył ochoczo do hotelowego łóżka, 
rozkoszował się fałdami i poduchami jej ciała, za nic mając żylastość Baśki. Janina ani przez 
moment nie myślała, że on może kogoś mieć. Ani przez moment nie myślała, że może potem 
rzucić żonę. Nie przypuszczała też, że ta porzucona rozsypie się, załamie, pójdzie do kółka 
grubasów, by uzyskać ten sam namiar na wczasy odchudzające co ona. Przez nie-Manianę 
wykończyła nie tylko Pawła. Zadała też cios Baśce, po któ- 
rym ta niby silna kobieta zaczęła śnić koszmary, z głębin których wołała o ratunek do niej, do 
Jasi. Do Jasi, swojego kata. 
Zaraz spakuje się i wyjedzie. Żeby już nie oglądać zdrajcy, inżynierka o delikatnych palcach. 
Żeby i on jej nie zobaczył. Brzydziły ją wspomnienia o nim, za które zapłaciła niemałą cenę. 
Brzydziły też maile, flirtowanie z tym młodym chłopakiem, Manianą właściwym, który 
prawdopodobnie ujrzawszy ją w tamtej kawiarni w centrum, stchórzył, uciekł, powiewając 
spodniami wiszącymi w kroku, podciągając slipy w jamniczki, zostawiając ją na pastwę 
chudego inżyniera, Michała jak mu tam. 
Jak ona mogła. 
Janina 
Śmieszny wydał się jej triumf sprzed godziny. Nikt dla niej nie przejechał połowy Polski. 
Maniana wymazał ją z pamięci, jak i ona starała się wymazać jego. Za to tęsknił za żoną. I 
dobrze. Wszystko wraca na swoje miejsce. 
Poza Pawłem. 
Niech jej tylko nie-Maniana nie zobaczy w Baśki pokoju, bo sprawy skomplikują się jeszcze 
bardziej. Niech przynajmniej Baśce się wyprostuje. Nie lubiła tej baby, splątanej w żylasty 
supeł, ale chciała, żeby jej się ułożyło. Nic, nadszedł czas, by się ulotnić z życia tamtej. 
Janina na paluszkach podeszła korytarzem do drzwi ich pokoju i zbliżyła do nich ucho. Jest 
kto w środku? O, niech będzie tam pusto... Wtedy zbierze swoje rzeczy i ucieknie, nie 
oglądając się za siebie. 
Za jej plecami rozległo się stukanie obcasów. Boże, błagam, żeby to nie była Baśka! 

To była ona. Czerwona, w histerii. Powiedział jej, na sto procent. Janina zaczęła się 
usztywniać w oczekiwaniu pierwszego ciosu. 
82 
83 
- Wchodzisz, czy wychodzisz? - zadyszała Baśka i nie czekając na odpowiedź, weszła do 
środka, waląc drzwiami, o mało nie ucinając Janinie sutków. 
Instynkt samozachowawczy kazał Janinie odwrócić się na pięcie i co prędzej schronić się za 
zakrętem korytarza. Tylko furknęło obok niej, gdy Baśka po chwili wypadła z pokoju, 
trzaskając drzwiami jeszcze głośniej i oddaliła się, kłując z pasją podłogę cienkimi obcasami. 
Janina odczekała jeszcze chwilę, po czym wsunęła się do pokoju, gdzie zaczęła szybko 
wrzucać ciuchy do walizki, która wydawała się dziwnie mała. 
Już chyba wszystko. Tylko tygodniki żadną miarą się nie zmieszczą, więc rzuciła je na blat 
stolika. Chwyciła walizkę, ugięła się pod nią, ale dzielnie wyszła z pokoju i pędziła 
korytarzem, nie zwracając uwagi na to, że brak jej tchu, jak na marszobiegu. 
Dopiero przy schodach stanęła jak wryta. Nie spakowała swojej koszuli nocnej! Została w 
łóżku, pod poduszką. 
Trudno, nie będzie wracać, musi uciekać. Niech tam, staroć taki powycierany, aż wstyd się w 
niej pokazywać. Zaczęła znosić walizkę po schodach, co półpiętro zmieniając rękę. 
Koszulę nocną w błękitne kwiatki, którą właśnie porzuciła, nosiła od prawie dwudziestu lat. 
Dała ją do szycia w latach osiemdziesiątych z lekko podartej poszwy na kołdrę. Poszwę 
dostała od mamy w ślubnym wianie, spali pod nią z Pawłem tyle lat, że aż bawełna przetarła 
się na środku. Koszula też już była trochę wytarta, zwłaszcza w okolicy brzucha, ale przez to 
stała się miękka, swoja, Janina wsuwała się w nią co wieczór jak w kokon. Specjalnie ją 
wzięła na te wczasy, żeby poczuć się w obcym pokoju bardziej u siebie. 
Kto ją znajdzie w łóżku? Baśka? Sprzątaczka? Skrzywi nos, że taka brzydka, pewnie nawet 
lekko pachnąca potem, i w najlepszym razie wyrzuci na szmaty. Ślubnym materiałem w 
kwiatki, z miłością danym Janinie przez matkę, będą wycierać cudze brudy. 
Oderwała się od ściany, dźwignęła walizkę i zaczęła jednak wspinać się z powrotem na górę. 
Pokonała korytarz jeszcze szybciej niż przedtem, nie miała pojęcia, że to możliwe. Postawiła 
walizkę w przedpokoju i rzuciła się do łóżka. Wyjęła koszulę spod poduszki, wtuliła w nią 
twarz. Pachniała swojsko. 
Co by matka powiedziała na to, że Jasia zdradziła męża, kochając się z obcym, młodszym, 
żonatym facetem? Nie mieściłoby jej się to w głowie. Powiedziałaby pewnie, że wystarczy 
jeden zły uczynek, by zło się powiększało, osiągając zdumiewające rozmiary jak kręgi na 
wodzie. I nic to, że przez chwilę było Janinie z Manianą tak przyjemnie, jak nigdy z Pawłem. 
Że zbliżyła się do zrozumienia, co to jest ten, tak szeroko reklamowany, orgazm. Fajnie jest 
mieć tę wiedzę, przez to świat współczesny stał się dla niej trochę bardziej zrozumiały. Ale 
czy ta wiedza warta była jej skutków? Mama pokręciłaby z dezaprobatą głową i kazałaby się 
wziąć do roboty, zamiast myśleć o głupotach. 
Janina z koszulą pod pachą ruszyła do drzwi, po drodze chwytając walizkę. Już naciskała ręką 
klamkę, gdy drzwi się uchyliły. 
Baśka. 
- Wyjeżdżasz? - spytała. - Czy zmieniasz pokój? Janina stała, nie podnosząc wzroku. Niech 
tamta 
sama to sobie wytłumaczy. 
- A rób, co chcesz - wzruszyła ramionami Baśka, dziwnie spokojna. 
84 
85 
Baśka 

Otworzyła okno, aż wpadł do pokoju skłębiony, wilgotny, chłodny listopad. Czuła się, jakby 
ktoś jązamknął w sarkofagu z cementu. Bez powietrza, bez miejsca na ruch. Uwięziona. 
Na stoliku jamniku piętrzył się kolorowy i błyszczący stos czasopism kobiecych, codziennego 
pokarmu Janiny, która - z baranim wyrazem twarzy i brzydką walizką- stała nadal w progu. 
Baśka miała ochotę grzmotnąć ją w tę facjatę bez wyrazu. 
Schudnij w dwa tygodnie, a będzie twój - modelka z okładki szczerzyła się bezczelnie. - 
Chandra? Idź do kosmetyczki. Jak ratować twoje małżeństwo? Zaskocz go: zmień fryzurę. 
- Wyprowadzasz się?! OK, ale dlaczego zostawiasz mi te bzdury?! - nakręcała się Baśka. - Po 
co mi to, skoro sama się tym nie przejmujesz? 
Była jeszcze stosunkowo spokojna, ale nagle, jakby lont się dopalił, eksplodowała. Z hukiem, 
aż zabolała ją ręka, walnęła w stos pism, które posłusznie rozprysły się po stoliku, część 
ześlizgnęła się na podłogę dzięki gładkim, wężowym okładkom. 
Ale i tego Baśce było mało, kiedy patrzyła na te kolorowe bujdy, odchudzające kłamstwa, 
upiększające badziewie. Cisnęła garścią tych pierdoł w okno, chwyciła kilka i usiłowała je 
przedrzeć na pół, ale w takiej masie dzielnie się opierały, więc rzuciła nimi w Janinę, która się 
nawet nie uchyliła. Baśka deptała tygodniki nogami, skakała po nich, darła je i wrzeszczała. 
Janina nie broniła ani siebie, ani swych lektur, co jeszcze bardziej zirytowało Baśkę. 
- A wyjeżdżaj, jak chcesz. Nareszcie będę sama! Sama! Tylko te gówna zabierz ode mnie 
albo je spuszczę w kiblu!!! 
86 
Janina patrzyła na nią z wyżyn opasłej mądrości i milczała, a oczy miała wielkie jak młyńskie 
koła. Przyciskała do siebie jakąś białą szmatę jak zbroję. 
Ta przynajmniej się w życiu najadła. 
Baśka opadła na kolana wśród poszarpanych tygodników i zaniosła się raptownym łkaniem. 
Janina 
Miała uciekać, ale patrząc na Baśkę, nie mogła się na to zdecydować. - Do tego wszystkiego 
chcesz być jeszcze tchórzem? - spytałaby matka. 
Janina musiała pocieszyć ten kłębek nerwów, z jej powodu taki pokaźny. Bo Baśka szalała. I 
już nawet nie chodziło o to, że zaraz jej agresja znowu zwróci się przeciwko Janinie. Tylko o 
to, że cierpi. Przez nią. No i swojego męża, oczywiście. 
- Baśka, przepraszam... 
Tamta zerwała się na równe nogi jak puma. 
- Ty?!?!? A co ty masz z tym wspólnego? Czyżby jednak Maniana nie puścił farby? Janinie, 
mimo że patrzyła na cudze cierpienie, spowodowane własną żądzą, jakby ulżyło. Może 
wyjdzie z tego nie-zamoczona w tym seksualnym, męsko-damskim błocie, z którego tylko 
cierpienie, odpryski, wyrzuty, śmierć. 
- Wyprowadzasz się? Ja cię nawet rozumiem - krótkimi szczęknięciami przez łzy mówiła 
Baśka. - Nie mieszkało nam się tu dobrze razem. Nic dziwnego, że wolisz się wynieść. Ja 
sama siebie nie lubię. Idź. 
Na te słowa Janinie nie pozostało nic innego, tylko zostać. 
Janina 
- Zdradził mnie, rozumiesz? - jęczała Baśka. 
- Jest z nią? - spytała Janina z nadzieją, że to nie o nią 
87 
chodzi, że nie-Maniana uszczęśliwiał różne kobiety, a ona była tylko nic nieznaczącym 
epizodem w jego hotelowym życiu. 
- Podobno nie. Podobno tylko raz z nią był. Tylko raz mnie zdradził. Nie wierzę w ani jedno 
jego słowo. 
- Dlaczego? 

- Bo odszedł. Bo kiedy mówi o tamtej, błyszczą mu oczy. Widać przecież, kiedy facet 
interesuje się kobietą. 
-Tak? 
- Oj, nie udawaj głupiej. 
- Ale przyjechał do ciebie, więc chyba nie jest tak źle. 
Baśka umilkła. 
- Zobaczył mnie, więc jest fatalnie. 
- Co ty mówisz? 
- Nie widzisz, jak wyglądam? Stara, gruba baba! Stara, gruba Janina spojrzała na swoje ciało, 
potem 
na ciało Baśki. 
- Dużo ci jeszcze brakuje. 
- A co ty możesz o tym wiedzieć?! Wiesz, jaka byłam piękna? 
Janina musiała być okrutna. Żeby dziewczyna wreszcie ochłonęła. 
- Pół roku temu też? 
- Też, a co? 
- Wtedy, kiedy cię zdradził, wyglądałaś świetnie, prawda? 
Baśka siedziała wstrząśnięta. Janina ugryzła się w język. Trochę za późno. Słowa już poszły 
w eter. Tylko w telewizji dałoby się je wyciąć. 
Należało liczyć na to, że cios zadany Baśce nie był za ciężki. 
I że dziewczyna nie zacznie się zastanawiać, skąd Janina zna datę zdrady Michała. 
88 
Baśka 
No rzeczywiście, zdradził ją wtedy, kiedy znowu wyglądała doskonale (tylko cienkie nitki 
zmarszczek przy ustach, prawie niewidoczne, i ta nieduża fałdka na brzuchu). Wynika z tego, 
że tamta baba musiała być stokroć ładniejsza. Na pewno też odważna, bez koronkowej 
bielizny, bez zahamowań, bez fałdek, które się ujawniają w różnych pozycjach na łóżku, z 
małymi piersiami, które nie spływają na boki w leżeniu na plecach. 
Baśka 
- Inna niż ty. Zupełnie inna - powiedział jej przed chwilą nad morzem. I miał w oku coś jakby 
żal. 
- To znaczy? 
- Nie przyjechałem, żeby o tym rozmawiać. Wiesz, o czym chciałem mówić. A tamto... 
Tamto jest już dawno nieważne. 
- Nieważne? Zaraz potem zerwałeś ze mną. 
- A czy my w ogóle byliśmy razem? Tyle lat obok, bez kontaktu, nie wiedziałem, co myślisz, 
co czujesz. 
- Michał, nie mów mi teraz, że to wszystko moja wina. 
- A nie byliśmy osobno? Zaszłaś w ciążę bez słowa, bez słowa się z nią rozstałaś. To było też 
moje dziecko. Jak miałem zgadnąć, co się z tobą dzieje? 
- Zgadywać? Nie, wystarczyło czasem na mnie zwracać uwagę. Patrzeć z troską, a nie z 
centymetrem w oku. A ciebie obchodziło tylko, czy przytyłam. 
- Nie gadaj głupot. 
- Interesowałeś się tylko, czy mi nic nie zwisa. Nie wystaje. To, co w środku - wcale. 
- Tragizujesz. I zwalasz na mnie. 
- Michał, a kto zawinił? Ja zdradziłam? 
- Ty? A interesował cię w ogóle seks? 
89 
Nie chciała już z nim gadać. Obróciła się i poszła plażą w swoją stronę, mimo że coś tam 
wołał. To już chyba koniec. 

Prawie nie płakała. Nie pozwoli mu się obciążyć winą za rozstanie. Nie pozwoli wmówić 
sobie, że była kiepska, więc ją zdradził. Pewnie była kiepska. Ale to on zdradził. A seks 
lubiła. Tylko że nie z Michałem. 
Baśka 
Zobaczyła go u mamy w szopce jakieś dwa lata temu i poznała od razu, mimo że minęło już 
tyle lat. Stał tam, bezwstydnie rozkraczając nogi, poszarzałe i pochlapane farbą. Na jego 
widok poczuła podniecenie, jakiego dzięki niemu zaznała, gdy była nastolatką. Jakiego nigdy 
nie czuła na widok kształtnych męskich pośladków. Miał rację ksiądz, grzmiąc o prawie 
pierwszego połączenia, tłumacząc, że wszelkie następne nie wydają się już takie fascynujące. 
Wycyganiła go od mamy. Zaraz po tym, jak zawlokła go do łazienki, powaliła na bok, 
przykryła mu nogę parokrotnie złożonym ręcznikiem i usiadła na nim okrakiem. Idealna 
wysokość, grubość, dopasowany do niej, jakby się razem urodzili. Po co mi faceci - myślała, 
poruszając się rytmicznie. Krakowianka jedna miała chłopca z drewna. 
Seksualnie nie potrzebowała już nikogo więcej. Bezpieczeństwo, dostępność, rozkosz przy 
zerowym zagrożeniu ciążą, opryszczkączy żółtaczką typu B. I przy nim mogła wyglądać, jak 
chciała. 
Po pierwszym seksie z nim wymyła go z kilkunastu lat kurzu, przykryła połyskliwą tkaniną i 
ustawiła przy swoim łóżku jako szafkę nocną. I nocnego towarzysza. Ale o tym nikt miał nie 
wiedzieć, zwłaszcza Michał. Stołek w każdym razie milczał, to było jeszcze jedną jego 
zaletą. Żadne krzesło, żaden facet, Michał też, nie dał jej tyle przyjemności, co ów wysoki 
taboret, na który mama się kiedyś wspinała, żeby wyciągnąć konfitury wiśniowe z górnej 
szafki w kuchni. 
Ale przecież nie mogła opowiadać Michałowi o onanizowaniu się za pomocą taboretu. O tym, 
ile miała przyjemności z kontaktu z drewnianym stołkiem i o ile swobodniej czuła się przy 
nim niż przy Michale. Toteż milczała. 
Chwilami żałowała, że przez tych jedenaście lat nie poprzestawała na stołku. 
Baśka 
Myślała, że jej nie zależy, że jest znużona ich bezpłodnym, osobnym związkiem, wykończona 
postami i ćwiczeniami. Myślała, że odczuje ulgę, gdy Michał wreszcie się wyprowadzi, a ona 
zacznie żyć tak, jak chce. 
Ale kiedy odszedł, wyszedł z domu z walizkami, poczuła się, jakby z niej spuścił powietrze. 
Opadła na łóżko i leżała na nim, nie rozścieliwszy aż do rana, kiedy budzik zadzwonił jak 
zwykle, a ona usiadła, czekając na kawę, którą zawsze podawał jej Michał. Czekając, aż utuli 
ją ze złego snu o kobiecie w szpilkach. 
Już po chwili przypomniała sobie, że utulenia nie będzie, kawy się nie doczeka, więc wstała, 
wsunęła stopy w kapcie (ohydne, z różowego futerka, Michał kupił jej na ostatnie mikołajki) i 
poszła do kuchni włączyć wodę. 
Zabrał musztardę z lodówki, wiedział, że ona jej nigdy nie używała. I nie zapomniał o swoim 
ulubionym kubku z papugą. Teraz pewnie pije z niego kawę, gdzieś daleko. Ma przy sobie 
wszystko, co lubi. Na tej liście Baśka się już nie mieści. 
Postanowiła się położyć. W łóżku poczeka, aż woda się zagotuje. 
90 
91 
Zwinęła się jak embrion, nadal z różowymi kapciami na stopach. Połówka, którą zawsze 
zajmował Michał, była pusta. Poduszka pachniała jego włosami, lubiła ten zapach, czuła się z 
nim bezpiecznie. Wtuliła twarz w jasiek tak mocno, że powietrze szybko się skończyło. 
Trwała, nie oddychając, aż instynkt kazał jej odsunąć twarz i zaczerpnąć powietrza. A potem 
wpatrzyła się w okno, gdzie na tle nieba jaśniała wiosenna zieleń, liście wydobywały się z 
pączków, rozprostowywały i rosły. 
Bo tym charakteryzuje się maj. 

Została porzucona pół roku po rocznicy ślubu, osiem miesięcy po zajściu w ciążę 
pozamaciczną, jedenaście lat po ślubie, dwanaście od czasu, gdy stała się inną kobietą. 
Nie spytała go wczoraj, dlaczego odchodzi. W ogóle z nim nie gadała. 
Wpatrywała się w liście. 
Baśka 
Na trzeci dzień wpadła Julita. W pracy powiedzieli jej, że Baśka jest chora, zaniepokoiła się, 
że nie odbiera telefonów. 
Próbowała pocieszyć, wyciągnąć na zwierzenia. Ale Baśka odpowiadała jej gapieniem się w 
okno. Milczeniem. 
Julita chciała ją przytulić, ale ponieważ śmierdziała mlekiem, Baśka trwała sztywno przy jej 
biuście, starając się nie oddychać. Julita uznała więc, że Baśka jest ponad normę nieswoja, 
więc co prędzej (maleńkie dziecko w domu) zawlokła ją do lekarza, gdzie Baśce wypisano 
zwolnienie na depresję („Nie mam depresji", protestowała głosem robota) i przepisano 
pastylki na lepszy humor. Potem posadziła ją w knajpie i kazała zjeść obiad, żeby nie łykała 
tabletek na pusty żołądek. 
Baśka wcisnęła w siebie pół kotleta, żeby już tylko iść do domu. Nie chciała być godna 
litości. Ale była. Porzucona kobieta jest żałosna. 
Julita odtransportowała ją do domu i zostawiła w prezencie szarlotkę, która leżała na blacie i 
pachniała cynamonem. 
Baśka położyła się w ubraniu do łóżka, na lewym boku, i wpatrywała się w drzewa za oknem, 
aż zasnuł je mrok. 
Co jakiś czas dzwoniły telefony, to komórka, to stacjonarny. Potem komórka zamilkła, 
możliwe, że się wyładowała. Nadal za to odzywał się ten drugi. Może nawet dobijał się do 
niej Michał. Ale nie chciała z nim gadać, bo bała się odpowiedzi na pytanie: dlaczego. Wolała 
wtopić się w poduszkę i zniknąć. Już jej się prawie udało. Bała się tylko snu, żeby nie 
usłyszeć znienawidzonego stukotu szpilek. 
Baśka 
Julita zostawiła jej obok łóżka butelkę wody i pastylki. Łykała je po jednej, jak jej się 
przypomniało. Telefon dzwonił coraz rzadziej. 
Julita pojawiła się, wyrzuciła spleśniałą szarlotkę, zdenerwowała się, że Baśka nic nie je, że 
wygląda koszmarnie. To Baśkę ożywiło. Poczłapała do lustra. W pierwszej chwili nie poznała 
tej wynędzniałej, starej kobiety. A potem odwróciła się od niej i rozejrzała po dziwnie pustym 
mieszkaniu. Szlafroka Michała też nie było. 
Już chciała wrócić do łóżka, ale Julita zatrzymała ją przy stole, postawiła przed nią obiad, 
poprosiła, żeby wzięła się w garść. Potem, kiedy Baśka zwracała ukradkiem obiad w toalecie, 
pozmywała i zostawiła w kuchni kolejne ciasto. Musiała lecieć do dziecka. 
92 
93 
Baśka 
Wstawała do ubikacji, żeby się nie zsiusiać do łóżka, ale potem już nawet mniej sikała, bo nie 
robiła sobie picia. Patrzyła w okno: liście już się zakurzyły, zasłaniane co rusz przez 
wspomnienia defilujące przed nią jak hutnicy na pierwszomajowej paradzie. 
Nigdy w obecności Michała nie pozwoliła matce otworzyć albumu z jej fotografiami z lat 
szkolnych. Bała się jednak, że matka to zrobi. Kiedyś więc, gdy byli u niej na obiedzie, Baśka 
otworzyła ukradkiem szafkę, gdzie leżała, nie tykając, ta bomba zegarowa z jej przeszłością w 
środku, wyciągnęła album i wsunęła go do swojej torby. W domu powyjmowała starannie 
wszystkie swoje zdjęcia do momentu magicznego przeistoczenia, by je rytualnie spalić w 
umywalce. 

- Co tu tak śmierdzi? - spytał Michał, ale nie odpowiedziała, tylko włączyła wentylator i już 
po dziesięciu minutach nie było żadnego śladu po opasłej, wyleniałej istocie z pryszczatym 
czołem, z mysimi włosami i figurą obłego tobołka, w każdym miejscu tak samo szerokiego. 
Baśka 
Spalone zdjęcia ukazywały nastolatkę, którą w szkole wszyscy omijali szerokim łukiem. 
Siedziała sama w ławce, z tyłu - akurat w klasie było nieparzyście, więc była tą dodatkową, 
tym nadprogramowym żebrakiem na Wigilii. 
Obserwowała innych uczniów, jak się podszczypują na przerwach, oczkują na lekcjach, 
wysyłają liściki, czekają na siebie pod szkołą, umawiają się na randki. Ich spojrzenia omiatały 
ją jak brudny materac w sali gimnastycznej . 
Na przerwach oparta o ścianę jadła kanapkę z szynką i gapiła się na koleżanki z klasy, 
pokazujące sobie zagraniczne gazety pełne uśmiechniętych chudzinek o gład- 
kich buziach, do których starały się upodobnić. I wcale im to nie najgorzej wychodziło. 
Ona nawet nie próbowała. Trwała, niepożądana, jak wielka tłusta plama na błyszczącej kartce 
i nienawidziła swojego wielkiego ciała, w głębi którego się ukrywała. Nienawidziła tak 
bardzo, że aż dostała na twarzy wrzodów, pryszczy ohydnych, które też szybko wypełzły na 
resztę ciała, ale tego przecież nie widzieli spod jej obszernych chałatów, które nosiła również 
na WF (nauczyciel szczęśliwie machnął na nią ręką, skupiając się na osobach lepiej 
rokujących). 
A co najgorsze: cały czas była zakochana. Głęboko i beznadziejnie. Rozmarzała się przy 
odrabianiu lekcji, w autobusach, aż przegapiała przystanek i potem musiała wracać na miejsce 
przeznaczenia groteskowym truchcikiem, aż jej się trzęsło obrzydliwe ciało. 
 
Zafascynowana kolejnym kolegą, który cieplej na nią spojrzał, nie łudziła się jednak, że 
ktokolwiek wypatrzył w niej coś ciekawego pod zasiekami z sadła. Śniła o miłości, wiedziała 
jednak, że jej zainteresowanie może faceta tylko ośmieszyć, więc nie pozwalała sobie nawet 
na jedno spojrzenie w jego stronę, żeby z obojętności nie przeszedł do nienawiści. 
Miłość brzydkich, a przede wszystkim grubych kobiet, uwłacza mężczyźnie. Tego nauczyła 
się wcześnie i trzymała jak pierwszego przykazania. 
Lepiej być niezauważaną niż godną litości - to było drugie przykazanie. 
Baśka 
- Czy mogę cię prosić do tańca? 
Przez chwilę rozglądała się na boki, czy to o nią chodzi, ale przecież siedziała jak zwykle 
sama. Tak, właśnie ją proszono. Po raz pierwszy w życiu. 
94 
95 
To było już po skończeniu studiów, w jej pierwszej pracy. 
Od paru tygodni była pewna: podoba się nowemu koledze. Wpatrywał się w nią niemal bez 
przerwy, odprowadzał spojrzeniem od drzwi, a chyba tak właśnie zachowują się zakochani 
mężczyźni. Potwierdził to teraz, prosząc ją do jakiejś pościelówy na służbowej imprezie, 
gwiazdkowym datku od firmy dla wołów roboczych. 
Wstała, stanęła przed nim, przynajmniej dwa razy od niego szersza. Od razu się skurczyła, by 
wydać się mniejsza. Ale on, niezrażony jej rozmiarami, chwycił ją mocno w pasie (a raczej w 
miejscu, gdzie większość kobiet ma talię), jak o tym marzyła od dłuższego czasu. Drugą dłoń 
położył jej na plecach. Po chwili obie jego ręce zaczęły się przesuwać wężowymi ruchami po 
jej ciele. Poczuła mrowienie w dole brzucha. To musiało być pożądanie, tyle o nim czytała. 
Odruchowo wtuliła się w niego. Nareszcie! Czuła się, jakby dotarła do portu. Położyła głowę 
na jego ramieniu. Niech trwa. 
A wtedy on się spiął, po czym odsunął ją delikatnie i popatrzył jej prosto w oczy. 
- Nie bierz tego do siebie - wytłumaczył. - Mnie po prostu fascynują grubi ludzie. 

Speszony przełknął ślinę. 
- Grubi ruszają się zupełnie inaczej - ciągnął. - Ich ciała falują, pływają, żyją własnym 
życiem. No i właśnie dlatego napisałem Niezwykłe przygody pontonme-na. Mówi ci to coś? 
Nic nie mówiło. 
- Komiks o grubasach. Zajebisty. Dlatego tak fascynuje mnie twój widok, nie mogę oderwać 
wzroku. Wiele z ciebie w moich bohaterach. 
Więc mu się podoba, prawda? Nazywa ją grubaską, bo nią jest, ale mu się podoba? 
- Poprosiłem cię do tańca, bo musiałem sprawdzić czy naprawdę tak fantastycznie się ciebie 
dotyka, jak mi się przedtem wydawało. 
-Ico? 
- Jeszcze lepiej. Jesteś miękka, puchata, falująca. Próbowała go zrozumieć, ale za nic nie 
mogła wpaść 
na to, o co tak naprawdę chodzi. Chciała się do niego przytulić. 
Jego koledzy pokładali się ze śmiechu pod ścianą. Odsunął się z wyrazem obrzydzenia na 
twarzy. 
- Naprawdę myślisz, że się w tobie zakochałem? No cóż, tak właśnie myślała. 
- Nie wariuj, kobieto. Nic do ciebie nie czuję. Poza ciekawością twojego ciała. Którą już 
zaspokoiłem. Taniec wystarczył - dodał uczciwie. 
Współczuła mu, że go postawiła w tak niezręcznej sytuacji. Koleżanki patrzyły na nią z 
litością. Sama nie wiedziała, jak wyszła z tamtej sali. Włóczyła się po ulicach niepomna, że 
wieczorami bywa to groźnym zajęciem. 
Cały czas miała przed oczami jego zaskoczoną, pełną obrzydzenia twarz. 
Do tamtej pracy już więcej nie poszła, wstecznie załatwiła jakieś zwolnienie lekarskie, potem 
wymówiła. Nie, nie wyobrażała sobie, że po raz kolejny staje przed nim, a on patrzy na nią 
przepełniony litością. 
Wtedy podjęła postanowienie: umrze. 
Leżała w łóżku i wyobrażała sobie, jak to będzie. Ból? Na pewno. Wysiłek? Tak. Koniec 
przyjemności z jedzenia, na zawsze. Ale i koniec cierpień z powodu wyglądu. Rozważała 
skok z mostu (kusiła ją chwila lotu przed upadkiem), łyknięcie pastylek (skąd je wziąć?). 
Wieszać się nie chciała, nigdy jej ten węzeł nie wychodził. Najprościej byłoby oczywiście 
podciąć sobie żyły w wannie, ale brzydziła się krwi. 
96 
97 
Po jakimś czasie stwierdziła, że równie dobrze, jak popełniać samobójstwo, mogłaby zacząć 
się odchudzać. Trudności, które temu towarzyszyły, były podobne. 
Zmieni się albo umrze. 
Baśka 
No i zaczęło się. Trzysta skrętów przy muzyce z płyty, trzysta machnięć nogą, tyle pompek, 
ile zdoła (jedna i to kulawa, ręce nie mogły unieść ciężkiego ciała), trzysta wznosów ramion z 
obciążeniem. Żadnych podskoków, stawy mogły tego nie wytrzymać, na początku więc 
wszystko w parterze. 
Trzeciego dnia, ćwicząc wieczorem, zemdlała. Matka nie zauważyła, Baśka była przecież 
zamknięta w pokoju. Ocknęła się po jakimś czasie, kręciło jej się w głowie. 
Ciało walczyło, nie chciało zmian. Napiła się mocnej herbaty z kostką cukru i ćwiczyła dalej, 
same ramiona, żeby nie poruszać resztą słabego ciała. 
Po miesiącu straciła dziesięć kilo. Dostała skrzydeł. Zaczęły się późnowieczorne aerobiki w 
salonie, już teraz ze skakaniem. Szaleli po nich sąsiedzi z dołu, słali delegacje do matki, której 
jednak Baśka nie dała prawa do gadania w tym względzie. 
Robiła brzuszki przez cały film, ze spinaczem na nosie, który zaczął wydawać jej się kaczy, 
zapuszczała włosy (to szczęśliwie nie wymagało wysiłku), farbowała, masowała się solą z 

oliwą, nakładała maseczki, wprowadzała w życie wszelkie zabiegi, które mogły pomóc 
przekształcić tłustego kaczorka w smukłą księżniczkę. Ja wam jeszcze pokażę. 
I pokazała. 
Baśka 
Na kurs tańca, na którym poznała Michała, zapisała się, gdy doszła do ideału ogólnie znanego 
z pism kolorowych. Do pełnej doskonałości brakowało jej tylko jednego małego szczegółu. 
- Dlaczego się nie uśmiechasz? - pytał Michał. - Zawsze jesteś taka poważna. 
Nie wiedział, że swymi awansami zaskoczył ją w momencie, gdy jeszcze nie zdążyła wybielić 
zębów. 
Dopiero na trzeciej randce błysnęła oślepiająco białym uśmiechem. 
- Widzisz, pod moim wpływem nauczyłaś się śmiać 
- powiedział. 
A niech myśli, że ma taką moc sprawczą. Niech będzie z siebie dumny. Zaręczyli się. 
Baśka 
Zabrał ją na jakiegoś grilla - pokazać kolegom. Wstydziła się, nie wiedziała, o czym będzie z 
nimi rozmawiać, ale okazało się, że nic mówić nie musi: po prostu miała ładnie wyglądać. 
Usłyszała ich, wracając z toalety. 
- Jak ci się udało ją zdobyć? - pytali go kumple w zachwycie. - Z twoim wyglądem? 
I rechotanie, i klepanie po plecach. Michał pewnie zrobił tajemniczą minę, bo sam nie 
wiedział, jak mu się to udało. W swoim samozadowoleniu (które w nim uwielbiała) nawet się 
nad tym nie zastanawiał. 
- Superdupcia. Nie za płaska, wystająca, jak trzeba 
- entuzjazmował się kolejny z jego kumpli, a reszta go uciszała, że takie komentarze to nie 
przy Michale. 
98 
Michał niby się obruszał, ale widać było, że jest zadowolony i z wyglądu narzeczonej, i z 
zazdrości kolegów: -Nogi do samego nieba, no nie? - dołączył do chóru. 
No proszę: trud się opłacił, zwycięstwo silnej woli nad tłustą materią. Czuła się jak bohaterka 
Słonecznego patrolu. I jak jego bohaterka wyprostowała się, wyszła zza węgła i podeszła do 
swojego odkrywcy. Nachyliła się, by ją pocałował w szyję, a wszyscy mogli obrzucić go 
zazdrosnym spojrzeniem jako posiadacza takiej ładnej sztuki. 
A potem ładna sztuka odrzuciła włosy i odeszła, starając się kręcić biodrami leciusieńko, 
akurat tyle, by każdy myślał, że to niechcący. Zresztą, gdy nogi kończyły się 
siedmiocentymetrowymi szczudełkami, biodra musiały bujać się z lekka. 
Na plecach czuła gorące spojrzenia kolegów Michała, z których każdy myślał, jakby tu ją 
posunąć. Co wcale nie było aż tak przyjemne, jak jej się kiedyś wydawało. Ale Michał 
wyglądał na zadowolonego. Był pewien, że dostał mu się najlepszy kąsek i cieszył się nim. 
Nie miał pojęcia, że poczęstowano go ciasteczkiem częściowo nieświeżym, na które przez 
długi czas nikt nie chciał się skusić. 
Może teraz wreszcie przejrzał na oczy, zastanawiała się teraz Baśka, gapiąc się w okno. Może 
wreszcie zauważył, że dostała mu się opasła brzydula, udająca piękną kobietę? 
Baśka 
Sama już nie wiedziała, po ilu dniach się zwlokła z łóżka. Zakręciło jej się w głowie. 
Odczekała chwilę, trzymając się kuchennego blatu. Odkroiła pleśń z ciasta od Julity, a resztę 
zjadła. Od razu poczuła się lepiej. 
Ubrała się. Wszystko z niej spadało. 
Szła ulicą jak zombi, ludzie oglądali się ze współczuciem. Zjadła obiad w pobliskim barze, a 
potem siedziała na ławce, wyciągając szyję ku słońcu. Wracając, nabyła w cukierni szarlotkę, 
pachnącą cynamonem jak ciasto od Julity, którym wzgardziła. Zjadła i zrobiło się jej dużo 
lepiej. Prawie dobrze. 

Więc potem już głównie jadła. 
I śniła. 
Baśka 
Trwała tak: za dnia lawirując między górami jedzenia, nocami uciekając przed swoją 
szpilkonogą prze-śladowczynią. Smutek podpływał falami, muskał łydki, czasami nawet 
sięgał kolan, ale mogła już samodzielnie oddychać. Co jakiś czas pojawiał się gniew. Na samą 
siebie, że coś w ich związku przegapiła. Na Michała, że żyje tam gdzieś swobodnie, a ona bez 
powodzenia usiłuje zlepić gruzy w rozpoznawalną całość. 
Kiedy Michał zaczął się do niej dobijać, co chwila dzwonić domofonem, pomyślała, że być 
może uda im się razem zlepić te gruzy. Z jego strony chyba wola była. 
Choć może chodziło mu o wosk do włosów, jedyną rzecz, której nie spakował, gdy odchodził. 
Wolała jednak myśleć, że chodzi o nią. 
Skoro miał wrócić, trzeba było cofnąć czas o kilkanaście kilogramów. Wzięła się za siebie, 
ale nie dawała rady, kapitulowała codziennie, najpóźniej pod wieczór. Znalazła więc wczasy 
odchudzające reklamowane przez miejscowe kółko grubasów (ohydna była ta nazwa). 
Organizatorzy obiecywali, że - jeśli się przyłoży - w dwa tygodnie zabiorąjej osiem kilo. 
Dobra, byle szybciej, nim Michał się rozmyśli. Tego była pewna: umie się przykładać. 
100 
101 
Baśka 
Chociaż cholerna Janina wcale jej tego odchudzania nie ułatwiała: właśnie współczującym 
gestem wyciągnęła w jej kierunku paczuszkę sezamek. 
Baśka nie mogła uwierzyć własnym oczom. Po pierwsze: jakim cudem udało się grubej przez 
tyle czasu uchronić sezamki przed pożarciem?! Po drugie: czy ona naprawdę myśli, że Baśka 
przeszła właśnie na jej stronę? Starych, grubych, porzuconych kobiet, którym już wszystko 
jedno?! Miała ochotę wsiąść na nią, wrzeszcząc za tę demobilizację. 
Ale w przedpokoju nadal straszyła spakowana walizka grubej i Baśka nagle przeraziła się, że 
zostanie zupełnie sama. Przecież Janina, poprzednio potraktowana po chamsku, postanowiła 
wtedy opuścić ich wspólny pokój. Jednak gruba miała jaja. Jajniki właściwie. 
Baśka pohamowała więc wyrazy oburzenia, przełknęła je, aż zapieniły się w żołądku. I 
powiedziała, łagodnym - miała nadzieję - głosem: 
-Nie, dziękuję. 
I dodała dla osłody: 
- Janino. 
Janina 
Na propozycję poczęstowania się sezamkami Baśka podskoczyła, jak dźgnięta w tyłek nożem. 
Janina zatem wyszła na korytarz i sama zjadła kilka ciasteczek, które nawet po przełknięciu 
zostawiały miłe wspomnienia na zębach. Można je było potem, przedłużając przyjemność, 
wydłubywać językiem. Trochę kląskało. Nigdy by się na to nie odważyła przy Baśce. 
Czy będzie potrafiła przetrwać z nią następne dziewięć dni? Powinna. 
Wróciła do pokoju, gdzie została powitana przez Baśkę z wyraźną ulgą. Że jednak jej nie 
zostawiła. Miło być potrzebną. I w ramach wdzięczności Baśka dopuściła ją łaskawie do 
swoich rozterek i tajemnic. 
Baśka 
- To wszystko jest zupełnie bez sensu - westchnęła. - Totalna ruina całego mojego życia tylko 
dlatego, że Michał postanowił przez parę minut porypać sobie na boku. 
Janina 
To nie było parę minut, myślała Janina. Nic nie wiesz o tym facecie, swoim mężu. 
Baśka 

Nie mogła się nadziwić, jakie to wszystko absurdalne. Jedenaście wspólnych lat przekreślone 
z powodu kilku śmiesznych ruchów, wykonanych przez jej męża na ciele innej kobiety. 
Jak mógł dotykać mnie zaraz po niej, jak mógł, emocjonowała się. 
Brzydziła się dzielenia facetem z kimś innym. 
Czy on się umył po tamtej? Czy tak od razu do Baśki? Ale on się nie tylko umyć powinien, 
ale i odkazić, wyparzyć wrzątkiem, ogolić na całym ciele, żeby między jego włosami nie 
została ani odrobina tamtej. 
Przecież leżała z głową na jego udzie krótko po ssaniu tego, co chyba niedługo przedtem ssała 
tamta. Baśka wypuszczała kącikiem ust gorzko-słoną, gęstą ciecz, mając prawdopodobnie od 
czynienia z molekułami tamtej, patrząc na jego czarne, gęste udowe owłosienie, które 
mężczyznom wolno mieć. 
102 
103 
Na wspomnienie tego smaku, do zaznania którego została zmuszona przez swego 
zmienionego po zdradzie męża, coś zaczęło wędrować jej do gardła i domagać się ujścia na 
zewnątrz. 
Ledwo zdążyła - omijając Janinę - dobiec do łazienki, huknąć drzwiami, pochylić się nad 
umywalką. Janina stała pod drzwiami i nawoływała cichym głosem, czy wejść, czy pomóc, 
czy potrzymać czoło, ale nie trzeba było. 
Baśka skończyła, umyła zęby, a co nie przeleciało przez kratki umywalki, przepchnęła 
szczoteczką. Rozpyliła w powietrzu trochę swoich perfum, aż zaczęła ka-słać w tej komorze 
gazowej. Nic to. 
Obraził ją, zmusił, by zjadła resztki po tamtej. 
Ale się ich pozbyła. 
Wyszła z łazienki wykończona, słaba, bez sił. Bez sprawdzenia w lustrze, że wygląda jak 
stara kobieta, która żyje niezależnie od własnego opakowania. 
Stała się stara. Janina zwyciężyła. 
Opadła na łóżko. Wycieńczona, zarzygana. 
- Co to za baba była? 
Janina 
Czuła niezwykłą jak rzadko moc, bo przecież mogła domysły Baśki zakończyć jednym 
słowem. 
Nie wypowie go jednak nigdy. Po co. Powinna raczej pocieszać, pomagać i budzić ze złych 
snów. Żeby odpokutować i zadośćuczynić. 
- Dlaczego mnie zdradził? - zastanawiała się Baśka. - Za mało o siebie dbałam? 
- Na pewno nie - tego Janina była pewna. 
- Może trzeba było jakiś botoks zrobić? Kolagen? Przestałam się malować i stroje bardziej 
sportowe nosiłam, mówił, że woli spódnice, a ja w bojówkach... 
I zaczęła szlochać. Janina gładziła ją po plecach, zastanawiając się, co to są bojówki. I jak jej 
pomóc. Wyglądało na to, że Baśka chce, by do niej wrócił. 
- W życiu, nie! - obruszyła się zainteresowana. 
I znowu się rozpłakała, szepcząc coś pod nosem. 
Ale tak cichutko, że prawie nie było słychać. 
Baśka 
Wiedziała, że nie ma powrotu do dawnych czasów. 
Ciekawe, gdzie teraz podziewa się Michał? Zostawiła go na plaży, nie była w stanie nawet 
odprowadzić go do samochodu. Ciężko było poruszać się u jego boku, bo wiadomość o 
zdradzie strasznie uwierała. Jak nóż w plecach. 
Marzyła, że Michał wróci, pokaja się, poklęczy pod tymi drzwiami, zawodząc: „Wróć do 
mnie!". Może zrozumie, że to on zawinił i zgrzeszył przeciwko ich związkowi. A ona może 

mu wtedy przebaczy. Może. Zostanie tu jeszcze do końca tych wczasów, by znowu szczupła i 
piękna dać mu się zawieźć do domu, gdzie on znowu wstawi swoją musztardę do lodówki, 
kubek do szafki, będą chodzić w soboty do teatru, latem na grilla do jego kumpli, może 
znowu pojadą w ciepłe kraje? 
To wszystko, co tak ją nużyło, męczyło, wyjaławiało, gdy trwało, teraz wydawało jej się 
rajem utraconym. 
Czy i Michał za tym tęskni? 
Wstała, umyła twarz zimną wodą przypudrowała, co się dało. 
Przez jego wizytę minęło jąBNP, czyli ćwiczenia na brzuch, nogi i pośladki, opuściła masaż, 
ale mogła jeszcze pobiegać po ruchomej bieżni. Janina oczywiście wybrała tapczan. No cóż. 
Baśka zeszła na dół. Parę dziewczyn ćwiczyło. Włączyła bieżnię na maksimum i waliła w nią 
piętami, 
104 
machała rękami, pot zalewał jej oczy, a ona uciekała, biegła jak najdalej, by potem otworzyć 
oczy i zobaczyć, że jest nadal tam, gdzie była. Ona i jej obrzydliwe, spocone ciało, które 
jednak doprowadzi do takiego stanu, by było godne podziwu i miłości. Przyspieszyła. 
Gdyby wszystkie ruchy stóp, które wykonała na licznych bieżniach, skumulować i przepuścić 
przez generator, oświetliłaby sobie mieszkanie do końca życia. 
- Teraz daje pani z siebie wszystko - pochwaliła instruktorka, jakby nie wiedziała, że 
wszystko jest jednak zupełnie gdzie indziej. 
Baśka 
Raj utracony. A przecież, gdy jeszcze byli ze sobą i spali razem, łóżko wydawało się 
poszerzać, rosnąć, potrafili się wcale nie dotykać całymi nocami, potrafili nie rozmawiać 
całymi wieczorami. 
Ona wracała z pracy, tchnąć adrenaliną i głodną energią. On, jeśli nie w delegacji, to zwinięty 
w kłębek przed telewizorem, w towarzystwie pieczonego kurczaka lub zwoju kabanosów. 
Obrzucał ją dumnym spojrzeniem, gdy chodziła po pokoju, starając się nie wciągać w nozdrza 
aromatu mięsa, bo od razu miała skurcze z głodu. Michał czasem proponował herbatę, tylko 
tyle, bo wiedział, że nie będzie nic jadła. Ciepło ziołowego naparu zagłuszało pustkę w 
brzuchu. Przytulał ją, a z jego ust i dłoni pachniało wędzonką, po czym gapili się w ekran, na 
którym rozgrywały się problemy innych ludzi. 
Czasem opowiadała mu, co w pracy. Słuchał, pomrukując współczująco. Czasem on jej 
opowiadał. Że się na kogoś zdenerwował, że tamten - idiota, oni wszyscy - idioci. 
Przyznawała mu rację, wtedy się uspokajał, wyciszał. Wieczór kończył się razem z 
kabanosami. Gdy 
wychodziła z łazienki po rozbudowanych wieczornych zabiegach toaletowych, na ogół już 
spał, zwinięty pod kołdrą na kształt ślimaka. 
Któregoś dnia pomyślała, że nie wytrzyma, jeśli w ich życiu nie pojawi się inne zaskoczenie 
niż to, co dzisiaj wymyśli autor telewizyjnej ramówki. Poszła do biura podróży i wpłaciła 
zaliczkę na wycieczkę. Bez dzieci, więc mogli jechać w okresie, gdy było taniej. Na posiłki - 
szwedzki bufet, moc warzyw, jak zapewniała agentka, nie tak jak na polskich wczasach, gdzie 
każdemu przydzielają kotlet z kartoflami i marchewką. 
Michał był zaskoczony, ale nie niezadowolony. W sobotę poszli kupować razem kostiumy 
kąpielowe. Patrzył na nią w przymierzalni i poza jedną uwagą - „strasznie blada jesteś" - 
wydawał się zadowolony z jej zgrabnego tyłeczka, nic a nic nie obwisłego. 
Chwilę się łamała, czy nie pójść przed wyjazdem na solarium, ale w końcu wybrała 
opaleniznę metodą natryskową, po której zrobiła się nagle brązowa, jakby już wróciła z tego 
Egiptu, co wywołało kilka złośliwych komentarzy w pracy, ale Michałowi się podobało, 
gładził przy telewizji jej brązowy kark, brązowe przedramiona. 
Baśka 

Mimo połowy września słońce w Egipcie operowało na sposób letni. Gdy pierwszego ranka 
szła do swojego leżaka obok basenu, odprowadzały ją zachwycone spojrzenia mężczyzn. 
Kiedy już się położyła, rozłożywszy ręcznik (nie dało się tego zrobić bez - bądźmy szczerzy - 
wypinania pośladków, opakowanych w gołębiobłękitne majteczki z lycrą), trudno jej było się 
skupić na czytaniu, bo przez cały czas, jak głaskanie, czuła wzrok facetów. Na pośladkach, na 
udach. Na piersiach. Na stopach (pojawił 
106 
107 
się i taki fetyszysta). Na karku. Na twarzy najmniej. Michał, który zwalił się koło niej z 
zaległymi tygodnikami kulturalnymi, zdawał się nie zauważać tego męskiego 
zainteresowania, po prostu leżał obok, zagłębiony w lekturze, a gdy mu się zrobiło gorąco, jął 
przemierzać kolejne baseny. A ona prężyła się na brzegu, pławiąc się w męskiej aprobacie i 
pożądaniu. 
Lata poświęceń nie na darmo. Podziwiała swoje odbicie w szybach, w lustrach. Porównywała 
się z innymi kobietami rozłożonymi na leżakach wokół basenu, które mogły w swoich 
poprzerastanych formach śmiało konkurować z ciastem karpatką. Nadmiary ciała 
wyskakiwały im na brzuchu, miały cellulit na ramionach, nawet na podbródkach, a ich tyłki, 
przyzwyczajone widać do siedzenia, na stojąco fałdowały się i spływały z kości w falbanach i 
zagnieceniach. Baśce sprawiało sadystyczną przyjemność popatrywanie na nie zza gazety. 
Wiedziała, że ona nigdy nie będzie tak wyglądać. 
Szokowało ją, że baby nie osłaniały się z poczuciem winy dyskretnymi ręcznikami czy 
chustami, lecz nakładały bezwstydnie wrzynające się w tłuszcz bikini. 
Michał też się wpatrywał w te panie. Badawczo. Uważnie. Patrzył na nie częściej niż na 
Baśkę. Śledził spojrzeniem baby na leżakach, wchodzące do basenu (wtedy woda 
występowała z brzegów), stojące w kolejce po frytki. Minę miał niewyraźną. 
Cóż, myślała Baśka, do czego innego przyzwyczaiłeś się w domu. Ale nie wszystkie kobiety 
tak o siebie dbają, nie wszystkim się chce, wolą zagryźć głód frytkami, niż próbować go 
ukoić wodą bez bąbelków. 
Wieczorem usypiali, wtuleni w siebie na łyżeczkę, zbyt wycieńczeni nadmiarem słońca i 
tlenu, by jeszcze rozmawiać. 
Czwartego dnia dostała biegunki. Siedziała na sedesie w klimatyzowanym pokoju 
hotelowym, a jej ciało traciło ostatnie zaokrąglenia, oczyszczało się od środka z powodu 
dolegliwości zwanej zemstą faraona. 
I chwała faraonowi. 
Wysłała Michała na basen, bo nie miało sensu, żeby oboje męczyli się w hotelowych murach. 
Dwie godziny później wpadł do niej nagrzany egipskim słońcem, na-buzowany, z erekcją, 
którą na schodach przykrył ręcznikiem, a wchodząc do pokoju triumfalnie odsłonił. Porwał ją 
na łóżko, gdzie kochał się z nią zapamiętale, szybko, silnie, bez słów, z zamkniętymi oczami. 
Potem poszedł. 
Czuła się coraz bardziej bezcielesna, na diecie złożonej ze słońca przez okno i lekko 
osłodzonej herbaty. 
Kiedy zaciążyła jej samotność, wzięła prysznic, odziała się w powiewną szatkę i jak rusałka 
wpłynęła do jadalni, gdzie Michał, znad swojego bakłażana z wołowiną, wlepiał oczy w 
spalone słońcem, nieforemne ciało wielkodupej Niemki, która stolik dalej przełykała frytkę za 
frytką. 
Michał aż się wzdrygnął, kiedy naprzeciwko usiadła jego eteryczna, półprzezroczysta żona, 
częściowo tylko przesłaniając czerwień grubej Germanki. Szybko połknął, co było do 
połknięcia, i porwał Baśkę do pokoju, gdzie tym razem wziął ją od tyłu, mając pod 
zamkniętymi powiekami - jak jej się wydawało - widok szerokobiodrej, fałdzistej sąsiadki z 
kolacji. 

Nie, to niemożliwe, żeby to tamta go podnieciła. Baśka odganiała sprzed powiek obraz jego 
twarzy, widzianej podczas obiadu. Na pewno budzi w nim pożądanie żona, wyglądająca teraz, 
jakby zeszła na chwilę z obrazu prerafaelitów. Na pewno o to chodzi. 
Odpoczął chwilę i znowu się na nią rzucił. 
108 
 
Dopiero w Polsce dowiedziała się, że biegunka może zniweczyć działanie pigułek 
antykoncepcyjnych. I zniweczyła. 
Ich niedoszłe dziecko poczęło się między innymi dzięki działaniu egipskiej mikroflory. I - jak 
się coraz częściej obawiała - wielkodupej Niemki. 
Janina 
Patrzyła ze zgrozą na Baśkę, która niemal wczołgała się do pokoju, skurczona we dwoje po 
stu osiemdziesięciu kilometrach na ruchomej bieżni. 
- Po co to robisz? - spytała Janina. 
- Bo chcę znowu ładnie wyglądać - wysapało siedem nieszczęść. 
- Dla kogo? 
- Dla siebie. Lepiej się wtedy czuję. 
Janina wpatrzyła się w Baśkę, która spływając potem, ledwo dawała radę otwierać usta. 
- Tak? Lepiej się czujesz? 
- Teraz trochę przesadziłam. Ale na ogół... 
- Mówiłaś, że siłownia cię nudzi. 
- Oj, nie marudź. Chodzi o efekt. 
- Mówisz, że wszyscy wolą patrzeć na chude ciała. 
- Cóż, większość tak. Miło jak się oglądają na ulicy. 
- Katujesz się niemal do zemdlenia po to, żeby czasem jakiś wieprz obejrzał się za tobą na 
ulicy? 
Baśka milczała z zaciętą twarzą. 
- Ciągle dla Michała? - drążyła Janina. 
- Przecież nie wróci do mnie takiej - wybuchła Baśka, chwytając w pęsetę palców fałdę na 
brzuchu, szarpnęła, jakby chciała ją urwać, a twarz wykrzywiła jej się ohydnie. 
Janina spojrzała na swoje fałdki, których wcale nie ukrywała podkoszulka. Gdyby nagle 
pojawiła się wróż- 
ka, która obiecałaby spełnić jedno jej życzenie, wcale nie poprosiłaby jej o szczupłą sylwetkę. 
A o co? O Michała? O kogokolwiek, kto by zjadł to, co ugotowała, obejrzał jej program, a 
potem pochwalił i przytulił? 
Wróżka wprawiłaby ją w niezłe zakłopotanie. Niech się lepiej wstrzyma. 
Wypompowana wariatka stała przy otwartym oknie pokoju i dyszała. 
- Jeszcze się zaziębisz. 
- Masz rację - Baśka trzasnęła oknem i padła na łóżko. - Tylko trochę chciałam wywietrzyć, 
bo pachnie tu stęchlizną. 
- Skąd stęchlizną? 
A tamta tylko wzruszyła ramionami. 
Janina 
Jej współlokatorka leżała na łóżku - czerwona, jakby policzki miały jej zaraz eksplodować. 
- O czym wyście rozmawiali? Z Michałem? Baśka zadumała się, skrzywiła. 
- Ostatnio? Telewizja. Znajomi. Albo go nie było. -Aprzedtem? Pierwsze randki? Czym on 
ciebie ujął? 
- Powiedział, że jestem najpiękniejszą... 
- Nie powiesz, że rozmawialiście na randkach tylko o twojej urodzie. 
- Oj, daj mi spokój, myślisz, że pamiętam? 

Baśka 
I faktycznie, chyba nie pamiętała. Dlaczego go pokochała? Bo jąwybrał. Był jej pierwszym i 
jedynym, jeśli nie liczyć chłopca z drewna. Gdy nie mówił jej komplementu, póty się 
przymilała, aż go sformułował. Kiedy go wypowiedział, przez chwilę czuła się dobrze. 
111 
Był jej jedynym, choć nie można powiedzieć, żeby nie miała okazji tego zmienić. Okazje 
same się do niej pchały, choć je mroziła spojrzeniem spod długich rzęs. Jedna z nich 
wypowiedziała nawet słowa zaklęcie: „Jesteś najpiękniejszą kobietą w tym budynku". 
Był to kolega z pracy, artystycznie nieogolony, z wielkimi czerwonymi ustami, 
kontrastującymi z cieniem zarostu na policzkach, pożądany przez stażystki i sekretarki, a 
nawet panią wiceprezes. Podczas gwiazdkowego przyjęcia poprowadził ją daleko, ku 
odległemu oknu za załomem muru. Kiedy wypowiedział zaklęcie, musiała ulec, a on 
przycisnął ją do ściany, szukał czegoś pod jej bluzką, potem spódnicą. Mimo magicznych 
słów była sztywna, ale dawała się całować, podziwiać. 
Wino było średnim wytłumaczeniem, ważne było to, że ją wybrał. Poddawała mu się do 
momentu, gdy wysa-pał: - O rany, niezła dupa jesteś, wszystko na miejscu. 
Odepchnęła go. Co ona najlepszego wyprawia, a tam Michał czeka w domu, na kanapie, z 
kabanosami. 
- Ale jesteś drewniana - powiedział kolega, a kropelka jego wściekłej śliny trafiła jąkoło ust. - 
Po co udawałaś, że chcesz się bzykać? Tylko czas zmarnowałem. 
Otworzyła torebkę, wyjęła chusteczkę, wytarła tę kropelkę. Powstrzymała się przed 
skropieniem skóry perfumami, żeby zdezynfekować to miejsce i całe usta, które zbrukał. 
- Średnia przyjemność całować się z papierem ściernym - zemściła się. 
Gdy wróciła do towarzystwa, stażystki, sekretarki, a nawet pani wiceprezes patrzyły z 
zazdrością na jej płonące policzki, wyszorowane zarostem kolegi. Kolega pogardliwie omijał 
ją spojrzeniem, zaraz zresztą znowu zniknął za załomem muru z kimś, komu nie przeszkadzał 
trzydniowy zarost. 
Łatwo ją zastąpić. Tylko dla Michała była jedną jedyną. 
Do momentu, gdy ją zdradził. Baśka 
Nie opowiadała mu o swoich marzeniach, bo bała się, że go straci. Karierę robiła jakby 
mimochodem, nieuważnie, ceniono ją, choć nie na tyle, by awansować, ale na tyle, by raz na 
jakiś czas dostała podwyżkę. 
Nie przyjaźniła się z nikim szczególnie, trzymała się z boku, jak w swojej szkole średniej. Nie 
umiała rozmawiać z ludźmi. Dopiero Julita uparła się, by zadzierzgnąć z nią bliższe więzy. 
Młodsza prawie o dziesięć lat, poprosiła o radę, jak schudnąć. Nie schudła co prawda za 
bardzo, ale się przyssała. Baśka czymś ją zafascynowała. Czym? Nigdy nie spytała. 
Słuchała, radziła, pomagała. Wdzięczność Julity była psia, przynosiła jej w nagrodę: to 
jabłko, to kwiatek, to bluzkę z przeceny. Wyciągała do kina, namawiała do wagarów z 
aerobiku, mówiła: „Chodź zobaczymy, są warsztaty z tańca afrykańskiego". Albo: „Paliłaś 
kiedyś fajkę wodną?". Baśka się śmiała, nieufna, niechętna, ale czasem ulegała. Paliła, lecz 
nie tańczyła. Zawsze z lekkiego dystansu, oddzielona. 
Potem Julita zaszła w ciążę i z miłej wariatki zmieniła się w żywy inkubator. 
Baśka była znowu sama. 
Z Michałem znaczy. 
Baśka 
- Mieliście z Michałem wspólne tematy? Jakieś... hobby może? - Janina ciągle swoje. 
-Aty ze swoim miałaś? Małżeństwo to nie kółko zainteresowań. 
112 
113 
- Ćwiczyliście razem? 

- On nie lubił. 
- Ty też nie, mówiłaś. 
-Ale robiłam to, żeby z przyjemnością patrzeć na siebie w lustro. Żeby i innym było miło na 
mnie popatrzeć. 
- Nie wszyscy faceci lubią chude. 
Co?! Tralalala. Janina ją denerwowała. Nie miała racji, a prowokowała. Po co? Nie wiedziała 
przecież, że Baśka spędziła kilkanaście lat na poznawaniu od środka tematu grubych kobiet. 
Niech Janina nie myśli, że ktokolwiek jej w te bajki uwierzy. 
- Masz na myśli tego twojego... Manianę, tak? 
- Tak - odpowiedziała lekko zmieszana Janina. Baśka nie posiadała się z satysfakcji: konfuzja 
Janiny 
potwierdzała ostatecznie, że cała ta historia była wymyślona od początku do końca. 
- Mówiłaś, że nie zwracał uwagi na twoją figurę? 
- Nie. Nieprawda - powiedziała z mocą Janina. Mam cię! Nareszcie przyznała, że zmyśla. 
- Moja figura mu się spodobała - prawie krzyknęła Janina. - Bardzo! 
Janina 
Baśka patrzyła na nią jak na robala. 
- Co ty opowiadasz. Nie ma takich facetów - stwierdziła, jakby zjadła wszystkie rozumy. 
- A nawet jeśli się jeden taki znalazł... - dodała Baśka, przypatrując się swoim udom, znacznie 
chudszym, jak zauważyła Janina, niż na początku turnusu - .. .sama przyznasz, musiał być 
jakiś dziwny. 
W Janinie narastał gniew na tępogłową współlokatorkę. 
Ten wiecznie odchudzający się babus nie widział oczywistości. A tymczasem jej wychuchany 
mężulek 
poderwał w kawiarni właśnie ją - grubą, starą babę -i rzucił się na nią od razu po zamknięciu 
drzwi pokoju hotelowego. 
A poderwał ją właśnie dlatego, że spodobało mu się to wielkie ciało, w którym mógł zatonąć. 
Tak mówił w przerwach między pocałunkami. Spodobało mu się tak bardzo, że potem rzucił 
swoją żonę i wydzwaniał do Janiny, bo chciał ją znowu widzieć. 
To ja wygrałam w tym rozdaniu, chciała powiedzieć Janina. Wybrał mnie, rozumiesz? Nie 
gadaj głupot, chuda, trująca suko. Bo nic nie wiesz. Ani o Michale, ani o życiu. Udowodnić ci 
to? 
A co powiesz na to, że nie-Maniana, pardon, twój Michał, ma brązową plamkę wielkości 
ziarna kukurydzy z lewej strony pępka? A na koniec krzyczy: „Już!", wypręża się, po czym 
opada na ciało kobiety jak wilgotny materac? 
- Przepraszam - przerwała napiętą ciszę skruszona Baśka. - Sama nie wiem, co we mnie 
wstąpiło, że ci tak dokuczam. 
Janina zdusiła w sobie ślepą chęć odwetu. Nie lubiła tej baby. I wcale nie dziwiła się, że mąż 
miał jej dość. Wydmuszka, co z tego, że dekoracyjna, skoro pełna jadu. Była z nią jednak 
związana silnym poczuciem winy, więc odcierpi tych parę kolejnych dni. A potem z ulgą 
wyjedzie. 
- Co ja poradzę, że nie mogę ci w to uwierzyć. Nie obraź się, ale to brzmi jak z harlequina - 
dodała Baśka, a w Janinie znowu wezbrał gniew. 
Ugryzła się jednak w język. Miała dość tej rozmowy, więc wyszła na korytarz, gdzie - stojąc 
przy oknie - rozkoszowała się swoją mocą. 
Mogła walić na oślep. I boleśnie Baśkę zranić. Paroma słowami wyrwać ją z niewoli jej ciała, 
przestawić 
114 
I I - 

stosunki z mężem na inny, prawdziwszy tor. Nie czuła się jednak na siłach być Bogiem. Może 
sprawy się same rozwiążą. 
Czy Bóg też czasem tak myśli? 
Wszechmocna Janina wróciła do pokoju, zgarbiona pod balastem wiedzy. 
Pokorna Baśka siedziała przy telewizorze, gdzie - Janina nie wierzyła własnym oczom - 
rodzina Mostowia-ków przeżywała kolejne uczuciowe perypetie. Baśka ogląda serial? 
Mało, że oglądała, ona jeszcze spytała pojednawczo, czy Janina chce się dosiąść. 
Więc Janina, posapując na zgodę, siadła obok. 
Patrzenie na cudze życie było zdecydowanie dużo łatwiejsze. 
Janina 
Aż podskoczyły, gdy ktoś zapukał, a potem z rozpędu nacisnął klamkę. 
Do pokoju zajrzał Michał. 
Na widok zastany cofnął się i zamknął drzwi za sobą. 
- Wrócił - panikowała Baśka. - To chyba znaczy, że mam do niego wyjść, prawda? 
I poleciała do łazienki się malować. 
Natomiast Janina, nie poświęcając ani chwili swojemu wyglądowi, wymknęła się na korytarz. 
Michał stał przy oknie na korytarzu i usiłował zrozumieć to, co przed chwilą widział w 
pokoju. Nie czuła do niego nic poza żalem i wyrzutami sumienia, które gęstniały w powietrzu 
wypełniającym przestrzeń między nimi. 
- Co ty tu robisz? To jakaś zmowa? - był w szoku. Janina miała mu właśnie powiedzieć, że 
Baśka nic 
nie wie i wiedzieć nie powinna dla dobra nie tylko Ja- 
niny, ale i swojego własnego, kiedy jej współlokatorka ze świeżym malunkiem na twarzy 
wypadła zza drzwi na korytarz. 
- To wy się znacie? - zaniepokoiła się na widok Janiny u boku Michała. 
Janina dawała Michałowi nieśmiałe znaki, ale nie zrozumiał. 
- Zmówiłyście się? - warknął do żony. - Po co była ta szopka?! 
- O co ci chodzi? - nie zrozumiała Baśka. 
Janina wpadła w panikę. Już tylko sekundy dzieliły ją od katastrofy. 
- My się po prostu znamy, Basiu - powiedziała. 
- Skąd? Jak? 
Baśka patrzyła od jednej do drugiej speszonej twarzy, usiłując zrozumieć. Aż zrozumiała. 
Janina 
Janina już odchodziła, niech sami omówią, co ich boli, ale Baśka przygwoździła ją wściekle 
do ziemi, niech stoi, niech się tłumaczy tłusta uzurpatorka, pod-rywaczka w kształcie stogu 
siana. 
- Dlaczego z nią? Starsza ode mnie, gruba, zaniedbana. Sapie, kiedy chodzi. Spójrz na nią, no 
spójrz! 
Janina była winna, ale tego nie chciała słuchać. Dość już pogardy zniosła. Oderwała od siebie 
palce Baśki, które zmieniły się w krabie szczypce, i odeszła od nich. Przecież nie wiedziała, 
że nie-Maniana ma żonę. Nie zgrzeszyła przeciw niej. Zgrzeszyła przeciw Pawłowi. I została 
za to ukarana. 
A jeśli chodzi o Baśkę, zawinił Michał. I niech on się tłumaczy, bije w piersi. Jej nic do tego. 
Ma własne ciężary. 
116 
117 
Baśka 
Baśka patrzyła to na niego, to na szerokie, ozdobione oponami do tira, plecy Janiny 
oddalającej się korytarzem. Michał był strasznie speszony. I jeszcze się stawiał. 

To przez jego wieloletnią tresurę pogardziła od pierwszego wejrzenia Janiną - człowiekiem z 
opon, Janiną - nieopanowaną, tarzającą się w okruchach sezamek na wczasowym łóżku. 
- Jak śmiałeś?! Mnie się brzydziłeś, jak utyłam, a ją posuwałeś? Aż jej się brzucho trzęsło? 
- Ja się brzydziłem?! Sama się siebie brzydziłaś! 
- Dlaczego akurat ona? Powiedz mi. 
- Baśka, to nie ma sensu. 
Baśka 
- Co ona ma, czego ja nie mam? - musiała to wiedzieć. 
- Lubi swoje ciało. Nie zwraca uwagi na to, jak wygląda - tłumaczył. 
Baśkę poczucie krzywdy aż zatkało. 
- Jak to?! To na tym ci zależy? 
A kto bez przerwy komentował każdy jej strój, każdy kilogram, każdą fryzurę nie tak? 
Stawała w progu domu jak przed jury na konkursie Miss Polonia. Pierś wypięta, pełen 
rynsztunek. Kto kupował jej bieliznę w rozmiarze jak dla nastolatki i marudził, kiedy się w 
nią nie mieściła? 
- Nigdy się nie najadłam na żadnym przyjęciu. Nigdy nie zjadłam ani kawałka kiełbasy z 
grilla, najwyżej skubnęłam ci kęs z talerza. Na niczyich urodzinach nawet nie nadgryzłam 
tortu, tylko rozsmarowywałam go po talerzu, żeby myśleli, że chociaż spróbowałam. 
Patrzyła na niego z żalem. Z rozpaczą. 
- Spróbuj być piękny bez przerwy, dzień po dniu, bez przerwy na grypę, depresję, sen 
zimowy, gorsze dni, poronienia i katary. Spróbuj. 
- Baśka, co ty opowiadasz?! 
- Od ciebie nikt tego nie oczekuje. Możesz mieć brzuch i łysinę. I stare gacie. 
(Na dźwięk słowa „łysina" odruchowo się wyprostował). 
Za te jej męki odchudzania, za głodowanie, utrzymywanie wyglądu dwudziestoparolatki, gdy 
zbliżała się do czterdziestki, lizał i ciamkał tamtą babę? 
Teraz potrafił tylko powiedzieć: 
- Uspokój się. 
- Nie uspokoję się, bo mi życie zmarnowałeś. -Ja?! 
- Dobrze, że nic nie wyszło z tego dziecka - powiedziała Baśka, która właśnie postanowiła go 
zranić jeszcze dotkliwiej niż on ją. 
I nagle nie było już nic więcej do powiedzenia. Poza: „Nie znienawidźmy się do końca". 
Janina 
Michał dogonił ją przed budynkiem, nietrudne to było, skoro jej wielkie ciało nie potrafiło 
szybko chodzić. Stał przed nią i wyglądał jak wtedy. Niemal jak wtedy, bo patrzyła na niego 
w nowy sposób. Teraz była o wiele mądrzejsza. 
- Nareszcie cię znalazłem - wpatrywał się w nią jak w obraz. 
Miło, kiedy mężczyzna tak patrzy, Baśka miała rację. 
- Nie odpowiadałaś na telefony. 
- Zdradziłeś żonę. 
- Tamten związek był pomyłką. 
118 
119 
Janina nie miała siły odpowiadać. Odwróciła się, żeby odejść, marząc jednocześnie, żeby 
jądogonił i narzuciłjej swoją wolę. Nie powinna ranić Baśki, ale stało się. 
Pawła też już nie dotyczyło to, co teraz zrobi. 
Boże, dlaczego zawsze myśli o innych, nigdy o sobie? Chce go? Jeśli chce, to ma, bo właśnie 
dogonił ją i złapał za łokieć. Ten sam, który wcześniej ścisnęła Baśka. Będzie miała siniaka. 
- Nie rób mi tego. Przewaliłem przez ciebie życie do góry nogami. 
I to niby była jej wina, że jemu się pozmieniało? 

- Wierzę, że z tobą będę umiał przejść przez życie. Że nam się uda - błagał z ogniem w 
oczach, drąc na strzępy jedenaście lat życia z Baśką. 
Baśka 
Wyjrzała przez okno. Stali, oczywiście, naprzeciwko siebie przy jego samochodzie. 
A to gruba wykiwała ją swym fałszywym współczuciem. 
Michał wyglądał jak syn Janiny, ginął między jej monstrualnymi cycami. O to mu właśnie 
chodziło? Państwo młodzi rozmawiali. O czym? 
Na pewno o tym, że jedenaście lat jego pracy nad uformowaniem Baśki było pomyłką. Że on 
teraz chętnie zabrałby się raczej za obracanie w palcach nowego kawałka materii, stęchłej 
pierzynki, wepchanej w halkę z nylonu. 
Była prawie pewna, że Michał zaklina Janinę, by poprowadziła go przez życie, by udzieliła 
mu trochę swojej ludowej mądrości, bo jak on sam siebie bierze za drogowskaz, to mu 
wychodzi nieudane małżeństwo. Nieudane jedenaście lat z kobietą która - głupia - zgodziła 
się go 
120 
słuchać. Ale teraz, z Janiną, odnajdzie mądrość matki Ziemi. Ona nim pokieruje, nakarmi. 
Tak pewnie do niej mówił. Albo jakoś podobnie, bo widziała przez okno, że cały czas coś 
nawija, widziała to nawet przez oczy zamglone łzami, że Michał czaruje, tokuje, przekrzywia 
głowę, szukając oczami oczu Janiny. 
Zamiast koronek będzie jej przynosił ciastka. 
Będą żyli długo i spożywczo. 
A szczupła Barbara w towarzystwie swego drewnianego kochanka będzie hodować smukłe 
mięśnie, siłę woli i płaski brzuch. Na darmo, dla koleżanek z pracy. Dla własnego 
przyjemnego patrzenia w lustro. 
Walnęła czołem w szybę raz, drugi, aż i szyba, i czoło boleśnie się zarysowały. 
Janina 
To było kuszące. 
Nikt jej nigdy tak nie wielbił, nie patrzył z takim ogniem w oczach, jak teraz Michał. Może 
Paweł, ale tak dawno, że już nie pamiętała. 
Z okna patrzyła jej współlokatorka. 
Patrz. Naucz się czegoś. Można mieć tyłek jak waliza i podziw faceta. Boli? Ale może 
wyleczy, myślała Janina, zanim przypomniała sobie, że teraz postanowiła zajmować się sobą. 
- Dobra, jedźmy - przerwała jego wywody. 
- Słucham? 
- Powiedziałam, żebyśmy jechali. 
- Dokąd? 
- Mam nadzieję, że sam wymyślisz. Janina 
Wcisnęła się do samochodu, aż auto jęknęło. Michał zamknął za nią drzwi, trochę za 
wcześnie, bo boleśnie 
121 
uderzyły ją w wypięte pośladki, widać był przyzwyczajony do kobiet, które szybciej ładują 
się do środka. Przeprosił. Odczekał, aż się usadowi. 
Wszystkie jej rzeczy zostały we wczasowym pokoju. Ale i tak nie chciałaby w takim 
momencie mieć na sobie koszuli od mamy. 
- Zatrzymamy się na stacji benzynowej? Potrzebuję szczoteczki do zębów. 
Baśka 
Kiedy wychodziła z budynku, nawet jej nie zauważyli z parkingu. Zresztą szybko odjechali, 
Michał zamknął za Janiną drzwi, jak je zamykał przez jedenaście lat za Baśką. 
Dopiero przy płocie przypomniała sobie, że krew spływa jej z czoła. Położyła się na ziemi, 
tarła głową 

o trawę mokrą od rosy. 
Ktoś, kto wychodził z budynku, dziwnie na nią spojrzał. Ale nic nie powiedział, w czasach 
królowania seriali ludzie nie dziwią się już niczemu. 
Marzyła, że wróci do swojego mieszkania z wielką pochodnią w ręku i wypali wszystko od 
środka, do szczętu. Spali satynową pościel, którą uwielbiał Michał, zdjęcia jego kumpli, 
wysypujące się z szuflad, zapas szamponów przeciwko łysieniu. Pastylki antykoncepcyjne, 
które tak fatalnie zawiodły ją w Egipcie, koronki 
i strój, w którym chodziła na salę gimnastyczną. Spali ten obrzydliwy telewizor oraz ich 
zdjęcia ślubne. 
Wyjałowi, co było, urządzi inaczej i rozpocznie nowe życie ze swoim drewnianym partnerem, 
który ma tę przewagę nad każdym innym, że nie potrafi zranić (chyba, że wejdzie drzazga). 
A ona będzie wyglądać, jak chce, wymieniać się z koleżankami przepisami na ciasta i 
umawiać się na piwo z frytkami. 
I nareszcie nikt jej nie będzie mówił, ile ma jeść. Nie pozwoli na to już nigdy. 
Baśka 
- Musisz jeść, bo umrzesz - gderała matka, odkąd Baśka zaczęła rozumieć, co się do niej 
mówi. 
I stawiała przed nią barszcz biały, pachnący beznadzieją. Wołowinę do żucia. Warzywa w 
absurdalnych kolorach amarantu czy oranżu. Wołowinę Basia sprawnie umieszczała w 
kieszeniach policzków, ale warzywa, wbrew jej woli, rozpuszczały się i gwałcąc barierę 
niechęci, przenikały do jej krwiobiegu. 
Najgorsze były pierogi czy pyzy, gdzie smak ginął w masie mdłego ciasta. 
Dlaczego nie wszystko mogło być takie pyszne, jak oranżada w proszku, musująca w 
zagłębieniu brudnej dłoni małej Basi? Pachnąca grzechem niezdrowego jedzenia? 
- Musimy zrobić badanie krwi. 
Nakłucie palca, wyciskanie krwi na szkiełko przez znudzoną dziecięcym bólem pielęgniarkę. 
- Masz złe wyniki, złe badania krwi, zjedz marchewkę, zjedz szpinak, zjedz wołowinę. 
Mała Basia kiwająca się nad talerzem: Umrę? Nie umrę? Nie mogę tego przełknąć, ale 
przepycham przez niechętne gardło, wpycham palcem do środka, niech wejdzie i nie wraca. 
- Może ci posłodzić zupę? - pytała matka. Słodziła. Wszystko, byleby zabić nienawistny smak 
nijakości. 
I nareszcie dobrze wyglądasz, i nareszcie dobrzejesz, i nie ma zupy bez śmietany, i nie ma 
dziecka bez fałdek, nie ma ziemniaków bez tłuszczu, nie ma pierogów bez skwarków, nie ma 
mięsa bez sosu. No, jeszcze może być panierka. 
122 
123 
No, nie umrzesz na razie. Na razie. 
Baba Jaga Śmierć, tę interesowały wyłącznie niejadki. Grube dzieci mogły się wymknąć, 
oszukać, przeżyć chwilę dłużej. 
Baśka 
Kiedy mama piła herbatę, musiała mieć w ustach ciastko. Kęs ciastka, zatrzymany w ustach, 
łyk płynu, wciągnięty z lekkim siorbnięciem, żeby ją ochłodzić w locie od kubka do ust. 
Język masujący podniebienie, mieszający kawałki ciasta z brązową cieczą, pachnącą dłońmi 
dziewiczych Chinek, zrywających herbaciane liście. 
Ciastka odkładały się w talii, na co mama narzekała, zwłaszcza gdy przychodziła wiosna i 
trzeba było powrócić do wiosennych ciuchów. Mierzyła jeden po drugim i w każdym szła 
przed lustro, gdzie przeginała się i obracała, po czym wydawała niechętne prychnięcia i 
szczypała sobie boczki, jakby od tego mogły zniknąć. 
Wcale nie znikały, miłe, miękkie, ciepłe. Z tej troski mama parzyła sobie kolejną herbatę. - 
Mam nadzieję, że ty taka gruba nie będziesz - rzucała spojrzenie małej Baśce. 

A Baśka marzyła, żeby przytulić się do brzucha mamy. Jej miękkiego ciała. 
Baśka 
Nie mogła o tym myśleć. Czuła wtedy taki smutek, że myślała, że się nie podniesie. 
Nie oglądała nigdy nagiego ciała matki ani babci. Nie znała nagości swojej matki ani babci. 
Matkę może jeszcze obejrzy, babci już nigdy. Umarła. Dużo czasu jej to zajęło. 
Język w półotwartych ustach wyglądał jak spierzchnięta truskawka. Babcia leżała na 
specjalnie skonstruowanym łóżku do odchodzenia z tego świata. Otaczał ją zgniły, miło-
niemiły zapach, wychodził do przedpokoju, stapiał się z zapachem mieszkania. Był wynikiem 
odleżyn oraz wielu fałd i zakątków trudnego do mycia starczego ciała. Babcia stawała się 
meblem zrośniętym z drewnianym łóżkiem, meblem mówiącym dziwne rzeczy. 
Wykończonym spierzchniętą truskawką. 
- A to moja mama - mówiła mama Baśki i prezentowała zdumionym gościom babcię wiecznie 
leżącą. 
Babcia odpowiadała: 
- Dzień dobry, Marysiu - bo do wszystkich zwracała się w ten sposób i śmierdziała po 
swojemu. 
- Kiedy braliśmy babcię, cała rodzina obiecała, że będzie pomagać, a tymczasem nikt nic nie 
robi, czasem wpadną i przyniosą pomarańcze - żaliła się biedna mama. - A ona przecież 
nawet ich pogryźć nie może. 
A potem podchodziła do babci i całowała ją w rękę. 
- Przepraszam, mamusiu. 
- Nie płacz, Marysiu - odpowiadała babcia i nikt nie wiedział, ile z tego wszystkiego rozumie. 
Goście usiłowali zagadać zakłopotanie między sobą, no bo jak rozmawiać z meblem o twarzy 
staruszki. Umieranie babci nie nadawało się chyba jednak do pokazywania w towarzystwie. 
Tamtego dnia Baśka jeszcze spała. 
- Marysiu! - jeszcze nie bardzo wiedziała, o co chodzi. Ale pojęła. Wołała babcia. 
- Marysiu! - krzyk brzmiał dramatycznie. A więc babcia umrze przy niej. Zerwała się i 
pobiegła do pełnego woni pokoju. Babcia zawstydzona, wyglądała bardzo przytomnie. Były 
same i staruszka pozostawała całkowicie w mocy Baśki. 
124 
- Kupę mi się chce - wykrztusiła wreszcie bezradnie. 
Dziewczynka nie wiedziała, co robić. Wzięła basen, który stał pod łóżkiem, zdjęła pokrywkę, 
cofnęła głowę, bała się nowego zapachu wżartego w emaliowaną powierzchnię, ale go nie 
było. Teraz był czas na odsłonięcie kołdry, podniesienie koszuli, podniesienie babci, 
wsunięcie basenu pod jej nagie pośladki, wyjście z pokoju podczas stękania. 
Stała z basenem w ręku. 
Nie potrafiła odsłonić krocza babci. Przecież nigdy nie widziała jej powyżej rękawa ani kraju 
spódnicy, poniżej linii zabudowanego dekoltu. 
- Babciu, wytrzymasz? Musimy zaczekać na mamę. 
Siwa głowa pochyliła się nad linią kołdry. Siwy kłaczek spadł jej na twarz. Baśka odsunęła go 
pieszczotliwym ruchem. 
Czekały. 
Janina 
Jechali powoli, bo już było ciemno, a droga taka sobie. Rozmawiali o wczasach (starannie 
pomijając osobę jej współlokatorki), o stanie dróg, o tym, ile pali jego samochód. W końcu 
włączył radio, które wypełniało skutecznie ciszę, można było nawet dowcipnie skomentować 
słowa spikera. 
Zatrzymali się na stacji benzynowej, gdzie nabyła również sezamki. Kiedy to zobaczył, 
zaproponował kolację. Przechodząc ze sklepu do baru, minęli część motelową stacji. Czy to 
tam wylądują? Było już przecież późno. 

Przedłużali posiłek, bo w smrodzie starego oleju do frytek i kawy po turecku, którą pod ścianą 
pili wykończeni tirowcy, czuli się jak przed ważnym egzaminem. 
Dopiero przy deserze powiedział coś, co ją zawstydziło. - Obliż palec, jak wtedy, gdy cię 
poznałem. Proszę. Wydało jej się to głupie. Ale skoro chce... Nabrała kremu, podniosła dłoń 
do ust. Patrzył z nadzieją. Chwilę siłowała się sama ze sobą. I opuściła rękę na stół. Nie 
potrafiła. To nie był teatr, to miało być życie. 
Janina 
Pokój w motelu. Cytrynowy zapach środków czyszczących, pościel z kolorowej kory na 
łóżku, żeby nie trzeba było maglować, żeby nie było widać plam. Okno wychodzące na bar, w 
którym zjedli kolację. Jego bagaże na podłodze. Poszedł umyć ręce, potem ona się umyje i 
co? 
Usiadła na łóżku i zdjęła buty. Spojrzała na swoje stopy w sportowych skarpetkach. Ona i 
sport, też coś. Uśmiechnęła się. A potem zaczęła się śmiać, z całej duszy. 
Wyszedł z łazienki, patrzył na nią zaskoczony. 
Wyglądał przekomicznie, jak stary mąż. W łazience przyczesał czarne włoski. Nie wiedział, 
co zrobić z rękami, więc z udawaną nonszalancją wsunął je do kieszeni, co jednak nie do 
końca ukrywało jego onieśmielenie, przeradzające się z wolna w przerażenie. 
Jeszcze ucieknie, pomyślała Janina i znowu parsknęła śmiechem. 
Musiała ten chichot połknąć, wdusić w siebie, żeby wyjąkać: - Nie z ciebie się śmieję, tylko z 
sytuacji. Nie widzisz, jak to wygląda? 
Był zdezorientowany. 
- Przydrożny motel, powinniśmy się rzucić na siebie, nie zdejmując kurtek, a my się 
zabieramy jak do oficjalnego obiadu. 
Usiadł naprzeciwko, przyjrzał się jej uważnie. Powoli się uspokajała. Położył dłoń na jej ręce. 
Jego skóra była ciepła i sucha, trochę szorstka. 
126 
127 
- Dlaczego nie odbierałaś telefonów ode mnie? 
- Przecież miałam męża, jak to sobie wyobrażałeś? 
- To po co ze mną poszłaś? 
- Wzięłam cię za kogoś innego. 
Zrobiła mu wyraźną przykrość. A przecież nie była to cała prawda. Był dla niej w połowie, 
tym uroczym chłopakiem z maili, ale w drugiej połowie sobą, inżynierem w średnim wieku, 
którego ręce pachniały dyskretną wodą kolońską. 
- A potem trochę zgłupiałam. To chyba... No to chyba było pożądanie. 
Udało się to wymówić. Michał rozkwitł wyraźnie. 
- Bo dla mnie... Dla mnie to było niesamowite. Jak... Jak nigdy - wykrztusił. 
- Dla mnie... Dla mnie też. 
- Jak nigdy? 
Pokiwała głową. Nie potrafiła o tym rozmawiać. On też najwyraźniej nie. Ale jakoś sobie 
radzili. 
- Było super - odważyła się na słowo wytrych, rozrzutnie używane przez młodsze koleżanki z 
kółka grubasów. - Naprawdę. 
Przynajmniej to jedno sobie ustalili. Promieniał. 
Ją jednak nurtowało coś innego. 
- Myślisz, że tamten czas, tych parę godzin, przekreśla nasze związki? Twój z Baśką? Mój... 
Mój z... Z moim mężem? 
Imię Pawła nie umiało jej przejść przez usta w tych okolicznościach. 
- Pewnie by nie przekreślał, gdybyśmy byli z nimi szczęśliwi. Ale gdybyśmy byli szczęśliwi, 
to bym cię nie szukał. Ani ty mnie. 

Szczęśliwa? A co to znaczy? 
- Było ci z nim dobrze? Z twoim mężem? 
Podwinęła stopy pod siebie, nie mogła już patrzeć na sportowe skarpetki, tak idiotycznie nie 
pasujące do jej pulchnych stóp. 
Michał ciągle stał w drzwiach łazienki, jakby musiał lepiej określić sytuację, zanim się do niej 
zbliży. 
- Gorzej, niż marzyłam, gdy za niego wychodziłam. Ale wolałam być z nim niż sama. 
To brzmiało mało romantycznie, sama widziała. Ale i jej uczucia dalekie były od 
romantyzmu. Nie przypominały w niczym burz namiętności opisywanych w romansach, tak 
jak i jej wygląd nie przypominał w niczym urody ich bohaterek. 
Wiedziała jedno: bez Pawła czuje się niekompletna. I co dziwniejsze, bardziej jej brakowało 
tego pierwszego Pawła, sprzed zawału - złośliwego przystojniaka, który przez lata dręczył ją 
suknią ślubną. Z tym drugim, spokojnie uśmiechniętym emerytem, jaki się objawił pod 
koniec, żyła za krótko, żeby się przyzwyczaić. 
Ten drugi już jej nie krytykował, ale ciągle nie wiedziała, czy dlatego, że ją zaakceptował czy 
też już w ogóle nie miał ochoty mówić. 
Dlaczego go o to wszystko nie spytała, gdy jeszcze mogła? 
Poczuła tak straszny żal, tęsknotę, że łzy stanęły jej w oczach. 
- Co się stało? - spytał Michał. Nie mogła mówić, zaczęła płakać. 
Stara wariatka: raz się zanosi od śmiechu, raz łka. 
Michał już o nic nie pytał, tylko ją przytulił. Zapadła twarzą w jego bluzę pachnącą wodą 
kolońską, a tęsknota razem ze łzami spokojnie wsiąkała w miękką bawełnę. 
Gładził ją po włosach i nic nie mówił. 
A potem odsunęła się od niego, żeby wytrzeć nos. 
- Dziękuję. 
128 
129 
Uśmiechnęli się do siebie. 
Właściwie mogła mu opowiedzieć to, czego nie opowiadała nikomu. 
Janina 
- Znowu dzwonił ten facet - powiedział wtedy Paweł zagubiony, zdezorientowany. 
- Jaki facet? - przez chwilę nie wiedziała, o co chodzi. 
- Ten co zawsze - odpowiedział. 
Siedzieli na balkonie, trzymając się za ręce. Popatrywała trochę na niego. Już nie był taki 
młodzieńczy, rysy mu zgrubiały, ruchy miał ociężałe, nad spodniami zaokrąglał się brzuszek. 
Tę swoją wyjściową twarz zagubił chyba w szpitalu, a może została w studiu telewizyjnym, 
gdy dostał zawału. Tę drugą, domową, sarkastyczną, też gdzieś postradał, teraz miał trzecią - 
trochę nieobecną, pogodną, choć bezmyślną. Ogorzał od wysiadywania na balkonie, ale to 
jednak była zupełnie inna opalenizna niż ta z solarium. Wyglądał na swoje lata, nawet starzej. 
Wydało jej się nagle, że los umieścił u jej boku przygaszonego rencistę-działkowca, który 
godzinami potrafi wpatrywać się bez ruchu w kwitnącą czeremchę na podwórku. 
Ale w końcu wykazał aktywność. 
- Zrobisz te kartofle z czosnkiem? - spytał któregoś dnia. 
Kręcił się od jakiegoś czasu po kuchni, co jej przeszkadzało, bo spieszyła się do producenta, 
na naradę w sprawie kolejnych odcinków, potem miała spotkanie kółka. Przestraszyła się 
nawet, że Paweł źle się czuje, ale on najwyraźniej był głodny. Nie wierzyła własnym uszom, 
że poprosił o takie tłuste i pełne węglowodanów danie. Już wyjęła obieraczkę, ale spojrzała na 
zegarek i powiedziała: 
130 

- Wiesz co, muszę lecieć. Odgrzej sobie wczorajszą zupę. A te ziemniaki zrobię ci na kolację. 
Jak obierzesz, będzie szybciej. 
- Jak obiorę? - zapytał bezradnie. 
- Właśnie. To pa! I pobiegła. 
Ku jej zaskoczeniu Paweł obrał, co miał obrać. Bez wprawy, grubo i topornie, ale za to ponad 
kilogram. 
- Za dużo - chciała go zrugać, ale patrzył z taką dumą znad gara z wodą pełnego ziemniaków, 
że pogłaskała go tylko po zaokrąglonym podbródku. Rozpromienił się. No i wszystko zjedli. 
Ona niemało, ale i Paweł jadł jak nigdy, ze smakiem. 
Od tego czasu obierał warzywa. 
W parę dni potem przeniósł się z fotela na balkonie do swojego pokoju, gdzie zamykał się 
całymi dniami i przeglądał swoje rzeczy. Codziennie nosiła potem na śmietnik tony 
makulatury, stosy papierów. Czasem obracała kilka razy, ale nie protestowała. On po zawale 
nie powinien był dźwigać, a poza tym miała wrażenie, że zaczął się bać wychodzić z domu 
dalej niż na balkon. 
Kolejnego dnia, gdy opróżniała kosz, nagle zatrzymała się - pośród śmieci zobaczyła jego 
słynne ślubne spodnie, pęknięte na udach. Poszukała patyka na trawniku pod śmietnikiem i 
wyłowiła je z pojemnika. Stała tak chwilę, dumając i patrząc na nienawistne, wełniane 
narzędzie tortur w kolorze marengo. Paradoksalnie - było jej trochę smutno, jakby miała 
pogrzebać w tym śmietniku męża, swojego przystojnego, opalonego, szczupłego Pawła. 
Którego podziwiała, którego się bała, na którego miłość nie udawało się jej zasłużyć z 
powodu słabości. Z powodu blaszanej psiej miski, miłości do masła, oliwy i bitej śmietany 
oraz świeżego chleba. Z powodu, że im groźniej, im złośliwiej na nią patrzył, tym bardziej 
131 
chciała się przed nim odgrodzić tłustą pierzynką. Nie udało się jej zasłużyć na jego miłość i 
choć podobno pokochali ją telewidzowie, o czym świadczyła nie najgorsza oglądalność, choć 
dziewczyny z kółka grubasów nie wyobrażały sobie bez niej spotkania, choć lubiła ją cała 
ekipa, a i producenci też, to jednak miłości młodzieńczego, przystojnego człowieka sukcesu, 
czyli męża, zdobyć jej się nie udało. Zdobyła dopiero akceptację tego tłu-stawego ramola - 
pomyślała i ją samą zaskoczyła własna pogarda. 
Spojrzała w górę. Tak, Paweł zalegał na balkonie. Gapił się przed siebie z bezmyślnym 
wyrazem twarzy, co widziała wyraźnie dzięki starczej dalekowzroczności, która zaczęła jej 
dolegać ostatnimi czasy. Wyczuł wzrok Janiny i spojrzał w dół, na nią. Za mało miał energii 
najwyraźniej, by do niej pomachać, więc uśmiechnął się tylko ufnie i promiennie. Wcale go 
nie zaskoczył patyk w jej rękach ozdobiony spodniami. Pewnie go nawet nie zauważył - 
pocieszyła się. Odmachała do niego, bo niepozytywne uczucia nie pozwoliły na szczery 
uśmiech, a nieszczerego nigdy jakoś nie udawało jej się wyemitować. 
A potem wrzuciła spodnie z powrotem do śmietnika, patrzyła na nie przez chwilę, jak 
bezradnie tam leżą 
- zniszczone, ale w rozkraczonej, zrelaksowanej pozycji 
- i wbiła im w sam środek patyk, który ciągle trzymała w ręku. Zupełnie, jakby dobijała tego 
starego Pawła. Niech nie wraca. Tamten się do niej nigdy nie uśmiechał, nawet nieszczerze. 
Jeszcze raz spojrzała na balkon. Jej mąż patrzył na nią, z sympatią. Odpowiedziała na jego 
uśmiech. Promiennie. Witaj, nowy Pawle. Ja też cię kocham. 
A potem pomyślała, że jeszcze dokupi płatków migdałowych i upanierująw nich piersi 
indycze. Ona tak lubi gotować, a ten jej nowy mąż wydaje się lubić wszystko, co ona mu 
przyrządza. I może zjedzą na balkonie? 
132 
Narzuciła sweter, krzyknęła do niego, że idzie na zakupy. Po powrocie usmażyła, co trzeba i 
wyniosła na balkon mały stolik. Przy wynoszeniu grzmotnął we framugę, ale ten nowy Paweł 

tego nie skomentował, nawet się nie poruszył. Nakryła niewielkim obrusikiem. On nadal 
siedział z półprzymkniętymi oczami, spokojnie uśmiechnięty. Wróciła z kotletami. Nałożyła 
mu. Nie jadł. 
- Dlaczego nie jesz? Nie odpowiedział. 
Zajrzała mu w twarz, szukając jego wzroku. 
Nie patrzył na nią. Nie patrzył na nic, może gdzieś w przestrzeń, przez nią, poza nią. 
Nie drążyła tematu, siadła obok, nałożyła i sobie. 
Zjadła. Nieźle wyszło. 
Szkoda, że nie mógł spróbować. 
Nie sprzątała po obiedzie, została przy nim, siedząc, milcząc, gładząc przez rękaw po 
ramieniu, patrząc w niebo, odpowiadając na „Dzień dobry" sąsiadów. 
Paweł coraz bardziej nieruchomy, coraz zimniej szy. 
Trudno jej się było z nim rozstać, bo wiedziała, że to będzie na zawsze. 
Do zakładu pogrzebowego zadzwoniła dopiero wieczorem, kiedy powoli przestawał 
wyglądać jak on. 
Nie płakała, patrzyła na łóżko, na poduszkę wgniecioną na środku. 
Pusto. 
Janina 
- Kiedy to się stało? - spytał Michał. 
- Osiemdziesiąt cztery dni temu. 
- Liczysz? 
- Nie. Samo mi się pamięta. 
- Po czymś takim trudno się z kimś związać. 
133 
- W ogóle trudno się z kimś związać - oznajmiła Janina. 
Pokiwał głową. Otuliła się kołdrą, choć podwójne łóżko wyglądało jak pułapka. Ale zmarzła. 
I strasznie chciało jej się spać po tym płakaniu, opowiadaniu, wspominaniu tamtego 
popołudnia i wieczoru. 
Spać! Sytuacja tak jakby bez wyjścia. Wracać? Chyba autostopem. Zostać? Wynająć pokój 
obok? Ziewnęła, miała nadzieję, że dyskretnie. 
- Mogę ci wziąć pokój obok - zaproponował. Charakter miał delikatny, jak włosy. 
Patrzyła na niego długo, walcząc z sennością. Teraz ona go przytuliła, potrzebował tego. 
Przez kołdrę, ale i tak czuła jego ciepło. Przymknęła oczy. 
Obudziło ją własne chrapnięcie. Zasnęła na siedząco, z Michałem w ramionach. 
Ułożył ją w łóżku, otulił kołdrą. Położył się obok, pod narzutą. Wtuliła się w niego plecami. 
Było jej spokojnie. Bezpiecznie. Objął ją dłonią w talii, tyle ile zdołał, pokonując objętość 
kołdry i samej Janiny. Ale to już prawie do niej nie dotarło. Zapadała w sen. 
Janina 
Nie zaciągnęli zasłon, więc zbudziło ją światło. Michał jeszcze spał, po raz drugi w życiu u jej 
boku, po raz pierwszy nie po seksie. Miło było się budzić obok kogoś. 
Zamknęła oczy. Niech trwa. Baśka 
Tego ranka nikt nie sapał na sąsiednim łóżku, nie zwlekał się z niego z trudem, podpierając 
się dłońmi. Nikt nie kręcił się na sedesie. Nie stękał, wpychając się w dres. Nie parskał i 
gulgotał przy myciu zębów. 
Kiedy Michał zobaczy poranne rytuały Janiny, zwieje z krzykiem. 
Nie, lepiej nie myśleć o tej groteskowej parce. 
Jak dobrze być samej. Pić wodę, nie narażając się na prośby o łyka, dowolnie długo brać 
prysznic, drapać się w głowę, poprawiać w pokoju majtki, przeciągać się z głośnym jękiem. 
Aaaaaaaaaa! 
Janina 

- Śpisz? - spytała Michała. 
- Ja też nie. 
I zaczęli chichotać jak dzieci w kolonijnej sypialni. 
- Strasznie jestem głodna - przeciągnęła się. 
- Zamówimy do pokoju. 
Ale nie dało się. Sam więc zszedł na dół po śniadanie, a ona przez ten czas się umyła i 
chociaż trochę doprowadziła do porządku. 
Dopiero teraz czuła, jaki straszny ciężar nosiła przez ostatnie miesiące. Teraz jakby trochę 
zelżał. 
Wróciła do łóżka, ubrana, odświeżona, ale znowu wsunęła się pod kołdrę. 
Michał zapukał do pokoju, po czym wszedł z tacą, którą ustawił na jej kolanach. 
Bułki były trochę gumiaste, ale chrupiące. Kawa cienka, na szczęście jajecznica w porządku. 
Jak na wyrób barowy oczywiście. 
Ale jak się nie ma, co się lubi... 
Czy to samo dotyczy Michała? 
- A ty byłeś z nią szczęśliwy? - kontynuowała, przełknąwszy, jakby w ogóle nie przerywali 
rozmowy na spanie. 
- Ona nie była. 
- To nie jest odpowiedź. 
- Jest, wierz mi - mówił Michał. 
134 
135 
Trudno mu było mówić o uczuciach, faceci już tak mają, wiedziała z czasopism, wiedziała ze 
swojego długoletniego małżeństwa. 
Podsunęła mu talerz. Nie nalegała. Ani żeby mówił, ani żeby jadł. 
Zjadł. I opowiedział. Jej pierwszej. 
Nie wierzył, że ktoś tak piękny jak Baśka może zwrócić na niego uwagę. Jej uroda była 
onieśmielająca. Na kursie tańca odezwał się do niej wyłącznie dlatego, że przy tym 
wszystkim fatalnie tańczyła, więc z ulgą stwierdził, że nie jest do końca doskonała. 
Chodziła z nim na randki, zawsze małomówna, poważna. Wątpił, czy coś z tego będzie. Ale 
pewnego razu się roześmiała. 
- Dopiero przy mnie nauczyła się śmiać - opowiadał z ogniem w oczach. - A robiła to 
przepięknie. 
Nieoczekiwanie zgodziła się zostać jego żoną. Nie mógł się nadziwić, jego kumple też. Janina 
patrzyła na niego zaskoczona, gdy mówił o Baśce jak o dziele sztuki zdobytym fartem na 
aukcji. Opowiadał, że lubił na nią patrzeć, najbardziej wtedy, gdy nie wiedziała, że to robi. 
Rozkwitała. Ubierała, malowała się dla niego, co wieczór czekała w łóżku w atłasach, w 
koronkach. 
Już nie pamiętał, kiedy zaczęła się uchylać przed jego dotykiem. Chodziła po domu ponura, 
skoncentrowana na celu: praca i gimnastyka. A gdy wracała do domu, pedałowała na rowerku 
stacjonarnym. Strasznie skrzypiał. Nie o skrzypienie chodziło, ale o to, że przestała się 
uśmiechać. Robił wszystko, co każą w tych głupich poradnikach: chwalił jej urodę, kupował 
biżuterię, bieliznę. Ale i tym przestała się cieszyć. Jeśli się zwierzała, to tylko Julicie. Już nie 
potrafił jej uszczęśliwić. Była kompletnie osobna. 
Janina miała przed sobą człowieka załamanego. 
136 
A potem ta tragedia z poronieniem. Nie powiedziała mu, nie dała znać, ani słowa. Cierpiała, 
chyba, choć nic nie mówiła. Julicie też nie, sprawdził. A on właśnie wtedy ją zdradził. Ale 
przecież nie wiedział... Gdyby wiedział. .. 
Janina przytuliła jego, a on ją. I siedzieli tak nad talerzami po jajecznicy. 

Baśka 
Dużo schudła na tych wczasach. Tylko parę dni wysiłku, a proszę, jakie efekty. Gorzej, że 
piersi po utracie tłuszczu dotykały teraz skóry tułowia, pociły się i ob-cierały, w kieszonce 
starości. Gdyby utyła, zaraz by jej się biust podniósł. Tam lepiej, a tu gorzej. Ze smutkiem 
uświadomiła sobie, że gdy chudła jako młoda dziewczyna, nie miała kłopotów tego typu. 
Pewnych rzeczy się nie da cofnąć, trzeba je po prostu przyjąć, stwierdziła, starając się myśleć 
wyłącznie o piersiach, nie o Michale. 
Ale nie, to nie kapitulacja, może lekka zmiana taktyki, przegrupowanie sił. Żadnej białej flagi, 
raczej dres. Włożyła go i już zbliżała się do drzwi, kiedy nagle zawróciła i z całej siły kopnęła 
w łóżko Janiny. A potem zabębniła pięściami w tapczan. Mało! Zerwała więc narzutę, cisnęła 
ją na podłogę, zwaliła kołdrę, rąbnęła w ścianę poduszką, w górę frunęła biała szmata, ukryta 
pod spodem. Zapachniało Janiną. Aż ją zemdliło. Obrzy-ga jej te rzeczy z przyjemnością! 
Ale jednak otworzyła okno, a skłębione bety wrzuciła do skrzyni tapczanu, żeby więcej nie 
woniały. 
Przaśne kosmetyki Janiny w łazience zgarnęła do kosza na śmieci, otwieranego pedałem. 
Opróżniła szafę z ciuchów, upchała je w torbie, depcząc po niej sportowymi butami, żeby się 
dała dopiąć, po czym wrzuciła ją na szafę. 
137 
Już nie było śladu po grubej współlokatorce, ostatnie jej molekuły ulatniały się przez okno. 
Baśka chętnie by się też pozbyła nazwiska Michała, które paliło ją każdą literą wypisaną w 
dowodzie, ale przecież przez jedenaście lat podpisywała nim swojąpra-cę, swoje życie. Co za 
sytuacja bez wyjścia, będzie musiała wymawiać te nienawistne głoski do końca, w pracy, w 
pralni, przez telefon. 
A jeśli, co gorsza, i Janina zacznie się nim posługiwać? I połączy je wspólna nazwa? 
Nie, nie, nie, tłusta dziwko! Baśka wyszła z pokoju, przekręciła klucz i jeszcze kopnęła w 
drzwi. Ha! takiej mnie nie znałeś, łysiejący męczy duszo! - huknęła w duchu na Michała i w 
duchu napawała się jego przerażeniem, gdyby zobaczył, do jakich spustoszeń jest zdolna. Już 
nie będę grzeczna! Nie będę słuchać ani ciebie, to oczywiste, ani nikogo! 
Temperuj balerona, ze mną już ci się to nie uda. 
I będę miała obwisły brzuch, jeśli mi się będzie podobało. Miliony kobiet mają obwisły 
brzuch i zażerają się ciastkami. 
Zbiegła na dół, wpadła lekko spóźniona do sali gimnastycznej i zaczęła podskakiwać 
najwyżej, najmocniej, skuteczniej nawet niż sama trenerka, która prowadziła aerobik. 
No i poza rytmem, jak zwykle. 
Pierdol się, łysy konusie, mój mężu. 
Ćwiczyła jak szalona, pot zalewał jej oczy, mięśnie zginały się i prostowały, ciągle sprawne, 
piersi skakały, najwyraźniej za mało ściśnięte stanikiem. To bolało. Niech boli! 
Janina 
- Byłaś jedyna. Nigdy przedtem jej nie zdradziłem. 
- Dlaczego ja? 
- Bo byłaś niesamowita. W tej kawiarni, pełnej młodych ludzi, wylizywałaś talerzyk, nie 
zwracając na nikogo uwagi, taka zadowolona z życia. I nic cię nie obchodziło, że bluzka za 
ciasna, Baśka by się od razu spięła, zamknęła w toalecie, wróciła do domu, a ty... poszłaś ze 
mną. Bo miałaś ochotę. Pomyślałem: ta kobieta umie żyć. Dużo lepiej ode mnie, od Baśki. 
Umie się kochać. 
- A dlaczego kazałeś mi być... - trudno było o tym rozmawiać, chyba się zaczerwieniła, miała 
nadzieję, że tylko na dekolcie schowanym pod golfem. - Dlaczego w hotelu, na tym... 
dywanie kazałeś mi być cicho? 
- Tak powiedziałem? Pokiwała głową. 
- Przepraszam, jeśli cię uraziłem. Może odruchowo. Byłaś taka wyzwolona, spontaniczna... 

Paweł właśnie się tego bał. Gdy zaczęła być wyzwolona, przeraził się. Na śmierć. 
A Michał to właśnie w niej polubił. Może mogliby być razem. 
W innym życiu. Może. Gdyby to się inaczej zaczęło, inaczej trwało, gdyby nie ciążyła im 
śmierć Pawła, rozpacz, nienawiść, depresja Baśki. Wtedy może tak. 
A może nie. 
Nie sprawdzą. Spojrzała na Michała. On też to wiedział. I wylizała widelec po jajecznicy, 
patrząc mu w oczy. Na do widzenia. 
Janina 
Wysiadła z samochodu i przytrzymała przez chwilę jego dłoń. 
Wspomnienie o nocy było ciepłe jak kołdra. Do zobaczenia nigdy. 
Kiedy wchodziła do budynku, zobaczyła, że chodnik usiany jest barwnymi paskami. Jak 
serpentyny 
138 
139 
urozmaicały podjazd, przejście, zwisały z balkonów. Idiotyczna dekoracja. Wstrętne śmiecie. 
Podniosła jeden. Wyglądał jak pocięta koronka. 
Przyspieszyła kroku, wpadła do pokoju. 
Baśka siedziała na podłodze, z nożyczkami w ręku, wyciągała ze swojej walizki bieliznę, 
sztuka po sztuce i metodycznie cięła na wąskie paski. Wnętrze, jak łowicki pasiak, było 
usiane przyjemnymi dla oka kolorami. 
Nawet nie podniosła wzroku na Janinę. Na czole miała jakieś strupy. Nożyczki nieprzerwanie 
szczękały. Potem Baśka wstała i całą garść pasków cisnęła przez okno. 
- Bierz swoje rzeczy - warknęła. - Wrzuciłam ci na szafę. 
- Ja z nim nie spałam - powiedziała szybko Janina, żeby tamta już dłużej nie cierpiała. - Teraz 
nie. 
Usłyszała czy nie? W każdym razie nie zareagowała. Wyjęła z walizki następne majtki. Ale 
ich nabrała na te dwa tygodnie! 
- Nie interesuje mnie twoje życie intymne - warknęła Baśka. A może to szczęknęły nożyczki. 
- Jeszcze czegoś chcesz ode mnie? Poza mężem? 
Janina usiadła na tapczanie. Nie wiedziała, co z tym zrobić. Trzy cierpiące osoby. Byłyby 
cztery, gdyby jedna nie umarła. 
Baśka wstała, zdjęła spodnie od dresu, a potem przepiękne śnieżnobiałe, koronkowe majtki, 
dzięki czemu Janina miała okazję podziwiać jej apetyczne biodra, nagusieńkie łono, bo trudno 
liczyć wąziutki paseczek włosów na samym środku. Nie miała pojęcia, że tak się teraz nosi. 
Baśka, stojąc półnaga, pocięła i te majtki. Paski opadły bezradnie na podłogę. Podeszła z 
nożyczkami do Janiny. Gdyby na twarzy miała więcej uczucia, Janina by się bardziej 
przestraszyła. Ale i tak się cofnęła. 
- To twoje, prawda? - podała jej nożyczki. 
Janina zbierała siły, by przemówić. Ale niepotrzebnie, bo Baśka wsunęła spodnie od dresu na 
gołe ciało i wyszła z pokoju. 
Janina została sama na pustym tapczanie. Z nożyczkami w ręku. 
Baśka 
Niesamowite, jak spodnie potrafią się ocierać o nagie krocze. Szur, szur przy każdym kroku. 
Nawet miło. Czyste powietrze, prawie nie było ludzi, bo wiało; morze beznamiętnie obijało 
się o brzeg. Mewy strasznie wrzeszczały, przemieszczając się po niebie w tę i we w tę. 
Brzegiem kiwał się z nogi na nogę łabędź. 
Moczyła buty w co dłuższych jęzorach morza. Muszelki chrzęściły pod stopami. Potem 
odeszła dalej, a buty od razu oblepił piasek. 
Wygląda na to, że straci obiad. Ale nie było czego żałować: kolejna porcja warzyw z 
mrożonki, nic a nic nie doprawionych. I podeszwa z jakiegoś nieszczęśliwego kurczaka. To 

już lepiej nic nie jeść. Słabo jej było, więc opadła ciężko na piach, strasznie zimny o tej porze 
roku. A potem się położyła, ręce wyciągnęła w bok. 
Matka Ziemia promieniowała chłodną wilgocią. 
- Zaziębisz się - zasapała Janina, której potężna postać zasłoniła znienacka pół 
przepływającego po niebie obłoku. 
A ta tu czego? Przyszła ponapawać się swoim triumfem? A może Baśka ma jej dać 
rozgrzeszenie? 
Puk, puk w konfesjonał. 
Puk, puk w piach. 
Wrzask mew. 
Małe trzęsienie, bo Janina ciężko opadła na ziemię obok niej, przedtem podłożywszy sobie 
pod tyłek szalik. Ta zawsze umiała się urządzić. 
140 
141 
- Dlaczego się z nim nie kochałaś? -Nie chciałam. On też nie. 
- To co robiliście całą noc? 
- Gadaliśmy. 
Janina 
To była prawda. Może nie cała, ale wolała nie mówić, że spali obok siebie, dając sobie 
wzajemnie tyle ciepła, ile potrafili. Baśka mogłaby tego nie zrozumieć. 
Baśka 
- Jestem zazdrosna - stwierdziła ze zdziwieniem Baśka. Aż ją zakłuło. Z nią nigdy nie 
przegadał całej nocy. 
Bywało, że kochali się do rana. Tak. Zwłaszcza na początku im się zdarzało. Ale tyle czasu 
rozmawiać? Nigdy. 
- Chyba nie ma o co. On po prostu szuka kogoś, kto by go przeprowadził przez życie - 
powiedziała Janina. -I myślał, że to będę ja. 
- Nie chcesz? 
- Nie potrafię. 
Janina poprawiła szalik pod wielkimi pośladkami. 
- Czyli on cię namawiał, a ty odmówiłaś? - Baśka szła za ciosem. 
- Nie, sam wiedział, że nic z tego nie wyjdzie. Baśka odwróciła ku niej głowę, przypatrywała 
jej się 
badawczo, omiatała spojrzeniem każdy centymetr jej twarzy, rozszerzone pory, popękane 
naczyńka krwionośne, włosek na brodzie. Nic ładnego. 
- Nie chce być z tobą? -Nie. 
- To po co cię zabrał na noc do motelu? 
- Może żebyśmy to zrozumieli? Ja też chciałam z nim pogadać. Tamtych parę godzin. Ta... ta 
zdrada... Tyle pozmieniała w jego życiu. W moim. W twoim. 
Aż parę godzin? - zdziwiła się Baśka. Zabolało. Ciekawe, co robili przez ten czas. Całował 
Janinę? W co? W balony? W usta? Mówił komplementy? Ile razy to zrobili? Od której 
strony? 
Gdyby się tego wszystkiego dowiedziała, jeszcze precyzyjniej umiałaby wyobrazić sobie 
podłość Michała. I jeszcze dokładniej potrafiłaby go znienawidzić, a potem wyciąć z siebie, 
wymazać, jak on tamtą zdradą wymazał ich wspólne lata. I doprawił wczorajszą nocą, którą 
spędził z Janiną, zostawiając Baśkę z zakrwawionym czołem, gapiącą się na nich przez okno. 
Wyjącą na trawniku pod domem wczasowym. 
Nawet nie wrócił, żeby z nią porozmawiać. Przysłał w tym celu grubaskę, tchórz jeden. 
- Przysłał cię, żebyś mi to powiedziała? 

- Sama wróciłam. On pewnie też będzie chciał z tobą pogadać, ale myślę, że za jakiś czas. 
Strasznie jest zagubiony, pomieszany. 
- A ty już wszystko wiesz? Zawsze taka mądra, zadowolona z siebie? 
- Coś tam zrozumiałam - Janina nie podejmowała walki, parowała tylko ciosy miękką tarczą. 
- Tak? A co? - Baśka chciała, żeby to zabrzmiało jadowicie, ironicznie, ale chyba zabrzmiało 
rozpaczliwie. 
- Dlaczego z nim wtedy poszłam. Janina umilkła. Ale zaraz podjęła: 
- Chciałam, żeby ktoś się mną zaopiekował. -I co? Wyszło? 
- Nie. Bo on chciał, żeby to nim się zaopiekować. A teraz już wiem: powinnam zaopiekować 
się sama sobą. Nikt tego za mnie nie zrobi. 
Baśka czuła, że znienacka zaczynają płynąć łzy, jedna za drugą, już nie potok, lecz wodospad. 
Tylko jęknęła ze wstydu, że rozkleja się przy Janinie. 
142 
143 
A tamta powiedziała tylko: 
- To wszystko jest bardzo trudne. 
I sama też się rozpłakała. 
Baśka 
Mijający je pan z jamnikiem spojrzał ciekawie na dwie baby w dresach, jedną z tyłkiem na 
szaliku, ale gdy zobaczył ich zaryczane twarze, odwrócił głowę, przyspieszył kroku, udało mu 
się nawet, z tego strachu, wyprzedzić swego psa i zniknąć wraz z nim na dróżce przecinającej 
wydmę. 
Zerknęła na Janinę. Miała twarz w czerwony rzucik, całą mokrą, łącznie z włosami, z 
kołnierzem. Ta jak płacze, to też obficie. 
Wytrąbiły nosy w chusteczki, które Janina znalazła w kieszeni kurtki. Wstrząsający, zaiste, 
duet. Gdyby pan od jamnika zobaczył je teraz, zmykałby w podskokach. Bo przez łzy zaczęły 
się śmiać. Aż umilkły. 
Wtedy Janina popatrzyła na nią poważnie. Długo. Z troską. 
- Mam drugi szalik, może sobie podłożysz? Strasznie tu wilgotno. 
- Straszna z ciebie mamuśka, wiesz? - Baśkę zirytowała jej opiekuńczość. Ale, o dziwo, 
również trochę rozczuliła. 
- Wiem. 
- Nie chciałaś mieć dziecka? 
- Chciałam. Myślałam, że wtedy wszystko nabierze sensu. 
-Ico? 
- To chyba on nie mógł, bo ze mną wszystko było w porządku. Nie drążyłam, za bardzo by to 
przeżył. 
- A sens? 
Janina wzruszyła wielkimi ramionami: ruch bochnów w górę i w dół, zawirowanie powietrza. 
144 
- Rodzić dziecko, żebym miała po co żyć? Beznadziejne - Janina wstała i zaczęła sobie 
oglądać pośladki, czy nie wilgotne. - Ty też wstawaj, bo mnie i szalik nie pomógł. 
Baśka posłusznie wstała. Faktycznie, spodnie przemokły do suchej nitki. 
Baśka 
Skończyła sobie owijać gołe biodra pod wilgotnymi dresami drugim szalikiem Janiny. Ich 
zapachy zaraz się wymieszają w dość dramatyczny sposób. 
- Chciałabyś cofnąć czas? - spytała Janina. 
Baśce było zimno mimo szalika, dopiero teraz to czuła. Czy chciałaby cofnąć? Wrócić do za 
dużego łóżka, telewizora, kabanosów? Do milczącego człowieka u boku, któremu nie chciała 
nic opowiadać? Nawet o laparoskopii, w wyniku której usunięto ich wspólne parę komórek, 

które już się zdążyły połączyć i prawdopodobnie utworzyć jakieś niechętne życiu nowe 
istnienie? Przy Michale ciągle się czuła jak na egzaminie, który w końcu oblała. 
Nie odpowiadała, uczciwie przeglądała rok za rokiem. Przerażona mała dziewczynka, 
wypluwająca w garść przeżutą wołowinę. Grubaska zasłaniająca się kanapką z szynką, 
wpatrzona w życie ładniejszych koleżanek. Taniec z zawstydzonym tą bliskością 
młodzieńcem, i jego koledzy zarykujący się ze śmiechu pod ścianą. Zwijanie i rozwijanie 
sznurka: jak robi się węzeł, żeby się sprytnie zacisnął? Trzysta brzuszków rano, trzysta 
wieczorem, omdlenia z głodu. Nie, do tego nie miała ochoty wracać. 
Kurs tańca. Tak, tam by się chętnie znalazła. Pierwsze w jej życiu chwile triumfu. Pełne 
uwielbienia oczy Michała. Tam by pobyła, na krótkiej wycieczce. 
Przyglądała się ich randkom. Tu też mogłaby wrócić, by zorganizować wszystko inaczej: 
rozmawiać 
145 
z Michałem nie tylko o nienagannej linii jej podbródka. A po ślubie siadać razem do kolacji. 
Nie kupować telewizora. Odpyskować jego kumplom, gdy macali ją spojrzeniami. 
Wieczorami czasem zdejmować koronki. Co jeszcze mogła zrobić, by przetrwało ich 
małżeństwo? Podjąć decyzję o dziecku? Starania, by się poczęło? Wspólnie oglądać test 
ciążowy? Czekać na słowa: „Jaka jesteś piękna z tym brzuchem?". Tolerować bezzębne 
usteczka przy jej piersi? Nie! 
Męczyła ją ciekawość, jakie by ono było, gdyby jednak, wbrew jej zaklinaniu, chciało się 
zagnieździć, ale była mu wdzięczna, że nie postawiło jej przed tą próbą. Czuła się za głupia, 
za mało gotowa, żeby powoływać na świat kogoś nowego. Wolała najpierw posprzątać w 
szafie, by zaprosić gościa. 
Jaka jest cena za utrzymanie małżeństwa? Jak bardzo trzeba zapomnieć o sobie, żeby z kimś 
być? 
Więc Michał szukał kogoś, kto go poprowadzi przez życie? Ale przecież Baśka miała 
wrażenie, że to on zawsze wie czego chce. Wtedy była za głupia na przyjęcie prawdy, że 
powinna pożyć po swojemu. A teraz, gdy zmądrzała, wszystko im się rozlazło w szwach. 
Chyba nie było zbyt dobrze zszyte, skoro to on wkłuwał igłę, a ona tylko patrzyła. Malując 
oczy. 
- Nie, nie chciałabym cofnąć czasu. 
Mogłaby tam wrócić, ze świadomością, którą miała dzisiaj. Ale przecież, gdyby nie tamte 
błędy, dziś byłaby inna. Pogodniejsza? Może. I głupsza, na pewno. 
Janina westchnęła z ulgą. 
Baśka 
Kiedy wracały, dozorca, sarkając na babskie wygłupy, zmiatał pocięte koronki na wysoki 
stosik, rozwiewany kolejnymi podmuchami wiatru. 
Sama się zawstydziła, że jest zdolna do takiej niszczącej pasji. Tym samym została bez 
majtek. Stanik tylko jeden, ten co na sobie. 
- Pójdziemy na aerobik? - spytała Janinę. 
Widać było, że grubej się nie chce. Jej samej też nie. Ale trzeba było ocalić trochę sensu. 
Przyjechała tu przecież, żeby schudnąć i reaktywować związek z mężem. 
Może więc wykona choć połowę planu, tę pierwszą. 
W sali śmierdziało potem i dezodorantami oraz rozgrzaną gumą butów sportowych. 
Janina ustawiła się w kącie, gdzie próbowała jak najmniej rzucać się w oczy. Ćwiczyła bez 
zaangażowania, choć nie można było powiedzieć, by się całkiem nie ruszała. Baśka starała się 
nie patrzeć na Janinę, żeby się nie zdemobilizować. Między nią a lustrem na całą ścianę 
przytupywało kilka rzędów odchudzających się dziewczyn. Podskakiwały w rytmie, w 
nadziei, że umkną przed tym, co nieuniknione. Coś by im mogła wytłumaczyć, ale nie będzie 
nawet próbowała: i tak nie uwierzą, że nie można rytuałami przytrzymać młodości. 

I że nawet nie warto. 
Janina już najwyraźniej dawno w to nie wierzyła, bo właśnie siadła czerwona na ławeczce 
pod oknem, odpoczywała. 
Baśka 
Mama Baśki co sobota siadała przy kuchennym oknie, na parapecie stawiała lusterko 
powiększające. W świetle dziennym, czyli najlepszym, szukała w swojej ciemnej fryzurze 
siwych włosów, po czym wyrywała je bezlitośnie pęsetą. Włosy zza uszu, znad karku, 
musiała wyrywać jej Baśka. Przy każdym szarpnięciu mama próbowała tłumić jęk, ale łzy 
napływały jej do oczu. 
146 
147 
Baśka odkładała pęsetę, już nie mogła, ale mama błagała ją, żeby nie przestawała. Do 
ostatniego siwego włosa na skroni. Baśka niechętnie sięgała po narzędzie, by znowu zadawać 
ból matce. 
Kiedy wyprowadziła się z domu, mama próbowała zwabić ją w kolejne soboty, ale Baśka 
dzielnie się opierała. Nigdy więcej pęsety! 
W końcu mama pofarbowała sobie włosy. 
Baśka 
Nieważna estetyka, ważne poddać się rytmowi, myślała Baśka i czuła, że aerobik ma się ku 
końcowi, co można było poznać po tym, że ćwiczenia stawały się spokojniejsze. Ile schudła 
przez godzinę? Nie zastanawiała się nad tym, po raz pierwszy na tych wczasach. Myślała o 
tym, jak rytm zwalnia pod koniec. A ona temu właśnie chciała się poddać. Wolniej, ciszej, 
mniej jędrnie, spokojniej, aż do ostatecznego odpoczynku, kiedy pozna resztę szykowanych 
dla niej tajemnic. 
Baśka 
Dziewczyny jeszcze machały jakieś pokłony przed lustrem, ale ona wyszła z sali. Miała dość 
powietrza przesiąkniętego potem, poszatkowanego klimatyzacją. Otarła czoło skrajem 
koszulki i się zawstydziła, bo zaraz za nią kolejna osoba wyszła z sali i pewnie zobaczyła ten 
mało elegancki gest. Oraz jej brzuch. Obejrzała się. No oczywiście, kto może wagarować z 
końcówki zajęć? Janina. Również ocierała czoło koszulką. 
Baśka wpatrzyła się w nią ponuro. Janina posłała jej nieśmiały uśmiech. I nagle, ku swojemu 
zaskoczeniu, Baśka też się uśmiechnęła. 
- To co, pójdziemy na ciastko? - mrugnęła do niej współlokatorka. 
Baśka spojrzała na jej okrągłą, wesołą, spoconą twarz, na której w ogóle nie widać było 
zmarszczek (grubym się nie robią), poza tymi od mrugania i od śmiechu. Patrzyła w jej 
filuterne szare, malutkie oczy z białawymi rzęsami. 
I prawie by odmrugnęła, gdyby nie to, że zza drzwi wysypały się pozostałe dziewczyny. 
Więc tylko poszła w kierunku wyjścia. A Janina zaraz do niej dołączyła. 
Baśka 
W kącie knajpki siedział drobny staruszek w okularach, cmokał nad krzyżówką i herbatą z 
cytryną, popatrując na nie znad okularów grubości denek od butelki. 
- Patrzy na ciebie - skonstatowała ze zdumieniem Baśka. 
- A widzisz? 
- Nie jest to jednak mój target. 
- Target? 
- Grupa docelowa. -Moja też nie. 
Parsknęły obie w swoje herbaty, aż Baśka się zasmarkała. Niezawodna Janina podała jej 
chusteczkę. 
- Masz katar. Przez to łażenie bez majtek. 

- Nadal jestem bez majtek - zauważyła Baśka. Staruszek przeniósł na nią zdezorientowane 
spojrzenie. 
- Słyszał? 
- Inaczej by na ciebie nie patrzył - stwierdziła okrutnie Janina i poprawiła włosy. Trochę bez 
sensu było układanie tych nędznych kosmyków, wciśniętych w opaskę. Z sensem czy nie, 
staruszek wrócił jednak do niej spojrzeniem. 
Baśka spojrzała w lustro, które miało urozmaicać wystrój i prawie by mu się udało, gdyby nie 
nosiło na sobie 
148 
149 
śladów paluchów pokoleń klientów. Niestety wyglądały z Janiną jak siostry, w zapoconych 
dresach, z głodnymi oczami. Nawet opaski miały podobne. 
- Nigdy więcej się nie spotkaliście z Michałem? -spytała nagle Baśka. - Tamten raz i już? 
- No i jeszcze wczoraj. 
- Ale pomiędzy? 
- Nigdy. 
- Nie kłamał. 
- Musisz go sprawdzać? 
- To takie dziwne po zdradzie? 
- Skłamał ci kiedyś? Wtedy? 
- Nic nie mówił. Cisza. 
- Wrócisz do niego? - spytała Janina. 
- Już za późno. 
- Tak myślisz? On jest pełen najżywszych uczuć. Do ciebie. 
- Pozytywnych? 
- No, nie całkiem - stwierdziła uczciwie Janina. -Ale mocnych. Gorsza byłaby obojętność. Z 
tego, myślę, dałoby się coś odbudować. 
- Nie wiem, czy chcę - zadumała się Baśka. 
- A kto ma wiedzieć? 
Baśka nabrała duży haust powietrza i szybko je wypuściła, bo było pełne dymu z papierosów. 
Również takich, które wypalono tu wczoraj i przedwczoraj. - Nie chcę. Już za późno. 
Starała się płytko oddychać. 
- Gdy rozmawialiśmy na plaży, zobaczyłam, że przez te lata kompletnie się rozmijaliśmy. 
Myślałam, że rozumiemy się w pół słowa, a nie rozumieliśmy się wcale. 
- Może jednak warto zawalczyć. To dobry człowiek - Janina uśmiechnęła się ciepło. 
- To obcy człowiek. No i za dużo się stało. Zamilkły na chwilę. Staruszek szeleścił gazetą, 
jakby 
chciał zwrócić na siebie uwagę. 
- Poza tym straciłam parę do walki. Zresztą jak miałabym o niego walczyć? Zgrabną 
sylwetką? 
Obrzuciła znaczącym spojrzeniem obfite ciało Janiny. 
- Zajściem w kolejną ciążę? Dziecko jako sposób na przyciągnięcie faceta? Dziecko nie jest 
sposobem. 
- Ale mądrze mówisz - ucieszyła się dobrodusznie Janina. 
Niby głupie gadanie, a jednak Baśce było miło, że Janinie się spodobały jej świeżo narodzone 
mądrości. 
Staruszka z kąta już wywiało. W barze pozostały tylko porzucona krzyżówka, opary dymu, 
one dwie oraz krzątający się niespokojnie za ich plecami kelner. 
- Co się pan tak kręci? 
- Czekam, aż panie skończą, bo zaraz zamykamy. Wesele tu będzie. 

- Nie skończę tego ciastka. Nawet gdyby mi pan zapłacił - warknęła Baśka. 
- Ja też nie. Paskudne macie jedzenie, wie pan? Współczuję młodej parze - dołączyła Janina. 
Kelner wzruszył ramionami. Co miał mówić? Sam wiedział. 
Baśka 
Jej współlokatorka jak zwykle paradowała po pokoju w beżowej halce. 
- Po co ją wzięłaś? Przecież pod dres nie wchodzi. 
- Pod dres nie noszę. Uwielbiam chodzić w samej. Baśka przypatrywała się halce bez 
sympatii. 
- Mój mąż tego nie znosił - ciągnęła Janina. - Mówił, że jestem wtedy taka rozmemłana. 
150 
- Bo jesteś - przyznała Baśka. -Aleja to lubię. 
Baśka wzruszyła ramionami. A Janina zniknęła w otchłani łazienki, skąd zaraz wyjrzała 
ponownie, osłaniając się niedbale ręcznikiem. 
Czy to prawda, czy też Baśkę wzrok myli? Janina ma włosy pod pachami? 
Baśka ostatni raz widziała kobietę z włosami pod pachami na polskiej plaży w 1977. Moda 
retro, tak jakby. 
- A moje kosmetyki? - niepokoiła się gruba. Baśka była bardzo skruszona. 
- Wyniosłam do kontenera na śmieci. 
Janina nic nie powiedziała, tylko twarz jej stężała. 
- Rano, zanim wróciłaś - tłumaczyła się Baśka. I zaraz zaczęła wyciągać swój kosztowny żel 
do kąpieli z opiłkami złota. Balsam z żeń-szeniem i perłą o zapachu gorzkiej czekolady. 
Szampon zacementowujący podniesione łuski we włosach o energetyzującym zapachu 
sycylijskiej pomarańczy. 
Janina, wciąż jeszcze nierozczmuchana, zamknęła się w łazience, skąd po chwili zaczął 
szemrać prysznic, a obracające się w brodziku jej mocarne stopy wydawały gumiaste 
pierdnięcia. 
Zakręciła na chwilę wodę, by do Baśki dotarło jej pytanie: 
- Po co ci kawałki złota w mydle? 
Baśka zastanawiała się dłuższą chwilę nad zgrabną odpowiedzią, ale zanim na coś wpadła, 
Janina znowu zaczęła się pluskać, więc zmilczała. Słowa i tak rozpuściłyby się w szumie 
prysznica. 
Baśka 
- Spuściłam do szamba ładnych parę gramów złota - zachwycała się Janina. Ale po chwili 
twarz jej stężała: 
- Gdzie moja pościel? 
- Wrzuciłam do tapczanu. 
Janina - czy to możliwe, że była w panice? - podniosła pokrywę i podpierając ją niezdarnie 
biodrem, zaczęła czegoś szybko szukać w środku. Gdy wygrzebała białą szmatę, twarz jej się 
uspokoiła. 
- To coś ważnego? 
Janina wstydliwie wzruszyła ramionami i narzuciła na siebie biały namiot w pensjonarskie 
kwiatki. 
- Taki staroć. Ale dobrze się w nim czuję. I pogładziła rękaw swojej koszuli nocnej. 
Baśka 
Tej nocy śniła się jej Wenecja. Zaczęła wędrówkę pod Mostem Westchnień. Chodziła i 
zaglądała do każdej zacumowanej przy brzegu gondoli, ale upiora nie było. Weszła więc w 
boczną uliczkę, którą nieraz rozpaczliwie uciekała. I nagle - usłyszała przed sobą 
równomierne stukanie. Panika, serce zatrzepotało, krew napłynęła do twarzy. 
Czy to ten stukot? Metaliczny, miarowy, jak zawsze. Tylko dlaczego z przodu? Opanowała 
odruch, żeby odwrócić się i umknąć. Nie, w ten sposób nie będzie dalej żyć. Przyspieszyła 

kroku, dogna babę, złapie ją za kołnierz, wykrzyczy, co chciała, i nie wypuści, póki tamta nie 
powie, o co jej chodzi. 
Szary cień mignął gdzieś przed nią, zniknął za załomem uliczki. 
Rzuciła się biegiem w tamtym kierunku, dopadła rogu ulicy. Szybkie spojrzenie - nie ma 
nikogo. Śpiący kot na murze. Zdechła ryba przy krawężniku. Baba zniknęła. 
Znowu stukanie. Tik-tak, tik-tak, tik-tak. Musiała się uspokoić, żeby zlokalizować, z którego 
kierunku pochodzi. Powoli się okręcała wokół własnej osi. Jest! 
152 
153 
Wpadła na jakiś placyk, podtrzymując lewą ręką luźne spodnie od piżamy. Słońce ją oślepiło, 
stanęła, przesłaniając oczy drugą dłonią. 
Tak, szara postać stała przy barierce kanału! Dopadła jej biegiem, grzmotnęła w ramię. 
Prawie nic nie widziała, bo oślepione słońcem oczy łzawiły. Stukanie nagle ucichło. 
Przez łzy nie poznawała tej twarzy. Otarła oczy rękawem piżamy. To nie był upiór. 
Przed sobą zobaczyła twarz mężczyzny ze skośnymi oczami. Kompletnie obcą. Facet dał krok 
do tyłu, zaskoczony jej gwałtownością, osłonił się nawet ręką w szarym drelichu. 
Wpatrywała się w niego przez chwilę, niemal przypierając go do barierki. Nie, nigdy 
przedtem go nie widziała. 
Nawet nie przeprosiła, bo i za co niby, tylko szybko ruszyła dalej. Dopadnie upiora. Ale 
gdzie? Przecież było cicho. Musi ją znaleźć! Obracała się jak radar, nastawiając uszu, 
nasłuchując. Jest! Metaliczne tik-tak, za jej plecami. 
Odwróciła się błyskawicznie. 
Upiora ani śladu. 
Tylko niezrażony jej atakiem Azjata stał nadal przy barierce. Spluwał w wenecką wodę i... 
stukał miarowo długimi, wypielęgnowanymi paznokciami o metalową poręcz. Tik-tak, tik-
tak, tik-tak. 
Stała w za luźnej piżamie, pełna żalu, że nie dopadnie Szarej, z ulgą, że nie musi tego robić. 
Cholerne tik-tak wwiercało się w mózg. 
Znienacka podeszła do niej Janina, owionęła twarz Baśki ciepłym oddechem, ale nie 
zatrzymując się przy niej, podeszła do Azjaty. 
Chwyciła go za dłoń i stłumiła stukanie. Co za ulga. 
- Dzięki - powiedziała Baśka i otworzyła oczy. Janina 
Przez piżamę, na plecach Baśki uwydatniały się kręgi kręgosłupa, co przypominało jej grzbiet 
kurczaka przeznaczonego do pieczenia, takiego ekologicznego, bo fer-mowe są za tłuste. 
Sama się zdziwiła, że tak bardzo ją to rozczula. 
Przewróciła życie tej kobiety do góry nogami. Więc teraz musi być z Baśką, wynagrodzić jej 
krzywdę, którą wyrządziła. Czuwać przy niej w nocy, tłumaczyć, że bycie szczupłą to nie 
wszystko, masować plecy i nigdy nie włączać serialu o literce M. 
Nie pozwoli, by Baśka dalej krzywdziła się sama. 
Baśka 
Janina trzymała rękę na jej plecach. Cofnęła się nieco, jakby się bała reakcji Baśki. 
- Dzięki - powtórzyła Baśka, już bardziej przytomnie. - Wyjątkowo zły sen. 
I zaraz powiedziała to głośno. - Dzięki, że czuwałaś. Krzyczałam? 
- Nie. Ale kręciłaś się strasznie. 
Janina pachniała tą swoją stęchlizną. Ale nie wiedzieć czemu, Baśce wydało się to miłe. Nie, 
bez przesady. Ale, o dziwo, jakieś swojskie. 
I nieoczekiwanie przylgnęła do jej miękkiego brzucha przez tę powycieraną szmatę, jej 
koszulę. 
Janina 

Biedne, chudziutkie ciało współlokatorki drżało, czuła to nawet brzuchem. Baśka westchnęła, 
jak dziecko 
154 
155 
obudzone z koszmarów. Co ona tam nagromadziła, w tym zadbanym opakowaniu? No nic, 
wszystko jest do naprawienia. Razem powyjmują, przejrzą, przewietrzą, wyrzucą, co 
niepotrzebne, resztę poprasują i schowają z powrotem. Czyste, bez jednej plamki. Jak nowe. 
Replika poleca! 
Liliana Fabisińska 
Arbuzowy sezon 
Liliana Fabisińska 
Arbuzowy sezon 
To książka o: 
słabych mężczyznach 
To, że uwielbiałem pracę sekretarki przepięknej pani prezes było niemal zrozumiale. Ale 
zachwyt Jacka podającego przez osiem godzin dziennie obciskające figi i staniki push-up 
jakimś grubym babom? I Marcina, zajmującego się czteroletnim Kubusiem? Czy to było 
normalne? Czy tak powinni żyć mężczyźni XXI wieku? 
silnych, bezwzględnych kobietach 
- Nie znoszę zwierząt i dzieci — powtarzałaś. — Chociaż dzieci bardziej. Bo dzieci i dziurki 
w uszach to dwie rzeczy, które zostają na zawsze i dlatego nigdy bym ich sobie nie zrobiła. 
i innych kobietach, ciepłych i delikatnych... i może nawet silniejszych niż te poprzednie 
- Urodziłam się o wschodzie słońca, wie pan? I moje siostry też. I moja mama. Zawsze 
marzyłam o tym, że będę miała córkę. I ona też urodzi się 
o wschodzie słońca. 
ale też o Wenecji 
Wszystkie przemykały szybko, w wyraźnym pośpiechu. Musiały przecież zdążyć z obiadem, 
zanim mąż wpadnie z pracy na sjestę do domu. Jedna z kobiet trzymała ostrożnie, żeby nie 
pognieść ani jednego listka, spory bukiecik bazylii. Jej zapach zakręcił mi w nosie. 
i jeszcze o magii, która jest wszędzie 
Przecież mój dom pewnego zimowego dnia sam mnie wybrał. Chciał, żebym w nim mieszkał. 
A teraz, w deszczową sierpniową noc, postanowił otworzyć furtkę. Co to dla niego, w 
porównaniu z odgarnięciem śniegu z zamarzniętej piaszczystej drogi i zakopaniem forda w 
tym zmrożonym na kość piachu 
Lucyna Olejniczak 
Wypadek na ulicy Starowiślnej 
Lucyna Olejniczak 
Wypadek na ulicy Starowiślnej 
Pozornie jest to opis poszukiwania śladów swojego pradziadka, a faktycznie, to opowieść o 
dzisiejszym świecie, na który wpływ wywiera jedno wydarzenie z 1900 roku. Ten wypadek 
krakowskiego strażaka sierżanta Hen-zelmanna, jak kamień rzucony wiek temu w wodę, 
zatacza poprzez historię coraz szersze kręgi i pochłania autorkę, jej najbliższych oraz 
czytelników. Tym się można zarazić! I spędzić pół nocy na nieprzerwanej lekturze. 
Bogumił Kurylczyk 
Julia Hoffmann 
Dzielnica czerwonych jabłek 
Julia Hoffmann 
Dzielnica czerwonych jabłek 
Dzielnica czerwonych jabłek to historia znajomości dwojga dojrzałych ludzi, którzy w 
nowym związku odnajdują zaufanie i ciepło. W powieści odnajdzie czytelnik satyryczne 

obrazy polskiej współczesności, a także przejmująco zarysowane problemy egzystencjalne. 
Niewątpliwą zaletą książki Julii Hoffmann jest klarowność języka oraz zróżnicowanie 
nastrojów. Wiele scen skłania do śmiechu, inne wywo-łująwzruszenie. Dzielnica czerwonych 
jabłek doskonale łączy interesującą akcję z mądrą obserwacją świata.