Wygląd naszej skóry w bardzo dużym stopniu zależy od higienicznego trybu życia,

odpowiedniego doboru kosmetyków, a także od regularnych wizyt u kosmetyczki. Unikanie

mrużenia oczu, marszczenia czoła i nosa, czyli jednym słowem unikanie nadmiernej

mimiki zapobiega powstawaniu przedwczesnych zmarszczek, a stosowanie naturalnych

preparatów wpływa na opóźnienie procesu starzenia się skóry. Od niedawna pojawiły się

nowe możliwości, polegające na wykonywaniu zabiegów kosmetycznych za pomocą

laserów.

Laser to generator promieniowania, wykorzystujący zjawisko emisji wymuszonej. Nazwa

jest skrótem od pierwszych liter angelskiego zwrotu "Light Amplification by Stimulated

Emission of Radiation" — wzmocnienie światła poprzez wymuszoną emisję

promieniowania. Promieniowanie lasera ma charakterystyczne właściwości, trudne lub

wręcz niemożliwe do osiągnięcia w innych typach źródeł promieniowania. Promieniowanie

jest spójne w czasie i przestrzeni, zazwyczaj spolaryzowane i ma postać wiązki o bardzo

małej rozbieżności. W laserze łatwo jest otrzymać promieniowanie o bardzo małej

szerokości linii emisyjnej, co jest równoznaczne z bardzo dużą mocą w wybranym, wąskim

obszarze widma. W laserach impulsowych można uzyskać bardzo dużą moc w impulsie i

bardzo krótki czas trwania impulsu. Słowo laser bez dodatkowych określeń odnosi się

najczęściej do laserów emitujących światło widzialne. W przypadku innych długości fali

stosowane są dodatkowe określenia precyzujące zakres pracy.

Na świecie już od ponad 25 lat stosuje się lasery zarówno w medycynie, jak i w

kosmetyce,a leczenie laserowe zyskało wielu zwolenników wśród lekarzy i pacjentów, ze

względu na skuteczność leczenia i nowe możliwości terapeutyczne, których nie można

osiągnąć konwencjonalnymi metodami farmakologicznymi. Należy jednak pamiętać, że nie

ma uniwersalnego lasera, który leczyłby wszystkie problemy skóry równocześnie, dlatego

też w gabinetach dermatologicznych mamy do czynienia z wieloma urządzeniami

laserowymi o różnych parametrach i zastosowaniach.

Lasery znalazły zastosowanie do usuwania nadmiernego owłosienia, zamykania

rozszerzonych naczynek, rumienia, naczyniaków, przebarwień, zmian barwnikowych,

tatuaży, rozstępów, jak również do zabiegów odmładzających i rewitalizujących skórę.

Stosowane są w dermatochirurgii do usuwania znamion, włókniaków brodawek.

Powodzenie terapeutyczne zależy od prawidłowej kwalifikacji pacjenta do zabiegu

laserowego, ustalenia jego oczekiwań, użycia odpowiedniego typu lasera, i doświadczenia

osoby wykonującej zabieg. Należy podkreślić, że nie ma uniwersalnych schematów użycia

lasera, tzn., że na daną jednostkę chorobową stosujemy określony laser.

Wśród najpopularniejszych typów laserów można wyróżnić następujące:

• rubinowy - długość fali 694nm, energia stosowana - od 10do 60 J/cm2, czas trwania

impulsu od 0,5 do 1 Hz, średnica promienia laserowego na skórze od 4 x 10mm, w okresie

12 tygodni po jednorazowym zabiegu wykazano zmniejszony odrost włosów od 20% do

60%, wykorzystywany przy usuwaniu przebarwień i depilacja – obecnie rzadko stosowane

• aleksandrytowy - długość fali 755nm, energia stosowana - od 25do 40 J/cm2, czas

trwania impulsu - od 2 do 20 ms, średnica promieniowania laserowego na skórze od 5 x10

mm, w trzy miesiące po wykonaniu nim naświetlań stwierdza się zmniejszony odrost o

80%, wykorzystywany przy depilacji

• neodymowy - długość 1064 nm i 1320 nm - pierwsza długość fali pozwala na głębszą

koagulację, druga jest lepsza do tkanek twardszych, transmisja poprzez światłowody

pozwala na zastosowanie endoskopowe, stosowany jest przy zamykaniu naczynek i

likwidowaniu przebarwień skórnych

• holmowy - 2100 nm - uzyskuje się nim dobry efekt rozbijania tkanek twardych lub

kamieni, jednocześnie długość jego fali pozwala jeszcze na transmisję poprzez

światłowody, dlatego jest on idealny do zabiegów poprzez endoskopy, średnica włókna od

0,2mm pozwala używać narzędzi o bardzo małych kanałach roboczych, w tych laserach

elementem destrukcyjnym jest fala mechaniczna indukowana na końcu światłowodu,

• erbowy - 2940 nm - transmisja poprzez sztywne układy luster, ze względu na bardzo

wysoką absorbcję w wodzie oddaje całą energię na powierzchni tkanki odparowując ją,

stosowany w ginekologii, laryngologii, neurochirurgii do usuwania guzów rdzenia i

wszędzie tam, gdzie zależy nam na działaniu bardzo precyzyjnym w zakresie ułamków

milimetra, ma słabe działanie koagulacyjne, wykorzystywany w dermabrazji

• argonowy - 488/514 nm, dobre zamykanie naczynek czerwonych, usytuowanych płytko

(twarz), słaby efekt na nogach, problemy przy ciemnej karnacji - ryzyko oparzeń, ryzyko

perforacji zamykanych naczyń, dobry efekt tylko dla małych średnic naczynek, używany

także przy zmianach pigmentacyjnych i naczyniakach, wymaga chłodzenia skóry podczas

zabiegu,

• CO2 – 10 600 nm, działanie podobne jak w erbowym, ale głębokość waporyzacji jest

większa, jest wykorzystywany do odparowania tkanek, wykorzystywany w

dermatochirurgii, resurfacing

• helowo-neonowy - wypełniony mieszaniną helu i neonu pod niskim ciśnieniem,

pompowany elektrycznie i poprzez zderzenia atomów, emituje światło czerwone λ = 632,8

nm, ostatnio konstruuje się lasery helowo-neonowe emitujące również światło zielone,

wykorzystywane w badaniach naukowych oraz ze względu na prostą budowę w dydaktyce

i niektórych zastosowaniach praktycznych,

• półprzewodnikowy – laser oparty na półprzewodniku, rodzaj diody o dużej wydajności

(nośniki ładunku zostają wstrzyknięte w obszar złącza, rekombinują wysyłając

promieniowanie rezonowane optycznie przez wypolerowany kryształ). Obecnie są

produkowane półprzewodnikowe diody świecące o barwie czerwonej, pomarańczowej,

żółtej, zielonej, a nawet niebieskiej, oraz diody pracujące w podczerwieni.

Lasery o małej mocy, zwane laserami "miękkimi" (bądź biostymulacyjnymi), helowo-

neonowe i półprzewodnikowe, przyspieszają gojenie się ran i owrzodzeń oraz pobudzają

produkcję kolagenu, który nadaje skórze sprężystość. Za pomocą laserów miękkich

można likwidować zmarszczki, przebarwienia skóry, plamy barwnikowe, ostudę oraz

blizny, a także leczyć trądzik pospolity i zaburzenia rogowacenia skóry. Ponadto lasery te

mogą być używane w celu przyspieszenia gojenia się ran i owrzodzeń podudzi, a także w

leczeniu różnego typu łysienia. Oprócz wymienionych chorób lasery miękkie mogą być

stosowane przy leczeniu egzemy, uporczywego swędzenia, opryszczki, liszaja płaskiego,

oparzeń i odleżyn.

Działanie lasera nie ma jednak nic wspólnego z cudem i ostateczny efekt zależy od wielu

innych czynników, m.in. od stosowania odpowiednich kremów po zabiegach, zaniechania

szkodliwych nawyków, a więc nadużywania alkoholu, palenia papierosów, braku ruchu na

świeżym powietrzu, niedosypiania i nadmiernej mimiki. Zabiegom odmładzającym można

poddać nie tylko skórę twarzy, ale także brzucha, ud lub piersi.

Trzeba zaznaczyć, że u niektórych pacjentów istnieją przeciwwskazania stosowania

promieniowania laserowego szczególnie przy leczeniu odkrytych obszarów skóry.

Najistotniejszym z nich jest skłonność do bliznowacenia. Dlatego przed przystąpieniem do

właściwego zabiegu, szczególnie przy użyciu laserów dużej mocy, stosuje się naświetlenia

próbne na niewielkiej powierzchni ciała. Jeśli po takim zabiegu skóra dobrze się goi, blizna

jest mało widoczna, to można sądzić, że ostateczny efekt całego zabiegu będzie

pozytywny. Jeśli natomiast po próbnym naświetleniu długo utrzymuje się stan zapalny, a

potem pozostaje widoczna blizna, z wykonania zabiegu tą metodą należy zrezygnować.

Ponieważ sam przebieg zabiegu nie jest też całkowicie bezbolesny, na ogół nie stosuje się

terapii laserowej u dzieci, które też mają większą niż dorośli skłonność do bliznowacenia.

Oczywiście indywidualna reakcja na ból u poszczególnych pacjentów może być różna. Na

ogół nie stosuje się znieczulenia, gdyż środki znieczulające powodują zwężenie drobnych

naczyń krwionośnych, co utrudnia precyzyjne wykonanie zabiegu. Ból jednak nie jest

tak dotkliwy, by pacjentowi trudno było go znieść. Stosowanie terapii laserowej wymaga

też od pacjenta pewnej dozy wytrwałości, gdyż zabiegi należy zwykle powtarzać

kilkakrotnie, a widoczną poprawę można zauważyć po około trzech miesiącach od

rozpoczęcia kuracji.

Przeciwwskazaniem do zabiegów laserowy są zmiany zapalne na skórze - bakteryjne,

wirusowe, alergiczne, skłonność do bliznowców, fotoalergie, stosowanie leków

uwrażliwiających skórę na światło, ciąża, opalenizna.

Powikłania po zastosowaniu terapii laserowej wynikają najczęściej z niewłaściwej techniki

wykonania zabiegu, doboru nieodpowiednich parametrów. Bardzo ważna jest prawidłowa

kwalifikacja pacjenta do zabiegu, doświadczenie osób wykonujących zabiegi i właściwe

postępowanie pozabiegowe. Powikłana występują bardzo rzadko i mogą być związane z

uszkodzeniem skóry.Może dojść do wystąpienia pęcherzy, strupów, blizn i bliznowców.

Pojawienia się odbarwień i przebarwień skóry głownie u osób opalonych i z wysokim

fototypem skóry, które nie stosują fotoprotekcji i nie chronią się od słońca po zabiegu.

Należy również mieć na uwadze możliwość wystąpienia reakcji alergicznych, infekcjach

bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych.

Po zabiegach laserowych stosuje się najczęściej preparaty natłuszczające, łagodzące,

przyspieszające naskórkowanie i regenerację skóry, oraz niekiedy preparaty

przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Należy również pamiętać o blokerach promieni UV o

maksymalnej ochronie SPF 50+ stosując je nawet, co kilka godzin.

Lasery w kosmetologii stosowane są od niedawana, ale zajęły ważne miejsce i bez

wątpienia pozostaną jednym z elementów terapii w przyszłości. Praktycznie każdego roku

oferta zabiegów laserowych ulega rozszerzeniu, a lasery są coraz bardziej zaawansowane

technologicznie. Należy jednak pamiętać o tym, że efekty działania laserów nie zawsze

spełniają oczekiwania pacjentów i nierzadko wiążą się z dyskomfortem w trakcie zabiegu i

długotrwałą terapią.