Adam Mickiewicz

Ballady i romanse

Pani Twardowska

Jedz, pij, lulki pal,

Tace, hulanka, swawola;

Ledwie karczmy nie rozwal,

Cha, cha! chi, chi! heje! hola!

Twardowski siad w kocu stoa,

Podpar si w boki jak basza:

„Hulaj dusza! hulaj!” woa,

mieszy, tumani, przestrasza.

onierzowi, co gra zucha,

Wszystkich aje i potrca,

wisn szabl koo ucha:

Ju z onierza masz zajca.

Na patrona z trybunau,

Co milczkiem wyprónia rondel,

Zadzwoni kiesk, pomau:

Z patrona robi si kondel.

Szewcu w nos wyci trzy szczutki,

Do ba przymkn trzy rureczki,

Cmokn: cmok! i gdaskiej wódki

Wytoczy ze ba pó beczki.

Wtem, gdy wódk pi z kielicha,

Kielich zawista, zazgrzyta;

Patrzy na dno: — „Co u licha?

Po co tu, kumie, zawita?”

Diablik to by w wódce na dnie:

Istny Niemiec, sztuczka kusa;

Skoni si gociom ukadnie,

Zdj kapelusz i da susa.

Z kielicha a na podog

Pada, ronie na dwa okcie,

Nos jak haczyk, kurz nog,

I krogulcze ma paznokcie.

„A, Twardowski… witam bracie!”

To mówic, biey obcesem:

„Có to, czyli mi nie znacie?

Jestem Mefistofelesem.

Wszak ze mn na ysej Górze

Robi o dusz zapisy:

Cyrograf na byczej skórze

Podpisae ty, i bisy.

Miay sucha twego rymu;

Ty, jak dwa lata przebieg,

Miae pojecha do Rzymu,

By ci tam porwa jak swego.

Ju i siedem lat ucieko,

Cyrograf nadal nie suy:

Ty, czarami drczc pieko,

Ani mylisz o podróy.

Ale zemsta, cho leniwa,

Nagnaa ci w nasze sieci:

Ta karczma Rzym si nazywa…

Kad areszt na waszeci”.

Twardowski ku drzwiom si kwapi

Na takie dictum acerbum;

Diabe za kontusz uapi:

„A gdzie jest nobile verbum?”

Co tu pocz? kusa rada,

Przyjdzie ju naoy gow…

Twardowski na koncept wpada

I zadaje trudno now.

„Patrz w kontrakt, Mefistofilu,

Tam warunki takie stoj:

Po latach tylu a tylu,

Gdy przyjdziesz bra dusz moj,

Bd mia prawo trzy razy

Zaprzc ciebie do roboty,

A ty najtwardsze rozkazy,

Musisz speni co do joty.

Patrz, oto jest karczmy godo,

Ko malowany na pótnie;

Ja chc mu wskoczy na siodo,

A ko niech z kopyta utnie.

Skr mi przy tem biczyk z piasku,

ebym mia czem konia chosta;

I wymuruj gmach w tym lasku,

Bym mia gdzie na popas zosta.

Gmach bdzie z ziarnek orzecha,

Wysoki pod szczyt Krpaku,

Z bród ydowskich ma by strzecha,

Pobita nasieniem z maku.

Patrz, oto na miar wieczek,

Cal gruby, dugi trzy cale:

W kade z makowych ziareczek

Wbij mnie takie trzy bretnale”.

Mefistofil duchem skoczy,

Konia czyci, karmi, poi,

Potem bicz z piasku utoczy,

I ju w gotowoci stoi.

Twardowski dosiad biegusa,

Probuje podskoków, zwrotów,

Stpa, galopuje, kusa —

Patrzy, a i gmach ju gotów.

„No! wygrae panie bisie,

Lecz druga rzecz nie skoczona:
Trzeba skpa si w tej misie —

A to jest woda wicona”.

Diabe kurczy si i krztusi,

A zimny pot na nim bije:

Lecz pan kae, suga musi,

Skpa si biedak po szyj.

Wylecia potem jak z procy,

Otrzs si, dbrum! parskn ranie:

„Teraz jue w naszej mocy,

Najgortszm odby ani”.

„Jeszcze jedno, bdzie kwita:

Zaraz pknie moc czartowska! —

Patrzaj, oto jest kobiéta,

Moja oneczka, Twardowska.

Ja na rok u Belzebuba

Przyjm za ciebie mieszkanie;

Niech przez ten rok moja luba

Z tob jak z mem zostanie.

Przysi jej mio, szacunek,

I posuszestwo bez granic;

Zamiesz cho jeden warunek,

Ju caa ugoda na nic”.

Diabe do niego pó ucha,

Pó oka zwróci do samki,

Niby patrzy, niby sucha —

Tymczasem ju blisko klamki.

Gdy mu Twardowski dokucza,

Od drzwi, od okien odpycha,

Czmychnwszy dziurk od klucza,

Dotd, jak czmycha, tak czmycha.