STEPHEN KING

Crouch End
(Crouch End)
(Tłumaczenie Michał Wroczyński)

Kiedy kobieta wreszcie sobie poszła, wybiło
prawie wpół do trzeciej w nocy. Ciągnąca się
przed posterunkiem policji na Crouch End
Tottenham Lane przypominała nieruchomą rzekę.
Londyn pogrążony był we śnie... ale Londyn
nigdy nie zapada w głęboki sen, a sny miewa
niespokojne...
Policjant Yetter zamknął kajet, który zapisał
prawie do końca, notując dziwaczną, gorączkową
opowieść Amerykanki. Spojrzał na maszynę do
pisania i stos czystych formularzy na stojącej
obok półce.
- W dziennym świetle będzie to brzmieć jeszcze
bardziej wariacko - stwierdził.
Policjant Farnham, który popijał coca-colę i od
dłuższego już czasu się nie odzywał, nagle się
odezwał.
- Ona była Amerykanką, prawda? - spytał, jakby
ten fakt miał wytłumaczyć większość tego, co
opowiedziała.
- Wepchniemy to do archiwum - zgodził się
Yetter i rozejrzał się za papierosem. - Ale ciekaw
jestem... Farnham roześmiał się.
- Chyba nie chcesz powiedzieć, że wierzysz w
choć jedno jej słowo? Śmiało! Słucham!
- Czy coś mówiłem? Nic. A ty jesteś teraz tutaj.
Farnham lekko zesztywniał. Miał dwadzieścia
siedem lat i nie było jego winą ani to, że
przeniesiono go na ten posterunek z leżącego
bardziej na północ Muswell Hill, ani też to, że
cała kariera zawodowa dwukrotnie prawie
starszego od niego Yette-ra przebiegła w tym
cichym zakątku Londynu, na Crouch End.
- Jestem - odparł. - Ale, z całym szacunkiem,
potrafię jeszcze odróżnić ziarno od plew. Czy
nie...
- Lepiej poczęstuj mnie fajką, kolego - odparł
Yetter, spoglądając nań z lekkim rozbawieniem. -
O, dzięki, dobry z ciebie chłopak.
Zapalił papierosa zapałką, którą wyjął z pudełka
ozdobionego rysunkiem jasnoczerwonej
lokomotywy. Machnięciem ręki zgasił płomyk i

wrzucił wypalone drewienko do popielniczki
Farnhama. Popatrzył na kolegę przez obłok
dymu. Już dawno stracił swój chłopięcy wygląd i
wdzięk. Twarz Yettera pożłobiona była
głębokimi zmarszczkami, a nos stanowił mapę
popękanych naczynek krwionośnych; codziennie
wieczorem lubił sobie wypić sześć butelek piwa
Harp.
- A zatem uważasz, że Crouch End jest takim
spokojnym i cichym miejscem?
Farnham wzruszył ramionami. Tak naprawdę
uważał, że Crouch End jest ogromną, ziewającą
gębą leżącą na peryferiach Londynu; jego
młodszy brat z całą pewnością nazwałby tę
dzielnicę Nudopatia.
- Cóż - ciągnął Yetter. - Wiem, że tak uważasz. O
jedenastej wieczorem wszystko tu już smacznie
śpi. Ale widziałem na Crouch End wiele
dziwnych rzeczy. Gdybyś spędził tu połowę tego
czasu co ja, również byś w to uwierzył. Na
przestrzeni tych sześciu czy ośmiu spokojniutkich
ulic dzieje się więcej dziwnych rzeczy niż w
całym Londynie. Wiem, że brzmi to zabawnie,
ale mówię prawdę. Te rzeczy mnie przerażają.
Dlatego piję tyle piwa, bo po nim nie boję się tak
bardzo. Przypatrz się kiedyś sierżantowi
Gordonowi, Farnham, i zadaj sobie pytanie,
dlaczego w wieku czterdziestu lat jest kompletnie
siwy. A gdybyś zobaczył Petty'ego... ale jego już
nie zobaczysz, prawda? Petty popełnił
samobójstwo latem siedemdziesiątego szóstego
roku. Nasze gorące lato. Było to... - Yetter
starannie szukał odpowiednich słów. - Było to
okropne lato. Straszne. Wielu z nas się obawiało,
że mogą się tu przedrzeć.
- Kto mógł się przedrzeć? - zapytał Farnham.
Czuł, że kąciki ust wykrzywia mu pogardliwy,
obelżywy uśmieszek, wiedział, że nie jest to
uprzejme, ale nie potrafił nad sobą zapanować.
Na swój sposób Yetter bredził tak samo, jak
Amerykanka. Zresztą zawsze był trochę dziwny.
Zapewne pijaczek.

Spostrzegł, że Yetter oddaje mu uśmiech.
_ Uważasz mnie za starą końską dupę -
stwierdził.
_ Wcale nie, wcale nie - zaprotestował Farnham i
jęknął
w duchu.

_ Jesteś dobrym chłopcem - stwierdził Yetter. -
Jak już osiągniesz mój wiek, nie będziesz siedział
za biurkiem i przewracał papierów na takim
posterunku jak ten. Będziesz pracował w
normalnej policji. Będziesz, prawda? Marzysz o
tym.
_ Tak - przyznał Farnham.
Była to prawda. Marzył o tym. Zamierzał wstąpić
do akademii, mimo że Sheila chciała, aby
porzucił pracę w policji i zajął się czymś innym;
na przykład zatrudnił się u Forda przy taśmie na
linii montażowej. Na myśl o pracy z robolami aż
coś ściskało go w brzuchu.
- Tak też myślałem - oświadczył Yetter, gniotąc
niedopałek w popielniczce. - Masz to we krwi,
prawda? Możesz wysoko zajść i nie skończysz w
takim nudnym miejscu jak to, na starym Crouch
End. Ale nie wiesz o wszystkim. Crouch End jest
dziwne. Powinieneś od czasu do czasu
postudiować nasze archiwa, Farnham. Och,
naturalnie, znajdziesz tam masę zwyczajnych
przypadków... chłopcy i dziewczęta uciekający z
domu, żeby przystać do hipisów, punków czy jak
tam sami siebie dzisiaj nazywają... zaginieni
mężowie (gdy widzisz ich żony, zazwyczaj
rozumiesz, dlaczego zaginęli)... podpalenia,
których sprawców nie wykryto... kradzieże
kieszonkowe... wiele innych spraw. Ale między
nimi jest wystarczająca liczba historii mrożących
krew w żyłach. Wiele takich, że człowiekowi robi
się niedobrze.
- Naprawdę? Yetter skinął głową.
- Niektóre do złudzenia przypominają historię,
jaką opowiedziała nam ta nieszczęsna
amerykańska dziewczyna. Nigdy już nie zobaczy
swego męża; masz na to moje słowo honoru. -
Popatrzył na Farnhama i wzruszył ramionami. -
Możesz mi wierzyć albo nie. Pakujemy je
wszystkie do jednej kartoteki. Nazywamy to
kartoteką spraw bieżących, ponieważ brzmi to
ładniej niż archiwum, czyli kartoteka-pocałuj-
nas--w-dupę. Przestudiuj ją, Farnham.
Przestudiuj.
Farnham nic nie odpowiedział, ale postanowił
"przestudiować" ją w wolnej chwili. Myśl, że
istnieje cały szereg takich
historii, jaką opowiedziała im Amerykanka,
była... niepokojąca.

- Czasami... - powiedział Yetter i podkradł
Farnhamowi kolejnego silk cutsa - ...rozmyślam o
Wymiarach.
- O Wymiarach?
- Tak, synu, o Wymiarach. O Wymiarach zawsze
piszą twórcy science fiction, prawda? Czy
czytujesz science fiction, Farnham?
- Nie - odrzekł młody Farnham. Zawsze uważał,
że ten gatunek literatury stanowi wyrafinowaną
formę robienia z ludzi głupków.
- A co powiesz o Lovecrafcie? Jego utworów też
nie czytałeś?
- Nawet o nim nie słyszałem - przyznał się
Farnham.
Tak naprawdę ostatnią książką fantastyczną, jaką
czytał dla zabicia czasu, był niewielki pastisz
pochodzący jeszcze z czasów wiktoriańskich i
zatytułowany Two Gentlemen in Silk Knickers.
- Cóż, ten facet, Lovecraft, zawsze pisał o
Wymiarach - stwierdził Yetter, sięgając po
pudełko zapałek z wymalowaną lokomotywką. -
Wymiary są bardzo blisko nas. I są pełne tych
nieśmiertelnych potworów, na sam widok których
ludzie tracą zdrowe zmysły. Oczywiście, to
fikcja. Ale gdy coś takiego rzeczywiście
przytrafia się komuś, poważnie się zastanawiam,
czy to naprawdę jedynie fikcja. Nachodzą mnie
wtedy myśli, przeważnie cichą, spokojną nocą,
taką jak teraz, że cały nasz świat, wszystko, co
wydaje się nam tak miłe, normalne i zwykłe, jest
jak wielka skórzana piłka napompowana
powietrzem. I że miejscami skóra jest prawie
całkiem przetarta. Tam bariery są cieńsze.
Rozumiesz, o czym mówię?
- Tak - mruknął Farnham i pomyślał: A może
powinieneś dać mi buzi, Yetter. Zawsze, gdy
błądzę myślami gdzieś indziej, marzę o buziaku.
- A później kombinuję: Może Crouch End jest
właśnie jednym z takich miejsc? Głupie, ale tak
dokładnie sobie myślę. Być może to wyłącznie
kwestia bujnej wyobraźni. Matka zawsze mi
mówiła, że cierpię na przerost fantazji.
- Naprawdę?
- Tak. I wiesz, o czym jeszcze myślę?
- Nie. Nie mam zielonego pojęcia.
- Highgate jest prawie w porządku; to właśnie
myślę. Tam powłoka oddzielająca nas od
Wymiarów jest tak samo gruba jak w Muswell
Hill. Ale weź, na przykład, takie Archway i
Finsbury Park. Te dzielnice również przylegają

do Crouch End. W obu mam przyjaciół. Wiedzą,
że interesuję się pewnymi sprawami, które
wydają się kompletnie nieracjonalne. Pewne
zwariowane historie, jakie im opowiadają
ludzie... no cóż... ludzie, którzy nie mają
najmniejszego powodu opowiadać takich bredni.
Czy zastanowiłeś się, Farnham, nad tym, po co ta
kobieta miałaby opowiadać nam tak niestworzoną
historię, gdyby nie była ona prawdziwa?
- No cóż...
Yetter zapalił zapałkę i popatrzył przez płomyk
na Farnhama.
- Piękna, młoda, dwudziestosześcioletnia kobieta,
w hotelu dwoje dzieci, jej mąż jest młodym,
dobrze prosperującym prawnikiem w Milwaukee
czy gdzieś tam. Co chciała zyskać na tym, że
przyszła tu i wyrecytowała nam historię, jaką
spotkać można jedynie w filmach o detektywie
Hammerze?
- Nie wiem - odparł sztywno Farnham. - Ale
zapewne istnieje jakieś wythi...
- Tak więc myślę sobie - przerwał mu Yetter - że
jeśli są takie "cienkie punkty", nasz musi
zaczynać się w Archway i Finsbury Park... ale
najcieniej jest tutaj, w Crouch End. I mówię
sobie: Czy nie nadejdzie w końcu taki dzień,
kiedy skóra oddzielająca nas od tego, co znajduje
się po jej drugiej stronie... ostatecznie się
przetrze? Czy nie będzie to dzień, kiedy się
okaże, że wszystko to, o czym mówiła nam ta
kobieta, nie wyczerpuje prawdy nawet w
połowie?
Farnham milczał. Był już najgłębiej przekonany,
że policjant Yetter wierzy również w
chiromancję, frenologię i w Różo-
krzyżowców.
- Poczytaj archiwa - poradził Yetter, wstając z
krzesła. Kiedy przyłożył dłonie do pleców i się
przeciągnął, rozległ się ^ichy trzask. - Idę
zaczerpnąć trochę świeżego powietrza. \
Wyszedł. Farnham popatrzył za nim z mieszaniną
rozbawienia i złości. Yetter ma fioła, to jasne jak
słońce. I kopci jak parowóz. A w tym nowym,
wspaniałym świecie socjalizmu papierosy i
opieka społeczna wcale tanie nie są. Sięgnął po
notes Yettera i ponownie zaczął czytać to, co
opowiedziała dziewczyna.
Później, oczywiście, przejrzy archiwum.
Zrobi to po prostu dla jaja.

Dziewczyna - czy też młoda kobieta, jeśli chce
się być grzecznym i dokładnym (a wiele
wskazuje na to, że tacy są wszyscy współcześni
Amerykanie) - wpadła na posterunek jak burza
piętnaście po dziesiątej poprzedniego wieczoru.
Włosy opadały jej na twarz mokrymi strąkami,
oczy miała wybałuszone. Wlokła za sobą na
pasku torebkę.
- Lonnie - powiedziała. - Proszę, musicie
odnaleźć Lon-niego.
- Doskonale, proszę pani, zrobimy, co w naszej
mocy - odparł Yetter. - Ale najpierw musi nam
pani powiedzieć, kim jest Lonnie.
- On nie żyje - wyjaśniła młoda kobieta. - Wiem,
że nie żyje.
Wybuchnęła płaczem, który szybko przeszedł w
śmiech, a właściwie w rechot. Cisnęła przed
siebie torebkę. Najwyraźniej wpadła w histerię.
W tę noc z piątku na sobotę posterunek był jak
wymarły. Sierżant Raymond wysłuchiwał z
nieziemskim wprost spokojem opowieści
Pakistanki o tym, jak na Hillfield Avenue jakiś
wytatuowany bandzior ze strzechą na niebiesko
ufarbowanych włosów wyrwał jej torebkę. Yetter
zauważył, że do pomieszczenia wsunął się
Farnham, który zamienił właśnie wiszący w
korytarzu plakat (CZY MASZ W SERCU
MIEJSCE DLA NIE CHCIANYCH DZIECI?) na
inny (SZEŚĆ RAD, JAK BEZPIECZNIE
JEŹDZIĆ NOCĄ NA ROWERZE).
Yetter skinął na niego ręką, a sierżant Raymond,
słysząc na wpół histeryczny wrzask Amerykanki,
obejrzał się w ich stronę. Raymond lubił
kieszonkowcom łamać palce jak sucharki ("Ach,
daj spokój, kolego - odpowiadał, kiedy go
proszono, aby jakoś uzasadnił tę wyjątkowo mało
legalną procedurę. - Pięćdziesiąt milionów
żółtków nie może się mylić".), ale nie radził sobie
zupełnie z rozhisteryzowanymi kobietami. -
Lonnie! - zaskrzeczała. - Och, oni mają
Lonniego! Pakistanka odwróciła się w stronę
Amerykanki, taksowała ją przez chwilę
spokojnym wzrokiem, po czym znów odwróciła
się do sierżanta Raymonda i podjęła opowieść o
tym, jak wyrwano jej torebkę.
- Panno... - zaczął policjant Farnham.
- Co tu się wyprawia? - szepnęła.
Zaczęła dyszeć. Farnham spostrzegł niewielkie
zadrapanie na jej lewym policzku. Była śliczną
babką z uroczymi cyckami - drobnymi, ale

sterczącymi - i z wielką strzechą kasztanowych
włosów. Ciuchy miała stosunkowo drogie. W
jednym bucie brakowało jej obcasa.
- Co tu się wyprawia? - powtórzyła. - Potwory...
Pakistanka ponownie na nią popatrzyła... i
uśmiechnęła się. Miała popsute zęby. Uśmiech
ten jednak zniknął prawie natychmiast, jak za
sprawą magicznej sztuczki. Ponownie odwróciła
się do Raymonda, który podał jej formularz
protokołu kradzieży.
- Poczęstujemy panią kawą i przejdziemy do
pokoju numer trzy - oświadczył Yetter. - Napije
się pani kawy, słoneczko, prawda?
- Lonnie - szepnęła. - Wiem, że nie żyje.
- Proszę pójść ze starym, dobrym Tedem
Yetterem i wszystko w mig załatwimy -
powiedział Yetter i pomógł jej wstać z krzesła.
Kiedy objął ją w pasie i wyprowadzał z pokoju,
ciągle lamentowała i mamrotała coś niewyraźnie
pod nosem. Kroki stawiała niepewnie, ponieważ
w jednym pantoflu brakowało jej obcasa.
Farnham nalał do kubka kawę i zaniósł naczynie
do pomalowanego na biało, kwadratowego
pokoju, w którym znajdował się odrapany stół,
cztery krzesła i chłodziarka do pitnej wody.
- Proszę, słoneczko - powiedział. - To ci dobrze
zrobi. Z cukrem, czy bez?
- Nie chcę pić - odparła. - Nie mogłabym...
I sięgnęła po kubek, souvenir, który dawno temu
dostali od kogoś z Blackpool, jakby chciała
ogrzać sobie nim dłonie. Ręce fatalnie jej się
trzęsły i Farnham chciał już poradzić, żeby
odstawiła naczynie, zanim obleje się gorącą
kawą.
- Nie mogłabym - powtórzyła i ciągle trzymając
kubek w obu dłoniach, upiła łyk; kubek dzierżyła
tak, jak dziecko trzyma faskę z rosołem.
Kiedy na nich popatrzyła, miała również wzrok
dziecka - szczery, zmęczony, błagalny... i w jakiś
sposób podobny do spojrzenia osaczonego
zwierzęcia. Wyglądała tak, jakby to, co ją
spotkało, odebrało jej całą dorosłość; jakby jakaś
niewidzialna ręka wychyliła się z nieba i zabrała
jej dwadzieścia lat, zostawiając w pokoju
przesłuchań na posterunku w Crouch End dziecko
w amerykańskim ubraniu dla dorosłych.
- Lonnie. Potwory... - powiedziała. - Czy mi
pomożecie? Na Boga, czy mi pomożecie? Może
jeszcze żyje. Może... Jestem amerykańską
obywatelką! - wrzasnęła nagle i jakby

powiedziała coś bardzo nieprzyzwoitego,
wybuchnęła płaczem.
Yetter poklepał ją po ramieniu.
- Słoneczko, myślę, że pomożemy ci odnaleźć
Lonniego. To twój mąż, prawda? Nie przestając
chlipać, kiwnęła głową.
- Danny i Norma są w hotelu... z opiekunką...
mają iść spać... czekają, aż wróci, żeby
pocałować je na dobranoc...
- Proszę się na chwilę uspokoić i powiedzieć
dokładnie, co się wydarzyło...
- I gdzie - dodał Farnham, a Yetter obrzucił go
szybkim spojrzeniem spod zmarszczonych brwi.
- No właśnie! - krzyknęła. - Nie wiem gdzie. Nie
jestem nawet pewna, co się wydarzyło, poza tym,
że było to s-str--straszne!
Yetter wyciągnął notatnik.
- Jak się pani nazywa, słoneczko?
- Doris Freeman. Mój mąż nazywa się Leonard
Freeman. Zatrzymaliśmy się w hotelu Inter
Continental. Jesteśmy obywatelami
amerykańskimi.
Tym razem przyznanie się do amerykańskiego
obywatelstwa jakby trochę ją uspokoiło. Upiła
łyk kawy i odstawiła kubek. Farnham zauważył,
że ma bardzo zaczerwienione dłonie. Poczujesz to
później, moja droga - pomyślał.
Yetter z mozołem zapisywał wszystko w
notatniku. Przelotnie popatrzył na policjanta
Farnhama.
- Są państwo na wakacjach? - zapytał.
- Tak... dwa tygodnie tutaj i tydzień w Hiszpanii.
Planowaliśmy zatrzymać się w Barcelonie... ale
to przecież nie po-
może w odnalezieniu Lonniego! Dlaczego zadaje
mi pan te głupie pytania?
_ Próbujemy po prostu ustalić wszystkie
okoliczności, pani Freeman - wyjaśnił Farnham.
Odruchowo obaj starali się mówić cichym,
uspokajającym tonem. - Proszę opowiedzieć nam
dokładnie, co się wydarzyło. Proszę powiedzieć
to własnymi słowami.
- Dlaczego w Londynie tak trudno złapać
taksówkę? - zapytała nieoczekiwanie.
Farnham kompletnie stracił głowę i nie wiedział,
co na to odrzec, ale Yetter zareagował w taki
sposób, jakby pytanie należało do tematu.
- Trudno powiedzieć. Częściowo za sprawą
turystów. Mieli państwo kłopoty z dotarciem na
Crouch End?

- Tak - odparła. - Wyszliśmy z hotelu do
księgarni Hatchardsa. To na Haymarket, prawda?
- Blisko - zgodził się Yetter. - Wspaniała,
ogromna księgarnia, prawda, kochanie?
- Jak wyszliśmy z hotelu, nie było najmniejszych
kłopotów z taksówką. Stał ich cały sznur. Ale
kiedy wychodziliśmy od Hatchardsa, nie było
żadnej. W końcu jakaś się zatrzymała i Lonnie
powiedział kierowcy, że chcemy dostać się na
Crouch End, lecz on tylko roześmiał się nam w
nos.
- Och, taksiarze, gdy chodzi o kursy na
przedmieścia, potrafią być wyjątkowymi
sukinkotami, jeśli wybaczy mi pani to określenie
- wtrącił Farnham.
- Nie zgodził się nawet, gdy obiecaliśmy mu
funta napiwku - poinformowała Doris Freeman, a
w jej głosie rozległ się ton prawdziwie
amerykańskiego zdumienia. - Czekaliśmy jeszcze
blisko pół godziny, zanim trafiliśmy na
taksówkarza, który zgodził się nas zabrać. Była
mniej więcej siedemnasta trzydzieści, może za
kwadrans szósta. I wtedy Lonnie stwierdził, że
zgubił adres...
Ponownie chwyciła kubek z kawą.
- A do kogo państwo jechali? - zapytał Yetter.
- Do znajomego mego męża. Prawnik, nazywa się
John Squales. Mój mąż wprawdzie nigdy się z
nim osobiście nie spotkał, ale ich firmy
utrzymywały ze sobą... - wykonała nieokreślony
ruch ręką.
- Kontakty?
- Tak, chyba tak. Kiedy pan Squales się
dowiedział, że zamierzamy w czasie wakacji
odwiedzić Londyn, zaprosił nas do siebie na
kolację. Lonnie prowadził z nim korespondencję,
ale adres miał zapisany na kartce, którą trzymał w
biurze! Kiedy wsiedliśmy do taksówki, Lonnie
spostrzegł, że zgubił gdzieś tę kartkę. Pamiętał
tylko, że jego znajomy mieszka na Crouch End. -
Popatrzyła na nich poważnym wzrokiem. -
Crouch End... paskudna nazwa1.
- I co wtedy państwo zrobili? - zapytał Yetter.
Zaczęła mówić. Kiedy skończyła, wypiła prawie
całą kawę, a policjant Yetter zapełnił kilkanaście
kartek swego notatnika kwadratowym,
rozwlekłym pismem.
Lonnie Freeman, potężnie zbudowany
mężczyzna, który siedział przygarbiony w
mrocznym wnętrzu czarnej taksówki i pochylał

się do przodu tak, żeby móc rozmawiać z
kierowcą, zdumiał Doris, kiedy ta ujrzała go po
raz pierwszy podczas meczu koszykówki, gdy
oboje byli na ostatnim roku studiów. Siedział na
ławce zawodników, kolana miał prawie przy
uszach, ogromne dłonie z grubymi nadgarstkami
zwieszały mu się luźno między łydkami. Wtedy
miał na sobie spodenki koszykarskie, a na szyi
ręcznik. Teraz ubrany był w garnitur z krawatem.
Nie grał w zbyt wielu meczach - pomyślała czule
- ponieważ nie prezentował szczególnej klasy
sportowej i nieustannie gubił adresy.
Taksiarz z pobłażliwością wysłuchał historii o
zgubionym adresie. Był to starszy mężczyzna
ubrany w nieskazitelnie czysty, cienki letni
garnitur i stanowił antytezę niechlujnych
tasówkarzy z Nowego Jorku. Lekki zgrzyt
stanowił jedynie kraciasty kaszkiet, jakkolwiek
był całkiem akceptowalny; dodawał kierowcy
sporo zawadiackiego uroku. Za oknami taksówki
po Haymarket sunął nieprzerwany sznur
pojazdów. Afisz na pobliskim teatrze zapowiadał
przedstawienie "Duch w operze", które
najwidoczniej zamierzano tam już zawsze
wystawiać.
- Dobra, powiem coś panu, szefie - odezwał się
taksiarz. - Zawiozę was na Crouch End,
zatrzymamy się pr. pierwszej budce telefonicznej
i sprawdzisz pan w książce telefonicznej adres
tego waszego znajomego. A wtedy odstawię was
pod same drzwi.
- Cudownie - ucieszyła się szczerze Doris.
Byli w Londynie dopiero sześć dni, ale ona nie
przypominała sobie miejsca, gdzie ludzie byliby
tak uczynni, sympatyczni j cywilizowani jak w
tym mieście.
- Dzięki - odparł Lonnie, rozpierając się w fotelu.
Objął Doris i dodał z uśmiechem: - Widzisz? I
już po kłopocie.
- Ale nie dzięki tobie - zakpiła i lekko szturchnęła
go w żebra.
- Co racja, to racja - przyznał taksiarz. - No to
dalej, na Crouch End!
Zbliżał się koniec sierpnia. Nieustanny, gorący
wiatr toczył po ulicach śmieci i targał kurtkami
mężczyzn i spódnicami kobiet wracających z
pracy do domu. Słońce przygrzewało jeszcze
mocno, ale gdy pojawiało się między budynkami,
Doris widziała, że zaczyna już powoli nabierać
czerwonawej barwy. Taksówkarz nucił coś pod

nosem. Doris odprężyła się w objęciach
Lonniego. Przez ostatnie sześć dni miała męża
dla siebie częściej niż normalnie w ciągu całego
roku i z zadowoleniem stwierdziła, że bardzo jej
się to podoba. Nigdy dotąd nie wyjeżdżała z
Ameryki, toteż teraz nieustannie musiała sobie
przypominać, że jest w Anglii, i że czeka ją
jeszcze Barcelona.
Słońce skryło się właśnie za wysokie budynki, a
ona prawie natychmiast straciła orientację. To ta
jadąca przez Londyn taksówka - pomyślała.
Miasto stanowiło istny labirynt, rozległe
mrowisko pełne rozmaitych Road, Mew, Hill,
Close (a nawet Inn) i zupełnie nie rozumiała, jak
mieszkańcy miasta mogli się w nim nie gubić.
Gdy dzień wcześniej podzieliła się tą refleksją z
mężem, ten odparł, że wszyscy tutaj poruszają się
bardzo ostrożnie... czy nie zauważyła, że w
każdej taksówce pod tablicą rozdzielczą znajduje
się umieszczony tam dyskretnie szczegółowy
plan Londynu, London Streetfinderl
Była to najdłuższa jazda taksówką, jaką odbyli w
życiu. Zostawili za sobą modne dzielnice
(chociaż mieli nieodparte uczucie, że krążą w
kółko). Minęli rejony zabudowane
monolitycznymi, piętrzącymi się nad nimi
budynkami, które sprawiały wrażenie całkowicie
wymarłych (nie - poprawiła się później podczas
rozmowy z Yetterem i Farnhamem w małym,
pomalowanym na biało pokoju: widziała jakiegoś
chłopczyka, który siedział na krawężniku i
pstrykał zapałkami), następnie przebyli rejon
niewielkich, raczej nędznych sklepików i
straganów warzywno-owocowych, a potem nagle
- nic dziwnego, że jazda przez Londyn mogła tak
przybyszom zamieszać w głowie - znów znaleźli
się w eleganckiej dzielnicy.
- Był tam nawet McDonald's - oświadczyła
Yetterowi i Farnhamowi Doris tonem, jakim
zazwyczaj mówi się o Sfinksie i Wiszących
Ogrodach.
- Naprawdę? - zainteresował się Yetter ze
stosownym zdziwieniem i szacunkiem.
Kobieta odzyskała już w dużym stopniu pamięć,
a on chciał utrzymać ją w tym nastroju aż do
chwili, kiedy powie im wszystko, co wie.
Zostawili za sobą elegancką dzielnicę, której
serce stanowił McDonald's. Przez chwilę
posuwali się okolicą zabudowaną niskimi
domkami, gdzie spostrzegli, że wiszące nisko nad

horyzontem słońce stanowi już wielką,
pomarańczową kulę zalewającą ulice
dziwacznym światłem. W jego blasku wszyscy
przechodnie wyglądali tak, jakby lada chwila
mieli stanąć w płomieniach.
- I wtedy wszystko zaczęło się zmieniać -
oświadczyła Doris.
Głos jej się załamał, dłonie ponownie zaczęły
drżeć. Yetter pochylił się czujnie.
- Zmieniać? Jak? W jaki sposób wszystko zaczęło
się zmieniać, pani Freeman?
Powiedziała, że mijali właśnie kiosk z gazetami, a
na wywieszonej nad nim tablicy z
najważniejszymi wiadomościami dostrzegli
napis: SZEŚĆDZIESIĄT OSÓB ZAGINĘŁO
PODCZAS HORRORU W METRZE.
- Lonnie, spójrz na to!
- Na co? - Odwrócił się, ale sklep z gazetami
został już za nimi.
- Tam było napisane: "Sześćdziesiąt osób
zaginęło podczas horroru w metrze". Czy metro
to to samo co kolej podziemna?
- Tak... potocznie rura. Czy to wykoleiły się
wagony?
- Nie wiem. - Pochyliła się do szofera. - Panie
kierowco,
czy słyszał pan coś o tej katastrofie? Czy to
kolizja w kolei podziemnej?
- Zderzenie, proszę pani. Ale nic więcej mi o tym
nie
wiadomo.
- Czy ma pan radio?
.- Mam, ale nie w samochodzie.
- Lonnie?
- Hmmm?
Lonnie jednak stracił już zainteresowanie
wypadkiem. Znów przetrząsał kieszenie (a
ponieważ był w trzyczęściowym garniturze, miał
ich wiele do sprawdzenia), podejmując kolejną
próbę odnalezienia kartki z adresem Johna
Sąualesa.
Doris ciągle miała w pamięci wypisaną kredą na
tablicy ogłoszeniowej wiadomość. Powinno być:
SZEŚĆDZIESIĄT OSÓB ZGINĘŁO PODCZAS
HORRORU W RURZE; tak właśnie powinno
być napisane. Ale... SZEŚĆDZIESIĄT OSÓB
ZAGINĘŁO PODCZAS HORRORU W
METRZE? Słowa te budziły w niej niepokój.
Napis głosił "zaginęło", tak jak w dawnych

czasach mówiło się o marynarzach, którzy utonęli
w morzu, a nie "zginęło".
HORROR W METRZE.
Bardzo się to jej nie podobało. Przywodziło na
myśl cmentarze, kanały, białe, flakowate,
odrażające stwory, które wyrajają2 się nagle z
tunelu metra, chwytają ramionami (zapewne są to
macki) nieszczęsnych pasażerów stojących na
peronach i wloką ich w mrok...
Skręcili w prawo. Na rogu stały zaparkowane trzy
motocykle, a obok nich gawędzili trzej chłopcy w
skórach. Spoglądali przez chwilę na taksówkę.
Promienie zachodzącego słońca padały im na
twarze pod takim kątem, iż wydawało się, że
motocykliści nie mają ludzkich głów. Przez
ułamek sekundy Doris miała straszną pewność,
że nad skórzanymi kurtkami, na karkach
chłopaków siedzą smukłe głowy szczurów, które
czarnymi oczyma śledzą przejeżdżające auto. W
chwilę później światło zmieniło odrobinę kąt
padania i Doris zrozumiała swój błąd. Przy
motorach stało trzech młodych ludzi, paliło
papierosy, a za plecami mieli angielski
odpowiednik amerykańskiego sklepiku ze
słodyczami.
- Jesteśmy na miejscu - oświadczył Lonnie,
wskazując Palcem za okno.
Mijali właśnie tabliczkę z napisem "Crouch Hill
Road". Otoczyły ich, niczym leciwe, czcigodne
matrony, stare kamienice, spoglądające na nich z
góry ślepymi oczyma okien. Tu i ówdzie dostrzec
było można śmigające na rowerach i hulajnogach
dzieciaki. Jakaś dwójka próbowała bez
powodzenia jeździć na deskorolkach. Przed
domami siedzieli ojcowie, którzy wrócili już z
pracy, kurzyli papierosy, gawędzili i obserwowali
dzieciarnię. Widok był kojąco normalny.
Taksówka zatrzymała się przed posępnie
wyglądającą restauracją z małym napisem na
szybie: PROWADZIMY WYSZYNK. Pośrodku
witryny widniał dużo większy napis informujący,
że zakład prowadzi sprzedaż potraw z curry na
wynos. Na wewnętrznej części werandy, za
wielką taflą szkła drzemał gigantyczny, bury kot.
Obok restauracji znajdowała się budka
telefoniczna.
- Tutaj, szefie - poinformował kierowca taksówki.
- Znajdź pan adres swego kumpla i natychmiast
tam jedziemy.

- Doskonale - odparł Lonnie i wysiadł z
samochodu. Doris rozsiadła się wygodnie w
fotelu, ale po chwili i ona postanowiła
rozprostować nogi. Na ulicy nieustannie wiał
gorący wiatr. Owinął jej spódnicę wokół kolan, a
następnie przylepił do łydki stare opakowanie po
lodach. Z grymasem niesmaku odrzuciła papier.
Kiedy uniosła głowę, ujrzała przed sobą za szybą
wielkiego, burego kocura. Łypnął na nią nie-
odgadnienie swym jedynym okiem. Połowę
pyska miał obdartą ze skóry w jakiejś dawnej
kociej bójce. Pozostała mu różowa-wa,
pofałdowana blizna pokryta tkanką, zaćmione
kataraktą ślepie i kilka kłaków futra. Zwierzę
bezgłośnie miauknęło za szybą. Poczuła
obrzydzenie. Podeszła do budki telefonicznej i
zajrzała do środka przez jedną z brudnych
szybek. Lonnie pokazał jej kółko utworzone z
kciuka i palca wskazującego, a potem puścił
perskie oko. Wrzucił do otworu automatu
dziesięciopensówkę i zaczął z kimś rozmawiać.
Roześmiał się, ale przez szybki do Doris nie
dotarł dźwięk. Podobnie jak miauknięcie kota.
Obejrzała się w stronę restauracji, lecz okno
werandy było puste. W panującym wewnątrz
półmroku dostrzegła stoliki z ustawionymi na
nich do góry nogami krzesłami i jakiegoś
starszego jegomościa, który zamiatał podłogę.
Gdy znów popatrzyła w stronę budki, zobaczyła,
że Lonnie coś zapisuje. Następnie schował pióro,
a w ręce trzymał kartkę. Doris widziała
zanotowany adres. Mąż powiedział do mikrofonu
jeszcze kilka słów, odwiesił słuchawkę i wyszedł
z budki, pomachał triumfalnie kartką.
- W porządku, ma... - Popatrzył nad jej
ramieniem i zmarszczył brwi. - Gdzie się
podziała ta cholerna gablota?
Doris odwróciła się. Taksówka zniknęła.
Krawężnik, przy którym stała, był pusty, a wiatr
porywał leniwie z rynsztoka kilka papierów. Po
przeciwnej stronie ulicy przystanęło objętych
ramionami dwoje dzieci i chichotało. Doris
spostrzegła, że jedno z nich ma zdeformowaną
dłoń. Palce przypominały szpony. Błysnęło jej w
głowie, że powinna się tym zająć opieka
społeczna. Dzieci po drugiej stronie jezdni,
widząc, że obserwuje je obca kobieta, ponownie
padły sobie w objęcia i znów zachichotały.
- Nie wiem - powiedziała.

Czuła się zdezorientowana i trochę otumaniona.
Upał, wiejący nieustannie monotonny wiatr,
światło prawie jak na malowidle...
- Która to była godzina? - zapytał nagle Farnham.
- Nie wiem - odparła Doris Freeman wystraszona
naraz własną opowieścią. - Około szóstej. Może
dwadzieścia po.
- Rozumiem, proszę mówić dalej - powiedział
Farnham, wiedząc doskonale, że w sierpniu o tej
godzinie słońce nie mogło jeszcze zachodzić.
Słońce chowało się za horyzont dopiero dobrze
po siódmej.
- Co on zrobił? - zapytał Lonnie, ciągle się
rozglądając. Zupełnie jakby się spodziewał, że
jego złość sprawi, iż taksówka wróci. - Tak po
prostu wziął i odjechał?
- Może, gdy dawałeś mi z budki znaki, pomyślał,
że to jemu sygnalizujesz, że jest wolny - odrzekła
Doris, podnosząc r?kę i robiąc kółko z kciuka i
wskazującego palca; dokładnie takie samo, jak
zrobił to w budce Lonnie.
- Mógłbym machać i machać, skoro na liczniku
miał nie zapłacone dwadzieścia pięć funtów -
burknął Lonnie i podszedł do skraju chodnika. Po
drugiej stronie jezdni dwójka dzieciaków wciąż
chichotała. - Ej! - zawołał. - Dzieci!
- Pan jest Amerykaninem? - odkrzyknął chłopiec
ze szpo-niastą dłonią.
- Tak - odrzekł z uśmiechem Lonnie. -
Widzieliście tu taksówkę? Widzieliście, jak
odjeżdżała?
Dwoje dzieci przez chwię zastanawiało się nad
pytaniem. Jedno z nich okazało się dziewczynką
w wieku mniej więcej pięciu lat. Miała
niechlujnie zaplecione, brązowe warkoczyki
sterczące w przeciwne strony. Podeszła do
krawężnika po swojej stronie ulicy, z uśmiechem
przyłożyła dłonie do ust i nie przestając się
uśmiechać, wrzasnęła:
- Spieprzaj, Joe! Lonniemu opadła szczęka.
- Proszę pana! Proszę pana! Proszę pana! - zaczął
z kolei wydzierać się chłopak, salutując swą
kaleką dłonią.
Po chwili oboje odwrócili się na pięcie i odbiegli.
Zniknęli za najbliższym rogiem, zostawiając za
sobą echo śmiechu.
Kompletnie oszołomiony Lonnie popatrzył na
Doris.
- Podejrzewam, że niektóre dzieci z Crouch End
nie przepadają za Amerykanami - powiedziała

nieprzekonująco. Rozejrzała się nerwowo. Ulica
była pusta.
- Cóż, dziecino, wygląda na to, że udamy się tam
na piechotę - powiedział Lonnie, obejmując Doris
ramieniem.
- Nie jestem pewna, czy mam na to chęć. Te
dzieciaki mogły pobiec po starszych braci. -
Roześmiała się, żeby pokazać, że miał to być
wyłącznie żart.
Niemniej śmiech zabrzmiał nienaturalnie
piskliwie.
Atmosfera wieczoru stawała się osobliwie
surrealistyczna. Bardzo się to Doris nie podobało.
Chciała już tylko wrócić do hotelu.
- Nie mamy większego wyboru - odparł. - Jakoś
nie ciągną tą ulicą sznury taksówek.
- Lonnie, dlaczego ten taksówkarz nas tu
zostawił? Sprawiał bardzo sympatyczne
wrażenie.
- Nie mam najmniejszego pojęcia. Ale John
dokładnie mi wytłumaczył, jak się dostać do jego
domu. Mieszka na uliczce Brass End, która jest
maleńkim, ślepym zaułkiem. Powiedział, że nie
ma jej nawet na planie Londynu. - Rozmawiając,
oddalali się od budki telefonicznej, restauracji, w
której sprzedawano na wynos potrawy z curry, i
od pustego obecnie krawężnika. Znów posuwali
się w górę Crouch Hill Road. -
Musimy skręcić w prawo w Hillfield Avenue, w
połowie tej ulicy w lewo, a następnie w pierwszą
w prawo... a może w lewo? Nieważne, musimy
skręcić w Petrie Street. Druga uliczka w lewo to
Brass End.
- I ty to wszystko zapamiętałeś?
- Występuję jako główny świadek - odparł
dziarsko i Doris się roześmiała. Lonnie zawsze
potrafił rozładować napiętą atmosferę.
Na ścianie w korytarzu posterunku na Crouch
End wisiał plan dzielnicy, znacznie bardziej
szczegółowy od planów w London Streetfinder.
Farnham zbliżył się do mapy i trzymając ręce w
kieszeniach, zaczai ją z uwagą studiować. Na
posterunku panowała cisza i spokój. Yetter
jeszcze nie wrócił z przechadzki - Farnham miał
nadzieję, że przeczyści sobie omroczony
wiedźmami mózg - a Raymond dawno już
skończył z Pakistanką, której ukradziono torebkę.
Farnham przyłożył palec do punktu, gdzie
taksówkarz najprawdopodobniej zostawił swoich
pasażerów (jeśli w ogóle można było wierzyć

choć w jedno słowo tej Amerykanki). Droga do
domu ich znajomego była prosta. Crouch Hill
Road do Hillfield Avenue, następnie w lewo na
Yickers Lane, skąd znów w lewo na Petrie Street,
od której odchodziła Brass End. W zaułku tym
stało nie więcej niż sześć czy osiem domów.
Około półtora kilometra wędrówki. Na takim
odcinku nawet Amerykanie nie powinni byli
zabłądzić.
- Raymond! - zawołał. - Jesteś tam jeszcze?
Pojawił się sierżant. Był już gotów do wyjścia i
wkładał cienką, popelinową kurtkę.
- Jestem, ale już wychodzę, moja ty miłości bez
brody.
- Daj spokój - odparł Farnham, ale się roześmiał.
Raymond trochę go przerażał. Wystarczyło jedno
spojrzenie na jego nawiedzoną gębę, żeby pojąć,
że stoi trochę zbyt blisko płotu oddzielającego
dobrego człowieka od łotra. Na jego twarzy, od
lewego kącika ust prawie aż do grdyki, ciągnęła
się wielka, gruba blizna. Raymond zaklinał się, że
to robota złodzieja kieszonkowego, który kiedyś
o mało nie poderżnął mu gardła butelką z
utrąconym denkiem. Zaklinał się też, iż dlatego
właśnie łamie im palce. Zdaniem Farnhama
jednak była to bzdura. Osobiście uważał, że
Raymond łamie złodziejaszkom palce dlatego, że
lubi szczęk pękających kości; zwłaszcza w kły.
kciach.
- Masz fajkę? - zapytał Raymond. Farnham
westchnął, podał mu papierosa, a kiedy sierżant
go zapalał, spytał:
- Czy na Crouch Hill Road jest jakiś lokal, w
którym serwują curry?
- O niczym takim nie słyszałem, moja ty
największa miłości - odrzekł Raymond.
- Tak myślałem.
- Masz jakiś problem, kochanie?
- Nie - odparł Farnham trochę za ostro.
Pamiętał zlepione włosy i wytrzeszczone oczy
Doris Freeman.
Pod koniec Crouch Hill Road Doris i Lonnie
Freemanowie skręcili w Hillfield Avenue, wzdłuż
której ciągnęły się okazałe, miło wyglądające
domy; jak muszelki - pomyślała - w których
urządzono mieszkania i salony.
- Jak dotąd wszystko się zgadza - oświadczył
Lonnie.
- Tak, wszystko się... - zaczęła i w tej samej
chwili dotarł do nich cichy jęk,

Oboje przystanęli. Jęk dobiegł z prawej strony, z
okolonego wysokim żywopłotem podwórka.
Lonnie ruszył w tamtą stronę, ale żona chwyciła
go za ramię.
- Lonnie, nie!
- Dlaczego nie? - zapytał. - Przecież tam ktoś jest
ranny.
Targana strachem Doris ruszyła za mężem.
Żywopłot był wysoki, ale cienki. Lonnie bez
trudu rozgarnął krzaki, za którymi znajdował się
niewielki, kwadratowy trawnik okolony
kwiatami. Trawa była niezwykle zielona.
Pośrodku zieleńca czerniała dymiąca plama - tak
to w każdym razie wyglądało na pierwszy rzut
oka. Kiedy Doris wychyliła się i zerknęła zza
pleców Lonniego - mężczyzna był za wysoki,
żeby mogła spojrzeć ponad jego ramieniem -
zobaczyła, że jest to jama przypominająca
kształtem człowieka. Z dołu unosiły się smużki
dymu.
SZEŚĆDZIESIĄT OSÓB ZAGINĘŁO
PODCZAS HORRORU W METRZE -
pomyślała nieoczekiwanie.
Jęki dochodziły z jamy i Lonnie zaczął
przedzierać się przez
zarośla.
- Lonnie - powiedziała Doris. - Proszę, nie!
- Przecież tam ktoś jest ranny - powtórzył i z
szelestem przedarł się przez chaszcze.
Obserwowała, jak zbliża się do dołu, ale krzaki
wyprostowały się nagle, zasłaniając jej widok, i
mogła jedynie patrzeć na niewyraźny zarys
sylwetki męża podchodzącego do dziury w ziemi.
Próbowała przedrzeć się za nim, ale gałęzie
krzaków były twarde i kłujące, a ona miała na
sobie cienką bluzkę z krótkimi rękawami.
- Lonnie! - zawołała nagle bardzo wystraszona. -
Lonnie, wracaj!
- Za chwileczkę, kochanie!
Znad żywopłotu dom spoglądał na nią
beznamiętnie oczyma okien.
Jęki nie ustawały, ale teraz były niższe, bardziej
gardłowe, na swój sposób rozradowane. Czyż
Lonnie tego nie słyszy?
- Ej, jest tam ktoś? - usłyszała wołanie Lonniego.
- Czy ktoś... ej! Jezu!
Lonnie zaczął wrzeszczeć.
Nigdy dotąd nie słyszała, żeby Lonnie krzyczał, i
teraz na dźwięk jego głosu zmiękły pod nią
kolana. Rozejrzała się gorączkowo po

żywopłocie, szukając w nim jakiejś wyrwy, ale
przed sobą miała tylko zbitą ścianę zarośli. Przed
oczyma zawirowały jej obrazy: motocykliści ze
szczurzymi głowami, kot z mięsem zamiast
pyska, chłopiec ze szponiastą dłonią.
Lonnie! - próbowała krzyknąć, ale z ust nie
wydobył się jej żaden dźwięk.
Dobiegły ją odgłosy szamotaniny. Jęki ucichły, a
ich miejsce zajęły jakieś lepkie, wilgotne,
mlaszczące hałasy. I nagle przez gęste gałęzie
porośnięte przykurzonymi liśćmi przeleciał
Lonnie; zupełnie jakby ktoś popchnął go z
przerażającą siłą. Lewy rękaw marynarki miał
rozdarty, pokrywały go strużki czarnej substancji,
dymiącej podobnie jak dziura w trawniku.
- Doris, uciekajmy!
- Lonnie, co...
- Uciekajmy! - Twarz miał białą jak twaróg.
Doris rozejrzała się dziko za policjantem. Za
kimkolwiek. Ale Hillfield Avenue stanowiła
część jakiegoś ogromnego, wymarłego miasta.
Kiedy znów spojrzała na żywopłot, dostrzegła, że
coś się za nim rusza, coś, co było czarniejsze niż
sama czerń. Mroczny kształt barwy hebanu
stanowiący antytezę światła. To coś mlaskało.
W chwilę później zaczęły szeleścić gałęzie
żywopłotu. Patrzyła na zarośla jak
zahipnotyzowana. Mogłaby tak stać całą
wieczność (oświadczyła to Yetterowi i
Farnhamowi) i gdyby nie Lonnie, który chwycił
ją brutalnie za ramię i wrzasnął na nią - właśnie
tak, Lonnie, który nigdy nawet nie podniósł głosu
na dzieci, ryknął na nią - to zapewne stałaby tam
do teraz. Stała albo... Zaczęli uciekać.
Dokąd? - chciał wiedzieć Farnham, ale ona nie
wiedziała. Wiedziała tylko, że Lonnie był
kompletnie rozbity, w stanie histerycznej paniki...
wiedziała tylko to. Zacisnął palce na jej
nadgarstku jak kajdanki i oddalali się pędem od
górującego nad żywopłotem domu oraz dymiącej
jamy w trawniku. Wiedziała tylko to. Resztę
stanowił wyłącznie szereg mglistych impresji.
Początkowo biegło im się bardzo ciężko, później
ucieczka stała się łatwiejsza, ponieważ ulica
schodziła ze wzgórza. Skręcili. I jeszcze raz
skręcili. Szare domy z wysokimi werandami i
zamkniętymi zielonymi okiennicami gapiły się na
nich niczym ślepi emeryci. Pamiętała, że Lonnie,
nie zwalniając, ściągnął poplamioną czarną mazią

marynarkę i odrzucił ją. W końcu dotarli do
jakiejś szerszej ulicy.
- Zatrzymaj się - sapnęła. - Zatrzymaj się. Ja już
nie mogę!
Wolną ręką dotknęła boku, który przeszywał jej
ostry ból, jakby ktoś wbijał tam rozpaloną igłę.
Przystanęli. Wydostali się z terenów
zabudowanych willami i stali na rogu Crouch
Lane i Norris Road. Drogowskaz po drugiej
stronie Norris Road mówił, że od Slaughter
Towen dzielą ich dwa kilometry.
- Town? - zasugerował Yetter.
- Nie - odparła Doris Freeman. - Slaughter
Towen; z "e" w środku.
Raymond zdusił papierosa, którego wyżebrał od
Farnhama.
- Znikam - oznajmił, po czym obrzucił Farnhama
bacznym spojrzeniem. - Moja kruszynka powinna
bardziej o siebie dbać. Ma pod oczętami wielkie
sińce. Czy nie rosną ci włosy na łapkach,
dziecinko?
Wybuchnął gromkim śmiechem.
- Czy słyszałeś o ulicy Crouch Lane? - zapytał
Farnham.
- Masz chyba na myśli Crouch Hill Road.
- Nie, mam na myśli Crouch Lane.
- Nigdy o takiej nie słyszałem.
- A o Norris Road?
- Odchodzi taka od High Street w Basingstoke...
- Nie, tutaj.
- Nie, tutaj, kruszynko, takiej ulicy nie ma. Z
powodów, których nie rozumiał - kobieta musiała
być na bańce - Farnham wypytywał dalej.
- A co powiesz o nazwie Slaughter Towen?
- Towen, mówisz? Nie Town?
- Tak, Towen.
- Nigdy o takim miejscu nie słyszałem, ale
gdybym nawet słyszał, omijałbym je szerokim
łukiem.
- Dlaczego?
- Ponieważ w prastarym języku druidzkim słowo
"touen" lub "towen" oznaczało miejsce składania
rytualnych ofiar. Innymi słowy wyrywano tam
ludziom wątroby i ślepia.
Powiedziawszy to, Raymond zapiął kurtkę i
wymknął się z posterunku.
Farnham popatrzył za nim z niepokojem. Zrobił
sobie ze mnie jajo - powiedział w duchu. - Co
taki twardy gliniarz jak Sid Raymond może

wiedzieć o druidach, skoro zapomniał nawet jak
idzie "Ojcze nasz".
Racja.
Ale choć zdobył ten strzęp informacji, nie
zmieniało to wcale faktu, że tamta kobieta była...
- Chyba wariuję - oświadczył Lonnie i roześmiał
się niepewnie.
Gdy Doris wcześniej spojrzała na zegarek,
dochodziła za kwadrans ósma. Światło zmieniło
się z czysto pomarańczowego na zawiesiście i
mrocznie czerwone. Jego promienie odbijały się
od witryn sklepów na Norris Road i widniejąca w
perspektywie ulicy kościelna wieża sprawiała
wrażenie zbryzganej krwią. Samo słońce
przypominało stojącą nad horyzontem
spłaszczoną kulę.
- Co tam się stało? - zapytała Doris. - Lonnie, co
to było?
- Zgubiłem marynarkę. A w niej miałem kartkę.
- Wcale jej nie zgubiłeś, Lonnie. Sam ją z siebie
ściągnąłeś. Była poplamiona...
- Nie bądź głupia - warknął na Doris, ale w
oczach nie miał gniewu. Jego wzrok był rozmyty,
zszokowany, błędny. - Zgubiłem ją i tyle.
- Lonnie, co się wydarzyło, kiedy sforsowałeś
żywopłot?
- Nic. Nie mówmy o tym. Gdzie jesteśmy?
- Lonnie...
- Nie pamiętam - odparł ciszej. - Mam pustkę w
głowie. Szliśmy tamtędy... usłyszeliśmy jęk... a
później uciekałem. To wszystko, co pamiętam. - I
nieoczekiwanie dodał tonem wystraszonego
śmiertelnie dziecka: - Jak mogłem wyrzucić
marynarkę? Przecież bardzo ją lubiłem. Pasowała
do spodni.
Zadarł głowę i wybuchnął przerażającym,
szaleńczym śmiechem.
Doris nieoczekiwanie uświadomiła sobie, że
cokolwiek ujrzał za żywopłotem, kompletnie
wytrąciło go z równowagi. Nie była pewna, czy
to samo jej by nie spotkało... gdyby to zobaczyła.
Nieważne. Muszą się stąd wydostać. Wrócić do
hotelu, w którym czekają na nich dzieci.
- Poszukajmy taksówki. Chcę wracać do domu.
- Ale John... - zaczai.
- Nie obchodzi mnie John! - wrzasnęła. - Tu coś
jest nie w porządku, wszystko tu jest nie w
porządku, dlatego chcę wsiąść do taksówki i
wrócić do domu!

- Dobrze, zgoda. Dobrze. - Lonnie przeciągnął
drżącą dłonią po czole. - Jestem tego samego
zdania. Tyle że nie ma tu żadnych taksówek.
Rzeczywiście po Norris Road, która była szeroką,
wyłożoną kostką ulicą, nie przejeżdżał żaden
samochód. Jej środkiem biegły stare szyny
tramwajowe. Po drugiej stronie, przed
kwiaciarnią, stał zaparkowany trzykołowy pojazd
dostawczy. Dalej,

już po ich stronie, widać było oparty ukośnie na
podnóżku motocykl Yamaha. I to wszystko.
Słyszeli warkot silników samochodowych, ale
dobiegał gdzieś z daleka i był bardzo stłumiony.
- Może ta ulica jest zamknięta z powodu robót
drogowych - mruknął Lonnie, po czym zrobił
dziwną rzecz... dziwną w każdym razie jak na
niego, bo zazwyczaj był tak beztroski i pewny
siebie.
Obejrzał się przez ramię, jakby się obawiał, że
ktoś ich tropi. t- - Chodźmy - powiedziała.
- Dokąd?
- Dokądkolwiek. Wynośmy się z Crouch End.
Kiedy już opuścimy tę dzielnicę, złapiemy jakąś
taksówkę.
Nagle była o tym najgłębiej przekonana.
- W porządku.
Bez słowa sprzeciwu oddał żonie inicjatywę.
Ruszyli wzdłuż Norris Road w kierunku
zachodzącego słońca. Do ich uszu dobiegał
nieustannie szum szamochodów, ale ani nie cichł,
ani nie stawał się głośniejszy. Przypominało to
zawodzenie wiatru. Panująca wokół pustka
zaczynała działać Doris na nerwy. Odnosiła
wrażenie, że są obserwowani, starała się stłumić
to odczucie, ale nie mogła. Odgłos ich kroków
(SZEŚĆDZIESIĄT OSÓB ZAGINĘŁO
PODCZAS HORRORU W METRZE)
wzbudzał liczne, dźwięczne echa. Zdarzenie przy
żywopłocie coraz bardziej drążyło jej umysł i w
końcu musiała zapytać:
- Lonnie, co to było?
- Nie pamiętam - odparł po prostu. - I nie chcę
pamiętać.
Minęli nieczynny sklep. Na wystawie piętrzyły
się orzechy kokosowe niczym oparte o szybę
wyschnięte głowy. Minęli pralnię, gdzie białe
pralki ustawione pod ścianami wyłożonymi
płytami z różowego gipsu sprawiały wrażenie
kwadratowych zębów w martwych dziąsłach.

Minęli sklep z zachlapaną wapnem szybą i z
tabliczką: DO WYNAJĘCIA. Za smugami wapna
coś się ruszało i Doris spostrzegła, że gapi się na
nią kot z różowym, poszarpanym w bitwie
pyskiem. Ten sam bury kocur.
Wejrzała głęboko w swój umysł. Z wolna
zaczynało ogarniać ją przerażenie. Poczuła
paskudny ucisk w kiszkach, w ustach
nieprzyjemny smak, jakby przedawkowała płyn
do płukania dziąseł. W promieniach
zachodzącego słońca kostka na jezdni Norris
Road zdawała się pławić we krwi.
Zbliżali się do przejścia pod wiaduktem. Nie
możesz - podszepnął jej całkiem rozsądnie umysł.
- Nie możesz przejść tym tunelem, bez względu
na to, czy coś się w nim czai, czy nie. Nie proś
mnie, bym tam weszła, ponieważ nie mogę tego
zrobić.
Inna część jej umysłu zapytała, czy w takim razie
potrafi zawrócić i ponownie przejść obok pustego
sklepu z wałęsającym się wewnątrz kotem (jak
zdołał się przemieścić tam z restauracji?;
najlepiej nie pytać; a może właśnie należałoby się
nad tym głęboko zastanowić?), minąć dziwaczną
pralnię przypominającą rozdziawione usta, minąć
Sklep z Wyschniętymi Głowami. Podejrzewała,
że jej na to nie stać.
Zbliżyli się do wiaduktu. Z zadziwiającą
prędkością pomykał nim dziwacznie
pomalowany, sześciowagonowy pociąg. Miał
barwę białej kości, jak oszalała panna młoda
mknąca na spotkanie swego oblubieńca. Koła
krzesały pęki jaskrawych iskier. Oboje
odruchowo odskoczyli, a Lonnie wrzasnął. Doris
popatrzyła na niego i ujrzała, że w ciągu ostatniej
godziny stał się kompletnie kimś innym, kimś,
kogo nigdy dotąd nie widziała, a nawet w ogóle
nie podejrzewała, że ktoś taki może istnieć.
Włosy mu posiwiały i jakkolwiek przekonywała
się - przekonywała najmocniej, jak potrafiła - że
to wyłącznie gra światła, to właśnie widok jego
włosów sprawił, że podjęła decyzję. Lonnie w
żadnym wypadku nie mógł wracać. A zatem...
pod wiadukt.
- Chodź - powiedziała i wzięła go za rękę.
Ścisnęła mu mocno palce, tak żeby się nie
zorientował, jak bardzo drżą jej dłonie. - Im
szybciej to zrobimy, tym szybciej będziemy mieć
to za sobą.
Ruszyła przodem, a on posłusznie poszedł za nią.

Byli już prawie po drugiej stronie - to bardzo
wąski wiadukt, pomyślała ze śmieszną wręcz ulgą
- kiedy za biceps chwyciła ją czyjaś dłoń.
Nawet nie wrzasnęła. W jednej chwili płuca
zamieniły się w dwie zmięte, papierowe torby.
Umysł chciał wyrwać się z ciała i po prostu...
ulecieć. Lonnie zabrał rękę. Był nieświa
dom niczego. Wyszedł na drugą stronę wiaduktu.
Przez chwilę widziała jego sylwetkę, wysoką i
szczupłą na tle krwistych, oszalałych kolorów
zachodzącego słońca, po czym w jednej chwili
zniknął.
Ściskająca jej ramię dłoń była owłosiona jak ręka
małpy. Odwróciła Doris bezlitośnie w stronę
potężnego, masywnego kształtu pod betonową
ścianą tunelu. Sylwetka wisiała między
podwójnym cieniem rzucanym przez dwie
betonowe podpory wiaduktu i Doris mogła
rozróżnić jedynie niewyraźny kształt... kształt i
parę świetlistych, zielonych oczu.
- Daj nam szluga, kochanie - odezwał się
cockneyem szorstki głos, a Doris poczuła zapach
mięsa, smażonych w głębokim oleju frytek i
jeszcze jakąś słodką, odrażającą zarazem woń
resztek na dnie pojemnika na śmieci.
Zielone oczy należały do kota i Doris nabrała
nagle straszliwej pewności, że jeśli masywna
postać wyjdzie z cienia, ujrzy zaciągnięte
bielmem katarakty ślepie, straszliwą bliznę i kłaki
futra.
Oswobodziła rękę, cofnęła się i poczuła, że obok
niej coś śmignęło. Ręka? Szpony? Syczące
parsknięcie...
Nad głową zadudnił kolejny pędzący pociąg. Ryk
był potworny, porażał mózg. Sypnęło sadzą
niczym czarnym śniegiem. Po raz drugi tego
wieczoru ogarnięta paniką, Doris rzuciła się do
ucieczki, sama nie wiedząc dokąd... nie wiedziała
też, jak długo biegnie.
Opamiętanie przyszło dopiero wtedy, gdy dotarło
do niej, że Lonnie zniknął. Oparła się całym
ciężarem o brudną, ceglaną ścianę i ciężko, aż do
łez, łapała powietrze. Ciągle znajdowała się na
Norris Road (w każdym razie tak się jej
wydawało - oświadczyła później dwóm
policjantom - ponieważ szeroka jezdnia ciągle
była wyłożona kostką, a jej środkiem biegły
szyny tramwajowe), ale wymarłe, obracające się
w ruinę sklepy ustąpiły miejsca wymarłym,
obracającym się w ruinę magazynom. Na jednym

wisiała brudna, poplamiona tablica z napisem
DAWGLISH & SONS. Na innym zwietrzałym,
ceglanym murze widniało słowo ALHAZRED
wymalowane na zielono staroświeckimi literami.
Poniżej ciągnęły się arabskie wężyki i zawijasy.
- Lonnie! - zawołała.
Mimo panującej ciszy nie odpowiedziało jej
nawet echo
(Nie, nie była to cisza kompletna - oświadczyła
policjantom. - Ciągle dobiegał ją turkot ruchu
ulicznego i to jakby odrobinę bliżej). Odniosła
wrażenie, że słowo, które wyszło jej z ust, spadło
na ziemię niczym kamień. Krew zachodzącego
słońca zastąpił zimny, szary popiół zmierzchu. Po
raz pierwszy do świadomości Doris dotarło, że
noc może ją zastać w Crouch End - jeśli
rzeczywiście było to jeszcze Crouch End - i na tę
myśl ponownie ogarnęło ją przerażenie.
Oświadczyła Yetterowi i Farnhamowi, że w
czasie - nie wiedziała zupełnie, ile go upłynęło -
między przybyciem do budki telefonicznej a
końcową zgrozą, nie nachodziły ją żadne
refleksje, myśli zaś nie układały się w żaden
logiczny ciąg. Po prostu reagowała jak
wystraszone zwierzę. I została sama. Wiedziała
tylko, że chce, by pojawił się Lonnie. I tylko o
tym myślała. Z całą pewnością nie zaświtało jej w
głowie pytanie, jak to możliwe, żeby okolice
oddalone od Cambridge Circus najwyżej o
dziesięć kilometrów były tak kompletnie
wyludnione.
Doris Freeman, nawołując bez przerwy męża,
ruszyła przed siebie. Jej głos, w przeciwieństwie
do kroków, nie wzbudzał echa. Norris Road
zaczęły wypełniać cienie. W górze niebo było
purpurowe. Mógł to być jakiś dziwaczny efekt
świetlny nadchodzącego wieczoru lub też
doznawała omamów powodowanych
zmęczeniem. W każdym razie wydawało jej się,
że magazyny pochylają się łakomie nad ulicą.
Okna, na których od dziesięcioleci - a zapewne
od wieków - zalegał kurz, jakby się na nią gapiły.
A napisy na szyldach stawały się coraz
dziwaczniejsze, zgoła szalone; w końcu zupełnie
nie do wymówienia. Samogłoski były na
niewłaściwych miejscach, a spółgłoski zostały tak
pozestawiane, że ludzkie usta nie potrafiły ich
wymówić. Jeden z napisów głosił: CTHULHU
KRYON; poniżej figurowały arabskie robaki.
YOGSOGGOTH - głosił inny. Na kolejnym

widniało: R'YELEH. Jeden z nich zapamiętała
szczególnie: NRTESN NYARLAHOTEP.
- Jak pani zdołała zapamiętać takie łamańce
językowe? zapytał Farnham. Doris Freeman
potrząsnęła głową powoli i ze znużeniem.
- Nie wiem. Naprawdę nie wiem. To jak koszmar
senny, który chce się po przebudzeniu jak
najszybciej zapomnieć, ale on nie znika jak
zwyczajny sen. Po prostu drąży pamięć, drąży i
drąży.
Norris Road ciągnęła się w nieskończoność;
wyłożona kostką, z szynami tramwajowymi
pośrodku. Doris, jakkolwiek nieustannie wlokła
się przed siebie, nie wierzyła już, że potrafi
jeszcze biec, choć później - jak oświadczyła
policjantom - jednak biegła, to przestała już
wzywać Lonniego. Była śmiertelnie wystraszona,
paraliżował ją strach, strach tak wielki, że nie
wierzyła, iż istota ludzka potrafi znieść taki strach
i nie pogrążyć się w szaleństwie lub nie paść
trupem na miejscu. Nie potrafiła wysłowić tego
strachu. Mogła jedynie stwierdzić, że było to jak
balansowanie nad otchłanią, która otworzyła się
w jej umyśle i sercu. Powiedziała, iż było to tak,
jakby nie znajdowała się już na Ziemi, lecz na
innej planecie, w miejscu tak obcym, że umysł
ludzki nie starał się go nawet zgłębiać. Kąty
zdawały się inne - oświadczyła. - Kolory zdawały
się inne... Otoczenie... nie, to beznadziejne.
Mogła tylko wędrować pod zdeformowanym
niebem śliwkowej barwy, pośród niesamowitych,
piętrzących się wokół budynków i mieć nadzieję,
że kiedyś się to wszystko skończy.
I skończyło się.
Nagle ujrzała przed sobą stojące na chodniku
dwie postaci: dzieci, które ona i Lonnie spotkali
wcześniej. Chłopiec pociągnął swą szponiastą
dłonią za mysi warkoczyk dziewczynki.
- To Amerykanka - powiedział.
- Zgubiła się - odrzekła dziewczynka.
- Zgubiła swego męża.
- Zgubiła drogę.
- Znalazła drogę mroczniejszą.
- Drogę, która prowadzi do komina.
- Straciła nadzieję.
- Znalazła Świstacza z Gwiazd...
- ...Pożeracza Wymiarów...
- ...Ślepego Kobziarza...
Słowa płynęły szybciej i szybciej, zamieniając się
w litanię, padały z oślepiającą wręcz prędkością.

W ich takt Doris zaczęło wirować w głowie.
Budynki się pochylały. Na niebie pojawiły się
gwiazdy, ale nie były to jej gwiazdy, inne niż te,
do których wzdychała jako dziewczynka, i do
których wzdychała jako kobieta. Były to szalone
gwiazdy układające się w zwariowane
konstelacje. Przyłożyła dłonie do uszu, lecz to nie
stłumiło płynących dźwięków i w końcu Doris
wrzasnęła do dzieci:
- Gdzie jest mój mąż? Gdzie jest Lonnie? Coście
mu zrobiły?
Odpowiedziała jej cisza. I po chwili dopiero
odezwała się dziewczynka.
- Poszedł na dół. Chłopiec:
- Poszedł do Kozła z Tysiącem Potomstwa.
Dziewczynka uśmiechnęła się; złośliwy grymas
pełen fałszywej niewinności.
- Nie mógł nie pójść, prawda? Był napiętnowany.
Ty też tam pójdziesz.
- Lonnie! Coście mu...
Chłopiec uniósł rękę i zaintonował coś wysokim,
piskliwym głosem w języku, którego Doris nie
rozumiała. Ale same słowa sprawiły, że o mało
nie oszalała ze strachu.
- I wtedy ulica zaczęła się ruszać - powiedziała
Yetterowi i Famhamowi. - Kostka zaczęła
falować jak dywan. Unosiła się i opadała, unosiła
i opadała. Szyny tramwajowe wypaczyły się i
wygięły w górę; pamiętani to, pamiętam, jak
odbijało się w nich światło gwiazd. Później
zaczęły wypadać kamienie, najpierw pojedynczo,
potem całymi potokami. Po prostu odlatywały w
mrok. Wypadały, a brzmiało to tak, jakby coś się
darło. Darło się ze zgrzytem... taki hałas zapewne
musi panować podczas trzęsienia ziemi. I... i coś
zaczęło się wydobywać na powierzchnię...
- Co? - zapytał Yetter. Pochylił się i wiercił
Amerykankę wzrokiem. - Co pani widziała? Co
to było?
- Macki - odparła powoli rwącym się głosem. -
Myślę, że były to macki. Ale grube jak stary
indyjski figowiec, a z każdej odchodziły tysiące
innych, mniejszych... i były jakieś różowe stwory
przypominające pijawki... z tym tylko, że
chwilami odnosiłam wrażenie, iż przypominają
twarze... jedna z nich przypominała twarz
Lonniego... wszystkie wyrażały mękę.

Ą poniżej, w mroku pod ulicą... w mroku na
dole... tam było C0ś jeszcze. Jakby oczy...

W tym momencie Doris się załamała i nie była w
stanie przez jakiś czas wykrztusić słowa. Zresztą
okazało się później, że nie miała nic więcej do
powiedzenia. Następną rzeczą, jaką zapamiętała
jako tako wyraźnie, było to, że leżała skulona pod
drzwiami zamkniętego sklepiku z gazetami. I
chociaż widziała przejeżdżające w obie strony
ulicą samochody i dodający otuchy blask
sodowych latarni, oświadczyła na posterunku, że
leżałaby tam do teraz. Minęło ją dwoje ludzi, a
Doris wtuliła się w cień w obawie, iż to dwójka
tamtych dzieci. Ale to nie były dzieci; był to
nastolatek z dziewczyną. Szli trzymając się za
ręce. Chłopak mówił coś o najnowszym filmie
Martina Scorsese'a.
Wyszła ostrożnie na chodnik gotowa w każdej
chwili dać nura w pobliską, bezpieczną wnękę
kiosku z gazetami. Ale nie było takiej potrzeby.
Pięćdziesiąt metrów od niej znajdowało się
względnie ruchliwe skrzyżowanie, gdzie na
światłach czekały samochody osobowe i
ciężarówki. Po drugiej stronie ulicy mieścił się
sklep jubilerski z dużym, podświetlonym
zegarem na wystawie. Wprawdzie harmonijkowe
kraty były zaciągnięte, ale zdołała odczytać
godzinę. Była za pięć dziesiąta.
Przeszła do skrzyżowania i mimo padającego z
ulicznych latarń blasku oraz kojących hałasów
ulicznych co chwila zerkała z przerażeniem za
siebie. Bolało ją całe ciało. Utykała, ponieważ
zgubiła obcas. Naciągnęła sobie mięśnie brzucha
i obu nóg; szczególnie dokuczała jej prawa.
Zupełnie jakby naderwała sobie ścięgno.
Na skrzyżowaniu zorientowała się, że w jakiś
sposób dotarła do zbiegu Hillfield Avenue i
Tottenham Road. Pod latarnią
sześćdziesięcioletnia kobieta z siwiejącymi
włosami wymykającymi się spod chustki
rozmawiała z mężczyzną w podobnym wieku.
Oboje popatrzyli na Doris, jakby była upiorną
zjawą.
- Policja - wychrypiała Doris Freeman. - Gdzie tu
jest najbliższy posterunek policji? Jestem
obywatelką amerykańską... zgubiłam męża...
potrzebna mi pomoc policji.
- Co się stało, kochanie? - zapytała serdecznie
kobieta. - Wygląda pani tak, jakby ktoś
przepuścił panią przez wyżymaczkę.
- Wypadek samochodowy? - zainteresował się jej
towarzysz.

- Nie. Nie... nie... Proszę, czy jest gdzieś w
pobliżu posterunek policji?
- Tam, na Tottenham Road - wskazał ręką
mężczyzna. Wyciągnął z kieszeni paczkę
playersów. - Chce pani papierosa? Wygląda na to,
że dobrze pani zrobi.
- Dziękuję - odparła, sięgając do paczki, mimo że
od czterech lat już nie paliła.
Starszy jegomość musiał wodzić ognikiem
zapalniczki za drżącym końcem papierosa.
Popatrzył na kobietę w chustce.
- Podejdę z tą panią, Ewie. Upewnię się, że nie
zabłądzi.
- Pójdę z wami, dobrze? - odparła Ewie i objęła
Doris za ramiona. - Co się wydarzyło, kochanie?
Czy ktoś panią napastował?
- Nie - odparła Doris. - To... ja... ja... ulica... tam
był kocur z jednym okiem... ulica się rozwarła...
widziałam to... i mówiły coś o Ślepym
Kobziarzu... Muszę odnaleźć Lon-niego!
Zdawała sobie sprawę z tego, że mówi
nieskładnie, ale nie potrafiła inaczej. Ale tak czy
owak - oświadczyła Yetterowi i Farnhamowi -
nie opowiadała wcale nieskładnie, ponieważ
towarzyszący jej mężczyzna i kobieta cofnęli się
gwałtownie, zupełnie, jakby na pytanie Ewie
Doris odparła, że jest chora na dżumę.
A mężczyzna mruknął coś pod nosem. Doris była
przekonana, że powiedział: "Znów to się
wydarzyło".
Kobieta wskazała kierunek.
- Posterunek jest tam. Nad wejściem wiszą takie
kuliste latarnie. Zobaczy pani.
Oboje bardzo szybko odeszli. Kobieta jeszcze raz
obejrzała się przez ramię; Doris dostrzegła jej
szeroko rozwarte, błyszczące oczy. Nie wiedząc,
dlaczego to robi, ruszyła za nimi.
- Nie zbliżaj się! - zawołała piskliwie Ewie i
skrzyżowała palce, jakby chciała odgonić zły
urok. Jednocześnie przylgnęła do mężczyzny,
który mocno objął ją ramieniem. - Skoro byłaś w
Crouch End Towen, nie zbliżaj się.
Z tymi słowy oboje odeszli i niebawem pochłonął
ich nocny mrok.

Teraz policjant Farnham stał oparty o framugę
drzwi dzielących pomieszczenie, gdzie
przyjmowano interesantów, od pokoju, w którym
przechowywano kartoteki. Był jednak
przekonany, że nie znajdzie w nim archiwum, o

jakim wspominał Yetter. Farnham przygotował
sobie kolejny kubek herbaty i zapalił ostatniego
papierosa z paczki; Amerykanka również wzięła
od niego kilka.
Pojechała do hotelu w towarzystwie wezwanej
przez Yettera pielęgniarki, która miała zostać z
nią na noc i rano sprawdzić, czy Doris nie trzeba
jednak zabrać do szpitala. Kłopot mogły stanowić
dzieci i Farnham podejrzewał, że Doris, jako
obywatelka amerykańska, z całą pewnością może
narobić strasznego zamieszania. Zastanawiał się,
co powie dzieciakom, gdy te obudzą się
następnego dnia. Czy powie im, że wielki, zły
potwór z Crouch End Town
(Towen)
niczym jakiś olbrzym z bajki pożarł im tatusia?
Farnham skrzywił się i odstawił kubek. To już nie
jego zmartwienie. I tak, i tak, pani Freeman
zostanie ściśnięta w wielkim tańcu brytyjskiej
policji z amerykańską ambasadą. Ale to już nie
jego sprawa. On jest jedynie policjantem, który
chce o wszystkim jak najszybciej zapomnieć. A
raport niech napisze Yetter. Yetter mógł się
podpisać pod takim bukietem bzdur. Był
starszym, zmęczonym człowiekiem. Do czasu,
gdy otrzyma złoty zegarek, emeryturę i
mieszkanie, będzie policjantem pełniącym nocne
służby. Farnham z kolei, który chciał jak
najszybciej awansować na sierżanta, musiał
bardzo zważać na drobne potknięcia.
A tak swoją drogą, gdzie podział się Yetter? Już
dość dawno temu poszedł odetchnąć świeżym
powietrzem.
Farnham przeszedł przez dyżurkę i wyszedł przed
posterunek. Stanął między dwiema kulistymi
latarniami i zaczął obserwować Tottenham Road.
Yettera nigdzie nie dostrzegł. Minęła trzecia w
nocy i wszystko spowijała jak mroczny całun
głęboka cisza. Jak to szło u Wordswortha?
"Wszystkie wielkie serca spoczywają w ciszy"
albo jakoś tak podobnie.
Zszedł po schodkach i zatrzymał się na chodniku.
Ogarniał go jakiś niezrozumiały niepokój. Było
to oczywiście niemądre i czuł do siebie złość za
to, że szalona opowieść tej kobiety tak bardzo
utkwiła mu w pamięci. Być może zasłużył sobie
na to, ze tak lękał się twardego gliniarza, jakim
jest Sid Raymond.
Farnham przeszedł wolnym krokiem do rogu w
nadziei, że natknie się na wracającego z nocnej

przechadzki Yettera. Ale nie mógł odchodzić za
daleko. Jeśli nawet na chwilę zostawi pusty
posterunek, a ktoś się o tym dowie, mogą go
spotkać grube nieprzyjemności. Dotarł do
skrzyżowania i rozejrzał się. Śmieszne, ale
odniósł wrażenie, że zniknęło gdzieś światło
sodowych lamp. Bez nich ulica wyglądała
zupełnie inaczej. Czy powinienem wspomnieć o
tym w raporcie? - zastanowił się. - I gdzie podział
się Yetter?
Zdecydował, że przejdzie jeszcze kawałek dalej i
zobaczy, co się dzieje. Ale nie za daleko. Nie
mógł przecież na dłużej zostawiać pustego
posterunku.
Jeszcze tylko kawałeczek.
Yetter pojawił się na posterunku pięć minut po
odejściu Farnhama, który udał się w przeciwną
stronę. Gdyby Yetter wrócił kilka minut
wcześniej, ujrzałby stojącego niezdecydowanie
na rogu młodego policjanta, który następnie
ruszył ulicą i zniknął na zawsze.
- Farnham?
Odpowiedziała mu cisza. Dobiegało go jedynie
tykanie ściennego zegara.
- Farnham? - zawołał ponownie, a potem otarł
usta kantem dłoni.
Nigdy nie odnaleziono Lonniego Freemana. W
końcu jego żona (której posiwiały na skroniach
włosy) odleciała z dziećmi do Ameryki. Polecieli
concorde'em. W miesiąc później Doris usiłowała
popełnić samobójstwo. Spędziła dziewięćdziesiąt
dni w domu zamkniętej opieki i wyszła z niego
wyleczona. Czasami, gdy nie mogła zasnąć,
zwłaszcza po dniu, w którym zachodzące słońce
zapadało się za horyzont pomarańczową lub
czerwoną kulą, pełzła na czworakach do szafy,
wsuwała się najgłębiej jak mogła pod wiszące
ubrania i ołówkiem pisała po wielokroć na kartce
"Strzeż się Kozła z Tysiącem Potomstwa". W
jakiś sposób przynosiło jej to ulgę.
Policjant Robert Farnham zostawił żonę i
dwuletnie bliź-niaczki. Sheila Farnham napisała
cały szereg wściekłych ela-
boratów do stołecznej policji, upierając się, że
dzieje się coś niedobrego, że coś przed nią
ukrywają, że jej Bob został wplątany w jakieś
tajne akcje. Robił wszystko, żeby awansować na
sierżanta - nieustannie powtarzała w tych listach
pani Farnham. W końcu urzędnicy po prostu
przestali jej odpisywać. W tym samym mniej

więcej czasie pani Freeman opuściła zakład.
Miała kompletnie siwe włosy. Pani Farnham
natomiast przeprowadziła się do swoich rodziców
w Essex. Tam ponownie wyszła za mąż, tym
razem za człowieka wykonującego
bezpieczniejszy zawód. Frank Hobbs pełnił
funkcję inspektora linii produkcyjnej w zakładach
Forda. Musiała się przed tym rozwieść zaocznie z
Bobem na mocy paragrafu o porzuceniu, ale to
dało się łatwo załatwić.
W cztery miesiące po tym, jak na posterunek przy
Totten-ham Lane zgłosiła się Doris Freeman,
Yetter przeszedł na emeryturę i przeniósł się do
służbowego, dwupokojowego mieszkania
znajdującego się nad sklepem w Frimley. Pół
roku później umarł na zawał serca. Znaleziono go
z butelką piwa Harp Lager w dłoni.
A na Crouch End, cichej i spokojnej peryferyjnej
dzielnicy Londynu, od czasu do czasu ciągle mają
miejsce dziwne zdarzenia i wiele osób się gubi.
Niektóre na zawsze.
1 * Crouch oznacza również chorobę zwaną
dławiec (błonica krtani a end m.in. zgon, śmierć.

2 Podejrzewam że ma być tu wyraz "wyłaniają" ,
ale tak jest umieszczone w oryginale, więc tego
nie zmieniałem (przyp. skanującego)