background image

rawo pracy

TK wyjaśnił wszystko, nie będzie uchwały 

NSA o imprezach integracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny odmówił podjęcia uchwały w sprawie 

opodatkowania udziału pracownika w spotkaniu firmowym czy 

szkoleniu. Zdaniem siedmiu sędziów NSA kwestia ta została 

rozstrzygnięta przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r.

Orzeczenie składu 7 sędziów NSA z 13 października 2014 r., II FPS 6-7/14

Stan faktyczny:

 Wnioski do Naczelnego Sądu Administracyjnego złożyli:

1. Prokurator Generalny, który wnosił o wydanie uchwały wyjaśniającej: „Czy koszty 

zakwaterowania, wyżywienia, dojazdu oraz inne koszty poniesione przez pracodaw-

cę w celu organizacji imprezy szkoleniowo-integracyjnej oraz podobnych imprez...

ciąg dalszy na stronie 3

Firma może odstąpić od zakazu  

konkurencji bez podania powodu

Pracodawca może wypowiedzieć, a nawet odstąpić od umowy o 

zakazie konkurencji, nie podając przyczyn takiej decyzji. Powoduje to 

zwolnienie pracownika z przewidzianego umową zakazu, a ponadto 

uwolnienie się pracodawcy od obowiązku zapłaty odszkodowania. 

Wyrok  SN z 12 listopada 2014 r., I PK 86/14

Stan faktyczny:

 Arkadiusz S. pracował w banku M., na stanowisku kierowniczym. W sierp-

niu 2001 roku bank zawarł z nim umowę o zakazie konkurencji na rok po ustaniu stosun-

ku pracy. Z tego tytułu Arkadiusz S. miał otrzymywać co miesiąc odszkodowanie, w wyso-

kości miesięcznej pensji. Pod koniec 2009 roku bank M. został przejęty przez bank BPH. 

ciąg dalszy na stronie 2

Powierzenie obowiązków to polecenie 

służbowe, a nie wypowiedzenie

Powierzenie innych obowiązków na czas do 3 miesięcy jest poleceniem, 

które pracownik musi wykonać. Nie ma to nic wspólnego z wypowiedzeniem 

zmieniającym umowę o pracę.

Wyrok SN z 18 września 2014 r., III PK 138/13

Stan faktyczny:

 Mieczysław G. pracował w zakładach PZL w Ś. jako zastępca głównego 

dyspozytora. W kwietniu 2011 roku, w wyniku restrukturyzacji, zlikwidowano służbę 

dyspozytorską. Mieczysławowi G. zaproponowano inne stanowisko, ale ten je odrzucił.

ciąg dalszy na stronie 5

Nr 17 (99) grudzień 2014

issn 2300-7214

najważniejsze rozstrzygnięcia sądów 

i komentarze ekspertów

P

w orzecznictwie

Z OSTATNIEJ CHWILI 

nieskuteczne dochodzenie odszkodowania 

na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego 

przerywa bieg przedawnienia roszczenia 

o wynagrodzenie za czas niewykonywania 

pracy (art. 81 § 1 kp), pod warunkiem że te 

żądania zostały oparte na tożsamym stanie 

faktycznym.   

3

Gdy pracodawca zdecyduje się na 

rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem 

przywróconym do pracy przez sąd, to 

powinien mieć ku temu solidne podstawy. 

inaczej jego działanie zostanie uznane za 

zmierzające do obejścia prawa.

3

ZATRUDNIANIE PRACOWNIKÓW 

Gotowość do pracy po przejęciu przez 

nowego pracodawcę – dopiero po  

ustaniu choroby 

4

nsA: stypendium przysługuje stażyście 

wyłącznie w okresie faktycznego  

odbywania stażu

4

ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ 

Powierzenie obowiązków to polecenie 

służbowe, a nie wypowiedzenie  

zmieniające warunki zatrudnienia  

1 i 5

Aby zwolnić społecznego inspektora pracy,  

nie wystarczy mieć dobry powód

5

CZAS PRACY I WYNAGRODZENIA 

Odszkodowanie w wysokości trzykrotności 

pensji – nie zawsze wystarczające 

6

Za spanie w czasie pracy możliwe nawet 

dyscyplinarne rozwiązanie stosunku  

pracy

6

SPORY W FIRMIE – OKIEM SĘDZIEGO

 

Opóźnienie w wydaniu świadectwa nie 

zawsze równa się odszkodowanie

7

KAMERY W MIEJSCU PRACY – PRZEGLĄD 

ORZECZEŃ 

Monitoring – tylko w pewnych granicach i z 

poszanowaniem prawa do prywatności

8

  W   N U M E R Z E   M . I N .

WEJDŹ NA NOWĄ STRONĘ: 

WWW.PRAWOPRACYWORZECZNICTWIE.WIP.PL

ANO99.indd   1

11/14/2014   5:32:32 PM

background image

l GRUDZiEŃ 2014       PRAWO PRACY W ORZECZniCTWiE

ciąg dalszy ze strony 1

Arkadiusz S. stał się, na mocy art. 23

1

 kp, jego 

pracownikiem.  Jednak  jeszcze  przed  prze-

jęciem  wypowiedziano  mu  umowę  o  pra-

cę.  Ponieważ  strony  umowy  obowiązywał 

3-miesięczny okres wypowiedzenia, umowa 

rozwiązała się z końcem stycznia 2010 roku, 

już po przejęciu banku M. wraz z pracow-

nikami (w tym Arkadiuszem S.) przez bank 

BPH. Nowy pracodawca, zgodnie z art. 23

1

 § 

1 kp stał się z mocy prawa stroną w dotych-

czasowych stosunkach pracy, „przejął” więc 

również wcześniej zawartą z Arkadiuszem 

S. umowę o zakazie konkurencji. Jednak już 

niespełna  miesiąc  po  rozwiązaniu  umowy 

z Arkadiuszem S. nowy pracodawca zwolnił 

go z zakazu konkurencji, wypłacił odszko-

dowanie za niepełny miesiąc (w kwocie ok. 

11 tys. zł) i poinformował, że od tego dnia 

zaprzestaje wypłaty odszkodowania z tytu-

łu zakazu konkurencji. Arkadiusz S. uznał, 

że  takie  działanie  banku  jest  bezprawne. 

Zażądał  więc  przed  sądem  wypłaty  pozo-

stałej  części  odszkodowania  za  okres  ko-

lejnych  11  miesięcy  pozostałych  do  końca 

umówionego  zakazu  konkurencji.  Zarów-

no sąd I, jak i II instancji nie uwzględniły 

jednak żądań Arkadiusza S. Wskazywały, że 

doszło do skutecznego rozwiązania umowy 

o zakazie konkurencji za wypowiedzeniem 

przez pracodawcę ze skutkiem natychmia-

stowym. 

Uzasadnienie  SN:

  Sąd  Najwyższy  nie 

uwzględnił  skargi Arkadiusza  S. Wskazał, 

że wprawdzie Kodeks pracy nie przewiduje 

możliwości  wypowiedzenia  ani  wcześniej-

szego rozwiązania umowy o zakazie konku-

rencji, to jest to możliwe. Umowa o zakazie 

konkurencji ma bowiem charakter umowy 

cywilnoprawnej.  Obowiązuje  tu  zasada 

swobody umów, która dopuszcza wprowa-

dzenie  postanowień  nieprzewidzianych 

wprost w przepisach kodeksowych.

Z orzecznictwa (por. wyrok SN z 7 czerwca 

2011 r., II PK 322/10) wynika, iż pracodawca 

nie ma obowiązku wykazania przyczyn wy-

powiedzenia umowy o zakazie konkuren-

cji. Nawet gdyby były one podawane, to nie 

są one weryfikowalne na drodze sądowej. 

Ponadto  dopuszczalne  jest  jednostronne 

odstąpienie  od  umowy  o  zakazie  konku-

rencji przez pracodawcę, ale wówczas musi 

być podany termin zakończenia zakazu. 

Jednak w niniejszej sprawie nie zaszły żad-

ne z powyższych rozwiązań. Umowa o za-

kazie  konkurencji  przewidywała  bowiem 

nie tyle możliwość rozwiązania czy odstą-

pienia  od  niej,  ale  możliwość  jednostron-

nego  zwolnienia  z  zakazu  konkurencji 

przez  pracodawcę.  Dalsze  postanowienia 

określały skutki takiego oświadczenia woli, 

które sprowadzały się do zgody byłego pra-

cownika na rezygnację z wypłaty odszko-

dowania  –  czyli  faktyczne  zrzeczenie  się 

przez pracownika odszkodowania od mo-

mentu  zwolnienia  z  zakazu  konkurencji. 

I taka sytuacja miała tu miejsce. 

Wprawdzie  odszkodowanie  konkurencyj-

ne  nie  jest  elementem  wynagrodzenia  za 

pracę, a więc nie stosuje się tu art. 84 kp 

zakazującego zrzekania się wynagrodzenia 

przez pracownika. Umowa o zakazie kon-

kurencji jest jednak zawsze odpłatna. Jest 

więc możliwe zrzeczenie się odszkodowa-

nia przez pracownika, ale wraz z rezygnacją 

przez pracodawcę z zakazu konkurencji.

Nowości w orzecznictwie

Firma może odstąpić od zakazu  

konkurencji bez podania powodu

O D   R E D A K C J I

PODCZAS SNU ZAPRACOWAŁ  

NA DYSCYPLINARKĘ
Jak bumerang wrócił temat opodatkowania 

udziału pracowników w imprezach integracyjnych. 

Tym razem temat próbowali „drążyć” Prokurator 

Generalny i Rzecznik Praw Obywatelskich. Zwrócili 

się o rozstrzygnięcie swych wątpliwości do NSA, 

ten jednak odmówił zajęcia stanowiska. Wygląda 

na to, że musimy się zadowolić tym, co w temacie 

opodatkowania imprez powiedział niedawno 

Trybunał Konstytucyjny (str. 1–3).
Z kolei Sąd Najwyższy jest bardziej skory do 

wyrokowania. Stwierdził niedawno, że powierzenia 

innej pracy na 3 miesiące w roku nie można mylić  

z wypowiedzeniem zmieniającym (str. 1–5). 

Zwrócił też pracodawcom uwagę, że zwolnienie 

pracownika, który dopiero co został przywrócony 

do pracy przez sąd, to spore ryzyko (str. 3). Podob-

nie trzeba szczególnie ostrożnie podchodzić do 

tematu rozwiązania umowy o pracę ze społecznym 

inspektorem pracy – nawet jeśli są do tego powody 

(str. 5). SN wypowiedział się też w kwestii wyso-

kości odszkodowania za dyskryminację płacową 

(str. 6) oraz możliwych sankcji  – nie wyłączając 

„dyscyplinarki” – za zaśnięcie pracownika przy 

stanowisku pracy w godzinach pracy (str. 6).

Zapraszam do lektury 

Grażyna Mazur

prawnik, specjalista prawa pracy

prawopracyworzecznictwie@wip.pl

Kierownik Grupy Wydawniczej:  

Agnieszka Konopacka-Kuramochi

Redaktor prowadząca: Grażyna Mazur

Wydawca: Agnieszka Gorczyca

Koordynator produkcji: Katarzyna Kopeć

Skład i łamanie: 6AN Studio

Druk: Paper&Tinta

Nakład: 1200 egz.

ISSN: 2300-7214

Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a

NIP: 526-19-92-256

Numer KRS: 0000098264

– Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,

Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy 

Rejestrowy

Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł

„Prawo  Pracy  w  Orzecznictwie”  wraz  z  innymi  elementa-

mi subskrypcji chronione są prawem autorskim. Przedruk 

materiałów  bez  zgody  wydawcy  –  zabroniony.  Zakaz  nie 

dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. 

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności prawnej za zasto-

sowanie zawartych w „Prawie Pracy w Orzecznictwie” lub 

w  innych  elementach  subskrypcji  informacji,  wskazówek, 

przykładów itp. do konkretnych przypadków.

Zamówienia: tel. 22 518 29 29,

 

 faks 22 617 60 10, cok@wip.pl

Prawo Pracy

 

w Orzecznictwie

K

O

M

EN

TA

R

EK

SP

ER

TA 

Jużwwyrokuz12marca2014r.(IIPK
151/13)SNuznałzadopuszczalne
wypowiedzenieumowyozakaziekonku-
rencjipoustaniustosunkupracy,jednak
podwarunkiemwskazaniaprzesłanek
wypowiedzenia.Wniniejszymorzeczeniu
SNposzedłjednakkrokdalej,uznając,
żepracodawcaniemusiuzasadniać
wypowiedzeniatakiejumowy.Cowięcej,
dopuszczalnejesttakżeodstąpienie
odumowykonkurencyjnejzeskutkiem
natychmiastowym.

Wtakichwypadkachpracowniktracipra-
wodoodszkodowania,alezarazemjest
zwolnionyzzakazukonkurencjiimoże
podjąćpracę„gdziechce”.Natymbo-
wiempolega–jakwyraźniewskazałSN
–dwustronniezobowiązującycharakter
umowyozakaziekonkurencji.Obowiąz-
kowipracownikapowstrzymaniasięod
działalnościkonkurencyjnejodpowiada
obowiązekpracodawcyzapłatyodszko-
dowania.SNpodkreśliłwszakniedopusz-
czalnośćzawieranianieodpłatnychumów
ozakaziekonkurencji.Zwolnieniepracow-
nikazzakazukonkurencjioznaczaćmoże
zarazemuwolnieniesiępracodawcyod
obowiązkuzapłatyodszkodowania.
Możliwośćwypowiedzenialubodstąpie-
niaodumowynależywpisaćdojejposta-
nowień,abymócjeskuteczniestosować.

Michał Culepa

prawnik, specjalista 

prawa pracy

ANO99.indd   2

11/14/2014   5:32:32 PM

Kup książkę

background image

 

ZADAJ PYTANIE REDAKCJI: 

PRAWOPRACYWORZECZNICTWIE@WIP.PL 

      PRAWO PRACY W ORZECZniCTWiE 

3

Nowości w orzecznictwie

ciąg dalszy ze strony 1

...stanowią  dla  pracowników  przychód 

z nieodpłatnego świadczenia w rozumie-

niu art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. 

o podatku dochodowym od osób fizycz-

nych, również w przypadku gdy w świet-

le  art.  11  ust.  1  tej  ustawy  pracownicy 

faktycznie świadczeń tych nie otrzymali, 

a  jedynie  zostały  pozostawione  do  ich 

dyspozycji?” oraz

2.  Rzecznik  Praw  Obywatelskich,  który 

pytał:  „1.  Czy  sfinansowane  przez  pra-

codawcę  koszty  udziału  pracowników 

w imprezie integracyjnej, których wartość 

nie  jest  wolna  od  podatku  dochodowe-

go od osób fizycznych na podstawie art. 

21 ust. 1 pkt 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. 

o podatku dochodowym od osób fizycz-

nych, stanowią dla pracowników, którym 

umożliwiono udział w tej imprezie, przy-

chód z innego nieodpłatnego świadczenia 

w rozumieniu art. 12 ust. 1 tej ustawy? 2. 

Czy  w  sytuacji,  gdy  wartości  świadczeń 

udostępnionych  podczas  imprezy  inte-

gracyjnej  i  sfinansowanych  przez  praco-

dawcę  nie  można  przyporządkować  do 

świadczeń  uzyskiwanych  (otrzymanych) 

przez konkretnego pracownika, możliwe 

jest ustalenie – na podstawie art. 11 ust. 

2a  pkt  2  ustawy  z  26  lipca  1991  r.  o  po-

datku  dochodowym  od  osób  fizycznych 

– w odniesieniu do konkretnego pracow-

nika  kwoty  przychodu  z  innego  nieod-

płatnego  świadczenia w  rozumieniu  art. 

12 ust. 1 tej ustawy?”.

Orzeczenie  NSA:

  Naczelny  Sąd  Admini-

stracyjny odmówił podjęcia uchwał w tych 

sprawach.  Zdaniem  NSA  wyrok  Trybu-

nału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (K 

7/13 – opisywany w sierpniowym numerze 

miesięcznika z 2014 roku – przyp. red.) jest 

jasny i nie trzeba już nic więcej dodawać 

w tej kwestii.

Przypomnijmy, że we wskazanym wyroku 

Trybunał  Konstytucyjny  uznał,  że  nie-

odpłatnymi  świadczeniami  są  wyłącznie 

przysporzenia  majątkowe  o  indywidual-

nie  określonej wartości,  otrzymane  przez 

pracownika.  Dopiero  wtedy  po  stronie 

zatrudnionego  powstaje  przychód,  który 

podlega  opodatkowaniu.  Zdaniem  Try-

bunału to, czy pracownik uzyskał dochód, 

zależy  natomiast  od  tego,  czy  skorzystał 

ze  świadczenia  oferowanego  przez  pra-

codawcę w pełni dobrowolnie i czy leżało 

to w jego interesie (gdyby świadczenia ze 

strony pracodawcy nie było, to pracownik 

musiałby  sam  ponieść wydatek). W  kon-

sekwencji Trybunał uznał, że przychodem 

pracownika  mogą  być  tylko  świadczenia, 

które:

•  zostały spełnione za zgodą pracownika 

(skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

•  zostały spełnione w jego interesie (a nie 

w interesie pracodawcy) i 

•  przyniosły  mu  korzyść  w  postaci  po-

większenia aktywów lub uniknięcia wy-

datku, który musiałby ponieść, a korzyść 

ta jest wymierna i przypisana indywidu-

alnemu pracownikowi (nie jest dostęp-

na w sposób ogólny dla wszystkich).

Z OSTATNIEJ CHWILI:

NIESKUTECZNE DOCHODZENIE 

ODSZKODOWANIA na podstawie art. 

415 Kodeksu cywilnego przerywa bieg 

przedawnienia roszczenia o wynagrodzenie za 

czas niewykonywania pracy (art. 81 § 1 kp), 

pod warunkiem że te żądania zostały oparte 

na tożsamym stanie faktycznym. A zatem, 

jeśli przed upływem terminu przedawnienia 

roszczenia ze stosunku pracy (który z reguły 

wynosi 3 lata od daty wymagalności) pracownik 

wniesie przeciwko pracodawcy sprawę do 

sądu i ją przegra, a następnie wytoczy kolejne 

powództwo przeciwko temu pracodawcy 

(oparte na innej podstawie prawnej), to 

pracodawca w ponownym procesie nie 

będzie mógł skutecznie powołać się na zarzut 

przedawnienia, jeśli żądanie pracownika 

zgłoszone w aktualnej sprawie wynika z tych 

samych okoliczności faktycznych, które 

towarzyszyły wniesieniu poprzedniego pozwu. 

n

Wyrok SN z 4 listopada 2014 r., II PK 11/14

WYKONANIE WYROKU O PRZYWRÓCENIU 

pracownika do pracy po stwierdzeniu przez 

sąd niezgodności z prawem „dyscyplinarki” 

nie może sprowadzać się do niezgodnego 

z prawem lub nieuzasadnionego „pozbycia 

się” pracownika przywróconego do pracy 

przez pracodawcę w innym trybie (np. 

poprzez wypowiedzenie umowy). A zatem, 

przywrócenie uprzednio zwolnionego 

pracownika do pracy przez sąd nie oznacza, 

że pracodawca ma bezwzględny zakaz 

rozwiązania z takim pracownikiem stosunku 

pracy. Jednak gdy pracodawca zdecyduje się 

na rozwiązanie stosunku pracy, to powinien 

mieć ku temu solidne podstawy. inaczej jego 

działanie zostanie uznane za zmierzające do 

obejścia prawa. 

n

Wyrok SN z 4 listopada 2014 r., II PK 16/14

ZASTĘPCA ZAWIESZONEGO KOMORNIKA 

sądowego jest osobą wyznaczoną do 

dokonywania czynności za pracodawcę 

w rozumieniu Kodeksu pracy.  

n

Wyrok SN z 14 października 2014 r., 

II PK 289/14

Teraz więcej i wygodniej za tę samą cenę.  

Jako Czytelnik zyskujesz:

Bezpłatne porady eksperta

Dyżur telefoniczny eksperta prawa pracy  

we wtorek, godz. 14.00–16.00, 

numer telefonu w grudniu: 

22 318 07 34

Elektroniczny przegląd prawa pracy

3 razy w tygodniu otrzymasz na swoją 

skrzynkę e-mailową najnowsze wiadomości, 

porady i orzeczenia z zakresu prawa pracy

K

O

M

EN

TA

R

EK

S

P

ER

TA 

TrybunałKonstytucyjnywypowiedział
siędośćszczegółowowsprawieimprez
integracyjnych,wyłączającjezpodstawy
opodatkowania(przychodu).
Niemalwtymsamymczasietoczyłysię
równieżsprawywpodobnymprzedmio-
cieprzedNaczelnymSądemAdministra-
cyjnymzwnioskuProkuratoraGeneral-
negoiRzecznikaPrawObywatelskich.
WobydwuprzypadkachjednakNSA
orzeczeniamiz13października2014
r.odmówiłpodjęciauchwał,wskazu-
jąc,żewświetleorzeczeniaTrybunału
Konstytucyjnegokwalifikacjapodatkowa
świadczeńszkoleniowo-integracyjnych
niepowinnabudzićjużwątpliwości–nie
stanowiąonewogóle,zewzględuna
brakprzysporzenia,przychodu.
Takiepoglądyzpewnościątrwale

ukształtująlinięorzeczniczą.NSA
wpodobnymtonieorzekajużrównież
merytorycznie.Przykładowonakorzyść
podatnikasądorzekłwsprawieświad-
czeńintegracyjnychwyrokiemz30
września2014r.(IIFSK2353/12).
Podatnicy,którzychcąuzyskaćkorzyst-
nąinterpretacjęwpodobnychsprawach,
powinnipowoływaćsięwprostnaorze-
czenieTrybunałuKonstytucyjnego.
Zdrugiejstronynależyspodziewaćsię,
żeorganypodatkowebędąposzukiwały
wpływówpodatkowychgdzieindziej,
comożeprzełożyćsięnaszczegółową
analizęwydatkównaintegracjępo
stroniekosztówpracodawcy.Dobrze
byłoby,żebyministerfinansówwydał
interpretacjęogólnądotyczącąimprez
integracyjnych.Dziękitemuwygasłyby
niekorzystneinterpretacjewindywidual-
nychsprawach,wktórychpodatnicynie
skarżyliichdosądu.

Krzysztof Klimek

konsultant podatkowy

TK wyjaśnił wszystko, nie będzie uchwały 

NSA o imprezach integracyjnych

ANO99.indd   3

11/14/2014   5:32:33 PM

Kup książkę