World games and recipes

- 1 -

Skautowe gry i przepisy

The World Association of Girl Guides and Girl Scouts

Tłumaczenie:

pion. Justyna Niećko (4 Lubelska Drużyna Wedrownicza

"CZARNA CZWÓRKA" im. Hetmana Jana Zamoyskiego), pion. Magdalena Krzemińska

(124 Lubelska Drużyna Starszoharcerska "FENIKS")

Redakcja:

hm. Agnieszka Ogrocka-Klepacz

World games and recipes

- 2 -

Myślisz o odpowiedniej żywności?

Gdziekolwiek żyjesz, jakiekolwiek są twoje przyzwyczajenia jedzeniowe, czy jesteś

bardzo młody, czy bardzo stary, powinieneś wiedzieć trochę o tym, jak jeść. Tą
małą książeczkę zrobiliśmy dla Ciebie z przepisami z wielu różnych krajów, z
różnymi rodzajami składników. Są one mniej lub bardziej zdrowe - pożywne, ale

ważną rzeczą jest oczywiście czy ich kombinacja, którą będziesz jadł podczas
całego dnia, jest odpowiednio dobrana.

Podstawowa czwórka

4 najważniejsze rodzaje żywności w zdrowej diecie to:

1. owoce/warzywa

2. ser/mleko/jogurt
3. chleb/kasze

4. mięso/ryby/jajka

Spróbuj jeść po trochu wszystkich tych produktów, każdego dnia.

Lepiej jeść małe posiłki w odstępach przez cały dzień, niż jeden duży posiłek.
Idealne jest podczas śniadania pokrywać 20-25 % naszego dziennego

zapotrzebowania i po 30% na lunch i obiad. Pomiędzy posiłkami zaś 15-20%.

1. Wielu z nas nie je wystarczająco dużo warzyw i owoców. Owoce i warzywa

dają nam witaminy A i C, składniki mineralne, węglowodany i włókna.

2. Mleko i produkty mleczne, podobnie jak ser i jogurt, dają nam proteiny,

wapno i witaminę B.

3. Kasze i chleb dają nam witaminę B, żelazo, wiele ważnych węglowodanów i

włókien.

4. Mięso, ryby i jajka dają nam proteiny. One także uzupełniają sole mineralne i

witaminy.

Słownik żywieniowy

Proteiny: budują kości
Proteiny są niezmiernie istotne. Nie mogą być magazynowane w ciele, jak tłuszcz i
węglowodany, więc powinniśmy jeść proteiny każdego dnia. Proteiny są budulcem

ciała. Dlatego też są szczególnie ważne dla dzieci i młodych ludzi, którzy jeszcze
rosną. Proteiny znajdziemy w pokarmach zwierzęcych, takich jak ryby, mięso, jajka,

mleko i produkty mleczne, tak samo jak w niektórych jadalnych nasionach roślin
strączkowych i warzywach.

World games and recipes

- 3 -

Tłuszcze: dobre i złe
Tłuszcze dają energię, dwa razy więcej na gram niż proteiny i węglowodany. Jednak
nie jest dobrze jeść za dużo tłuszczów.

Węglowodany: dobre – ale uważaj z cukrem!
Węglowodany (cukry, skrobia i celuloza) najczęściej dają nam energię. Cukier jest

najszybszym dawcą energii, ale nie zawiera go odżywcze jedzenie. Skrobia, którą
dostarczamy organizmowi z chlebem, kaszą i warzywami, jest najlepszym źródłem

węglowodanów. Celuloza, którą znajdziemy we wszystkich warzywach, pomaga
trawić.

Składniki mineralne: niezbędne do prawidłowego rozwoju naszego ciała
Składniki mineralne nie dają nam energii, ale mają również bardzo ważne
zastosowanie. Potrzebujemy wapna i fosforu do budowy kości i zębów, żelazo

pomaga ciału produkować czerwone krwinki krwi. Kobiety szczególnie powinny
mieć pod dostatkiem żelaza w swojej diecie, ponieważ bez niego łatwo o anemię –

nie ma pod dostatkiem czerwonych krwinek. Wątroba, mięso, chleb, szpinak i inne
zielone warzywa to dobre źródła żelaza.

Witaminy: ważne w metabolizmie
Zwykle dostajemy wszystkie witaminy, których potrzebujemy, jeśli jemy
różnorodne rozsądne posiłki.

Woda

Ciało zawiera w sobie 70% wody i dla bycia zdrowym jej poziom musimy
zachowywać. Tracimy około 2 litrów wody każdego dnia, tyle powinniśmy więc
uzupełniać dla równowagi. Robimy to pijąc, ale również jedząc.

Energia – co to jest?
Jedzenie, które spożywamy dostarcza nam energii, której potrzebujemy do

kierowania naszym ciałem, tak jak silnik spalając paliwo. Różne jedzenie daje nam
różną sumę energii. Mierzymy energię z protein, tłuszczów i węglowodanów w

kilokaloriach – ‘kcal’, lub w dżulach ‘J’. Jedna kcal to tyle samo co 4,2 kJ (kilodżuli).

Włókna

Włókna są nietrawioną częścią jedzenia, zawartą w warzywach i kaszy. Chociaż
organizm nie używa włókien do energii lub do budowy tkanek, są one potrzebne
do pomocy w usuwaniu produktów niepotrzebnych.

Jedzenie i ćwiczenia

Pamiętaj, że tak samo ważne jest bycie aktywnym i regularne ćwiczenie, jak
odpowiednie jedzenie. Ta książka zawiera gry, jak i przepisy, i zawsze po gotowaniu
i jedzeniu posiłków z przepisów, możesz dostarczyć twojemu ciału trochę ćwiczeń

poprzez zabawy i gry!

World games and recipes

- 4 -

Argentyna

Kot i Mysz (gra zuchowa)

Gracze stają w kręgu łapiąc się za ręce. Jeden gracz Mysz staje w środku koła. Inny-
Kot staje na zewnątrz koła naprzeciwko Myszy.

Kot: Myszko, co robisz w mojej winnicy?
Mysz: Jem winogrona

(Kot wyciąga łapkę w kierunku myszy)
Kot: Daj mi kilka.

(Mysz sięga przez koło, udaje że kładzie winogrona na łapki Kota.)

Mysz: Oto one.

Kot: Daj mi więcej.

Teraz można powtarzać tak często jak Mysz sobie życzy odpowiadając: Oto one. I
dalej:

Kot: Daj mi więcej!
Mysz: Nie!
Kot: Złapię cię.

Mysz: Jeśli umiesz!

Mysz biega i Kot goni ją. Gracze z koła próbują chronić Mysz. Jeśli Kot wejdzie do
środka, wtedy dwoje może rozłączyć ręce pozwalając myszy wyjść. Jeśli oboje- Kot
i Mysz będą na zewnątrz koła, oni pomagają Myszy wejść myszy. Kiedy Kot złapie

Mysz, dwójka innych graczy staje na ich miejscach i gra rozpoczyna się od nowa.

***

Australia

Napełnić butelkę (mecz)

Gramy w drużynach. Jedna drużyna, staje na linii, mając wiadro z wodą przy jeden
końcu i pustą butelkę i łyżeczkę do herbaty na drugim. Woda w wiadrach jest

przekazywana na łyżeczce, przechodząc przez każdego gracza wzdłuż linii.
Pierwsza drużyna, która napełni bez problemu butelkę podczas ograniczonego
czasu wygrywa.

World games and recipes

- 5 -

Wybuchowe kije (patrol lub szóstka)
Każdy członek patrolu lub szóstki dostaje wybuchowy kij– zrolowany magazyn lub
gazetę zabezpieczoną taśmą lub sznurkiem.

Na słowo „Zaczynamy!” gracze próbują uwolnić się od kija przez uderzanie w
dziewczynę z drugiego patrolu lub szóstki. Ona musi wtedy zabrać kij i szybko

spróbować uwolnić się od niej tą samą drogą.

Gra trwa do czasu dania sygnału, wtedy wszyscy wracają do swoich patroli i liczą
liczbę pałek otrzymanych w ich grupie. Grupa, która ma najniższą liczbę
otrzymanych uderzeń wygrywa.

Możliwe, że będzie to pewien stres jeśli dziewczyny będą przegrywać za każdym
razem!

Dampers

450 g mąki
125 g mleka w proszku
10 g cukru

sól
125 g masła lub margaryny
375 ml zimnej wody

Smaczny dodatek:
Garstka zmiksowanych owoców i rodzynek

125 g startego sera (jak cukier)

1. Mieszamy razem mąkę, mleko w proszku, cukier i sól.

2. Trzemy masło, aż mikstura będzie wyglądać jak ziarna ryżu, wtedy dodajemy

wodę. Mieszamy do twardej konsystencji i dobrze ugniatamy.

3. Zawijamy na czysty kij i pieczemy nad ogniem aż zbrązowieje i zróżowieje.

Jemy z masłem lub dżemem.

Glen Elgin- Marchewkowa Sałatka

900 g młodej marchewki

sok z 4 małych pomarańczy
cukier

Sos:
45 ml oliwy z oliwek

15 ml białego winnego octu
liście mięty
1 zmiażdżony ząbek czosnku

Przybranie:

World games and recipes

- 6 -

szczypiorek
liść nasturcji
kwiecie hibiskusa

1. Obieramy i trzemy marchewki w miseczkę do sałatek, dodajemy sok

pomarańczowy i posypujemy cukrem.

2. Robimy sos z czosnku, oliwy, białego winnego octu, rozdrobnionych liści

mięty i soli. Mieszamy wszystko.

3. Polewamy marchewkę sosem: dobrze mieszamy. Dodajemy przybranie z

posiekanego szczypiorku i liści nasturcji i dekorujemy miseczkę kwieciem
hibiskusa.

Łatwe czekoladowe ciasto

250 g mąki
250 g cukru

30 g kakao
45 g stopionego masła
2 jajka

25 ml mleka
2,5 ml esencji migdałowej (opcjonalnie)
Krem:

260 g cukru pudru
30 g kakao

75 g margaryny
50 ml wody
Orzechy włoskie do dekoracji

1. Weź wszystkie składniki do dużej miski i nalej roztopione masło. Ugniataj

bardzo mocno przez 3 minuty.

2. Piecz na natłuszczonej blasze w umiarkowanie nagrzanym (180 st. C)

piekarniku przez 30 minut.

3. Zrób krem mieszając cukier, kakao, margarynę i wodę aż do przejrzystości i

pulchności.

4. Pozwól ciastu ostygnąć, następnie nałóż krem i dekoracje z orzechów

włoskich. Dla różnorodności rozdziel ciasto na dwa i także posmaruj je
kremem.

***

World games and recipes

- 7 -

Austria

Wiener Schnitzel

5 cienkich kawałków smażonej cielęciny

2 jajka
sól, pieprz do smaku, tymianek
mąka

starty chleb
masło do smażenia

Przybranie:
Plasterki cytryny

1. Rozbij jaka z ziołami i przyprawami.
2. 450 g cielęciny w kawałkach obtaczaj w mące. Zanurz każdy kawałek w

rozbitych jajkach i startym chlebie.

3. Roztop dwie lub trzy łyżki stołowe masła na rozgrzanej patelni i smaż mięso

aż do chrupkości. Przybierz plasterkami cytryny.

***

Belgia

Hasło

Gra do wykorzystania np. w czasie oczekiwań się na pociąg lub autobus na obóz.

Wszystkie osoby stają na prostej linii. Ostatnia w rzędzie wymyśla słowo. Swoimi
palcami „pisze” pierwszą literę tego słowa na plecach osoby naprzeciwko niej.

Druga osoba wtedy podobnie „podaje literę dalej”. Aż do momentu, kiedy litera
przejdzie przez cały rząd.

Każda litera przechodzi tą samą drogą. Osoba na początku rzędu mówi, co to jest
za słowo.

Zaskakujące jest, jak różne słowa mogą z tego wyjść!
[Opcja: można również zrobić wyścigi w kilku rzędach!]

World games and recipes

- 8 -

Omlet na obozie

1 jajko
1 gruba kromka francuskiego bochenka dla każdego

1. Wydrąż chleb i pozostaw „skorupkę” na płaskim kamieniu.
2. Rozbij jajko, uderzając w nie i wlej w skorupkę chleba.

3. Kamień – ulokuj nad ogniem aż do ugotowania jajka.

***

Brazylia

ZOO (gra zuchowa)

Miejsce: duży pokój lub ogród

Każda szóstka wybiera rożne zwierzęta, które wydają określony odgłos Każda
osoba ma zawiązane chustami oczy, wszyscy rozpraszają się. Na sygnał Brunatnej

Sowy, każda osoba porusza się naokoło wydając odgłosy swoich zwierząt. Każda
szóstka zbiera się razem sama- wg odgłosów.

Pierwsza, która w komplecie stanie w prostej linii jest zwycięzcą.

Chwytanie mioteł (gra dla harcerzy/harcerek)

Gra może się odbywać w pomieszczeniu lub na dworze.

Gracze stają w kole i każda osobadostaje numer. Jedna z grających staje w środku
koła, trzymając miotłę.

Wyzywa numer i puszcza miotłę. Gracz, którego numer został wypowiedziany

musi podbiec i złapać miotłę zanim upadanie ona na podłogę.

Jeśli złapie miotłę, zastępuje gracza w środku koła. Jeśli nie złapie, odpada z gry.

Gra toczy się dalej tą samą drogą, lecz jeśli gracz ze środka koła wywoła numer,
który już odpadł, wtedy sam odpada i to miejsce musi zająć ktoś inny. Gra kończy

się, kiedy zostanie tylko jeden gracz.

***

World games and recipes

- 9 -

Kanada

Kamuflaż

Najlepiej bawić się w miejscu istnieje możliwość dobrego schowania się

Prowadzący staje na otwartym, centralnym miejscu i zasłania oczy na 5 minut.
Podczas tego czas uczestnicy ukrywają się, ale muszą widzieć prowadzącego ze

swojego ukrycia. Na ustalony sygnał prowadzący otwiera oczy. W granicach
ustalonego z góry limitu czasowego i bez poruszania się z miejsca (chociaż może się

odwracać), musi zobaczyć jak najwięcej ukrywających się.

Łapanie ognia

(

gra nocna)

Grają dwie drużyny, A i B. Każdy członek drużyny A świeci latarką i jest

uciekającym ogniem. Mają oni kilka minut na ukrycie się w obrębie granicy
ustalonej dla gry.

Kiedy prowadzący dmuchnie w gwizdek uciekające płomyki muszą wyłączyć swoje
latarki na kilka sekund i drużyna B musi spróbować ich odnaleźć. Dobrym

środkiem na pojmanie jest posiadanie „lampionu” – np. z bibuły (do zaczepienia za
paski drużyny A), które muszą być zabrane. Prowadzący powinien zagwizdać na
„włączenie lampek” w regularnych odstępach czasu i wtedy płomyki powinni

zmienić swoje pozycje.

Na koniec po 10 lub 15 minutach drużyny zamieniają się miejscami. Drużyna, która
ma więcej jeńców wygrywa.

Międzynarodowe zakupy

Gramy w patrolach (równolicznych grupach) - każdy ma swoje miejsce w

harcówce/boisku, w miarę równo oddalone od prowadzącego. Prowadzący ma listę
rzeczy, które powinny być zakupione do magazynu.

Jedna osoba z każdego patrolu, klient, idzie do prowadzącego. Wszyscy kupują te
same rzeczy – prowadzący mówi im wyraz, np. „kierownica”. Po czym wracają do

swoich patroli, który jest magazynem i pantomimą pokazują co kupili. Po
odgadnięciu, kolejna osoba wyrusza do sklepu na zakupy – kupuje się w sklepie tyle
produktów, ile jest osób w grupie. Pierwszy patrol, który zgadnie poprawnie

wygrywa.

World games and recipes

- 10 -

Super ciasto Jabłkowe

1 jabłko na każdego
wióry masła

cukierki ślazowe
folia

1. Ostrożnie usunąć środek z jabłek i ułożyć na kwadratowej folii, wtedy

wypełnić wnęki w jabłkach wiórkami masła i cukierkami ślazowymi.

2. Owinąć jabłka w folię i piec na gorącym węglu, aż do miękkości (10-30

minut).

Sloppy Joes

450 g siekanej wołowiny
pomidor lub zupa kurczakowa (lub oba składniki)
ketchup

gotowa musztarda
bułki lub francuski chleb

1. Brązowe mięso smażymy na patelni (odlewamy nadwyżkę tłuszczu).
2. Dodajemy zupę, ketchup i musztardę. Nagrzewamy wszystko.

3. Podajemy w rozkrojonej bułce hamburgerowej lub francuskim chlebie.

Foliowy obiad (dla 4 osób)

1 kurczak, poćwiartowany (lub 4 udka)

2 średnie plasterki cukinii
1 zielona papryka, posiekana i obrana

1 średnia cebula, cienkie plasterki
275 g grzybów – usmażonych lub puszki
1 puszka 400 g pomidorów

sól i pieprz
suszone oregano
suszona bazylia

185 g ryżu
potarty parmezan

1. Kładziemy 30 g ryżu w centrum każdej z 4 kwadratowych folii (dużych)
2. Przyprawić kurczaka i umieścić na ryżu.

World games and recipes

- 11 -

3. Odsączamy grzyby (zachowujemy wodę), dzielimy grzyby, cukinie, zielona

paprykę i cebule na cztery i kładziemy na każdej części kurczaka.

4. Mieszamy pomidory z grzybowym płynem, pieprz, oregano i bazylię. Łyżką

mieszanki posypujemy warzywa i kurczaka.

5. Zaginamy folią jedzenie i uszczelniamy. Kładziemy na węgiel, i „gotujemy”

około 30 minut.

6. Posypujemy parmezanem przed podaniem.

***

Chiny

Kulawy kurczak (gra zuchowa)

Każda szóstka ma 10 kijów, które są rozłożone w odległości od siebie 25-30 cm jak
szczeble drabiny w jednym szeregu naprzeciwko każdej szóstki i w małej odległości

od zuchów (możecie użyć butów zamiast kijów).

Pierwsza osoba z każdej szóstki jest „kulawym kurczakiem” i musi przeskoczyć
kijje bez poruszani nimi. Po przeskoczeniu ostatniego kija, musi go podnieść i
skakać z nim z powrotem, kładąc go tam gdzie zaczynała. Odpada się z gry, jeśli

obie stopy dotkną ziemi lub gdy dotknie się kijka swoja stopą podczas skakania.

Następna osoba zostaje wtedy „kulawym kurczakiem” i gra toczy się tą samą drogą

aż wszyscy będą się bawić.

***

Kolumbia

Juan Palmada – „Johnny klaszczące dłonie” (gra zuchowa)

Osoby tworzą krąg, zostawiając jedno miejsce puste. Dwie osoby stają w
odstępach, plecami do siebie, na zewnątrz koła.
Na sygnał obydwie biegną po przeciwległych stronach koła. Kiedy się spotkają

każda skacze w powietrze i klaszcze swoją dłonią w dłoń. Wtedy dalej kontynuują
bieg, aż do pustego miejsca w kole. Wygrywa osoba, która pierwsza zajmie wolne

miejsce

Prowadzący proponuje inne osoby do zajęcia tych „zewnętrznych” miejsc i gra trwa

dalej. Każdy kto przegra trzy razy musi zapłacić „grzywnę” wybieraną przez grupę.
(Grzywna powinna być różnego rodzaju: recytacja wiersza, zrobienie koziołka, znalezienie trzech
okrągłych kamyków etc.)

***

World games and recipes

- 12 -

Dania

Kanapki z pomidorami i jajkiem (dla 6 osób)

6 kromek chleba
4 jajka

4 małe pomidory
2 małe cebule

masło
Przybranie:
liście sałaty

rzeżucha

1. Ugotuj jaka na twardo, umyj warzywa, obierz i pokrój w plasterki cebulę,

posiekaj.

2. Masłem posmaruj kromki chleba i połóż kolejne warstwy plasterków jajka,

pomidorów i cebuli.

3. Udekoruj sałatą i rzeżuchą.

Brune Lager (wyborny aromatyczny herbatnik)

1 kg mąki
½ kg cukru

¼ kg syropu/gęstego soku
½ kg masła lub margaryny
3 łyżeczki sody kuchennej

cynamon
goździk korzenny
125 g posiekanych migdałów (opcjonalnie)

1. Mieszamy razem cukier, masło, syrop: ogrzewamy łagodnie. Dalej sodę

miksujemy z letnią wodą.

2. Kończymy ogrzewać, dodajemy przyprawy (ew. migdały) i zagniatamy z

mąką.

3. Kształtujemy z niego walec (jak kiełbasę!) i zostawiamy na noc.
4. Kroimy ciasto w cienkie plasterki i pieczemy na średnim/gorącym ogniu

(225 st. C) aż do średniego ciemno-brązowego koloru.

***

World games and recipes

- 13 -

Ekwador

Bułka z czarną porzeczką

250 g przesiewanej maki
10 ml proszku do pieczenia
60 g masła

85 g cukru
2 jajka

500 g czarnej porzeczki
mleko
sól

1. Mieszamy masło i cukier na krem, stopniowo dodając rozbite jajka i dobrze

mieszając.

2. Dodajemy przesianą mąkę, proszek do pieczenia, sól. Stopniowo dodajemy

mleko aż do zniknięcia bryłek.

3. Dodajemy czarną porzeczkę.

4. Pieczemy na posmarowanej tłuszczem blasze w 200 st. C około 10 minut.

(Robimy 15 bułeczek)

Lorco de Pipap (zupa ziemniaczana)

6 średnich ziemniaków, obranych i pokrojonych w kostkę

2 zielone cebule, dobrze posiekane
olej roślinny

250 g startego sera Cheddar
2 jajka
250 ml mleka

sól
papryka
1½ l wody

Przybranie:
1 awokado, w plasterkach

liście sałaty
chilli (opcjonalnie)

1. Wlej 250 ml wody do rondelka, dodaj olej roślinny, dobrze posiekaną cebulę

i przyprawy: Gotuj wszystko, aż do „zaszklenia” się cebuli.

2. Dodaj resztę wody i ziemniaki, gotuj do ugotowania ziemniaków.

3. Ostudź ziemniaki, dodaj ser i dobrze rozbite jajka. Ponownie podgrzej i

zagotuj.

4. Dodaj przybranie z sałaty i awokado (jeśli lubisz). Dodaj odrobinę chilli.

***

World games and recipes

- 14 -

Egipt

Halta (dla 4 osób)

225 g wątróbki
500 g ryżu

2 cebule, posikane
225 g rodzynek sułtańskich

125 g orzechów nerkowca
1 litr gorącej wody
60 ml oleju

sól

1. Pokrój i usmaż wątróbkę. Usmaż orzechy. Podgrzej i trzymaj na ogniu.

2. Usmaż ryż i cebulę, aż zbrązowieje. Dodaj sól i gorącą wodę, duś na wolnym

ogniu aż ryż się ugotuje (około 25 minut).

3. Dodaj orzechy, wątróbkę i rodzynki do ryżu.

***

Salwador

Ryżowy Pudding

450 g ryżu
225 g cukru

750 ml mleka
2 ½ ml esencji waniliowej
1 mała pałeczka cynamonu

rodzynki do dekoracji
woda i mąka jeśli jest konieczna

1. Namocz ryż przez 30 minut.
2. Dodaj cukier i cynamon i gotuj na średnim ogniu aż ryż zmięknie. (Jeśli

lubisz gęstą konsystencje dodaj 2 łyżki stołowe mąki rozpuszczonej w
wodzie)

3. Zdejmij z ognia i dodaj esencję waniliową oraz rodzynki.

***

World games and recipes

- 15 -

Fidżi

Ananasowo-kokosowe ciastko

2 filiżanki mleka

1 ½ filiżanki jasnej mąki
2 filiżanki białego cukru
3 jajka, oddzielnie żółtko i białko

30 ml soku cytrynowego
30 ml masła (roztopione)

1 ½ filiżanki potartych, ugotowanych ananasów (lub z puszki)
1 filiżanka posiekanych kokosów (wiórki)
szczypta soli

10 ml margaryny
10 ml smalcu/słoniny

Ucieraj razem margarynę, smalec, 2 filiżanki mąki - aż mieszanka zacznie
przypominać okruszki chleba. Dodawaj stopniowo wodę, do momentu, kiedy

wszystko zacznie się łączyć. Posmaruj tłuszczem blachę (8’’). Rozłóż ciastka w linii
na blasze.
Piecz ciastka w temperaturze 220 st. C przez 10 minut, obniż temperaturę do 200

st. C i piecz przez następne 10 minut.
Roztop masło na niskim ogniu i dodaj pozostałą mąkę, wymieszaj na jednolitą
masę. Stopniowo dodawaj mleko, ciągle mieszając. Dodaj szklankę cukru i szczyptę

soli. Mieszaj aż zgęstnieje. Dodaj ubite żółtko jaj i gotuj przez 3 minuty. Zmieszaj
sok, ananasy i kokosy i dodaj do mieszaniny. Polej po ciasteczkach. Pozostaw do

ostygnięcia.

Ubij białko i dwie łyżki stołowe wody „na sztywno”. Dodaj pół szklanki cukru i

Łyżką napełnij ciastka mieszanką i piecz w piekarniku przez 10 minut w temp.190
st. C.

***

Finlandia

Kesakeitlo (Letnia zupa)
(na 4-6 osób)

1 marchewka, pokrojona
60 g zielonego groszku

1 mały kalafior, pocięty na kawałki
5 małych ziemniaków

World games and recipes

- 16 -

kilka pokrojonych liści szpinaku
60 ml wody
65 ml gorącego mleka

przyprawy
Przybranie:
Drobno posikana pietruszka

Masło

1. Ugotuj ziemniaki, marchewkę i groszek we wrzącej osolonej wodzie.
2. Dodaj gorące mleko, szpinak i kalafior. Duś przez 20 minut, lub do czasu,

kiedy warzywa zmiękną.

3. Zanim podasz, dodaj kropelkę masła i zrób przybranie z pietruszki.

***

Francja

Acrostiche

Gram zespołowa, na powietrzu.

Każda drużyna dostaje dwunastoliterowe słowo do przeliterowania. Gracze

znajdują przedmiot zaczynający się na każdą z liter z tego słowa.

Wygrywa drużyna, która pierwsza znajdzie wszystkie przedmioty w najkrótszym

czasie, lub najwięcej obiektów w danym czasie.

Les portraits robots - „szkicować wrażenie”

Gra na poznanie

Prowadzący ma kartę dla każdej osoby z jej imieniem.

Prowadzący tasuje i rozdaje karty, tak, że każdy ma jedną. Każdy gracz pisze na
karcie opis osoby, której imię otrzymał. Kiedy wszyscy skończą prowadzący zbiera

karty i zaczyna czytać opis bez imienia. Każdy, kto myśli, że wie o kogo chodzi
może powiedzieć, ale prowadzący czyta, aż do momentu, kiedy padnie poprawna
odpowiedź. Gra toczy się, aż do chwili, kiedy wszystkie karty zostaną odczytane.

Sałatka z tuńczykiem i ryżem (dla 4 osób)

1 puszka (400 g) tuńczyka
200 g ryżu

czarne oliwki

World games and recipes

- 17 -

rzodkiewki
pomidory
zielona papryka

Sos:
15 ml oleju
30 ml octu winnego

sucha musztarda
zioła

Przybranie:
Sałata

1. Ugotuj ryż.
2. Zrób sos i wymieszaj z ryżem.
3. Dodaj tuńczyka (rozgniecionego), trochę czarnych oliwek, pokrojoną

rzodkiewkę, pokrojone na ćwiartki pomidory i pokrojoną zieloną paprykę.

4. Udekoruj sałatą.

Prowansalskie pomidory

Pomidory
Czosnek
Pietruszka, tymianek, rozmaryn lub oregano

Masło lub margaryna jeśli lubisz

1. Pokrój pomidory na pół, dodaj kawałek masła lub margaryny.
2. Piecz na ruszcie przez 2 minuty z każdej strony.
3. Na górę połóż zioła i pokrojony czosnek.

4. Owiń folią i pozwól aby łagodnie się gotowało przez 5-10 minut.

***

Niemcy

Kiedy się skończy? (gra rysunkowa)

Przymocujcie duży arkusz na ścianie. Pierwszy gracz wymyśla sobie jakiś obraz i
zaczyna rysować kilka kresek. Następny dodaje kilka swoich, potem następny i tak

dalej. Każdy gracz musi zmienić rysunek za każdym razem, tak by były one różne,
ale realne. Porównajcie ostateczny rysunek z tym, co wymyśliła pierwsza osoba!

World games and recipes

- 18 -

Himmel und Ende (Niebo i ziemia)

1,5 kg ziemniaków

700 g jabłek
150 g bekonu
100 g cebuli

500 cl wody
cukier

ocet
sól
olej do smażenia

1. Obierz i pokrój w plasterki ziemniaki: obierz i pokrój na ćwiartki jabłka.
2. Włóż ziemniaki do rondla, z małą ilością soli, cukru i wodą.
3. Poczekaj aż się zagotują, wtedy duś na wolnym ogniu, do miękkości. Dodaj

jabłka na ostatnie 5 minut.

4. Zdejmij z ognia, dopraw, dodaj ocet.

5. Pokrój bekon w plasterki i smaż w rondlu, aż zbrązowieje z pokrojoną

cebulą.

6. Podaj jabłka i ziemniaki zmieszane z bekonem i najlepiej posypane cebulą.

***

Ghana

Kwa-Kwa – „Niewidoma wrona”

Gracze stają w kole. Jedna osoba wchodzi do środka kręgu – jest niewidomą wroną.
Ma zawiązane oczy i porusza się powoli naokoło i macha rękami jak skrzydłami.
Uczestnicy zmieniają swoje miejsca. Pierwsza osoba, która zostanie dotknięta

‘skrzydłem’ staje się ślepą wroną.

***

Grecja

Ptaki - giganci- karły (gra zuchowa)

Zuchy stają w kręgu, jedna osoba w środku.
Ona wydaje rozkazy: „Ptaki”, „Giganci”, „Karły” lub „Zła wiedźma”.

Kiedy pada hasło „ptaki” pozostali udają, że latają. Na słowo „giganci” chodzą jak
olbrzymy, a udają krasnali na słowo „karły”. Kiedy zuch w środku kręgu powie „zła
wiedźma”, wszyscy uciekają w miejsca wybrane wcześniej.

Zuch z kręgu zaczyna ich gonić, i pierwsza osoba schwytana wchodzi do kręgu.

World games and recipes

- 19 -

Kukiełka (gra zuchowa)

Jedna osoba jest wybrana do bycia Matką i staje na zewnątrz kręgu, wszyscy siadają
‘po turecku’.

Kukiełka – zrobiona z chustki do nosa lub apaszki – jest szybko podawana w tą
albo tamtą stronę, tak że „matka” nie może jej złapać, biega na około kręgu.

Kiedy w końcu zabierze ją od ‘jej dzieci’ zamienia się miejscem z zuchem, który
ostatnio trzymał lalkę.

***

Gujana

Ryba na parze

2-3 filety rybne

15 g pokrojonej cebuli („szalotki” i zwykłej)
masło
sól i pieprz

sok z limonki
Przybranie:
pomidory

1. Oczyść i dopraw rybę.

2. Weź patelnię z wodą do gotowania i posmaruj tłuszczem talerz do pieczenia.
3. Połóż rybę na talerz do pieczenia z małą ilością masła i dodaj cebulę; pokrop

sokiem.

4. Przykryj talerzem i gotuj na parze na gotującej się wodzie – pozostaw 25

minut, jeśli są to małe kawałki ryby, dodaj jeszcze 15 min. dla dużej ryby.

5. Udekoruj liśćmi pomidorami.

***

Islandia

„Jajko” (gra zuchowa)

Wszystkie stoją w rozkroku w kręgu twarzami na zewnątrz.

Jedna osoba ma piłkę o rozmiarach piłki do kosza i zaczyna grę, próbując

przeturlać piłkę pomiędzy czyimiś nogami. Nikt nie może złączyć nóg, więc każdy

World games and recipes

- 20 -

musi próbować zatrzymać piłkę rękami. Osoba, która zatrzyma piłkę, próbuje
turlać piłkę pomiędzy jeszcze czyimiś nogami, ale nie może poruszać się z miejsca
w kręgu.

Jeśli piłka przejdzie przez czyjeś nogi (wypadnie z kręgu) wtedy osoba odpada. Gra
toczy się aż do momentu, kiedy zostanie tylko jeden zawodnik.

***

Indie

„Przekazywanie”

Do tej gry potrzebne są karteczki z numerkami 1-10, umieszczone np. w torebce.

Uczestnicy stają lub siadają w kręgu i podają sobie torbę z rąk do rąk. Prowadzący
gwiżdże i osoba trzymająca torbę w tym momencie wyciąga kawałek papieru i

mówi numer. Następnie musi wyrecytować ten punkt Prawa Harcerskiego, którego
ma numer.

Gracze kontynuują przekazywanie sobie torebki, aż do chwili, kiedy wszystkie
części Prawa zostaną powiedziane.

„Banana Chapati”

500 g pszennej mąki
1 łyżeczka proszku do pieczenia

250 g cukru
2 jajka
125 ml mleka

250 g zgniecionych bananów
sól do smaku
125 g suchych owoców (opcjonalnie)

125 g masła lub ghee (stopione masło zrobione z mleka krowy lub bawołu)

1. Pomieszaj dobrze wszystkie składniki, dodaj trochę mleka, jeśli potrzeba.
2. Rozgrzej masło na patelni lub na blasze.
3. Smaż dużą, pełną łyżkę ciasta z kilku stron, aż zbrązowieje.

Vadai

500 g mąki (sorgum)
1 łyżeczka proszku do pieczenia

250 g zielonej chilii

World games and recipes

- 21 -

szczypta imbiru
liście curry (opcjonalnie)
pieprz ziemny

sól
olej do smażenia

1. Pomieszaj mąkę z proszkiem do pieczenia.
2. Dodaj cebulę, chili, pieprz, imbir, liście curry i sól do smaku.

3. Pomieszaj z wodą aż zgęstnieje.
4. Smaż na patelni, aż do chrupkości.

***

Irlandia

Colcannon

450 g jarmużu (rodzaj kapusty)

450 g ziemniaków
sól i pieprz
25 g masła

Ugotuj kapustę i ziemniaki oddzielnie. Do ziemniaków możesz dodać plasterki
cebuli. Utłucz ziemniaki, dodaj masło i przyprawy. Posiekaj kapustę i dodaj do

ziemniaków. Pomieszaj wszystko. Podawaj na gorąco.

Ziemniaczane ciastka

2 filiżanki świeżych, potłuczonych ziemniaków

2 łyżki stołowe masła lub tłuszczu
4 łyżki jasnej mąki

Potłucz dobrze ziemniaki i dodaj tłuszcz. Obtaczaj w mące. Zrób z tego wałeczki
grubości około 25 mm i potnij w plasterki. Smaż na natłuszczonej patelni przez 3

minuty z każdej strony. Podawaj z bekonem lub kiełbasą.

Ziemniaczane ciasteczka mogą być również gotowane lub pieczone w piekarniku i

mogą wtedy być podawane z masłem i dżemem.

***

World games and recipes

- 22 -

Izrael

Falefel (około 75 szt.)

450 g młodego groszku

60 g wyłuskanej pszenicy
2 łyżeczki proszku do pieczenia
2 kromki chleba

4 zmiażdżone ząbki czosnku
posiekana pietruszka

sól
ziemny kmin (ew. czarnuszka)
kolendra

papryka
czarny pieprz
30 g tartej bułki

olej do smażenia

1. Namocz młody groszek na całą noc w dużej ilości wody z proszkiem do

pieczenia. Dokładnie odsącz.

2. Namocz ziarno pszenicy w gorącej wodzie na 20 minut.

3. Zmiel groszek dwa razy (lub dobrze posiekaj) i włóż do miseczki.
4. Zmocz chleb pod strumieniem wody. Wyciśnij nadmiar wody i pomieszaj

bezpośrednio groszek z czosnkiem i pietruszką.

5. Dodaj namoczona pszenicę, przyprawy i bułkę tartą. Pomieszaj wszystko, i

zostaw na 15 minut.

6. Weź kawałek mieszanki i uformuj małe kuleczki o średnicy cala (2,5 cm).

Smaż na oleju, kilka minut, aż będzie złoto – brązowa. Zdejmij z tłuszczu
łyżką z dziurkami, niech odsącza się na ręczniku papierowym.

7. Podawaj na gorąco na wykałaczkach lub w kieszonce z pokrojonego chleba.

***

Włochy

Risotto con Scampi (Ryż w krewetkami)

450 g krewetek, obrobionych i umytych (jeśli używasz mrożonych krewetek, zostaw
je wcześniej na 1 godzinę w temp. pokojowej)

500 g długoziarnistego ryżu
1 zmiażdżony ząbek czosnku
500 ml sosu pomidorowego

2 kostki rosołowe wołowe lub 2 porcje mix rosołu wołowego

World games and recipes

- 23 -

1 litr gorącej wody
60 g masła lub margaryny
60 ml oleju do gotowania

sól i pieprz do smaku
świeża pietruszka, drobno potarty Parmezan

1. Ugotuj czosnek w margarynie/maśle i oleju na średnim gazie aż lekko

zbrązowieje, wtedy odstaw.

2. Dodaj ryż i gotuj aż nabierze złoto – brązowy kolor, ciągle mieszając. Obniż

temperaturę.

3. Podgrzej sos pomidorowy z kostkami rosołowymi lub rosołem, dodawaj

stopniowo ryż, ciągle mieszając.

4. Dodaj gorącą wodę, sól i pieprz. Wymieszaj wszystko dokładnie, przykryj i

duś na wolnym ogniu przez 20 minut, mieszając od czasu do czasu. Jeśli

potrzeba, dodaj trochę gorącej wody. Ryż powinien być miękki, ale nie
kleisty.

5. Dodaj krewetki i pietruszkę, wymieszaj, przykryj i gotuj przez kolejne 5

minut. Podawaj z serem posypanym po wierzchu.

***

Jamajka

Jamajska specjalność

100 g wołowiny – w kostce

450 g mielonej wołowiny
900 g kapusty lub jarmuża
2 cebule

2 pokrojone w plasterki zielone cebule
250 g świeżych lub suszonych orzechów kokosowych
litr wody

sól
pieprz

tymianek
(12 okra)

1. Umyj kapustę odcinając przebarwione lub twarde części i pokrój w duże

kawałki, umieść w rondlu z wołowiną w kostce, wołowiną mieloną, okrą,
cebulą, orzechami oraz wodą. Doprowadź do wrzenia i gotuj przez 1h.

2. Usuń kapustę i okrę. Przesiej i z powrotem umieść w rondlu.
3. Dodaj sól, pieprz, tymianek, zieloną cebulkę, gotuj więcej nić 15 minut albo

do czasu, gdy mięso będzie miękkie.

***

World games and recipes

- 24 -

Japonia

Jan-Ken-Pan (gra dla harcerzy/harcerek)

2 oosby stają twarzami do siebie, z rękami z tyłu. Razem mówią ‘Jan-Ken-Pan’. Na
‘Pan’ obie na raz pokazują kamień, papier lub nożyczki. Zaciśnięta dłoń jako
kamień, wyprostowana jako papier, i nożyczki poruszając palcami środkowym i

wskazującym.

Kamień pobija nożyczki, ponieważ one się tępią, nożyczki zwyciężają papier,
ponieważ go tną. Papier pokonuje kamień ponieważ owija go.

Za każdym razem kiedy osoba wygra, zdobywa punkt dla swojej drużyny.

***

Kenia

„Zielone banany”

450 g wołowiny, w kawałkach
450 g zielonych bananów (hodowanych)

2 średnie cebule, pokrojone
curry
250 ml mleka kokosowego

2 małe papryki chilli, pokrojone w kostkę
1 ząbek czosnku, posiekany

sok cytrynowy
sól
olej do smażenia

1. Ugotuj mięso z sokiem cytrynowym, chilli i solą.
2. Oddzielnie ugotuj zielone banany.

3. Usmaż cebulę na złoto, dodaj czosnek i curry.
4. Wymieszaj to z gotującym ugotowanym mięsem i bananami, dodaj mleko

kokosowe i gotuj przez 15 minut lub dopóki nie będzie miękkie.

***

World games and recipes

- 25 -

Malta

Froga Tal-Chagin (rodzaj omletu)

125 g ugotowanego makaronu spaghetti

2 jajka
30 g tartego sera
pietruszka, pokrojona lub posiekana

sól
pieprz

1. Jajka, przyprawy wymieszaj z makaronem i dodaj ser.
2. Ugotuj wszystko na oleju na patelni. Omlet powinien być tak zbity, aby dał

się przewracać na patelni – zdjąć na talerz i później z powrotem na patelnię,
na drugą stronę.

***

Meksyk

Pińata

Pińata jest jedną z ulubionych zabaw meksykańskich dzieci na Święta i urodziny.

W Meksyku podstawą Pińaty są garncarskie słoje z taniego materiału. Jednak może
to być papierowa torba lub kartonowe pudełko, trudne do złamania. Pińata może

przypominać wiele różnych rzeczy: zabawki, ludzi, zwierzęta, gwiazdy itd. Twórz co
tylko chcesz, przeklejaj na słoiku lub torbie ramiona, nogi, uszy, ogon, skrzydła,
szyszki itd. wykorzystuj takie materiały jak papier, filc itd.

Pińate napełnij orzechami lub cukierkami i powieś na sznurku wyżej lub niżej, tak
by dosięgnięcie nie było łatwe. Gracze mają zawiązane oczy i dostają laski około

metrowej długości.

Dzieci zaczynają śpiewać ‘pińata song’, podczas kiedy prowadzący obraca jedno
dziecko 3 razy w miejscu i prowadzi na środek, gracz próbuje machając kijem
uderzyć w pińatę. Dzieci kontynuują śpiewanie podczas podwyższania i obniżania

pińaty.

Każde dziecko próbuje 3 razy uderzyć w pińatę, aż do momentu kiedy jedno z nich

ją rozbiję i zawartość rozsypię się po podłodze. Wtedy wszyscy biegną i zbierają
zawartość.

Kiedy jest większa grupa, może być używanych kilka pińat.

World games and recipes

- 26 -

Guacamole (dla 6 osób)

2 duże, dojrzałe awokado
2 duże pomidory
60 g cebuli, posiekanej

1 ząbek czosnku, dobrze posiekany
Drobno posiekane liście kolendry

60 ml soku z limy
30 ml oliwy z oliwek
sól i pieprz do smaku

papryka (opcjonalnie)

1. Obierz i mocno posiekaj awokado (na papkę), następnie dodaj szybko sok

(zapobiegnie to zmianie koloru przez awokado).

2. Posiekaj pomidory i dodaj do awokado.

3. Wymieszaj wszystkie składniki.

Ciasto kukurydziane

6 lub 7 kolb kukurydzy (lub 1 puszka kukurydzy konserwowanej)
83 g posiekanych owoców (pomarańcze, figi, rodzynki itd.)

4 jajka
mleko

łyżka stołowa śmietany
83 g cukru
140 g mąki

125 g masła (roztopionego)
sól
cynamon

1. Ziarna kukurydzy i zmiksuj z mlekiem. Zmiksuj śmietanę, cukier, masło, sól,

mąkę i jajka.

2. Połowę ciasta włóż do formy, połóż warstwę owoców i nalej resztę ciasta na

wierzch.

3. Posyp wszystko cynamonem i piecz na niskim ogniu (150 st. C) około 1

godzinę.

Alternatywa:
Na ostro z chilli: pomijamy cukier, owoce i cynamon i dodajemy chilli, pomidory,

czosnek i cebulę.

***

World games and recipes

- 27 -

Holandia

Erwtensoup (Zupa grochowa dla 6 osób)

675 g wędzonej kiełbasy

450 g groszku
2 pory
4 selery

1 pęczek pietruszki
1 pęczek liści selera

2,5 litra wody
30 g masła
sól

1. Namoczyć groszek na całą noc, następnie gotować go na bardzo wolnym

ogniu przez 2 godziny. Po godzinie dodać sól.

2. Cienko pokroić pora, posiekać pietruszkę, seler i liście selera. Smażyć

wszystkie warzywa na maśle.

3. Dodać warzywa do groszku i dusić przez 10 minut.
4. W oddzielnym rondlu zagotować wodę, zdjąć z ognia i włożyć kiełbasę.

Zostawić na 15 minut. Dodać do zupy. Podać do stołu.

***

Nowa Zelandia

Fire’s on Mount Cook (Góra Cook jest najwyższym szczytem Nowej Zelandii)

Liczba osób i miejsce dowolne.

Gracze ustawiają się w podwójnym kręgu, po tyle samo osób w każdym.
Prowadzący stoi w środku i zaczyna grę wołając: „Ogień na górze Cook, ludzie,

biegiem, biegiem, biegiem!”

Gracze z zewnętrznego kręgu biegną zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara
naokoło wewnętrznego kręgu. Kiedy prowadzący powie „Ogień zgasł!”, każdy z
biegających graczy musi stanąć naprzeciwko innego gracza z wewnętrznego kręgu.

W tym samym czasie prowadzący również szuka swojej ‘pary’. Osoba, dla której nie
będzie miejsca zostaje prowadzącym w następnej rundzie.

Gracze, którzy biegali tworzą teraz krąg wewnętrzny i na odwrót, tak wiec każda

grupa okazję do zabawy.

World games and recipes

- 28 -

Koszyk z zakupami

Gra w zastępach/grupach.

Każdy patrol bierze ‘koszyk z zakupami’ na 3 minuty. W koszyku jest 10 paczek z
szafki kuchennej, np. proszek do pieczenia, kakao, herbata – trzeba dobrze się

wszystkiemu przyjrzeć.

Później należy odpowiedzieć na 20 pytań, np. jakie herbatniki były namalowane na
opakowaniu kakao? Jaka jest waga opakowania proszku do pieczenia? (Odpowiedzi
powinny być zapisane.)

Najwięcej punktów dostanie patrol, który rozdzielił po jednej lub dwóch
opakowaniach dla każdego do zapamiętania.

Deszczowy dzień w obozie

Gra w zastępach/grupach.

Prowadzący daje każdemu patrolowemu kopertę. Każdy patrol kontynuuje swoje
zajęcia i nie otwiera koperty zanim prowadzący nie da znaku mówiącego „Pada
deszcz”. Kiedy ktoś z patrolu zauważy znak, otwierają kopertę.

W każdej kopercie są karty ponumerowane od 1 do 6 z obrazkami. Na kartach są

miejsca z poleceniem dla patrolu, żeby zastanowili się jaką pracę powinni wykonać
podczas nieoczekiwanego deszczu lub mżawki.

Wszystkie patrole razem o tym dyskutują.

***

Norwegia

Fale

Gra w dwóch zespołach.

Rysujemy 2 długie równoległe linie około metra od siebie. Drużyny stają za liniami

twarzami do siebie. ‘Dom’ musi być namalowany w pewnej odległości za jedną z
tych linii. Pomiędzy liniami rozsypujemy małe kamyki – ‘muszelki’.

Jedna drużyna jest falą. Trzymają się za ręce i kołyszą się do tyłu i do przodu, licząc
głośno „raz, dwa, trzy, chlust”. Druga drużyna jest dziećmi zbierającymi muszelki

na plaży. Kiedy fala krzyknie ‘chlust’ dzieci uciekają do domu, a fala próbuje je

World games and recipes

- 29 -

złapać. Każdy złapany przyłącza się do fali i gra toczy się do momenty, aż wszyscy
zostaną złapani.

Dzieci liczą muszelki i drużyny zamieniają się miejscami.

Rybny bochenek

900 g twardej białej ryby

1 łyżka stołowa soli
1 łyżka stołowa mąki kukurydzianej
750 ml przegotowanego mleka

60 g roztopionego masła
2 łyżeczki gałki muszkatołowej
szczypta pieprzu

Przybranie:
kapary

plasterki cytryny
pietruszka

1. Przygotować rybę (usunąć ości, łuski, wypatroszyć). Posolić.
2. Włożyć do dużej miski z mąką, dodać mleko i dobrze wymieszać. Dodać

roztopione masło, przyprawy.

3. Wyłożyć wszystko na posmarowaną tłuszczem blachę. Przebić bąble z

powietrzem i piec powoli w temp. 125-160 st. C prze 2 godziny.

4. Wyjmij i udekoruj kaparami, cytryną i pietruszką.

***

Pakistan

Mazdoori

Gra dla do 30 graczy podzielonych na 2 równe zespoły, na dworze lub w pomieszczeniu.

Każdy zespół wybiera szefa. Zespoły stają naprzeciwko siebie w niedużej
odległości. Drużyna, która zaczyna grę nazywają się Mazdoor (robotnicy).

Robotnicy zwracają się do drużyny naprzeciwko: „Jeśli jest tu jakąś pracę do
wykonania, nigdy nie znajdziecie robotników, których można by do nas
porównać!”.

Szef tej drużyny pyta „Jaką pracę wykonujecie?”
Szef robotników mówi: „My umiemy wykonać każdy rodzaj pracy.”

„Dobrze, więc pokażcie waszą pracę.”

World games and recipes

- 30 -

Drużyna robotników ustala, jaką pracę będą przedstawiać. Na przykład, jeśli są
stolarzami mogą pokazywać drewno, lub używanie młotka, gwoździ lub
śrubokrętów. Liczba pokazywanych czynności może być negocjowana w zależności

od rodzaju pracy, gra stanie się bardziej ciekawa.

Drużyna ma 2 szanse na odgadnięcie rodzaju pracy. Jeśli odgadną prawidłowo

zamieniają się miejscami.

***

Papua – Nowa Gwinea

Banana Baki Baki

5 zielonych bananów
1 kokos

sól
zielone liście

(może być dodana ryba, jeśli lubisz)

1. Potrzyj, pognieć banany i włóż w półmisek. Przykryj.

2. Wyskrob miazgę kokosa i wymieszaj z mlekiem kokosowym i odrobiną wody

w rondlu. Zagotuj.

3. Kiedy zacznie się gotować, dodaj banany. Rybę połóż na wierzch i owiń

wszystko zielonymi liśćmi. Ogrzej rybę, aż będzie ugotowana.

Warzywa w bambusie

60 g wyłuskanych orzeszków ziemnych

4 małe słodkie ziemniaki
1 plasterek dyni
200 g młodego zielonego groszku

2 średnie dojrzałe banany

(Jeśli nie masz bambusa, możesz użyć folii aluminiowej)

1. Zapiecz orzeszki, zmiel i wsyp do mąki.

2. Obierz, umyj i pokrój w kostkę ziemniaki i dynię. Umyj i pokrój groszek.

Obierz i posiekaj banany.

3. Pomieszaj warzywa z mąką i orzeszkami, i nałóż wszystko do tubki z

bambusa. Dodaj trochę wody.

4. Zamknij tubkę czystymi liśćmi i gotuj na ogniu, aż warzywa będą miękkie.

***

World games and recipes

- 31 -

Filipiny

Eggshell Relay

Gra w zastępach/grupach

Przydziel bramkę lub bazę każdemu patrolowi, daj każdemu skorupkę jajka i

wachlarz. Każda bramka musi być 2 metry w odległości od pierwszych graczy.
Gracze powinni utworzyć linię.

Pierwszy gracz z każdego patrolu trzyma wachlarz i skorupkę. Kiedy prowadzący
gwiżdże lub krzyczy „start”, pierwszy gracz z patrolu kładzie skorupkę na ziemi i

zaczyna wachlować, kierując jajko do bramki. Jajko nie może być dotknięte przez
wachlarz.

Jak tylko jajko znajdzie się w bramce, gracz podnosi je, biegnie naokoło bramki i
wraca do kolejnego gracza.

Następny gracz robi to samo i tak, aż ostatni uczestnik wykona zadanie.

Zwycięzcami są ci, którzy ukończyli pierwsi.

Adobo

450 g wieprzowiny

450 g kurczaka
250 ml wody
Marynata:

175 ml octu
3 łyżki stołowa oleju
1 ząbek czosnku

1 łyżka stołowa sosu sojowego
sól

1-2 ziarna pieprzu

1. Zrób marynatę z octu, oleju, sosu sojowego, czosnku, soli i pieprzu.

2. Pokrój mięso w kostkę i włóż do marynaty na około godzinę.
3. Włóż mięso i marynatę do rondla, dodaj wody i przykryj. Doprowadź do

wrzenia i duś na wolnym ogniu przez 30 minut.

4. Kontynuuj gotowanie na wolnym ogniu, aż mięso będzie miękkie i marynata

zostanie wchłonięta.

***

World games and recipes

- 32 -

Portugalia

Spacer z gazetą (gra zuchowa)

Każda szóstka staje na linii, jedni za drugimi. Szóstkowy staje w pewnej

odległości na przedzie. Każdy zuch dostaje dwie gazety, po których zuchy będą
się poruszać.

Kiedy szóstkowy zagwiżdże, pierwsza osoba rusza do tyłu, używając gazet do
każdego kroku i staje w szeregu. Następna robi to samo. Wszystko trwa, aż

każdy z szóstki zakończy podróż.

Pierwsza szóstka, która stanie z powrotem w komplecie – w odpowiedniej –

czyli początkowej kolejności - wygrywa.

***

Senegal

Lagan buri

W tą grę bawi się zazwyczaj na dworze wieczorem, ale można ją dostosować do pomieszczenia
lub innej pory dnia.

Na początku gry wyznacza się jedną osobę oraz bazę.

Wybrana osoba staje z daleka od innych i od wyznaczonej bazy, i wtedy rzuca
chusteczkę w powietrze, krzycząc ‘buri’. Inni biegną by ją znaleźć. Nikt nie

może biec do bazy zanim chusteczka nie zostanie znaleziona. Ten, kto znajdzie
chusteczkę musi próbować dotknąć wszystkich zanim osiągną bazę. Ktokolwiek
zostanie dotknięty, odpada z gry.

Kiedy gramy w pomieszczeniu, osoba, która jest wybrana, może ukryć

chusteczkę zamiast ją rzucać.

***

World games and recipes

- 33 -

Sierra Leone

Ryż Jollof (dla 8 osób)

1 kurczak
450 g duszonej wołowiny

450 g bekonu
1 paczka mrożonych warzyw

2 pokrojone cebule
750 g ryżu
125 g mąki

1 mały koncentrat pomidorowy
250 ml oleju
2 litry wody

sól i pieprz do smaku

1. Pokrój kurczaka, wołowinę i bekon w kostkę, przypraw, obtaczaj w

mące, i smaż na oleju do zbrązowienia. Zdejmij z ognia i odstaw na bok.

2. Cebulę smaż na oleju do zbrązowienia, dodaj bekon i koncentrat

pomidorowy. Mieszaj. Gotuj na wolnym ogniu z 250 ml wody, przez
godzinę.

3. Dodaj resztę wody i ostatecznie dopraw. Doprowadź do zagotowania,

dodaj kurczaka, ryż i gotuj na wolnym ogniu, aż mięso będzie delikatne a
ryż miękki.

4. Dodaj warzywa 10 minut przed końcem gotowania.

***

Singapur

Szprotki z zupą szpinakową

50 g szprotek
250 g szpinaku posiekanego

1 cm imbiru – posiekany „mniej więcej”
600 ml wody
sól

olej do smażenia

1. Podsmaż lekko imbir na oleju. Dodaj rybę i smaż przez 1 minutę.

2. Dodaj wodę, doprowadź do wrzenia i gotuj na wolnym ogniu przez 10 min.
3. Dodaj szpinak. Gotuj, aż będzie delikatny, dopraw i podawaj ciepłe.

World games and recipes

- 34 -

Smażony makaron ryżowy

150 g krewetek
250 g makaronu ryżowego
100 g kiełków

2 pokrojone łodygi jarmuża
1 jajko

2 ząbki czosnku
Czarny słodki sos
sól, pieprz

olej do smażenia

Przybranie:

4 czerwone chilii, bez nasion i pokrojone

1. Podsmaż czosnek na oleju, aż zbrązowieje.
2. Dodaj jarmuża i krewetki. Smaż, aż się zagotuje, wtedy dodaj kiełki, liście.

Dodawaj mieszając makaron i dopraw.

3. Dodaj makaron do środka rondla i wlej rozbite jajko. Dobrze wymieszaj.
4. Przybierz chilii i podawaj na ciepło.

***

RPA

Robot game (gra zuchowa)

Gra w zespołach.

Każda grupa robi 2 karty, jedna z dużym czerwonym kołem (‘Stop’ lub ‘Źle’), druga

z dużym zielonym kółkiem (‘Idź’ lub ‘Dobrze’).

Potrzebujemy około 12 kart, każda ze stwierdzeniem dobrym, prawdziwym lub
złym, nieprawdziwym np. „Czysta woda nie ma bilharzia (rodzaj płaskich robaków –
przywr)” (dobrze), „Nie martw się muchami w mieście. Tylko te na farmach są

brudne” (źle), „Psy mogą przenosić robaki” (dobrze), „Na wędrówkę nakładamy
kapelusz i koszulę z długimi rękawami” (dobrze).

Karty kładziemy napisem do spodu, po jednym stosie dla każdej grupy. Zuchy
odnoszą kartę i czytają stwierdzenie na głos i kładą ją przy zielonym lub

czerwonym kółeczku. Wygrywa zespół, dał więcej prawidłowych odpowiedzi.

World games and recipes

- 35 -

Pieczone małże

Mięso lub paczka pieczonej kiełbasy
ser żółty
pomidory

cebula
bekon

1. Zrób dwa długie płaskie placki z mięsa (jeśli używasz kiełbasy, obierz ją ze

skórki).

2. Na jeden placek z mięsa nałóż ser, pomidory, cebulę i bekon, przykryj to

drugim kawałkiem.

3. Owiń w grubą folię aluminiową posmarowaną margaryną i piecz w gorącym

żarze przez 20 minut.

Paxview Special Pudding

(wymyślony na Zlocie Skautek w Paxview we wrześniu 1976)

Herbatniki
Polewa waniliowa

Rodzynki
Orzechy

Wiórki czekoladowe

1. Duży, płaski półmisek wyłóż herbatnikami.

2. Zrób w dużym rondlu polewę i gdy będzie gorąca wymieszaj z paczką

rodzynek.

3. Polej miksturą herbatniki i posyp orzechami i/lub wiórkami czekoladowymi.

Pozostaw do wystygnięcia i podawaj.

***

Sudan

„Pułapka na lamparta

Dwóch graczy jest ‘pomostem’ lub ‘pułapką’, stają na środku pokoju i podnoszą

ręce. Inni formują duży krąg i poruszają się w koło, przechodząc przez pułapkę!
Gracze w kręgu śpiewają piosenkę i klaszczą w rytm.

W Sudanie dziewczyny śpiewają: „Lew i lampart, lew i lampart, dwaj nocni myśliwi,
lew i lampart, lew i lampart, polują na zdobycz”.

World games and recipes

- 36 -

Na ostatnia sylabę pułapka zamyka się, gracz, który został złapany, odpada. Inni
kontynuują krążenie i śpiewanie, aż druga osoba zostanie złapana.

Dwoje pojmanych tworzy inną pułapkę.

Gra toczy się dalej tak samo, dopóki tylko dwójka graczy pozostanie nie złapana –
oni są zwycięzcami.

***

Szwajcaria

Kromki turysty

20-30 kawałków chleba

20 plasterków bekonu
200 g startego sera
3-4 jajka

30 ml mleka
przyprawy

1. Zmieszaj razem ser, jajka i mleko, przyprawy i posmaruj chleb.
2. Połóż plasterki bekonu na wierzch.

3. Piecz w piekarniku w umiarkowanej temp.(200 st. C) przez 20 minut.

***

Tanzania

Dom olbrzyma
Gra w pomieszczeniu.

Gracze dzielą się na zespoły po 4 – 5 osób; każdy zespół wybiera inną część pokoju
na „zespołowy kąt”. Jedna osoba prowadzi grę.

Wszyscy gracze formują krąg, łapią się za ręce i tańczą w koło śpiewając: „Chodź
do środka domu olbrzyma i powiedz co widzisz”.

Prowadzący w środku kręgu mówi np. „Och, widzę węża”.
Drużyny biegną do swoich kątów i stwarzają cos w kształcie węża lub innej rzeczy.

Drużyna, która zrobi to pierwsza i najlepiej dostaje punkt. Gra toczy tak długo, jak
uczestnicy chcą! Zespół, który zdobędzie najwięcej punktów wygrywa.

***

World games and recipes

- 37 -

Tajlandia

Takraw

Gra toczy się ze spacjalną piłką, nazywaną takraw.

Każda część ciała, a w szczególności ręce, mogą uderzać piłkę. Celem gry jest
utrzymanie piłki w powietrzu.

Grupa staje w kręgu i notuje wyniki dając punkt każdemu kto dopuści, żeby piłka
dotknęła ziemi.

***

Togo

Sałatka owocowa

banany
pomarańcze

ananas
papaja
cukier

skondensowane mleko
szczypta kawy

1. Pokrój banany, papaję i ananasa w kostkę. Obierz ze skórki i podziel na

plasterki pomarańcze. Posyp cukrem.

2. Pomieszaj wszystko z kawą.
3. Podawaj ze skondensowanym mlekiem.

***

Wielka Brytania

Tęczowy znacznik (gra zuchowa)

Potrzebne jest pudełko z żetonami w 3-4 kolorach lub jeśli gracie na dworze, liście

o różnych kształtach lub małe rzeczy na przykład gałązki, fasolki i małe kamyki
itd., które można użyć.

World games and recipes

- 38 -

Prowadzący wybiera 2 osoby. Wszyscy inni gracze mają żetony, które trzymają tak,
że nie widać koloru.

Prowadzący daje sygnał i wybrane osoby biegną w stronę gromady. Każdy
schwytany musi oddać swój żeton. Ale może wtedy pobiec do prowadzącego po
jeszcze jeden.

Pierwsza z wybranych osób, która zbierze 3 żetony o 3 różnych kolorach krzyczy

„stop”, i jest zwycięzcą. Następnie wybiera się kolejne „goniące osoby” i gra toczy
się dalej.

Yorkshire Parkin

225 g średniej kaszy owsianej

125 g mąki
75 g margaryny

125 g brązowego cukru
125 g syropu
125 g melasy

1 jajko
125 ml mleka
1 łyżeczka imbiru i soli

1. Zmieszaj kaszę owsianą, mąkę i imbir w misce.

2. Roztop margarynę, cukier, syrop i melasę razem na wolnym ogniu. Pozostaw

do ostygnięcia, wtedy zmieszaj z suchymi składnikami.

3. Ubij jajko i dodawaj stopniowo z mlekiem.

4. Piecz przez 2 godziny w nisko/średnio nagrzanym piekarniku (175 st. C) lub

aż do zesztywnienia.

Egg Mornay
(szybki przepis na obozową kolację)

1 jako na osobę
Sos serowy:

50 g masła lub margaryny
50 g mąki
175 g startego sera

6000 ml mleka
przyprawy

World games and recipes

- 39 -

1. Ugotuj jajka na twardo.
2. Zrób serowy sos – roztop masło lub margarynę, zmieszaj z mąką i powoli

zmieszaj z mlekiem. Postaw na ogniu, dopraw i dodaj ser. Mieszaj dokładnie

aż do uzyskanie jednolitej masy.

3. Polej sosem po jajkach, podgrzej i podawaj z chipsami, sałatką i/lub

brązowym chlebem i masłem.

Bara Brith

( chleb z rodzynek lub nakrapiany rodzynkami)

900 g mąki

25 g drożdży
225 g brązowego cukru
225 masła, margaryny lub smalcu

175 g rodzynek lub rodzynek sułtańskich
125 g skórki kandyzowanej

1 łyżeczka solo
1 łyżeczka przypraw
podgrzane mleko

1. Zetrzyj tłuszcz do mąki i dodaj resztę suchych składników.
2. Zmieszaj drożdże z niewielką ilością cukru i ciepłego mleka.

3. Zrób dziurkę w środku ciasta i dodaj drożdże. Zagnieć delikatnie ciasto.

Przykryj i pozostaw do wyrośnięcia w ciepłym miejscu na około 1,5 h, aż

powiększy swoją objętość dwukrotnie.

4. Włóż ciasto do posypanej mąką i posmarowanej tłuszczem blachy i piecz w

średnio nagrzanym piekarniku (200 st. C).

5. Kiedy ostygnie, pokrój na cienkie plasterki i posmaruj masłem.

***

USA

Shape games

Gra w parach.

Dwie osoby siadają obok siebie tak, ze żadna nie widzi co robi druga. Każda dostaje
kolorowe kształty, które mogą być wykonane z drewna lub papieru. Jedna

projektuje z nich jakiś kształt i mówi drugiej, gdzie ona umieściła każdy kawałek.
Druga słuch i próbuje ułożyć taki sam projekt.

To ciekawe jak podobne lub różne mogą być projekty!

World games and recipes

- 40 -

Bernyard Bedlam (gra zuchowa)

Najlepiej grać na zewnątrz, w grupach.

Prowadzący ukrywa dużo szyszek sosnowych, fasolek, kawałków makaronu lub
innych małych rzeczy w obrębie pewnego obszaru.

Każda grupa wybiera sobie nazwę zwierząt. Zuchy szukają poukrywanych rzeczy,

ale tylko jedna osoba z grupy może je podnieść. Jeśli ktoś z grupy znajdzie rzecz,
wydaje z siebie odgłos zwierzęcia, które jej grupa reprezentuje. To mówi innym,
którzy przychodzą podnieść tą rzecz.

Grupa, która znajdzie więcej obiektów wygrywa.

Frog in the Lea

(gra zuchowa)

W tą grę trzeba się bawić w dużym pokoju, na ziemi lub w płytkiej wodzie o nie kamienistym
dnie.

Pięć zuchów jest wybranych na „żaby” i siada ze skrzyżowanymi nogami w kręgu,
twarzami na zewnątrz. Reszta zuchów robi krąg wokół „żab” i skacze (na lądzie)

lub biegnie (w wodzie) powtarzając: „Żaba w Lea nie złapie mnie!”.
„Żaby” próbują dotknąć zuchów – ale bez wstawania i zmiany pozycji! Kiedy jakiś

zuch zostanie złapany, zamienia się funkcją i miejscem z „żabą”, która ją złapała.

Crab-Clambake

(dla 6 osób)

12 małych krabów

6 tuzinów ostryg
12 małych cebulek
6 średnich ugotowanych ziemniaków

6 kłosów kukurydzy z łupinami
Przybranie:
cytryna pokrojona w kształt klinów

masło

1. Umyj ostrygi dokładnie.
2. Obierz cebulę i umyj ziemniaki. Gotuj przez 15 minut. Odsącz. Usuń

włókna i łuski z kukurydzy.

3. Potnij 12 kawałków z tkaniny bawełnianej i 12 kawałków z grubej folii

aluminiowej o wymiarach 40cm x 90cm każda. Umieść 2 kawałki tkaniny na
dwóch kawałkach folii, zrób 6 takich zestawów.

World games and recipes

- 41 -

4. Połóż 2 cebule, ziemniaka, kolbę kukurydzy, jeden tuzin ostryg i 2 kraby na

każdej z 6 zestawów z tkaniny i folii, połącz przeciwległe rogi ze sobą, nalej
250 ml wody do każdego pakunku. Zajrzyj jeszcze raz do jedzenia i zamknij

wszystko ciasno podwójną fałdą.

5. Połóż 6 paczek na grilu w odległości około 10cm od żaru. Przykryj folią i

piecz przez 45-60 minut lub aż do momentu kiedy cebula i ziemniak będą

gotowe. Podawaj z masłem i cytryną.

Słodka oliwkowa bułka na Halloween

200g tuńczyka
150 g oliwek bez pestek
2 opakowania twarożku śmietankowego (75 g)

2 koperki marynowane, drobno posiekane
1 zielona cebula, posiekana

4 łyżki majonezu
2 łyżki mleka
4 bułki

masło

1. Rozdrobnij palcami oliwki, następnie złącz z odsączonym tuńczykiem,

cebulą i majonezem.

2. Odkrój wierzchołek bułki i wydrąż w środku. Posmaruj wewnątrz masłem.

Napełnij mieszanką z oliwkami. Umieść wierzchołek na poprzednim miejscu
i zabezpiecz wykałaczką.

3. Zmieszaj wszystko łagodnie z serem i mlekiem. Przykryj zewnętrzną stronę

bułki serem.

Chocolate Drop Cookies

215 g owsa

350 g cukru
1 łyżka kakao
125 g mleka skondensowanego

225 g masła
1 łyżeczka masła orzechowego
wanilia

1. Włóż cukier, mleko i kakao do rondelka i doprowadź do wrzenia. Gotuj 1,5

minuty.

2. Odstaw na bok i dodaj masło, owies, masło orzechowe i wanilię.
3. Nakładaj masę łyżką na papier woskowy i pozostaw do stwardnienia

World games and recipes

- 42 -

Posole
(przepis pochodzi od Indian z Arizony)

1,5 kg wieprzowiny
1,5 kg słodkiej kukurydzy
2 małe cebule (posiekane)

4 czerwone papryczki chilli lub 3 łyżki przyprawy chilli
1,5 litra wody

oregano
zmiażdżony ząbek czosnku
sól do smaku

1. Połóż mięso i nalej wody do rondla, doprowadź do wrzenia i duś na wolnym

ogniu, aż mięso będzie miękkie – około 3 godziny.

2. Dodaj resztę składników i duś na wolnym ogniu jeszcze od ½ do 1 godziny.

***

Wenezuela

Biało - brązowe kanapki (liczba zależy od ilości osób)

2 kromki białego chleba

2 kromki ciemnego chleba
szynka w plasterkach
pokrojone, ugotowane na twardo jajko

ser w plasterkach
majonez
masło

Posmaruj majonezem kromkę brązowego chleba. Połóż na wierzch szynkę,

następnie jedną kromkę białego chleba, posmarowaną masłem, plasterek sera,
drugą kromkę ciemnego chleba z majonezem i jajko. Na wierzch połóż drugą

kromkę białego chleba.

***

World games and recipes

- 43 -

Zambia

Krokodylu, mogę przejść przez rzekę? (zabawa dla zuchów)

Można bawić się na zewnątrz lub w pomieszczeniu.

Na ziemi zaznaczamy linię i krokodyl (prowadzący) staje przed zuchami twarzą do

nich.
Zuchy podchodzą do brzegu rzeki (linii) powtarzając: „Krokodylu, mogę przejść

przez twoją rzekę?”. Krokodyl odpowiada „Nie!”

To się powtarza aż do momentu kiedy krokodyl powie: „Tak, jeśli dasz mi żółtego

kwiatka” (lub agrafkę, kamyka, cokolwiek innego co jest łatwo dostępne).

Pierwszy zuch, który znajdzie to o czym było mówione i przyniesie to nad brzeg

rzeki ma pozwolenie na jej przejście.

Gra toczy się dalej, aż wszystkie zuchy przejdą na drugi brzeg.

***

Zimbabwe

Odłożyć zgubione buty (gra zuchowa)

Gra w szóstkach.

Wszystkie zuchy zdejmują swoje buty i kładą w jedno miejsce w jednym końcu

pokoju.

Zuchy stają w rzędzie i gra pojedynczo biegną do sterty butów, szukają własnych,

zakładają je i biegną do swojej szóstki.

Szóstka, która skończy pierwsza, wygrywa.

Flapjacks

225 g mąki
1,5 łyżeczki proszku do pieczenia

sól
woda
olej do pieczenia

World games and recipes

- 44 -

1. Wymieszaj łyżką dokładnie suche składniki.
2. Dodaj powoli wody, mieszając cały czas, zapobiegając powstawaniu grudek,

do konsystencji ciasta na naleśniki i odstaw na bok.

3. Na mocno nagrzaną patelnię nalej oleju tak, aby pokrył dno. Nalej ciasto na

środek i rozprowadź po dnie patelni i postaw ją na ogień, potrząsając
delikatnie tak, aby nie dopuścić do przylgnięcia ciasta. Przewróć placek na

drugą stronę.

4. Jedź z masłem, dżemem lub z czym tylko lubisz.