Żarłoczne larwy 

Do najgroźniejszych szkodników glebowych należą larwy sprężyków - drutowce i larwy 

chrabąszcza majowego - pędraki. Rozpoznanie tych szkodników i skuteczne zwalczanie, 

 to problem wielu właścicieli ogrodów. 

Dlaczego spr

ężyki szkodzą 

Larwy sprężyków nazywane drutowcami, które w swym cyklu rozwojowym spędzają w 

glebie kilka lat, powodują znaczne szkody: 

•

 

drążą w różnych kierunkach korzenie i bulwy roślin, które tracą wskutek tego wartości 
odżywcze i łatwo gniją. Takie uszkodzenia mogą też prowadzić do zamierania roślin;  

•

 

podcinają szyjki korzeniowe roślin i wgryzają się do dolnej części łodyg; uszkodzone 
w ten sposób rośliny zamierają;  

•

 

zjadają wysiane nasiona i niszczą kiełki. 

 
Dorosłe sprężyki to cała rodzina chrząszczy pojawiających się w maju na liściach różnych 
roślin. Skutki ich żerowania są niewielkie i nie mają znaczenia dla rozwoju roślin.  
 
 
Jak szkodz

ą chrabąszcze majowe 

Larwy chrabąszcza majowego nazywane pędrakami są dla roślin szczególnie niebezpieczne. 
Ukryte w glebie, niszczą podziemne części nie tylko roślin zielnych, ale także drzew i 
krzewów: 

•

 

ogryzają korzenie wschodzących roślin i wysadzonej rozsady, co powoduje ich 
więdnięcie i zamieranie;  

•

 

wygryzają dziury w korzeniach drzew i krzewów, niszcząc wiązki przewodzące 
substancje odżywcze. 

Doprowadza to do zamierania gałęzi, słabego rozwoju młodych drzewek, a nawet do 
całkowitego ich obumierania.Dorosłe chrabąszcze majowe (chrząszcze) ogryzają w maju i 
czerwcu młode liście drzew. Wprawdzie na ogołoconych pędach rozwijają się pączki śpiące, 
ale zaatakowane rośliny są osłabione, źle rosną i źle zimują.  
 
Zwalczanie   
Tryb życia drutowców i pędraków powoduje, że ich zwalczanie jest trudne. Skutki żerowania 
pojawiają się zbyt późno, by na ich podstawie rozpoznawać i skutecznie zwalczać szkodniki 
jeszcze w tym samym roku. Bardzo ważne jest więc zapobieganie ich masowemu 
rozmnażaniu: 

•

 

likwidowanie nieużytków, ugorów i zadarnień, bo tam właśnie chętnie żerują;  

•

 

wzruszanie w dni słoneczne powierzchniowej warstwy gleby, co powoduje, że giną 
przesuszone jaja, drutowce i pędraki;  

•

 

niszczenie chwastów (szczególnie perzu, który jest przysmakiem drutowców);  

•

 

ochrona naturalnych wrogów: ptaków, kretów, ryjówek i chrząszczy biegaczy 
(popularnie zwanych szczypawkami). 

Innym sposobem zwalczania tych szkodników jest wyłapywanie i niszczenie larw żerujących 
w ogrodzie: 

•

 

przesiewanie ziemi kompostowej przed rozrzuceniem i niszczenie odsianych z niej 
szkodników;  

•

 

wabienie drutowców szczególnie ulubionymi przez nie roślinami lub ich fragmentami: 
sałatą, którą należy sadzić między roślinami uprawnymi i często zbierać drutowce z jej 
korzeni, albo kawałkami bulw ziemniaków, korzeni marchwi lub buraków (zakopuje 
się je na głębokość około 5 cm w odstępach 1-3 m, ściętą płaszczyzną do dołu). 
Należy je wymieniać co 4-5 dni, a zgromadzone w nich drutowce niszczyć. 

Do zwalczania drutowców i pędraków można też używać doglebowych owadobójczych 
preparatów chemicznych: Basudinu 10G lub Diazinonu 10G: 0,8 - 1,2 kg na 100 m

2

 (więcej 

preparatu stosuje się przeciwko starszym larwom). Preparat trzeba wiosną lub jesienią 
wymieszać z glebą do głębokości 10-20 cm.  

Preparaty te warto stosowa

ć: 

•

 

gdy zakłada się ogród na terenie po ugorze lub łące, bo są one zazwyczaj silnie 
opanowane przez drutowce i pędraki;  

•

 

przed siewem lub sadzeniem roślin w starszym ogrodzie, jeśli szkodniki te występują 
masowo i powodują znaczne szkody;  

•

 

podczas sadzenia drzewek owocowych, aby uchronić system korzeniowy przed 
pędrakami. Należy wówczas wsypać nieco preparatu na dno przygotowanego dołu 
oraz wymieszać z preparatem glebę, którą zasypiemy korzenie. 

Skutecznym sposobem jest też zaprawianie nasion przed siewem preparatami: Carbodan 350 
FS, Diafuran 350 FS, Furadan 35 ST, Furadan 480 FS i Marshal 250 DS. Jeżeli po wschodzie 
roślin lub wkrótce po posadzeniu pojawią się pierwsze uszkodzenia, można podlewać rośliny 
roztworem preparatu Basudin 25 EC.   

Je

żeli pojawiają się chrząszcze chrabąszcza majowego, można: 

•

 

z młodych drzewek otrząsać je na rozłożone na ziemi płachty (należy robić to 
rankiem, kiedy są odrętwiałe po nocnym obniżeniu temperatury). Sparzone wrzątkiem 
i wysuszone są doskonałą karmą dla ryb, drobiu i trzody chlewnej;  

•

 

wysokie drzewa liściaste (w ogrodzie lub jego pobliżu) można opryskiwać 
Owadofosem płynnym 50 (0,15%), Zolonem 35 EC (0,2%) lub Basudinem 25 EC 
(0,15%). Wykonanie tego zabiegu należy zlecić wyspecjalizowanym ekipom 
dysponującym odpowiednim sprzętem do opryskiwania wysokich drzew.