Ważne jak katechizm

Księdza Twardowskiego

myśli o życzeniach

Pana Jezusa

Teksty wybrała, ułożyła i opracowała ALEKSANDRA

IWANOWSKA

A Ten” który Mnie posłał, jest ze Mną: nie pozostawił
Mnie samego, bo Ja zawsze czynię to, co się Jemu podoba.

(J 8,29)

kilka myśli na początku

Do kogokolwiek Pan Jezus odzywa się w Ewangelii, mówi do każdego z nas.

Słowa: „Ufaj, synu, odpuszczają ci się grzechy”, „Wstań i chodź”, „Nie bądź
niedowiarkiem, ale wierzącym”, „Nie bój się, ale wierz”, kieruje nie tylko do
niewidomego, paralityka, Tomasza, Jaira, ale do każdego z nas. Słowa–przykazania —
ważne jak katechizm.

Trudno powiedzieć coś nowego o tym, co jest oficjalnie zatwierdzone w nowym

Katechizmie Kościoła Katolickiego, będącym mądrością wielu pokoleń ludzi
wierzących. Można jednak mieć swoje spojrzenie, które ułatwia dojrzewanie do
prawdy, do czego zachęca Kościół w duchu Soboru Watykańskiego II.

Zwykle katechizmem nazywamy zbiór informacji i pouczeń o Bogu. Odpowiedź na

pytania, jaki jest Bóg, jaka jest dusza ludzka, pouczenia, jak dążyć do Boga — to
istota oficjalnego katechizmu.

Spróbujmy na katechizm popatrzeć trochę inaczej. Nie zatrzymujmy się na

typowych informacjach o Bogu i duszy, ale na zasadniczej, podanej przez Chrystusa
prawdzie: człowiek jest dzieckiem Bożym.

Stale zapominamy, że jedynie Jezus nazwał człowieka dzieckiem Boga. Opierając

się na tym, można inaczej ustawić katechizm, który może być nie teoretycznym
mówieniem o Bogu i duszy, ale nauką więzi dziecka Bożego z Ojcem.

Brońmy tej myśli na wszystkie sposoby, bo wtedy bronimy największej prawdy

chrześcijańskiej.

W Ewangelii wiele jest słów wypowiedzianych przez Pana Jezusa, mało przez Boga

Ojca, ale jakże ważne są te wypowiedziane na Górze Przemienienia: „Jego słuchajcie!”
Bóg Ojciec daje radę, aby słuchać Pana Jezusa. A my mamy nie być drogą, po której
chodzą wrony i wydziobują ziarno, czy skałą lub cierniem, gdzie ziarno niszczeje, ale
dobrą ziemią, na którą pada słowo Jezusa, rozwija się i pozwala się karmić.

Słuchać Jezusa to nie tylko wsłuchać się w Jego mądrość, ale posłuchać, w jaki

sposób się wysławia. Uciekamy od języka Jezusa, uważając go za poezję w obłokach,
język nieziemski. Zapominamy, że Jezus mówił językiem takim, jakim mówi się ze
świadomością obecności Boga. Utraciliśmy dzisiaj tę świadomość. Nasz język zdziczał
i znikczemniał.

Uczmy się języka, jakim mówi się w obecności Boga, języka czystego,

szlachetnego, trafiającego do wszystkich. Odważę się mówić o przykazaniach Jezusa,
jak o życzeniach, oczekiwaniach i nadziejach Boga w stosunku do człowieka —
życzeniach ważnych jak katechizm.

przykazanie nowe daję wam

Jeżeli mnie miłujecie, będziecie zachowywać moje przykazania.

Ewangelia wg Św. Jana 14,15)

Kiedy słyszymy słowo „przykazania”, przypomina nam się góra Synaj, Mojżesz,

dwie kamienne tablice… Przykazania, które Jezus czcił i na które się powoływał. Jezus
jednak podkreśla wyraźnie: „Jeżeli zachowacie moje przykazania…” Jest więc jakaś
różnica między Jezusowymi przykazaniami, a tymi z góry Synaj.

Żeby iść za Panem Jezusem, naśladować Go, nie wystarcza tylko spełniać, co

nakazane przykazaniem: widzieć Pana Boga, szanować Jego Imię, czcić dzień święty,
czcić matkę i ojca, nie kraść, nie zabijać, nie cudzołożyć…

Żeby iść za Panem Jezusem, trzeba czegoś więcej.
Jezus powiedział: „Kto chce, niech weźmie krzyż i niech idzie za Mną”.
Iść za Jezusem nie dlatego, że jest taki obowiązek, że jest takie przykazanie, ale iść

za Nim jak za kimś, kogo się pokochało, kogo się wybrało jako największy skarb w
swoim życiu.

Jezus zawsze przedkładał etykę miłości nad etykę obowiązku.

*

Niektórzy teologowie uważają, że wyraz „przykazanie” jest trochę nieodpowiedni,

niewłaściwie przetłumaczony, jest wyrazem z języka, którego ducha trudno dziś
odczytać. Raczej powinno mówić się o oczekiwaniach, pragnieniach Boga, bo skoro
Bóg dał człowiekowi wolną wolę, nie będzie mu niczego nakazywał.

Bóg pokłada nadzieję w człowieku i oczekuje od niego świadomości podstawowej

prawdy naszej wiary: człowiek jest dzieckiem Boga.

*

Słowo „przykazania” nie bardzo przystaje do nauki Pana Jezusa. Już w najnowszym

tłumaczeniu Ewangelii czytałem inne sformułowanie: „Jeśli zachowacie moje
życzenia…”

Jeżeli mamy się modlić, to nie mówmy: „muszę się modlić”, lecz „chcę modlić się

razem z Panem Jezusem”. Mogę mieć trudności, mogę zasypiać przy modlitwie —
wyspowiadam się wtedy z tego, ale chcę się modlić z Nim razem.

Nie mówmy: „Idę na Mszę świętą, bo jest taki obowiązek. Ojciec chodził, babcia

chodziła, mamusia chodziła…”, tylko: „Idę, żeby spotkać się z Jezusem, który uczy
ofiary, uczy oddania swojego życia za innych”.

Kiedy przychodzi cierpienie, nie mówmy: „Muszę je znieść”. Tylko: „Chcę cierpieć

z Panem Jezusem. Mam tę możliwość, że mogę z Nim razem cierpieć”.

Przychodzi śmierć. Pomyślmy: nie „muszę umrzeć”, ale „chcę być z Jezusem i tak

jak On umierać”.

Chrześcijaństwo jest powołaniem do świętości i do osobistego kontaktu z Jezusem,

do ożywienia kontaktu z Nim.

*

Stary Testament przekazuje nam Boże przykazania. Mówi nam, czego nie mamy

czynić, na przykład: nie mamy kraść, pożądać żony bliźniego swego.

Ewangelia kryje się w Ośmiu Błogosławieństwach. Zwykle uważamy, że jest

szczęśliwy ten, komu się powodzi, kto ma pieniądze, jest obrotny, nieprzemilczany.

Tymczasem Błogosławieństwa mówią, że można być szczęśliwym na tej ziemi, będąc
ubogim, nieznanym, zapomnianym, cierpiącym. Nie chodzi tu o szczęście po śmierci,
ale szczęście w życiu ziemskim. Ten, kto żyje w łączności z Bogiem, może być
szczęśliwy, choć inni uważają go za nieszczęśliwego.

Ciekawe, czy rozumieli to pierwsi słuchacze Błogosławieństw, ludzie Ziemi Świętej,

praktycznie handlarze wełny, winogron, których uczono, że dobrobyt i powodzenie
jest nagrodą za dobre życie.

Do rozumienia Ewangelii dojrzewamy przez całe życie. Dojrzewa sam Kościół, o

czym świadczą kolejne sobory.

*

Kościół sam się nawraca, razem z człowiekiem (tylko święci nas wyprzedzają).

Odszedł od wyrazu „kazanie”, uznał go za niewłaściwe, bo przypominało dawną
retorykę i popisy. Kazanie — zmęczone słowo, które poszło na emeryturę, jak
partykuła „li”.

*

W modlitewnikach dla dorosłych w rachunku sumienia są pytania twarde i oficjalne:

„Czy zgrzeszyłeś? Czy przekroczyłeś przykazanie?” W książeczkach dla dzieci są inne:
„Czym zasmuciłeś Pana Jezusa? Czy Jezus płakał dzisiaj przez ciebie?” Pytania
wypowiedziane językiem dzieci Bożych są piękne i bardzo ważne.

*

Jezus nie może być dla nas Jezusem z podręcznika religii, z katechizmu, którego

uczymy się na pamięć, Jezusem z encyklopedii kościelnej pod hasłem na „J”, ma być
Jezusem żywym, na jakiego czekali pierwsi chrześcijanie, modląc się: „Przyjdź, Panie
Jezu”.

*

Ciekawe, że w dziesięciu przykazaniach przekazanych przez Mojżesza, nawet kiedy

jest mowa o rodzicach, mówi się o czci, a nie o miłości.

Jezus nie uchylił tych przykazali, ale głosił inne, całkiem nowe. Mówił: „Sprzedaj

wszystko, co masz, idź za Mną”, „Dobry pasterz oddaje swe życie za owce swoje”.
Więc i ty nie oszczędzaj swojego życia i zdrowia w ofierze swojego powołania.

Wy jesteście przyjaciółmi moimi, jeżeli czynicie to, co wam
przykazuję.

(Ewangelia wg św. Jana 15.14)

Czy uświadamiamy sobie, ile Bóg od nas wymaga, oczekuje, powołując nas —

przez chrzest, Komunię świętą i wszystkie sakramenty — do przyjaźni z Jezusem?

Grzechy wierzących są cięższe od grzechów ludzi niewierzących, bo bardzie) rani

przyjaciel, który zawiódł, niż wróg, który skaleczył.

& Nie mówmy: grzeszę, łamię paragraf prawa, ale — zraniłem Przyjaciela.
Nie mówmy, że spotkał mnie cios i nieszczęście zwaliło mi się na głowę, ale —

Jezus mnie próbuje, doświadcza mnie, chce ode mnie więcej, niż ja sam chcę dać.

Nie mówmy: idę do spowiedzi, ale — idę do Przyjaciela,’ który zapyta mnie, czy

Go kocham.

*

Przyjaźń jest czymś więcej niż miłość. Dlaczego? Bo jeżeli w miłości nie ma

przyjaźni, to miłość nie jest miłością.

Dwie słynne przypowieści mówią o czekaniu na oblubieńca i o czekaniu na pana.

Oblubieniec jest obiektem miłości, fascynacji, uczuć. Przed godami weselnymi panny,
pewnie ubrane na biało, czekają. A przecież oblubieniec może ich nie kochać, ich
miłość będzie bez wzajemności. Czekanie na pana też może nie dać upragnionego
rezultatu, bo sługa może stać się podnóżkiem, a pan może wcale na niego nie spojrzeć.

Inne jest czekanie na przyjaciela, bo nie ma przyjaźni bez wzajemności.
Pan Jezus nazywa siebie naszym przyjacielem, a więc możemy budować na Jego

wierności w stosunku do nas. Oczywiście pod warunkiem, że sami jesteśmy wierni i
zachowujemy Jego przykazania.

*

Jezus otwiera mi sekret swego serca. Jeżeli w ten sekret wniknę, a więc w

powołanie Jezusa, Jego posłannictwo, pragnienie zbawienia dusz, modlitwy za innych,
zbawienie świata, jeżeli przejmę się Jego duchem ofiary i miłości — to rzeczywiście
Jezus jest moim przyjacielem, który mnie nie opuści i nie zdradzi. Jeśli chcę Go
naśladować, mogę być pewien Jego wierności w stosunku do mnie, chociaż sam mogę
być słaby.

*

Od wszystkich dyskusji na temat, czy jest Bóg, czy Go nie ma, ważniejsza jest inna:

Czy Bóg jest dla mnie kimś żywym?

Choćby ktoś nawet udowodnił istnienie Boga, cóż z tego, jeśli Nim nie żyje. Poda

wszystkie argumenty, zacytuje całego świętego Tomasza z Akwinu, pokaże wszystkie
drogi dłuższe i krótsze, ale nie zobaczy na nich Boga.

*

Trzeba mieć świadomość Boga, który jest przy nas, aby świadczyć o Nim w tym

świecie, w którym tylu ludzi o Nim nie mówi, a kocha Go, tylu mówi o Nim, ale Go
nie kocha.

Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie
przyszedłem znieść, ale wypełnić.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,17)

Można powiedzieć to trochę inaczej, bardziej obrazowo: nie przyszedłem po to,

żeby rozrywać, łamać, odpychać, trzaskać drzwiami, strzelać w samo serce, ale
przyszedłem po to, żeby łączyć, jednoczyć, oczyszczać i uświęcać to, co grzeszne,
pogłębiać to, co płytkie, wypełniać miłością to, co nie umiało kochać.

Cierpliwsze niż ziemia, mocniejsze niż śmierć, bardziej uparte niż myśl jest to, co

łączy, jednoczy, otwiera.

*

W powieści Elizy Orzeszkowej Nad Niemnem brzmi stara kresowa piosenka:

Ty pójdziesz górą, ty pójdziesz górą,

A ja doliną;

Ty zakwitniesz różą, ty zakwitniesz różą,

A ja kaliną.

Ty pójdziesz drogą, ty pójdziesz drogą,

A ja łozami;

Ty się zmyjesz wodą, ty się zmyjesz wodą,

Ja mymi łzami…

[…]
A jak pomrzemy, a jak pomrzemy,

Każemy sobie

Złote litery, złote litery

Wyryć na grobie….

A kto tam przyjdzie albo przyjedzie,

Przeczyta sobie:

Złączona para, złączona para

Leży w tym grobie!

Nie jest to pieśń ani o rozłączeniu, ani o spotkaniu, ale o miłości. W miłości często

jest rozstanie, aby spotkanie było tym gorętsze.

Bóg poprzez śmierć odrywa męża od żony, żonę od męża, narzeczonych od siebie,

dzieci od matek, matki od dzieci, ale kiedyś w wieczności wszyscy się spotkają.

Bóg wypełnia, jednoczy, nie tylko rozdziela, wypełnia miłością doskonałą, do której

nieraz dochodzimy przez rozstanie.

Ilu to ludzi od nas odeszło nie tylko przez śmierć, ale przez nieporozumienie, naszą

niedojrzałość, lęk przed prawdziwą miłością, a jednak wszyscy mamy spotkać się w
wieczności i wypełnić miłością to, czemu miłości nieraz zabrakło.

Jeśli odeszliśmy od kogoś, mamy potem jeszcze głębiej go kochać, kochać w Bogu.
Na ziemi jesteśmy nie po to, by rozłączać, przekreślać, odrywać, ale by wypełniać

coraz głębszą miłością.

*

Jesteśmy odpowiedzialni za każdego człowieka, który się do nas zbliżył, i za

każdego, od którego odchodzimy z takich czy innych powodów

Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna
kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni.
Ktokolwiek więc zniósłby jedno z tych przykazań, choćby
najmniejszych, i uczyłby tak ludzi, ten będzie najmniejszy w
królestwie niebieskim. A kto je wypełnia i uczy wypełniać, ten
będzie wielki w królestwie niebieskim.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,18—19)

Gdyby ktoś zaniedbał nawet najmniejsze przykazanie, to nie szanuje także innych.
Ktoś powie: Szanuję tylko dziewięć przykazań — nie czczę cudzych bożków,

szanuję imię Pana Boga, chodzę w niedzielę do kościoła, nie zabijam, nie cudzołożę,
nie kłamię, tylko czasem coś ukradnę. „Nie kradnij” to siódme przykazanie, ale
siódemka to jedyna przekreślona cyfra, więc chyba to przykazanie nie jest takie ważne.

Nie można odjąć ani jednego przykazania. Czy można więc dodać?
Pan Jezus nie powiedział, że przyszedł któreś odjąć lub dodać. Przyszedł, aby

przykazania wypełnić.

*

Miłość Boga i bliźniego nie jest czymś dodatkowym, wypisanym na trzeciej tablicy.

Jest duszą dziesięciu Bożych przykazań. Jeśli nie ma duszy — miłości do Boga i
miłości do ludzi — wszystkie przykazania są niepełne.

Ktoś przychodzi na Mszę świętą, bo musi, a nie po to, by spotkać się z

Przyjacielem.

Nie kradnie dlatego, że boi się kary, a nie dlatego, że pragnie dobra dla bliźnich.
Jezus prześwietla dekalog duchem miłości Ewangelii.

Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem,
całą swoją duszą, całą swoją mocą i całym swoim umysłem; a
swego bliźniego jak siebie samego.

(Ewangelia według św. Łukasza 10,2A

Ile można dowiedzieć się o Bogu z tego jednego, krótkiego, nawet nie doczytanego

do końca zdania (bo przerwa jest w środku i zatrzymujemy się na średniku, a nie na
kropce). „Będziesz miłował Pana Boga twego z całego serca twego, z całej duszy
twojej, ze wszystkich sił twoich” — jak brzmiało to w dawniejszych przekładach Pisma
Świętego.

Jeżeli mamy Pana Boga kochać, to znaczy, że Bóg nie jest abstrakcją, nie jest tylko

pierwszą przyczyną, nieskończonością wielkości matematycznych, ale jest Kimś
żywym, kogo można kochać, do kogo można mówić, z kim można się spotykać. Bóg
żywy, ten, który dał mi życie, powołał mnie i wyznaczył mi sens życia, potrzebny w
Jego dziele, Bóg, który mnie odwoła —z tego życia, bym stał się niewidzialny i żywy
— podobny do Niego.

*

Nie wiadomo, dlaczego w starych katechizmach po przykazaniach Mojżeszowych

podano dwa przykazania miłości: „Będziesz miłował Pana Boga […], a bliźniego
swego jak siebie samego”. Nie są to wcale przykazania Jezusowe. Należą one jeszcze
do Starego Testamentu.

Pan Jezus, który z miłości w Wielki Piątek umiera dla ludzi, nie kocha ich jak siebie

samego, kocha bardziej niż siebie samego. Kocha miłością heroiczną. Przekreśla
samego siebie, czym uczy zupełnego oddania się dla drugich.

Miłość prawdziwa to zupełna bezinteresowność: kochać i niczego dla siebie za to

nie pragnąć. Jest to miłość trudna i bolesna. Szukając miłości prawdziwej — szukamy
bólu i cierpienia, nie wiedząc, że szukamy samego Pana Boga. Dopiero w Nim
znajdziemy zaspokojenie naszej miłości.

Trudno nazwać przykazaniem to, co potwierdził Pan Jezus, bo trudno jest komuś

nakazać heroizm.

To, co przywołał Jezus, jest wielką smugą światła, rzuconą w przyszłość,

pokazującą kierunek, w jakim mamy starać się iść, by uczyć się miłości
bezinteresownej, tej, która najbardziej boli i jednocześnie najbardziej człowieka
oczyszcza i zbliża do Boga.

*

Co to znaczy: będziesz miłował Boga?
Będziesz Mu ufał zawsze, i w państwowym domu dziecka, gdzie wspomina się tylu

niegodnych rodziców, i w domu najserdeczniejszym i bliskim, gdzie przypomina się
dobrych rodziców, którzy nie mogli dać wszystkiego, odeszli i zostawili nas sierotami.

Będziesz ufał Bogu żywemu, realnemu, najbliższemu, w sieroctwie, opuszczeniu,

rozpaczy, ciągłej szarpaninie na co dzień.

*

W Piśmie Świętym nie ma traktatu o Panu Bogu. Pismo Święte nie poleca mówić o

Bogu — poleca Go słuchać. Słuchać i ufać Mu.

Kochać Go „całym sercem”, tym czułym, polskim sercem, które płacze, kiedy

odsłaniają obraz Matki Bożej.

Kochać Go „całą duszą” to znaczy każdym naszym niewidzialnym pragnieniem.
„Wszystkimi siłami” to znaczy całym życiem. Nie tylko na starość, kiedy zbliża się

śmierć, ale i w młodości, kiedy całe życie wydaje się jeszcze tak wielkie, że
nieskończone.

*

Jeżeli ufamy Bogu jako komuś najbliższemu, Bogu niewidzialnemu a żywemu, to

każdego człowieka otaczamy czcią i szacunkiem, bo on też ma swoje powołanie, Bóg
powołał go i dał mu sens życia. Jeśli nawet gra nam na nerwach, to jest to potrzebne,
aby obnażyć naszą miłość własną, nasz egoizm, aby nas sprawdzić, zobaczyć, jacy
jesteśmy.

Każdy bliźni, jaki pojawia się w naszym życiu, zawsze przysłany jest od Pana Boga,

by obudzić nasze sumienie — odszedł, a my tak mało wyświadczyliśmy mu dobrego.

Ufać Bogu i kochać Go — to jednocześnie patrzeć z szacunkiem na każdego

bliźniego, z jakim spotykamy się w naszym życiu.

*

Czy można miłość traktować jako przykazanie? Można wydać komendę: „W tył

zwrot!”, „W lewo patrz!”, „Spocznij!”, ale czy można powiedzieć: „Kochaj tego pana,
który chodzi po parku i wzdycha”, „Kochaj panią, która założyła niemodny kapelusz”?

Jeżeli postrzegamy miłość tylko jako uczucie, fascynację, wzruszenie, zakochanie,

to takiej miłości chyba nie można nikomu nakazywać. Taka miłość przychodzi spoza
nas

i może być radością lub cierpieniem. Zawsze jest wielkim doświadczeniem dla

człowieka, próbą, jak zachowa się w okresie sentymentalnej niedojrzałości.

Jeżeli Ewangelia przykazuje: „Miłuj bliźniego”, to ma na myśli miłość, która jest

troską o człowieka, odpowiedzialnością za niego i ogromną pracą nad sobą, walką z
własnym egoizmem, który przeszkadza w miłości. Kochać drugiego człowieka
oznacza wielką pracę nad sobą.

Najczęściej kochamy kogoś takim, jakim on nie jest, kochamy nasze wyobrażenia o

nim, a najważniejsze uczyć się kochać takim, jakim on jest.

*

Czy można kochać człowieka, nie kochając Boga?
W środku nocy wezwał mnie chory i powiedział, że ma ciężki grzech: kocha żonę

bardziej niż Boga.

To dobrze! — uspokoiłem go. — Kochając żonę, kocha pan Boga. Gdyby było

odwrotnie, to dopiero byłby grzech!

*

Jezus budził świadomość istnienia Boga i duszy, która przeżyje słabnące ciało, uczył

miłości większej od zakochania się. Uczył odpowiedzialności za drugiego człowieka,
miłości, która trwa do końca życia.

Jeśli ktoś lubi kogoś tylko do pewnego czasu, to właściwie jest dla niego niedobry.

Ciekawe, że Jezus pragnie dla nas i poprzez nas uczyć miłości. Pragnie poprzez nas

kochać wszystkich, ale przede wszystkim tych, którzy sami do Niego nie mogą trafić.

Rozmaicie działamy na ludzi. Niektórych odpychamy, denerwujemy, dla niektórych

jesteśmy obojętni jak zeszłoroczny śnieg. Są jednak tacy, którzy garną się do nas,
choćbyśmy byli jak straszydła i stale wyskakiwały nam bąble na nosie. Chcą z nami
rozmawiać i nasze słowo dociera do nich głęboko i dotyka dna. Czy właśnie wtedy
Bóg nie wybiera nas, aby ktoś w nas spotkał się z Nim, z Bogiem, z którym sam nie
potrafi się spotkać?

*

Doświadczając ludzkiej dobroci, miłości i zaufania, możemy stawać się próżni,

zbierać kwiaty dla samych siebie. A przecież czasem mamy być dla innych jedyną
drogą do Pana Boga.

— Nie wierzę — skarżył się ktoś — bo nie spotkałem Boga w żadnym człowieku, a

poza człowiekiem Bóg jest dla mnie nierealny, nieżywy, jak obrazek w książce.

Jeśli ktoś zgubi Boga dla siebie i dla drugich — straci swoje powołanie.
Czy kochać Boga i bliźniego to nie to samo, co pozwolić Bogu spotkać się w nas z

naszym bliźnim?

*

Co to znaczy „miłować bliźniego swego jak siebie samego”? Nigdzie nie czytamy:

kochaj bliźniego jak swojego anioła, swoją anielicę, tylko kochaj jak siebie samego.

Kiedy kochamy samych siebie? Nie wtedy, kiedy siebie wychwalamy, skarżymy się,

że nikt nie zwraca na nas uwagi, że nas krzywdzą, ale wtedy, kiedy uświadamiamy
sobie, że jesteśmy grzesznikami, uświadamiamy sobie swoje wady. Wtedy kocham
samego siebie, jeżeli liczę na Pana Boga, na lekarstwa z Bożej apteki, sakramenty
święte, dzięki którym mogę się oczyścić, ochronić, i kiedy czuję, że Bóg jest
miłosierdziem i tylko na Niego mogę postawić, bo mnie kocha.

Kochać bliźniego to znaczy widzieć w nim grzesznika takiego jak ja. Jego też, jak i

mnie, może uratować miłość i opieka Boża. On też, tak jak i ja, ma położyć się w
klinice Bożej, by leczono go po Bożemu.

Jeśli w bliźnim widzę grzesznika, który tak jak i ja może liczyć tylko na miłosierdzie

Boże i pomoc, to znaczy, że kocham bliźniego swego jak siebie samego.

*

Kiedy jeszcze kochamy samego siebie?
Bardzo często, gdy powietrze szczypie policzki, otulamy się ciepłym szalikiem.

Kochamy własną szyję i wołamy:

Moja szyjo ukochana!
Opatulam cię od rana,
bo nie jesteś cudzą żmiją,
ale jesteś moją szyją!

Kochamy siebie, jeśli rzucamy się na ulubione winogrona:

Wszystko sami wyjadamy

— tak o własny brzuszek dbamy.

Kochamy siebie, jeśli ciągle przeglądamy się w lusterku,’ tak jak pewna

dziewczynka, która siebie pocałowała w lusterku w nos.

Ubieramy się cieplutko, żeby nasze „ja” nie zmarzło, zajadamy, żeby nasze „ja” nie

schudło, wciąż mamy pretensje i nasze „ja” się obraża.

I tak ciągle nasze „ja”
jak się pchało — tak się pcha.

Spróbujmy kochać innych jak samego siebie.
Okręcić szalikiem szyję, bo bardziej marznie niż nasza, podzielić winogrona po

połowie z kolegą, pożyczyć lusterko, żeby niemiła koleżanka też ładnie w nim
wyglądała.

*

Nie ma dwóch miłości.
Jeśli kocham tylko człowieka — nie kocham Boga. Jeśli kocham tylko Boga — nie

kocham człowieka.

Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie?

(Ewangelia wg św. lana 21,16)

Jezus zwrócił się do dojrzałego mężczyzny, oswojonego z burzami na morzu i

ciężarami połowów. Nie zapytał: „Czy wybudujesz Mi bazylikę?” „Czy urządzisz
pielgrzymkę do Jerozolimy?” „Czy stworzysz Kościół z diecezjami i parafiami?”
Zapytał: „Czy Mnie kochasz?”

Jezus szuka w nas przyjaciół i oczekuje osobistego kontaktu ze sobą — tej liryki

wewnętrznej, osobistej modlitwy, przebywania z Nim sam na sam.

Ludzie Starego Testamentu nie widzieli Boga, bo zasłaniał Go dym, chmura,

błyskawica, burza. Mieli tylko przykazania: dwie kamienne tablice. Grzech był
złamaniem Bożego przykazania.

Jezus niewidzialnego Boga uczynił widzialnym w swoim życiu. Dlatego dzieci

Nowego Testamentu mają nie tylko przykazania, ale i Jezusa, bliskiego, żywego
Przyjaciela. Grzech nie jest już złamaniem Bożego przykazania, ale jest zranieniem
Przyjaciela.

Jeśli dziecko dokuczy matce, nie zastanawia się nad tym, że złamało przykazanie. A

jak my przeżywamy swój własny grzech? Czy może tak: zgrzeszymy, wyspowiadamy
się i uważamy, że wszystko w porządku? Zranienie Przyjaciela jest czymś trwalszym,
boleśniejszym.

*

Jezus oczekiwał miłości świętego Piotra i tej miłości oczekuje od każdego z nas.
Często mówimy o przykazaniach Bożych, o obowiązkach chrześcijanina, o

nakazanej wielkanocnej spowiedzi świętej. Tymczasem Jezus oczekuje od nas więcej
— oczekuje tego, co sprawia radość. Bo jeśli ktoś kocha, żaden ciężar nie jest dla
niego za wielki, ma niemal skrzydła, potrafi cierpieć i cieszyć się, nawet kiedy cierpi
dla Tego, kogo kocha.

Jezus oczekuje od nas miłości.
Warto zapytać siebie co dzień rano: co dziś uczynię dla Pana Jezusa? Bardzo często

robimy coś z obowiązku, zwyczaju, z przykazania, ale co czynię z miłości? Czasem
nawet upadam na twarz ze zmęczenia. Czy naprawdę czynię to z miłości?

Jezus, który ukazał się świętej Małgorzacie Alacoque, oczekuje właśnie miłości,

prosząc o częstsze przyjmowanie Komunii świętej. Kiedy o to prosił, przyjmowano
Komunię bardzo rzadko.

Od nas oczekuje jeszcze więcej — nawet codziennej Komunii świętej, przyjętej w

duchu miłości.

*

Pan Jezus, odchodząc z tego świata, a więc w momencie, kiedy chce się przekazać

coś najważniejszego, nakazał miłować się wzajemnie.

Można miłować się wzajemnie na krótko i można miłować się na długo.
Miłości na krótko niepotrzebne jest żadne przykazanie. Taka miłość wyskakuje jak

szczygieł ponad każde przykazanie, nowe czy stare. Wystarczą oczy, wzruszenie,
cielęcy zachwyt, jak mówią „w okamgnieniu czterdzieści stopni w cieniu”. Bez nakazu
wyrywa się jak filip z konopi i fika koziołki.

Miłość wytrwałą, wierną do końca trzeba nakazać, gdyż jest jak praca, w której

trudno z cierpliwością wytrwać. Podobna do rąbania drewna, przesuwania szafy

gdańskiej, dźwigania węgla z piwnicy, uczenia się języka chińskiego.

Odpowiedzieć „tak” lub „nie” na pytanie: „Czy mnie kochasz?” — nic nie znaczy.

Odpowiedzią musi być cierpliwość całego życia. Małżonkowie żyją razem pięćdziesiąt
lat i pięćset razy mówią „kochamy się”, a tysiąc razy zapewniają, że się nie znoszą.
Proust powiedział, że jak nie ma powodu do kłótni, to trzeba sobie go wymyślać, bo
inaczej miłość wcale nie dojrzewa.

*

Jakie to jest niezwykłe, że Jezus stale prosi o miłość. Nazywamy Go Królem całego

świata. Król, który żebrze o miłość?

Stale pyta: „Czy kochasz Mnie, Szymonie? Czy jeszcze miłujecie Mnie?” Jak to

zrozumieć?

Bóg pragnie, żebyśmy brali udział w Jego szczęściu. Dlatego powołał nas do życia,

dlatego w ogóle żyjemy.

Wtedy można brać udział w szczęściu Boga, gdy zdobywamy się na miłość. Nie

chodzi tu o ulotne uczucie, zakochanie się, ale o otwarcie się na drugiego człowieka,
życie dla kogoś, nie dla siebie. To jest właśnie życie miłością.

*

Niezwykłe, że Bóg wszechmogący, który wszystko może, prosi o miłość.
Miłość przymuszona nie jest miłością.
Wszechmogący ma jeden poważny kłopot: musi prosić o miłość, ale On prosi o

miłość dla naszego dobra. Dlatego taka ważna jest wszelka bezinteresowność:
modlitwa nie tylko w swojej intencji, ale w intencjach innych, wszelkie przejęcie się
dolą drugiego człowieka… To jest właśnie szukanie miłości, która jest tak bardzo
ważna dla Pana Boga. Prosi o nią, aby podzielić się z nami swoim szczęściem.

*

Co to znaczy kochać Boga? Kochać Boga to spełniać Jego wolę. Co jest wolą

Bożą? Wolą Boża jest życie, jakie Bóg nam układa, a naszym zadaniem jest je przeżyć.
Ktoś chciał być muzykiem i grać na trąbce w operze — został urzędnikiem na poczcie.
Inny chciał być wielkim uczonym, a musiał opiekować się domem rodzinnym. Siostra,
która wstąpiła do zakonu, chciała fruwać jak w niebie, a musi kuśtykać.

Czasem przychodzi choroba i spacerujemy po szpitalnych korytarzach w

pokracznych piżamach, czasem spotyka nas szczęście, nieoczekiwana radość. To jest
życie, jakie dał nam Bóg.

Kochać Boga znaczy pokochać życie, jakie On nam daje, wszystko, co przychodzi

spoza nas: zdrowie i chorobę, łatwe i trudne szczęście, miłość i samotność, pogodę i
niepogodę, deszcz, który chlapie, i śnieg, który potrafi nawet pyskatą sąsiadkę, znaną z
tego, że trzaska drzwiami, czynić podobną do dziewczynki w białej sukience od
Pierwszej Komunii świętej.

Kochać Boga to pokochać całym sercem łamigłówkę życia, jaką On nam układa.

*

Kochać Jezusa to strzec Jego przykazań, które są nie tylko wypełnieniem

obowiązków, ale pełnieniem miłości.

Kochać Jezusa to zdobywać się stale na coś więcej, niż potrzeba, oddać wszystko,

co się ma, ufając Boskiej Opatrzności. Nie oszczędzać sił, pracy, zdrowia dla innych.
Nie modlić się tylko o spokój, o to, co pomyślne dla nas i naszego spojrzenia na świat.

Kiedy ktoś przestaje kochać Jezusa?
Kiedy zaczyna się skarżyć, że mu źle, że go krzywdzą, że nie ma tego, co mu się

należy, stara się tylko o uczciwe, porządne życie i gubi powołanie do miłości.

*

Czy można Boga kochać rano, w południe, wieczorem i nawet przez sen?
Odpowiem, posługując się przykładami z Ewangelii.
Przychodzi poranek. Budzimy się. Miejmy świadomość, że to Bóg nas budzi,

otwiera nam oczy i wydaje polecenie jak Jezus paralitykowi: „Wstań i chodź”. Nie
możemy ociągać się, usprawiedliwiać, choćby była okropna pogoda, chlapał deszcz i
pies wył za oknami. Mamy iść dalej na drodze swojego powołania. Jeśli tak
przyjmujemy od Boga poranek, wtedy na dzień dobry mówimy Mu, że Go kochamy.

Przychodzi południe. Niech nam się przypomni polecenie, jakie Jezus dał sługom w

Kanie: „Napełnijcie stągwie wodą”. Napełnienie stągwi wodą jest obrazem
nieznośnego trudu, jak trud ciągłego sprzątania mieszkania, zmywania garnków,
gotowania, uczenia dzieci, pracy w biurze, wszystkiego, co wydaje się bardzo trudne i
beznadziejne. Jeżeli przyjmujemy wszystko ze świadomością, że Bóg tego od nas
oczekuje, wtedy i w południe mówimy Mu, że Go kochamy. A Bóg, który zmienił
wodę w wino, naszemu trudowi, pozornie bezsensownemu, nada sens.

Przychodzi wieczór. Polecenie Jezusa: „Czuwajcie i módlcie się”. W czuwaniu kryje

się ostrożność i nadzieja. Ostrożność — żebym nie przegapił czegoś ważnego dla
siebie; nadzieja — Bóg nawet o zmierzchu mojego życia może się mną posłużyć. Jeżeli
czuję, że Bóg pragnie ode mnie trudu czuwania i modlitwy, wtedy mówię Mu
wieczorem, że Go kocham.

Przychodzi noc. Nie można bać się dnia następnego. Pan Jezus powiedział: „Nie bój

się o jutro, bo każdy dzień sam się o siebie troszczy. Nie bój się, ale wierz’’. Jeżeli z
wiarą przyjmujemy te słowa, to kochamy Boga nawet przez sen.

Można kochać Boga i rano, i w południe, i wieczorem, i przez sen. Jeżeli kochamy

Boga naprawdę, to Jego przykazania nie są już przykazaniami, a radością, że można
Mu dać to, czego od nas oczekuje.

Przykazanie nowe daje wam, abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak |a was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali
wzajemnie.

(Ewangelia wg Św. Jana 13,34)

Na czym polega nowość przykazania. Przecież już za życia Jezusa miłość była stara

jak świat.

Kochał starotestamentowy Józef, którego bracia związali i wrzucili do studni, a on

przebaczył wszystkim po kolei. Kochał dobry Samarytanin, wychowany w szkole
Starego Testamentu.

Nowe — to znaczy niepodobne do starych. Można powiedzieć obrazowo, że przy

każdym przykazaniu Starego Testamentu stał surowy anioł z rózgą i kropidłem i
powtarzał: „Nie kradnij; nie cudzołóż; nie mów fałszywego świadectwa”.

Stare przykazanie widziało tylko zło, nowe widzi tyłko dobro.
Stare widziało dziurę we wszystkim, nowe widzi Boga, choćby nawet i były dziury.
Stare przypomina ziemię, którą trzeba orać, nowe jest jak słońce, które oświeca

ziemię.

Nowe przykazanie nie jest nakazem, bo czy można komuś kazać kochać lub nie

kochać?

Nowe przykazanie jest otwarciem oczu na jasną prawdę, że ten, kto żyje dla

drugich, tkwi w samym Chrystusie Panu.

Pan Jezus nie powiedział: „Po tym poznam swojego ucznia, że będzie chodził do

kościoła, znał Biblię, śpiewał pieśni religijne”, ale poznam go po tym, czy kocha, czy
tkwi w miłości — w tej jednej najważniejszej prawdzie.

Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią.

(Ewangelia wg św. Mateusza Mt 5,7)

Czy człowiek może być miłosierny? Czasem ten, o kim mówią, że jest miłosierny,

podobny jest do siedzącego w loży na pierwszym piętrze — zamożnego i z dobrocią
patrzącego na biedaka w suterenie.

Powinno się mówić o miłosierdziu Pana Boga. Nawet najbardziej święty człowiek

może liczyć tylko na Jego miłosierdzie.

*

Miłosierdzie Boże jest miłością Bożą, która zniża się ku ziemi. Bóg kocha świętego

nie dlatego, że jest on święty. Kocha też grzesznika, który poza tym, że grzeszy, ma w
sobie coś dobrego.

Pan Bóg kocha grzesznika dlatego, że właśnie jest grzesznikiem — i w tym wyraża

się miłosierdzie Boże. Święta Teresa” mówiła, że właśnie wtedy, kiedy grzeszy, ma
prawo do miłosierdzia Bożego. Bóg pochyla się nad grzesznikiem i okazuje mu swoje
miłosierdzie.

*

Jak uratować słowo „miłosierdzie” w odniesieniu do człowieka?
Człowiekowi nie wolno uważać, że jeżeli jest zdrowszy od innych, bardziej

wykształcony, to ze swojej wysokości może zniżyć się do mniej zdolnego, chorego, nie
tak bogatego.

Człowiek nie może zniżyć się do człowieka, może jedynie wypełniać swoje

powołanie względem słabszych czy pozornie niepotrzebnych.

Jeśli chcemy uratować wyraz „miłosierdzie” w odniesieniu do człowieka, to stale

musimy mieć w stosunku do siebie zastrzeżenie, czy na drugiego człowieka nie patrzę
z wysokości, czy nie grzeszę tym, że będąc zamożnym, nie pomagam biednym, będąc
silniejszym, nie pomagam słabszym.

*

Miłosierny to ten, kto naśladuje Boga. Dostrzega grzechy, słabości ludzkie, potrafi

zapomnieć o sobie i pamięta o tych, którzy cierpią, potrzebują rozgrzeszenia.

Niemiłosierny widzi tylko swoje ubóstwo i nędzę. Dla miłosiernego ważniejszy jest

drugi człowiek z jego ubóstwem i nędzą.

Idźcie i starajcie się zrozumieć, co znaczy: Chcę raczej
miłosierdzia niż ofiary.

(Ewangelia wg św. Mateusza 9,13)

Dla kogo Jezus prosi o miłosierdzie? Prosi o miłosierdzie dla grzeszników,

celników, takich jak ci, z którymi przebywał, choć inni oburzali się na nich, osądzali z
góry, mówiąc, że są źli.

Jezus prosi o miłosierdzie dla tych, których z zasady odrzucamy, nazywając ich

grzesznikami, którymi nieraz pogardzamy, ponieważ mają inne poglądy i są według
nas gorsi. bądźmy miłosierni dla nich, tym bardziej że nie wiemy, jakie są ich przyszłe
drogi życia, jakie zamiary wobec nich ma Bóg.

Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie zabijaj! a kto by
się dopuścił zabójstwa, podlega sądowi. A ja wam powiadam:
Każdy, kto się gniewa na swego brata, podlega sądowi. […]
jeśli więc przyniesiesz dar swój przed ołtarz i tam wspomnisz,
że brat twój ma coś przeciw tobie, zostaw tam dar swój przed
ołtarzem, a najpierw idź i pojednaj się z bratem swoim! Potem
przyjdź i dar swój ofiaruj! Pogódź się ze swoim przeciwnikiem
szybko, dopóki jesteś z nim w drodze, by cię przeciwnik nie
podał sędziemu, a sędzia dozorcy, i aby nie wtrącono cię do
więzienia.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,21—22.23—25)

Ludzie umierają prędko, czasem tak prędko, że nie zdążają sobie przebaczyć.

Każda droga się kończy, a wszystko, co się kończy — także nasze życie — jest
krótkie.

*

Jak rozumieć, że mamy pogodzić się z tym, kto ma do nas urazy, pretensje, żale,

nawet przez nas nie zawinione?

Rozumiemy, że jeżeli kogoś obrażamy, trzeba go przeprosić, ale pojednać się z tym,

kto ma do nas żale nie wiadomo o co?

Nie czytamy w Piśmie Świętym, że mamy przeprosić, ale pojednać się, to znaczy

szukać z nim porozumienia, zasypać dół, który jest między nami.

Przez nieporozumienie zabijamy siebie dla nas samych.

*

Wydaje nam się, że powinniśmy przepraszać nawet za to, że kogoś kochamy.

Przepraszam, że cię kocham.

Nieraz człowiek, kochając kogoś, chce go kochać dla samego siebie. Zabiera mu

czas — morduje go, kochając. Niszczy jego odpoczynek, czas na skupienie, na
modlitwę.

*

Czasem można przepraszać z przyzwyczajenia, z grzeczności, wyrachowania, a nie

żałować. Czasem można bardzo żałować, a nie umieć przeprosić.

Żal jest większy od przeprosin. Bóg pragnie wzbudzić w nas żal za to wszystko, co

zmarnowaliśmy w życiu.

Choćbyśmy nie umieli przeprosić, mamy wzbudzić w sobie żal syna, który wraca do

Ojca.

*

Miłość prawdziwa nie może nie przebaczać.
Jeden tylko Bóg przebacza naprawdę.

*

Stare przykazanie „Nie zabijaj”, a tak aktualne dzisiaj.
Wydaje nam się nieraz, że jeżeli nikogo nie trujemy, nie /rzucamy z piątego piętra,

do nikogo nie strzelamy — to me zabijamy, a w komentarzu Pana Jezusa o tym, że
nawet ten, kto obmawia, zabija, jest lekka przesada.

Co się jednak dzieje, gdy obmawiamy kogoś, lekceważymy, tłumimy? Zabijamy go

dla nas samych, bo on przestaje dla nas istnieć.

Może mógłby nam pomóc, ale jeśli nie traktujemy go na serio, zachowujemy się tak,

jakby go nie było. Poza tym sami moglibyśmy mu pomóc, ale skoro przestał dla nas
istnieć, odrywając się od niego, zabijamy go. W jakiś sposób zabijamy także siebie.
Siebie dla tego człowieka.

Człowiek, którego obmawiamy, odchodzi od nas, zraża się i my przestajemy dla

niego żyć.

Niby niewinna obmowa i lekceważenie, a przecina więzi pomiędzy ludźmi.

*

Czy uświadamiamy sobie, że poczęcie człowieka jest Bożą tajemnicą? Wtedy, kiedy

sprzeciwiamy się temu, popełniamy świętokradztwo.

*

Kiedy rodzice mocą Bożą podadzą światu nowo narodzone dziecko, to jeszcze nie

wszystko. Muszą oni dbać o rozwój duszy, by jej nie zabić.

Duszę można zabić zgorszeniem, nauką rozpaczy, ukazując jej fałszywy przykład

chrześcijanina.

*

Kiedy czytamy biblijną opowieść o Jonaszu i dochodzimy do momentu, gdy zostaje

on wyrzucony przez wieloryba na brzeg, oddychamy z ulgą: No, nareszcie uratował się
ten grzeszny pasażer!

Jan Breughel pokazał tę scenę inaczej. Na jego obrazie Jonasz, wystraszony,

wylękniony, wychodzi z paszczy wieloryba w czerwonej szacie i strasznie boi się
ciemnego i groźnego świata. W łonie ryby było przytulnie i ciepło, a co czeka go w
świecie, kiedy spotka złych ludzi?

Czy mamy poczucie odpowiedzialności za każdego człowieka, który dostaje się na

ten świat, by nie zabić jego duszy, ucząc go grzechu?

Słyszeliście, że powiedziano: Oko za oko i ząb za ząb! A |a
wam powiadam: Nie stawiajcie oporu złemu: lecz jeśli cię kto
uderzy w prawy policzek, nadstaw mu i drugi!

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,38—39)

To znaczy: zatrzymaj potok zła. Uczyniono ci coś złego? Nie myśl o sobie. Jeżeli

odpłacisz dobrocią, zatrzymujesz ciąg zła, które mnoży się na świecie.

*

Jakkolwiek dobro i zło mnożą się na świecie, nasza wiara jest pełna nadziei dlatego,

że dobro jest nieśmiertelne. Śmiertelne jest tylko zło. To, co Bóg stworzył, nigdy nie
umrze. Dobro stworzył Pan Bóg, zło — upadły anioł i człowiek. Zło miało swój
początek i będzie miało swój koniec.

Dobro jest nieskończone i nieśmiertelne, zło jest skończone i śmiertelne.

*

Polecenie Jezusa: „Jeśli cię ktoś uderzy w prawy policzek, nadstaw mu lewy”, nie

podoba się szczególnie młodym ludziom. Mówią, że wychowuje mięczaków i tchórzy.
Wielkie nieporozumienie! Właśnie tchórz uderzony ucieka jak pies z podkulonym
ogonem. Jakiej trzeba odwagi, żeby pozostać przy tym, kto uderzył.

Przeciwstawić agresji spokój powagi człowieka bezbronnego — to sposób walki,

jaki proponuje Pan Jezus. Powaga bezbronności jest wielką potęgą, która
przeciwstawia się złu.

*

Dwa tysiące lat temu Jezus ogłosił prawo zwyciężania nienawiści miłością, a wciąż

jest to nowe prawo. Nowe, bo wciąż nie potrafimy go stosować. Jeżeli ktoś ma nowy
klucz i nie otwiera drzwi przez wiele lat, to ten klucz jest stale nowy.

Nie sądźcie, a nie będziecie sądzeni; nie potępiajcie, a nie
będziecie potępieni; odpuszczajcie, a będzie wam
odpuszczone.

(Ewangelia wg św. Łukasza 6,37)

Gdyby Bóg sądził po ludzku, ojciec z przypowieści o synu marnotrawnym nie

przyjąłby go w domu, ale wysłał do poprawczaka albo do więzienia. Magdalenę Pan
Jezus wyprawiłby na kilkuletnie rekolekcje, a dobremu łotrowi powiedziałby: za
późno, tu nie ma taryfy ulgowej, przez całe życie trzeba pracować i nie uda ci się
prześlizgnąć.

Cała nasza nadzieja, że Bóg patrzy i na ostatnich.

*

Nieraz skarżymy się, że Pan Bóg jest niesprawiedliwy.
Pewien pan powiedział mi: „Nikogo nie potępiam, ale tego jednego gałgana,

którego ksiądz też zna, muszę potępić, dlatego że od podszewki znam wszystkie jego
sprawki”.

Pomyślałem sobie: przecież Pan Bóg zna dokładniej każdego z nas, wszystkie nasze

sprawki od A do Z. I właśnie dlatego musimy modlić się nie o sąd nad sobą, ale o
miłosierdzie.

*

Zabrzmi to jak paradoks, ale nabożeństwo do Serca Bożego jest trochę

nabożeństwem do niesprawiedliwego Pana Jezusa, Tego, który bardziej kocha, niż
sądzi, do Jezusa podobnego do pana z winnicy, który płacił po denarze każdemu,
nawet temu, kto krótko pracował, kochając go tak jak wszystkich.

*

Kiedyś księża nosili w rękawach pieniądze dla biednych. W związku z tym Zagłoba

powiedział, że krzywi się na księży, bo rękawy Pana Boga są zawsze szersze od
rękawów księdza proboszcza.

Wtedy Piotr zbliżył się do Niego i zapytał: ,,Panie, ile razy
mam przebaczyć, jeśli mój brat wykroczy przeciwko mnie?
Czy aż siedem razy?” Jezus mu odrzekł: „Nie mówię ci, że aż
siedem razy, lecz aż siedemdziesiąt siedem razy”.

(Ewangelia wg św. Mateusza 18,21—22)

Często mylimy przebaczenie z rozgrzeszeniem. Mamy przebaczać nawet wtedy, gdy

ktoś nie żałuje tego, co zrobił. Tylko Bóg może rozgrzeszyć.

Chyba więcej jest rozgrzeszonych przez Boga niż tych, którym umiemy przebaczyć.

Nieraz skazaniec spowiada się przed śmiercią i Bóg go rozgrzesza, a człowiek
pobożny wiesza go na strychu.

*

Mamy przebaczać bez żadnych warunków. Przebaczenie jest świadectwem miłości.
Bóg, kiedy rozgrzesza, nie pamięta złego. Teologia mówi, że grzechy rozgrzeszone

nie będą ujawnione na Sądzie Ostatecznym. To tylko człowiek przebacza i nie potrafi
zapomnieć.

*

Trzeba się śpieszyć, by zdążyć wybaczyć przed śmiercią, bo można umrzeć jeszcze

przed przebaczeniem. Dante umieścił w piekle tych, którzy nie zdążyli przebaczyć.
Umarli, a zabrakło im tylko pięciu minut do przebaczenia.

*

Przepraszanie stało się trochę konwencjonalne, trochę nie na serio, mówione przez

grzeczność. „Przepraszam panią” — powiedział kat i uciął głowę królowej Anglii.

Pewien pan przeprosił ciotkę, wobec której zawinił. Ciotka mu wybaczyła, ale kiedy

w czasie ulewnego deszczu wstąpił do niej, by pożyczyła mu parasol, powiedziała:
„Wybaczyłam ci, ale parasola nie dam! Zmoknij, ośle, bo ci się to należy!”

Jeśli bowiem przebaczycie ludziom ich przewinienia, i wam
przebaczy Ojciec wasz niebieski. Lecz jeśli nie przebaczycie
ludziom, i Ojciec wasz nie przebaczy wam waszych
przewinień.

(Ewangelia wg św. Mateusza 6,14—15)

Niektórzy urodzili się od razu z przebaczającym sercem. Łagodni jak jajko na

miękko. Można ich ranić, grać im na nerwach, szturchać łokciem, pukać w głowę i
mówić „kuku na muniu”, ich to wcale nie rusza. Przebaczą, wytłumaczą, zrozumieją
nie siedem, ale siedemdziesiąt siedem i tysiąc razy.

Inni rodzą się z ciężkim charakterem jak czarownice, jędze, awanturnice,

uparciuchy. Może i mają złote serce, ale ciężkie łapy. Ile się muszą nacierpieć, żeby
przebaczyć! Wyją po kątach i tak im trudno wykrztusić: „Przebaczam”, lub „Proszę o
przebaczenie”.

Najczęściej utożsamiamy się z tymi pierwszymi. Tych drugich bardzo łatwo

potępiamy i umieszczamy nie na czasowy, ale na stały pobyt w piekle. Nie myślimy o
tym, jak ciężki krzyż dźwigają! Krzyż własnego charakteru. Ileż jednak oni mogą mieć
zasług, gdy wałczą z czortem w swoim sercu, przezwyciężą go i powiedzą wreszcie:
„Przepraszam”, lub „Przebaczam”.

*

O grzechach mówi się tylko na spowiedzi, bo człowiek nie potrafi zapomnieć. Jeden

tylko Bóg przebacza i zapomina. Grzech po spowiedzi przestaje być grzechem,
przestaje istnieć. Bóg przebaczył i zapomniał. Za to umarł Pan Jezus — wykreślił
grzech. Jest to umiejętność tylko Pana Boga.

Grzech wypowiedziany człowiekowi może prowadzić do tragedii i dramatu. Grzech

wyznany żonie może oznaczać koniec małżeństwa.

Słyszeliście, że powiedziano: Będziesz miłował swego
bliźniego, a nieprzyjaciela swego będziesz nienawidził. A |a
wam powiadam: Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się
za tych, którzy was prześladują; tak będziecie synami Ojca
waszego, który jest w niebie; ponieważ On sprawia, że słońce
(ego wschodzi nad złymi i nad dobrymi, i On zsyła deszcz na
sprawiedliwych i niesprawiedliwych.

(Ewangelia wg Św. Mateusza 5,43—45)

Najczęściej chcemy takiego Boga, który występowałby z dobrymi przeciwko złym.

Byłby to Bóg, który potwierdza podziały, jakie tworzymy pomiędzy ludźmi.

Podziały na wierzących i niewierzących są jakże małe w oczach Pana Boga.
Postępuje On inaczej. Sprawia, że słońce świeci i dla dobrych, i dla złych. Również

deszcz spuszcza z nieba na dobrych i na złych.

Wy natomiast miłujcie waszych nieprzyjaciół, czyńcie dobrze i
pożyczajcie, niczego się za to nie spodziewając.

(Ewangelia wg św. Łukasza 6,35)

Co robić z nieprzyjacielem? Czy zrzucić go z trzeciego piętra, udusić, bić i patrzeć,

czy równo puchnie, nawymyślać mu, wejść z nim na drogę sądową?

Uczynić go swoim przyjacielem.

*

Czy sami sobie nie stwarzamy nieprzyjaciół, kiedy kłócimy się, zazdrościmy,

obmawiamy?

Kto poda kubek świeżej wody do picia jednemu z tych
najmniejszych, dlatego że jest uczniem, zaprawdę powiadam
wam, nie utraci swojej nagrody.

(Ewangelia wg św. Mateusza 10,42)

Nie jest ważne, czy obsługujemy komputer, czy hodujemy jamniki, czy podlewamy

storczyki.

Ważne jest, czy kochamy, czy nie.
Kubek podany przez tego, kto kocha, pozornie nieważny, staje się skarbem w

oczach Boga.

Bo kto chce zachować swoje życie, straci je, a kto straci swe
życie z mego powodu, ten je zachowa.

(Ewangelia wg św. Łukasza 9,24)

Powiedzmy sobie szczerze, jakiego życia trzymamy się kurczowo, oburącz,

umawiając się naraz z trzema lekarzami, żeby nie umrzeć?

Najczęściej trzymamy się życia płytkiego, samolubnego, od śniadania do kolacji, od

jednej przyjaźni do drugiej, od wizyty do wizyty, pomiędzy bożkami pieniądza,
zazdrości, ambicji, pomiędzy niewiarą na tysiąc sposobów naukowo udowodnioną.

Wzmacniamy się zastrzykami, masażami i w sumie trzymamy się takiego życia, jakie

rozsypie się w śmietnik.

Tłumaczymy się, że musimy przetrwać, jakby życie było celem samym w sobie.
Powołaniem chrześcijanina jest dać świadectwo prawdzie, Ewangelii, Jezusowi, a

nie koniecznie przetrwać, być układającym się dyplomatą.

*

Dać świadectwo prawdzie — brzmi trochę niewspółcześnie.
Jezus oddał swoje życie. Umarł w pełni sił. Nie postawił sobie zadania, że musi

przetrwać, bo Kościół się zawali, nie będzie papieży, biskupów i nastanie materializm i
ateizm.

Oddał swoje życie — dał świadectwo Prawdzie.
Tylko życie, które świadczy o Prawdzie, jest ocalone i trwa na wieczność.
Kiedy pragniemy czegoś tylko dla siebie, życia doczesnego, wartości materialnych,

wtedy wszystko tracimy.

Kiedy wszystko, czas i wartości materialne, tracimy ze względu na Pana Jezusa —

wtedy wszystko odnajdujemy.

Jeżeli we Mnie trwać będziecie, a słowa moje w was,
poproście, o cokolwiek chcecie, a to wam się spełni. (…)
Wytrwajcie w miłości mojej! […] To wam powiedziałem, aby
radość moja w was była i aby radość wasza była pełna.

(Ewangelia wg św. Jana 15,7.9.11)

Można odczytać te zdania z namaszczeniem, w postawie „na baczność”, z

ucałowaniem ostatniej litery i można nie zrozumieć ich sensu.

Jeśli odczytamy je tak: Proście, a otrzymacie, aby radość wasza była pełna, może

nam się wydawać, że o cokolwiek Boga poprosimy, to otrzymamy i będziemy mogli z
radości skakać na jednej nodze.

Odczytajmy je jednak inaczej: Proście, aby radość wasza była pełna — a

otrzymacie.

feżeli prosimy o pełną radość, zawsze ją otrzymamy. Ale na pełną radość nie składa

się tylko nasza pomyślność, wygrana na loterii, dobre mieszkanie, ale też ciężka praca,
trud, zmęczenie — to, co daje spokój wewnętrzny po dokładnym spełnieniu
obowiązku.

Na pełną radość składa się też i cierpienie, które uczy nas mądrości, samotność,

która prowadzi nas do Boga.

Aby dojść do pełnej radości wielkanocnej, trzeba było przejść przez Ogród Oliwny i

drogę krzyżową.

Proście, aby radość wasza była pełna — a otrzymacie.

*

Ustaliło się takie mniemanie, że radość jest przeciwstawieniem cierpienia. Tutaj

cierpimy, męczymy się, a w niebie będziemy przeżywali radość.

W duchu naszej wiary radość i cierpienie nie są pojęciami wykluczającymi się.

Można przeżyć radość pośród cierpień, pośród utrapień i zobaczyć otwarte niebo.

Człowiek, który jest w łączności z Panem Bogiem — choćby go spotykały nie

wiadomo jakie choroby i trudności — ma na ziemi wewnętrzny spokój, wewnętrzne
życie łaski.

Nie można łączyć radości z życiem po śmierci, ale trzeba pomyśleć, ile razy byłem

w życiu szczęśliwy pomimo cierpień.

Naszym udziałem nie jest unikanie ziemskich cierpień, ale przeżywanie radości

pośród wszystkiego, co nas dotyka, gnębi i boli.

*

Pan Jezus, pragnąc, aby Jego uczniowie byli pełni radości, myślał również o nas

jako o swoich uczniach.

Przepraszam bardzo, ale czy naprawdę robimy wrażenie uczniów rozradowanych?
Najczęściej, kiedy słyszymy o religii, robimy się poważni, myślimy o cierpieniu,

Popielcu, karawanie, pogrzebie i obnosimy miny od siedmiu boleści.

Tymczasem wiara Chrystusowa jest wiarą pełnej radości. Jak to rozumieć?
Jeden z moich kolegów pisał pracę doktorską pod tytułem Stany zadowolenia w

idiotyzmie, ale przecież nie o taki stan chodzi.

Czym jest pełna radość Ewangelii? Jest ona na pewno udziałem ludzi, którzy już

spokojnie chodzą po niebie, ale i my, w naszych najtrudniejszych warunkach
życiowych, możemy czasem przeżyć jej przebłysk. Kiedy? Wtedy, kiedy nagle

uświadomimy sobie, że Bóg nas kocha takimi, jakimi jesteśmy, złymi, słabymi, tymi, co
przyrzekają i nie potrafią spełnić swych przyrzeczeń.

*

Radość z powodu tego, że ktoś naprawdę mnie kocha, niezależnie od tego, jaki

jestem, jest zawsze dotknięciem miłości Bożej.

*

O ile ewangeliczną radość można połączyć z największym nawet cierpieniem, o tyle

z radością nie można połączyć przyjemności. Nie zawsze przyjemność jest radością.
Czasem ktoś szuka przyjemności, smakuje ją i nie znajduje wewnętrznej radości, lecz
utrapienie.

*

Jeżeli żyjemy wewnętrzną radością i świadomością, że Bóg nas kocha, to jeśli

przezwyciężymy słabość i w najcięższych próbach okażemy się ludźmi, możemy
przeżyć radość w szczęściu, które przychodzi spoza nas i jest za wielkie, by mogło być
naszym dziełem.

Przebłysk przeżycia pełnej radości pomimo cierpienia jest dowodem na istnienie

radości prawdziwej.

Jeżeli przeżyjemy choć jeden taki błysk, poczujemy, jakbyśmy już jedną stopą —

choć na minutę — weszli do nieba.

Wytrwajcie w miłości mojej!

(Ewangelia wg św. lana 15,9)

W tłumaczeniu Jakuba Wujka zdanie to brzmi: „Trwajcież w miłości mojej”.
Jaka jest różnica pomiędzy słowami „wytrwajcie” i „trwajcie”? Wydawałoby się, że

chodzi o dwa podobne wyrazy i o co tu kruszyć kopie?

Kiedy powiemy „wytrwajcie w miłości mojej”, kładziemy akcent na naszym

zwycięstwie, na przezwyciężeniu czegoś. „Wytrwał” znaczy zwyciężył i można go
udekorować orderem.

Kiedy powiemy „trwał”, zakładamy, że mógł i ponosić klęski, i przewracać się, i

mogło wydawać się, że w ogóle nic dobrego z nim się nie dzieje. A jednak trwał!

Oczywiście, że mamy wszyscy wytrwać w miłości Bożej, ale mamy przede

wszystkim trwać.

Trwać to znaczy tak zjednoczyć się z Jezusem na dnie swojej duszy, żeby zawsze z

Nim być. Czy śpię, czy jestem roztargniony — na dnie duszy trwa związek mojej
wiecznej przyjaźni.

*

Słowa te Jezus powiedział wtedy, kiedy miał odejść i stać się niewidzialny.
Jak mamy kochać Jezusa, którego nie widzimy?
On sam tłumaczy nam to bardzo wyraźnie: wtedy Go kochamy, kiedy wypełniamy

Jego polecenia, stajemy się ubogimi, czystymi, sprawiedliwymi, czyniącymi pokój,
prześladowanymi dla sprawy Bożej.

Jak kochać człowieka, by spełnić jedno z najważniejszych Jezusowych poleceń?
Wtedy kochamy człowieka naprawdę, jeżeli jednocześnie kochamy Boga.
Jeśli kocham człowieka, a nie wierzę w Boga, moja ludzka miłość jest stale

zagrożona, wystraszona i o wszystko się boi. Uczucia ludzkie są bardzo kapryśne,
przelotne. Ktoś kocha dzisiaj, za rok już nie kocha. Fredro powiedział: „Są trzy rzeczy
wciąż zmienne: miłość kobiet, gust ludzi, pogody jesienne”.

Jeżeli kocham człowieka i nie wierzę w Boga, niepokoję się, że możemy się

rozczarować sobą jak w powiedzeniu: „Narzeczeni przed ślubem poznają swoje zalety,
a po ślubie swoje wady”.

Jeżeli kocham drugiego człowieka i widzę w nim ideał, drżę, by nie umarł, nie

zginął po drodze, by się pociąg z nim nie wykoleił ani nie spadł samolot.

Jeżeli kocham człowieka i wierzę w Boga, wtedy moja miłość jest mniej

zdenerwowana, mniej zalękniona.

Gdy ktoś przestał nas kochać — dalej kochamy, jeżeli kochaliśmy naprawdę. Nie

ma miłości niewzajemnej — Bóg odwzajemnia nam tę miłość. Bóg kocha nasze
cierpienie, które my nazywamy miłością niewzajemną.

Jeżeli kocham człowieka i wierzę w Boga, nie zrażę się drugim człowiekiem, nawet

gdyby zgrzeszył. Nie ma miłości bez przebaczenia.

Jeżeli kocham człowieka i wierzę w Boga, nie boję się śmierci i rozstań, wierzę

bowiem, że śmierć jest spotkaniem z Bogiem samym i tymi, którzy odeszli przed nami.

Śmierć nie przerywa miłości. Nieraz nawet kogoś bardziej kochamy po śmierci, bo

za życia widzieliśmy tylko jego wady, po śmierci zobaczyliśmy zalety.

Jeżeli kocha się tylko człowieka — można zapomnieć o Bogu.
Jeżeli naprawdę kocha się Boga — to naprawdę kocha się i człowieka.

Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie!

(Ewangelia wg św. Mateusza 10,8)

Stale żyjemy w przekonaniu, że nam się wszystko należy, i najczęściej nie chcemy

ani darmo przyjmować, ani darmo dawać. Tymczasem wszystko, co mamy — mamy
od Boga i nie jest to nasza „należność”, ale dowód Jego łaski. Przed Bogiem wszyscy
jesteśmy żebrakami. Darmo otrzymaliśmy życie, piękno tego świata, zdolność
kochania, radość, uzdrawiające cierpienie.

Czy umiemy darmo dawać? Jeżeli cokolwiek dajemy, przeważnie czekamy na

wdzięczność, pamięć serca, wzajemność uczucia. Stale słychać wokół gorzkie
pretensje: „Tyle mu dawałam, poświęcałam się, a on nawet mi nie podziękował!”

Bóg zachęca nas do nieatrakcyjnej postawy żebraka. Wszystko, co mamy i dajemy,

jest łaską Bożą. Świadomość tego da nam wielką wewnętrzną wolność i radość
dziecka Bożego. Jakie to szczęście mieć poczucie, że należę całkowicie do Boga,
który mnie kocha, wie, kiedy, co i w jaki sposób mi dać.

Umiejętność dawania darmo uwalnia człowieka od pre—Irnsji, urazów, żalu, bólu

gorzkiej niewdzięczności.

*

Tan Jezus nie powiedział: „Dawajcie tylko godnym”.
Nikt z nas nie jest godzien łaski Bożej. Inaczej nie byłoby daru danego darmo. I

grzeszny, i niegrzeszny nie jest godzien Komunii świętej. Łaska to dar dany nie za
zasługi, lecz dany darmo. Nawet komunia święta.

*

Najczęściej nie umiemy ani dawać, ani przyjmować. Irśli dajemy — dajemy tak,

żeby coś za to otrzymać. Jeśli przyjmujemy — od razu chcemy się rewanżować albo
wymawiamy się honorem.

Szalona Ewangelia, która radzi dawać i przyjmować bez żadnych obliczeń.
Mamy dawać i nie chcieć za to ani pieniędzy, ani serca. Dając ludziom, dajemy Panu

Bogu.

Przyjmować od ludzi mamy tak, jakbyśmy przyjmowali od samego Pana Boga, z

Jego niewidzialnych rąk, które chcą nas obdarzyć.

Dlaczego chcemy dawać, a potem coś za to otrzymać?
Dlaczego nie chcemy przyjmować, aby się nie rewanżować?
Dlatego, że stale trzymamy się siebie, swojego majątku, i właśnie wtedy wszystko

tracimy.

*

Jezus, jako Bóg–Człowiek, wszystko przyjmował i wszystko oddawał. Umiał

przyjąć nie tylko kubek mleka od Matki, ale i śmierć na krzyżu od Ojca. Było to
całkowite ofiarowanie się Bogu w tajemnicy przyjmowania i dawania.

Lecz kiedy urządzasz przyjęcie, zaproś ubogich, ułomnych,
chromych i niewidomych. A będziesz szczęśliwy, ponieważ nie
mają czym tobie się odwdzięczyć; odpłatę bowiem otrzymasz
przy zmartwychwstaniu sprawiedliwych.

(Ewangelia wg św. Łukasza 14,13—14)

Pan Jezus poleca nie tylko zapraszać gości bezinteresownie, ale mówi i o tych

ubogich, kulawych, ślepych, którzy byli gotowi pójść na przyjęcie i nie wykręcać się.

Nie wiadomo, kto jest bardziej sympatyczny w tym towarzystwie: czy ci, którzy

dają, nie spodziewając się niczego, czy ci, którzy w poczuciu dziecięcej prostoty, bez
ambicji, urazów, w poczuciu jedności wszystkich ludzi, umieją zasiąść przy obcym
stole jak przy stole rodzinnym. Nie wstydzą się swoich pcheł, dziur w butach,
wypłakanych oczu.

*

Ten, kto daje interesownie, spodziewając się czegoś za to, i ten, kto boi się darmo

przyjmować, bo ambicje mu na to nie pozwalają, traci wiarę w istnienie niewidzialnego
Boga, który wszystko daje nam darmo, abyśmy zupełnie spokojnie mogli innym
wszystko rozdawać.

*

Zwykle myślimy najpierw o zapraszających, a potem o nędzarzach. Odwróćmy

kolejność. Najpierw poczujmy się biedakami, którzy uświadamiają sobie, że wszystko,
co
otrzymują, mają darmo od Pana Boga. Od takiej świadomości już tylko jeden krok do
bezinteresownego rozdawania.

*

Bóg daje mi wszystko darmo, więc jestem spokojny, że nie zabraknie mi niczego,

jeżeli będę rozdawać, nie myśląc o tym, czy coś za to dostanę.

*

Tylu ludzi otacza nas na świecie nie po to, żeby zasłaniać nam Boga, ale żeby Go

nam odkrywać.

Dawajcie, a będzie wam dane; miarę dobrą, natłoczoną,
utrzęsioną i opływającą wsypią w zanadrza wasze. Odmierzą
wam bowiem taką miarą, jaką wy mierzycie.

(Ewangelia wg św. Łukasza 6,38)

Jak często powtarzamy: tyle a tyle; stąd dotąd; ni mniej, ni więcej; nie bliżej, nie

dalej. Bóg jednak żąda od nas miłości, a z miłością jest tak: albo jej wcale nie ma, albo
jest bez miary.

Czy ktokolwiek, czuwając przy chorej matce, może powiedzieć: dam jej tylko tyle a

tyle, stąd dotąd, ni mniej, ni więcej?

Miłości nie można odmierzać. Przypuśćmy, że czas mamy wyliczony i nagle ktoś

wpada, chwyta nas za rękaw i chce rozmawiać trzy godziny. Czy można mu
powiedzieć: nie, nie mam czasu? W takim wypadku nie jest ważne, czego ten biedak
od nas chce, ani to, co ja chcę mu dać. Ważne jest to, co Bóg chce, abym mu dał. Bóg
może sprawić, że w ciągu jednej minuty mogę potrzebującemu więcej dać, niż on
oczekiwał i niż ja chciałem mu dać.

Jest jeszcze Bóg, który nie mierzy miarą, bo jest miłością, i dlatego wszystko musi

być ponad miarę.

Kiedy więc dajesz jałmużnę, nie trąb przed sobą, jak obłudnicy
czynią w synagogach i na ulicach, aby ich ludzie chwalili.

(Ewangelia wg św. Mateusza 6,2)

Jak jest z naszą modlitwą? Czy nie przypomina fragmentu Ewangelii: „Kiedy więc

dajesz jałmużnę, nie trąb przed sobą”?

Obawiam się, że nieraz, modląc się w niedzielę, trąbimy o sobie, trąbimy, bo

idziemy do kościoła, trąbimy na innych, żeby szli, bo i my idziemy.

Chyba najbardziej dyskretnym dniem modlitw dla Pana Boga jest poniedziałek,

kiedy cichnie niedzielna trąba. Kościół jest zwykle pusty, uciszony. W poniedziałek
nikt nie sprawdza, czy byliśmy w kościele, czy nie.

We wtorek trąbią do świętego Antoniego,, w środę do świętego Józefa, w czwartek

i w piątek znów głośno na nabożeństwach, w sobotę brzmi cała orkiestra na cześć
Matki Bożej. Został poniedziałek, taki bez przydziału, kiedy wszyscy mniej się modlą,
bo wymodlili się w niedzielę.

Dobry dzień, by przyjść tylko dla samego Pana Boga i nie pokazywać, że się było w

kościele.

*

Czytamy tyle różnych pytań przy rachunku sumienia. Są pytania stare, na przykład:

„Czy nie jesz mięsa w piątki?”; są nowe: „Czy w zatłoczonym autobusie nie jedziesz na
gapę?”

Nad wszystkimi pytaniami, starymi i nowymi, jest jedno na wszystkie czasy: „Czy

dzisiaj uczyniłem cokolwiek tylko ze względu na Pana Boga?” Najczęściej czynimy ze
względu na siebie albo na ludzi. Trąbimy przed sobą, poza sobą, przy sobie. Gdybyśmy
trąbili tylko o tym, że coś dajemy, byłoby jeszcze pół biedy, ale my trąbimy, że
jesteśmy nieszczęśliwi, niedoceniani, chorzy, nikomu niepotrzebni.

Czy potrafimy dać cokolwiek tylko ze względu na Pana Boga? Uciszyć się samemu,

Jego tylko widzieć w skrytości i Jemu coś dać?

Nieraz wpada ktoś do kościoła, podrzuci kwiat i ucieka. Kwiat, który jest albo

dziękczynieniem, albo prośbą.

Czy jednak kwiat nie jest czasem hołdem dla samego Pana Boga? Dałem, nie

prosząc o nic. Dałem, i za nic nie dziękuję.

Bóg, który widzi w skrytości, zobaczy ten kwiat.

Kiedy zaś ty dajesz jałmużnę, niech nie wie lewa twoja ręka, co
czyni prawa, aby twoja jałmużna pozostała w ukryciu. A
Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie.

(Ewangelia wg św. Mateusza 6,3—4)

Jak pozornie biedna jest nasza ludzka lewa ręka. Stale dyskretna. Trochę niezdarna.

Niby ni w pięć, ni w dziewięć. Pomaga prawej, ale po cichu. Ważna w muzyce, przy
dojeniu krowy, przy zmywaniu naczyń, nawlekaniu igły, ale jeżeli ktokolwiek jest nam
potrzebny, mówimy o nim, że jest naszą prawą ręką, nie lewą.

Starszą panią całujemy w prawą rękę. Prawą rękę podajemy przy powitaniach.

Prawa ręka jest pobożna, bo kreśli znak krzyża i kąpie się w kropielnicy.

Ale może jednak lewa jest bardziej ewangeliczna, choć żaden ewangelista nie pisał

nią Ewangelii.

Może Bóg widzi najpierw lewą rękę, bo ukryta. Ręka kopciuszek, panna służąca.
Chyba aniołowie prowadzą do nieba za lewą rękę.

Nie gromadźcie sobie skarbów na ziemi, gdzie mól i rdza
niszczą i gdzie złodzieje włamują się i kradną. Gromadźcie
sobie skarby w niebie, gdzie ani mól, ani rdza nie niszczą, i
gdzie złodzieje nie włamują się i nie kradną. Bo gdzie jest twój
skarb, tam będzie i serce twoje.

(Ewangelia wg Św. Mateusza 6,19—21)

Długa jest historia mola i rdzy. Można mówić o prapradziadku molu i praprababci

rdzy. Tyle było wojen, rewolucji, trzęsień ziemi, tyle kul przeleciało nad światem, tyle
środków owadobójczych wymyślono, a mól dalej gryzie sobie po cichu sweter w
szafie. Tak rozwinęła się chemia, a rdza wciąż zjada po kolei gwoździe i spinacze w
naszych mieszkaniach.

Mól i rdza mają przypominać o skarbie ubrania i skarbie naczyń — skarbach

podlegających zniszczeniu.

Co jest skarbem niezniszczalnym? Biały skarb każdego kościoła, który żywi nas na

życie wieczne — Najświętszy Sakrament.

Czy gromadzimy go w swojej duszy? Czy troszczymy się o niego, jak o chleb, na co

dzień? Jak odnosimy się do Boga, który przychodzi, aby nas posilić i umocnić w
wędrówce naszego życia?

*

Największym skarbem w kościele jest Najświętszy Sakrament, Jezus

Eucharystyczny, tabernakulum. Tu gromadzą się wszystkie modlitwy, wzruszenia
religijne, brewiarze, różańce, Boże natchnienia.

Czasem jednak zdarza się, że przychodzimy do kościoła ze zranioną ambicją Nasze

przekonanie o sobie tak zostało urażone, że złościmy się, gniewamy, jesteśmy
wzburzeni.

Co się stało? Czy zabrano nam z kościoła największy skarb, Jezusa? Czy

tabernakulum razem z Nim rzucono na podłogę? Nie, nic takiego się nie stało. Jak
przedtem i aniołowie, i ludzie przy tabernakulum pobożnie się modlą. Tylko wyszło na
jaw, że mamy jeszcze drugi skarb, którego bronimy jak pies kości: skarb naszego
egoizmu, dobrego mniemania o sobie. Dziwna historia o dwóch skarbach: tym
największym, i tym, którego tak trudno się pozbyć,

*

Idź, sprzedaj wszystko, co masz, i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie.

Potem przyjdź i chodź za Mną (Ewangelia wg św. Marka 10,21).

Zdaj sprawę z twego zarządu, bo już nie będziesz mógł być
rządcą.

(Ewangelia wg Św. Łukasza 16,2)

Z tego zdania wynikają dwie wielkie prawdy: po pierwsze — to, co mam, mam od

Boga i dla siebie, i dla innych; po drugie — to, co mam, w pewnej chwili może być mi
zabrane.

Co dał mi Bóg?
Czas. Jak gospodaruję moim czasem? Czy go nie marnuję? Czy nie żartuję z niego?
Ludzi. Czy wiem, że każde spotkanie jest Bożą tajemnicą? Co robię z tajemnicą

ludzi, których spotykam? Czy na pewno daję napotkanym to, co powinni ode mnie
dostać?

Łaskę wiary. Dlaczego Bóg zapalił we mnie ogień wiary? Jak gospodaruję daną mi

wiarą? Czy ją pogłębiam? Czy modlę się, by jej nie utracić?

Powołanie. Co robię z powołaniem, jakim Bóg mnie obdarzył? Czy świadczę o

Chrystusie własnym życiem? Czy nie tracę powołania?

Cierpienie. Czy nie marnuję cierpienia? Czy nie rozpaczam, nie buntuję się, nie

szukam zapomnienia, niepotrzebnych myśli? Co robię, abym wyszedł z cierpienia
mądrzejszy, bardziej współczujący, mocniejszy wewnętrznie, bliższy Chrystusowi?

*

Na ogół mamy pogański stosunek do czasu. Mówimy: „Czas to pieniądz”, „Idę do

kina zabić czas”, „Co robić z czasem?”

Powinniśmy na zegarze napisać, że czas jest własnością Boga. Nikt z nas nie

stworzył sobie sumienia czasu — Bóg nas umieścił w czasie. To Jego sprawa i każda
minuta na zegarze jest Jego własnością. Kiedyś będziemy musieli się z tego rozliczyć,
„…już nie będziesz mógł być rządcą” — rządcą czasu. Jeśli myślimy o głupstwach i nie
poświęcamy Bogu swoich cierpień i trudności — marnujemy czas.

Czas jest tajemnicą. Trzeba na niego patrzeć w sposób duchowy. Każdą minutą i

sekundą mamy się zbliżać do Jezusa.

Bóg stale trzyma nas w niepewności. Nie objawia nam ani tajemnicy końca świata,

ani dnia naszej śmierci. My mamy stale czuwać i wciąż pamiętać, że rozporządzamy
Bożym czasem na pracę, cierpienie czy radość.

Czas jest własnością Jezusa i dlatego musi być szlachetny, czysty, wielki.
Spróbujmy patrzeć na czas jako formę naszego dojrzewania do Pana Boga.

*

„Zdaj sprawę…” — słowa te często powtarzają księża, mówiąc o śmierci,

zwłaszcza w listopadzie, kiedy na cmentarzach tlą się świeczki.

Czy mamy bać się śmierci? Jak mamy bać się śmierci?
Na pewno nasze ciało boi się — i zupełnie słusznie — dlatego że śmierć je zniszczy,

rozkruszy w proch, nawet jeśli było „przy kości”.

Człowiek jednak nie jest tylko ciałem. Jak więc ten, kto nie jest tylko ciałem, ma

bać się śmierci?

Zwykle boimy się śmierci jako ostatecznego końca, a przecież nie jest ona końcem

ostatecznym, tylko początkiem.

Mamy bać się śmierci jako spotkania z prawdziwą miłością, spotkania z Tym, który

ukochał nas najbardziej, z Panem Jezusem. Brzmi to jak paradoks: jak można bać się

spotkania z prawdziwą Miłością?

Prawdziwa Miłość stawia ogromne wymagania. Spotkać się z nią to wypalić i

zniszczyć swój egoizm.

Błogosławiony lęk, gdyż bojąc się — oczyszczamy się, bojąc się — tęsknimy za

spotkaniem.

wierzycie w Boga?

„Czego szukacie?” Oni powiedzieli do Niego: ,,Rabbi! — to
znaczy: Nauczycielu — gdzie mieszkasz?” Odpowiedział im:
..Chodźcie, a zobaczycie”.

(Ewangelia wg św. Jana 1,38—39)

Mieszkać z kimś, to przebywać z nim. Kiedy mieszkamy /. Jezusem? Wtedy, kiedy

modlimy się, przyjmujemy Komunię świętą. Na pytanie uczniów Jezus odpowiedział
nieoczekiwanie: „Chodźcie, a zobaczycie”. Nie odpowiedział: „Mieszkam przy ulicy
Kamiennej”, albo: „U garncarza jako cichy lokator’^, „Na wzgórzu Mojżesza z
widokiem na Jerozolimę”.

Żeby poznać Jezusa, trzeba ruszyć się z miejsca i szukać ludzi, w których On

mieszka.

Przebywać z Jezusem — to być z Nim nie tylko w stajence betlejemskiej; na

pustyni, gdzie przeszkadza diabeł; na weselu; w Jordanie, gdzie stanął po stronie
grzeszników, a nie tych, którzy uważają się za czystych; pod krzyżem; w niebie; blisko
tabernakulum, ale także wśród tych, w których On przebywa.

Najtrudniej jest być z Jezusem na co dzień.

*

Co to znaczy szukać Boga?
Szukać Boga to nie znaczy szukać sensu życia. Ten, kto szuka Boga, cel i sens

życia już odnalazł.

Szukać Boga, to znaczy odkrywać, że Bóg jest blisko, tuż, tuż. Jest bliski, ale wciąż

wymyka się, dlatego że jest nieskończony.

Szukać Boga to odkrywać, że wciąż do Niego należymy; obudziliśmy się dziś rano,

dlatego że On tak chciał. I taka jest Jego wola, byśmy jeszcze żyli i pracowali.

Szukać Boga to odkrywać, że nieraz pod pozorem krzywdy, cierpienia, które spada

z tak zwanego przypadku, kryje się mądrość Boża, troszcząca się o nas, pragnąca,
byśmy dojrzewali w bólu, cierpieniu.

Szukać Boga to odkrywać, że On jest blisko nas, nawet wtedy, kiedy czujemy się

bardzo samotni i opuszczeni.

Szukać Boga to odkrywać, że wtedy, kiedy odrzucamy dostojeństwa i dary,

zbliżamy się do Ewangelii i do prawdy.

Odkrywać Boga to stale odkrywać Jego obecność tuż przy sobie.

Szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam.

(Ewangelia wg św. Łukasza 11,9; Mt 7,7)

Mamy szukać woli Bożej i kołatać, by ktoś nam tę wolę pokazał. Jednak w pełni

zostanie nam ona objawiona dopiero w życiu przyszłym. Odnalezienie woli Bożej i
zobaczenie Niewidzialnego w otwartych drzwiach, do których się kołatało, jest
możliwe dopiero na drugim brzegu.

*

Woli Bożej mamy szukać do końca. Samo szukanie, sama modlitwa, aby tę wolę

poznać, i cierpienie, jakie jest po drodze, wystarczy, żeby zostać nawet świętym.

Następnie rzekł do Tomasza: „Podnieś tutaj swój palec i
zobacz moje ręce. Podnieś rękę i włóż [ją] do mego boku, i nie
bądź niedowiarkiem, lecz wierzącym!”

(Ewangelia wg św. Jana 20,27)

Czy człowiek niewierzący może uwierzyć w Boga? Odpowiedzią na to jest Tomasz,

który nie mógł uwierzyć w Zmartwychwstanie Pańskie. Nie zakładał jednak z góry, że
jest to niemożliwe. Nie mógł uwierzyć, bo było to nieprawdopodobne. Jednak chciał
uwierzyć. Przyszedł do Wieczernika. Czekał. Chciał dotknąć. Chciał być blisko Jezusa.
Takiemu Jezus się przecież pojawił.

Dlaczego Ewangelia nie mówi, że Jezus pojawił się Piłatowi czy Matce Boskiej?

Piłatowi nie pojawił się, bo tamten

z góry już przesądził, że Jezus nie może zmartwychwstać, więc po co miał mu się

pokazywać? Matka Boska tak kochała Jezusa, była tak blisko Niego, że Jej też było to
niepotrzebne. Ona żyła z Jezusem zawsze, i z umarłym, i ze zmartwychwstałym.

Jaką radę można dać człowiekowi niewierzącemu? Tylko jedną: aby z góry nie

zakładał, że Pana Boga nie ma, i aby szukał Go, aby wiedział, że nie jest bezpański i że
nic mu Boga nie może zastąpić.

Nawet niewierzący może się modlić. Może modlić się o to, żeby Bóg pojawił się w

jego życiu. Wtedy Bóg zawsze się pojawi. Naszym największym grzechem jest
zakładać z góry, że Pana Boga nie ma. Wtedy człowiek zamyka wszystkie możliwości
wiary.

*

Na obrazach malują Jezusa zawsze surowego i smutnego. Nawet na Boże

Narodzenie ma twarz smutnego dziecka, chociaż aniołowie śpiewają jak na weselu,
pastuszkowie idą na piechotę, ale z radości chcieliby fruwać, zwierzęta, bydlęta
klękają, a najpoważniej i najzabawniej czyni to wół. Także na Wielkanoc, kiedy Jezus
już zmartwychwstał i przeszedł na słoneczną stronę, malują Go smutnego.

Pamiętam taki obraz: Jezus rozmawia z Tomaszem, a wokół nich wszyscy są tak

bardzo poważni, że aż smutni. Tymczasem to spotkanie i rozmowa były chyba pełne
wzajemnej radości. Można z powagą, tonem niemal obrażonym, przeczytać: „Włóż
palec do mego boku”, ale można te słowa przeczytać tonem serdecznym,
uśmiechniętym: Jak ty, Tomaszu, teraz wyglądasz? Byłeś tak uparty jak kozioł,
trzymałeś się swojej niewiary, a przecież Ja jestem! Za moją świętą naukę chcesz mnie
dotykać paluchem?!

Obrażony zamyka się i wcale nie wychodzi, tymczasem Jezus sam wychodzi na

spotkanie tego, kto ma trudności w wierze. Przychodzi do marnotrawnego,
niedobrego syna i ma minę ojca, podchodzącego z prezentami, sandałami, płaszczem,
sygnetem i cielęciną na kolację.

*

Szukamy Pana Boga przez książki, medytacje, naukę. Tymczasem święty Tomasz

uczy nas, jak wielka jest potęga osobistego kontaktu z Chrystusem.

Możemy stale przeżywać Jego obecność w Eucharystii.

Kto szuka, znajduje.

(Ewangelia wg św. Łukasza 11,10; Mt 7,8)

Obyśmy starali się odnaleźć w sobie wizerunek Pana Jezusa. Może On w nas jest

czymś ubrudzony, może jest przykryty rutyną naszej pobożności, formułkami
spowiedzi. Może zgubiliśmy Go w sobie.

Trzeba Go wciąż wskrzeszać, wciąż odnawiać, jak odnawia się obraz z naleciałości

kurzu, brudu. Obyśmy potrafili odnaleźć Jezusa w naszym życiu.

*

Kogo szukamy?
Szukamy tego, kto nas pokocha z naszymi wadami, słabościami, nie zrazi się do

nas, nie odejdzie. Szukamy tego, czyja wzajemność jest większa nawet od naszej
miłości.

Kogo więc szukamy?
Jeżeli powiemy: szukamy Boga, nie pomylimy się, ale obawiam się, że Bóg czasem

wydaje nam się niedostępny.

Jeżeli powiemy, że szukamy człowieka najbardziej zjednoczonego z Bogiem, też się

nie pomylimy, ale obawiam się, że taki człowiek nie zawsze by nas zrozumiał.

Właściwie szukamy Boga—Człowieka. Nawet nieświadomie szukamy Chrystusa.

Szukamy czułego serca, które po ludzku może nas zrozumieć, a jednocześnie Serca,
które byłoby Sercem Boga.

*

Gdy patrzymy na coś z bliska, widzimy szczegóły. Lecz gdy patrzymy z daleka,

widzimy całość. Dlatego ten, kto patrzy tylko na Ostatni dzień swojego życia, widzi
wizytę u lekarza albo reperację kranu, z którego cieknie. Gdy popatrzy na to z
odległości wielu lat, wszystko wyda mu się nieważne.

Szukamy tego, co nieważne, ale szukamy też i tego, co bardzo ważne: wiedzy,

możności pomagania drugim, ascezy wewnętrznej.

Ale na dobrą sprawę, choć otoczymy się wiedzą, sztuką, Wyrzeczeniami, w głębi

serca szukamy nie „czegoś”, ale „kogoś”.

W największej tęsknocie człowieka wierzącego i niewierzącego, ochrzczonego i

nieochrzczonego kryje się tęsknota za ludzkim sercem Boga, za Chrystusem.

Bez tajemnicy Trójcy Przenajświętszej, wraz z Bogiem–Człowiekiem (nie

najdoskonalszym człowiekiem, ale Bogiem), szukalibyśmy Boga obok Boga.

W naszej najgłębszej tęsknocie za miłością jest zawsze tęsknota za Chrystusem i

Jego czułym ludzkim Sercem, będącym jednocześnie Sercem Bożym.

„Odwagi! |a jestem, nie bójcie się!” Na to odezwał się Piotr:
,,Panie, jeśli to Ty jesteś, każ mi przyjść do siebie po wodzie!”
A On rzekł: „Przyjdź!”

(Ewangelia wg św. Mateusza 14,27—29)

Całe nasze życie przypomina chodzenie po morzu. Obracamy się razem z Ziemią

wkoło Słońca. Razem z oceanami, morzami, wielorybami, szczupakami, żabami
krążymy w przeraźliwym Kosmosie, i to wszystko może nagle upaść.

Budzimy się rano — piękna pogoda, Wisła nie przewraca statków płynących na

Bielany, lecz ile grozi nam niebezpieczeństw. Cegła może spaść na głowę, możemy
poślizgnąć się na skórce banana, możemy dostać ataku serca, listonosz może nam
przynieść depeszę: „Z ciocią lepiej. Jutro pogrzeb”, pies może nam zjeść całą pensję,
ochroniarz może nas pobić przez pomyłkę.

Jeżeli będziemy tylko tak myśleć, zdając się wobec niebezpieczeństw na własne siły

— utoniemy, pójdziemy na dno.

Tylko wtedy człowiek stąpa odważnie, jeśli przestanie bać się o siebie.
Jezus zapytał Piotra: „Czemuś zwątpił?”, to znaczy: czemu zacząłeś myśleć o sobie,

a nie o Mnie?

Myśl o sobie — pogrąża. Myśl o Bogu — zbawia.

*

Kiedy uczniowie zobaczyli, jak Jezus kroczy po jeziorze, zlękli się. Uważali Go za

zjawę.

Jezus stale do nas przychodzi — wtedy, kiedy spotyka nas uznanie, przyjazne serce,

życzliwa ocena. Uważamy, że przychodzi naturalną, spokojną, jasną drogą, ale czasem
przychodzi do nas w dziwny sposób, jakby szedł po jeziorze. Gdy spotyka nas
zniewaga, upokorzenie, krzywda, cierpienie, jakże trudno wtedy zobaczyć, że to Jezus.
Nie poznajemy Go, uważamy, że to zjawa, a to jest On, który mówi: „Odwagi! Ja
jestem, nie bójcie się!”, i przychodzi uczyć nas przejścia przez wezbrane morze, przez
ciemność i niebezpieczeństwo, przez to, co w danej chwili jest potrzebne.

Każde cierpienie jest zawsze dla nas potrzebne, nigdy nie jest nieszczęściem, ale

doświadczeniem, próbą naszej miłości i wierności.

*

Pewien pan aż w dwóch brulionach zapisał, czego się boi: że spadnie lnu na głowę

całe niebo ze wszystkimi aniołami, że przewróci się na śliwce, że będzie burza z
piorunami, że listonosz przyniesie mu smutny list, że dentysta wyrwie mu nie ten ząb,
co trzeba, że ukradną mu sto złotych. Na końcu zapisał: Młodej kobiety bój się, przed
starą uciekaj! Gęsiej skórki dostawał na myśl o własnej śmierci i nawet bał się to
zapisać.

Dlaczego się boimy? Boimy się o siebie. Boimy się tak, jakby Bóg nas nie kochał.
Jeżeli wiem, że Jezus umarł dla mojego dobra, to czego mam się bać?
Boimy się tysiąca rzeczy, a przez myśl nam nie przechodzi bać się najważniejszego.
Bać się można tylko swojej niewiary, swojego zwątpienia.

Oni zaś rzekli do Niego: ,,Cóż mamy czynić, abyśmy
wykonywali dzieła Boże?” Jezus odpowiadając rzekł do nich:
„Na tym polega dzieło [zamierzone przez] Boga, abyście
uwierzyli w tego, którego On posłał”.

(Ewangelia wg św. lana 6.28–29)

W każdej najtrudniejszej sprawie, z jaką przychodzimy do Jezusa, najważniejszy jest

Bóg.

Często w życiu znajdujemy się w trudnych warunkach, mamy kłopoty, spotyka nas

ciężkie przeżycie. Biegamy do ludzi po radę, pytamy mądrych przyjaciół,
psychologów, matek, korzystamy z telefonu zaufania. To dobrze, trzeba pytać
mądrych ludzi, ale najpierw trzeba biec do samego Pana Jezusa, aby Jemu postawić
pytanie: Cóż mam czynić?

Najważniejszą decyzję podejmujemy wtedy, kiedy zbliżamy się do samego Boga i

Jemu samemu stawiamy pytania.

Jeden ze świętych pisał, że decyzja podjęta po modlitwie zawsze będzie dobra.

Pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam. Nie tak jak daje
świat, |a wam daję. Niech się nie trwoży serce wasze ani się
lęka!

(Ewangelia wg Św. lana 14,27)

Niepokoimy się o samych siebie, kiedy dochodzą nas słuchy, że ktoś zdradza

przyjaciela. Boimy się, patrzymy podejrzliwie w oczy najbliższych. Do wszystkich
zdenerwowanych przyjaciół Jezus mówi: „Niech się nie trwoży serce wasze ani się
lęka”.

Dlaczego mamy się nie trwożyć?
Odpowiedź znajdziemy w zdaniu: „Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie”

(Ewangelia wg św. Jana 14,1).

Nie wolno nam się ani trwożyć, ani bać, bo mamy ufać Bogu, który jest Drogą,

Prawdą i Życiem. Jest drogą krzyżową i zmartwychwstaniem. Jest tym, który nas nie
zdradzi. Jest tym, który podniesie nas z upadku.

*

Wierzyć to trzymać Jezusa za rękę i ufać, że jeżeli nawet upadnę, to podniosę się,

bo Jego się trzymam.

*

Nie zawsze doznajemy pociech — przygotujmy się do próby w samotności.
Starsza zakonnica pisała, że rozpoczęła swój pobyt w klas/lorze od

wniebowstąpienia, a skończyła na Golgocie. Kiedy wstąpiła, wszystko wydawało jej
się snem, świętym marzeniem, zaczarowanym ogrodem pełnym łask. Z czasem
wszystko to wygasło, cały klasztor zamarł i poszarzał.

Mówiła pewna wdowa, że kiedy jej mąż za życia wyjeżdżał na miesiąc, dwa,

czekała na niego, tęskniła, nie wiedziała, kiedy przyjedzie, czuła odległość. Kiedy
umarł, była przekonana, że wciąż jest blisko niej. Kiedyś przewrócił jej książkę na
stronicy, którą razem czytali.

Ludziom początkującym w wierze i będącym w osamotnieniu Pan Bóg daje wiele

łask, ale potem, kiedy wypłyną na głębię wiary i samotności, ogołaca ich nieraz ze
wszystkiego i każe tylko wierzyć. Bóg zostawia nas sam na sam z wiarą i odchodzi.

Nie bój się, wierz tylko!

(Ewangelia wg Św. Marka 5,36)

Słowa Pana Jezusa na dziś, na jutro, na pojutrze, na całe życie.
Nie chodzi w nich o lęk przed bólem fizycznym, bo nasze ciało skowyczy, kiedy się

zadraśnie, i pod tym względem człowiek dzieli los ze wszystkimi zwierzakami,
ptakami, może nawet podeptanymi kwiatami (chociaż mówią, że kwiaty umierają bez
bólu). Chodzi tu o strach, który jest przeciw wierze.

Boimy się, że zostaniemy samotni, pokrzywdzeni, że nasze poświęcenie na nic

nikomu się nie zda, że nie damy sobie rady.

Załamanie skrupułów ludzkich to lęk, że grzech jest większy od miłosierdzia

Bożego, że do Boga można iść tylko bez grzechu. Lęk, że nie damy sobie rady, że zło
zwycięży, że Kościół przewróci się jak stary zamek z wieżami strzelniczymi, pełnymi
poturbowanych rycerzy.

Boimy się, bo nie wierzymy i wydaje nam się, że Bóg jest miłością, ale bezradną.
Mamy wierzyć w Miłość wszechmogącą. Grzechem jest wierzyć i lękać się.

*

Najczęściej wierzymy w cud dopóty, dopóki nam się wydaje, że jest jeszcze

możliwy.

Kiedy córka Jaira umarła, domownicy i przyjaciele stracili nadzieję, mówili, że jest

za późno, po co trudzić Jezusa.

Tymczasem wierzyć naprawdę — to wierzyć w cud, który wydaje się nam zupełnie

niemożliwy.

*

Nieraz przeżywamy lęk przed samotnością. Co będzie, gdy zostanę sam w pustym

domu?

W tym lęku jest nasz upadek. Bo samotność rozpoczyna się nie wtedy, kiedy ludzie

od nas odchodzą, ale kiedy my odchodzimy od ludzi.

Dlaczego ktoś jest samotny? Dlatego, że odszedł od ludzi, nie modli się, nie

pomaga. Nieważne jest, że do niego nie przychodzą, ale to, że on przestał myśleć o
ludziach, przestał się nimi interesować.

Upadek następuje wtedy, kiedy człowiek boi się samotności, gdy zapomina, że ma

żyć dla drugich, żeby to oni nie byli samotni.

*

Wiarę trzeba wybrać.
Bóg nie dał dowodu na swoje istnienie.

Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Boga? I we
Mnie wierzcie!

(Ewangelia wg św. Jana 14,1)

Warto te słowa powtarzać w dniu Święta Zmarłych, dniu z dreszczykiem, kiedy to

chodzimy po cmentarzu, nadrabiamy miną, choć lękamy się śmierci własnej i cudzej.

W tych słowach Jezus głosi radość.
Co to znaczy Święto Zmarłych? Święto to radość, a więc radość zmarłych, radość

tych, którzy spotkali się z Bogiem i już Go widzą. Odeszli, ale nie aż tak daleko,
żebyśmy nie odczuwali ich obecności. Czasem ktoś, kto umrze, po śmierci jest nam
bliższy niż wtedy, kiedy żył.

*

Czego najczęściej się boimy? Dlaczego trwożymy się?
W Afryce, zwłaszcza w Egipcie, po skończonym dniu od razu spada noc. Nie ma

zmierzchu. Dzień się nagle kończy i nawet turystów ostrzegają: „Pilnuj godziny, bo
nagle zrobi się ciemno, zabłądzisz i nie trafisz do domu”. Zapadają ciemności egipskie i
ogarniają świat.

Nasze życie można porównać do jasnego dnia, który nagle się kończy, i to, co jest

potem, wydaje nam się nagłą ciemnością, która na nas spada. Nawet ci, którzy są
nieuleczalnie chorzy i długo chorują, zawsze są zaskoczeni przez śmierć.

„Śmierć przychodzi jak złodziej” — mówi Ewangelia, spada nagle jak ciemność na

równiku, a my boimy się nagłej ciemności.

Jezus jest tym jedynym, który przeprowadza nas z jasności życia w drugą jasność,

jaka nam się wydaje tylko ciemnością. Kto opiera się na Nim, ten nie boi się ciemności,
jaka może nagle przyjść.

*

Jest takie powiedzenie, powtarzane z przekąsem „Jak trwoga, to do Boga”. Ale co

można wtedy uczynić mądrzejszego?

Trwoga jest mądrą nauczycielką, która mówi: „Widzisz, tylko Bóg jeden jest

najważniejszy”.

Matka Boża i święty Józef w najtrudniejszej dla siebie chwili, bezdomni, trzymali się

Jezusa, który pozornie był słaby i bezbronny.

Czasem ludzie, widząc, że Herod jest potężny, zabiegają o tego, kto ma władzę.

Chcą mu się przypodobać, przekupić go, paktować z nim, zapisać się do jego partii.

Tymczasem ci, którzy zaufali pozornie słabemu, pozornie bezbronnemu Jezusowi

— tylko z Nim znaleźli się na wielkiej pustyni, on nadaje im swą moc. Herod–pyszałek
właściwie uciekł od Niego, i to tak dalece, że stał się kukłą w teatrzyku dla dzieci.

Jakże szczęśliwy jest ten, kto oprze się na Jezusie. Wtedy sam wzrasta i staje się

potężny.

*

Dlaczego tak się niepokoimy? Boimy się wszystkiego, co będzie, i jak się wszystko

ułoży.

Zapominamy nagle o Panu Bogu i wydaje się nam, że jesteśmy sami i że to my

decydujemy, jakby wszystko od nas zależało.

Kto ma świadomość Boga, jest zawsze spokojny, wie, że wszystko jest w Jego ręku

i zło jest już przezwyciężone.

Zapytajmy siebie: Czy naprawdę dajemy ludziom pokój? Czy oni mogą odnaleźć w

nas spokojną przystań, punkt oparcia, odpoczynek dla duszy?

To jest powołanie ludzi wierzących.
Jeżeli wnosimy w nasze życie jazgot i niepokój, to znaczy, że coś niedobrego dzieje

się z naszą wiarą.

Nie bój się, mała trzódko, gdyż spodobało się Ojcu waszemu
dać wam królestwo.

(Ewangelia wg św. Łukasza 12,32)

Stale chcemy być wielką trzódką. Wydaje nam się, że wtedy jesteśmy bezpieczni.

Tymczasem Pan Jezus powiedział, że nawet mała ilość wiernych ufających Mu nie
powinna się bać.

Kościół zawsze będzie ziarnkiem gorczycy, tak samo jak był na początku istnienia.

Nasza obawa, że jest nas w Kościele mniej, nie ma zupełnie uzasadnienia. Pan Jezus
uspokaja.

Nieliczni święci głoszą dzieło Boże, a my powtarzajmy słowa: „Jezu, ufam Tobie”.

*

„Mała trzódko” — a więc nie lękajmy się tego, co małe.
Stale się czegoś boimy. Nieraz mamy mało sił, a przed nami wielka praca. Boimy

się, że nie damy rady. Albo mamy siłę, ale boimy się, że mamy za mało czasu, który
zawsze za szybko leci, i możemy nie zdążyć. Boimy się, że mamy za mało uznania i
zrozumienia w otoczeniu.

Jezus tak bardzo kochał wszystko, co małe. Brał w ramiona małe dzieci, troszczył

się o jedną drachmę, zgubioną przez wdowę, troszczył się o jednego wróbla, ziarnko
gorczycy, małą perłę.

Mamy pokochać to, że człowiek jest taki mały i ma małe możliwości.
Droga do Boga idzie poprzez wielką ufność, zawierzenie Panu Bogu nawet wtedy,

kiedy nam się wydaje, że jesteśmy tak bardzo mali.

Dlatego nie bójcie się: jesteście ważniejsi niż wiele wróbli.

(Ewangelia wg św. Mateusza 10,31)

Za czasów Jezusa często płacono za coś jak za dwa wróble. Jeden wróbel nic więc

nie znaczył. Jezus jednak mówi, że Bóg o nim pamięta. Ogromna, zupełnie
niespodziewana pochwała wróbla! Człowiek jest ważniejszy od wróbla, ale wróbel też
jest ważny, skoro sam Pan Bóg go wspomina. Nawet to najlichsze stworzenie,
najmniej znane, będzie odsłonięte w swoim pięknie.

*

Czy nie sprzedaje się pięciu wróbli za dwa pieniążki, ale ani jeden z nich nie jest w

zapomnieniu u Boga? — mówi Jezus przez Ewangelię (Ewangelia wg św. Mateusza
10,29).

Myślę, że kiedy święty Franciszek z Asyżu to czytał, chyba klaskał w ręce i

uśmiechał się.

Jeżeli dopiero za pięć wróbli płacono liche grosze, jeden, dwa, trzy, nawet cztery

wróble nie miały dla nikogo żadnej wartości. Dla człowieka dopiero pięć wróbli
cokolwiek znaczyło, ale nawet i za pięć dawał byle co.

Bóg jednak pamięta o jednym wróblu.
Nigdzie chyba nie wygłoszono większej pochwały wróbla. Powiedzenie, że ludzie

są ważniejsi nawet nie od słoni, wielbłądów, osłów, ale od wróbli, podnosi niesłychanie
ważność wróbla.

Jak ważny jest wróbel, skoro do niego właśnie porównano człowieka. Naprawdę

jest to franciszkański fragment Ewangelii.

Strzeżcie się kwasu, to znaczy obłudy faryzeuszów.

(Ewangelia wg św. Łukasza 12,1)

To znaczy: bójcie się kwasu, ale nie samych faryzeuszów. Bójcie się zła, ale nie

bójcie się samych ludzi.

Czy można bać się ludzi?
Ci najbardziej nadęci, jak Cezar, czy najbardziej źli, jak Herod, skompromitowali

się, przeminęli, byli tak mali.

Trzeba bać się postępowania zła, jakie jest w świecie, a nie samych ludzi.

*

Mamy bać się Boga, a nie bać się Bożego postępowania.
Bać się Boga to widzieć Jego majestat i wielkość, przed którymi nieraz drżymy.
Nie można bać się Bożego postępowania, tego, co Bóg czyni z człowiekiem, co

nieraz na niego zsyła, czy cierpienie, czy samotność, czy krzyż.

Wielkości Boga trzeba się uczyć. Przeżywanie wielkości Boga i zobaczenie swojej

małości na pewno wpłynie na nasze postępowanie.

Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, lecz duszy zabić nie
mogą.

(Ewangelia wg św. Mateusza 10,28)

My tymczasem stale niepokoimy się o nasze ciało.
Troszczymy się o jedzenie, żeby ciało nie schudło, nie tyło, nie zachorowało, nie

zaziębiło się, nie umarło.

Troszczymy się o to, żeby nas ktoś nie trzepnął, żebyśmy uratowali się od

wszystkich trudności.

Troszczymy się o to, żebyśmy się nie zatruli grzybami, żeby nas nie przejechał

samochód na pasach.

Boimy się o ciało naszej wrażliwości, o ciało naszego myślenia o sobie, żeby nas nie

zraniono, nie zlekceważono.

W najgorszym wypadku mogą nas obgadać od stóp do głów, mogą nas aresztować,

zabić, ale nie potrafią uczynić nic więcej.

Ojcu Kolbemu nikt nie przeszkodził w drodze do świętości.
Wydaje mi się, że my sami sobie możemy zaszkodzić wtedy, kiedy budzi się w nas

nienawiść. Nienawiść jest do walki z szatanem, nie z ludźmi.

Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy,
choćby i umarł, żyć będzie. Każdy, kto żyje i wierz)’ we Mnie,
nie umrze na wieki.

(Ewangelia wg św. lana 11,25–26)

Słowa te przejmują dreszczem bardziej niż otwarcie grobu. Świadczą o tym, że

Jezus był Bogiem.

W całym czytanym fragmencie Ewangelii zawarta jest jedna z największych prawd

o Bogu chrześcijańskim: Jezus jest Bogiem i człowiekiem.

Jako Bóg wymagał heroicznego aktu wiary, wtedy, kiedy po zawiadomieniu Go o

śmiertelnej chorobie Łazarza dwa dni zwlekał i przybył dopiero wówczas, gdy Łazarz
umarł.

Trzeba wierzyć, że Bóg jest większy i mądrzejszy od nas.
Jezus–Człowiek razem z innymi zapłakał nad grobem Łazarza i tym samym nad

wszystkimi cierpiącymi i umierającymi na świecie. O Jego człowieczeństwie świadczą
też słowa modlitwy w intencji Łazarza i jego rodziny: „Ojcze, dziękuję Ci, żeś Mnie
wysłuchał” (Ewangelia wg św. Jana 11,41)— Bardzo ludzka modlitwa za kogoś
bliskiego.

Tajemnicą naszej wiary jest nie tylko Jezus eucharystyczny, ale i wyznanie prawdy o

Bóstwie i człowieczeństwie Jezusa, wyznanie prawdy, że Jezus jest Bogiem i
Człowiekiem.

Kto wierzy w Niego, nie podlega potępieniu; a kto nie wierzy,
już został potępiony, bo nie uwierzył w imię Jednorodzonego
Syna Bożego.

(Ewangelia wg św. Jana 3,18)

Zmartwił się kiedyś pewien chory tym zdaniem i powiedział: „Mam kilku

niewierzących kolegów, niewierzącego lekarza. Czy oni wszyscy będą potępieni?”

Wiemy, że z czasem przychodzi łaska nawrócenia, ale nie zawsze śmierć przychodzi

przed nawróceniem. Niepokój, jaki te słowa rodzą, pochodzi stąd, że po swojemu
dzielimy ludzi na wierzących i niewierzących.

Tymczasem w trzecim kanonie Mszy świętej w modlitwie za zmarłych modlimy się:

„Panie, pamiętaj o tych, których wiarę jedynie Ty znałeś”. To znaczy, że jest wiara
ludzi, których my uznajemy za niewierzących, a która widoczna jest tylko dla Boga.

Kościół nie wymienia po imieniu żadnego potępieńca. Mamy tylu świętych w

litaniach, a o żadnym potępionym Kościół nie waży się powiedzieć, dlatego że jeden
Bóg tylko zna wiarę ludzi. Święty Franciszek z Asyżu mówił, że Judasz będzie
zbawiony, bo słowa „lepiej, by się ten człowiek nie narodził” świadczą o tym, ile
wycierpiał po zdradzie Jezusa i już na ziemi przeżył straszne piekło. Lepiej, żeby się nie
narodził, bo tak by nie cierpiał.

Nie przesądzajmy, nie mówmy, że ktoś jest poza Bogiem. Bóg pamięta o tych,

których wiarę tylko On sam jeden zna.

Idź, twoja wiara cię uzdrowiła.

(Ewangelia wg Św. Marka 10,46—52)

Niewidomy wierzył, zanim doświadczył na sobie cudu. Wierzył po ciemku, z

zamkniętymi oczami, wtedy, kiedy otaczała go zupełna ciemność.

Nieraz nam się wydaje, że aby wierzyć, wszystko musi być jasne.
— Nie wierzę — słyszymy — mam wątpliwości. Wszystko jest ciemne! Jak pojąć

Trójcę Przenajświętszą, Komunię świętą? Jak pogodzić pozorny bezsens życia z
dobrocią i mądrością Pana Boga? Jak pogodzić obecność Boga z wojnami,
nienawiścią, cierpieniem niewinnych ludzi i dzieci?

Wiara byłaby niepotrzebna, gdyby wszystko było jasne.
W niebie nikt nie potrzebuje wierzyć. W niebie każdy widzi. Wiara jest cudem

ufności po ciemku.

Są tacy wierzący, którzy wierzą nie tylko w słowo Jezusa: „Wstań i chodź, wiara

twoja cię uzdrowiła”, ale i w słowa: „Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć
będzie”. To jest wiara prawdziwa.

Często wierzymy wiarą do połowy, wiarą na trzy czwarte, a mamy wierzyć we

wszystkie słowa Pana Jezusa.

W tęsknocie chrześcijan za dobrobytem, wygodnym mieszkaniem, ziemskim

szczęściem, kryje się połowiczność naszej wiary. Człowiek, który wierzy naprawdę,
wie, że nawet w nieszczęściu można znaleźć szczęście, nawet w śmierci odnajdujemy
spotkanie z Ukochanym, odkrywając tajemnicę nawiedzenia (nasza śmierć jest
tajemnicą nawiedzenia).

Byłem kiedyś przy umierającym, który odchodził w takim nastroju, jakby szedł na

bal. Wiedział, że starość nie jest starością, tylko dojrzałością. Oczekiwał spotkania z
Kimś dla siebie najukochańszym.

To jest wiara, że spełnią się wszystkie słowa wypowiedziane przez Pana, nawet te

najtrudniejsze, mówiące o przejściu do zmartwychwstania przez śmierć.

Gdybyście mieli wiarę jak ziarnko gorczycy, powiedzielibyście
tej morwie: „Wyrwij się z korzeniem i przesadź się w morze!”,
a byłaby wam posłuszna.

(Ewangelia wg św. Łukasza 17,6)

Wiara dlatego jest potężna, że stoi na straży ukrytego życia człowieka, tego, co

dzieje się wewnątrz nas, tego, co decyduje o wzroście i bez czego świat głupieje —
bez refleksji, bez modlitwy, bez sam na sam z Bogiem i z samym sobą.

*

Ufamy Jezusowi dlatego, że nie był ani nadludzki, ani nieludzki, ale człowieczy. Jadł

i pił z ludźmi przy wspólnym stole.

Ufamy Mu za to, że był miłosierny dla tych, na których wieszali psy.
Ufamy Mu za to, że nie budował ziemskiego królestwa, jakie się co jakiś czas

przewraca, ale wewnętrzne, oparte na pracy duchowej.

Powtarzamy słowa: „Jezu, ufam Tobie”.
Spróbujmy je odwrócić i powiedzieć: „Jezus ufa tobie, Jezus ufa nam”.
Ten, który jest całą Prawdą o nas — ufa nam. Jakie to niezwykłe.
Ufa nam, skoro żyjemy, chociaż grzeszymy.
Ufa nam, bo powołał nas na chrześcijan, chociaż wiedział, jacy będziemy słabi i

grzeszni.

Ufa nam, skoro widzimy, ilu grzeszników staje się świętymi.
Mogą nas wszyscy opuścić, mogą nazywać nas pijakami, żarłokami, grzesznikami,

celnikami, ale on nam ufa. Ufa w to, że jest w nas iskra dobroci, świętości Bożej i że
nawet w ostatniej chwili możemy rozpłakać się przed Nim.

Jezus ufa nam, Jezus ufa mnie, Jezus ufa tobie.

Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli.

(Ewangelia wg św. lana 20,29)

Bóg nie został wymyślony przez ludzką logikę i nie ma takiego rozumu, który

pojąłby Boże tajemnice. Dlatego wierze zawsze towarzyszą wątpliwości. Z wiarą jest
tak, jak z miłością. Wierzy się i kocha, choć nic nie zostało udowodnione.

„Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli”. Tymi słowami Jezus błogosławi

wierze trudnej, ciemnej, bez objawień, widzeń.

Wiara z wątpliwościami bywa nieraz krzyżem, ciągłym szukaniem, godnym

wielkiego Boga. Mieć wątpliwości i wierzyć jest niezwykłym zjawiskiem wiary,
prowadzącym do spotkań z Jezusem w ciągłych nawróceniach.

*

Myślę, że z chwilą, kiedy Jezus pozwolił Tomaszowi dotknąć swoich ran, a więc

sprawdzić, wyraził tym samym zgodę na teologię, na wszystkie badania naukowe,
sprawdzające źródła wiary, na palce teologów na wyższych uczelniach, gdzie dotykają
Pisma Świętego, .1 Jezusa mierzą i sprawdzają.

Kiedy Tomasz zobaczył Jezusa, dotykanie nie było potrzebne. Powiedział tylko:

„Pan mój i Bóg mój”.

*

Bóg pozwala na teologię, ale jednocześnie daje do zrozumienia, że wiara nie jest

tylko problemem intelektualnym. Przecież na wszystkie wątpliwości Tomasza Jezus nie
odpowiedział teologicznym referatem, wykładem czy konferencją religijną. Po prostu
pokazał się — i to wystarczyło.

Powinniśmy interesować się teologią jako wielkim wysiłkiem ludzkiego umysłu, ale

zanim spotkamy się z widzialnym Jezusem w niebie, mamy spotkać się z niewidzialnym
we Mszy świętej, w Komunii świętej albo w człowieku, od którego nieraz uciekamy, a
który czeka na naszą pomoc.

Zobaczysz jeszcze więcej niż to.

(Ewangelia wg św. lana 1,50)

Tak powiedział Jezus do Natanaela, czyli Bartłomieja.
Oczywiście, skoro Bartłomiej poszedł razem z uczniami za Jezusem, przekonał się,

że Jezus nie tylko wiedział, pod jakim drzewem spał (choć śpiącemu wydawało się, że
zaszył się w tak głęboki gąszcz liści, iż nikt go nie może dostrzec). Bartłomiej zobaczył
znacznie więcej: cud w Kanie Galilejskiej, głuchych, którzy zaczęli słyszeć, niemych,
którzy zaczęli mówić, ślepych, którzy zaczęli widzieć.

Widział, jak młodzieniec wyskoczył ze śmiertelnego prześcieradła, Łazarza, który

wyszedł z grobu.

*

Słowa te nawet w oderwaniu od Ewangelii podsuwają dalsze myśli.
Bóg nieraz otwiera nam oczy i nagle widzimy coś zupełnie nieoczekiwanego,

innego, coś więcej, czego nie przewidywaliśmy, a co dał nam Bóg.

Mam znajomego, który w ciężkiej depresji mówi, że kiedy patrzy na świat, widzi

miliard ludzi skazanych na śmierć, bo ten, kto wsiada do autobusu, jedzie tramwajem, i
ci, którzy sprzedają i kupują kwiaty, i dziecko, które trzyma się spódnicy matki, i
narzeczeni, którzy biegną do ślubu, to wszystko kandydaci na nieboszczyków. Tylko
tyle widzi.

A przecież nawet patrząc na śmierć, można zobaczyć więcej.
Są tacy, którzy widzą życie, piękno, uroki tego świata, ale widzą tez przemijanie

piękna i jego nietrwałość. Widzą tylko tyle, a można zobaczyć o wiele więcej, patrząc
nawet na przemijanie.

Wiara otwiera nam oczy, by widzieć dalej i więcej.
Człowiek wierzący nie widzi tylko śmierci, ale i zmartwychwstanie.
Nie widzi przemijania wszystkiego po kolei, ale wieczność poza piekłem czasu.
Nie widzi tylko zmarnowanego życia kogoś, kto poświęcił się Bogu, ale widzi

zadośćuczynienie za grzechy świata.

Nie widzi tylko grzechów, ale i dobro, poświęcenie i bohaterstwo.
Wiara jest darem, który pozwala nam widzieć więcej, to, co stale daje nam Bóg.
Widzimy nie tylko ciało, ale i ducha, nie tylko lenistwo, ale i poświęcenie czasu do

końca.

Gdyby nie to, co niewidzialne, nie byłoby w ogóle widać tego, co widzialne.

*

Ktoś powiedział, że w kościele, w którym często wystawia się Najświętszy

Sakrament, Pan Jezus promieniuje jeszcze bardziej. Najświętszy Sakrament jest
milczącym Panem Jezusem pomiędzy nami; jest milczącą Ewangelią.

Święty Jan Vianney pisał kiedyś: „Tyle słyszę o grzechach ludzkich, widzę tyle

złości w domach, ale kiedy uklęknę przed Najświętszym Sakramentein, staje mi w
oczach tylko to, co najlepsze. Po prostu nie umiem myśleć o niczym złym”.

Pamiętam, kiedy chodziłem na wycieczki ze swoim nauczycielem przyrody, stale

powtarzał: „Nie patrz tylko na torfowisko, na bagno, ale na niezapominajki, które tam
kwitną, na firletki goździkowate. Nie martw się, że tam, gdzie rośnie tatarak, skaczą
żaby, ale popatrz, jak w tym tataraku jest wiele przewodów na powietrze, żeby roślina
rosła w wodzie i nie zgniła. Gdy nisko na niebie są czarne chmury — nie martw się, że

pada z nich kapuśniaczek, pomyśl, że z wysokich chmur pada czysty śnieg”.

W obecności Najświętszego Sakramentu w oczach staje nam tylko to, co najlepsze i

najczystsze.

Proście, a będzie wam dane.

(Ewangelia wg św. Łukasza 11,9; wg św. Mateusza 7,7) .

Mamy o wszystko prosić. Niech się przypomną nam słowa Jezusa o szczeniętach,

które czekają na okruchy z pańskiego stołu… Nie zawsze, prosząc o rybę, dostaniemy
szczupaka.

Duch Święty daje nam to, co najważniejsze, choćby nam się wydawało, że

zostaliśmy źle wysłuchani.

*

Ileż to razy zdarza się, że nie wiemy, o co prosimy.
Pewna lekarka prosiła Boga o wygranie samochodu. Wygrała, ale wkrótce miała

wypadek i najpierw straciła władzę w rękach, potem umarła. Prosząc o samochód, nie
wiedziała, że prosi o śmierć.

Prosimy o długie życie, ale w krótkim zrobilibyśmy mniej głupstw.
Mamy stale prosić i kołatać, ale w świecie tajemniczej woli Bożej prosimy i często

nie wiemy, o co prosimy.

Czasem otrzymujemy i nie wiemy, co otrzymujemy. Kołaczemy, drzwi się

otwierają, ale przed czymś takim, czego wcale nie spodziewaliśmy się.

Najważniejsze, by prosić pomimo wszystko, bo w naszej prośbie jest dowód naszej

wiary w Boga, uznanie naszej zależności od Niego.

Jeżeli Bóg nie zawsze spełnia dokładnie to, czego oczekujemy — daje znacznie

więcej, wartość ważną, której na razie nie rozumiemy.

*

Nieraz obawiamy się, że możemy Pana Boga zanudzić modlitwami, narzucać Mu

swoje „widzimisię”, że Bóg nieraz nie ma czasu, bo ma większe sprawy na głowie.
Jeżeli tak myślimy, to znaczy, że wyobrażamy sobie Boga za bardzo po ludzku. I stąd
niedaleko już do mniemania, że Bóg musi odpoczywać, kłaść się do łóżka i nie można
Mu przeszkadzać.

Tymczasem Bóg jest Bogiem nawet wtedy, gdy stał się człowiekiem. Bóg się nie

męczy, nie nudzi, nie ma popołudniowej drzemki, nie śpi. Do Boga można zawsze
kołatać, jest tym jedynym, do którego zawsze można się zgłaszać.

Bóg jest wieczny, nie męczy się i nie nuży. Męczą się i nużą chłopcy, chwieją się i

słabną młodzieńcy, ale temu, który Bogu ufa, siły powracają, jak orłom skrzydła rosną,
bez znużenia idą dalej, bez zmęczenia biegną (por. Księga Izajasza 40,28—31).

Pana generała nie wypada budzić, bo się nie wyśpi i przegra bitwę.
Pana profesora nie można zamęczać, bo się zdenerwuje i powie, że nie ma czasu.
Prezydent przyjmuje tylko wybranych, i to za oficjalnym zaproszeniem.
Jedynie Bóg ma czas dla każdego. Nie wyłącza telefonów, nie sypia, nie miewa

humorów, grypy, nerwów. Zawsze jest dla nas.

Nigdy nie jest za późno, ani za wcześnie, by kołatać do Tego, który zawsze czuwa,

ma czas i jest przy nas.

Każdy bowiem, kto prosi, otrzymuje.

(Ewangelia wg św. Łukasza 11.10)

Niejeden może krzywić się na to, że tyle razy prosił, a niczego nie otrzymał.
Bóg nie daje byle czego. Nie jest bożkiem, który ma nas obsypywać powodzeniem

ziemskim i szczęściem. Bóg daje to, co Boskie, to, co dla nas najważniejsze.

Nie zrażajmy się tym, że czasem nie otrzymujemy tego, o co prosimy. Zawsze

otrzymamy więcej, ale Bóg lepiej wie, co ma nam dać.

Wszystko otrzymujemy wtedy, kiedy wszystkiego się wyrzekamy. Kiedy

wyrzekamy się samych siebie — otrzymujemy Ducha Świętego. A to jest
najważniejsze.

Jeśli ktoś opuszcza własne pragnienia, wtedy wiele może od Boga otrzymać.

Otrzyma tak wielką radość, o jakiej nawet nie marzył.

Dalej, zaprawdę, powiadam wam: jeśli dwaj z was na ziemi
zgodnie o coś prosić będą, to wszystkiego użyczy im mój
Ojciec, który jest w niebie. Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani
w imię moje, tam jestem pośród nich.

(Ewangelia wg św. Mateusza 18,19—20]

Można sam na sam modlić się w lesie, w górach. Jednakże modlitwa we wspólnocie

daje przeżycie czegoś niezwykłego: tylu ludzi w różnym wieku, wykształconych i
niewykształconych, bogatych i biednych. Wszyscy łączą się we wspólnej tęsknocie za
Bogiem.

*

Bóg we wspólnocie objawia każdemu: Nie bądź tylko sam, bo jesteś dla innych. Nie

bój się tłumu. Masz sprawdzać się wśród ludzi modlących się, wśród których są i
profesor, i szewc, i krawiec, i dziwna pani, która prowadzi kota na sznurku, i dziadek,
który kąpie się w wannie, nie może z niej potem wyjść i krzyczy… Tłum tak
rozmaitych łudzi. Właśnie w takim tłumie masz się sprawdzić na wspólnej modlitwie.

Bóg objawia też: Musisz uchwycić kontakt z Bogiem, wtedy modlitwa wspólna

będzie głęboką modlitwą. Jeżeli we wspólnym brewiarzu, odmawianym nawet naj
składniej, nie ma modlitwy osobistej, to wszystko jest dziurawe.

Modlitwa wspólna prowadzi do modlitwy osobistej, a osobista do wspólnej.

Nie troszczcie się więc zbytnio o jutro, bo jutrzejszy dzień sam
o siebie troszczyć się będzie. Dosyć ma dzień swojej biedy.

(Ewangelia wg Św. Mateusza 6,34)

Czytanie na czas kryzysu gospodarczego. Uspokaja, że chrześcijanin nawet wśród

niezaspokojonych potrzeb powinien być spokojny i pogodny, bo najpierw ma szukać
Boga, a dopiero potem rzeczy ziemskich, i nie musi palić w kościele świeczki w
intencji, by się lodówka nie zepsuła.

Ewangelia ta wydaje się tak łatwa, jak śpiew ptaka na gałęzi, a równocześnie

bardzo trudna, bo we wszystkim wymaga całkowitego zawierzenia Panu Bogu.

Przypatrzcie się ptakom w powietrzu: nie sieją ani żną i nie
zbierają do spichlerzy, a Ojciec wasz niebieski je żywi. Czyż
wy nie jesteście ważniejsi niż one?

(Ewangelia wg św. Mateusza 6,26)

W przekładzie Jakuba Wujka czytamy: „Wejźrzcie na ptaki niebieskie”. Co to

znaczy? Czy to znaczy, że mamy przypatrywać się ptakom niebieskiego koloru? Takim

ptakom, które wyglądają, jakby się wykąpały w niebieskim atramencie do złotych

piór? Jest taki ptak zupełnie niebieski, nazywa się zimorodek. Mieszka nad
strumieniem w gęstych krzakach. Bojaźliwy, ostrożny, jakby był zrobiony z
niebieskiego przestrachu. Wychwytuje dziobem rybki. Pan Jezus nie powiedział
jednak: „Wypatrujcie niebieskiego zimorodka”.

Co to znaczy: „Przypatrzcie się ptakom niebieskim”?
Każdy ptak jest niebieski, bo biegnie w stronę nieba. Nawet czarna jaskółka, która

tak wygląda, jakby założyła czarny frak. Ma za krótkie nogi, żeby chodzić, od razu leci
pod niebo. Nawet czarny gawron.

A gołąb? Ma czerwone nogi, a jakie ma oczy?
Słyszałem o pewnym panu, który znał sześć obcych języków, ale na widok gołębia

milczał z zachwytu, bo nie wiedział, że ptak ten ma oczy pomarańczowe.

Czy gołąb leci w stronę nieba?
Znam gołębia, który wzniósł się na siódme piętro i patrzył w niebo pomarańczowym

okiem.

Czy kura biegnie w stronę nieba?
Nasza kurka, która nie schodzi z podwórka, jest praprawnuczką dzikiej babci, która

w Indiach unosiła się nad zbożem. Czasami jeszcze wskoczy na wyższą grzędę w
kurniku, na ramię gosposi, na studnię. Chciałaby jeszcze lecieć w stronę nieba.

Czy wiesz, że rasowa polska kura ma zielone nogi? Zielononóżka.
Czy przypatrujesz się ptakom?
Czy poznasz rdzawego słowika, kraskę, przepiórkę, kosa i szczygła? Czy wiesz, że

kiedy przylecą drozdy, żółte pliszki, jaskółki, kukułki — będzie można siedzieć na
lekcji w klasie przy otwartym oknie?

A o odzienie czemu się zbytnio troszczycie? Przypatrzcie się
liliom na polu, jak rosną: nie pracują ani przędą. A powiadam
wam: nawet Salomon w całym swoim przepychu nie był tak
ubrany jak jedna z nich.

(Ewangelia wg św. Mateusza 6,28—29)

Pan Jezus polecił przypatrywać się kwiatom.
Jakie są lilie w Polsce?
Jest lilia królewska, ogrodowa, której śnieżne płatki tworzą zarazem kielich i

koronę.

Jest lilia żółta, szafranowa.
Jest dzika, kryję się w lasach. Nazywają ją zawijką. Podobna do tureckiego zawoju.
Jest wodna. Rośnie na jeziorze. Raz pije złote słońce, raz ciemną wodę. Pije w

dwóch kolorach.

Czy patrzę na lilie polne, jak mówi przykazanie?

*

Kiedyś w drodze do kościoła spojrzałem na rosnące w ogrodzie irysy. Dumne

kwiaty, których pokręcone linie występują jako stały motyw rysunków secesyjnych.

W życiu nieraz stąpamy po takich narcyzowatych, irysowatych, burbonowatych

liniach, ale czy mamy wtedy proste serce?

Kiedy nasze serce jest proste? Wtedy, kiedy opiera się na Bogu jako jedynym i

najpoważniejszym fundamencie. Nie znaczy to, że mamy uciekać od życia, jego spraw,
od śniadania, obiadu, kolacji, wyjadać węgiel z powietrza i kwitnąć.

Człowiek, który ma proste serce, może mieć swoje ambicje, pragnienia przyjaźni,

miłości, ale jeśli wszystko mu się zawala, nie rozpacza, bo buduje na Bogu.

Merton powiedział, że tym, co komplikuje życie, jest wielorakość naszych dążeń.

Człowiek, który ma jedno dążenie, widzi przede wszystkim Boga. Takie spojrzenie
ogromnie ułatwia życie.

Jeżeli nasz skarb będzie tam, gdzie jest Bóg, tam będzie i nasze serce, a my

będziemy w stosunkach z ludźmi prości i spokojni.

*

Przypatrzcie się trawie polnej.
Jaka jest trawa? — Miękka, delikatna, uginająca się, pokorna. Tymotejka — trawa

świętego Tymoteusza ze skupionym kłosem, błyszczka, tomka wonna, od której
pachnie siano, drżączka o maleńkich, sercowatych, drżących stale kłosach.

Czy wiesz, że trawy kwitną w czerwcu?
Trawa to cały las dla maleńkich stworzonek. Ile cudów jest w takiej trawie!
Cykanie świerszcza, bańka rosy.
Żuczek, który odczytuje kropki biedronki.
Trąbka motyla.
Jagoda, która spada z koszyka przechodzącej gospodyni.
Sześcionogi pasikonik, który gra, pocierając skrzydłami.
Czerwona trajkotka, która ma skrzydełka podwójne, przednie wąskie, brunatne, i

tylne cieńsze, miedzianoczerwone z ciemnym brzegiem, która gra i skrzydłami, i
nogami.

*

Jak mamy patrzeć na ptaka, kwiat, trawę?
Czasem ktoś patrzy na kogoś z zazdrością. Dziewczynka w czasie wakacji

zachorowała na gardło. Patrzy, jak jej koleżanka siedzi w ogrodzie pod zielonym
parasolem i srebrną łyżeczką stuka w spodek, na którym są waniliowe lody. Patrzy z
zazdrością na waniliowe lody.

Kiedyś chłopiec uderzył się o klamkę i na tę klamkę patrzył z taką złością, jak na

króla Heroda. Obudził się w nocy, jeszcze się bał, bo księżyc wszedł przez okno i pod
łóżkiem wąchał buty. Patrzył ze złością.

Tymczasem na lody, kwiaty, trawę, księżyc, buty, klamkę, na cały świat, trzeba

patrzeć z radością.

Wszystko opowiada o Bogu, nawet wtedy, kiedy sieją oziminy, odlatuje

skowronek, przychodzi pierwszy przymrozek.

*

Ciekawe, że różne święta liturgiczne czczone są przez poszczególne kwiaty. Na

Boże Narodzenie zakwita poinsecja, zwana „gwiazdą betlejemską”, na Wielkanoc —
hiacynt, na Zielone Świątki — piwonia, zwana „różą zielonoświątkową”. Na Boże
Ciało zakwitają różnokolorowe „śpioszki”, które dość późno otwierają swoje kwiaty.
Chociaż się spóźniają, bo śpią, są zawsze czujne i w porę budzą się na procesję.

Na modlitwie nie bądźcie gadatliwi jak poganie. Oni myślą, że
przez wzgląd na swe wielomówstwo będą wysłuchani. Nie
bądźcie podobni do nich! Albowiem wie Ojciec wasz, czego
wam potrzeba, wpierw zanim Go poprosicie.

(Ewangelia wg św. Mateusza 6,7—8)

Kto naprawdę oddaje chwałę Bogu?
Pamiętamy znany fragment o faryzeuszu i celniku (Łk 18, 9–14). Obaj przyszli do

kościoła. Ten pierwszy strasznie się rozgadał i opowiadał, jakim to był ascetą, jak
pościł, jak był dla siebie surowy, chwalił się działalnością charytatywną i rozdawaną
jałmużną. Mimo to wyszedł z kościoła nieusprawiedliwiony, bo myślał o sobie i chwalił
samego siebie. W kościele był pobożnym gadułą.

Dziś też w kościołach dużo pobożnego gadulstwa, i ze strony księży, i ze strony

wiernych. Nieraz są kazania poczciwe i szlachetne, ale takie długie. Nieraz są długie
spowiedzi, zamienione w zwierzanie się.

Dlaczego gadulstwa w kościele nie można usprawiedliwić? Dlatego, że kościół jest

domem modlitwy i w kościele usprawiedliwia tylko modlitwa. Kazanie ma być
modlitwą i spowiedź ma być modlitwą. Nawet jeśli ktoś rozpłacze się przed obrazem
Matki Bożej, to jego pfacz ma też być modlitwą. Gadulstwo jest zawsze brodzeniem
po płytko rozlanej wodzie, a modlitwa to jest zatrzymanie się przy źródle. Na
modlitwie czasem brakuje słów, tylko serce drży jak zając w kruchcie pod kropielnicą.

Czuwajcie więc i módlcie się w każdym czasie, abyście mogli
uniknąć tego wszystkiego, co ma nastąpić, i stanąć przed
Synem Człowieczym.

(Ewangelia wg św. Łukasza 21,36}

Pamiątką oczekiwania na przyjście Jezusa jest okres Adwentu. Myślę jednak, że

Adwent trwa przez całe życie, bo stale tęsknimy za Par\em Bogiem, czekamy na Niego
i spotykamy się z Nim w Komunii świętej, w życiu wewnętrznym i w chwili śmierci.

Z oczekiwaniem kojarzy się czuwanie. Przypominają się panny rozsądne, które,

zmęczone czekaniem, zasnęły. Miały jednak przygotowaną oliwę w kagankach i z
chwilą przyjścia oblubieńca mogły je zapalić.

*

Często na modlitwie nie myślimy o Panu Jezusie, tylko o sobie, swoich

zmartwieniach i podrapanym do krwi sercu. Nie słuchamy Jezusa, a opowiadamy o
sobie, jacy to jesteśmy samotni, jak nas życie pokrzywdziło, jacy ludzie są niedobrzy.

Jakie to szczęście modlić się i nie widzieć siebie, tylko Jezusa.

*

Po czym poznać, że ktoś dobrze się modlił?
C/y po tym, że pięknie śpiewał? Robił pobożne miny? Długo klęczał w kaplicy?

Siedział zatopiony w najgłębszych myślach?

Wtedy człowiek dobrze się modlił, jeżeli po powrocie do domu staje się bardziej

ubogi, czysty, sprawiedliwy, nie zrażający się przykrościami i prześladowaniami,
wtedy, kiedy po jego modlitwie coś dobrego zaczyna się dziać wokół niego.

*

Jeden z lekarzy mówił: „Nie mam czasu na modlitwę. ILeczę chorych i to jest moją

modlitwą. Kiedy im służę — służę Panu Bogu”.

Wydaje się to bardzo autentyczne i przekonujące, ale czy do końca?
Czy można powiedzieć: leczę ludzi od dwunastej do siedemnaste), a modlę się od

piątej do szóstej po południu?

Mam modlić się, cokolwiek czynię — wtedy, kiedy leczę, piszę książkę,

odpoczywam.

Wystarczy powiedzieć: „Panie, trzymam Ciebie za rękę”.

*

Mówią, że jeżeli ktoś modli się, to choćby się ukrył w najciemniejszy kąt, zawsze

ktoś inny, zupełnie nie podglądając, złapie go prędzej czy później na „gorącym
uczynku”.

Czytałem o pewnym grzeszniku, który nawrócił się w czasie rekolekcji. Pytano go,

która z nauk go nawróciła. Odpowiedział: „Żadna. Przyszedłem do kościoła nawet nie
wiedząc, że będą rekolekcje. Byłem już o godzinę wcześniej. Zobaczyłem księdza,
który zaszył się w ciemnym kącie kościoła i płakał. Modlił się i płakał. To mi
wystarczyło. Nawróciłem się jego ukrytą modlitwą”.

Modlitwy, jak miłości, ukryć nie można. Zawsze się wyda.

Jakim musiało być przeżyciem dla uczniów patrzeć na modlącego się Jezusa. Syn

rozmawiał z Ojcem. Jezus powracał do swojego Źródła — tajemnica rozmowy Syna z
Ojcem. Nawet gdyby ją ukryć, światłość przebije ciemności i rozświetli wszystkie
drogi.

*

Czy lepsza jest modlitwa długa czy krótka?
Ewangelia mówi nieraz o długich modlitwach. Prorokini Anna spędziła na

modlitwie osiemdziesiąt lat!

Mówi też o najkrótszych, na przykład Samarytanki: „Daj mi tej wody, abym już nie

pragnęła i nie przychodziła tu czerpać” (Ewangelia wg św. Jana 4,15).

Pismo Święte nie mówi, czy dobre są modlitwy długie czy krótkie, zachęca tylko do

modlitwy wytrwałej^ Można przecież powtarzać tylko imię „Jezus, Jezus, Jezus” i
modlić się przy tym wytrwale.

Wtedy, kiedy nie wiem już, o co się modlę, bo wyrwałem się już z kołowrotka

modlitw osobistych i została we mnie tylko świadomość obecności Boga przy mnie i
mojego dziecięctwa Bożego, sam Duch Święty modli się we mnie.

*

ewangelista zapisał słowa śpiewu Apostołów w noc Bożego narodzenia: „Chwała

Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój dla Jego upodobania” (Ewangelia wg św.
Łukasza 2,14). Ojcowie Kościoła rozbudowali je: „Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi
Świętemu, jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen” i uczynili
częścią języka sakralnego.

|ak często w języku potocznym posługujemy się tymi słowami w żartach: Chwała

Bogu! Nareszcie poszedł; Chwała Bogu! W końcu sobie poszedł; Chwała Bogu, że
deszcz nie pada; Chwała Bogu, że deska mi na głowę nie spadła. Ze śpiewu aniołów,
radości grzeszników powracających do Boga, szczęścia uleczonego trędowatego
robimy sobie zabawę. Łamiemy drugie przykazanie: „Nie będziesz brał imienia Pana
Boga twego nadaremno”.

*

Żydzi bardzo szanowali przykazanie: „Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga

twego, do czczych rzeczy” (Księga wyjścia 20,2—17). Przez szacunek i cześć bali się
imienia Boga i nie chcieli go wymawiać.

Mateusz podaje, że w czasie chrztu Pana Jezusa w Jordanie „otworzyło się Niebo”

— to znaczy: Bóg przemówił, Bóg się otworzył. Nieraz nam się wydaje, że Bóg się
zamknął, zamilkł, ogłuchł na nasze prośby i tęsknoty. Tymczasem On właśnie otworzył
się! Otwarciem nieba jest dla nas Jezus. Poprzez Jego przyjście Bóg przemówił do nas
ludzkim głosem. Odtąd wciąż do nas przemawia. Nie jest obojętny. Przychodzi na
świat poprzez Jezusa Chrystusa, który z nami jest i nic, co ludzkie, nie jest Mu obce.

Czuwajcie więc, bo nie wiecie, w którym dniu Pan wasz
przyjdzie.

(Ewangelia wg św. Mateusza 24,42)

W Adwencie czekamy na koniec świata, na przyjście Pana Jezusa i na święta

Bożego Narodzenia. Okres oczekiwania na Boga to chyba najpiękniejszy okres w
życiu: okres tęsknoty za Panem Bogiem.

Wszyscy tęsknimy za Nim, wierzący i niewierzący. Człowiek niewierzący, jeśli

pragnie miłości prawdziwej, dobrej sprawy — też nieświadomie tęskni za Bogiem.

*

Na początku Adwentu czytamy o potrzebie czuwania. „Czuwajcie!”, a nie

„oczekujcie”.

Czym różni się oczekiwanie od czuwania?
Kiedy czekam na kogoś, nie ruszam się z miejsca, stoję trochę jak „malowana lala”,

z założonymi rękoma, która przypomina ziewającą Śpiącą Królewnę. Miłość trochę
ziewająca.

Kiedy czuwam, to jakbym już wychodził na spotkanie. W czuwaniu kryje się

królewicz, który przychodzi, by obudzić Śpiącą Królewnę.

„Czuwać” znaczy więcej niż „czekać”.
Czuwanie zawiera wyjście naprzeciw i kryje miłość rozbudzoną, a nie śpiącą.
Sam Adwent ma trzy znaczenia: pierwsze — jest pamiątką oczekiwania Żydów

Starego Testamentu na przyjście Mesjasza; drugie — jest czasem oczekiwania na
przyjście

Jezuusa przy końcu świata; trzecie — jest czasem przygotowania do świąt Bożego

Narodzenia.

Rok kalendarzowy — to rok świecki, rok, który mierzy czas od 1 stycznia do 31

grudnia. W ciągu tego roku obracamy się z Ziemią wokół Słońca.

Rok liturgiczny — to rok Boży, rok, w czasie którego stale obracamy się wokół

Pana Jezusa i Jego tajemnic.

Wy też bądźcie gotowi, gdyż o godzinie, której się nie
domyślacie, Syn Człowieczy przyjdzie.

(Ewangelia wg św. Łukasza 12,40)

Cokolwiek nas spotyka, jest zawsze od Pana Jezusa.
Jest to świadomość Adwentu, który się nigdy nie kończy, Całe nasze życie jest

Adwentem. Jest ciągłym czekaniem na przyjście Jezusa. Dobrze o tym pamiętać: w
każdej chwili mogę się z Nim spotkać. Jak często Go odrzucamy, zamykamy oczy,
usypiamy, a On stale przychodzi, stale puka do drzwi, stale ma jakieś życzenie: nie
bądź egoistą, nie myśl tylko o sobie, oczyść swoje serce.

Ile tych życzeń, które odrzucamy…

*

Przyjdzie ktoś niezwykły, niespodziewany. Możemy myśleć, że spotkamy się z Nim

po śmierci, ale w Ewangelii nie ma mowy o śmierci. Gdyby przyszedł po śmierci, byłby
oczekiwany.

Patrzcie na drzewo figowe i na inne drzewa. Gdy widzicie, że
wypuszczają pączki, sami poznajecie, że już blisko jest lato.

(Ewangelia wg św. Łukasza 21,29—30)

Choć czasem jesteśmy zmizerowani i chorzy, zawsze uśmiechamy się, widząc

pierwsze liście drzew. Przypomina się dawna uczniowska zabawa „w zielone”. Wiosna
przynosi ciepłe powietrze, świeże kwiaty. Na wiosnę każdy z nas mniej waży, bo
zrzuca z siebie ciężkie ubranie i buty.

Czy jednak wiemy, że wiosna jest bolesna dla drzew?
Wszystko to, co w zimie w drzewie zamarza, kostnieje, twardnieje, chowa się w

głąb pnia, teraz musi się wydobyć. Pierwsze soki drzewne muszą przebić się przez
odrętwiałe tkanki. Drzewo, które tak nas pociesza, że nawet w chorobie wywołuje
uśmiech do zielonego listka, cierpi. Radość wiosny rodzi się w bólu.

Wiosenne drzewo uświadamia tajemnicę piątkowego nabożeństwa do Serca Jezusa.
Jak często chronimy się do Bożego Serca, by uciec przed cierpieniem.

Nabożeństwo piątkowe traktujemy jak kurację znieczulającą. Tymczasem ono ma nam
dać moc do zniesienia cierpień. Przeżywając je, mamy się uczyć odwagi do znoszenia
bólu.

Mamy być drzewem, które cierpi, ale które przynosi wiosnę, radość, dlatego że w

jego cierpieniu zawiera się początek dojrzałości. To, co boli, czym nas nieraz Pan Bóg
kaleczy, jest tym, co zaczyna w nas proces dojrzewania do mądrości.

*

Mówią, że wszystkie drzewa są święte, bo do jednego z nich został przybity Jezus.

Sa nawet drzewa, które drżą ze wzruszenia.

*

Figa symbolizuje rzecz tanią, mało wartą, godną lekceważenia — figa z makiem.

Ale też w Ewangelii świętej figa jest znakiem nadziei, zwiastunem odrodzenia, wiosny.

W Ziemi Świętej figa była osobliwym drzewem, jedynym, które zrzucało liście na

zimę. Wszystko zimą było dookoła zielone, tylko jedna figa sterczała jak badyl czy
sucha miotła. Dlatego była zauważalna. Gdy figa zakwitła, wszyscy widzieli, że idzie
wiosna, bo suchy dotąd badyl przykrył się zielonymi liśćmi.

Mamy budzić w ludziach nadzieję i nie pokazywać im figi, która nic nie znaczy, lecz

dawać tę figę, która jest zwiastunem czegoś dobrego, zwiastunem wiosny.

*

Obraz kwitnącej figi w czasie końca świata miał budzić nadzieję. Koniec świata to

jego początek

(Ewangelia wg. św. Marka 23,24—32).
Starzy boją się starości, uciekających lat, śmierci — tym—czasem zbliżają się do

początku swego pełnego życia z Bogiem.

Pan Jezus powiedział: „Wiedzcie, że blisko jest”.
Blisko może znaczyć — niedługo, wkrótce, zaraz. Może leż znaczyć — przy nas,

przy mnie, przy tobie — tuż, tuż.

Ten, który przyjdzie z mocą i chwałą, jest już z nami, przy nas — tylko jeszcze Go

nie widzimy.

*

W jaki sposób drzewo żyje?
Nie otrzymuje pensji na pierwszego.
Nie pracuje w biurze.
Nie idzie na emeryturę.
Nie ma pieniędzy na utrzymanie, a rośnie, okrywa nas cieniem w czasie upału.
Gdyby drzewo mogło mówić, to na pewno na cały głos modliłoby się i dziękowało:

„Boże, jakie ja jestem cudowne, a zarazem prawdziwe! Piję, gdy ciągnę soki z ziemi,
jem, gdy wchłaniam niewidzialny węgiel z powietrza — i żyję!”

Czy wiesz, że w Gujanie rośnie drzewo, które daje mleko? Nazywa się mlekowiec.

Ludzie biegną do drzewa ze szklankami jak do baru mlecznego.

Każde drzewo mówi o Bogu. Nikt nie widzi, z czego żyje, a ono rośnie, rozwija się,

kwitnie i daje owoce.

Ojcze nasz, któryś jest w niebie, któryś stworzył wszystkie piękne drzewa na ziemi,

by nam było lepiej na tym świecie, święć się imię Twoje.

Obłudnicy, umiecie rozpoznawać wygląd ziemi i nieba, a jakże
obecnego czasu nie rozpoznajecie? I dlaczego sami z siebie nie
rozróżniacie tego, co jest słuszne?

(Ewangelia wg św. Łukasza 12,56—57)

Jak rozumieć te słowa? Mamy przecież zegarki, i te dawne, staromodne, które

nieraz gdaczą, chrobocą, tikają, i te nowe, elektroniczne, które liczą godziny, minuty,
sekundy i milczą. Możemy dokładnie rozpoznać godzinę piątą rano i siedemnastą po
południu, a Jezus mówi: ,,obecnego czasu nie rozpoznajecie”.

O jaki czas tu chodzi? O czas łaski.
Przychodzi małe szczęście, radość, bliskość kochanej osoby, uznanie. Czy

uświadamiamy sobie, że dal nam to bóg? Dał jak choinkę na Boże Narodzenie, jak
prezent na imieniny.

Przychodzi samotność, upokorzenie, cierpienie, choroba. Czy wtedy uświadamiamy

sobie, że to Bóg dał nam czas, w którym mamy dojrzewać w naszych
doświadczeniach.

Oto Ty masz upodobanie w ukrytej prawdzie, naucz mnie tajników mądrości.

(Księga Psalmów 51,8)

Żebyśmy umieli dostrzegać Boga w czasie, a nie tylko wskazówki na zegarze.

*

Narzekamy stale, jak ten czas mija. Dopiero zaczął się maj, już. kończy się maj.

Zaczął się rok… i idę do Ciebie, „a Ja idę do Ciebie” (Ewangelia wg św. Jana 17,11a).
Idę do Pana boga właśnie przez tę ulotność czasu. Spotyka mnie cierpienie, samotność
— to nieważne. Idę do Ojca. Idę do boga. Trzeba o tym pamiętać przez całe życie. Idę
do Ciebie. Słowa najprostsze i najważniejsze.

*

Czy uświadamiamy sobie, że idziemy do Boga? Stale mówimy, że idziemy gdzieś:

do znajomego, do chorego, do sklepu, do teatru, do domu. Tymczasem każda sekunda
na zegarze odmierza czas do Pana Boga.

Przedrzeźniamy zegar, kiedy naśladujemy jego chrobotanie „tik–tak”, „cyk–cyk”.

Makuszyński w wierszu zamieszczonym na początku Bezgrzesznych lat robił to
jeszcze inaczej:

Ode dnia do dnia, od chwili do chwili
Żyliśmy życiu mądremu na wspak,
Godziny marły, a myśmy liczyli
Szczęście na wieczność…

O, tak, o tak, o tak!

Właściwie zegar nie mówi ani „tik–tak”, ani „cyk–cyk”, ani „o, tak, o, tak”, mówi

raczej: bliżej śmierci, bliżej Boga, bliżej o rok, o miesiąc, o tydzień, o dzień, o godzinę,
o minutę, o sekundę. Już, już, już.

*

Ciekawe, że do grobowców wkładano kiedyś pszenicę, złotą pszczołę, broń,

tabliczki z napisami. Teraz kładą kwiaty, różańce, obrazki. Kasprowiczowi włożono
Księgę ubogich. Nikt jednak nie kładzie do trumny zegarka, bo zegarek w trumnie
straszy. Leży obok umarłego i mówi: za późno, za późno…

Mówimy, że Ojcze nasz jest modlitwą Pańską. Jest jeszcze inna modlitwa Pańska,

modlitwa Pana Jezusa: „Idę do Ciebie, Ojcze”, która mówi o tej prawdzie, że zbliżamy
się do Boga poprzez czas, jaki nam zegar odmierza.

Czasem rąbnie nas cierpienie i nie wiemy, co ze sobą zrobić. Posłuchajmy wtedy

zegara, który mówi: bliżej Boga, bliżej Boga. Wtedy to, co tak strasznie zabolało, nie
będzie wcale takie straszne. Zrozumiemy, że od cierpienia ważniejsza jest nasza
wierność Bogu.

Całe nasze życie jest drogą do Boga. Czy sobie to uświadamiamy?

Tak i wy, gdy ujrzycie, że to się dzieje, wiedzcie, że blisko jest,
we drzwiach.

(Ewangelia wg św. Marka 13,29)

Czy królestwo niebieskie jest blisko czy daleko? „Bliskie I es l królestwo

niebieskie” (Ewangelia wg św. Mateusza 1,17). Tymczasem nam się wydaje, że jest
daleko i chyba nie bardzo możliwe. Już sama nazwa „królestwo niebieskie” dziwi i
przypomina książeczkę dla dzieci z malowanką niebieskiego aniołka na okładce. Nieraz
myślimy, /c otacza nas raczej królestwo ponure, ciemne, z deszczami od rana do nocy,
bez skrawka niebieskiego nieba. Może Bóg wydaje nam się bardziej czarny niż
niebieski i stale kojarzy się z Bogiem nieszczęścia, krzyża, choroby, pogrzebu?

„Bliskie jest królestwo niebieskie” — zapewnia Jezus. Blisko jest Bóg niebieski,

pogodny, Ten, który może nam dać radość prawdziwą, wolność wewnętrzną,
rozgrzeszenie, światło, które przenika nawet przez to, co najbardziej boli.

Jak dziecko

Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie, nie przeszkadzajcie
im; do takich bowiem należy królestwo Boże.

(Ewangelia wg św. Marka 10,14)

Główna prawda wiary: jestem dzieckiem Boga, Boga jedynego.
Co nas, chrześcijan, różni od innych wyznań? Więź człowieka z Bogiem.

Bezpośredni kontakt z Bogiem, którego nikt nie może zastąpić.

Bóg chciał mieć dzieci. Człowiek ma poczucie, że Bóg kocha go jak dziecko.

*

Wśród wszystkich religii tylko w chrześcijaństwie dziecko i ul grywa tak wielką

rolę. Ani Budda, ani Mahomet, ani Konfucjusz nie zainteresowali się dzieckiem. Tylko
Jezus.

Postawił On pośrodku uczonych tego, który w ówczesnym świecie nie miał żadnych

praw, dziecko, i powiedział, żeby się od niego uczyli prostoty, szczerości, a przede
wszystkim ufności.

Geniuszem dziecka jest to, że bezbronne i bezradne, ufa swojemu ojcu.
Każdy z nas, jako dziecko Boże, ma ufać Bogu–Ojcu.
Geniusz chrześcijaństwa — mieć świadomość dziecka Bożego.

*

Jeżeli pan profesor czy doktor habilitowany przyjdzie do kościoła tak jak na

uczelnię, to wiele rzeczy mu się tu nie spodoba i będzie krytyczny. Spotka tylko siebie,
nie Jezusa.

Jeżeli dygnitarz przyjdzie jak dygnitarz, będzie myślał tylko o swoich godnościach.
Jeżeli esteta przyjdzie jak esteta, to nie spodoba mu się nawet klęcząca pani z

twarzą podobną do Bolesława Chrobrego na obrazie Matejki.

Pozwólcie każdemu, czy ma lat pięć czy siedemdziesiąt osiem, przyjść do kościoła

jako dziecko. W postawie dziecka jest tyle pokory. Ojciec zaś okaże tu tyle
miłosierdzia, na ile każdy czeka.

*

Nawet jeśli ktoś jest doktorem świętej teologii, trafi do Boga jako dziecko, a nie

jako doktor teologii, profesor, adiunkt, magister, asystent.

*

Dziecku Bożemu nie liczy się lat, nawet osiemdziesięcioletnie jest dzieckiem, które

za szybko urosło. Pan Jezus przeżył trzydzieści trzy lata, ale umierając, mówił
językiem dziecka do Ojca.

Świadomość dziecięctwa Bożego to nie tylko świadomość tego, że Bóg jest (ktoś

może codziennie mówić „Wierzę w Boga wszechmogącego”, ale żyć tak, jakby Go nie
było), ale ufność pokładana w Bogu.

Pan Jezus żył w czasach, kiedy wszyscy wierzyli w Boga, ale stale zarzucał ludziom

wierzącym brak wiary, czyli brak dziecięcej ufności, pokładanej w Bogu.

*

Dziecko spontanicznie idzie do ojca, nie wyuczone, idzie z dziecięcej tęsknoty.
Nie trzeba go pouczać, przygotowywać.
Pan Jezus nie powiedział: Nauczajcie dzieci przychodzić do mnie, ale „Pozwólcie

dzieciom”, czyli nawet tym nie przygotowanym, nie nauczonym, po prostu dzieciom,
które tęsknią za Ojcem, mają świadomość Ojca.

„Nie przeszkadzajcie” im, powiedział Pan Jezus. Co może przeszkadzać?

Pouczanie, moralizowanie, dawanie wskazówek. Dziecka nie trzeba poddawać próbie
— trzeba po prostu pozwolić mu podejść.

Kto nie przyjmie królestwa Bożego jak dziecko, ten nie
wejdzie do niego.

(Ewangelia wg św. Mateusza 10,15)

Czy dorosłym, wychowawcom dzieci, można postawić dziecko za wzór? Kiedyś

Jezus pośrodku Apostołów, tuż obok przyszłego papieża, którego nazwał Skałą,
postawił dziecko i powiedział, że jeżeli nie staną się jak dzieci, nie wejdą do królestwa
Bożego.

Jak człowiek dorosły może stawać się dzieckiem? Nie chodzi o psychologię

dziecka, o to, by żyć światem dziecięcych przeżyć, ale o to, by być tym, czym dziecko
jest dla świata. Dziecko jest małym bezbronnym człowiekiem, który zdany jest
całkowicie na opiekę rodziców. Człowiek dorosły ma się stawać dzieckiem, czyli nie
bać się być małym, bezbronnym, byleby tylko całkowicie ufać Panu Bogu i Jego
niewidzialnej opiece.

*

Porównajmy dwa wyrazy: dziecinny i dziecięcy. Są to dwa wyrazy bliskoznaczne,

ale jednak różne. Gdy powiemy o dorosłym „dziecinny”, to podejrzewamy go o
infantylizm, brak odpowiedzialności. Jeśli zaś powiemy o nim „dziecięcy”, to
dostrzegamy w nim ufność.

Boga nazywamy Ojcem, który oczekuje dziecięcej ufności.

Kto przyjmuje jedno z tych dzieci w imię moje, Mnie
przyjmuje; a kto Mnie przyjmuje, nie przyjmuje mnie, lecz
Tego, który Mnie postał.

(Ewangelia wg św. Marka 9,36—37)

To, że Pan Jezus zwrócił uwagę na dziecko, nie znaczy, że kanonizował

przedszkolaka.

Wtedy, kiedy powiedział: jeżeli ktoś nie uniży się, na pewno nie myślał o

pięciolatkach, bo dziecko nigdy, nawet gdyby chodziło na czworakach po ziemi, nie
uniża się.

Kiedy powiedział: jeśli się nie nawrócicie, także nie myślał o przedszkolakach, bo

żeby się nawrócić, trzeba przedtem dłużej żyć i mieć czas, by zbłądzić. Pan Jezus
mówił do nas, ludzi dorosłych, emerytów i emerytek, jak bardzo ceni odruchy
dziecięctwa duchowego w życiu ludzi dojrzałych.

Święta Tereska pisała, że ewangelicznym dzieckiem jest dojrzały człowiek, który

zupełnie sobie nie ufa, a całkowicie, do szaleństwa, ufa Bogu. Nie znaczy to, że mamy
opuścić ręce i powiedzieć: Pan Bóg niesie mnie na ramionach jak ptaka niebieskiego.

Ewangeliczne dziecko ufa, że nawet beznadziejnej pracy, pozornie nieudanej, ale

rzetelnej, Bóg nada kiedyś wielki sens.

*

Dziecięctwo duchowe to nie tylko ufność, ale bezinteresowność i prostota

spojrzenia.

Człowiek ufny nie jest interesowny i nie prosty. Szukając lądu — skacze z jednej

kry na drugą. Szukając światła — bawi się po ciemku w ciuciubabkę. Szukając
bezpieczeństwa — chwyta się lichych słomek. Szukając prawdy — błądzi w uliczce
hipotez, przyczynków, nazw, a potem modli się: Baranku Boży, bez którego jesteśmy
tacy źli, głupi, okrutni, nijacy i zaplątani…

Człowiek ufny jak dziecko, patrząc na krzyż, dostrzega widzialny obraz

niewidzialnego Boga, widzi sens człowieka, jego pracy i cierpienia.

*

Czy potrafimy nie bać się być w życiu małym?

*

Bóg przychodzi na świat jako bezradne, bezbronne dziecko. Przychodzi cichy, a

jednak od dwu tysięcy lat budzi nasze sumienia, chociaż stale wydaje się bezsilny jako
dziecko.

Jezus Eucharystyczny jest tajemnicą cichości Jezusa i tych, którzy chcą być

przyjaciółmi Jego ukrytego życia, jak matki, zakonnicy, zapomniani geniusze, ludzie,
których wartość uznano dopiero po śmierci.

Niektórzy żartują, że Chińczycy są cisi, ale kiedyś posiądą ziemię.
Cisi ewangeliczni nie myślą o zawojowaniu świata, o posiadaniu. Zapatrzeni w

Jezusa.

Wy zatem tak się módlcie: Ojcze nasz, który jesteś w niebie,
niech się święci imię Twoje! Niech przyjdzie królestwo Twoje;
niech Twoja wola spełnia się na ziemi, tak jak i w niebie.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj; i przebacz nam
nasze winy, jak i my przebaczamy tym, którzy przeciw nam
zawinili; i nie dopuść, abyśmy ulegli pokusie, ale nas zachowaj
od złego!

(Ewangelia wg św. Mateusza 6,8—13)

Jeśli Bóg patrzy na człowieka jako na swoje dziecko, to nie widzi innych ojców

poza sobą.

Jeśli dziecko widzi w Bogu Ojca, to Jego imię jest święte.”
Wola Ojca jest czymś najcenniejszym. Jest zawsze słuszna i jedyna.
Kiedy dziecko modli się „chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj”, ufa, że

Bóg da mu śniadanie, obiad, kolację, a nawet podwieczorek.

kiedy modli się „odpuść nam nasze winy”, wierzy, że kochający Ojciec wybaczy mu

słabości i zapomnienia.

*

Pan Jezus sam przychodzi jako Dziecko Boże na świat.
Modlił się jako Dziecko Boże, jako Dziecko Ojca. Zupełna nowość modlitwy

chrześcijańskiej. W Starym Testamencie modlitwa synowska nie była znana.

Niektórzy mówią, że Jezus mógł uczyć się modlitwy od Matki i od modlących się w

synagogach.

*

Pierwsze zapisane w Ewangelii słowa dwunastoletniego Jezusa brzmią: „Czyż nie

potrzeba, żebym był w sprawach Ojca?” (por. Ewangelia wg św. Łukasza 2,49), a
ostatnie: „Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego” (Eioangelia wg św.
Łukasza 23,46). Objawił w nich tajemnicze źródło swojej modlitwy: modlił się jako
Dziecko Boże — nie tylko jako człowiek do Boga, ale jako dziecko do Ojca.

*

Jezus, będąc stale w łączności z Ojcem, stale za Nim tęsknił. Wciąż uczy nas ufnej

modlitwy dziecięcej: dziecka do Boga. Stąd płynie cała etyka miłości, a nie etyka
obowiązku. W Starym Testamencie modlił się sługa Boży, pokorny sługa, w Nowym
Testamencie modli się Dziecko Boże.

Kiedy się modlicie, mówcie:
Ojcze, niech się święci Twoje imię;
niech przyjdzie Twoje królestwo.
Naszego chleba powszedniego dawaj nam na każdy

dzień

i przebacz nam nasze grzechy, bo i my

przebaczamy

każdemu, kto nam zawini;
i nie dopuść, byśmy ulegli pokusie.

(Ewangelia wg św. Łukasza 11,2—4)

„Kiedy się modlicie, mówcie…” Ile treści jest w tym krótkim zdaniu.
Czy można najpierw mówić, a potem się modlić? Najpierw trzeba się modlić, a

potem mówić.

Czasem mówimy pacierze, a nie modlimy się, wtedy najpiękniejsze słowa są puste i

na nic się nie przydadzą.

Modlić się to uświadomić sobie, że jest przy mnie Bóg, a ja jestem Jego dzieckiem i

całkowicie do Niego należę.

Polem, jak zobaczę siebie w obecności Pana Boga, mogą już biec słowa albo proste,

albo trudne, ale zawsze najpiękniejsze.

*

Ciekawe, że modlitwę Pańską Ewangeliści przedstawili w różnych wersjach.
Ma ona być nie tylko formułą, ale duchem, którym mamy żyć.

*

Słowa „Ojcze nasz” powinny zapalać modlitwę, gdyż wiem, że Bóg jest moim

Ojcem, a ja — w tym świecie nieraz trudnym, skomplikowanym, gdy wiecznie czegoś
się boję — jestem Jego dzieckiem. Jest w świecie szczęśliwa wyspa: Bóg i ja.
Urodziłem się, chociaż nie chciałem, umierać też nie bardzo chcę. Kręcę się koło
słońca w zawrotnym chaosie wszechświata, ale jest Bóg i ja! Świadomość tego jest
modlitwą.

„Przyjdź królestwo Twoje” to modlitwa o koniec świata.
„Bądź Woja Twoja” — modlitwa całkowitej ufności o pokarm dla duszy, by pełniła

wolę Bożą. W każdej mojej modlitwie jest coś z modlitwy Jezusa do Ojca, bo jest to
modlitwa dziecka, widzącego przy sobie Ojca.

*

Gdzie szukamy Boga, kiedy mówimy: „Ojcze nasz, któryś jest w niebie”?
Może szukamy Go ponad głowami, daleko i wysoko, ponad górami i lasami, w

obłokach dokładnie niebieskich?

Może szukamy Go w życiu pozagrobowym?
Spróbujmy powiedzieć: „Ojcze nasz, któryś jest w nas, w naszym życiu, święć się

imię Twoje”.

I pomyślmy: Skoro jesteś we mnie, to jak ja Ciebie traktuję? Może Cię biję? Może

Cię wyrzucam? Może Cię ustawiam w kącie? Co robię z Tobą, Boże, który jesteś w
moim życiu?

*

Spróbujmy na tle modlitwy Pańskiej przeprowadzić rachunek sumienia.

Ojcze nasz, któryś jest w niebie

Nie tylko w niebie, także w złotej jesieni, w pochmurnej jesieni, kiedy więcej chmur

niż nieba, ale i we mnie.

Czy uświadamiam sobie, że Pan Bóg jest we mnie? Czy nie zasmucam Go

niewłaściwymi myślami? Jak czuje się Pan Bóg nie w niebie, ale we mnie, w moim
towarzystwie?

święć się imię Twoje

Kiedy recytujemy to zdanie, stale święcimy Jego imię słowem, ale czy potrafimy

święcić imię Boże uczynkiem?

Imieniem Boga jest Miłość. Czy potrafię nie tylko słowem mówić o miłości, ale

czynem?

przyjdź królestwo Twoje

Czy tam, gdzie pracuję, mieszkam, jestem, nie zakładam swego własnego

królestwa?

Czy nie rządzę w nim jak tyran, despota, histeryk?
Czy potrafię w Bogu, a nie w sobie, zobaczyć tego największego?

bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi

Nie z woli Bożej są na ziemi ubodzy, opuszczeni, pokrzywdzeni. Czy z mojej woli

ktoś płacze, ktoś, kogo pokrzywdziłem?

chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj

Chleba naszego, nie mojego, własnego. Czy umiem dzielić się chlebem, jaki Bóg mi

daje?

Czy nie zagarniam chleba dla siebie, zarówno powszedniego, jak i

eucharystycznego?

Czy przyjmowaną Komunią świętą dzielę się z ludźmi?
Czy promieniuję na świat Jezusem, którego przyjąłem?
Czy modlę się o dzisiaj, bo jutro mogę już nie żyć?
Czy ,,dzisiaj” jest rzeczywiście dla mnie najważniejsze?

i odpuść nam nasze winy

Kiedy ostatni raz byłem u spowiedzi, nie tej formalnej, okolicznościowej, ale takiej

nie przykazanej przepisami, własnej, gdy naprawdę wyniosłem wszystko z siebie i
pojednałem się z Bogiem?

Czy dostrzegam wszystkie swoje winy, nawet takie, których nie ma w rachunku

sumienia? Na przykład: Jak często zapominam o Bogu w chwilach swojego szczęścia i

powodzenia? Czy patrzę na lilie polne, bo jest też i takie przykazanie?

jako i my odpuszczamy naszym winowajcom

Czy umiem wszystko wszystkim przebaczać? Może wszystko przebaczam jednej

osobie, a innym nie? A może przebaczam wszystkim, tylko tej jednej nie potrafię
przebaczyć i stale pielęgnuję urazę i żal?

i nie wódź nas na pokuszenie

Pokuszenie to inaczej doświadczenie. Czy modlę się tylko, aby Pan Bóg zachował

mnie od doświadczeń, czy proszę o coś więcej: bym umiał po chrześcijańsku
udźwignąć to doświadczenie, jakie Bóg mi zsyła — samotność, chorobę, to cierpienie,
które mnie ostatnio tak zabolało?

ale nas zbaw ode złego.

Czy proszę o zbawienie nie tylko od zła jawnego, lecz także tego ukrytego, które

jest we mnie?

Amen

Czy kiedy przyjmuję Komunię świętą i mówię „Amen”, zgadzam się na to, aby żyć

życiem Jezusa, którego przyjmuję do swojego serca? Czy naprawdę Nim żyję? Mówię
Mu „tak” czy „nie”?

Nie pozwalajcie nazywać się Rabbi, albowiem jeden jest wasz
Nauczyciel, a wy wszyscy braćmi jesteście. Nikogo też na
ziemi nie nazywajcie waszym ojcem; jeden bowiem jest Ojciec
wasz, Ten w niebie.

(Ewangelia wg św. Mateusza 23,7—9)

Jak rozumieć te słowa, skoro mówimy o ojcach Kościoła, ojcach soborowych, Ojcu

Świętym, ojcu–spowiedniku? Czy można o szkolnym nauczycielu, któremu tyle
zawdzięczamy, myśleć jak nie o nauczycielu?

Nie o nazwę tu chodzi. Ewangelia jest zawsze najdalej od lego, co przemyka się po

wierzchu. Chodzi o postawę tych, których nazywamy ojcami, nauczycielami,
mistrzami. Im te słowa powinny huczeć jak dzwon alarmujący, bo te ogromne tytuły,
nadawane przez zwyczaje ludzkie i tęsknotę, stawiają wielkie wymagania, budzą
sumienie i właściwie sprawiają kłopot tym, których tak pięknie nazywają.

Ten, kto rodzi kogoś do życia doczesnego czy duchowego, ma być sługą. Na tyle

jest ojcem, nauczycielem czy mistrzem, na ile służy ludziom.

Święty Jan Vianney do kogoś, kto nazwał go ojcem, powiedział: „Dziękuję ci, bo

przypomniałeś mi, że jeden jest Ojciec w niebie, a ja jestem Jego paskudną karykaturą,
gdybyś powiedział do mnie «ty», nie urządziłbyś mi tak przejmujących rekolekcji”.

*

Tak często mówimy „ojcze” do ludzi chodzących po ziemi: ojca rodzonego, ojca

chrzestnego, ojca karmelity bosego, ojca benedyktyna z Tyńca, ojca kapucyna z
Miodowej, Ojca Świętego. Kiedyś ojcami nazywano burmistrzów, Zagłoba nazywał
ojcem Stanisława Leszczyńskiego.

Jezus przypomina najprostszą prawdę: człowiek nie może zasłaniać sobą Boga

Ojca.

*

Niedobry jest ojciec rodziny, który myśli tylko o sobie i nie pamięta, że wszelkie

jego ojcostwo jest ojcostwem Pana Boga.

Niedobry jest ojciec duchowny, jeżeli nie uświadamia sobie, że tylko dlatego jest

ojcem duszy, iż Bóg–Ojciec chce przez niego przekazywać ojcostwo.

Wszyscy ojcowie, nawet najbardziej czcigodni, najbardziej honorowani i siwowłosi,

muszą mieć świadomość, że są dziećmi Bożymi.

Jeśli ktoś zrozumie, że jest dzieckiem Pana Boga i wobec Niego jest słaby i

bezbronny, może z pokorą przyjąć ludzki tytuł ojca.

Oto Matka twoja.

(Ewangelia wg św. Jana 19,27)

Każdy z nas jest Janem pod krzyżem, któremu Pan Jezus daje swoją Matkę za naszą

Matkę.

Zauważmy, że Jezus nie mówi „Oto Matka twoja” do chłopca, dziecka, młodzieńca,

ale do człowieka dojrzałego, czym daje do zrozumienia, że w każdym wieku matka
potrzebna jest człowiekowi.

Jest takie powiedzenie, że człowiek tak długo jest młody, dopóki ma na ziemi

matkę. Gdy matka umiera — staje się stary, bo nie jest już dzieckiem.

Pewność, że Matka Boża jest naszą Matką, odmładza każdego staruszka na

emeryturze.

*

Bóg w widoczny sposób powierzył polski naród opiece Matki Najświętszej.

Żadnego innego narodu tak silnie do Niej nie zbliżył.

Bóg sprawił, że nasz naród już na początku historii miał tylko hymn pieśń

Bogurodzica.

Bóg uwrażliwił serca polskich królów, wodzów, artystów, by dojrzeli wielkość i

piękno Matki Najświętszej.

Bóg natchnął polski lud, by tak bardzo ukochał święta Matki Bożej: Zielnej,

Jagodnej, Siewnej, Pięknej, Kwietnej, Śnieżnej.

Bóg dał nam Jasną Górę jako arkę na czas potopu i wszystkich narodowych

nieszczęść w czasie rozbiorów, I m wstań, okupacji; dał nam widzieć Matkę
Najświętszą jako źródło siły, otuchy i wielkiej nadziei.

Bóg powołał nas do tego, abyśmy byli narodem maryjnym.
Jak odpowiadamy na to powołanie? Co robimy, by Matka Boża panowała w

naszym kraju, a nie tylko w naszych słowach i ślubach?

Czy umiemy, jak Ona, powiedzieć Bogu: „Niech się stanie wola Twoja, nie moja?”

Czy umiemy nawiedzać innych, mówić im o Bogu, rodzić Jezusa w sercach ludzkich,
szukać i odnajdywać Go? Czy Maryja jest naszą drogą, która prowadzi do Jezusa?

*

Matka Boska jest królową naszego kraju nie tylko wtedy, kiedy on tryumfuje, ale i

wtedy, kiedy cierpi.

Pan Jezus mógł tak wszystko urządzić, aby Jego Matka przebywała w cichym i

spokojnym Nazarecie i przez Wielki Czwartek i Piątek, i Sobotę. Mogłaby pojawić się
w Jerozolimie dopiero po zmartwychwstaniu Jezusa. Tymczasem Syn swą Matkę,
najbliższą Mu osobę, na Jej drodze do wniebowzięcia przeprowadza przez Kalwarię.

*

Matka Najświętsza uczy nas, jak nie załamywać się w trudnościach,

przeciwnościach, cierpieniu, jak nie stracić wiary, gdy ją odbierają. Jest Matką
potężnego królewskiego ducha, jaki ma żyć w nas.

Jeśli kto przechodzi do Mnie, a nie ma w nienawiści swego
ojca i matki, żony i dzieci, braci i sióstr, nadto i siebie samego,
nie może być moim uczniem.

(Ewangelia wg św. Łukasza 14,26)

Czy nie niepokoją nas trochę te słowa?
Gdyby ktoś poświęcił się Bogu dlatego, że miał okropnych rodziców, braci

chuliganów, siostry piekielnice i zwariowaną ciotkę, nie byłoby to prawdziwym
oddaniem się Bogu, ale ucieczką i wygodnictwem.

W języku polskim „nienawidzić” znaczy: nie kochać, nie lubić, czuć do kogoś

wstręt, odrazę, zaczaić się w ciemnej uliczce i wyskoczyć na niego jak pies bez
kagańca. W języku hebrajskim „nienawidzić” nie przeciwstawiało się miłości.
Znaczyło: z wielu miłości wybrać najważniejszą.

Nienawidzić ojca i matkę znaczyło: nawet oni nie mogą zasłonić Boga.
Pewien pan zakochał się kiedyś w dziewczynie. Poszedł do kwiaciarni i kazał jej

przesyłać kwiaty w dzień i w nocy, co godzinę. Długo tak biedaczkę męczył, ale Panu
bogu nawet jednego goździka nie przesłał.

Miłość Bożą wybiera się dlatego, by dzięki niej kochać ludzi.

*

Słowa te mogą trochę nas denerwować i razić, ale każdy doświadcza tego w chwili

śmierci ojca i matki, że Bóg jest ważniejszy od tych najbardziej nam bliskich i
wiernych. Wszyscy należymy do Boga, także ojciec, matka, bracia i siostry.

*

Pismo Święte mówi „Będziesz miłował Pana, Boga swego…” i „czcij ojca swego i

matkę swoją”. Wydawałoby się, ze powinno być inaczej: raczej Boga trzeba czcić, a
rodziców kochać.

Bóg żywy, chociaż niewidzialny, jest bliższy od najbliższych rodziców, nawet tych

najlepszych, których wspominamy ze ściśniętym gardłem.

,,Któż jest moją matką i [którzy] są braćmi?” I spoglądając na
siedzących dokoła Niego rzekł: ,,Oto moja matka i moi bracia.
Bo kto pełni wolę Bożą, ten Mi jest bratem, siostrą i matką”.

(Ewangelia wg św. Marka 3,33—35)

Jezus, patrząc na mężczyzn dookoła siebie, powiedział, że widzi w nich matki

swoje. Jak to rozumieć? Dziecku najbliższa jest matka. Kto jest najbliższy Jezusowi,
tak jak Jego Matka? Ten, kto spełnia wolę Ojca, który jest w niebie.

Tak mówcie i wy, gdy uczynicie wszystko, co wam polecono:
Słudzy nieużyteczni jesteśmy; wykonaliśmy to, co powinniśmy
wykonać.

(Ewangelia wg Św. Łukasza 17,10)

Można by pomyśleć: Właściwie dlaczego mam tak mówić? Przecież chyba jest

odwrotnie — kiedy dokonałem dzieła, jestem użyteczny, często niezastąpiony. Trzeba
mnie pochwalić, trzeba mi podziękować.

Czasem mamy dzikie pretensje, że tak się napracowaliśmy, a „ten cham nawet nie

powiedział mi dziękuję”.

Zapominamy, że to Bóg daje nam energię, siły, zdrowie. Jeżeli nawet dokonujemy

wielkich dziel, to dlatego, że Pan Bóg tego chciał. Dał nam siły, a my — właściwie
zawsze — jesteśmy nieużyteczni, jesteśmy tylko narzędziem Boga.

Mówią, że na pogrzebach nigdy nie należy dziękować umarłym, jedynie Bogu,

który poprzez nich mógł tyle dobrego uczynić.

*

Jak wielka jest wiara, która nie liczy na ludzką wdzięczność.
Nieraz uśmiechamy się, gdy słyszymy „Bóg zapłać”, I płaczemy i jęczymy, gdy nam

płaci rząd.

Ileż mądrości zawiera się w słowach „Panie Boże wielki zapłać”.
Jeden Bóg jest wypłacamy — On wszystko nam odda, jeszcze więcej, niż my

dajemy. Jeśli trzymamy i niczego nie dajemy — możemy wszystko stracić.

Jeśli daję za „Bóg zapłać”, kocham za „Bóg zapłać”, to znaczy, że kocham i nie

patrzę na to, czy mnie kochają. Jeśli służę za „Bóg zapłać”, to znaczy wierzę, że Bóg
to wszystko wynagrodzi.

Jeśli z wiarą mówię „Bóg zapłać” — wtedy dostaję najwięcej, bo płaci sam Bóg.

*

,,Przyszła też jedna uboga wdowa i wrzuciła dwa pieniążki, czyli jeden grosz”

(Ewangelia wg św. Marka 12,42). Mały chłopiec pouczył mnie kiedyś, że ewangelista
wiedział, co zapisał. Łatwiej było wrzucić cały grosz za jednym zamachem, niż
rozłożyć na dwie raty, bo przed drugim wrzuceniem mogła ręka zadygotać. Wdowa
dwa razy rzucała i wrzuciła wszystko. Dała za „Bóg zapłać”, czyli z miłości do Pana
Boga.

*

Żartujemy sobie z powiedzenia „za Bóg zapłać” — na piękne oczy, czyli za darmo.

Okazuje się jednak, że dar rzucony za „Bóg zapłać” wpadł w niewidzialne potężne
ręce Pana Boga.

Myślę, że za „Bóg zapłać” można dawać nie tylko pieniądze. Można też kochać.
Pewien pan jęczał nieprzytomnie, że kocha bez wzajemności. Mówię mu: „Pan

kocha za «Bóg zapłać». Jeśli pan kocha naprawdę, Bóg to panu wynagrodzi. Sam
tylko tak kochałem i dobrze na tym wyszedłem”.

Można być samotnym za „Bóg zapłać”. Można cierpieć za „Bóg zapłać”.
Wszystko, co jest nie dla nas, lecz dla samego Pana Boga, ma wielką wartość,

choćby się wydawało, że jest groszem.

*

Jak wielu chce kochać tylko z wzajemnością. Myślę, że zawsze chodzi po świecie

taki specjalny Anioł Stróż, który zbiera to, co pozostaje po nieodwzajemnionych
uczuciach (jak Apostołowie zbierali ułomki chleba na pustyni). Zbiera listy serdeczne,
na które nie było odpowiedzi, telefony, które zamilkły, rzucone do kąta małe śmieszne
pamiątki, które były wzruszeniem, rany po śmiechu, to, co wydawało się, że będzie już
na zawsze.

Jeśli kochamy bezinteresownie — kochamy samego Pana Boga.

Jeśli kto chce być pierwszym, niech będzie ostatnim ze
wszystkich i sługą wszystkich!

(Ewangelia wg św. Marka 9,35)

Kto chce być pierwszym, niech służy innym — czy to znaczy, że Jezus nie uznaje

pierwszego miejsca? Czy uważa, że to jest miejsce niepotrzebne, od którego trzeba
uciekać jak od paskudnego powietrza? Czy chciałby ustawić tylko okrągłe stoły bez
pierwszych miejsc, jak dla dyplomatów?

Pierwsze miejsce musi istnieć zawsze, musi być coś ważnego wśród rzeczy

nieważnych, ale chodzi o to, żeby zastanowić się, jaką drogą dochodzimy do
pierwszego miejsca. Jeżeli przepychamy się siłą i myślimy tylko o sobie, wtedy to
miejsce jest straszne i chyba sam diabeł ud nim siedzi i czeka na kwiatki i fotografię.
Jeżeli jednak służymy ludziom, to nawet nie wiemy, że już jesteśmy na pierwszym
miejscu. Święci w niebie dopiero dowiedzą się, jak ważni byli na ziemi; to zdziwienie
będzie należało do dodatkowych przyjemności.

*

Jak niepozorne jest pierwsze miejsce Jezusa ukrytego w kościele, tak

niewidzialnego, że przechodzący często ani nie przeżegnają się, ani nie zdejmą czapki.

pójdź za mną

Pójdź za Mną.

(Ewangelia wg św. Łukasza 5,27)

Co to znaczy „Pójdź za Mną”? Iść za Jezusem to iść za głosem Ewangelii świętej,

która podaje trzy rady, zapisane w katechizmie: bądź ubogi, bądź czysty, bądź
posłuszny.

Trudno być ubogim. Ktoś powiedział, że ubogi to ten, kto wkłada puste ręce w ręce

Pana Boga. Jest świadomy, że I o, co posiada — ma od Boga. Może mieć nawet
bardzo dużo pieniędzy, ale wie, że otrzymał je od Niego, by móc pomagać innym.

Co znaczy być czystym? Kochać, ale tak, by zawsze w tej miłości był Bóg.
Co to znaczy być posłusznym? Pokochać wolę Bożą.
Pójść za Jezusem to walczyć ze swoim wygodnictwem, /. widowiskami,

urządzanymi ze sobą w roli głównej.

*

Za Jezusem nie można iść i nagle zatrzymać się. W wezwaniu „Pójdź za Mną” kryje

się wiele wymagań.

Nie wystarcza, że jestem tym, kto poszedł. Ważne jest, jak idę dalej.

*

Do Jezusa prowadzi wiele dróg, ale On jest jedyną drogą, która prowadzi do Boga.
Mówimy nieraz: spotkałem człowieka, który zaprowadził mnie do Boga.
Żaden człowiek do Boga nie prowadzi. To Jezus prowadzi poprzez człowieka. Czy

umiemy dostrzec prowadzącego nas Jezusa?

Słyszymy o grzeszniku, gorszącym otoczenie. Bywa, że coś się w nim zmienia,

niespodziewanie zaczyna żałować za grzechy. Po jego sumieniu zaczyna na czterech
łapach chodzić „baranek wstydu”, zamyślony jak chłopiec nad chmurką dmuchawca,
zdziwiony przemijaniem świata, czasu.

Co się z nim stało? To Jezus pojawił się w nim, aby go prowadzić do Boga.
Czasem z nas, grzesznych i słabych, stanie się coś dobrego. Przechylamy głowę jak

pies, który słucha zdziwiony.

To Jezus pojawia się w naszym życiu i prowadzi nas do Boga.

*

Pan Jezus swoje powołanie Mesjasza znalazł w tekście proroka Izajasza (Ewangelia

wg Św. Łukasza 4,17–20). Czytał o ubogich, więźniach i niewidomych. Czytał i o
naszych powołaniach.

To my mamy być ubogimi, którzy pokładają nadzieję w Bogu, a nie w portmonetce.

To my mamy być uwolnionymi więźniami, którzy wyzwalają się z wad, pretensji,
słabości. Mamy być także niewidomymi, którzy przejrzą.

*

Jezus nie wybiera prymusów, fachowców, utalentowanych, wysokich i szczupłych,

ale wybiera tego, kogo chce, a więc nawet gorszego od innych.

Być powołanym przez Boga nie znaczy być godnym tego powołania i stanąć w

szeregu po order z honorową wstążką, ale być powołanym do pełnienia wielkiego

trudu, ogromnego zadania.

*

Co to znaczy iść za Jezusem?
Nieraz idziemy, niby idziemy, a właściwie nie idziemy.
Idziemy, a uciekamy.
Idziemy i kroczymy po swojemu.
Iść za Jezusem to iść drogą, jaką On prowadzi, poprzez każdą chwilę, jaką nam

daje, trudną i radosną, poprzez łatwe i trudne szczęście.

Iść za Jezusem to również stawać się w jakimś stopniu eucharystycznym, czyli

niewidzialnym, a jednak pełnym miłości i dobroci dla ludzi. Tak jak w Najświętszym
Sakramencie nie widzimy Jezusa, ale jest w Nim tyle miłości i dobroci dla nas. To
ofiara spełniona do końca.

Iść za Jezusem to stać się taką ofiarą, „być chlebem, który krają”, stać się hostią,

która jest po to, aby karmić człowieka, uczyć go Ewangelii na co dzień.

*

Piotr z Andrzejem łowili ryby. Jezus wezwał ich do siebie. Piotr porzucił wszystkie

ryby, ogromny towar; porzucił rozsądne powody. To, co po ludzku wydawało się takie
nierozsądne, wydało wielkie owoce. Święty Piotr został papieżem, a pomnikiem na
jego grobie jest wielka bazylika.

Mateusz, dyrektor cła, na wezwanie Jezusa rzucił wszystko i poszedł za Nim.

Gdyby nie to, nie byłoby Ewangelii świętego Mateusza z Kazaniem na Górze.

Artur Grottger pewnego zimowego wieczoru wyskoczył z balu. Zostawił palto i

uczepił się karety, którą odjeżdżała jego ukochana. Zostawił realne przyjęcie i popędził
za nierealnym uczuciem. To właśnie uczucie było jednak inspiracją wielu jego
obrazów.

Nie każdy ma majątek, stragan czy sklep, nie każdy dostaje bzika na weselu czy na

zabawie, ale każdy staje w obliczu śmierci w takim czy innym momencie życia, kiedy
wszystko, co przedtem było takie ważne, wydaje się nieważne. Śmierć wszystko
wytłumaczy; dlaczego poszliśmy na ostry dyżur, dlaczego nie dokończyliśmy budowli,
nie oddaliśmy parasola, książki.

Rzecz niezwykła: realny, rzeczowy świat straganów, sklepów, ziemi, nie może

zasłonić świata niewidzialnego, świata Boga i Jego powołania.

*

Zarzucają wierzącym, że ułatwiają sobie życie, wybierają łatwiznę. Mówią, że wiara

jest dla ludzi słabych, których trzeba podpierać opowiadaniami o Panu Bogu, sensie
życia, potrzebie cierpienia, że trzeba ich karmić „piersią teologii”, bo inaczej się
poprzewracają.

Pewien niewierzący powiedział mi kiedyś: „Ksiądz wierzy, bo jest słaby — ja nie

wierzę, bo jestem silny. Nie potrzeba mnie podpierać żadnym katechizmem ani
prowadzić za rączkę. Jestem odważny i nawet piekła się nie boję!”

Wiara jest jednak dla silnych i stawia ogromne wymagania! Często domaga się

ponadludzkiego wysiłku! Nie wystarczy nie gniewać się na kogoś, kto chce mnie
porąbać na kawałki, trzeba mu jeszcze wyjść naprzeciw. Jeżeli oko patrzy pożądliwie,
trzeba je wyłupić. Jeśli łapa kradnie, trzeba ją odciąć. By iść za Jezusem, trzeba

sprzedać wszystko, co się ma, oddawać życie za przyjaciół…

W Drugiej Księdze Machabejskiej czytamy, że aniołowie bili batami grzesznika

Heliodora (2 Księga Machabejska 3,26). Ładne rzeczy! Mam mówić „Aniele Boży,
Stróżu mój” nawet wtedy, kiedy on pasem bije mnie z oburzenia /a moje złe
postępowanie!

Niewiara uspokaja człowieka i pozbawia odpowiedzialności za to, co czyni. Wiara

wymaga odwagi, bo stawia wymagania.

Idź, sprzedaj wszystko, co masz […]. Potem przyjdź i chodź
za Mną!

(Ewangelia wg Św. Marka 10,21)

Powiedział Jezus bogatemu młodzieńcowi. A my stale chcemy coś po drodze

kupować i iść do Niego ze swymi sprawunkami; coś jeszcze kupić, coś jeszcze
dźwigać i z tym iść za Nim.

*

Kiedy bogaty młodzieniec usłyszał te słowa Jezusa, odszedł smutny. Dlaczego?

Może zaczął sprzedawać i smucił się, że sprzedaje? Znam panią, która liczy pieniądze i
płacze, płacze, że musi je wydawać. Może i on płakał, kiedy sprzedawał barany i
owce?

Dobrze, że odszedł smutny, bo w tym smutku krył się żal za grzechy, żal z powodu

utraty Jezusa, żal syna marnotrawnego i świętej Marii Magdaleny, kiedy tracili pewną
wartość.

Najgorsze, kiedy ktoś jest smutny i idzie z Panem Jezusem. Bywa tak: ktoś

przyjmuje Komunię świętą, a więc idzie z Jezusem, lecz jest smutny i nieszczęśliwy, bo
żal mu tego, czego się wyzbył. A przecież Jezus jest naszą radością. Wyzbycie się
służy temu, by potem być razem z Nim.

Jeśli odchodzimy smutni od Jezusa — to dobrze. Znaczy, że odejście nas zabolało,

ale czy idziemy z Nim z radosnym sercem?

*

Czy polecenie to dotyczy tylko ludzi bogatych, agentów handlowych, bankierów?

Może tylko studenta, który żyje ze stypendium?

Polecenie Jezusa dotyczy każdego z nas, bo każdy coś ma. Nawet gdyby nie miał

dóbr materialnych, to ma urazy, których się uczepił, albo za bardzo myśli o sobie i nie
może wyzbyć się samolubnych upodobań.

Zawsze jest coś do wyzbycia się. Jezus żąda, byśmy pozbyli się czegoś, co

przeszkadza nam być razem z Nim.

*

Niektórzy obgadują bogatego młodzieńca, że dobrze się zapowiadał, ale nic z tego

nie wyszło i zmarnował swoje powołanie. Widzę jednak przy nim dwa światła nadziei.

Światłem pierwszym jest smutek. „Odszedł zasmucony”. Gdyby odszedł uradowany

i w podskokach, byłoby bardzo źle, a on odszedł ze smutkiem w sercu. Jeśli ktoś leży
w hebanowym łóżku wśród bogactw i tęskni za czymś — to dobry znak. Wie, że brak
mu czegoś wielkiego.

Drugim światłem jest to, że „Jezus spojrzał z miłością na niego”. Chyba każdy od

razu odgadnie, właśnie po i tezach, po tym, jak patrzy, że ktoś go kocha. Nawet jeżeli
na wakacjach podbiegnie do nas królik, chrupnie marchew z ręki, sarna wybiegnie z
lasu, podbiegnie pies — po ich przyjaznym spojrzeniu wiemy, że w każdym z tych
stworzeń znaleźliśmy przyjaciela.

Odejść ze smutkiem od Jezusa, który kocha, to znaczy wrócić potem do Niego ze

łzami radości.

Bóg na wszystkich patrzy z miłością. Ta świadomość dodaje sił do pracy nad sobą i

budzi nadzieję.

*

Nie zawsze Pan Jezus każe nam sprzedać wszystko, co mamy. Czyni to wobec

powołanych do życia klasztornego.

Każdemu z nas może Bóg zabrać wszystko: młodość, zdrowie, majątek.
Jeżeli umiemy to przyjąć z ufnością, także idziemy za Nim.

Tak więc nikt z was, kto nie wyrzeka się wszystkiego, co
posiada, nie może być moim uczniem.

(Ewangelia wg św. Łukasza 14,33)

Czy te słowa Jezusa znaczą, że trzeba iść na pustynię w łapciach lub z gołymi

nogami i wyrzec się zdrowia, sił, majątku, dyplomu, kochającego domu?

„Wyrzec się” nie oznacza wyrzec się wszystkiego, co się posiada, ale wyrzec się

prawa do wszelkiego posiadania. Być uczniem Jezusa to uświadomić sobie, że
właściwie nic mi się nie należy. Pan Bóg rzucił mnie na ten świat wtedy, kiedy chciał,
zabierze mnie stąd wtedy, kiedy sam uzna. Jedynym moim zadaniem jest starać się o
Bożą, nie swoją, sprawiedliwość.

Mogę posiadać i nie posiadać, mogę być młody, czarujący i mogę starzeć się i

nudzić innych. Mogę być szczęśliwy i nieszczęśliwy po ludzku, bogaty i ubogi,
kluczem do bramy domu, który się spalił. Mogę być kochany i może nikt mnie nie
kochać.

Nie mam prawa do niczego, ale cokolwiek Pan Bóg mi daje, widocznie jest mi

potrzebne.

Jezus jest bardzo surowy. Mówi jak budowniczy, który musi obliczyć swoje własne

możliwości: czy stać go na to, by być chrześcijaninem.

Pociechą wobec tak trudnych wymagań jest to, że uczeń stale się uczy i zdobywa

się wciąż na nowy wysiłek.

Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech
co dnia bierze krzyż swój i niech Mnie naśladuje!

(Ewangelia wg św. Łukasza 9.23) \

Co to znaczy zaprzeć się samego siebie? Czy zdradzić samego siebie, nie

przyznawać się do siebie?

„Zaprzeć się siebie” oznacza nie ufać za bardzo samemu sobie, nie myśleć za dużo

na swój temat, nie widzieć świata tylko własnymi oczyma, nie uważać, że tylko mój
punkt widzenia jest słuszny, nie sądzić, że wszyscy patrzą tylko na mnie.

Nasze „ja” to nasza nadwrażliwość, delikatność — cienka jak gęsia skórka, nasze

nerwy, urazy, ambicja, kokieteria. Nasze „ja” często cierpi, męczy się, choruje, chce
się rzucić pod samochód, dostaje bzika.

Jest w nas jeszcze jedno „ja”, głębsze — nasza dusza, samo tchnienie Boże w nas.
Dusza to nasz rozum, wola i sumienie, głębia Bożego spokoju.
Dusza męczy się tylko z jednego powodu, grzechu, jeżeli — mając wybór —

wybiera fałsz, a nie prawdę, zło, a nie dobro.

Sumienie jest cierpieniem duszy.
Trzeba ukrzyżować swoje własne „ja”, nadwrażliwość, naddelikatność, histerię, bo

znów ktoś na mnie źle spojrzał, znów się wykrzywił…

Z własną duszą też trzeba się spotkać.

*

Mamy nieść krzyż nie ten, który spadł na nas wczoraj, nie I ten, który przyjdzie

jutro, ale krzyż dnia dzisiejszego.

Jak często dźwigamy zeszłoroczne krzyże, a nawet te sprzed dziesięciu lat. Ktoś

dźwiga krzyż dawnego skaleczenia, upokorzenia i nie widzi, że Pan Bóg daje mu krzyż
nowy, świeżutki, na dzisiaj. Dźwiga dawny zimowy, zmarznięty krzyż, z dawnej
jesieni, i chlapie się jak kaczka w błocie.

Bóg daje nowe krzyże, abyśmy podjęli nowy egzamin, nowa próbę sił naszego

ducha.

Zdjęto z krzyża umarłe Chrystusowe ciało.
Czasem chcemy uciekać od krzyża, zabijać się na nim. Samobójcy to ci, którzy

zabili się na własnym krzyżu.

Tymczasem trzeba cierpieć do końca, do końca być na krzyżu i spełniać dzieło,

jakie Bóg nam polecił wykonać, aby obce ręce zdjęły nasze ciało z krzyża.

*

Krzyż Jezusowy. Ile krzyży mieści się w tym jednym!
Krzyż krzywdzącego oskarżenia, krzyż ran, krzyż bólu głowy, krzyż strasznej

godziny, krzyż samotności, krzyż niewdzięczności ludzkiej.

Całujemy relikwie Jezusowego krzyża, tę jedną drzazgę. Może w tej drzazdze jest

nasze cierpienie, nasz ostatni krzyż, który dźwigamy?

Całować relikwie krzyża to znaczy kochać.
Należy pokochać cierpienie, jakie dźwigamy razem z Panem Jezusem.

*

Jezus żąda od nas wiary, która jest ufnością nawet w rozpaczy i zupełnym

osamotnieniu.

Ciekawe, że Chrystus jest tak bardzo surowy dla swoich przyjaciół. Im ktoś jest

większym przyjacielem, tym Jezus jest dla niego surowszy, a dla nawróconych
grzeszników przeciwnie — jest bardzo łagodny. Opowiada grzesznikom przypowieść
o synu marnotrawnym, który nie był wiernym przyjacielem ojca, ale kiedy skruszył się,
dostał ml niego pierścień, płaszcz i cielęcinę na kolację.

Swoim przyjaciołom Jezus mówi: „Weź krzyż”, „Idź za Mną”, a do domu

największych przyjaciół, Marii, Marty, Łazarza, gdzie czuł się tak dobrze i gdzie
odpoczywał, przysłał śmierć.

Chrześcijanin nie może liczyć na kumoterstwo z Panem lizusem, na przyjaźń, która

uchroni go od kłopotów. Chrześcijanin jest człowiekiem powołanym do największej
odpowiedzialności, jaką jest przyjaźń z Jezusem. Ma ii/cm z Nim nieść krzyż i
wypełniać tym samym część swojej odpowiedzialności. Zwłaszcza musi umieć umrzeć,
przejść przez mroczny próg śmierci, by wejść w bramę i ojcowskiego miłosierdzia.
Musi za życia zbierać zapasy odwagi i ufności na tę trudną chwilę, bo Bóg nie
oszczędza żadnego ze swoich najbliższych, ale każdego przeprowadza przez
samotność i cierpienie umierania. Wskrzeszając przez miłosierdzie — wymaga
całkowitego zaufania miłosierdziu.

*

Kiedy patrzymy na krzyż Jezusa, możemy postawić dwa pytania: w jaki sposób

Jezus cierpiał i dlaczego cierpiał? Które jest ważniejsze?

Odpowiedzią na pierwsze pytanie będzie opis, jak cierpiała jedna i druga ręka, jakie

Jezus miał rany. Zobaczymy wówczas krzyż jako znak cierpienia.

Ważniejsze jest drugie pytanie: dlaczego cierpiał. Cierpiał dlatego, że kochał. Jego

cierpienie jest miarą miłości. Nie jest wartością samą w sobie.

*

Kiedy spotka nas coś przykrego, trudnego, kiedy spadnie na nas krzyż, starajmy się

zawsze zapytać: Dlaczego cierpię? Czy dlatego, że mam chore nerwy, czy dlatego, że
ktoś mi ubliżył, a może przełożony jest zły? To nie jest żadne cierpienie.

Jeśli cierpię dlatego, że kocham kogoś, jemu służę, wypełniam swoje powołanie do

końca — wtedy nie cierpię, ale kocham.

Taka jest wymowa Gorzkich Żalów — stałe stawianie pytania: Dlaczego Jezus

cierpiał?

Cierpiał dlatego, że kochał. Znikła cała zmora cierpienia, ukazała się niezwykła moc

miłości.

*

Każdy krzyż się kończy. I to, co boli cię teraz, też się skończy. Twoje ostatnie

zmartwienie też będzie miało swój koniec.

Pozostanie pytanie: Jak zniosłem tę próbę? Jak zniosłem cierpienie?
Musimy być przygotowani, że to, co nas tak dręczy, będzie miało swój koniec, ale

pozostanie potem pytanie, jak przeżyliśmy to doświadczenie, czy w łączności z
Jezusem, czy tylko myśląc o sobie?

Kto nie nosi swego krzyża, a idzie za Mną, ten nie może być
moim uczniem.

(Ewangelia wg św. Łukasza 14,27)

Dla pogan każde cierpienie, zwłaszcza kogoś niewinnego, każda śmierć, jest

nonsensem, rozpaczą. Jezus nadaje sens cierpieniu i śmierci, które my mamy
przyjmować w zaufaniu do Boga, w duchu całkowitego oddania siebie.

Czy niewierzący widzą Jezusa w naszym życiu? Chcemy z nimi dyskutować,

nawracać ich, ale czy o to chodzi? Czy w naszym życiu jest Jezus, którego oni chcą
zobaczyć?

Patrzą na nas, jak postępujemy wtedy, kiedy spotyka nas samotność, cierpienie,

śmierć. Czy umiemy być wtedy dziećmi Bożymi, które zaufały Panu Bogu? Czy
idziemy z Jezusem, który powiedział: „Niech każdy idzie ze Mną”? Czy jest w nas
naprawdę Jezus, który przyjmuje cierpienie i trudy z wiarą, że wszystko w planach
Bożych obróci się ku dobremu?

*

Być chrześcijaninem — to znaczy być uczniem Jezusa, który stawia swojego

Mistrza na pierwszym miejscu i otwiera się na przyjęcia krzyża nie wymyślonego przez
siebie, ale krzyża, który spada na człowieka niezależnie od niego.

Weźcie moje jarzmo na siebie i uczcie się ode Mnie, bo jestem
cichy i pokorny sercem, a znajdziecie ukojenie dla dusz
waszych.

(Ewangelia wg św. Mateusza 11.29)

Słowa, które pomagają przeżyć adorację Najświętszego Sakramentu.
Adorować Boga to znaczy zupełnie zapomnieć o sobie. Adoracja to zachwyt

Bogiem. Nie ma mnie, moich spraw, ciężarów, mojego jarzma, jest tylko sam ukryty
Bóg.

Jak często w czasie adoracji myślimy o swoich chorobach, kłopotach, niepokojach,

powodzeniu i niepowodzeniu, samotności i starości, która człapie, a wydawało się, że
jest jeszcze tak daleko.

*

Czym jest jarzmo Jezusa?
Jarzmem była Jego praca, samotność, bezdomność, niezrozumienie przez ludzi,

droga krzyżowa, śmierć na krzyżu z gwoździami w rękach i nogach — wszystko, co
jedna człowieka z Panem Bogiem.

Gdy ktoś dźwiga tylko swoje jarzmo i pieści sam siebie, skarży się, że o nim nie

pamiętają, nikt nie ma dla niego czasu, każdy się śpieszy, a on jest sam jak palec,
wtedy czuje się jeszcze gorzej, jest jeszcze słabszy.

Na adorację nie przynośmy swojego jarzma (bo i nas skaleczą, poranią), ale

starajmy się włączyć w wielką Bożą sprawę, nie myślmy o swoich ranach, tylko o tym,
jak jednać ludzi z Bogiem.

A kto by chciał Mi służyć, niech idzie za Mną, a gdzie Ja
jestem, tam będzie i mój sługa.

(Ewangelia wg św. fana 12.26)

Ile razy upadamy ze zmęczenia, służąc Panu Jezusowi?
Czy jest w nas pośpiech Weroniki? Czy jest w nas gorliwość służenia Jemu?
Czy potrafimy upaść ze zmęczenia, z senności, z przepracowania, żeby Jemu służyć,

bo On powołuje do takiej właśnie służby?

Nikt nie może dwom panom służyć. Bo albo jednego będzie
nienawidził, a drugiego będzie miłował; albo z jednym będzie
trzymał, a drugim wzgardzi. Nie możecie służyć Bogu i
Mamonie.

(Ewangelia wg św. Mateusza 6,24)

Uspokajamy się — nie jest z nami tak źle — służymy |jednemu Panu.
Niech każdy z nas zastanowi się, czy jednak ten jedyny pan, któremu służę, to Bóg

czy ja sam.

Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię.

(Ewangelia wg św. Marka 1.15)

Co to znaczy nawrócić się?
Nawrócić się to nie tylko odwrócić się od złego, paskudnego świata, by schować

się przy Panu Bogu.

Nawrócić się to zwrócić się do Boga po to, aby z Nim i poprzez Niego odnaleźć

cały świat.

Poprzez Pana Boga, wiarę, Chrystusa i Ewangelię popatrzeć na całe życie i samego

siebie, na wszystko, co nas drażni, męczy, denerwuje i wydaje się złem.

*

Nawrócić się to spojrzeć poprzez Chrystusa na własne ziemskie przyjaźnie i miłości.
Popatrzeć na swojego wroga jak na tego, kogo mam nawrócić, zmienić,

przekształcić.

Popatrzeć na siebie jak na kamień do obróbki, który Bóg wziął w ręce i łamie go,

szlifuje, choć nieraz wyślizguje się on z Bożych dłoni, toczy się ulicą, rynsztokiem,
wpada w błoto, ale Bóg znów bierze go w swoje ręce, znów łamie i dalej szlifuje.

*

Mogą nas te słowa postraszyć śmiercią i pogrzebem: Nawracajcie się, bo nagle

umrzecie i będzie za późno.

Może nam się wydawać, że słowa te nie odnoszą się do nas samych. Może chodzi

tu o nawracanie paskudnych niedowiarków, o pouczanie rodziców, którzy nie uczą
dzieci religii, o tych, którzy tańczą w Wielkim Poście?

Chodzi tu jednak o nawracanie samego siebie. Nie ma w Ewangelii polecenia

„nawracajcie kogoś”. Czytamy: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody”

(Ewangelia (i»X św. Mateusza 28,19). Tam jednak, gdzie jest mowa o nawracaniu,

zawsze przy czasowniku występuje „się”. Nawracajcie siebie samych.

Pójdźcie za Mną, a sprawię, że się staniecie rybakami ludzi.

(Ewangelia wg św. Marka 1,17)

Czy dziś nie powtarza się historia tego fragmentu Ewangelii? Jezus stale przechodzi

koło nas z niewidzialnym królestwem. Przychodzi nieraz w chwili bardzo zwykłej, nie
wtedy, kiedy modlimy się i myślimy o Nim.

Kiedy Jezus przechodził koło rybaków galilejskich? Nie wtedy, kiedy się modlili,

śpiewali psalmy, ale wtedy, kiedy mieli ręce zajęte i brudne codzienną pracą, płukali
sieci z mułu, zarzucali je do wody.

Czy nie zdumiewa nas, że ta harówka, codzienna praca nie ogłupiła ich do reszty?

Potrafili przecież, nie na modlitwie, ale przy ciężkiej pracy, dostrzec, dosłyszeć i
posłuchać Pana Jezusa.

*

Co to znaczy, że rybacy porzucili wszystko i poszli za Jezusem? Czy przestali być

rybakami? Czy urządzili licytację i sprzedali na targu swój sprzęt? Powracali przecież
jeszcze do połowów.

Poszli za Nim w tym znaczeniu, że największa nawet praca, największa ryba nie

przeszkodziła im w usłyszeniu przechodzącego obok Jezusa. „Staniecie się rybakami
ludzi” oznacza, że odtąd nawet wieloryb nie zasłoni duszy człowieka, własnej i cudzej.

Łowili ryby i wyłowili mądrość. Szukali ryb, znaleźli Pana Jezusa.
Można uciekać od pracy i tylko się modlić. Można uciekać od garnków,

komputerów i wcale się nie modlić, zapomnieć nawet o tym, co jest na pierwszej
stronie katechizmu, ale można łopatą odgarniać śnieg i mieć świadomość obecności
Pana Boga, który jest blisko.

*

Duch powołuje każdego z nas do Królestwa Niebieskiego: najsłabszych i

najpotężniejszych, wykształconych i niewykształconych. Budzi naszą tęsknotę za tym,
co nas przerasta, powołuje do dojrzałej miłości.

*

Czasem, kiedy nam się nie chce modlić, kiedy ogarnia nas zmęczenie, gdy wydaje

się wszystko jednakowe i gdy mamy tego dość, kiedy nie widzimy sensu naszej pracy,
wtedy pamiętajmy, że Bóg nas potrzebuje.

Jak bardzo pobudzająca do życia, do zerwania się na równe nogi jest świadomość,

że Bóg czegoś od nas pragnie.

Dlatego dał nam wiarę, dlatego powołał nas do przyjścia na świat i wciąż nas do

czegoś wzywa.

Bóg nas potrzebuje!

*

Nikt z nas nie wymyślił sobie powołania. Nikt z nas nie rzuca jego nasienia do

swojej duszy — tylko sam Pan Bóg.

Ziarno naszego powołania przerasta wszystkie nasze nie pokoje, słabości i grzechy.

Jest ono czasem niepozorne, ale ma przynosić owoc stokrotny, którego my sami

możemy wcale nie widzieć.

*

Powinniśmy stale budować nie na sobie, lecz na Bożej sprawie, być wiernymi

swojemu powołaniu aż do końca, jak Matka Najświętsza wytrwać w miłości, w dudni
ofiary, choćby nasze powołanie wydawało się wciąż małym i niepozornym ziarnem.

Bóg jest nie tylko tak wielki, że nawet to największe nie może Go ogarnąć, ale jest

jeszcze tak bardzo wielki, że jest największy w tym, co jest najmniejsze.

,,Zarzućcie sieć po prawej stronie łodzi, a znajdziecie”.
Zarzucili więc i z powodu mnóstwa ryb nie mogli je|
wyciągnąć.

(Ewangelia wg Św. Jana 21,6)

Bezsenna noc Apostołów zakończona cudem.
Wiele osób nie może spać, narzeka na bezsenność. Kiedy nasza bezsenna noc może

stać się cudem? Wtedy, kiedy pomyślimy, że nie tylko my nie możemy spać. Tysiące
ludzi nie śpi na ostrych dyżurach, po ciężkich operacjach, na nocnych zmianach.
Bezsenność, która wydaje nam się zmorą, może być podaniem ręki wielu nieśpiącym
ludziom. Może nawet stać się łaską, jeżeli myśląc o innych, zaczniemy się modlić.

Jak Ojciec Mnie posłał, tak i |a was posyłam.

(Ewangelia wg św. Jana 20,21)

A więc i ty nie uciekaj, lecz idź w te pędy w ogień, w burzę, w trudności, tam, gdzie

Bóg cię posyła.

Nie bój się, odtąd ludzi będziesz łowił.

(Ewangelia wg św. Łukaszu 5.10)

Połów ryb był tak cudowny, że wystarczyłoby na wszystkie Wigilie świąt Bożego

Narodzenia. Warto jednak zauważyć jeszcze coś niezwykłego i tak nieoczekiwanego
jak sam cud.

W jakim momencie Jezus powiedział do Szymona, że będzie nie tylko rybakiem,

który chlapie się w wodzie, ale kapłanem, apostołem, papieżem? Powiedział to wtedy,
kiedy Piotr uświadomił sobie dwie sprawy: swoją bezradność (całą noc łowił i niczego
nie ułowił) i swoją grzeszność (powiedział, że nie jest godzien być w jednej łodzi z
Panem Jezusem). Właśnie w tej nieoczekiwanej chwili, kiedy wydawałoby się, że Jezus
ma przy sobie człowieka niezdolnego do wielkiej pracy — Chrystus powiedział mu:
Będziesz nie tylko rybakiem, ale nawet Ojcem Świętym!

Jeżeli nie ufamy sobie, nie polegamy tylko na własnych siłach i własnej świętości,

lecz stawiamy na Boga — wtedy jesteśmy potężni.

Jeżeli liczymy na samych siebie — niczego nie zdołamy uczynić.
Bóg posługuje się tymi, którzy Mu ufają i nie liczą tylko na siebie.
Jezu, ufam Tobie, nie sobie, a Ty ufasz mnie.

*

Polskie słowo „łowić” nie jest zbyt sympatyczne i kojarzy się z innym: „zabić”. Ktoś

złowił zająca i potem powiesił go mordką na dół na sznurku za oknem. Kto inny złowił
rybę i potem usmażył ją na patelni. Ponadto wyraz „łowić” kojarzy się z „obłowić się”.
Ktoś miał malucha, obłowił się, ma teraz mitsubishi, komputer marki Toshiba i psa
mastiffa.

W języku aramejskim, w którym powstał pierwotny tekst Ewangelii świętego

Mateusza, słowo „łowić” znaczyło: uratować życie, przywracać życie, podobnie jak
„wyłowić” gatunki zwierząt ze środowiska, czasem trującego, i przenieść je do
otoczenia, w którym będą mogły żyć.

Wypłyń na głębię i zarzućcie sieci na połów.

(Ewangelia wg św. Łukaszu 5.4)

W języku konkretnym kryje się w powołaniu tym wezwanie do ratowania

topielców, jak na niebezpiecznych wodach.

Język obrazowy pokazuje, że jest coś ważniejszego od ryb: troska o duchowe życie

człowieka, by nie utonął ze swoim powołaniem, szlachetnością, czystością, skłonnością
do ofiary.

Jezus stale myślał o Bogu i stale chodzi Mu o to, by wynajdywać ludzi dla Boga.
Czy rodzice nie łowią swojego dziecka, jak ryby, tylko dla siebie?
Czy łowiąc przyjaciela, pamiętamy, że jest on najpierw przyjacielem Boga, a potem

naszym?

Żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników rnało. Proście Pana
żniwa, żeby wyprawił robotników na swoje żniwo.

(Ewangelia wg św. Mateusza 9,37—38)

Jezus nie powiedział: Proście Pana żniwa, aby posłał więcej robotników.

Powiedział, aby robotnicy poszli. Nie patrzy na ich liczbę, stwierdza jedynie fakt:
zawsze tak było — żniwo wielkie, a robotników mało. Nawet gdyby do seminarium
wstąpiło tysiąc kleryków i zostało księżmi, gdyby poszli na cały świat, to i tak byliby
jak kropla w morzu. Robotników jest zawsze za mało. Przy czym nie wszyscy są
robotnikami dobrymi.

Żniwo Pana jest wielkie. Coś więc już się urodziło, dojrzało, stało się złote w

słońcu. Istnieje — chociaż tak mało robotników.

Byście zbierając chwast nie wyrwali razem z nim i pszenicy.
Pozwólcie obojgu róść aż do żniwa; a w czasie żniwa powiem
żeńcom: Zbierzcie najpierw chwast i powiążcie go w snopki na
spalenie; pszenicę zaś zwieźcie do mego spichlerza.

(Ewangelia wg św. Mateusza 13,29—30}

Ostrzeżenie przed niemądrymi gorliwcami. Można być gorliwym i niemądrym, z

góry potępiać złego człowieka, który może przecież stać się dobrym. Gdybyśmy sądzili
po swojemu, ukamienowalibyśmy Magdalenę i urządzilibyśmy zamach na Szawła.

Jezus ostrzega ludzi, aby sami nie wyrywali zła, dlatego że, po pierwsze, będą to

robili ze złością, nienawiścią, co już jest grzechem, a po drugie, mogą zniszczyć
niechcący wiele dobra.

Bóg wyrwie i wyrzuci cały chwast. On jeden może osądzić, co jest dobre, a co złe.

On jeden wie, jak długo dojrzewa dobro.

Idźcie, oto was posyłam jak owce między wilki.

(Ewangelia wg św. Łukasza 10,3)

Czy naprawdę idziemy? Czasem nie chcemy ruszyć się z miejsca i posyłamy innych,

a to my sami mamy mówić o Bogu.

Narzekamy, że jesteśmy biednymi prześladowanymi owcami, i często gryziemy

samych siebie. W ten sposób sami stajemy się wilkami w rodzinach, w domach, w
pracy. Jedna owieczka gryzie drugą owieczkę.

Chodzi o walkę ze ziem, a nie o walkę pomiędzy sobą.

Jeśli w jakim miejscu was nie przyjmą i nie będą was słuchać,
wychodząc stamtąd strząśnijcie proch z nóg waszych na
świadectwo dla nich!

(Ewangelia wg św. Marka 6,11)

Może nas dziwi to powiedzenie.
Znane na Wschodzie, można tłumaczyć: jeśli was nie przyjmą, pamiętajcie, żebyście

niczego od nich dla siebie nie chcieli, nawet piasku z ich dróg, który przylgnął do stóp
waszych.

Nieraz nawracamy kogoś do Pana Boga, a on wcale tego nie chce. Nie można

nikogo nawracać na siłę. Boga trzeba pokazać w inny sposób, na przykład w swoim
życiu lub życiu innych ludzi.

Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu
w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.

(Ewangelia wg św. Mateusza 28,19)

Do kogo Jezus powiedział te słowa? Do jedenastu uczniów, ludzi prostych,

niewykształconych, czasem wątpiących. Nieprawdopodobne! Jedenastu
niewykształconych uczniów rozeszło się po świecie i w imię zupełnie tajemniczych (aż
do dzisiejszego dnia) słów nauczali w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego wszystkie
narody, i to narody bardziej kulturalne, nieraz ze sobą pokłócone, szczekające na
Żydów.

Tak często czytamy te słowa w Ewangelii, że już nie odczuwamy dreszczu, jaki

przez nią przebiega. Chcielibyśmy żyć w czasach Jezusa, zobaczyć cud w Kanie
Galilejskiej, na cmentarzu w Betanii, a zapominamy o cudzie, I lory widzimy do dziś:
po dwóch tysiącach lat widzimy, jak spełnia się cud dotarcia do wszystkich narodów
jedenastu niewykształconych uczniów.

*

Jakie to piękne słowa: „Idź z Bogiem”.
Ciągle chodzenie z Bogiem, w świadomości, że Bóg jest przy nas. Największa,

najłatwiejsza modlitwa. Człowiek może nie mówić, nie śpiewać, tylko mieć
świadomość, że jest przy Panu Bogu, że On jest z nami, naszej duszy daje wielkość.
Nawet gdyby Bóg z naszego życia uczynił drogę krzyżową.

Uzdrawiajcie chorych, wskrzeszajcie umarłych, oczyszczajcie
trędowatych, wypędzajcie złe duchy!

(Ewangelia i vi; 5H’. Mateusza 10,8)

Są tacy, którzy chcą rozumieć dosłownie te słowa i tylko wtedy się modlą, kiedy

zachorują. Modlą się o cud uleczenia z choroby. Modlą się o cud wskrzeszenia, gdy
umrze ktoś najbliższy. Zamieniają Kościół w Zakład Opieki Zdrowotnej.

Jezus sam leczył chorych, oczyszczał trędowatych, wskrzeszał umarłych, ale bardzo

nielicznych. Przede wszystkim mówił do ludzi zdrowych jak konie, bo
wtajemniczonych w przekazane przez Mojżesza tajniki racjonalnego odżywiania
cebulą, czosnkiem, wybranymi gatunkami ryb i mięsa.

Kto więc dla Jezusa był chory, umarły, trędowaty, opętany?
Chorym był ten, kto miał chorą duszę.
Umarłym był nie ten, kto leżał pod śmiertelnym prześcieradłem, ale ten, kto Mu nie

uwierzył. „Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie” (Ewangelia wg św. Jana
11,25).

Trędowatym był nie grzesznik, ale człowiek do tego stopnia oblepiony cierpieniami,

kłopotami, zmartwieniami, że zapomniał, iż jest dzieckiem Boga.

Opętanym był ten, kto służy diabłu, a nie Panu Bogu.

*

Do kogo Pan Jezus powiedział te słowa? Do swoich Apostołów, to znaczy do

rybaków, rolników i jednego byłego urzędnika komory celnej.

Czy to znaczy, że rybacy mieli porzucić sieci, zacząć nagle pisać recepty i leczyć

ludzi?

Czy to znaczy, że rolnicy mieli szukać kaplic pogrzebowych i wyciągać z nich

umarłych?

Czy to znaczy, że celnik miał wyrzucać diabła ze swego szefa w komorze celnej?
Pan Jezus nie wysyłał w świat niedyplomowanych znachorów ani sztukmistrzów,

czarowników czy zaklinaczy.

Wysłał Apostołów i wszystkich chrześcijan, którzy poprzez tajemnicę chrztu

świętego są w świecie apostołami. Każdy chrześcijanin musi leczyć duchowe choroby,
czyli przywracać sens Bożego życia. Na pogrzebach ma mówić o zmartwychwstaniu i
nieśmiertelności duszy. Oblepionym zmartwieniami, kłopotami ma przypominać, że są
dziećmi Boga. Musi przypominać, komu służymy: Bogu czy diabłu.

Tym zaś, którzy uwierzą, te znaki towarzyszyć będą: w imię
moje złe duchy będą wyrzucać, nowymi językami mówić będą;
węże brać będą do rąk, i jeśliby co zatrutego wypili, nie będzie
im szkodzić. Na chorych ręce kłaść będą, i ci odzyskają
zdrowie.

(Ewangelia wg św. Marka 16,17—18)

Wprawdzie słowa te wypowiedział Jezus tylko do jedenastu, ale dotyczą one

każdego z nas.

Można by pomyśleć, że albo słowa te nie sprawdzają się, albo nie wierzę naprawdę.

Chodzę do kościoła, spowiadam się, przyjmuję Komunię świętą, ale nie potrafię
wypędzić diabła, gdy drepce mi po piętach. Nie potrafię nikogo uleczyć, czasem nawet
drażnię chorego swoją obecnością. Nie mówię nagle obcymi językami, ani po
szwedzku, ani po węgiersku, chociaż czasem bardzo by mi się to przydało. Mogę
zatruć się owocem, którego nie umyję.

Zdanie to można zrozumieć poprzez słowa świętego Pawła: „Miłującemu Boga

wszystko obraca się ku dobremu” (List do Rzymian 8,28).

Może nas diabeł bić po twarzy, tak jak bił świętego Pawła. Może nas tłuc nasz

własny charakter, słabości, popędliwość, gniew. Może nas kąsać zły człowiek, ale
jeżeli wierzymy Bogu, wierzymy ponad wszystko, to we wszystkich utrapieniach
stajemy się bardziej pokorni, dojrzali, bliżsi Pana Boga.

Żeby spełniać swoje powołanie do końca, trzeba nieraz być drapanym przez diabła,

trutym przez niepokoje i życiowe trudności, pogryzionym przez życie. Wszystko to
jest nieważne, bo i węże, i trucizny są materialnymi sprawami tego świata. Człowiek,
który wierzy, będzie po śmierci przy Panu Bogu i wąż wyda mu się wówczas
śmieszny, a trucizna nietrująca.

Wierzącemu Bogu i miłującemu Go wszystko obróci się ku dobremu.

Nie noście z sobą trzosa ani torby, ani sandałów; i nikogo w
drodze nie pozdrawiajcie!

(Ewangelia wg św. Łukasza 10,4}

Czy daleko zaszedłby piechur, dźwigający jak wielbłąd ciężkie worki złota i srebra,

torby podróżne, garderobę na zmianę?

Może ruszyłby dziarsko, lecz sapałby już na drugim kilometrze.
Jezus mówi te słowa do każdego z nas.
Kiedyś nazywano chrześcijanina „homo viator — człowiek idący drogą.
Wszyscy wracamy do Pana Boga i nikt z nas nie zamieszka na ziemi na zawsze.

Nawet gdybyśmy wynajęli osła czy taksówkę bagażową, i tak musielibyśmy to
wszystko porzucić w chwili śmierci.

Jak wiele rzeczy zawadza nam w drodze! Rzeczy niepotrzebnych, obciążających.

Nie są to tylko graty i rupiecie, ale nasze złości, niepotrzebne ambicje, skąpe serce, za
ciekawskie oczy. Jak ciężkim kamieniem jest uraz do kogoś. Jak go udźwignąć w
drodze do Pana Boga?

Który tłumok przeszkadza nam najbardziej?

*

Najczęściej pozdrawiamy swoich znajomych, bliskich, ale nie obcych.
Mamy być dla wszystkich i nie ograniczać się tylko do krewnych i przyjaciół.

Dał im też władzę nad duchami nieczystymi i przykazał im,
żeby nic z sobą nie brali na drogę prócz laski: ani chleba, ani
torby, ani pieniędzy w trzosie. „Ale idźcie obuci w sandały i nie
wdziewajcie dwóch sukien”.

(Ewangelia wg św. Marka 6,7—9)

„Nie wdziewajcie dwóch sukien” — to znaczy nie bierzcie sukni odświętnej,

dostojnej i drugiego ciucha na co dzień, szaty świeckiej, czasem pogańskiej. Macie
mieć jedną Bożą szatę, w jaką odziewa się chrześcijanina przy chrzcie świętym, aby w
niej wytrwał do końca.

Bożą szatą na modlitwie może być różaniec. Odmawiamy go i w kościele na

nabożeństwie, i w kuchni przy obieraniu kartofli. Modlitwa, która uświęca nasze życie
powszednie.

*

Nasze życie nie musi być wcale podzielone na dwie części, odświętną i powszednią.

Ma być życiem pełnym Boga.

bądźcie więc wy doskonali

Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz
niebieski.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,48)

leżeli ktoś z nas nie będzie umierał jako święty, zmarnuje swoje życie, nie wypełni

swego zasadniczego powołania.

Niektórym się wydaje, że świętość jest dobrowolnym heroizmem, że komuś

zachciewa się być świętym.

„Bądźcie doskonali…”, powiedział Pan Jezus, a więc świętość jest przykazaniem,

wyraźnym wymaganiem: jesteś chrześcijaninem, więc masz być świętym, masz żyć w
przyjaźni z Chrystusem.

*

Zwykle, kiedy myślimy o świętym, staje nam w oczach święty kanonizowany,

którego Kościół ogłosił oficjalnie jako gwiazdę, światło i wzór do naśladowania.

Są dwa różne pojęcia: kanonizacja i świętość.
Kościół kanonizuje, by pokazać, że są ludzie, którzy spełnili powołanie do takiej

świętości, jaka była potrzebna w czasach, w jakich żyli.

Czasem ktoś myśli o kanonizacji dla siebie, ale nie myśli o świętości.
U podnóża góry Święty Krzyż z klasztorem stoi posąg człowieka. Legenda głosi, że

człowiek ten żył jak święty. Pewnego dnia wspinał się do klasztoru. Kiedy był już
wysoko i rozległy się dzwony, pomyślał: „To na moją cześć dzwonią, bo jestem taki
uczynny, dobry. Zobaczyłem tu moją świętość, którą Kościół wydzwania”. Z tą chwilą
człowiek ów skamieniał. Mówią, że codziennie posuwa się o jedno ziarnko piasku, a
kiedy dojdzie do klasztoru, będzie koniec świata.

Tak nieraz bywa, że ktoś chce wyglądać na świętego, zamartwia się, że nikt nie

dostrzega jego świętości. W jego myślach jest ukryta chęć kanonizacji, a przecież
chodzi o świętość prawdziwą. Być świętym to niekoniecznie być kanonizowanym.
Nawet w niebie są nie kanonizowani święci, nie malowani na obrazach, którzy przeszli
całe życie i nikt na ziemi nie podejrzewa ich świętości.

Trzeba się modlić o swoją świętość, a nie o kanonizację.

*

Każdy święty budzi tęsknotę za bliskością Pana Boga. Jak różnie ludzie wyglądają,

idąc do świętości.

Czasem w początkach naszego powołania, pobożności, jaka się w nas budzi,

wydaje nam się, że jesteśmy świętymi, bo czujemy się wniebowzięci. Często jednak
żyjemy tylko powierzchowną radością i zachwytem. Nie znamy cierpienia świętości,
cierpienia miłości cierpliwej, wytrwałej, długiej, która wszystko może, wszystko
przetrwa. Żyjemy miłością krótką, niecierpliwą, nietrwałą.

Potem ani nie są świętymi, ani nie wyglądają na świętych. Przychodzą momenty,

kiedy nie jesteśmy świętymi ani na świętych nie wyglądamy. Może to być długo, ale
trzeba przetrwać i trzymać się tęsknoty za świętością. Czasem ktoś uśnie w czasie
różańca i nie mówi już Zdrowaś Maryjo, ale trzyma się różańca cierpliwą, wytrwałą
ręką, tak jak sukni Matki Bożej.

Potem są świętymi, ale nikt tego nie widzi.
I na szarym końcu są tymi świętymi, których już wszyscy zobaczą.

*

Co robić, żeby być świętym?
Po pierwsze — nie udawać świętego.
Po drugie — nie myśleć o własnej świętości i doskonałości.
Wielkimi świętymi są ci, którzy tak żyją, że w ich życiu Jezus jest widoczny. Nie

przeszkadzają Mu, nie zasłaniają Go swoją pychą, słabościami — ustępują Mu miejsca.

Jezus powiedział do świętej Katarzyny: „Ja jestem tym, który Jestem, a ty jesteś tą,

której wcale nie ma”.

Świętym jest Bóg w ludziach, a nie oni sami.

Wy jesteście solą dla ziemi. Lecz jeśli sól utraci swój smak,
czymże ją posolić? Na nic się już nie przyda, chyba na
wyrzucenie i podeptanie przez ludzi.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5.13)

Soli jest zawsze bardzo mało. W maleńkiej solniczce ledwo ją widać na

zastawionym stole, wśród chleba, masła, cukru w dużej cukiernicy. Jeżeli ktoś stawia
dużo soli, to znaczy, że ta sól jest zwietrzała.

Jedno ziarnko soli nadaje smak potrawie, jeśli go zabraknie, wszystko jest

niesmaczne.

Chrześcijanie w świecie mogą być bardzo nieliczni, ale oni nadają smak, sens życiu.
Narzekamy, że świat jest niedobry, paskudny, drapieżny. Dlaczego jest taki zły? Bo

chrześcijanie wietrzeją.

Dlaczego wietrzeje w nas chrześcijaństwo? Bo nie umiemy kochać.

Wy jesteście światłem świata. […] Tak niech świeci wasze
światło przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i
chwalili Ojca waszego, który jest w niebie.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,14.16)

Nasze dobre uczynki: podnosimy staruszce laskę, która upadła jej na ziemię,

wspomagamy sąsiadkę, której przed pierwszym zabrakło na lekarstwo, albo biegniemy
w te pędy z termosem rosołu do chorego w szpitalu. Jeżeli potem na „dziękuję”
odpowiadamy: „Cała przyjemność po mojej stronie”, albo „Nie ma za co”, to
zapominamy o Panu Bogu, myślimy tylko o sobie.

Jakże maleje miłość, gdy uważamy, że nie ma co za nią dziękować. Jezus

powiedział, że trzeba chwalić Boga, jeśli widzimy nasze dobre uczynki. One są
dlatego, że Bóg nam je podpowiada. To, co czynimy dobrego, jest zawsze od Pana
Boga. My tylko to usłyszeliśmy.

Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy
królestwo niebieskie.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,3)

Zwróćmy uwagę, że na pierwszym miejscu Jezus postawił ubogich duchem.

Ewangeliści Mateusz i Łukasz, choć zapomnieli, czy kazanie było na górze (Mt 5,1—
12), czy na dole (Ł/c 6,27; 20—26), zapamiętali, że ubóstwo było dla Niego
najważniejsze.

W tym jednym błogosławieństwie Jezus błogosławi właściwie wszystkich.

Dzisiejszy świat tak bardzo boi się ubóstwa, nie szanuje ludzi ubogich, widzimy to na
własne oczy.

Kiedy błogosławiony przez Jezusa jest w jakimś sensie ubogi.
Ubogi jest ten, który się smuci, ponieważ wydaje się sobie niedoceniony, ale mimo

to nie szuka uznania;

cichy — ponieważ nie jest hałaśliwy, gadatliwy, nie jest znany, wychwalany, nie ma

tytułów, pochwał, rozgłosu; ten, który łaknie i pragnie sprawiedliwości — ponieważ
sam jest często pokrzywdzony, odepchnięty, pomijany;

miłosierny — ponieważ nie szuka niczego dla siebie, jak w zakonach żebraczych,

gdzie wszystko przyjmują, by mieć dla innych i rozdawać;

czystego serca — ponieważ w dzisiejszym brudnym świecie jest najczęściej

niezrozumiany, ośmieszony, infantylny;

ten, który wprowadza pokój — ponieważ nie chce zarabiać na wojnie;
ten, który cierpi prześladowania dla sprawiedliwości — ponieważ najczęściej jest

odtrącany, upokorzony w walczącym świecie.

Wszyscy ubodzy w sensie świata — przez Jezusa są błogosławieni.

*

We francuskim tłumaczeniu Ewangelii wyraz „błogosławieni” przetłumaczono

„szczęśliwi”. Można podejrzewać, że kryje się w tym zeświecczenie, lęk przed
wyrazem „świętość”.

Tymczasem szczęśliwym może być człowiek nieświęty. Natomiast błogosławiony to

ten, który umiał kochać, umiał być świętym. Przyjaciel Boga, ten, który spotkał się z
Jego łaską.

Błogosławiony żyje w przyjaźni z Bogiem, choć w oczach ludzi może być

nieszczęśliwy.

Bóg nie głosi pochwały świętych. Zalicza ich do grona swoich przyjaciół.

*

Bóg działa przez ubogich, smutnych, cichych, spragnionych, miłosiernych, czystego

serca, wprowadzających pokój, cierpiących prześladowanie.

Oni zaś usunęli w sobie to, co mogłoby Bogu w działaniu przeszkadzać: egoizm,

zazdrość, urazy.

Szczęśliwi — bo Bóg posługuje się nimi, by kochać ludzi. Jego miłość wyraża się w

ludzkich przyjaźniach, nawet krótkotrwałych znajomościach. Bóg kocha nas przez
tych, którzy nas lubią, a czasem są tak niepozorni i cisi.

*

Wzdychamy do świętych Pańskich w niebie, urządzamy wielkie uroczystości na ich

cześć, malujemy ich na obrazach, a narzekamy, jeśli jesteśmy ubodzy, nie możemy
/.robić kariery, nie mamy samochodu ani willi nad Bugiem. Denerwujemy się, że
jesteśmy cisi, nieznani, inni nas zdystansowali, stali się popularni, my nie.

Złościmy się, że jesteśmy sprawiedliwi i nie awansujemy.
Jesteśmy źli na siebie, że nas prześladują, nie lubią, dokuczają w biurze.
Kłoś rozpacza, że jest czysty, tymczasem dzisiaj to takie niemodne, niepopularne,

nie na te czasy.

Z jednej strony, myślimy o świętych, z drugiej — niszczymy i depczemy wszystko

to, co może nas uczynić świętymi.

Pan Bóg zsyła nam wszystkie trudności, niedostatki, brak uznania, prześladowanie,

a my mamy przejąć się tym, co czyni człowieka świętym. Urządzamy uroczystości,
lecz unikamy tego, co może uczynić nas świętymi, bliskimi Bogu, przyjaciółmi Jezusa.

*

Ubogim jest ten, kto kładzie swoje puste ręce w dłonie Pana Boga i jest świadom,

że cokolwiek ma — musi dzielić się z innymi.

Czysty jest ten, kto kocha ludzi, ale tak, aby w tej miłości był Pan Bóg.
Posłuszny jest ten, kto kocha wolę Bożą.

*

Tłumaczą niektórzy, że ubogi to ten, kto ma wszystko u Boga.
Może nie mieć tego, co jest bogactwem na ziemi: willi, pieniędzy, opla,

powodzenia, uznania u ludzi.

Można być szczęśliwym, nie mając pieniędzy, rozgłosu. Można być czystym i

wyśmiewanym w brudnym świecie, lecz być jednocześnie bliskim Bogu.

*

Ubogim jest nie tylko ten, kto nie ma pieniędzy. Może mieć samochód, dolary,

domek na lepsze czasy, a jeśli brak mu serca, przyjaźni, wiary, jest biedakiem.

Wielu uważa się za biednych, bo życie im się nie udało, a ich praca jest

bezużyteczna.

Życie trudne i zmarnowane w naszych oczach może wypełniać plany Boże.

*

Kiedy sam Jezus zaczyna być jedynym skarbem naszego serca? Kiedy zaczyna się

wyprzedaż generalna, której zląkł się bogaty młodzieniec, odwracając się na pięcie od
Pana Jezusa?

Od czego trzeba zacząć, by stać się ubogim? Może od likwidacji mieszkania,

zmiany koszuli na tańszą, z przeceny?

W czasie pierwszej lekcji ubóstwa wystarczy przestać mówić w pierwszej osobie:

„ja”.

Ubóstwo czyni człowieka niewidzialnym — niewidzialnym z miłości do Jezusa.

Widzę, ale mnie nie widzą, kocham, ale mnie nie kochają. Służę, ale mnie nie służą.

Jezus w Komunii świętej jest niewidzialny. Wszystko to, co najdroższe i

najświętsze, jest niewidzialne, chociaż jest wielkie i potężne.

*

Merton powiedział, że świętym jest człowiek, który uprościł swoje życie, zobaczył

tylko jednego Boga, ukochał swoje ubóstwo i nie szuka niczego innego, jak tylko
Bożego miłosierdzia.

Jakie są dalsze konsekwencje prawdziwego ubóstwa?
Być ubogim znaczy uznać, że są różnice pomiędzy ludźmi i nie potępiać za nie.

Wierzyć w to, że są mądrzejsi ode mnie i choć inaczej myślą, też mogą być złączeni z
Bogiem.

Dostrzeżenie różnic pomiędzy ludźmi i jednoczesne niepotępianie ich za to jest

naszym ubóstwem, uznaniem, że nie my jesteśmy najlepsi i nie my jesteśmy na
pierwszym miejscu.

*

Pan Jezus nie powiedział do ubogich: jesteście ubodzy, ale potem będziecie bogaci.

Nie mówił językiem ministra finansów, który obiecuje podwyżki.

Pan Jezus uważał, że nieszczęśnikami są bogaci.
Jego słowa znaczą: wy, ubodzy, jesteście już szczęśliwi, bo przy was jest rządzący

Bóg, nie Bóg na emeryturze, nie na papierze, ale królujący Bóg. Wy musicie tylko
otworzyć się na Niego.

Kiedy człowiek niczego nie ma albo ma niewiele, osiąga dojrzałość do zobaczenia

Pana Boga, do oparcia się na Nim.

Stale boimy się ubóstwa, i to nie tylko materialnego, także duchowego: zostanę

sam, zestarzeję się, zachoruję, nikt mi nie pomoże, odejdzie ode mnie czyjeś serce, nie
zadzwoni telefon, nie przyjdzie żaden list… Czepiamy się stanu posiadania. Ten, kto
coś posiada, jest pewny siebie — widzi tylko siebie i nie dostrzega Boga. Traci więc
wszystko.

Nie bójmy się swego ubóstwa, bo wtedy właśnie Bóg jest z nami. Trzeba tylko

otworzyć się na Jego miłosierdzie. Ma on je zwłaszcza dla tych, którzy już sami w
sobie nie pokładają nadziei.

*

Mówią nieraz, że być ubogim — znaczy nic nie mieć dla samego siebie, ani

wyróżnienia, ani życzliwego uśmiechu. Trudno się z tym zgodzić.

Ubóstwo jest przeświadczeniem, że cokolwiek mam, nie jest to moją własnością.
Ubogi może mieć wszystko, i pieniądze, i uznanie, i ludzką życzliwość. Przede

wszystkim jednak musi mieć świadomość, że to wszystko nie należy do niego.
Wszystko dostał od Pana Boga w darze.

Święty Jan Vianney cieszył się, gdy otrzymywał worek pieniędzy. Uważał, że to

stypendium od Pana Boga. Pan Bóg mu je daje po to, żeby nimi rozporządzał dla
innych.

Jeżeli ktoś chce zatrzymać dla siebie na dłużej życzliwe spojrzenie, jeżeli uważa, że

zasłużył sobie na to, co ma, wtedy, wydaje mi się, grzeszy przeciw ubóstwu.

Błogosławieni, którzy się smucą, albowiem oni będą
pocieszeni.

(Mt 5.4)

Najczęściej uważamy, że człowiek, który się smuci i płacze, nie zawsze płacze przy

rachunku sumienia. Płacze dlatego, że jest chory, dlatego, że nie udało mu się życie, że
nie ma mieszkania, płacze, bo pokrzywdzono go przy wypłacie. Uważa, że pociechę
znajdzie, gdy dzięki Panu Bogu odzyska zdrowie, nagle zrobi karierę, dostanie
mieszkanie, powiedzą mu o podwyżce.

Nie tylko o to chodzi. Podwyżka, nagroda, wyzdrowienie są pociechami

doczesnymi.

Prawdziwe pocieszenie odnajduje ten, kto rozumie, że to, co w oczach ludzkich jest

nieszczęściem, czego człowiek boi się i przed czym ucieka, w istocie jest przejawem
miłości Bożej i zbliża nas do Niego samego. Pocieszony odnajduje sens w
trudnościach. Zaczyna rozumieć, co to znaczy: poznać smak radości w cierpieniu.
Odnajduje nie zdrowie, ale Boga w upokorzeniu i w chorobie.

Błogosławieni wy, którzy teraz płaczecie, albowiem śmiać się
będziecie.

(Ewangelia wg św. Łukasza 6,21)

Dlaczego płaczesz? Jaki jest powód twoich łez?
Czy plączesz dlatego, że twoja duma jest obrażona?
Czy płaczesz dlatego, że jesteś zazdrosny? Czy płaczesz dlatego, że się buntujesz?

Może płaczesz komuś na złość? Może przez kokieterię?

Szczerze mówiąc, przeważnie nie płaczemy nad największymi nieszczęściami, lecz z

powodu rozmaitych głupstw. Płaczemy, bo nie stało się tak, jak byśmy tego chcieli, a
trzeba cieszyć się, że dzieje się tak, jak Pan Bóg tego chce, nie my.

Największym naszym cierpieniem powinno być to, że grzeszymy, i wtedy naprawdę

trzeba płakać.

Łzy mogą nam zasłonić Pana Jezusa…

*

Nie chodzi o płacz, który cieknie ze łzami po twarzy, ale o to, żeby nie być

obojętnym na zło tego świata. Nie można utracić świętej wrażliwości i płakać nad
sobą, ale przejąć się ranami drugiego serca.

Błogosławieni cisi, albowiem oni na własność posiądą ziemię.

(Ewangelia wg Św. Mateusza 5,5)

Cisi nie są niemi. Cichy to ten, kto ma bardzo wyostrzony słuch, słyszy odgłosy

tego świata, ale we wszystkim potrafi zachować spokój.

W krzykliwym świecie cichy to ten, kto po prostu ufa Panu Bogu. Jest tak cichy, że

słyszy głos Boga, który do niego przemawia.

*

Szczęśliwi ci, którzy uświadamiają sobie, że mają brać udział w życiu samego

Jezusa, to znaczy w życiu Jego wiary, miłości, nadziei, cierpieniu.

Nieraz narzekamy, że cierpimy niesłusznie, że spotkała nas krzywda.
Uciekamy od życia Jezusa. Nie patrzymy na to, że On był niewinny, spotkała Go

krzywda, przygniotło cierpienie. Lecz Jezus w cierpieniu modlił się, oddawał się Ojcu i
uczył nas całkowitego oddania się Bogu.

*

Tyle mówi się dzisiaj o tym, jak osiągnąć sukces, jak dać sobie radę z

nieprzyjacielem. Wychodzą książki w rodzaju: Wydobądź olbrzyma z siebie; Obudź w
sobie lwa; Bądź swoim najlepszym przyjacielem. Dzisiejsi terapeuci słabemu,
zrozpaczonemu człowiekowi tłumaczą: „Jesteś silny! Jesteś silny! Masz w sobie
wielkie siły!”

Tymczasem nie olbrzym, ale cichy posiądzie ziemię.
Możesz być silny, ale sam, bez łaski Bożej, nie zbawisz się.

*

Kto w naszym życiu jest ważny?
Ważny jest pan prezes, który ma firmę, pieniądze, telefon komórkowy. Ktoś mi

udowadniał, że nawet bilet wizytowy od takiego pana wiele znaczy. Ważniejsi są nie
ci, którzy siedzą jak myszy pod miotłą, ale którzy mają siłę przebicia. Ważny jest ten,
kto nie jest prześladowany i nie daje sobie jeździć po głowie.

Tymczasem dla Jezusa, który mówił zawsze to, co najważniejsze, nieważni są ci,

którzy ważni są dla nas. Dlatego ważna była uboga wdowa, która oddała wszystko na
świątynię. Ważna, chociaż tylko Jezus ją zauważył. Ważny był święty Józef, który w
noc betlejemską został bez dachu nad głową, bo „ważnych” wpuszczono do ciepłych
mieszkań. Ważny jest dla Niego marnotrawny syn, który rozpłakał się, gdy wrócił do
domu. Ważny, chociaż wszyscy śmiali się z niego, że schudł, stołując się z prosiakami.

Ilu biednych, niezamożnych, cichych, czystego serca pomijamy w naszym życiu…

Biada wam, gdy wszyscy ludzie chwalić was będą.

(Ewangelia wg św. Łukasza 6,26)

A więc biada nam wszystkim, bo każdy z nas wyczekuje komplementów i dobrej

opinii.

Jak się zachować, kiedy źle o nas mówią i zaczynają wymyślać od bałwanów i

głuptasów?

Jest tylko jedna odpowiedź: Mój Boże, tylko tyle! Ile gorszego można jeszcze o

mnie powiedzieć!

*

Słowo „pokora” nie jest modne w dzisiejszym niepokornym świecie. Odebrała mu

sławę fałszywa pokora. Anglicy o kimś, kto umniejsza siebie, mówią: „Łowi
komplementy”. Po to umniejsza własne zasługi, by usłyszeć o solne coś dobrego.
Goście chwalą: „Jaki wspaniały sernik!” Gospodyni skromnie odpowiada: „Nie, dziś
mi się nie udał”, ale po cichu i tak wie, że jest bardzo dobry.

Wszystkie panie są zadowolone, kiedy usłyszą: „Jak się pani świetnie trzyma!”

„Gdybym miał takie nogi jak pani, I obym ich nie ukrywał!”

Kiedy Archanioł Michał zobaczył w lustrze wody swoją wspaniałość, powiedział:

„Któż jak Bóg!” Drugi archanioł powiedział: „Któż jak ja!” I odtąd malujemy go jako
brzydala z rogami, kopytami i ogonem, chociaż ktoś powiedział: „Rysowałem diabła
bez rogów, bo samiczka”.

Człowiek pokorny ma poczucie własnej godności. Nie zaprzecza, że jest dobrym

programistą, muzykiem, biznesmenem, ale nie przypisuje tego tylko sobie — jest
wdzięczny Bogu i ludziom. Ileż otrzymujemy od ludzi! I dlaczego im nie dziękować?

Wdzięczność jest najbardziej religijnym uczuciem.

Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości,
albowiem oni będą nasyceni.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,6)

Ludzie stale zadają pytania: Dlaczego tak cierpię? Dlaczego mnie to spotkało? Za

jakie grzechy pokutuję? Dlaczego właśnie ja?

W pozornie niewinnych pytaniach kryje się bluźnierstwo, ukryta myśl: gdybym ja

był Bogiem, to mądrzej bym to urządził. Jesteśmy przekonani, że wiemy, jaki powinien
być Bóg. Własną miarą mierzymy Jego wielkość.

Bóg ma swój kodeks, sądzi inaczej, nie tłumaczy się przed człowiekiem. „Bo myśli

moje nie są myślami waszymi ani wasze drogi moimi drogami” (Księga Izajasza 55, 8).

Bogu nie stawia się pytania: Dlaczego?
Każdy z nas ma swoje doświadczenia i nieraz to, co, obrażony i pokrzywdzony,

uważał za krzywdę, okazało się później nieprzewidzianą łaską dla niego.

Zaufanie mądrości Bożej jest najważniejsze.

Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać
będą.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,8)

Niech nam się przypomną słowa psalmu: „Stwórz, Boże, we mnie serce czyste i

odnów we mnie moc ducha” (Księga Psalmów 51,9.12).

Ciekawe, że spotykają się tu dwa słowa pozornie od siebie dalekie: czystość i moc.

Czyste serce daje moc ducha, czyste serce jest potężne.

Co to jest czystość?
To nie tylko walka ze słabą naturą ludzką, ale przede wszystkim świadomość, że

Bóg jest moją miłością największą.

Czysty jest ten, dla którego Bóg jest najważniejszy.
Kiedy człowiek może być naprawdę czysty? Kiedy w chwili śmierci, najczęściej

nieświadomie, wypełnia trzy rady ewangeliczne: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa.

Umiera czysty, bo tylko Bóg jest jego miłością; ubogi, bo nie w skarbach

doczesnych, ale w Bogu pokłada nadzieję; posłuszny, bo z wiarą przyjmuje chwilę
śmierci, jaką wyznaczył mu Bóg.

*

Kiedy jako młody ksiądz pracowałem na Żoliborzu, zbliżył się do konfesjonału

młody człowiek, prosząc o spowiedź przedślubną i o podpisanie kartki, jaką daje się
nowożeńcom. Dodał, że jego narzeczona nie żyje, właśnie wczoraj utonęła, uległa
katastrofie na łodzi.

/dziwiłem się. Pierwszy raz miałem taką sytuację, by podpisywać narzeczonemu

kartkę o przedślubnej spowiedzi, chociaż narzeczona już nie żyje.

Powiedział: Ona utonęła, ale jest w Bogu i musi wiedzieć, że byłem u spowiedzi

przedślubnej.

Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą
nazwani synami Bożymi.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,9)

Słyszymy, czytamy i mówimy o pokoju. Tymczasem pokój ludzki jest albo

rozejmem pomiędzy wojnami, albo narzuca go zwycięzca.

Pokój, o którym mówił Jezus, to pokój zjednoczenia z Bogiem.
Można zachować go w czasie burzy i wojen. Ten, kto żyje pokojem Boga, jest

spokojny we wszystkich niepokojach życia.

*

Pokój, jaki daje Bóg, nie jest wygodnym dla nas „świętym spokojem”, ale pokojem

Bożym. Pokój Boży jest ciągłym dramatem, walką o to, by w trudnościach okazać
charakter, w cierpieniach pokazać, że umiem kochać, w chwilach lęku udowodnić, że
się nie boję.

Pokój, który w największych niepokojach pozwala oprzeć się na Bogu.

*

Na jakimś zebraniu psychiatrów powiedziano: dlatego jest tyle chorób

psychicznych, że ludzie nie potrafią być pokorni, że początkiem tych zaburzeń jest
myślenie o sobie, egoizm, ambicje, ciągłe szukanie siebie, drapieżność w dążeniu do
popularności. I to początek tego całego nieładu wewnętrznego, bo pycha prowadzi do
głupoty i obłędu, a pokora do mądrości i prawdy, do wewnętrznego spokoju.

Człowiek pokorny zna prawdę o sobie i nie mówi o sobie za dużo. Widzi innych

łudzi większych od siebie i wtedy ogarnia go spokój i cisza wewnętrzna, których
udziela potem innym ludziom. Bo to, co możemy dać najlepszego drugiemu
człowiekowi — to spokój, jaki jest w nas.

*

Zwykle mówimy o optymizmie, ale optymizm jest płytką nadzieją na to, że

„wszystko będzie lepiej”. Spokój wiary jest nadzieją nieporównywalną, bo opartą na
bezgranicznym zaufaniu Bogu, który sam najmądrzej kieruje naszym przeznaczeniem,
choćby było dotknięte ciężkim doświadczeniem.

Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie dla
sprawiedliwości, albowiem do nich należy królestwo
niebieskie.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,10)

Przypominają się wszyscy święci męczennicy Pańscy, którzy cierpią za Bożą

sprawę, kanonizowani i nie dostrzeżeni, którzy oddali życie, broniąc prawdy.

Każdy święty — a więc nie tylko kanonizowany, ale także zapomniany, nieznany,

nigdzie nie meldowany — nie przeszkadza Bogu.

Usuwa się w cień, staje się niewidoczny — aby sam Bóg mógł przez niego działać.
Każdy święty jest dowodem na istnienie niewidzialnego Boga.

*

W pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia składamy sobie życzenia zdrowia,

szczęścia, pomyślności, a w drugi dzień, jeszcze przy kolędach i choinkach,
wspominamy świętego Szczepana, męczennika, któremu nie spełniły się nasze zwykłe
ludzkie życzenia.

Życzymy zdrowia. Kiedy rzucano na niego kamienie i wyrzucano za miasto —

uciekło mu zdrowie jak powietrze z przebitej opony.

Życzymy szczęścia. Świętego Szczepana ludzie nazwaliby raczej pechowcem niż

szczęściarzem.

Życzymy pomyślności. Nie wiem, czy po myśli Szczepana było, by po ziemi

chodziło tylu zawistnych ludzi, tyle serc przenikniętych nienawiścią, tyle szczękających
zębów.

„Ładny kwiatek”, wczoraj życzenia zdrowia, szczęścia, pomyślności — dziś

nieboszczyk, i to bez karetki pogotowia. Dziwna historia.

Pomyślmy jednak, ile nieraz jest egoizmu w naszych życzeniach i jak często nie ma

w nich Boga. Życzymy sobie tak, jakbyśmy chcieli życie urządzić tylko po swojemu:
żeby każdy był zdrowy jak ryba, bogaty jak badylarz, żeby każdemu dobrze się
powodziło i po jego myśli wszystko się układało.

Gdyby wszyscy, od pierwszego do ostatniego, byli zdrowi, ludzie mnożyliby się i

wcale by nas nie ubywało. Zadusilibyśmy się wkrótce ze swoim rzekomym szczęściem.

Jak to dobrze, że nie spełniają się nasze życzenia!
Gdyby święty Ignacy Loyola nie chorował tak ciężko od ran odniesionych w czasie

walki, nie byłoby zakonu jezuitów.

Gdyby zabito jelenia, a nie męża świętej Joanny Franciszki de Chantal, nie byłoby

sióstr wizytek.

Gdyby Andersen został aktorem, o czym marzył, a nie ożenił się ze śpiewaczką,

która chichotała na jego widok i uważała go za grafomana i niedołęgę, nie byłoby jego
pięknych opowiadań i dziewczynki z zapałkami urodzonych z bólu i cierpienia
samotnego człowieka.

Większość dzieł kultury powstaje dzięki ludziom nie zawsze zdrowym, nie zawsze

szczęśliwym, takim, którym nie układa się w życiu, jakby sami tego chcieli.

Trzeba życzyć sobie Boga w rodzinach, który wie, jak układać nasze życie poprzez

choroby, niepowodzenia i załamane plany życiowe.

Życzmy sobie, aby wszystko układało się pomyślnie, to znaczy po myśli Pana Boga.

Błogosławieni jesteście, gdy [ludzie] wam urągają i prześladują
was, i gdy z mego powodu mówią kłamliwie wszystko złe na
was.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,11)

Święty Szczepan, umierając, widział niebo otwarte, Pana Jezusa i aniołów.
Na początku drogi dojrzałego życia, kiedy człowiek maszeruje do ślubu po

czerwonym dywanie albo wstępuje do klasztoru, widzi nad sobą niebo otwarte i
aniołów. Jak jest potem? Mówił mi znajomy, że kiedy szedł do ślubu, widział niebo
otwarte i nawet teściowa wydawała się aniołem w niebieskich drzwiach, ale po latach
niebo się zamknęło, a w teściowej zobaczył diabła w okularach i z ogonem. Wszystko
się pozmieniało.

Na tym polega wielkość, by przy końcu swojego życia — po latach życia

małżeńskiego, po latach pobytu w klasztorze, po latach pracy nad sobą, kiedy wydaje
się, że straszą diabły — zobaczyć otwarte niebo i aniołów. Kto dotrwa do końca,
będzie zbawiony. Czasem chcemy dotrwać, ale bez cierpliwości. Męczennik to
naprawdę szczęśliwiec, bo jest to ten, kto przy końcu życia zobaczył otwarte niebo i
aniołów. A przy końcu najciężej, bo znamy już liczne trudy i rozczarowania naszego
życia.

Wchodźcie przez ciasną bramę! Bo szeroka jest brama i
przestronna ta droga, która prowadzi do zguby, a wielu jest
takich, którzy przez nią wchodzą. Jakże ciasna jest brama i
wąska droga, która prowadzi do życia, a mało jest takich,
którzy ją znajdują!

(Ewangelia wg św. Mateusza 7,13—14)

Przez ciasną bramę nie przepchnąłby się bogaty, bo musiałby ciągnąć za sobą wozy

meblowe, walizy, pakunki, samochód, kolorowy telewizor. Nie da rady! Nie przejdzie
pyszałek, nadęty jak balon. Jest za szeroki na wąską bramę. Nie przepchnie się
megaloman, bo patrzy na wszystkich z góry, jakby miał dwa metry i dwadzieścia
centymetrów wzrostu.

Jednak przeszło przez nią tyłu otyłych, naładowanych wiedzą, naprawdę wielkich

ludzi. Na przykład święty Alojzy, który był bogatym królewiczem, królewskim paziem.
Porzucił wszystko i już nie przepchnął się, ale jak zając przebiegł przez nią na drugą
stronę. Święty Tomasz z Akwinu ważył około dziewięćdziesięciu kilogramów, był
prawdziwie tęgim człowiekiem, a do tego był naładowany wiedzą, i też przeszedł.
Święty Jan Chrzciciel, ogromny prorok, wielki człowiek, który wskazał ręką na Pana
Jezusa, potrafił uniżyć się, tak że mógł Jezusowi zawiązywać sznurowadła u
trzewików. Litania do Wszystkich Świętych wspomina tych, którzy przeszli przez tę
bramę!

Innego przejścia nie ma. Tej bramy ominąć się nie da ani na prawo, ani na lewo, ani

bokiem, ani boczkiem. Każdy się na nią natknie. Żeby jednak przez nią przejść, trzeba
mieć wiarę, pokorę ducha i świadomość, że jest Bóg. Być człowiekiem wierzącym,
oderwanym od świata materialnego, to znaczy żyć duchem, pokorą, swoją małością
wobec Boga.

*

Wydaje nam się, że nas ta Ewangelia nie dotyczy. Może jest tylko dla

niepobożnych, niewierzących, partyjnych. Tymczasem dotyczy ona właśnie nas. Można
być ochrzczonym, bierzmowanym, można pielęgnować obrazek od księdza
proboszcza, pamiątkę od Pierwszej Komunii świętej, można mieć ślub kościelny i
zaświadczenie oficjalne, pozwalające być chrzestnym — i tylko udawać chrześcijanina.

Kiedy Jezus nas nie pozna? Wtedy, kiedy nie będziemy żyć wewnętrzną prawdą.

Zejdź Mi z oczu, szatanie! Jesteś Mi zawadą, bo myślisz nie na
sposób Boży, lecz ludzki.

(Ewangelia wg św. Mateusza 16,22—23)

Pan Jezus, tak jak kiedyś na pustyni, odrzuca pokusę. Nie będzie Mesjaszem

tryumfującym, jakiego sobie po ludzku wyobrażał Piotr.

Ile razy jesteśmy oburzeni na Boga, kiedy spada ciężkie doświadczenie na Kościół,

na całe narody, albo osobiście na nas. Mówimy: „Jak Pan Bóg mógł do tego dopuścić?
Dlaczego pozwala na to wszystko, co się dzieje na świecie?”

Myślimy po ludzku.

*

Święty Piotr wyznał wiarę w Jezusa Mesjasza, ale kiedy Jezus zaczął mówić o

sobie, o tym, że musi wiele wycierpieć i zostanie zabity — Piotr nie mógł uwierzyć w
takiego nieudanego Mesjasza.

Ewangelia uczy nas myśleć po Bożemu. Można ułożyć słownik i tłumaczyć z języka

ludzkiego na język Boży: śmierć — to spotkanie z Bogiem; nieszczęście — to
cierpienie, a cierpienie — to doświadczenie, które ma nam pomóc w dojrzewaniu;
miłość — to tęsknota za Bogiem, miłość, której nic już nie zagraża. Kochać i być
kochanym na wieczność.

Jeśli więc prawe twoje oko jest ci powodem do grzechu, wyłup
je i odrzuć od siebie. […] I jeśli prawa twoja ręka jest ci
powodem do grzechu, odetnij ją i odrzuć od siebie. Lepiej
bowiem jest dla ciebie, gdy zginie jeden z twoich członków, niż
żeby całe twoje ciało miało iść do piekła.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,29—30)

Zwykle myślimy o dobrym, serdecznym Jezusie, tymczasem Jezus, mówiąc te

słowa, nawet nie doradza, ale każe odrąbać rękę albo nogę, jeśli są powodem grzechu.
Co to za kuracja?

Spróbujmy jednak w pewnych wypadkach być dla siebie bezwzględni, a od razu

poczujemy się lepiej.

Jeśli odrąbiemy — jak rękę — złą myśl, która atakuje, wyłupimy — jak oko —

odruch złości, nienawiści, pretensji, zazdrości, rozpaczy, wtedy dopiero poczujemy się
lepiej.

Na ogół nie umiemy ani odrąbywać, ani wyłupywać. Ciągniemy niepotrzebnie ogon

złej znajomości. Nie polni firny się od niej oderwać, choć coraz bardziej nas ii ręczy i
przewraca.

Udręczamy siebie, gdy nie potrafimy z czymś stanowczo zerwać. Przeżywamy

wieloletnią mękę. Nawet spowiadamy się, ale swoje grzechy owijamy w jedwabne
szmaty, żeby nie podrapać spowiednika. W końcu spowiedź niewiele nam pomaga, bo
wciąż pieścimy się z naszymi grzechami.

Kiedy słyszymy o odrąbywaniu ręki, nogi, wyłupywaniu oka, wydaje nam się, że w

tym kryje się coś nieludzkiego. Tymczasem nieludzkie są pieszczoty z grzechem, kiedy
człowiek jest taki łagodny i delikatny, głaszcze swój grzech, który pożera go kawałek
po kawałku.

Ilu ludzi jęczy, płacze, wyje, biega do spowiedzi, cierpi na bezsenność, łyka proszki,

dlatego że zamiast odrąbać rękę, gryzie ją po kawałku, zamiast wyłupić oko, drażni je
patykiem.

Pozornie surowa Ewangelia chroni nas od długoletnich nieraz udręczeń wtedy,

kiedy nie umiemy być bezwzględni dla samych siebie, gdy nas doświadcza zło.

Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to,
co należy do Boga.

(Ewangelia wg św. Mateusza 22.21)

Czasem człowiekowi należą się pieniądze. Jakże szybko zmieniają one wartość!

Czasem człowiekowi należy się respekt, szacunek, ale często są to odruchy tylko
oficjalne i nieszczere.

Natomiast Bogu należy się wszystko, cokolwiek mamy — całe nasze życie, nasza

dusza.

Często jednak człowiekowi oddaje się to, co należy się Bogu. W okresie kultu

jednostki ułożono litanię do Stalina:

Poranku naszej ojczyzny,
chorąży pokoju,
inżynierze dusz ludzkich,
gwiazdo postępu…
Często Bogu oddaje się to, co należy się człowiekowi: ktoś przychodzi do kościoła

jak z wizytą kurtuazyjną, postoi chwilę i pójdzie. Zaliczył wizytę u Pana Boga. Inny
przychodzi do spowiedzi tak, jakby przyszedł z wizytą do psychologa.

Jaka jasna jest Ewangelia. Mówi wprost, że w rozpolitykowanym świecie trzeba

pomyśleć o tym, co należy się Bogu.

Do tych zaś, którzy sprzedawali gołębie, rzekł: „Weźcie to
stąd, a z domu mego Ojca nie róbcie targowiska!”

(Ewangelia wg św. Jana 2,16)

Konsekrowana świątynia to świątynia całkowicie oddana Bogu, miejsce wyłączone

na ziemi. Własność Boga. Przypomina ambasadę Królestwa Bożego na ziemi, nad
którą powiewa własny sztandar narodowy — krzyż. Wewnątrz obowiązuje własny
język — język modlitwy, własne prawo — prawdy Ewangelii i prawa miłości.

Miejsce obecności Jezusa eucharystycznego, sprawowania ofiary Mszy świętej,

miejsce naszego spotkania z Bogiem i ludźmi.

Jeżeli ktoś znajdzie się w kościele, a w sercu ma nienawistne myśli, jeżeli nie modli

się, tylko myśli o własnych urazach, jeżeli nie dostrzega krzyża — jest cudzoziemcem,
który dostał się do kraju zupełnie dla siebie obcego.

Cóż jest łatwiej: powiedzieć do paralityka: Odpuszczają ci się
twoje grzechy, czy też powiedzieć: Wstań, weź swoje łoże i
chodź? Otóż, żebyście wiedzieli, iż Syn Człowieczy ma na
ziemi władzę odpuszczania grzechów — rzekł do paralityka:
Mówię ci: Wstań, weź swoje łoże i idź do domu!

(Ewangelia wg św. Marka 2,9—11)

Uleczony paralityk, pamiętający pytanie Jezusa: co jest łatwiejsze, czy uleczyć ze

strasznej choroby, czy rozgrzeszyć, mógł postawić sobie podobne pytanie: co jest
trudniejsze, czy udźwignąć chorobę, czy po uleczeniu żyć bez grzechu?

Jezus rzekł do niego, by wstał i wziął swoje łoże, a więc dźwignął, to znaczy podjął

trud: rozgrzeszam cię, ale masz do wykonania zadanie może jeszcze trudniejsze niż
przedtem. Modliłeś się w chorobie o zdrowie. Teraz jesteś zdrowy. Czy myślisz o
Panu Bogu?

Przed uleczonym człowiekiem stanęło wielkie zadanie, by w duchu wdzięczności i

miłości do Boga przeżyć życie bez grzechu.

Czy po każdej spowiedzi świętej potrafimy udźwignąć wielki ciężar poprawy

swojego życia?

*

Ewangelia o dwóch cudach: cichym i głośnym — o cichym cudzie rozgrzeszenia i o

głośnym cudzie uzdrowienia.

Zwykle lubimy cuda głośne, które obiegają całe miasto. Gdyby dziś zdarzyło się coś

podobnego, wszyscy pobiegliby z aparatami fotograficznymi i kamerami, aby utrwalić
wielką paradę z łóżkiem.

*

Mówią, że grzech jest podobny do choroby. Podobny jest i trochę niepodobny.

Choroba zawsze, prędzej czy później, daje znać o sobie. Grzech raczej nie lubi, żeby
go przypominać i chce się z nami zżyć. Większy grzech czasem niepokoi, ale potem
uspokaja się, asymiluje i usprawiedliwia.

Każdy dobry lekarz ma ogonek pacjentów przez cały rok. Natomiast konfesjonał

często jest pusty. W pierwszym wypadku czekamy na lekarza, w drugim — Bóg czeka
na nas. Nieraz na próżno.

Często choroba przychodzi po to, aby przypomnieć nam o grzechu.

I Ja ciebie nie potępiam. — Idź. a od tej chwili już nie grzesz!

(Ewangelia wg św. Jana 8,11)

Pan Jezus nie potępił kobiety pochwyconej na cudzołóstwie, ale i nie powiedział

„Nic się nie stało, wypadki chodzą po ludziach, idź sobie dalej”. Powiedział: „Idź i nie
grzesz więcej”. Nazwał ją więc grzesznicą, odtąd jednak miała już nie grzeszyć:
„Odejdź, grzesznico, ale więcej nie grzesz”.

Bóg nikogo nie potępia. Nie stworzył diabła, lecz anioła. Dał mu wolną wolę i anioł

wybrał. Zaczął czcić samego siebie i stał się paskudnym diabelcem.

Bóg nie stworzył potępieńca, ale człowieka, który miał dążyć do świętości.

Człowiek odwrócił się plecami od Boga, od miłości i wybrał nienawiść. Sam sobie
ufundował w piekle dobrze podgrzewany pokoik.

Paradoks leży w tym, że Bóg wszechmogący jednej rzeczy nie może: zbawić

człowieka bez jego dobrego wysiłku. Człowiek sam musi wybrać miłość.

*

Co to jest grzech?
Grzech, jak mówi katechizm, to przekroczenie przykazania Bożego. Definicja,

która mówi o zakazie. Kiedy dzieciom mówimy: Nie rób tego czy tamtego — nasze
przykazania też są zakazami. Dziesięć przykazań Bożych też zostało danych w formie
zakazów ludziom prostym.

Z nauki Pana Jezusa możemy wyczytać inną definicję grzechu: grzech popełniamy

wtedy, kiedy — mogąc wybrać — wybieramy nie Boga, lecz zło.

Wybieram kłamstwo, a nie Boga, który jest Prawdą.
Wybieram nienawiść, a nie Boga, który jest Miłością.
Wybieram złość, a nie Boga, który jest Dobrem i Przebaczeniem.
Wiem, że Bóg, który mnie kocha, jest. Modlę się do Niego, wierzę w Niego, lecz

nie wybieram tego, czego On chce.

Kiedy mam możliwość wyboru, a nie wybieram Boga, wtedy zawsze grzeszę.

*

Każdy z nas przypomina czasem Marię Magdalenę, i to nie uwolnioną jeszcze przez

Jezusa od siedmiu złych duchów. Siedem duchów — jak siedem grzechów głównych z
katechizmu: pycha, chciwość, nieczystość, zazdrość, nieumiarkowanie w jedzeniu i
piciu, gniew, lenistwo. Grzechy te idą razem — w szyku — całą siódemką.

Jeśli ktoś ma siedem diabłów, które go dręczą, a pozbędzie się nawet pięciu i

pozostaną w nim nie wygnane dwa, wystarczy, żeby zatruć życie sobie i otoczeniu.

Jeżeli ktoś zwalczy w sobie tylko jeden grzech, to jeszcze mała pociecha. Pewna

pani zapytana, nad czym teraz pracuje, odpowiedziała, że nad tym, by cicho zamykać
drzwi, bo zdarza jej się w złości trzaskać. Ćwiczyła się w zamykaniu drzwi, ale wciąż
pisała anonimy.

Trzeba walczyć z całą siódemką czortów. Jezus nie uwolnił Magdaleny od pięciu

złych duchów, ale od wszystkich. Wszystkie razem odgradzają nas od Boga, każdy z
nich jest nieprzyjacielem, który Go zasłania.

W kanonie Mszy świętej słowa modlitwy głoszą: Składamy ofiarę czystą, świętą i

doskonałą.

Czy nasze życie jest ofiarą czystą, świętą i doskonałą?

Albo myślicie, że owych osiemnastu, na których zwaliła się
wieża w Siloam i zabiła ich, było większymi winowajcami niż
inni mieszkańcy Jerozolimy? Bynajmniej, powiadam wam; lecz
jeśli się nie nawrócicie, wszyscy tak samo zginiecie.

(Ewangelia wg św. Łukasza 13,4—5)

Jezus przypomina to wydarzenie i mówi jednocześnie, że ci, którzy zginęli, wcale

nie byli gorsi od tych, którzy uniknęli katastrofy.

Katastrofa nie jest karą Bożą. Jak łatwo ubieramy Pana Boga w świecką togę

ludzkiego sędziego i widzimy w Nim jednego z ludzkich prawników.

Czym innym jest kara Boża, czym innym konsekwencja grzechu. Każdy grzesznik

poniesie konsekwencje swojego grzechu i może stać się nieszczęśliwy, schorowany,
skompromitowany, ale nie jest to jednak karą Bożą.

Idźcie, pokażcie się kapłanom.

(Ewangelia wg św. Łukasza 17,14)

Przyszło do Pana Jezusa dziesięciu trędowatych i prosiło o uleczenie. Zawsze

zdumiewało mnie ich posłuszeństwo, kiedy to odeszli po słowach: „Idźcie, pokażcie
się kapłanom”. Przecież mogli wybuchnąć płaczem: Jak to?! Przyszliśmy z trądem i
mamy odejść z trądem? Ulecz nas, bo gdy zobaczą nas kapłani, pouciekają!

Tymczasem trędowaci przyszli z trądem i odeszli z trądem, ufając słowom Jezusa. I

w drodze zdarzył się cud — zostali oczyszczeni. Jeden z nich wrócił, żeby
podziękować Jezusowi.

Samo posłuszeństwo może być martwą literą. Wdzięczny uzdrowiony był nie tylko

posłuszny, ale i kochał Tego, komu był posłuszny.

Nie wystarczy być posłusznym i w każdą niedzielę chodzić na Mszę świętą, raz do

roku się spowiadać. Nie wystarczy w chwilach upokorzenia robić zrezygnowaną minę i
mówić:

Niech się dzieje wola nieba,
z nią się zawsze zgadzać trzeba.

Samo posłuszeństwo, bez miłości, nie wystarcza.

*

Kobieta cierpiąca na krwotok dotknęła szaty Jezusa. Setnik przed Jezusem padł na

kolana, paralityka spuszczono Jezusowi niemal na głowę, a trędowaci stanęli z daleka
— uszanowali przepis. Tak jak kierowca zatrzymali się na czerwonych światłach, bo
nie chcieli narazić zdrowego człowieka.

Wdzięczny trędowaty otrzymał polecenie, tak jak pozostali. Został uzdrowiony i

mimo polecenia Jezusa, wrócił. Okazał się więc nieposłuszny. Nieposłuszny
wdzięczny.

Jezus pochwalił nieposłusznego człowieka. Okazuje się, że prawdziwa i wielka

miłość jest większa od przepisów i przykazań.

Daj mi pić!

(Ewangelia wg św. Jana 4,7)

Ile w tej Ewangelii świętej jest konkretnych realiów: pustynia, upał tak wielki, że

mogło zasychać w gardle, studnia, czerpak do nabierania wody, romans z sześcioma
mężami. Jeszcze jedna anegdota z tak zwanym towarzyskim skandalem.

W życiu wciąż obracamy się wśród takich czy innych realiów. Kiedy jednak

czytamy Ewangelię, rozumiemy, że trzeba szukać tego, co jest niewidzialne, a nie tego,
co widzialne. Na pustyni, po której możemy chodzić, przy studni, przy której można
usiąść, trzeba wciąż odczuwać niewidzialną obecność Boga, niewidzialną obecność
Jego łaski. Trzeba odczuwać i to, że w każdej chwili, niespodziewanie, można się
spotkać z samym Panem Bogiem w nieznanym człowieku, nie tylko przy studni, nie
tylko w upale, ale w deszczu pod parasolem, na ulicy, w kościele… Można wcale nie
wiedzieć, że Bóg poprzez spotkanego przez nas człowieka chce czegoś od nas i mówi
do nas: „Daj mi pić”.

Wy dajcie im jeść!

(Ewangelia wg Św. Łukasza 9,13)

Pan Jezus wziął kilka bochenków chleba, podał Apostołom, polecił rozdać

zgłodniałym rzeszom. Dzielony chleb w miarę łamania mnożył się. Wszyscy się najedli,
a sam Jezus chyba nawet dla siebie nie miał kawałka. Prawdziwy cud, że Ten, który nie
myślał o sobie, nakarmił wszystkich.

Razem z Jezusem możemy brać udział w cudzie mnożenia — każdy z nas może

mnożyć dobro naokoło siebie.

*

Boimy się nieraz, że nie mamy co dać. Tymczasem jeśli nawet najmniejsze

powierzymy Jezusowi, On potrafi to rozmnożyć.

Filip był bardzo praktyczny, ale nie za bardzo mądry. Chciał liczyć pieniądze:

obliczył, że zabraknie. Nie dostrzegł niewidzialnych Bożych rąk. Widział tylko
pieniądze. Jak często stajemy wobec sytuacji niemożliwej, w której po ludzku nic nie
poradzimy. Najgorzej, jeśli wtedy nic nie robimy! Starajmy się dać choćby coś małego.
Wszystko, co mamy, wydaje się niczym. Jeśli jednak damy — w rękach Bożych staje
się to wielkie, bo nie my dajemy, ale daje sam Pan Bóg. Prawda, jaką zrozumiał mały
chłopiec.

Zbierzcie pozostałe ułomki, aby nic nie zginęło.

(Ewangelia wg Św. Jana 6,12)

Dlaczego Pan Jezus po cudownym rozmnożeniu chleba polecił zbieranie okruchów

pogubionych w piachu? Okazało się, że zebrano ich dużo — dwanaście koszów.
Więcej niż było chleba na początku.

Widzimy najczęściej zło, które jest agresywne, hałaśliwe, wdziera się do nas

wszelkimi sposobami.

Tymczasem gdyby się pozbierało niepozorne, pogubione okruchy ludzkiej

modlitwy, poświęcenia, życzliwości, to uzbierałoby się wielką górę.

Zostaw umarłym grzebanie ich umarłych, a ty idź i głoś
królestwo Boże.

(Ewangelia wg Św. Łukasza 9, 60)

Boga nie można odkładać na potem. Nie można tłumaczyć: Panie Boże, zajmę się

Tobą na emeryturze, kiedy będę miał więcej czasu. Nie można powiedzieć, że wtedy
pójdę do klasztoru, kiedy lepiej poznam życie i najpierw zostanę asystentką
weterynarii.

Kiedy Bóg wzywa, trzeba iść natychmiast, chwycić Go za ręce tam, gdzie zatrzymał

się przy nas.

Niektórzy mają pretensje do Pana Jezusa: „Wzywasz mnie do siebie, tyle ode mnie

wymagasz, tymczasem Ty, który powtarzałeś przykazanie: «Czcij ojca swego i matkę
swoją», mówisz jednocześnie: «Porzuć zmarłego ojca; zostaw go bez pogrzebu»„.

Słowa przechodnia w drodze: „Pozwól mi najpierw pójść i pogrzebać mojego ojca”,

mogą znaczyć co innego, niż myślimy. Można je zrozumieć: pozwól, że zaopiekuję się
ojcem, aż do jego śmierci, do późnej starości. W klimacie Ziemi Świętej trzeba było
chować od razu, a nie wybierać się w podróż i zostawiać nieboszczyka. Jezus nie
mówi więc o porzuceniu zmarłego ojca, ale żywego. Gdyby naprawdę chodziło o
zmarłego, musiałby syn natychmiast go pogrzebać, a potem wybrać się do Jezusa.

„Zostaw umarłym grzebanie umarłych”. Kto jest „umarły” w tym zdaniu? Ten,

który nie chce głosić życia i nie idzie za Jezusem. Nieboszczyk od wczoraj. Umarły
wśród żywych pozostaje wśród umarłych.

Na żywych trzeba patrzeć jak na umarłych, a na umarłych jak na żywych.

*

Chorych nawiedzać,
więźniów odwiedzać,
ale umarłych nie grzebać,
bo oni żyją.

*

Obyśmy pamiętali o Zmartwychwstaniu Pana Jezusa.
Co jest potrzebne, aby zmartwychwstać?
Co jest potrzebne, aby przechodzić przez zamknięte drzwi, by pokazywać się

komuś płaczącemu, by go podnieść? Komuś wątpiącemu, aby nabrał nadziei?

Co zrobić, aby zmartwychwstać?
Trzeba po prostu najpierw umrzeć.

Pójdźcie wy sami osobno na miejsce pustynne i wypocznijcie
nieco!

(Ewangelia wg św. Marka 6,31)

Samotność jest darem Boga. Powołuje do większej, oczyszczonej przez cierpienie,

miłości.

*

Spróbujmy czasem odejść od świata, dojrzewać w Bogu, potem znów wrócić, ale

już zupełnie w inny sposób, z innymi oczami, z innym sercem.

Odejść od świata na przykład w czasie adoracji, kiedy człowiek zupełnie zapomina

o doczesnym życiu, troskach, kłopotach. Odrywa się od plotek, polityki, radia,
sensacji, a jest tylko z Bogiem.

Dojrzewanie przy Bogu to przejęcie się myślą ewangeliczną. Po odejściu od świata,

by spotkać się z Ewangelią, człowiek przeobraża się, wraca, ale na wszystko patrzy
inaczej: na pieniądze jak na stypendium od Pana Boga, dane po to, by pomagać innym,
na biedę jak na stajenkę betlejemską, w której ludzie niczego nie mieli, a Opatrzność
zaopiekowała się nimi i nie umarli ani z głodu, ani z zimna. Inaczej popatrzeć na
cierpienie, które nie jest ślepym ciosem, ale doświadczeniem, które ma rozwijać
wewnętrznie i wzbogacać, na miłość jako na ciągłą walkę z egoizmem. Zobaczyć, że
gdy się człowiek urodzi, wszyscy się cieszą, a on sam płacze, a gdy umiera — wszyscy
płaczą, ale on się cieszy, bo idzie do Boga.

Wciąż brak nam odejścia od świata, dojrzewania w Bogu i powrotu, by wszystko

zobaczyć inaczej. Każda adoracja, każde rekolekcje, może czas wakacji, mają nas
uczyć odchodzenia, dojrzewania i powrotu w ten sam świat, ale z innym spojrzeniem
na wszystko.

Co więc Bóg złączył, tego człowiek niech nie rozdziela!

(Ewangelia wg Św. Marka 10,9)

Kiedy Bóg łączy?
Najczęściej w chwilach zupełnie niepozornych i dla nas nieuchwytnych. Mówimy

nieraz o „przypadkowych” spotkaniach. Jak często niby „przypadkowe” spotkania
kończą się przed ołtarzem lub znajomością na całe życie.

Kto łączy ludzi? Czy tylko łączy sam Bóg? Dlaczego ich łączy?
Spotkani „przypadkowo” mają coś do spełnienia w życiu, mają coś razem

doświadczyć, ale po to tylko, aby zbliżyć się do Boga. On jest celem każdego
spotkania. Nawet najbardziej ukochany człowiek nie może odłączyć nas od Boga.

Chociaż tylu jest ludzi dookoła nas, chociaż jedni odtrącają nas od siebie, a drudzy

chcą nas sobie przywłaszczyć, to właściwie Bóg, łącząc nas z innymi, chce nas
połączyć z samym sobą. Bóg łączy nas ze sobą — Bogiem — poprzez każdą
znajomość. Łączy poprzez radość współżycia albo poprzez trud tego spotkania.

Jeśli przyjaźnimy się z kimś, kogoś kochamy, zapytajmy siebie, czy poprzez tę

znajomość, poprzez tę przyjaźń przede wszystkim łączymy się z Bogiem? Czy
spełniamy to powołanie, jakie Bóg nam zesłał?

Najbardziej nawet ukochany człowiek nie może nas odłączyć od Ojca.

*

Wypowiadamy te słowa zwykle w czasie ślubów przy młodej parze, najczęściej

maszerującej po czerwonym dywanie, przy pannie młodej, wyszykowanej na bóstwo,
przy wzruszonym młodzieńcu.

Do tych słów można też wracać i na pogrzebie, kiedy wszyscy chodzą na czarno.

Gdy ktoś kocha, śmierć ukochanego jest za małą sprawą, by przestać kochać. Jeżeli
myślimy, że nasi umarli nie istnieją, przepadli i stali się tylko prochem, nie widzą nas,
nie słyszą, to oddzielamy ich od Boga, który złączył ich ze sobą — Bogiem i z nami.

Co Bóg złączył, niech krótkowzroczny człowiek nie oddziela.

*

Sakrament małżeństwa łączy żonę z mężem i z Bogiem. Wszyscy są razem złączeni,

jeżeli ktoś zrywa małżeństwo — zrywa i to najważniejsze: kontakt z Bogiem. Szykuje
piekło dla siebie i drugiej osoby, piekło najgorsze, bo zimne.

Każdy grzech niewiary, nieodpowiedzialności za drugiego człowieka jest

oddzieleniem od Boga.

Zdarza się, że jeden dzień, list, telefon, spotkanie może nas oddzielić od ludzi. Jeżeli

Bóg oddziela nas od ludzi, to dlatego, by połączyć nas ze sobą. Jeśli wtedy oddalamy
się od Boga, łącząc się z ludźmi, grzeszymy.

Co Bóg złączył, człowiek niech nie ośmiela się rozerwać.

Cieszcie się i radujcie, albowiem wasza nagroda wielka jest w
niebie.

(Ewangelia wg św. Mateusza 5,12)

Wydaje się, że w potocznym rozumieniu nie wiemy, co to jest nadzieja.
Czym jest nadzieja? c
Najczęściej nie tym, za co ją uważamy. Często kojarzy się z nią tęsknota,

pragnienie, marzenie o szczęściu, wyjeździe za granicę, skończeniu studiów. Taka
nadzieja jest trochę niepewnością.

Nadzieja chrześcijańska jest pewnością, że ubodzy, prześladowani, cierpiący dla

Boga będą wynagrodzeni.

Jednak nie z tego się cieszcie, że duchy się wam poddają, lecz
cieszcie się, że wasze imiona zapisane są w niebie.

(Ewangelia wg św. Łukasza 10,20)

Jak to tłumaczyć?
Rozradowanych siedemdziesięciu dwóch uczniów przybiegło do Jezusa i

opowiadało o swoich sukcesach. Podeptali diabła, który spadł na ziemię. Głosili Boże
słowo, obcy ludzie ich słuchali, przyjęli i nie wyrzucili, nie wzruszali ramionami,
przejęli się tym, co oni głosili, może nawet pokochali Jezusa. Jezus nie odebrał
uczniom ich radości, ale powiedział, że jest jeszcze większa radość niż ta, którą
przeżywają.

Zwykle szukamy w życiu sukcesów. Szukamy tego, co nam się udaje, cieszymy się

tym, ale właściwie cieszymy się sobą.

Tan Jezus wskazuje na inną radość. Mówi, że imiona misze są zapisane w niebie.

Ten hebrajski idiom można wyli umączyć tak: macie cieszyć się Bogiem, tym, że
waszym powołaniem jest przebywanie w Bogu. Radość z tego, że jest Pan Bóg — nie
ja, ale On.

Tekst bardzo pocieszający dla ponuraków, stale widzących diabła, który idzie do

góry, tymczasem Jezus widzi, jak on spada na zbitą głowę w dół.

Weźmijcie Ducha Świętego!

(Ewangelia wg św. Jana 20,22)

Kto nagle budzi w nas uczucie żalu za grzechy?
Kto podpowiada, że trzeba rzucić wszystko i iść za Jezusem?
Kto budzi w nas święte powołanie?
Kto pomaga nam modlić się modlitwą większą od naszej?
Kto uczy nas kochać miłością większą niż nasza miłość?
Kto sprawia, że na dnie naszej duszy nie ma zupełnej pustki, niesamowitych

demonów, tysiąca masek, jakie stale przybieramy, lecz tęsknota za Bogiem, prawdą,
miłością, która przeprowadza nawet przez śmierć?

Czy uświadamiamy sobie, że chociaż wciąż jakieś złe ręce szarpią nas i wylewają na

nas pomyje, jest gdzieś, w głębi nas, przedziwna Moc? To Duch Święty, który nas
niesie i wciąż przypomina Boga. Duch Święty, który modli się z nami i w naszej
intencji.

*

Czy pamiętamy o tym, że od chwili naszego poczęcia nosimy w sobie tchnienie

Boże, naszą osobowość, naszą duszę, to, co w nas modli się, kocha, tęskni, myśli, to,
co w proch się nie rozsypie, bo nie jest materialne?

Czy pamiętamy, że naszą duszę w chwili śmierci mamy oddać Panu Bogu?
Czy chcemy Bogu służyć, ale może tylko przez godzinę, przez dwa tygodnie?
Czy chcemy iść za Nim, ale nie na zawsze?
Czy chcemy dźwigać krzyż Jezusa, ale nie za ciężki?
Czy chcemy składać Bogu ofiary, ale nie z samego siebie?
Czy chcemy Boga kochać, ale nie nade wszystko?
Czy chcemy zacząć nowe życie, ale dopiero od jutra?
Tymczasem Bóg chce, abyśmy już dziś byli Jego. Teraz i na zawsze, tak jak Matka

Najświętsza, o której śpiewa się tyle słów, a wszystkie za małe, by wypowiedzieć Jej
wierność.

*

Boga Ojca widzimy na obrazach, w ołtarzach. Pana Jezusa widzimy na każdym

krzyżu.

Ducha Świętego nie możemy pokazać w sposób obrazowy. Gołąb, ogień to bardzo

dalekie skojarzenia.

Tymczasem z Duchem Świętym spotykamy się codziennie. Każde powołanie, każde

nawrócenie, każde twórcze natchnienie do dobrego mówi o Nim.

*

Duch Święty spoczywa na każdym z nas. Tajemnica chrztu świętego jest tak

niezwykła, że przyszła spoza nas (podobno najważniejsze przychodzi w czasie naszej
nieświadomości, wprost od Boga).

Każdy z nas, już jako dziecko, został dotknięty Duchem Świętym, powołaniem

chrześcijanina, Duchem, który powołał nas do życia nie samym chlebem. W czasie
chrztu świętego namaszczono nas jak dzwon czy ołtarz. Jesteśmy namaszczeni, a
nieraz zachowujemy się tak, jakby ktoś nam na początku położył na rękę ciężką łapę.

Czy nie gubimy duchowego życia, jakie zaczęło się w nas w tajemniczy sposób?
Czy umiemy rozmawiać z Niewidzialnym, jako powołani przez Ducha?
Pierwszym naszym powołaniem jest powołanie chrześcijanina, a potem dopiero

powołanie lekarza, nauczyciela, wychowawcy.

*

Czym jest radość, będąca owocem Ducha Świętego?
Radość, o jakiej pisał święty Paweł w Liście do Galatów, to radość samego Pana

Jezusa: z tego, że zwyciężył śmierć, zmartwychwstał, że każdy, kto stanie po Jego
stronie, zawsze kiedyś zwycięży, niezależnie od tego, czy osiąga własne tryumfy, czy
nie. Radość z tego, że Boża sprawa zawsze jest zwycięska.

Radość z tego, że Jezus nigdy nie zawiedzie, zwycięża szatana, zawsze zbawia.
Radość z tego, że można się na Nim oprzeć, niezależnie od tego, co nas spotyka.
Radość Boża to radość Jezusa, który przynosi zbawienie światu.
Bóg daje radość nie po to, abyśmy się w niej zamknęli, skurczyli, lecz abyśmy

przeżyli szczęście, jakie też chodzi po świecie.

nota edytorska

Komentarze ewangeliczne księdza Jana Twardowskiego, zebrane w niniejszej

książce, odnoszą się do tych wypowiedzi Pana Jezusa, zapisanych na kartach czterech
Ewangelii, które sformułowane są jako życzenia, prośby, polecenia, rady i nakazy.
Zebrane w pięciu rozdziałach, myśli koncentrują się wokół spraw i potrzeb bliskich
każdemu współczesnemu człowiekowi, nie zawsze pewnie idącemu swą drogą życia,
na której kocha, gniewa się i nie umie przebaczyć, raduje się, daje i przyjmuje, szuka
Boga, wątpi, czuje lęk, wierzy i modli się, odkrywa znaki Boże i — obdarowany jako
dziecko Boga darami Ducha Świętego — wypełnia swoje powołanie.

Wybór myśli — z wyjątkami — nigdzie dotąd nie publikowanych, pochodzi z

materiałów homiletycznych z lat 1965—2002, na które składają się homilie,
rozważania i konferencje rekolekcyjne głoszone w kościele Sióstr Wizytek w
Warszawie z okazji:

— niedziel: 1968: 19.05; 1969: 16.11; 1971: 9.05, 30.09; 1972: 12.12; 1973:

18.02, 1.04, 27.05, 9.12; 1974: 12.05; 1975: 17.10, 26.10; 1976: 4.03, 25.04; 1977:
23.01, 13.03, 28.08; 1978: 29.10, 21.10, 5.11; 1979: 21.10; 1981: 15.02, 22.02,
27.09, 25.10; 1982: 19.09;

1984: 26.02, 1.07, 16.09, 23.09, 4.11; 1985: 12.05, 16.06; 1986: 24.08, 7.09; 1987:

13.09, 11.10,15.11; 1993: 5.09; 1995: 2.07; 2001: 12.08;

— uroczystości, świąt, wspomnień: św. Franciszka Salezego — 24.01.1981;

Nawrócenia św. Pawła — 25.01.1980; Najświętszej Maryi Panny, Królowej Polski —
3.05.1984, Najświętszej Maryi Panny, Matki Kościoła — 4.06.1979; Aniołów Stróżów
— 2.10.1980; św. Małgorzaty Marii Alacoque — 17.10.1975; Wspomnienie
Wszystkich Wiernych Zmarłych — 2.11.1977; Wszystkich Świętych — 1.11.1980,
1985; św. Szczepana — 26.12.1983;

— nabożeństw adoracyjnych czwartkowych i piątkowych: 1968: 6.06, 14.06; 1970:

30.01; 1973: 4.01, 16.02, 23.02; 1974: 19.05; 1975: 11.04, 5.12; 1976: 5.02; 1977:
14.10; 1978: 16.06, 24.11, 15.12; 1979: 24.08, 4.10; 1980: 2.05; 1981: 2.04, 1.10,
9.10; 1982: 2.09, 24.09; 1983: 6.10, 14.10, 4.11, 25.11; 1984: 26.10; 1986: 4.09;
1987: 9.01; 1992: 3.12;

— nabożeństw Drogi Krzyżowej: 1967: 17.03; 1970: 13.03; 1974: 15.03; 1979:

2.03; 1980: 7.03; 1981: 3.04; 1990: 16.03;

— nabożeństw majowych: 1968: 15.05, 17.05; 1970: 8.05, 18.05, 25.05, 30.05;

1971: 4.05, 7.05; 1974: 13.05; 1976: 20.05; 1979: 18.05, 29.05;

— nabożeństw czerwcowych do Serca Pana Jezusa: 1970: 10.06, 19.06, 28.06;

1975: 15:06; 1976: 11.06,16.06,18.06; 1977: 10.06;

— nabożeństw różańcowych: 1965: 1.10, 19.10; 1971: 15.10; 1975: 8.10, 26.10;

1978: 25.107l979: 7.10; 1980: 16.10; 1983: 2.10, 9.10; 1985: 13.10, 19.10; 1986:
12.10;

— rekolekcji zakonnych z lat 1980, 1983, 1986, 1995;

— rekolekcji wielkopostnych dla kobiet: 1971.

Liczne wypowiedzi sformułowane i podyktowane zostały specjalnie do niniejszej

publikacji.

Włączamy tu również myśli wcześniej już publikowane, rozproszone w

czasopismach, wydaniach zbiorowych i pubakacjach, a spełniające edytorskie
zamierzenia tego zbioru. Podstawę źródłową stanowią:

— homilie i ich skróty zamieszczane na łamach „Inspiracji” 1995 nr 33; 1996 nry 1,

2/3, 4; 1997 nry 5, 6; 1998 nry 1, 4, 5; 1999 nr 3; „Miesięcznika Archidiecezji
Gdańskiej” 1996 nry 1/3,4/6, 7/9; 1996 nry 4/6, 7/9,10/12; 1997 nry 1/3,4/6, 7/9; 1998
nry 1/3, 4/6; „Przeglądu Katolickiego” 1987 nr 35; 1989 nry 4, 35, 44; 1990 nry 8/9,
26, 35, 36; 1991 nry 13, 15, 19, 21; 1992 nry 4, 9, 12, 15; 1993 nry 2, 4; „W Drodze”
1979 nr 12;

— Zapisane w brulionie, [w:] W nurcie zagadnień posoborowych, t. XVI: Wiara i

życie. Praca zbiorowa pod red B. Bejze, Warszawa 1985;

— Dłużej niż na zawsze. Nie tylko aforyzmy, Warszawa 2001; Kilka myśli o Matce

Bożej, Poznań 2002; Kilka myśli o modlitwie, Poznań 2001; Kilka myśli o różańcu,
Poznań 2001; Kilka myśli o Sercu Pana Jezusa, Poznań 2001; Kościół Cię nie
ogarnie, Warszawa 2000; Krzyżu Chrystusa, bądźże pochwalony. Spotkania na
Drodze Krzyżowej, Poznań 1997; Myśli na każdy dzień; Nie tylko o jeżach. Myśli i
opowieści o przyrodzie, Warszawa 2000; Me tylko wrona chodzi zdziwiona, Warszawa
2000; Noc Szczęśliwego Rozwiązania, wyd. 2, Poznań 2000; Smak radości. Felietony,
Warszawa 2000; Wszędy pełno Ciebie, wyd. 6 zm., Warszawa 1999 — wszystkie w
wyborze i opracowaniu Aleksandry Iwanowskiej, oraz Patyki i patyczki, wyd. 10,
Warszawa 1998;

— Wypowiedzi Księdza zawarte w: A. Iwanowska, Serdecznie niemodny i

szczęśliwie zapóźniony. Jan Twardowski w oczach własnych, recenzentów i
czytelników, Poznań 2000.

Cytaty z Pisma Świętego na podstawie edycji: Biblia Tysiąclecia. Wyd. 3

poprawione, Poznań 1991.

Ksiądz Jan Twardowski pragnie podziękować Pani Profesor Annie Świderkównie

za życzliwość i dobroć przy wspólnym odczytywaniu Pisma Świętego.

Publikacja ta nie mogłaby powstać, gdyby nie Siostry Wizytki. Pragnę gorąco

podziękować Czcigodnym Matkom Przełożonym Marii Klaudii Niklewicz i Marii
Salomei Gosiewskiej za łaskawe udostępnienie mi nieautoryzowanych materiałów
źródłowych, gromadzonych w formie nagrań i maszynopisów przez Siostry
Małgorzatę Marię, Marię Reginę, Marię Teresę, Annę Bronisławę oraz Marię
Emanuelę. Bóg zapłać.

Aleksandra Iwanowska