04 Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Elżbieta Ambroziak
Sylwia Janiak

Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki
322[12].O1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Adam Zborowski
lek. med. Paweł Szymczyk

Opracowanie redakcyjne:
mgr Elżbieta Ambroziak

Konsultacja:
mgr Ewa Kawczyńska-Kiełbasa

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[12].O1.04
„Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik masażysta.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Zdrowie-podstawowe pojęcia

5. 1. 1. Ćwiczenia

5.2. Powstawanie i szerzenie się chorób

5. 2. 1. Ćwiczenia

5.3. Profilaktyka i promocja zdrowia

5. 3. 1. Ćwiczenia

5.4. Ogólne zasady sanitarno-epidemiologiczne w pracy technika masażysty

5. 4. 1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik masażysta.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

–

literaturę.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia, metody
projektu, dyskusja dydaktyczna, analizy przypadku.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

322[12].O1.01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy

322[12].O1.02

Stosowanie przepisów prawa i zasad

ekonomiki w ochronie zdrowia

322[12].O1.03

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów

społecznych

322[12].O1.04

Prowadzanie promocji zdrowia

i profilaktyki

322[12].O1.05

Charakteryzowanie budowy i czynności

organizmu człowieka

322[12].O1.06

Analizowanie zaburzeń w funkcjonowaniu

organizmu człowieka

322[12].O1.

Podstawy działalności zawodowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

pracować samodzielnie i systematycznie,

–

aktywnie korzystać z różnych źródeł informacji, w tym z Internetu,

–

posługiwać się różnymi programami komputerowymi, szczególnie do edycji tekstu
i wykonywania prezentacji multimedialnych,

–

stosować się do przepisów bhp w wymaganym zakresie,

–

uczestniczyć w przedsięwzięciach dotyczących promocji zdrowia w swoim środowisku,

–

planować i organizować własną pracę,

–

współpracować w zespole.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

posłużyć się podstawową terminologią z zakresu medycyny zapobiegawczej,

–

wyjaśnić rolę medycyny zapobiegawczej w ochronie i promocji zdrowia,

–

wyjaśnić pojęcie i przedstawić koncepcje zdrowia w medycynie,

–

scharakteryzować czynniki wpływające na stan zdrowia jednostki i zbiorowości,

–

określić wpływ czynników środowiskowych na zdrowie człowieka i powstawanie
chorób,

–

określić podstawowe wymagania higieniczno-zdrowotne wobec środowiska,

–

określić przyczyny powstawania i drogi szerzenia się chorób,

–

wyjaśnić pojęcia epidemiologii i scharakteryzować łańcuch epidemiologiczny,

–

scharakteryzować zachowania zdrowotne sprzyjające i zagrażające zdrowiu,

–

wyjaśnić pojęcia: promocja zdrowia, wychowanie zdrowotne, edukacja zdrowotna,

–

scharakteryzować strategię promocji zdrowia,

–

podjąć działania promujące zdrowie,

–

dobrać i zastosować formy, metody i materiały pomocnicze w edukacji zdrowotnej,

–

wyjaśnić pojęcie profilaktyki i jej znaczenie dla współczesnej koncepcji zdrowia,

–

scharakteryzować fazy profilaktyki,

–

dobrać kierunki i metody działań profilaktycznych,

–

wyjaśnić pojęcia: higiena, aseptyka, antyseptyka, dezynfekcja, sterylizacja,

–

wyjaśnić znaczenie przestrzegania higieny dla zdrowia człowieka,

–

zastosować zasady aseptyki i antyseptyki,

–

określić podstawowe wymagania sanitarno-higieniczne obowiązujące w gabinetach
masażu,

–

zapobiec występowaniu zakażeń szpitalnych,

–

zastosować obowiązujące procedury postępowania z odpadami medycznymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

Modułowy program nauczania: Technik masażysta 322[12]
Moduł:

Podstawy działalności zawodowej 322[12].01

Jednostka modułowa:

Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki 322[12].O1.04

Temat: Działania i projekty społeczne i zinstytucjonalizowane, promujące zdrowie

Cel ogólny: Przeanalizować formy, techniki i zakres działań promujących zdrowie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

sprawnie posłużyć się Internetem w celu wszechstronnego wyszukania i zweryfikowania
informacji,

–

określić rodzaje i metody działań promujących zdrowie,

–

określić skuteczność realizacji Narodowego Programu Zdrowia.

Metody nauczania–uczenia się:
–

wykład,

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca indywidualna,

–

praca w zespole,

–

praca w grupie.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

poradnik dla ucznia,

–

pełny tekst Narodowego Programu Zdrowia,

–

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

Zadanie dla ucznia:
Przedstaw projektowane i realizowane w Polsce formy działań promujących zdrowie.

Przebieg zajęć
Faza pierwsza
1) nauczyciel omawia temat, cel lekcji i zadanie dla uczniów.
2) nauczyciel prowadzi wykład na temat istoty, zadań i celów promocji zdrowia, wskazując

na związek pojęcia „promocja zdrowia” ze współczesną koncepcją zdrowia,

3) uczniowie analizują tekst Narodowego Programu Zdrowia w celu ustalenia kierunku,

zakresu i priorytetów w zakresie promocji zdrowia,

4) uczniowie w dyskusji omawiają możliwe sposoby realizowania działań promujących

zdrowie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza druga
1) uczniowie w zespołach przeszukują zasoby Internetu,
2) zespoły przedstawiają wynik pracy, omawiając wybrane projekty,
3) grupa weryfikuje informacje, ustalając formy i sposoby realizowania zadań promujących

zdrowie.

Zakończenie zajęć
–

nauczyciel ocenia wykonanie zadania, podsumowuje wnioski.

–

uczniowie w wypowiedziach oceniają przydatność zadania i jego atrakcyjność.

Praca domowa

Sporządź

zestawienie

postaci

tabeli,

którym

zapiszesz

informacje

o osobach/instytucjach, które podejmują działania promujące zdrowie, osobach do których
działania sa kierowane, formach i metodach realizacji, rezultatach w przypadku działań
zakończonych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowa ankieta ewaluacyjna dotycząca realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

Modułowy program nauczania: Technik masażysta 322[12]
Moduł:

Podstawy działalności zawodowej 322[12].01

Jednostka modułowa:

Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki 322[12].O1.04

Temat: Działania promujące zdrowie w lokalnym środowisku.

Cel ogólny: Opracować i wdrożyć projekt promujący zdrowie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

opracować plan działania,

–

przygotować środki do jego realizacji,

–

zaktywizować odpowiednie władze do wsparcia projektu,

–

przeprowadzić zadanie,

–

ocenić swoje mocne i słabe strony we wszystkich fazach wykonywania zadania.

Metody nauczania–uczenia się:
–

metoda projektu,

–

burza mózgów,

–

dyskusja.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca indywidualna,

–

praca w parach.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

poradnik dla ucznia,

–

środki zaproponowane przez uczniów.

Zadanie dla ucznia

Opracuj i przeprowadź działanie promujące zdrowie dla wybranej grupy w twoim

środowisku.

Przebieg zajęć:
Faza pierwsza:
1) nauczyciel omawia temat, cel lekcji i zadanie dla uczniów,
2) uczniowie w trakcie „burzy mózgów” ustalają zadania: grupę docelową, czynnik

zdrowotny jako priorytet, formy, metody i środki potrzebne do wykonania zadania,

3) nauczyciel konsultuje projekt.

Faza druga
1) uczniowie realizują zadanie.

Zakończenie zajęć
1) uczniowie oceniają realizacje zadania, konfrontują wynik z założonym planem. Wskazują

trudności w przeprowadzeniu zadania, ustalają wnioski końcowe,

2) nauczyciel podsumowuje zajęcia, ocenia wykonanie zadania. Omawia błędy popełnione

przez uczniów, wskazuje aspekty pozytywne,

3) uczniowie w wypowiedziach oceniają przydatność zadania i jego atrakcyjność.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Praca domowa

Napisz notatkę, w której dokonasz oceny swoich mocnych i słabych punktów, które

zauważyłeś w trakcie realizacji projektu.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowa ankieta ewaluacyjna dotycząca realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Zdrowie – podstawowe pojęcia

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj i przeprowadź w grupie dyskusję na temat znaczenia promocji zdrowia we

współczesnej koncepcji zdrowia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować odpowiedni fragment materiału nauczania w poradniku dla ucznia,
2) zaplanować przebieg i argumenty do dyskusji,
3) wyszukać materiały uzupełniające w Internecie,
4) wziąć udział w dyskusji,
5) sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

stanowisko komputerowe z odpowiednim oprogramowaniem i dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Porównaj różne koncepcje zdrowia i uzasadnij ich przydatność dla współczesnych

społeczeństw.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować odpowiedni fragment materiału nauczania w poradniku dla ucznia,
2) przeanalizować różne koncepcje zdrowia,
3) uzasadnić zastosowanie każdej koncepcji,
4) zaprezentować i przeanalizować efekt pracy w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

materiały dydaktyczne dotyczące koncepcji zdrowia.

Ćwiczenie 3

Oceń wpływ zanieczyszczenia środowiska naturalnego w twoim regionie na zdrowie

mieszkańców.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać potrzebne informacje w różnych źródłach, w tym w Internecie,
2) przeanalizować stan środowiska w regionie,
3) określić wpływ zanieczyszczeń na zdrowie,
4) napisać raport,
5) zaprezentować efekt pracy w grupie,
6) porównać raport z pracami innych uczniów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

stanowisko komputerowe z odpowiednim oprogramowaniem i dostępem do Internetu,

–

materiały informacyjne dotyczące zanieczyszczeń środowiska w regionie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Powstawanie i szerzenie się chorób

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie analizy swojego trybu życia oceń czy jesteś narażony na zakażenie

chorobami zakaźnymi. Wskaż sposoby, które stosujesz, by się przed nimi zabezpieczyć lub
ustal, jakie podejmiesz działania, by uniknąć zakażenia. Sporządź długofalowy plan
profilaktyki przed zakażeniem, obejmujący zarówno działalność zawodową, jak i życie
prywatne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować odpowiedni fragment materiału nauczania w poradniku dla ucznia,
2) przeanalizować swój tryb życia pod względem narażenia na zakażenie,
3) wskazać działanie zapobiegające zakażeniom,
4) sporządzić plan profilaktyki,
5) omówić wnioski w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

materiały do pisania lub stanowisko komputerowe z odpowiednim oprogramowaniem.

Ćwiczenie 2

Opracuj ulotkę informacyjną dla młodzieży szkolnej, na temat sposobów zapobiegania

chorobom zakaźnym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować odpowiedni fragment materiału nauczania w poradniku dla ucznia,
2) przygotować materiały informujące o sposobach zapobiegania chorobom zakaźnym,
3) opracować i sporządzić ulotkę,
4) wraz z grupą ocenić efekty pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

materiały do pisania lub stanowisko komputerowe z odpowiednim wyposażeniem.

Ćwiczenie 3

Opracuj poradnik na temat procedur jakie powinien stosować masażysta, aby

zabezpieczyć się w trakcie wykonywania pracy przed zakażeniem chorobą zakaźną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować odpowiedni fragment materiału nauczania w poradniku dla ucznia,
2) określić procedury zabezpieczania się przed zakażeniem chorobą zakaźną,
3) opracować i sporządzić poradnik,
4) wraz z grupą ocenić efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

materiały do pisania lub stanowisko komputerowe z odpowiednim wyposażeniem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Profilaktyka i promocja zdrowia

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy swojej postawy wobec zasad wychowania zdrowotnego. Określ, które

z nich wdrażasz, a które pomijasz. Ustal, jaki może mieć to wpływ na stan twojego zdrowia
w przyszłości.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować odpowiedni fragment materiału nauczania w poradniku dla ucznia,
2) dokonać analizy swojej postawy wobec wychowania zdrowotnego,
3) określić wpływ wdrażania zasad na stan zdrowia,
4) wziąć udział w dyskusji,
5) sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

papier formatu A3,

–

pisaki.

Ćwiczenie 2

Przeanalizuj tryb życia członków swojej rodziny. Ustal, czy jest on prozdrowotny, określ

program naprawy lub aktywizacji. Sporządź propozycje zaleceń dotyczące diety, aktywności
fizycznej, badań kontrolnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować odpowiedni fragment materiału nauczania w poradniku dla ucznia,
2) przeanalizować tryb życia członków rodziny,
3) określić program naprawy lub aktywizacji trybu życia,
4) sformułować wnioski i zaprezentować je na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

instruktaż.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

papier formatu A3,

–

pisaki.

Ćwiczenie 3

Przeanalizuj zachowania antyzdrowotne swoje i swoich kolegów/koleżanek. Zaplanuj

dyskusję i przedstaw argumenty na temat wpływu palenia tytoniu i innych nałogów, na stan
zdrowia. Utwórz plan wspomagający zaprzestanie palenia papierosów, nadużywaniu alkoholu
i innych szkodliwych substancji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować odpowiedni fragment materiału nauczania w poradniku dla ucznia,
2) zaplanować dyskusję i argumenty na temat wpływu nałogów na stan zdrowia,
3) opracować plan wspomagający rezygnację z nałogów,
4) wziąć udział w dyskusji,
5) sformułować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metaplan,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

papier formatu A3,

–

pisaki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Ogólne zasady sanitarno-epidemiologiczne w pracy technika

masażysty

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj listę wymagań, jakie powinno spełniać pomieszczenie przeznaczone na

samodzielny gabinet masażu, zlokalizowany poza większym zakładem opieki zdrowotnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować odpowiedni fragment materiału nauczania w poradniku dla ucznia,
2) opracować listę wymagań,
3) porównać swoją pracę z pracą innych uczniów,
4) zaprezentować listę na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

materiały do pisania,

–

papier formatu A3.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj ergonomiczne stanowisko pracy w gabinecie masażu. Zaprezentuj

prawidłową postawę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady ergonomiczne stanowiska prac w gabinecie masażu,
2) wskazać części ciała masażysty narażone na niebezpieczeństwa,
3) zaprezentować prawidłową postawę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz z instruktażem.

Środki dydaktyczne:

–

wyposażenie gabinetu masażu z profesjonalnym stołem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Opracuj instrukcję postępowania z odpadami medycznymi i innymi, które powstają

w wyniku pracy wykonywanej w samodzielnym, małym gabinecie masażu umiejscowionym
w wydzielonej części prywatnego mieszkania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować odpowiedni fragment materiału nauczania w poradniku dla ucznia,
2) przeanalizować treść odpowiednich przepisów prawnych,
3) sporządzić instrukcję,
5) przedstawić i przeanalizować efekt pracy w grupie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

rozporządzenie w sprawie postępowania z odpadami medycznymi,

–

poradnik dla ucznia,

–

papier A4,

–

pisaki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „ Prowadzenie promocji
zdrowia i profilaktyki”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 2, 4, 10, 14, 15, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. a, 4. c, 5. a, 6. d, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. c,
12. a, 13. c, 14. d, 15. b, 16. c, 17. b, 18. a, 19. a, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zidentyfikować zadania medycyny
zapobiegawczej

Porównać promocję zdrowia i profilaktykę

Rozpoznać elementy środowiska
indywidualnego

Zanalizować wpływ działania pola
magnetycznego na zdrowie człowieka

Zdefiniować epidemiologię jako naukę

Zdefiniować pojęcie „pandemia”

Wymienić ogniwa łańcucha
epidemiologicznego

Rozpoznać czynnik powodujący zakażenie

Określić kategorie osób podatnych na
zakażenia szpitalne

10 Określić związek uzależnień z podatnością na

zakażenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11 Określić źródło zakażeń w obrębie układu

moczowego

12 Scharakteryzować zadania promocji zdrowia

13 Zdefiniować podmiot edukacji zdrowotnej

14 Określić zadania profilaktyki

15 Zastosować przepisy prawa dotyczące

wyposażenia gabinetu

16 Rozpoznać przepis bhp dotyczący oświetlenia

17 Dobrać sposób terapii do schorzenia

18 Rozpoznać pojęcie „aseptyka”

19 Scharakteryzować zakres stosowania aseptyki

20 Rozpoznać zadania masażysty

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Medycyna zapobiegawcza jest

a) istotnym narzędziem realizacji założeń zdrowia publicznego.
b) działem fizjologii człowieka.
c) nauką zajmującą się leczeniem uzależnień.
d) inną nazwą dla wychowania zdrowotnego.

2. Profilaktyka i promocja zdrowia

a) są tą samą dziedziną nauki.
b) są synonimami.
c) dotyczą zdrowia lub choroby.
d) nie dotyczą pacjentów.

3. Do środowiska indywidualnego jednostki nie zalicza się

a) środowiska społecznego.
b) czynników związanych z pozycją społeczno-zawodową.
c) zachowań o znaczeniu zdrowotnym.
d) czynników wpływających na zachowania o znaczeniu zdrowotnym.

4. Zaburzenie erytropoezy może być spowodowane

a) niskim stężeniem fluoru w pożywieniu.
b) promieniowaniem UV.
c) długotrwałym działaniem pola magnetycznego.
d) hałasem poniżej 30 dB.

5. Nauką zajmującą się badaniem zaburzeń zdrowia populacji jest

a) epidemiologia.
b) edukacja zdrowotna.
c) wychowanie zdrowotne.
d) promocja zdrowia.

6. Pandemia to

a) nagłe rozprzestrzenianie się choroby na określonym terenie.
b) pojedyncze, powtarzające się z różną częstością zachorowania na określone choroby.
c) nauka zajmująca się szerzeniem się chorób zakaźnych.
d) pojawienie się zachorowań w skali globalnej.

7. Łańcuch epidemiologiczny obrazuje

a) niewydolność układów organizmu człowieka.
b) etapy szerzenia się procesu zakażenia.
c) zakażenia nabyte podczas pobytu w szpitalu.
d) środowisko bytowania czynnika etiologicznego.

8. Zakażenie endogenne jest wywołane przez

a) kontakt z personelem medycznym.
b) zakażone preparaty lecznicze.
c) translokację flory fizjologicznej.
d) transfuzje krwi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Zakażenia szpitalne dotyczą

a) tylko pacjentów.
b) tylko personelu.
c) pacjentów i personelu.
d) pacjentów, personelu i innych osób przebywających w szpitalu.

10. Uzależnienie od alkoholu i/lub narkotyków

a) jest czynnikiem usposabiającym do zakażeń szpitalnych.
b) jest bez wpływu na zakażenia szpitalne.
c) wywołuje choroby zakaźne.
d) jest źródłem zakażenia.

11. Cewnikowanie pęcherza

a) nie zwiększa ryzyka zakażeń układu moczowego.
b) stanowi 40% zakażeń układu moczowego.
c) jest najczęstszym źródłem zakażeń szpitalnych układu moczowego.
d) stanowi 10% zakażeń układu moczowego.

12. Promocja zdrowia

a) jest zadaniem ogólnospołecznym.
b) jest zadaniem wyłącznie władz.
c) dotyczy wyłącznie personelu medycznego.
d) dotyczy wyłącznie pojedynczych osób.

13. Edukacja zdrowotna

a) jest tym samym co wychowanie zdrowotne.
b) dotyczy wyłącznie młodzieży szkolnej.
c) jest procesem dotyczącym całego społeczeństwa.
d) dotyczy wyłącznie środowisk patologicznych.

14. Celem II fazy profilaktyki jest

a) stworzenie wzorców zdrowego stylu i pracy.
b) zahamowanie postępów choroby.
c) przeciwdziałanie nawrotom choroby i zapobieganie powikłaniom.
d) wczesne wykrycie choroby i jej leczenie.

15. Wyposażenie gabinetu technika masażysty

a) może być dowolne.
b) musi być zgodne z przepisami.
c) może być zgodne z przepisami.
d) musi zawierać lampy opalające.

16. Wskaźnik oświetlenia dziennego w gabinecie masażu

a) wynosi zawsze 75 Lux.
b) stanowi 10% powierzchni podłogi.
c) jest stosunkiem powierzchni okien do powierzchni podłogi.
d) zależy od upodobań pacjentów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Pacjent z żylakami podudzi

a) powinien być intensywnie masowany.
b) nie powinien być masowany.
c) powinien być masowany w obrębie zmian chorobowych.
d) powinien być masowany z pominięciem żylaków.

18. Dążeniem do jałowości jest

a) aseptyka.
b) antyseptyka.
c) odkażanie.
d) wyjaławianie.

19. Antyseptyka jest przeprowadzana na

a) skórze człowieka.
b) przedmiotach.
c) sprzętach i urządzeniach.
d) dowolnym obszarze.

20. Promocja zdrowia

a) jest jednym z zadań technika masażysty.
b) nie dotyczy pracy w gabinecie masażu.
c) nie ma związku z pracą masażysty.
d) jest obowiązkiem masażysty, o ile pracodawca to zlecił.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...............................................................................

Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„

Prowadzenie promocji

zdrowia i profilaktyki”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 6, 7, 9, 16, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. c, 4. c, 5. b, 6. b, 7. c, 8. c, 9. a, 10. b, 11. d,
12. b, 13. a, 14. c, 15. a, 16. b, 17. a, 18. d, 19. d, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel

operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Scharakteryzować profilaktykę zdrowia

Rozróżnić promocję zdrowia i profilaktykę

Scharakteryzować współczesną koncepcję
zdrowia

Wymienić rodzaje zachowań zdrowotnych

Określić wpływ funkcjonowania ochrony
zdrowia na stan zdrowia społeczeństwa

Ocenić wpływ czynnika środowiskowego na
zdrowie

Przewidzieć wpływ metali ciężkich na zdrowie

Rozpoznać wpływ hałasu na zdrowie

Ocenić skutek podlegania wibracji

10 Zidentyfikować pojęcie ”dysfunkcjonalność”

11 Zdefiniować pojęcie ”etiologia”

12 Sklasyfikować choroby na podstawie ich

etiologii

13 Rozpoznać ogniwa łańcucha

epidemiologicznego

14 Zdefiniować pojęcie ”rezerwuar”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15 Zidentyfikować drogi zakażenia

16 Określić źródła zakażenia

17 Określić zadania Narodowego Programu Zdrowia

18 Zanalizować Narodowy Program Zdrowia

19 Wymienić cele profilaktyki

20 Scharakteryzować standaryzowany pomiar

ciśnienia krwi

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Profilaktyka zdrowia populacji jest obszarem działania

a) medycyny pracy.
b) rehabilitacji.
c) epidemiologii.
d) medycyny zapobiegawczej.

2. Profilaktyka i promocja zdrowia

a) są różnymi pojęciami.
b) są tym samym pojęciem.
c) dotyczą różnych grup populacji.
d) dotyczą profilaktyki chorób układu nerwowego.

3. Pojecie „dobrostanu” jest charakterystyczne dla

a) socjomedycznej koncepcji zdrowia.
b) egzystencjalnej koncepcji zdrowia.
c) współczesnej koncepcji zdrowia.
d) koncepcji zdrowia wg Hipokratesa.

4. Zachowania zdrowotne człowieka obejmują

a) tylko zachowania prozdrowotne.
b) tylko zachowania szkodliwe dla zdrowia.
c) zachowania sprzyjające i szkodzące zdrowiu człowieka.
d) tylko promocję zdrowia.

5. Czynniki związane z funkcjonowaniem ochrony zdrowia

a) nie mają wpływu na zdrowie jednostki.
b) są elementem wpływającym na stan zdrowia jednostki i społeczeństwa.
c) są jedynym czynnikiem warunkującym stan zdrowia populacji.
d) wpływają tylko na poziom świadczonych usług medycznych.

6. Jednostki w środowiskach wielkomiejskich i uprzemysłowionych

a) są zdrowsze niż w środowiskach nieuprzemysłowionych.
b) są bardziej narażone na czynniki szkodliwe dla zdrowia.
c) nie odczuwają wpływu uprzemysłowienia na zdrowie.
d) zawsze zapadają na choroby układu krążenia.

7. Związki metali ciężkich

a) nie wpływają na układ nerwowy.
b) powodują methemoglobinemię.
c) mogą wpływać na stan zdrowia układu sercowo-naczyniowego.
d) nie wpływają na tkankę kostną.

8. Uszkodzenie słuchu może wystąpić w przypadku

a) chwilowego narażenia na hałas powyżej 85 dB.
b) narażenia hałasu o wartości 30–60 dB.
c) długotrwałego narażenia na hałas powyżej 85 dB.
d) narażenia hałasu o wartości poniżej 30 dB.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Długotrwałe podleganie wibracji

a) może spowodować zaburzenia oddychania i układu krążenia.
b) powoduje zmętnienie soczewki.
c) nie powoduje zaburzenia równowagi i bólu głowy.
d) nie wpływa na zdrowie.

10. Dysfunkcjonalnością nazywamy

a) prawidłowe funkcjonowanie.
b) niesprawność.
c) przystosowanie do zmiennych warunków środowiska
d) długotrwałą sterydoterapię.

11. Etiologia chorób zajmuje się

a) badaniem wpływu środowiska na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka.
b) ich zapobieganiem i zwalczaniem.
c) ich rozprzestrzenianiem wśród populacji.
d) ich źródłem i przyczynami.

12. Ze względu na etiologię klasyfikuje się choroby

a) bakteryjne i pierwotniakowe.
b) zakaźne i niezakaźne.
c) pierwotniakowe i wirusowe.
d) endogenne i egzogenne.

13. Drugie ogniwo łańcucha epidemiologicznego dotyczy

a) drogi przenoszenia zakażenia.
b) aktywnego źródła zakażenia (rezerwuaru).
c) wrażliwego osobnika.
d) drogi przenoszenia zakażenia i wrażliwego osobnika.

14. Miejsce namnażania się i bytowania czynnika etiologicznego nazywamy

a) źródłem zakażenia.
b) II ogniwem łańcucha epidemiologicznego.
c) rezerwuarem.
d) III ogniwem łańcucha epidemiologicznego.

15. Kropelkowa droga zarażenia jest drogą

a) pośrednią.
b) bezpośrednią.
c) równoległą.
d) wertykalną.

16. Zakażenia egzogenne obejmują

a) translokacje flory fizjologicznej.
b) zewnętrzne źródło zakażenia.
c) wewnętrzne źródło zakażenia
d) 80% zakażeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Narodowy Program Zdrowia

a) ma na celu promocję zdrowia w społeczeństwie.
b) dotyczy organizacji służby zdrowia.
c) dotyczy reorganizacji szpitali.
d) dotyczy systemu ubezpieczeń zdrowotnych.

18. Priorytetem NPZ nie jest profilaktyka

a) chorób sercowo-naczyniowych.
b) nowotworów złośliwych.
c) urazów powstałych w wyniku wypadków
d) wad wrodzonych.

19. Profilaktyka ma na celu

a) reorganizację ochrony zdrowia.
b) edukację zdrowotną społeczeństwa.
c) budowanie zdrowej polityki społecznej.
d) zapobieganie chorobie.

20. Standaryzowany pomiar ciśnienia krwi

a) jest jednym z testów diagnostycznych.
b) nie jest testem diagnostycznym.
c) nie jest wiarygodnym testem.
d) nie ma związku z profilaktyką.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...............................................................................

Prowadzenie promocji zdrowia i profilaktyki

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Jethon Z., Grzybowski A.: Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa. Wydawnictwo

Lekarskie PZWL, Warszawa 2000

2. Kulik T. B., Latalski M.: Zdrowie publiczne. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2002
3. Wąsiewicz E. P.: Zdrowie publiczne i medycyna społeczna. Wydawnictwo Uczelniane

Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2000

4. www.encyklopedia.interia.pl
5. www.lodzkie.pl
6. www.mz.gov.pl
7. www.nfz-warszawa.pl
8. www.zdrowie.onet.pl

Literatura metodyczna:

1. Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.

Wydawnictwo ITeE, Radom 2001

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999
3. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Warszawa 2003

4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE , Radom 2000
5. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. cz. I i II.

Wydawnictwo ITeE, Radom 1999