MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Joanna Baran
Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem 723[03].O1.05
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Tomasz Jagiełło
mgr inż. Andrzej Kulka
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Joanna Baran
Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Kacperczyk
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[03].O1.05
,,Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu mechanik  operator pojazdów i maszyn rolniczych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Klasyfikacja obróbki skrawaniem. Parametry skrawania 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Budowa tokarek. Podstawowe operacje tokarskie 12
5.2.1. Ćwiczenia 12
5.3. Budowa frezarek. Podstawowe operacje frezarskie 14
5.3.1. Ćwiczenia 14
5.4. Budowa, rodzaje, zastosowanie szlifierek oraz ściernic. Operacje szlifowania 16
5.4.1. Ćwiczenia 16
5.5. Obróbka maszynowa gwintów 17
5.5.1. Ćwiczenia 17
5.6. Pomiary międzyoperacyjne i końcowe. Przepisy bhp podczas wykonywania
operacji obróbki skrawaniem 18
5.6.1. Ćwiczenia 18
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 19
7. Literatura 31
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik  operator pojazdów i maszyn
rolniczych, w jednostce modułowej 723[03].O1.05
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne,
- cele kształcenia,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- ćwiczenia, które zawierają:
- wskazówki do realizacji ćwiczeń
- sposób wykonania ćwiczenia,
- metody nauczania  uczenia siÄ™,
- wykaz środków dydaktycznych,
- ewaluacja osiągnięć ucznia,
- wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
723[03].O1
Podstawy techniki ogólnej
723[03].O1.01
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
723[03].O1.02
723[03].O1.05
Posługiwanie się
Wykonywanie operacji
dokumentacjÄ… technicznÄ…
obróbki skrawaniem
723[03].O1.03 723[03].O1.04
Stosowanie materiałów Wykonywanie operacji techniczno-
konstrukcyjnych i eksploatacyjnych technologicznych
723[03].O1.06
Analizowanie obwodów elektrycznych
i elektronicznych
723[03].O1.07
Obsługiwanie maszyn i urządzeń elektrycznych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- odczytywać rysunki techniczne,
- wykonywać proste obliczenia matematyczne,
- wykonywać proste pomiary warsztatowe,
- przestrzegać zasad bhp i ochrony przeciwpożarowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 sklasyfikować operacje obróbki skrawaniem,
 scharakteryzować podstawowe rodzaje obróbki skrawaniem (toczenie, frezowanie,
szlifowanie, struganie),
 wyjaśnić geometrię ostrza skrawającego,
 dobrać narzędzia skrawające do wykonywania określonego rodzaju obróbki,
 dobrać parametry do wykonywania operacji obróbki skrawaniem (toczenie, frezowanie,
szlifowanie, struganie),
 dobrać sposób mocowania przedmiotu i określić bazy obrabianych części maszyn,
 wykonać operacje toczenia powierzchni zewnętrznych,
 wykonać operacje toczenia powierzchni wewnętrznych,
 wykonać operacje nacinania gwintów na tokarkach,
 wykonać operacje frezowania powierzchni płaskich,
 wykonać operacje frezowania rowków,
 wykonać operacje szlifowania powierzchni płaskich i walcowych,
 wykonać wykańczające operacje obróbki skrawaniem,
 zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania operacji
obróbki skrawaniem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Mechanik  operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03]
Moduł: Podstawy techniki ogólnej 723[03].O1
Jednostka modułowa: Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem 723[03].O1.05
Temat: Toczenie powierzchni walcowych.
Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności planowania i organizowania prac przy wykonywaniu
części maszyn na tokarkach.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- dobrać noże tokarskie w zależności od wymaganej obróbki,
- przygotować stanowisko do wykonywania pracy na tokarce,
- zamocować narzędzia skrawające,
- zamocować przedmiot obrabiany,
- dokonać pomiarów przedmiotu obrabianego,
- zinterpretować wyniki pomiarów celem ustalenia zgodności wymiarów z wymaganiami
przedstawionymi na rysunku,
- skorzystać z tablic, poradników,
- zastosować przepisy bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz,
- ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna.
Czas: 5 godzin dydaktycznych.
Åšrodki dydaktyczne:
- tokarka,
- narzędzia skrawające,
- rysunki przedmiotów obrabianych,
- narzędzia pomiarowe,
- poradnik ucznia,
- literatura.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:
- nauczyciel wyjaśnia celowość, zasady wykonywania operacji toczenia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
- nauczyciel pokazuje wszystkie czynności wykonywane podczas toczenia powierzchni
walcowych, przypomina o przestrzeganiu zasad bhp,
- nauczyciel przydziela każdej osobie rysunek techniczny wykonawczy według którego
ma wykonać toczenie,
- nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania, omawia popełnione błędy.
4. Po wykonaniu zadania, uczniowie porzÄ…dkujÄ… swoje stanowisko pracy.
5. Przeprowadzanie dyskusji na temat wykonanych ćwiczeń.
Zakończenie zajęć
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- Ewaluacja poprzez uzyskanie informacji zwrotnej podczas prezentacji i dyskusji
podsumowujÄ…ce.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Mechanik  operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03]
Moduł: Podstawy techniki ogólnej 723[03].O1
Jednostka modułowa: Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem 723[03].O1.05
Temat: Szlifowanie powierzchni płaskich.
Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności szlifowania powierzchni płaskich.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- dobrać odpowiedni rodzaj szlifierki,
- dobrać odpowiedni układ szlifierki do płaszczyzn,
- zamocować przedmiot w szlifierce,
- dobrać rodzaj ściernicy,
- wykonać szlifowanie.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz,
- ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca grupowa.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- szlifierka,
- ściernice,
- rysunki przedmiotów obrabianych,
- narzędzia pomiarowe,
- poradnik ucznia,
- literatura.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:
- nauczyciel wyjaśnia celowość, zasady wykonywania operacji szlifowania,
- nauczyciel pokazuje wszystkie czynności wykonywane podczas szlifowania
powierzchni płaskich, przypomina o przestrzeganiu zasad bhp,
- nauczyciel dzieli grupę na trzyosobowe zespoły, przydziela każdej grupie rysunek
techniczny wykonawczy według którego ma wykonać szlifowanie,
- nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania, omawia popełnione błędy.
4. Po wykonaniu zadania, uczniowie porzÄ…dkujÄ… swoje stanowisko pracy.
5. Przeprowadzanie dyskusji na temat wykonanych ćwiczeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze informacje na temat: Technika szlifowania wałków. Sporządz

notatkę i przynieść na następne zajęcia.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- Ewaluacja poprzez uzyskanie informacji zwrotnej podczas prezentacji i dyskusji
podsumowujÄ…ce.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Klasyfikacja obróbki skrawaniem. Parametry skrawania
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
W tabeli zostały zapisane podstawowe rodzaje obróbek skrawaniem, dopisz do każdego
rodzaju obróbki cechy wspólne obróbek oraz różnice.
Rodzaj obróbki Cechy wspólne Różnice
Toczenie
Frezowanie
Struganie
Szlifowanie
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać treść zadania,
2) przeanalizować podobieństwa wymienionych obróbek skrawaniem,
3) przeanalizować różnice, które rozróżniają każdą z obróbek,
4) wypełnić tabelę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura dotycząca obróbki skrawaniem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5.2. Budowa tokarek. Podstawowe operacje tokarskie
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj narzędzia do obróbki wiórowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zidentyfikować narzędzia do obróbki wiórowej korzystając z katalogów,
2) odczytać parametry narzędzi,
3) zanotować nazwy i parametry.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia.
Åšrodki dydaktyczne:
- zestaw narzędzi do obróbki wiórowej,
- katalogi.
Ćwiczenie 2
Dobierz obrabiarkÄ™ do wykonania zadanej operacji technologicznej. Od nauczyciela
otrzymasz dokumentacje technologicznÄ….
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dokumentację technologiczną detalu,
2) zidentyfikować potrzebną obrabiarkę,
3) wynotować na podstawie dokumentacji technologicznej wymagane parametry obrabiarki,
4) przeanalizować instrukcję obsługi obrabiarek,
5) określić na podstawie wymaganych parametrów obrabiarkę,
6) uzasadnić dobór.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia.
Åšrodki dydaktyczne:
- dokumentacja technologiczna,
- instrukcje obsługi obrabiarek.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Ćwiczenie 3
Wykonaj toczenie rękojeści do narzynki, według rysunku.
Rys.1 rysunek do ćwiczenia 3
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zamocować materiał w uchwycie,
2) wykonać nakiełek,
3) wykonać toczenie na zadaną długość oraz średnicę,
4) odciąć obrabiany element,
5) wykonać toczenie wzdłużne na długości 4 mm na średnicę 5 mm
6) wykonać ukosowanie pod kÄ…tem 45°,
7) obrócić materiał i zamocować nóż kształtowy w celu uzyskania kulistej końcówki,
8) uporządkować stanowiska pracy,
9) zastosować przepisy bhp podczas pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- stalowy wałek,
- tokarka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.3. Budowa frezarek. Podstawowe operacje frezarskie
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Twoim zadaniem jest przygotowanie operacji frezowania. W tym celu dobierz narzędzia i
przyrzÄ…dy do wykonywania prac na frezarkach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dokumentację technologiczną wykonania detalu,
2) zidentyfikować operacje, jakie należy wykonać,
3) dobrać parametry do poszczególnych operacji,
4) dobrać narzędzia,
5) uzasadnić dobór narzędzi i przyrządów.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- dokumentacja technologiczna,
- instrukcja obsługi obrabiarki,
- karty katalogowe narzędzi,
- literatura,
- poradnika ucznia.
Ćwiczenie 2
Od nauczyciela otrzymasz rysunki wykonawcze części maszyn. Twoim zadaniem jest
wykonanie frezowania tych części według rysunku wykonawczego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dokumentację technologiczną procesu wytwarzania detalu,
2) przeanalizować z instrukcję obsługi obrabiarki,
3) dobrać narzędzia i przyrządy,
4) dobrać parametry skrawania,
5) zamocować przedmiot na frezarce,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
6) wykonać detal,
7) sprawdzić jakość wykonanego detalu,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) zastosować przepisy bhp podczas pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- dokumentacja technologiczna,
- instrukcja obsługi obrabiarki,
- narzędzia skrawające i przyrządy,
- obrabiarki skrawające różnego typu,
- literatura,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.4. Budowa, rodzaje, zastosowanie szlifierek oraz ściernic.
Operacje szlifowania
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj szlifowanie części maszynowej zgodnie z rysunkiem otrzymanym od nauczyciela.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dokumentację technologiczną,
2) dobrać kształt ściernicy,
3) zamocować przedmiot,
4) wykonać szlifowanie,
5) uporządkować stanowisko pracy,
6) zastosować przepisy bhp podczas pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- dokumentacja technologiczna,
- instrukcja obsługi obrabiarki,
- narzędzia skrawające i przyrządy,
- szlifierka,
- literatura,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.5. Obróbka maszynowa gwintów
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Od nauczyciela otrzymasz rysunek wykonawczy gwintu zewnętrznego. Twoim zadaniem
jest wykonanie tego gwintu na tokarce.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dokumentację technologiczną,
2) zamocować przedmiot,
3) wykonać toczenie gwintu,
4) sprawdzić poprawność wykonania zadania,
5) uporządkować stanowisko pracy,
6) zastosować przepisy bhp podczas pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- dokumentacja technologiczna,
- instrukcja obsługi obrabiarki,
- hala maszyn wyposażona w tokarkę,
- literatura.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.6. Pomiary międzyoperacyjne i końcowe. Przepisy bhp podczas
wykonywania operacji obróbki skrawaniem
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opisz zagrożenia występujące podczas szlifowania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować wyposażenie stanowiska pracy,
2) przeanalizować stanowiskową instrukcją bhp,
3) przeanalizować instrukcję obsługi obrabiarki,
4) wypisać zagrożenia,
5) dokonać oceny ryzyka zawodowego.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia.
Åšrodki dydaktyczne:
- instrukcje obsługi obrabiarek,
- instrukcje stanowiskowe bhp,
- literatura.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie operacji
obróbki skrawaniem
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 5, 9, 10, 11, 14, 16, 17, 19, 20 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 6, 7, 8, 12, 13, 15, 18 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  co najmniej 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  co najmniej 19 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. d, 5. b, 6. b, 7. d, 8. c, 9. a, 10. b, 11. c,
12. a, 13. b, 14. c, 15. c, 16. d, 17. b, 18. d, 19. b, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Rozróżnić przeznaczenie obrabiarek A P a
Rozróżnić operacje obróbki
2 A P c
skrawaniem
3 Zdefiniować pojęcie kąta ostrza noża A P b
4 Zastosować parametry skrawania C PP d
5 Rozróżnić rodzaje noży A P b
6 Scharakteryzować podzespoły tokarki C PP b
Zastosować metodę toczenia dla
7 D PP d
odpowiednich przedmiotów
Zastosować rodzaj narzędzia do
8 C PP c
nacinania gwintów
9 Rozpoznać frezowanie walcowe A P a
10 Rozróżnić rodzaje frezowania A P b
Rozpoznać ruch wykonywany przez
11 A P c
frez
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
12 Dobrać odpowiedni rodzaj frezowania C PP a
13 Dobrać odpowiedni rodzaj szlifierki C PP b
14 Zdefiniować proces dogładzania A P c
Zastosować szlifowanie do
15 C PP c
odpowiednich powierzchni
16 Zastosować pomiary warsztatowe C P d
17 Wyjaśnić zastosowanie suwmiarki B P b
Dobrać odpowiedni rodzaj narzędzia
18 C PP d
skrawającego do obróbki skrawaniem
19 Rozróżnić rodzaje szlifierek A P b
20 Określić przepisy bhp B P a
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Zapoznaj uczniów z instrukcją przed rozpoczęciem testu.
5. Jeśli są jakieś wątpliwości co do zrozumienia instrukcji wyjaśnij wątpliwości.
6. Pamiętaj o czasie przeznaczonym na rozwiązanie testu i nie przekraczaj go.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3. Test składa się z 20 zadań, do każdego masz 4 możliwości wyboru, tylko jedna jest
prawidłowa. Na karcie odpowiedzi przy odpowiednim zadaniu postaw X, w razie pomyłki
zaznacz kółeczkiem błędną odpowiedz
, następnie zaznacz odpowiedz
prawidłową.
4. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
5. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
6. Pracuj samodzielnie, będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Na rozwiÄ…zanie masz 35 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. ObrabiarkÄ… nazywamy maszynÄ™ do
a) kształtowania przedmiotów.
b) zgrzewania przedmiotów.
c) przewożenia przedmiotów.
d) mierzenia przedmiotów.
2. Do operacji obróbki skrawaniem nie należy
a) toczenie.
b) frezowanie.
c) spawanie.
d) szlifowanie.
3. Kąt ostrza noża to
a) kąt pomiędzy powierzchnią natarcia a płaszczyzną skrawania.
b) kąt pomiędzy powierzchniami natarcia i przyłożenia.
c) kąt pomiędzy powierzchniami natarcia a płaszczyzną prostopadłą do płaszczyzny do
płaszczyzny skrawania.
d) kąt, który ma za zadanie zmniejszenie tarcia narzędzia o obrobioną powierzchnię.
4. Do parametrów skrawania nie zalicza się
a) szybkość skrawania.
b) posuwu.
c) głębokości skrawania.
d) natężenia.
5. Noże wykańczaki są stosowane do obróbki
a) zgrubnej.
b) dokładnej i wykańczającej.
c) wstępnej.
d) podstawowej.
6. Konikiem nazywa się zespół tokarki służący do
a) zamocowania przedmiotu.
b) podpierania obrabianych przedmiotów.
c) zwiększania obrotów silnika.
d) zmiany położenia przedmiotów.
7. Toczenie stożków ze skręconymi saniami narzędziowymi stosuje się do obróbki
a) stożków o małej zbieżności.
b) stożków wewnętrznych.
c) stożków zewnętrznych.
d) stożków krótkich.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
8. Gwinty wewnętrzne nacina się
a) radełkiem.
b) narzynkÄ….
c) za pomocą gwintowników.
d) wiertarkÄ….
9. Frezowanie walcowe polega na
a) skrawaniu materiału frezem z ostrzami leżącymi na powierzchni walcowej.
b) skrawaniu materiału frezem z ostrzami położonymi na powierzchni czołowej.
c) skrawaniu materiału frezem leżącym na powierzchni stożkowej.
d) skrawaniu materiału frezem leżącym na powierzchni okrągłej.
10. Frezowanie przeciwbieżne przedstawia rysunek
a) rys.1
b) rys. 2
c) rys. 3
d) rys.1, rys.3
11. Frezy podczas pracy wykonujÄ… ruch
a) wahadłowy.
b) postępowo  zwrotny.
c) obrotowy.
d) prostoliniowy.
12. Przy pomocy freza kształtowego wykonuje się
a) koła zębate.
b) rowki pod wpust.
c) wałki.
d) płaszczyzny.
13. Szlifierka planetarna służy do szlifowania
a) wałków.
b) otworów.
c) płaszczyzn.
d) stożków.
14. Dogładzanie wykonuje się w celu
a) wygładzenia i nadania połysku.
b) wygładzenia wcześniej wyszlifowanej powierzchni.
c) uzyskania najwyższej gładkości.
d) usunięcia błędów po wcześniejszej obróbce.
15. Szlifowanie z posuwem poprzecznym stosuje się do obrabiania powierzchni nie dłuższych
niż
a) 100 mm.
b) 150 mm.
c) 200 mm.
d) 250 mm.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
16. Pomiary warsztatowe wykonujemy w celu
a) sprawdzenia stanu wykonanego przedmiotu.
b) sprawdzenia wyglÄ…du wykonanego przedmiotu.
c) sprawdzenia chropowatości wykonanego przedmiotu.
d) sprawdzenia dokładności wykonanego przedmiotu.
17. Suwmiarka służy do wykonania
a) pomiarów mniej dokładnych.
b) pomiarów zewnętrznych , wewnętrznych i głębokości.
c) sprawdzenia płaskości powierzchni.
d) sprawdzenia kÄ…ta prostego.
18. Szlifowaniem nazywa się sposób obróbki skrawaniem, w którym narzędziem skrawającym
jest
a) wiertło.
b) nóż.
c) frez.
d) ściernica.
19. Szlifierki do wałków korbowych zalicza się do szlifierek
a) podstawowych.
b) specjalnych.
c) specjalizowanych.
d) ogólnego przeznaczenia.
20. W czasie pracy urządzeń należy
a) mieć założone ubranie robocze.
b) dotykać ręką przedmiot obrabiany.
c) usuwać ręką wióry.
d) zdejmować osłony zabezpieczające.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie operacji
obróbki skrawaniem
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 5, 8, 9, 10, 11, 14, 16, 17, 19, 20 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 6, 7, 12, 13, 15, 18 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym 6 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. b, 4. d, 5. b, 6. b, 7. d, 8. a, 9. a, 10. b, 11. c,
12 a, 13. b, 14. a, 15. c, 16. c, 17. b, 18. d, 19. b, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Rozróżnić rodzaje frezarek A P c
Rozróżnić operacje obróbki
2 A P c
skrawaniem
Rozróżnić powierzchnię natarcia ostrza
3 A P b
skrawajÄ…cego
4 Zastosować parametry skrawania C PP d
5 Rozróżnić przeznaczenie tokarek A P b
6 Scharakteryzować podzespoły tokarki C PP b
Zastosować rodzaj uchwytów dla
7 D PP d
odpowiednich przedmiotów
8 Rozróżnić metody frezowania A P a
9 Rozróżnić metodę nacinania gwintów A P a
10 Rozróżnić główne elementy frezarki A P b
11 Rozpoznać rodzaje frezów A P c
12 Dobrać rodzaj frezowania C PP a
13 Dobrać rodzaj szlifierki C PP b
14 Dobrać metodę obróbki C P a
Zastosować odpowiedni rodzaj
15 D PP c
szlifierki do płaszczyzn
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
16 Rozróżnić metody szlifowania A P c
17 Określić zastosowanie mikrometra B P b
18 Dobrać rodzaj ściernicy D PP d
19 Rozróżnić rodzaje pomiarów A P b
20 Rozróżnić rodzaje noży tokarskich A P a
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Zapoznaj uczniów z instrukcją przed rozpoczęciem testu.
5. Jeśli są jakieś wątpliwości co do zrozumienia instrukcji wyjaśnij wątpliwości.
6. Pamiętaj o czasie przeznaczonym na rozwiązanie testu i nie przekraczaj go.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3. Test składa się z 20 zadań, do każdego masz 4 możliwości wyboru, tylko jedna jest
prawidłowa. Na karcie odpowiedzi przy odpowiednim zadaniu postaw X, w razie pomyłki
zaznacz kółeczkiem błędną odpowiedz
, następnie zaznacz odpowiedz
prawidłową.
4. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
5. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
6. Pracuj samodzielnie, będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Na rozwiÄ…zanie masz 35 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Na rysunku przedstawiono frezarkÄ™
a) poziomą zwykłą.
b) poziomÄ… uniwersalnÄ….
c) wspornikowÄ….
d) pionowÄ….
2. Do operacji obróbki skrawaniem należy
a) nitowanie.
b) zgrzewanie
c) frezowanie.
d) spawanie.
3. PowierzchniÄ… natarcia ostrza skrawajÄ…cego nazywamy
a) powierzchnię klina zwróconą do materiału.
b) powierzchnię narzędzia, po której spływa wiór.
c) płaszczyznę styczną do powierzchni skrawania.
d) powierzchnię, która na przedmiocie obrabianym wytwarza krawędz
tnÄ…cÄ….
4. Jednym z parametrów skrawania jest
a) skrawalność.
b) średnica skrawania
c) gładkość skrawania.
d) posuw.
5. Na tokarkach produkcyjnych nie wykonuje siÄ™
a) toczenia zewnętrznych powierzchni walcowych.
b) gwintowania.
c) toczenia stożków.
d) wiercenia.
6. Suportem nazywa się zespół tokarki służący do
a) podpierania obrabianych przedmiotów.
b) zamocowania narzędzi skrawających.
c) zwiększania obrotów silnika.
d) zmiany położenia przedmiotów.
7. Uchwyty samocentrujące zębatkowe w tokarce służą do mocowania
a) przedmiotów o nieregularnych kształtach.
b) średnich przedmiotów.
c) małych przedmiotów.
d) dużych przedmiotów.
8. Na rysunku przedstawione jest frezowanie
a) walcowe.
b) czołowe.
c) przeciwbieżne.
d) współbieżne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
9. Gwinty bardzo dokładne nacina się
a) nożem tokarskim.
b) gwintownikiem.
c) narzynkÄ….
d) gwintownikiem maszynowym.
10. Główną częścią frezarki wspornikowej nie jest
a) podstawa.
b) trzpień frezarski.
c) korpus.
d) belka usztywniajÄ…ca.
11. Rysunek przedstawia frez
a) pojedynczy walcowy.
b) trzpieniowy.
c) walcowo  czołowy.
d) piłkowy.
12. Przy pomocy freza kształtowego wykonuje się
a) koła zębate.
b) rowki pod wpust.
c) wałki.
d) płaszczyzny.
13. Szlifierka do otworów zwykła służy do szlifowania
a) wałków.
b) otworów w przedmiotach, które wykonują ruch obrotowy.
c) płaszczyzn.
d) stożków.
14. Wały szlifuje się metodą
a) kłową.
b) bezkłową.
c) powierzchnią czołową ściernicy.
d) planetarnÄ….
15. Rysunek przedstawia
a) szlifierkę z poziomą osia wrzeciona i stołem wykonującym
ruch postępowo-zwrotny.
b) szlifierkę z poziomą osią wrzeciona i stołem wykonującym
ruch obrotowy.
c) szlifierkę z pionową osia wrzeciona i stołem wykonującym
ruch obrotowy.
d) szlifierkę z pionową osia wrzeciona i stołem wykonującym
ruch postępowo-zwrotny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
16. Rysunek przedstawia
a) szlifowanie wałków.
b) szlifowanie otworów.
c) szlifowanie gwintów.
d) szlifowanie stożków.
17. Mikrometr służy do
a) pomiarów mniej dokładnych.
b) pomiarów długości, grubości i średnicy.
c) sprawdzenia płaskości powierzchni.
d) sprawdzenia kÄ…ta prostego.
18. Na rysunku przestawiona jest ściernica
a) z zaokrÄ…gleniem.
b) płaska.
c) pierścieniowa.
d) talerzowa.
19. Metoda pomiarowa bezpośrednia polega na
a) obliczeniu wielkości mierzonej.
b) odczytywaniu wielkości mierzonej wprost.
c) porównaniu wielkości mierzonej z inną znaną wielkością.
d) zmierzeniu różnicy i porównaniu jej z inną znaną wartością.
20. Rysunek przestawia nóż tokarski
a) zdzierak.
b) wykańczak.
c) osadzony.
d) zwykły.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
7. LITERATURA
1. Górecki A.: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych. WSiP, Warszawa
1993
2. Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. WSiP, Warszawa 1992
3. Malinowski J.: Pasowanie i pomiary. WSiP, Warszawa 1991
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
3. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Cz. 1 i 2.
ITeE, Radom 1999
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31