Funkcje i zasady
�� Obsługi techniczne, określone w dokumentacji
eksploatacyjnej poszczególnych typów statków
powietrznych, wykonuję się w celu
zapewnienia niezawodności statku
powietrznego w czasie lotu, określenia jego
stanu technicznego i doprowadzenia go do
stanu zgodnego z normami technicznymi. W
przypadku niesprawności - obsługi mają na
celu usprawnienie statku powietrznego oraz
nie dopuszczenie do lotu uszkodzonego lub
niewłaściwie przygotowanego statku
powietrznego.
Obsługi bieżące i specjalne wykonuje się w celu
przygotowania sprzętu lotniczego do lotów,
zapewnienia niezawodnego działania tego sprzętu
podczas lotów oraz utrzymania go w stałej
sprawności technicznej.
Obsługi bieżące obejmują:
�� obsługę wstępną;
�� obsługę przedlotową;
�� obsługę startową;
�� obsługę polotową;
�� przegląd okresowy
Obsługa wstępna jest podstawowym rodzajem obsługi
przygotowującej statek powietrzny do lotów.
Wykonuje się ją w czasie, pełnego dnia pracy. Po jej
wykonaniu powinno się zapewnić personelowi SIL nie
mniej niż 8h odpoczynku. Obsługa ta obejmuje:
�� przegląd statku powietrznego zgodnie z jednolitymi
zasadami obsługi technicznej (JZOT) oraz wytycznymi
wynikającymi z postawionego zadania na loty;
�� przegląd dodatkowego wyposażenia podwieszanego;
�� usunięcie wszystkich niesprawności i usterek;
�� sprawdzenie stanu technicznego statków
powietrznych i ich gotowości do lotów;
�� przegląd i naprawę niezbędnych środków obsługi;
�� wypełnienie dokumentacji pokładowej.
Obsługę przedlotową wykonuje się bezpośrednio przed lotami w
wariancie uzbrojenia przewidzianym dla danego statku powietrznego
zgodnie z zadaniem postawionym na dany dzień (noc) lotów.
Obejmuje ona:
�� przegląd statku powietrznego zgodnie z JZOT oraz zadaniem
postawionym na loty;
�� sprawdzenie zgodności napełnienia instalacji statku powietrznego z
zadaniem postawionym na loty;
�� wprowadzenie danych wyjściowych (programów) do systemów
nawigacyjnych, celowniczych itp.;
�� podwieszenie (zamontowanie) na statku powietrznym wyposażenia
dodatkowego;
�� uzbrojenie statku powietrznego w lotnicze środki bojowe;
�� sprawdzenie gotowości statków powietrznych do lotów zgodnie z
po�stawionym zadaniem;
�� wypełnienie dokumentacji pokładowej.
Obsługę startową wykonuje się przed każdym kolejnym lotem statku
powietrznego w wariancie uzbrojenia przewidzianym dla danego statku
powietrznego zgodnie z zadaniem postawionym na lot. Obejmuje ona:
�� przegląd statku powietrznego zgodnie, z JZOT oraz zadaniem
postawionym na lot;
�� usunięcie niesprawności wykrytych w poprzednim locie oraz w czasie
przeglądu;
�� napełnienie instalacji paliwem, olejem, cieczami specjalnymi i gazami
zgodnie z zadaniem postawionym na lot;
�� wprowadzenie danych wyjściowych (programów) do systemów
nawigacyjnych, celowniczych itp.;
�� podwieszenie (zamontowanie) na statku powietrznym wyposażenia
dodatkowego;
�� uzbrojenie statku powietrznego w lotnicze środki bojowe;
�� sprawdzenie gotowości statku powietrznego do lotu zgodnie z zadaniem
(w tym próba silnika);
�� wypełnienie dokumentacji pokładowej.
Obsługę polotową wykonuje się po ostatnim
locie w danym dniu (nocy) lotów oraz po
zakończeniu dyżuru bojowego w celu
zapewnienia utrzymania statku powietrznego
w stałej gotowości bojowej. Obsługa ta
obejmuje:
�� przegląd statku powietrznego zgodnie z JZOT;
�� usunięcie niesprawności wykrytych w locie
oraz w czasie przeglądu;
�� sprawdzenie wykonanej obsługi;
�� wypełnienie dokumentacji pokładowej,
Przegląd okresowy wykonuje się między
obsługami okresowymi w celu dodatkowego
sprawdzenia stanu technicznego statku
powietrznego i utrzymania go w stałej
sprawności technicznej. Obsługi te wykonuje
się w ramach obsługi wstępnej, dni
technicznych lub w innych wydzielonych na
ten cel dniach pracy na sprzęcie,
Obsługi specjalne, podobnie jak przeglądy
okresowe, wykonuje się w celu dodatkowego
sprawdzenia stanu technicznego statku
powietrznego i utrzymania go w stałej
sprawności technicznej. Obejmują one różne
zakresy czynności w zależności od budowy i
nowoczesności konstrukcji statku
powietrznego.
Obsługi okresowe wykonuje się w celu określenia
stanu technicznego statku powietrznego i
przywrócenia jego charakterystyk technicznych
zgodnie z wymaganiami zawartymi w
obowiązującej dokumentacji technicznej. Obsługi
okresowe wykonuje personel eskadr technicznych
w hangarach lub na specjalnie przygotowanych
płaszczyznach postoju, odpowiednio
oprzyrządowanych dla danego typu statku
powietrznego. Obsługi okresowe płatowca,
zespołu napędowego, osprzętu, urządzeń
radioelektronicznych i uzbrojenia wykonuje się w
tym samym terminie po osiągnięciu
odpowiedniego nalotu lub okresu eksploatacji.
Podstawowym dokumentem normującym
wykonywanie obsług okresowych jest jednolity zestaw
obsług technicznych danego typu statku powietrznego.
Dokumentami pomocniczymi są technologie i
metodyki wykonywania obsług okresowych na danym
typie statku powietrznego. W kartach
technolo�gicznych i metodykach obsług okresowych
poszczególnych specjalności określone są:
�� kolejność wykonywania czynności;
�� warunki techniczne;
�� narzędzia i aparatura kontrolno-pomiarowa;
�� normy czasowe wykonywania czynności;
�� parametry (charakterystyki) podlegające kontroli.
Obsługi okresowe obejmują:
�� wykonanie przeglądu poszczególnych elementów
statku powietrznego w celu sprawdzenia stanu
technicznego: pokrycia, zespołów, węzłów, sworzni,
nitów, wkrętów oraz sprawdzenia: luzów, sygnalizacji,
ciśnienia, szczelności itp.;
�� przemycie i nasmarowanie współpracujących
elementów, np. łożysk, sworzni, linek itp.;
�� wymianę cieczy w instalacjach statku powietrznego;
�� usunięcie wykrytych uszkodzeń;
�� sprawdzenie poprawności działania elementów,
zespołów i instalacji statku powietrznego;
�� wypełnienie dokumentacji pokładowej.
Próbę zespołu napędowego wykonuje się w celu sprawdzenia
jego działania, działania silnika lub instalacji i układów
pokładowych. Sprawdzenia dokonuje się na głównych zakresach
eksploatacyjnych, w związku, z czym wymagana jest od
prowadzącego próbę odpowiednia kolejność, czynności
wykonywanych podczas uruchamiania, sprawdzania, chłodzenia
i wyłączenia silnika. Próbę silnika można wykonywać
wykorzystując przyrządy
i sygnalizację w kabinie, lub wykorzystując specjalne urządzenia
naziemne  pulpity kontroli naziemnej. W drugim przypadku
zakres kontroli jest większy. Przyszłościowym rozwiązaniem jest
wykorzystanie, pokładowego lub naziemnego układu
diagnostycznego do oceny stanu technicznego zespołu
napędowego nie tylko podczas próby, lecz również podczas
całego procesu eksploatacji. Np. na współczesnych samolotach
pasażerskich stan silnika określany jest za pomocą około 100
parametrów kontrolowanych przez komputer pokładowy.
Próba współczesnego zespołu napędowego powinna być
wykonywana na specjalnej powierzchni nazwanej stoiskiem do
wykonywania prób silników. Powierzchnia stoiska powinna być
utwardzona, wyposażona w progi oporowe do podstawek kół
podwozia i węzły mocowania linami statek powietrzny do
podłoża, umożliwiające bezpieczne sprawdzenie pracy zespołu
napędowego na wszystkich zakresach od minimalnego do
maksymalnego łącznie z pełnym dopalaniem. W przypadku prób
silników odrzutowych stoisko wyposaża się w odchylacze gazów
wylotowych, a przed nisko położonymi wlotami ustawia się
specjalne zabezpieczenia siatkowe.
Powierzchnia stoiska powinna być czysta (bez błota, żwiru,
kawałków lodu itp.), szczególnie przed wlotami do silników, za
dyszami wylotowymi. Umiejscowienie stoiska prób powinno być
takie, aby nie powodować uszkodzenia innych statków
powietrznych lub środków obsługi.
W rejonie stoiska prób silników umieszcza się
środki przeciwpożarowe, wyznacza drogi
przewozu i rozmieszczenia środków obsługi oraz
ustala miejsce przebywania personelu obsługi
podczas prób zespołu napędowego.
Zakres prac przygotowawczych przed
uruchomieniem i próbą zespołu napędowego
zależy od typu statku powietrznego, od
właściwości konstrukcyjnych i użytkowych
zespołu napędowego, sytemu uruchamiania i
mocy (ciągu) silnika, a podany jest w jednolitym
zestawie obsług technicznych.
Bezpośrednio przed uruchomieniem zespołu napędowego należy upewnić się o:
�� ustawieniu środków przeciwpożarowych;
�� podłożeniu pod kołami podstawek i przymocowaniu lin kotwiczących;
�� zdjęciu pokrowców, pokryw, zaślepek i ustalaczy;
�� braku przedmiotów postronnych we wlotach do silników;
�� łatwości obrotu wirnika silnika (szczególnie przy niskiej temperaturze, gdy istnieje
możliwość powstania lodu w kanale przepływowym);
�� sprawności i pewności podłączenia lotniskowego z
ródła energii elektrycznej;
�� sprawności i położeniu wyjściowym urządzeń automatyki wlotu, sprężarki, i dyszy
wylotowej;
�� poprawności działania sygnalizacji układu blokowania rozruchu;
�� sprawności pokładowych urządzeń przeciwpożarowych;
�� położeniu dz
wigni urządzeń lądowania;
�� włączeniu układu hamowania kół podwozia;
�� otwarciu zaworu przeciwpożarowego instalacji paliwowej;
�� położeniu zaworów oddzielnego zasilania silników;
�� położeniu dz
wigni sterowania silnikiem (DSS);
�� położeniu wyłączników elektrycznych (AZS i AZR);
�� działaniu łączności między kabiną statku powietrznego i mechanikiem obserwującym
próbę ze stoiska;
�� http://www.eskadra.net/
�� Zeszyt przedmiotowy BIESL J�
Dawid Frąckowiak klasa 4TL