Jak się uczyć? Nauka języka z przyjemnością.
Sugestopedia, A
ozanow czyli początki szybkiej nauki
Sugestopedia, A
ozanow czyli początki szybkiej nauki Jeżeli interesujesz się metodami szybkiej nauki, a
domyślam się, że tak, skoro czytasz portal soffa.pl, to na pewno słyszałeś o sugestopedii, A
ozanowie czy
superlearningu. W tym artykule napiszę o sugestopedii i jej twórcy A
ozanowie, bo od tego się wszystko
zaczęło. W kolejnym opiszę superlearning i różnice między tymi metodami.
W zasadzie samo poznanie definicji niczemu nie służy, natomiast ja uważam, że w tym przypadku jest
bardzo ważne, gdyż wielu publicystów, którzy nie mają zielonego pojęcia o szybkiej nauce, powtarza
bezkrytycznie twierdzenia zawarte w komercyjnych kursach np. superlearningu. Są to twierdzenia typu
„50 razy szybka nauka” lub „1000 słówek w jeden dzień”. A może niektórzy
dają się na to nabrać...
Zaczynam od sugestopedii, bo od tego zaczęło się wzmożone zainteresowanie naukowców i dziennikarzy
metodami szybkiej nauki. Od lat 60-tych XX wieku Georgi A
ozanow z komunistycznej Bułgarii rozwijał
swoją metodę, którą nazwał sugestopedią. Jej założenia przedstawił UNESCO w 1978 roku i zaciekawił
nią wielu naukowców i nauczycieli.
Od razu też powstało mnóstwo nieporozumień i niedomówień związanych z sugestopedią, których
z
ródłem był sam A
ozanow, gdyż swoją metodę przedstawił dosyć niechlujnie z naukowego punktu
widzenia oraz nie dostarczył wystarczająco dobrze opisanych eksperymentów. Wielu naukowców z
Zachodu tłumaczyło to tym, że A
ozanow celowo ukrył wiele składników swojej metody przed
imperialistycznymi naukowcami. To jeszcze bardziej podsyciło ciekawość i pęd ku poznaniu tajników
metod szybkiej nauki. Naukowcy rozwijali sugestopedię na własną rękę, co doprowadziło do powstania
wielu hybryd sugestopedii, czasami nie mających z nią wiele wspólnego. Można również spojrzeć na ten
proces z innego punktu widzenia: po prostu przedstawienie przez A
ozanowa nawet szczątkowych założeń
swojej metody, pobudziło naukowców do studiów nad przyśpieszoną nauką i powstania wielu nowych
metod.
Zatrzymując się jeszcze chwilę przy A
ozanowie, często mówiono, że był on pupilkiem bułgarskich władz i
miał doskonałe warunki do swoich badań – stworzył w Sofii Instytut Badawczy Sugestologii, który
funkcjonuje do dzisiaj. Koncepcję sugestopedii A
ozanow rozwijał jeszcze wiele lat, chociaż w publikacjach
tych, którzy zainteresowali się sugestopedią przewijały się zarzuty, że nawet ewolucja tej metody nie
przyniosła nigdy dokładnego jej opisu. Poza tym A
ozanowowi zarzucano nierzetelne przeprowadzanie
eksperymentów ze swoją metodą. Czytałam, że do eksperymentów z sugestopedią wybierani byli
uczniowie o bardzo dobrych wynikach w nauce, nie mający z nią żadnych problemów i bardzo silnie
zmotywowani. Po porównaniu z „próbą” zwykłej młodzieży uczącej się w normalnych
warunkach szkolnych, A
ozanow osiągał spektakularne sukcesy.
Tyle o historii. A takie są założenia sugestopedii:
-zabawa i brak spięcia (stan skoncentrowanej relaksacji)
-wydobywanie pełnego potencjału uczącego się poprzez pozytywne sugestie
-uczenie się na poziomie świadomym i podświadomym
Przebieg cyklu nauki według metody sugestopedii:
1. Przygotowanie: Sala jest dobrze przewietrzona, na ścianach wiszą materiały będące rozwinęciem
kursu, nauczyciel wpowadza „pozytywną atmosferę sugestii”, swoim zachowaniem daje do
zrozumienia, że lekcja będzie bardzo radosnym doświadczeniem, a uczniowie bez problemu opanują
materiał.
2. Prezentacja: Wydrukowane materiały są rozdane studentom. W nauce języków są zazwyczaj
podane w formie dialogów, z objaśnieniem gramatyki i słownictwa. Język docelowy po lewej stronie
kartki, język ojczysty po prawej.
Część pierwsza tej sesji to "wprowadzenie i dekodowanie". Nauczyciel przedstawia tekst uczniom
używając gestów, mimiki i języka ciała, opisując postacie i okoliczności historii. Uczniowie mogą
powtarzać tekst na głos jeżeli chcą. Tekst jest traktowany całościowo, mało uwagi poświęca się na
poszczególne elementy. Uczniowie są w stanie zrozumieć tekst od razu poprzez odniesienie się do
wydrukowanych materiałów. Materiały mogą zawierać od ok. 300 do 700 nowych słówek podczas jednego
posiedzenia pierwszej sesji intensywnwgo kursu 3,5 godzinnego i do 300 słówek w sesjach, które
odbywają się po zakończeniu pierwszego cyklu. Bardzo ważna jest postawa nauczyciela: jego gesty i
zachowanie ułatwiają zrozumienie materiału.
Kolejnym etapem jest koncert aktywny. Studenci słuchają muzyki klasyków wiedeńskich i z repertuaru
http://www.soffa.pl Kreator PDF Utworzono 11 October, 2009, 23:37
Jak się uczyć? Nauka języka z przyjemnością.
romantycznego. Nauczyciel odczytuje materiał głosem, który dostosowuje się do muzyki i pełni rolę
dodatkowego instrumentu. Używa gestów.
Po przerwie odgrywany jest koncert pasywny. Studenci i nauczyciel siedzą, nie mają przed sobą
wydrukowanych tekstów. Grana jest muzyka barokowa. Nauczyciel odczytuje naturalnym głosem
materiał, który wczesniej był przerabiany. Studenci tylko słuchają.
3. Powtórka i aktywizacja. W tej części studenci „przerabiają” materiał w formie skeczy,
gier, dialogów. Materiał jest poszerzany o objaśnienia gramatyczne. Jest to najdłuższa z sesji.
Schematycznie przebieg cyklu nauczania metodą sugestopedii przedstawia poniższy diagram:
Te założenia były wielokrotnie testowane przez naukowców z wielu krajów. Ciekawe ich zestawienie
(wraz z wynikami) znalazłam w pracy doktorskiej Uschi Felix. Przeprowadziła ona również własne
eksperymenty z dziećmi z publicznych i prywatnych szkół w Australii. I tak w telegraficznym skrócie
można jej wnioski można podsumować, że o ile w zwykłaym środowisku szkolnym nie potwierdziły się
doniesienia o kilkudziesięciokrotnym wzroście efektywności nauki, to jednak taki wzrost miał miejsce i był
różny w zależności od autora badań.
Uogólniając, wiele z twierdzeń A
ozanowa było na wyrost, jednak i tak wprowadzenie do procesu
nauczania elementów składowych sugestopedii znacząco podwyższa wynik. Pamiętaj przy tym, że wpływ
tych czynników się mnoży, zatem nawet 20% wzrost efektywności przy każdym elemencie (muzyka,
doświadczenia kinestetyczne, postawa nauczyciela) daje 1,2*1,2*1,2*1,2=~2 krotny wzost
efektywności. Nauczyć się języka w rok, zamiast dwóch? Kusząca perspektywa.
Zanim napiszę o superlearningu, jeszcze raz przypomnę chyba najważniejszą cechę metody A
ozanowa:
położenie ogromnego nacisku na osobę i rolę nauczyciela w procesie uczenia.
http://www.soffa.pl Kreator PDF Utworzono 11 October, 2009, 23:37