szybkie czytanie

Niniejszy ebook jest własnością prywatną.
Został dołączony jako bonus do ebooka
zakupionego w serwisie ZloteMysli.pl
Niniejsza publikacja może być kopiowana oraz dowolnie rozprowadzana
tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez Wydawcę. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody wydawcy.
Zabrania się jej odsprzedaży, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Złote
Myśli.
� Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl
Data: 21.03.2008
Tytuł: Szybkie czytanie
Autor: Paweł Sygnowski
Projekt okładki: Marzena Osuchowicz
Korekta: Anna Popis-Witkowska
Skład: Teresa Kopp
Internetowe Wydawnictwo Złote Myśli sp. z o.o.
ul. Daszyńskiego 5
44-100 Gliwice
WWW: www.ZloteMysli.pl
EMAIL: kontakt@zlotemysli.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone.
All rights reserved.
SPIS TREŚCI
CZYTANIE FOTOGRAFICZNE ....................................................................5
CZYTANIE TAK, ALE Z CELEM ..............................................................11
JAK CZYTAĆ 4 KSIŻKI DZIENNIE?............................................................13
KLASYCZNE BADY POPEANIANE W CZASIE CZYTANIA....................................17
NIE CZYTAJ WSZYSTKIEGO TAK SAMO.......................................................20
PODSTAWY SZYBKIEGO CZYTANIA 1..........................................................22
PODSTAWY SZYBKIEGO CZYTANIA 2..........................................................25
PODSTAWY SZYBKIEGO CZYTANIA 3..........................................................27
PODSTAWY SZYBKIEGO CZYTANIA 4..........................................................29
PODSTAWY SZYBKIEGO CZYTANIA 5..........................................................31
PODSTAWY SZYBKIEGO CZYTANIA 6..........................................................33
TECHNIKI SZYBKIEGO CZYTANIA 1............................................................34
TECHNIKI SZYBKIEGO CZYTANIA 2............................................................37
TECHNIKI SZYBKIEGO CZYTANIA 3............................................................39
TECHNIKI SZYBKIEGO CZYTANIA 4............................................................41
TECHNIKI SZYBKIEGO CZYTANIA 5............................................................44
Kategoria w trakcie...................................................................44
Poznaj akapity, a spotkasz szybkość i zrozumienie......................................44
Akapity objaśniające.....................................................................44
Akapity łączące............................................................................45
Akapity opisowe...........................................................................45
CZYM JEST CZYTANIE?..........................................................................46
Definicja czytania............................................................................47
JAK POMÓC DZIECKU W NAUCE SZYBKIEGO CZYTANIA?.................................48
WSTP..........................................................................................48
Jak nauczyć swoje dziecko kilkuset nowych słów w ciągu 1 tygodnia?...............48
Kurs szybkiego czytania dla dzieci.........................................................50
Lekcja pierwsza...........................................................................51
Ćwiczenie 1.............................................................................51
Ćwiczenie 2.............................................................................52
Ćwiczenie 3.............................................................................52
Ćwiczenie 4.............................................................................53
Ćwiczenie 5.............................................................................54
Ćwiczenie 6.............................................................................54
Lekcja druga...............................................................................54
NAJWCZEŚNIEJSZE, NAJWIKSZE I NAJGORSZE BADY W CZYTANIU MAAYCH I
DUŻYCH POLAKÓW.............................................................................56
Wstęp...........................................................................................56
Najwcześniejsze, największe i najgorsze błędy w czytaniu małych i dużych
Polaków........................................................................................60
Fonetyzacja................................................................................60
Regresja....................................................................................61
Nieużywanie wskaznika..................................................................62
Jak zwalczyć te błędy?.......................................................................64
Jak zwalczyć fonetyzację?...............................................................64
Jak zwalczyć regresję?...................................................................65
Co ze wskaznikiem?.......................................................................66
Zakończenie...................................................................................66
WEWNTRZNE I ZEWNTRZNE CZYNNIKI WPAYWAJCE NA SZYBKOŚĆ CZYTANIA ..67
Warunki wewnętrzne.........................................................................68
SZYBKIE CZYTANIE
str. 5
Paweł Sygnowski
Czytanie fotograficzne
Czytanie fotograficzne
Twórcą czytania fotograficznego jest amerykański trener neurolingwi-
stycznego programowania, Paul R. Sheele, dyrektor Learning Strategies
Corporation założonego w 1981 roku. Paul Sheele zaprezentował swój
system na 5 Międzynarodowej Konferencji Efektywnego Uczenia
w kwietniu 1993 roku na Uniwersytecie Warwick w Wielkiej Brytanii.
Co to jest czytanie fotograficzne?
Jest to proces umysłowego absorbowania tekstu z szybkością przekra-
czającą jedną stronę na sekundę. Pozwala on na absorbowanie książki
w klika minut. Czytanie fotograficzne różni się od szybkiego czytania. To
ostatnie kojarzy się z większym stresem. Czytanie elementarne i szybkie
są głównymi funkcjami lewej półkuli mózgowej, charakteryzującymi się
właściwościami analitycznymi i ograniczoną zdolnością absorpcji tylko
7 (+/ 2) informacji w danym czasie. Czytanie fotograficzne natomiast
jest funkcją prawej półkuli mózgowej, czyli twórczej i intuicyjnej części
mózgu. Jest to 95% potencjału, do którego normalny zjadacz chleba nig-
dy nie dociera, a który jest w stanie asymilować 20 000 informacji jed-
nocześnie! Fotografowany materiał jest absorbowany prosto do prawej
półkuli mózgowej, która wyławia z niego ogólny sens i daje generalne
odczucia. Materiał czytany metodami tradycyjnymi, przy użyciu lewej
półkuli mózgowej, jest pochłaniany w sposób linearny, słowo po słowie,
gdzie każde słowo jest analizowane osobno. Czytanie fotograficzny jest
zatem procesem zupełnie innym od czytania elementarnego.
Fotografowanie materiału odbywa się według dwóch centralnych za-
sad:
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 6
Paweł Sygnowski
1. Programowanie nowego materiału poprzez podświadome procesory
prosto do głębokich pokładów pamięci podświadomej. Aby tego doko-
nać, trzeba wypracować sobie inny typ patrzenia, tak zwaną fotowi-
zyjność, polegającą na zredukowaniu ostrości obrazu, na którym się
koncentrujemy. Najlepiej ten typ patrzenia oddaje słowo gapienie .
Tak właśnie patrzymy, kiedy bezmyślnie wpatrujemy się w dal. Znasz
dobrze ten rodzaj patrzenia z lekcji szkolnych, gdzie jest to jedyna
odskocznia od realiów lekcyjnych. Jest to ten moment, kiedy nieru-
chomo utkwisz oczy w przestrzeni za oknem i dasz się ponieść swoim
myślom. Spróbuj zaobserwować, w którym momencie zaczynasz pa-
trzeć inaczej , czyli kiedy włączasz patrzenie peryferyjne, i zastosuj
ten sam sposób patrzenia do czytania fotograficznego. Wymaga to re-
gularnego treningu, ale można tego dokonać w zaciszu domowym.
Spróbuj!
2. Transferowanie i odtwarzanie informacji z pamięci podświadomej
do pamięci świadomej. Ponieważ czytany materiał jest absorbowany
przez część mózgu nienależącą do sfer świadomości, można, natural-
nie, świadomie nie zdawać sobie sprawy z tego, co się przeczytało.
Informacja musi być przetransportowana do pamięci świadomej. Na-
zywa się to aktywacją. Aktywacja materiału rezydującego w sferze
podświadomości może odbywać się w dwojaki sposób: automatycznie
lub manualnie. Aktywacja automatyczna odbywa się wtedy, kiedy po-
trzeba lub chęć posiadania danej informacji sprawia, że wyłania się
ona samoistnie z pokładów podświadomości, często w charakterze od-
czucia lub nagłego przebłysku geniuszu. Ponieważ jest to niezwykle
subtelna metoda otrzymywania wiadomości, zwana również intuicyj-
ną, często się jej nie docenia. Ci, którzy jeszcze się nie nauczyli roz-
poznawać wiedzy intuicyjnej, mają problemy z przyznaniem jej war-
tości i najlepiej skorzystają z aktywacji manualnej. Aktywacja
manualna ma miejsce wtedy, kiedy używamy wszystkich funkcji lewej
półkuli mózgowej w celu przetransportowania materiału ze strefy
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 7
Paweł Sygnowski
podświadomej do świadomej. Techniki aktywacji manualnej polegają
na różnych technikach świadomego czytania: PRZEGLADANIU ŚLI-
ZGANIU SZYBKIM CZYTANIU WYSZUKIWANIU. Prawie przez 95%
czasu poświęconego na czytanie angażujemy nasze strefy świadome,
gdzie lewa półkula jest w stanie przerobić tylko 7 (+/ 2) bitów infor-
macyjnych dostarczanych przez parę oczu. Czytanie fotograficzne
jest systemem włączającym do współpracy obydwie półkule mózgowe
w celu ogarniania i absorbowania wiadomości, co w rezultacie daje
fenomenalne wyniki. Oszczędza ono czas, ponieważ pomija wolną
i analityczną działalność świadomości i uruchamia niesłychanie efek-
tywne holistyczne procesy absorbowania wiadomości.
Trzy warunki czytania fotograficznego:
Żadnej subwokalizacji nie staraj się czytać w pamięci, nie po-
ruszaj ustami, czytając ani nie wypowiadaj szeptem słów to nie
pomaga, a wręcz przeszkadza (jesteśmy w stanie usłyszeć, także
w umyśle, nie więcej niż kilkaset słów na minutę, oko w tym sa-
mym czasie potrafi zobaczyć od 2000 do kilku tysięcy słów!).
Całościowe podejście do tekstu nie staraj się czytać każdego
słowa z osobna, nie zwracaj uwagi na każdą kropkę i przecinek. To
spowalnia czytanie, a i tak niewiele pomaga zrozumieć czytany
tekst. W każdym języku istnieje wiele zbędnych słów, a każdy
tekst co najmniej w połowie składa się ze stylistycznych bzdur,
które nie zawierają wiedzy, a jedynie ładnie wyglądają. Aby osią-
gnąć cel i zrozumieć tekst oraz ewentualnie go zapamiętać, nale-
ży wyłapać kluczowe słowa, a nie zastanawiać się nad bezużytecz-
nymi słowami (przecież i tak je wszystkie znasz, kiedyś je widzia-
łeś, skup się na informacjach i treści). Pamiętaj, że celem
czytania jest znalezienie odpowiedzi na wcześniej postawione
przez Ciebie pytania, a nie przeczytanie danego fragmentu czy-
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 8
Paweł Sygnowski
tanie jest tylko środkiem do celu, jakim jest wydobycie z tekstu
interesującej Cię informacji.
Zwiększenie widzenia peryferyjnego patrząc, zwykle skupiasz
się na jednym punkcie i nie widzisz, co się dzieje dookoła, czyta-
jąc, skupiasz się na poszczególnych wyrazach, a nie na całości.
Chodzi o to, byś wzrokiem objął jak największe pole czytanego
tekstu dzięki temu szybciej czytasz.
Aby spełnić powyższe warunki, potrzebujesz trochę ćwiczeń, które nie
są trudne, ale zabiorą Ci trochę czasu. Zacznij już teraz:
Odsuń czytaną książkę/gazetę na odległość o 10 15 cm większą
niż do tej pory w ten sposób zwiększysz automatycznie swoje
pole widzenia.
Grupowanie słów podziel stronę na 3 kolumny (każda linijka
podzielona będzie na 3 części). Teraz staraj się wychwycić jednym
rzutem oka wszystkie wyrazy w danej kolumnie, potem w na-
stępnej kolumnie itd. Dzięki temu ćwiczeniu pozbędziesz się oba-
wy przed pomijaniem niektórych zbędnych wyrazów (bo nawet je-
śli je pominiesz, to i tak zrozumiesz całość) oraz nauczysz się wy-
chwytywać całe zwroty, a nie pojedyncze słowa. Jako pomoc
może Ci służyć np. ołówek, długopis, wskaznik, którym wskazuj
zawsze środek kolumny. Można podzielić stronę też na 2 kolumny.
Czytanie pionowe w tempie 1 strony na sekundę jeśli opanu-
jesz grupowanie słów, to skup się teraz na czytaniu tylko środko-
wej kolumny (pomiń skrajne), postaraj się wyłapać sens i istotne
wiadomości, ogarniając jednym rzutem oka całą linijkę (kolumny
skrajne i tak pozostają w polu Twojego widzenia peryferyjnego).
Wskaznik przesuwaj coraz szybciej w dół, fachowcy radzą przesu-
wać go szybciej niż nadążają Twoje oczy. Skup wzrok na tekście,
ale podążaj za wskaznikiem. Ćwicz, aż nie będziesz potrzebował
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 9
Paweł Sygnowski
więcej niż 1 sekundy na przeczytanie strony. NIE ZRAŻAJ SI
początkowo będziesz myślał, że nic nie rozumiesz, ale ćwicz wy-
trwale. Już po krótkim czasie zaczniesz zauważać, że na główny
plan wybijają się słowa kluczowe (to zaleta działania Twojego
mózgu).
Właściwe czytanie fotograficzne nie składa się z jednego przeczytania
danego fragmentu. Będziesz go musiał przeczytać 5 razy:
Przegląd ogólny orientacja w całości, zwróć uwagę na spis tre-
ści, początek, zakończenie, przekartkuj książkę w tempie 1 strony
na sekundę, nie czytaj, tylko spróbuj zorientować się w tekście.
Zadaj sobie pytania: O czym jest książka? Czego chcesz się z niej
dowiedzieć? Jaka jest jej myśl przewodnia? Gdzie znajdują się
najważniejsze treści?
Przegląd wstępny wyłapanie najistotniejszych treści.
Przekartkuj całość ponownie, ale teraz zwolnij do 4 5 sekund na
stronę. W ten sposób wychwycisz więcej szczegółów, pogrubione
fragmenty, podrozdziały itp. UWAGA czytaj rozdziałami! Po tym
przeglądzie przejdz od razu do czytania tego rozdziału, a potem
do przeglądu podsumowującego. Dopiero jeśli powtórzysz to
w stosunku do wszystkich rozdziałów, możesz wykonać przegląd
podsumowujący całości oraz przegląd ponowny.
Czytanie znalezienie informacji, które posłużą do odpowiedze-
nia na postawione wcześniej przez Ciebie pytania. Możesz czytać,
dzieląc stronę na 3 kolumny, możesz czytać każdą z nich lub tylko
środkową itp. metoda dowolna. Zaznaczaj na marginesie miej-
sca, gdzie znalazłeś potrzebne informacje (to jest naprawdę po-
mocne).
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 10
Paweł Sygnowski
Przegląd podsumowujący chodzi o wyłapanie relacji zachodzą-
cych pomiędzy poszczególnymi rozdziałami a całością książki.
Konkretne odpowiedzi na postawione pytania. Wyciąganie
wniosków, dedukcja. Na końcu można sporządzić notatki z tekstu
(porządkują i aktywizują zdobytą wiedzę).
Przegląd ponowny odświeżenie i utrwalenie zdobytych wiado-
mości co jakiś czas powracasz do książki (najpierw częściej, po-
tem coraz rzadziej), kartkując tekst i zwracając uwagę na wcze-
śniej zaznaczone fragmenty.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 11
Paweł Sygnowski
Czytanie tak, ale z celem
Czytanie tak, ale z celem
Wiele z osób czytających dowolne publikacje popełnia jeden podstawo-
wy błąd. Mianowicie bierze się za czytanie bez wcześniejszego ustale-
nia, po co właściwie to robi. Dlaczego to jest tak ważne?
Wyobraz sobie, że chcesz ugotować sobie na obiad zupę ogórkową. Bie-
rzesz książkę kucharską pierwszą lepszą i zaczynasz ją czytać od
początku do końca w poszukiwaniu tegoż jednego, jedynego przepisu.
Czy to jest sensowne rozwiązanie?
Zauważ, że właśnie przeczytałeś ponad 300 stron książki kucharskiej,
w tym kilkaset przepisów na przeróżne dania (w tym także zupy), i po-
nadto wyobraz sobie, że wcale nie znalazłeś tego przepisu, którego szu-
kałeś. Dlaczego? Bo po prostu czytałeś książkę z przepisami kuchni wło-
skiej, która nie zna takiej zupy jak ogórkowa.
Podsumowując straciłeś właśnie kilka dobrych godzin swojego czasu
zupełnie bez sensu, szukając przepisu zupełnie nie tam, gdzie trzeba. To
są właśnie skutki czytania bez celu.
Gdybyś wcześniej klarownie sobie sformułował swój cel czyli znalezie-
nie przepisu na zupę ogórkową to wziąwszy tę pierwszą lepszą książkę
kucharską, mógłbyś przed rozpoczęciem jej czytania zrobić sobie taką
minianalizę poprzez sformułowanie odpowiedzi na kilka pytań, np.:
Czy w tej książce znajdują się w ogóle przepisy na jakąś zupę?
Czy kuchnia, której przepisy ta książka zawiera, zna w ogóle
takie danie jak zupa ogórkowa?
Itp.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 12
Paweł Sygnowski
Jak znalezć odpowiedzi na takie pytania? To banalnie proste. Po to wła-
śnie jest spis treści, indeks, wstęp do książki czy do poszczególnych jej
części. Wystarczy tylko dokładnie wiedzieć, czego się chce, w oparciu
o to dokonać pobieżnej choćby analizy tekstu, który zamierzamy prze-
czytać i to wystarczy, aby w rezultacie zaoszczędzić sobie masę czasu
i nerwów.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 13
Paweł Sygnowski
Jak czytać 4 książki dziennie?
Jak czytać 4 książki dziennie?
Zabawnym wydaje się być fakt, iż tak niewielu z nas potrafi poprawnie
czytać. I nie mam tu na myśli żadnych specjalnych technik pozwalają-
cych przeczytać tysiące słów na minutę. Mówię o zwykłym czytaniu zwy-
kłych rzeczy przez zwykłych ludzi.
Pozwól, że zadam Ci 2 pytania:
1. Czy wierzysz w to, że możliwe jest przeczytanie czterech książek
dziennie z przyswojeniem najważniejszych informacji, bez stoso-
wania specjalnych, czasochłonnych i (co tu dużo ukrywać) szale-
nie trudnych technik?
2. Czy przeczytałeś w tym tygodniu gazetę?
Jeśli na pierwsze pytanie odpowiedziałeś NIE, a na drugie TAK pomyśl
nad tym.
Dzisiaj w kiosku facet przede mną kupował trzy gazety weekendowe .
Ich objętość odpowiada przynajmniej czterem kilkudziesięciostronico-
wym książkom. Zastanów się nad tym. Jak grube jest weekendowe wy-
danie Gazety Wyborczej ? Hmm...Te wszystkie dodatki robią swoje,
prawda?
Do czego zmierzam? Wniosek z powyższych rozważań jest bardzo prosty.
Jeśli potrafisz przeczytać gazetę równą objętością czterem książkom, to
potrafisz także przeczytać cztery książki. Co Ty na to?
Zastanów się nad tym, jak czytasz gazetę. Czy czytasz ją od A do Z? Nie.
Czytasz tylko te artykuły, które Cię interesują. A skąd wiesz, jak je zna-
lezć? Gazeta podzielona jest na odpowiednie działy. A więc jeśli szukasz
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 14
Paweł Sygnowski
informacji sportowych, otwierasz gazetę na dziale sportowym, a nie go-
spodarczym. Ale czy i wtedy czytasz cały dział? No pewnie, że nie. Skoro
nie interesujesz się koszykówką, to nie będziesz czytał artykułów na ten
temat. A jak dokonujesz selekcji tego, co będziesz czytać? Najpierw
przyglądasz się nagłówkom, co daje Ci pojęcie o treści artykułu. Sam
wybór ułatwia też fakt, iż pod nagłówkiem znajduje się zwykle
streszczenie głównych zagadnień omówionych w artykule.
A co się dzieje w sytuacji, gdy kupujesz gazetę z różnymi ogłoszeniami,
gdyż właśnie szukasz jakiegoś lokum do wynajęcia? Czy czytasz wszyst-
kie ogłoszenia od A do Z? Nie. Wiesz przecież, że ogłoszenia są podzielo-
ne na odpowiednie działy. Szukam czegoś do wynajęcia, więc przecho-
dzę do działu nieruchomości, a tam do poddziału wynajem. A czy teraz
czytasz już wszystkie ogłoszenia? Znowu nie. Ogłoszenia są umieszczone
w porządku alfabetycznym, więc jeśli chcesz wynająć dom w dzielnicy
Z, to szukasz ogłoszeń dotyczących dzielnicy Z, a nie dzielnicy B, C czy
E, prawda?
Uff...
Podsumujmy krótko to, co zostało przed chwilą powiedziane.
Poznałeś właśnie szyfr gazetowy, tj. zasady, na których opiera się układ
gazety. Jedyna trudność polega na tym, aby odkryć szyfr określonej
książki. Uświadom sobie, że wszystko (poza beletrystyką) opiera się na
jakimś szyfrze. Np. wyrok sądowy. Jego szyfr polega na tym, że sędzia
najpierw streszcza sprawę, przytacza argumenty obu stron i dopiero na
ostatniej stronie podaje swój wyrok. Co więc robią wtajemniczeni ?
Czytają tylko tę ostatnią stronę z wyrokiem.
Dobrze, ale jaki jest szyfr książkowy? W przypadku każdej pozycji nie-
beletrystycznej jej najważniejsze założenia przedstawione są we wstę-
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 15
Paweł Sygnowski
pie. Wystarczy go przeczytać, aby znalezć odpowiedz na pytanie: Czy
znajdę w tej książce to, czego szukam?
Następnie trzeba się zastanowić, czy musisz koniecznie przeczytać każ-
dy rozdział, czy lepiej skupić się na wybranych? Posiadasz już przecież
podstawową wiedzę z tej dziedziny, więc czemu tego nie wykorzystać?
Książki niebeletrystyczne pisane są na podobnych zasadach, jak przemó-
wienia. We wstępie autor oznajmia, co chce powiedzieć, potem mówi
to, a na końcu mówi jeszcze raz to, co powiedział.
Często podobny układ charakteryzuje osobny rozdział, tj. tytuł i pierw-
szy akapit streszczają temat, a dalej następuje rozwinięcie, kończące
się podsumowaniem.
Mówiąc krótko używaj książki tak, jak używasz książki kucharskiej.
Jeśli potrzebujesz przepisu na pierś z kurczaka, to nie czytasz całej
książki, tylko ten jeden przepis.
Zastosowanie się do tej prostej wskazówki i jej implikacji (wniosków)
pozwoli ci czytać cztery książki dziennie.
NIE CZYTAJ WOLNO I UWAŻNIE
Tak brzmi kolejna wskazówka. Uświadom sobie, że nawet te strony, które
Twoim zdaniem powinieneś przeczytać w całości, zawierają mnóstwo tzw.
śmiecia informacyjnego. Czytanie wszystkiego oznacza tylko jedno: STRAT
CZASU.
Poniżej podaję 4 proste wskazówki na temat, jak czytać książkę w po-
bieżny sposób.
określ, jakich informacji szukasz;
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 16
Paweł Sygnowski
umieść książkę w odległości 50 centymetrów od oczu, tak aby widzieć
wyraznie całą stronę;
przesuwaj palcem wskazującym z góry na dół, środkiem strony, podą-
żając wzrokiem w ślad za nim; przy czym patrz w miejsce tuż nad
czubkiem palca;
palec przesuwaj z taką szybkością, żebyś nie miał czasu zatrzymywać
się przy pojedynczym słowie.
Będziesz zdumiony, jak wiele informacji zdobędziesz dzięki takiemu
czytaniu, jeśli tylko wiesz, czego szukasz.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 17
Paweł Sygnowski
Klasyczne błędy popełniane w czasie
Klasyczne błędy popełniane w czasie
czytania
czytania
W świetle przedstawionej definicji (patrz: artykuł pt. Czym jest czyta-
nie? ) czytania zauważyć można, że najpowszechniejsze trudności zwią-
zane z czytaniem to:
wzrok;
szybkość;
zrozumienie treści;
czas;
objętość tekstu;
środowisko;
uwaga;
zdolność zapamiętywania;
wiek;
lęk;
zmęczenie;
lenistwo;
znudzenie;
zainteresowanie;
krytycyzm;
motywacja;
ocena tekstu;
zorganizowanie;
regresja;
pamięć odtwórcza;
niecierpliwość;
zasób słownictwa;
bezgłośne wymawianie;
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 18
Paweł Sygnowski
styl literacki;
wybór;
wskazywanie palcem;
odrzucenie;
koncentracja;
cofanie się;
fonetyzacja.
Przypatrzmy się bliżej niektórym z nich:
Bezgłośne wymawianie słów
Problem ten można określić jako tendencję do poruszania wargami, tak
jakby wypowiadało się czytane słowa. Powodem tego są metody stoso-
wane podczas nauki czytania u dzieci zazwyczaj patrz i mów .
Właściwym podejściem do tego zagadnienia jest uznanie, że ponieważ
bezgłośne wymawianie utrzymuje się zawsze, przeto jedyne, co można
zrobić, to spychać je coraz dalej w obszar półświadomego działania.
Innymi słowy, nie będąc w stanie całkowicie wyeliminować tego nawyku,
można stawać się od niego coraz mniej uzależnionym.
Plusem bezgłośnego wymawiania jest możliwość wykorzystania go jako
pomocy w lepszym zapamiętywaniu poznawanych treści. Przyjmując, że
ćwiczenia pomogą stać się bardziej niezależnym od bezgłośnego wyma-
wiania, można świadomie, czytając rzeczy istotne, podnosić głos ,
przez co będą się one odróżniać od reszty.
Regresja i cofanie
Regresja i cofanie są do siebie podobne, lecz polegają na czym innym.
Regresja oznacza świadome powracanie do słów, zdań i akapitów, bo
wydaje Ci się, że coś opuściłeś lub zle zrozumiałeś. Wiele osób uważa,
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 19
Paweł Sygnowski
że muszą do nich powrócić, żeby zrozumieć materiał. Cofanie natomiast
jest rodzajem wzrokowego tiku, nieświadomym przeskakiwaniem w tył
do słów i zdań dopiero co przeczytanych. Czytelnik prawie nigdy nie jest
świadomy cofania.
Cofanie i regresja spowalniają przebieg czytania. Oba te nawyki są
zbędne. Badania polegające na świadomym ponownym czytaniu tekstu
wskazują, że wyniki testów na zrozumienie przeprowadzone u osób,
które były pewne, że muszą powracać do pewnych słów i akapitów, aby
pojąć sens informacji, niewiele się różniły po tym, gdy zabroniono im to
robić. Kwestia nie polega więc na zrozumieniu, lecz na zaufaniu do
możliwości własnego mózgu.
Podejście do eliminowania lub redukowania tych nawyków jest dwoja-
kie. Po pierwsze, należy zmusić się do nieczytania rzeczy, o których my-
ślisz, że je opuściłeś. Po drugie, trzeba stopniowo zwiększać szybkość,
starając się utrzymać jednostajny rytm ruchów oczu. Zarówno szybkość,
jak i rytm uczynią cofanie i regresję trudniejszymi, jednocześnie popra-
wiając zrozumienie.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 20
Paweł Sygnowski
Nie czytaj wszystkiego tak samo
Nie czytaj wszystkiego tak samo
Podstawowym błędem większości osób czytających jest fakt, że czytają
one wszystkie teksty z taką samą prędkością. Przez to narażają się na
czytanie tekstów lub też ich określonych fragmentów, które mają nie-
wiele wspólnego z tym, co dane osoby chcą osiągnąć, czytając określony
tekst.
Czytanie wszystkiego z taką samą prędkością skazuje Cię na to, że autor
danego tekstu wodzi Cię za nos, a nie odwrotnie. On może powypisywać
zupełne brednie i głupoty, a Ty to przeczytasz. Przez to skazujesz się na
spędzanie na czytaniu różnych tekstów większej ilości czasu niż to jest
konieczne.
Jak rozwiązać ten problem?
Podstawową sprawą jest analiza czytanego tekstu. A więc zabierając się
za czytanie jakiegoś tekstu, poświęć kilka minut, aby odpowiedzieć so-
bie na takie pytania, jak:
Dlaczego chcę przeczytać ten tekst?
Czego chcę się z niego dowiedzieć i po co?
Po sformułowaniu celu czytania wypisz sobie kilka słów-kluczy, czyli
słów bezpośrednio związanych z danym tematem. Np. chcesz przeczytać
tekst o rodzeniu dzieci, bo chcesz się dowiedzieć, jak odpowiednio
przygotować się do porodu. Słowa-klucze w Twoim wypadku mogą być
następujące:
poród;
bóle porodowe;
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 21
Paweł Sygnowski
szpital;
położnictwo;
szkoła rodzenia;
itp., itd.
Następnie przejrzyj tekst, który chcesz przeczytać. Przeczytaj spis tre-
ści, przekartkuj całą książkę, poczytaj indeks, szukając Twoich słów-
kluczy.
Ta pobieżna analiza pozwoli Ci się zorientować, czy w ogóle w tym tek-
ście możesz znalezć poszukiwane przez Ciebie informacje, np. jeśli brak
słów-kluczy w indeksie i/lub spisie treści, to lepiej sobie odpuścić czyta-
nie takiego tekstu, gdyż nie zawiera on poszukiwanych przez Ciebie in-
formacji.
Dopiero teraz zabierz się za czytanie i czytaj tak jak trzeba, czyli tam,
gdzie autor pisze konkretnie o tym, co Cię interesuje. Tam możesz
(a niekiedy nawet powinieneś) czytać wolno i uważnie. A wszędzie tam,
gdzie autor pisze o dupie Maryny czytaj szybko, opuszczając po-
szczególne wyrazy, zdania, a nawet całe akapity i rozdziały.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 22
Paweł Sygnowski
Podstawy szybkiego czytania 1
Podstawy szybkiego czytania 1
Pomimo że cała tajemnica szybkiego czytania tak naprawdę leży w fil-
trowaniu, co czytać, a czego nie , jest jeszcze inna tajemnica bar-
dziej techniczna. Leży ona w mechanice poruszania okiem podczas czy-
tania.
Oko podczas czytania wykonuje dwa podstawowe ruchy: przeskakuje
i zatrzymuje się. To przeskakiwanie z punktu do następnego punktu, od
wyrazu do wyrazu nazywane jest czasem migotaniem, a jego charakte-
rystyką jest to, że w jego czasie nie jesteśmy w stanie czytać, czyli wi-
dzieć i rozumieć tekst, który mamy przed oczami. Czytanie czy też ab-
sorbowanie informacji z otoczenia możliwe jest jedynie w momencie
zatrzymywania się oka. Zatrzymywanie to nazywane jest fiksacją. Do-
datkowo badania nad okiem wykazały, że jest ono w stanie wykonać je-
dynie około 5 fiksacji na sekundę.
Co z tego w praktyce wynika dla nas? Sposobem na osiągnięcie wyższej
efektywności czytania jest:
wykonywanie mniejszej liczby fiksacji w czasie czytania (czyli
przeczytamy tyle samo, ale szybciej) lub też wykonywanie więk-
szej liczby fiksacji w tym czasie (czyli w tym samym czasie prze-
czytamy więcej).
O co konkretnie chodzi? O:
chwytanie, ogarnianie i absorbowanie większej ilości informacji
w czasie jednego zatrzymania oka;
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 23
Paweł Sygnowski
samodzielne sterowanie szybkością i częstotliwością fiksacji
w oparciu o ważność czytanej informacji (wybór, co czytać, a co
przeczytać).
Co to właściwie znaczy: wykonywanie mniejszej liczby fiksacji w czasie
czytania?
Powolny czytelnik zatrzymuje wzrok prawie na każdym czytanym przez
siebie słowie. Nic dziwnego, że takie czytanie zabiera mnóstwo czasu.
Jak to zmienić?
Kluczem jest chwytanie, ogarnianie i absorbowanie większej ilości infor-
macji w czasie jednego zatrzymania oka. Czyli nie zatrzymuj wzroku na
każdym pojedynczym słowie, ale na co drugim, czasami na co trzecim
itd. Ponieważ na początku nie masz w tym wielkie wprawy, nic dziwne-
go, że napotkasz określone problemy. To nie jest jednak tak istotne, jak
fakt, że przecież w ogólnym rozrachunku przeczytasz dany tekst szyb-
ciej, ale może nie tak bardzo dokładnie jak wtedy, kiedy czytałbyś, za-
trzymując wzrok na każdym pojedynczym wyrazie.
Czy chwytanie i absorbowanie większej ilości informacji, ogarnianie
większej liczby słów podczas jednego zatrzymania oka jest możliwe?
Oczywiście, że tak. Możliwe jest to dzięki zjawisku peryferyjnego wi-
dzenia zdolności widzenia nie tylko tego, co jest przed nami, tego, na
czym koncentrujemy wzrok, ale również tego, co znajduje się w okoli-
cach koncentracji wzroku w naszym przypadku wyrazów z przodu
i z tyłu wyrazu, na który patrzymy.
Aby zobaczyć, jak to działa w praktyce, spróbuj wykonać następujące
ćwiczenie: koncentruj wzrok jedynie na środkowych cyfrach, starając
się jednocześnie odczytać nie patrząc na nie bezpośrednio liczby po
obu stronach.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 24
Paweł Sygnowski
8 0 6
3 4 6
2 5 9
37 45 49
832 659 954
3983 4729 0484
To samo możesz przećwiczyć na literach, sylabach i wyrazach:
a b c
raz dwa trzy
ela ola ala
ma kota ale
Zadaniem teraz dla Ciebie jest, aby w normalnych tekstach, jakie napo-
tykasz w gazetach, artykułach, książkach, patrzeć w ten sam sposób.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 25
Paweł Sygnowski
Podstawy szybkiego czytania 2
Podstawy szybkiego czytania 2
Co to właściwie znaczy: sterowanie szybkością i częstotliwością fiksacji
w oparciu o ważność czytanej informacji?
Chodzi tutaj oto, że zamiast coś po prostu czytać, lepiej zastanowić się,
czy na pewno powinieneś to czytać. A jeśli faktycznie tak, to szukaj
w tym tekście tylko tego, co jest Ci naprawdę potrzebne, pomijając
całą resztę.
Jak to wygląda w praktyce? Zaczynasz czytać. Wnioskujesz już mniej
więcej, o co autorowi chodzi. Porównujesz to z celem, z jakim czytasz
daną pozycję. Jeśli to nie o to Ci chodzi, rzucasz okiem (dosłownie, nie
chodzi o to, żeby faktycznie czytać, tylko jednym spojrzeniem ogar-
nąć dany fragment tekstu) na całą linijkę i po prostu upewniasz się, że
czytanie tego nie ma sensu, więc przechodzisz do dalszych fragmentów,
które czytasz w identyczny sposób.
Wcześniej czy pózniej wreszcie dojdziesz (jeśli dana pozycja zawiera
takie informacje, których poszukujesz) do takiego fragmentu tekstu,
który zawiera informacje odpowiadające celowi Twojej lektury. W tym
momencie już nie ma sensu tylko raz rzucić okiem, ale lepiej zwolnić
tempo i np. ogarnąć ten fragment dwoma, trzema, a może nawet czte-
rema rzutami oczu. Analogiczne, jeśli napotkasz jeszcze bardziej sen-
sowny tekst rzucaj wzrokiem więcej razy, a nawet zatrzymaj się nad
nim dłużej (możesz przecież potrzebować wynotować sobie jakieś istot-
ne informacje).
Jak więc łatwo zauważyć, w tym wszystkim chodzi głównie o szybkie de-
cydowanie, których fragmentów tekstu w ogóle nie czytać, które nadają
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 26
Paweł Sygnowski
się tylko do tego, żeby raz na nie rzucić okiem, a które należy dokładnie
przeczytać, gdyż zawierają kluczowe dla Ciebie informacje.
Czytając właśnie takim sposobem, po pewnym czasie będziesz potrafił
tylko jednym rzutem oka zobaczyć i przeczytać bardzo dużą liczbę
wyrazów pobocznych, a także będziesz je rozpoznawał bez potrzebny fi-
zycznego patrzenia na nie. Może to brzmi nieco mgliście i tajemniczo,
ale zapewniam, że w praktyce jest to bardzo prosty i intuicyjny proces.
Zobacz także artykuły: Czytanie tak, ale z celem oraz Nie czytaj
wszystkiego tak samo! .
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 27
Paweł Sygnowski
Podstawy szybkiego czytania 3
Podstawy szybkiego czytania 3
Dlaczego peryferyjne widzenie (rozumiane jako postrzeganie słów leżą-
cych poza centralnym punktem, w którym koncentrujemy nasz wzrok
w czasie czytania) działa? Samo peryferyjne widzenie to jedynie możli-
wość wynikająca z budowy i właściwości naszych oczu. Cały sekret tkwi
w fakcie, że na podstawie szczątkowej informacji, jaką otrzymuje nasz
mózg dzięki peryferyjnemu widzeniu, jest w stanie dopowiedzieć so-
bie resztę, tak że otrzymujemy pełne brzmienie tekstu, którego w cało-
ści w ogóle nie widzimy. Wszystko odbywa się na podstawie doświadczeń
naszego mózgu, które wcześniej nabył przy jakieś tam okazji. Prosta
zależność, że im więcej wiesz, tym łatwiej Ci będzie w praktyce za-
stosować i wykorzystać peryferyjne widzenie, sprawia, że cały ten pro-
ces jest w ogóle możliwy.
Jeśli w tym momencie kompletnie nie wychodzi Ci ten sposób czytania,
to nic dziwnego i strasznego. Jedyne, co musisz zrobić, to:
nauczyć i przyzwyczaić się do postrzegania jednorazowo kilku wy-
razów,
przekształcić ten sposób postrzegania czytanych tekstów w na-
wyk,
zdobyć bogaty bagaż doświadczeń dla swojego mózgu, który po-
zwoli mu dopowiedzieć treść wyrazów ledwie co postrzeganych.
Zastanów się przez moment, jak czytają dziennikarze. Ci naprawdę do-
brzy czytają bardzo szybko, gdyż po prostu muszą. Ich praca to nieusta-
jący wyścig z czasem, czyli odpowiednia motywacja jest zapewniona.
Ponadto nie mogą zbytnio naginać informacji dla swoich potrzeb
kwestia etyki dziennikarza i gazety, w której pracuje. Dzięki takim pro-
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 28
Paweł Sygnowski
stym czynnikom lektura dziennikarza jest bardzo szybko i nakierowana
na wyciąganie z tekstów tylko maksymalnie użytecznych informacji
z pominięciem wszystkiego, co nie jest potrzebne do np. napisania arty-
kułu na dany temat. Jednakże z drugiej strony zauważ, że dziennikarze
siłą rzeczy czytają bardzo dużo w sposób przedstawiony powyżej
i to właśnie ta ich praktyka daje efekt w postaci peryferyjnego widze-
nia.
Z kolei czasem czytasz tekst na nieznany Ci kompletnie temat. W dodat-
ku jest to pozycja fachowa wypełniona po brzegi nieznaną Ci terminolo-
gią. Jak będzie wyglądała lektura takiego tekstu? Tutaj nie wystąpi pe-
ryferyjne widzenie, gdyż po prostu nie znasz występujących w tym tek-
ście słów ani nie potrafisz domyślić się ich znaczenia z kontekstu. Wi-
dzisz jedynie same słowa, ale nie przekazują Ci one żadnej informacji.
Jedyne, co możesz zrobić, to mozolnie przedzierać się przez taki tekst,
próbując uchwycić ogólny sens zawartych tam informacji. Ale zapomnij
o szybkim czytaniu i peryferyjnym widzeniu.
Podsumowując: czytaj dużo (najlepiej pod presją czasową) oraz przy-
zwyczajaj się do peryferyjnego czytania. Połączenie tych dwóch czynni-
ków będzie oznaczać dla Ciebie początek szybkiego czytania.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 29
Paweł Sygnowski
Podstawy szybkiego czytania 4
Podstawy szybkiego czytania 4
Chciałbym teraz zatrzymać się na chwilkę nad zjawiskiem, które jest
częścią całego złożonego procesu czytania. Jednakże jest to tak subtel-
ne (i istotne) zjawisko, że pewnie jeszcze nigdy świadomie go nie do-
świadczyłeś.
Zauważ, że przy czytaniu czegokolwiek, oglądaniu i/lub słuchaniu, na-
pływający przez Twoje oczy i/lub uszy ciąg informacji stanowi podstawę
do generowania strumienia określonych myśli i obrazów. Wszelkie tego
typu wyobrażenia są tworzone przez Twój umysł na podstawie dostar-
czanych mu informacji. To jest to właśnie to, o co w czytaniu naprawdę
chodzi.
Rozumienie przychodzącej informacji odbywa się w naszym mózgu.
W zależności od typu tejże informacji zostanie ona przetworzona za
pomocą lewej lub prawej półkuli.
Dla przypomnienia:
prawa półkula zajmuje się obróbką informacji graficznych oraz
emocjonalnych,
lewa półkula zajmuje się suchymi, logicznymi informacjami.
Jak łatwo się domyślić (stosując logiczne myślenie, czyli naszą lewą pół-
kulę), nie ma żadnego problemu z przetwarzaniem obrazów itp. rzeczy.
Z kolei jednak może wystąpić problem z przetworzeniem abstrakcyjnych
idei z powodu braku punktu zaczepienia dla analizowanej informacji
w naszym umyśle. Stąd mogą się pojawiać takie odczucia, że czujesz, iż
rozumiesz, o co chodzi, ale nie potrafisz tego wytłumaczyć drugiej oso-
bie itp.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 30
Paweł Sygnowski
Jeśli podczas czytania będziesz świadomie wykorzystywać opisane po-
wyżej zjawisko, to cały proces czytania powinien zamienić się w obser-
wowanie i koncentrowanie się na ciągu obrazów tworzonych przez Twój
umysł oraz rozumienie ich. Jednakże aby było to w ogóle możliwe, mu-
sisz być skoncentrowany na czytanym tekście, bez popularnego odlaty-
wania (czy też myślenia o niebieskich migdałach ). Z kolei koncentra-
cję zapewni Ci szybkie czytanie, które jest pochodną opisywanego tutaj
zjawiska.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 31
Paweł Sygnowski
Podstawy szybkiego czytania 5
Podstawy szybkiego czytania 5
Warto sobie uświadomić, że Twój umysł nie lubi powolnej pracy. Nie-
jednokrotnie pracuje on wielokrotnie szybciej, niż jesteś w stanie mó-
wić lub czytać, a na tym nie koniec jego możliwości. Najlepszym dowo-
dem tego jest umiejętność natychmiastowego zrozumienia idei, która
wymaga całego mnóstwo środków przekazu tylko po to, aby oddać jej
sens.
Praktyczny wniosek z tego jest taki, że treść dowolnej informacji jesteś
w stanie o wiele szybciej przetwarzać na swoje własne potrzeby, ale
pod warunkiem przekazania tejże informacji z użyciem optymalnych
środków przekazu (chodzi tutaj m.in. o barwne, dobrze wytłumaczone,
szybkie i intensywne przykłady pomagające ją zrozumieć).
W prawdziwym życiu zwykle jest tak, że ważne dla nas informacje są
przekazywane w sposób delikatnie mówiąc nie najlepszy pod wzglę-
dem przyjazności dla naszego umysłu, co skutkuje faktem, że autor po-
trzebuje często kilku stron tekstu na zaprezentowanie jednej prostej
idei, której sens daje się sprowadzić do jednego zdania. W takiej sytu-
acji ważne dla Ciebie jest, aby wykorzystać naturalną potrzebę i chęć
swojego własnego umysłu do szybkiego przetwarzania informacji, czyli
najprościej mówiąc trzeba szybko czytać. To właśnie ta szybkość po-
może Ci być w pełni skoncentrowanym na czytaniu tak samo, jak eks-
tremalnie szybka jazda kierowcy wyścigowego wymusza na nim skrajną
koncentrację na prowadzeniu samochodu.
Z kolei jeśli będziesz czytał wolno, to spodziewaj się, że za chwilę Twój
umysł będzie zajmował się czymś zupełnie innym.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 32
Paweł Sygnowski
Twój umysł nie może pracować wolno, chyba że ma do czynienia z trud-
nymi, wysoce abstrakcyjnymi informacjami, które są dla niego zupełną
nowością. Wówczas powolne wprowadzanie informacji (czyli wolne
i uważne czytanie) jest niezbędne, aby taką informację prawidłowo zro-
zumieć, przyswoić i zapamiętać.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 33
Paweł Sygnowski
Podstawy szybkiego czytania 6
Podstawy szybkiego czytania 6
Co z tego wszystkiego wynika dla Ciebie? Przede wszystkim tą osobą,
która tak naprawdę, czyta jesteś Ty sam, a na ekranie swojego umysłu
widzisz jedynie treści, które buduje on na podstawie wprowadzanych in-
formacji, wykorzystując do tego informacje już posiadane. To, że nie
widzisz dokładnie wszystkich informacji albo że widzisz je tylko kątem
oka (czyli peryferyjnie), nie jest żadnym problemem, ponieważ tę całą
brakującą resztę Twój umysł dobuduje sobie sam innymi słowy: domy-
śli się na podstawie znajomych kształtów tych wyrazów, których znacze-
nie już zna; domyśli się ogólnego sensu jakieś wypowiedzi z jej kontek-
stu itp. Szybkość (czyli to, co większość ludzi utożsamia z szybkim czy-
taniem) przyjdzie sama z czasem, dzięki częstemu i świadomemu ćwi-
czeniu w myśl zasady, że to właśnie praktyka czyni mistrza.
Uważam, że najważniejsze w tym wszystkim jest pamiętanie, że istnie-
je prosta zależność, w myśl której im więcej informacji posiadasz, tym
szybciej możesz przyswajając nowe informacje, ponieważ w takiej sytu-
acji są one najczęściej przemieszanymi według określonej koncepcji au-
tora faktami, które już znasz.
Dla zobrazowania: jeśli pasjonujesz się motoryzacją, to po lekturze
dziesiątek czy nawet setek pozycji z tego zakresu kolejne pozycje czy-
tasz jedynie poprzez zapoznanie się (czyli przejrzenie, rzucenie okiem)
z samymi nagłówki tekstów, z których samodzielnie sformułujesz sobie
jego główne idee. Jak to jest możliwe? Nagłówki wskazują Ci zwykle in-
formacje, które już masz w głowie, a których dzięki temu nie musisz już
dodatkowo czytać (wystarczy je w takim przypadku dla pewności tylko
raz jeden ogarnąć szybko wzrokiem). Jedyne, co ewentualnie możesz
z takiej lektury uzyskać, to nowe powiązania między faktami, które już
znasz.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 34
Paweł Sygnowski
Techniki szybkiego czytania 1
Techniki szybkiego czytania 1
Wszystkie zaprezentowane w tym cyklu techniki zostały podzielone na
dwie kategorie: przed i w trakcie. W kategorii przed znajduje się wy-
bór technik, które należy stosować przed rozpoczęciem właściwego pro-
cesu szybkiego czytania. Za to kategoria w trakcie zawiera te techni-
ki, których wartość docenisz, stosując je w trakcie lektury.
Kategoria przed:
a) Cel czytania
Czytasz i czytasz, no i co z tego tak naprawdę masz? Wczoraj przeczyta-
łeś ciekawy tekst. Podobał Ci się. Tydzień temu przeczytałeś też jakiś
tam tekst. Pamiętasz, że on także Ci się podobał, ale już nie pamiętasz,
o co w nim chodziło. Wiesz, że coś czytałeś również miesiąc temu, ale
już nawet nie pamiętasz, co to było.
Czy poza pamięcią, że coś tam czytasz, masz z tego czytania coś wię-
cej?
Generalną zasadą, na której opiera się szybkie czytanie, jest czytanie
z określonym celem. Im jest on wyrazniejszy i dokładnie określony, tym
efektywniejsze będzie samo czytanie. Jest to warunek konieczny i abso-
lutnie niezbędny, ponieważ czytanie bez celu nie ma sensu jest tylko
zwykłym marnowaniem czasu.
Z pewnością wiesz już o tym doskonale, ale trzeba to jeszcze raz po-
wtórzyć, gdyż jest to szalenie istotne. Samo czytanie to proces. W tym,
aby czytać szybko, chodzi o to, aby samo to czytanie miało jakiś prak-
tyczny wymiar (żebyś coś konkretnego miał z tego, że czytasz) i aby od-
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 35
Paweł Sygnowski
bywało się to wszystko szybko. Praktyczny sens musi mieć dlatego, że
jeśli go nie ma, to równie dobrze mógłbyś nic nie czytać, gdyż tyle samo
z tego będziesz mieć. Musi odbywać się szybko, ponieważ czytanie nie
jest celem samym w sobie. Celem jest ten efekt, jaki zamierzasz otrzy-
mać z działania opartego na informacjach, które znajdziesz w czytanym
tekście. Całą resztę możesz sobie śmiało darować.
Jak to wygląda w praktyce?
Czytasz z nastawieniem, że znajdziesz w tym czytanym tekście
konkretne informacje potrzebne Ci do wykonania pewnej konkret-
nej czynności;
notujesz sobie w czasie czytania wszystkie potrzebne Ci informa-
cje, zapisujesz także uwagi, przemyślenia i komentarze;
na sam koniec wystarczy jedynie praktycznie wykorzystać to
wszystko, co sobie wynotowałeś.
To, co większość z nas utożsamia z szybkim czytaniem, czyli sama
szybkość czytania, otrzymuje się poprzez pomijanie lub pobieżne
czytanie tych partii tekstu, które nie zawierają poszukiwanych przez
Ciebie informacji, i uważniejsze czytanie jedynie tych, z których
możesz odnieść praktyczną korzyść, czyli które zawierają potrzebne Ci
informacje.
Szybkie czytanie zaczyna się od określenia celu czytania i konsekwent-
nego kierowania się nim w czasie czytania tekstu. Cel ten powinien być
najlepiej wyrażony w praktyczny sposób (czyli odpowiadać na pytania:
co?', jak? , gdzie? , kiedy? i dlaczego? ).
Czytając, musisz mieć świadomość, że niepotrzebne Ci jest 100% infor-
macji zawartych w tekście. Przede wszystkim dlatego, że i tak tego nie
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 36
Paweł Sygnowski
zapamiętasz, a ponadto nie ma takiej potrzeby. Praktyczne i potrzebne
Ci informacje stanowią zwykle znikomą część całego tekstu. Może to
być równie dobrze cały akapit, kilka zdań, jak i pojedyncze zdanie. Dla-
tego też należy czytać z ukierunkowaniem na znalezienie, zrozumienie,
zapamiętanie i praktyczne wykorzystanie tych informacji, które są Ci
potrzebne w konkretnym celu.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 37
Paweł Sygnowski
Techniki szybkiego czytania 2
Techniki szybkiego czytania 2
Jakie cele mogą Ci towarzyszyć podczas czytania najczęściej spotyka-
nych rodzajów informacyjnych tekstów? Przypatrzmy się bliżej niektó-
rym z nich.
Wiadomości
Wiadomości, jak sama nazwa wskazuje, służą przekazywaniu pewnej in-
formacji i właśnie dlatego jest to najwartościowsza forma tekstu pod
względem informacyjnym. Jednakże zawsze trzeba mieć na uwadze, że
każda przekazywana informacja może uleć zniekształceniu, świadome-
mu lub nieświadomemu, zgodnie lub niezgodnie z intencjami jej nadaw-
cy. Idealna wiadomość to sucha wiadomość, czyli taka, która bez zbęd-
nego komentowania informuje, co, gdzie, kiedy, kto, jak, z kim, za ile
itd.
W praktyce czytając wiadomości (szczególnie w przypadku wiadomości
branżowych), możesz wykorzystać je w następujący sposób:
wykonać konkretną czynność to może być cokolwiek, co zrobisz
pod wpływem przeczytanej wiadomości, np. zamówić coś, za-
dzwonić, sprawdzić daną rzecz itp.;
sformułować przesłanki, na podstawie których podejmiesz kon-
kretną decyzję możesz planować poczynić największą z dotych-
czasowych inwestycji w swojej firmie i potrzebujesz ustalić obiek-
tywne kryteria, które pozwolą wybrać Ci najodpowiedniejszego
realizatora tejże inwestycji;
zdobyć ogólne rozeznanie czyli to, co zwane jest kierunkiem,
w którym rozwija się dany rynek/branża w tym wypadku chodzi
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 38
Paweł Sygnowski
raczej o wydobywanie tych informacji, które znajdują się między
wierszami , co zwykle jest procesem intuicyjnym, gdyż każdy
z nas czytając tę samą wiadomość, może dojść do zupełnie róż-
nych wniosków.
Techniczne artykuły
Są to wszystkie te artykuły, które przeznaczone są dla osób z danej
branży i związane są z wykonywaną przez Ciebie pracą, np. dla progra-
misty będą to wszelkiego typu artykuły o programowaniu.
Jak już wiesz, czytanie nierozerwalnie wiąże się z celem, czyli świado-
mością, po co w ogóle czyta się jakiś tam tekst. Znając swój cel, wy-
starczy czytać i szukać potrzebnych nam informacji. Aby się nie powta-
rzać (czyli czytać dwa razy to samo), najlepiej już zawczasu przygoto-
wać sobie notes i w czasie pierwszego czytania wynotować wszystko to,
co wydaje się nam potrzebne. To, czy faktycznie wszystkie wynotowane
informacje okażą się nam potrzebne, wyjdzie w praniu zwykle z kil-
kunastu wynotowanych punktów praktycznie wykorzystasz kilka, jeden
albo w ogóle żaden. Samo życie i nie ma się czym zrażać.
Czytanie technicznych artykułów w ogóle wiąże się z szybkością, gdyż
proszę zauważyć, że skoro znasz się na czymś dobrze, to czytając kolej-
ny tekst na ten temat, szybko dojdziesz do wniosku, że część informacji
zwykle się powtarza, więc nie ma potrzeby, aby czytać to po raz setny,
gdyż już prawdopodobnie znasz to na pamięć, więc możesz tę część tek-
stu spokojnie pominąć.
W praktyce czytanie takich artykułów to przemykanie, prześlizgiwanie
się wzrokiem po tekście w poszukiwaniu tych informacji, które są dla
Ciebie nowe. Chyba że czytasz w celu powtórzenia, utrwalenia jakieś
wiadomości wtedy to już zupełnie inna sprawa i takie przemykanie
nie zda egzaminu.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 39
Paweł Sygnowski
Techniki szybkiego czytania 3
Techniki szybkiego czytania 3
Felietony
Jest to bardzo charakterystyczny i zwykle (niestety) dosyć niewdzięczny
typ tekstu do czytania. Główny powód takiego stanu rzeczy jest wręcz
narzucony poprzez ten rodzaj tekstu, określony styl pisania, który prze-
ważnie charakteryzuje się brakiem jakiegokolwiek uporządkowania tek-
stu, kreatywnością autora, brakiem uogólnień, koncentrowaniem się na
szczegółach, bezsensownym tytułem, niemającym związku (na pierwszy
rzut oka) z właściwym tekstem itp.
Zwykle felieton wygląda w ten sposób, że mamy czysty tekst porozdzie-
lany akapitami, napisany przez ogólnie znaną osobę, co nam sugeruje,
że warto przeczytać ten tekst w całości. Pytanie tylko: czy na pewno
warto?
Felietony kojarzą się większości z pewną znaną postacią, ekspertem,
który kształtuje sposób postrzegania danego zagadnienia właśnie m.in.
poprzez swoje felietony publikowane w znanych i poważnych czasopi-
smach. W tym układzie, zauważ, przeważnie punkt widzenia oraz opinie
na temat pewnego zagadnienia, przedstawione w danym felietonie
przez taką właśnie wpływową i opiniotwórczą osobę zostaną przez czy-
tających niemalże automatycznie przejęte i odtąd uznawane za ich wła-
sne poglądy.
Dlatego też jeśli felieton dotyczy czegoś, co Cię interesuje i/lub czym
zajmujesz się prywatnie/zawodowo, to po lekturze takiego felietonu
możesz sprawdzić, czy Twoja działalność na opisywanym przez ten tekst
polu pokrywa się z poglądami na jej temat tegoż eksperta. Zasada ta
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 40
Paweł Sygnowski
generalnie nie dotyczy felietonów pisanych przez osoby mało znane,
które nie mają zdolności kształtowania opinii publicznej. Jak więc łatwo
zauważyć, czytanie felietonów nie jest tym, na czym powinieneś się
koncentrować :)
Jeśli jednak już zabierasz się za czytanie felietonu, to spraw, aby celem
jego czytania było dla Ciebie od tej pory znalezienie odpowiedzi na na-
stępujące pytania:
O czym pisze autor? (To wcale nie musi być takie jasne i pewne,
pamiętaj o abstrakcyjności tej formy wypowiedzi).
O co chodzi autorowi? (Może to przypominać analizę wiersza zna-
ną ze szkoły. Czytasz tekst, który pozornie rozumiesz, ale być
może tylko tak Ci się wydaje. Zastanów się, co ma na myśli autor,
dlaczego napisał ten tekst, po co?).
Jakie praktyczne wnioski dla mnie wynikają z tego, co właśnie
przeczytałem?
Z uwagi na fakt, że felieton to zwykle abstrakcyjny tekst, trudny do czy-
tania, nie zagłębiaj się w niego, ale szybko przebiegnij oczami w po-
szukiwaniu punktów zaczepienia (to mogą być słowa kluczowe dla dane-
go zagadnienia, słowa określające opinię autora, podkreślenia w tekście
itp.), które pozwolą Ci znalezć odpowiedzi na powyższe pytania. A final-
nym efektem takiego czytania felietonu zawsze musi być sformułowa-
nie czegoś, co masz do zrobienia w związku z czymś tam. Bez tego czas
poświęcony na czytanie jest czasem straconym.
Podsumowując: Czytasz wybiórczo, pomijasz bezsensowne fragmenty
obliczone tylko na zainteresowanie zwykłego czytelnika i wyrobienie
w nim przekonania, że naprawdę czyta tekst eksperta w tej branży. Szu-
kasz w tekście tylko najważniejszych informacji, a następnie działasz na
ich podstawie i osiągasz jakieś efekty (czy pozytywne, czy nie to już
osobna sprawa).
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 41
Paweł Sygnowski
Techniki szybkiego czytania 4
Techniki szybkiego czytania 4
Wstępny zwiad, czyli przegląd
Wstępny przegląd pozycji, którą zamierzasz czytać, można porównać do
przeprowadzenia zwiadu na pozycjach wroga. Jaki jest główny cel zwia-
du? Poznać pozycje wroga, ukształtowanie terenu na którym może
przyjdzie z nim walczyć oraz zawczasu zlokalizować strategiczne punkty
jego armii oraz danego terenu. Dzięki zdobytym przez zwiadowcę infor-
macjom dowództwo armii posiada ogólne informacje (można powiedzieć
punkty zaczepienia ), co znacznie ułatwia przemarsz armii przez
wrogie terytorium z jednoczesnym ominięciem wroga lub jego niespo-
dziewane zaatakowanie, lub też wydanie bitwy w korzystnym dla niej
położeniu.
Identycznie jest w przypadku pracy umysłowej, jaką jest czytanie. Każ-
da nowa pozycja, każdy nowy tekst to taka biała plama, coś nieznane-
go, niezbadanego. Jeśli dostarczysz zawczasu swojemu mózgowi ogól-
nych informacji na jej temat, to pozwolisz mu odpowiednio przygoto-
wać się do czytania tego tekstu. Generalnie: im więcej wstępnych infor-
macji, tym lepiej i łatwiej się będzie czytało. Dlaczego? Wróć do opisu
roli zwiadowcy.
Jakie informacje możesz uzyskać, stosując przegląd, i jak go właściwie
zrobić? Przede wszystkim przejrzyj spis treści i indeks, które mówią bar-
dzo dużo o zawartości danej pozycji. Sprawa jest jeszcze bardziej uła-
twiona, kiedy szukasz konkretnej informacji na temat danego zagadnie-
nia i/lub postaci. W takim układzie, jeśli nie możesz znalezć żadnego
odniesienia do szukanej przez Ciebie informacji ani w spisie treści, ani
w indeksie, to z dużą dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić, że
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 42
Paweł Sygnowski
brak w tej pozycji takiej informacji i możesz ją sobie odpuścić. Pomyśl,
ile dzięki temu oszczędzisz swojego cennego czasu?
Kolejnym krokiem w przeglądzie jest przekartkowanie całej książki.
Chodzi o zdobycie ogólnego rozeznania w strukturze tekstu, jego ukła-
dzie, zastosowanej czcionce itp. Jeśli tytuły rozdziałów zawierają w so-
bie lub pod spodem krótkie podsumowanie zawartych w tych rozdzia-
łach informacji, to koniecznie przeczytaj taki tekst. Być może oszczę-
dzisz sobie trudu i konieczności czytania całego rozdziału.
Jeśli jednak dokonane już etapy przeglądu nie wystarczają Ci i chcesz
zdobyć jeszcze większą orientację w tekście, możesz zastosować nastę-
pującą technikę: W górnym wersie danej strony, mniej więcej w jego
połowie, przykładasz swój wskazujący palec i przesuwasz go na dół w li-
nii prostej. Wpatrujesz się w punkt znajdujący się bezpośrednio nad
Twoim palcem. Jeśli Twoje pole widzenia jest wystarczająco szerokie,
to bez trudu zobaczysz i odczytasz praktycznie całą linijkę tekstu. Cho-
dzi tutaj o to, aby przesuwać swój palec i wzrok szybko po tej stronie.
Takie dziwne czytanie sprawia, że Twój mózg zdobywa bardzo mocną
orientację w tekście. Stosuj tę technikę wszędzie tam, gdzie szukasz
konkretnych informacji albo nie jesteś pewny, czy warto czytać dany
fragment tekstu, więc sprawdzasz, czy dotyczy on interesującego Cię
zagadnienia. Jeśli tak, to możesz go przeczytać na spokojnie , jeśli
nie, to odpuszczasz sobie i przechodzisz dalej.
Ponadto w czasie dokonywania przeglądu pamiętaj, aby:
Ustalić, co już wiesz na dany temat. Tutaj chodzi nie tylko o to,
czego dotyczy dany tytuł, ale także o samego autora i daną pozy-
cję. Przeważnie okazuje się, że wiesz już całkiem sporo na dany
temat, kojarzysz autora i tę pozycję. Dzięki temu nie musisz czy-
tać wszystkiego, a jedynie doczytać tak aby uzupełnić i po-
głębić swoje wiadomości.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 43
Paweł Sygnowski
Notuj. Nie chodzi tylko oto, aby być biernym odbiorcą informacji
i przyjmować na talerzu wszystko to, co nam podają. Warto się
zastanowić nad tym, co czytasz, zadawać pytania autorowi i so-
bie, notować komentarze i własne przemyślenia. Pózniej taki ma-
teriał to doskonała podstawa do nauki i prawdziwego rozumienia
oraz zrozumienia danego materiału.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 44
Paweł Sygnowski
Techniki szybkiego czytania 5
Techniki szybkiego czytania 5
Kategoria w trakcie
Poznaj akapity, a spotkasz szybkość i zrozumienie
Generalizując w obrębie większości tekstów, z którymi przyjdzie Ci
się zmierzyć, spotkasz następujące rodzaje akapitów:
Akapity objaśniające
Najprostszy i najbardziej pospolity rodzaj. W takich akapitach autor
coś, mówiąc krótko, objaśnia. Co takiego dokładnie? Cokolwiek. To
może być jakiś pogląd, fakt, opinia, idea, zasada itp.
Jego struktura jest dosyć charakterystyczna. Kilka początkowych zdań
to coś w stylu wprowadzenia do tematu, czyli zapoznanie Cię z tym,
czego będzie dotyczyć dane objaśnienie. Dalej mamy szczegóły, a na
końcu przeważnie znajduje się sformułowany wniosek, czyli to, co wyni-
ka z tego całego objaśnienia.
W zależności od celu Twojej lektury koncentruj się tylko na tych czę-
ściach akapitów objaśniających, które faktycznie objaśniają to, co waż-
ne z Twojego punktu widzenia.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 45
Paweł Sygnowski
Akapity łączące
Takie akapity łączą różne partie tekstu. Są czymś w rodzaju mostów
i dlatego ich znaczenie jest nie do przecenienia. Przede wszystkim w ta-
kim akapicie możesz znalezć informacje o tym, co było wcześniej w tek-
ście, i takie, które mówią o tym, co będzie w dalszej części. Ich długość
jest problematyczna i dlatego ich wartość informacyjna jest najwyższa
spośród wszystkich innych partii tekstu.
Jak wykorzystać akapity łączące w praktyce? Szukaj ich i czytaj szcze-
gólnie uważnie w czasie dokonywania zwiadu tekstu, czyli przeglądu.
Przydadzą się także do błyskawicznych powtórek i przypominania sobie,
o czym właściwie jest ten tekst.
Akapity opisowe
Schemat jest bardzo prosty. Najpierw autor prezentuje w ogólny sposób
jakieś zagadnienie, a następnie rozwija je poprzez przedstawienie więk-
szej ilości informacji na jego temat. Do tego celu służą właśnie akapity
opisowe. W zależności od celu Twojej lektury czytanie takich opisów
może być zwykłą stratą czasu albo odwrotnie: najlepszą inwestycją. Za-
wsze pomyśl dwa razy, zanim zaczniesz czytać takie akapity. One prze-
ważnie nie są krótkie i konkretne, bo dopiero w nich autor może poka-
zać, na co go naprawdę stać, i daje pokaz swojej inwencji twórczej
i/lub wiedzy.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 46
Paweł Sygnowski
Czym jest czytanie?
Czym jest czytanie?
Zdawałoby się, że czytać każdy potrafi. Jednakże pytanie powinno
brzmieć nie czy? , ale jak? . Doświadczenia, które swoje zródło znaj-
dują w codziennej obserwacji ludzi czytających, prowadzą do wcale
niewesołych wniosków. Coraz więcej ludzi skarży się na trudności napo-
tykane w czasie czytania. Mogą być one dwojakiego charakteru: we-
wnętrznego lub zewnętrznego. Co ciekawe, duża część czytelników na-
wet nie zdaje sobie sprawy z popełnianych błędów. Stąd właśnie bierze
się negowanie możliwości zwiększenia szybkości czytania do ponad 500
słów na minutę. Komuś, kto czyta 200 słów na minutę co można uznać
za przeciętną prędkość czytania, zwiększenie prędkości czytania o po-
nad 200% wydaje się czynem bez precedensu.
Bo i co to znaczy, że ktoś szybko czyta? Czy mamy tutaj na myśli, że po-
trafi szybko przemykać wzrokiem po kartce papieru, czy mamy tu na
myśli pewne połączenie dwóch umiejętności: szybkiego przemykania
oraz rozumienia czytanego tekstu? W końcu co Ci z tego, że szybko
czytasz , skoro nic z tego nie rozumiesz? Teraz śledząc klasyczne defi-
nicje czytania, widzimy wyraznie, że nie obejmują one obu tych ele-
mentów razem. Dopiero nowa definicja czytania, oparta na tych ele-
mentach, zdaje się być bliższa prawdzie.
Dlatego właśnie tak ważne jest zapoznanie się z popularnymi błędami
popełnianymi w czasie czytania. Można to potraktować jako pierwszy
krok w nauce szybkiego czytania. I tak jest rzeczywiście. Wystarczy
prześledzić kilka książek o szybkim czytaniu, aby przekonać się nie tyle
o słuszności, co raczej popularności takiego podejścia do problemu. Co
wynika z tych błędów? Ich uświadomienie pozwoli w jeszcze większym
niż dotychczas stopniu docenić wagę czynników wpływających bezpo-
średnio na sam proces czytania. Dopiero bogatsi o te informacje może-
my zagłębić się w samą istotę praktyczną tematu.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 47
Paweł Sygnowski
Definicja czytania
Typowe definicje czytania to rozumienie treści, którą zamierzał prze-
kazać autor , przyswajanie słowa pisanego lub asymilacja informacji
przekazanych w formie druku .
Każda z nich obejmuje jedynie część procesu. Dokładna definicja po-
winna uwzględniać cały zakres umiejętności czytania. Stąd już tylko
krok do nowoczesnej definicji czytania.
Opierając się na najnowszych informacjach na temat budowy oraz funk-
cjonowania mózgu ludzkiego, czytanie można zdefiniować jako 7-czę-
ściowy proces składający się z następujących etapów (za: Tony Buzan,
Podręcznik szybkiego czytania, Ravi, Aódz 1999):
1. Rozpoznawanie.Czytelnik rozpoznaje litery alfabetu. Etap ten
zachodzi natychmiast przed rozpoczęciem fizycznej czynności
czytania.
2. Asymilacja.Proces fizyczny, w trakcie którego światło odbija się
od zapisanego słowa, jest przechwytywane przez oko, a następnie
przez nerw wzrokowy przesyłane do mózgu.
3. Integracja wewnętrzna.Odpowiednik zrozumienia podstawowego,
odnoszący się do łączenia odczytywanych informacji z innymi,
poznanymi wcześniej w trakcie lektury.
4. Integracja zewnętrzna.Proces, w trakcie którego łączymy całą
swoją dotychczasową wiedzę z tym, co aktualnie czytamy.
5. Przechowywanie.Można to ująć metaforycznie jako magazyn in-
formacji .
6. Gotowość i trwałość pamięci.Umiejętność wydobycia z magazy-
nu tego, co jest nam w danej chwili potrzebne.
7. Komunikowanie się.Natychmiastowe lub pózniejsze spożytkowa-
nie zdobytej informacji.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 48
Paweł Sygnowski
Jak pomóc dziecku w nauce
Jak pomóc dziecku w nauce
szybkiego czytania?
szybkiego czytania?
WSTP
Dzięki temu tekstowi dowiesz się, jak pomóc swojemu dziecku w nauce
szybkiego czytania, poznając metodę, dzięki której Twoje dziecko bę-
dzie w stanie poznać od kilkudziesięciu do nawet kilkuset nowych słów
na tydzień, oraz zapoznając się z uproszczonym kursem szybkiego czyta-
nia przeznaczonym właśnie dla małych dzieci, które dopiero zaczynają
swoją przygodę z czytaniem. Ten moment jest bardzo ważny, bo zdecy-
dowanie łatwiej jest od razu nauczyć je czytać szybko i sprawnie. Dzię-
ki temu konspektowi będziesz w stanie to zrobić, a naukę swoich dzieci
możesz kontynuować, korzystając z informacji zawartym w głównym
ebooku dotyczącym czytania.
Zaczynamy od metody nauki słów.
Jak nauczyć swoje dziecko kilkuset nowych słów
w ciągu 1 tygodnia?
Przedstawiona tutaj metoda została stworzona przez dra Vearla
G. McBride a ponad 30 lat temu. Koncentruję się tutaj na jej praktycz-
nym wymiarze, pomijając wszelką teorię.
Metoda jest bardzo prosta i sprowadza się do wykonywania następują-
cych kroków:
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 49
Paweł Sygnowski
1. Napisz 20 dowolnych słów na osobnych kartkach A4. Niech każde
słowo będzie tak duże, jak to tylko możliwe. Napisz każde słowo
innych kolorem pisaka. Upewnij się, że każde słowo jest położone
w innym miejscu na kartce niż pozostałe.
2. Niech Twoje dziecko spędzi codziennie od 5 do 15 minut, przeglą-
dając wszystkie kartki ze słowami, zatrzymując się przy każdym
słowie 5 10 sekund.
3. Przede wszystkim upewnij się, że Twoje dziecko nie próbuje zro-
zumieć któregoś ze słów. Nie o to chodzi w tym ćwiczeniu. Tutaj
celem jest, aby Twoje dziecko słowo zobaczyło, samemu nie zda-
jąc sobie z tego sprawy.
4. Kiedy Twoje dziecko skończy przeglądać całą listę 20 słów, wróć
do samego początku, czyli jeszcze raz to samo. Potem znowu to
samo. Potem znowu. I tak cały czas. Sam zauważysz, że Twoje
dziecko zacznie widzieć i rozumieć coraz więcej w ciągu tych 5 15
minut.
5. Kiedy Twoje dziecko skończy dzienną serię ćwiczeń, poproś je,
żeby powiedziało te słowa, które zapamiętało, niejako z biegu.
W większości przypadków okaże się, że nic nie zapamiętało. Ale
sens tego ćwiczenia polega właśnie na tym, żeby się nie podda-
wać. Wystarczy, że Twoje dziecko będzie kontynuować ćwiczenie,
a rezultaty wreszcie się pojawią.
6. Powtarzaj ten proces przez 4 5 dni. Po drugim dniu ćwiczeń dołóż
do tego wszystkiego przeliterowanie zapamiętanego słowa od po-
czątku do końca i od końca do początku.
7. Pod koniec pierwszego tygodnia takich ćwiczeń odnotujesz niesa-
mowite rezultaty.
8. Stwórz nową listą i powtórz całe ćwiczenie jeszcze raz. Nie zapo-
mnij także o konieczności powtórzenia starej listy. To kwestia za-
ledwie jednej minuty dziennie.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 50
Paweł Sygnowski
Dzięki powyższemu wzorowi ćwiczenia Twoje dziecko będzie poznawać
od 5 do 50 razy więcej słów niż zwykły uczeń w takim samym czasie. Pa-
miętaj, że większość ludzi poznaje 20 nowych słów w ciągu tygodnia.
Dzięki tej metodzie można tę liczbę zwiększyć do przynajmniej 600 no-
wych słów.
Kurs szybkiego czytania dla dzieci
Nie musisz wiedzieć, jak szybko czytać, aby nauczyć swoje dzieci szybko
czytać. Po prostu stosuj się do przedstawionych tutaj wskazówek i cze-
kaj na rezultaty.
Dzieci muszą pracować z kursem 5 dni w każdym tygodniu, przez naj-
bliższe 4 tygodnie. Ponadto musisz zachęcić dzieciaki, aby codziennie
czytały przynajmniej przez 15 minut w sposób spontaniczny, bez przy-
musu z Twojej strony. Takie postępowanie wyrabia dobre nawyki. Przyj-
muje się, iż jeśli jakaś czynność jest powtarzana przez 30 dni na okrą-
gło, to w końcu staje się nawykiem i jest robiona automatycznie. 15 mi-
nut dziennie to wystarczający czas, aby przeczytać 1 lub 2 książki
dziennie dla większości dzieci w wieku 8 10 lat, gdyż przeważnie w tym
wieku dzieci zaczynają naukę czytania.
Będziesz potrzebował:
Zestawu książek o odpowiedniej tematyce i stopniu trudności (nie
dawaj im przypadkiem jakichś specjalistycznych książek, prze-
pełnionych żargonem naukowym). Najlepiej niech to będą jakieś
bajeczki itp.
Paczki ich ulubionych cukierków (to są najlepsze motywatory)
jeśli to są Twoje dzieci, to nie pomylisz się zanadto, jeśli zainwe-
stujesz w cukierki czekoladowe, większość dzieciaków przepada
za nimi.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 51
Paweł Sygnowski
Stopera do mierzenia wyników.
Grupy co najmniej 4 dzieciaków, które chcą szybko czytać (już
dawno zaobserwowano, iż dzieci łatwiej i bardziej efektywnie
uczą się właśnie w takich grupach). Oczywiście możesz pracować
z mniejszą grupą, ale zajmie Ci to więcej czasu. Grupka dzieci
daje Ci pewność, że te zajęcia będą tak samo zabawne dla nich,
jak są dla Ciebie;
Lekcja pierwsza
Ćwiczenie 1
Wyjaśnij dzieciom, w jaki sposób patrzeć na kartkę papieru. Na przy-
kład:
Wyjrzyj przez okno i przez minutę patrz na drzewa (jeśli nie ma drze-
wa, to wyobraz je sobie). Widzisz tylko jeden liść przez cały czas czy
drzewo jako całość? Większość ludzi widzi całe drzewo. To jest właśnie
naturalne spojrzenie lub jak chcą niektórzy autorzy nasz naturalny
wzrok. W ten właśnie sposób patrzymy i widzimy. Od ogółu do szczegó-
łu. Najpierw widzimy całe drzewo, a dopiero potem pojedyncze gałęzie,
konary czy liście. Taki sposób patrzenia wykorzystujemy w życiu co-
dziennym do niemal wszystkiego. Pozostawię Tobie odpowiedz na pyta-
nie, czy wyjątkiem od tej reguły jest nasz sposób patrzenia na stronę
w książce.
Jak łatwo się przekonać, zostaliśmy nauczeni patrzeć w niewłaściwy, ba,
nawet można powiedzieć niezgodny z naturą sposób. Większość z nas
potrafi objąć jednym spojrzeniem tylko JEDNO SAOWO. Równie dobrze
możesz próbować czytać przez zdzbło słomy. Efekt będzie ten sam.
Musisz patrzeć na stronę tak, jak patrzysz na drzewo, tj. obejmować
jednym spojrzeniem kilka linijek tekstu. Wyobraz sobie, że na każdej
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 52
Paweł Sygnowski
stronie znajduje się obraz wielkiego drzewa, a każde słowo zaczyna się
od liścia. Wykorzystując swój naturalny wzrok, jesteś w stanie ogarnąć
jednym spojrzeniem całą stronę. W końcu patrzysz i widzisz całe drze-
wo.
Ćwiczenie 2
Daj dzieciakom 10 sekund na zobaczenie w podany wcześniej sposób 5
stron książki. Niech nie próbują zrozumieć czegokolwiek. Po prostu
mają patrzeć i podziwiać to ogromne drzewo. Po prostu próbujesz za-
stosować w ich przypadku naturalny sposób patrzenia do nauki szybkie-
go czytania. Pamiętaj, co pisałem wcześniej. Powtarzanie jakiejś czyn-
ności przez 30 dni staje się nawykiem.
Teraz daj dzieciakom 30 sekund na 30 stron. Przypominam: zrozumienie
treści to nie w tym ćwiczeniu.
Ćwiczenie 3
Daj dzieciakom 30 sekund na 15 stron z poprzedniego ćwiczenia. Tym
razem muszą zdać Ci raport z tego, co zauważyły, zapamiętały jaka-
kolwiek by to nazywać, sens tego jest taki sam. W czasie pierwszego
ćwiczenia mózg zapisał w podświadomości obraz tych stron. Teraz, gdy
ponownie patrzysz na to samo drzewo, obraz w świadomości stanie się
bardziej wyrazny, dlatego iż Twój mózg będzie dokładał kolejne ele-
menty do Twojego obrazu. Między innymi dlatego najlepszą metodą na
zapamiętanie czegokolwiek, głoszoną przez większość nauczycieli, jest
ciągłe powtarzanie. Ale to nie o to chodzi. Przekonaj się o efektach tego
ćwiczenia.
Pytam każde dziecko, co zapamiętało, do momentu, aż znajdę kogoś,
kto nie jest na tyle przestraszony, żeby powiedzieć mi o czymś, co za-
pamiętał z fragmentu, który właśnie przeczytał (bardzo często dzieci
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 53
Paweł Sygnowski
ociągają się z wyrywaniem się przed szereg). Kiedy któreś dziecko za-
czyna mówić coś o tym, co zapamiętało w czasie czytania, mówię mu
coś takiego: Robisz to naprawdę dobrze i daję mu jednego cukierka,
nawet jeśli zapamiętał tylko jedną rzecz z tych 15 stron. Nagle wszyscy
zaczynają pamiętać, co czytali.
Powiedz dzieciom, co to znaczy wizualizować . Czytałeś kiedyś książ-
kę, która była tak interesująca, że potrafiłeś zobrazować sobie całą hi-
storię w myślach i to z detalami, tak jakbyś oglądał normalny film? To
jest właśnie to, co nazywamy wizualizowaniem.
Powtórz drugie ćwiczenie kilka razy, dopóki każdy z dzieciaków nie po-
czuje się pewnie z ideami wizualizacji oraz używania naturalnego spoj-
rzenia w czasie czytania. Upewnij się, że każdy z nich zarobił przynaj-
mniej jednego cukierka. Spraw, żeby potraktowali to wszystko jak dobrą
zabawę.
Ćwiczenie 4
Tym razem daj im znowu 30 sekund na te same 15 stron. Ale tym razem
uprzedz, że pragniesz usłyszeć od każdego z nich historyjkę pełną detali
i szczegółów na temat tego, o czym czytali. Słuchaj każdego z nich
osobno i uważnie. Przekaż każdemu z nich odpowiednie rady, w jaki
sposób poprawić ich historyjkę, jeśli to konieczne. Ponadto powiedz
każdemu z nich, jak szybko czyta. To zmotywuje niektórych z nich bar-
dziej niż cokolwiek innego. (Dla informacji: większość książek dla dzieci
zawiera ok. 200 słów na jednej stronie. Tak więc 15 stron daje ok. 3000
słów).
Powtarzaj ćwiczenie numer 3 tak długo, dopóki każde z dzieci nie po-
czuje się pewnie z ideą opowiadania historyjki na temat tego, co wła-
śnie przeczytało. Nie rób większych przerw niż 2 3 minuty pomiędzy ko-
lejnymi powtórzeniami tego ćwiczenia.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 54
Paweł Sygnowski
Oczywiście nagradzaj każde dziecko kolejnym cukierkiem, jeśli tylko zo-
baczysz jakikolwiek postęp.
Ćwiczenie 5
Zrób serię trzech STUKANYCH ĆWICZEC . To bardzo ważnie. Poniżej
masz przykład tego, jak to powinno wyglądać.
Daj swoim studentom 3 sekundy na przeczytanie jednej strony. Stukaj
w stół swoim długopisem (może to być także stukanie ręką), odmierza-
jąc czas (tj. 3 sekundy) przez około 3 minuty. Następnie zatrzymaj ich
i zapytaj każdego o to, co zapamiętał. Pomyśl o tym, co Ci powiedzieli
uczniowie, przez kolejne 10 sekund. Po czym powtórz całe ćwiczenie,
zwiększając liczbę stron do dwóch. Zakończ serię, zmniejszając liczbę
stron ponownie do jednej.
Ćwiczenie 6
Powiedz dzieciakom, że każdy, kto przeczyta całą książkę, w co najwy-
żej 5 minut z co najwyżej średnim poziomem zrozumienia, dostanie ko-
lejnego cukierka.
Niektóre dzieci przeczytają 3 książki w 5 minut i będą w stanie opowie-
dzieć Ci ich treść.
Lekcja druga
(liczba powtórzeń: co najmniej 20)
1. Powtórz ćwiczenie numer 3 z lekcji 1 kilka razy. Przejdz się po
klasie i posłuchaj, co dzieci mówią. Upewnij się, że każde z nich
czuje się dobrze, czytając w taki sposób.
2. Powtórz ćwiczenie numer 4.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 55
Paweł Sygnowski
3. Powtarzaj ćwiczenie numer 5 przynajmniej kilka razy dziennie.
Tylko uważaj, żeby Ci wystarczyło cukierków.
Taka seria ćwiczeń sprawi, że dzieci nabędą przekonania, że nic nie ma
trudnego w przeczytaniu całej książki z kompletnym jej zrozumieniem.
Ponadto z czasem ich zdolność do tworzenia historyjek przepełnionych
detalami niesamowicie wzrośnie. Niektóre z dzieci osiągną poziom foto-
graficznej pamięci, stając się mistrzami w szybkim czytaniu.
Po 4 tygodniach takich ćwiczeń daj im wolną rękę. Niech czytają teraz
same. Ale po ok. 2 kolejnych miesiącach upewnij się, że rozumieją te
wiadomości, które im przekazałeś, i stosują je w praktyce.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 56
Paweł Sygnowski
Najwcześniejsze, największe i najgorsze
Najwcześniejsze, największe i najgorsze
błędy w czytaniu małych i dużych Polaków
błędy w czytaniu małych i dużych Polaków
Wstęp
To od Ciebie zależy, jak przygotujesz się na wyzwania współczesnego
świata!
Życie to przede wszystkim wielka odpowiedzialność. Odpowiedzialność
za to, jak przygotujemy samego siebie do życia. Na każdym kroku po-
dejmujemy decyzje dotyczące wszelkich aspektów naszego istnienia.
Rezultaty tych decyzji skutkują nabyciem bądz nienabyciem umiejętno-
ści dostosowania się do panujących warunków.
Dzisiejszy świat narzuca swoje własne warunki. Każdemu. Naszym obo-
wiązkiem jest poznać te warunki oraz metody i sposoby ich spełniania,
a następnie wykorzystać tę wiedzę w praktyce.
To tak w dużym skrócie. Nie zagłębiając się w charakterystykę współ-
czesnego świata i społeczeństwa należy wspomnieć tylko o tym, co
najważniejsze dla dalszych rozważań.
A więc przede wszystkim niesamowite tempo przemian i zmian w każ-
dej dziedzinie życia. Dochodzi często do sytuacji, że już nie wiemy na-
wet, gdzie żyjemy. Świat zmienia się w każdej sekundzie swojego ist-
nienia. Świat nie jest już taki sam, jaki był przed przeczytaniem tych
słów.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 57
Paweł Sygnowski
Dzięki temu niesamowitemu tempu zmian narodziło się zupełnie nowe,
ale bardzo niepokojące zjawisko zalew informacji. Wszędzie panuje
przerost ale nie formy nad treścią, tylko treści nad formą. Jesteśmy
stale atakowani zewsząd masą informacji. Z każdej strony i o każdej po-
rze. Większość z tego to zwyczajne śmieci. Niepotrzebne, nieprzydatne,
bezużyteczne. Dla takiego czegoś jest tylko jedno miejsce: KOSZ.
Mówiąc krótko: dzisiaj świat pędzi do przodu, zostawiając w tyle
wszystko, co się ociąga. Ten pęd skutkuje zniszczeniem białych plam
na mapie wszechwiedzy (jak ktoś to obrazowo zauważył). Człowiek wie
coraz więcej o coraz większej liczbie rzeczy. Owocem tego są informa-
cje. Nieprzebrane mnóstwo, strumień informacji. Ale problem jest taki,
że pełno zwykłego śmiecia w tym strumieniu. Kto będzie potrafił wyła-
pać z niego to, co ważne i potrzebne, odrzucając całą resztę, tego dzi-
siejszy świat powita z otwartymi ramionami. Dlaczego? Bo tylko ktoś
taki będzie w stanie nadążyć za tempem przemian. Bo tylko ktoś taki
będzie w stanie dołożyć swoją cegiełkę do jego rozwoju. Reszta się nie
liczy. O reszcie świat zapomina.
Z powyższego wniosek jest bardzo prosty. Kto opanuje umiejętność
sprawnego poszukiwania i wynajdywania informacji, ten wygrywa. Czło-
wiek 90% informacji odbiera za pomocą wzroku i to właśnie ta droga
jest kluczem do zwycięstwa. Informacje przyswajamy drogą percepcji
wzrokowej, co popularnie nazywane jest czytaniem. A więc kto po-
trafi czytać szybko i sprawnie, ten zwycięża.
Brzmi to prosto. Skoro wystarczy nauczyć ludzi czytać szybko, żeby
wszystko poszło do przodu, to co to za problem? Od tego są szkoły, uni-
wersytety itd. Niestety, szkoły uczą wedle jakichś dziwnych standardów.
Uczą tego, co tak naprawdę nie pasuje do naszego świata. Uczą tego, co
było dobre w poprzedniej epoce, ale nie jest dobre w epoce, w której
aktualnie żyjemy. Pokończysz te wszystko szkoły, kursy itp. i co? Od razu
dostajesz strzał prosto w twarz. Od razu padasz na kolana pod ciężarem
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 58
Paweł Sygnowski
strumienia informacji i toniesz spadając coraz głębiej. Bo i jak może
być inaczej, skoro nikt nie nauczył Cię, jak się pływa w takim
strumieniu? Ani szkoła, ani pan profesor, ani co gorsza rodzice. Dla-
czego? Bo sami tego nie potrafią. Nie potrafią pływać.
Swój wywód mógłbym prowadzić długo, ale po co powtarzać ciągle to
samo? Sens jest łatwy do uchwycenia. Albo umiesz pływać, albo toniesz.
Albo wiesz, jak znajdować niezbędne informacje, albo nie. Albo to TY
wyprzedzisz innych, albo inni wyprzedzą Ciebie.
Te rozważania mają za zadanie uświadomić Ci, jak ważna jest dzisiaj
umiejętność szybkiego czytania. Ponadto: ma Ci uświadomić, że nie na-
uczy Ciebie ani Twojego dziecka tej umiejętności ani szkoła, ani kolega,
ani... (wpisz, kogo chcesz). Powód jest prosty. Skoro ja to wiem, to
mogę Cię tego nauczyć, ale skoro oni tego nie wiedzą, to czego oni
mogą Ciebie nauczyć? Tylko tego samego, czego sami nie potrafią. Jak
nie wiedzieć to nie jest zbyt przydatna dzisiaj umiejętność, niepraw-
daż?
Żeby zobrazować tę myśl, wspomnę o dwóch rzeczach.
Po pierwsze: Polacy to najwolniejsi czytelnicy Europy. Czytamy zaledwie
jakieś 200 słów na minutę. Co to znaczy? Załóżmy, że masz do prze-
czytania 100-stronicową książkę w formacie A4. Jedna strona takiego
formatu to ok. 35 wersów. W każdym wersie znajduje się ok. 10 słów.
A więc jedna strona to 350 słów. 100 stron to 35 000 słów. Jedną stronę
przeciętny Polak czyta w 1,75 minuty, a więc 100 stron czyta w 175 mi-
nut, tj. w prawie 3 godziny.
Nie jest wcale tak zle! ktoś krzyknie. Naprawdę?
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 59
Paweł Sygnowski
Tyle że 35 wersów po 10 słów to książki pisane dla dzieci i młodzieży.
Duże litery, wyrazna czcionka, odstępy, duże marginesy itp. Wezmę pod
lupę taką zwykłą książkę dla dorosłych i mamy: 50 wersów po 10 słów.
Robimy stosowne obliczenia i wychodzi, że taką 100-stronicową książkę
czyta się w 6 i pół godziny (jeśli nie wierzysz, to sam policz!). Też
niewiele, prawda? Ale kiedy ostatnio poświęciłeś 1 godzinę na
czytanie? I to jest właśnie to.
Dlaczego jest tak zle? Dlaczego czytamy tak wolno? Dlaczego nikt nas
nie uczy czytać poprawnie? Zdaje się, że każdy może udzielić na te py-
tania całkiem innej odpowiedzi i okaże się, że w każdej z nich jest ja-
kieś ziarenko prawdy. Nie jest moim celem ani zadaniem udzielić tutaj
odpowiedzi, którą ja uważam za słuszną. Pozostanę przy stwierdzeniu,
że mam na to swój własny pogląd, niekoniecznie prawidłowy, ale też
niecałkowicie błędny.
To, co istotne, to wyselekcjonować przyczyny, a nie tylko objawy. Zna-
my już objawy wolne, bardzo wolne czytanie. Teraz pora na odrobinę
autopsji i już dochodzimy do przyczyny. Nie czytamy prawidłowo.
Skoro mózg człowieka kryje w sobie tak niesamowite możliwości, a my
ich nie wykorzystujemy, to znaczy, że robimy coś zle. Pytanie brzmi: co
konkretnie?
Koncentrujemy się tylko na czytaniu, pomijając całą resztę wniosków,
które z powyższego wywodu wynikają. Trywialnym stwierdzeniem wyda-
je się być zdanie mówiące, że mózg nie lubi i nie umie wolno pracować,
czyli wolno czytać. To my swoimi nawykami utrwalamy w nim tę umie-
jętność, jakże katastrofalną dla naszej przyszłości. Co takiego robimy,
że tak się dzieje? Czytamy nieprawidłowo, z gruntu zle, niezgodnie z na-
turą. Czyli jak? Ano tak...
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 60
Paweł Sygnowski
Najwcześniejsze, największe i najgorsze błędy
w czytaniu małych i dużych Polaków
Takich błędów jest tylko albo aż trzy. Ni mniej, ni więcej, tylko
trzy. Jakie są te trzy błędy?
1. Fonetyzacja.
2. Regresja.
3. Nieużywanie wskaznika.
A teraz po kolei rozłóżmy każdy z tych błędów na czynniki pierwsze.
Fonetyzacja
Fonetyzacja (artykulacja, subwokalizacja) polega na cichym powtarza-
niu czytanych słów. Nawyk ten kształtuje się w dzieciństwie, kiedy to
dzieci uczone są głośnego wymawiania kolejnych sylab czytanego wyra-
zu. Spora grupa dzieci nie jest pózniej w stanie przejść od czytania sy-
lab do czytania całych wyrazów. Stąd właśnie bierze się zjawisko fone-
tyzacji.
Istnieją dwa rodzaje fonetyzacji:
zewnętrzna polega na szeptaniu lub głośnym wymawianiu
słów;
wewnętrzna polega na powtarzaniu czytanych słów w my-
ślach .
Fonetyzacja wewnętrzna jest popularniejsza i trudniejsza do wyelimino-
wania niż fonetyzacja zewnętrzna.
Przepływ informacji u osoby wolno czytającej rozpoczyna się od czyta-
nego materiału, po czym przy wykorzystaniu kanału wzrokowego tekst
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 61
Paweł Sygnowski
jest dostarczany do kanału słuchowego (tutaj właśnie następuje zja-
wisko fonetyzacji), po czym dopiero dociera do mózgu.
Fonetyzacja wewnętrzna powoduje, że czytelnik nie może przekroczyć
prędkości wypowiadanych słów, gdyż jeśli to zrobi, zaraz zgubi się
w tekście, ponieważ jego mózg będzie przetwarzał inną informację niż
kanał słuchowy. Skutek jest taki, że taka osoba czyta z prędkością około
150 słów na minutę, to jest jeszcze mniej, niż wynosi przeciętna pręd-
kość czytania Polaków (200 słów na minutę).
Wyeliminowanie fonetyzacji jest jednym z warunków uzyskania umie-
jętności szybkiego czytania. Szybki czytelnik nie wymawia ani na głos,
ani w myślach tego, co czyta, gdyż w jego schemacie przepływu infor-
macji pominięty jest kanał słuchowy, a informacje przekazywane są
bezpośrednio z kanału wzrokowego do mózgu.
Regresja
Regresja to ruchy wsteczne gałek ocznych, tj. powracanie wzrokiem do
już przeczytanych partii materiału. Zjawisko to najczęściej występuje
wtedy:
kiedy mamy do czynienia z mało zrozumiałym fragmentem tekstu
(z pewnego punktu widzenia w tej sytuacji jest to zjawisko pożą-
dane, gdyż pozwala na zwiększenie stopnia zrozumienia tekstu,
co pozwala przejść do kolejnych ustępów materiału);
gdy chcemy przypomnieć sobie treść wcześniejszych zdań;
kiedy ruchy naszych gałek ocznych są za szybkie i wybiegają za
daleko (często spotykane zjawisko u początkujących szybkich czy-
telników) skutkuje to tym, że opuszczamy pewne partie mate-
riału.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 62
Paweł Sygnowski
Regresja może być mimowolna lub świadoma i celowa. U przeciętnego
czytelnika w tekście liczącym sto słów regresja występuje średnio 10 15
razy. Jedna taka regresja zabiera od jednej sekundy do nawet kilkuna-
stu. Nie trzeba nawet mówić, jak wpływa to na prędkość czytania.
Żeby dobrze zrozumieć samo zjawisko regresji, należy poznać jej przy-
czynę. Jest ona dość prozaiczna, gdyż regresja jest skutkiem zbyt małej
koncentracji na czytanym tekście. Wyjaśnię to dokładniej. Czytelnik po
przeczytaniu pewnego akapitu dochodzi do wniosku, że w czasie jego
lektury myślał o czym innym i właśnie przez to nic nie zrozumiał wra-
ca więc do lektury już przeczytanego akapitu. A czas leci...
Jeśli ktoś czyta z szybkością ponad 1000 słów na minutę, zjawisko regre-
sji praktycznie nie występuje, gdyż przy takiej prędkości uwaga czytel-
nika skupiona jest w 100% na lekturze, co nie pozwala na myślowe sko-
ki w bok . Najpopularniejszą przyczyną regresji jest napotkanie niezna-
nego słowa. W przypadku szybkiego czytania czytelnik jest w stanie na-
tychmiast skojarzyć znaczenia danego wyrazu lub fragmentu tekstu na
samej podstawie kontekstu, w którym to wyrażenie występuje.
Nieużywanie wskaznika
Pamiętasz czasy szkolne, kiedy to czytając, pomagałeś sobie palcem,
wskazując dokładnie miejsce, w którym chciałeś, żeby Twój wzrok się
zatrzymał? Wtedy to właśnie posługiwałeś się wskaznikiem. Ale nauczy-
ciel był mądrzejszy i zakazywał Ci używania palca w czasie czytania, bo
przecież tak czytają tylko dzieci . Jak się jednak okazuje, wtedy to TY
miałeś całkowitą rację. Oczy również potrzebują przewodnika. Opiera-
jąc się na autorytecie naukowców, powiem, że nasze oczy są wręcz
stworzone do korzystania ze wskaznika. Najlepiej do tego celu używać
palca, ołówka, długopisu lub pałeczki. Wskaznik prowadzimy ruchem
jednostajnym pod czytaną linią. Nie jest jednak potrzebne prowadzenie
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 63
Paweł Sygnowski
wskaznika wzdłuż całej czytanej linii. Oczy poruszają się w dół środko-
wej części strony i mogą postrzegać od pięciu do sześciu słów jednocze-
śnie, a więc zatrzymują się za początkiem i za końcem każdej linijki.
W ten sposób właśnie obejmują informacje znajdujące się z boku.
Zalety stosowania wskaznika w czasie czytania są bardzo różne. Wymie-
nię tylko te najważniejsze: ujmuje pracy oczom, utrzymuje skupienie
umysłu, przyśpiesza czytanie, utrzymując jednocześnie wysoki poziom
zrozumienia.
Istnieje wiele technik posługiwania się wskaznikiem. Wymienię tylko kil-
ka w kolejności, w jakiej powinny być stosowane, a więc od najprost-
szych do najbardziej zaawansowanych. Schemat działania jest taki, że
nie możesz przejść do kolejnej techniki używania wskaznika bez znajo-
mości techniki wcześniejszej. Najlepsze efekty przynosi ćwiczenie
wszystkich technik na początku z bardzo dużą szybkością, bez próby
zrozumienia czegokolwiek. Przyzwyczaja to mózg do pracy na wysokich
obrotach.
1. Czytanie co drugą linię. Obejmujemy wzrokiem jednocześnie dwie
linie tekstu. Wskaznik przesuwamy ruchem jednostajnym poniżej
czytanych dwóch linii tekstu.
2. Czytanie co 2 8 linii. Jedyna różnica polega na tym, że czytamy
jednocześnie większą liczbę linii tekstu.
3. Czytanie sposobem ? . Czytamy, zataczając w tekście oczami
pętle przypominające kształtem znak ? . Od czytelnika zależy
liczba linii obejmowanych w czasie czytania.
4. Czytanie zygzakiem. Wskaznik przesuwamy po skosie w dół od le-
wego górnego rogu danej strony tekstu. W czasie przesuwania
wskaznikiem obejmujemy wzrokiem kilka linii tekstu na raz. Przy
końcu linii zataczamy wzrokiem pętelkę (po prawej stronie linii),
ruchem ukośnym powracamy na lewą stronę tekstu, tam zatacza-
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 64
Paweł Sygnowski
my kolejną pętelkę i powracamy na prawą stronę tekstu, gdzie ro-
bimy pętelkę... i w ten sposób czytamy stronę do końca.
Jak zwalczyć te błędy?
Jak zwalczyć fonetyzację?
Najlepsze i najpopularniejsze metody to:
1. Mechaniczna.Na czym ona polega? Na przyciśnięciu końca języka
do zębów lub przygryzieniu go; zaciśnięciu w zębach ołówka (bez
dotykania go wargami i językiem); szczelnym zamknięciu ust;
szczelnym zaciśnięciu warg, uniemożliwiającym poruszanie nimi
podczas czytania; szerokim otwarciu ust przy nieporuszaniu
językiem; żucie gumy w trakcie czytania.
2. Czytanie tekstów z jednoczesnym wykonywaniem czynności
zakłócających . Na czym polega ta technika? Na wymawianiu li-
ter alfabetu w trakcie czytania, liczeniu, gwizdaniu, wymawianiu
sylab (np. la, la, la) czy też recytowaniu wyuczonych na pamięć
wierszy, haseł, tekstów itp. Należy zaznaczyć, iż zastosowanie tej
metody w początkowym okresie skutkuje radykalnym pogorsze-
niem stopnia rozumienia tekstu, a także zmniejszeniem prędkości
czytania.
3. Centralne zakłócenia mowy.Na czym to polega? Wystukujemy
ręką/ołówkiem różne rytmy w czasie czytania. Zwykle udaje się
wystukiwać rytm, ale nie można się już skupić na czytaniu, albo
za bardzo koncentrujemy się na czytaniu i gubimy się w wystu-
kiwaniu rytmu. Najczęściej jednak po skończonym czytaniu z jed-
noczesnym wystukiwaniem rytmu nie mamy pojęcia, o czym przed
chwilą czytaliśmy. Jest to zjawisko normalne, która znika po
pewnych czasie wykonywania tego typu ćwiczeń.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 65
Paweł Sygnowski
W literaturze dotyczącej szybkiego czytania można znalezć dwa wzory
rytmów:
Takty pierwszy drugi trzeci czwarty
Uderzenia 1 2 3 4 5 6
Takty pierwszy drugi trzeci czwarty piąty szósty
Uderzenia 1 2 3 4 5 6 7 8
Rytm należy wystukiwać w tempie zbiegającym się z rytmem naszych
normalnych kroków, ołówkiem lub zaciśniętym kciukiem, wskazującym
i środkowym palcem prawej dłoni. Wystukiwać pełnym ruchem całego
przedramienia.
Jak zwalczyć regresję?
Większość ćwiczeń zwalczających regresję to ćwiczenia z użyciem
wskaznika, gdyż wskaznik dyscyplinuje pracę naszego oka. A więc
przede wszystkim:
W czasie czytania należy przesuwać palcem (najlepiej wska-
zującym) lub ołówkiem (względnie długopisem) po stronie tekstu
ruchem jednostajnym pod czytaną linią tekstu, wskazując czytane
w danym momencie wyrazy lub grupy wyrazów.
W czasie czytania z użyciem wskaznika należy zwiększyć tempo
czytania. Chodzi o przyzwyczajenie naszego umysłu do szybszej
niż zwykle pracy, co samo z siebie wyeliminuje regresję. Postaraj
się zdążyć przebiec wzrokiem w ciągu minuty całą stronę czytane-
go tekstu, następnie spróbuj przeczytać w tym samym czasie ko-
lejne półtorej strony itd. Nie należy się zrażać, jeśli nawet nie
wszystko z przeczytanego tekstu będzie zrozumiałe. Najważniej-
sze, aby przyzwyczaić się do szybkiego czytania bez regresji.
Na początek wybierz tekst już Ci znany, bez trudnych wyrazów, do
których oko najczęściej wraca i przy których zatrzymuje się Twoja
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 66
Paweł Sygnowski
uwaga. Przy ruchach zwrotnych (tj. przy przechodzeniu wzrokiem
do następnej linii tekstu) nie zatrzymuj się wzrokiem zbyt daleko
od początku wiersza.
Co ze wskaznikiem?
Sprawa jest prosta. Jeśli chcesz powrócić do tradycji posługiwania się
paluszkiem w czasie czytania, to musisz to zacząć robić. Wcześniej czy
pózniej wejdzie Ci to w krew i... będziesz na najlepszej drodze, żeby
czytać szybko i sprawnie. A więc ćwicz wymienione wcześniej techniki
posługiwania się wskaznikiem.
Zakończenie
Wiedza nieużywana jest martwa. Przetestuj na własnej skórze to, czego
się przed chwilą dowiedziałeś, i daj mi znać, jak Ci idzie.
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 67
Paweł Sygnowski
Wewnętrzne i zewnętrzne czynniki
Wewnętrzne i zewnętrzne czynniki
wpływające na szybkość czytania
wpływające na szybkość czytania
Odpowiednie środowisko wewnętrzne w połączeniu z właściwym otocze-
niem zewnętrznym wywoła powstanie efektu synergicznego, prowadzą-
cego do jeszcze lepszych rezultatów.
I odwrotnie: negatywne środowisko wewnętrzne zapoczątkuje reakcję
synergiczną w połączeniu z nieodpowiednim otoczeniem zewnętrznym,
co spowoduje jeszcze poważniejsze pogorszenie efektów.
Warunki zewnętrzne:
Umiejscowienie i intensywność światła. Najlepsze do nauki jest
światło dzienne, a więc Twoje biurko powinno stać przy oknie.
Gdy jest to niemożliwe, zródło światła powinno znajdować się za
ramieniem, naprzeciwko ręki, którą piszesz; pozwoli Ci to uniknąć
cienia i oślepienia blaskiem światła. Światło musi być na tyle ja-
sne, aby oświetlić czytany materiał, ale nie na tyle mocne, by
tworzyć ostry kontrast z jego natężeniem w pozostałej części po-
mieszczenia.
Dostępność materiałów. Aby móc spokojnie zabrać się do pracy,
musisz zgromadzić pod ręką i wygodnie ułożyć wszystkie materia-
ły, jakie będą Ci potrzebne. Poza poprawą koncentracji i zrozu-
mienia stanowić to będzie również bodziec psychologiczny. Świa-
domość, że wszystkie materiały ułożone są funkcjonalnie, zwięk-
sza zadowolenie z tego, co robisz, i ułatwia Ci wykonanie zadania.
Komfort psychiczny .Najlepiej, jeśli Twój fotel nie jest ani zbyt
twardy, ani zbyt miękki, plecy musisz mieć wyprostowane i ogól-
nie rzecz biorąc nie powinieneś być zbyt zrelaksowany ani też
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 68
Paweł Sygnowski
za bardzo spięty. Fotel powinien dawać Ci oparcie i wymuszać
właściwą postawę.
Wysokość fotela i biurka. Fotel ma być na tyle wysoki, aby Twoje
uda były ułożone równolegle do podłogi lub nieznacznie wyżej.
Dzięki temu główny ciężar podczas siedzenia przejęty zostanie
przez odpowiednie kości znajdujące się u podstawy bioder. Biurko
powinno mieć od 73 do 81 cm wysokości; jego blat winien być
około 20 cm wyżej niż siedzenie Twojego fotela.
Odległość oczu od czytanego tekstuOdległość oczu od czytanego
tekstu powinna wynosić mniej więcej 50 cm; jest to odległość na-
turalna, jeśli siedzisz tak, jak opisano powyżej. Utrzymywanie
tekstu w tej odległości sprawia, że oczom łatwiej jest skupić się
na grupach słów. Zmniejsza to znacznie napięcie oczu i zapobiega
bólom głowy spowodowanym czytaniem.
Postawa. Obie stopy muszą płasko spoczywać na podłodze. Plecy wypro-
stowane, mięśnie lekko rozciągnięte. Przyjęcie właściwej pozycji pod-
czas czytania oznacza, że:
1. do mózgu dopływa maksymalna ilość powietrza i krwi;
2. przepływ energii elektrycznej wzdłuż kręgosłupa zmaksymalizuje
możliwości mózgu;
3. kiedy ciało jest w gotowości, w takim samym stanie znajduje się też
mózg.
Otoczenie. Miejsce, w którym czytasz, powinno być jasne, przestronne,
miłe dla oka, dobrze przystosowane do czytania, urządzone w Twoim
guście, powinno to być miejsce, w którym lubisz przebywać, nawet gdy
zajmujesz się czymś innym.
Warunki wewnętrzne
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski
SZYBKIE CZYTANIE
str. 69
Paweł Sygnowski
1. Właściwy moment. Pora potrafi sprawić, że ten sam materiał może
zostać w pełni zrozumiany lub niezrozumiany wcale. Warto poekspe-
rymentować w tej dziedzinie, gdyż każdy z nas przechodzi w ciągu
doby przez kilka szczytów i załamań formy w tym zakresie.
2. Zakłócanie rytmu pracy. Gdy martwisz się czymś lub odczuwasz inną
formę fizycznego lub psychicznego dyskomfortu, zrozumienie czyta-
nego tekstu może na tym bardzo ucierpieć. Rozwiązaniem jest uczy-
nienie z miejsca nauki swego rodzaju sanktuarium i urządzenie go
w sposób, który będzie dobrze na Ciebie wpływał.
3. Problemy zdrowotne. Zamierzając podjąć szerzej zakrojony program
studiowania, powinieneś upewnić się, że podołasz temu zadaniu pod
względem fizycznym. Nawet tak drobne schorzenia jak przeziębienia
czy ból głowy bardzo obniżają sprawność intelektualną.
http://www.pawelsygnowski.info/
Praktycznie wszystko o właściwym użytkowaniu Twojego mózgu
Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Paweł Sygnowski

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Szybkie czytanie program komp
Kurs Szybkiego Czytania Czytaj 10 Razy Szybciej W 2 Tygodnie
Rzuc na to okiem Rewelacyjne sposoby na szybkie czytanie Wydanie 2 rzuco2
Buzan Podręcznik szybkiego czytania

więcej podobnych podstron