1
Założenia do ustawy o pomocy osobom niesamodzielnym (UPN).
Wersja po zmianach – styczeń 2012 r.
Ustawa
z dnia……….
o pomocy osobom niesamodzielnym
Rozdział 1.
Przepisy ogólne
Art. 1. W celu wsparcia osób niesamodzielnych w zabezpieczeniu ich potrzeb opiekuńczych
oraz ich opiekunów faktycznych w sprawowaniu opieki określa się sposób organizacji
wsparcia dla osób niesamodzielnych i ich opiekunów faktycznych, zasady, tryb i warunki
przyznawania, finansowania i realizacji świadczeń należnych tym osobom.
Art. 2. Ustawa określa :
1. Definicję niesamodzielności;
2. Stopnie niesamodzielności i tryb orzekania o niesamodzielności;
3. Rodzaje świadczeń, kryteria i zasady ich przyznawania;
4. Zadania władz publicznych w zakresie wspierania osób niesamodzielnych i ich
opiekunów faktycznych;
5. Zasady finansowania świadczeń w zakresie wsparcia osób niesamodzielnych i ich
opiekunów faktycznych;
6. Obowiązki w zakresie informowania, szkolenia i uzyskania kwalifikacji opiekunów osób
niesamodzielnych;
7. Rodzaje świadczeniodawców i zasady ich rejestracji;
8. Warunki podpisywania umów ze świadczeniodawcami;
9. Sposoby sprawowania nadzoru i kontroli nad finansowaniem i jakością usług
świadczonych osobom niesamodzielnym.
Art. 3.
Opieka nad osobami niesamodzielnymi oparta jest na następujących
zasadach:
1) ciągłości i komplementarności;
2) współdziałania opiekunów faktycznych ze świadczeniodawcami profesjonalnymi;
3) prawie wyboru świadczeniodawcy przez osobę niesamodzielną i/lub jej opiekuna
faktycznego;
4) prymatu opieki domowej nad innymi formami udzielania świadczeń;
5) równego traktowania świadczeniodawców i świadczeniobiorców;
6) współdziałania podmiotów świadczących pomoc osobom niesamodzielnym;
2
7) Wzmacniania autonomii i samodzielności osób niesamodzielnych oraz poszanowania
ich godności i intymności.
Uwaga: prymat opieki domowej jest słabo widoczny w projekcie, bo zbyt mało świadczeń
adresowanych jest do opiekunów faktycznych
Art. 4. ustawę stosuje się do :
1) osób niesamodzielnych i ich opiekunów faktycznych, które ukończyły 18. rok życia,
posiadających obywatelstwo polskie, mających zamieszkanie na terytorium
rzeczpospolitej Polskiej;
2) mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej obywateli
państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym lub Konfederacji szwajcarskiej oraz członków ich rodzin w rozumieniu
art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium rzeczpospolitej
Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii
Europejskiej i członków ich rodzin ( Dz. U. Nr 144, p[oz 1043, z 2007 r. Nr 120, poz.818, z
2008 r. Nr 216, poz 1367 oraz 2010 r. Nr 81, poz.531) , posiadających prawo pobytu lub
prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
3) cudzoziemców mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
na podstawie:
a) zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich,
b) uzyskania w rzeczpospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej;
4) cudzoziemców mających miejsce zamieszkania i przebywających na terytorium
Rzeczpospolitej Polskiej na podstawie:
a) zezwolenia na osiedlenia się,
b) zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z
okolicznością, o której mowa w art.53 ust.1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o
cudzoziemcach ( Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz 1694, z późn. zm.).
Uwaga : przepisy art. 4 trzeba sprawdzić np. prof. Uścińska
Art.5. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) niesamodzielność - to trwająca co najmniej 6 miesięcy niezdolność osób dorosłych
do samodzielnej egzystencji, wynikająca z uszkodzenia i upośledzenia funkcji
organizmu w następstwie choroby lub urazu, powodująca konieczność dalszej stałej
lub długotrwałej opieki lub pomocy osób drugich w wykonywaniu czynności dnia
codziennego w zakresie odżywiania, przemieszczania się, pielęgnacji ciała, oraz
zaopatrzenia gospodarstwa domowego.
3
Uwaga:- co zrobić w sytuacjach nagłych, gdy niesamodzielność jest oczywista i leczenie
oraz rehabilitacja nie mogą tego zmienić ( czy wystarczy urlop opiekuńczy); od kiedy liczyć
moment wystąpienia niesamodzielności ?
2) wójt – oznacza również burmistrza oraz prezydenta miasta,
3) opieka (-un) nieformalna ( -y) –
4) opiekun faktyczny –
5) opiekun prawny
6) domowe usługi opiekuńcze
7) ośrodek wsparcia dziennego
8) ośrodek wsparcia całodobowego
9) konieczność poratowania zdrowia i rehabilitacji
10) leczenie szpitalne
11) taryfa cen usług
12) świadczeniodawca
13) świadczeniobiorca
14) promesą płatności
Rozdział 2.
Postępowanie w sprawie przyznania świadczeń z tytułu niesamodzielności .
Art. 6.1. Osoby niesamodzielne i ich opiekunowie faktyczni maja prawo do uzyskania w
ośrodku pomocy społecznej informacji o formach i zakresie możliwej pomocy oraz o
trybie postępowania w sprawie przyznawania świadczeń.
2. Informacje o których mowa w ust. 1 są dostępne w BIP oraz na stronach internetowych
gminy.
Art. 7. Postępowanie w sprawie przyznawania świadczeń obejmuje :
1)zebranie dokumentacji dotyczącej utraty przez ubezpieczonego niezależności fizycznej,
psychicznej lub umysłowej pozwalających na stwierdzenie faktu i stopnia
niesamodzielności oraz dokonanie oceny zakresu niezbędnej opieki i pomocy w
codziennych czynnościach życiowych;
2)zebranie informacji o opiekunach faktycznych i możliwościach udzielenia przez nich
wsparcia osobie ubiegającej się zwanej dalej ubiegającym się;
3)orzeczenie stopnia niesamodzielności;
4)ustalenie rodzaju i zakresu świadczeń
4
5)wydanie decyzji w przedmiocie świadczeń z ustawy o pomocy osobom
niesamodzielnym.
Art. 8.1. Postępowanie o przyznanie pomocy osobie niesamodzielnej wszczyna się na
wniosek składany w ośrodku pomocy społecznej w gminie właściwej ze względu na
miejsce zamieszkania ubiegającego się przez:
1) ubiegającego się o świadczenie z tytułu niesamodzielności ;
2) jego przedstawiciela ustawowego, opiekuna prawnego lub faktycznego;
3) innego podmiotu - za zgodą ubiegającego się , jego opiekuna prawnego lub
faktycznego lub przedstawiciela ustawowego
4) lekarza, pielęgniarkę, kierownika OPS, przedstawiciela organizacji pozarządowej
statutowo zajmującej się udzielaniem pomocy osobom niesamodzielnym – gdy wymaga
tego sytuacja osoby niesamodzielnej, a nie mogą tego uczynić podmioty wymienione w
ppkt 1-3 .
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności :
1) imię i nazwisko ubiegającego się,
2) adres zamieszkania,
3) obywatelstwo,
4) datę i miejsce urodzenia,
5) numer PESEL, a w przypadku osób, którym nie nadano numeru PESEL serię i numer
dokumentu tożsamości,
6) adresy lekarza podstawowej opieki zdrowotnej leczącego ubiegającego się i
środowiskowej pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej;
7) dane teleaderesowe opiekuna (- ów) faktycznego (-ych), za wskazaniem osoby
upoważnionej do podejmowania czynności prawnych,
8) dane osoby składającej wniosek w imieniu ubiegającego się .
3. Wniosek składa się na formularzu w ośrodku pomocy społecznej właściwym ze względu
na miejsce zamieszkania ubiegającego się.
4. Do wniosku dołącza się :
1) posiadane przez ubiegającego się opinie i zaświadczenie o stanie zdrowia, wydane
przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej i lekarzy specjalistów;
2) wywiad środowiskowy sporządzony przez środowiskową pielęgniarkę podstawowej
opieki zdrowotnej;
3) wywiad środowiskowy pracownika socjalnego.
Uwaga : w ustawach o pomocy społecznej i ustawach zdrowotnych trzeba zawrzeć przepisy
o obowiązku wykonani wywiadów z pkt 2) i 3).
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
zabezpieczenia społecznego, określi w drodze rozporządzenia wzory formularzy, o których
5
mowa w ust.3 , uwzględniając konieczność uzyskania danych o stanie zdrowia osoby
niesamodzielnej, jego zdolności do samodzielnej egzystencji, sytuacji mieszkaniowej,
sytuacji rodzinnej, w tym możliwościach opiekuńczych opiekunów faktycznych, o
rozpoznaniu problemów związanych z opieką nad nim.
Rozdział 3.
Orzekanie o stopniu niesamodzielności
Art. 9. Ustala się trzy stopnie niesamodzielności:
1) niesamodzielność pierwszego stopnia wobec osób, które wymagają opieki i pomocy
przy pielęgnacji ciała, odżywianiu i przemieszczaniu się codziennie przez cała dobę, w
tym w nocy oraz kilka razy w tygodniu potrzebują pomocy w zaopatrzeniu gospodarstwa
domowego;
2) niesamodzielność drugiego stopnia wobec osób, które wymagają pomocy przy
pielęgnacji ciała, odżywianiu i przemieszczaniu się trzy razy dziennie w różnych porach
oraz kilka razy w tygodniu potrzebują pomocy w zaopatrzeniu gospodarstwa domowego;
3) niesamodzielność trzeciego stopnia wobec osób, które wymagają pomocy przy
pielęgnacji ciała, odżywianiu i przemieszczaniu się przynajmniej raz dziennie w dwóch
rodzajach czynności oraz kilka razy w tygodniu potrzebują pomocy w zaopatrzeniu
gospodarstwa domowego;
Uwaga : - o jakie czynności chodzi, czy rozwinięcie powinno być w słowniczku
- kto zabezpieczy wykonanie czynności zaopatrzenia gospodarstwa domowego, czy
powinien to być opiekun faktyczny ?
- czy stopnie niesamodzielności nie powinny być umieszczone przy art. o orzekaniu ?
Wtedy być może ten rozdział nie były potrzebny ?
Art.10. Lekarz orzecznik, w oparciu o kryteria określone w art.. ust… wydaje orzeczenie
określające stopień niesamodzielności na podstawie:
1. Wniosku, o którym mowa w art… i dokumentów , o których mowa w art…ust….
2. Przeprowadzonego badania.
3. W przypadku, gdy osobiste stawiennictwo osoby ubiegającej się o świadczenie nie jest
możliwe ze względu na stan zdrowia i sprawności lekarz orzecznik przeprowadza osobiście
badanie ubezpieczonego w miejscu jego pobytu.
4. W koniecznych przypadkach lekarz orzecznik może zlecić przeprowadzenie niezbędnych
badań diagnostycznych.
Art. 11.1. Lekarzem orzecznikiem, o którym mowa w art…. może być lekarz posiadający
świadectwo potwierdzające posiadanie umiejętności z zakresu wyższych dziedzin
medycyny lub udzielania określonych świadczeń zdrowotnych – orzecznictwa lekarskiego.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
zabezpieczenia społecznego określi zasady i kryteria orzekania o stopniu niesamodzielności.
6
Uwaga : wystąpić do strony niemieckiej o wzory kryteriów .
Art. 12 . Orzeczenie lekarza orzecznika zawiera :
1. określenie niesamodzielności i jej stopnia, o których mowa w art….
2. wskazanie koniecznych świadczeń medycznych niezbędnych osobie ubiegającej się .
Art. 13. Prawomocne orzeczenie , o którym mowa w art.10 przesyłane jest niezwłocznie do:
1) ubiegającego się;
2) powiatowego zespołu ds. przyznawania świadczeń z tytułu niesamodzielności,
zwanego dalej zespołem, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ubiegającego
się;
Art. 14. Od orzeczenia lekarza orzecznika przysługuje odwołanie do……..
Uwaga : rozstrzygnąć w oparciu o spodziewany stan w połowie 2012 r.
Rozdział 4.
Określanie zakresu świadczeń i wydawanie decyzji
Art. 15. Osobie niesamodzielnej i jej opiekunowi faktycznemu przysługują świadczenia z
tytułu niesamodzielności, jeżeli osoba niesamodzielna posiada orzeczenie o stopniu
niesamodzielności oraz spełnia inne kryteria określone w niniejszej ustawie.
Art16.1. W celu określania i przyznawania świadczeń osobom niesamodzielnym zamieszkałym
na terenie powiatu starosta powołuje zespół o którym mowa w art…pkt 2)
2. W skład zespołu wchodzą:
1)
pielęgniarka;
2)
pracownik socjalny, spełniający wymagania określone w art. 116 i 156 ustawy o
pomocy społecznej;
3)
sekretarz zespołu.
3. W posiedzeniu zespołu uczestniczą
a) osoba niesamodzielna – jeśli to możliwe;
b)opiekun/ opiekunowie prawni lub faktyczni osoby niesamodzielnej.
4. W razie potrzeby, na wniosek zespołu, starosta może powiększyć skład zespołu o:
a)osoby posiadające wiedzę specjalistyczną konieczną w danym przypadku dla
prawidłowego ustalenia rodzaju i zakresu świadczeń z tytułu niesamodzielności;
b) przedstawicieli organizacji pozarządowych statutowo świadczących pomoc osobom
niesamodzielnym
Art. 17.1. W celu dokonania ustaleń zespół gromadzi dokumenty :
1) orzeczenia lekarza orzecznika, o którym mowa w art…
2) dokumentów, na podstawie których wydano orzeczenie , o których mowa w art…
3) deklaracji wyboru form świadczenia wyrażonej przez osobę niesamodzielną lub jej
opiekuna prawnego lub faktycznego;
7
4) deklaracji zakresu opieki , która będzie świadczona przez opiekuna prawnego lub
faktycznego;
5) ewentualnej deklaracji zakresu opieki świadczonej przez wolontariuszy organizacji
pozarządowej statutowo udzielającej pomocy osobom niesamodzielnym
2. Na podstawie dokumentów określonych w ust.1 zespół ustala :
a)
rodzaj, a w przypadku świadczeń rzeczowych – zakres i liczbę
świadczeń z tytułu niesamodzielności;
b)
zakres świadczeń wykonywanych przez opiekunów faktycznych
osoby niesamodzielnej;
c)
sposób
współdziałania
opiekunów
faktycznych
ze
świadczeniodawcami;
d)
ewentualny udział w świadczeniu pomocy wolontariuszy
organizacji pozarządowych statutowo udzielających pomocy
osobom niesamodzielnym
Art. 18. W przypadku, gdy dokumenty wymienione w art.ust.1. okażą się
niewystarczające dla dokonania ustaleń, o których mowa w ar… ust.2 , zespół
może dokonać dodatkowej oceny warunków bytowych/ mieszkaniowych osoby
niesamodzielnej oraz możliwości świadczenia pomocy w miejscu jej pobytu.
Art. 19. Zespół dokonuje ustaleń , o których mowa w art…, w terminie 7 dni od dnia
wpływu
orzeczenia lekarza orzecznika określającego stopień niesamodzielności, a w przypadku, o
którym mowa w ust 5, w terminie 14 dni.
Art.20.1. Na podstawie orzeczenia określającego stopień niesamodzielności i ustaleń
zespołu, o którym mowa w art.. ust 2., kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie, w
drodze decyzji administracyjnej, przyznaje lub odmawia przyznania świadczenia z tytułu
niesamodzielności. Wydanie decyzji następuje bez zbędnej zwłoki po przekazaniu przez
zespół ustaleń dotyczących rodzaju, zakresu i ilości przysługujących osobie niesamodzielnej
świadczeń.
2.Decyzja o przyznaniu osobie niesamodzielnej świadczeń z tytułu niesamodzielności
powinna zawierać :
1) oznaczenie podmiotu, który wydał decyzję;
2) datę wydania decyzji;
3) imię, nazwisko, datę urodzenia, adres stałego pobytu, PESEL, rodzaj i nr dokumentu
potwierdzającego tożsamość osoby niesamodzielnej;
4) wskazanie orzeczonego stopnia niesamodzielności;
5) rodzaj, zakres i liczbę przyznanych świadczeń;
6) okres na jaki świadczenia zostały przyznane;
8
7) określenie formy organizacyjnej udzielania świadczeń;
8) zakres opieki zadeklarowanej przez opiekunów faktycznych osoby niesamodzielnej;
9) ewentualny zakres pomocy świadczonej przez wolontariuszy organizacji
pozarządowej statutowo niosącej pomoc osobom niesamodzielnym.
3. Decyzja o odmowie przyznania świadczenia z tytułu niesamodzielności zawiera
elementy wymienione w ust. 2 pkt 1-4, oraz uzasadnienie.
Art. 21.1. Decyzja, o której mowa w art… wydawana jest na czas określony :
1) do czasu zmiany stopnia niesamodzielności;
2) do czasu zmiany zakresu świadczeń określonych w art. 17 ust.2, pkt 8) i 9)
2. Zmiana decyzji zespołu dokonywana jest na wniosek osoby niesamodzielnej lub/i jej
opiekuna prawnego lub faktycznego, jeśli zmienią się możliwości i zakres opieki udzielanej
przez opiekunów faktycznych lub/i wolontariuszy.
Art. 22. Od decyzji, o której mowa w art… ust 1 i 3 przysługuje odwołanie do
Samorządowego Kolegium Odwoławczego.
Uwaga: może tu powinien być art. upoważniający MP i PS do określenia wzoru decyzji ?
Art. 23. Decyzja przesyłana jest do :
1)osoby niesamodzielnej i/lub jej opiekuna prawnego lub faktycznego;
2)lekarza i pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej osoby z orzeczonym stopniem
niesamodzielności i powiadamia o konieczności zabezpieczenia rehabilitacji i innych
świadczeń medycznych należnych z tytułu ustawy z dnia ….. o świadczeniach
medycznych
3) ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby
niesamodzielnej
Rozdział 4.
Rodzaje świadczeń z tytułu niesamodzielności i zasady ich udzielania.
Art. 24.1. Osobie niesamodzielnej i/lub jej opiekunowi prawnemu lub faktycznemu
przysługują, na zasadach określonych w ustawie, świadczenia opiekuńcze albo świadczenia
finansowe.
2. Osoba niesamodzielna, lub jej opiekun prawny lub faktyczny ma prawo wyboru
formy i rodzaju świadczenia, o którym mowa w ust. 1., spośród świadczeń określonych w
decyzji, o której mowa w art…
3. Wyboru formy świadczenia dokonuje się przez złożenie w ośrodku pomocy
społecznej deklaracji wyboru. Wybór formy świadczenia musi być zgodny z pakietem usług
określonych w decyzji.
9
4. Ośrodek pomocy społecznej gromadzi dane o świadczeniodawcach
świadczących usługi dla osób niesamodzielnych na terenie jego gminy i zarejestrowanych
przez powiatowe centrum pomocy rodzinie oraz wojewodę.
5. Dane, o których mowa w ust. 4 są udostępniane osobie niesamodzielnej lub jej
opiekunowi prawnemu lub faktycznemu i są dostępne w BIP oraz na stronie internetowej
urzędu gminy( ośrodka pomocy społecznej).
Art.25.1. Świadczenia opiekuńcze obejmują usługi w zakresie higieny ciała, odżywiania i
mobilności.
1. usługi w zakresie higieny ciała obejmują czynności polegające w szczególności na:
utrzymywaniu higieny ciała i wykonywaniu podstawowych zabiegów kosmetycznych.
2. usługi w zakresie odżywiania obejmują w szczególności: przygotowanie pożywienia w
sposób umożliwiający jego spożycie przez osobę niesamodzielną, udzielenie pomocy osobie
niesamodzielnej przy spożywaniu posiłków (karmienie).
3. usługi w zakresie mobilności obejmują w szczególności czynności dotyczące pomocy w
przemieszczaniu się osoby niesamodzielnej, zmiany ułożenia ciała w przypadku, gdy osoba
niesamodzielna nie jest w stanie tego dokonać własnymi siłami, ubierania i rozbierania.
Uwaga : zapis ten jest niespójny ze stopniami niesamodzielności, gdzie mowa jest o
zaopatrzeniu gospodarstwa domowego .
Art. 26. 1. Świadczenia opiekuńcze określone w art… mogą być udzielane w formie :
1) usług zwiększających autonomię i bezpieczeństwo osób niesamodzielnych
2) wspierania rodzin w sprawowaniu opieki nad jej niesamodzielnymi członkami
3) domowych usług opiekuńczych
4) opieki instytucjonalnej
Art.
27. 1.Osobom niesamodzielnym przysługują
świadczenia zwiększające
bezpieczeństwo i autonomię:
e)
prawo do korzystania z usług elektronicznego monitoringu
zabezpieczenia opiekuńczego.
f)
pomoc w dostosowaniu mieszkania do potrzeb osoby
niesamodzielnej
2. Świadczenia, o których mowa w ust. 1 przysługuje na wniosek osoby niesamodzielnej
lub jej opiekuna prawnego lub faktycznego.
3. Wniosek , o którym mowa w ust.2 składa się w powiatowym zespole ds. ustalania
zakresu świadczeń.
Uwaga : jak to ma działać : czy samodzielnie zakupują i rachunek jest refundowany do
kwoty, czy gmina jest zobowiązana do zorganizowania systemu monitoringu elektronicznego
, czy tylko do współpracy – konieczne spotkanie z firmą świadczącą te usługi.
Art. 28. Świadczenia pielęgnacyjne przysługują osobie niesamodzielnej z mocy przepisów
ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.
10
Art. 29. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Instytutu, o którym mowa w
art…., określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy wykaz czynności wchodzących w zakres
świadczeń opiekuńczych w zakresie higieny ciała, odżywiania i mobilności oraz minimalny
czas trwania tych czynności, uwzględniając konieczność zabezpieczenia podstawowych
potrzeb osób niesamodzielnych.
Rozdział 5.
Wspieranie rodzin w sprawowaniu opieki nad osobami niesamodzielnym
Art. 30.1. Pomoc rodzinie w wypełnianiu funkcji opiekuńczych ma pierwszeństwo przed innymi
formami pomocy osobom niesamodzielnym.
Art.31. 1. Pomoc rodzinie w wypełnianiu funkcji opiekuńczych polegać może na :
1) Udzielaniu informacji o których mowa w art…. i art….
2)szkoleniu opiekunów prawnych lub faktycznych o których mowa w art….;
3) zapewnieniu osobie niesamodzielnej okresowej opieki zastępczej na zasadach
określonych w art…. ust…
4) możliwości skorzystania z urlopu, zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu
pracy oraz pracy w nienormowanym czasie pracy, w celu sprawowania
opieki nad osobom niesamodzielną na zasadach określonych w Kodeksie
Pracy;
5) korzystania z pomocy wolontariuszy organizacji pozarządowych statutowo
udzielających pomocy osobom niesamodzielnym;
6) wsparcia grupy samopomocowej.
7) świadczeniach finansowych.
Art. 32. 1. Ośrodek pomocy społecznej podpisuje umowę o wykonanie świadczeń
opiekuńczych z opiekunami prawnymi lub faktycznymi deklarującymi wolę ich wykonania.
2. Umowa, o której mowa w ust.1, ma formę kontraktu socjalnego rozumieniu ustawy o
pomocy społecznej.
Uwaga : czy jeśli rodzina ma warunki do sprawowania opieki ( np. jest osoba bezrobotna lub
zdrowy współmałżonek), to może odmówić sprawowania opieki ? Jakie to wywoła sankcje ?
Art. 33. 1. Warunkiem wykonywania świadczeń opiekuńczych przez opiekunów prawnych lub
faktycznych jest odbycie odpowiedniego przeszkolenia.
3. Szkolenia opiekunów prawnych lub faktycznych osób niesamodzielnych
przeprowadzają powiatowe centra pomocy rodzinie właściwe dla miejsca
zamieszkania osób o orzeczonym stopniu niesamodzielności.
4. Przeszkoleni opiekunowie prawni lub faktyczni mogą tworzyć grupy samopomocowe.
Powiatowe centrum pomocy rodzinie udziela wsparcia organizacyjnego w
funkcjonowaniu tych grup.
11
Art. 34. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze
rozporządzenia wzór umowy o udzielenie świadczeń opiekuńczych z tytułu niesamodzielności
oraz zakres szkoleń opiekunów prawnych lub faktycznych.
Art. 35. Świadczeniami finansowymi są:
1. Pokrycie kosztów składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe oraz
składki na ubezpieczenie zdrowotne opiekuna nieformalnego
2. refundacja kwalifikowanych kosztów opieki
3. ubezpieczenie wypadkowe opiekunów faktycznych i wolontariuszy
Art. 36. 1. Koszty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i zdrowotne
pokrywane są, jeśli :
1) opiekun nieformalny zrezygnował z pracy w celu sprawowania opieki nad osobą
niesamodzielną
2) nie podlega temu ubezpieczeniu z innego tytułu;
2. Podstawą naliczania składek określonych w pkt 1. jest najniższe wynagrodzenie w
gospodarce narodowej.
3. Składki określone w pkt. 1. przekazuje do zakładu ubezpieczeń społecznych ośrodek
pomocy społecznej.
Art. 37. Refundacja kwalifikowanych kosztów opieki dokonywana jest przez ośrodek pomocy
społecznej w terminie……..na podstawie:
1) rachunków za dokonanie zakupu środków lub usług wspomagających wykonywanie
świadczeń opiekuńczych przez opiekunów nieformalnych;
2) oświadczenia opiekuna nieformalnego potwierdzającego wykorzystanie nabytych
usług i środków w celu sprawowania opieki zgodnie z umową, o której mowa w art….
Art. 38. Kwalifikowanymi kosztami opieki są :
1) opłata za sprawowanie opieki zastępczej w okresie urlopu wypoczynkowego lub
choroby opiekuna prawnego lub faktycznego określone w art….;
2) wypożyczenie sprzętu rehabilitacyjnego lub zwiększającego mobilność, urządzeń
zwiększających bezpieczeństwo osoby niesamodzielnej’ na podstawie ustawy o
rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych
3) adaptacja pomieszczeń do potrzeb osoby niesamodzielnej, na podstawie przepisów
ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych;
12
4) zakup środków pomocniczych niezbędnych do właściwej pielęgnacji ciała.
5. Łączna wartość świadczeń finansowych nie może być wyższa od wartości czeku, o
którym mowa w art…, przysługującego dla stopnia niesamodzielności orzeczonego dla
osoby, wobec której świadczenia opiekuńcze wykonuje opiekun nieformalny.
Rozdział 6.
Domowe usługi opiekuńcze.
Art. 39. 1. Domowe usługi opiekuńcze osobie niesamodzielnej świadczyć mogą :
1) osoby fizyczne lub prawne prowadzące działalność w formie świadczeń
opiekuńczych dla osób niesamodzielnych, będące przedsiębiorstwami w rozumieniu
ustawy o swobodzie działalności gospodarczej;
2) organizacje
pozarządowe
mające
w
swym
statucie
pomoc
osobom
niesamodzielnym;
3) gminne lub powiatowe jednostki organizacyjne;
4) opiekunowie osób niesamodzielnych.
Art. 40. 1. Opiekun osoby niesamodzielnej zwany dalej opiekunem jest osobą fizyczną ,
niekaraną za przestępstwo umyślne, wykonującą świadczenia opiekuńcze w domu
świadczeniobiorcy na podstawie umowy o wykonywanie świadczeń, do której zgodnie z
przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecania.
2. Umowa uaktywniająca jest zawierana w formie pisemnej miedzy opiekunem a osobą
niesamodzielną lub jej opiekunem prawnym lub faktycznym.
3. Umowa o której mowa w ust.2 określa w szczególności:
1) strony umowy;
2) cel i przedmiot umowy;
3) czas i miejsce świadczenia usług opiekuńczych dla osoby niesamodzielnej;
4) zobowiązanie do wykonania świadczeń określonych w decyzji o przyznaniu pomocy z
tytułu niesamodzielności;
5) wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin wypłaty;
6) czas na jaki umowa została zawarta;
7) warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy;
8) oświadczenie o niekaralności.
Art. 41. Opiekun osoby niesamodzielnej zobowiązany jest odbyć przeszkolenie w
zakresie…… w ilości ……
Art. 42. Opiekun, przed rozpoczęciem działalności zobowiązany jest zgłosić ten fakt w
powiatowym centrum pomocy rodzinie.
Art. 43. Powiatowe centrum pomocy rodzinie prowadzi rejestr opiekunów świadczących
domowe usługi opiekuńcze.
13
Art. 44. Dane zawarte w rejestrze są jawne i udostępniane osobom niesamodzielnym i ich
opiekunom.
Art. 45. 1. W wykonywaniu świadczeń opiekuńczych dla osób niesamodzielnych można
korzystać z pomocy wolontariuszy.
2. Wolontariuszem może być osoba :
1) pełnoletnia/ powyżej 16 roku życia;
2)która złoży oświadczenie na piśmie, że jest niekarana.
3. Wolontariusz, przed rozpoczęciem świadczenia pracy w opiece nad osobami
niesamodzielnymi, zobowiązany jest odbyć …… godzinne przeszkolenie.
4. Wolontariusz podlega obowiązkowym badaniom sanitarno – epidemiologicznym zgodnie z
ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych
u ludzi ( Dz. U. Nr 234, poz 1570, z 2009 r. Nr 76, poz.641 oraz z 2010 r. nr 107, poz.679).
Rozdział 7
Pomoc instytucjonalna osobom niesamodzielnym.
Art.46.1. Pomoc instytucjonalna osobom niesamodzielnym świadczona jest w formie:
1)pobytu w ośrodkach wsparcia dziennego;
2) pobytu w ośrodkach wsparcia całodobowego.
Art. 47. Pomoc instytucjonalną świadczyć mogą :
1) osoby fizyczne lub prawne prowadzące działalność w formie świadczeń
opiekuńczych dla osób niesamodzielnych, będące przedsiębiorstwami w rozumieniu
ustawy o swobodzie działalności gospodarczej;
2) organizacje
pozarządowe
mające
w
swym
statucie
pomoc
osobom
niesamodzielnym;
3) gminne, powiatowe i wojewódzkie jednostki organizacyjne;
Art. 48. 1. Świadczenia określone w art…. ust 1 mogą mieć charakter stały lub okresowy.
2. Osobom niesamodzielnym przysługują świadczenie okresowe jako opieka
zastępcza w przypadku :
1) urlopu wypoczynkowego opiekuna prawnego lub faktycznego, gdy świadczenie ma
formę określoną w art… ust.1 pkt 1) i 2),
2)leczenia szpitalnego opiekuna prawnego lub faktycznego,
3)zleconej przez lekarza konieczności poratowania zdrowia i rehabilitacji opiekuna
prawnego lub faktycznego.
3. Opieka zstępcza w formie świadczenia okresowego przysługuje w łącznym rocznym
wymiarze :
a) 14 dni roboczych w przypadku osoby niesamodzielnej o drugim i trzecim stopniu
niesamodzielności
14
b) 26 dni roboczych w przypadku osoby niesamodzielnej o pierwszym stopniu
niesamodzielności
4. Świadczenie , o którym mowa w ust. 2 może mieć charakter pobytów weekendowych i
nocnych.
Art. 49. 1. Opieka zastępcza w formie świadczenia okresowego przyznawana jest na
wniosek opiekuna prawnego lub faktycznego złożony do powiatowego centrum pomocy
rodzinie, nie później niż na miesiąc przed zamiarem skorzystania z tego świadczenia.
2.Wniosek może zawierać wskazanie formy i miejsca wykonywania opieki zastępczej;
3.Do wniosku dołącza się zgodę osoby niesamodzielnej;
4. Decyzja o przyznaniu opieki zastępczej w formie świadczenia okresowego ma formę
pisemną i wydawana jest w ciągu 14 dni od złożenia wniosku, o którym mowa w ust.1.
5.Decyzja o przyznaniu opieki zastępczej w formie świadczenia okresowego zawiera :
1) określenie czasu trwania opieki okresowej;
2) formy opieki okresowej;
3) miejsca wykonywania opieki okresowej
6. Koszt świadczenia okresowego opłaca świadczeniodawcy powiatowe centrum
pomocy rodzinie po przedłożeniu :
1) rachunku za świadczenie wykonane świadczenie
2)
oświadczenia
osoby
niesamodzielnej
lub
jej
opiekuna
nieformalnego
potwierdzającego wykonanie usługi w określonym wymiarze i standardzie.
Rozdział 8
Realizacja świadczeń
Art. 50.1. Na opłacenie realizacji świadczeń opiekuńczych określonych w art… osobie
niesamodzielnej lub jej opiekunowi prawnemu/faktycznemu przysługuje czek opiekuńczy o
wartości zależnej od orzeczonego stopnia niesamodzielności.
2. Corocznie, w terminie do 30 października minister właściwy do spraw zabezpieczenia
społecznego w porozumieniu z ministrem finansów biorąc pod uwagę opinię Instytutu, o
którym mowa w art…. określa wartość czeku opiekuńczego w następnym roku, dla
poszczególnych stopni niesamodzielności.
3. Czek opiekuńczy jest promesą płatności za zrealizowanie w danym miesiącu świadczeń
opiekuńczych wykonanych przez świadczeniodawców zarejestrowanych w rejestrze
15
starosty lub wojewody w danym miesiącu, obejmujących świadczenia opiekuńcze
wskazane w orzeczeniu o stopniu niesamodzielności.
4.Czeki
opiekuńcze
wydaje
osobie
niesamodzielnej
lub
jej
opiekunowi
prawnemu/faktycznemu ośrodek pomocy społecznej właściwy dla miejsca zamieszkania
osoby niesamodzielnej.
5.Czeki opiekuńcze realizuje ośrodek pomocy społecznej po przedstawieniu przez
świadczeniodawcę wymienionego w ust… :
1) oryginału umowy z osobą niesamodzielną lub jej opiekunem prawnym lub faktycznym;
2) czeku opiekuńczego wraz z potwierdzeniem przez osobę niesamodzielną lub jej
opiekuna prawnego/ faktycznego wykonania usług określonych w umowie oraz liczby dni
sprawowanej opieki w danym miesiącu;
3) faktury za wykonane świadczenia opiekuńcze.
6. Jeśli wartość zafakturowanej usługi będzie niższa od wartości czeku wypłacana jest
kwota określona na fakturze.
7. Jeśli liczba dni realizacji usług w danym miesiącu będzie mniejsza niż liczba dni w tym
miesiącu, wysokość wypłacanej na podstawie czeku należności za świadczenie usług
będzie proporcjonalna do tego okresu.
8. Ośrodek pomocy społecznej, w terminie…… wypłaca należność za usługę po
weryfikacji prawidłowości danych, stwierdzeniu zgodności zakresu usług z orzeczeniem
oraz potwierdzeniu wykonania usługi przez pracownika socjalnego.
9. Świadczeniodawca lub opiekun prawny lub faktyczny zobowiązany jest do pisemnego
lub elektronicznego powiadomienia ośrodka pomocy społecznej o fakcie rozpoczęcia i
zakończenia korzystania ze świadczeń z tytułu niesamodzielności.
Art. 51. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi wzór czeku i dane ,
które powinien zawierać biorąc pod uwagę konieczność udokumentowania :
a. liczby dni świadczonych usług w danym miesiącu;
b. potwierdzenia przez opiekuna faktycznego i ośrodek pomocy społecznej, że
usługa została wykonana zgodnie z orzeczeniem, z zachowaniem
wymaganego ustawą standardu;
16
Art. 52.1. Osoba, której przyznano świadczenie z tytułu niesamodzielności tarci, na okres
korzystania z tego świadczenia, prawo do zasiłku pielęgnacyjnego albo dodatku
pielęgnacyjnego przyznanego na podstawie odrębnych przepisów.
2. Ośrodek pomocy społecznej zawiadamia instytucję wypłacającą zasiłek
pielęgnacyjny albo dodatek pielęgnacyjny o decyzji przyznającej świadczenia z
tytułu niesamodzielności oraz o fakcie rozpoczęcia lub zakończenia korzystania z nich.
Rozdział 9.
Zapobieganie nadużyciom.
Art. 53. Podmiot zamierzający wykonywać świadczenia opiekuńcze, o których mowa w art….
powinien spełniać następujące warunki :
1) nie posiadać zaległości z tytułu podatków, składek na ubezpieczenia społeczne,
ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Gwarantowany Fundusz Świadczeń
Pracowniczych, o ile zobowiązany jest do ich opłacania;
2) być niekaranym za przestępstwo umyślne w przypadku osób fizycznych
prowadzących działalność gospodarczą;
3) nie podlegać likwidacji i nie być w trakcie upadłości
Art. 54.1.Kontroli wykonania i jakości świadczeń z tytułu niesamodzielności dokonują :
1) opiekun faktyczny
2) ośrodek pomocy społecznej;
3) wojewoda;
Art. 55. 1. Jeśli opiekun faktyczny stwierdzi lub poweźmie informację o :
a) nienależytym wykonywaniu lub spożytkowaniu świadczeń przyznanych z tytułu
niesamodzielności;
b) niezgodnym ze stanem faktycznym stopniem niesamodzielności świadczeniobiorcy:
c) niespełnieniu standardów usług lub zmianie warunków w stosunku do danych
wpisanych w rejestrze o którym mowa w art…
zobowiązany jest powiadomić o tym ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu
na miejsce świadczenia usług.
2. w przypadku określonym w ust. 1 ośrodek pomocy społecznej niezwłocznie
przeprowadza kontrolę sprawdzającą.
17
Art. 56. 1. Z urzędu lub w przypadku określonym w art…, wojewoda lub kierownik ośrodka
pomocy społecznej zarządza przeprowadzenie kontroli działalności świadczeniodawcy.
2. O przeprowadzonej kontroli oraz wnioskach pokontrolnych ośrodek pomocy
powiadamia starostę lub wojewodę właściwego ze względu na dokonanie wpisu do
rejestru świadczeniodawców.
3 Czynności kontrolnych dokonują osoby upoważnione przez wojewodę lub wójta ,
zwane dalej „osobami upoważnionymi”
4. Osoby upoważnione w ramach czynności kontrolnych podlegają przy wykonywaniu
swoich zadań szczególnej ochronie prawnej, przewidzianej w odrębnych przepisach
dla funkcjonariuszy publicznych
5. Osoby upoważnione są uprawnione w szczególności do :
1) wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części w dniach i godzinach, w
których działalność jest wykonywana lub powinna być wykonywana;
2)żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników
informacji w tym wydania ich kserokopii lub wydruków komputerowych oraz
udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli;
3) dostępu do dokumentacji pracowniczej osób zatrudnionych u kontrolowanych
świadczeniodawców.
6. W razie uzasadnionej potrzeby oraz w celu zapewnienia bezpieczeństwa
kontrolującym, organy Policji obowiązane są , na wniosek kierownika ośrodka pomocy
społecznej, do udzielenia stosownej pomocy w przeprowadzeniu czynności kontrolnych.
Art. 57. 1. W przypadku stwierdzenia , że podmiot wykonujący świadczenia opiekuńcze
dla osób niesamodzielnych nie spełnia standardów dotyczących sprawowanej opieki,
organ kontrolny zobowiązuje go do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w
wyznaczonym odpowiednim terminie.
2. Świadczeniodawca albo opiekun nieformalny osoby niesamodzielnej ma prawo
zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do ustaleń organu kontrolnego, w
terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji o stwierdzonych nieprawidłowościach.
3. W razie nie uwzględnienia zastrzeżeń, w całości lub części, organ kontrolujący
sporządza stanowisko na piśmie i przekazuje je podmiotowi wykonującemu świadczenia
opiekuńcze lub opiekunowi nieformalnemu.
18
4. W celu zbadania, czy i w jakim zakresie są realizowane zalecenia pokontrolne organ
kontroli może prowadzić czynności sprawdzające.
5. W przypadku nie usunięcia w wyznaczonym terminie nieprawidłowości starosta lub
wojewoda wykreśla podmiot z rejestru świadczeniodawców i wstrzymuje finansowanie
świadczeń.
6.W przypadku stwierdzenia uchybień w wykonywaniu świadczeń opiekuńczych, które
zagrażają zdrowiu lub życiu świadczeniobiorcy, organ kontrolny może wnioskować do
kierownika ośrodka pomocy społecznej lub dyrektora powiatowego centrum pomocy
rodzinie o natychmiastowe zawieszeniem finansowania świadczeń - do czasu
zakończenia czynności kontrolnych.
7. W przypadku określonym w ust.6 ośrodek pomocy społecznej zobowiązany jest do
udzielenia świadczeniobiorcy lub jego opiekunowi prawnemu/faktycznemu skutecznej
pomocy w zapewnieniu wykonania świadczeń opiekuńczych.
Art. 58. Stwierdzenie przez kontrolującego pracownika socjalnego nienależytego
wykonywania warunków umowy przez opiekuna nieformalnego skutkuje odmową
sfinansowania świadczenia i oznacza zarwanie kontraktu socjalnego w drodze decyzji
administracyjnej bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Art. 59. O ponowne orzeczenie niesamodzielności i jej stopnia ubiegający się nie może
wystąpić przed upływem dwóch lat od uprawomocnienia się poprzedniego orzeczenia.
Art.60. 1. Przed upływem okresu, o którym mowa w art… o ponowne orzeczenie stopnia
niesamodzielności wniosek do lekarza orzecznika może złożyć kierownik ośrodka pomocy
społecznej, lekarz lub pielęgniarka, jeśli jest to uzasadnione zmianą stanu zdrowia i
sprawności osoby niesamodzielnej.
2. Wniosek ten oprócz danych określonych w art….. powinien zawierać szczegółowe
uzasadnienie.
Art. 61. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do opiekuna nieformalnego
, o którym mowa w art….
.
19
Rozdział 10.
Rejestr świadczeniodawców, obowiązki statystyczne i sprawozdawcze .
Art. 62 . Odpłatne wykonywanie świadczeń opiekuńczych jest działalnością regulowaną w
rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej ( Dz. U. z 2010
r. Nr 220, poz.1447 i Nr 239, poz.1593) i wymaga wpisu do rejestru świadczeniodawców usług
opieki nad osobami niesamodzielnymi, zwanego dalej rejestrem, oraz zatwierdzenia taryf
usług opiekuńczych określonych w art….
Art. 63. 1. Rejestr prowadzi :
1) starosta dla podmiotów prowadzących działalność na obszarze danego powiatu;
2) wojewoda, gdy działalność prowadzona jest na obszarze większym niż powiat
3) gdy świadczeniodawca prowadzi działalność na obszarze kilku województw rejestr
prowadzi każdy z wojewodów.
2.Rejestr jest jawny i podlega publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej.
3. Rejestr może być prowadzony w formie elektronicznej.
4.Rejestr zawiera:
1) nazwę i siedzibę świadczeniodawcy;
2) numer NIP i REGON podmiotu prowadzącego;
3) określenie rodzaju świadczonych usług;
4) miejsce prowadzenia działalności.
Art. 64. 1. Starosta lub wojewoda dokonuje wpisu do rejestru na podstawie pisemnego
wniosku o wpis do rejestru, złożonego przez podmiot zamierzający wykonywać świadczenia
opiekuńcze dla osób niesamodzielnych. Do wniosku dołącza się :
1) w przypadku osoby prawnej lub jednostki nieposiadającej osobowości prawnej
wyciąg z rejestru publicznego potwierdzający status podmiotu;
2) oświadczenie o :
a) numerze identyfikacyjnym REGON i identyfikacji podatkowej NIP;
b) spełnieniu standardów usług określonego w art….;
c) w przypadku osoby fizycznej oświadczenie o niekaralności za przestępstwo
popełnione umyślnie.
2.Podmiot, o którym mowa w ust 1 zobowiązany jest przedstawić do wglądu :
1) dokument stwierdzający tytuł prawny do lokalu, w którym mają być wykonywane
świadczeniai opiekuńcze dla osób niesamodzielnych;
2) w przypadku osoby fizycznej dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający
tożsamość.
3. wraz z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1., podmiot przedstawia do wglądu dowód
dokonania opłaty, o której mowa w art… , lub składa jego kopię.
4. Wniosek o wpis do rejestru może być złożony w formie elektronicznej.
5. Wniosek składany w formie elektronicznej powinien :
20
a) zawierać dane w ustalonym formacie elektronicznym określone w art…
b) być opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym, zgodnie z przepisami o
podpisie elektronicznym;
Art. 65. 1. Starosta lub wojewoda wydaje zaświadczenie/ certyfikat poświadczający
dokonanie wpisu podmiotu do rejestru.
2. Zaświadczenie/ certyfikat zawiera następujące dane:
1) oznaczenie organu, który dokonał wpisu do rejestru;
2) adres siedziby podmiotu;
3) numer w rejestrze
4) datę dokonania wpisu do rejestru;
5) datę dokonania pierwszego wpisu do rejestru, w przypadku wydania zaświadczenia/
certyfikatu z powodu zmiany oznaczenia podmiotu lub zmiany adresu siedziby
podmiotu
6) formę organizacyjną w jakiej wykonywane są świadczenia opiekuńcze dla osób
niesamodzielnych;
7) oznaczenie podmiotu wykonującego świadczenia opiekuńcze dla osób
niesamodzielnych;
8) adresy miejsc świadczenia usług opiekuńczych dla osób niesamodzielnych.
Art. 66. Przed dokonaniem wpisu do rejestru starosta lub wojewoda może :
1) dokonać sprawdzenia faktów podanych we wniosku lub oświadczeniach o których
mowa w art…
2) wezwać podmiot do dostarczenia, w wyznaczonym terminie, dokumentów
potwierdzających dane , o których mowa w art.. ust….. oraz , że spełnia warunki, o
których mowa w art…..
Art. 67. Starosta lub wojewoda odmawia wpisu do rejestru, w przypadku gdy :
1) podmiot nie spełnia warunków wymaganych standardami określonymi w art…lub
określonych w art…
2) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania
działalności gospodarczej objętej wpisem.
Art. 68. Wykreślenie z rejestru następuje z urzędu lub na wniosek właściwego ze względu
na świadczenie usług wójta w przypadku:
1) złożenia przez podmiot wpisany do rejestru wniosku o wykreślenie ;
2) postawienia przedsiębiorcy w stan likwidacji;
3) wydania decyzji , o której mowa w art.71 ust.1 ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej;
4) niezgodności danych zawartych w rejestrze ze stanem faktycznym po uprzednim
wezwaniu podmiotu do złożenia wyjaśnień w tej sprawie w terminie 7 dni od dnia
otrzymania wezwania;
21
5) nieusunięci przez podmiot, w wyznaczonym terminie, nieprawidłowości stwierdzonych
przez organ kontrolujący w zakresie wykonywania świadczeń opiekuńczych dla osób
niesamodzielnych;
Art. 69. 1. Wydanie zaświadczenia/ certyfikatu podlega opłacie , która stanowi dochód
powiatu lub budżetu państwa.
2. Opłata , o której mowa w ust.1 nie podlega zwrotowi w razie wydania przez starostę lub
wojewodę odmowy wpisu podmiotu do rejestru.
3. Wysokość opłaty ustala minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.
4. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę
ustalonego zgodnie z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Uwaga : oszacować wpływy i określić gdzie są wpłacane ( może to będą dochody
rekompensujące powiatom ich zaangażowanie ?)
5. Starosta lub wojewoda dokonuje zmiany wpisu oraz wydaje uwzględniający te zmiany
zaświadczenie/certyfikat w przypadku otrzymania informacji o zmianie danych, o których
mowa w art…
6.Zmiana miejsca zamieszkania lub siedziby podmiotu podlega wpisowi do rejestru
prowadzonego przez starostę lub wojewodę, który będzie właściwy po zmianie. W razie
niewłaściwego przekazania informacji o zmianie starosta lub wojewoda przekazuje
niezwłocznie akta ewidencyjne do starosty lub wojewody właściwego ze względu na
nowe miejsce zamieszkania lub siedzibę.
7. Wydanie zaświadczenia/ certyfikatu w przypadkach o których mowa w ust.5 i 6 są
zwolnione z opłaty.
Art. 70. 1. Wpis do rejestru, odmowa wpisu do rejestru oraz wykreślenie z rejestru następują
w drodze decyzji administracyjnej.
2. W przypadku wydania decyzji o wykreśleniu z rejestru, wpis następuje, gdy
decyzja jest ostateczna.
3. Dla podmiotu wpisanego do rejestru starosta powiatu lub wojewoda prowadzi
akta ewidencyjne, obejmujące w szczególności dokumenty stanowiące
podstawę wpisu.
4. W sprawach dotyczących wpisu do rejestru organami odwoławczymi są :
1) dla decyzji starosty samorządowe kolegium odwoławcze
2) dla decyzji wojewody minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego
Art. 71. 1. Podmiot wpisany do rejestru jest zobowiązany do informowania organu
prowadzącego rejestr :
1) o wszelkich zmianach danych wskazanych we wniosku lub dokumentach, o których
mowa w art… w terminie 14 dni od zaistnienia zmian;
2) o zaprzestaniu działalności.
22
Art. 72. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi w drodze
rozporządzenia , wzór wniosku o wpis do rejestru, wzory oświadczeń składanych przez
świadczeniodawców zgodnie z art… oraz wzór zaświadczenia/certyfikatu
świadczeniodawcy wykonującego świadczenia opiekuńcze dla osób niesamodzielnymi,
mając na względzie tworzenie warunków do rozwoju tego rodzaju podmiotów.
Art. 73. 1. Kto bez wymaganego wpisu do rejestru świadczeniodawców wykonuje usług
opieki nad osobami niesamodzielnymi podlega karze grzywny od 3.000 do 50.000 zł.
4. Tej samej karze podlega, kto wykonując usługi nad osobami niesamodzielnymi nie
przestrzega zasady zakazu dyskryminacji określonego w ustawie……
Uwaga : oszacować dochody i ich przeznaczenie.
Art.74. 1.Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w art…. następuje w trybie
przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia ( Dz. U. Nr 106 poz.1148 ze zm.).
2. Orzeczone i wyegzekwowane kary grzywien , o których mowa w art… sądy przekazują
bezpośrednio na rachunek Funduszu w trybie i terminach określonych w przepisach
dotyczących sposobu wykonywania budżetu państwa.
Art. 75. Kierownik ośrodka pomocy społecznej niezwłocznie powiadamia starostę
właściwego ze względu na siedzibę podmiotu wykonującego świadczenia opiekuńcze o
każdym przypadku wszczęcia postępowania w sprawach o wykroczenia, o których
mowa w art…..
Art. 76. Samorządy gminne, powiatowe i wojewódzkie zobowiązane są do przekazywania
informacji i sporządzania statystyk na potrzeby Instytutu , o którym mowa w art…..
Rozdział 11.
Ochrona świadczeniobiorców, zapewnienie jakości świadczeń opiekuńczych i równej
konkurencji pomiędzy świadczeniodawcami.
Uwaga : Jak zapewnić równą konkurencję pomiędzy prywatnymi, pozarządowymi i
samorządowymi świadczeniodawcami ? Czy standardy i tym samym koszty mogą być różne
?
Art. 77.1. Świadczeniodawcy zobowiązani są do świadczenia usług na poziomie określonym
w standardzie.
2. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi standardy udzielania świadczeń z tytułu
23
niesamodzielności biorąc pod uwagę rodzaj , zakres i zapewnienie ciągłości i współpracy w
realizacji usług oraz poziomu odpowiedniego do stopnia niesamodzielności.
Art. 78. W celu :
1) opracowywania standardów usług;
2) określenia zasad i sposobów mierzenia jakości usług;
3) zapewnienia ochrony interesów świadczeniobiorców, w tym zrównoważonego
dostępu do usług opiekuńczych określonych ustawą;
4) minimalizacji kosztów świadczenia usług ,
powołuje się Instytut Regulacji Rynku Świadczeń Opiekuńczych zwany dalej
Instytutem.
Art. 79. Do zadań Instytutu należy w szczególności:
1. Monitorowanie skuteczność działania orzecznictwa o niesamodzielności, formułowanie
wniosków w tym zakresie i przekazywanie ich ministrom właściwym ds. zabezpieczenia
społecznego i ochrony zdrowia corocznie w terminie do ………………..;
2. Monitorowanie stopnia zaspokojenia potrzeb na usługi opiekuńcze dla osób
niesamodzielnych i przygotowywanie rocznych i wieloletnich prognoz w tym zakresie;
3. Przygotowywanie dla ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego propozycji
standardów usług opiekuńczych dla osób niesamodzielnych;
4. Przygotowywanie dla ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego standardów
kontroli jakości usług wykonywanych przez świadczeniodawców usług opiekuńczych dla
osób niesamodzielnych:
5. Przygotowywanie programów szkoleń z zakresu opieki nad osobami niesamodzielnymi dla
opiekunów formalnych i nieformalnych.
6. Coroczne przedstawianie ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego
opinii , o której mowa w art….( co do wartości czeku)
7. Monitorowanie cen usług świadczonych osobom niesamodzielnym na podstawie niniejszej
ustawy.
Art. 80 . 1. Celem zapewnienia warunków określonych w art… ust.1 Prezes Instytutu
zatwierdza i kontroluje stosowanie taryf cen za świadczenia opiekuńcze wykonywane w
formie pomocy instytucjonalnej określonych w art…ust…pkt… pod względem zgodności z
zasadami określonymi w ustawie.
24
2. Decyzja Prezesa Instytutu ws. zatwierdzenia lub nie zatwierdzenia taryf cen świadczeń
opiekuńczych ośrodka wsparcia całodobowego jest decyzją administracyjną i musi być
podjęta w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty wpływu wniosku do Instytutu.
3 Świadczeniodawca prowadzący ośrodek wsparcia całodobowego dla osób
niesamodzielnych zwany dalej zgłaszającym zobowiązany jest corocznie w terminie do….
zgłosić Prezesowi Instytutu taryfę cen świadczeń opiekuńczych w każdym prowadzonym
przez siebie ośrodku.
4. Zgłaszający ustalają taryfy w sposób zapewniający :
1)pokrycie uzasadnionych kosztów działalności zgłaszającego wraz z uzasadnionym zwrotem
kapitału zaangażowanego w świadczenie usług osobom niesamodzielnym zgodnie z ustawą
nie mniejszym niż stopa zwrotu na poziomie 6%;
2)ochronę interesów świadczeniobiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen i stawek
opłat.
4. Wydając decyzje Prezes Instytutu zobowiązany jest wziąć pod uwagę średni poziom cen
świadczeń opiekuńczych w danym regionie, średni poziom kosztów wykonywanych
świadczeń opiekuńczych oraz sytuację finansową zgłaszającego.
5. Zgłaszający zobowiązani są do prowadzenia , w ramach zakładowych planów kont,
ewidencji księgowej w sposób umożliwiający obliczanie ich kosztów stałych, kosztów
zmiennych i przychodów odrębnie dla poszczególnych rodzajów usług, w odniesieniu do
poszczególnych taryf.
5. Zgłaszający ustala okres obowiązywania taryf cen świadczeń opiekuńczych.
6. Prezes Instytutu może zwolnić świadczeniodawcę prowadzącego ośrodek wsparcia
całodobowego z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzenia, jeśli stwierdzi, że działa
ono w warunkach konkurencji, albo cofnąć zwolnienie w przypadku ustania warunków
uzasadniających zwolnienie.
7. Decyzja Prezesa Instytutu ws. zatwierdzenia taryf usług opiekuńczych ośrodka wsparcia
całodobowego w nie później niż w terminie 14 dni od daty zatwierdzenia, podlega
opublikowaniu na stronie internetowej Instytutu oraz jest przekazywana właściwym ze
względu na obszar działania świadczeniodawcy wojewodom, starostom i ośrodkom pomocy
społecznej .
Art. 81. Instytut powołuje minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego w drodze
rozporządzenia jako państwową jednostkę budżetową.
25
Art. 82. 1. Minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z
ministrem właściwym ds. ochrony zdrowia powołują na 5 letnią kadencję Radę i Zarząd
Instytutu.
2. Rada Instytutu liczy 10 osób.
3. W skład Rady wchodzą :
1. Dwóch przedstawicieli ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego;
2. Przedstawiciel ministra właściwego ds. ochrony zdrowia;
3. Przedstawiciel związków i organizacji samorządu terytorialnego;
4. Przedstawiciel organizacji świadczeniodawców;
5. Przedstawiciel Rady ds. Osób Niesamodzielnych przy Ministrze Zdrowia;
6. Przedstawiciel Naczelnej Rady Lekarskiej oraz Naczelnej Rady Pielęgniarek i
Położnych;
7. Przedstawiciel organizacji pracowników socjalnych;
8. Przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Geriatrycznego;
9. Przedstawiciel federacji skupiających organizacje seniorskie
Art. 83. Rada Instytutu ze swego grona wybiera przewodniczącego, dwóch
wiceprzewodniczących i sekretarza.
Art. 84. 1. Do zadań Prezesa Instytutu należy zatwierdzanie lub odmowa zatwierdzania taryf
cen usług opiekuńczych przedkładanych przez świadczeniodawców prowadzących ośrodki
wsparcia całodobowego.
Art. 85. Do zadań Rady należy:
1)określanie strategii działania i planów pracy Instytutu;
2)wskazanie ministrowi właściwemu ds. zabezpieczenia społecznego trzech
kandydatów na prezesa Instytutu
3) kontrolowanie działań Instytutu w sposób i zakresie określonym w statucie
Art. 86. Do zadań Zarządu Instytutu należy :
1)bieżące kierowanie pracami Instytutu w celu wykonywania zadań nałożonych ustawą i
postanowieniami Rady Instytutu.
2)kierowanie pracą biura Instytutu odpowiedzialnego za obsługę merytoryczną, prawną,
administracyjną, kadrową i finansową.
Art. 87. Minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem
właściwym ds. ochrony zdrowia określi w drodze rozporządzenia statut Instytutu biorąc pod
uwagę…….
Art. 88.1. Minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego, po zasięgnięciu opinii Rady
Instytutu powołuje Rzecznika Praw Osób Niesamodzielnych zwanego dalej rzecznikiem
2. Do zadań rzecznika należy……
26
Uwaga : Czy powoływać takiego rzecznika ?
Rozdział 12.
Zasady finansowania świadczeń z tytułu niesamodzielności.
Art. 89. Zdania wynikające z ustawy finansowane są ze środków publicznych z budżetu
państwa.
Art. 90. Zadania wynikające z niniejszej ustawy realizowane przez samorządy są zadaniami
zleconymi.
Art. 91. Za wykonywanie zadań określonych ustawą samorządy otrzymują/nie otrzymują
wynagrodzenia.
Uwaga : może otrzymują w jakiejś proporcji. Konieczne jest oszacowanie korzyści
samorządów wynikające z wprowadzenia ustawy.
Art. 92. W celu finansowania zadań określonych w ustawie tworzy się Fundusz Zabezpieczenia
Opiekuńczego zwany dalej Funduszem.
Art. 93. 1. Fundusz jest państwowym funduszem celowym.
2. Dysponentem Funduszu jest minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.
Art. 94. 1. Przychodami Funduszu są: ;
1) dotacje budżetu państwa;
2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej na współfinansowanie projektów
finansowanych z Funduszu ;
3) odsetki od środków Funduszu pozostających na rachunkach bankowych dysponenta
Funduszu oraz samorządów gminnych, powiatowych, i wojewodów;
4) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, przeznaczone na współfinansowanie zadań
wynikających z ustawy o pomocy osobom niesamodzielnym innych niż projekty
współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego;
5) odsetki od lokat nadwyżek finansowych z Funduszu ;
6) inne wpływy.
2. Przychodami Funduszu są również opłaty, wpłaty, kary pieniężne i grzywny, o których
mowa w ustawie o pomocy osobom niesamodzielnym.
3. Dysponent Funduszu, za zgodą ministra właściwego do spraw finansów publicznych, może
zaciągać kredyty i pożyczki na uzupełnienie środków niezbędnych na sfinansowanie
świadczeń z tytułu niesamodzielności.
4. W przypadku występowania przejściowych nadwyżek środków na rachunku bieżącym
Funduszu dysponent Funduszu może dokonywać oprocentowanych lokat na rachunkach
bankowych w bankach mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
27
Art. 95. Wysokość dotacji , o której mowa w art….. ustalana jest corocznie według
następujących zasad:
……..
Art. 96. 1. Środki Funduszu przeznacza się na finansowanie zadań wynikających z ustawy o
pomocy osobom niesamodzielnym w tym:
1) kosztów świadczeń rzeczowych i finansowych określonych w ustawie,
2) kosztów szkoleń opiekunów nieformalnych i profesjonalnych,
3) kosztów funkcjonowania Instytutu , o którym mowa w art…
4) kosztów obsługi zadań przez samorządy gminne i powiatowe,
5) kosztów orzekania o niesamodzielności
6) kosztów funkcjonowania Instytutu
7) kosztów korespondencji, komunikowania się, przekazywania środków pieniężnych oraz
innych dokumentów niezbędnych do realizacji refundacji kosztów wynagrodzeń oraz składek
na dla osób uprawnionych z tytułu świadczenia opieki nad osobą niesamodzielną;
8) badań, opracowywania programów, ekspertyz, analiz, wydawnictw i konkursów
dotyczących pomocy osobom niesamodzielnym;
9) kosztów wprowadzania, rozwijania i eksploatacji systemu teleinformatycznego służącego
realizacji zadań wynikających z ustawy
10) wydatków związanych z promocją oraz pomocą prawną ;
11) spłaty i obsługi kredytów i pożyczek wraz z odsetkami, zaciągniętych przez Fundusz;
12) kosztów realizacji projektów pilotażowych;
2. Dysponent Funduszu może dokonywać przesunięć przewidzianych w planie Funduszu
kwot na finansowanie poszczególnych zadań oraz na finansowanie nowych,
nieprzewidzianych w planie zadań w przypadku ich wprowadzenia ustawą, z tym jednak, że
łączna kwota środków na finansowanie zadań na rzecz pomocy osobom niesamodzielnym
nie powinna zostać zmniejszona w celu jej przeznaczenia na inne cele.
Art. 97. 1. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego przekazuje, na
wyodrębniony rachunek bankowy wojewodów środki Funduszu na finansowanie zadań
realizowanych w województwie do wysokości kwot ustalonych w algorytmie.
2. Kwoty środków (limity), jakie mogą być wydatkowane w roku budżetowym na realizację
programów na rzecz pomocy osobom niesamodzielnym w województwie, są ustalane przez
ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego według algorytmu.
3. Wojewoda przekazuje samorządom powiatowym i gminnym środki na realizację zadań
wynikających z ustawy według algorytmu (prof. Błędowski)
4. Środki Funduszu na wypłatę obligatoryjnych świadczeń z tyt. niesamodzielności są
przekazywane wojewodom do wysokości faktycznych potrzeb określonych w
zapotrzebowaniach samorządów powiatowych i gminnych.
28
5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może wydatkować środki z
rezerwy dysponenta Funduszu na projekty pilotażowe.
6. Podstawę wydatkowania środków Funduszu na projekt pilotażowy, realizowany przez
samorząd gminy lub powiatu, stanowi umowa zawierana między samorządem gminy lub
powiatu a ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, określająca w
szczególności wysokość środków na ten cel oraz sposób ich wydatkowania.
7. Kwoty środków Funduszu przekazywane na finansowanie zadań wynikających z ustawy
uwzględniają :
Uwaga : tu propozycje prof. Błędowskiego , po przedyskutowaniu
8. Minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego, po zasięgnięciu opinii Instytutu oraz
Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, określi, w drodze rozporządzenia:
1) algorytm, o którym mowa….;
2) sposób ustalania kwot środków z Funduszu dla województw, gmin i powiatów oraz
wysokość i przeznaczenie rezerwy będącej w dyspozycji ministra właściwego do spraw
zabezpieczenia społecznego.
9. Przy ustalaniu algorytmu minister będzie brał pod uwagę :
Uwaga : tu propozycje prof. Błędowskiego po przedyskutowaniu.
11. Wojewoda dokonuje rozliczenia otrzymanych środków w terminie 20 dni po upływie
miesiąca, w którym przekazano środki na realizację zadań, o których mowa w ust. 1.
Art. 98. 1. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego przekazuje na
wyodrębniony rachunek bankowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych środki Funduszu na
finansowanie świadczeń finansowych określonych w art…
2. Podstawą przekazywania środków, o których mowa w ust. 1, jest umowa zawarta między
ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego a Zakładem Ubezpieczeń
Społecznych.
3. Umowa powinna określać w szczególności wysokość środków, tryb ich przekazywania oraz
wysokość kosztów związanych z obsługą wypłaty świadczeń.
4. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje rozliczenia otrzymanych środków w terminie 20
dni po upływie miesiąca, w którym dokonano wypłaty świadczeń.
Art. 99. W sprawach z zakresu gospodarki funduszami celowymi nieuregulowanych w
niniejszym rozdziale stosuje się odpowiednio przepisy o finansach publicznych.
Rozdział 13.
Zmiany w przepisach obowiązujących.
Uwaga: w ustawie o promocji zatrudnienia są przepisy o świadczeniach da osób
opiekujących się osobami zależnymi.
29
Wykaz ustaw i przepisów do zmienienia:
a. o pomocy społecznej
b. o świadczeniach rodzinnych
c. o emeryturach i rentach z FUS
Rozdział 14.
Przepisy przejściowe i końcowe.
1. Etapowanie zmian.