Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.

Mimma Diaco

Laura Kraft

Czasy i czasowniki

w∏oskie

Wydawnictwo LektorKlett

Poznaƒ 2003

Wydawnictwo LektorKlett
ul. Rac∏awicka 72
60-302 Poznaƒ
tel./faks (061) 861 88 28

Tytu∏ orygina∏u: Verbtabellen Italienisch
Projekt ok∏adki: Erwin Poell, Marian Winiecki

© Ernst Klett Verlag GmbH, Stuttgart 2000
© dla wydania polskiego Wydawnictwo LektorKlett, Poznaƒ 2001
ISBN 83-88507-42-7

T∏umaczenie i adaptacja: Aleksandra Powalska
Redakcja serii: Robert Kuc
Redakcja tomu: Joanna Roszak, Aleksandra Powalska
Sk∏ad:

studio KO – Jerzy Nawrot

Druk: ABEDIK, Poznaƒ
Wydanie I

Spis treÊci

W tej ksià˝ce znajdziesz .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

4

Przeglàd terminów gramatycznych .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

6

OsobliwoÊci ortograficzne .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

7

Tabele koniugacyjne .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

8

Czasownik posi∏kowy e.ssere .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

8

Czasownik posi∏kowy avere.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 

9

Czasowniki z -are (koniugacja I) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  10

Czasowniki z -ere (koniugacja II) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  22

Czasowniki z -ire (koniugacja III) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  64

Strona bierna e.ssere amato .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  77
Czasowniki zwrotne lavarsi .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  78

U˝yteczne na co dzieƒ po∏àczenia czasowników z przyimkami .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  79

Alfabetyczna lista czasowników .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  85

W tej ksià˝ce znajdziesz

regu∏y dotyczàce

• pisowni i wymowy czasowników w∏oskich
• stosowania czasów w∏oskich

tabele prezentujàce

• formy czasowników w∏oskich we wszystkich czasach
• nieregularnoÊci zwiàzane z odmianà czasowników w∏oskich.

„Czasy i czasowniki w∏oskie”

zawierajà

tabele koniugacyjne

61 regularnych i niere-

gularnych czasowników wzorcowych, formy czasowników zwrotnych i czasowników u˝y-
tych w stronie biernej. Ka˝dà koniugacj´ opisano bardzo dok∏adnie, prezentujàc na przy-
k∏adzie czasowników wzorcowych wszystkie formy – w tym równie˝ formy z∏o˝one –
w jakich czasowniki danej koniugacji mogà wystàpiç. Oprócz tabel poÊwi´conych poje-
dynczym czasownikom, w ksià˝ce znajduje si´ równie˝ tabela zbiorcza, w której zamiesz-
czono dodatkowo 52 przyk∏adowe czasowniki wraz z charakterystycznymi dla nich for-
mami nieregularnymi.

Budowa tabel koniugacyjnych

4

1

2

3

4

6

5

7

8

3

2

1

4

7

8

9

Numer koniugacji:

Na koƒcu ksià˝ki znajduje si´ alfabetyczna lista czasowników.

Przy ka˝dym czasowniku umieszczono numer koniugacyjny. Chcàc dowiedzieç si´, do
której koniugacji nale˝y okreÊlony czasownik, nale˝y poszukaç oznaczony tym samym
numerem czasownik wzorcowy dla danej koniugacji. Zaznaczono go kolorem.

Grupa koniugacyjna:

Numer ten informuje, do której z trzech grup koniu-

gacyjnych nale˝y czasownik wzorcowy. W j´zyku w∏oskim wyst´pujà trzy grupy ko-
niugacyjne:

koniugacja I obejmuje czasowniki, których bezokolicznik koƒczy si´ na -are
koniugacja II obejmuje czasowniki, których bezokolicznik koƒczy si´ na -ere
koniugacja III obejmuje czasowniki, których bezokolicznik koƒczy si´ na -ire

Czasownik wzorcowy i jego t∏umaczenie:

Odmiana czasowników wzorcowych

stanowi wzorzec odmiany dla wszystkich czasowników nale˝àcych do tej samej ko-
niugacji.

Krótka charakterystyka czasownika wzorcowego:

Skrócony opis czasownika

podano tylko wtedy, jeÊli w jego budowie w trakcie odmiany zachodzà znaczàce
zmiany. Odst´pstwa te wówczas zasygnalizowano.

Zaznaczanie koƒcówek:

Wyt∏uszczone koƒcówki spotkaç mo˝na w odmianie cza-

sowników numer 3, 15/16, 101. Sà to czasowniki regularne. Ka˝dy z nich nale˝y do
innej koniugacji, o czym informujà zaznaczone koƒcówki.

Kolorowe podkreÊlenia:

Wszystkie formy nieregularne wyró˝niono za pomocà

koloru.

Znak akcentu:

Akcent wyrazowy w j´zyku w∏oskim pada najcz´Êciej na przedostat-

nià sylab´. W przypadku odst´pstwa od tej regu∏y zaznaczono kropkà sylab´, która
powinna byç akcentowana.

Zaimki osobowe:

W j´zyku w∏oskim, podobnie jak w j´zyku polskim, nie u˝ywa si´

zazwyczaj zaimków osobowych. Sygnalizuje je bowiem koƒcówka osobowa odmie-
nionego czasownika. W ksià˝ce dla lepszej orientacji zamieszczono w nawiasie zai-
mek osobowy jedynie przy formach trybu rozkazujàcego.

Rezygnacja z form rodzaju ˝eƒskiego:

Formy imies∏owu biernego czasu prze-

sz∏ego w po∏àczeniu z czasownikiem essere podano tylko w rodzaju m´skim (sono
andato zamiast sono andato/-a; siamo andati zamiast sono andati/-e).

W

alfabetycznej liÊcie czasowników

na koƒcu ksià˝ki znajdziesz 1550 regularnych

i nieregularnych czasowników. Ka˝dy z nich ma odsy∏acz do czasownika wzorcowego
okreÊlonej koniugacji. Dzi´ki temu dowiesz si´, w jaki sposób nale˝y budowaç poszcze-
gólne formy koniugacyjne. Lista informuje równie˝, z jakim wyrazem posi∏kowym (esse-
re lub avere) ∏àczy si´ dany czasownik.
Na stronie 7 wyjaÊniono w skrócie wa˝ne

regu∏y ortograficzne

. Na stronach 80 – 85

natomiast znajdziesz pomoc do nauki u˝ytecznych na co dzieƒ po∏àczeƒ czasowników
z przyimkami. By poprawnie ich u˝yç, nale˝y zapami´taç, z jakimi

przyimkami

∏àczà si´

poszczególne czasowniki i jaki sens przypisany jest owym po∏àczeniom.

Powodzenia!

5

7

6

5

4

3

2

1

8

9

Przeglàd terminów gramatycznych

w∏oskie

polskie

accentazione

akcent

condizionale passato

tryb warunkowy

condizionale presente

tryb warunkowy

congiuntivo

tryb ∏àczàcy

coniugazione

koniugacja (odmiana przez osoby)

desinenza

koƒcówka

femminile

rodzaj ˝eƒski

futuro anteriore

czas przysz∏y (uprzedni)

futuro semplice

czas przysz∏y (prosty)

gerundio

gerundium

imperativo

tryb rozkazujàcy

imperfetto

czas przesz∏y niedokonany

indicativo

tryb oznajmujàcy

infinito

bezokolicznik

maschile

rodzaj m´ski

participio passato

imies∏ów bierny czasu przesz∏ego

passato prossimo

czas przesz∏y

passato remoto

czas przesz∏y (historyczny)

passivo

strona bierna

plurale

liczba mnoga

preposizione

przyimek

presente

czas teraêniejszy

pronome personale

zaimek osobowy

sillaba

sylaba

singolare

liczba pojedyncza

soggetto

podmiot

tempo composto

czas z∏o˝ony

tempo semplice

czas prosty

trapassato prossimo

czas zaprzesz∏y

trapassato remoto

czas zaprzesz∏y

verbo

czasownik

verbo ausiliare

czasownik posi∏kowy

verbo irregolare

czasownik nieregularny

verbo regolare

czasownik regularny

verbo riflessivo

czasownik zwrotny

6

OsobliwoÊci ortograficzne

W czasownikach w∏oskich zachodzà w trakcie koniugacji regularne zmiany ortograficz-
ne. Dzieje si´ tak dlatego, by zachowaç podstawowe cechy wymowy bezokolicznika.

● Do czasowników zakoƒczonych na -care i -gare wprowadzamy tak zwane nieme -h-

przed koƒcówkami osobowymi -e oraz -i. Na skutek tego zabiegu c

→ ch i g → gh.

cercare

→

cerco, cerchi, cerca, cerchiamo, …

pagare

→

pago, paghi, paga, paghiamo, …

● Czasowniki zakoƒczone na -ciare, -giare oraz -sciare tracà w czasie odmiany samo-

g∏osk´ -i- poprzedzajàcà koƒcówk´ bezokolicznika. Na miejscu tej samog∏oski przed
koƒcówkà osobowà pojawia si´ -i lub -e.

baciare

→

baci, …, baciamo, …

mangiare

→

mangerò, mangerai, …

lasciare

→

lasciamo, lascerete, …

● Czasowniki zakoƒczone na -iare tracà samog∏osk´ -i- przed koƒcówkà osobowà -i tylko

wtedy, gdy jest ona samog∏oskà nie akcentowanà. W przeciwnym razie -i- pozostaje.

studiare

→

studio, stu.di, studia, studia.m o, …

avviare

→

avvio, avvi.i, avvia, …; avvi.ino, …

● W czasownikach zakoƒczonych na -cere i -gere w zale˝noÊci od koƒcówki osobowej

wymowa spó∏g∏osek -c- i -g- jest ró˝na.

vincere

→

vinco, vinci, vince, vinciamo, …

leggere

→

leggo, leggi, legge, leggiamo, …

Wyjàtek stanowi czasownik cuocere. Aby zachowaç sta∏à wymow´ spó∏g∏oski -c-,
przed -a oraz -o nale˝y wprowadziç samog∏osk´ -i-; wówczas c

→ ci.

cuocere

→

cuocio, cuoci, cuoce, cuociamo, …

● Czasowniki zakoƒczone na -cere, które tworzà imies∏ów bierny czasu przesz∏ego (par-

ticipio passato) w sposób regularny, czyli za pomocà koƒcówki -uto, otrzymujà przed
tà koƒcówkà dodatkowe -i-.

piacere

→

piaciuto

conoscere

→

conosciuto

● W czasownikach zakoƒczonych na -cire wprowadzamy -i- przed -a i -o; wówczas

c

→ ci.

cucire

→

cucio, cuci, …, cuciono, …

● W wymowie form osobowych czasowników zakoƒczonych w bezokoliczniku na -gire

nie zachodzà ˝adne zmiany w porównaniu z wymowà formy podstawowej.

fuggire

→

fuggo, fuggi, fugge, …

7

e .

ssere

INFINITO

Presente

Passato

e.ssere

e.ssere stato

GERUNDIO

PARTICIPIO

Presente

Passato

Passato

essendo

essendo stato

stato

8

CONGIUNTIVO

Presente

Passato

sia

sia

stato

sia

sia

stato

sia

sia

stato

siamo

siamo

stati

siate

siate

stati

si.ano

si.ano

stati

Imperfetto

Trapassato

fossi

fossi

stato

fossi

fossi

stato

fosse

fosse

stato

fo.ssimo

fo.ssimo

stati

foste

foste

stati

fo.ssero

fo.ssero

stati

CONDIZIONALE

Presente

Passato

sarei

sarei

stato

saresti

saresti

stato

sarebbe

sarebbe

stato

saremmo

saremmo stati

sareste

sareste

stati

sare.bbero

sare.bbero stati

IMPERATIVO

—

(noi)

siamo

(tu)

sii

(voi)

siate

(Lei)

sia

(Loro)

si.ano

INDICATIVO

Presente

Passato prossimo

sono

sono

stato

sei

sei

stato

¯

¯

stato

siamo

siamo

stati

siete

siete

stati

sono

sono

stati

Imperfetto

Trapassato prossimo

ero

ero

stato

eri

eri

stato

era

era

stato

eravamo

eravamo stati

eravate

eravate

stati

e.rano

e.rano

stati

Passato remoto

Trapassato remoto

fui

fui

stato

fosti

fosti

stato

fu

fu

stato

fummo

fummo

stati

foste

foste

stati

fu.rono

fu.rono

stati

Futuro semplice

Futuro anteriore

sarò

sarò

stato

sarai

sarai

stato

sar∫

sar∫

stato

saremo

saremo

stati

sarete

sarete

stati

saranno

saranno

stati

e.ssere

byç

czasownik posi∏kowy

koniugacja II

1

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.