Sylwia Holeksa

IV rok EM/DC

Akademia Muzyczna w Gdańsku

SCENARIUSZ LEKCJI KSZTAŁCENIA SŁUCHU

DO PRZEPROWADZENIA W IV KLASIE

SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA

Data: 10.05.2009 r.

Miejsce: Akademia Muzyczna im. St. Moniuszki, ul. Łąkowa 1/2, 80-743, Gdańsk

Klasa: II rok lic. EM

Czas trwania: 30 min. (godz. 13:30-14:00)

Osoba prowadząca: Sylwia Holeksa

I ZAŁOŻENIA EDUKACYJNE

Temat lekcji:

Barokowo. Sonatowo. Triowo. A-durowo – ćwiczenia utrwalające gamę A-dur.

Jerzy Fryderyk Haendel, fragment I cz. (Andante) Sonaty skrzypcowej A-dur op. 1 nr 3

HWV 361 w transkrypcji Marii-Claire Alain na trąbkę i organy (ANEKS I)

Typ lekcji:

Lekcja utrwalająca.

Cel główny lekcji:

Utrwalenie materiału dźwiękowego tonacji A-dur ze szczególnym uwzględnieniem

gamy w oparciu o ćwiczenia i wybrany fragment literatury muzycznej.

Cele operacyjne:

Uczeń zna:

• budowę gamy A-dur (znaki przykluczowe, zapis znaków przykluczowych na

pięciolinii, nazwy dźwięków podwyższonych),

• trytony w gamie A-dur (w tym: ich położenie na stopniach gamy, dokładne

nazwy i zapis cyfrowy interwałów) i ich rozwiązania,

• brzmienie trytonów wraz z ich rozwiązaniami,

• trójdźwięki triady T, S, D oraz D

7

bez przewrotu i jej rozwiązanie,

• fragment (t. 1-4) I cz. (Andante) Sonaty skrzypcowej A-dur op. 1 nr 3 HWV 361

w transkrypcji Marii-Claire Alain na trąbkę i organy,

• dodatkowe informacje dotyczące Sonaty skrzypcowej A-dur op. 1 nr 3 HWV 361,

• sylwetkę Jerzego Fryderyka Haendla.

Uczeń potrafi:

• zaśpiewać gamę A-dur od a-a

1

i od a

1

-a nazwami literowymi w ↑ i w ↓

w równych wartościach rytmicznych,

• zaśpiewać gamę A-dur od cis

1

-cis

2

i od cis

2

-cis

1

nazwami literowymi w ↑ i w ↓

w równych wartościach rytmicznych,

• podpisać w pionach (wertykalnie) interwały przebiegu melodycznego,

zawierającego trytony i ich rozwiązania,

• zaśpiewać a vista melodię,

• zaśpiewać w dwugłosie ćwiczenie zawierające trytony,

• ustalić metrum oraz ilości taktów dyktanda rytmicznego,

• zapisać z pamięci schemat rytmiczny wykonany przez prowadzącego,

• zrealizować zapisany przez siebie schemat rytmiczny,

• zaśpiewać gamę A-dur od a-a

1

i od a

1

-a nazwami literowymi w ↑ i w ↓

w takcie 4/4 w rytmie 2. taktu dyktanda rytmicznego pamięciowego,

• zaśpiewać gamę A-dur od a-a

1

i od a

1

-a nazwami literowymi w ↑ i w ↓

w takcie 4/4 w rytmie 2. taktu dyktanda pamięciowego z jednoczesnym

realizowaniem rytmu 1. taktu dyktanda rytmicznego,

• zaśpiewać w podanym rytmie trójdźwięki triady oraz D

7

bez przewrotu

nazwami literowymi w ↑ i w ↓ w takcie 4/4,

• zaśpiewać wg podanego schematu trójdźwięki triady oraz D

7

bez przewrotu

i jej rozwiązanie nazwami literowymi,

• zaśpiewać wg podanego schematu trójdźwięki triady harmonicznej w A-dur

w trzygłosie ,

• zaśpiewać wg podanego schematu trójdźwięki triady oraz D

7

bez przewrotu

i jej rozwiązanie nazwami literowymi z uwzględnieniem dynamiki,

• usłyszeć, znaleźć i poprawić 7 błędnych wysokości dźwięków w 6-taktowej

melodii zawierającej błędy,

• zaśpiewać skorygowaną melodię,

• zaśpiewać skorygowaną melodię z akompaniamentem pianina,

• zaśpiewać a vista poprzednik i utworzyć do niego następnik w rytmie

poprzednika,

• zaśpiewać a vista ciąg melodyczny w tonacji A-dur zawierający trójdźwięki,

tetrachordy i interwały,

• rozpoznać brzmienie trąbki i organów,

• uzupełnić melodię skrzypiec solo 4-taktowego (t. 1-4) fragmentu I cz.

(Andante) Sonaty skrzypcowej A-dur HWV 361 Jerzego Fryderyka Haendla

w transkrypcji Marii-Claire Alain na trąbkę i organy,

• zaśpiewać zapisaną melodię nazwami literowymi o oktawę niżej,

• realizować niektóre ćwiczenia głosowe z taktowaniem,

• poprawnie intonować ćwiczenia realizowane podczas lekcji,

• świadomie słuchać konstrukcji melodyczno-rytmicznych,

• zaprezentować swoje działania,

• przezwyciężyć strach i uczucie zawstydzenia,

• współpracować z prowadzącym zajęcia,

• współpracować w grupie rówieśników.

Uczeń rozumie:

• konieczność zaangażowania, skupienia i koncentracji podczas zajęć.

Metody wspierania aktywności edukacyjnej:

Metody dydaktyczne:

• operatywna

Metody specyficzne:

• problemowo-analityczna,

• problemowo-odtwórcza,

• problemowo-twórcza,

• analityczno-percepcyjna,

• organizowania i rozwijania działalności muzycznej uczniów.

Formy organizacji pracy:

• indywidualna,

• grupowa,

• zbiorowa.

Formy aktywności muzycznej ucznia:

• słuchanie,

• śpiewanie,

• tworzenie.

Środki dydaktyczne inicjujące czynności uczenia się ucznia:

Konwencjonalne:

• karta ćwiczeń.

Instrumenty muzyczne:

• pianino.

Multimedia:

• odtwarzacz CD,

• nośnik CD z nagraniem I cz. (Andante) Sonaty skrzypcowej A-dur op. 1 nr 3

HWV 361 Jerzego Fryderyka Haendla w transkrypcji Marii-Claire Alain na

trąbkę i organy.

II REALIZACJA ZAŁOŻEŃ EDUKACYJNYCH

30”

1. Czynności wstępne:

o

powitanie klasy,

o

przygotowanie do zajęć,

o

sprawdzenie listy obecności.

5’

2. Sprawdzenie warunków wstępnych uczenia się nowych treści:

Gama A-dur

o

przypomnienie wiadomości o budowie gamy A-dur (znaki przykluczowe,

zapis znaków przykluczowych na pięciolinii, nazwy podwyższonych

dźwięków, itd.)

o

zaśpiewanie gamy A-dur od a-a

1

i od a

1

-a nazwami literowymi w ↑ i w ↓

w równych wartościach rytmicznych (ANEKS II),

o

zaśpiewanie gamy A-dur od cis

1

-cis

2

i od cis

2

-cis

1

nazwami literowymi w ↑

i w ↓ w równych wartościach rytmicznych (ANEKS III),

o

podpisanie interwałów w pionach (wertykalnie) w ćwiczeniu dwugłosowym

zawierającym trytony i ich rozwiązania według wskazówek prowadzącego

(ANEKS IV),

o

wspólne zaśpiewanie a vista pojedynczych głosów,

o

podział na 2 grupy i zaśpiewanie ćwiczenia zawierającego trytony i ich

rozwiązania w dwugłosie,

o

zamiana głosów i ponowne zaśpiewanie ćwiczenia.

30”

3. Podanie wizji zajęć w formie wybranej przez prowadzącego:

P: Na dzisiejszej lekcji wysłuchamy fragmentu z literatury muzycznej, zaśpiewamy

i stworzymy ćwiczenia oparte na materiale dźwiękowym gamy A-dur.

30”

4. Podanie tematu:

P: Zapiszcie w wykropkowanym miejscu na kartach ćwiczeń temat lekcji:

Barokowo. Sonatowo. Triowo. A-durowo – ćwiczenia utrwalające gamę A-dur.

5. Realizacja celów operacyjnych:

2’

Dyktando rytmiczne pamięciowe

o

podanie tempa i pulsu ćwierćnutowego,

o

trzy- lub w razie konieczności czterokrotna prezentacja na pianinie

w interwale 2 dwutaktowego rytmu w takcie 4/4 przez prowadzącego

(ANEKS V),

o

wspólne ustalenie metrum dyktanda oraz ilości taktów,

o

zapisanie dyktanda z pamięci,

o

realizacja dyktanda przez wskazanego ucznia z taktowaniem na 4,

o

wspólna realizacja dyktanda z taktowaniem na 4.

1’

Śpiewanie gamy w rytmie z dyktanda pamięciowego

o

wspólne śpiewanie gamy literowo w takcie 4/4 w rytmie 2. taktu

dyktanda rytmicznego pamięciowego z taktowaniem na 4 (ANEKS VI),

o

realizacja ćwiczenia przez wskazanego/ych ucznia/ów.

2’

Śpiewanie gamy w rytmie z dyktanda pamięciowego z ostinatem

rytmicznym z dyktanda pamięciowego

o

połączenie umiejętności kształconych w dwóch poprzednich

ćwiczeniach: śpiewanie gamy literowo w takcie 4/4 w rytmie 2. taktu

dyktanda pamięciowego z jednoczesnym realizowaniem rytmu 1. taktu

dyktanda rytmicznego (ANEKS VII).

4’

Śpiewanie triady harmonicznej

o

przypomnienie dźwięków akordów triady harmonicznej T, S, D i D

7

,

o

wspólne śpiewanie akordów triady harmonicznej (w tym D

7

bez

przewrotu) w ↑ i w ↓ w takcie 4/4 z taktowaniem na 4 w podanym

przez nauczyciela rytmie (ANEKS VIII),

o

śpiewanie akordów triady harmonicznej w A-dur w trzygłosie

(podziału na głosy dokonuje nauczyciel), w którym każdy z głosów ma

inne rytm i funkcję (ANEKS IX),

o

śpiewanie akordów triady harmonicznej w A-dur (w tym D

7

bez

przewrotu) wg podanego schematu (ANEKS X).

o

śpiewanie akordów triady harmonicznej w A-dur (w tym D

7

bez

przewrotu) wg podanego schematu z uwzględnieniem dynamiki

(ANEKS XI)

.

4’

Dyktando melodyczne korekta błędów

o

3-krotna prezentacja na pianinie przez nauczyciela 6-taktowej melodii

zawierającej 7 błędnych wysokości dźwięków (ANEKS XII),

o

skorygowanie przez uczniów niewłaściwych dźwięków i zapisanie

poprawionej melodii na pięciolinii znajdującej się poniżej dyktanda,

o

zaśpiewanie zapisanej melodii przez wszystkich uczniów,

o

ponowne zaśpiewanie melodii przez wszystkich uczniów

z akompaniamentem pianina realizowanym przez nauczyciela (ANEKS

XIII)

.

3’

Ciąg melodyczny

o

wspólne śpiewanie a vista ciągu melodycznego w A-dur (ANEKS XIV),

o

śpiewanie ciągu melodycznego przez wskazanego ucznia.

2’

Poprzednik-następnik

o

prezentacja 2-taktowego poprzednika na pianinie przez nauczyciela

(ANEKS XV),

o

wokalne powtórzenie poprzednika przez wskazanego ucznia

i utworzenie do niego następnika.

4’

Dyktando melodyczne uzupełnianka

o

4-krotna prezentacja z nośnika CD fragmentu (t. 1-4) cz. I (Andante)

Sonaty skrzypcowej A-dur

op. 1 nr 3 HWV 361 w transkrypcji Marii-

Claire Alain na trąbkę i organy (ANEKS XVI),

o

uzupełnienie przez uczniów brakujących nut zgodnie z podanym

powyżej dyktanda melodycznego schematem rytmicznym,

o

wspólna weryfikacja uzupełnionej melodii,

o

wolne zaśpiewanie przez wszystkich uczniów dyktanda literowo

o 8 niżej (dźwięki powyżej d

2

należy przerzucić do oktawy razkreślnej)

z taktowaniem na 4,

o

wolne zaśpiewanie dyktanda literowo z taktowaniem na 4 przez

wskazanego/ych ucznia/ów,

o

podanie uczniom kilku istotnych informacji o Jerzym Fryderyku

Haendlu (ANEKS XVII) oraz o utworze, którego fragment był

zaprezentowany jako dyktando melodyczne (ANEKS XVIII).

III OCENA REALIZACJI ZAŁOŻEŃ

1’

Prowadzący wraz z uczniami podsumowuje wiadomości oraz próbuje dokonać

oceny wspólnej pracy podczas zajęć.

IV CZYNNOŚCI ORGANIZACYJNO-PORZĄDKOWE

30”

o

złożenie i spakowanie przyborów szkolnych,

o

pożegnanie.