OD AUTORA:

„Uniwersalny słownik tematyczny czesko-polski” jest rozszerzon

ą

, poprawion

ą

i przebudowan

ą

wersj

ą

bezpłatnego „Słownika tematycznego czesko-polskiego dla uczniów i studentów”. Darmowy słownik
opracowywałem w czasie studiów, kiedy marzyłem o karierze naukowej i doktoracie. Rzeczywisto

ść

okazała si

ę

brutalna i musz

ę

zaczyna

ć

dosłownie od zera.

Brak do

ś

wiadczania spowodował,

ż

e konieczne stało si

ę

całkowite przerobienie struktury tematycznej

słownika i w pewnym stopniu rozpocz

ę

cie prac od nowa. Starałem si

ę

, aby układ haseł był jak

najbardziej czytelny. Pierwsze wydanie tego słownika zostało opublikowane we wrze

ś

niu 2011 roku.

To wydanie jest wydaniem poprawionym, opublikowanym w styczniu 2012 roku. Ró

ż

ni si

ę

głównie

szat

ą

graficzn

ą

.

Słownik powstaje w oparciu o ró

ż

ne

ź

ródła materiału leksykalnego – literatur

ę

, pras

ę

, słowniki j

ę

zyka

czeskiego itp., co spotyka si

ę

z dezaprobat

ą

ś

rodowiska naukowego. W zało

ż

eniu seria "Uniwersalny

słownik tematyczny czesko-polski" miała liczy

ć

9 cz

ęś

ci. Ze wzgl

ę

du na małe zainteresowanie

sko

ń

czy si

ę

najprawdopodobniej na 3 cz

ęś

ciach.

Dariusz Sieczkowski

„Je

ś

li chce pan napisa

ć

słownik czesko-polski, to musi pan zna

ć

j

ę

zyk prasłowia

ń

ski”

– doktor Roman Madecki (Uniwersytet Masaryka) podczas egzaminu

wst

ę

pnego na studia doktoranckie.

-

2

-

SPIS TRE

ŚĆ

I

1.

Od

narodzin

do

ś

mierci

1.1

Ci

ąż

a

4

1.2

Dzieci

ń

stwo

i

młodo

ść

6

1.3

Wiek

dorosły

i staro

ść

11

1.4

Ś

mier

ć

13

2.

Ż

ycie

rodzinne

2.1

Rodzina

17

2.2

Miło

ść

20

2.3

Mał

ż

e

ń

stwo

24

3.

Ż

ycie

codzienne

3.1

Rutynowe

czynno

ś

ci

27

3.2

Ż

ycie

rodzinne

i towarzyskie

31

3.3

Dom

i mieszkanie

34

3.4

Szkoła

40

3.5

Studia

47

3.6

Wzloty

i upadki

50

-

3

-

1. KOLEJE

Ż

YCIA

1.1 CI

ĄŻ

A

ZAPŁODNIENIE

:

d

ě

loha

macica

jednu z hlavních rolí hraje v

ě

k

jedn

ą

z głównych ról odgrywa wiek

odkládání mate

ř

ství

odkładanie macierzy

ń

stwa

oplodnit

zapłodni

ć

po

č

ít dít

ě

pocz

ąć

dziecko

spermie

plemnik

vají

č

ko

jajeczko

vejcovod

jajowód

zplodit dít

ě

spłodzi

ć

dziecko

BEZPŁODNO

ŚĆ

:

dít

ě

ze zkumavky

dziecko z probówki

neplodnost je

č

ím dál v

ě

tším problémem

bezpłodno

ść

jest coraz wi

ę

kszym problemem

neplodnost

bezpłodno

ść

neplodný pár

bezpłodna para

problémy má stále více lidí

problemy ma coraz wi

ę

cej osób

problémy s ot

ě

hotn

ě

ním

problemy z zaj

ś

ciem w ci

ążę

um

ě

lé oplodn

ě

ní

sztuczne zapłodnienie

CI

ĄŻ

A

:

bolesti v podb

ř

išku

bóle w podbrzuszu

budoucí maminka

przyszła mama

být v jiném stavu

by

ć

w stanie błogosławionym

gravidita

ci

ąż

a

interrupce

aborcja

ke konci t

ě

hotenství

pod koniec ci

ąż

y

kopat noži

č

kama

kopa

ć

nó

ż

kami /w brzuchu matki/

mate

ř

ství v pozd

ě

jším v

ě

ku

macierzy

ń

stwo w pó

ź

niejszym wieku

miminko v b

ř

íšku kope

dziecko w brzuszku kopie

mimod

ě

ložní t

ě

hotenství

ci

ąż

a pozamaciczna

ot

ě

hotn

ě

t

zaj

ść

w ci

ążę

plod

płód

potrat

poronienie

p

ř

íznaky t

ě

hotenství

objawy ci

ąż

y

radostné o

č

ekávání

radosne oczekiwanie

rodi

č

ka

rodzicielka

rodi

č

ovství

ojcostwo, macierzy

ń

stwo

t

ě

hotenský test

test ci

ąż

owy

t

ě

hotenství probíhá bez komplikací

ci

ąż

a przebiega bez komplikacji

t

ě

hotenství trvá dev

ě

t m

ě

síc

ů

ci

ąż

a trwa dziewi

ęć

miesi

ę

cy

t

ě

hotenství

ci

ąż

a

t

ě

sn

ě

p

ř

ed termínem porodu

tu

ż

przed terminem porodu

um

ě

lý potrat

aborcja

více

č

etné t

ě

hotenství

ci

ąż

a wielopłodowa

výbavi

č

ka

wyprawka

vynechání menstruace

brak miesi

ą

czki/okresu

-

4

-

CI

ĄŻ

A

-

BADANIA

:

amniocentéza

amniocenteza

biopsie choriových klk

ů

(CVS)

biopsja kosmówki /ang. chorionic villus
sampling/

genetická poradna

poradnia genetyczna

genetický ultrazvuk

usg genetyczne

genetik

genetyk

gynekolog

ginekolog /m

ęż

czyzna/

gynekoložka

ginekolog /kobieta/

mít jistotu, že se dít

ě

narodí zdravé

mie

ć

pewno

ść

,

ż

e dziecko urodzi si

ę

zdrowe

odb

ě

r plodové vody

pobranie płynu owodniowego

odborné vyšet

ř

ení

specjalistyczne badanie

odhalit vrozené vady

wykry

ć

wady wrodzone

triple test

test potrójny

ultrazvuk

ultrasonografia, usg

vylou

č

it Down

ů

v syndrom

wykluczy

ć

zespół Downa

vyšet

ř

ení

badanie

zákrok

zabieg

PORÓD

:

císa

ř

ský

ř

ez

cesarskie ci

ę

cie

dít

ě

se narodilo mrtvé

dziecko urodziło si

ę

martwe

druhá doba porodní

drugi etap/okres porodu

klystýr

lewatywa

komplikovaný porod

skomplikowany poród

kontrakce

skurcz

narodit se

urodzi

ć

si

ę

nastala nep

ř

edvídatelná situace

wyst

ą

piła nieprzewidziana sytuacja

nást

ř

ih hráze

naci

ę

cie krocza

nedonošené dít

ě

wcze

ś

niak

placenta

ło

ż

ysko

plánovat porod

planowa

ć

poród

porod do vody

poród w wodzie

porodila dv

ě

d

ě

ti

urodziła dwoje dzieci

porodní bába

akuszerka

porodní bolesti

bóle porodowe

porodní plán

plan porodu

porodní sál

sala porodowa

porodnice

szpital poło

ż

niczy, izba porodowa

porodnické k

ř

eslo

fotel porodowy

porodník

poło

ż

nik, akuszer, lekarz-poło

ż

nik

první doba porodní

pierwszy etap/okres porodu

prvorodi

č

ka

pierworódka

p

ř

est

ř

ihnout pupe

č

ní š

ňů

ru

przeci

ąć

p

ę

powin

ę

p

ř

ivést dít

ě

na sv

ě

t

wyda

ć

dziecko na

ś

wiat

pupe

č

níková krev

krew p

ę

powinowa

rodit doma

rodzi

ć

w domu

t

ř

etí doba porodní

trzeci okres/etap porodu

urychlit porod

przyspieszy

ć

poród

vícerodi

č

ka

wieloródka

v

ů

bec to nebolelo

w ogóle nie bolało

vyholení

depilacja, usuwanie owłosienia

výjezd k porodu

wyjazd do porodu

-

5

-

PO

PORODZIE

:

do

č

kat se vytouženého dít

ě

te

doczeka

ć

si

ę

upragnionego dziecka

léka

ř

vyšet

ř

il novorozence

lekarz zbadał noworodka

nejkrásn

ě

jší pocit

najpi

ę

kniejsze uczucie

plá

č

dít

ě

te

płacz dziecka

poporodní deprese

depresja poporodowa

porodní trauma

trauma poporodowa

potomek

potomek

prudké zm

ě

ny nálad

gwałtowne zmiany nastrojów

první poporodní vyšet

ř

ení

pierwsze badanie poporodowe

rodný list

akt urodzenia

stát se otcem

zosta

ć

ojcem

šestined

ě

lí

połóg

šestined

ě

lka

poło

ż

nica

výkyvy nálad

wahania nastrojów

BLI

Ź

NIAKI

:

Bulharka v 62 letech porodila dvoj

č

ata

Bułgarka urodziła bli

ź

niaki w wieku 62 lat

dvoj

č

ata mají dva r

ů

zné otce

bli

ź

niaki maj

ą

dwóch ró

ż

nych ojców

dvoj

č

ata

bli

ź

niaki, bli

ź

ni

ę

ta

dvoj

č

e

bli

ź

niak

dvojvaje

č

ná dvoj

č

ata

bli

ź

ni

ę

ta dwujajowe

jednovaje

č

ná dvoj

č

ata

bli

ź

ni

ę

ta jednojajowe

narodila se jim dvoj

č

ata

urodziły im si

ę

bli

ź

niaki

siamská dvoj

č

ata

bli

ź

ni

ę

ta syjamskie

sraz dvoj

č

at

zjazd bli

ź

niaków

WIELORACZKI

:

troj

č

ata

trojaczki

č

ty

řč

ata

czworaczki

pater

č

ata

pi

ę

cioraczki

sedmer

č

ata

siedmioraczki

osmer

č

ata

o

ś

mioraczki

1.2 DZIECI

Ń

STWO I MŁODO

ŚĆ

DZIECI

Ń

STWO

:

bezstarostné d

ě

tství

beztroskie dzieci

ń

stwo

d

ě

tství kon

č

í v jedenácti letech

dzieci

ń

stwo ko

ń

czy si

ę

w wieku jedenastu lat

jediná

č

ek

jedynak

návrat do d

ě

tství

powrót do dzieci

ń

stwa

neberme d

ě

tem d

ě

tství

nie odbierajmy dzieciom dzieci

ń

stwa

rané d

ě

tství

wczesne dzieci

ń

stwo

seriály mého d

ě

tství

seriale mojego dzieci

ń

stwa

táto, zni

č

ils mi d

ě

tství

tato, zniszczyłe

ś

mi dzieci

ń

stwo

t

ě

žké d

ě

tství

ci

ęż

kie/trudne dzieci

ń

stwo

vzpomínky na d

ě

tství

wspomnienia z dzieci

ń

stwa

PIASKOWNICA

:

hra na písku

zabawa na piasku

hráb

ě

grabie

hrst písku

gar

ść

piasku

lopatka

łopatka

pískovišt

ě

piaskownica

písek

piasek

postavit bábovi

č

ku

ulepi

ć

babk

ę

/z piasku/

postavit hrad

zbudowa

ć

zamek

rozšlapat bábovi

č

ku

rozdepta

ć

babk

ę

stav

ě

t

budowa

ć

-

6

-

PLAC

ZABAW

:

balkónek

balkonik

d

ě

tské h

ř

išt

ě

plac zabaw

houpa

č

ka

hu

ś

tawka

houpadlo na pružin

ě

kiwak

houpat se

hu

ś

ta

ć

si

ę

hrající si dít

ě

bawi

ą

ce si

ę

dziecko

h

ř

išt

ě

je oplocené

plac jest ogrodzony

h

ř

išt

ě

je ur

č

eno d

ě

tem

plac zabaw jest przeznaczony dla dzieci

lanová proléza

č

ka

linarium

lanová proléza

č

ka

przeplotnia z lin

lavi

č

ka

ławka

lezecká st

ě

na

ś

cianka alpinistyczna

maminky s ko

č

árky

mamy z wózkami

obch

ů

dek

sklepik

obloukový m

ů

stek

mostek łukowy

plastový dome

č

ek

plastikowy domek

pódium

podest

pohyblivá rampa

trap ruchomy

provazový m

ů

stek

mostek z lin

sestava hrazd

zestaw do przewrotów

skluzavka

ś

lizgawka, zje

ż

d

ż

alnia

spirální skluzavka s pódiem

zje

ż

d

ż

alnia kr

ę

cona z pomostem

šikmý žeb

ř

ík

drabina/drabinka uko

ś

na

šplhací ty

č

rura stra

ż

acka

v

ě

ž

wie

ż

a

vstupní rampa

trap wej

ś

ciowy

vstupní schody

schody wej

ś

ciowe

zahradní domek

domek ogrodowy

zast

ř

ešená v

ě

ž

wie

ż

a z dachem

ZABAWKI

I ZABAWY

:

autí

č

ko

resorak

houpací k

ůň

ko

ń

/konik na biegunach

hrát karty

gra

ć

w karty

hrát si na

č

etníky a zlod

ě

je

bawi

ć

si

ę

w policjantów i złodziei

hrát si s mí

č

em

bawi

ć

si

ę

piłk

ą

hrát si s panenkami

bawi

ć

si

ę

lalkami

chodítko

chodzik

chrastítko

grzechotka

kousátko

gryzak, gryzaczek

kyblí

č

ek

wiaderko

panenka Barbie

lalka Barbie

plyšový medvídek

pluszowy nied

ź

wiadek

popelá

ř

ské auto

ś

mieciarka

skláp

ěč

wywrotka

ARTYKUŁY

DZIECI

Ę

CE

:

autoseda

č

ka

fotelik samochodowy

č

epi

č

ka

czapeczka

dudlík

smoczek

dupa

č

ky

ś

pioszki

ch

ů

vi

č

ka

niania elektroniczna

jídelní židli

č

ka

krzesełko do karmienia

ko

č

árek

wózek

kolébka

kołyska

monitor dechu

monitor oddechu

no

č

ník

nocnik

nosi

č

nosidło

-

7

-

nosítko

nosidełko

pleny, plenky

pieluchy, pieluszki

postýlka

łó

ż

eczko

šátek

chusta

OPIEKA

NAD

MAŁYM

DZIECKIEM

:

jesle

ż

łobek

kojení

karmienie piersi

ą

koupání

k

ą

piel

necht

ě

l jíst

nie chciał je

ść

pé

č

e o dít

ě

opieka nad dzieckiem

p

ř

ebalovat dít

ě

przewija

ć

dziecko

p

ř

e

č

íst pohádku

przeczyta

ć

bajk

ę

skloubit pé

č

i o dít

ě

a kariéru

pogodzi

ć

opiek

ę

nad dzieckiem i karier

ę

školka

przedszkole

u

č

it dít

ě

usínat

uczy

ć

dziecko zasypia

ć

u

č

it chodit na no

č

ník

uczy

ć

chodzi

ć

/chodzenia na nocnik

ukládat dít

ě

ke spánku

układa

ć

dziecko do snu

v noci se budil každé dv

ě

hodiny

w nocy budził si

ę

co dwie godziny

zpívat ukolébavku

ś

piewa

ć

kołysank

ę

WYCHOWANIE

-

POJ

Ę

CIA

OGÓLNE

:

autorita

autorytet

hledat kompromisy

szuka

ć

kompromisów

motivovat a chválit

motywowa

ć

i chwali

ć

nedostatek citu

brak uczu

ć

rodi

č

e jsou pro dít

ě

vzorem

rodzice s

ą

dla dziecka wzorem

rodi

č

e nemusí d

ě

tem

ř

íkat vše

rodzice nie musz

ą

mówi

ć

dzieciom

wszystkiego

rozkazova

č

ný tón

rozkazuj

ą

cy ton

trávit spole

č

né chvíle

sp

ę

dza

ć

wspólne chwile

velké nároky

wysokie wymagania

volná výchova

wychowanie bezstresowe

výchova bez povinností

wychowanie bez obowi

ą

zków

výchova

wychowanie

vychovat

wychowa

ć

vychovávat

wychowywa

ć

výchovné metody

metody wychowawcze

výchovné problémy

problemy wychowawcze

výchovný model

model wychowawczy

vysv

ě

tlit

wyja

ś

ni

ć

zakazovat a trestat

zakazywa

ć

i kara

ć

NIANIA

:

au-pair

au pair

d

ů

chodkyn

ě

emerytka

hlídání d

ě

tí

pilnowanie dzieci

hodit se na práci ch

ů

vy

nadawa

ć

si

ę

na niani

ę

ch

ů

va se zkušenostmi

niania z do

ś

wiadczeniem

ch

ů

va

niania

ch

ů

vy p

ř

estaly být výsadou

nianie przestały by

ć

przywilejem

nechci, aby mé dít

ě

vychovával n

ě

kdo cizí

nie chc

ę

,

ż

eby moje dziecko wychowywał kto

ś

obcy

paní na hlídání

niania

pe

č

ovat o malé dít

ě

opiekowa

ć

si

ę

małym dzieckiem

postupn

ě

se stala sou

č

ástí rodiny

stopniowo stała si

ę

cz

ęś

ci

ą

rodziny

spokojenost na obou stranách

zadowolenie po obu stronach

studentka

studentka

výb

ě

r ch

ů

vy

wybór niani

-

8

-

KARY

:

bít dít

ě

bi

ć

dziecko

dát na zadek

da

ć

w tyłek/po tyłku

fyzický/t

ě

lesný trest

kara cielesna

mez, po jejímž p

ř

ekro

č

ení následuje trest

granica, po której przekroczeniu nast

ę

puje

kara

pásek

pasek

p

ř

ehán

ě

t

przesadza

ć

rákoska

rózga

trest

kara

trestat

kara

ć

týden bez po

č

íta

č

e

tydzie

ń

bez komputera

varovat

ostrzega

ć

, ostrzec

výprask

lanie

vztáhnout ruku na dít

ě

podnie

ść

r

ę

k

ę

na dziecko

SŁOWNIK

DZIECI

Ę

CY

:

bacat

dawa

ć

klapsa

bumbat

pi

ć

blinkat

wymiotowa

ć

cap, capy

tup, tup

ha

č

at

siedzie

ć

ha

č

nout si

usi

ąść

hajat

1. spa

ć

2. le

ż

e

ć

kakat

robi

ć

kup

ę

nabumbat se

napi

ć

si

ę

napapat se

naje

ść

si

ę

papat

je

ść

spinkat

spa

ć

vybumbat

wypi

ć

vyspinkat se

wyspa

ć

si

ę

ROZWÓJ

DZIECKA

I NASTOLATKA

:

akné

tr

ą

dzik

dít

ě

ti se pro

ř

ezávají zuby

dziecku wyrzynaj

ą

si

ę

z

ę

by

dospívat

dojrzewa

ć

, dorasta

ć

chodit

chodzi

ć

lézt po

č

ty

ř

ech

raczkowa

ć

mluvit

mówi

ć

psychické zm

ě

ny

zmiany w psychice

rozeznávat blízké osoby

rozpoznawa

ć

bliskie osoby

zm

ě

na hlasu

mutacja głosu

žvatlat

gaworzy

ć

MŁODO

ŚĆ

:

h

ř

íchy mládí

grzechy młodo

ś

ci

klukovina

wygłup

klukovství

chłopi

ę

cy wiek

mládež

młodzie

ż

mládí

młodo

ść

mladistvý

młodociany

mluvit s d

ě

tmi o sexu

rozmawia

ć

z dzie

ć

mi o seksie

neplnoletý

niepełnoletni

nezletilý

nieletni

období dospívání

okres dorastania

osamostat

ň

ování

usamodzielnianie si

ę

panenství

dziewictwo

puberta

okres dojrzewania

teenager

nastolatek

testosteron

testosteron

-

9

-

vyhodit z domu

wyrzuci

ć

z domu

vysp

ě

lejší

bardziej dojrzały

za všechno m

ů

žou hormony

wszystkiemu winne s

ą

hormony

zábava

zabawa

zralost

dojrzało

ść

zralý

dojrzały

RÓWIE

Ś

NICY

:

dostat se do špatné spole

č

nosti

wpa

ść

w złe towarzystwo

kamarád

kolega, przyjaciel

kamarádka

kole

ż

anka, przyjaciółka

nejhorší je nezájem

najgorszy jest brak zainteresowania

tlak vrstevník

ů

presja rówie

ś

ników

vrstevnice

rówie

ś

niczka

vrstevník

rówie

ś

nik

BUNT

:

hádat se s rodi

č

i

kłóci

ć

si

ę

z rodzicami

hledání sama sebe

poszukiwanie samego siebie

kritika

krytyka

kritizovat

krytykowa

ć

mít vlastní názor

mie

ć

własne zdanie

m

ů

j syn m

ě

v

ů

bec neposlouchá

mój syn w ogóle mnie nie słucha

nesnesitelný

niezno

ś

ny

rebel

buntownik

rebelka

buntowniczka

vzbou

ř

it se

zbuntowa

ć

si

ę

vzdor

opór

vzpoura proti autoritám

bunt przeciwko autorytetom

vzpoura proti rodi

čů

m

bunt przeciwko rodzicom

PODEJ

Ś

CIE

RODZICÓW

:

donutit

zmusi

ć

kontrolovat

kontrolowa

ć

milovat

kocha

ć

mluvit

mówi

ć

, rozmawia

ć

naslouchat

słucha

ć

pochopit

zrozumie

ć

p

ř

emluvit

namówi

ć

p

ř

íkazy

nakazy

zakazovat

zakazywa

ć

žádné zákazy

ż

adnych zakazów

MŁODZIE

Ń

CZE

IDEAŁY

:

bojovat za sv

ě

tový mír

walczy

ć

o pokój na

ś

wiecie

lidská práva

prawa człowieka

mám všechna práva a žádné povinnosti

mam wszystkie prawa i

ż

adnych obowi

ą

zków

nikdo mi nebude

ř

íkat, co mám d

ě

lat

nikt mi nie b

ę

dzie mówił, co mam robi

ć

ochrana životního prost

ř

edí

ochrona

ś

rodowiska

pomáhat chudým

pomaga

ć

biednym

práva zví

ř

at

prawa zwierz

ą

t

proti diskriminaci

przeciwko dyskryminacji

rovné p

ř

íležitosti

równe szanse

rovnost

równo

ść

svoboda

wolno

ść

tolerance

tolerancja

všichni jsme si rovni

wszyscy jeste

ś

my sobie równi

-

10

-

1.3 WIEK DOROSŁY I STARO

ŚĆ

WIEK

DOROSŁY

:

biologické hodiny

zegar biologiczny

být stále mlád

by

ć

ci

ą

gle młodym

do d

ů

chodu ješt

ě

daleko

do emerytury jeszcze daleko

dosp

ě

lý

dorosły

dožít se padesáti let

do

ż

y

ć

pi

ęć

dziesi

ę

ciu lat

hledat si obživu

szuka

ć

ś

rodków do

ż

ycia

hodn

ě

pracovat

du

ż

o pracowa

ć

honit se za pen

ě

zi

goni

ć

za pieni

ę

dzmi

krize st

ř

edního v

ě

ku

kryzys wieku

ś

redniego

kult v

ěč

ného mládí

kult wiecznej młodo

ś

ci

mládí je pry

č

młodo

ść

min

ę

ła

monotónnost

monotonia

nevypadat na t

ř

icet

nie wygl

ą

da

ć

na trzydzie

ś

ci lat

obživa

ś

rodki do

ż

ycia

odkv

ě

t

przekwitanie

padesátnice

pi

ęć

dziesi

ę

ciolatka

potatit se

pój

ść

w

ś

lady ojca

promarnit sv

ů

j život

zmarnowa

ć

ż

ycie

první vráska

pierwsza zmarszczka

p

ř

emýšlet o budoucnosti

my

ś

le

ć

o przyszło

ś

ci

p

ř

enášet váše

ň

na své d

ě

ti

przenosi

ć

pasj

ę

na dzieci

p

ř

ibývající léta

przybywaj

ą

ce lata

stará panna

stara panna

starý mládenec

stary kawaler

t

ř

icátnice

trzydziestolatka

vysp

ě

lejší

bardziej dojrzały

vzpomínky na minulost

wspomnienia z przeszło

ś

ci

zralost

dojrzało

ść

zralý

dojrzały

žena v odkv

ě

tu

kobieta w okresie przekwitania

STARO

ŚĆ

-

POJ

Ę

CIA

OGÓLNE

:

babi

č

ka

babcia

celá Evropa stárne

cała Europa si

ę

starzeje

cítit se jako babi

č

ka

czu

ć

si

ę

jak babcia

d

ě

de

č

ek

dziadek

d

ů

chod

emerytura

d

ů

chodce

emeryt

d

ů

chodkyn

ě

emerytka

chodit o berlích

chodzi

ć

o kulach

jdou na n

ě

ho léta

starzeje si

ę

na diskotéky už to neláká

na dyskoteki ju

ż

nie ci

ą

gnie

na stará kolena

na stare lata

odejít do d

ů

chodu

przej

ść

na emerytur

ę

organismus stárne

organizm starzeje si

ę

pokro

č

ilý v

ě

k

podeszły wiek

podzim života

jesie

ń

ż

ycia

pozdní stá

ř

í

pó

ź

na staro

ść

p

ř

ed

č

asné stárnutí

przedwczesne starzenie si

ę

smutné stá

ř

í

smutna staro

ść

spo

ř

it si na stá

ř

í

oszcz

ę

dza

ć

na staro

ść

stárnout

starze

ć

si

ę

stárnutí

starzenie si

ę

staroba

staro

ść

starý

č

lov

ě

k

stary człowiek

sta

ř

ec

starzec, staruszek

sta

ř

enka

staruszka

-

11

-

stá

ř

í

staro

ść

už to není, co to bývávalo

to ju

ż

nie to, co kiedy

ś

všechny bu

ň

ky

č

asem stárnou

wszystkie komórki z czasem si

ę

starzej

ą

zestárnout

zestarze

ć

si

ę

OBJAWY

STARZENIA

SI

Ę

:

bolesti kloub

ů

bóle stawów

hluboké vrásky

gł

ę

bokie zmarszczki

hluchon

ě

most

głuchoniemota

hluchost

głuchota

pokles t

ě

lesné hmotnosti

spadek masy ciała

poruchy pam

ě

ti

zaburzenia pami

ę

ci

povadlá prsa

zwiotczałe piersi

problémy s udržením mo

č

i

problemy z utrzymaniem moczu

první šedivý vlas

pierwszy siwy włos

p

ř

íznaky stá

ř

í

objawy staro

ś

ci/starzenia si

ę

snížení výkonnosti srdce

spadek wydolno

ś

ci serca

svaly slábnou

mi

ęś

nie słabn

ą

vrásky den za dnem p

ř

ibývají

zmarszczek przybywa z ka

ż

dym dniem

vypadání zub

ů

wypadanie z

ę

bów

vyšší náchylnost na nemoci

wy

ż

sza podatno

ść

na choroby

zhoršení zraku

pogorszenie wzroku

zm

ě

ny vzhledu

zmiany w wygl

ą

dzie

známky stárnutí

oznaki starzenia si

ę

CHOROBY

I DOLEGLIWO

Ś

CI

STARCZE

:

Alzheimerova choroba

choroba Alzheimera

bolesti kloub

ů

bóle stawów

cukrovka

cukrzyca

demence, senilita

demencja starcza

hluchon

ě

most

głuchoniemota

hluchost

głuchota

osteoporóza

osteoporoza

problémy s udržením mo

č

i

problemy z utrzymaniem moczu

p

ř

išlo stá

ř

í, p

ř

išly nemoci

przyszła staro

ść

, przyszły choroby

skleróza

skleroza

šedý zákal

za

ć

ma; katarakta

WALKA

ZE

STARZENIEM

SI

Ę

:

botox

botoks

elixír mládí

eliksir młodo

ś

ci

elixír života

eliksir

ż

ycia

každá z nás chce vypadat co nejlépe

ka

ż

da z nas chce wygl

ą

da

ć

jak najlepiej

omladit

odmłodzi

ć

omládnout

odmłodzi

ć

si

ę

omlazovací kúra

kuracja odmładzaj

ą

ca

plastická operace

operacja plastyczna

plastika

operacja plastyczna

prodloužit život

przedłu

ż

y

ć

ż

ycie

rozumná dieta

rozs

ą

dna dieta

sedavý zp

ů

sob života urychluje stárnutí

siedz

ą

cy tryb

ż

ycia przyspiesza starzenie si

ę

stá

ř

í nelze zastavit

staro

ś

ci nie da si

ę

zatrzyma

ć

tajemství dlouhov

ě

kosti

tajemnica długowieczno

ś

ci

utrácet za kosmetiku

wydawa

ć

(pieni

ą

dze) na kosmetyki

vyhlazování vrásek

wygładzanie zmarszczek

zdravý životní styl

zdrowy styl

ż

ycia

zpomalit proces stárnutí

spowolni

ć

proces starzenia si

ę

-

12

-

RELACJE

SPOŁECZNE

:

cpát se do dve

ř

í

pcha

ć

si

ę

do drzwi

diskriminace kv

ů

li v

ě

ku

dyskryminacja ze wzgl

ę

du na wiek

domov d

ů

chodc

ů

dom emeryta

domov senior

ů

dom spokojnej staro

ś

ci

d

ů

chodci nejsou tak svatí, jak se zdají

emeryci nie s

ą

tak

ś

wi

ę

ci, jak si

ę

wydaj

ą

d

ů

m klidného stá

ř

í

dom spokojnej staro

ś

ci

d

ů

stojnost

godno

ść

negativní zkušenosti s mladými

negatywne do

ś

wiadczenia z młodymi

neúcta ke starším lidem

brak szacunku do starszych ludzi

pe

č

ovatelský d

ů

m

dom opieki

pomáhat starým babi

č

kám s nákupy

pomaga

ć

starym babciom z zakupami

roste po

č

et starších lidí

ro

ś

nie liczba starszych osób

sta

ř

í lidé jsou nej

č

ast

ě

jší ob

ě

tí diskriminace

ofiarami dyskryminacji padaj

ą

najcz

ęś

ciej

starzy ludzie

sta

ř

í lidé mezi námi

starzy ludzie w

ś

ród nas

univerzita t

ř

etího v

ě

ku

uniwersytet trzeciego wieku

uvolnit místo

ust

ą

pi

ć

miejsca

všichni takoví nejsou

nie wszyscy tacy s

ą

1.4

Ś

MIER

Ć

Ś

MIER

Ć

:

agonie

agonia

jediný bratr um

ř

el na infarkt

jedyny brat zmarł na zawał

konstatovat smrt

stwierdzi

ć

zgon

ležet na smrtelné posteli

le

ż

e

ć

na ło

ż

u

ś

mierci

m

ě

la p

ř

ed sebou celý život

miała przed sob

ą

całe

ż

ycie

mrtvola

zwłoki

náhlá smrt

nagła

ś

mier

ć

nastala smrt

nast

ą

piła

ś

mier

ć

navždy nás opustil

opu

ś

cił nas na zawsze

nebožtík

nieboszczyk

neš

ť

astná náhoda

nieszcz

ęś

liwy wypadek

nosit smutek

nosi

ć

ż

ałob

ę

obdržet poslední pomazání

otrzyma

ć

ostatnie namaszczenie

odcházet s úsm

ě

vem na rtech

odchodzi

ć

z u

ś

miechem na ustach

odpo

č

ívat v pokoji

spoczywa

ć

w spokoju

ohledání mrtvoly

ogl

ę

dziny zwłok

poslední p

ř

ání

ostatnie

ż

yczenie

p

ř

ed týdnem um

ř

el manžel

tydzie

ń

temu zmarł m

ąż

/mał

ż

onek

rakve s ostatky t

ř

iceti ob

ě

tí

trumny ze szcz

ą

tkami trzydziestu ofiar

skon (rzad.)

zgon

skonat (rzad.)

skona

ć

skonat

skona

ć

, umrze

ć

smí

ř

it se se smrtí

pogodzi

ć

si

ę

ze

ś

mierci

ą

smrt

ś

mier

ć

smute

č

ní oznámení

nekrolog

tragická smrt

tragiczna

ś

mier

ć

umírat

umiera

ć

úmrtí

zgon

vyrovnat se se smrtí

pogodzi

ć

si

ę

ze

ś

mierci

ą

vystavit úmrtní list

wystawi

ć

akt zgonu

záhadná smrt

zagadkowa

ś

mier

ć

zápasit/bojovat se smrtí

walczy

ć

ze

ś

mierci

ą

zem

ř

el na leukémii

zmarł na białaczk

ę

zem

ř

el po dlouhé t

ě

žké nemoci

zmarł po długiej i ci

ęż

kiej chorobie

zem

ř

el v nemocnici

zmarł w szpitalu

zem

ř

el ve v

ě

ku 80 let

zmarł w wieku 80 lat

zem

ř

ela cestou na h

ř

bitov

zmarła w drodze na cmentarz

-

13

-

zem

ř

ít p

ř

irozenou smrtí

umrze

ć

ś

mierci

ą

naturaln

ą

zem

ř

ít

umrze

ć

zesnulý

zmarły

Ż

AŁOBA

:

držet smutek

by

ć

w

ż

ałobie

chodit ve smutku

chodzi

ć

w

ż

ałobie

minuta ticha

minuta ciszy

na znamení smutku

na znak

ż

ałoby

nosit smutek

nosi

ć

ż

ałob

ę

oplakávat

opłakiwa

ć

plá

č

płacz

plakat

płaka

ć

po celou dobu hlasit

ě

vzlykala

przez cały czas gło

ś

no szlochała

se slzami v o

č

ích

ze łzami w oczach

slam

ě

ný vdovec

słomiany wdowiec

smutek

ż

ałoba

státní smutek

ż

ałoba narodowa

truchlící rodina

rodzina pogr

ąż

ona w

ż

ałobie

už nemám sílu plakat

ju

ż

nie mam siły płaka

ć

vdova po zp

ě

vákovi

wdowa po

ś

piewaku

vdova

wdowa

vdovec

wdowiec

vlajky staženy na p

ů

l žerdi

flagi opuszczone do połowy masztów

zahalit se do smutku

pogr

ąż

y

ć

si

ę

w

ż

ałobie

zármutek

ż

ałoba

POGRZEB

:

bude poh

ř

bený tiše a skromn

ě

zostanie pochowany cicho i skromnie

č

estná salva

salwa honorowa

doprovodit n

ě

koho na poslední cest

ě

towarzyszy

ć

komu

ś

w ostatniej drodze

d

ř

ev

ě

ná rakev

drewniana trumna

funebrák (pot.)

pracownik zakładu pogrzebowego

funus (pot.)

pogrzeb

jít na poh

ř

eb

i

ść

na pogrzeb

kaple

kaplica

kn

ě

z mluvil asi p

ů

l hodiny

ksi

ą

dz mówił około pół godziny

komorní poh

ř

eb

kameralny pogrzeb

kondolen

č

ní kniha

ksi

ę

ga kondolencyjna

kondolovat

składa

ć

kondolencje

kv

ě

tiny

kwiaty

lou

č

it se s nebožtíkem

ż

egna

ć

si

ę

z nieboszczykiem

márnice

kostnica

modlitba

modlitwa

náhrobní nápis

napis na pomniku, napis na nagrobku

pe

č

ovat o hrob

opiekowa

ć

si

ę

grobem, dba

ć

o grób

poh

ř

bít

pochowa

ć

poh

ř

eb církevní

pogrzeb ko

ś

cielny

poh

ř

eb ob

č

anský

pogrzeb

ś

wiecki

poh

ř

eb

pogrzeb

poh

ř

ební ob

ř

ad

ceremonia pogrzebowa

poh

ř

ební pr

ů

vod

kondukt pogrzebowy

poh

ř

ební ústav

zakład pogrzebowy

poh

ř

ební v

ů

z

karawan

pochovat n

ě

koho

pochowa

ć

kogo

ś

položit mrtvého do rakve

poło

ż

y

ć

martwego/zło

ż

y

ć

ciało do trumny

položit v

ě

nec

zło

ż

y

ć

wieniec

poslední rozlou

č

ení s (kým?)

ostatnie po

ż

egnanie (kogo?)

projevy soucitu

wyrazy współczucia

pronájem kaple

wynaj

ę

cie kaplicy

-

14

-

p

ř

ijít na tryznu

przyj

ść

na styp

ę

rakev

trumna

rozlou

č

it se

po

ż

egna

ć

si

ę

sarkofág

sarkofag

smute

č

ní procesí

procesja

ż

ałobna

smute

č

ní pr

ů

vod

kondukt

ż

ałobny

smute

č

ní

ř

e

č

mowa pogrzebowa

spustit rakev do hrobu

spu

ś

ci

ć

trumn

ę

do grobu

státní poh

ř

eb

pogrzeb pa

ń

stwowy

sví

č

ky

znicze

tryzna

stypa

v

ě

nec

wieniec

vystrojit poh

ř

eb

wyprawi

ć

pogrzeb

vzdát hold

odda

ć

/zło

ż

y

ć

hołd

zádušní mše

msza zaduszna

zní zvony

dzwoni

ą

dzwony

zvony, sirény a slzy

dzwony, syreny i łzy

KREMACJA

:

kremace

kremacja

krema

č

ní pec

piec kremacyjny

krematorium

krematorium

poh

ř

eb žehem

kremacja

popel

popiół/prochy

rozprášit popel

rozsypa

ć

popiół/prochy

rozptylová lou

č

ka

pole pami

ę

ci

urna s popelem

urna z popiołem/prochem

zpopeln

ě

ní

kremacja

zpopelnit

spali

ć

, skremowa

ć

CMENTARZ

:

h

ř

bitov

cmentarz

hrob je zasypaný kv

ě

tinami

grób jest zasypany kwiatami

hrob

grób

hroba

ř

grabarz

hrobka

1. grobowiec 2. krypta

hrobni

č

ení (pot.)

grabarstwo, praca grabarza

hrobník

grabarz

h

ř

bitovní

cmentarny lub dotycz

ą

cy cmentarza

jít na h

ř

bitov

i

ść

na cmentarz

kolumbárium

kolumbarium

mauzoleum

mauzoleum

místo posledního odpo

č

inku

miejsce ostatniego spoczynku

mohyla

mogiła

na hrob

ě

je mnoho sví

č

ek

na grobie jest mnóstwo zniczy

náhrobek

pomnik, nagrobek

navštívit hrob

odwiedzi

ć

grób

opušt

ě

né hroby

opuszczone groby

poh

ř

ebišt

ě

cmentarzysko

sarkofág

sarkofag

správce h

ř

bitova

zarz

ą

dca cmentarza

vojenský h

ř

bitov

cmentarz wojskowy

vykopat hrob

wykopa

ć

grób

zapálit sví

č

ku

zapali

ć

znicz

židovský h

ř

bitov

cmentarz

ż

ydowski

žulový pomník

granitowy pomnik

-

15

-

TESTAMENT

:

allografní záv

ěť

testament allograficzny

holografní záv

ěť

testament własnor

ę

czny/holograficzny

neplatná záv

ěť

niewa

ż

ny testament

notá

ř

notariusz

odvolat záv

ěť

odwoła

ć

testament

po

ř

ídit záv

ěť

sporz

ą

dzi

ć

testament

po

ř

izovatel záv

ě

ti

testator

poslední v

ů

le

ostatnia wola

rejst

ř

ík záv

ě

tí

rejestr testamentów

sepsat záv

ěť

spisa

ć

testament

sv

ě

dek

ś

wiadek

uložit záv

ěť

zło

ż

y

ć

testament

ustanovení v záv

ě

ti

rozporz

ą

dzenie testamentowe

záv

ěť

ve form

ě

notá

ř

ského zápisu

testament w formie aktu notarialnego

zem

ř

elý nezanechal žádnou záv

ěť

zmarły nie (po)zostawił

ż

adnego testamentu

zm

ě

nit záv

ěť

zmieni

ć

testament

zneplatnit záv

ěť

uniewa

ż

ni

ć

testament

SPADEK

:

d

ě

d

ě

ní ze záv

ě

ti

dziedziczenie testamentowe/z testamentu

d

ě

dic

spadkobierca

d

ě

dická da

ň

podatek spadkowy

d

ě

dická dohoda

umowa o przyszłym spadku

d

ě

dická nezp

ů

sobilost

niegodno

ść

spadkowa

d

ě

dická skupina

grupa spadkowa

d

ě

dické právo

prawo spadkowe

d

ě

dické

ř

ízení

post

ę

powanie spadkowe

d

ě

dické záležitosti

sprawy spadkowe

d

ě

dický nárok

roszczenie spadkowe

d

ě

dický podíl

udział w spadku

d

ě

dický trust

trust spadkowy

d

ě

dictví

spadek

d

ě

ti d

ě

dí vždy

dzieci zawsze dziedzicz

ą

manžel nedostane nic

m

ąż

/mał

ż

onek nie dostanie nic

nadnárodní d

ě

dictví

dziedziczenie transnarodowe

nemovité poz

ů

stalostní jm

ě

ní

nieruchomy maj

ą

tek spadkowy

odkázat

zostawi

ć

w spadku

odkazovník

spadkobierca

odkazový

spadkowy, dotycz

ą

cy spadku

odmítnout d

ě

dictví

odrzuci

ć

spadek

povinný díl

zachowek

právo na d

ě

dictví

prawo do spadku

válka o d

ě

dictví

wojna o spadek

vyd

ě

d

ě

ní

wydziedziczenie

vyd

ě

dit

wydziedziczy

ć

vyplatit sestru

spłaci

ć

siostr

ę

(przy spadku)

zd

ě

dit dluhy

odziedziczy

ć

długi

zd

ě

dit

odziedziczy

ć

z

ů

stavitel

spadkodawca

-

16

-

2.

Ż

YCIE RODZINNE

2.1 RODZINA

CZŁONKOWIE

RODZINY

:

babi

č

ka

babcia

bratranec

kuzyn

bratr

brat

brat

ř

í

č

ek

braciszek

bývalá žena

była

ż

ona

bývalý manžel

były m

ąż

dcera

córka

d

ě

de

č

ek

dziadek

d

ě

ti

dzieci

dít

ě

dziecko

dvoj

č

e

bli

ź

niak

cho

ť

mał

ż

onka,

ż

ona

jediná

č

ek

jedynak

kmotr

ojciec chrzestny

kmotra

matka chrzestna

kmot

ř

enec

chrze

ś

niak

kmot

ř

enka

chrze

ś

niaczka

kmot

ř

í

č

ek

ojciec chrzestny

kmot

ř

i

č

ka

matka chrzestna

macecha

macocha

manžel

mał

ż

onek, m

ąż

matka

mama, matka

nete

ř

bratanica (c. brata), siostrzenica (c. siostry)

nevlastní dcera

pasierbica

nevlastní matka

macocha

nevlastní otec

ojczym

nevlastní syn

pasierb

ot

č

ím

ojczym

otec

ojciec

pastorek

pasierb

pastorkyn

ě

pasierbica

polosirotek

półsierota

potomek

potomek

prababi

č

ka

prababcia

prad

ě

de

č

ek

pradziadek

prarodi

č

e

dziadkowie

pravnuk

prawnuk

p

ř

edek

przodek

p

ř

íbuzenstvo

krewni

p

ř

íbuzná

krewna

p

ř

íbuzný

krewny

rodi

č

e

rodzice

rodinka

rodzinka

sestra

siostra

sest

ř

enice

kuzynka

snoubenec

narzeczony

snoubenka

narzeczona

sourozenci

rodze

ń

stwo

strýc

stryj, wujek

synovec

bratanek (syn brata), siostrzeniec (syn siostry)

švagr

szwagier

švagrová

szwagrowa

tchán

te

ść

tchyn

ě

te

ś

ciowa

vnou

č

e

wnuczek, wnuczka

-

17

-

vnu

č

ka

wnuczka

vnuk

wnuk

ze

ť

zi

ęć

RODZINA

-

POJ

Ę

CIA

OGÓLNE

:

absence jednoho z rodi

čů

brak jednego z rodziców

b

ě

žná rodina

zwykła rodzina, zwyczajna rodzina

blízký p

ř

íbuzný

bliski krewny

být

č

ernou ovcí rodiny

by

ć

czarn

ą

owc

ą

rodziny

být sp

ř

ízn

ě

n s n

ě

kým

by

ć

spokrewnionym z kim

ś

č

len rodiny

członek rodziny

č

ty

řč

lenná rodina

czteroosobowa rodzina

Den matek

Dzie

ń

Matki

Den otc

ů

Dzie

ń

Ojca

d

ě

ti pot

ř

ebují mámu a tátu

dzieci potrzebuj

ą

mamy i taty

d

ě

v

č

e z dobré rodiny

dziewczyna z dobrego domu

dít

ě

vyr

ů

stá v patologické rodin

ě

dziecko wyrasta w rodzinie patologicznej

dokonalá matka

doskonała matka

domácnost

gospodarstwo domowe

d

ů

m a rodina jsou pro n

ě

ho to nejd

ů

ležit

ě

jší

dom i rodzina s

ą

dla niego najwa

ż

niejsze

dvojvaje

č

ná dvoj

č

ata

bli

ź

niaki dwujajowe

historky o tchyních

historyjki o te

ś

ciowych

hlava rodiny

głowa rodziny

chudý p

ř

íbuzný

ubogi krewny

jaký otec, takový syn

jaki ojciec, taki syn

jasn

ě

vymezené role

jasno okre

ś

lone role

jednovaje

č

ná dvoj

č

ata

bli

ź

niaki jednojajowe

jsou zase rodina

znów s

ą

rodzin

ą

manželé jsou rovnocennými partnery

mał

ż

onkowie s

ą

równorz

ę

dnymi partnerami

mít d

ě

ti z prvního manželství

mie

ć

dzieci z pierwszego mał

ż

e

ń

stwa

mladí a nezralí rodi

č

e

młodzi i niedojrzali rodzice

moje matka nemá ráda mého manžela

moja mama nie lubi mojego m

ęż

a

mužský potomek

m

ę

ski potomek

nejstarší syn

najstarszy syn

nemanželské dít

ě

nie

ś

lubne dziecko

nemít nikoho blízkého

nie mie

ć

nikogo bliskiego

nezájem o rodinu

brak zainteresowania rodzin

ą

otec

č

ty

ř

d

ě

tí

ojciec czworga dzieci

otec odešel

ojciec odszedł

pátrat po svém biologickém otci

poszukiwa

ć

swojego ojca biologicznego

Petr svou rodinu miluje

Petr kocha swoj

ą

rodzin

ę

plánované rodi

č

ovství

planowane rodzicielstwo

po me

č

i

po mieczu

po p

ř

eslici

po k

ą

dzieli

po

č

etné potomstvo

liczne potomstwo

podílet se na výchov

ě

d

ě

tí

bra

ć

udział w wychowaniu dzieci

p

ř

edci z mat

č

iny strany

przodkowie ze strony matki

p

ř

edci z otcovy strany

przodkowie ze strony ojca

radovat se z vnou

č

at

cieszy

ć

si

ę

z wnuków

rodina se rozroste

rodzina si

ę

powi

ę

kszy

rodinné ovzduší

atmosfera rodzinna

rodinné pom

ě

ry

stosunki rodzinne

rodinné setkání

spotkanie rodzinne

rodinný krb

ognisko rodzinne

rodinný p

ř

íslušník

członek rodziny

rodinný p

ř

ítel

przyjaciel rodziny

rodinný výlet

rodzinna wycieczka

rodokmen

drzewo genealogiczne

rozvedená žena

rozwódka

rozvedený muž

rozwodnik

-

18

-

starat se o rodinu

troszczy

ć

si

ę

o rodzin

ę

, dba

ć

o rodzin

ę

stát se otcem

zosta

ć

ojcem

š

ť

astná rodina

szcz

ęś

liwa rodzina

test otcovství

test na ojcostwo

tchyn

ě

jim do všeho mluvila

te

ś

ciowa mieszała im si

ę

do wszystkiego

tyranizovat rodinu

tyranizowa

ć

rodzin

ę

út

ě

k z domova

ucieczka z domu

uživit rodinu

utrzyma

ć

rodzin

ę

v mnoha rodinách

w wielu rodzinach

vyrostl se t

ř

emi bratry a sestrou

wyrósł z trzema bra

ć

mi i siostr

ą

vzdálen

ě

jší p

ř

íbuzný

dalszy krewny

vzdálený p

ř

íbuzný

daleki krewny

vztahy v rodin

ě

stosunki rodzinne

založit rodinu

zało

ż

y

ć

rodzin

ę

zanedbávat

zaniedbywa

ć

zodpov

ě

dnost za rodinu

odpowiedzialno

ść

za rodzin

ę

životní družka

towarzyszka

ż

ycia

STEREOTYPY

RODZINNE

:

chodící inkubátor

chodz

ą

cy inkubator /kobieta/

chodící pen

ě

ženka

chodz

ą

cy portfel, bankomat /m

ęż

czyzna/

kvo

č

na

kura domowa

matka na plný úvazek

matka na cały etat

muž - živitel rodiny

m

ęż

czyzna -

ż

ywiciel rodziny

tradi

č

ní pojetí úlohy ženy a muže

tradycyjne poj

ę

cie roli kobiety i m

ęż

czyzny

žena-ozdoba

kobieta-ozdoba

POJ

Ę

CIA

SOCJOLOGICZNE

DOTYCZ

Ą

CE

RODZINY

:

funkce emocionální

funkcja emocjonalna

funkce reproduk

č

ní

funkcja prokreacyjna

funkce výchovná

funkcja wychowawcza

generace

pokolenie

model rodiny

model rodziny

moderní rodina

nowoczesna rodzina

nukleární rodina

rodzina nuklearna

patriarchální rodina

rodzina patriarchalna

primární skupina

grupa pierwotna

rodina - základní bu

ň

ka spole

č

nosti

rodzina - podstawowa komórka społeczna

rodina je základní spole

č

enská skupina

rodzina to podstawowa grupa społeczna

sociologie rodiny

socjologia rodziny

teorie rodiny

teoria rodziny

tradi

č

ní rodina

tradycyjna rodzina

vícegenera

č

ní

wielopokoleniowy

základní funkce rodiny

podstawowe funkcje rodziny

zázemí

zaplecze

ADOPCJA

:

adopce

adopcja, przysposobienie, usynowienie

adoptivní rodina

rodzina adopcyjna

adoptovat si dít

ě

adoptowa

ć

dziecko

d

ě

cák

bidul

d

ě

tský domov

dom dziecka

na dít

ě

se

č

eká v pr

ů

m

ě

ru dva roky

na dziecko czeka si

ę

ś

rednio dwa lata

náhradní rodina

rodzina zast

ę

pcza

odložené dít

ě

porzucone dziecko

osvojené dít

ě

adoptowane dziecko, przybrane dziecko

osvojení

adopcja, przysposobienie, usynowienie

podmínky pro adopci

warunki adopcji

poru

č

nice

kuratorka, opiekunka

poru

č

ník

kurator, opiekun

-

19

-

rozhodli jsme se pro adopci

zdecydowali

ś

my si

ę

na adopcj

ę

schovanec

wychowanek

schovanka

wychowanka

sirot

č

inec

sierociniec

sirotek

sierota

SOS d

ě

tská vesni

č

ka

wioska dzieci

ę

ca

vhodní kandidáti

odpowiedni kandydaci

2.2 MIŁO

ŚĆ

POJ

Ę

CIA

OGÓLNE

:

bezmezn

ě

milovat

bezgranicznie kocha

ć

dlouhodobý vztah

długotrwały zwi

ą

zek

hodit se k sob

ě

pasowa

ć

do siebie

chemie

chemia

chodit spolu

chodzi

ć

ze sob

ą

jet po n

ě

kom

lecie

ć

na kogo

ś

jsme ur

č

ení jeden pro druhého

jeste

ś

my dla siebie stworzeni

líbí se mi holky

podobaj

ą

mi si

ę

dziewczyny

love story

love story

milá

č

ek

ukochany, ukochana

milostné hrátky

igraszki miłosne

milovat

kocha

ć

mít na chlapy št

ě

stí

mie

ć

szcz

ęś

cie do m

ęż

czyzn

mít n

ě

koho v lásce

kocha

ć

kogo

ś

najít partnerku

znale

źć

partnerk

ę

narazil si svou p

ř

ítelkyni v zahrani

č

í

poderwał dziewczyn

ę

za granic

ą

neop

ě

tovaná láska

nieodwzajemniona miło

ść

nespoušt

ě

t z n

ě

koho o

č

i

nie spuszcza

ć

z kogo

ś

wzroku

nosit na rukou

nosi

ć

na r

ę

kach

pohladit po vlasech

pogłaska

ć

po włosach

pohlédnout do o

č

í

spojrze

ć

w oczy

povahové rozdíly

ró

ż

nice w charakterze, ró

ż

nice charakterów

p

ř

ebrat dívku

odbi

ć

dziewczyn

ę

romantika

romantyka

ronit slzy

roni

ć

łzy

scházíš mi

brakuje mi ci

ę

sou

č

asný partner

obecny partner

spole

č

né plány

wspólne plany

š

ť

astné chvíle

chwile szcz

ęś

cia

usínat s fotkou pod polštá

ř

em

zasypia

ć

ze zdj

ę

ciem pod poduszk

ą

vyvolená

wybranka

zadaný

zaj

ę

ty

zamilovat se do n

ě

koho

zakocha

ć

si

ę

w kim

ś

zbož

ň

ovat

ubóstwia

ć

zlatí

č

ko

złotko /o ukochanej osobie/

známost na jednu noc

znajomo

ść

na jedn

ą

noc

zrudnout

zaczerwieni

ć

si

ę

ztratit hlavu kv

ů

li žen

ě

straci

ć

głow

ę

dla kobiety

žena mého života

kobieta mojego

ż

ycia

ženy milují romantiku, ale ne romantiky

kobiety kochaj

ą

romantyk

ę

, nie romantyków

-

20

-

PODRYWANIE

:

bali

č

podrywacz

balit

podrywa

ć

dát košem

da

ć

kosza /odrzuci

ć

/

dotek

dotyk

flirt

flirt

flirtovat

flirtowa

ć

koketérie

kokieteria

koketovat

kokietowa

ć

kouzlo okamžiku

magia chwili

nápadník

zalotnik, adorator

nenechat se odbýt

nie da

ć

si

ę

zby

ć

odvržený

odrzucony

pohledy do o

č

í

spojrzenia w oczy

pozvání na kafe

zaproszenie na kaw

ę

provokovat

prowokowa

ć

p

ř

edstírat nezájem

udawa

ć

brak zainteresowania

p

ř

evzít iniciativu

przej

ąć

inicjatyw

ę

rum

ě

nec

rumieniec

sbalit

poderwa

ć

strach z odmítnutí

strach przed odmow

ą

/odrzuceniem

svád

ě

ní

uwodzenie

svád

ě

t

uwodzi

ć

sv

ů

dce

uwodziciel

sv

ů

dkyn

ě

uwodzicielka

škola svád

ě

ní

szkoła uwodzenia

u

č

arovat (komu?)

oczarowa

ć

(kogo?)

ud

ě

lat první krok

zrobi

ć

pierwszy krok

RANDKA

:

dostavení

č

ko

schadzka, randka

jít na rande

i

ść

na randk

ę

kv

ě

tiny

kwiaty

milostná sch

ů

zka

randka

nepovedené rande

nieudana randka

obejmout

obj

ąć

, przytuli

ć

poslouchat

słucha

ć

pozvání na rande

zaproszenie na randk

ę

pozvat na rande

zaprosi

ć

na randk

ę

první rande

pierwsza randka

šel na rande

poszedł na randk

ę

zkazit si rande

zepsu

ć

randk

ę

POCAŁUNEK

:

cucflek

malinka /

ś

lad po pocałunku/

dát pusu

pocałowa

ć

francouzský polibek

francuski pocałunek

jemný polibek

delikatny pocałunek

líbání

całowanie si

ę

líbat se

całowa

ć

si

ę

polibek

pocałunek

políbit na tvá

ř

pocałowa

ć

w policzek

políbit

pocałowa

ć

p

ř

átelský polibek

przyjacielski pocałunek

vrátit polibek

odwzajemni

ć

pocałunek

-

21

-

SEKS

:

anální sex

seks analny

antikoncepce

antykoncepcja

bod G

punkt G

být špatný v posteli

by

ć

słabym w łó

ż

ku

domina

domina

dosáhnout orgasmu

osi

ą

gn

ąć

orgazm, prze

ż

y

ć

orgazm

dostat ženu do postele

zaci

ą

gn

ąć

kobiet

ę

do łó

ż

ka

dráždit

dra

ż

ni

ć

ejakulovat

mie

ć

wytrysk

erekce

erekcja

erotické fantazie

fantazje erotyczne

erotické pom

ů

cky

akcesoria erotyczne

fantazie nezná hranic

fantazja nie zna granic

fantazie

fantazja, fantazje

fetiš

fetysz

francouzský sex

seks francuski

grupá

č

seks grupowy

hraný orgasmus

udawany orgazm

chránit se

zabezpiecza

ć

si

ę

chtí

č

chcica

jde jí jenom o sex a prachy

chodzi jej tylko o seks i fors

ę

jít s n

ě

kým do postele

i

ść

z kim

ś

do łó

ż

ka

kousat

gry

źć

masturbovat

masturbowa

ć

si

ę

, onanizowa

ć

si

ę

m

ě

la n

ě

kolik stovek muž

ů

p

ř

ed ním

miała kilkuset m

ęż

czyzn przed nim

milovat se

kocha

ć

si

ę

misioná

ř

ská poloha

pozycja misjonarska

mít malý penis

mie

ć

małego penisa

mít zkušenosti

mie

ć

do

ś

wiadczenie, by

ć

do

ś

wiadczonym

nasadit si kondom

zało

ż

y

ć

kondom

nezkušený

niedo

ś

wiadczony

n

ě

žnost

czuło

ść

n

ě

žný

czuły

ochrana

ochrona

olizovat

oblizywa

ć

onanovat

masturbowa

ć

si

ę

, onanizowa

ć

si

ę

orální sex

seks oralny

orgie

orgia

panenská blána

błona dziewicza

panenství

dziewictwo

panic

prawiczek

panna

dziewica

penis

penis

pilulka „po”

pigułka „po”

pod pe

ř

inou

pod kołdr

ą

pohlavn

ě

p

ř

enosná nemoc

choroba przenoszona drog

ą

płciow

ą

pohlavní nemoc

choroba weneryczna

pohlavní orgán

narz

ą

d płciowy

pohlavní styk

stosunek płciowy

poruchy erekce

zaburzenia erekcji

postavil se mu

stan

ą

ł mu

používat kondom

u

ż

ywa

ć

kondomu

prasknutý kondom

p

ę

kni

ę

ty kondom

prezervativ

prezerwatywa

první milování

pierwszy raz

p

ř

ed

č

asná ejakulace

przedwczesny wytrysk

p

ř

edehra

gra wst

ę

pna

p

ř

edstírat orgasmus

udawa

ć

orgazm

robertek

wibrator

-

22

-

rozkoš

rozkosz

sex pro peníze

seks dla pieni

ę

dzy

sexuální život

ż

ycie seksualne

skupinový sex

seks grupowy

soulož

stosunek płciowy

souložit

współ

ż

y

ć

, uprawia

ć

seks

spát s n

ě

kým

spa

ć

z kim

ś

spát spolu

spa

ć

ze sob

ą

sperma

sperma

spermie

plemnik

sténat

j

ę

cze

ć

, st

ę

ka

ć

úd

pr

ą

cie

úchyl

zboczeniec

uspokojit

zadowoli

ć

vagína

wagina, pochwa

vamp

wamp

váše

ň

nami

ę

tno

ść

vášnivý

nami

ę

tny

vibrátor

wibrator

výron semene

wytrysk nasienia

vyst

ř

íknutí

wytrysk

vyvrcholení

szczytowanie

vyzkoušet r

ů

zné polohy

wypróbowa

ć

ró

ż

ne pozycje

vzrušení

podniecenie

vzrušivá místa

czułe miejsca

zpest

ř

ení

urozmaicenie

ztopo

ř

ení

wzwód

žhavý

gor

ą

cy

SŁOWO

"

LÁSKA

"

W

ZDANIACH

I WYRA

Ż

ENIACH

:

láska je nejkrásn

ě

jší v

ě

c na sv

ě

t

ě

miło

ść

to najpi

ę

kniejsza rzecz na

ś

wiecie

láska na v

ě

ky

miło

ść

na wieki

moje nová láska

moja nowa miło

ść

op

ě

tovat lásku

odwzajemnia

ć

miło

ść

prchavá láska

ulotne uczucie

ta láska nem

ě

la budoucnost

ta miło

ść

nie miała przyszło

ś

ci/perspektyw

MIŁO

ŚĆ

-

FRAZEOLOGIA

:

láska hory p

ř

enáší

miło

ść

przenosi góry

láska na první pohled

miło

ść

od pierwszego wejrzenia

láska prochází žaludkem

przez

ż

oł

ą

dek do serca

od lásky k nenávisti je jen malý kr

ůč

ek

od miło

ś

ci do nienawi

ś

ci tylko jeden krok

platonická láska

platoniczna miło

ść

princ na bílém koni

ksi

ążę

na białym koniu

první láska

pierwsza miło

ść

srdci nelze porou

č

et

serce nie sługa

stará láska nerezaví

stara miło

ść

nie rdzewieje

zamilovaný až po uši

zakochany po uszy

zamilovat se do smrti

zakocha

ć

si

ę

na zabój

WALENTYNKI

:

milostná pošta

poczta miłosna

puget r

ů

ží

bukiet ró

ż

svátek zamilovaných

ś

wi

ę

to zakochanych

svatý Valentýn

ś

wi

ę

ty Walenty

valentýnská pošta

poczta walentynkowa

valentýnské p

ř

ání

ż

yczenia walentynkowe

valentýnský dárek

prezent walentynkowy

zamilovaná p

ř

ání

ż

yczenia miłosne

-

23

-

2.3 MAŁ

Ż

E

Ń

STWO

Ś

LUB

:

bílé šaty

biała suknia

církevní s

ň

atek

ś

lub ko

ś

cielny

dal se s ní oddat

o

ż

enił si

ę

z ni

ą

fotograf

fotograf

kameraman

kamerzysta

královská svatba

ś

lub królewski

mladý pár

młoda para

nev

ě

sta

panna młoda

nev

ě

stina rodina

rodzina panny młodej

nevšední svatba

niecodzienny

ś

lub

novomanželé odjeli na líbánky

nowo

ż

e

ń

cy wyjechali na miesi

ą

c miodowy

novomanželé

nowo

ż

e

ń

cy

novomanželský pár

młoda para

ob

č

anský s

ň

atek

ś

lub cywilny

ob

ř

ad byl krátký

ceremonia była krótka

oddat

da

ć

ś

lub, udzieli

ć

ś

lubu

oddávací

dotycz

ą

cy

ś

lubu,

ś

lubny

oddávající

urz

ę

dnik udzielaj

ą

cy

ś

lubu

oddávat

ż

eni

ć

, udziela

ć

ś

lubu

oddavky

ś

lub, udzielanie

ś

lubu

odložit svatbu

odło

ż

y

ć

ś

lub

pomáhat s p

ř

ípravami

pomaga

ć

w przygotowaniach

provdat se

wyj

ść

za m

ąż

provdat

wyda

ć

za m

ąż

p

ř

edmanželská smlouva

umowa przedmał

ż

e

ń

ska, intercyza

p

ř

ijala jméno svého manžela

przyj

ę

ła nazwisko (swojego) m

ęż

a

p

ů

j

č

ovat si na svatbu

po

ż

ycza

ć

(pieni

ą

dze) na

ś

lub

recepce pro 650 host

ů

przyj

ę

cie dla 650 go

ś

ci

rozhodnout se pro svatbu

zdecydowa

ć

si

ę

na

ś

lub

ř

ekli si své "ano"

powiedzieli sobie "tak"

sezvat p

ř

átele a rodinu

pozaprasza

ć

przyjaciół i rodzin

ę

s

ň

atek na radnici

ś

lub w urz

ę

dzie (stanu cywilnego)

s

ň

atek

ś

lub

sp

ě

chat se svatbou

spieszy

ć

si

ę

ze

ś

lubem

svatba jako z pohádky

ś

lub jak z bajki

svatba se konala v kapli

ś

lub odbył si

ę

w kaplicy

svatba sn

ů

ś

lub marze

ń

svatbu p

ř

ipravovali skoro rok

przygotowania do

ś

lubu trwały prawie rok

svateb

č

an

go

ść

weselny, weselnik

svatební cesta

podró

ż

po

ś

lubna

svatební den

dzie

ń

ś

lubu

svatební dort

tort

ś

lubny

svatební kytice

bukiet

ś

lubny

svatební lí

č

ení

makija

ż

ś

lubny

svatební noc

noc po

ś

lubna

svatební ob

ř

ad

ceremonia

ś

lubna

svatební pár

młoda para

sv

ě

d

č

it (komu?)

by

ć

ś

wiadkiem (czyim?)

sv

ě

dek

ś

wiadek

uspo

ř

ádat svatbu

zorganizowa

ć

ś

lub

utéct od oltá

ř

e

uciec sprzed ołtarza

vdala se za dlouholetého p

ř

ítele

wyszła za wieloletniego przyjaciela

vdávala se pot

ř

etí

wychodziła za m

ąż

po raz trzeci

vdávat se

wychodzi

ć

za m

ąż

ve zlém i dobrém

na dobre i na złe

v

ě

no

posag

veselka

wesele

-

24

-

vym

ě

nili si snubní prstýnky

wymienili si

ę

obr

ą

czkami

vzdala se svého dív

č

ího p

ř

íjmení

zrezygnowała z nazwiska panie

ń

skiego

zrušit svatbu

odwoła

ć

ś

lub

Zuzanna se vdávala ve dvaadvaceti

Zuzanna wychodziła za m

ąż

w wieku

dwudziestu dwóch lat

ženich

pan młody

ženit se

ż

eni

ć

si

ę

MAŁ

Ż

E

Ń

STWO

:

bigamie

bigamia

cho

ť

mał

ż

onka, mał

ż

onek

manžel

m

ąż

, mał

ż

onek

manželka

ż

ona, mał

ż

onka

milující rodinka

kochaj

ą

ca (si

ę

) rodzinka

monogamie

monogamia

nevyda

ř

ený vztah

nieudany zwi

ą

zek

podpantoflák

pantoflarz

potýkat se s problémy ve vztahu

boryka

ć

si

ę

z problemami w zwi

ą

zku

rozbíjet rodinu

rozbija

ć

rodzin

ę

rozvrátit manželství

rozbi

ć

mał

ż

e

ń

stwo

š

ť

astná rodinka

szcz

ęś

liwa rodzinka

zachránit manželství

uratowa

ć

mał

ż

e

ń

stwo

žená

č

ż

onaty m

ęż

czyzna,

ż

onko

ś

ZDRADA

:

partner si našel milenku

partner znalazł sobie kochank

ę

nev

ě

ra

cudzołóstwo, zdrada

milenec

kochanek

milenka

kochanka

odpustit

wybaczy

ć

nev

ě

ru lze definovat jen t

ě

žko

trudno zdefiniowa

ć

zdrad

ę

virtuální nev

ě

ra

wirtualna zdrada

dobrodružství

przygoda

nev

ě

rník

niewierny m

ęż

czyzna

nev

ě

rnice

niewierna kobieta

d

ů

sledky

skutki, konsekwencje

podvád

ě

t

1. oszukiwa

ć

2. zdradza

ć

vý

č

itky sv

ě

domí

wyrzuty sumienia

pocit viny

poczucie winy

milenec mi vynahrazuje samotu

kochanek wynagradza mi samotno

ść

p

ř

edcházet nev

ěř

e

zapobiega

ć

zdradzie

našel si milenku

znalazł sobie kochank

ę

románek

romans

-

25

-

ROZWÓD

:

Církev rozvod neuznává

Ko

ś

ciół nie uznaje rozwodu

každé druhé manželství se rozvádí

co drugie mał

ż

e

ń

stwo ko

ń

czy si

ę

rozwodem

manželství se rozpadlo

mał

ż

e

ń

stwo si

ę

rozpadło

naše manželství je uzav

ř

ená záležitost

nasze mał

ż

e

ń

stwo to zamkni

ę

ta sprawa

nekone

č

ný rozvod

nieko

ń

cz

ą

cy si

ę

rozwód

odst

ě

hovat se

wyprowadzi

ć

si

ę

plánuje rozvod a nový život

planuje rozwód i nowe

ż

ycie

rozchod

rozstanie

rozvád

ě

t se

rozwodzi

ć

si

ę

rozvést se

rozwie

ść

si

ę

rozvod

rozwód

s

ň

atek m

ů

že být prohlášen za neplatný

ś

lub mo

ż

e zosta

ć

uniewa

ż

niony

vrátila se ke svému dív

č

ímu jménu

powróciła do swojego nazwiska panie

ń

skiego

výživné

alimenty

žádost o rozvod

pozew rozwodowy

ROZWÓD

-

WYRAZY

PRAWNE

:

majetkové vyrovnání

podział maj

ą

tku

odlou

č

ení

separacja

p

ř

edmanželská smlouva

intercyza, umowa przedmał

ż

e

ń

ska

rodinné právo

prawo rodzinne

rozd

ě

lení majetku

podział maj

ą

tku

soudní poplatek

opłata s

ą

dowa

spole

č

né jm

ě

ní manžel

ů

wspólnota maj

ą

tkowa mał

ż

onków

-

26

-

3.

Ż

YCIE CODZIENNE

3.1 RUTYNOWE CZYNNO

Ś

CI

PODSTAWOWE

CZYNNO

Ś

CI

:

bavit se (o

č

em?)

rozmawia

ć

bavit se

bawi

ć

si

ę

být doma

by

ć

w domu

být na denním po

ř

ádku

by

ć

na porz

ą

dku dziennym

č

ekat na p

ř

íchod rodi

čů

czeka

ć

na przyj

ś

cie/powrót rodziców

č

íst

czyta

ć

č

istit si boty na rohožce

wyciera

ć

buty na wycieraczce

denní program

program dnia

diskutovat

dyskutowa

ć

drbat

plotkowa

ć

dumat

duma

ć

há

č

kovat

szydełkowa

ć

jezdit do práce autem

je

ź

dzi

ć

do pracy samochodem

jíst

je

ść

jít nakupovat

i

ść

na zakupy

jít po špi

č

kách

chodzi

ć

na palcach

jít

i

ść

kecat

gaw

ę

dzi

ć

, rozmawia

ć

koukat (dívat se) na televizi

ogl

ą

da

ć

telewizj

ę

myslet (na co?)

my

ś

le

ć

(o czym?)

nahlédnout (do

č

eho?)

zajrze

ć

namáhat se

wysila

ć

si

ę

, m

ę

czy

ć

si

ę

nasadit si brýle

zało

ż

y

ć

okulary

obouvat boty

zakłada

ć

buty

odkládat n

ě

co na poslední chvíli

odkłada

ć

co

ś

na ostatni

ą

chwil

ę

odkládat rozhodnutí

odkłada

ć

decyzj

ę

pít

pi

ć

plést

robi

ć

na drutach

pokládat telefon

odkłada

ć

słuchawk

ę

porozhlédnout se

porozgl

ą

da

ć

si

ę

poslouchat hudbu

słucha

ć

muzyki

povinnosti

obowi

ą

zki

pozorovat

obserwowa

ć

protírat si o

č

i

przeciera

ć

oczy

provád

ě

t nep

ř

ístojnosti

wygłupia

ć

si

ę

p

ř

ihlížet

przygl

ą

da

ć

si

ę

p

ř

icházet dom

ů

przychodzi

ć

do domu

p

ř

íprava jídla

przyrz

ą

dzanie posiłku

psát

pisa

ć

rozebírat

analizowa

ć

rozhodnout se (pro + 4p.)

zdecydowa

ć

si

ę

(na + 4p.)

rozmlouvat n

ě

komu n

ě

co

odradza

ć

co

ś

komu

ś

rutina

rutyna

sed

ě

t u po

č

íta

č

e

siedzie

ć

przy komputerze

sed

ě

t v k

ř

esle

siedzie

ć

na/w fotelu

utrácet

wydawa

ć

pieni

ą

dze

uva

ř

it

ugotowa

ć

va

ř

ení

gotowanie

va

ř

it

gotowa

ć

ven

č

it psa

wyprowadza

ć

psa

vybírat poštu

sprawdza

ć

poczt

ę

vyjít z domu

wyj

ść

z domu

vysmrkat se

wysmarka

ć

si

ę

zajít (pro + 4p.)

pój

ść

(po + 4p.)

zdrav

ě

jíst

zdrowo si

ę

od

ż

ywia

ć

-

27

-

zouvat boty

ś

ci

ą

ga

ć

buty, zdejmowa

ć

buty

zvednout telefon

podnie

ść

słuchawk

ę

ODPOCZYNEK

:

civ

ě

t do stropu

gapi

ć

si

ę

w sufit

hodn

ě

spát

du

ż

o spa

ć

lehnout si

poło

ż

y

ć

si

ę

lenoch

le

ń

lenošit

leniuchowa

ć

ležet v posteli

le

ż

e

ć

w łó

ż

ku

líný

leniwy

nicned

ě

lání

nicnierobienie

oddech

odpoczynek, wypoczynek

oddechnout si od práce

odpocz

ąć

od pracy

odpo

č

inek

odpoczynek

odpo

č

inout si

odpocz

ąć

, wypocz

ąć

odpo

č

inutý

wypocz

ę

ty

odpo

č

ívat

odpoczywa

ć

povalovat se

wylegiwa

ć

si

ę

, pró

ż

nowa

ć

, leniuchowa

ć

probudit se

obudzi

ć

si

ę

prospat se

przespa

ć

si

ę

relaxace

relaks

skopávat pe

ř

inu

skopywa

ć

kołdr

ę

spát

spa

ć

stlát postel

ś

cieli

ć

łó

ż

ko

svalit se na postel

zwali

ć

si

ę

na łó

ż

ko

tahat z postele

wyci

ą

ga

ć

z łó

ż

ka (kogo

ś

)

uložit se k spánku

uło

ż

y

ć

si

ę

do snu

usínat

zasypia

ć

vylehávat si

wylegiwa

ć

si

ę

vyspávat

odsypia

ć

zaspat

zaspa

ć

zd

ř

ímnutí

drzemka

SPRZ

Ą

TANIE

:

bordel

bałagan, burdel

č

istota

czysto

ść

č

urbes

burdel, bałagan, bajzel

d

ě

lat úklid

robi

ć

porz

ą

dki

hadr

szmata, szmatka

had

ř

ík

szmatka

hodit do koše

wrzuci

ć

/wyrzuci

ć

do kosza

chlív

chlew

každá v

ě

c byla na svém míst

ě

ka

ż

da rzecz była na swoim miejscu

košt

ě

miotła

leštit podlahu

froterowa

ć

podłog

ę

leštit

polerowa

ć

, czy

ś

ci

ć

do połysku

luxovat

odkurza

ć

mýt nádobí

my

ć

naczynia

mytí nádobí

mycie naczy

ń

oprášit

zetrze

ć

kurz

po

ř

ádek

porz

ą

dek

po

ř

ádkumilovnost

zamiłowanie do porz

ą

dku

prach

kurz

prachovka

ś

cierka do kurzu

smeták

szczotka do zamiatania

srovnat v

ě

ci

uło

ż

y

ć

rzeczy

stírat prach

ś

ciera

ć

kurze

špína

brud

úklid

sprz

ą

tanie, porz

ą

dki

-

28

-

uklidit

posprz

ą

ta

ć

uklízecí

dotycz

ą

cy sprz

ą

tania

uklízet

sprz

ą

ta

ć

umýt okna

umy

ć

okna

utírat

uciera

ć

velký úklid

generalne porz

ą

dki, wielkie porz

ą

dki

vycídit

wyczy

ś

ci

ć

, wypolerowa

ć

vyhodit

wyrzuci

ć

vyklepat koberec

wytrzepa

ć

dywan

vyleštit

wyczy

ś

ci

ć

, wypolerowa

ć

,

wyfroterowa

ć

/podłog

ę

/

vyluxovat

odkurzy

ć

vynášet smetí

wynosi

ć

ś

mieci

vysava

č

odkurzacz

vysávání

odkurzanie

vysávat

odkurza

ć

vytírat podlahu

wyciera

ć

podłog

ę

vytírat

wyciera

ć

zametání

zamiatanie

zametat

zamiata

ć

zaprášit

zakurzy

ć

PRANIE

:

flek

plama

máchat prádlo

płuka

ć

pranie

mastná skvrna

tłusta plama

namo

č

it

namoczy

ć

, zamoczy

ć

nanést na skrvnu

nanie

ść

na plam

ę

odstranit skvrnu

wywabi

ć

plam

ę

odstra

ň

ování skvrn

wywabianie plam

odst

ř

e

ď

ování

wirowanie

poskrvnit

poplami

ć

poskvr

ň

ovat

plami

ć

, brudzi

ć

pot

ř

ísnit

poplami

ć

, pobrudzi

ć

prací prášek

proszek do prania

pra

č

ka

pralka

prádelna

pralnia

prádlo

1. pranie 2. bielizna

praní

pranie

prát na valše

pra

ć

we frani

prát ru

č

n

ě

pra

ć

r

ę

cznie

prát v pra

č

ce

pra

ć

w pralce

proprat

przepłuka

ć

, przemy

ć

skvrna

plama

skvrnka

plamka, plameczka

sušení

suszenie

špinavý

brudny

umazaný

ubrudzony

umazat

ubrudzi

ć

, umaza

ć

usušit

ususzy

ć

valcha

frania

v

ě

šení prádla

wieszanie prania

vyprat

wypra

ć

vysušit

wysuszy

ć

vyžehlit

wyprasowa

ć

žehlení

prasowanie

žehli

č

ka

ż

elazko

žehlit

prasowa

ć

-

29

-

AKTYWNO

ŚĆ

FIZYCZNA

:

aerobik

aerobik

b

ě

hat

biega

ć

cvi

č

it

ć

wiczy

ć

, gimnastykowa

ć

si

ę

hýbat se

rusza

ć

si

ę

jít p

ě

šky

i

ść

pieszo

jízda na kole

jazda na rowerze

jogging

jogging

nedostatek pohybu vede k obezit

ě

brak ruchu prowadzi do otyło

ś

ci

pohyb

ruch

posilovat

chodzi

ć

na siłowni

ę

procházet se

spacerowa

ć

procházka na

č

erstvém vzduchu

spacer na

ś

wie

ż

ym powietrzu

procházka

spacer

projít se

przej

ść

si

ę

ranní procházka

poranny spacer

rozhýbat si kosti

rozprostowa

ć

ko

ś

ci

sportovat

uprawia

ć

sport

vyšel na procházku

wyszedł na spacer

HIGIENA

:

č

išt

ě

ní zub

ů

mycie z

ę

bów

dát si sprchu

wzi

ąć

prysznic

desinfekce

dezynfekcja

dvakrát denn

ě

si

č

istit zuby

my

ć

z

ę

by dwa razy dziennie

holit se

goli

ć

si

ę

hygiena

higiena

hygienický

higieniczny

jít se koupat

i

ść

si

ę

k

ą

pa

ć

koupat (se)

k

ą

pa

ć

(si

ę

)

koupat se ve van

ě

k

ą

pa

ć

si

ę

w wannie

koupel

k

ą

piel

máchat nohy

moczy

ć

nogi

mýdlo

mydło

mytí rukou

mycie r

ą

k

namydlit

namydli

ć

napoušt

ě

t vodu do vany

puszcza

ć

wod

ę

do wanny

napustit si vanu

napu

ś

ci

ć

wody do wanny

navon

ě

t se

wyperfumowa

ć

si

ę

oholit se

ogoli

ć

si

ę

osprchovat se

wzi

ąć

prysznic

po

ř

ezat se p

ř

i holení

zaci

ąć

si

ę

przy goleniu

pot

pot

rád bych si napustil vanu

chciałbym si

ę

wyk

ą

pa

ć

ranní o

č

ista

poranna toaleta

smýt špínu

zmy

ć

brud

sprcha

prysznic

sprchovat se každý den

codziennie bra

ć

prysznic

umýt si ruce po použití toalety

umy

ć

r

ę

ce po skorzystaniu/wyj

ś

ciu z toalety

ústní hygiena

higiena jamy ustnej

vy

č

istit si zuby

umy

ć

z

ę

by

vykoupat (se)

wyk

ą

pa

ć

(si

ę

)

zuby se musí

č

istit po každém jídle

z

ę

by nale

ż

y my

ć

po ka

ż

dym posiłku

-

30

-

DBANIE

O

WYGL

Ą

D

:

č

esat se

czesa

ć

si

ę

lakovat si nehty

malowa

ć

paznokcie

napudrovat si nos

przypudrowa

ć

sobie nos

odlí

č

it tvá

ř

usun

ąć

makija

ż

pilovat si nehty

piłowa

ć

paznokcie

pozorovat se v zrcadle

przegl

ą

da

ć

si

ę

w lustrze

roz

č

esat vlasy

rozczesa

ć

włosy

set

ř

ít si pot z

č

ela

zetrze

ć

pot z czoła

u

č

esat vlasy

uczesa

ć

włosy

Wi

ę

cej o poszczególnych tematach w cz

ęś

ciach: "Handel i usługi", "Człowiek", "Czas wolny", "Sport".

3.2

Ż

YCIE TOWARZYSKIE

WYDARZENIA

RODZINNE

:

k

ř

est

chrzest

k

ř

tiny

chrzciny

narození

narodziny

narozeniny

urodziny

poh

ř

eb

pogrzeb

první p

ř

ijímání

pierwsza komunia

svátek, jmeniny

imieniny

svatba

ś

lub

výro

č

í svatby

rocznica

ś

lubu

URODZINY

:

narozeniny

urodziny

slavit narozeniny

obchodzi

ć

urodziny

Marilyn Monroe by dnes oslavila 85. narozeniny

Marylin Monroe obchodziłaby dzisiaj 85.
urodziny

oslavit narozeniny

uczci

ć

urodziny

sté narozeniny

setne urodziny

oslava

1. uczczenie 2. uroczysto

ść

,

ś

wi

ę

to, jubileusz

oslavenec

jubilat, solenizant

narozeninový

urodzinowy

dort

tort

sfouknout sví

č

ky

zdmuchn

ąć

ś

wieczki

narozeninová párty

przyj

ę

cie urodzinowe

velký den

wielki dzie

ń

kamarádi

koledzy/przyjaciele

sladkosti

słodycze

PREZENT

:

nedostal ani jeden dárek

nie dostał ani jednego prezentu

dárek k narozeninám

prezent urodzinowy

dárek, na který nezapomenu

prezent, którego nie zapomn

ę

nejhloup

ě

jší dárek

najgłupszy prezent

dárce

dawca

zklamání

zawód

radost

rado

ść

rozplakat se

rozpłaka

ć

si

ę

št

ě

stí

szcz

ęś

cie

zabalit

zapakowa

ć

rozbalit

rozpakowa

ć

originální dárky

oryginalne prezenty

obdarovat

obdarowa

ć

obdarovávat

obdarowywa

ć

vybrat dárek

wybra

ć

prezent

nespokojenost

niezadowolenie

-

31

-

výb

ě

r dárku

wybór prezentu

netrefit se s dárkem

nie trafi

ć

z prezentem

nerad kupuji své žen

ě

dárky

nie lubi

ę

kupowa

ć

prezentów

ż

onie

radovat se

cieszy

ć

si

ę

vybírat

wybiera

ć

darovat

darowa

ć

, podarowa

ć

dárek

prezent, podarunek, upominek

dát darem

da

ć

w prezencie/podarunku

dostat darem

dosta

ć

w prezencie/podarunku

dárkový

upominkowy

ten dárek pro n

ě

j nic neznamená

ten prezent nic dla niego nie znaczy

nepovedený dárek

nieudany prezent

malá pozornost

drobny upominek

WIZYTA

:

zastavím se u tebe kolem šesté

wpadn

ę

do ciebie około szóstej

návšt

ě

va

wizyta, odwiedziny

pozvali nás na návšt

ě

vu

zaprosili nas do siebie

vítejte

witam/witamy

doprovodit ke dve

ř

ím

odprowadzi

ć

do drzwi

p

ř

íjemný ve

č

er

miły wieczór

sejít se

spotka

ć

si

ę

setkání

spotkanie

sch

ů

zka

umówione spotkanie

jít na návšt

ě

vu

i

ść

w odwiedziny/z wizyt

ą

d

ě

lat návšt

ě

vu

składa

ć

wizyt

ę

být na návšt

ě

v

ě

by

ć

w odwiedzinach

navšt

ě

vovat

odwiedza

ć

, składa

ć

wizyt

ę

navštívit

odwiedzi

ć

, zło

ż

y

ć

wizyt

ę

hostit

go

ś

ci

ć

, przyjmowa

ć

w go

ś

ciny

hovor

rozmowa

pobesedovat

pogaw

ę

dzi

ć

pohošt

ě

ní

pocz

ę

stunek

p

ř

ivítat

przywita

ć

rozhovor

rozmowa

vyptávat se

wypytywa

ć

si

ę

vytá

č

ka

wymówka

babské

ř

e

č

i

babskie gadanie

odvád

ě

t konverzaci na jiné téma

zmienia

ć

temat rozmowy

pohovo

ř

it si v klidu

porozmawia

ć

w spokoju

prolomit led

przełama

ć

lody

p

ř

ijet na návšt

ě

vu

przyjecha

ć

z wizyt

ą

zdvo

ř

ilostní rozhovor

rozmowa grzeczno

ś

ciowa

vlídné p

ř

ijetí

ciepłe przyj

ę

cie

IMPREZA

:

seznam host

ů

lista go

ś

ci

host

go

ść

pozvat

zaprosi

ć

pozvání

zaproszenie

pozvánka

zaproszenie

rozeslat pozvánky

rozesła

ć

zaproszenia

akce

impreza

jídlo

jedzenie

pití

picie

hudba

muzyka

hluk

hałas

mejdan

impreza; popijawa

pa

ř

ba

impreza; popijawa

bylo pozváno více než sto host

ů

zaproszono ponad stu go

ś

ci

-

32

-

p

ř

ijmout pozvání

przyj

ąć

zaproszenie

odmítnout pozvání

odrzuci

ć

zaproszenie

pod

ě

kovat za pozvání

podzi

ę

kowa

ć

za zaproszenie

zrušit

odwoła

ć

p

ř

ípitek

toast

obveselit

rozweseli

ć

, rozbawi

ć

obveselovat

zabawia

ć

bavit celou spole

č

nost

zabawia

ć

całe towarzystwo

dob

ř

e se bavit

dobrze si

ę

bawi

ć

zábava

zabawa

podpírat ze

ď

podpiera

ć

ś

ciany

pronést p

ř

ípitek

wznie

ść

toast

protan

č

it celou noc

przeta

ń

czy

ć

cał

ą

noc

zábava se rozproudila

zabawa si

ę

rozkr

ę

ciła

nuda

nuda

nudit se

nudzi

ć

si

ę

zvát

zaprasza

ć

TOWARZYSTWO

:

kamarád

kolega, przyjaciel

kamarádka

kole

ż

anka, przyjaciółka

kamarádství

przyja

źń

p

ř

átelství

przyja

źń

kamarádit se

kolegowa

ć

si

ę

, przyja

ź

ni

ć

si

ę

p

ř

átelit se

przyja

ź

ni

ć

si

ę

p

ř

ítel

przyjaciel

p

ř

ítelkyn

ě

przyjaciółka

p

ř

átelé

przyjaciele

kolega

kolega

kolegyn

ě

kole

ż

anka

kamarádsky

po kole

ż

e

ń

sku

kamarádský

kole

ż

e

ń

ski

známý

znajomy

absence p

ř

átel

brak przyjaciół

blízký p

ř

ítel

bliski przyjaciel

na d

ů

kaz p

ř

átelství

w dowód przyja

ź

ni

nemít žádné p

ř

átele

nie mie

ć

ż

adnych przyjaciół

obklopit se p

ř

áteli

otoczy

ć

si

ę

przyjaciółmi

spole

č

enský bojkot

bojkot towarzyski

spole

č

enský život

ż

ycie towarzyskie

starý známý

stary znajomy

udržovat styky

utrzymywa

ć

kontakty

ucházet se o n

ěč

í p

ř

íze

ň

zabiega

ć

o czyje

ś

wzgl

ę

dy

um

ě

t chodit po parketách

umie

ć

zachowa

ć

si

ę

w towarzystwie

žít osam

ě

le

ż

y

ć

samotnie,

ż

y

ć

w samotno

ś

ci

dýchánek

spotkanie towarzyskie, pogaw

ę

dka

obrousit se

wyrobi

ć

si

ę

, nabra

ć

ogłady

otrkávat se

wyrabia

ć

si

ę

, nabiera

ć

ogłady

sp

ř

átelit se

zaprzyja

ź

ni

ć

si

ę

znát od vid

ě

ní

zna

ć

z widzenia

vrstevník

rówie

ś

nik

vrstevnice

rówie

ś

niczka

sp

ř

átelený

zaprzyja

ź

niony

p

ř

átelský

przyjacielski

známost

znajomo

ść

vídat se

widywa

ć

si

ę

parta

paczka /grupa osób/

spole

č

enský

towarzyski

spole

č

nost

towarzystwo

-

33

-

PLOTKOWANIE

:

dávat na klepy

wierzy

ć

plotkom

pomlouvat

obgadywa

ć

nev

ě

d

ě

t o ni

č

em

nie wiedzie

ć

o niczym

povídat klepy

opowiada

ć

plotki

roznášet klepy

roznosi

ć

plotki

rozši

ř

ovat klepy

szerzy

ć

plotki

roztrubovat n

ě

co

tr

ą

bi

ć

o czym

ś

drb

plotka

drbna

plotkara

klepna

plotkara

ženy jsou drbny

kobiety to plotkary

urban legends

miejskie legendy

3.3 DOM I MIESZKANIE

POJ

Ę

CIA

OGÓLNE

:

budova

budynek

bydlení ve svém

mieszkanie na swoim

bydlet v centru

mieszka

ć

w centrum

bydlet v paneláku

mieszka

ć

w bloku

bydlet v podnájmu

mieszka

ć

na stancji

bydlet v prvním pat

ř

e

mieszka

ć

na pierwszym pi

ę

trze

byt k prodeji

mieszkanie na sprzeda

ż

byt k pronájmu

mieszkanie do wynaj

ę

cia

byt o dvou pokojích

mieszkanie dwupokojowe

bytové družstvo

spółdzielnia mieszkaniowa

byty zdraží

mieszkania podro

ż

ej

ą

č

erný nájemník

dziki lokator

č

len družstva

członek spółdzielni

č

ty

ř

podlažní

czteropi

ę

trowy

demolice

wyburzenie

družstevní byt

mieszkanie spółdzielcze

družstevník

spółdzielca

hromosvod

piorunochron

jak dlouho tu bydlíš?

jak długo/od jak dawna tu mieszkasz?

jakou máš adresu?

jaki jest twój adres?

klidná ulice

spokojna ulica

klidné sídlišt

ě

spokojne osiedle

koup

ě

bytu

kupno mieszkania

mít nep

ř

íjemné sousedy

mie

ć

nieprzyjemnych s

ą

siadów

náhradní byt

mieszkanie zast

ę

pcze

nájemce

najemca, lokator

nájemník

lokator

nejbližší zastávka

najbli

ż

szy przystanek

nemovitost

nieruchomo

ść

pronájem bytu

wynaj

ę

cie mieszkania

pronajmout

wynaj

ąć

realitní kancelá

ř

biuro nieruchomo

ś

ci

rekonstrukce bytu

remont mieszkania

rušná ulice

ruchliwa ulica

soudní vyst

ě

hování

eksmisja s

ą

dowa

soused

s

ą

siad

spole

č

enství vlastník

ů

wspólnota wła

ś

cicieli; wspólnota

mieszkaniowa

svazek klí

čů

p

ę

k kluczy

škola i obchody jsou blízko

w pobli

ż

u jest szkoła i sklepy

tekoucí voda

bie

żą

ca woda

tržní nájemné

czynsz rynkowy

vlastnictví

własno

ść

-

34

-

vlastník

wła

ś

ciciel

výhled

widok (z okna)

vyvlastn

ě

ní

wywłaszczenie

vzít hypotéku

wzi

ąć

kredyt hipoteczny

zastavit byt

zastawi

ć

mieszkanie

zd

ě

dit byt

odziedziczy

ć

mieszkanie

RODZAJE

DOMÓW

I MIESZKA

Ń

:

1+1

M2

2+1

M3

3+1

M4

byt v osobním vlastnictví

mieszkanie własno

ś

ciowe

byt

mieszkanie

cihlový d

ů

m

kamienica

dome

č

ek

domeczek

domek

dom, domek

d

ů

m

dom

dvojdomek

bli

ź

niak, domek bli

ź

niaczy

dvoupokojový byt

mieszkanie dwupokojowe

garsonka

kawalerka, garsoniera

chata

dacza

klí

č

od domu

klucz do domu

králíkárna

mrówkowiec

mrakodrap

drapacz chmur

nájemní byt

wynaj

ę

te mieszkanie

novostavba

nowa zabudowa

obecní byt

mieszkanie komunalne

panelák

blok

panelový d

ů

m

blok

pronajatý byt

wynaj

ę

te mieszkanie

rodinný d

ů

m

dom jednorodzinny

ř

adový d

ů

m

dom szeregowy

služební byt

mieszkanie słu

ż

bowe

správce budovy

zarz

ą

dca budynku

stará zástavba

stara zabudowa

t

ř

ípokojový byt

mieszkanie trzypokojowe

vila

willa

OPŁATY

I ENERGIA

:

dodavatel

dostawca

domácnost

gospodarstwo domowe

doplácet

dopłaca

ć

elekt

ř

ina

energia elektryczna

kanalizace

kanalizacja

klimatizace

klimatyzacja

kotel

kocioł

kotelna

kotłownia

metr krychlový plynu

metr sze

ś

cienny gazu

nájemné

czynsz

nejde proud

nie ma pr

ą

du

ovládat topení

regulowa

ć

ogrzewanie

platit

płaci

ć

plyn

gaz

plynárna

gazownia

plynový

gazowy

podlahové vytáp

ě

ní

ogrzewane podłogi

poplatek za svoz odpadu

opłata za wywóz

ś

mieci

poplatky stouply

opłaty wzrosły

proud

pr

ą

d

p

ř

eplatek

nadpłata

-

35

-

p

ř

etopený

przegrzany

p

ř

ísp

ě

vek do fondu oprav

składka na fundusz remontowy

p

ř

itopit

podkr

ę

ci

ć

ogrzewanie

ro

č

ní vyú

č

tování za plyn

rozliczenie roczne za gaz

rozsvítit

zapali

ć

ś

wiatło

služby

usługi

sto

č

né

opłata za odprowadzanie

ś

cieków

šet

ř

it vodou

oszcz

ę

dza

ć

wod

ę

teplo

ciepło

topení

ogrzewanie

topit

ogrzewa

ć

topná sezona

sezon grzewczy

topné t

ě

leso

kaloryfer, grzejnik

ú

č

et

rachunek

úsporné žárovky

ż

arówki energooszcz

ę

dne

ušet

ř

it na topení

zaoszcz

ę

dzi

ć

na ogrzewaniu

vodárny

przedsi

ę

biorstwo wodoci

ą

gów i kanalizacji

vodné

opłata za wod

ę

vypína

č

wył

ą

cznik

vypnout topení

wył

ą

czy

ć

ogrzewanie

výše poplatku

wysoko

ść

opłaty

zapnout topení

wł

ą

czy

ć

ogrzewanie

zatopit w kamnech

napali

ć

w piecu

zhasnout sv

ě

tlo

zgasi

ć

ś

wiatło

zkrat

zwarcie

WN

Ę

TRZE

DOMU

:

balkon

balkon

bezpe

č

nostní dve

ř

e

drzwi antywłamaniowe

brána

brama

č

idlo

czujnik

d

ě

tský pokoj

pokój dzieci

ę

cy

domácí telefon

domofon

garáž

gara

ż

chodba

korytarz

interiér

wn

ę

trze

izolace

izolacja

jídelna

jadalnia

kachlová kamna

piec kaflowy

keramika

ceramika

koberec

dywan

kobere

č

ek

dywanik

koupelna

łazienka

krb

kominek

kuchyn

ě

kuchnia

kuchy

ň

ský kout

aneks kuchenny

kv

ě

tiná

č

doniczka

lampa

lampa

lampi

č

ka

lampka

lišta

listwa

ložnice

sypialnia

lustr

ż

yrandol

markýza

markiza

místnost

pomieszczenie

mramor

marmur

obložení d

ř

evem

boazeria

obraz

obraz

obývací pokoj

pokój dzienny, salon

odpadky

ś

mieci

okap

rynna

-

36

-

patro

pi

ę

tro, kondygnacja

pitná voda

woda pitna

po rekonstrukci

po remoncie

podkroví

poddasze

podlaha

podłoga

podlahová krytina

wykładzina

pohovka

sofa

pojistka

bezpiecznik

pokoj

pokój

poplašné za

ř

ízení

alarm

poschodí

pi

ę

tro, kondygnacja

pracovna

pracownia, gabinet

práh

próg

prosklený

przeszklony

provizorní

ř

ešení

prowizoryczne rozwi

ą

zanie

p

ř

edsí

ň

przedpokój

p

ř

ízemí

parter

p

ů

da

strych

radiátor

grzejnik, kaloryfer

rohož na

č

išt

ě

ní bot

wycieraczka do butów

rohožka

wycieraczka

ř

etízek

ła

ń

cuszek (na drzwi)

sauna

sauna

schodišt

ě

klatka schodowa, schody

schody

schody, stopnie

sklep

piwnica

slunný

słoneczny

spíž

spi

ż

arnia

st

ě

na

ś

ciana

strop

sufit

st

ř

echa

dach

stylový

stylowy

sušárna

suszarnia

suterén

suterena

terakota

terakota

terasa

taras

úniková cesta

droga ewakuacyjna

útulný

przytulny

užitková plocha

powierzchnia u

ż

ytkowa

vjezdní brána

brama wjazdowa

vkusn

ě

za

ř

ízený

gustownie urz

ą

dzony

vpustit dovnit

ř

wpu

ś

ci

ć

do

ś

rodka

vrátka (n.pl.)

furtka, bramka

vykachli

č

kovaná podlaha

wykafelkowana podłoga

výlevka

zlew

výtah

winda

vytapetovaný

wytapetowany

zábradlí

balustrada , por

ę

cz

záchod

toaleta

za

ř

ízení

wyposa

ż

enie

zastav

ě

ná plocha

powierzchnia zabudowana

zástr

č

ka

wtyczka

zast

ř

ešený

zadaszony

zásuvka

gniazdko, kontakt

zateplit budovu

ociepli

ć

budynek

ze

ď

mur,

ś

ciana

zvonek

dzwonek

-

37

-

MEBLE

:

d

ř

evo

drewno

houpací k

ř

eslo

fotel bujany

kancelá

ř

ský st

ů

l

biurko

kov

metal

k

ř

esílko

fotelik

k

ř

eslo

fotel

nábytek

meble

no

č

ní stolek

szafka nocna

op

ě

radlo

oparcie (krzesła), por

ę

cz (fotela)

police

półka

postel

łó

ż

ko

p

ř

íborník

kredens

psací st

ů

l

biurko

regál

regał

skláda

č

ka

mebel składany

sk

ř

í

ň

szafa

sk

ř

í

ň

ka

szafka

spojení kvality a elegance

poł

ą

czenie jako

ś

ci i elegancji

stole

č

ek

stoliczek

stolek

stolik

stoli

č

ka

ławeczka, stołeczek

st

ů

l

stół

šatník

szafa na ubranie

šuplík

szuflada, szufladka

taburet

taboret

truhla

skrzynia

válenda

kanapa

v

ě

šák

wieszak

vybavit nábytkem

umeblowa

ć

ramínko

wieszak

zahradní nábytek

meble ogrodowe

židle

krzesło

židli

č

ka

krzesełko

DRZWI

:

dve

ř

e na zahradu

drzwi do ogrodu

dve

ř

e

drzwi

garážová vrata

drzwi od gara

ż

u

klí

č

ová dírka

dziurka od klucza

klika

klamka

kukátko

wziernik

odemknout dve

ř

e

otworzy

ć

drzwi

roletové dve

ř

e

drzwi roletowe

vchodové dve

ř

e

drzwi wej

ś

ciowe

vstupní dve

ř

e

drzwi wej

ś

ciowe

vym

ě

nit zámky

wymieni

ć

zamki

zabušit/zaklepat na dve

ř

e

zapuka

ć

do drzwi

zav

ř

ít na klí

č

zamkn

ąć

na klucz

-

38

-

OKNO

:

d

ř

ev

ě

ná okna

drewniane okna

d

ů

m bez oken

dom bez okien

nová okna

nowa okna

okna vedou do ulice

okna wychodz

ą

na ulic

ę

okno

okno

parapet

parapet

plastová okna

okna plastikowe

roleta

roleta

sklo

szyba

tabule

szyba

ubednit

zabi

ć

deskami

umytí oken

umycie okien

ut

ě

snit okna

uszczelni

ć

okna

vým

ě

na oken

wymiana okien

zasklít

wprawi

ć

szyb

ę

záv

ě

s

zasłona

žaluzie

ż

aluzja,

ż

aluzje

WOKÓŁ

DOMU

:

altán

altana, pawilon

dlaždice

brukowana dró

ż

ka (do domu)

pergola

pergola

plot

płot

p

ř

íjezdová cesta

podjazd

skleník

szklarnia

trávník

trawnik

k

ů

lna

szopa

záhon

grz

ą

dka, klomb

zahrada

ogród

PRZEPROWADZKA

:

balit

pakowa

ć

krabice

pudło

nechávat vše na poslední chvíli

zostawia

ć

wszystko na ostatni

ą

chwil

ę

nepot

ř

ebné v

ě

ci

niepotrzebne rzeczy

odst

ě

hovat se

wyprowadzi

ć

si

ę

st

ě

hování

przeprowadzka

p

ř

íprava na st

ě

hování

przygotowanie do przeprowadzki

rozlou

č

it se

po

ż

egna

ć

si

ę

staré v

ě

ci

stare rzeczy

st

ě

hovák

pracownik firmy pomagaj

ą

cej w

przeprowadzkach

st

ě

hovat se

przeprowadza

ć

si

ę

t

ř

ídit

segregowa

ć

vybalit

wypakowa

ć

vyhodit harampádí

wyrzuci

ć

rupiecie

vyst

ě

hovat n

ě

koho

eksmitowa

ć

kogo

ś

vyst

ě

hovat se

wyprowadzi

ć

si

ę

zabalit

zapakowa

ć

-

39

-

ŁAZIENKA

:

bidet

bidet

kapající kohoutek

kapi

ą

cy kran

kohoutek

kran

kondicionér

od

ż

ywka

koupelnová p

ř

edložka

dywanik łazienkowy, mata łazienkowa

mýdlo

mydło

neodtéká umyvadlo

umywalka jest zapchana

nete

č

e teplá voda

nie ma ciepłej wody

osuška

r

ę

cznik k

ą

pielowy

p

ě

na do koupele

płyn do k

ą

pieli

potrubí

rura, rury

ru

č

ník

r

ę

cznik

splachovací nádržka

spłuczka

splachovadlo

spłuczka

sprcha

prysznic

sprchový gel

ż

el pod prysznic

sprchový kout

kabina prysznicowa

sprchový záv

ě

s

zasłona prysznicowa

studená voda

zimna woda

šampon

szampon

toaletní papír

papier toaletowy

ucpaný záchod

zapchana toaleta

umyvadlo

umywalka

vana

wanna

vani

č

ka

wanienka

záchodová mísa

sedes

záchodové prkénko

deska klozetowa

zrcadlo

lustro

zubní kartá

č

ek

szczoteczka do z

ę

bów

zubní pasta

pasta do z

ę

bów

Wi

ę

cej w cz

ęś

ci słownika pt. "Handel i usługi" (sprz

ę

t AGD, RTV itp.)

3.4 SZKOŁA

RODZAJE

SZKÓŁ

:

centrum odborné p

ř

ípravy

centrum kształcenia praktycznego

gymnázium

liceum

jazyková škola

szkoła j

ę

zykowa

lyceum

liceum

pr

ů

myslová škola, pr

ů

myslovka

technikum

soukromá škola

szkoła prywatna

st

ř

ední škola

szkoła

ś

rednia

u

č

ilišt

ě

, u

čň

ák

zasadnicza szkoła zawodowa

ve

ř

ejná škola

szkoła publiczna

základní škola 1. stupe

ň

szkoła podstawowa

základní škola 2. stupe

ň

gimnazjum

ZESPOŁY

SZKÓŁ

:

Integrovaná st

ř

ední škola automobilní

Zespół Szkół Samochodowych

Integrovaná st

ř

ední škola ekonomická

Zespół Szkół Ekonomicznych

Integrovaná st

ř

ední škola služeb

Zespół Szkół Usługowych

Integrovaná st

ř

ední škola stavební

Zespół Szkół Budowlanych

Integrovaná st

ř

ední škola technická

Zespół Szkół Technicznych

-

40

-

OSOBY

W

SZKOLE

:

pedagog

pedagog

pedagogický sbor

grono pedagogiczne

ř

editel

dyrektor

školník

wo

ź

ny, konserwator, cie

ć

t

ř

ídní u

č

itel

wychowawca

u

č

itel

nauczyciel

u

č

itelka

nauczycielka

uklíze

č

ka

sprz

ą

taczka

zástupce

ř

editele

zast

ę

pca dyrektora

BUDYNEK

SZKOŁY

:

areál školy

teren szkoły

budova

budynek

jazyková laborato

ř

laboratorium j

ę

zykowe

knihovna

biblioteka

multimediální u

č

ebna

sala multimedialna

po

č

íta

č

ová pracovna

pracownia komputerowa

ř

editelna

gabinet dyrektora

sborovna

pokój nauczycielski

sekretariát

sekretariat

šatna

szatnia

školní bufet

bufet szkolny

školní družina

ś

wietlica szkolna

školní h

ř

išt

ě

boisko szkolne

školní jídelna

stołówka

t

ě

locvi

č

na

sala gimnastyczna

u

č

ebna

sala lekcyjna

PRZEDMIOTY

W

SZKOLE

PODSTAWOWEJ

I

Ś

REDNIEJ

:

anglický jazyk

j

ę

zyk angielski

biologie

biologia

cizí jazyk

j

ę

zyk obcy

č

eský jazyk

j

ę

zyk czeski

d

ě

jepis

historia

francouzský jazyk

j

ę

zyk francuski

fyzika

fizyka

hudební výchova

muzyka

chemie

chemia

matematika

matematyka

n

ě

mecký jazyk

j

ę

zyk niemiecki

ob

č

anská výchova

wiedza o społecze

ń

stwie

ruský jazyk

j

ę

zyk rosyjski

t

ě

lesná výchova

wychowanie fizyczne

výtvarná výchova

plastyka

zem

ě

pis

geografia

KÓŁKA

ZAINTERESOWA

Ń

:

basketbalový kroužek

kółko koszykarskie

divadelní kroužek

kółko teatralne

keramický kroužek

kółko ceramiczne

kroužek informatiky

kółko informatyczne

kroužek n

ě

m

č

iny

kółko j

ę

zyka niemieckiego

školní

č

asopis

gazetka szkolna

tane

č

ní kroužek

kółko taneczne

výtvarný kroužek

kółko plastyczne

zájmové kroužky

kółka zainteresowa

ń

-

41

-

WYDARZENIA

:

den otev

ř

ených dve

ř

í

dzie

ń

otwartych drzwi

harmonogram

harmonogram

organizace školního roku

organizacja roku szkolnego

ozdravný pobyt

zielona szkoła

pedagogická rada

konferencja

pololetí

półrocze

pololetní prázdniny

ferie zimowe

školní akademie

akademia

školní rok

rok szkolny

t

ř

ídní sch

ů

zka

zebranie rodziców

ukon

č

ení školního roku

zako

ń

czenie roku szkolnego

velikono

č

ní prázdniny

ferie wielkanocne

zahájení školního roku

rozpocz

ę

cie roku szkolnego

ZAJ

Ę

CIA

:

aktivita

aktywno

ść

bavit se se sousedem

rozmawia

ć

z s

ą

siadem

být osvobozen z t

ě

locviku

by

ć

zwolnionym z wuefu

č

as strávený ve škole

czas sp

ę

dzony w szkole

č

itelné písmo

czytelne pismo

dávat pozor

uwa

ż

a

ć

(na lekcji)

definice

definicja

d

ě

lat kázání

robi

ć

kazanie

d

ě

lat si poznámky

robi

ć

notatki

demonstrovat na p

ř

íkladu

zademonstrowa

ć

na przykładzie

docházka

frekwencja

dov

ě

d

ě

t se, dozv

ě

d

ě

t se

dowiedzie

ć

si

ę

držet se u

č

ební osnovy

trzyma

ć

si

ę

programu nauczania

had

ř

ík

szmatka

hlásit se dobrovoln

ě

zgłasza

ć

si

ę

na ochotnika

hlásit se

zgłasza

ć

si

ę

houba

g

ą

bka

hrát karty

gra

ć

w karty

chodit za školu

chodzi

ć

na wagary, wagarowa

ć

jít za školu

i

ść

na wagary

kalkula

č

ka

kalkulator

kniha

ksi

ąż

ka

konec vyu

č

ování

koniec lekcji

kontrolovat docházku

sprawdza

ć

obecno

ść

kostra

szkielet

malá p

ř

estávka

krótka przerwa

mikroskop

mikroskop

mít denn

ě

7 hodin vyu

č

ování

mie

ć

codziennie 7 lekcji

mít u sebe

mie

ć

przy sobie

nadiktovat

podyktowa

ć

napsat na tabuli

napisa

ć

na tablicy

neporozum

ě

t všemu

nie zrozumie

ć

wszystkiego

nep

ř

ítomný

nieobecny

nosit u sebe

nosi

ć

ze sob

ą

nové téma

nowy temat

nuda

nuda

nudit se

nudzi

ć

si

ę

o p

ř

estávce

na przerwie

oblíbený mezi spolužáky

lubiany przez uczniów (z klasy)

o

č

ekávání u

č

itele

oczekiwania nauczyciela

omluvenka

usprawiedliwienie

opakování

powtórka

podtrhávat

podkre

ś

la

ć

podtrhnout

podkre

ś

li

ć

-

42

-

poznamenat si

zanotowa

ć

požádat o pomoc

poprosi

ć

o pomoc

prelekce

prelekcja

prezen

č

ní listina

lista obecno

ś

ci

probírané u

č

ivo

przerabiany materiał

procvi

č

it na p

ř

íkladech

prze

ć

wiczy

ć

na przykładach

p

ř

edložit omluvenku

okaza

ć

usprawiedliwienie

p

ř

ednést referát

wygłosi

ć

referat

p

ř

edseda t

ř

ídy

przewodnicz

ą

cy klasy

p

ř

ejít k nové látce

przej

ść

do nowego materiału

p

ř

estávka

przerwa

p

ř

ihlásit se

zgłosi

ć

si

ę

p

ř

ijít nep

ř

ipraven do vyu

č

ování

przyj

ść

na lekcj

ę

nieprzygotowany

p

ř

ítomný

obecny

psát na tabuli

pisa

ć

na tablicy

psát úhledn

ě

ładnie pisa

ć

referát

referat

rušit

przeszkadza

ć

samostatná práce

samodzielna praca

sed

ě

t v lavici

siedzie

ć

w ławce

shrnout

podsumowa

ć

shrnutí

podsumowanie

skupinová práce

praca w grupach

slohová práce

wypracowanie

soust

ř

edit se na n

ě

co

skupi

ć

si

ę

na czym

ś

spoluža

č

ka

kole

ż

anka z klasy

spolužák

kolega z klasy

školní výlet

wycieczka szkolna

téma

temat

t

ř

ídní kniha

dziennik

u

č

ební látka

materiał

uvést n

ě

kolik p

ř

íklad

ů

poda

ć

kilka przykładów

uvolnit z vyu

č

ování

zwolni

ć

z lekcji

velká p

ř

estávka

długa przerwa

vrstevnice

rówie

ś

niczka

vrstevník

rówie

ś

nik

vstoupit do t

ř

ídy

wej

ść

do klasy

vycpaná zví

ř

ata

wypchane zwierz

ę

ta

vygumovat

zmaza

ć

(gumk

ą

)

vyhodit za dve

ř

e

wyrzuci

ć

za drzwi

vychovat

wychowa

ć

vychovávat

wychowywa

ć

vymazat

zmaza

ć

, wymaza

ć

vysv

ě

tlit

wyja

ś

ni

ć

vyu

č

ovací hodina

godzina lekcyjna

vyu

č

ování pro slabé žáky

zaj

ę

cia wyrównawcze

vyu

č

ování

lekcja

vyu

č

ovat

uczy

ć

vyvolat k tabuli

wywoła

ć

do tablicy

zadat domácí úkol

zada

ć

zadanie domowe

zápisky

notatki

zapomenout doma sešit

zapomnie

ć

zeszytu

zopakovat

powtórzy

ć

zvon

ě

ní

dzwonek

-

43

-

POMOCE

SZKOLNE

:

barevná k

ř

ída

kreda kolorowa

č

tvere

č

kovaný sešit

zeszyt w kratk

ę

glóbus

globus

guma

gumka

kružítko

cyrkiel

k

ř

ída

kreda

linkovaný sešit

zeszyt w linie

mapa

mapa

o

ř

ezávátko

temperówka

pe

č

liv

ě

vedený sešit

starannie prowadzony zeszyt

penál

piórnik

pravítko

linijka

p

ř

episovat sešit

przepisywa

ć

zeszyt

sešit

zeszyt

školní pom

ů

cky

pomoce szkolne

tabule

tablica

trojúhelník

ekierka

u

č

ebnice

podr

ę

cznik

úhlom

ě

r

k

ą

tomierz

v

ě

decká kalkula

č

ka

kalkulator naukowy

vést sešit

prowadzi

ć

zeszyt

zkumavka

probówka

žákovská knížka

dzienniczek ucznia

UCZE

Ń

I JEGO

OBOWI

Ą

ZKI

:

být na u

č

itelov

ě

č

erné listin

ě

by

ć

na czarnej li

ś

cie nauczyciela

č

as strávený u

č

ením

czas sp

ę

dzony na nauce

d

ě

lat domácí úkol

odrabia

ć

zadanie domowe

d

ě

lat pokroky

robi

ć

post

ę

py

dohán

ě

t

nadrabia

ć

dohnat zameškané u

č

ivo

odrobi

ć

zaległo

ś

ci

dopsat domácí úkol

doko

ń

czy

ć

zadanie domowe

dostat dobrou známku

dosta

ć

dobr

ą

ocen

ę

dou

č

ování

korepetycje

hodn

ě

se u

č

it

du

ż

o si

ę

uczy

ć

hulvát

łobuz

knihomol

mól ksi

ąż

kowy

lenoch

le

ń

mít dobré známky

mie

ć

dobre oceny

mít mezery

mie

ć

luki, mie

ć

braki

nadaný

uzdolniony

nad

ě

jný

obiecuj

ą

cy

námaha

wysiłek

nau

č

it se zpam

ě

ti

nauczy

ć

si

ę

na pami

ęć

opsat domácí úkol

odpisa

ć

zadanie domowe

osv

ě

žit znalosti

od

ś

wie

ż

y

ć

wiadomo

ś

ci

osvojovat u

č

ivo

przyswaja

ć

materiał

pilný

pilny

podlézat u

č

iteli

podlizywa

ć

si

ę

nauczycielowi

poznámky z vyu

č

ování

notatki z lekcji

pracovat na sob

ě

pracowa

ć

nad sob

ą

premiant

prymus

projít si poznámky

przejrze

ć

notatki

pr

ů

m

ě

rný

przeci

ę

tny

p

ř

ipravit se

przygotowa

ć

si

ę

p

ř

ipravovat se

przygotowywa

ć

si

ę

samotá

ř

samotnik

se

č

t

ě

lý

oczytany

schopný

zdolny

-

44

-

spravedlivá známka

sprawiedliwa ocena

škola pro n

ě

j znamená všechno

szkoła jest dla niego wszystkim

školní povinnosti

obowi

ą

zki szkolne

špatné známky

słabe oceny

šprt

kujon

šprtka

kujonka

talent

talent

talentovaný

utalentowany

u

č

enlivý

poj

ę

tny

u

č

it se

uczy

ć

si

ę

u

č

itel ho nemá rád

nauczyciel go nie lubi

u

č

itel si na n

ě

ho zasedl

nauczyciel uwzi

ą

ł si

ę

na niego

um

ě

t p

ř

iznat chybu

potrafi

ć

przyzna

ć

si

ę

do bł

ę

du

vtlouci do hlavy

wbi

ć

do głowy

výsledky

wyniki

vysv

ě

d

č

ení

ś

wiadectwo

vzorné chování

wzorowe zachowanie

základní znalosti

podstawowe wiadomo

ś

ci

zameškané u

č

ivo

zaległy materiał

zanedbávat školu

zaniedbywa

ć

szkoł

ę

záškolák

wagarowicz

zdokonalovat se

doskonali

ć

si

ę

známka na vysv

ě

d

č

ení

ocena na

ś

wiadectwie

známka

ocena

zopakovat si

powtórzy

ć

si

ę

žák s vyznamenáním

wzorowy ucze

ń

SPRAWDZIAN

WIADOMO

Ś

CI

(

SZKOŁA

I STUDIA

):

bod

punkt

bodové hodnocení

punktacja

bojovat o lepší známku

walczy

ć

o lepsz

ą

ocen

ę

č

ty

ř

i zkoušky za mnou

cztery egzaminy za mn

ą

dát zkoušku

zda

ć

egzamin

diktát

dyktando

druhý opravný termín

trzeci termin

dv

ě

zkoušky p

ř

ede mnou

przede mn

ą

dwa egzaminy

hrát o

č

as

gra

ć

na czas

jeho práce se hemží chybami

w jego pracy roi si

ę

od bł

ę

dów

klasifikovaný zápo

č

et

zaliczenie z ocen

ą

klást otázky

zadawa

ć

pytania

komise

komisja

komisionální zkouška

egzamin komisyjny

kontrolovat domácí úkol

sprawdza

ć

zadanie domowe

lehký

łatwy

mít dv

ě

úrovn

ě

obtížnosti

mie

ć

dwa poziomy trudno

ś

ci

namátková kontrola

wyrywkowa kontrola

napov

ě

d

ě

t

podpowiedzie

ć

napovídat

podpowiada

ć

nerozhoduje, jestli

č

lov

ě

k hodn

ě

ví

wiedza nie decyduj

ą

o ocenie

obtížný

trudny

odpovídat na otázky

odpowiada

ć

na pytania

opravná zkouška

egzamin poprawkowy

opravný termín

termin poprawkowy

opravovat chyby

poprawia

ć

bł

ę

dy

opravovat písemné práce

poprawia

ć

prace pisemne

opsat

odpisa

ć

oznámkovat

oceni

ć

, wystawi

ć

ocen

ę

písemná práce

praca pisemna

písemná zkouška

egzamin pisemny

písemný test

test pisemny

-

45

-

podvád

ě

t

oszukiwa

ć

,

ś

ci

ą

ga

ć

položit otázku

zada

ć

pytanie

potopit studenta

obla

ć

studenta

p

ř

ezkoušet

przepyta

ć

p

ř

ijímací zkouška

egzamin wst

ę

pny

p

ř

istihnout p

ř

i opisování

złapa

ć

na

ś

ci

ą

ganiu

rozdílová zkouška

egzamin wyrównawczy

ř

ádný termín

pierwszy termin

stres

stres

studijní pr

ů

m

ě

r

ś

rednia ocen

tahák

ś

ci

ą

ga

test

test

tréma

trema

ústní zkouška

egzamin ustny

uvést ob

ě

ř

ešení

poda

ć

oba rozwi

ą

zania

výb

ě

rový test

test wyboru

zabavit tahák

skonfiskowa

ć

ś

ci

ą

g

ę

zakoktat se

zaj

ą

kn

ąć

si

ę

záludná otázka

podchwytliwe pytanie

zápo

č

et

zaliczenie

zaseknout se

zaci

ąć

si

ę

, zaj

ą

kn

ąć

si

ę

záv

ě

re

č

ná zkouška

egzamin ko

ń

cowy

zkoušet

egzaminowa

ć

zkouška

egzamin

zkouškové období

sesja egzaminacyjna

zkušební termín

termin egzaminu; termin egzaminacyjny

MATURA

:

maturant

abiturient

maturantka

abiturientka

maturita nane

č

isto

próbna matura

maturita

matura

maturitní vysv

ě

d

č

ení

ś

wiadectwo maturalne

maturovat z matematiky

zdawa

ć

matur

ę

z matematyki

nejv

ě

tší problémy p

ů

sobila matematika

najwi

ę

ksze problemy sprawiała matematyka

nová maturita

nowa matura

odmaturovat

zda

ć

matur

ę

písemná

č

ást

cz

ęść

pisemna

povinná maturita z matematiky

obowi

ą

zkowa matura z matematyki

p

ř

ipustit k maturit

ě

dopu

ś

ci

ć

do matury

u

č

it se k maturit

ě

uczy

ć

si

ę

do matury/na matur

ę

unikly testy z

č

eštiny

wyciekły testy z j

ę

zyka czeskiego

ústní

č

ást

cz

ęść

ustna

vyšší úrove

ň

obtížnosti

poziom rozszerzony

základní úrove

ň

poziom podstawowy

zkouška dosp

ě

losti

egzamin dojrzało

ś

ci

-

46

-

3.5 STUDIA

TYPY

SZKÓŁ

WY

Ż

SZYCH

:

akademie

akademia

univerzita

uniwersytet

vysoká škola

szkoła wy

ż

sza

vysoké u

č

ení technické

politechnika

WYDZIAŁY

:

Fakulta architektury

Wydział Architektury

Fakulta dopravní

Wydział Transportu

Fakulta humanitních studií

Wydział Nauk Humanistycznych

Fakulta informatiky

Wydział Informatyki

Fakulta sociálních studií

Wydział Nauk Społecznych

Fakulta stavební

Wydział Budownictwa

Fakulta strojního inženýrství

Wydział In

ż

ynierii Mechanicznej

Fakulta zdravotnických v

ě

d

Wydział Nauk o Zdrowiu

Farmaceutická fakulta

Wydział Farmacji

Filozofická fakulta

Wydział Filologii

Léka

ř

ská fakulta

Wydział Lekarski

Pedagogická fakulta

Wydział Pedagogiki

Právnická fakulta

Wydział Prawa

P

ř

írodov

ě

decká fakulta

Wydział Nauk Przyrodniczych

Teologická fakulta

Wydział Teologii

Zem

ě

d

ě

lská fakulta

Wydział Rolnictwa

OSOBY

NA

UNIWERSYTECIE

:

d

ě

kan

dziekan

jmenovat rektora

mianowa

ć

rektora

kanclé

ř

kanclerz

kvestor

kwestor

odvolat rektora

odwoła

ć

rektora

prod

ě

kan

prodziekan

prorektor

prorektor

referent

referent

referentka

referentka

rektor

rektor

tajemník

sekretarz

ú

č

etní

ksi

ę

gowy; ksi

ę

gowa

ORGANIZACJA

WYDZIAŁU

:

akademický senát

senat akademicki

asistent

asystent

d

ě

kanát

dziekanat (gabinety władz wydziału)

disciplinární komise

komisja dyscyplinarna

docent

docent

katedra

katedra

lektor

lektor

mimo

ř

ádný profesor

profesor nadzwyczajny

odborný asistent

adiunkt

ř

ádný profesor

profesor zwyczajny

sekretariát

sekretariat

seminá

ř

zakład

správa budov

zarz

ą

d budynków

studijní odd

ě

lení

dziekanat (dla studentów)

knihovna

biblioteka

ústav

instytut

v

ě

decká rada

rada naukowa

-

47

-

TYPY

STUDIÓW

:

bakalá

ř

licencjat

bakalá

ř

ská práce

praca licencjacka

bakalá

ř

ské studium

studia licencjackie

dálkové studium

studia eksternistyczne/zaoczne

denní studium

studia dzienne

distan

č

ní studium

studia eksternistyczne

doktor

doktor

doktorské studium

studia doktoranckie

druhy studia

rodzaje studiów

kombinované studium

studia wieczorowe/zaoczne

magistr

magister

navazující magisterské studium

studia magisterskie uzupełniaj

ą

ce

prezen

č

ní studium

studia dzienne/stacjonarne

studium

studia

titul

tytuł

STUDIA

-

POJ

Ę

CIA

OGÓLNE

:

absolvent

absolwent

akademická

č

tvrthodinka

kwadrans akademicki

akademický rok

rok akademicki

akreditace

akredytacja

akredita

č

ní komise

komisja akredytacyjna

aula

aula

být osvobozen od školného

by

ć

zwolnionym z czesnego

být p

ř

ijat do studia

zosta

ć

przyj

ę

ty na studia

být v prvním ro

č

níku

by

ć

na pierwszym roku

cyklus p

ř

ednášek

cykl wykładów

dbát dobrého jména univerzity

dba

ć

o dobre imi

ę

uniwersytetu

diplom

dyplom

diserta

č

ní práce

praca doktorska, rozprawa doktorska

docházka

obecno

ść

, frekwencja

doktorand

doktorant

fakultní

wydziałowy

habilitace

habilitacja

habilita

č

ní

ř

ízení

post

ę

powanie habilitacyjne

habilitovat se

habilitowa

ć

si

ę

imatrikulace

imatrykulacja

index

indeks

individuální studijní plán

indywidualny tok studiów

kolokvium

kolokwium

konzultace

konsultacje

menza

stołówka

navšt

ě

vovat p

ř

ednášky

chodzi

ć

na wykłady

nep

ř

ítomnost ve výuce

nieobecno

ść

na zaj

ę

ciach

nostrifikace

nostryfikacja

obdržet diplom

otrzyma

ć

dyplom

obhájit diplomku

obroni

ć

prac

ę

dyplomow

ą

obhájit p

ř

ed komisí

obroni

ć

przed komisj

ą

obhajoba práce

obrona pracy

odmítnout diplomku

odrzuci

ć

prac

ę

dyplomow

ą

opakovat p

ř

edm

ě

t

powtarza

ć

przedmiot

oponent

recenzent

plagiát

plagiat

podat odvolání

wnie

ść

odwołanie

poplatky za studium

opłaty za studia

posudek

recenzja pracy

povinn

ě

volitelný p

ř

edm

ě

t

przedmiot obieralny

povinnosti

obowi

ą

zki

praxe

praktyka

-

48

-

pr

ů

kaz studenta

legitymacja studencka

p

ř

ednášející

wykładowca

p

ř

ednášet

wykłada

ć

p

ř

ednáška

wykład

p

ř

edtermín

termin zerowy

p

ř

erušit studium

przerwa

ć

studia

p

ř

ijetí ke studiu

przyj

ę

cie na studia

p

ř

ípravný kurz

kurs przygotowawczy

registrace p

ř

edm

ě

t

ů

rejestracja przedmiotów

rozší

ř

it (rozhojnit) v

ě

domosti

poszerzy

ć

wiadomo

ś

ci

samostatný v

ě

decký pracovník

samodzielny pracownik naukowy

semestr

semestr

seminá

ř

seminarium

soub

ě

žné studium

studia równoległe

specializace

specjalizacja

specializovat se (na co?)

specjalizowa

ć

si

ę

(w czym?)

státní zkouška

egzamin pa

ń

stwowy

student

student

studentka

studentka

studijní obor

kierunek

studijní program

program

studovat práva

studiowa

ć

prawo

sylabus

sylabus

školitel

promotor

školné

czesne

ú

č

ast na p

ř

ednáškách není povinná

obecno

ść

na wykładach nie jest obowi

ą

zkowa

ud

ě

lit

č

estný doktorát

przyzna

ć

doktorat honoris causa

univerzita t

ř

etího v

ě

ku

uniwersytet trzeciego wieku

univerzitní

uniwersytecki

uznat p

ř

edm

ě

t

uzna

ć

przedmiot

v minulém semestru

w poprzednim semestrze

v rámci p

ř

ednášky

w ramach wykładu

vážený pr

ů

m

ě

r

ś

rednia wa

ż

ona

v

ě

decká konference

konferencja naukowa

v

ě

decká práce

praca naukowa

vedoucí práce

promotor

volitelný p

ř

edm

ě

t

przedmiot fakultatywny

vym

ěň

ovat si zápisky z p

ř

ednášek

wymienia

ć

si

ę

notatkami z wykładów

vypracovat konspekt

opracowa

ć

konspekt

vysokoškolák

student

vystudovat (co?)

sko

ń

czy

ć

(co?) (jaki kierunek)

výzkumný program

program badawczy

zahrani

č

ní stáž

sta

ż

zagraniczny

zanechat studia

rzuci

ć

studia

zápis do semestru

wpis na semestr, wpis w semestr

záv

ě

re

č

ná práce

praca ko

ń

cowa

zkouškové období

sesja egzaminacyjna

STYPENDIUM

:

č

ástka

kwota

doktorandské stipendium

stypendium doktoranckie

finan

č

ní podpora

wsparcie finansowe

prosp

ě

chové stipendium

stypendium naukowe

rozd

ě

lování stipendií

rozdzielanie/podział stypendiów

sociální stipendium

stypendium socjalne

stipendijní

ř

ád

regulamin przyznawania stypendiów

stipendista

stypendysta

ubytovací stipendium

stypendium mieszkaniowe

ud

ě

lit stipendium

przyzna

ć

stypendium

vyplácet stipendium

wypłaca

ć

stypendium

-

49

-

AKADEMIK

:

bydlet na koleji

mieszka

ć

w akademiku

dvoul

ů

žkový pokoj

pokój dwuosobowy

jednol

ů

žkový pokoj

pokój jednoosobowy

kolej

akademik

kolejka

karta mieszka

ń

ca

kolejné

opłata za akademik, czynsz

kuchy

ň

ka

kuchenka

prádelna

pralnia

privát

stancja

recepce

recepcja

spole

č

né sprchy na každém pat

ř

e

wspólne prysznice na ka

ż

dym pi

ę

trze

ubytování

zakwaterowanie

3.6 WZLOTY I UPADKI

PROBLEM

:

bagatelizovat

bagatelizowa

ć

bezvýchodná situace

sytuacja bez wyj

ś

cia

být v krizi

prze

ż

ywa

ć

/przechodzi

ć

kryzys

dostat se z bláta do louže

wpa

ść

z deszczu pod rynn

ę

dostat se z dešt

ě

pod okap

wpa

ść

z deszczu pod rynn

ę

finan

č

ní problémy

problemy finansowe

házet klacky pod nohy

rzuca

ć

kłody pod nogi

každá mince má dv

ě

strany

ka

ż

dy medal ma dwie strony

komplikovat si život

komplikowa

ć

sobie

ż

ycie

krize

kryzys

linka d

ů

v

ě

ry

telefon zaufania

modlí se, aby p

ř

ežil

modli si

ę

, aby tylko prze

ż

ył

nejistota

niepewno

ść

nelehký

niełatwy

nev

ě

d

ě

l si rady

nie potrafił da

ć

sobie rady

nevid

ě

l jiné východisko

nie widział innego wyj

ś

cia

obtíže

trudno

ś

ci

ocitnout se na dlažb

ě

znale

źć

si

ę

na bruku

ocitnout se ve slepé uli

č

ce

znale

źć

si

ę

w

ś

lepym zaułku

osobní problémy

problemy osobiste

past

pułapka

patová situace

patowa sytuacja

peklo

piekło

potíže v zam

ě

stnání

kłopoty w pracy

problém

problem

prožívat obtížné období

prze

ż

ywa

ć

trudny okres

p

ř

edstírat, že se nic ned

ě

je

udawa

ć

,

ż

e nic si

ę

nie dzieje

p

ř

ekážka

przeszkoda

p

ř

ijít o všechno

straci

ć

wszystko

rezignace

rezygnacja

sehnat peníze

zdoby

ć

pieni

ą

dze

skandál

skandal

smutný p

ř

íb

ě

h

smutna historia

spadl mu kámen ze srdce

spadł mu kamie

ń

z serca

spadnout do pasti

wpa

ść

w pułapk

ę

spáchat sebevraždu

popełni

ć

samobójstwo

st

ě

žovat si

skar

ż

y

ć

si

ę

styd

ě

t se mluvit o svých problémech

wstydzi

ć

si

ę

mówi

ć

o swoich problemach

šlápnout n

ě

komu na ku

ř

í oko

nadepn

ąć

komu

ś

na odcisk

t

ě

žce to nese

ci

ęż

ko to znosi

tonoucí se stébla chytá

ton

ą

cy brzytwy si

ę

chwyta

uplést si na sebe bi

č

ukr

ę

ci

ć

bicz na siebie

už není návratu

nie ma ju

ż

odwrotu

-

50

-

všechno se zkomplikovalo

wszystko si

ę

skomplikowało

vyhodit na ulici

wyrzuci

ć

na ulic

ę

závažný problém

powa

ż

ny problem

zdravotní problémy

problemy zdrowotne

zk

ř

ížit n

ě

komu plány

pokrzy

ż

owa

ć

czyje

ś

plany

zoufalec

desperat

zoufalost

desperacja

zoufalý

zdesperowany

žít pod tlakem

ż

y

ć

pod presj

ą

NADZIEJA

:

bez jakékoliv nad

ě

je

bez jakiejkolwiek nadziei

dodat nad

ě

ji

doda

ć

otuchy

hlas nad

ě

je

głos nadziei

klamná nad

ě

je

złudna nadzieja

kojit se blahou nad

ě

jí

ż

ywi

ć

błog

ą

nadziej

ę

mít nad

ě

ji

mie

ć

nadziej

ę

nad

ě

je hasne

nadzieja ga

ś

nie

nad

ě

je na vít

ě

zství

nadzieja na zwyci

ę

stwo

nad

ě

je v lepší život

nadzieja na lepsze

ż

ycie

neúsp

ě

ch

niepowodzenie

paprsek nad

ě

je

promyk nadziei

poslední nad

ě

je

ostatnia nadzieja

skládat nad

ě

ji v n

ě

koho

pokłada

ć

w kim

ś

nadziej

ę

stín nad

ě

je

cie

ń

nadziei

svitla mu nad

ě

je

za

ś

witała mu nadzieja

vzbuzovat nad

ě

ji

budzi

ć

nadziej

ę

vzít n

ě

komu nad

ě

ji

odebra

ć

komu

ś

nadziej

ę

zhasla poslední nad

ě

je

zgasła ostatnia nadzieja

ztrácet nad

ě

ji

traci

ć

nadziej

ę

ztratil zbytek nad

ě

je

stracił resztki nadziei

POMOC

:

and

ě

l strážný

anioł stró

ż

podat pomocnou ruku

wyci

ą

gn

ąć

pomocn

ą

dło

ń

pomoci

pomóc

pot

ř

ebovat pomoc

potrzebowa

ć

pomocy

požádat o pomoc

poprosi

ć

o pomoc

spása

zbawienie

spasitel

zbawiciel

záchrana

ratunek

ROZWI

Ą

ZANIE

:

došlo k nejhoršímu

doszło do najgorszego; stało si

ę

najgorsze

najít

ř

ešení

znale

źć

rozwi

ą

zanie

ob

ě

sit se

powiesi

ć

si

ę

ob

ě

šenec

wisielec

sebevražda

samobójstwo

východisko

wyj

ś

cie

vy

ř

ešit problémy

rozwi

ą

za

ć

problemy

vzdát se

podda

ć

si

ę

vzít si život

odebra

ć

sobie

ż

ycie

KŁÓTNIA

:

emoce

emocje

hádali se o peníze

kłócili si

ę

o pieni

ą

dze

hádat se

kłóci

ć

si

ę

hádka

kłótnia

hádka skon

č

ila st

ř

elbou

kłótnia zako

ń

czyła si

ę

strzelanin

ą

k

ř

i

č

et

krzycze

ć

-

51

-

manželská hádka

kłótnia mał

ż

e

ń

ska

násilí

przemoc

naštvat

zdenerwowa

ć

nevydržet

nie wytrzyma

ć

pohádat se

pokłóci

ć

si

ę

prásknout dve

ř

mi

trzasn

ąć

drzwiami

ř

vát

krzycze

ć

urážet

obra

ż

a

ć

vým

ě

na názor

ů

wymiana zda

ń

vztek

w

ś

ciekło

ść

záminka

pretekst

KONFLIKT

:

argument

argument

dialog

dialog

dohoda

porozumienie

dohodnout se

dogada

ć

si

ę

, porozumie

ć

si

ę

dosp

ě

t k dohod

ě

doj

ść

do porozumienia

házet po n

ě

kom blátem

obrzuca

ć

kogo

ś

błotem

chyb

ě

la dobrá v

ů

le

brakowało dobrej woli

intrika

intryga

jablko sváru

jabłko niezgody

kámen úrazu

ko

ść

niezgody

když se dva perou, t

ř

etí se sm

ě

je

gdzie dwóch si

ę

bije, tam trzeci korzysta

kompromis

kompromis

kompromisní

ř

ešení

kompromisowe rozwi

ą

zanie

konflikt se zákonem

konflikt z prawem

mediace

mediacja

mediátor

mediator

mít poslední slovo

mie

ć

ostatnie słowo

nep

ř

ítel

wróg

odpustit

wybaczy

ć

omluva

przeprosiny

omluvit se

przeprosi

ć

Paridovo jablko

jabłko niezgody

podmínka

warunek

požadavek

żą

danie, wymaganie

p

ř

ilévat oleje do ohn

ě

dolewa

ć

oliwy do ognia

p

ř

ít se

spiera

ć

si

ę

rebelie

bunt

rebelovat

buntowa

ć

si

ę

smí

ř

it se

pogodzi

ć

si

ę

souhlas

zgoda

spiknutí

spisek

spojenec

sojusznik, sprzymierzeniec

st

ř

et zájm

ů

konflikt interesów

vynutit

wymusi

ć

vy

ř

ešit jednou navždy

rozwi

ą

za

ć

raz na zawsze

SUKCES

:

cena

nagroda

cesta za úsp

ě

chem

droga do sukcesu

dosáhnout úsp

ě

chu

osi

ą

gn

ąć

sukces

hrdost (na co?)

duma (z czego?)

chlubit se

chwali

ć

si

ę

poda

ř

it se

uda

ć

si

ę

radost

rado

ść

radovat se

cieszy

ć

si

ę

seznam úsp

ě

ch

ů

lista sukcesów

tajemství úsp

ě

chu

tajemnica sukcesu

-

52

-

úsp

ě

šný

udany

výhra

wygrana

žárlil na m

ů

j úsp

ě

ch

zazdro

ś

cił mi sukcesu

žít okamžikem

ż

y

ć

chwil

ą

NIEPOWODZENIE

:

co by bylo, kdyby...

co by było, gdyby...

chyba

bł

ą

d

chybami se

č

lov

ě

k u

č

í

człowiek uczy si

ę

na bł

ę

dach

jednou jsi dole, jednou naho

ř

e

raz na górze, raz na dole

jít ke dnu

i

ść

na dno

jsme na dn

ě

jeste

ś

my na dnie

lítost

ż

al

litovat svých rozhodnutí

ż

ałowa

ć

swoich decyzji

litovat

ż

ałowa

ć

napravit chybu

naprawi

ć

bł

ą

d

nevyda

ř

ený

nieudany

nic se nám nepovedlo

nic si

ę

nam nie udało

odrazit se ode dna

odbi

ć

si

ę

od dna

ostuda

ha

ń

ba, wstyd

promarnit život

zmarnowa

ć

ż

ycie

propadat se na dno

stacza

ć

si

ę

na dno

ud

ě

lat chybu je snadné

łatwo popełni

ć

bł

ą

d

všeho lituje

wszystkiego

ż

ałuje

vzlety a pády

wzloty i upadki

život není jen zábava

ż

ycie to nie tylko zabawa

ZMIANA

:

dostat od života druhou šanci

dosta

ć

od

ż

ycia drug

ą

szans

ę

klí

č

ové zm

ě

ny

kluczowe zmiany

m

ě

nit sv

ů

j život od základu

zmieni

ć

swoje

ż

ycie od podstaw

navrhovaná zm

ě

na

proponowana zmiana

nový život

nowe

ż

ycie

otev

ř

enost ke zm

ě

nám

otwarto

ść

na zmiany

po

č

ítali jsme, že ho to s v

ě

kem p

ř

ejde

liczyli

ś

my,

ż

e z wiekiem mu przejdzie

pracovat na sob

ě

pracowa

ć

nad sob

ą

prod

ě

lal zna

č

nou zm

ě

nu

zaszły w nim znaczne zmiany

provést zm

ě

nu

dokona

ć

zmiany

uspo

ř

ádat si život

uło

ż

y

ć

sobie

ż

ycie

už nechci žádné zm

ě

ny

nie chc

ę

ju

ż

ż

adnych zmian

za

č

neme nový život

zaczniemy nowe

ż

ycie

zm

ě

ny k lepšímu

zmiany na lepsze

zm

ě

ny probíhaly p

ř

íliš rychle

zmiany nast

ę

powały zbyt szybko

život pokra

č

uje dál

ż

ycie toczy si

ę

dalej

zvyknout si na n

ě

co

przyzwyczai

ć

si

ę

do czego

ś

WSPOMNIENIA

:

oživit si vzpomínky

o

ż

ywi

ć

wspomnienia

pam

ěť

pami

ęć

prohlížet si staré fotografie

przegl

ą

da

ć

stare fotografie/zdj

ę

cia

p

ř

ipomenout

przypomnie

ć

p

ř

ipomínal jí prožité chvíle

przypominał jej prze

ż

yte chwile

uchovat si vzpomínky

zachowa

ć

wspomnienia

v

ů

bec si nepamatovala

w ogóle nie pami

ę

tała

vybavit si

przypomnie

ć

sobie

vyvolávat vzpomínky

przywoływa

ć

wspomnienia

vzpomínka, kterou by z pam

ě

ti nejrad

ě

ji vymazal

wspomnienie, które najch

ę

tniej wymazałby z

pami

ę

ci

vzpomínky na minulost

wspomnienia z przeszło

ś

ci

vzpomínky se vracely

wspomnienia powracały

-

53

-

UNIWERSALNY SŁOWNIK TEMATYCZNY CZESKO-POLSKI

Słownik b

ę

dzie ukazywał si

ę

w cz

ęś

ciach. Zostanie stworzony w oparciu o

najnowocze

ś

niejsze metody bada

ń

leksykograficznych i b

ę

dzie zawierał około

30 000 słów i wyra

ż

e

ń

. Kolejno

ść

i terminy wyda

ń

poszczególnych cz

ęś

ci mog

ą

ulec

zmianie.

1.

Ż

ycie

2. Bezpiecze

ń

stwo publiczne (2011)

3. Biznes (gospodarka, finanse, praca – 2012)
4. Cywilizacja (społecze

ń

stwo, polityka, technika – 2012)

5. Nauka (2013)
6. Czas wolny (hobby, kultura, sport, turystyka - 2013)
7. Człowiek (anatomia, uczucia, zdrowie - 2014)
8. Handel i usługi (2014)
9.

Ś

wiat wokół nas (przyroda,

ś

wiat abstrakcji - 2015)

W ka

ż

dej cz

ęś

ci:

- aktualne słownictwo
- mnóstwo podtematów
- tematy pomijane w innych publikacjach

Słownik powstaje od podstaw.

-

54

-