OD AUTORA:
„Uniwersalny słownik tematyczny czesko-polski” jest rozszerzon
ą
, poprawion
ą
i przebudowan
ą
wersj
ą
bezpłatnego „Słownika tematycznego czesko-polskiego dla uczniów i studentów”. Darmowy słownik
opracowywałem w czasie studiów, kiedy marzyłem o karierze naukowej i doktoracie. Rzeczywisto
ść
okazała si
ę
brutalna i musz
ę
zaczyna
ć
dosłownie od zera.
Brak do
ś
wiadczania spowodował,
ż
e konieczne stało si
ę
całkowite przerobienie struktury tematycznej
słownika i w pewnym stopniu rozpocz
ę
cie prac od nowa. Starałem si
ę
, aby układ haseł był jak
najbardziej czytelny. Pierwsze wydanie tego słownika zostało opublikowane we wrze
ś
niu 2011 roku.
To wydanie jest wydaniem poprawionym, opublikowanym w styczniu 2012 roku. Ró
ż
ni si
ę
głównie
szat
ą
graficzn
ą
.
Słownik powstaje w oparciu o ró
ż
ne
ź
ródła materiału leksykalnego – literatur
ę
, pras
ę
, słowniki j
ę
zyka
czeskiego itp., co spotyka si
ę
z dezaprobat
ą
ś
rodowiska naukowego. W zało
ż
eniu seria "Uniwersalny
słownik tematyczny czesko-polski" miała liczy
ć
9 cz
ęś
ci. Ze wzgl
ę
du na małe zainteresowanie
sko
ń
czy si
ę
najprawdopodobniej na 3 cz
ęś
ciach.
Dariusz Sieczkowski
„Je
ś
li chce pan napisa
ć
słownik czesko-polski, to musi pan zna
ć
j
ę
zyk prasłowia
ń
ski”
– doktor Roman Madecki (Uniwersytet Masaryka) podczas egzaminu
wst
ę
pnego na studia doktoranckie.
-
2
-
SPIS TRE
ŚĆ
I
1.
Od
narodzin
do
ś
mierci
1.1
Ci
ąż
a
4
1.2
Dzieci
ń
stwo
i
młodo
ść
6
1.3
Wiek
dorosły
i staro
ść
11
1.4
Ś
mier
ć
13
2.
Ż
ycie
rodzinne
2.1
Rodzina
17
2.2
Miło
ść
20
2.3
Mał
ż
e
ń
stwo
24
3.
Ż
ycie
codzienne
3.1
Rutynowe
czynno
ś
ci
27
3.2
Ż
ycie
rodzinne
i towarzyskie
31
3.3
Dom
i mieszkanie
34
3.4
Szkoła
40
3.5
Studia
47
3.6
Wzloty
i upadki
50
-
3
-
1. KOLEJE
Ż
YCIA
1.1 CI
ĄŻ
A
ZAPŁODNIENIE
:
d
ě
loha
macica
jednu z hlavních rolí hraje v
ě
k
jedn
ą
z głównych ról odgrywa wiek
odkládání mate
ř
ství
odkładanie macierzy
ń
stwa
oplodnit
zapłodni
ć
po
č
ít dít
ě
pocz
ąć
dziecko
spermie
plemnik
vají
č
ko
jajeczko
vejcovod
jajowód
zplodit dít
ě
spłodzi
ć
dziecko
BEZPŁODNO
ŚĆ
:
dít
ě
ze zkumavky
dziecko z probówki
neplodnost je
č
ím dál v
ě
tším problémem
bezpłodno
ść
jest coraz wi
ę
kszym problemem
neplodnost
bezpłodno
ść
neplodný pár
bezpłodna para
problémy má stále více lidí
problemy ma coraz wi
ę
cej osób
problémy s ot
ě
hotn
ě
ním
problemy z zaj
ś
ciem w ci
ążę
um
ě
lé oplodn
ě
ní
sztuczne zapłodnienie
CI
ĄŻ
A
:
bolesti v podb
ř
išku
bóle w podbrzuszu
budoucí maminka
przyszła mama
být v jiném stavu
by
ć
w stanie błogosławionym
gravidita
ci
ąż
a
interrupce
aborcja
ke konci t
ě
hotenství
pod koniec ci
ąż
y
kopat noži
č
kama
kopa
ć
nó
ż
kami /w brzuchu matki/
mate
ř
ství v pozd
ě
jším v
ě
ku
macierzy
ń
stwo w pó
ź
niejszym wieku
miminko v b
ř
íšku kope
dziecko w brzuszku kopie
mimod
ě
ložní t
ě
hotenství
ci
ąż
a pozamaciczna
ot
ě
hotn
ě
t
zaj
ść
w ci
ążę
plod
płód
potrat
poronienie
p
ř
íznaky t
ě
hotenství
objawy ci
ąż
y
radostné o
č
ekávání
radosne oczekiwanie
rodi
č
ka
rodzicielka
rodi
č
ovství
ojcostwo, macierzy
ń
stwo
t
ě
hotenský test
test ci
ąż
owy
t
ě
hotenství probíhá bez komplikací
ci
ąż
a przebiega bez komplikacji
t
ě
hotenství trvá dev
ě
t m
ě
síc
ů
ci
ąż
a trwa dziewi
ęć
miesi
ę
cy
t
ě
hotenství
ci
ąż
a
t
ě
sn
ě
p
ř
ed termínem porodu
tu
ż
przed terminem porodu
um
ě
lý potrat
aborcja
více
č
etné t
ě
hotenství
ci
ąż
a wielopłodowa
výbavi
č
ka
wyprawka
vynechání menstruace
brak miesi
ą
czki/okresu
-
4
-
CI
ĄŻ
A
-
BADANIA
:
amniocentéza
amniocenteza
biopsie choriových klk
ů
(CVS)
biopsja kosmówki /ang. chorionic villus
sampling/
genetická poradna
poradnia genetyczna
genetický ultrazvuk
usg genetyczne
genetik
genetyk
gynekolog
ginekolog /m
ęż
czyzna/
gynekoložka
ginekolog /kobieta/
mít jistotu, že se dít
ě
narodí zdravé
mie
ć
pewno
ść
,
ż
e dziecko urodzi si
ę
zdrowe
odb
ě
r plodové vody
pobranie płynu owodniowego
odborné vyšet
ř
ení
specjalistyczne badanie
odhalit vrozené vady
wykry
ć
wady wrodzone
triple test
test potrójny
ultrazvuk
ultrasonografia, usg
vylou
č
it Down
ů
v syndrom
wykluczy
ć
zespół Downa
vyšet
ř
ení
badanie
zákrok
zabieg
PORÓD
:
císa
ř
ský
ř
ez
cesarskie ci
ę
cie
dít
ě
se narodilo mrtvé
dziecko urodziło si
ę
martwe
druhá doba porodní
drugi etap/okres porodu
klystýr
lewatywa
komplikovaný porod
skomplikowany poród
kontrakce
skurcz
narodit se
urodzi
ć
si
ę
nastala nep
ř
edvídatelná situace
wyst
ą
piła nieprzewidziana sytuacja
nást
ř
ih hráze
naci
ę
cie krocza
nedonošené dít
ě
wcze
ś
niak
placenta
ło
ż
ysko
plánovat porod
planowa
ć
poród
porod do vody
poród w wodzie
porodila dv
ě
d
ě
ti
urodziła dwoje dzieci
porodní bába
akuszerka
porodní bolesti
bóle porodowe
porodní plán
plan porodu
porodní sál
sala porodowa
porodnice
szpital poło
ż
niczy, izba porodowa
porodnické k
ř
eslo
fotel porodowy
porodník
poło
ż
nik, akuszer, lekarz-poło
ż
nik
první doba porodní
pierwszy etap/okres porodu
prvorodi
č
ka
pierworódka
p
ř
est
ř
ihnout pupe
č
ní š
ňů
ru
przeci
ąć
p
ę
powin
ę
p
ř
ivést dít
ě
na sv
ě
t
wyda
ć
dziecko na
ś
wiat
pupe
č
níková krev
krew p
ę
powinowa
rodit doma
rodzi
ć
w domu
t
ř
etí doba porodní
trzeci okres/etap porodu
urychlit porod
przyspieszy
ć
poród
vícerodi
č
ka
wieloródka
v
ů
bec to nebolelo
w ogóle nie bolało
vyholení
depilacja, usuwanie owłosienia
výjezd k porodu
wyjazd do porodu
-
5
-
PO
PORODZIE
:
do
č
kat se vytouženého dít
ě
te
doczeka
ć
si
ę
upragnionego dziecka
léka
ř
vyšet
ř
il novorozence
lekarz zbadał noworodka
nejkrásn
ě
jší pocit
najpi
ę
kniejsze uczucie
plá
č
dít
ě
te
płacz dziecka
poporodní deprese
depresja poporodowa
porodní trauma
trauma poporodowa
potomek
potomek
prudké zm
ě
ny nálad
gwałtowne zmiany nastrojów
první poporodní vyšet
ř
ení
pierwsze badanie poporodowe
rodný list
akt urodzenia
stát se otcem
zosta
ć
ojcem
šestined
ě
lí
połóg
šestined
ě
lka
poło
ż
nica
výkyvy nálad
wahania nastrojów
BLI
Ź
NIAKI
:
Bulharka v 62 letech porodila dvoj
č
ata
Bułgarka urodziła bli
ź
niaki w wieku 62 lat
dvoj
č
ata mají dva r
ů
zné otce
bli
ź
niaki maj
ą
dwóch ró
ż
nych ojców
dvoj
č
ata
bli
ź
niaki, bli
ź
ni
ę
ta
dvoj
č
e
bli
ź
niak
dvojvaje
č
ná dvoj
č
ata
bli
ź
ni
ę
ta dwujajowe
jednovaje
č
ná dvoj
č
ata
bli
ź
ni
ę
ta jednojajowe
narodila se jim dvoj
č
ata
urodziły im si
ę
bli
ź
niaki
siamská dvoj
č
ata
bli
ź
ni
ę
ta syjamskie
sraz dvoj
č
at
zjazd bli
ź
niaków
WIELORACZKI
:
troj
č
ata
trojaczki
č
ty
řč
ata
czworaczki
pater
č
ata
pi
ę
cioraczki
sedmer
č
ata
siedmioraczki
osmer
č
ata
o
ś
mioraczki
1.2 DZIECI
Ń
STWO I MŁODO
ŚĆ
DZIECI
Ń
STWO
:
bezstarostné d
ě
tství
beztroskie dzieci
ń
stwo
d
ě
tství kon
č
í v jedenácti letech
dzieci
ń
stwo ko
ń
czy si
ę
w wieku jedenastu lat
jediná
č
ek
jedynak
návrat do d
ě
tství
powrót do dzieci
ń
stwa
neberme d
ě
tem d
ě
tství
nie odbierajmy dzieciom dzieci
ń
stwa
rané d
ě
tství
wczesne dzieci
ń
stwo
seriály mého d
ě
tství
seriale mojego dzieci
ń
stwa
táto, zni
č
ils mi d
ě
tství
tato, zniszczyłe
ś
mi dzieci
ń
stwo
t
ě
žké d
ě
tství
ci
ęż
kie/trudne dzieci
ń
stwo
vzpomínky na d
ě
tství
wspomnienia z dzieci
ń
stwa
PIASKOWNICA
:
hra na písku
zabawa na piasku
hráb
ě
grabie
hrst písku
gar
ść
piasku
lopatka
łopatka
pískovišt
ě
piaskownica
písek
piasek
postavit bábovi
č
ku
ulepi
ć
babk
ę
/z piasku/
postavit hrad
zbudowa
ć
zamek
rozšlapat bábovi
č
ku
rozdepta
ć
babk
ę
stav
ě
t
budowa
ć
-
6
-
PLAC
ZABAW
:
balkónek
balkonik
d
ě
tské h
ř
išt
ě
plac zabaw
houpa
č
ka
hu
ś
tawka
houpadlo na pružin
ě
kiwak
houpat se
hu
ś
ta
ć
si
ę
hrající si dít
ě
bawi
ą
ce si
ę
dziecko
h
ř
išt
ě
je oplocené
plac jest ogrodzony
h
ř
išt
ě
je ur
č
eno d
ě
tem
plac zabaw jest przeznaczony dla dzieci
lanová proléza
č
ka
linarium
lanová proléza
č
ka
przeplotnia z lin
lavi
č
ka
ławka
lezecká st
ě
na
ś
cianka alpinistyczna
maminky s ko
č
árky
mamy z wózkami
obch
ů
dek
sklepik
obloukový m
ů
stek
mostek łukowy
plastový dome
č
ek
plastikowy domek
pódium
podest
pohyblivá rampa
trap ruchomy
provazový m
ů
stek
mostek z lin
sestava hrazd
zestaw do przewrotów
skluzavka
ś
lizgawka, zje
ż
d
ż
alnia
spirální skluzavka s pódiem
zje
ż
d
ż
alnia kr
ę
cona z pomostem
šikmý žeb
ř
ík
drabina/drabinka uko
ś
na
šplhací ty
č
rura stra
ż
acka
v
ě
ž
wie
ż
a
vstupní rampa
trap wej
ś
ciowy
vstupní schody
schody wej
ś
ciowe
zahradní domek
domek ogrodowy
zast
ř
ešená v
ě
ž
wie
ż
a z dachem
ZABAWKI
I ZABAWY
:
autí
č
ko
resorak
houpací k
ůň
ko
ń
/konik na biegunach
hrát karty
gra
ć
w karty
hrát si na
č
etníky a zlod
ě
je
bawi
ć
si
ę
w policjantów i złodziei
hrát si s mí
č
em
bawi
ć
si
ę
piłk
ą
hrát si s panenkami
bawi
ć
si
ę
lalkami
chodítko
chodzik
chrastítko
grzechotka
kousátko
gryzak, gryzaczek
kyblí
č
ek
wiaderko
panenka Barbie
lalka Barbie
plyšový medvídek
pluszowy nied
ź
wiadek
popelá
ř
ské auto
ś
mieciarka
skláp
ěč
wywrotka
ARTYKUŁY
DZIECI
Ę
CE
:
autoseda
č
ka
fotelik samochodowy
č
epi
č
ka
czapeczka
dudlík
smoczek
dupa
č
ky
ś
pioszki
ch
ů
vi
č
ka
niania elektroniczna
jídelní židli
č
ka
krzesełko do karmienia
ko
č
árek
wózek
kolébka
kołyska
monitor dechu
monitor oddechu
no
č
ník
nocnik
nosi
č
nosidło
-
7
-
nosítko
nosidełko
pleny, plenky
pieluchy, pieluszki
postýlka
łó
ż
eczko
šátek
chusta
OPIEKA
NAD
MAŁYM
DZIECKIEM
:
jesle
ż
łobek
kojení
karmienie piersi
ą
koupání
k
ą
piel
necht
ě
l jíst
nie chciał je
ść
pé
č
e o dít
ě
opieka nad dzieckiem
p
ř
ebalovat dít
ě
przewija
ć
dziecko
p
ř
e
č
íst pohádku
przeczyta
ć
bajk
ę
skloubit pé
č
i o dít
ě
a kariéru
pogodzi
ć
opiek
ę
nad dzieckiem i karier
ę
školka
przedszkole
u
č
it dít
ě
usínat
uczy
ć
dziecko zasypia
ć
u
č
it chodit na no
č
ník
uczy
ć
chodzi
ć
/chodzenia na nocnik
ukládat dít
ě
ke spánku
układa
ć
dziecko do snu
v noci se budil každé dv
ě
hodiny
w nocy budził si
ę
co dwie godziny
zpívat ukolébavku
ś
piewa
ć
kołysank
ę
WYCHOWANIE
-
POJ
Ę
CIA
OGÓLNE
:
autorita
autorytet
hledat kompromisy
szuka
ć
kompromisów
motivovat a chválit
motywowa
ć
i chwali
ć
nedostatek citu
brak uczu
ć
rodi
č
e jsou pro dít
ě
vzorem
rodzice s
ą
dla dziecka wzorem
rodi
č
e nemusí d
ě
tem
ř
íkat vše
rodzice nie musz
ą
mówi
ć
dzieciom
wszystkiego
rozkazova
č
ný tón
rozkazuj
ą
cy ton
trávit spole
č
né chvíle
sp
ę
dza
ć
wspólne chwile
velké nároky
wysokie wymagania
volná výchova
wychowanie bezstresowe
výchova bez povinností
wychowanie bez obowi
ą
zków
výchova
wychowanie
vychovat
wychowa
ć
vychovávat
wychowywa
ć
výchovné metody
metody wychowawcze
výchovné problémy
problemy wychowawcze
výchovný model
model wychowawczy
vysv
ě
tlit
wyja
ś
ni
ć
zakazovat a trestat
zakazywa
ć
i kara
ć
NIANIA
:
au-pair
au pair
d
ů
chodkyn
ě
emerytka
hlídání d
ě
tí
pilnowanie dzieci
hodit se na práci ch
ů
vy
nadawa
ć
si
ę
na niani
ę
ch
ů
va se zkušenostmi
niania z do
ś
wiadczeniem
ch
ů
va
niania
ch
ů
vy p
ř
estaly být výsadou
nianie przestały by
ć
przywilejem
nechci, aby mé dít
ě
vychovával n
ě
kdo cizí
nie chc
ę
,
ż
eby moje dziecko wychowywał kto
ś
obcy
paní na hlídání
niania
pe
č
ovat o malé dít
ě
opiekowa
ć
si
ę
małym dzieckiem
postupn
ě
se stala sou
č
ástí rodiny
stopniowo stała si
ę
cz
ęś
ci
ą
rodziny
spokojenost na obou stranách
zadowolenie po obu stronach
studentka
studentka
výb
ě
r ch
ů
vy
wybór niani
-
8
-
KARY
:
bít dít
ě
bi
ć
dziecko
dát na zadek
da
ć
w tyłek/po tyłku
fyzický/t
ě
lesný trest
kara cielesna
mez, po jejímž p
ř
ekro
č
ení následuje trest
granica, po której przekroczeniu nast
ę
puje
kara
pásek
pasek
p
ř
ehán
ě
t
przesadza
ć
rákoska
rózga
trest
kara
trestat
kara
ć
týden bez po
č
íta
č
e
tydzie
ń
bez komputera
varovat
ostrzega
ć
, ostrzec
výprask
lanie
vztáhnout ruku na dít
ě
podnie
ść
r
ę
k
ę
na dziecko
SŁOWNIK
DZIECI
Ę
CY
:
bacat
dawa
ć
klapsa
bumbat
pi
ć
blinkat
wymiotowa
ć
cap, capy
tup, tup
ha
č
at
siedzie
ć
ha
č
nout si
usi
ąść
hajat
1. spa
ć
2. le
ż
e
ć
kakat
robi
ć
kup
ę
nabumbat se
napi
ć
si
ę
napapat se
naje
ść
si
ę
papat
je
ść
spinkat
spa
ć
vybumbat
wypi
ć
vyspinkat se
wyspa
ć
si
ę
ROZWÓJ
DZIECKA
I NASTOLATKA
:
akné
tr
ą
dzik
dít
ě
ti se pro
ř
ezávají zuby
dziecku wyrzynaj
ą
si
ę
z
ę
by
dospívat
dojrzewa
ć
, dorasta
ć
chodit
chodzi
ć
lézt po
č
ty
ř
ech
raczkowa
ć
mluvit
mówi
ć
psychické zm
ě
ny
zmiany w psychice
rozeznávat blízké osoby
rozpoznawa
ć
bliskie osoby
zm
ě
na hlasu
mutacja głosu
žvatlat
gaworzy
ć
MŁODO
ŚĆ
:
h
ř
íchy mládí
grzechy młodo
ś
ci
klukovina
wygłup
klukovství
chłopi
ę
cy wiek
mládež
młodzie
ż
mládí
młodo
ść
mladistvý
młodociany
mluvit s d
ě
tmi o sexu
rozmawia
ć
z dzie
ć
mi o seksie
neplnoletý
niepełnoletni
nezletilý
nieletni
období dospívání
okres dorastania
osamostat
ň
ování
usamodzielnianie si
ę
panenství
dziewictwo
puberta
okres dojrzewania
teenager
nastolatek
testosteron
testosteron
-
9
-
vyhodit z domu
wyrzuci
ć
z domu
vysp
ě
lejší
bardziej dojrzały
za všechno m
ů
žou hormony
wszystkiemu winne s
ą
hormony
zábava
zabawa
zralost
dojrzało
ść
zralý
dojrzały
RÓWIE
Ś
NICY
:
dostat se do špatné spole
č
nosti
wpa
ść
w złe towarzystwo
kamarád
kolega, przyjaciel
kamarádka
kole
ż
anka, przyjaciółka
nejhorší je nezájem
najgorszy jest brak zainteresowania
tlak vrstevník
ů
presja rówie
ś
ników
vrstevnice
rówie
ś
niczka
vrstevník
rówie
ś
nik
BUNT
:
hádat se s rodi
č
i
kłóci
ć
si
ę
z rodzicami
hledání sama sebe
poszukiwanie samego siebie
kritika
krytyka
kritizovat
krytykowa
ć
mít vlastní názor
mie
ć
własne zdanie
m
ů
j syn m
ě
v
ů
bec neposlouchá
mój syn w ogóle mnie nie słucha
nesnesitelný
niezno
ś
ny
rebel
buntownik
rebelka
buntowniczka
vzbou
ř
it se
zbuntowa
ć
si
ę
vzdor
opór
vzpoura proti autoritám
bunt przeciwko autorytetom
vzpoura proti rodi
čů
m
bunt przeciwko rodzicom
PODEJ
Ś
CIE
RODZICÓW
:
donutit
zmusi
ć
kontrolovat
kontrolowa
ć
milovat
kocha
ć
mluvit
mówi
ć
, rozmawia
ć
naslouchat
słucha
ć
pochopit
zrozumie
ć
p
ř
emluvit
namówi
ć
p
ř
íkazy
nakazy
zakazovat
zakazywa
ć
žádné zákazy
ż
adnych zakazów
MŁODZIE
Ń
CZE
IDEAŁY
:
bojovat za sv
ě
tový mír
walczy
ć
o pokój na
ś
wiecie
lidská práva
prawa człowieka
mám všechna práva a žádné povinnosti
mam wszystkie prawa i
ż
adnych obowi
ą
zków
nikdo mi nebude
ř
íkat, co mám d
ě
lat
nikt mi nie b
ę
dzie mówił, co mam robi
ć
ochrana životního prost
ř
edí
ochrona
ś
rodowiska
pomáhat chudým
pomaga
ć
biednym
práva zví
ř
at
prawa zwierz
ą
t
proti diskriminaci
przeciwko dyskryminacji
rovné p
ř
íležitosti
równe szanse
rovnost
równo
ść
svoboda
wolno
ść
tolerance
tolerancja
všichni jsme si rovni
wszyscy jeste
ś
my sobie równi
-
10
-
1.3 WIEK DOROSŁY I STARO
ŚĆ
WIEK
DOROSŁY
:
biologické hodiny
zegar biologiczny
být stále mlád
by
ć
ci
ą
gle młodym
do d
ů
chodu ješt
ě
daleko
do emerytury jeszcze daleko
dosp
ě
lý
dorosły
dožít se padesáti let
do
ż
y
ć
pi
ęć
dziesi
ę
ciu lat
hledat si obživu
szuka
ć
ś
rodków do
ż
ycia
hodn
ě
pracovat
du
ż
o pracowa
ć
honit se za pen
ě
zi
goni
ć
za pieni
ę
dzmi
krize st
ř
edního v
ě
ku
kryzys wieku
ś
redniego
kult v
ěč
ného mládí
kult wiecznej młodo
ś
ci
mládí je pry
č
młodo
ść
min
ę
ła
monotónnost
monotonia
nevypadat na t
ř
icet
nie wygl
ą
da
ć
na trzydzie
ś
ci lat
obživa
ś
rodki do
ż
ycia
odkv
ě
t
przekwitanie
padesátnice
pi
ęć
dziesi
ę
ciolatka
potatit se
pój
ść
w
ś
lady ojca
promarnit sv
ů
j život
zmarnowa
ć
ż
ycie
první vráska
pierwsza zmarszczka
p
ř
emýšlet o budoucnosti
my
ś
le
ć
o przyszło
ś
ci
p
ř
enášet váše
ň
na své d
ě
ti
przenosi
ć
pasj
ę
na dzieci
p
ř
ibývající léta
przybywaj
ą
ce lata
stará panna
stara panna
starý mládenec
stary kawaler
t
ř
icátnice
trzydziestolatka
vysp
ě
lejší
bardziej dojrzały
vzpomínky na minulost
wspomnienia z przeszło
ś
ci
zralost
dojrzało
ść
zralý
dojrzały
žena v odkv
ě
tu
kobieta w okresie przekwitania
STARO
ŚĆ
-
POJ
Ę
CIA
OGÓLNE
:
babi
č
ka
babcia
celá Evropa stárne
cała Europa si
ę
starzeje
cítit se jako babi
č
ka
czu
ć
si
ę
jak babcia
d
ě
de
č
ek
dziadek
d
ů
chod
emerytura
d
ů
chodce
emeryt
d
ů
chodkyn
ě
emerytka
chodit o berlích
chodzi
ć
o kulach
jdou na n
ě
ho léta
starzeje si
ę
na diskotéky už to neláká
na dyskoteki ju
ż
nie ci
ą
gnie
na stará kolena
na stare lata
odejít do d
ů
chodu
przej
ść
na emerytur
ę
organismus stárne
organizm starzeje si
ę
pokro
č
ilý v
ě
k
podeszły wiek
podzim života
jesie
ń
ż
ycia
pozdní stá
ř
í
pó
ź
na staro
ść
p
ř
ed
č
asné stárnutí
przedwczesne starzenie si
ę
smutné stá
ř
í
smutna staro
ść
spo
ř
it si na stá
ř
í
oszcz
ę
dza
ć
na staro
ść
stárnout
starze
ć
si
ę
stárnutí
starzenie si
ę
staroba
staro
ść
starý
č
lov
ě
k
stary człowiek
sta
ř
ec
starzec, staruszek
sta
ř
enka
staruszka
-
11
-
stá
ř
í
staro
ść
už to není, co to bývávalo
to ju
ż
nie to, co kiedy
ś
všechny bu
ň
ky
č
asem stárnou
wszystkie komórki z czasem si
ę
starzej
ą
zestárnout
zestarze
ć
si
ę
OBJAWY
STARZENIA
SI
Ę
:
bolesti kloub
ů
bóle stawów
hluboké vrásky
gł
ę
bokie zmarszczki
hluchon
ě
most
głuchoniemota
hluchost
głuchota
pokles t
ě
lesné hmotnosti
spadek masy ciała
poruchy pam
ě
ti
zaburzenia pami
ę
ci
povadlá prsa
zwiotczałe piersi
problémy s udržením mo
č
i
problemy z utrzymaniem moczu
první šedivý vlas
pierwszy siwy włos
p
ř
íznaky stá
ř
í
objawy staro
ś
ci/starzenia si
ę
snížení výkonnosti srdce
spadek wydolno
ś
ci serca
svaly slábnou
mi
ęś
nie słabn
ą
vrásky den za dnem p
ř
ibývají
zmarszczek przybywa z ka
ż
dym dniem
vypadání zub
ů
wypadanie z
ę
bów
vyšší náchylnost na nemoci
wy
ż
sza podatno
ść
na choroby
zhoršení zraku
pogorszenie wzroku
zm
ě
ny vzhledu
zmiany w wygl
ą
dzie
známky stárnutí
oznaki starzenia si
ę
CHOROBY
I DOLEGLIWO
Ś
CI
STARCZE
:
Alzheimerova choroba
choroba Alzheimera
bolesti kloub
ů
bóle stawów
cukrovka
cukrzyca
demence, senilita
demencja starcza
hluchon
ě
most
głuchoniemota
hluchost
głuchota
osteoporóza
osteoporoza
problémy s udržením mo
č
i
problemy z utrzymaniem moczu
p
ř
išlo stá
ř
í, p
ř
išly nemoci
przyszła staro
ść
, przyszły choroby
skleróza
skleroza
šedý zákal
za
ć
ma; katarakta
WALKA
ZE
STARZENIEM
SI
Ę
:
botox
botoks
elixír mládí
eliksir młodo
ś
ci
elixír života
eliksir
ż
ycia
každá z nás chce vypadat co nejlépe
ka
ż
da z nas chce wygl
ą
da
ć
jak najlepiej
omladit
odmłodzi
ć
omládnout
odmłodzi
ć
si
ę
omlazovací kúra
kuracja odmładzaj
ą
ca
plastická operace
operacja plastyczna
plastika
operacja plastyczna
prodloužit život
przedłu
ż
y
ć
ż
ycie
rozumná dieta
rozs
ą
dna dieta
sedavý zp
ů
sob života urychluje stárnutí
siedz
ą
cy tryb
ż
ycia przyspiesza starzenie si
ę
stá
ř
í nelze zastavit
staro
ś
ci nie da si
ę
zatrzyma
ć
tajemství dlouhov
ě
kosti
tajemnica długowieczno
ś
ci
utrácet za kosmetiku
wydawa
ć
(pieni
ą
dze) na kosmetyki
vyhlazování vrásek
wygładzanie zmarszczek
zdravý životní styl
zdrowy styl
ż
ycia
zpomalit proces stárnutí
spowolni
ć
proces starzenia si
ę
-
12
-
RELACJE
SPOŁECZNE
:
cpát se do dve
ř
í
pcha
ć
si
ę
do drzwi
diskriminace kv
ů
li v
ě
ku
dyskryminacja ze wzgl
ę
du na wiek
domov d
ů
chodc
ů
dom emeryta
domov senior
ů
dom spokojnej staro
ś
ci
d
ů
chodci nejsou tak svatí, jak se zdají
emeryci nie s
ą
tak
ś
wi
ę
ci, jak si
ę
wydaj
ą
d
ů
m klidného stá
ř
í
dom spokojnej staro
ś
ci
d
ů
stojnost
godno
ść
negativní zkušenosti s mladými
negatywne do
ś
wiadczenia z młodymi
neúcta ke starším lidem
brak szacunku do starszych ludzi
pe
č
ovatelský d
ů
m
dom opieki
pomáhat starým babi
č
kám s nákupy
pomaga
ć
starym babciom z zakupami
roste po
č
et starších lidí
ro
ś
nie liczba starszych osób
sta
ř
í lidé jsou nej
č
ast
ě
jší ob
ě
tí diskriminace
ofiarami dyskryminacji padaj
ą
najcz
ęś
ciej
starzy ludzie
sta
ř
í lidé mezi námi
starzy ludzie w
ś
ród nas
univerzita t
ř
etího v
ě
ku
uniwersytet trzeciego wieku
uvolnit místo
ust
ą
pi
ć
miejsca
všichni takoví nejsou
nie wszyscy tacy s
ą
1.4
Ś
MIER
Ć
Ś
MIER
Ć
:
agonie
agonia
jediný bratr um
ř
el na infarkt
jedyny brat zmarł na zawał
konstatovat smrt
stwierdzi
ć
zgon
ležet na smrtelné posteli
le
ż
e
ć
na ło
ż
u
ś
mierci
m
ě
la p
ř
ed sebou celý život
miała przed sob
ą
całe
ż
ycie
mrtvola
zwłoki
náhlá smrt
nagła
ś
mier
ć
nastala smrt
nast
ą
piła
ś
mier
ć
navždy nás opustil
opu
ś
cił nas na zawsze
nebožtík
nieboszczyk
neš
ť
astná náhoda
nieszcz
ęś
liwy wypadek
nosit smutek
nosi
ć
ż
ałob
ę
obdržet poslední pomazání
otrzyma
ć
ostatnie namaszczenie
odcházet s úsm
ě
vem na rtech
odchodzi
ć
z u
ś
miechem na ustach
odpo
č
ívat v pokoji
spoczywa
ć
w spokoju
ohledání mrtvoly
ogl
ę
dziny zwłok
poslední p
ř
ání
ostatnie
ż
yczenie
p
ř
ed týdnem um
ř
el manžel
tydzie
ń
temu zmarł m
ąż
/mał
ż
onek
rakve s ostatky t
ř
iceti ob
ě
tí
trumny ze szcz
ą
tkami trzydziestu ofiar
skon (rzad.)
zgon
skonat (rzad.)
skona
ć
skonat
skona
ć
, umrze
ć
smí
ř
it se se smrtí
pogodzi
ć
si
ę
ze
ś
mierci
ą
smrt
ś
mier
ć
smute
č
ní oznámení
nekrolog
tragická smrt
tragiczna
ś
mier
ć
umírat
umiera
ć
úmrtí
zgon
vyrovnat se se smrtí
pogodzi
ć
si
ę
ze
ś
mierci
ą
vystavit úmrtní list
wystawi
ć
akt zgonu
záhadná smrt
zagadkowa
ś
mier
ć
zápasit/bojovat se smrtí
walczy
ć
ze
ś
mierci
ą
zem
ř
el na leukémii
zmarł na białaczk
ę
zem
ř
el po dlouhé t
ě
žké nemoci
zmarł po długiej i ci
ęż
kiej chorobie
zem
ř
el v nemocnici
zmarł w szpitalu
zem
ř
el ve v
ě
ku 80 let
zmarł w wieku 80 lat
zem
ř
ela cestou na h
ř
bitov
zmarła w drodze na cmentarz
-
13
-
zem
ř
ít p
ř
irozenou smrtí
umrze
ć
ś
mierci
ą
naturaln
ą
zem
ř
ít
umrze
ć
zesnulý
zmarły
Ż
AŁOBA
:
držet smutek
by
ć
w
ż
ałobie
chodit ve smutku
chodzi
ć
w
ż
ałobie
minuta ticha
minuta ciszy
na znamení smutku
na znak
ż
ałoby
nosit smutek
nosi
ć
ż
ałob
ę
oplakávat
opłakiwa
ć
plá
č
płacz
plakat
płaka
ć
po celou dobu hlasit
ě
vzlykala
przez cały czas gło
ś
no szlochała
se slzami v o
č
ích
ze łzami w oczach
slam
ě
ný vdovec
słomiany wdowiec
smutek
ż
ałoba
státní smutek
ż
ałoba narodowa
truchlící rodina
rodzina pogr
ąż
ona w
ż
ałobie
už nemám sílu plakat
ju
ż
nie mam siły płaka
ć
vdova po zp
ě
vákovi
wdowa po
ś
piewaku
vdova
wdowa
vdovec
wdowiec
vlajky staženy na p
ů
l žerdi
flagi opuszczone do połowy masztów
zahalit se do smutku
pogr
ąż
y
ć
si
ę
w
ż
ałobie
zármutek
ż
ałoba
POGRZEB
:
bude poh
ř
bený tiše a skromn
ě
zostanie pochowany cicho i skromnie
č
estná salva
salwa honorowa
doprovodit n
ě
koho na poslední cest
ě
towarzyszy
ć
komu
ś
w ostatniej drodze
d
ř
ev
ě
ná rakev
drewniana trumna
funebrák (pot.)
pracownik zakładu pogrzebowego
funus (pot.)
pogrzeb
jít na poh
ř
eb
i
ść
na pogrzeb
kaple
kaplica
kn
ě
z mluvil asi p
ů
l hodiny
ksi
ą
dz mówił około pół godziny
komorní poh
ř
eb
kameralny pogrzeb
kondolen
č
ní kniha
ksi
ę
ga kondolencyjna
kondolovat
składa
ć
kondolencje
kv
ě
tiny
kwiaty
lou
č
it se s nebožtíkem
ż
egna
ć
si
ę
z nieboszczykiem
márnice
kostnica
modlitba
modlitwa
náhrobní nápis
napis na pomniku, napis na nagrobku
pe
č
ovat o hrob
opiekowa
ć
si
ę
grobem, dba
ć
o grób
poh
ř
bít
pochowa
ć
poh
ř
eb církevní
pogrzeb ko
ś
cielny
poh
ř
eb ob
č
anský
pogrzeb
ś
wiecki
poh
ř
eb
pogrzeb
poh
ř
ební ob
ř
ad
ceremonia pogrzebowa
poh
ř
ební pr
ů
vod
kondukt pogrzebowy
poh
ř
ební ústav
zakład pogrzebowy
poh
ř
ební v
ů
z
karawan
pochovat n
ě
koho
pochowa
ć
kogo
ś
položit mrtvého do rakve
poło
ż
y
ć
martwego/zło
ż
y
ć
ciało do trumny
položit v
ě
nec
zło
ż
y
ć
wieniec
poslední rozlou
č
ení s (kým?)
ostatnie po
ż
egnanie (kogo?)
projevy soucitu
wyrazy współczucia
pronájem kaple
wynaj
ę
cie kaplicy
-
14
-
p
ř
ijít na tryznu
przyj
ść
na styp
ę
rakev
trumna
rozlou
č
it se
po
ż
egna
ć
si
ę
sarkofág
sarkofag
smute
č
ní procesí
procesja
ż
ałobna
smute
č
ní pr
ů
vod
kondukt
ż
ałobny
smute
č
ní
ř
e
č
mowa pogrzebowa
spustit rakev do hrobu
spu
ś
ci
ć
trumn
ę
do grobu
státní poh
ř
eb
pogrzeb pa
ń
stwowy
sví
č
ky
znicze
tryzna
stypa
v
ě
nec
wieniec
vystrojit poh
ř
eb
wyprawi
ć
pogrzeb
vzdát hold
odda
ć
/zło
ż
y
ć
hołd
zádušní mše
msza zaduszna
zní zvony
dzwoni
ą
dzwony
zvony, sirény a slzy
dzwony, syreny i łzy
KREMACJA
:
kremace
kremacja
krema
č
ní pec
piec kremacyjny
krematorium
krematorium
poh
ř
eb žehem
kremacja
popel
popiół/prochy
rozprášit popel
rozsypa
ć
popiół/prochy
rozptylová lou
č
ka
pole pami
ę
ci
urna s popelem
urna z popiołem/prochem
zpopeln
ě
ní
kremacja
zpopelnit
spali
ć
, skremowa
ć
CMENTARZ
:
h
ř
bitov
cmentarz
hrob je zasypaný kv
ě
tinami
grób jest zasypany kwiatami
hrob
grób
hroba
ř
grabarz
hrobka
1. grobowiec 2. krypta
hrobni
č
ení (pot.)
grabarstwo, praca grabarza
hrobník
grabarz
h
ř
bitovní
cmentarny lub dotycz
ą
cy cmentarza
jít na h
ř
bitov
i
ść
na cmentarz
kolumbárium
kolumbarium
mauzoleum
mauzoleum
místo posledního odpo
č
inku
miejsce ostatniego spoczynku
mohyla
mogiła
na hrob
ě
je mnoho sví
č
ek
na grobie jest mnóstwo zniczy
náhrobek
pomnik, nagrobek
navštívit hrob
odwiedzi
ć
grób
opušt
ě
né hroby
opuszczone groby
poh
ř
ebišt
ě
cmentarzysko
sarkofág
sarkofag
správce h
ř
bitova
zarz
ą
dca cmentarza
vojenský h
ř
bitov
cmentarz wojskowy
vykopat hrob
wykopa
ć
grób
zapálit sví
č
ku
zapali
ć
znicz
židovský h
ř
bitov
cmentarz
ż
ydowski
žulový pomník
granitowy pomnik
-
15
-
TESTAMENT
:
allografní záv
ěť
testament allograficzny
holografní záv
ěť
testament własnor
ę
czny/holograficzny
neplatná záv
ěť
niewa
ż
ny testament
notá
ř
notariusz
odvolat záv
ěť
odwoła
ć
testament
po
ř
ídit záv
ěť
sporz
ą
dzi
ć
testament
po
ř
izovatel záv
ě
ti
testator
poslední v
ů
le
ostatnia wola
rejst
ř
ík záv
ě
tí
rejestr testamentów
sepsat záv
ěť
spisa
ć
testament
sv
ě
dek
ś
wiadek
uložit záv
ěť
zło
ż
y
ć
testament
ustanovení v záv
ě
ti
rozporz
ą
dzenie testamentowe
záv
ěť
ve form
ě
notá
ř
ského zápisu
testament w formie aktu notarialnego
zem
ř
elý nezanechal žádnou záv
ěť
zmarły nie (po)zostawił
ż
adnego testamentu
zm
ě
nit záv
ěť
zmieni
ć
testament
zneplatnit záv
ěť
uniewa
ż
ni
ć
testament
SPADEK
:
d
ě
d
ě
ní ze záv
ě
ti
dziedziczenie testamentowe/z testamentu
d
ě
dic
spadkobierca
d
ě
dická da
ň
podatek spadkowy
d
ě
dická dohoda
umowa o przyszłym spadku
d
ě
dická nezp
ů
sobilost
niegodno
ść
spadkowa
d
ě
dická skupina
grupa spadkowa
d
ě
dické právo
prawo spadkowe
d
ě
dické
ř
ízení
post
ę
powanie spadkowe
d
ě
dické záležitosti
sprawy spadkowe
d
ě
dický nárok
roszczenie spadkowe
d
ě
dický podíl
udział w spadku
d
ě
dický trust
trust spadkowy
d
ě
dictví
spadek
d
ě
ti d
ě
dí vždy
dzieci zawsze dziedzicz
ą
manžel nedostane nic
m
ąż
/mał
ż
onek nie dostanie nic
nadnárodní d
ě
dictví
dziedziczenie transnarodowe
nemovité poz
ů
stalostní jm
ě
ní
nieruchomy maj
ą
tek spadkowy
odkázat
zostawi
ć
w spadku
odkazovník
spadkobierca
odkazový
spadkowy, dotycz
ą
cy spadku
odmítnout d
ě
dictví
odrzuci
ć
spadek
povinný díl
zachowek
právo na d
ě
dictví
prawo do spadku
válka o d
ě
dictví
wojna o spadek
vyd
ě
d
ě
ní
wydziedziczenie
vyd
ě
dit
wydziedziczy
ć
vyplatit sestru
spłaci
ć
siostr
ę
(przy spadku)
zd
ě
dit dluhy
odziedziczy
ć
długi
zd
ě
dit
odziedziczy
ć
z
ů
stavitel
spadkodawca
-
16
-
2.
Ż
YCIE RODZINNE
2.1 RODZINA
CZŁONKOWIE
RODZINY
:
babi
č
ka
babcia
bratranec
kuzyn
bratr
brat
brat
ř
í
č
ek
braciszek
bývalá žena
była
ż
ona
bývalý manžel
były m
ąż
dcera
córka
d
ě
de
č
ek
dziadek
d
ě
ti
dzieci
dít
ě
dziecko
dvoj
č
e
bli
ź
niak
cho
ť
mał
ż
onka,
ż
ona
jediná
č
ek
jedynak
kmotr
ojciec chrzestny
kmotra
matka chrzestna
kmot
ř
enec
chrze
ś
niak
kmot
ř
enka
chrze
ś
niaczka
kmot
ř
í
č
ek
ojciec chrzestny
kmot
ř
i
č
ka
matka chrzestna
macecha
macocha
manžel
mał
ż
onek, m
ąż
matka
mama, matka
nete
ř
bratanica (c. brata), siostrzenica (c. siostry)
nevlastní dcera
pasierbica
nevlastní matka
macocha
nevlastní otec
ojczym
nevlastní syn
pasierb
ot
č
ím
ojczym
otec
ojciec
pastorek
pasierb
pastorkyn
ě
pasierbica
polosirotek
półsierota
potomek
potomek
prababi
č
ka
prababcia
prad
ě
de
č
ek
pradziadek
prarodi
č
e
dziadkowie
pravnuk
prawnuk
p
ř
edek
przodek
p
ř
íbuzenstvo
krewni
p
ř
íbuzná
krewna
p
ř
íbuzný
krewny
rodi
č
e
rodzice
rodinka
rodzinka
sestra
siostra
sest
ř
enice
kuzynka
snoubenec
narzeczony
snoubenka
narzeczona
sourozenci
rodze
ń
stwo
strýc
stryj, wujek
synovec
bratanek (syn brata), siostrzeniec (syn siostry)
švagr
szwagier
švagrová
szwagrowa
tchán
te
ść
tchyn
ě
te
ś
ciowa
vnou
č
e
wnuczek, wnuczka
-
17
-
vnu
č
ka
wnuczka
vnuk
wnuk
ze
ť
zi
ęć
RODZINA
-
POJ
Ę
CIA
OGÓLNE
:
absence jednoho z rodi
čů
brak jednego z rodziców
b
ě
žná rodina
zwykła rodzina, zwyczajna rodzina
blízký p
ř
íbuzný
bliski krewny
být
č
ernou ovcí rodiny
by
ć
czarn
ą
owc
ą
rodziny
být sp
ř
ízn
ě
n s n
ě
kým
by
ć
spokrewnionym z kim
ś
č
len rodiny
członek rodziny
č
ty
řč
lenná rodina
czteroosobowa rodzina
Den matek
Dzie
ń
Matki
Den otc
ů
Dzie
ń
Ojca
d
ě
ti pot
ř
ebují mámu a tátu
dzieci potrzebuj
ą
mamy i taty
d
ě
v
č
e z dobré rodiny
dziewczyna z dobrego domu
dít
ě
vyr
ů
stá v patologické rodin
ě
dziecko wyrasta w rodzinie patologicznej
dokonalá matka
doskonała matka
domácnost
gospodarstwo domowe
d
ů
m a rodina jsou pro n
ě
ho to nejd
ů
ležit
ě
jší
dom i rodzina s
ą
dla niego najwa
ż
niejsze
dvojvaje
č
ná dvoj
č
ata
bli
ź
niaki dwujajowe
historky o tchyních
historyjki o te
ś
ciowych
hlava rodiny
głowa rodziny
chudý p
ř
íbuzný
ubogi krewny
jaký otec, takový syn
jaki ojciec, taki syn
jasn
ě
vymezené role
jasno okre
ś
lone role
jednovaje
č
ná dvoj
č
ata
bli
ź
niaki jednojajowe
jsou zase rodina
znów s
ą
rodzin
ą
manželé jsou rovnocennými partnery
mał
ż
onkowie s
ą
równorz
ę
dnymi partnerami
mít d
ě
ti z prvního manželství
mie
ć
dzieci z pierwszego mał
ż
e
ń
stwa
mladí a nezralí rodi
č
e
młodzi i niedojrzali rodzice
moje matka nemá ráda mého manžela
moja mama nie lubi mojego m
ęż
a
mužský potomek
m
ę
ski potomek
nejstarší syn
najstarszy syn
nemanželské dít
ě
nie
ś
lubne dziecko
nemít nikoho blízkého
nie mie
ć
nikogo bliskiego
nezájem o rodinu
brak zainteresowania rodzin
ą
otec
č
ty
ř
d
ě
tí
ojciec czworga dzieci
otec odešel
ojciec odszedł
pátrat po svém biologickém otci
poszukiwa
ć
swojego ojca biologicznego
Petr svou rodinu miluje
Petr kocha swoj
ą
rodzin
ę
plánované rodi
č
ovství
planowane rodzicielstwo
po me
č
i
po mieczu
po p
ř
eslici
po k
ą
dzieli
po
č
etné potomstvo
liczne potomstwo
podílet se na výchov
ě
d
ě
tí
bra
ć
udział w wychowaniu dzieci
p
ř
edci z mat
č
iny strany
przodkowie ze strony matki
p
ř
edci z otcovy strany
przodkowie ze strony ojca
radovat se z vnou
č
at
cieszy
ć
si
ę
z wnuków
rodina se rozroste
rodzina si
ę
powi
ę
kszy
rodinné ovzduší
atmosfera rodzinna
rodinné pom
ě
ry
stosunki rodzinne
rodinné setkání
spotkanie rodzinne
rodinný krb
ognisko rodzinne
rodinný p
ř
íslušník
członek rodziny
rodinný p
ř
ítel
przyjaciel rodziny
rodinný výlet
rodzinna wycieczka
rodokmen
drzewo genealogiczne
rozvedená žena
rozwódka
rozvedený muž
rozwodnik
-
18
-
starat se o rodinu
troszczy
ć
si
ę
o rodzin
ę
, dba
ć
o rodzin
ę
stát se otcem
zosta
ć
ojcem
š
ť
astná rodina
szcz
ęś
liwa rodzina
test otcovství
test na ojcostwo
tchyn
ě
jim do všeho mluvila
te
ś
ciowa mieszała im si
ę
do wszystkiego
tyranizovat rodinu
tyranizowa
ć
rodzin
ę
út
ě
k z domova
ucieczka z domu
uživit rodinu
utrzyma
ć
rodzin
ę
v mnoha rodinách
w wielu rodzinach
vyrostl se t
ř
emi bratry a sestrou
wyrósł z trzema bra
ć
mi i siostr
ą
vzdálen
ě
jší p
ř
íbuzný
dalszy krewny
vzdálený p
ř
íbuzný
daleki krewny
vztahy v rodin
ě
stosunki rodzinne
založit rodinu
zało
ż
y
ć
rodzin
ę
zanedbávat
zaniedbywa
ć
zodpov
ě
dnost za rodinu
odpowiedzialno
ść
za rodzin
ę
životní družka
towarzyszka
ż
ycia
STEREOTYPY
RODZINNE
:
chodící inkubátor
chodz
ą
cy inkubator /kobieta/
chodící pen
ě
ženka
chodz
ą
cy portfel, bankomat /m
ęż
czyzna/
kvo
č
na
kura domowa
matka na plný úvazek
matka na cały etat
muž - živitel rodiny
m
ęż
czyzna -
ż
ywiciel rodziny
tradi
č
ní pojetí úlohy ženy a muže
tradycyjne poj
ę
cie roli kobiety i m
ęż
czyzny
žena-ozdoba
kobieta-ozdoba
POJ
Ę
CIA
SOCJOLOGICZNE
DOTYCZ
Ą
CE
RODZINY
:
funkce emocionální
funkcja emocjonalna
funkce reproduk
č
ní
funkcja prokreacyjna
funkce výchovná
funkcja wychowawcza
generace
pokolenie
model rodiny
model rodziny
moderní rodina
nowoczesna rodzina
nukleární rodina
rodzina nuklearna
patriarchální rodina
rodzina patriarchalna
primární skupina
grupa pierwotna
rodina - základní bu
ň
ka spole
č
nosti
rodzina - podstawowa komórka społeczna
rodina je základní spole
č
enská skupina
rodzina to podstawowa grupa społeczna
sociologie rodiny
socjologia rodziny
teorie rodiny
teoria rodziny
tradi
č
ní rodina
tradycyjna rodzina
vícegenera
č
ní
wielopokoleniowy
základní funkce rodiny
podstawowe funkcje rodziny
zázemí
zaplecze
ADOPCJA
:
adopce
adopcja, przysposobienie, usynowienie
adoptivní rodina
rodzina adopcyjna
adoptovat si dít
ě
adoptowa
ć
dziecko
d
ě
cák
bidul
d
ě
tský domov
dom dziecka
na dít
ě
se
č
eká v pr
ů
m
ě
ru dva roky
na dziecko czeka si
ę
ś
rednio dwa lata
náhradní rodina
rodzina zast
ę
pcza
odložené dít
ě
porzucone dziecko
osvojené dít
ě
adoptowane dziecko, przybrane dziecko
osvojení
adopcja, przysposobienie, usynowienie
podmínky pro adopci
warunki adopcji
poru
č
nice
kuratorka, opiekunka
poru
č
ník
kurator, opiekun
-
19
-
rozhodli jsme se pro adopci
zdecydowali
ś
my si
ę
na adopcj
ę
schovanec
wychowanek
schovanka
wychowanka
sirot
č
inec
sierociniec
sirotek
sierota
SOS d
ě
tská vesni
č
ka
wioska dzieci
ę
ca
vhodní kandidáti
odpowiedni kandydaci
2.2 MIŁO
ŚĆ
POJ
Ę
CIA
OGÓLNE
:
bezmezn
ě
milovat
bezgranicznie kocha
ć
dlouhodobý vztah
długotrwały zwi
ą
zek
hodit se k sob
ě
pasowa
ć
do siebie
chemie
chemia
chodit spolu
chodzi
ć
ze sob
ą
jet po n
ě
kom
lecie
ć
na kogo
ś
jsme ur
č
ení jeden pro druhého
jeste
ś
my dla siebie stworzeni
líbí se mi holky
podobaj
ą
mi si
ę
dziewczyny
love story
love story
milá
č
ek
ukochany, ukochana
milostné hrátky
igraszki miłosne
milovat
kocha
ć
mít na chlapy št
ě
stí
mie
ć
szcz
ęś
cie do m
ęż
czyzn
mít n
ě
koho v lásce
kocha
ć
kogo
ś
najít partnerku
znale
źć
partnerk
ę
narazil si svou p
ř
ítelkyni v zahrani
č
í
poderwał dziewczyn
ę
za granic
ą
neop
ě
tovaná láska
nieodwzajemniona miło
ść
nespoušt
ě
t z n
ě
koho o
č
i
nie spuszcza
ć
z kogo
ś
wzroku
nosit na rukou
nosi
ć
na r
ę
kach
pohladit po vlasech
pogłaska
ć
po włosach
pohlédnout do o
č
í
spojrze
ć
w oczy
povahové rozdíly
ró
ż
nice w charakterze, ró
ż
nice charakterów
p
ř
ebrat dívku
odbi
ć
dziewczyn
ę
romantika
romantyka
ronit slzy
roni
ć
łzy
scházíš mi
brakuje mi ci
ę
sou
č
asný partner
obecny partner
spole
č
né plány
wspólne plany
š
ť
astné chvíle
chwile szcz
ęś
cia
usínat s fotkou pod polštá
ř
em
zasypia
ć
ze zdj
ę
ciem pod poduszk
ą
vyvolená
wybranka
zadaný
zaj
ę
ty
zamilovat se do n
ě
koho
zakocha
ć
si
ę
w kim
ś
zbož
ň
ovat
ubóstwia
ć
zlatí
č
ko
złotko /o ukochanej osobie/
známost na jednu noc
znajomo
ść
na jedn
ą
noc
zrudnout
zaczerwieni
ć
si
ę
ztratit hlavu kv
ů
li žen
ě
straci
ć
głow
ę
dla kobiety
žena mého života
kobieta mojego
ż
ycia
ženy milují romantiku, ale ne romantiky
kobiety kochaj
ą
romantyk
ę
, nie romantyków
-
20
-
PODRYWANIE
:
bali
č
podrywacz
balit
podrywa
ć
dát košem
da
ć
kosza /odrzuci
ć
/
dotek
dotyk
flirt
flirt
flirtovat
flirtowa
ć
koketérie
kokieteria
koketovat
kokietowa
ć
kouzlo okamžiku
magia chwili
nápadník
zalotnik, adorator
nenechat se odbýt
nie da
ć
si
ę
zby
ć
odvržený
odrzucony
pohledy do o
č
í
spojrzenia w oczy
pozvání na kafe
zaproszenie na kaw
ę
provokovat
prowokowa
ć
p
ř
edstírat nezájem
udawa
ć
brak zainteresowania
p
ř
evzít iniciativu
przej
ąć
inicjatyw
ę
rum
ě
nec
rumieniec
sbalit
poderwa
ć
strach z odmítnutí
strach przed odmow
ą
/odrzuceniem
svád
ě
ní
uwodzenie
svád
ě
t
uwodzi
ć
sv
ů
dce
uwodziciel
sv
ů
dkyn
ě
uwodzicielka
škola svád
ě
ní
szkoła uwodzenia
u
č
arovat (komu?)
oczarowa
ć
(kogo?)
ud
ě
lat první krok
zrobi
ć
pierwszy krok
RANDKA
:
dostavení
č
ko
schadzka, randka
jít na rande
i
ść
na randk
ę
kv
ě
tiny
kwiaty
milostná sch
ů
zka
randka
nepovedené rande
nieudana randka
obejmout
obj
ąć
, przytuli
ć
poslouchat
słucha
ć
pozvání na rande
zaproszenie na randk
ę
pozvat na rande
zaprosi
ć
na randk
ę
první rande
pierwsza randka
šel na rande
poszedł na randk
ę
zkazit si rande
zepsu
ć
randk
ę
POCAŁUNEK
:
cucflek
malinka /
ś
lad po pocałunku/
dát pusu
pocałowa
ć
francouzský polibek
francuski pocałunek
jemný polibek
delikatny pocałunek
líbání
całowanie si
ę
líbat se
całowa
ć
si
ę
polibek
pocałunek
políbit na tvá
ř
pocałowa
ć
w policzek
políbit
pocałowa
ć
p
ř
átelský polibek
przyjacielski pocałunek
vrátit polibek
odwzajemni
ć
pocałunek
-
21
-
SEKS
:
anální sex
seks analny
antikoncepce
antykoncepcja
bod G
punkt G
být špatný v posteli
by
ć
słabym w łó
ż
ku
domina
domina
dosáhnout orgasmu
osi
ą
gn
ąć
orgazm, prze
ż
y
ć
orgazm
dostat ženu do postele
zaci
ą
gn
ąć
kobiet
ę
do łó
ż
ka
dráždit
dra
ż
ni
ć
ejakulovat
mie
ć
wytrysk
erekce
erekcja
erotické fantazie
fantazje erotyczne
erotické pom
ů
cky
akcesoria erotyczne
fantazie nezná hranic
fantazja nie zna granic
fantazie
fantazja, fantazje
fetiš
fetysz
francouzský sex
seks francuski
grupá
č
seks grupowy
hraný orgasmus
udawany orgazm
chránit se
zabezpiecza
ć
si
ę
chtí
č
chcica
jde jí jenom o sex a prachy
chodzi jej tylko o seks i fors
ę
jít s n
ě
kým do postele
i
ść
z kim
ś
do łó
ż
ka
kousat
gry
źć
masturbovat
masturbowa
ć
si
ę
, onanizowa
ć
si
ę
m
ě
la n
ě
kolik stovek muž
ů
p
ř
ed ním
miała kilkuset m
ęż
czyzn przed nim
milovat se
kocha
ć
si
ę
misioná
ř
ská poloha
pozycja misjonarska
mít malý penis
mie
ć
małego penisa
mít zkušenosti
mie
ć
do
ś
wiadczenie, by
ć
do
ś
wiadczonym
nasadit si kondom
zało
ż
y
ć
kondom
nezkušený
niedo
ś
wiadczony
n
ě
žnost
czuło
ść
n
ě
žný
czuły
ochrana
ochrona
olizovat
oblizywa
ć
onanovat
masturbowa
ć
si
ę
, onanizowa
ć
si
ę
orální sex
seks oralny
orgie
orgia
panenská blána
błona dziewicza
panenství
dziewictwo
panic
prawiczek
panna
dziewica
penis
penis
pilulka „po”
pigułka „po”
pod pe
ř
inou
pod kołdr
ą
pohlavn
ě
p
ř
enosná nemoc
choroba przenoszona drog
ą
płciow
ą
pohlavní nemoc
choroba weneryczna
pohlavní orgán
narz
ą
d płciowy
pohlavní styk
stosunek płciowy
poruchy erekce
zaburzenia erekcji
postavil se mu
stan
ą
ł mu
používat kondom
u
ż
ywa
ć
kondomu
prasknutý kondom
p
ę
kni
ę
ty kondom
prezervativ
prezerwatywa
první milování
pierwszy raz
p
ř
ed
č
asná ejakulace
przedwczesny wytrysk
p
ř
edehra
gra wst
ę
pna
p
ř
edstírat orgasmus
udawa
ć
orgazm
robertek
wibrator
-
22
-
rozkoš
rozkosz
sex pro peníze
seks dla pieni
ę
dzy
sexuální život
ż
ycie seksualne
skupinový sex
seks grupowy
soulož
stosunek płciowy
souložit
współ
ż
y
ć
, uprawia
ć
seks
spát s n
ě
kým
spa
ć
z kim
ś
spát spolu
spa
ć
ze sob
ą
sperma
sperma
spermie
plemnik
sténat
j
ę
cze
ć
, st
ę
ka
ć
úd
pr
ą
cie
úchyl
zboczeniec
uspokojit
zadowoli
ć
vagína
wagina, pochwa
vamp
wamp
váše
ň
nami
ę
tno
ść
vášnivý
nami
ę
tny
vibrátor
wibrator
výron semene
wytrysk nasienia
vyst
ř
íknutí
wytrysk
vyvrcholení
szczytowanie
vyzkoušet r
ů
zné polohy
wypróbowa
ć
ró
ż
ne pozycje
vzrušení
podniecenie
vzrušivá místa
czułe miejsca
zpest
ř
ení
urozmaicenie
ztopo
ř
ení
wzwód
žhavý
gor
ą
cy
SŁOWO
"
LÁSKA
"
W
ZDANIACH
I WYRA
Ż
ENIACH
:
láska je nejkrásn
ě
jší v
ě
c na sv
ě
t
ě
miło
ść
to najpi
ę
kniejsza rzecz na
ś
wiecie
láska na v
ě
ky
miło
ść
na wieki
moje nová láska
moja nowa miło
ść
op
ě
tovat lásku
odwzajemnia
ć
miło
ść
prchavá láska
ulotne uczucie
ta láska nem
ě
la budoucnost
ta miło
ść
nie miała przyszło
ś
ci/perspektyw
MIŁO
ŚĆ
-
FRAZEOLOGIA
:
láska hory p
ř
enáší
miło
ść
przenosi góry
láska na první pohled
miło
ść
od pierwszego wejrzenia
láska prochází žaludkem
przez
ż
oł
ą
dek do serca
od lásky k nenávisti je jen malý kr
ůč
ek
od miło
ś
ci do nienawi
ś
ci tylko jeden krok
platonická láska
platoniczna miło
ść
princ na bílém koni
ksi
ążę
na białym koniu
první láska
pierwsza miło
ść
srdci nelze porou
č
et
serce nie sługa
stará láska nerezaví
stara miło
ść
nie rdzewieje
zamilovaný až po uši
zakochany po uszy
zamilovat se do smrti
zakocha
ć
si
ę
na zabój
WALENTYNKI
:
milostná pošta
poczta miłosna
puget r
ů
ží
bukiet ró
ż
svátek zamilovaných
ś
wi
ę
to zakochanych
svatý Valentýn
ś
wi
ę
ty Walenty
valentýnská pošta
poczta walentynkowa
valentýnské p
ř
ání
ż
yczenia walentynkowe
valentýnský dárek
prezent walentynkowy
zamilovaná p
ř
ání
ż
yczenia miłosne
-
23
-
2.3 MAŁ
Ż
E
Ń
STWO
Ś
LUB
:
bílé šaty
biała suknia
církevní s
ň
atek
ś
lub ko
ś
cielny
dal se s ní oddat
o
ż
enił si
ę
z ni
ą
fotograf
fotograf
kameraman
kamerzysta
královská svatba
ś
lub królewski
mladý pár
młoda para
nev
ě
sta
panna młoda
nev
ě
stina rodina
rodzina panny młodej
nevšední svatba
niecodzienny
ś
lub
novomanželé odjeli na líbánky
nowo
ż
e
ń
cy wyjechali na miesi
ą
c miodowy
novomanželé
nowo
ż
e
ń
cy
novomanželský pár
młoda para
ob
č
anský s
ň
atek
ś
lub cywilny
ob
ř
ad byl krátký
ceremonia była krótka
oddat
da
ć
ś
lub, udzieli
ć
ś
lubu
oddávací
dotycz
ą
cy
ś
lubu,
ś
lubny
oddávající
urz
ę
dnik udzielaj
ą
cy
ś
lubu
oddávat
ż
eni
ć
, udziela
ć
ś
lubu
oddavky
ś
lub, udzielanie
ś
lubu
odložit svatbu
odło
ż
y
ć
ś
lub
pomáhat s p
ř
ípravami
pomaga
ć
w przygotowaniach
provdat se
wyj
ść
za m
ąż
provdat
wyda
ć
za m
ąż
p
ř
edmanželská smlouva
umowa przedmał
ż
e
ń
ska, intercyza
p
ř
ijala jméno svého manžela
przyj
ę
ła nazwisko (swojego) m
ęż
a
p
ů
j
č
ovat si na svatbu
po
ż
ycza
ć
(pieni
ą
dze) na
ś
lub
recepce pro 650 host
ů
przyj
ę
cie dla 650 go
ś
ci
rozhodnout se pro svatbu
zdecydowa
ć
si
ę
na
ś
lub
ř
ekli si své "ano"
powiedzieli sobie "tak"
sezvat p
ř
átele a rodinu
pozaprasza
ć
przyjaciół i rodzin
ę
s
ň
atek na radnici
ś
lub w urz
ę
dzie (stanu cywilnego)
s
ň
atek
ś
lub
sp
ě
chat se svatbou
spieszy
ć
si
ę
ze
ś
lubem
svatba jako z pohádky
ś
lub jak z bajki
svatba se konala v kapli
ś
lub odbył si
ę
w kaplicy
svatba sn
ů
ś
lub marze
ń
svatbu p
ř
ipravovali skoro rok
przygotowania do
ś
lubu trwały prawie rok
svateb
č
an
go
ść
weselny, weselnik
svatební cesta
podró
ż
po
ś
lubna
svatební den
dzie
ń
ś
lubu
svatební dort
tort
ś
lubny
svatební kytice
bukiet
ś
lubny
svatební lí
č
ení
makija
ż
ś
lubny
svatební noc
noc po
ś
lubna
svatební ob
ř
ad
ceremonia
ś
lubna
svatební pár
młoda para
sv
ě
d
č
it (komu?)
by
ć
ś
wiadkiem (czyim?)
sv
ě
dek
ś
wiadek
uspo
ř
ádat svatbu
zorganizowa
ć
ś
lub
utéct od oltá
ř
e
uciec sprzed ołtarza
vdala se za dlouholetého p
ř
ítele
wyszła za wieloletniego przyjaciela
vdávala se pot
ř
etí
wychodziła za m
ąż
po raz trzeci
vdávat se
wychodzi
ć
za m
ąż
ve zlém i dobrém
na dobre i na złe
v
ě
no
posag
veselka
wesele
-
24
-
vym
ě
nili si snubní prstýnky
wymienili si
ę
obr
ą
czkami
vzdala se svého dív
č
ího p
ř
íjmení
zrezygnowała z nazwiska panie
ń
skiego
zrušit svatbu
odwoła
ć
ś
lub
Zuzanna se vdávala ve dvaadvaceti
Zuzanna wychodziła za m
ąż
w wieku
dwudziestu dwóch lat
ženich
pan młody
ženit se
ż
eni
ć
si
ę
MAŁ
Ż
E
Ń
STWO
:
bigamie
bigamia
cho
ť
mał
ż
onka, mał
ż
onek
manžel
m
ąż
, mał
ż
onek
manželka
ż
ona, mał
ż
onka
milující rodinka
kochaj
ą
ca (si
ę
) rodzinka
monogamie
monogamia
nevyda
ř
ený vztah
nieudany zwi
ą
zek
podpantoflák
pantoflarz
potýkat se s problémy ve vztahu
boryka
ć
si
ę
z problemami w zwi
ą
zku
rozbíjet rodinu
rozbija
ć
rodzin
ę
rozvrátit manželství
rozbi
ć
mał
ż
e
ń
stwo
š
ť
astná rodinka
szcz
ęś
liwa rodzinka
zachránit manželství
uratowa
ć
mał
ż
e
ń
stwo
žená
č
ż
onaty m
ęż
czyzna,
ż
onko
ś
ZDRADA
:
partner si našel milenku
partner znalazł sobie kochank
ę
nev
ě
ra
cudzołóstwo, zdrada
milenec
kochanek
milenka
kochanka
odpustit
wybaczy
ć
nev
ě
ru lze definovat jen t
ě
žko
trudno zdefiniowa
ć
zdrad
ę
virtuální nev
ě
ra
wirtualna zdrada
dobrodružství
przygoda
nev
ě
rník
niewierny m
ęż
czyzna
nev
ě
rnice
niewierna kobieta
d
ů
sledky
skutki, konsekwencje
podvád
ě
t
1. oszukiwa
ć
2. zdradza
ć
vý
č
itky sv
ě
domí
wyrzuty sumienia
pocit viny
poczucie winy
milenec mi vynahrazuje samotu
kochanek wynagradza mi samotno
ść
p
ř
edcházet nev
ěř
e
zapobiega
ć
zdradzie
našel si milenku
znalazł sobie kochank
ę
románek
romans
-
25
-
ROZWÓD
:
Církev rozvod neuznává
Ko
ś
ciół nie uznaje rozwodu
každé druhé manželství se rozvádí
co drugie mał
ż
e
ń
stwo ko
ń
czy si
ę
rozwodem
manželství se rozpadlo
mał
ż
e
ń
stwo si
ę
rozpadło
naše manželství je uzav
ř
ená záležitost
nasze mał
ż
e
ń
stwo to zamkni
ę
ta sprawa
nekone
č
ný rozvod
nieko
ń
cz
ą
cy si
ę
rozwód
odst
ě
hovat se
wyprowadzi
ć
si
ę
plánuje rozvod a nový život
planuje rozwód i nowe
ż
ycie
rozchod
rozstanie
rozvád
ě
t se
rozwodzi
ć
si
ę
rozvést se
rozwie
ść
si
ę
rozvod
rozwód
s
ň
atek m
ů
že být prohlášen za neplatný
ś
lub mo
ż
e zosta
ć
uniewa
ż
niony
vrátila se ke svému dív
č
ímu jménu
powróciła do swojego nazwiska panie
ń
skiego
výživné
alimenty
žádost o rozvod
pozew rozwodowy
ROZWÓD
-
WYRAZY
PRAWNE
:
majetkové vyrovnání
podział maj
ą
tku
odlou
č
ení
separacja
p
ř
edmanželská smlouva
intercyza, umowa przedmał
ż
e
ń
ska
rodinné právo
prawo rodzinne
rozd
ě
lení majetku
podział maj
ą
tku
soudní poplatek
opłata s
ą
dowa
spole
č
né jm
ě
ní manžel
ů
wspólnota maj
ą
tkowa mał
ż
onków
-
26
-
3.
Ż
YCIE CODZIENNE
3.1 RUTYNOWE CZYNNO
Ś
CI
PODSTAWOWE
CZYNNO
Ś
CI
:
bavit se (o
č
em?)
rozmawia
ć
bavit se
bawi
ć
si
ę
být doma
by
ć
w domu
být na denním po
ř
ádku
by
ć
na porz
ą
dku dziennym
č
ekat na p
ř
íchod rodi
čů
czeka
ć
na przyj
ś
cie/powrót rodziców
č
íst
czyta
ć
č
istit si boty na rohožce
wyciera
ć
buty na wycieraczce
denní program
program dnia
diskutovat
dyskutowa
ć
drbat
plotkowa
ć
dumat
duma
ć
há
č
kovat
szydełkowa
ć
jezdit do práce autem
je
ź
dzi
ć
do pracy samochodem
jíst
je
ść
jít nakupovat
i
ść
na zakupy
jít po špi
č
kách
chodzi
ć
na palcach
jít
i
ść
kecat
gaw
ę
dzi
ć
, rozmawia
ć
koukat (dívat se) na televizi
ogl
ą
da
ć
telewizj
ę
myslet (na co?)
my
ś
le
ć
(o czym?)
nahlédnout (do
č
eho?)
zajrze
ć
namáhat se
wysila
ć
si
ę
, m
ę
czy
ć
si
ę
nasadit si brýle
zało
ż
y
ć
okulary
obouvat boty
zakłada
ć
buty
odkládat n
ě
co na poslední chvíli
odkłada
ć
co
ś
na ostatni
ą
chwil
ę
odkládat rozhodnutí
odkłada
ć
decyzj
ę
pít
pi
ć
plést
robi
ć
na drutach
pokládat telefon
odkłada
ć
słuchawk
ę
porozhlédnout se
porozgl
ą
da
ć
si
ę
poslouchat hudbu
słucha
ć
muzyki
povinnosti
obowi
ą
zki
pozorovat
obserwowa
ć
protírat si o
č
i
przeciera
ć
oczy
provád
ě
t nep
ř
ístojnosti
wygłupia
ć
si
ę
p
ř
ihlížet
przygl
ą
da
ć
si
ę
p
ř
icházet dom
ů
przychodzi
ć
do domu
p
ř
íprava jídla
przyrz
ą
dzanie posiłku
psát
pisa
ć
rozebírat
analizowa
ć
rozhodnout se (pro + 4p.)
zdecydowa
ć
si
ę
(na + 4p.)
rozmlouvat n
ě
komu n
ě
co
odradza
ć
co
ś
komu
ś
rutina
rutyna
sed
ě
t u po
č
íta
č
e
siedzie
ć
przy komputerze
sed
ě
t v k
ř
esle
siedzie
ć
na/w fotelu
utrácet
wydawa
ć
pieni
ą
dze
uva
ř
it
ugotowa
ć
va
ř
ení
gotowanie
va
ř
it
gotowa
ć
ven
č
it psa
wyprowadza
ć
psa
vybírat poštu
sprawdza
ć
poczt
ę
vyjít z domu
wyj
ść
z domu
vysmrkat se
wysmarka
ć
si
ę
zajít (pro + 4p.)
pój
ść
(po + 4p.)
zdrav
ě
jíst
zdrowo si
ę
od
ż
ywia
ć
-
27
-
zouvat boty
ś
ci
ą
ga
ć
buty, zdejmowa
ć
buty
zvednout telefon
podnie
ść
słuchawk
ę
ODPOCZYNEK
:
civ
ě
t do stropu
gapi
ć
si
ę
w sufit
hodn
ě
spát
du
ż
o spa
ć
lehnout si
poło
ż
y
ć
si
ę
lenoch
le
ń
lenošit
leniuchowa
ć
ležet v posteli
le
ż
e
ć
w łó
ż
ku
líný
leniwy
nicned
ě
lání
nicnierobienie
oddech
odpoczynek, wypoczynek
oddechnout si od práce
odpocz
ąć
od pracy
odpo
č
inek
odpoczynek
odpo
č
inout si
odpocz
ąć
, wypocz
ąć
odpo
č
inutý
wypocz
ę
ty
odpo
č
ívat
odpoczywa
ć
povalovat se
wylegiwa
ć
si
ę
, pró
ż
nowa
ć
, leniuchowa
ć
probudit se
obudzi
ć
si
ę
prospat se
przespa
ć
si
ę
relaxace
relaks
skopávat pe
ř
inu
skopywa
ć
kołdr
ę
spát
spa
ć
stlát postel
ś
cieli
ć
łó
ż
ko
svalit se na postel
zwali
ć
si
ę
na łó
ż
ko
tahat z postele
wyci
ą
ga
ć
z łó
ż
ka (kogo
ś
)
uložit se k spánku
uło
ż
y
ć
si
ę
do snu
usínat
zasypia
ć
vylehávat si
wylegiwa
ć
si
ę
vyspávat
odsypia
ć
zaspat
zaspa
ć
zd
ř
ímnutí
drzemka
SPRZ
Ą
TANIE
:
bordel
bałagan, burdel
č
istota
czysto
ść
č
urbes
burdel, bałagan, bajzel
d
ě
lat úklid
robi
ć
porz
ą
dki
hadr
szmata, szmatka
had
ř
ík
szmatka
hodit do koše
wrzuci
ć
/wyrzuci
ć
do kosza
chlív
chlew
každá v
ě
c byla na svém míst
ě
ka
ż
da rzecz była na swoim miejscu
košt
ě
miotła
leštit podlahu
froterowa
ć
podłog
ę
leštit
polerowa
ć
, czy
ś
ci
ć
do połysku
luxovat
odkurza
ć
mýt nádobí
my
ć
naczynia
mytí nádobí
mycie naczy
ń
oprášit
zetrze
ć
kurz
po
ř
ádek
porz
ą
dek
po
ř
ádkumilovnost
zamiłowanie do porz
ą
dku
prach
kurz
prachovka
ś
cierka do kurzu
smeták
szczotka do zamiatania
srovnat v
ě
ci
uło
ż
y
ć
rzeczy
stírat prach
ś
ciera
ć
kurze
špína
brud
úklid
sprz
ą
tanie, porz
ą
dki
-
28
-
uklidit
posprz
ą
ta
ć
uklízecí
dotycz
ą
cy sprz
ą
tania
uklízet
sprz
ą
ta
ć
umýt okna
umy
ć
okna
utírat
uciera
ć
velký úklid
generalne porz
ą
dki, wielkie porz
ą
dki
vycídit
wyczy
ś
ci
ć
, wypolerowa
ć
vyhodit
wyrzuci
ć
vyklepat koberec
wytrzepa
ć
dywan
vyleštit
wyczy
ś
ci
ć
, wypolerowa
ć
,
wyfroterowa
ć
/podłog
ę
/
vyluxovat
odkurzy
ć
vynášet smetí
wynosi
ć
ś
mieci
vysava
č
odkurzacz
vysávání
odkurzanie
vysávat
odkurza
ć
vytírat podlahu
wyciera
ć
podłog
ę
vytírat
wyciera
ć
zametání
zamiatanie
zametat
zamiata
ć
zaprášit
zakurzy
ć
PRANIE
:
flek
plama
máchat prádlo
płuka
ć
pranie
mastná skvrna
tłusta plama
namo
č
it
namoczy
ć
, zamoczy
ć
nanést na skrvnu
nanie
ść
na plam
ę
odstranit skvrnu
wywabi
ć
plam
ę
odstra
ň
ování skvrn
wywabianie plam
odst
ř
e
ď
ování
wirowanie
poskrvnit
poplami
ć
poskvr
ň
ovat
plami
ć
, brudzi
ć
pot
ř
ísnit
poplami
ć
, pobrudzi
ć
prací prášek
proszek do prania
pra
č
ka
pralka
prádelna
pralnia
prádlo
1. pranie 2. bielizna
praní
pranie
prát na valše
pra
ć
we frani
prát ru
č
n
ě
pra
ć
r
ę
cznie
prát v pra
č
ce
pra
ć
w pralce
proprat
przepłuka
ć
, przemy
ć
skvrna
plama
skvrnka
plamka, plameczka
sušení
suszenie
špinavý
brudny
umazaný
ubrudzony
umazat
ubrudzi
ć
, umaza
ć
usušit
ususzy
ć
valcha
frania
v
ě
šení prádla
wieszanie prania
vyprat
wypra
ć
vysušit
wysuszy
ć
vyžehlit
wyprasowa
ć
žehlení
prasowanie
žehli
č
ka
ż
elazko
žehlit
prasowa
ć
-
29
-
AKTYWNO
ŚĆ
FIZYCZNA
:
aerobik
aerobik
b
ě
hat
biega
ć
cvi
č
it
ć
wiczy
ć
, gimnastykowa
ć
si
ę
hýbat se
rusza
ć
si
ę
jít p
ě
šky
i
ść
pieszo
jízda na kole
jazda na rowerze
jogging
jogging
nedostatek pohybu vede k obezit
ě
brak ruchu prowadzi do otyło
ś
ci
pohyb
ruch
posilovat
chodzi
ć
na siłowni
ę
procházet se
spacerowa
ć
procházka na
č
erstvém vzduchu
spacer na
ś
wie
ż
ym powietrzu
procházka
spacer
projít se
przej
ść
si
ę
ranní procházka
poranny spacer
rozhýbat si kosti
rozprostowa
ć
ko
ś
ci
sportovat
uprawia
ć
sport
vyšel na procházku
wyszedł na spacer
HIGIENA
:
č
išt
ě
ní zub
ů
mycie z
ę
bów
dát si sprchu
wzi
ąć
prysznic
desinfekce
dezynfekcja
dvakrát denn
ě
si
č
istit zuby
my
ć
z
ę
by dwa razy dziennie
holit se
goli
ć
si
ę
hygiena
higiena
hygienický
higieniczny
jít se koupat
i
ść
si
ę
k
ą
pa
ć
koupat (se)
k
ą
pa
ć
(si
ę
)
koupat se ve van
ě
k
ą
pa
ć
si
ę
w wannie
koupel
k
ą
piel
máchat nohy
moczy
ć
nogi
mýdlo
mydło
mytí rukou
mycie r
ą
k
namydlit
namydli
ć
napoušt
ě
t vodu do vany
puszcza
ć
wod
ę
do wanny
napustit si vanu
napu
ś
ci
ć
wody do wanny
navon
ě
t se
wyperfumowa
ć
si
ę
oholit se
ogoli
ć
si
ę
osprchovat se
wzi
ąć
prysznic
po
ř
ezat se p
ř
i holení
zaci
ąć
si
ę
przy goleniu
pot
pot
rád bych si napustil vanu
chciałbym si
ę
wyk
ą
pa
ć
ranní o
č
ista
poranna toaleta
smýt špínu
zmy
ć
brud
sprcha
prysznic
sprchovat se každý den
codziennie bra
ć
prysznic
umýt si ruce po použití toalety
umy
ć
r
ę
ce po skorzystaniu/wyj
ś
ciu z toalety
ústní hygiena
higiena jamy ustnej
vy
č
istit si zuby
umy
ć
z
ę
by
vykoupat (se)
wyk
ą
pa
ć
(si
ę
)
zuby se musí
č
istit po každém jídle
z
ę
by nale
ż
y my
ć
po ka
ż
dym posiłku
-
30
-
DBANIE
O
WYGL
Ą
D
:
č
esat se
czesa
ć
si
ę
lakovat si nehty
malowa
ć
paznokcie
napudrovat si nos
przypudrowa
ć
sobie nos
odlí
č
it tvá
ř
usun
ąć
makija
ż
pilovat si nehty
piłowa
ć
paznokcie
pozorovat se v zrcadle
przegl
ą
da
ć
si
ę
w lustrze
roz
č
esat vlasy
rozczesa
ć
włosy
set
ř
ít si pot z
č
ela
zetrze
ć
pot z czoła
u
č
esat vlasy
uczesa
ć
włosy
Wi
ę
cej o poszczególnych tematach w cz
ęś
ciach: "Handel i usługi", "Człowiek", "Czas wolny", "Sport".
3.2
Ż
YCIE TOWARZYSKIE
WYDARZENIA
RODZINNE
:
k
ř
est
chrzest
k
ř
tiny
chrzciny
narození
narodziny
narozeniny
urodziny
poh
ř
eb
pogrzeb
první p
ř
ijímání
pierwsza komunia
svátek, jmeniny
imieniny
svatba
ś
lub
výro
č
í svatby
rocznica
ś
lubu
URODZINY
:
narozeniny
urodziny
slavit narozeniny
obchodzi
ć
urodziny
Marilyn Monroe by dnes oslavila 85. narozeniny
Marylin Monroe obchodziłaby dzisiaj 85.
urodziny
oslavit narozeniny
uczci
ć
urodziny
sté narozeniny
setne urodziny
oslava
1. uczczenie 2. uroczysto
ść
,
ś
wi
ę
to, jubileusz
oslavenec
jubilat, solenizant
narozeninový
urodzinowy
dort
tort
sfouknout sví
č
ky
zdmuchn
ąć
ś
wieczki
narozeninová párty
przyj
ę
cie urodzinowe
velký den
wielki dzie
ń
kamarádi
koledzy/przyjaciele
sladkosti
słodycze
PREZENT
:
nedostal ani jeden dárek
nie dostał ani jednego prezentu
dárek k narozeninám
prezent urodzinowy
dárek, na který nezapomenu
prezent, którego nie zapomn
ę
nejhloup
ě
jší dárek
najgłupszy prezent
dárce
dawca
zklamání
zawód
radost
rado
ść
rozplakat se
rozpłaka
ć
si
ę
št
ě
stí
szcz
ęś
cie
zabalit
zapakowa
ć
rozbalit
rozpakowa
ć
originální dárky
oryginalne prezenty
obdarovat
obdarowa
ć
obdarovávat
obdarowywa
ć
vybrat dárek
wybra
ć
prezent
nespokojenost
niezadowolenie
-
31
-
výb
ě
r dárku
wybór prezentu
netrefit se s dárkem
nie trafi
ć
z prezentem
nerad kupuji své žen
ě
dárky
nie lubi
ę
kupowa
ć
prezentów
ż
onie
radovat se
cieszy
ć
si
ę
vybírat
wybiera
ć
darovat
darowa
ć
, podarowa
ć
dárek
prezent, podarunek, upominek
dát darem
da
ć
w prezencie/podarunku
dostat darem
dosta
ć
w prezencie/podarunku
dárkový
upominkowy
ten dárek pro n
ě
j nic neznamená
ten prezent nic dla niego nie znaczy
nepovedený dárek
nieudany prezent
malá pozornost
drobny upominek
WIZYTA
:
zastavím se u tebe kolem šesté
wpadn
ę
do ciebie około szóstej
návšt
ě
va
wizyta, odwiedziny
pozvali nás na návšt
ě
vu
zaprosili nas do siebie
vítejte
witam/witamy
doprovodit ke dve
ř
ím
odprowadzi
ć
do drzwi
p
ř
íjemný ve
č
er
miły wieczór
sejít se
spotka
ć
si
ę
setkání
spotkanie
sch
ů
zka
umówione spotkanie
jít na návšt
ě
vu
i
ść
w odwiedziny/z wizyt
ą
d
ě
lat návšt
ě
vu
składa
ć
wizyt
ę
být na návšt
ě
v
ě
by
ć
w odwiedzinach
navšt
ě
vovat
odwiedza
ć
, składa
ć
wizyt
ę
navštívit
odwiedzi
ć
, zło
ż
y
ć
wizyt
ę
hostit
go
ś
ci
ć
, przyjmowa
ć
w go
ś
ciny
hovor
rozmowa
pobesedovat
pogaw
ę
dzi
ć
pohošt
ě
ní
pocz
ę
stunek
p
ř
ivítat
przywita
ć
rozhovor
rozmowa
vyptávat se
wypytywa
ć
si
ę
vytá
č
ka
wymówka
babské
ř
e
č
i
babskie gadanie
odvád
ě
t konverzaci na jiné téma
zmienia
ć
temat rozmowy
pohovo
ř
it si v klidu
porozmawia
ć
w spokoju
prolomit led
przełama
ć
lody
p
ř
ijet na návšt
ě
vu
przyjecha
ć
z wizyt
ą
zdvo
ř
ilostní rozhovor
rozmowa grzeczno
ś
ciowa
vlídné p
ř
ijetí
ciepłe przyj
ę
cie
IMPREZA
:
seznam host
ů
lista go
ś
ci
host
go
ść
pozvat
zaprosi
ć
pozvání
zaproszenie
pozvánka
zaproszenie
rozeslat pozvánky
rozesła
ć
zaproszenia
akce
impreza
jídlo
jedzenie
pití
picie
hudba
muzyka
hluk
hałas
mejdan
impreza; popijawa
pa
ř
ba
impreza; popijawa
bylo pozváno více než sto host
ů
zaproszono ponad stu go
ś
ci
-
32
-
p
ř
ijmout pozvání
przyj
ąć
zaproszenie
odmítnout pozvání
odrzuci
ć
zaproszenie
pod
ě
kovat za pozvání
podzi
ę
kowa
ć
za zaproszenie
zrušit
odwoła
ć
p
ř
ípitek
toast
obveselit
rozweseli
ć
, rozbawi
ć
obveselovat
zabawia
ć
bavit celou spole
č
nost
zabawia
ć
całe towarzystwo
dob
ř
e se bavit
dobrze si
ę
bawi
ć
zábava
zabawa
podpírat ze
ď
podpiera
ć
ś
ciany
pronést p
ř
ípitek
wznie
ść
toast
protan
č
it celou noc
przeta
ń
czy
ć
cał
ą
noc
zábava se rozproudila
zabawa si
ę
rozkr
ę
ciła
nuda
nuda
nudit se
nudzi
ć
si
ę
zvát
zaprasza
ć
TOWARZYSTWO
:
kamarád
kolega, przyjaciel
kamarádka
kole
ż
anka, przyjaciółka
kamarádství
przyja
źń
p
ř
átelství
przyja
źń
kamarádit se
kolegowa
ć
si
ę
, przyja
ź
ni
ć
si
ę
p
ř
átelit se
przyja
ź
ni
ć
si
ę
p
ř
ítel
przyjaciel
p
ř
ítelkyn
ě
przyjaciółka
p
ř
átelé
przyjaciele
kolega
kolega
kolegyn
ě
kole
ż
anka
kamarádsky
po kole
ż
e
ń
sku
kamarádský
kole
ż
e
ń
ski
známý
znajomy
absence p
ř
átel
brak przyjaciół
blízký p
ř
ítel
bliski przyjaciel
na d
ů
kaz p
ř
átelství
w dowód przyja
ź
ni
nemít žádné p
ř
átele
nie mie
ć
ż
adnych przyjaciół
obklopit se p
ř
áteli
otoczy
ć
si
ę
przyjaciółmi
spole
č
enský bojkot
bojkot towarzyski
spole
č
enský život
ż
ycie towarzyskie
starý známý
stary znajomy
udržovat styky
utrzymywa
ć
kontakty
ucházet se o n
ěč
í p
ř
íze
ň
zabiega
ć
o czyje
ś
wzgl
ę
dy
um
ě
t chodit po parketách
umie
ć
zachowa
ć
si
ę
w towarzystwie
žít osam
ě
le
ż
y
ć
samotnie,
ż
y
ć
w samotno
ś
ci
dýchánek
spotkanie towarzyskie, pogaw
ę
dka
obrousit se
wyrobi
ć
si
ę
, nabra
ć
ogłady
otrkávat se
wyrabia
ć
si
ę
, nabiera
ć
ogłady
sp
ř
átelit se
zaprzyja
ź
ni
ć
si
ę
znát od vid
ě
ní
zna
ć
z widzenia
vrstevník
rówie
ś
nik
vrstevnice
rówie
ś
niczka
sp
ř
átelený
zaprzyja
ź
niony
p
ř
átelský
przyjacielski
známost
znajomo
ść
vídat se
widywa
ć
si
ę
parta
paczka /grupa osób/
spole
č
enský
towarzyski
spole
č
nost
towarzystwo
-
33
-
PLOTKOWANIE
:
dávat na klepy
wierzy
ć
plotkom
pomlouvat
obgadywa
ć
nev
ě
d
ě
t o ni
č
em
nie wiedzie
ć
o niczym
povídat klepy
opowiada
ć
plotki
roznášet klepy
roznosi
ć
plotki
rozši
ř
ovat klepy
szerzy
ć
plotki
roztrubovat n
ě
co
tr
ą
bi
ć
o czym
ś
drb
plotka
drbna
plotkara
klepna
plotkara
ženy jsou drbny
kobiety to plotkary
urban legends
miejskie legendy
3.3 DOM I MIESZKANIE
POJ
Ę
CIA
OGÓLNE
:
budova
budynek
bydlení ve svém
mieszkanie na swoim
bydlet v centru
mieszka
ć
w centrum
bydlet v paneláku
mieszka
ć
w bloku
bydlet v podnájmu
mieszka
ć
na stancji
bydlet v prvním pat
ř
e
mieszka
ć
na pierwszym pi
ę
trze
byt k prodeji
mieszkanie na sprzeda
ż
byt k pronájmu
mieszkanie do wynaj
ę
cia
byt o dvou pokojích
mieszkanie dwupokojowe
bytové družstvo
spółdzielnia mieszkaniowa
byty zdraží
mieszkania podro
ż
ej
ą
č
erný nájemník
dziki lokator
č
len družstva
członek spółdzielni
č
ty
ř
podlažní
czteropi
ę
trowy
demolice
wyburzenie
družstevní byt
mieszkanie spółdzielcze
družstevník
spółdzielca
hromosvod
piorunochron
jak dlouho tu bydlíš?
jak długo/od jak dawna tu mieszkasz?
jakou máš adresu?
jaki jest twój adres?
klidná ulice
spokojna ulica
klidné sídlišt
ě
spokojne osiedle
koup
ě
bytu
kupno mieszkania
mít nep
ř
íjemné sousedy
mie
ć
nieprzyjemnych s
ą
siadów
náhradní byt
mieszkanie zast
ę
pcze
nájemce
najemca, lokator
nájemník
lokator
nejbližší zastávka
najbli
ż
szy przystanek
nemovitost
nieruchomo
ść
pronájem bytu
wynaj
ę
cie mieszkania
pronajmout
wynaj
ąć
realitní kancelá
ř
biuro nieruchomo
ś
ci
rekonstrukce bytu
remont mieszkania
rušná ulice
ruchliwa ulica
soudní vyst
ě
hování
eksmisja s
ą
dowa
soused
s
ą
siad
spole
č
enství vlastník
ů
wspólnota wła
ś
cicieli; wspólnota
mieszkaniowa
svazek klí
čů
p
ę
k kluczy
škola i obchody jsou blízko
w pobli
ż
u jest szkoła i sklepy
tekoucí voda
bie
żą
ca woda
tržní nájemné
czynsz rynkowy
vlastnictví
własno
ść
-
34
-
vlastník
wła
ś
ciciel
výhled
widok (z okna)
vyvlastn
ě
ní
wywłaszczenie
vzít hypotéku
wzi
ąć
kredyt hipoteczny
zastavit byt
zastawi
ć
mieszkanie
zd
ě
dit byt
odziedziczy
ć
mieszkanie
RODZAJE
DOMÓW
I MIESZKA
Ń
:
1+1
M2
2+1
M3
3+1
M4
byt v osobním vlastnictví
mieszkanie własno
ś
ciowe
byt
mieszkanie
cihlový d
ů
m
kamienica
dome
č
ek
domeczek
domek
dom, domek
d
ů
m
dom
dvojdomek
bli
ź
niak, domek bli
ź
niaczy
dvoupokojový byt
mieszkanie dwupokojowe
garsonka
kawalerka, garsoniera
chata
dacza
klí
č
od domu
klucz do domu
králíkárna
mrówkowiec
mrakodrap
drapacz chmur
nájemní byt
wynaj
ę
te mieszkanie
novostavba
nowa zabudowa
obecní byt
mieszkanie komunalne
panelák
blok
panelový d
ů
m
blok
pronajatý byt
wynaj
ę
te mieszkanie
rodinný d
ů
m
dom jednorodzinny
ř
adový d
ů
m
dom szeregowy
služební byt
mieszkanie słu
ż
bowe
správce budovy
zarz
ą
dca budynku
stará zástavba
stara zabudowa
t
ř
ípokojový byt
mieszkanie trzypokojowe
vila
willa
OPŁATY
I ENERGIA
:
dodavatel
dostawca
domácnost
gospodarstwo domowe
doplácet
dopłaca
ć
elekt
ř
ina
energia elektryczna
kanalizace
kanalizacja
klimatizace
klimatyzacja
kotel
kocioł
kotelna
kotłownia
metr krychlový plynu
metr sze
ś
cienny gazu
nájemné
czynsz
nejde proud
nie ma pr
ą
du
ovládat topení
regulowa
ć
ogrzewanie
platit
płaci
ć
plyn
gaz
plynárna
gazownia
plynový
gazowy
podlahové vytáp
ě
ní
ogrzewane podłogi
poplatek za svoz odpadu
opłata za wywóz
ś
mieci
poplatky stouply
opłaty wzrosły
proud
pr
ą
d
p
ř
eplatek
nadpłata
-
35
-
p
ř
etopený
przegrzany
p
ř
ísp
ě
vek do fondu oprav
składka na fundusz remontowy
p
ř
itopit
podkr
ę
ci
ć
ogrzewanie
ro
č
ní vyú
č
tování za plyn
rozliczenie roczne za gaz
rozsvítit
zapali
ć
ś
wiatło
služby
usługi
sto
č
né
opłata za odprowadzanie
ś
cieków
šet
ř
it vodou
oszcz
ę
dza
ć
wod
ę
teplo
ciepło
topení
ogrzewanie
topit
ogrzewa
ć
topná sezona
sezon grzewczy
topné t
ě
leso
kaloryfer, grzejnik
ú
č
et
rachunek
úsporné žárovky
ż
arówki energooszcz
ę
dne
ušet
ř
it na topení
zaoszcz
ę
dzi
ć
na ogrzewaniu
vodárny
przedsi
ę
biorstwo wodoci
ą
gów i kanalizacji
vodné
opłata za wod
ę
vypína
č
wył
ą
cznik
vypnout topení
wył
ą
czy
ć
ogrzewanie
výše poplatku
wysoko
ść
opłaty
zapnout topení
wł
ą
czy
ć
ogrzewanie
zatopit w kamnech
napali
ć
w piecu
zhasnout sv
ě
tlo
zgasi
ć
ś
wiatło
zkrat
zwarcie
WN
Ę
TRZE
DOMU
:
balkon
balkon
bezpe
č
nostní dve
ř
e
drzwi antywłamaniowe
brána
brama
č
idlo
czujnik
d
ě
tský pokoj
pokój dzieci
ę
cy
domácí telefon
domofon
garáž
gara
ż
chodba
korytarz
interiér
wn
ę
trze
izolace
izolacja
jídelna
jadalnia
kachlová kamna
piec kaflowy
keramika
ceramika
koberec
dywan
kobere
č
ek
dywanik
koupelna
łazienka
krb
kominek
kuchyn
ě
kuchnia
kuchy
ň
ský kout
aneks kuchenny
kv
ě
tiná
č
doniczka
lampa
lampa
lampi
č
ka
lampka
lišta
listwa
ložnice
sypialnia
lustr
ż
yrandol
markýza
markiza
místnost
pomieszczenie
mramor
marmur
obložení d
ř
evem
boazeria
obraz
obraz
obývací pokoj
pokój dzienny, salon
odpadky
ś
mieci
okap
rynna
-
36
-
patro
pi
ę
tro, kondygnacja
pitná voda
woda pitna
po rekonstrukci
po remoncie
podkroví
poddasze
podlaha
podłoga
podlahová krytina
wykładzina
pohovka
sofa
pojistka
bezpiecznik
pokoj
pokój
poplašné za
ř
ízení
alarm
poschodí
pi
ę
tro, kondygnacja
pracovna
pracownia, gabinet
práh
próg
prosklený
przeszklony
provizorní
ř
ešení
prowizoryczne rozwi
ą
zanie
p
ř
edsí
ň
przedpokój
p
ř
ízemí
parter
p
ů
da
strych
radiátor
grzejnik, kaloryfer
rohož na
č
išt
ě
ní bot
wycieraczka do butów
rohožka
wycieraczka
ř
etízek
ła
ń
cuszek (na drzwi)
sauna
sauna
schodišt
ě
klatka schodowa, schody
schody
schody, stopnie
sklep
piwnica
slunný
słoneczny
spíž
spi
ż
arnia
st
ě
na
ś
ciana
strop
sufit
st
ř
echa
dach
stylový
stylowy
sušárna
suszarnia
suterén
suterena
terakota
terakota
terasa
taras
úniková cesta
droga ewakuacyjna
útulný
przytulny
užitková plocha
powierzchnia u
ż
ytkowa
vjezdní brána
brama wjazdowa
vkusn
ě
za
ř
ízený
gustownie urz
ą
dzony
vpustit dovnit
ř
wpu
ś
ci
ć
do
ś
rodka
vrátka (n.pl.)
furtka, bramka
vykachli
č
kovaná podlaha
wykafelkowana podłoga
výlevka
zlew
výtah
winda
vytapetovaný
wytapetowany
zábradlí
balustrada , por
ę
cz
záchod
toaleta
za
ř
ízení
wyposa
ż
enie
zastav
ě
ná plocha
powierzchnia zabudowana
zástr
č
ka
wtyczka
zast
ř
ešený
zadaszony
zásuvka
gniazdko, kontakt
zateplit budovu
ociepli
ć
budynek
ze
ď
mur,
ś
ciana
zvonek
dzwonek
-
37
-
MEBLE
:
d
ř
evo
drewno
houpací k
ř
eslo
fotel bujany
kancelá
ř
ský st
ů
l
biurko
kov
metal
k
ř
esílko
fotelik
k
ř
eslo
fotel
nábytek
meble
no
č
ní stolek
szafka nocna
op
ě
radlo
oparcie (krzesła), por
ę
cz (fotela)
police
półka
postel
łó
ż
ko
p
ř
íborník
kredens
psací st
ů
l
biurko
regál
regał
skláda
č
ka
mebel składany
sk
ř
í
ň
szafa
sk
ř
í
ň
ka
szafka
spojení kvality a elegance
poł
ą
czenie jako
ś
ci i elegancji
stole
č
ek
stoliczek
stolek
stolik
stoli
č
ka
ławeczka, stołeczek
st
ů
l
stół
šatník
szafa na ubranie
šuplík
szuflada, szufladka
taburet
taboret
truhla
skrzynia
válenda
kanapa
v
ě
šák
wieszak
vybavit nábytkem
umeblowa
ć
ramínko
wieszak
zahradní nábytek
meble ogrodowe
židle
krzesło
židli
č
ka
krzesełko
DRZWI
:
dve
ř
e na zahradu
drzwi do ogrodu
dve
ř
e
drzwi
garážová vrata
drzwi od gara
ż
u
klí
č
ová dírka
dziurka od klucza
klika
klamka
kukátko
wziernik
odemknout dve
ř
e
otworzy
ć
drzwi
roletové dve
ř
e
drzwi roletowe
vchodové dve
ř
e
drzwi wej
ś
ciowe
vstupní dve
ř
e
drzwi wej
ś
ciowe
vym
ě
nit zámky
wymieni
ć
zamki
zabušit/zaklepat na dve
ř
e
zapuka
ć
do drzwi
zav
ř
ít na klí
č
zamkn
ąć
na klucz
-
38
-
OKNO
:
d
ř
ev
ě
ná okna
drewniane okna
d
ů
m bez oken
dom bez okien
nová okna
nowa okna
okna vedou do ulice
okna wychodz
ą
na ulic
ę
okno
okno
parapet
parapet
plastová okna
okna plastikowe
roleta
roleta
sklo
szyba
tabule
szyba
ubednit
zabi
ć
deskami
umytí oken
umycie okien
ut
ě
snit okna
uszczelni
ć
okna
vým
ě
na oken
wymiana okien
zasklít
wprawi
ć
szyb
ę
záv
ě
s
zasłona
žaluzie
ż
aluzja,
ż
aluzje
WOKÓŁ
DOMU
:
altán
altana, pawilon
dlaždice
brukowana dró
ż
ka (do domu)
pergola
pergola
plot
płot
p
ř
íjezdová cesta
podjazd
skleník
szklarnia
trávník
trawnik
k
ů
lna
szopa
záhon
grz
ą
dka, klomb
zahrada
ogród
PRZEPROWADZKA
:
balit
pakowa
ć
krabice
pudło
nechávat vše na poslední chvíli
zostawia
ć
wszystko na ostatni
ą
chwil
ę
nepot
ř
ebné v
ě
ci
niepotrzebne rzeczy
odst
ě
hovat se
wyprowadzi
ć
si
ę
st
ě
hování
przeprowadzka
p
ř
íprava na st
ě
hování
przygotowanie do przeprowadzki
rozlou
č
it se
po
ż
egna
ć
si
ę
staré v
ě
ci
stare rzeczy
st
ě
hovák
pracownik firmy pomagaj
ą
cej w
przeprowadzkach
st
ě
hovat se
przeprowadza
ć
si
ę
t
ř
ídit
segregowa
ć
vybalit
wypakowa
ć
vyhodit harampádí
wyrzuci
ć
rupiecie
vyst
ě
hovat n
ě
koho
eksmitowa
ć
kogo
ś
vyst
ě
hovat se
wyprowadzi
ć
si
ę
zabalit
zapakowa
ć
-
39
-
ŁAZIENKA
:
bidet
bidet
kapající kohoutek
kapi
ą
cy kran
kohoutek
kran
kondicionér
od
ż
ywka
koupelnová p
ř
edložka
dywanik łazienkowy, mata łazienkowa
mýdlo
mydło
neodtéká umyvadlo
umywalka jest zapchana
nete
č
e teplá voda
nie ma ciepłej wody
osuška
r
ę
cznik k
ą
pielowy
p
ě
na do koupele
płyn do k
ą
pieli
potrubí
rura, rury
ru
č
ník
r
ę
cznik
splachovací nádržka
spłuczka
splachovadlo
spłuczka
sprcha
prysznic
sprchový gel
ż
el pod prysznic
sprchový kout
kabina prysznicowa
sprchový záv
ě
s
zasłona prysznicowa
studená voda
zimna woda
šampon
szampon
toaletní papír
papier toaletowy
ucpaný záchod
zapchana toaleta
umyvadlo
umywalka
vana
wanna
vani
č
ka
wanienka
záchodová mísa
sedes
záchodové prkénko
deska klozetowa
zrcadlo
lustro
zubní kartá
č
ek
szczoteczka do z
ę
bów
zubní pasta
pasta do z
ę
bów
Wi
ę
cej w cz
ęś
ci słownika pt. "Handel i usługi" (sprz
ę
t AGD, RTV itp.)
3.4 SZKOŁA
RODZAJE
SZKÓŁ
:
centrum odborné p
ř
ípravy
centrum kształcenia praktycznego
gymnázium
liceum
jazyková škola
szkoła j
ę
zykowa
lyceum
liceum
pr
ů
myslová škola, pr
ů
myslovka
technikum
soukromá škola
szkoła prywatna
st
ř
ední škola
szkoła
ś
rednia
u
č
ilišt
ě
, u
čň
ák
zasadnicza szkoła zawodowa
ve
ř
ejná škola
szkoła publiczna
základní škola 1. stupe
ň
szkoła podstawowa
základní škola 2. stupe
ň
gimnazjum
ZESPOŁY
SZKÓŁ
:
Integrovaná st
ř
ední škola automobilní
Zespół Szkół Samochodowych
Integrovaná st
ř
ední škola ekonomická
Zespół Szkół Ekonomicznych
Integrovaná st
ř
ední škola služeb
Zespół Szkół Usługowych
Integrovaná st
ř
ední škola stavební
Zespół Szkół Budowlanych
Integrovaná st
ř
ední škola technická
Zespół Szkół Technicznych
-
40
-
OSOBY
W
SZKOLE
:
pedagog
pedagog
pedagogický sbor
grono pedagogiczne
ř
editel
dyrektor
školník
wo
ź
ny, konserwator, cie
ć
t
ř
ídní u
č
itel
wychowawca
u
č
itel
nauczyciel
u
č
itelka
nauczycielka
uklíze
č
ka
sprz
ą
taczka
zástupce
ř
editele
zast
ę
pca dyrektora
BUDYNEK
SZKOŁY
:
areál školy
teren szkoły
budova
budynek
jazyková laborato
ř
laboratorium j
ę
zykowe
knihovna
biblioteka
multimediální u
č
ebna
sala multimedialna
po
č
íta
č
ová pracovna
pracownia komputerowa
ř
editelna
gabinet dyrektora
sborovna
pokój nauczycielski
sekretariát
sekretariat
šatna
szatnia
školní bufet
bufet szkolny
školní družina
ś
wietlica szkolna
školní h
ř
išt
ě
boisko szkolne
školní jídelna
stołówka
t
ě
locvi
č
na
sala gimnastyczna
u
č
ebna
sala lekcyjna
PRZEDMIOTY
W
SZKOLE
PODSTAWOWEJ
I
Ś
REDNIEJ
:
anglický jazyk
j
ę
zyk angielski
biologie
biologia
cizí jazyk
j
ę
zyk obcy
č
eský jazyk
j
ę
zyk czeski
d
ě
jepis
historia
francouzský jazyk
j
ę
zyk francuski
fyzika
fizyka
hudební výchova
muzyka
chemie
chemia
matematika
matematyka
n
ě
mecký jazyk
j
ę
zyk niemiecki
ob
č
anská výchova
wiedza o społecze
ń
stwie
ruský jazyk
j
ę
zyk rosyjski
t
ě
lesná výchova
wychowanie fizyczne
výtvarná výchova
plastyka
zem
ě
pis
geografia
KÓŁKA
ZAINTERESOWA
Ń
:
basketbalový kroužek
kółko koszykarskie
divadelní kroužek
kółko teatralne
keramický kroužek
kółko ceramiczne
kroužek informatiky
kółko informatyczne
kroužek n
ě
m
č
iny
kółko j
ę
zyka niemieckiego
školní
č
asopis
gazetka szkolna
tane
č
ní kroužek
kółko taneczne
výtvarný kroužek
kółko plastyczne
zájmové kroužky
kółka zainteresowa
ń
-
41
-
WYDARZENIA
:
den otev
ř
ených dve
ř
í
dzie
ń
otwartych drzwi
harmonogram
harmonogram
organizace školního roku
organizacja roku szkolnego
ozdravný pobyt
zielona szkoła
pedagogická rada
konferencja
pololetí
półrocze
pololetní prázdniny
ferie zimowe
školní akademie
akademia
školní rok
rok szkolny
t
ř
ídní sch
ů
zka
zebranie rodziców
ukon
č
ení školního roku
zako
ń
czenie roku szkolnego
velikono
č
ní prázdniny
ferie wielkanocne
zahájení školního roku
rozpocz
ę
cie roku szkolnego
ZAJ
Ę
CIA
:
aktivita
aktywno
ść
bavit se se sousedem
rozmawia
ć
z s
ą
siadem
být osvobozen z t
ě
locviku
by
ć
zwolnionym z wuefu
č
as strávený ve škole
czas sp
ę
dzony w szkole
č
itelné písmo
czytelne pismo
dávat pozor
uwa
ż
a
ć
(na lekcji)
definice
definicja
d
ě
lat kázání
robi
ć
kazanie
d
ě
lat si poznámky
robi
ć
notatki
demonstrovat na p
ř
íkladu
zademonstrowa
ć
na przykładzie
docházka
frekwencja
dov
ě
d
ě
t se, dozv
ě
d
ě
t se
dowiedzie
ć
si
ę
držet se u
č
ební osnovy
trzyma
ć
si
ę
programu nauczania
had
ř
ík
szmatka
hlásit se dobrovoln
ě
zgłasza
ć
si
ę
na ochotnika
hlásit se
zgłasza
ć
si
ę
houba
g
ą
bka
hrát karty
gra
ć
w karty
chodit za školu
chodzi
ć
na wagary, wagarowa
ć
jít za školu
i
ść
na wagary
kalkula
č
ka
kalkulator
kniha
ksi
ąż
ka
konec vyu
č
ování
koniec lekcji
kontrolovat docházku
sprawdza
ć
obecno
ść
kostra
szkielet
malá p
ř
estávka
krótka przerwa
mikroskop
mikroskop
mít denn
ě
7 hodin vyu
č
ování
mie
ć
codziennie 7 lekcji
mít u sebe
mie
ć
przy sobie
nadiktovat
podyktowa
ć
napsat na tabuli
napisa
ć
na tablicy
neporozum
ě
t všemu
nie zrozumie
ć
wszystkiego
nep
ř
ítomný
nieobecny
nosit u sebe
nosi
ć
ze sob
ą
nové téma
nowy temat
nuda
nuda
nudit se
nudzi
ć
si
ę
o p
ř
estávce
na przerwie
oblíbený mezi spolužáky
lubiany przez uczniów (z klasy)
o
č
ekávání u
č
itele
oczekiwania nauczyciela
omluvenka
usprawiedliwienie
opakování
powtórka
podtrhávat
podkre
ś
la
ć
podtrhnout
podkre
ś
li
ć
-
42
-
poznamenat si
zanotowa
ć
požádat o pomoc
poprosi
ć
o pomoc
prelekce
prelekcja
prezen
č
ní listina
lista obecno
ś
ci
probírané u
č
ivo
przerabiany materiał
procvi
č
it na p
ř
íkladech
prze
ć
wiczy
ć
na przykładach
p
ř
edložit omluvenku
okaza
ć
usprawiedliwienie
p
ř
ednést referát
wygłosi
ć
referat
p
ř
edseda t
ř
ídy
przewodnicz
ą
cy klasy
p
ř
ejít k nové látce
przej
ść
do nowego materiału
p
ř
estávka
przerwa
p
ř
ihlásit se
zgłosi
ć
si
ę
p
ř
ijít nep
ř
ipraven do vyu
č
ování
przyj
ść
na lekcj
ę
nieprzygotowany
p
ř
ítomný
obecny
psát na tabuli
pisa
ć
na tablicy
psát úhledn
ě
ładnie pisa
ć
referát
referat
rušit
przeszkadza
ć
samostatná práce
samodzielna praca
sed
ě
t v lavici
siedzie
ć
w ławce
shrnout
podsumowa
ć
shrnutí
podsumowanie
skupinová práce
praca w grupach
slohová práce
wypracowanie
soust
ř
edit se na n
ě
co
skupi
ć
si
ę
na czym
ś
spoluža
č
ka
kole
ż
anka z klasy
spolužák
kolega z klasy
školní výlet
wycieczka szkolna
téma
temat
t
ř
ídní kniha
dziennik
u
č
ební látka
materiał
uvést n
ě
kolik p
ř
íklad
ů
poda
ć
kilka przykładów
uvolnit z vyu
č
ování
zwolni
ć
z lekcji
velká p
ř
estávka
długa przerwa
vrstevnice
rówie
ś
niczka
vrstevník
rówie
ś
nik
vstoupit do t
ř
ídy
wej
ść
do klasy
vycpaná zví
ř
ata
wypchane zwierz
ę
ta
vygumovat
zmaza
ć
(gumk
ą
)
vyhodit za dve
ř
e
wyrzuci
ć
za drzwi
vychovat
wychowa
ć
vychovávat
wychowywa
ć
vymazat
zmaza
ć
, wymaza
ć
vysv
ě
tlit
wyja
ś
ni
ć
vyu
č
ovací hodina
godzina lekcyjna
vyu
č
ování pro slabé žáky
zaj
ę
cia wyrównawcze
vyu
č
ování
lekcja
vyu
č
ovat
uczy
ć
vyvolat k tabuli
wywoła
ć
do tablicy
zadat domácí úkol
zada
ć
zadanie domowe
zápisky
notatki
zapomenout doma sešit
zapomnie
ć
zeszytu
zopakovat
powtórzy
ć
zvon
ě
ní
dzwonek
-
43
-
POMOCE
SZKOLNE
:
barevná k
ř
ída
kreda kolorowa
č
tvere
č
kovaný sešit
zeszyt w kratk
ę
glóbus
globus
guma
gumka
kružítko
cyrkiel
k
ř
ída
kreda
linkovaný sešit
zeszyt w linie
mapa
mapa
o
ř
ezávátko
temperówka
pe
č
liv
ě
vedený sešit
starannie prowadzony zeszyt
penál
piórnik
pravítko
linijka
p
ř
episovat sešit
przepisywa
ć
zeszyt
sešit
zeszyt
školní pom
ů
cky
pomoce szkolne
tabule
tablica
trojúhelník
ekierka
u
č
ebnice
podr
ę
cznik
úhlom
ě
r
k
ą
tomierz
v
ě
decká kalkula
č
ka
kalkulator naukowy
vést sešit
prowadzi
ć
zeszyt
zkumavka
probówka
žákovská knížka
dzienniczek ucznia
UCZE
Ń
I JEGO
OBOWI
Ą
ZKI
:
být na u
č
itelov
ě
č
erné listin
ě
by
ć
na czarnej li
ś
cie nauczyciela
č
as strávený u
č
ením
czas sp
ę
dzony na nauce
d
ě
lat domácí úkol
odrabia
ć
zadanie domowe
d
ě
lat pokroky
robi
ć
post
ę
py
dohán
ě
t
nadrabia
ć
dohnat zameškané u
č
ivo
odrobi
ć
zaległo
ś
ci
dopsat domácí úkol
doko
ń
czy
ć
zadanie domowe
dostat dobrou známku
dosta
ć
dobr
ą
ocen
ę
dou
č
ování
korepetycje
hodn
ě
se u
č
it
du
ż
o si
ę
uczy
ć
hulvát
łobuz
knihomol
mól ksi
ąż
kowy
lenoch
le
ń
mít dobré známky
mie
ć
dobre oceny
mít mezery
mie
ć
luki, mie
ć
braki
nadaný
uzdolniony
nad
ě
jný
obiecuj
ą
cy
námaha
wysiłek
nau
č
it se zpam
ě
ti
nauczy
ć
si
ę
na pami
ęć
opsat domácí úkol
odpisa
ć
zadanie domowe
osv
ě
žit znalosti
od
ś
wie
ż
y
ć
wiadomo
ś
ci
osvojovat u
č
ivo
przyswaja
ć
materiał
pilný
pilny
podlézat u
č
iteli
podlizywa
ć
si
ę
nauczycielowi
poznámky z vyu
č
ování
notatki z lekcji
pracovat na sob
ě
pracowa
ć
nad sob
ą
premiant
prymus
projít si poznámky
przejrze
ć
notatki
pr
ů
m
ě
rný
przeci
ę
tny
p
ř
ipravit se
przygotowa
ć
si
ę
p
ř
ipravovat se
przygotowywa
ć
si
ę
samotá
ř
samotnik
se
č
t
ě
lý
oczytany
schopný
zdolny
-
44
-
spravedlivá známka
sprawiedliwa ocena
škola pro n
ě
j znamená všechno
szkoła jest dla niego wszystkim
školní povinnosti
obowi
ą
zki szkolne
špatné známky
słabe oceny
šprt
kujon
šprtka
kujonka
talent
talent
talentovaný
utalentowany
u
č
enlivý
poj
ę
tny
u
č
it se
uczy
ć
si
ę
u
č
itel ho nemá rád
nauczyciel go nie lubi
u
č
itel si na n
ě
ho zasedl
nauczyciel uwzi
ą
ł si
ę
na niego
um
ě
t p
ř
iznat chybu
potrafi
ć
przyzna
ć
si
ę
do bł
ę
du
vtlouci do hlavy
wbi
ć
do głowy
výsledky
wyniki
vysv
ě
d
č
ení
ś
wiadectwo
vzorné chování
wzorowe zachowanie
základní znalosti
podstawowe wiadomo
ś
ci
zameškané u
č
ivo
zaległy materiał
zanedbávat školu
zaniedbywa
ć
szkoł
ę
záškolák
wagarowicz
zdokonalovat se
doskonali
ć
si
ę
známka na vysv
ě
d
č
ení
ocena na
ś
wiadectwie
známka
ocena
zopakovat si
powtórzy
ć
si
ę
žák s vyznamenáním
wzorowy ucze
ń
SPRAWDZIAN
WIADOMO
Ś
CI
(
SZKOŁA
I STUDIA
):
bod
punkt
bodové hodnocení
punktacja
bojovat o lepší známku
walczy
ć
o lepsz
ą
ocen
ę
č
ty
ř
i zkoušky za mnou
cztery egzaminy za mn
ą
dát zkoušku
zda
ć
egzamin
diktát
dyktando
druhý opravný termín
trzeci termin
dv
ě
zkoušky p
ř
ede mnou
przede mn
ą
dwa egzaminy
hrát o
č
as
gra
ć
na czas
jeho práce se hemží chybami
w jego pracy roi si
ę
od bł
ę
dów
klasifikovaný zápo
č
et
zaliczenie z ocen
ą
klást otázky
zadawa
ć
pytania
komise
komisja
komisionální zkouška
egzamin komisyjny
kontrolovat domácí úkol
sprawdza
ć
zadanie domowe
lehký
łatwy
mít dv
ě
úrovn
ě
obtížnosti
mie
ć
dwa poziomy trudno
ś
ci
namátková kontrola
wyrywkowa kontrola
napov
ě
d
ě
t
podpowiedzie
ć
napovídat
podpowiada
ć
nerozhoduje, jestli
č
lov
ě
k hodn
ě
ví
wiedza nie decyduj
ą
o ocenie
obtížný
trudny
odpovídat na otázky
odpowiada
ć
na pytania
opravná zkouška
egzamin poprawkowy
opravný termín
termin poprawkowy
opravovat chyby
poprawia
ć
bł
ę
dy
opravovat písemné práce
poprawia
ć
prace pisemne
opsat
odpisa
ć
oznámkovat
oceni
ć
, wystawi
ć
ocen
ę
písemná práce
praca pisemna
písemná zkouška
egzamin pisemny
písemný test
test pisemny
-
45
-
podvád
ě
t
oszukiwa
ć
,
ś
ci
ą
ga
ć
položit otázku
zada
ć
pytanie
potopit studenta
obla
ć
studenta
p
ř
ezkoušet
przepyta
ć
p
ř
ijímací zkouška
egzamin wst
ę
pny
p
ř
istihnout p
ř
i opisování
złapa
ć
na
ś
ci
ą
ganiu
rozdílová zkouška
egzamin wyrównawczy
ř
ádný termín
pierwszy termin
stres
stres
studijní pr
ů
m
ě
r
ś
rednia ocen
tahák
ś
ci
ą
ga
test
test
tréma
trema
ústní zkouška
egzamin ustny
uvést ob
ě
ř
ešení
poda
ć
oba rozwi
ą
zania
výb
ě
rový test
test wyboru
zabavit tahák
skonfiskowa
ć
ś
ci
ą
g
ę
zakoktat se
zaj
ą
kn
ąć
si
ę
záludná otázka
podchwytliwe pytanie
zápo
č
et
zaliczenie
zaseknout se
zaci
ąć
si
ę
, zaj
ą
kn
ąć
si
ę
záv
ě
re
č
ná zkouška
egzamin ko
ń
cowy
zkoušet
egzaminowa
ć
zkouška
egzamin
zkouškové období
sesja egzaminacyjna
zkušební termín
termin egzaminu; termin egzaminacyjny
MATURA
:
maturant
abiturient
maturantka
abiturientka
maturita nane
č
isto
próbna matura
maturita
matura
maturitní vysv
ě
d
č
ení
ś
wiadectwo maturalne
maturovat z matematiky
zdawa
ć
matur
ę
z matematyki
nejv
ě
tší problémy p
ů
sobila matematika
najwi
ę
ksze problemy sprawiała matematyka
nová maturita
nowa matura
odmaturovat
zda
ć
matur
ę
písemná
č
ást
cz
ęść
pisemna
povinná maturita z matematiky
obowi
ą
zkowa matura z matematyki
p
ř
ipustit k maturit
ě
dopu
ś
ci
ć
do matury
u
č
it se k maturit
ě
uczy
ć
si
ę
do matury/na matur
ę
unikly testy z
č
eštiny
wyciekły testy z j
ę
zyka czeskiego
ústní
č
ást
cz
ęść
ustna
vyšší úrove
ň
obtížnosti
poziom rozszerzony
základní úrove
ň
poziom podstawowy
zkouška dosp
ě
losti
egzamin dojrzało
ś
ci
-
46
-
3.5 STUDIA
TYPY
SZKÓŁ
WY
Ż
SZYCH
:
akademie
akademia
univerzita
uniwersytet
vysoká škola
szkoła wy
ż
sza
vysoké u
č
ení technické
politechnika
WYDZIAŁY
:
Fakulta architektury
Wydział Architektury
Fakulta dopravní
Wydział Transportu
Fakulta humanitních studií
Wydział Nauk Humanistycznych
Fakulta informatiky
Wydział Informatyki
Fakulta sociálních studií
Wydział Nauk Społecznych
Fakulta stavební
Wydział Budownictwa
Fakulta strojního inženýrství
Wydział In
ż
ynierii Mechanicznej
Fakulta zdravotnických v
ě
d
Wydział Nauk o Zdrowiu
Farmaceutická fakulta
Wydział Farmacji
Filozofická fakulta
Wydział Filologii
Léka
ř
ská fakulta
Wydział Lekarski
Pedagogická fakulta
Wydział Pedagogiki
Právnická fakulta
Wydział Prawa
P
ř
írodov
ě
decká fakulta
Wydział Nauk Przyrodniczych
Teologická fakulta
Wydział Teologii
Zem
ě
d
ě
lská fakulta
Wydział Rolnictwa
OSOBY
NA
UNIWERSYTECIE
:
d
ě
kan
dziekan
jmenovat rektora
mianowa
ć
rektora
kanclé
ř
kanclerz
kvestor
kwestor
odvolat rektora
odwoła
ć
rektora
prod
ě
kan
prodziekan
prorektor
prorektor
referent
referent
referentka
referentka
rektor
rektor
tajemník
sekretarz
ú
č
etní
ksi
ę
gowy; ksi
ę
gowa
ORGANIZACJA
WYDZIAŁU
:
akademický senát
senat akademicki
asistent
asystent
d
ě
kanát
dziekanat (gabinety władz wydziału)
disciplinární komise
komisja dyscyplinarna
docent
docent
katedra
katedra
lektor
lektor
mimo
ř
ádný profesor
profesor nadzwyczajny
odborný asistent
adiunkt
ř
ádný profesor
profesor zwyczajny
sekretariát
sekretariat
seminá
ř
zakład
správa budov
zarz
ą
d budynków
studijní odd
ě
lení
dziekanat (dla studentów)
knihovna
biblioteka
ústav
instytut
v
ě
decká rada
rada naukowa
-
47
-
TYPY
STUDIÓW
:
bakalá
ř
licencjat
bakalá
ř
ská práce
praca licencjacka
bakalá
ř
ské studium
studia licencjackie
dálkové studium
studia eksternistyczne/zaoczne
denní studium
studia dzienne
distan
č
ní studium
studia eksternistyczne
doktor
doktor
doktorské studium
studia doktoranckie
druhy studia
rodzaje studiów
kombinované studium
studia wieczorowe/zaoczne
magistr
magister
navazující magisterské studium
studia magisterskie uzupełniaj
ą
ce
prezen
č
ní studium
studia dzienne/stacjonarne
studium
studia
titul
tytuł
STUDIA
-
POJ
Ę
CIA
OGÓLNE
:
absolvent
absolwent
akademická
č
tvrthodinka
kwadrans akademicki
akademický rok
rok akademicki
akreditace
akredytacja
akredita
č
ní komise
komisja akredytacyjna
aula
aula
být osvobozen od školného
by
ć
zwolnionym z czesnego
být p
ř
ijat do studia
zosta
ć
przyj
ę
ty na studia
být v prvním ro
č
níku
by
ć
na pierwszym roku
cyklus p
ř
ednášek
cykl wykładów
dbát dobrého jména univerzity
dba
ć
o dobre imi
ę
uniwersytetu
diplom
dyplom
diserta
č
ní práce
praca doktorska, rozprawa doktorska
docházka
obecno
ść
, frekwencja
doktorand
doktorant
fakultní
wydziałowy
habilitace
habilitacja
habilita
č
ní
ř
ízení
post
ę
powanie habilitacyjne
habilitovat se
habilitowa
ć
si
ę
imatrikulace
imatrykulacja
index
indeks
individuální studijní plán
indywidualny tok studiów
kolokvium
kolokwium
konzultace
konsultacje
menza
stołówka
navšt
ě
vovat p
ř
ednášky
chodzi
ć
na wykłady
nep
ř
ítomnost ve výuce
nieobecno
ść
na zaj
ę
ciach
nostrifikace
nostryfikacja
obdržet diplom
otrzyma
ć
dyplom
obhájit diplomku
obroni
ć
prac
ę
dyplomow
ą
obhájit p
ř
ed komisí
obroni
ć
przed komisj
ą
obhajoba práce
obrona pracy
odmítnout diplomku
odrzuci
ć
prac
ę
dyplomow
ą
opakovat p
ř
edm
ě
t
powtarza
ć
przedmiot
oponent
recenzent
plagiát
plagiat
podat odvolání
wnie
ść
odwołanie
poplatky za studium
opłaty za studia
posudek
recenzja pracy
povinn
ě
volitelný p
ř
edm
ě
t
przedmiot obieralny
povinnosti
obowi
ą
zki
praxe
praktyka
-
48
-
pr
ů
kaz studenta
legitymacja studencka
p
ř
ednášející
wykładowca
p
ř
ednášet
wykłada
ć
p
ř
ednáška
wykład
p
ř
edtermín
termin zerowy
p
ř
erušit studium
przerwa
ć
studia
p
ř
ijetí ke studiu
przyj
ę
cie na studia
p
ř
ípravný kurz
kurs przygotowawczy
registrace p
ř
edm
ě
t
ů
rejestracja przedmiotów
rozší
ř
it (rozhojnit) v
ě
domosti
poszerzy
ć
wiadomo
ś
ci
samostatný v
ě
decký pracovník
samodzielny pracownik naukowy
semestr
semestr
seminá
ř
seminarium
soub
ě
žné studium
studia równoległe
specializace
specjalizacja
specializovat se (na co?)
specjalizowa
ć
si
ę
(w czym?)
státní zkouška
egzamin pa
ń
stwowy
student
student
studentka
studentka
studijní obor
kierunek
studijní program
program
studovat práva
studiowa
ć
prawo
sylabus
sylabus
školitel
promotor
školné
czesne
ú
č
ast na p
ř
ednáškách není povinná
obecno
ść
na wykładach nie jest obowi
ą
zkowa
ud
ě
lit
č
estný doktorát
przyzna
ć
doktorat honoris causa
univerzita t
ř
etího v
ě
ku
uniwersytet trzeciego wieku
univerzitní
uniwersytecki
uznat p
ř
edm
ě
t
uzna
ć
przedmiot
v minulém semestru
w poprzednim semestrze
v rámci p
ř
ednášky
w ramach wykładu
vážený pr
ů
m
ě
r
ś
rednia wa
ż
ona
v
ě
decká konference
konferencja naukowa
v
ě
decká práce
praca naukowa
vedoucí práce
promotor
volitelný p
ř
edm
ě
t
przedmiot fakultatywny
vym
ěň
ovat si zápisky z p
ř
ednášek
wymienia
ć
si
ę
notatkami z wykładów
vypracovat konspekt
opracowa
ć
konspekt
vysokoškolák
student
vystudovat (co?)
sko
ń
czy
ć
(co?) (jaki kierunek)
výzkumný program
program badawczy
zahrani
č
ní stáž
sta
ż
zagraniczny
zanechat studia
rzuci
ć
studia
zápis do semestru
wpis na semestr, wpis w semestr
záv
ě
re
č
ná práce
praca ko
ń
cowa
zkouškové období
sesja egzaminacyjna
STYPENDIUM
:
č
ástka
kwota
doktorandské stipendium
stypendium doktoranckie
finan
č
ní podpora
wsparcie finansowe
prosp
ě
chové stipendium
stypendium naukowe
rozd
ě
lování stipendií
rozdzielanie/podział stypendiów
sociální stipendium
stypendium socjalne
stipendijní
ř
ád
regulamin przyznawania stypendiów
stipendista
stypendysta
ubytovací stipendium
stypendium mieszkaniowe
ud
ě
lit stipendium
przyzna
ć
stypendium
vyplácet stipendium
wypłaca
ć
stypendium
-
49
-
AKADEMIK
:
bydlet na koleji
mieszka
ć
w akademiku
dvoul
ů
žkový pokoj
pokój dwuosobowy
jednol
ů
žkový pokoj
pokój jednoosobowy
kolej
akademik
kolejka
karta mieszka
ń
ca
kolejné
opłata za akademik, czynsz
kuchy
ň
ka
kuchenka
prádelna
pralnia
privát
stancja
recepce
recepcja
spole
č
né sprchy na každém pat
ř
e
wspólne prysznice na ka
ż
dym pi
ę
trze
ubytování
zakwaterowanie
3.6 WZLOTY I UPADKI
PROBLEM
:
bagatelizovat
bagatelizowa
ć
bezvýchodná situace
sytuacja bez wyj
ś
cia
být v krizi
prze
ż
ywa
ć
/przechodzi
ć
kryzys
dostat se z bláta do louže
wpa
ść
z deszczu pod rynn
ę
dostat se z dešt
ě
pod okap
wpa
ść
z deszczu pod rynn
ę
finan
č
ní problémy
problemy finansowe
házet klacky pod nohy
rzuca
ć
kłody pod nogi
každá mince má dv
ě
strany
ka
ż
dy medal ma dwie strony
komplikovat si život
komplikowa
ć
sobie
ż
ycie
krize
kryzys
linka d
ů
v
ě
ry
telefon zaufania
modlí se, aby p
ř
ežil
modli si
ę
, aby tylko prze
ż
ył
nejistota
niepewno
ść
nelehký
niełatwy
nev
ě
d
ě
l si rady
nie potrafił da
ć
sobie rady
nevid
ě
l jiné východisko
nie widział innego wyj
ś
cia
obtíže
trudno
ś
ci
ocitnout se na dlažb
ě
znale
źć
si
ę
na bruku
ocitnout se ve slepé uli
č
ce
znale
źć
si
ę
w
ś
lepym zaułku
osobní problémy
problemy osobiste
past
pułapka
patová situace
patowa sytuacja
peklo
piekło
potíže v zam
ě
stnání
kłopoty w pracy
problém
problem
prožívat obtížné období
prze
ż
ywa
ć
trudny okres
p
ř
edstírat, že se nic ned
ě
je
udawa
ć
,
ż
e nic si
ę
nie dzieje
p
ř
ekážka
przeszkoda
p
ř
ijít o všechno
straci
ć
wszystko
rezignace
rezygnacja
sehnat peníze
zdoby
ć
pieni
ą
dze
skandál
skandal
smutný p
ř
íb
ě
h
smutna historia
spadl mu kámen ze srdce
spadł mu kamie
ń
z serca
spadnout do pasti
wpa
ść
w pułapk
ę
spáchat sebevraždu
popełni
ć
samobójstwo
st
ě
žovat si
skar
ż
y
ć
si
ę
styd
ě
t se mluvit o svých problémech
wstydzi
ć
si
ę
mówi
ć
o swoich problemach
šlápnout n
ě
komu na ku
ř
í oko
nadepn
ąć
komu
ś
na odcisk
t
ě
žce to nese
ci
ęż
ko to znosi
tonoucí se stébla chytá
ton
ą
cy brzytwy si
ę
chwyta
uplést si na sebe bi
č
ukr
ę
ci
ć
bicz na siebie
už není návratu
nie ma ju
ż
odwrotu
-
50
-
všechno se zkomplikovalo
wszystko si
ę
skomplikowało
vyhodit na ulici
wyrzuci
ć
na ulic
ę
závažný problém
powa
ż
ny problem
zdravotní problémy
problemy zdrowotne
zk
ř
ížit n
ě
komu plány
pokrzy
ż
owa
ć
czyje
ś
plany
zoufalec
desperat
zoufalost
desperacja
zoufalý
zdesperowany
žít pod tlakem
ż
y
ć
pod presj
ą
NADZIEJA
:
bez jakékoliv nad
ě
je
bez jakiejkolwiek nadziei
dodat nad
ě
ji
doda
ć
otuchy
hlas nad
ě
je
głos nadziei
klamná nad
ě
je
złudna nadzieja
kojit se blahou nad
ě
jí
ż
ywi
ć
błog
ą
nadziej
ę
mít nad
ě
ji
mie
ć
nadziej
ę
nad
ě
je hasne
nadzieja ga
ś
nie
nad
ě
je na vít
ě
zství
nadzieja na zwyci
ę
stwo
nad
ě
je v lepší život
nadzieja na lepsze
ż
ycie
neúsp
ě
ch
niepowodzenie
paprsek nad
ě
je
promyk nadziei
poslední nad
ě
je
ostatnia nadzieja
skládat nad
ě
ji v n
ě
koho
pokłada
ć
w kim
ś
nadziej
ę
stín nad
ě
je
cie
ń
nadziei
svitla mu nad
ě
je
za
ś
witała mu nadzieja
vzbuzovat nad
ě
ji
budzi
ć
nadziej
ę
vzít n
ě
komu nad
ě
ji
odebra
ć
komu
ś
nadziej
ę
zhasla poslední nad
ě
je
zgasła ostatnia nadzieja
ztrácet nad
ě
ji
traci
ć
nadziej
ę
ztratil zbytek nad
ě
je
stracił resztki nadziei
POMOC
:
and
ě
l strážný
anioł stró
ż
podat pomocnou ruku
wyci
ą
gn
ąć
pomocn
ą
dło
ń
pomoci
pomóc
pot
ř
ebovat pomoc
potrzebowa
ć
pomocy
požádat o pomoc
poprosi
ć
o pomoc
spása
zbawienie
spasitel
zbawiciel
záchrana
ratunek
ROZWI
Ą
ZANIE
:
došlo k nejhoršímu
doszło do najgorszego; stało si
ę
najgorsze
najít
ř
ešení
znale
źć
rozwi
ą
zanie
ob
ě
sit se
powiesi
ć
si
ę
ob
ě
šenec
wisielec
sebevražda
samobójstwo
východisko
wyj
ś
cie
vy
ř
ešit problémy
rozwi
ą
za
ć
problemy
vzdát se
podda
ć
si
ę
vzít si život
odebra
ć
sobie
ż
ycie
KŁÓTNIA
:
emoce
emocje
hádali se o peníze
kłócili si
ę
o pieni
ą
dze
hádat se
kłóci
ć
si
ę
hádka
kłótnia
hádka skon
č
ila st
ř
elbou
kłótnia zako
ń
czyła si
ę
strzelanin
ą
k
ř
i
č
et
krzycze
ć
-
51
-
manželská hádka
kłótnia mał
ż
e
ń
ska
násilí
przemoc
naštvat
zdenerwowa
ć
nevydržet
nie wytrzyma
ć
pohádat se
pokłóci
ć
si
ę
prásknout dve
ř
mi
trzasn
ąć
drzwiami
ř
vát
krzycze
ć
urážet
obra
ż
a
ć
vým
ě
na názor
ů
wymiana zda
ń
vztek
w
ś
ciekło
ść
záminka
pretekst
KONFLIKT
:
argument
argument
dialog
dialog
dohoda
porozumienie
dohodnout se
dogada
ć
si
ę
, porozumie
ć
si
ę
dosp
ě
t k dohod
ě
doj
ść
do porozumienia
házet po n
ě
kom blátem
obrzuca
ć
kogo
ś
błotem
chyb
ě
la dobrá v
ů
le
brakowało dobrej woli
intrika
intryga
jablko sváru
jabłko niezgody
kámen úrazu
ko
ść
niezgody
když se dva perou, t
ř
etí se sm
ě
je
gdzie dwóch si
ę
bije, tam trzeci korzysta
kompromis
kompromis
kompromisní
ř
ešení
kompromisowe rozwi
ą
zanie
konflikt se zákonem
konflikt z prawem
mediace
mediacja
mediátor
mediator
mít poslední slovo
mie
ć
ostatnie słowo
nep
ř
ítel
wróg
odpustit
wybaczy
ć
omluva
przeprosiny
omluvit se
przeprosi
ć
Paridovo jablko
jabłko niezgody
podmínka
warunek
požadavek
żą
danie, wymaganie
p
ř
ilévat oleje do ohn
ě
dolewa
ć
oliwy do ognia
p
ř
ít se
spiera
ć
si
ę
rebelie
bunt
rebelovat
buntowa
ć
si
ę
smí
ř
it se
pogodzi
ć
si
ę
souhlas
zgoda
spiknutí
spisek
spojenec
sojusznik, sprzymierzeniec
st
ř
et zájm
ů
konflikt interesów
vynutit
wymusi
ć
vy
ř
ešit jednou navždy
rozwi
ą
za
ć
raz na zawsze
SUKCES
:
cena
nagroda
cesta za úsp
ě
chem
droga do sukcesu
dosáhnout úsp
ě
chu
osi
ą
gn
ąć
sukces
hrdost (na co?)
duma (z czego?)
chlubit se
chwali
ć
si
ę
poda
ř
it se
uda
ć
si
ę
radost
rado
ść
radovat se
cieszy
ć
si
ę
seznam úsp
ě
ch
ů
lista sukcesów
tajemství úsp
ě
chu
tajemnica sukcesu
-
52
-
úsp
ě
šný
udany
výhra
wygrana
žárlil na m
ů
j úsp
ě
ch
zazdro
ś
cił mi sukcesu
žít okamžikem
ż
y
ć
chwil
ą
NIEPOWODZENIE
:
co by bylo, kdyby...
co by było, gdyby...
chyba
bł
ą
d
chybami se
č
lov
ě
k u
č
í
człowiek uczy si
ę
na bł
ę
dach
jednou jsi dole, jednou naho
ř
e
raz na górze, raz na dole
jít ke dnu
i
ść
na dno
jsme na dn
ě
jeste
ś
my na dnie
lítost
ż
al
litovat svých rozhodnutí
ż
ałowa
ć
swoich decyzji
litovat
ż
ałowa
ć
napravit chybu
naprawi
ć
bł
ą
d
nevyda
ř
ený
nieudany
nic se nám nepovedlo
nic si
ę
nam nie udało
odrazit se ode dna
odbi
ć
si
ę
od dna
ostuda
ha
ń
ba, wstyd
promarnit život
zmarnowa
ć
ż
ycie
propadat se na dno
stacza
ć
si
ę
na dno
ud
ě
lat chybu je snadné
łatwo popełni
ć
bł
ą
d
všeho lituje
wszystkiego
ż
ałuje
vzlety a pády
wzloty i upadki
život není jen zábava
ż
ycie to nie tylko zabawa
ZMIANA
:
dostat od života druhou šanci
dosta
ć
od
ż
ycia drug
ą
szans
ę
klí
č
ové zm
ě
ny
kluczowe zmiany
m
ě
nit sv
ů
j život od základu
zmieni
ć
swoje
ż
ycie od podstaw
navrhovaná zm
ě
na
proponowana zmiana
nový život
nowe
ż
ycie
otev
ř
enost ke zm
ě
nám
otwarto
ść
na zmiany
po
č
ítali jsme, že ho to s v
ě
kem p
ř
ejde
liczyli
ś
my,
ż
e z wiekiem mu przejdzie
pracovat na sob
ě
pracowa
ć
nad sob
ą
prod
ě
lal zna
č
nou zm
ě
nu
zaszły w nim znaczne zmiany
provést zm
ě
nu
dokona
ć
zmiany
uspo
ř
ádat si život
uło
ż
y
ć
sobie
ż
ycie
už nechci žádné zm
ě
ny
nie chc
ę
ju
ż
ż
adnych zmian
za
č
neme nový život
zaczniemy nowe
ż
ycie
zm
ě
ny k lepšímu
zmiany na lepsze
zm
ě
ny probíhaly p
ř
íliš rychle
zmiany nast
ę
powały zbyt szybko
život pokra
č
uje dál
ż
ycie toczy si
ę
dalej
zvyknout si na n
ě
co
przyzwyczai
ć
si
ę
do czego
ś
WSPOMNIENIA
:
oživit si vzpomínky
o
ż
ywi
ć
wspomnienia
pam
ěť
pami
ęć
prohlížet si staré fotografie
przegl
ą
da
ć
stare fotografie/zdj
ę
cia
p
ř
ipomenout
przypomnie
ć
p
ř
ipomínal jí prožité chvíle
przypominał jej prze
ż
yte chwile
uchovat si vzpomínky
zachowa
ć
wspomnienia
v
ů
bec si nepamatovala
w ogóle nie pami
ę
tała
vybavit si
przypomnie
ć
sobie
vyvolávat vzpomínky
przywoływa
ć
wspomnienia
vzpomínka, kterou by z pam
ě
ti nejrad
ě
ji vymazal
wspomnienie, które najch
ę
tniej wymazałby z
pami
ę
ci
vzpomínky na minulost
wspomnienia z przeszło
ś
ci
vzpomínky se vracely
wspomnienia powracały
-
53
-
UNIWERSALNY SŁOWNIK TEMATYCZNY CZESKO-POLSKI
Słownik b
ę
dzie ukazywał si
ę
w cz
ęś
ciach. Zostanie stworzony w oparciu o
najnowocze
ś
niejsze metody bada
ń
leksykograficznych i b
ę
dzie zawierał około
30 000 słów i wyra
ż
e
ń
. Kolejno
ść
i terminy wyda
ń
poszczególnych cz
ęś
ci mog
ą
ulec
zmianie.
1.
Ż
ycie
2. Bezpiecze
ń
stwo publiczne (2011)
3. Biznes (gospodarka, finanse, praca – 2012)
4. Cywilizacja (społecze
ń
stwo, polityka, technika – 2012)
5. Nauka (2013)
6. Czas wolny (hobby, kultura, sport, turystyka - 2013)
7. Człowiek (anatomia, uczucia, zdrowie - 2014)
8. Handel i usługi (2014)
9.
Ś
wiat wokół nas (przyroda,
ś
wiat abstrakcji - 2015)
W ka
ż
dej cz
ęś
ci:
- aktualne słownictwo
- mnóstwo podtematów
- tematy pomijane w innych publikacjach
Słownik powstaje od podstaw.
-
54
-