1

Możliwości i osiągnięcia rozwojowe dzieci w wieku 3 – 4 lat

Rozwój fizyczny

Rozwój poznawczy

Rozwój językowy

Rozwój emocjonalny i

społeczny

Bieganie, skakanie, rzucanie i
chwytanie staje się bardziej
skoordynowane.

Pojawia się galopowanie i
skakanie na jednej nodze.
Jeżdżenie trójkołowym
rowerku.

Usprawnienie koordynacji
wzrokowo ruchowej, np.. w
ruchach narzędziowych
(używanie scyzoryka,
nożyczek)

Je poprawnie i estetycznie;
Ubiera się z nieznaczną
pomocą dorosłych

Czynności toaletowe wykonuje
samodzielnie, choć wymaga

Szybki wzrost wyobrażeń;
dominują odtwórcze

Zauważa transformacje;
Rozumie przyczynowość w
znanych sytuacjach

Klasyfikuje znane obiekty
hierarchicznie

Używa mowy dla siebie do
regulowania, kiedy jest
zaangażowane w trudne
zadanie

Zapamiętuje podobne
doświadczenia w terminach
skryptów

Może generalizować
zapamiętane informacje z

Sporadycznie wykazuje
skłonność do nadmiernego
przestrzegania reguł
gramatycznych (zjawisko
nadregulacji)

Rozumie wiele kulturowo
akceptowanych sposobów
dostosowania mowy do wieku,
płci i statusu społecznego
rozmówcy

Coraz lepiej rozumie znaczenia
słów
Grupuje słowa według zasady
tematycznej

Preczytelnicze stadium rozwoju
czytania: udaje czytanie

Odtwarza historie podczas

Doskonali się emocjonalna samoregulacja

Emocje dotyczące samoświadomości(wstyd,
zakłopotanie, wina, zazdrość, duma) staja się
bardziej powszechne

Aktywności niespołeczna obniża się a
wspólna, interaktywna zabawa wzrasta

Agresja instrumentalna obniża się a agresja
wroga wzrasta

Tworzą się pierwsze przyjaźnie

Odróżnia reguły moralne od konwencji
społecznych

Kieruje się normami narzuconymi przez
dorosłych, aby uniknąć kary

W zabawie preferuje interakcje z osobami

2

Możliwości i osiągnięcia rozwojowe dzieci w wieku 3 – 4 lat

Rozwój fizyczny

Rozwój poznawczy

Rozwój językowy

Rozwój emocjonalny i

społeczny

dopilnowania przez dorosłego.

Tworzy złożone budowle (z
klocków, piasku)

Rysuje pierwsze
przedstawienia osób
Zabawy recepcyjne: oglądanie
obrazków, telewizji)

jednej sytuacji na inną

Rozumie, że ludzie mogą mieć
fałszywe przekonania

Uświadamia sobie pewne
istotne cechy języka pisanego

Przelicza małe ilości obiektów
i ujmuje główne zasady

oglądania znanej książeczki;
nazywa litery alfabetu,

Rozpoznaje znaki i logo

tej samej płci

Identyfikuje się z własna płcią

3

Możliwości i osiągnięcia rozwojowe dzieci w wieku 5 – 6 lat

Rozwój fizyczny

Rozwój poznawczy

Rozwój językowy

Rozwój emocjonalny i

społeczny

Sylwetka opływowa i
długonoga proporcjach
podobnych do tych, jakie
występują u dorosłego

Wypadają zęby mleczne

Potrafi skakać przez
przeszkody i zeskakiwać.

Poprawia się szybkości
wytrzymałość ruchów

Samodzielnie ubiera się;
zawiązuje buty, samodzielnie
wykonuje czynności toaletowe

Doskonała się czynności
narzędziowe: nawleka igłę,
szyje: wiąże tasiemki

Wzrasta umiejętność
oceniania stosunków
przestrzennych z
perspektywy własnej i innych
osób

Zdolność do odróżniania
rzeczywistości od fikcji
wzrasta

Uwaga staje się bardziej
trwała i planowa; kończy
rozpoczęte czynności mimo
znużenia

Odtwarzanie i pamięć
skryptów doskonali się;
stosuje strategię
powtarzania.

Słownik bierny liczy około
10.000 słów; słownik czynny- 4-
5 tyś. słów

Tworzy złożone formy
gramatyczne. Grupuje słowa
według zasady przynależności
do tej samej kategorii
semantycznej; buduje definicje
opisowe

Rozumie niektóre słowa
wieloznaczne i metafory

Używa z sensem form
gramatycznych w tworzeniu
nowych słów

Orientuje się w cechach
odróżniających opowiadanie od
innych form wypowiedzi.

Opiera rozumienie intencji ludzi n szerokim
spektrum społecznych sygnałów

Zdolność do interpretowania, przewidywania
i rozumienia wpływu reakcji emocjonalnych
innych osób wzrasta

Potrafi opanować strach; występują lęki
wywołane wytworami wyobraźni

Stosuje język do wyrażania empatii

Opanowuje wiele istotnych reguł moralnych i
reguł zachowania

Współdziała z innymi dziećmi w grupie; lubi
dominować.

Kieruje się zasadą realizmu moralnego;
przestrzega norm, by uzyskać nagrodę

4

Rysuje bardziej wypracowane
obrazki; pisze swoje imię.

Może różnicować bardziej
drobne formy, takie jak litery
alfabetu.

Buduje złożone budowle;
układa puzzle

Wiele czasu poświęca
zabawom recepcyjnym
( oglądanie obrazków,
książeczek, telewizji).

Rozwija się wyobraźnia, którą
wykorzystuje w zabawach
tematycznych

Rozumie, że litery i dźwięki są
powiązane w sposób
systematyczny

Liczy wprost i wspak.

Rośnie liczba epizodów
tworzonych przez dzieci
opowiadaniach; uwzględniane są
wszystkie strukturalne
elementy opowiadania
Studium wstępnego czytania;
poznaje relację między literami
i dźwiękami; może czytać
proste teksty zawierające
słowa znane, regularne pod
względem fonetycznym ;może
rozpoznawać jednosylabowe
słowa nieznane.

Zaznacza się potrzeba osiągnięć

Ujmuje podstawy różnic płciowych i
wykazuje stałość płci.