Zgodnie z art. 28 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej służbę może pełnić 

osoba posiadająca zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia tej służby. 

Oceny tej zdolności dokonują komisje lekarskie podległe 

Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji na zasadach określonych w 
rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 lipca 1991 r, w sprawie 
właściwości i trybu postępowania komisji lekarskich podległych Ministrowi 
Spraw Wewnętrznych (

DZ

.

U

. Nr 79, poz. 349 z późn. zm.). 

Do czasu nowelizacji ustawy o PSP - dokonanej ustawą z dnia 8 listopada 

1996r., która weszła w życie l dniem 23 stycznia 1997r, -brak było uregulowań 
dotyczących okresowej oceny zdolności fizycznej i psychicznej strażaka do 
służby. 

W wyniku wymienionej nowelizacji do art. 42 ustawy o PSP wprowadzono 

zapis mówiący o obowiązku poddawania się przez strażaka okresowej ocenie 
takiej zdolności. 

W wydanym na podstawie art. 42 ust. 3 ustawy o PSP rozporządzeniu z dnia 

29 stycznia 1998 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określił 
zakres, szczegółowe zasady, tryb i częstotliwość przeprowadzania tych ocen. 

Zgodnie z rozporządzeniem, okresowa ocena zdolności fizycznej i psychicznej 

strażaka do służby obejmuje: 

1) aktualne profilaktyczne badania lekarskie, stwierdzone orzeczeniem 

lekarskim o zdolności do służby, 

2) wyniki próby wydolnościowej i testu sprawności fizycznej prze-

prowadzonego w jednostkach organizacyjnych PSP. 

Z przepisów wynika, że dopuszczeni do próby wydolnościowej oraz testu 

sprawności fizycznej mogą być tylko ci strażacy, którzy mają aktualne 
orzeczenia stwierdzające zdolność strażaka do służby. 

Okresową ocenę przeprowadza się raz w roku, na podstawie skierowania 

kierownika jednostki organizacyjnej PSP, w której strażak pełni służbę. 
Skierowanie to powinno zawierać informację o występowaniu na stanowisku, na 
którym strażak pełni służbę, czynników szkodliwych, uciążliwych lub 
niebezpiecznych dla niego. 

Zwracam uwagę, że badania profilaktyczne przeprowadza lekarz zatrudniony 

w jednostce organizacyjnej, do której wystawiono skierowanie, a nie dowolny 
lekarz wybrany przez strażaka. 

 

Okresowa ocena zdolności fizycznej i psychicznej do służby 

strażaków PSP 

 
Zakres badań profilaktycznych także nie jest dowolny, gdyż określają je 

wskazówki metodyczne opracowane przez Centralny Zarząd Służby Zdrowia 
MSWiA. 

Niezależnie od obowiązku poddania się przez strażaka okresowej ocenie 

zdolności fizycznej i psychicznej do służby, powinien on być z urzędu, w 
każdym czasie, kierowany na badania do komisji lekarskiej MSWiA, jeżeli 
według oceny przełożonego uprawnionego do mianowania stan jego zdrowia 
daje podstawę do przypuszczeń,  że stopień jego zdolności do służby uległ 
zasadniczej zmianie lub że dalsze pełnienie przez niego służby na zajmowanym 
stanowisku jest niemożliwe. 

Na badania komisyjne strażak jest kierowany także na jego wniosek. Zwracam 

uwagę, iż zasadność tego wniosku -jeżeli chodzi o nadanie mu dalszego biegu - 
nie może być przedmiotem oceny przełożonego, 

Przepisy rozporządzenia nie regulują takich spraw, jak godziny 

przeprowadzania badań profilaktycznych, uprawnienia do uposażenia za czas 
niepomierna służby w związku z przeprowadzanymi badaniami oraz zwrot 
kosztów przejazdu na badania. 

W tym stanie rzeczy w przedmiotowych sprawach należy w drodze analogii 

stosować przepisy art. 339 83 kodeksu pracy, zgodnie z którym: 

l) profilaktyczne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w 

godzinach pracy, 

2) pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania 

pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami, 

3) w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługuje mu 

zwrot kosztów podróży według zasad obowiązujących przy podróżach 
służbowych, 

Należy dodać, iż zgodnie z rozporządzeniem lekarz przeprowadzający badania 

profilaktyczne może poszerzyć ich zakres o specjalistyczne badania 
konsultacyjne oraz o badania dodatkowe (stanowią one integralną część badań 
profilaktycznych) i w takim przypadku strażakowi przysługują także 
świadczenia, o których mowa w art. 229 83 kp. 

Przypominam, że zawinione nie poddawanie się obowiązkowi oceny zdolności 

fizycznej i psychicznej do służby stanowi, w rozumieniu art. 115 ust. l ustawy o 
PSP, przewinienie dyscyplinarne. 

Cz. BAREJA