HERBERT J. F. – szkolnictwo średnie w XIX w.

doświadczeniu, metafizyce i

matematyce”

osiągnięcia ideału

wychowaniu

cnota życzliwości, cnota prawa, cnota słuszności

py wychowawcze

1) rząd czyli karność, od tego powinno się zaczynać, zadaniem rządu jest przełamać oporność
dziecka, nauczyć dyscypliny, proponuje stosować metody jak kary, pogróżki, rozkazy,
zakazy, zwraca uwagę na kontrolowanie wszelkich działań dziecka, dyscyplina ma być
wyrobiona przez pracę, gdy dziecko dojrzeje pod względem rozumu i woli to wpojone
wcześniej zasady staną się nawykiem postępowania, można więc wtedy zrezygnować z tego
etapu

2) nauczanie wychowujące – proponuje nauczać języków, literatury, retoryki, historii i nauk
matematycz湮ych, przyrodniczych i elementów filozofii, nauczanie ma polegać na rozwijaniu
zainteresowań, stosować metody jak: wykładowa ( wstępna ), analityczna ( następna w
kolejności ), syntetyczna ( mająca funkcje podsumowujące )

tworzy stopnie nauczania czyli poszczególne etapy nauczania

- jasność czyli zagłębianie, uczeń otrzymuje porcje nowej wiedzy, nauczyciel mu wyjaśnia

- kojarzenie czyli zagłębianie postępujące, ma doprowadzić by nasza nowa wiedza była przez
ucznia łączona z wcześniej poznanymi treściami

- system czyli zebranie i uporządkowanie nowego materiału

-metoda czyli zbiór zasad, twierdzeń, wniosków bądź sposobów postępowania

3)hodowanie polega na wprowadzaniu zebranej wiedzy czy wyobrażeń do działania, chodzi
tu by powstrzymać wszelkie namiętności, leniwego zachęcić do pracy, lekkomyślnego do
rozsądku, etap kończy się jeśli jednostka potrafi pokonać lenistwo, namiętność, a kierować się
w życiu rozsądkiem, spokojem, rozwaga i dobrem

J. Amos Komeński – twórca pedagogiki nowożytnej, był Czechem, przez pewien czas
swojego życia działał w Polsce, jego działalność przypada na XVII w. W sensie filozofii i
poglądów sięga do reformacji, dzieło „ wielka dydaktyka”. Należy budować system
wychowawczy, najlepszy dla rozwoju społecznego:

- pedagogika naturalistyczna, wyraźny demokratyzm systemu wychowawczego

- wszyscy objęci kształceniem przynajmniej w zakresie elementarnym, zwracanie uwagi na
dzieci szkolne

Proces wychowawczy wg Komeńskiego

SZKOŁA MACIERZYŃSKA 6-7 ROK ŻYCIA

- rozpoczyna się po urodzeniu

- ważne wychowanie fizyczne, które obejmuje troskę matki o zdrowie dziecka, higienę
odżywiania, ubiory, zabawy, ćwiczenia ruchowe

- ważne wychowanie moralne, uczenie posłuszeństwa i szacunku dla starszych,
przyzwyczajenie do pracy, wrażliwość na pochwałę, upomnienia, nauki religii i śpiewu pieśni
kościelnych

SZKOŁA JĘZYKA OJCZYSTEGO 6-12 LAT

- obowiązkowa dla biednych i bogatych, chłopców i dziewcząt

- nauka w języku ojczystym

- nauka czytania i pisania, rachunków, geometrii, śpiewu , ekonomii, polityki, fizyki,
kosmografii

SZKOŁA ŁACIŃSKA 12-18 LAT

- typ szkoły średniej

- uczeń wychodząc z tej szkoły posiadał wiedzę encyklopedyczną,

- nie była obowiązkowa

- uczono gramatyki, retoryki,, dialektyki, arytmetyki, geometria, astronomia, muzyka

STUDIA 18-24 LAT

- uniwersytety

- tzw. szkoła dojrzewającej męskości

- nie zakazuje dziewczętom dostępu do studiów

- szkoły kończy się podróżami

KOMEŃSKI JAKO TWÓRCA PEDAGOGIKI NOWOŻYTNEJ

1. twórca systemu klasowo – lekcyjnego, wprowadził podział materiału programowego na
jednostki tematyczne i czasowe oraz podział młodzieży na klasy wg stopnia posiadanej
wiedzy

2. stworzył schemat systemu wychowawczego ( szczebli edukacyjnych ) i określił czego
należy użyć w danym szczeblu

3. wprowadza koncentrycznie układ materiału programowego np. w szkole podstawowej
czegoś uczono i w dalszych szczeblach powraca się do tego materiału

4. formułuje i określa znaczenie zasad wychowania:

- zasada poglądowości – nie wystarczy dziecku podać reguły, trzeba ja przedstawić - rysunek

- zasada logicznej- kolejności

- zasada stopniowania trudności

- zasada wiązania teorii z praktyką

- zasada indywidualizacji

Teoria i praktyka „ nowego wychowania” – Maria Montessori

lazków

życiu

badające psychikę człowieka, testy na inteligencję

psychologii, przełożyć to na działanie, jej kierunki mają związek z psychiką człowieka,
należy dostosowywać oddziaływania wychowawcze do naturalnych skłonności,
predyspozycji człowieka

METODA WYCHOWAWCZA MARII MONTESSORI

do wniosku, że to jedynie kwestia czasu, by dzieci upośledzone mogły osiągnąć poziom
rozwoju podobny do dzieci zdrowych

że natura dziecka jest zdrowa, silna i bogata, a rolą

wychowania jest rozwijanie w sposób samorzutny tych wrodzonych sił i predyspozycji

ktuje dziecku czym się ma zająć

– ruchową

lan zajęć, umiejętności, które powinien posiąść

brak stresu, rozwijanie zainteresowań,

metodę pozostawiono, ale wprowadza się ocenę końcową, semestralną, nauczyciel pomagał,
ale nie było lekcji w postaci np. wykładu, uczeń zdawał egzamin końcowy i otrzymywał
ocenę końcową, uczeń uczył się materiału, aż do momentu jak zda, grupowanie przedmiotów
nauczania np. najpierw humanistyczne, potem biologiczne, są to szkoły eksperymentalne, jest
ich nie wiele

PESTALOZZI JAN HENRYK

Szkolnictwo elementarne w XIX w.

Powodem upowszechnienia szkolnictwa elementarnego były pewne idee rewolucji. Na
początku XIX w. w Europie zachodniej funkcjonuje system monitorialny czyli w sali
gromadzi się dużą liczbę ( grupę) dzieci, podzielonych na podgrupy i nimi dowodzi moniter
czyli najstarszy uczeń. Po połowie XIX w. są reformy szkolnictwa, do czego przyczynił się
Pastelozzi. Jest on twórca szkolnictwa elementarnego. Tworzy zakłady wychowawcze dla
chłopskich dzieci, jest filantropem, nazywany ojcem szkoły powszechnej, dzieła: „ Lemart i
Gertruda” albo „ Jak Gertruda uczy swoje dzieci”. Krytykuje dotychczasowa szkołę. Tworzy
teorie nauczania początkowego, programy nauczania w szkołach elementarnych ( geometria,
rysunek, geografia, przyrodoznawstwo ). Opracowuje postawy metodyczne oparte na
psychologii. Opracowuje metodykę nauczania poszczególnych przedmiotów ( język ojczysty,
arytmetyka, rysunek ). Propaguje poglądowe metody nauczania. Łączy kształcenie umysłowe
z wychowaniem fizycznym. Łączy naukę z wychowaniem moralnym. Wychowanie ma być
planowane, począwszy od rodziny. Tworzy seminaria dla kadr.

Metoda wychowania Pestalozziego

1. podstawą wszelkiego nauczania jest postrzeganie

2. postrzeganie trzeba wiązać z mową

3. nauka rozpoczyna się od najprostszych elementów i elementy te mają być rozszerzane

4. na każdym etapie zatrzymywać się tak długo, aż dziecko zrozumie co się uczy

5. metodą nauczania wykładanie i dyktowanie

6. łączyć teorię z praktyką

POGLĄDY ARYSTOTELESA

w Liceum Ateńskim

dzinie

przebywać w towarzystwie niewolników

Dzieci do 7 roku życia powinny wychować się w domu

około 7 lat

ączenie tych dwóch wychowań

spamiętywanie, potem zastosowanie praktyczne

REFORMA KONARSKIEGO

otwiera szkołę Collegium Nobilium dla synów magnatów dla niewielkiej liczby , stara się
podporządkować gustom i życzeniom magnatów

zakazano uczenia w języku polskim

każdy uczeń miał lekarza

dzieło „ mowa o kształtowaniu uczciwego człowieka i dobrego obywatela” państwu powinno
zależeć na uczciwych ludziach niż na dobrych fachowcach – mówcach

próbuje wprowadzić ideał ascety moralnego

podkreśla edukację moralną z religijną

uważa, ze nic nie posiada takiego ducha cnoty jak siła religii

wykształcenie obywatela ma polegać na rozbudzeniu miłości do ojczyzny

kształcić sumienność

kształcić ofiarność i bezinteresowność czy praworządność

języki nowożytne w oparciu o nowe dzieła

SPENCER

ewidentnych przewrotów w nauce . Spencerowi chodzi o to, by w nauczaniu uwzględnić te
treści, które są potrzebne w życiu człowieka

umiejętność, które będą mu służyły

ychowawcza ma wiedza z nauk matematycznych i przyrodniczych

1) rozwój fizyczny – człowiek powinien znać anatomię, higienę i fizjologię

2) życie zarobkowe i zawodowe - kładzie nacisk na nauki matematyczne, techniczne , także
rzemiosła i ekonomię, innych dziedzin tyle, by pozwalały człowiekowi zrozumieć np.
panujące stosunki gospodarcze

3) życie rodzinne prokreacja, elementy pedagogiki i psychologii, anatomia, fizjologia

4) przygotowanie do życia społecznego, próbuje uczyć elementów historii w pojęciu
socjologicznym

5) rekreacja, odpoczynek, proponuje zajęcia fizyczne na zasadzie ruchu na świeżym
powietrzu, niektóre gry zespołowe, literatura