0303; opracowanie nr 3., - Krew; Paul Esz

Krew

–

rodzaj tkanki łącznej

–

składa się z komórek i istoty między komórkowej (osocza)

–

około 5-6 litrów

–

komórki 45%, osocze 55%

Komórki krwi

–

erytrocyty (krwinki czerwone)

–

leukocyty (krwinki białe)
–

granulocyty (ziarniste)
–

obojętnochłonne (neutrofile)

–

kwasochłonne (eozynofile)

–

zasadochłonne (bazofile)

–

agranulocyty (nieziarniste)
–

limfocyty

–

monocyty

–

trombocyty (płytki krwi) → to nie są komórki, a fragmenty cytoplazmy megakariocytów – komórek
szpiku kostnego

Erytrocyty

–

żółtopomarańczowe

–

okrągłe

–

dwuwklęsłe → lepsze wiązanie gazów

–

bezjądrzaste

–

w stanach chorobowych mogą być pozostałości jąder w postaci ziarenek (ciałek Howella-Jolly'ego) lub
pierścieni (Cabota)

–

powierzchnia wszystkich – 3800 m

2

–

ferrytyna → wiąże żelazo

–

spektryna → utrzymuje dwuwklęsły kształt

–

substancje grupowe krwi (2 antygeny A i B gen – 9q)

–

hemoglobina → oksyhemoglobina

–

zawierają hemoglobinę (Hb) (Hb

1

, Hb

2

, HbF - płodowa)

–

4 podjednostki (2-α, 2-β, 2-δ, 2-γ)

–

każda zawiera hem z F

2+

oraz globinę (polipeptyd)

–

w równowadze osmotycznej z osoczem (hemoliza ↔ hipotonia)

–

F – 4,5 mln/1 mm

3

; M – 5 mln/1 mm

3

; 1 mm3 = μl

–

czas życia 120 dni → niszczenie w śledzionie i szpiku → makrofagi → fagocytoza → hem w biliwerdynę →
wątroba → bilirubina → uwolnienie żelaza i globiny

–

układy: AB0, Rh, MNS, Lewis

Grupy krwi

–

prekursor → substancja H

–

A, B, 0, AB

–

A (antygen A; przeciwciało anty-B), B (antygen B; przeciwciało anty-A), AB (antygen A i B; brak
przeciwciał), 0 (brak antygenów; przeciwciało anty-A i anty-B)

–

antygeny występują na większości komórek organizmu

Retikulocyty

–

niedojrzale erytrocyty

–

nieco większe

–

mają zasadochłonną siatkę lub ziarenka (pozostałość po rybosomach)

Funkcje

–

przenoszenie tlenu i CO

2

jako HCO

3

-

–

H

2

O + CO

2

→ H

+

+ HCO

3

-

–

dyfuzja gazów w pęcherzykach płucnych

–

wiązanie i uwalnianie NO → przenikanie do błony mięśniowej tętniczek i tętnic → obniżanie i utrzymywanie

ciśnienia krwi

Leukocyty

–

informacje ogólne
–

kształt kulisty

–

ruch pełzakowy

–

w błonie mają integryny i selektyny (glikoproteiny) → cząsteczki adhezyjne; oraz cz. ukł. MHCI / HLA

–

jądrzaste

–

4 do 11 tys. w 1 mm

3

; pon. 4 tys. → leukopenia; pow. 11 tys. → leukocytoza

–

w krwi i tkance łącznej różnych narządów (przechodzenie – diapedeza)

–

przechodzenie może zachodzić na dwa sposoby: 1) przez rozstępy komórek 2) przez pory – przerwanie
ciągłości wew. i zew. warstwy bł. kom. po fuzji warstw

–

podział

–

granulocyty (ziarniste)

–

obojętnochłonne (neutrofile)

–

50 – 75 % wszystkich leukocytów

–

młode neutrofile jądro pałeczkowate, dojrzałe ma jądro segmentowane

–

kształt jądra zależny od stopnia dojrzałości

–

cytoplazma ma jasne ziarnistości

–

ziarna swoiste (bakteriobójcze) (np. laktoferyna – wiąże żelazo
drobnoustrojów) i nieswoiste (lizosomy – niszczą ściany komórek
bakteryjnych)

–

zawierają ludzkie antybiotyki (defenzyny) –

wbudowują się w błonę, towrzą

kanały i znoszą polaryzację błony

–

cytokiny – aktywują inne komórki

–

żywy metabolizm (glikoliza beztlenowa)

–

funkcje obronne, przeciwbakteryjne

–

substancje chemotropowe wydzielane przez limfocyty pobudzają je do ruchu

–

zabijanie i trawinie bakterii → utlenianie (enzym oksydaza), trawienie
enzymami hydrolitycznymi, defenzyny, brak żelaza

–

prątki gruźlicy mogą się rozmnażać wewnątrz granulocytu

–

kwasochłonne (eozynofile)

–

2 – 4% wszytskich leukocytów

–

jedno jąro zwykle zbudowane z dwóch płątów

–

obecność ziaren, które stanowią lizosomy zaiwerające enzymy hydrolityczne

–

wewnątrz ziaren – krystaloid

–

robaczyce i alergie powodują podwyższoną ich liczebność

–

wędrują w kierunku komórek tucznych

–

jedno jądro z 3 płatów

–

ziarna z lizosomami z hydrolazami, bez lizozymu

–

krystaloidy (fosfolipidy, kwasy tłuszczowe nienasycone)

–

ruch pełzakowy

–

fagocytoza (kompleksów antygen ↔ przeciwciało), substancje
przeciwbakteryjne

–

H

2

O

2

→ kwas podbromawy HOBr (silnie bakteriobójczy)

–

wydzielają histaminazę (rozkłada histaminę) i arylsulfatazy B, lipoksyny,
leukotrieny, cytokiny – interleukiny IL-1 i IL-2

–

zasadochłonne (bazofile)

–

1% wszystkich leukocytów

–

jedno jądro segmentowane, trójpłatowe

–

zasadochłonne ziarna otoczona błoną i zawierające jednorodny materiał

–

jedno jądro z 3 płatów

–

podobne do tucznych

–

ziarna otoczone błoną

–

zawierają heparynę, histaminę (przeciwdziałanie krzepnięciu), enzymy
bakteriobójcze i proteolityczne, IL-4

–

na powierzchni znajdują się receptory dla IgE

–

fagocytoza, bakteriobójcze, oczyszczanie limfy i krwi z tłuszczów

–

rozszerzanie i zwiększanie przepuszczalności naczyń

–

agranulocyty (nieziarniste)

–

limfocyty

–

25 – 35% wszystkich leukocytów

–

ogólne liczba limfocytów u człowieka 10

12

–

jedno duże owalne jądro

–

cytoplazma ogranicza się i występuje tylko na obrzeżach

–

małe, średnie, duże, B, T, NK

–

w krwi, limfie, narządach limfatycznych, nabłonkach i tkankach

–

jądro duże, kilka jąderek, siateczka endoplazmatyczna szorstka, aparat
Golgiego, lizosomy, mitochondria
–

limfocyty B → prod. w szpiku; są w krwi obwodowej, wiążą antygen
reakcja humoralna – produkcja przeciwciał ; odpowiedź humoralna,
receotiry BCR, kompleksy Igβ , Igα, Igδ, CD 19-22, CD 40, CD 72;

–

limfocyty T → prod. w szpiku, w grasicy dojrzewają, krew i narządy; Th –
pomocnicze (pobudzają inne komórki i limfocyty poprzez wydzielanie
interleukin) limfocyty Th mają receptory CD 3 i CD 4; T – cytotoksyczne
(wiążą się z komórkami przeznaczonymi do zniszczenia) limfocyty T –
cytotoksyczne mają receptory CD 8

–

limfocyty NK → duże, krew obwodowa, niszczą spontaniczne komórki
nowotworowe; 10% wszystkich limfocytów, posiadają duże ziarna, które
są lizosomami, posiadają receptory CD 56, produkcja interferonu i
interleukin

–

monocyty

–

owalne lub nerkowate jądro, duża ilość cytoplazmy

–

uwalniają leukotrieny, elastazę, lipazę, fosfatazę kwaśną, czynniki wzrostu
śródbłonka i fibroblastów i są źródłem czynników wzrostowych dla komórek
hemopoetycznych

–

największe komórki krwi obwodowej

–

powstają w szpiku → do krwi

–

prekursory jednojądrowych makrofagóws

–

fagocytoza, uwalnianie leukotrienów

–

owalne jądro

–

szorstka siateczka endoplazmatyczne

–

rozbudowany aparat Golgiego

–

lizosomy

Trombocyty (płytki krwi)

–

bezjądrowe fragmenty cytoplazmy

–

150 – 450 tys. / 1 mm

3

–

żyją około 10 dni

–

zawierają ziarna (ziarna gęste – ADP, serotonina – obkurcza naczynie, Ca

2+

; ziarna α – polipeptydy i białka –

PDGF, TGF-β → naprawa, początek guzków miażdżycowych, czynnik von Willbranda) oraz tromboplastynę,
fibrynogen, selektynę P, integryny

–

zawierają kompleks aktyny – miozyny (trombosteine) → obkurcza płytki i ich agregaty

–

przy uszkodzeniu naczynia płytki łączą się za pomocą glikoprotein z kolagenem ściany → agreagaty →
obkurczanie → uwalnianie ziaren →tromboplastyna i jony Ca

2+

powodują zamianę protrombiny w trombinę →

włóknik → sieć → opłaszczenie erytrocytami

Osocze

–

90% to woda

–

białka (fibrynogen, fibryna, albumina, globuliny)

–

sole nieorganiczne

–

aminokwasy

–

tłuszcze

–

hormony

–

Surowica to osocze pozbawione czynników krzepnięcia krwi.
In toto – w całości

Fibrynogen

–

w czasie krzepnięcia fibrynogen → fibryna (włóknik)

Albumina

–

występuje najczęściej

–

białko globularne

–

synteza w hepatocytach

–

odpowiada za ciśnienie onkotyczne krwi

–

resorpcja płynu tkankowego → reguluje objętość krwi

–

nośnik jonów (Mg

2+

, Mg

2+

) i metali ciężkich, leków, hormonów, bilirubiny

–

rezerwuar aminokwasów

Globuliny

–

α

1

, α

2

, β, γ

–

γ są przeciwciałami (Ig); synteza w limfocytach B oraz komórkach plazmatycznych
–

wiążą się z antygenami

–

5 klas
–

IgG → najwięcej w surowicy

–

IgA → ślina, mleko

–

IgD → w życiu płodowym

–

IgE → komórki tuczne (alergia)

–

IgM → obrona

Badanie histologiczne krwi

–

rozmazy

–

szkiełka, kąt 45 stopni

–

suszenie

–

barwienie (metanol – utrwalacz)(błękit metylenowy – zasadowy barwnik; eozyna – kwaśny)

–

azur – utleniony błękit metylenowy

Krzepnięcie krwi

–

proces złożony, kaskadowy

–

3 etapy

–

współdziałanie 12 czynników (I – V i VII – XIII)
–

glikoproteiny (I, II, V, VIII)

–

lipoprotein (III)

–

proteazy (VII, X, XI, XII)

–

polipeptydy (IX, XIII)

–

jony Ca (IV)

–

wytwarzane w hepatocytach, komórkach śródbłonka (VIII – von Willebranda), megakariocyty

–

tworzenie skrzepu

(1) czynnik X zależny od wit. K → (2) trombina z protrombiny przy tromboplastynie → (3) włóknik (fibryna) przy
trombinie (odcina fragmenty peptydowe z fibrynogenu) → wiązania krzyżowe → sieć → skrzep