Niemiecki dla bystrzaków
Autor: Paulina Christensen, Anne Fox
T³umaczenie: Anna Urban
ISBN: 978-83-246-1980-1
Tytu³ orygina³u:
German for Dummies
Format: 180x235, stron: 296
Sprechen Sie Deutsch? Oczywiœcie — i to bezb³êdnie!
Faust by siê uœmia³
Komm, Gib Mir Deine Hand œpiewali kiedyœ Beatlesi. I by³ to ich jedyny utwór
wykonywany tak¿e w jêzyku innym ni¿ angielski. Skoro nawet Wielka Czwórka pokusi³a
siê o zaœpiewanie jednego ze swych najwiêkszych przebojów po niemiecku, my tym
bardziej powinniœmy pomyœleæ o opanowaniu jêzyka naszych s¹siadów.
Przygotowaliœmy dla Ciebie podrêcznik oparty na znanej na ca³ym œwiecie metodzie
Berlitza. Bêdzie on stanowi³ doskona³y substytut ka¿dego kursu jêzykowego lub stanie
siê jego znakomitym uzupe³nieniem. Z pewnoœci¹ docenisz go, jeœli szukasz ksi¹¿ki
oferuj¹cej klarownie opisan¹ gramatykê, a przy tym pomys³y na praktyczne
zastosowanie poznanego s³ownictwa. Naucz siê porozumiewaæ po niemiecku
w podró¿y, restauracji, muzeum, podczas zakupów, a tak¿e w sytuacjach zagro¿enia.
•
Æwicz wymowê i prowadŸ p³ynne rozmowy po niemiecku.
•
SprawdŸ, jak mo¿na g³adko opanowaæ gramatykê i odmianê czasowników.
•
Poznaj i stosuj na co dzieñ idiomy oraz popularne powiedzenia.
•
Naucz siê swobodnie prowadziæ rozmowy towarzyskie.
Ponadto znajdziesz tu dekalogi: 10 sposobów na szybkie opanowanie jêzyka, 10 rzeczy,
których mówiæ nie wolno, oraz 10 œwi¹t, o których trzeba pamiêtaæ.
DODATKI SPECJALNE:
Dialogi z ksi¹¿ki na p³ycie CD
Tabele odmiany czasowników
S³owniczek polsko-niemiecki i niemiecko-polski
Spis tre
Ăci
O autorach .............................................................................................................................. 11
O Berlitzu ................................................................................................................................. 13
Podzi
Úkowania od autorów ..................................................................................................... 15
Wst
Úp ...................................................................................................................................... 17
O ksi
Èĝce .....................................................................................................................................................17
Konwencje zastosowane w ksi
Èĝce ..................................................................................................................17
Naiwne za
ïoĝenia ..........................................................................................................................................18
Podzia
ï ksiÈĝki ..............................................................................................................................................19
Cz
ÚĂÊ I: Na dobry poczÈtek .......................................................................................................................19
Cz
ÚĂÊ II: Niemiecki w akcji .......................................................................................................................19
Cz
ÚĂÊ III: Niemiecki w podróĝy .................................................................................................................19
Cz
ÚĂÊ IV: Dekalogi ..................................................................................................................................19
Cz
ÚĂÊ V: Dodatki .....................................................................................................................................19
Ikony wykorzystane w ksi
Èĝce .........................................................................................................................20
Co dalej ....................................................................................................................................................... 20
Cz
ÚĂÊ I: Na dobry poczÈtek ...........................................21
Rozdzia
ï 1: Niemiecki nie jest Ci zupeïnie obcy ...................................................................... 23
Niemiecki, który ju
ĝ znasz .............................................................................................................................23
Homonimy ............................................................................................................................................... 23
Krewniacy ................................................................................................................................................ 24
Fa
ïszywi przyjaciele ..................................................................................................................................25
Zapo
ĝyczenia ...........................................................................................................................................26
Stosowanie popularnych zwrotów ................................................................................................................... 28
Podstawy wymowy ........................................................................................................................................ 29
Jak radzi
Ê sobie z akcentem w jÚzyku niemieckim .........................................................................................29
Nauka niemieckiego alfabetu ..................................................................................................................... 29
Wymowa samog
ïosek ................................................................................................................................29
Wymowa przeg
ïosów (umlautów) ..............................................................................................................30
Wymowa dyftongów ................................................................................................................................. 30
Wymowa spó
ïgïosek ..................................................................................................................................31
Poznajemy now
È literÚ: „ß” .......................................................................................................................32
Wymowa po
ïÈczeñ spóïgïosek ....................................................................................................................32
4
Niemiecki dla bystrzaków
Rozdzia
ï 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej ......................................................... 33
Rodzaje s
ïów ................................................................................................................................................34
Rzeczowniki ............................................................................................................................................. 34
Przymiotniki ............................................................................................................................................. 34
Czasowniki ............................................................................................................................................... 35
Przys
ïówki ...............................................................................................................................................36
Proste konstrukcje zdaniowe .......................................................................................................................... 36
Uk
ïadanie sïów we wïaĂciwym porzÈdku ....................................................................................................36
Stawianie czasownika na drugim miejscu .................................................................................................... 36
Czasownik na szarym ko
ñcu ......................................................................................................................37
Tworzenie pyta
ñ .......................................................................................................................................38
Czas przesz
ïy, teraěniejszy i przyszïy ..............................................................................................................38
Koncentruj
Èc siÚ na tu i teraz .....................................................................................................................38
Porozmawiajmy o przesz
ïoĂci: z uĝyciem czasu Perfekt ................................................................................39
Pisz
Èc o przeszïoĂci: z uĝyciem czasu przeszïego prostego ............................................................................40
Mówi
Èc o przyszïoĂci ................................................................................................................................41
Trudne przypadków przypadki ...................................................................................................................... 41
Mianownik ............................................................................................................................................... 42
Biernik ..................................................................................................................................................... 42
Celownik .................................................................................................................................................. 42
Dope
ïniacz ...............................................................................................................................................42
Dlaczego licz
È siÚ wszystkie przypadki ........................................................................................................42
Liczebniki .................................................................................................................................................... 46
Rozdzia
ï 3: Guten Tag! Hallo! Jak siÚ przywitaÊ i przedstawiÊ ............................................... 49
Wybra
Ê formÚ grzecznoĂciowÈ czy nie? ...........................................................................................................49
Powitania i pozdrowienia .............................................................................................................................. 50
Jak si
Ú masz? ............................................................................................................................................50
Odpowiedzi na pytanie: „Jak si
Ú masz?” ....................................................................................................51
Przedstawianie siebie i swoich przyjació
ï .........................................................................................................53
Przedstawianie przyjació
ï ..........................................................................................................................53
Sposoby przedstawiania na specjalne okazje ............................................................................................... 54
Przedstawianie samego siebie .................................................................................................................... 55
Rozmowa o miastach, pa
ñstwach i narodowoĂci ..............................................................................................56
Informowanie innych, sk
Èd jesteĂ ...............................................................................................................56
Czasownik „by
Ê” ......................................................................................................................................57
Pytanie innych, sk
Èd pochodzÈ ..................................................................................................................57
Kommen: przychodzi
Ê ..............................................................................................................................58
Poznajemy narodowo
Ăci ............................................................................................................................59
Jakim mówisz j
Úzykiem? ............................................................................................................................60
Po
ĝegnanie ...................................................................................................................................................61
Spis tre
Ăci
5
Cz
ÚĂÊ II: Niemiecki w akcji ............................................65
Rozdzia
ï 4: Poznajmy siÚ: rozmowy towarzyskie ..................................................................... 67
Mówienie o sobie .......................................................................................................................................... 67
Opisywanie pracy ..................................................................................................................................... 67
Podawanie adresu i numeru telefonu .......................................................................................................... 69
Rzeczowniki i ich rodzajniki ...................................................................................................................... 70
Zaimki dzier
ĝawcze ..................................................................................................................................72
Mówienie o swojej rodzinie ............................................................................................................................ 73
Rozmowa o pogodzie .................................................................................................................................... 75
Jak jest na dworze? ..................................................................................................................................... 75
Podawanie temperatury ............................................................................................................................. 76
Kilka s
ïów o pogodzie ...............................................................................................................................76
Rozdzia
ï 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie ...................................................... 79
Czy czas na posi
ïek? .....................................................................................................................................79
Wszystko o posi
ïkach .....................................................................................................................................80
Nakrywanie do sto
ïu ......................................................................................................................................81
Wyj
Ăcie do restauracji ....................................................................................................................................81
Gdzie mo
ĝna coĂ zjeĂÊ ..............................................................................................................................81
Dokonywanie rezerwacji ............................................................................................................................ 82
Przybycie do lokalu i zaj
Úcie miejsca ..........................................................................................................84
Rozszyfrowywanie menu ........................................................................................................................... 85
Sk
ïadanie zamówienia ...............................................................................................................................88
Stosowanie trybu przypuszczaj
Ècego ..........................................................................................................88
Stosowanie czasowników modalnych .......................................................................................................... 89
Zamawianie czego
Ă specjalnego .................................................................................................................90
Odpowiedzi na pytanie: „Jak panu smakowa
ïo?” ........................................................................................90
P
ïacenie rachunku ....................................................................................................................................90
Zakupy spo
ĝywcze ........................................................................................................................................92
Artyku
ïy spoĝywcze ..................................................................................................................................93
Miary i wagi ............................................................................................................................................. 94
Rozdzia
ï 6: Idziemy na zakupy ................................................................................................. 99
Gdzie mo
ĝna zrobiÊ zakupy ...........................................................................................................................99
Jak zapyta
Ê o godziny otwarcia .......................................................................................................................99
Jak da
Ê sobie radÚ w sklepie? .......................................................................................................................100
Uprzejmie pytam… .................................................................................................................................... 101
Mówienie „prosz
Ú” .................................................................................................................................101
Mówienie „przepraszam” ........................................................................................................................ 101
Ogl
Èdanie w dobrym stylu ...........................................................................................................................102
Pro
Ăba o pomoc w sklepie ............................................................................................................................102
Kupowanie ubra
ñ .......................................................................................................................................103
Wi
Úc chodě, pomaluj mój niemiecki .........................................................................................................104
Przymierzanie ........................................................................................................................................ 105
P
ïacenie za zakupy ......................................................................................................................................107
Porównania ................................................................................................................................................ 108
6
Niemiecki dla bystrzaków
Rozdzia
ï 7: WyjĂcie na miasto ............................................................................................... 111
Podawanie czasu ........................................................................................................................................ 111
Pytanie o godzin
Ú ...................................................................................................................................111
Podawanie czasu w „staromodny” sposób: od 1 do 12 .............................................................................. 112
Podawanie czasu: od 0 do 24 .................................................................................................................. 113
Pory dnia ............................................................................................................................................... 113
Dni tygodnia .......................................................................................................................................... 113
Na co masz ochot
Ú? ....................................................................................................................................115
Wyj
Ăcie do kina ..........................................................................................................................................115
Wybieranie seansu .................................................................................................................................. 115
Kupno biletów ........................................................................................................................................ 116
Co to by
ïo? Forma przeszïa czasownika sein .................................................................................................118
Wyj
Ăcie do muzeum ....................................................................................................................................118
Mówienie o czynno
Ăciach w przeszïoĂci ........................................................................................................120
Tworzenie imies
ïowu czasu przeszïego .....................................................................................................120
U
ĝycie haben w czasie Perfekt .................................................................................................................122
U
ĝycie sein w czasie Perfekt ....................................................................................................................122
Porwa
Ê widowniÚ ........................................................................................................................................124
Jak by
ïo? Rozmowy o rozrywce ....................................................................................................................124
Twoje zdanie ......................................................................................................................................... 124
Co Ty o tym s
Èdzisz ...............................................................................................................................125
Wyj
Ăcie na imprezÚ .....................................................................................................................................127
Zaproszenie na imprez
Ú ..........................................................................................................................127
Rozmowy o imprezie .............................................................................................................................. 128
Rozdzia
ï 8: Odpoczynek i zabawy na Ăwieĝym powietrzu ...................................................... 131
Rozmowy o zainteresowaniach ..................................................................................................................... 131
Kolekcjonowanie .................................................................................................................................... 131
Mówienie innym o swoim hobby .............................................................................................................. 132
Refleksje o zaimkach zwrotnych ................................................................................................................... 132
Odmiana zaimków .................................................................................................................................. 132
Niektóre popularne czasowniki zwrotne ........................................................................................................ 133
Uprawianie sportu ...................................................................................................................................... 135
Gra z czasownikiem spielen ..................................................................................................................... 135
Czasem wystarczy czasownik ................................................................................................................... 135
Zapraszanie do gry ................................................................................................................................. 136
Poznawanie
Ăwiata zewnÚtrznego .................................................................................................................137
Spacerowanie i w
Údrowanie .....................................................................................................................137
Co mo
ĝna zobaczyÊ po drodze .................................................................................................................138
Wycieczka w góry ................................................................................................................................... 139
Wycieczka na wie
Ă ..................................................................................................................................141
Wyjazd nad morze .................................................................................................................................. 142
Rozdzia
ï 9: Rozmowa telefoniczna i wysyïanie poczty .......................................................... 145
atwe rozmowy telefoniczne ........................................................................................................................145
Zaproszenie na przyj
Úcie .........................................................................................................................146
Èczenie ................................................................................................................................................146
Umawianie si
Ú ............................................................................................................................................148
Spis tre
Ăci
7
Zostawianie wiadomo
Ăci ..............................................................................................................................149
S
ïów kilka o zaimkach w celowniku ..............................................................................................................150
Wysy
ïanie listu, faksu, e-maila ......................................................................................................................151
Wysy
ïanie listu lub pocztówki ..................................................................................................................151
Wysy
ïanie faksu ......................................................................................................................................153
Wysy
ïanie e-maila ...................................................................................................................................153
Rozdzia
ï 10: W biurze i w domu ............................................................................................. 157
Wynajmowanie mieszkania lub domu ........................................................................................................... 157
Jak powiedzie
Ê, czego chcesz ...................................................................................................................157
Rozszyfrowywanie og
ïoszeñ .....................................................................................................................158
Zadawanie w
ïaĂciwych pytañ ..................................................................................................................158
Rozmowa o mieszkaniu ........................................................................................................................... 159
Zawieranie umowy ................................................................................................................................. 159
Praca w biurze ............................................................................................................................................ 161
Jak opanowa
Ê biurko i przybory ...............................................................................................................161
Inne miejsca w biurze… .......................................................................................................................... 162
Wydawanie polece
ñ ....................................................................................................................................163
Cz
ÚĂÊ III: Niemiecki w podróĝy ....................................167
Rozdzia
ï 11: Money, Money, Money ...................................................................................... 169
Wymiana waluty ......................................................................................................................................... 169
W drodze do bankomatu ............................................................................................................................. 171
Formu
ïowanie rozkazów ..............................................................................................................................172
Rozdzia
ï 12: Pytanie o drogÚ ................................................................................................. 177
Jak poprosi
Ê o pomoc w dotarciu na miejsce ..................................................................................................177
Jak daleko jeszcze? ...................................................................................................................................... 179
Tu i tam ..................................................................................................................................................... 179
Pytanie: „Jak si
Ú tam dostanÚ?” ...................................................................................................................180
U
ĝycie „in” ............................................................................................................................................180
U
ĝycie „nach” ........................................................................................................................................181
U
ĝycie „zu” ...........................................................................................................................................181
Jak opisa
Ê poïoĝenie ....................................................................................................................................182
W prawo, w lewo, na pó
ïnoc, poïudnie, wschód i zachód ...............................................................................184
W lewo i prawo ...................................................................................................................................... 184
Strony
Ăwiata ..........................................................................................................................................184
Ruszaj
Èc w trasÚ .........................................................................................................................................185
Pierwszy, drugi, trzeci itd. ........................................................................................................................... 185
Podró
ĝ samochodem albo innym pojazdem ...................................................................................................188
Rozdzia
ï 13: Pobyt w hotelu .................................................................................................. 191
Znalezienie hotelu ...................................................................................................................................... 191
Rezerwacja pokoi ........................................................................................................................................ 192
Jak powiedzie
Ê, kiedy i jak dïugo chcesz zostaÊ ..........................................................................................192
Jaki to ma by
Ê pokój ................................................................................................................................192
Pytanie o cen
Ú ........................................................................................................................................193
Finalizacja rezerwacji .............................................................................................................................. 194
8
Niemiecki dla bystrzaków
Zameldowanie: nazwiska, adresy i numery pokojów ...................................................................................... 195
Jak d
ïugo zamierza pan zostaÊ? ................................................................................................................195
Wype
ïnianie formularza zameldowania ....................................................................................................196
Zabawa z kluczami ................................................................................................................................. 196
Jak zapyta
Ê o wyposaĝenie .......................................................................................................................197
Wymeldowanie i p
ïacenie rachunku ..............................................................................................................199
Jak poprosi
Ê o rachunek ...........................................................................................................................199
Jak zapyta
Ê o opïaty specjalne ..................................................................................................................200
Krótkie rozstanie w hotelu ....................................................................................................................... 200
Rozdzia
ï 14: Podróĝowanie: samoloty, pociÈgi, taksówki, autobusy .................................... 203
Na lotnisku ................................................................................................................................................. 203
Odbiór biletu ......................................................................................................................................... 203
Odprawa ............................................................................................................................................... 204
Przej
Ăcie przez kontrolÚ paszportowÈ .......................................................................................................206
Przej
Ăcie przez odprawÚ celnÈ .................................................................................................................207
Podró
ĝowanie samochodem .........................................................................................................................207
Wynajem samochodu .............................................................................................................................. 207
Odczytywanie map i znaków drogowych ................................................................................................... 209
Na stacji kolejowej ...................................................................................................................................... 210
Odczytywanie tablic przyjazdów i odjazdów ............................................................................................. 211
Pozyskiwanie informacji .......................................................................................................................... 211
Kupno biletów ........................................................................................................................................ 212
Jak sprawdzi
Ê, kiedy rozdzieliÊ czasowniki .....................................................................................................214
Opanowanie autobusów, metra i taksówek .................................................................................................... 215
Jak z
ïapaÊ autobus ..................................................................................................................................215
Jak z
ïapaÊ taksówkÚ ................................................................................................................................217
Rozdzia
ï 15: Planowanie wyjazdu .......................................................................................... 219
W biurze podró
ĝy .......................................................................................................................................219
Plany na przysz
ïoĂÊ: zastosowanie czasu przyszïego .......................................................................................221
Kalendarz i daty ......................................................................................................................................... 222
Jednostki kalendarza ............................................................................................................................... 222
Nazwy miesi
Úcy ......................................................................................................................................223
Opisywanie wydarze
ñ za pomocÈ miesiÚcy ...............................................................................................223
Nazywanie konkretnych pór za pomoc
È miesiÚcy .......................................................................................223
Daty ...................................................................................................................................................... 224
Paszporty i wizy .......................................................................................................................................... 225
Rozdzia
ï 16: Nagïe wypadki ................................................................................................... 227
Jak poprosi
Ê o pomoc w razie wypadku .........................................................................................................227
Wo
ïanie o pomoc ...................................................................................................................................227
Jak zg
ïosiÊ wypadek ................................................................................................................................228
Proszenie o pomoc kogo
Ă, kto mówi po polsku ..........................................................................................228
Wizyta u lekarza albo w szpitalu .................................................................................................................. 228
Jak powiedzie
Ê, co CiÚ boli ......................................................................................................................229
Informacja o stanie zdrowia ..................................................................................................................... 230
Spis tre
Ăci
9
Badanie ................................................................................................................................................. 230
Nazywanie cz
ÚĂci ciaïa ............................................................................................................................231
Diagnoza ............................................................................................................................................... 232
Leczenie ................................................................................................................................................ 233
Rozmowa z policj
È ......................................................................................................................................235
Zg
ïaszanie kradzieĝy ...............................................................................................................................235
Odpowiadanie na pytania policji ............................................................................................................. 236
Ochrona Twoich praw za granic
È ............................................................................................................237
Cz
ÚĂÊ IV: Dekalogi ......................................................241
Rozdzia
ï 17: DziesiÚÊ sposobów na szybkie opanowanie niemieckiego ............................... 243
Zagl
Èdaj do sïownika ..................................................................................................................................243
Tworzenie rodzin s
ïów ................................................................................................................................243
Lista zakupów ............................................................................................................................................ 243
Obchodzenie Dnia J
Úzyka Niemieckiego! .....................................................................................................244
S
ïuchanie kaset i pïyt ...................................................................................................................................244
S
ïuchanie radia i oglÈdanie telewizji .............................................................................................................244
Kurs na p
ïycie CD-ROM ...........................................................................................................................244
Ogl
Èdanie niemieckich filmów ......................................................................................................................244
Czytanie niemieckich publikacji .................................................................................................................... 244
Surfowanie po internecie ............................................................................................................................. 245
Rozdzia
ï 18: DziesiÚÊ wyraĝeñ, których nie naleĝy uĝywaÊ ................................................... 247
U
ĝywaj formy grzecznoĂciowej .....................................................................................................................247
Zwracaj si
Ú wïaĂciwie do pracowników obsïugi ..............................................................................................247
Nie szukaj dziury w ca
ïym ...........................................................................................................................248
Nie upijaj si
Ú ..............................................................................................................................................248
Z szacunkiem dla prawa .............................................................................................................................. 248
Uwa
ĝaj na konkursy ....................................................................................................................................248
Paraduj odpowiednio po domu .................................................................................................................... 248
Nie wpadnij jak
Ăliwka w kompot… .............................................................................................................248
Jedz poprawnie ........................................................................................................................................... 249
Uwa
ĝaj na urodzaj rodzaju ..........................................................................................................................249
Rozdzia
ï 19: DziesiÚÊ ulubionych niemieckich zwrotów ....................................................... 251
Alles klar! .................................................................................................................................................. 251
Geht in Ordnung ........................................................................................................................................ 251
Kein Problem ............................................................................................................................................. 251
Guten Appetit! ........................................................................................................................................... 252
Deine Sorgen möchte ich haben! .................................................................................................................. 252
Das darf doch wohl nicht wahr sein! ............................................................................................................. 252
Mir reicht’s! ............................................................................................................................................... 252
Wie schön! ................................................................................................................................................. 252
Genau ........................................................................................................................................................ 252
Stimmt’s? ................................................................................................................................................... 253
10
Niemiecki dla bystrzaków
Rozdzia
ï 20: DziesiÚÊ najwaĝniejszych niemieckich ĂwiÈt ................................................... 255
Heilige Drei Könige .................................................................................................................................... 255
Karneval / Fastnacht / Fasching ................................................................................................................... 255
Ostern ........................................................................................................................................................ 256
Erster April ................................................................................................................................................ 256
Tag der Arbeit ........................................................................................................................................... 256
Himmelfahrt ............................................................................................................................................... 256
Pfingsten .................................................................................................................................................... 256
Der Tag der Deutschen Einheit ................................................................................................................... 257
Nikolaustag ................................................................................................................................................ 257
Weihnachten .............................................................................................................................................. 257
Rozdzia
ï 21: DziesiÚÊ zwrotów, dziÚki którym zostaniesz uznany za prawdziwego Niemca ......... 259
Das ist ja toll! .............................................................................................................................................. 259
Ruf mich an! / Rufen Sie mich an! .............................................................................................................. 259
Was ist los? ................................................................................................................................................ 259
Keine Ahnung ............................................................................................................................................ 259
Gehen wir! ................................................................................................................................................. 260
Nicht zu fassen! .......................................................................................................................................... 260
Du hast Recht! / Sie haben Recht! .............................................................................................................. 260
Auf keinen Fall! ......................................................................................................................................... 260
Nicht schlecht! ............................................................................................................................................ 260
Das ist mir (völlig) egal ............................................................................................................................... 260
Cz
ÚĂÊ V: Dodatki ........................................................ 261
Dodatek A Tabele odmiany czasowników ............................................................................. 263
Dodatek B Minis
ïowniczek .................................................................................................... 273
Dodatek C P
ïyta CD ............................................................................................................... 285
Dodatek D Odpowiedzi .......................................................................................................... 287
Rozdzia
ï 5
Smacznego!
Wizyta w restauracji i w sklepie
W tym rozdziale:
Ź
Zamawianie posiïku.
Ź
Pïacenie rachunku.
Ź
Kupowanie jedzenia — gdzie co znaleěÊ.
Ź
Kupowanie ĝywnoĂci na targu.
Ź
Miary i wagi.
oznawanie zwyczajów ĝywieniowych danego kraju jest jednym z najprzyjemniejszych
sposobów poznawania jego kultury. Lunch biznesowy czy zwykïy obiad? Posiïki na mieĂcie
czy samodzielne gotowanie? Jak to mówiÈ, trzeba wiedzieÊ, co siÚ z czym je.
JeĂli jesz w Niemczech na mieĂcie, przekonasz siÚ, ĝe i tam, podobnie jak u nas, panuje duĝa
róĝnorodnoĂÊ potraw. Domowe jedzenie, które skïada siÚ gïównie z miÚsa, ziemniaków i warzyw,
nie ma szczególnej renomy, zwïaszcza ĝe w przeszïoĂci jadaïo siÚ w Niemczech bardzo tïusto.
Na szczÚĂcie ulegïo to znacznej zmianie dziÚki rosnÈcej ĂwiadomoĂci ĝywieniowej i zdrowotnej,
szczególnie dotyczÈcej cholesterolu. Poza lokalnÈ kuchniÈ, która róĝni siÚ w poszczególnych
regionach kraju, restauracje oferujÈ szeroki wachlarz dañ kuchni miÚdzynarodowej.
W takim razie smacznego albo Guten Appetit (gutn a-pe-tiit), jak mawiajÈ Niemcy!
Czy czas na posi
ïek?
NastÚpujÈce frazy pomogÈ Ci zasygnalizowaÊ chÚÊ posiïku:
9
Ich habe Hunger / Durst. (yĂ ha-be hun-ger / durst)
(Jestem gïodny / spragniony.)
9
Ich bin hungrig / durstig. (yĂ byn hun-gryĂ / dur-styĂ)
(Jestem gïodny / spragniony.)
By zaspokoiÊ gïód lub pragnienie, trzeba jeĂÊ — essen (esn) i piÊ — trinken (trynkn).
Essen jest czasownikiem nieregularnym (zob. rozdziaï 2. w celu zdobycia informacji na temat
czasowników nieregularnych).
P
80
Cz
ÚĂÊ II: Niemiecki w akcji
Odmiana
Wymowa
ich esse
yĂ e-se
du isst
du ist
Sie essen
zi esn
er, sie, es isst
er, zi, es ist
wir essen
wir esn
ihr esst
ir est
Sie essen
zi esn
sie essen
zi esn
Czasownik trinken (trynkn) równieĝ jest nieregularny:
Odmiana
Wymowa
ich trinke
yĂ tryn-ke
du trinkst
du trynkst
Sie trinken
zi trynkn
er, sie, es trinkt
er, zi, es trynkt
wir trinken
wir trynkn
ihr trinkt
ir trynkt
Sie trinken
zi trynkn
sie trinken
zi trynkn
Wszystko o posi
ïkach
Niemieckie godziny posiïków nie róĝniÈ siÚ szczególnie od polskich. W wiÚkszoĂci restauracji
i hoteli Ăniadanie podaje siÚ od 7.00 do 10.00, przy czym jest ono bardziej konkretne od typowego
Ăniadania kontynentalnego.
Lunch zwykle podaje siÚ miÚdzy 11.30 a 14.00. Dla Niemców lunch byï niegdyĂ podstawowym
posiïkiem, choÊ teraz siÚ to zmieniïo.
Typowy niemiecki domowy posiïek wieczorny skïadaï siÚ dawniej z chleba, wÚdlin, sera,
opcjonalnie saïatki i zimnych dañ, ale dla wiÚkszoĂci ludzi, którzy pracujÈ w ciÈgu dnia i którym
rytm pracy nie pozwala na inne nawyki ĝywieniowe, podstawowym posiïkiem staï siÚ obiad.
W restauracji peïne menu jest dostÚpne zwykle miÚdzy 18.30 a 21.00, a w wiÚkszych miastach
do 22.00, a nawet 23.00.
Wyróĝniamy trzy podstawowe Mahlzeiten (mal-zaj-ten) (posiïki):
9
das Frühstück (das fry-sztyk) (Ăniadanie)
9
das Mittagessen (das my-tak-esn) (obiad)
9
das Abendessen (das a-bent-sn) (kolacja)
Czasem w porze obiadowej moĝna usïyszeÊ Mahlzeit! na powitanie. JeĂli ktoĂ w ten sposób
zwróci siÚ do Ciebie, po prostu odpowiedz mu tak samo: Mahlzeit!
Rozdzia
ï 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie
81
Nakrywanie do sto
ïu
Na niemieckim stole znajdziesz to samo, co u siebie w domu, tj.:
9
das Glas (das glas) (szklanka)
9
die Tasse (di ta-se) (filiĝanka)
9
der Teller (der te-ler) (talerz)
9
der Suppenteller (der zu-pen-te-ler) (talerz do zupy)
9
die Serviette (di ser-wie-te) (serwetka)
9
das Messer (das me-ser) (nóĝ)
9
die Gabel (di ga-bel) (widelec)
9
der Löffel (der ly-fel) (ïyĝka)
9
das Besteck (das be-sztek) (sztuÊce)
JeĂli jesteĂ w restauracji i potrzebujesz czegoĂ, czego nie ma na stole (np. ïyĝki, widelca albo
noĝa), zawoïaj kelnera sïowami:
Entschuldigen Sie bitte! (ent-szul-di-gen zi by-te) (Przepraszam bardzo!)
i powiedz:
Kann ich bitte einen Löffel / eine Gabel / ein Messer haben? (kan yĂ by-te aj-nen ly-fel /
aj-ne ga-bel / ajn me-ser habn) (Czy mogÚ prosiÊ ïyĝkÚ / widelec / nóĝ?)
Wyj
Ăcie do restauracji
Jedzenie na mieĂcie staïo siÚ bardzo popularne w Niemczech. W wielu restauracjach nie trzeba
czekaÊ na wskazanie miejsca przez kelnera — choÊ w tych bardziej luksusowych kelner czÚsto
towarzyszy goĂciom w drodze do stolika. Coraz czÚĂciej (z wyjÈtkiem tych najbardziej eleganckich
restauracji) moĝna zabraÊ z sobÈ niezjedzonÈ czÚĂÊ posiïku.
Gdzie mo
ĝna coĂ zjeĂÊ
WiÚkszoĂÊ lokali posiada listÚ menu, z której moĝesz dowiedzieÊ siÚ, jakie rarytasy oferujÈ. Jest
to przydatne, kiedy spacerujesz po mieĂcie, szukajÈc lokalu, ale jeĂli chciaïbyĂ zapytaÊ o konkretne
miejsce, powinieneĂ wiedzieÊ, gdzie w Niemczech moĝna coĂ zjeĂÊ:
9
das Restaurant (das re-sto-r
È) (restauracja): w Niemczech dziaïa mnóstwo restauracji
— od najprostszych po bardzo luksusowe; to samo dotyczy menu.
9
die Gaststätte (di gast-szte-te) (gospoda): prostszy rodzaj restauracji, która wprawdzie
nie oferuje wyszukanego menu, ale za to serwuje lokalne przysmaki.
9
der Gasthaus (der gast-haus) / der Gasthof (der gast-hoof) (gospoda): znaleěÊ jÈ moĝna
zwykle na wsi; oferuje domowe jedzenie i wiejskÈ atmosferÚ.
82
Cz
ÚĂÊ II: Niemiecki w akcji
9
die Raststätte (die rast-szte-te) (zajazd): zwykle poïoĝona przy trasach szybkiego ruchu
w sÈsiedztwie stacji benzynowych i stacji obsïugi, a czasem pensjonatu. W Austrii nosi
nazwÚ der Rasthof (der rast-hoof).
9
der Ratskeller (der rats-ke-ler): trudno znaleěÊ tïumaczenie dla tego lokalu. Jest
to restauracja poïoĝona w piwnicy Rathaus (rat-haus) ratusza. Lokale tego typu moĝna
znaleěÊ w budynkach historycznych.
9
die Bierhalle (di bir-ha-le) / die Bierstube (di bir-sztu-be) / der Biergarten (der bir-gartn) /
das Bierzelt (das bir-celt) (ogródek piwny): oprócz piwa serwowanego z ogromnych beczek,
moĝna tu takĝe zamówiÊ gorÈcy posiïek (zwykle kilka wybranych dañ dnia), saïatkÚ i precle.
Najsïynniejsze znajdujÈ siÚ w Monachium, w Bawarii, gdzie we wrzeĂniu odbywa siÚ
sïynny Oktoberfest (ok-to-ber-fest). Najbliĝszym odpowiednikiem mógïby byÊ pub,
choÊ atmosfera moĝe byÊ zupeïnie inna.
9
die Weinstube (di wajn-sztu-be) (winiarnia): kameralna restauracyjka zwykle poïoĝona na
terenach obfitujÈcych w winnice, gdzie moĝna skosztowaÊ wina przy obiedzie czy przekÈsce.
9
die Kneipe (di knaj-pe) (bar): to poïÈczenie baru i restauracji, zwykle maïo eleganckie.
Moĝna zamówiÊ drinka przy barze albo usiÈĂÊ przy stoliku i zjeĂÊ posiïek.
9
das Café (das ka-fej) (kawiarnia): moĝe byÊ najróĝniejsza — od zwykïego coffee shopu po
bardzo wyrafinowany lokal. Miastem najbardziej znanym z kawiarnianej tradycji jest Wiedeñ.
9
der (Schnell)imbiss (der sznel-ym-bys) (bar szybkiej obsïugi): moĝna tu dostaÊ róĝne
potrawy na wynos.
Dokonywanie rezerwacji
Podobnie jak w Polsce, osoba, która odbiera telefon w restauracji, zwykle przygotowana jest
na rezerwacjÚ stolika. OczywiĂcie rezerwacja nie zawsze jest konieczna i w tygodniu moĝna dostaÊ
stolik i bez niej, chyba ĝe wybieramy siÚ do eleganckiego lokalu albo takiego z ograniczonÈ liczbÈ
miejsc. Zdecydowanie warto jednak dokonaÊ rezerwacji w weekend i wtedy, kiedy wybieramy
siÚ do popularnego lokalu. Nie robi siÚ rezerwacji w Kneipe czy w Gaststätte — tu panuje
zasada: kto pierwszy, ten lepszy.
Podczas dokonywania rezerwacji przydatne mogÈ byÊ poniĝsze wyraĝenia:
9
Ich möchte gern einen Tisch reservieren / bestellen. (yĂ my
Ă-te gern aj-nen tysz
re-zer-wi-ren / be-szte-len) (Chciaïbym zarezerwowaÊ stolik.)
9
Haben Sie um… Uhr einen Tisch frei? (habn zi um … ur aj-nen tysz fraj)
(Czy o godzinie… bÚdzie wolny stolik?)
9
Ich möchte gern einen Tisch für… Personen um… Uhr. (yĂ my
Ă-te gern aj-nen tysz
fyr … per-zo-nen um … ur) (Chciaïbym zarezerwowaÊ stolik dla … osób o godzinie …).
W celu podania szczegóïów rezerwacji moĝna dodaÊ konkretny dzieñ tygodnia albo jednÈ
z poniĝszych fraz:
9
heute Abend (hoj-te a-bent) (dziĂ wieczór)
9
morgen Abend (morgn a-bent) (jutro wieczór)
9
heute Mittag (hoj-te my-tak) (dziĂ w poïudnie)
9
morgen Mittag (morgn my-tak) (jutro w poïudnie)
Rozdzia
ï 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie
83
Tak wiÚc powiemy:
9
Ich möchte gern für heute Abend einen Tisch reservieren. (yĂ my
Ă-te gern fyr
hoj-te a-bent) (Chciaïbym zarezerwowaÊ stolik na dziĂ wieczór.)
9
Haben Sie morgen Mittag um… einen Tisch frei? (habn zi morgn my-tak um …)
(Czy znajdzie siÚ wolny stolik na jutro w porze lunchu o…)
Pogaw
Údka
Mike i jego koleżanka Ute chcieliby wybrać się do świetnej, nowo otwartej restauracji
Galleria. Mike dzwoni tam, by dokonać rezerwacji.
Restaurant:
Restaurant Galleria.
re-sto-rą ga-le-ri-ja
Tu restauracja Galleria.
Mike:
Guten Tag. Ich möchte gern einen Tisch für heute Abend bestellen.
gutn taak. yś myś-te gern aj-nen tysz fyr hoj-te a-bent be-szte-len
Dzień dobry. Chciałbym zarezerwować stolik na dziś wieczór.
Restaurant:
Für wie viele Personen?
fyr wi-fi-le per-zo-nen
Na ile osób?
Mike:
Zwei Personen bitte. Haben Sie um acht einen Tisch frei?
cwaj per-zo-nen by-te. habn zi um acht aj-nen tysz fraj
Dla dwóch osób. Czy mieliby Państwo wolny stolik o dwudziestej?
Restaurant:
Tut mir leid, um acht Uhr ist alles ausgebucht. Sie können aber
um acht Uhr dreißig einen Tisch haben.
tut mir lajt, um acht ur yst a-les aus-ge-bucht. zi ke-nen a-ber um
acht ur draj-syś aj-nen tysz habn
Przykro mi, ale o dwudziestej wszystko jest zajęte. Mogę jednak
zarezerwować dla pana stolik na dwudziestą trzydzieści.
Mike:
Acht Uhr dreißig wäre auch gut.
acht ur draj-syś wej-re auch gut
Dwudziesta trzydzieści też mi pasuje.
Restaurant:
Und Ihr Name, bitte?
unt ir na-me, by-te
Mogę prosić pana nazwisko?
Mike:
Evans.
Restaurant:
Geht in Ordnung, ich habe für Sie reserviert.
gejt in ord-nunk, yś ha-be fyr zi re-zer-wirt
W porządku, rezerwacja dokonana.
Mike:
Vielen Dank. Bis heute Abend.
fi-len dank. bys hoj-te a-bent
Dziękuję bardzo, do zobaczenia wieczorem.
84
Cz
ÚĂÊ II: Niemiecki w akcji
Przy wspólnym stoliku
Spo
ĝywanie posiïku z innymi goĂÊmi przy jednym sto-
liku nie nale
ĝy do rzadkoĂci. Lokale bywajÈ przepeïnione,
a cz
Ústo zdarza siÚ, ĝe majÈ duĝe stoïy. JeĂli przy Twoim
stole s
È wolne miejsca, ktoĂ moĝe CiÚ zapytaÊ: Ist hier
noch frei? (yst hir noch fraj) (Czy to miejsce jest wolne?)
albo Können wir uns dazu setzen? (ky-nen wir uns
da-cu ze-cen) (Czy mo
ĝemy siÚ dosiÈĂÊ?). Jest to po-
wszechna praktyka i nie nale
ĝy czuÊ siÚ zobligowanym do
wszcz
Úcia rozmowy z luděmi, którzy siÚ dosiedli. Niektó-
rym mo
ĝe przeszkadzaÊ brak prywatnoĂci, ale jest to teĝ
doskona
ïa szansa, by poznaÊ tamtejszych mieszkañców.
W powyĝszym dialogu Mike miaï szczÚĂcie, ĝe udaïo mu siÚ dostaÊ stolik, choÊ czasem moĝna
usïyszeÊ nastÚpujÈce sïowa:
Es tut mir leid. Wir sind völlig ausgebucht. (es tut mir lajt wir zynt fy-liĂ aus-ge-bucht)
(Przykro mi, ale mamy komplet.)
JeĂli pojawisz siÚ w restauracji bez rezerwacji, moĝesz usïyszeÊ:
9
In … Minuten wird ein Tisch frei. (in … mi-nu-tn wyrt ajn tysz fraj)
(Za … minut zwolni siÚ jeden stolik.)
9
Können Sie in … Minuten wiederkommen? (ky-nen zi in … mi-nu-tn wi-der-ko-men)
(Czy moĝe Pan wróciÊ za … minut?)
Przybycie do lokalu i zaj
Úcie miejsca
Po przybyciu do restauracji zajmujemy miejsce, Platz nehmen (plac nej-men), i otrzymujemy
Speisekarte (szpaj-ze-kar-te) (menu). Kelner, der Kellner (kel-ner), kieruje nas do stolika.
Pogaw
Údka
Odkąd Mike zarezerwował stolik w restauracji Galleria, Mike i Ute nie mogli doczekać
się wyjścia. Przychodzą, kelner prowadzi ich do stolika.
Mike:
Guten Abend. Mein Name ist Evans. Wir haben einen Tisch für
zwei Personen bestellt.
gutn a-bent. majn na-me yst evans. wir ha-ben aj-nen tysz fyr cwaj
per-zo-nen be-sztelt
Dobry wieczór. Moje nazwisko Evans. Mamy stolik na dwie osoby.
Kellner:
Guten Abend. Bitte, nehmen Sie hier vorne Platz.
gutn a-bent. by-te, nej-men zi hir for-ne plac
Dobry wieczór. Zapraszam tutaj.
Ute:
Könnten wir vielleicht den Tisch dort drüben am Fenster haben?
kyn-ten wir fi-lajśt dejn tysz dort dry-bn am fen-ster ha-ben
A czy moglibyśmy usiąść przy tamtym stoliku przy oknie?
Rozdzia
ï 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie
85
Kellner:
Aber sicher, kein Problem. Setzen Sie sich. Ich bringe Ihnen
sofort die Speisekarte.
a-ber zi-cher, kajn pro-blejm. zecn zi sych. yś bryn-ge i-nen zo-fort di
szpaj-ze-kar-te
Ależ oczywiście, że tak. Proszę usiąść. Zaraz przyniosę kartę dań.
S
Ğówka do zapamiötania
bringen
bryngn
przynosi
ä
vielleicht
fi-laj
ķt
by
ä moŘe
hier vorne
hir for-ne
tutaj
dort drüben
dort dry-bn
tam
Setzen Sie sich!
zecn zi zy
ķ
Prosz
ö usiâķä!
Tut mir leid!
tut mir lajt
Przykro mi.
In Ordnung!
in ort-nung
W porz
âdku.
Rozszyfrowywanie menu
Teraz radosna czÚĂÊ: podejmowanie decyzji, co zamówiÊ do jedzenia. OczywiĂcie to, co znajduje
siÚ w karcie, zaleĝy od lokalu, w którym przebywasz.
JeĂli wybierzesz restauracjÚ francuskÈ, hiszpañskÈ lub chiñskÈ, menu moĝe byÊ w danym
jÚzyku z niemieckim tïumaczeniem poniĝej oryginalnej nazwy dania. W niektórych lokalach
moĝesz trafiÊ na tïumaczenie na jÚzyk angielski.
Kolejne podrozdziaïy poĂwiÚcone sÈ posiïkom popularnym na obszarze niemieckojÚzycznym.
Nie mówiÈ one nic o lokalnej kuchni, która róĝni siÚ w zaleĝnoĂci od regionu. Warto wiedzieÊ,
ĝe wiele regionów ma wïasne przysmaki. Na przykïad pewnych dañ typowych dla Bawarii czy
poïudniowych Niemiec na pewno nie zamówisz w póïnocnej czÚĂci kraju.
¥niadanie
NastÚpujÈce produkty mogÈ byÊ podawane zum Frühstück (cum fry-sztyk) (na Ăniadanie):
9
das Brot (das brot) (chleb)
9
das Brötchen (das bry-tĂen) (buïka)
9
der Toast (der tost) (grzanka)
9
der Aufschnitt (der a
ïf-sznyt) (wÚdlina i ser)
9
die Butter (di bu-ter) (masïo)
9
die Cerealien (di ce-re-a-lien) (pïatki do mleka)
86
Cz
ÚĂÊ II: Niemiecki w akcji
9
das Müsli (das mys-li) (musli)
9
die Milch (di mylĂ) (mleko)
9
der Saft (der zaft) (sok)
9
die Wurst (di wurst) (kieïbasa)
9
das Ei (das aj) (jajko)
9
das Spiegelei (das szpi-gel-aj) (jajko sadzone)
9
die Rühreier (di ryr-a-jer) (jajecznica)
W Niemczech bardzo popularne na Ăniadanie sÈ buïki, jednak podaje siÚ wszystkie rodzaje
pieczywa, jak teĝ rogaliki francuskie. Powszechnie je siÚ na Ăniadanie cuts, a jeĂli zamówisz
jajko, nie zaznaczajÈc, czy chcesz sadzone czy jajecznicÚ, otrzymasz ugotowane na miÚkko
i podane w kieliszku.
Przystawki
Oto najpopularniejsze Vorspeisen (for-szpaj-zen) (przystawki):
9
Gemischter Salat (ge-misz-ter za-lat) (zestaw saïatek)
9
Grüner Salat (gry-ner za-lat) (saïata zielona)
9
Melone mit Schinken (me-lo-ne myt szin-ken) (melon z szynkÈ)
9
Meeresfrüchtschensalat mit Toastecken (me-res-frycht-chen myt tost-ekn)
(saïatka z owoców morza z grzankami)
Zupy
W karcie dañ mogÈ pojawiÊ siÚ nastÚpujÈce Suppen (zu-pen) (zupy):
9
Tomatensuppe (to-ma-tn-zu-pe) (zupa pomidorowa)
9
Bohnensuppe (bo-nen-zu-pe) (zupa fasolowa)
9
Ochsenschwanzsuppe (ok-sen-szwanc-zu-pe) (zupa ogonowa)
9
Französische Zwiebelsuppe (fran-cy-zi-sze cwi-bel-zu-pe) (francuska zupa cebulowa)
Dania g
ïówne
Hauptspeisen (ha
ïpt-szpaj-zen) (dania gïówne) sÈ tak samo zróĝnicowane jak w kaĝdej innej
kulturze; oto, co moĝesz znaleěÊ w niemieckiej karcie:
9
Kalbsleber mit Kartoffelpüree (kalps-lej-ber myt kar-tofl-py-rej) (wÈtróbka cielÚca z puree
ziemniaczanym)
9
Frischer Spargel mit Kalbsschnitzel oder Räucherschinken (fry-szer szpar-gel myt kalps-
szny-cel o-der roj-cher szyn-ken) (Ăwieĝe szparagi ze sznyclem cielÚcym lub szynkÈ wÚdzonÈ)
9
Rindersteak mit Pommes Frites und gemischtem Gemüse (ryn-der-stejk myt pom
fryt unt ge-mysz-tem ge-my-ye) (befsztyk z frytkami i bukietem surówek)
Rozdzia
ï 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie
87
9
Lammkotellett nach Art des Hauses (lam-ko-te-let nach art des hau-zes)
(domowe kotlety jagniÚce)
9
Hühnerfrikassee mit Butterreis (hy-ner-fry-ka-sej myt bu-ter-reis) (potrawka z kurczaka
z ryĝem duszonym w maĂle)
9
Lachs an Safransoße mit Spinat und Salzkartoffeln (laks an zaf-ran-zo-se myt szpi-nat
unt zalc-kar-tofln) (ïosoĂ w sosie szafranowym ze szpinakiem i solonymi ziemniakami)
9
Fisch des Tages (fysz des ta-ges) (ryba dnia)
Dodatki
Czasami do dania gïównego moĝna zamówiÊ Beilagen (baj-la-gen) (dodatki):
9
Butterbohnen (bu-ter-bo-nen) (fasolka szparagowa z masïem)
9
Gurkensalat (gur-ken-za-lat) (mizeria)
9
Bratkartoffeln (brat-kar-tofln) (smaĝone ziemniaki)
Desery
Niemieckie restauracje oferujÈ duĝy wybór dañ zum Nachtisch (cum nach-tîsz) (na deser),
na przykïad:
9
Frischer Obstsalat (fry-szer obst-za-lat) (saïatka owocowa)
9
Apfelstrudel (apfel-sztru-del) (strucla jabïkowa)
9
Gemischtes Eis mit Sahne (ge-mysz-tes ajs myt za-ne) (lody wielosmakowe z bitÈ ĂmietanÈ)
9
Rote Grütze mit Vanillesoße (ro-te gry-ce myt wa-ny-le-zo-se) (kisiel z czerwonych
owoców z sosem waniliowym)
Napoje
Kiedy zechcesz zamówiÊ Wasser (wa-ser) (wodÚ), pamiÚtaj, ĝe masz do wyboru wodÚ gazowanÈ
lub niegazowanÈ, tj. ein Wasser mit Kohlensäure (ajn wa-ser myt ko-len-soj-re) (woda
gazowana) lub ein Wasser ohne Kohlensäure (ajn wa-ser o-ne ko-len-soj-re) (woda
niegazowana). JeĂli poprosisz kelnera o Mineralwasser (mi-ne-ral-wa-ser) (wodÚ mineralnÈ),
zwykle otrzymasz wodÚ gazowanÈ.
Wino zwykle podaje siÚ w butelce — die Flasche (di fla-sze) — lub kieliszku — das Glas
(das glas), czasem równieĝ w karafce — die Karaffe (di ka-ra-fe).
Poniĝsza lista obejmuje kilka najbardziej popularnych napojów, Getränke (ge-tren-ke), które
moĝna znaleěÊ w menu:
9
das Bier (das bir) (piwo)
9
das Export (das eksport) / das Kölsch (das kylsz) (mniej gorzkie piwo leĝakowane)
9
das Bier vom Fass
(das bir fom fas) (piwo z beczki)
9
das Pils / Pilsener (das pyls / pylze-ner) (gorzkie piwo leĝakowane)
9
das Altbier (das alt-bir) (piwo ciemne)
88
Cz
ÚĂÊ II: Niemiecki w akcji
9
Wein (wajn) (wino)
9
der Weißwein (der wajs-wajn) (wino biaïe)
9
der Rotwein (der rot-wajn) (wino czerwone)
9
der Tafelwein (der tafl-wajn) (wino stoïowe o najniĝszej jakoĂci)
9
der Kaffee (der ka-feej) (kawa)
9
der Tee (der teej) (herbata)
Sk
ïadanie zamówienia
Podobnie jak w jÚzyku polskim, posiïek po niemiecku moĝna zamówiÊ na wiele sposobów.
Na szczÚĂcie wyraĝenia te nie sÈ skomplikowane i przydadzÈ siÚ do zamówienia wszystkiego
— od posiïku po napój, jak równieĝ umoĝliwiÈ dokonanie zakupów w sklepie:
9
Ich hätte gern… (yĂ he-te gern) (PoproszÚ…)
9
Für mich bitte… (fyr mych by-te) (Dla mnie proszÚ…)
9
Ich möchte gern… (yĂ my
Ă-te gern) (PoproszÚ…)
JeĂli jesteĂ odwaĝny, moĝesz zapytaÊ kelnera:
Können Sie etwas empfehlen? (ke-nen zi et-was em-pfej-len) (Czy moĝe pan coĂ poleciÊ?)
Przygotuj siÚ, ĝe zaleje CiÚ potokiem sïów, wymieniajÈc potrawy, których nazw pewnie nigdy
przedtem nie sïyszaïeĂ. By uniknÈÊ nieporozumienia, podsuñ kelnerowi kartÚ dañ.
Stosowanie trybu przypuszczaj
Ècego
Przyjrzyj siÚ formom czasownikowym hätte, könnte i würde, które pojawiïy siÚ w poprzednim
podrozdziale. SkÈd siÚ wziÚïy i jaka jest ich rola?
Tryb przypuszczajÈcy sïuĝy do wyraĝania ĝyczeñ i rozkazów w sposób grzeczny. Przyjrzyjmy
siÚ teraz poszczególnym formom:
Ich hätte (yĂ he-te) (Chciaïbym) pochodzi od czasownika haben (ha-bn) (mieÊ).
Forma Ich würde (yĂ wyr-de) (Chciaïbym) pochodzi od czasownika werden (wer-den)
(stawaÊ siÚ) i wymaga dopeïnienia odpowiednim czasownikiem w bezokoliczniku:
Ich würde essen. (yĂ wyr-de esn) (Chciaïbym (coĂ) zjeĂÊ.)
Ich würde gern haben. (yĂ wyr-de gern ha-ben) (Chciaïbym mieÊ.)
Forma Ich könnte (yĂ kyn-te) (Mógïbym) pochodzi od czasownika können (ky-nen)
(mieÊ moĝliwoĂÊ). Könnte wymaga konstrukcji podobnej do würde:
Ich könnte essen.
(yĂ
kyn-te
esn)
. (
Zjadïbym.)
Rozdzia
ï 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie
89
Pogaw
Údka
Mike i Ute przeanalizowali kartę dań. Kelner wraca, by przyjąć ich zamówienie.
Kellner:
Darf ich Ihnen etwas zu trinken bringen?
darf yś i-nen et-was cu tryn-ken bryngn
Czy podać państwu coś do picia?
Mike:
Ja, bitte. Ich möchte gern ein Glas Bier.
ja, by-te. yś myś-te gern ajn glas bir
Tak, poproszę kufel piwa.
Kellner:
Pils oder Export?
pilz oder eksport
Pilzner czy export?
Mike:
Export, bitte.
eksport, by-te
Poproszę export.
Kellner:
Ein Export. Und was darf für Sie sein?
ajn eksport. unt was darf fyr zi zajn?
A co dla pani?
Ute:
Ich hätte gern ein Glas Rotwein.
yś he-te gern ajn glas rot-wajn
Poproszę kieliszek czerwonego wina.
Stosowanie czasowników modalnych
Czy chciaïbyĂ dowiedzieÊ siÚ czegoĂ wiÚcej o formach czasowników, które wystÚpujÈ we
frazach: Darf ich...? / Ich möchte...? ProszÚ bardzo: czasowniki te pozwalajÈ na okreĂlenie
czyn
n
oĂci wyraĝonej innym czasownikiem (dlatego nazywa siÚ je czasownikami posiïkowymi).
Forma czasownika Ich darf (yĂ darf) (wolno mi) pochodzi od czasownika dürfen (dyrfn)
(mieÊ pozwolenie):
9
Ich darf Bier trinken. (yĂ darf bir tryn-ken) (Wolno mi piÊ piwo.)
9
Darf ich Wein trinken? (darf yĂ wajn tryn-ken) (Czy mogÚ napiÊ siÚ wina?)
9
Dürfen wir rauchen? (dyrfn wir rau-chen) (Czy wolno nam paliÊ?)
Forma Ich möchte (yĂ my
Ă-te) (Chciaïbym) pochodzi od czasownika mögen (my-gen) (lubiÊ):
9
Ich möchte Wein trinken. (yĂ my
Ă-te wajn tryn-ken) (Chciaïabym napiÊ siÚ wina.)
9
Möchten Sie Wein trinken? (my
Ă-ten zi wajn tryn-ken) (Czy chciaïby pan napiÊ siÚ wina?)
By wyraziÊ to, ĝe siÚ coĂ lubi, moĝna uĝyÊ czasownika mögen:
9
Ich mag Wein. (yĂ mak wajn) (LubiÚ wino.)
9
Wir mögen Wein. (wir my-gen wajn) (Lubimy wino.)
90
Cz
ÚĂÊ II: Niemiecki w akcji
Palenie
W niektórych pa
ñstwach europejskich obowiÈzuje caï-
kowity zakaz palenia w barach i restauracjach. Niemcy
równie
ĝ próbowaïy wprowadziÊ ten zakaz w swoim kraju,
jednak zosta
ï on czÚĂciowo uchylony przez Trybunaï
Konstytucyjny. Obecnie w wi
ÚkszoĂci niemieckich lan-
dów mo
ĝna paliÊ w mniejszych barach i w wydzielonych
pomieszczeniach wi
Úkszych lokali restauracyjnych
Zamawianie czego
Ă specjalnego
Poniĝsze frazy mogÈ przydaÊ siÚ do zamówienia czegoĂ niecodziennego:
9
Haben Sie vegetarische Gerichte? (habn zi we-ge-ta-ry-sze ge-rych-te)
(Czy majÈ pañstwo potrawy wegetariañskie?)
9
Ich kann nicht essen, was … enthält (yĂ kann nyĂt esn, was … ent-helt)
(Nie mogÚ jeĂÊ niczego, co zawiera …)
9
Haben Sie Gerichte für Diabetiker? (habn zi ge-rych-te fyr dia-be-ti-ker)
(Czy majÈ pañstwo potrawy dla cukrzyków?)
9
Haben Sie Kinderportionen? (habn zi kin-der-por-cjo-nen)
(Czy macie pañstwo porcje dla dzieci?)
Odpowiedzi na pytanie:
„Jak panu smakowa
ïo?”
Po posiïku kelner zwyczajowo pyta:
Hat es Ihnen geschmeckt? (hat es i-nen ge-szmekt) (Czy smakowaï panu posiïek?)
Miejmy nadziejÚ, ĝe moĝesz odpowiedzieÊ twierdzÈco z uĝyciem poniĝszych zwrotów:
9
danke, gut (dan-ke, gut) (dziÚkujÚ, byï dobry)
9
sehr gut (zer gut) (bardzo dobry)
9
ausgezeichnet (aus-ge-cajch-net) (wyĂmienity)
P
ïacenie rachunku
Pod koniec posiïku kelner moĝe zadaÊ nastÚpujÈce pytanie, by zakoñczyÊ posiïek i wysondowaÊ,
czy jesteĂ gotowy na przyjÚcie rachunku:
Sonst noch etwas? (zonst noch et-was) (Czy ĝyczy pan sobie coĂ
Rozdzia
ï 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie
91
Jak poda
Ê?
Je
Ăli zamawiasz miÚso, na przykïad stek, kelner moĝe
zada
Ê Ci pytanie: Wie hätten Sie das Steak gern? (wi
he
tn zi das stek gern) (Jak przygotowa
Ê stek?) Na pytanie
to mo
ĝesz odpowiedzieÊ nastÚpujÈco:
9
englisch (eng-lysz) (krwisty)
9
medium (me-djum) (
Ărednio wysmaĝony)
9
durchgebraten (durch-ge-bra-ten) (dobrze wysma
ĝony)
JeĂli nie masz ochoty juĝ niczego zamawiaÊ, przyszedï czas na zapïacenie die Rechnung
(di rech-nung) (rachunku). Oto, jak moĝesz o niego poprosiÊ:
9
Ich möchte bezahlen. (yĂ my
Ă-te be-ca-len) (Chciaïbym zapïaciÊ.)
9
Die Rechnung, bitte. (di rech-nung by-te) (Rachunek proszÚ.)
Moĝecie zapïaciÊ wspólnie: Alles zusammen, bitte (a-les cu-za-men, by-te) (Zapïacimy
wspólnie) — lub osobno: Wir möchten getrennt zahlen (wir my
Ă-ten ge-trent ca-len)
(ChcielibyĂmy zapïaciÊ oddzielnie).
W niektórych restauracjach w Niemczech, zwïaszcza tych o wyĝszym standardzie, moĝna pïaciÊ
kartÈ kredytowÈ — die Kreditkarte (di kre-dit-kar-te). W takim wypadku znaczek na drzwiach
informuje, które karty sÈ akceptowane. JeĂli to dla Ciebie waĝne, szukaj takich znaczków.
JeĂli potrzebujesz Quittung (kwi-tung) (paragon) dla celów podatkowych lub innych, po
prostu poinformuj o tym kelnera:
Und eine Quittung, bitte. (unt aj-ne kwi-tung, by-te). (I jeszcze poproszÚ paragon.)
Pogaw
Údka
Mike i Ute są zachwyceni posiłkiem. Chcą zapłacić i zamierzają dać kelnerowi napiwek.
Mike:
Die Rechnung, bitte.
di rech-nung, by-te
Poproszę rachunek.
Kellner:
Sofort. Das macht 42 Euro 80.
zo-fort. das macht cwaj unt fiir-cyś oj-ro acht-cyś
Już się robi. To będzie 42 euro 80.
Mike kładzie na stole 45 euro.
Mike:
Stimmt so.
sztymt zo
Reszty nie trzeba.
Kellner:
Vielen Dank.
fi-len dank
Dziękuję bardzo.
Mike:
Bitte, bitte.
by-te, by-te
Proszę bardzo.
92
Cz
ÚĂÊ II: Niemiecki w akcji
Dawanie napiwku
Dziwisz si
Ú, dlaczego kelner kaĝe na siebie i na rachunek
czeka
Ê caïÈ wiecznoĂÊ? W Niemczech musisz poprosiÊ
o rachunek. Gdyby kelner po
ïoĝyï rachunek na stole bez
Twojej pro
Ăby, zostaïoby to uznane za niegrzeczne i obraě-
liwe. W lokalach o lu
ěnej atmosferze, takich jak Kneipe,
wystarczy da
Ê znaÊ kelnerowi, a rachunek moĝna uiĂciÊ
bezpo
Ărednio przy stoliku. W Niemczech kelnerzy otrzy-
muj
È wypïatÚ i nie ĝyjÈ z napiwków. JeĂli pïacisz kelne-
rowi przy stoliku, najlepiej powi
ÚkszyÊ sumÚ o 8 – 10%.
Wyra
ĝenie: Stimmt so (sztîmt zo) (Reszty nie trzeba) to
znak dla kelnera,
ĝe suma dodana do rachunku to napiwek.
S
Ğówka do zapamiötania
bezahlen
be-ca-len
zap
Ğaciä
die Kreditkarte
di kre-dit-kar-te
karta kredytowa
die Quittung
di kwi-tung
paragon
in bar bezahlen
in bar be-ca-len
p
Ğaciä gotówkâ
die Rechnung
di rech-nung
rachunek
Stimmt so!
sztymt zo
Reszty nie trzeba.
Bitte, bitte.
by-te, by-te
Prosz
ö bardzo.
Zakupy spo
ĝywcze
Czasem nie masz ochoty na jedzenie na mieĂcie i chciaïbyĂ samodzielnie coĂ ugotowaÊ.
Przede wszystkim musisz wiedzieÊ, dokÈd chcesz pójĂÊ i co kupiÊ.
Oto lista sklepów, gdzie kupisz artykuïy spoĝywcze, oraz lista tych artykuïów:
9
das Lebensmittelgeschäft (das lej-bens-my-tel-ge-szeft) (sklep spoĝywczy)
9
der Supermarkt (der zu-per-markt) (supermarket)
9
der Markt (der markt) (targ)
9
die Metzgerei (di mec-ge-raj) (sklep miÚsny)
9
die Bäckerei (di be-ke-raj) (piekarnia)
9
die Weinhandlung (di wajn-hand-lung) (sklep z winami)
9
die Backwaren (di bak-wa-ren) (piekarnia)
9
das Gebäck (das ge-bek) (pieczywo)
Rozdzia
ï 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie
93
9
das Gemüse (das ge-my-ze) (warzywa)
9
der Fisch (der fysz) (ryba)
9
das Fleisch (das flajsz) (miÚso)
9
das Obst (das obst) (owoce)
9
die Spirituosen (di szpi-ri-tu-o-zen) (alkohole)
Artyku
ïy spoĝywcze
W poszczególnych sklepach znajdziesz nastÚpujÈce artykuïy:
9
das Brot (das brot) (chleb)
9
das Brötchen (das bryt-sien) (buïka)
9
das Schwarzbrot (das szwarc-brot) (ciemny chleb)
9
das Weißbrot (das weis-brot) (biaïy chleb)
9
der Kuchen (der ku-chen) (ciasto)
9
die Torte (di tor-te) (tort)
9
die Butter (di bu-ter) (masïo)
9
der Käse (der kej-ze) (ser ĝóïty)
9
die Milch (di mylĂ) (mleko)
9
die Sahne (di za-ne) (Ămietana)
9
die Flunder (diet flun-der) (flÈdra)
9
der Kabeljau (der ka-bel-jaï) (dorsz)
9
die Krabben (di kra-ben) (krewetki)
9
der Krebs (der krebs) (rak)
9
die Muschel (di mu-szel) (maïĝ)
9
der Tunfisch (der tun-fysz) (tuñczyk)
9
der Apfel (der apfl) (jabïko)
9
die Banane (di ba-na-ne) (banan)
9
die Birne (di byr-ne) (gruszka)
9
die Erdbeere (di ert-bej-re) (truskawka)
9
die Orange (di o-ran-ĝe) (pomarañcza)
9
die Bratwurst (di brat-wurst) (smaĝona kieïbasa)
9
das Rindfleisch (das rynt-flajsz) (woïowina)
9
der Schinken (der schyn-ken) (szynka)
9
das Schweinfleisch (das szwajn-flajsz) (wieprzowina)
9
der Speck (der szpek) (boczek)
94
Cz
ÚĂÊ II: Niemiecki w akcji
9
die Wurst (di wurst) (kieïbasa)
9
das Hähnchen (das hen-chen) (kurczak)
9
die Bohne (di bo-ne) (fasola)
9
der Brokkoli (der bro-ko-li) (brokuï)
9
die Erbse (di erb-ze) (groch)
9
die Gurke (di gur-ke) (ogórek)
9
die Kartoffel (di kar-tofl) (ziemniak)
9
der Kohl (der kol) (kapusta)
9
der Kopfsalat (der kopf-za-lat) (saïata)
9
die Möhre (di my-re) (marchew)
9
das Paprika (das pap-ri-ka) (papryka)
9
der Pilz (der pylc) (grzyb)
9
der Reis (der rajs) (ryĝ)
9
der Salat (der za-lat) (saïatka)
9
das Sauerkraut (das zauer-kraït) (kiszona kapusta)
9
der Spinat (der szpi-nat) (szpinak)
9
die Tomate (di to-ma-te) (pomidor)
9
die Zucchini (di cu-ki-ni) (cukinia)
9
die Zwiebel (di cwi-bel) (cebula)
JeĂli wybierzesz siÚ na zakupy do supermarketu, poznasz podejĂcie Niemców do recyklingu.
W Niemczech, podobnie jak juĝ w niektórych sklepach w Polsce, nie dostaje siÚ za darmo
siatek plastikowych. Nie wyrzucaj zakupionej siatki albo przynieĂ swojÈ; to oszczÚdnoĂÊ
pieniÚdzy przy kolejnych zakupach!
Miary i wagi
Na targu czy w supermarkecie pytamy o produkt tak samo jak w restauracji:
Ich hätte gern… (yĂ he-te gern) (PoproszÚ…)
Na koñcu dodajemy nazwÚ tego, co chcemy kupiÊ, z wykorzystaniem na przykïad nastÚpujÈcych
miar i wag:
9
ein / zwei Kilo (ajn / cwaj ki-lo) (jeden / dwa kilogramy)
9
ein / zwei Pfund (ajn / cwaj pfunt) (jeden / dwa funty)
9
ein / einhundert Gramm (ajn / ein-hun-dert gram) (jeden / sto gram)
9
ein / zwei Stück (ajn / cwaj sztyk) (jednÈ / dwie sztuki)
9
eine Scheibe / zwei Scheiben (aj-ne szaj-be / cwaj szaj-ben) (jedna kromka / dwie kromki)
Rozdzia
ï 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie
95
By powiedzieÊ dokïadnie, czego sobie ĝyczysz, postaw odpowiednie sïowo na koñcu frazy.
Na przykïad jeĂli chcesz kupiÊ kilogram jabïek, powiedz:
Ich hätte gern ein Kilo Äpfel. (yĂ he-te gern ajn ki-lo epfl) (PoproszÚ kilogram jabïek.)
Pogaw
Údka
Frau Bauer wszystkie warzywa i owoce kupuje na targu. Dziś potrzebuje jabłek
i pomidorów. Podchodzi do straganu, na którym kupowała już wcześniej:
Sprzedawczyni:
Guten Tag. Was darf es sein?
gutn tak. was darf es sajn
Dzień dobry. Co podać?
Frau Bauer:
Ein Kilo Äpfel und ein Pfund Tomaten.
ajn ki-lo epfl unt ajn pfunt to-ma-ten
Kilo jabłek i funt pomidorów.
Sprzedawczyni:
Sonst noch etwas?
zonst noch et-was
Coś jeszcze?
Frau Bauer:
Danke, das ist alles.
dan-ke, das yst a-les
To wszystko, dziękuję.
Następnie Frau Bauer przechodzi do straganu z nabiałem i wędliną.
Frau Bauer:
Ich hätte gern etwas von dem Gouda.
yś he-te gern et-was fon dejm gou-da
Poproszę trochę goudy.
Sprzedawczyni:
Wie viel hätten Sie denn gern?
wi fil hetn zi den gern
Ile?
Frau Bauer:
Zweihundert Gramm, bitte.
cwaj-hun-dert gram, by-te
Poproszę dwadzieścia deko.
Sprzedawczyni:
Sonst noch etwas?
zonst noch et-was
Coś jeszcze?
Frau Bauer:
Nein, danke. Das wär’s.
najn, dan-ke. das wejrs
Nie, dziękuję. To wszystko.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron