PL Instrukcja net4 Instalsoft

background image







Obliczanie sieci wodoci

ągowych i kanalizacyjnych

wraz z graficzn

ą edycją planu i profili sieci


Wersja 4








© InstalSoft

background image

ul. Zjednoczenia 2; 41-500 Chorzów
tel: (032) 720 49 00; fax: (032) 249 37 33

http://www.instalsoft.com.pl

; E-mail: i

nfo@instalsoft.com.pl

Znaki handlowe: InstalSoft, InstalSystem, Gredi, OZC s

ą zastrzeżonymi znakami handlowymi

firmy InstalSoft s.c. lub jej w

łaścicieli. Adobe oraz Acrobat są znakami handlowymi firmy Adobe

Systems Incorporated. AutoCAD jest zastrze

żonym znakiem handlowym firmy Autodesk, Inc.

Microsoft jest zastrze

żonym znakiem firmy Microsoft Corporation.


Nazwy produktów z dziedziny instalacji s

ą w niniejszej instrukcji użyte wyłącznie w celach

ilustracyjnych i nie stanowi

ą rekomendacji dla konkretnych zastosowań ani gwarancji

wyst

ępowania w katalogach programu.

Zawarto

ść instrukcji nie musi odpowiadać aktualnej funkcjonalności i wyglądowi programów







































Rev. 2008-01-30

background image

I

Spis tre

ści:

1.

WST

ĘP ............................................................................................................... 1

1.1.

P

RZEZNACZENIE PROGRAMU

............................................................................. 1

1.2.

U

K

ŁAD NINIEJSZEJ INSTRUKCJI

.......................................................................... 1

1.3.

S

TOSOWANE OZNACZENIA

................................................................................. 2

1.4.

Z

AKRES OBLICZE

Ń

............................................................................................ 2

1.5.

T

ERMINOLOGIA I

OZNACZENIA

........................................................................... 2

1.6.

Z

GODNO

ŚĆ Z

POPRZEDNIMI WERSJAMI PROGRAMU

............................................. 4

1.7.

R

OZSZERZENIA NAZW PLIKÓW

........................................................................... 4

2.

SKRÓCONY OPIS ETAPÓW TWORZENIA PROJEKTU .................................. 5

2.1.

W

PROWADZENIE I

ETAPY TWORZENIA PROJEKTU

................................................ 5

2.2.

U

TWORZENIE NOWEGO PROJEKTU

..................................................................... 5

2.3.

P

ROJEKT OBEJMUJ

ĄCY PLAN I

PROFIL SIECI

........................................................ 5

2.3.1.

Dane ogólne ...................................................................................... 6

2.3.2.

Wprowadzenie mapy terenu jako podk

ładu ....................................... 6

2.3.3.

Rysowanie planu sieci ....................................................................... 7

2.3.4.

Wspomaganie rysowania planu sieci............................................... 10

2.3.5.

Uzupe

łnianie danych elementów ..................................................... 13

2.3.6.

Obliczenia ........................................................................................ 14

2.3.7.

Utworzenie profilu sieci .................................................................... 14

2.4.

R

ĘCZNE TWORZENIE PROFILI SIECI

.................................................................. 15

2.4.1.

Dane ogólne .................................................................................... 15

2.4.2.

Tworzenie profilu ............................................................................. 15

2.4.3.

Wstawienie pocz

ątku profilu ............................................................ 16

2.4.4.

Wstawianie

środkowych odcinków profilu........................................ 17

2.5.

W

STAWIANIE ELEMENTÓW UZBROJENIA I

ARMATURY

......................................... 19

2.6.

T

WORZENIE RYSUNKÓW W

ĘZŁÓW NA PROFILU SIECI WODOCIĄGOWEJ

................ 19

2.7.

W

STAWIENIE OPISÓW ELEMENTÓW

.................................................................. 20

2.8.

Z

APIS PROJEKTU W

POSTACI PLIKU NA DYSKU

.................................................. 21

2.9.

W

YDRUK PROJEKTU

....................................................................................... 21

3.

PROJEKTY I PLIKI W PROGRAMIE NET-SAN .............................................. 23

3.1.

P

OJ

ĘCIE I

STRUKTURA PLIKU PROJEKTU

........................................................... 23

3.2.

U

TWORZENIE NOWEGO PROJEKTU

................................................................... 23

3.3.

O

PCJE PROJEKTU I

DANE OGÓLNE

................................................................... 24

3.3.1.

Zak

ładka Informacja o projekcie ...................................................... 24

3.3.2.

Zak

ładka Mapa ................................................................................ 24

3.3.3.

Zak

ładka Dane ogólne profilu .......................................................... 24

3.3.4.

Zak

ładka Definicje profilu................................................................. 25

3.3.5.

Zak

ładka Edycja .............................................................................. 25

3.4.

Z

APIS I ODCZYT PROJEKTÓW Z DYSKU

.............................................................. 27

3.5.

O

PERACJE NA ARKUSZACH ROBOCZYCH

.......................................................... 28

4.

PODSTAWY OBS

ŁUGI EDYTORA GRAFICZNEGO ...................................... 31

4.1.

W

ST

ĘP

.......................................................................................................... 31

4.2.

E

LEMENTY EKRANU

........................................................................................ 31

4.3.

N

AWIGACJA PO PROJEKCIE

............................................................................. 35

background image

II

4.3.1.

Zmiana widoku i skali podgl

ądu .......................................................35

4.3.2.

Nawigator......................................................................................... 37

4.4.

Z

AKRESY EDYCJI PROJEKTU

............................................................................ 37

4.5.

T

RYBY PRACY EDYTORA

ORTO,

BLOK,

SIAT,

AUTO,

POWT ...................... 38

4.5.1.

Tryb ORTO – Wstawianie elementów poziomych i pionowych ........ 39

4.5.2.

Tryb BLOK – Blokowanie elementów przed przesuwaniem............. 39

4.5.3.

Tryb SIAT – Siatka rysunkowa......................................................... 41

4.5.4.

Tryb AUTO – Automatyczne

łączenie elementów............................42

4.5.5.

Tryb POWT – Powtarzalne wstawianie elementów.......................... 42

4.6.

F

UNKCJE

C

OFNIJ I

P

ONÓW

.............................................................................. 43

4.7.

W

STAWIANIE ELEMENTÓW I OPERACJE NA ELEMENTACH

.................................... 44

4.7.1.

Wstawianie elementów .................................................................... 44

4.7.2.

Zaznaczanie pojedynczych elementów............................................ 45

4.7.3.

Zaznaczanie wielu elementów ......................................................... 45

4.7.4.

Zaznaczanie wybranych elementów z u

życiem klawisza Shift.........46

4.7.5.

Zaznaczanie wielu elementów z okre

ślonego obszaru ....................46

4.7.6.

Zaznaczanie wielu elementów okre

ślonego typu z całego arkusza .47

4.7.7.

Przesuwanie elementu..................................................................... 48

4.7.8.

Zmiana rozmiaru elementu .............................................................. 48

4.7.9.

Obracanie elementu......................................................................... 49

4.7.10.

Usuwanie elementów ....................................................................... 50

4.7.11.

Wstawianie wielu jednakowych elementów ..................................... 50

4.8.

U

ZUPE

ŁNIANIE DANYCH ELEMENTÓW

............................................................... 51

4.8.1.

Podstawy uzupe

łniania danych........................................................51

4.8.2.

Rodzaje pól w tabeli danych i sposób ich edycji .............................. 51

4.8.3.

Wpisywanie powtarzaj

ących się danych ..........................................54

4.8.4.

Powtarzanie ostatnich warto

ści........................................................54

4.8.5.

Grupowe wype

łnianie danych dla wielu elementów .........................54

4.8.6.

Zestawy danych i galeria zestawów danych .................................... 55

4.8.7.

Przemieszczanie si

ę po elementach za pomocą klawiatury ............57

4.9.

U

ZBROJENIE I ARMATURA

................................................................................ 59

4.9.1.

Wst

ęp...............................................................................................59

4.9.2.

Wstawianie pojedynczych elementów armatury .............................. 59

4.9.3.

Usuwanie elementów armatury........................................................ 60

4.9.4.

Szybkie wstawianie wielu elementów armatury ............................... 60

4.9.5.

Uzupe

łnianie danych elementów armatury ......................................61

4.10.

W

STAWIANIE I KONFIGURACJA OPISÓW DZIA

ŁEK

........................................... 61

4.11.

R

OZ

ŁĄCZANIE I

WSTAWIANIE DODATKOWEGO ODCINKA PROFILU

W

ŚRODEK ISTNIEJĄCEGO FRAGMENTU

............................................................ 63

4.12.

P

UNKTY POD

ŁĄCZEŃ

.................................................................................. 63

5.

ELEMENTY TWORZ

ĄCE PROJEKT ...............................................................65

5.1.

E

LEMENTY TWORZ

ĄCE PODKŁAD DLA PLANU SIECI

............................................ 65

5.1.1.

Mapa ................................................................................................ 65

5.2.

E

LEMENTY TWORZ

ĄCE PLAN SIECI KANALIZACYJNEJ

.......................................... 66

5.2.1.

Odcinek sieci kanalizacyjnej grawitacyjnej....................................... 66

5.2.2.

Odcinek sieci kanalizacyjnej ci

śnieniowej ........................................67

5.2.3.

Odcinek sieci cieplnej ...................................................................... 68

5.2.4.

Odcinek sieci gazowej ..................................................................... 68

5.2.5.

Odcinek innej sieci ........................................................................... 69

5.2.6.

Studzienka kanalizacyjna................................................................. 69

5.2.7.

Odprowadzenie

ścieków z budynku.................................................72

background image

III

5.3.

E

LEMENTY TWORZ

ĄCE PLAN SIECI WODOCIĄGOWEJ

.......................................... 74

5.3.1.

Odcinek sieci wodoci

ągowej ............................................................ 74

5.3.2.

Odcinek sieci cieplnej ...................................................................... 75

5.3.3.

Odcinek sieci gazowej ..................................................................... 75

5.3.4.

Odcinek innej sieci ........................................................................... 75

5.3.5.

W

ęzeł sieci wodociągowej ............................................................... 75

5.3.6.

Hydrant ............................................................................................ 77

5.3.7.

Wej

ście sieci wodociągowej do budynku ......................................... 77

5.3.8.

Studzienka wodomierzowa .............................................................. 78

5.4.

E

LEMENTY TWORZ

ĄCE PROFIL KANALIZACJI

...................................................... 79

5.4.1.

Pocz

ątek profilu kanalizacyjnego..................................................... 79

5.4.2.

Skrócony pocz

ątek profilu kanalizacyjnego ..................................... 82

5.4.3.

Odcinek (

środkowy) profilu kanalizacyjnego.................................... 82

5.5.

E

LEMENTY TWORZ

ĄCE PROFIL WODOCIĄGU

..................................................... 85

5.5.1.

Pocz

ątek profilu wodociągu ............................................................. 85

5.5.2.

Skrócony pocz

ątek profilu wodociągu.............................................. 88

5.6.

E

LEMENTY UZBROJENIA WSTAWIANE DO ODCINKÓW PROFILU

............................ 91

5.6.1.

Dodatkowy opis na profilu................................................................ 91

5.6.2.

Przewód prostopad

ły i podwójny przewód prostopadły ................... 92

5.6.3.

Za

łamanie terenu............................................................................. 93

5.6.4.

Jezdnia ............................................................................................ 93

5.6.5.

Podsypka i zasypka ......................................................................... 94

5.6.6.

Rura ochronna ................................................................................. 95

5.6.7.

Zasuwa ............................................................................................ 95

5.7.

E

LEMENTY TWORZ

ĄCE RYSUNKI WĘZŁÓW SIECI WODOCIĄGOWEJ

....................... 96

5.7.1.

Odcinek w

ęzła ................................................................................. 96

5.7.2.

Opis elementu w

ęzła........................................................................ 96

5.7.3.

Elementy uzbrojenia wstawiane do odcinków w

ęzłów ..................... 97

6.

OBLICZENIA I WYNIKI .................................................................................... 99

6.1.

W

YWO

ŁANIE OBLICZEŃ

................................................................................... 99

6.2.

D

IAGNOSTYKA DANYCH

................................................................................... 99

6.2.1.

Sprawdzanie struktury po

łączeń ...................................................... 99

6.2.2.

Diagnostyka danych ...................................................................... 100

6.2.3.

Rodzaje i sk

ładnia komunikatów stosowanych w programie ......... 101

6.2.4.

Wyszukiwanie elementu lub pola zwi

ązanego z komunikatem...... 101

6.3.

O

PCJE OBLICZE

Ń

.......................................................................................... 102

6.3.1.

Opcje wspólne ............................................................................... 103

6.3.2.

Opcje oblicze

ń sieci kanalizacyjnej................................................ 103

6.3.3.

Opcje oblicze

ń sieci wodociągowej................................................ 104

6.4.

W

YNIKI OBLICZE

Ń

......................................................................................... 104

6.5.

O

PIS TABEL WYNIKÓW

................................................................................... 104

6.5.1.

Tabela odcinków sieci kanalizacyjnej ............................................ 105

6.5.2.

Tabela wyników w

ęzłów sieci kanalizacyjnej ................................. 105

6.5.3.

Tabela wyników ogólnych dla sieci wodoci

ągowej......................... 106

6.5.4.

Tabela odcinków sieci wodoci

ągowej ............................................ 107

6.5.5.

Tabela w

ęzłów sieci wodociągowej ............................................... 107

6.5.6.

Tabela zestawienia materia

łów...................................................... 108

6.5.7.

Wyszukiwanie elementów.............................................................. 108

6.5.8.

Konfiguracja wygl

ądu tabel ............................................................ 110

6.6.

L

ISTA KOMUNIKATÓW DOTYCZ

ĄCA WYNIKÓW OBLICZEŃ

................................... 111

6.7.

W

YDRUK LUB EKSPORT DO ARKUSZA WYNIKÓW TABELARYCZNYCH

.................. 111

background image

IV

6.7.1.

Wydruk wyników oblicze

ń na drukarce ..........................................111

6.7.2.

Ustawienia ogólne wydruku ........................................................... 113

6.7.3.

Schematy wydruku – ustalenie zakresu drukowanych wyników .... 114

6.7.4.

Style wydruku – ustalenie kolorów i czcionek ................................ 115

6.7.5.

Eksport wyników oblicze

ń do arkusza programu MS Excel

......... 115

7.

WYNIKI W EDYTORZE GRAFICZNYM.......................................................... 117

7.1.1.

Podgl

ąd wyników dla elementów za pomocą chmurek ..................117

7.1.2.

Drukowanie i opcje wydruku .......................................................... 118

8.

ZAAWANSOWANE FUNKCJE PROGRAMU ................................................ 123

8.1.

W

YSY

ŁANIE I OTWIERANIE PROJEKTÓW Z

WYKORZYSTANIEM POCZTY

ELEKTRONICZNEJ

.......................................................................................... 123

8.2.

K

ONFIGURACJA WYGL

ĄDU ELEMENTÓW

.......................................................... 124

8.2.1.

Konfiguracja wygl

ądu elementów sieci ..........................................124

8.2.2.

Konfiguracja wygl

ądu profilu ..........................................................125

8.2.3.

Okienko konfiguracji stylu elementu............................................... 128

8.3.

K

ONFIGURACJA EDYTORA GRAFICZNEGO

........................................................ 129

8.3.1.

Ustawienia U

żytkownika ................................................................129

8.3.2.

Konfiguracja wygl

ądu ekranu .........................................................133

8.3.3.

Konfiguracja pasków narz

ędzi, klawiatury, myszki i menu

podr

ęcznego ..................................................................................134

8.4.

W

YKORZYSTANIE RYSUNKÓW Z INNYCH PROGRAMÓW

..................................... 139

8.4.1.

Import rysunków; Galeria rysunków ............................................... 139

8.4.2.

Zapami

ętanie fragmentu projektu jako rysunku .............................141

8.4.3.

Wykorzystanie rysunków z „Galerii rysunków”............................... 142

8.4.4.

Jako rysunku, bez interpretacji ...................................................... 142

8.5.

E

KSPORT RYSUNKU

...................................................................................... 146

8.6.

P

OWIELANIE FRAGMENTÓW PROJEKTU

........................................................... 150

8.6.1.

Powielanie przez schowek ............................................................. 150

8.6.2.

Powielanie fragmentów rysunku w okre

ślonym kierunku ...............151

8.6.3.

Tworzenie i zapami

ętywanie modułów...........................................151

8.6.4.

Galeria modu

łów ............................................................................152

8.6.5.

Konfiguracja modu

łu ......................................................................153

8.7.

E

LEMENTY GRAFIKI I OPISY

............................................................................ 153

8.7.1.

Tabele i opisy elementów............................................................... 153

8.7.2.

Elementy grafiki ............................................................................. 154

8.7.3.

Linie wymiarowe ............................................................................ 155

8.8.

G

RUPOWANIE I

ODGRUPOWYWANIE

............................................................... 156

8.9.

O

BLICZANIE RZ

ĘDNYCH POŚREDNICH

............................................................. 157

8.10.

W

YSZUKIWANIE ELEMENTU

...................................................................... 158

8.10.1.

Jednoczesna praca na dwóch lub wi

ęcej projektach .....................159

8.10.2.

Plik SAMOCZYT ............................................................................ 159

9.

PRZYK

ŁAD.....................................................................................................161

A.

DODATEK A – STANDARDOWE

CZYNNO

ŚCI

PRZYPISANE

DO

KLAWIATURY ORAZ MYSZKI ............................................................ 165

A.1.

K

LAWIATURA

: ............................................................................................... 165

A.2.

M

YSZKA

:...................................................................................................... 167

B.

DODATEK B – KOMUNIKATY O B

ŁĘDACH ................................................169

background image

V

B.1.

K

OMUNIKATY O B

ŁĘDACH POŁĄCZEŃ

.............................................................. 169

B.2.

K

OMUNIKATY GENEROWANE PODCZAS DIAGNOSTYKI ORAZ OBLICZE

Ń

............... 171

C.

DODATEK C – SKLEJACZ SKANÓW........................................................... 183

C.1.

W

ST

ĘP

........................................................................................................ 183

C.2.

O

GÓLNY SCHEMAT POST

ĘPOWANIA Z

PROGRAMEM

......................................... 183

C.3.

Z

ASADY SKANOWANIA FRAGMENTÓW PODK

ŁADU

............................................ 183

C.4.

O

PERACJE NA PIERWSZYM FRAGMENCIE PODK

ŁADU

....................................... 185

C.5.

D

O

ŁĄCZANIE KOLEJNYCH FRAGMENTÓW PODKŁADU

........................................ 185

C.6.

P

RZYCINANIE I

SKALOWANIE PODK

ŁADU

......................................................... 186

D.

DODATEK D – INFORMACJE DLA U

ŻYTKOWNIKÓW WERSJI 4.1........... 187

D.1.

W

A

ŻNE INFORMACJE DLA

U

ŻYTKOWNIKÓW WERSJI

4.1

PROGRAMU

N

ET

-

SAN

............................................................................................................. 187

background image
background image

Wst

ęp

1

1. WST

ĘP

1.1. Przeznaczenie programu

Program Net-san przeznaczony jest dla projektantów zewn

ętrznych sieci

kanalizacyjnych i wodoci

ągowych. Umożliwia wykonanie rysunków planu (schematu

sieci) oraz profili wodoci

ągowych i kanalizacyjnych, a także wykreślanie schematów

w

ęzłów występujących na sieci wodociągowej. Na bazie danych wprowadzonych do

schematu sieci wykonywane s

ą obliczenia hydrauliczne obejmujące dobór średnic sieci

wodoci

ągowej (promieniowej) lub kanalizacyjnej (grawitacyjnej lub ciśnieniowej) oraz

wyznaczenie wymaganego ci

śnienia w źródle sieci wodociągowej. Obliczenia

hydrauliczne zintegrowane s

ą z algorytmem wyznaczania optymalnego pionowego

przebiegu sieci (omijania kolizji z innymi sieciami i elementami uzbrojenia terenu).

Program umo

żliwia również narysowanie profili nie powiązanych z planem sieci.

W tym przypadku nie s

ą wykonywane żadne obliczenia.


Program mo

że zostać wykorzystany do rysowania profili sieci cieplnych

i gazowych, z tym,

że niektóre elementy uzbrojenia muszą być dorysowane przez

U

żytkownika ręcznie z użyciem elementów grafiki. Dla tego typu sieci obliczenia nie są

wykonywane.


Sposób obs

ługi programu jest bardzo podobny do innych programów firmy

InstalSoft opartych na edytorze graficznym. Prawie identyczny jest uk

ład ekranu,

sposób wstawiania elementów i uzupe

łniania ich danych oraz stosowane skróty

klawiszowe.

1.2. Uk

ład niniejszej instrukcji

Uk

ład rozdziałów został tak zaprojektowany, aby ułatwić początkującemu

U

żytkownikowi szybkie rozpoczęcie pracy z programem, a równocześnie umożliwić

ka

żdemu Użytkownikowi zapoznanie się z zaawansowanymi funkcjami programu.

Rozdzia

ł 2 stanowi skrótowy opis posługiwania się programem. Wiadomości

w nim zawarte wystarczaj

ą do rozpoczęcia pracy z programem i stworzenia projektów

z u

życiem podstawowych funkcji programu. Są one uporządkowane zgodnie

z typowym schematem tworzenia projektów.

Kolejne rozdzia

ły pełnej instrukcji opisują wszystkie funkcje programu,

uszeregowane w sposób bardziej encyklopedyczny. Wiadomo

ści te częściowo

pokrywaj

ą się z wiadomościami z rozdziału 2, jednak są bardziej szczegółowe.


Pe

łny tekst niniejszej instrukcji, znajduje się na płycie instalacyjnej programu

w postaci zbioru plików w formacie HTML –

łatwego do przeglądania, oraz w postaci

pliku PDF – z którego mo

żna sporządzić wydruk potrzebnych rozdziałów. Do

przegl

ądania instrukcji w formacie HTML zalecany jest program Microsoft

®

Internet

Explorer w wersji 4 lub wy

ższej. Do przeglądania lub drukowania instrukcji w formacie

PDF wymagany jest program Adobe

®

Acrobat

®

Reader lub Adobe

®

eBook Reader.

background image

Wst

ęp

2

1.3. Stosowane oznaczenia

W ca

łej instrukcji stosowane są następujące oznaczenia i skróty:


Akapity oznaczone znakiem “

” oznaczaj

ą listę czynności, które powinny zostać

wykonane w celu realizacji okre

ślonej funkcji. Przykładowo:

Aby wstawi

ć element do projektu należy:

1. Klikn

ąć na przycisk w pasku narzędzi reprezentujący element.

2. Przesun

ąć myszkę na obszar rysunkowy. Kursor myszki przyjmie kształt [...].


Akapity oznaczone wykrzyknikiem, pisane pismem pogrubionym i pochylonym

oznaczaj

ą informacje, na które należy zwrócić szczególną uwagę. Przykładowo:

! Podwójne klikni

ęcie myszki w trybie płynnego powiększania lub przesuwania za

pomoc

ą “łapki” przełącza program pomiędzy tymi trybami. Umożliwia to bardzo

wygodne i szybkie ogl

ądanie projektu


Nast

ępujący zapis:

» polecenie „Plik / Zapisz projekt” (Ctrl+S, „Program”

) «


oznacza wybranie z menu “Plik” polecenia “Zapisz projekt”. Skrótem do tego

polecenia jest przyci

śnięcie kombinacji klawiszy Ctrl oraz S – co oznacza przyciśnięcie

klawisza Ctrl, przytrzymanie go i naci

śnięcie klawisza S. Polecenie można też

wywo

łać za pomocą przycisku

z paska narz

ędzi „Program”.

1.4. Zakres oblicze

ń

Obliczenia wykonywane przez program Net-san obejmuj

ą dobór średnic sieci

kanalizacji

grawitacyjnej

i ci

śnieniowej (nadciśnieniowej) oraz wodociągowej

(promieniowej), a tak

że automatyczne wyznaczenie pionowego przebiegu (zagłębień

odcinków) tych sieci z zachowaniem wymaganych odleg

łości od innych sieci

i elementów uzbrojenia terenu. Dla sieci wodoci

ągowej określane jest minimalne

ci

śnienie w źródle pozwalające na zachowanie wymaganych ciśnień dla wszystkich

odbiorników.


Program nie wykonuje oblicze

ń bilansowych zapotrzebowania wody dla

odbiorników oraz nie okre

śla natężeń spływu ścieków dla węzłów sieci – wartości te są

danymi wprowadzanymi przez U

żytkownika do węzłów końcowych sieci.


Dla sieci obliczanych programem sporz

ądzane jest też zestawienie materiałów,

obejmuj

ące

ruroci

ągi,

przepompownie

i studzienki

kanalizacyjne,

o ile

przepompownie / studzienki s

ą dobierane z katalogu określonego producenta.

1.5. Terminologia i oznaczenia

W niniejszej instrukcji, jak i w ca

łym programie przyjęto następującą terminologię:

background image

Wst

ęp

3

Projekt – Sie

ć lub kilka sieci zawarte w jednym pliku danych zwane są dalej

projektem, który stanowi pewn

ą całość i zawsze jest całościowo obliczany. Każdy

projekt sk

łada się z co najmniej jednego arkusza roboczego.

Arkusz roboczy – Cz

ęść projektu, która jest edytowana niezależnie od innych

i zajmuje ca

ły obszar planszy rysunkowej. Arkusze są edytowane oddzielnie, lecz

zapisywane w jednym, wspólnym pliku projektu. Arkusze mog

ą występować w dwóch

typach: „Mapa” lub „Profil”.

Mapa – Typ arkusza, który stanowi schemat (plan) sieci. Mo

że być nanoszony na

podk

ład, co zapewnia optymalną zgodność z rzeczywistym przebiegiem sieci

w terenie.

Profil – Typ arkusza przedstawiaj

ący profil podłużny sieci. Może być generowany

automatycznie na podstawie schematu z arkuszu „Mapa”, lub te

ż tworzony ręcznie

przez samego U

żytkownika.

Element – Podstawowymi i niepodzielnymi cz

ęściami sieci w programie są elementy.

Elementami s

ą na przykład:

-

w

ęzeł,

-

dzia

łka,

-

odcinek profilu,

-

element uzbrojenia lub armatury.

Dzia

łka – Odcinek sieci przenoszący dany, niezmienny dla całego odcinka strumień

medium (wody,

ścieków)

W

ęzeł – Punkt początkowy lub końcowy działki, w praktyce – punkt, w którym działki

si

ę łączą, źródło lub odbiornik.

Odcinek profilu – Odcinek profilu pomi

ędzy jedną studzienką a drugą (lub pomiędzy

jednym punktem za

łamania sieci a drugim). W pojedynczym odcinku profilu spadek

kana

łu lub wodociągu jest stały.

Odcinek wodoci

ągu – Odcinek wodociągu mający na całej swej długości jednakową

średnicę, lub też pomiędzy jednym a drugim elementem armatury wprowadzanym na
rysunek (np. zawór, kompensator).

Przykrycie – Grubo

ść warstwy ziemi nad kanałem lub rurociągiem, liczona od

poziomu terenu do górnej powierzchni kana

łu lub rurociągu.

Zag

łębienie – Grubość warstwy ziemi nad przewodem, liczona od poziomu terenu do

dna kana

łu (dla sieci kanalizacyjnych) lub do osi rurociągu (dla sieci wodociągowych).

Uzbrojenie i armatura – Uzbrojenie lub armatura jest elementem, który nie mo

że

istnie

ć sam, a jedynie należeć do innego elementu. Armaturą są elementy

wprowadzane na odcinki sieci projektowanej (np. zasuwy), natomiast dodatkowym
uzbrojeniem s

ą istniejące elementy w terenie na trasie sieci wprowadzane

background image

Wst

ęp

4

bezpo

średnio na profil lub mapę (np. przewody innych sieci krzyżujące się

z projektowan

ą siecią).

Dane – Ka

żdy element w projekcie ma swoje dane, określane automatycznie na

podstawie rysunku (np. d

ługość działki), przyjmowane jako wartości domyślne lub

koniecznie wymagaj

ące uzupełnienia przez Użytkownika (np. rzędna terenu

projektowanego).

Fragment profilu – Ci

ąg profilu złożony z wielu odcinków uzupełnionych

o wyst

ępującą w nich armaturę i uzbrojenie dodatkowe.

Modu

ł – Aby umożliwić wielokrotne wstawianie powtarzalnych elementów projektu

mo

żliwe jest ich zapamiętanie w schowku lub w pasku narzędzi. Zapamiętany element

lub grupa elementów zwane s

ą „modułem”.

Grupa – Zbiór elementów umownie po

łączonych przez Użytkownika. Grupa cechuje

si

ę tym, że:

1.

Żaden z jej elementów nie może leżeć poza granicami grupy,

2. Przesuwaj

ąc grupę przesuwa się wszystkie elementy do niej należące,

3. Podczas przesuwania elementu nale

żącego do grupy poza jej granice, program

b

ędzie automatycznie zwiększał zakres grupy.

1.6. Zgodno

ść z poprzednimi wersjami programu

Program Net-san w wersji 4.4, opisywanej w niniejszej instrukcji, jest zgodny „w

gór

ę” na poziomie danych z programem Net-san 4.1 oraz Gredi-profile 2.0. Zgodność

ta oznacza,

że program bez przeszkód czyta i przetwarza pliki danych zapisane

poprzedni

ą wersją. Nie jest natomiast możliwe przeczytanie przez program Net-san 4.1

oraz Gredi-profile 2.0 plików wygenerowanych obecn

ą wersją.

1.7. Rozszerzenia nazw plików

Przyj

ęto następujące rozszerzenia nazw plików dla programu:

*.NTS -

pliki zawieraj

ące dane sieci i profili,

*.~NS -

pliki zawieraj

ące poprzednie wersje danych,

*.HLP -

katalogi graficzne (dodatkowa informacja o produktach zawartych
w katalogach),

*.CHM -

pliki pomocy,

*.INI,
*.SST
-

pliki zawieraj

ące konfiguracje programu,

*.KTR -

pliki zawieraj

ące katalogi rur, kształtek i studzienek,

*.PRF -

pliki zawieraj

ące projekty z programu Gredi-profile 2.0,

*.ISM -

pliki zawieraj

ące podkłady przygotowane w programie „Sklejacz

skanów”.

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

5

2. SKRÓCONY OPIS ETAPÓW TWORZENIA PROJEKTU

2.1. Wprowadzenie i etapy tworzenia projektu

W niniejszym rozdziale przedstawione s

ą podstawowe etapy wprowadzania

danych i oblicze

ń sieci oraz generowania profili. Podano skrócony opis każdego z tych

etapów, natomiast szczegó

łowy opis różnorodnych funkcji i mechanizmów programu

jest uj

ęty w kolejnych rozdziałach instrukcji. Również w dalszej części instrukcji

szczegó

łowo opisano wszystkie dostępne elementy i ich dane.


Dost

ępne są dwa zasadnicze sposoby pracy z programem:

1. U

żytkownik programu projektuje sieć kanalizacyjną lub / i wodociągową na

planie (mapie), wykonuje obliczenia sieci, a nast

ępnie może wygenerować

profile dla wybranych tras.

2. U

żytkownik ręcznie konstruuje profil (profile) z pomocą dostępnych elementów.

Ten sposób post

ępowania był jedynym dostępnym w poprzedniku programu

Net-san czyli w programie Gredi-profile 2.0. W tej sytuacji program nie ma
mo

żliwości obliczenia sieci.


Oba powy

ższe schematy postępowania są opisane poniżej oraz w kolejnych

rozdzia

łach instrukcji.

2.2. Utworzenie nowego projektu

Nowy projekt tworzony jest przy pomocy polecenia „Plik / Nowy projekt” lub przez

klikni

ęcie przycisku „Nowy projekt”

– pierwszy przycisk na zak

ładce „Program”.

Mo

żna skorzystać również z przycisku „Nowy projekt” w okienku powitalnym, które

pojawia si

ę bezpośrednio po uruchomieniu programu. Wyświetli się wówczas okienko

„Opcje projektu”. Domy

ślnie program zakłada, że Użytkownik będzie rysował sieć na

planie sytuacyjnym i okienko opcji dostosowane jest do arkusza roboczego typu
„Mapa”. Je

żeli Użytkownik planuje rysować same profile, należy wyjść z okienka,

prze

łączyć się na arkusz typu profil i ponownie otworzyć okienko opcji (polecenie

Opcje / Dane ogólne). Odpowiednie uzupe

łnienie danych (szczególnie pola „Poziom

porównawczy” w arkuszu typu „Profil”) pozwala na prawid

łowe wykonanie drugiego

etapu projektu – tworzenia profilu.

W okienku „Opcje projektu” nale

ży też zapoznać się z pozostałymi zakładkami

oraz odpowiednio skorygowa

ć wartości domyślnie wpisane przez program,

w zale

żności od potrzeb projektu.

Opcje projektu mo

żna zmieniać w dowolnym momencie na późniejszym etapie

projektowania. Aby je wywo

łać należy wybrać polecenie „Opcje / Dane ogólne” (F7) lub

„Opcje / Informacja” (Shift+F7). Ka

żde z nich wyświetla okienko „Opcje projektu” na

odpowiedniej zak

ładce. Później można dowolnie przechodzić między pozostałymi

zak

ładkami.

2.3. Projekt obejmuj

ący plan i profil sieci

Aby wykona

ć projekt zawierający plan i profil sieci należy:

1. Za

łożyć nowy projekt i skonfigurować jego dane ogólne,

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

6

2. (opcjonalnie) Sklei

ć mapę o dużym formacie ze skanowanych fragmentów na

skanerze o ma

łym formacie – opis znajduje się w Dodatku C,

3. (opcjonalnie) Wczyta

ć w arkuszu „Mapa” na zakładce „Podkład” mapę (rysunek)

terenu,

4. Narysowa

ć schemat sieci wodociągowej i/lub kanalizacyjnej oraz ewentualnych

innych sieci nie obliczanych programem, z którymi projektowana sie

ć może

kolidowa

ć,

5. Uzupe

łnić dane węzłów i działek sieci,

6. Zapisa

ć utworzony projekt w postaci pliku na dysku,

7. Wykona

ć obliczenia,

8. Za

łożyć nowy arkusz typu „Profil” lub przełączyć się na istniejący, zdefiniować

tras

ę profilu, uzupełnić poziom porównawczy i utworzyć w tym arkuszu profil wg

definicji,

9. W razie potrzeby powtórzy

ć powyższą czynność dla kolejnych arkuszy

z profilami,

10. Wydrukowa

ć lub eksportować projekt wg potrzeb (plan sieci, profile, tabele

wyników oblicze

ń, zestawienie materiałów).

2.3.1. Dane ogólne

Dane ogólne projektu zawieraj

ą wiele wartości, które można modyfikować

w trakcie edycji lub po jej zako

ńczeniu, a przed obliczeniami. W praktyce przed

przyst

ąpieniem do pracy należy ustalić lub zmodyfikować:

-

wykorzystywane katalogi – przez naci

śnięcie przycisku „Obsługa katalogów”,

-

domy

ślne typy rur dla poszczególnych typów sieci objętych projektem, domyślny

typ studzienki oraz jej zwie

ńczenie,

-

dane

meteorologiczne

na

potrzeby

wyznaczenia

strumienia

ścieków

deszczowych,

-

dane pozwalaj

ące wyznaczyć wymagane wartości strumienia wody w punktach

poboru oraz strumienie

ścieków sanitarnych.

2.3.2. Wprowadzenie mapy terenu jako podk

ładu

Narysowanie planu sieci na podk

ładzie mapy terenu pozwala na automatyczne

okre

ślenie przez program długości wszystkich działek.

Aby wprowadzi

ć podkład mapy terenu zapisanej w pliku w formacie DWG/DXF

nale

ży:

1. W menu g

łównym „Plik” wybrać polecenie „Importuj podkład z pliku DWG/DXF”

lub z górnego paska narz

ędzi z zakładki „Program” wybrać element „Importuj

podk

ład z pliku DWG/DXF”

,

2. W otwartym oknie wyszuka

ć na dysku i zaznaczyć odpowiedni plik do importu,

a nast

ępnie kliknąć „Otwórz”,

3. Odszuka

ć i zaznaczyć na dysku plik czcionek lub kliknąć „Anuluj”,

4. Nast

ępnie w oknie importu wybrać jednostkę miary rysunku,

5. Klikn

ąć „Dalej” w górnej części ekranu. Z wyświetlanej z lewej strony okna listy

warstw importowanego pliku odznaczy

ć warstwy, które nie są niezbędne do

podk

ładu i niepotrzebnie zaciemniałyby rysunek,

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

7

6. Klikn

ąć „Dalej”. Rysunek zostanie wczytany do projektu na warstwę „Podkład”.

Poniewa

ż struktura pliku nie jest naruszana podczas importu w edytorze

graficznym istnieje mo

żliwość zmiany widoczności poszczególnych warstw pliku

DWG/DXF w tabeli danych w polu „Warstwy widoczne”.

Aby wprowadzi

ć podkład mapy terenu zapisanej przez program „Sklejacz skanów”

nale

ży:

1. W zestawie zak

ładek wskazujących warstwy projektu, znajdującym się w prawej

dolnej cz

ęści ekranu, wybrać zakładkę „Podkład”,

2. W górnym zestawie zak

ładek, dających dostęp do poszczególnych narzędzi

i funkcji, wybra

ć zakładkę „Podkład”, a na niej element „Mapa”

,

3. Wstawi

ć ten element, symbolizowany dużym kwadratem, do arkusza

przeznaczonego na map

ę sieci (domyślnie powinien to być pierwszy arkusz

roboczy istniej

ący w nowym projekcie),

4. W tabeli danych nowo wstawionego elementu wybra

ć plik zawierający

zeskanowan

ą mapę i wczytać ten plik, a następnie ewentualnie ustalić skalę

mapy.

Aby wprowadzi

ć podkład mapy terenu zapisanej w popularnych formatach

bitmapowych, nale

ży:

1. W zestawie zak

ładek wskazujących warstwy projektu, znajdującym się w prawej

dolnej cz

ęści ekranu, wybrać zakładkę „Podkład”,

2. W górnym zestawie zak

ładek, dających dostęp do poszczególnych narzędzi

i funkcji, wybra

ć zakładkę „Grafika”, a na niej element „Rysunek”

,

3. Wstawi

ć ten element, symbolizowany małym prostokątem, do arkusza

przeznaczonego na map

ę sieci (domyślnie powinien to być pierwszy arkusz

roboczy istniej

ący w nowym projekcie),

4. W tabeli danych nowo wstawionego elementu wybra

ć plik zawierający

zeskanowan

ą mapę zapisaną w formatach: bmp, wmf, jpg, emf i wczytać ten plik

do okna galerii rysunków programu, a nast

ępnie pozostając w galerii rysunku

ustali

ć rozmiar rysunku lub skalę,

Dla wygodnego rysowania schematu sieci mo

że się okazać wygodne ustawienie

koloru wy

świetlania mapy na jasno-szary lub inny nie zaciemniający rysunku

schematu.


Wi

ęcej informacji o edycji mapy w rozdziale 5.1.1 pełnej instrukcji.

2.3.3. Rysowanie planu sieci

Po prze

łączeniu się na zakładkę „Sieci” można rozpocząć rysowanie schematu

(planu) sieci. Kolejno

ść rysowania i wstawiania elementów jest dowolna.


W przypadku rysowania schematu sieci na mapie terenu, zaleca si

ę następująca

kolejno

ść:


Zaznaczenie obiektów budowlanych:

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

8

Mo

żna wstawić prostokąty

lub wielok

ąty

w miejscach, gdzie znajduj

ą

si

ę budynki lub inne obiekty (np. zlewnie dla kanalizacji deszczowej) objęte projektem

sieci wodoci

ągowej i/lub kanalizacyjnej. Dla zwiększenia czytelności rysunku wielokąty

te mo

żna następnie wypełnić kolorem, oraz nadać im wybrany przez Użytkownika styl,

kolor i grubo

ść linii. Czynność ta nie ma żadnego znaczenia obliczeniowego.


Sie

ć wodociągowa:

1. Wstawi

ć na rysunek w punktach wynikających z mapy terenu węzły końcowe

sieci wodoci

ągowej:

-

źródło wody

-

studzienki wodomierzowe

,

-

hydranty

,

-

punkty zasilania budynków

,

2. Zaplanowa

ć trasę sieci wodociągowej,

3. W spodziewanych punktach

łączeń działek wstawić węzły sieci wodociągowej

,

4. Po

łączyć wszystkie węzły odcinkami sieci wodociągowej

.


Wi

ęcej informacji o elementach sieci wodociągowej w rozdziale 5.3 pełnej

instrukcji.


Sie

ć kanalizacyjna:

1. Wstawi

ć na rysunek w punktach wynikających z mapy terenu węzły końcowe

sieci kanalizacyjnej:

-

odprowadzenie

ścieków / wody z budynków

, lub studzienki kanalizacyjne

jako

źródło ścieków deszczowych,

-

studzienk

ę kanalizacji grawitacyjnej

, studzienk

ę pomiarową na kanalizacji

ci

śnieniowej

w punkcie pod

łączenia do sieci istniejącej lub wejścia do

oczyszczalni, lub wylot do zbiornika otwartego

2. Zaplanowa

ć trasę sieci kanalizacyjnej, przepompownie ścieków

, oraz

w

ęzły pośrednie,

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

9

3. W spodziewanych punktach

łączeń i zmiany kierunku działek oraz innych

miejscach wymagaj

ących zastosowania studzienek wstawić studzienki

, lub

w

ęzły

,

4. Po

łączyć wszystkie węzły sieci odcinkami sieci kanalizacyjnej grawitacyjnej

lub ci

śnieniowej

.


Wi

ęcej informacji o elementach sieci kanalizacyjnej w rozdziale 5.2 pełnej

instrukcji.


Poniewa

ż ten sam symbol może służyć do tworzenia węzłów końcowych

i przelotowych, bezpo

średnio po wstawieniu węzła należy ustalić jego funkcję

wybieraj

ąc w tabeli danych w polu „Funkcja” odpowiednią wartość tekstową (odbiornik,

przep

ływ / łączenie strumieni, źródło).


Na ko

ńcu, po wstawieniu wszystkich elementów zalecane jest sprawdzenie

po

łączeń (Shift+F2). Jeżeli w sieci występują nie połączone ze sobą elementy,

wówczas zostanie wy

świetlona lista komunikatów wskazujących na brak połączenia

lub nieprawid

łowy kierunek połączenia.


Gdy lista ta jest widoczna, edycja schematu nie jest mo

żliwa. Po zamknięciu listy

diagnostyki b

łędów można zobaczyć te same komunikaty w podstawowej liście

diagnostyki, któr

ą otwiera się i zamyka przez naciśnięcie klawisza funkcyjnego F8.


Inne sieci:

Inne, nie obliczane programem sieci wystarczy narysowa

ć jedynie w otoczeniu

spodziewanych kolizji, poniewa

ż dla tych sieci nie jest wymagana spójność danych.

Stosuje si

ę do tego celu następujące symbole rysunkowe:

-

sie

ć cieplna:

-

sie

ć gazowa:

-

inne sieci:


Wi

ęcej informacji o elementach innych sieci w rozdziałach 5.2.3 – 5.2.5 pełnej

instrukcji.

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

10

2.3.4. Wspomaganie rysowania planu sieci

W programie jest dost

ępne narzędzie "Asystent rysowania" wspomagające

precyzyjne planowanie sieci. Z wykorzystaniem tego narz

ędzia możliwe jest rysowanie

lub wstawianie elementów w zadanej odleg

łości lub/i pod zadanym kątem do elementu

z podk

ładu DWG/DXF lub innego elementu sieci. Kąty te są szczególnie istotne przy

pod

łączeniu odcinków sieci do dna studzienek. Niewłaściwy kąt uniemożliwi poprawny

dobór kinety przez program.

1. Aby skorzysta

ć z asystenta rysowania należy z menu „Widok” / „Pokaż/Schowaj

asystenta rysowania”


2. Pojawi si

ę okno Asystenta rysowania.

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

11

3. W trakcie rysowania, w oknie asystenta rysowania pokazuj

ą się informacje na

temat aktualnej pozycji kursora, przyrostu

x i

y od punktu pocz

ątkowego

odcinka sieci, aktualnej d

ługości prowadzonego odcinka, oraz kąta przecięcia

si

ę z osią x.

W oknie „Pozycja kursora” istnieje równie

ż możliwość ustalenia długości i kąta

odej

ścia kolejnego odcinka. W tym celu należy w polu „L [m]” określić jaką

d

ługość ma mieć kolejny docinek sieci, natomiast w polu „Kąt [°] określić pod

jakim k

ątem ma być poprowadzony kolejny odcinek sieci w stosunku do odcinka

poprzedzaj

ącego. Poprzez wprowadzenie danych do dwóch powyższych pół

mamy mo

żliwość w bardzo precyzyjny sposób ustalić parametry konkretnego

odcinka sieci.


4. Po uzupe

łnieniu wartości kąta lub/i odległości dodatkowych linii, a następnie

najechaniu kursorem myszki na dowolny element podk

ładu DWG/DXF lub

element sieci, automatycznie wy

świetlone zostaną linie pomocnicze, które

u

łatwią precyzyjne rysowanie.

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

12

5. Przyk

ładowo, aby narysować odcinek pod kątem 126º do odcinka

poprzedzaj

ącego, należy w oknie asystenta rysowania w polu „Kąt dod.

przecinaj

ącej linii pomocniczej [º]” wpisać podany kąt. W trakcie rysowania

pojawiaj

ą się przerywane linie pomocnicze odchylone pod zadanym kątem.

Chc

ąc natomiast narysować odcinek np. pod kątem 90° do innego odcinka

nale

ży, po wpisaniu wartości kąta i rozpoczęciu rysowania, najechać kursorem

myszki na odcinek do którego rysowany ma by

ć prostopadły. Pojawią się linie

pomocnicze, odchylone dok

ładnie pod kątem 90°.


Asystent rysowania u

łatwia również rysowanie sieci równolegle do innej, już

istniej

ącej sieci. W tym celu należy:

1. W polu „Odl. dod. równoleg

łej linii pomocniczej [m]” wpisać odległość jaka ma

by

ć miedzy dwiema sieciami.

2. Nast

ępnie należy wybrać rodzaj sieci jaki ma być prowadzony.

3. Naje

żdżamy kursorem na istniejącą sieć (nie klikamy na nią). Pojawiają się

pomocnicze linie oddalone, o warto

ść podaną wcześniej, od istniejącej sieci.

2.3.5. Uzupe

łnianie danych elementów

Maj

ąc narysowany poprawny schemat sieci objętej projektem należy w tabeli

danych uzupe

łnić dane elementów składowych tej sieci. Tabela danych staje się

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

13

widoczna po naci

śnięciu klawisza funkcyjnego F12 i tenże sam klawisz powoduje jej

zamkni

ęcie. Tabela danych dotyczy aktualnie zaznaczonego elementu, zaznaczenie

elementu odbywa si

ę przez kliknięcie go lewym klawiszem myszy. Możliwe i celowe

jest zaznaczanie wielu elementów tego samego typu jednocze

śnie celem wpisania tej

samej danej do wielu elementów. Jednoczesne zaznaczanie wielu elementów odbywa
si

ę przez kliknięcie każdego z nich przy jednoczesnym naciśnięciu klawisza Shift.

Mo

żliwe jest również zaznaczenie wszystkich elementów określonego typu w obszarze

lub ca

łym projekcie – funkcje te opisane są w dalszej części instrukcji.

! Najwa

żniejsze dane, które należy uzupełnić dla poszczególnych rodzajów

elementów sieci, to:

-

dla w

ęzłów końcowych sieci wodociągowej: oznaczenie (symbol identyfikujący),

wyp

ływ w punkcie (zapotrzebowanie wody), wymagane ciśnienie, rzędne terenu

projektowanego,

-

dla w

ęzłów końcowych sieci kanalizacyjnej: oznaczenie (symbol identyfikujący),

dop

ływ w punkcie (strumień ścieków), rzędne terenu projektowanego,

-

dla w

ęzłów pośrednich sieci wodociągowej: oznaczenie, rzędne terenu

projektowanego,

-

dla w

ęzłów pośrednich sieci kanalizacyjnej: oznaczenie, rzędne terenu

projektowanego, dop

ływ w punkcie (dopuszcza się dopływ ścieków z otoczenia

bezpo

średnio do studzienki),

-

w przypadku sieci ci

śnieniowej wybór przepompowni z katalogu lub określenie

parametrów pompy dla przepompowni spoza katalogu,

-

dla studzienek na kanalizacji grawitacyjnej typ studzienki (nie uzupe

łnienie danej

powoduje przyj

ęcie wartości domyślnych z opcji obliczeń),

-

dla odcinków sieci wodoci

ągowej: typ rury (nie uzupełnienie danej powoduje

przyj

ęcie wartości domyślnych z opcji obliczeń),

-

dla odcinków sieci kanalizacyjnej: typ rury (nie uzupe

łnienie danej powoduje

przyj

ęcie wartości domyślnych z opcji obliczeń), minimalny i maksymalny

spadek, maksymalne wype

łnienie.


Wiele pól tabel danych uzupe

łnianych jest wartościami domyślnymi, które mogą

w jednych projektach by

ć odpowiednie, a w innych – nie, dlatego należy kontrolować

wszystkie dane widoczne w tabeli.

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

14

2.3.6. Obliczenia

Obliczenia wywo

łuje się przez naciśnięcie przycisku z symbolem kalkulatora

na górnej zak

ładce „Program” (Ctrl+O). Wykonana będzie kontrola połączeń i dalsza

diagnostyka danych. Komunikaty diagnostyki b

ędą wyświetlone w specjalnym okienku.


Je

żeli diagnostyka wykaże błędy, obliczenia nie będą możliwe – należy wrócić do

edycji i poprawi

ć błędy. Jeżeli nie będzie błędów, a co najwyżej ostrzeżenia

i/lub podpowiedzi, okno diagnostyki b

ędzie miało przycisk „Dalej”, po naciśnięciu

którego pojawi si

ę zbiór zakładek umożliwiających zapoznanie się z wartościami opcji

oblicze

ń - są to parametry sterujące obliczeniami.

Pierwsza zak

ładka zawiera opcje obliczeń, do których nalezą:

-

minimalne odleg

łości wzajemne (w pionie) pomiędzy sieciami obliczanymi przez

program, a tak

że pomiędzy sieciami obliczanymi a innymi sieciami, które mają

by

ć zachowane podczas automatycznego wyznaczania trasy sieci

-

ograniczenia obowi

ązujące przy doborze średnic oraz pionowej optymalizacji

przebiegu sieci kanalizacyjnej i / lub wodoci

ągowej dla różnie usytuowanych

dzia

łek..


Przej

ście na drugą zakładkę (przez jej kliknięcie lub naciskanie przycisku „Dalej”)

uruchamia w

łaściwe obliczenia. Po pomyślnym zakończeniu obliczeń na zakładce tej

pojawi

ą się pod-zakładki z tabelami wyników. Tabele zawierają parametry odcinków

sieci oraz w

ęzłów. Można z nich odczytać dobrane średnice odcinków, typy

studzienek, parametry hydrauliczne warunkuj

ące dobór średnic i ciśnienia w węzłach

sieci wodoci

ągowej. Osobna pod-zakładka zawiera zestawienie materiałów.


Wi

ęcej informacji o diagnostyce danych i obliczeniach w rozdziale 6 pełnej

instrukcji.

2.3.7. Utworzenie profilu sieci

Po zako

ńczonych pomyślnie obliczeniach możliwe jest automatyczne utworzenie

profilu ka

żdej z policzonych sieci. W tym celu należy powrócić do edytora graficznego,

utworzy

ć nowy arkusz roboczy (polecenie „Plik / Arkusze robocze…”) typu „Profil”

i przej

ść do edycji tego arkusza (jeśli arkusz „Profil” istnieje nie trzeba zakładać

nowego – mo

żna od razu przejść do edycji). Następnie należy nacisnąć klawisz F7

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

15

i wybra

ć zakładkę opcji projektu „Definicje profilu”. W górnej części obszaru tej zakładki

znajduje si

ę tabela, w której można zdefiniować jeden lub więcej profili, wybierając

arkusz, z którego maj

ą być pobrane dane (musi to być arkusz typu „Mapa”),

a nast

ępnie wskazując trasę profilu – od węzła początkowego do końcowego. W dolnej

cz

ęści okna tej zakładki wyświetlany będzie podgląd mapy sieci w otoczeniu

wskazywanych w

ęzłów. Po zdefiniowaniu pierwszego profilu można zdefiniować

nast

ępne, lub od razu wygenerować rysunek profilu naciskając przycisk „Utwórz profil

wg definicji”

(Shift+F11) z górnej zak

ładki „Program”.


Po ponownym naci

śnięciu F7 można w opcjach projektu przejść do zakładki

„Dane ogólne profilu”, gdzie znajduj

ą się pola pozwalające na zmianę poziomu

porównawczego (odniesienia), skal profilu, konfiguracj

ę opisów studzienek itp.


Wi

ęcej informacji o elementach tworzących profile kanalizacyjne i wodociągowe

w rozdzia

łach 5.4 i 5.5 pełnej instrukcji.

2.4. R

ęczne tworzenie profili sieci

Aby wykona

ć wyłącznie rysunek profilu należy:

1. Za

łożyć nowy projekt i usunąć w nim arkusz „Mapa”, a następnie utworzyć nowy

arkusz typu „Profil” je

śli nie istnieje,

2. Skonstruowa

ć profil albo schemat węzłów korzystając z poszczególnych

elementów dost

ępnych w programie, na bazie trasy sieci wykreślonej na planie

sytuacyjnym,

3. Zapisa

ć utworzony projekt do pliku na dysku,

4. Wydrukowa

ć lub eksportować (DWG, BMP itp.) projekt.

2.4.1. Dane ogólne

Najwa

żniejsze dane ogólne projektu z profilem to poziom porównawczy

(odniesienia) oraz skala pozioma i pionowa.

2.4.2. Tworzenie profilu

W celu rozpocz

ęcia tworzenia profilu należy w pasku narzędzi wybrać zakładkę

„Kanalizacja” lub „Wodoci

ąg” w zależności od typu profilu, który jest tworzony.

Tworzenie profilu sk

łada się z następujących etapów:

1. Naniesienia pocz

ątku profilu (tabela z opisem pól tabeli profilu wraz z pierwszą

studzienk

ą / miejscem początkowym sieci),

2. Naniesienia pozosta

łych (środkowych) odcinków profilu oraz w razie potrzeby

narysowania przykanalików lub przy

łączy z wykorzystaniem tzw. skróconych

pocz

ątków profilu,

3. Wstawienia pozosta

łych elementów występujących na trasie sieci: jezdni,

ruroci

ągów istniejących, załamania terenu, podsypki lub nadsypki, a dla profilu

wodoci

ągowego – dodatkowo armatury.

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

16

2.4.3. Wstawienie pocz

ątku profilu

Aby rozpocz

ąć tworzenie profilu należy kliknąć pierwszy przycisk reprezentujący

pocz

ątek profilu w pasku narzędzi na zakładce „Kanalizacja” lub „Wodociąg” (

lub

). Program przejdzie w tryb wstawiania elementu, w tym przypadku pocz

ątku

profilu. Pod kursorem myszki pojawia si

ę symbol wstawianego elementu a w obszarze

roboczym widoczny b

ędzie zarys wstawianego elementu:


Jednokrotne klikni

ęcie kursorem w dowolnym miejscu na rysunku powoduje

wstawienie wybranego elementu. Potem program powróci do trybu zaznaczania.


Kursor nitkowy czyli krzy

żujące się linie, pionową i poziomą, wspomagają

precyzyjne ustawianie kursora wzgl

ędem układu odniesienia (skala pionowa i pozioma)

oraz innych elementów, ju

ż znajdujących się na rysunku. Przymiary pionowy i poziomy

s

ą elementami pomocniczymi, nie są natomiast jedynym wyznacznikiem wstawiania

elementów. Zaleca si

ę wstawiać elementy tak, aby dół tabelki dotykał poziomu 0 na

pionowym przymiarze.


Po wstawieniu pocz

ątku profilu, w tabeli danych pojawią się dane wstawionego

elementu. Powinny one zosta

ć uzupełnione przed wstawieniem kolejnych elementów.

Je

żeli tabela nie pojawi się, należy kliknąć wstawiony element a następnie nacisnąć

klawisz F12.

Dok

ładny opis wszystkich pól znajduje się w rozdziale 5 pełnej instrukcji.


Program domy

ślnie ustawia się na pierwszym polu tabeli danych, czyli

„Oznaczenie”. W tym polu nale

ży wpisać symbol (oznaczenie) obiektu na sieci.

! W przypadku, gdy odleg

łość pomiędzy studzienkami jest zbyt mała tak, że

przyj

ęte oznaczenia obiektu na sieci nachodzą na siebie, możliwe jest obniżenie

lub przeniesienie wy

żej jednego z oznaczeń. W celu obniżenia należy przed

symbolem wpisa

ć znak „>” czyli np. „>S0”, w celu przeniesienia wyżej należy

wpisa

ć przed oznaczeniem „<” czyli np. „<S0”. Aby w ogóle zlikwidować

oznaczenie, nale

ży wpisać „?” w polu tabeli.


Drugie pole tabeli pozwala na wpisanie po

łożenia początku aktualnego fragmentu

profilu.

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

17


W kolejnym polu tabeli („Na ko

ńcu odcinka”) możliwy jest wybór obiektu na końcu

odcinka profilu. Aby wy

świetlić listę możliwości należy pojedynczo kliknąć na pole

w tabeli. Z prawej strony pola poka

że się przycisk ze strzałką. Kliknięcie na ten

przycisk spowoduje wy

świetlenie listy. Z tej listy można wybrać odpowiednią pozycję

(wej

ście do budynku, skrzyżowanie, studzienka, przepompownia, wylot do zbiornika

otwartego i inne – w zale

żności od rodzaju profilu) poprzez jednokrotne kliknięcie. W

zale

żności od wyboru pojawią się dalsze pola tabeli, które należy uzupełnić.


Rz

ędne terenu projektowanego i istniejącego, uzupełniane w dwóch kolejnych

polach tabeli danych, nale

ży odczytywać z planu sytuacyjnego. Program umożliwia

przepisanie rz

ędnej terenu istniejącego do projektowanego i odwrotnie. Aby przepisać

rz

ędną terenu istniejącego do projektowanego, należy w polu „Rz. terenu proj.” wpisać

liter

ę „i” albo znak „*” (gwiazdka). Aby przepisać rzędną terenu projektowanego do

istniej

ącego, należy w polu „Rz. terenu ist.” wpisać literę „p” albo znak „*” (gwiazdka).


Kolejne pole opisuj

ące rzędną dna kanału bądź osi rurociągu jest nazwane „Kon

dna kana

łu” lub „Kon osi rurociągu”. „Kon” oznacza, rzędną na końcu, czyli z prawej

strony w

łaśnie wstawionego odcinka profilu. Rzędne te wynikają z projektu i muszą być

uzupe

łnione. Zamiast wpisywania rzędnej bezpośrednio, możliwe jest podanie

procentowego spadku albo zag

łębienia w stosunku do terenu projektowanego lub

istniej

ącego (patrz żółta chmurka pomocy, która pojawia się po ustawieniu kursora

myszy na wybranym polu tabeli danych).


Informacje wpisane w polu „Dodatkowy opis” pojawiaj

ą się na linii odniesienia

wprowadzanego elementu. Mo

żna wpisać je bezpośrednio w polu tabeli lub skorzystać

z dodatkowego okienka, które pojawia si

ę po jednokrotnym kliknięciu przycisku ze

strza

łką na końcu pola. Warto tu zwrócić uwagę na pole wyboru „Pisz tylko nad linią”,

gdy

ż program domyślnie wstawia część opisu (w zależności od długości) nad, a część

pod lini

ą. Gdy napis jest zbyt długi, aby go podzielić na dwie linijki należy w miejscu

przeniesienia do drugiej linii nacisn

ąć Enter.


Nale

ży zwrócić uwagę na ostatnie pole tabeli „Kaskada” dla profilu

kanalizacyjnego. Je

żeli odległość między rzędną wlotu dna kanału a rzędną dna

studzienki jest wi

ększa niż 0,5 m., to program automatycznie rysuje stosowaną

w takich przypadkach zewn

ętrzną rurę spadkową. Dlatego w polu „Kaskada” domyślnie

pojawia si

ę napis „Auto”. Można zlikwidować rysowanie tego elementu klikając na

przycisk ze strza

łką z prawej strony pola i wybierając opcję „Nie”.

2.4.4. Wstawianie

środkowych odcinków profilu

W celu tworzenia

środkowych elementów profilu należy klikać trzeci w kolei

przycisk na pasku narz

ędzi na zakładce „Kanalizacja” lub „Wodociąg” (

lub

)

i nanosi

ć elementy analogicznie do tworzenia początku profilu kanalizacji. Jeżeli

w

łączony jest tryb AUTO, to program już po zbliżeniu się myszką do miejsca

pod

łączenia kolejnego odcinka będzie starał się go podłączyć – miejsce podłączenia

oznaczane jest krzy

żykiem. Znacznie ułatwia to pracę i powoduje, że nie jest

konieczne precyzyjne ustawianie elementu:

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

18


Kolejne odcinki profili pod

łączają się do siebie. Połączenie elementów jest

uwidocznione fioletowym kwadracikiem u do

łu, na styku dwóch elementów. Elementy

nie pod

łączone są obrazowane za pomocą zielonych trójkątów:

Odcinki profilu po

łączone

Odcinki profilu nie

po

łączone


Po wstawieniu

środkowego elementu należy uzupełnić tabelę danych. Większość

pól w tabeli danych jest identyczna jak dla pocz

ątku profilu. Poniżej opisane są tylko

nowe pola.

Pola „

średnica kanału” lub „średnica rurociągu”, „oznaczenie średnicy”, „materiał”,

s

ą danymi wynikającymi z projektu i nie wymagają szerszego komentarza.


Po wstawieniu elementu program domy

ślnie ustawia pole „Pocz. dna kanału” /

„Pocz. osi ruroci

ągu” na wartość „Auto”. Oznacza to, że dane początku dna kanału /

osi ruroci

ągu elementu środkowego równe są danym końca dna kanału / osi rurociągu

elementu poprzedniego. Mo

żliwe jest pozostawienie wartości „auto” lub ręczne

wpisanie danych.


Wstawianie

skróconego

pocz

ątku profilu umożliwia rysowanie profili

przykanalików oraz przy

łączy wodociągowych. Skrócony początek profilu nie zawiera

s

łownych opisów pól tabelki profilu.


Podczas tworzenia projektu mo

żna dowolnie zmieniać widok profilu, tzn.

przesuwa

ć go, powiększać i pomniejszać. Funkcje te udostępniane są przez przyciski

z paska narz

ędzi „Funkcje” umieszczonego z lewej strony ekranu.

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

19

2.5. Wstawianie elementów uzbrojenia i armatury

W dowolnym momencie tworzenia projektu mo

żna wstawiać pozostałe elementy

uzupe

łniające profile:


PROFIL KANALIZACJI :

– „Siec koliduj

ąca” - istniejący lub projektowany

– „Sie

ć kolidująca, podwójna” - istniejący lub projektowany, np. sieć c.o.

– „Za

łamanie terenu”

– „Jezdnia”

– „Podsypka – fragment”

– „Nadsypka – fragment” - np. warstwa izolacji termicznej

– „Rura ochronna”

PROFIL WODOCI

ĄGU:


Dost

ępne są elementy takie jak dla profilu kanalizacji oraz dodatkowo:

– Zasuwa”.

Aby wstawi

ć jeden z wyżej wymienionych elementów należy:

1. klikn

ąć odpowiedni przycisk obrazujący element uzupełniający profil,

2. wstawi

ć ten element poprzez ustawienie kursorem myszki w odpowiednim

miejscu odcinka profilu i jednokrotne klikni

ęcie.


W tabeli zaznaczonego odcinka profilu pojawi

ą się wtedy dodatkowe pola

opisuj

ące dane wstawionego elementu, które należy uzupełnić. Pola tabeli dla tych

elementów zaczynaj

ą się od przycisku ze znakiem „+” lub „–”. Pola te, poprzez

klikni

ęcie na znak można zwijać i rozwijać. Po rozwinięciu pola danego elementu

pojawi

ą się dodatkowe pola z danymi tego elementu, które należy uzupełnić –

w szczególno

ści można poprawić rzędną i położenie wstawionego elementu.

2.6. Tworzenie rysunków w

ęzłów na profilu sieci wodociągowej

Program umo

żliwia wykreślenie schematów węzłów na sieci wodociągowej wraz z

ich opisem.

Aby rozpocz

ąć rysowanie węzłów, należy przejść w pasku narzędzi na zakładkę

„W

ęzły”.

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

20

Ka

żdy z elementów węzłów np. przewód, redukcja, zasuwa, hydrant ma swój

przycisk w zak

ładce „Węzły”. Rodzaj elementów przedstawionych na przyciskach

mo

żna odczytać z żółtych chmurek pomocy, które można wyświetlić poprzez

ustawienie si

ę myszką na danym elemencie i chwilowe odczekanie. W celu naniesienia

danego elementu nale

ży jednokrotnie kliknąć odpowiedni przycisk. Program przejdzie

w tryb wstawiania elementu.


Projektuj

ąc dany węzeł w pierwszej kolejności należy wrysować układ

przewodów, np. odcinek prosty, trójnik. W tym celu, po klikni

ęciu przycisku „Odcinek

w

ęzła”, należy kliknąć kursorem w dowolnym miejscu na rysunku. Miejsce kliknięcia

jest pocz

ątkowym punktem przewodu danego węzła. Kolejne kliknięcie w wybranym

dowolnie miejscu wyznaczy punkt ko

ńcowy przewodu i program powróci do trybu

zaznaczania standardowego. Chc

ąc narysować odgałęzienie od tego przewodu, np.

trójnik, nale

ży ponownie wybrać przycisk „Odcinek węzła” z paska narzędzi lub użyć

klawisza F3 – „Wstaw ten co ostatnio”.

Aby na tak wyrysowanych przewodach w w

ęźle wstawić wybrany element, np.

zasuw

ę, należy:

1. klikn

ąć na przycisk obrazujący dany element,

2. ustawi

ć wybrany element na wyrysowanych wcześniej przewodach w węźle

w dowolnym wybranym przez siebie miejscu i klikn

ąć,

3. uzupe

łnić odpowiadającą temu elementowi tabelę danych.


W ka

żdym momencie można zmieniać dane wstawionych elementów w tabeli

danych. Aby w tabeli danych pojawi

ły się dane elementu, należy zaznaczyć dany

element poprzez ustawienie kursora i jednokrotne klikni

ęcie na podstawę elementu

(np. w miejscu przeci

ęcia się linii odcinka węzła i zaworu - zaznaczy się wtedy zawór).

Zaznaczenie elementu przejawia si

ę pogrubieniem elementu. W tym momencie można

zmieni

ć dane w tabeli.

2.7. Wstawienie opisów elementów

Kolejn

ą

czynno

ścią

jest

wstawienie

opisów

i innych

parametrów

ruroci

ągów / kanałów.

Aby wpisa

ć na rysunku średnicę danego kanału / rurociągu należy:

1. wybra

ć, poprzez kliknięcie, odpowiedni przycisk obrazujący opis typu

,

2. ustawi

ć wskaźnik w dowolnie wybranym przez siebie miejscu na danym

kanale / ruroci

ągu i kliknąć.


Na rysunku zostanie wpisana

średnica kanału / rurociągu zaznaczona wcześniej

w tabelce. Mo

żliwa jest konfiguracja informacji wyświetlanych w opisie.

W celu wstawienia opisów elementów w

ęzłów należy:

1. zaznaczy

ć na wykonanym wcześniej schemacie węzła wybrany element

poprzez jednokrotne klikni

ęcie,

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

21

2. wybra

ć, poprzez kliknięcie, odpowiedni przycisk obrazujący odnośnik – opis

elementu

,

3. ustawi

ć się kursorem myszki w dowolnie wybranym przez siebie miejscu na

danym elemencie i klikn

ąć - uzyska się tym samym punkt początkowy

odno

śnika,

4. przesun

ąć się myszką w miejsce gdzie ma znaleźć się punkt końcowy

odno

śnika i ponownie kliknąć lewym klawiszem myszki,

5. uzupe

łnić tabelę danych opisu elementu wpisując nazwę. Już w trakcie

uzupe

łniania danych w tabeli, na rysunku automatycznie pojawi się napis na

odno

śniku.


Mo

żliwy jest wybór czcionki, a także grubości linii odnośnika. Czcionkę można

zmieni

ć poprzez wybranie pola „czcionka”. Z prawej strony pola pokaże się przycisk

z trzema kropkami. Klikni

ęcie na ten przycisk spowoduje wyświetlenie tabeli

z rodzajami i stylami czcionek, z której mo

żna dokonać odpowiedniego wyboru.

Wybór kierunku tekstu odno

śnika odbywa się poprzez wybranie z listy pola

odpowiedniej opcji (poziomy, pionowy w gór

ę, pionowy w dół). Rodzaj linii odnośnika

okre

śla się poprzez wybranie z prawej strony pola „Typ linii” przycisku z trzema

kropkami. Pojawi si

ę tabela z rodzajami i typami linii, skąd wybiera się odpowiedni styl,

kolor i grubo

ść linii.

2.8. Zapis projektu w postaci pliku na dysku

Ka

żdy projekt powinien być zapisany na dysku, aby mógł w przyszłości być

ponownie otwarty i zmodyfikowany lub wydrukowany. Projekt jest zapisywany do
jednego pliku na dysku. Podczas pierwszego zapisu projektu, program prosi o podanie
nazwy pliku.

Nazwy plików powinny by

ć czytelne – program umożliwia podanie nazw plików do

255 znaków,

łącznie z narodowymi literami i ze spacjami. Przykładowo można podać

nazw

ę pliku „Kanalizacja, ul. Legnicka, sieć w wersji 1”.

Aby zapisa

ć projekt na dysku należy:

1. Wybra

ć polecenie „Plik / Zapisz projekt” (Ctrl+S,

),

2. Program poprosi o podanie nazwy pliku,
3. Klikn

ąć przycisk OK.

2.9. Wydruk projektu

Aby wydrukowa

ć utworzony profil należy przejść na zakładkę „Wydruk” (prawy

dolny róg ekranu). W tabeli danych pojawi

ą się wtedy pola, których skonfigurowanie

umo

żliwia ustawienie opcji drukowania.

Na rysunku pojawi

ą się przerywane linie pomocnicze oznaczające krawędzie

kartki - miejsca ci

ęcia papieru.

Linie te mo

żna dowolnie przesuwać ustawiając kursor na fioletowej linii (pojawi się

wtedy odpowiedni znacznik kursora myszki) i trzymaj

ąc wciśnięty lewy przycisk myszy

przesuwa

ć linię aż do ustawienia w wybranym miejscu.

background image

Skrócony opis etapów tworzenia projektu

22

Chc

ąc zmienić parametry drukarki (np. jakość wydruku, rozmiar papieru) należy

wybra

ć z tabeli pole kompleksowe „Ustawienia”. Naciśnięcie przycisku z trzema

kropkami z prawej strony pola spowoduje wy

świetlenie okna opcji drukowania – zależą

one

od

zainstalowanej

drukarki.

Po

wprowadzeniu

odpowiednich

danych

i zaakceptowaniu podgl

ądu wydruku projektu można przystąpić do drukowania.

Dodatkowo w tabeli danych mo

żna uzupełnić inne dane drukowania – marginesy,

zak

ładki, itd.

Aby przyst

ąpić do drukowania należy wybrać polecenie „Plik / Drukuj” (Ctrl+P,

). Program umo

żliwia podanie zakresu stron do wydruku (numery stron widoczne

s

ą na podglądzie wydruku) oraz liczby kopii. Po kliknięciu przycisku OK program

wykona wydruk.


Wi

ęcej informacji o opcjach wydruku i ustawieniach drukarki w rozdziale 7 pełnej

instrukcji.

background image

Projekty i pliki w programie Net-san

23

3. PROJEKTY I PLIKI W PROGRAMIE NET-SAN

3.1. Poj

ęcie i struktura pliku projektu

Podstawow

ą strukturą, na której operuje program Net-san, jest projekt,

zapisywany w jednym pliku na dysku. Pliki projektów maj

ą rozszerzenie ”.nts”. Plik

projektu mo

że obejmować w praktyce dowolnie dużą sieć i jest zazwyczaj podzielony

na arkusze, które zawieraj

ą mapę (plan sieci) i jeden lub więcej profili oraz ułatwiają

zarz

ądzanie poszczególnymi fragmentami projektu. Arkusz nie może zawierać mapy

i profilu jednocze

śnie. Plik projektu może zawierać arkusz z mapą sieci (zawsze

wprowadzan

ą przez Użytkownika jako dane dla dalszych obliczeń i dla profilu) oraz

opcjonalnie kilka arkuszy typu profil. Oprócz sieci obliczanej programem
(wodoci

ągowej, kanalizacyjnej) projekt może zawierać również dane o przebiegu

innych sieci, b

ędących istniejącym uzbrojeniem terenu i stanowiących potencjalne

kolizje z sieci

ą projektowaną.


Operacje na arkuszach, takie jak tworzenie nowego arkusza, zmiana nazwy,

usuwanie, wykonywane s

ą przy użyciu polecenia „Plik / Arkusze robocze ...”.

3.2. Utworzenie nowego projektu

W celu utworzenia nowego projektu nale

ży uruchomić edytor graficzny i kliknąć

przycisk „Nowy projekt” w okienku powitalnym programu lub, gdy program jest ju

ż

uruchomiony, wybra

ć z menu polecenie „Plik / Nowy projekt” albo nacisnąć pierwszy

przycisk

na zak

ładce „Program” (pierwsza spośród zakładek w górnej lewej

cz

ęści ekranu).


Okienko powitalne w programie:


background image

Projekty i pliki w programie Net-san

24

3.3. Opcje projektu i dane ogólne

Po wybraniu polecenia „Nowy projekt” program za

łoży nowy plik (jeszcze bez

nazwy) i wy

świetli okienko służące do konfiguracji danych ogólnych. Okienko składa

si

ę z kilku zakładek, widocznych w górnej części: „Informacja”, „Dane ogólne ...”, itd.

Domy

ślnie okienko jest otwarte na drugiej zakładce.


W celu pó

źniejszej korekty opcji projektu należy wybrać polecenie „Opcje / Dane

ogólne instalacji” (F7) lub „Opcje / Informacja” (Shift+F7) – ka

żda z nich wyświetla

okienko opcji projektu na odpowiedniej zak

ładce. Później można dowolnie przechodzić

pomi

ędzy zakładkami, np. „Edycja”.

! Dane na poszczególnych zak

ładkach dotyczą tylko aktualnego arkusza – dzięki

temu mo

żliwe jest ustawienie innych danych dla poszczególnych arkuszy

projektu. Tak

że zestaw wyświetlanych zakładek zależy od typu arkusza.

3.3.1. Zak

ładka Informacja o projekcie

Zak

ładka „Informacja o projekcie” zawiera w górnej części pola informacyjne (tylko

do odczytu) dotycz

ące pliku projektu, takie jak: nazwa i wersja pliku, ilość arkuszy

roboczych, dat

ę utworzenia i modyfikacji i itd. Natomiast w dolnej części znajdują się

trzy podzak

ładki umożliwiające wprowadzenie danych (opis, ulica, miasto, telefon, itp.)

odno

śnie edytowanego projektu, jak również inwestora i projektanta.

3.3.2. Zak

ładka Mapa

Zak

ładka „Mapa” jest widoczna tylko dla arkusza typu „Mapa”. Zawiera ona dane:

-

Dane meteorologiczne

-

„Typy domy

ślne – możliwość wyboru domyślnych typów rur dla poszczególnych

rodzajów odcinków sieci (w tabeli danych dla kolejnych odcinków mo

żna później

wybiera

ć inne typy rur),

-

„Obs

ługa katalogów” – przycisk wywołujący okienko „Katalogi”, w którym do

danego projektu mo

żna przypisać kilka lub wszystkie katalogi dostępne

w programie. Je

żeli żadne katalogi nie zostaną przypisane do pliku projektu nie

b

ędzie możliwości wyboru domyślnego typu rur,

-

„Wygl

ąd elementów” – przycisk wywołujący okienko „Wygląd elementów”, które

pozwala na graficzn

ą konfigurację poszczególnych elementów występujących

w sieci.

3.3.3. Zak

ładka Dane ogólne profilu

Zak

ładka „Dane ogólne profilu” jest widoczna tylko dla arkusza typu „Profil”.

Zawiera dane:

-

Poziom porównawczy dla aktualnego arkusza,

-

Wysoko

ść pola tabeli profilu,

-

Skala pozioma profilu,

-

Skala pionowa profilu,

background image

Projekty i pliki w programie Net-san

25

-

Pola pozwalaj

ące określić sposób automatycznego opisywania studzienek dla

profili tworzonych wed

ług definicji,

-

Domy

ślna nazwa materiału, która będzie przypisywana dla wszystkich nowo

tworzonych odcinków profilu – tylko w wersji otwartej programu i tylko przy
tworzeniu profilu bezpo

średnio (nie na podstawie schematu sieci).


Po ustawieniu si

ę myszką na polu i odczekaniu chwili, program wyświetli chmurkę

pomocy obja

śniającą dane pole.

3.3.4. Zak

ładka Definicje profilu

Zak

ładka „Definicje profilu” jest widoczna tylko dla arkusza typu „Profil”. Służy ona

do okre

ślenia tras, na podstawie których będą rysowane profile. Zakładka ta dotyczy

profili rysowanych automatycznie.

W górnej cz

ęści okienka widoczna jest tabela tras, według których będą rysowane

profile. W dolnej cz

ęści okienka widoczny jest podgląd arkusza typu „Mapa” z której

wybierana jest trasa sieci.

Poszczególne kolumny tabeli definicji profilu oznaczaj

ą:

-

„Z ark.rys.” – w tej kolumnie nale

ży określić w którym arkuszu znajduje się plan

sieci (elementy typu w

ęzeł i odcinek sieci), z którego ma być utworzony profil,

-

„Typ profilu” –

-

„Ozn. pocz

ątku” – oznaczenie początkowego węzła trasy. Z prawej strony pola

znajduje si

ę przycisk ze strzałką pozwalający wybrać oznaczenie z listy,

-

„Ozn. po

śr.” – oznaczenie węzła pośredniego. Pole należy uzupełnić tylko

wtedy, gdy trasa jest niejednoznaczna,

-

„Ozn. ko

ńca” – oznaczenie końcowego węzła trasy,

-

„Typ. pocz” – typ pocz

ątku profilu. „Zwykły” oznacza, że program wstawi

element zawieraj

ący tabelę z opisami poszczególnych pól profilu, „Skrócony”

oznacza,

że program wstawi uproszczony początek profilu.

W dolnej cz

ęści można określić jaki odstęp [cm] program ma przyjmować

pomi

ędzy poszczególnymi trasami na rysunku.


Zmiana definicji profilu nie powoduje automatycznego odtworzenia profilu. Nale

ży

w tym celu wykona

ć polecenie „Plik / Utwórz profil wg definicji” (Shift+F11,

).

3.3.5. Zak

ładka Edycja

W zak

ładce „Edycja” znajdują się aktualne dane odnośnie wyświetlania arkusza

i parametrów edycji:

-

„Liczba miejsc po przecinku” – pozwala okre

ślić, z jaką dokładnością będą

wy

świetlane rzędne, odległości i spadki,

-

Pole pozwalaj

ące na zmianę rzędnych odcinków profilu za pomocą myszki. Po

zaznaczeniu tej opcji na profilu zostan

ą wyświetlone ikonki , które umożliwiają

przesuni

ęcie rzędnej w górę lub w dół za pomocą myszki,

-

„Jednostki” – pozwala wybra

ć jednostki, w której podawane są spadki,

przep

ływy, wysokości podnoszenia pomp, itd.,

background image

Projekty i pliki w programie Net-san

26

-

„Rozmiar planszy rysunkowej” – pole s

łużące do określenia punktu

pocz

ątkowego i rozmiaru planszy rysunkowej,

-

„Zawsze pokazuj uk

ład stron wydruku” – włączenie / wyłączenie ciągłego

wy

świetlania rozmiaru stron i miejsc cięcia papieru. Standardowo układ stron

jest widoczny tylko po przej

ściu do warstwy „Wydruk”.

-

„Rz

ędna kanału pokazywana jako” – projektant ma możliwość wyboru czy w

edytorze graficznym i wynikach oblicze

ń "Rzędna dna kanału" będzie podawana

jako rz

ędna wewnętrznej lub zewnętrznej ścianki rury.

-

„Pocz

ątek domyślnych oznaczeń węzłów kanalizacji” – program posiada funkcję

automatycznego oznaczania w

ęzłów sieci wg zdefiniowanego wzoru (np. S1,

S2, …), co pozwala na zredukowanie ilo

ści czasu jaki projektant musi poświęcić

na uzupe

łnianie danych. Węzły są numerowane od odbiornika ścieków.

-

„Pocz

ątek domyślnych oznaczeń węzłów wodociągu” – program posiada funkcję

automatycznego oznaczania w

ęzłów sieci wg zdefiniowanego wzoru (np. W1,

W2, …), co pozwala na zredukowanie ilo

ści czasu jaki projektant musi poświęcić

na uzupe

łnianie danych. Węzły są numerowane od źródła wody.

-

„Automatyczne oznaczenia w

ęzłów” – program umożliwia automatyczne

nadawanie oznacze

ń węzłom wg zadanego wzorca.


Katalogi dla programu s

ą to przygotowywane przez producenta programu pliki,

zawieraj

ące dane elementów tworzących instalację. Nie jest możliwe tworzenie przez

U

żytkownika własnych katalogów lub modyfikowanie istniejących. Ponadto różne

wersje programu (np. wersja pe

łna lub wersja dedykowana producentowi rur) mają

żne uprawnienia do czytania poszczególnych katalogów.

W programie Net-san wykorzystywane s

ą następujące katalogi:

-

katalogi rur,

-

katalogi studzienek, przepompowni.


Ka

żdy projekt ma indywidualnie określony zestaw katalogów, z których program

b

ędzie korzystał przy edycji instalacji i w obliczeniach. Nie ma oczywiście przeszkód,

aby w projekcie wykorzysta

ć wszystkie dostępne katalogi, jednakże w takim przypadku

przy wyborze typu urz

ądzenia trzeba niekiedy przeglądać bardzo długą listę

dost

ępnych typów.


Okienko „Katalogi” zawiera dwie listy: z lewej strony znajduje si

ę lista katalogów

dost

ępnych w programie, natomiast z prawej strony lista katalogów wybranych dla

projektu. Zak

ładki w górnej części okienka służą do przełączania pomiędzy

poszczególnymi rodzajami katalogów w projekcie.


Katalogi mo

żna przenosić pomiędzy listami używając przycisków ze strzałkami

znajduj

ących się pomiędzy listami. Przycisk z pojedynczą strzałką przenosi

zaznaczone katalogi, natomiast przycisk z podwójn

ą strzałką przenosi wszystkie

katalogi.


W obu listach przed nazw

ą katalogu może się pojawić symbol

. Oznacza on,

że

katalog jest wyposa

żony w system graficznej informacji. Informację tę można

ka

żdorazowo wywołać klawiszami F1 i Shift+F1 podczas wyboru katalogu lub

elementu z tego katalogu.

W li

ście katalogów użytych w projekcie pojawiają się ponadto symbole „Z” oraz

U!”. Symbole te oznaczaj

ą:

background image

Projekty i pliki w programie Net-san

27

-

Z” – katalog jest zawsze czytany z dysku (zostanie wczytany do ka

żdego

projektu),

-

U!” – katalog jest u

żyty w projekcie ,

! Usuni

ęcie z listy katalogu z symbolem “U!” jest niemożliwe.

3.4. Zapis i odczyt projektów z dysku

Ka

żdy projekt jest zapisywany na dysku w jednym pliku o rozszerzeniu „.nts”.

Nowy projekt musi zosta

ć zapisany pod wybraną przez Użytkownika nazwą. W tym

celu nale

ży wybrać polecenie „Zapisz projekt” lub „Zapisz jako” – dla nowego projektu

obydwa zadzia

łają identycznie – program poprosi o podanie nazwy projektu (pliku).

Program umo

żliwia stosowanie długich nazw plików – zalecane jest podanie takiej

nazwy pliku, która umo

żliwi później dokładną identyfikacje jego zawartości. Nazwa

pliku mo

że mieć max. 255 znaków. Równolegle z plikiem projektu jest też tworzony plik

kopii zapasowej który posiada rozszerzenie .~ib.

Dla projektu mo

żna wykonać następujące operacje zapisu i odczytu:

Aby zapisa

ć projekt na dysku należy:

1. Wybra

ć polecenie „Plik / Zapisz projekt” (Ctrl+S,

),

2. Je

żeli plik nie posiada jeszcze nazwy, to polecenie jest równoważne poleceniu

„Zapisz jako ...” – zobacz nast

ępny akapit.

Aby zapisa

ć istniejący projekt pod inną nazwą należy Wybrać polecenie „Plik / Zapisz

jako ...”,

1. Ewentualnie mo

żna zmienić domyślny folder, w którym ma zostać zapisany plik,

na inny. Nowy folder nale

ży wskazać w polu „Zapisz w:” w górnej części

okienka,

2. Wpisa

ć nową nazwę pliku w polu „Nazwa pliku:”,

3. Klikn

ąć przycisk ”Zapisz”.

Aby odczyta

ć projekt z dysku należy:

1. Wybra

ć polecenie „Plik / Otwórz projekt” (

). W przypadku, gdy aktualnie

otwarty projekt by

ł zmieniony i nie został zapisany, program wyświetli jeszcze

okienko dialogowe z pytaniem, czy zapisa

ć zmiany w aktualnie otwartym

projekcie,

2. Wybra

ć plik z listy. Jeżeli szukany plik nie pojawił się na liście należy sprawdzić,

czy w polu „Szukaj w :” wybrany jest w

łaściwy folder. Dla ułatwienia identyfikacji

projektów program wy

świetla z prawej strony pola informacyjne dla aktualnie

wskazanego na li

ście projektu. W górnym polu znajdują się informacje o

projekcie i projektancie (konfigurowane w Dane ogólne / Informacja), a w dolnym
polu s

ą wymienione arkusze wchodzące w skład projektu,

3. Klikn

ąć przycisk „Otwórz”.

Jako ostatnie pozycje w menu „Plik” pokazywane s

ą nazwy ostatnio edytowanych

projektów. Po wybraniu jednej z tych pozycji, program otwiera wskazany plik. Nazwy
plików mog

ą być wyświetlane bez lub z pełną ścieżką (patrz rozdział 8.3.1).

background image

Projekty i pliki w programie Net-san

28


Program wykonuje automatyczny zapis plików, co pewien czas. Czas ten jest

ustawiany w ustawieniach programu (patrz rozdzia

ł 8.3.1). Program nie zapisuje

oryginalnego otwartego pliku, ale tworzy pliki, których nazwa zaczyna si

ę od

„Autozapis pliku ...”. Pliki automatycznego zapisu s

ą kasowane w momencie zapisu

pliku oryginalnego.

Program umo

żliwia także zapisanie i zablokowanie do edycji aktualnego stanu

projektu. Funkcja ta zapobiega przed przypadkowym nadpisaniem aktualnie
edytowanego projektu. Aby skorzysta

ć z funkcji zapisu z jednoczesnym

zablokowaniem pliku do edycji nale

ży wybrać przycisk:

. Program b

ędzie

zapisywa

ł aktualnie edytowany plik dodając do nazwy kolejne numery: 01, 02, 03,

itd….., przy ka

żdorazowym zapisie. Wszystkie powstałe pliki z kolejnymi numerami

b

ędą plikami zablokowanymi przed zapisem – uzyskują atrybut „Tylko do odczytu”.

Edycja pliku, na którym U

żytkownik pracuje będzie oczywiście cały czas możliwa.

3.5. Operacje na arkuszach roboczych

Projekt w programie jest podzielony na arkusze. Ka

żdy arkusz roboczy jest

uwidoczniony oddzieln

ą zakładką w dolnej lewej części ekranu. Kliknięcie na wybraną

zak

ładkę powoduje przejście do wskazanego arkusza. W danym momencie na ekranie

jest widoczny tylko jeden arkusz. Podzia

ł na arkusze ułatwia kontrolę nad całym

projektem.


Ka

żdy arkusz roboczy w programie Net-san może być typu „Mapa” lub „Profil”. Na

arkuszach typu „Mapa” mo

żna nanosić elementy planu sieci: odcinki i węzły sieci,

natomiast arkusze typu „Profil” umo

żliwiają automatyczne lub ręczne rysowanie profili.

background image

Projekty i pliki w programie Net-san

29

Operacje na arkuszach, takie jak zmiana nazwy, kopiowanie i inne, mo

żna

wykona

ć przy użyciu polecenia „Plik / Arkusze robocze ...” (

), które powoduje

otwarcie okienka s

łużącego do zarządzania arkuszami w projekcie:

W centralnej cz

ęści okienka znajduje się lista arkuszy występujących w projekcie.

Wszystkie informacje wy

świetlane powyżej i wykonywane operacje dotyczą arkusza

aktualnie zaznaczonego na li

ście.

W górnej cz

ęści umieszczone są informacje o wskazanym arkuszu roboczym.

W polu „Numer” widoczny jest numer aktualnego arkusza

łamany przez ogólną liczbę

arkuszy w pliku. Pole „Arkusz nie jest obliczany” s

łuży do zaznaczenia, iż dany arkusz

nie podlega bilansom i obliczeniom ani nie jest uwzgl

ędniany w zestawieniu

materia

łów. Można w ten sposób dołączać do projektu dowolne rysunki lub schematy

(wykonane w programie lub zaimportowane) albo przechowywa

ć w jednym pliku kilka

wariantów projektu, z których w danym momencie obliczany jest tylko aktualny.

W prawej cz

ęści okienka znajdują się przyciski, dzięki którym można wykonywać

żne operacje na aktualnie zaznaczonym arkuszu: wybrać do edycji, zmienić nazwę,

skopiowa

ć lub usunąć. Można też założyć nowy arkusz określonego typu. Przycisk

”Zamknij” powoduje zamkni

ęcie okienka.

Aby doda

ć nowy arkusz należy:

1. Otworzy

ć okienko zarządzania arkuszami (polecenie „Plik / Arkusze robocze

...”).

2. Klikn

ąć przycisk “Nowy”.

3. Je

śli projekt nie był zapisany, to program poprosi o zapisanie projektu na dysku.

4. Nowy arkusz zostanie dodany i stanie si

ę aktywny.

Aby skopiowa

ć arkusz należy:

1. Otworzy

ć okienko zarządzania arkuszami (polecenie „Plik / Arkusze robocze

...”).

2. Klikn

ąć myszką na arkusz, który ma być skopiowany.

3. Klikn

ąć przycisk “Kopiuj”.

4. Arkusz zostanie skopiowany.

background image

Projekty i pliki w programie Net-san

30

Aby zmieni

ć nazwę arkusza należy:

1. Otworzy

ć okienko zarządzania arkuszami (polecenie „Plik / Arkusze robocze

...”).

2. Klikn

ąć myszką na arkusz, którego nazwa ma być zmieniona.

3. Klikn

ąć przycisk “Nazwa”.

4. Wpisa

ć nową nazwę arkusza.

5.

Aby usun

ąć arkusz należy:

1. Otworzy

ć okienko zarządzania arkuszami (polecenie „Plik / Arkusze robocze

...”).

2. Klikn

ąć myszką na arkuszu, który nazwa ma zostać usunięty.

3. Klikn

ąć przycisk “Usuń”.

4. Potwierdzi

ć usunięcie arkusza.

! USUNI

ĘCIE ARKUSZA NIE MOŻE ZOSTAĆ COFNIĘTE.

Aby zmieni

ć kolejność arkuszy należy:

1. Wybra

ć arkusz.

2. Za pomoc

ą przycisków ze strzałkami przesuwać wybrany arkusz w górę listy

lub w dó

ł

,.

3. Kolejno

ść arkuszy zostanie zmieniona i zapamiętana przez program.

4.
5.
Odpowiednio do zmiany kolejno

ści arkuszy zostanie zmieniona kolejność zakładek

reprezentuj

ących te arkusze robocze w projekcie.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

31

4. PODSTAWY OBS

ŁUGI EDYTORA GRAFICZNEGO

4.1. Wst

ęp

W tym rozdziale zamieszczono podstawowe informacje o edytorze graficznym.

Kolejne podrozdzia

ły zawierają opis elementów ekranu, trybów pracy, zasad edycji

elementów rysunkowych i innych. Uk

ład podrozdziałów ma charakter raczej

encyklopedyczny, a nie zwi

ązany z rosnącą szczegółowością.

Natomiast nast

ępne rozdziały, dotyczące edycji podkładu i instalacji, opisują

sposób wykorzystania edytora do edycji poszczególnych elementów projektu.

4.2. Elementy ekranu

Przyk

ładowy ekran programu wygląda następująco:


Ca

ły ekran zajmuje okno główne programu. Dodatkowo w programie występują

okna pomocnicze, które mog

ą być wklejone do okna głównego i funkcjonować jako

jego cz

ęść lub stanowić oddzielne okienka widoczne na tle okna głównego. Do okien

pomocniczych nale

żą między innymi lista błędów, lista zestawów danych oraz paski

narz

ędzi. Okna pomocnicze mogą być włączone lub nie, podobnie jak dodatkowe paski

narz

ędzi (na przykładzie powyżej pasek „Funkcje” znajduje się po lewej stronie

ekranu). Opis mo

żliwości konfiguracji ekranu znajduje się w rozdziale 8.3.2.

Menu
programu
G

łówny

pasek

narz

ędzi

Zak

ładka

paska

narz

ędzi

Przycisk

paska

narz

ędzi

Przymiar
poziomy
Aktualna

skala

edycji
Przymiar
pionowy

Tabela
danych

Suwak
pionowy

Suwak
poziomy

Zak

ładki

zakresów edycji
projektu

Prze

łączniki

trybów pracy

Aktualna

pozycja

myszki

Linia
stanu

Zak

ładki

arkusza

Nawigator

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

32

Do najwa

żniejszych elementów ekranu (okna głównego) należą:

Tytu

ł:

W tytule okna g

łównego z lewej strony znajduje się nazwa programu i nazwa

aktualnie edytowanego pliku. Je

żeli obok nazwy pliku umieszczona jest „*” (gwiazdka),

oznacza to,

że został on zmieniony od ostatniego zapisu (na rysunku powyżej). Z

prawej strony s

ą standardowe przyciski okienka Windows.

Menu programu:

Poni

żej tytułu jest widoczne menu programu. Kliknięcie myszką na którąś z

pozycji menu powoduje wy

świetlenie poleceń tego menu. Jeżeli w instrukcji znajduje

si

ę zapis np. » polecenie „Plik / Zapisz jako ...”« oznacza to, że należy wybrać „Plik” z

widocznego powy

żej paska menu i następnie wybrać polecenie „Zapisz jako ...”, które

poka

że się po rozwinięciu tego menu.

G

łówny pasek narzędzi i zakładki paska narzędzi:

G

łówny pasek narzędzi zawiera kilka zakładek. Po kliknięciu na wybraną zakładkę

zawarto

ść paska narzędzi zmieni się i zostaną udostępnione przyciski umieszczone na

wybranym pasku narz

ędzi. Kliknięcie na wybrany przycisk powoduje wywołanie

przypisanej do niego funkcji lub przej

ście w tryb wstawiania danego elementu. Jeśli

kursor myszki zostanie tylko ustawiony na przycisku (bez klikania), program wy

świetli

chmurk

ę podpowiedzi z informacją, jaka funkcja lub element jest przypisany do danego

przycisku.

Po lewej stronie g

łównego paska narzędzi znajduje się przycisk

pozwalaj

ący na przejście do trybu zaznaczania, (jeśli program znajduje się w innym

trybie, np. wstawiania elementu). Przycisk ten jest stale widoczny, niezale

żnie od

wybranej zak

ładki paska narzędzi.

Z boku przycisku znajduje si

ę rozwijalne menu, które pozwala na przemieszczanie

si

ę pomiędzy zakresami edycji projektu oraz na włączanie lub wyłączanie wybranych

trybów pracy.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

33

Obszar roboczy z przymiarem poziomym i pionowym:

Powy

żej widoczny jest fragment obszaru roboczego z przykładowym fragmentem

rysunku. Obszar roboczy jest otoczony od góry i po lewej przymiarami – poziomym i
pionowym. Przymiary pozwalaj

ą na bieżącą kontrolę pozycji wstawianych elementów.

Elementem wskazuj

ącym na położenie kursora względem przymiaru poziomego i

pionowego jest pionowa i pozioma linia, tworz

ąca swego rodzaju „celownik”. Przycisk

w lewym górnym rogu znajduj

ący się pomiędzy przymiarami pozwala na zmianę skali

podgl

ądu oraz pokazuje bieżącą podziałkę (na rysunku powyżej - skala: 1:50).

Suwak pionowy i poziomy:

Na przeciwleg

łych krańcach obszaru roboczego w stosunku do przymiarów

znajduj

ą się suwaki, pionowy i poziomy. Suwaki umożliwiają zmianę widocznego

zakresu rysunku na dwa sposoby. Mo

żna złapać myszką kwadracik na „szynie”

suwaka i przesuwaj

ąc go przewinąć arkusz rysunkowy. Alternatywnie można kliknąć

na strza

łki na końcach każdego z suwaków, w celu skokowego małego przesunięcia

widocznego fragmentu rysunku albo klikn

ąć na „szynę” suwaka, w celu dużego

skokowego przesuni

ęcia widocznego fragmentu. Aby szybko przemieszczać się po

du

żym projekcie można również skorzystać z nawigatora, w dolnej prawej części

ekranu (patrz rozdzia

ł 4.3.2).

Zak

ładki udostępniające arkusze robocze w projekcie:

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

34

W lewej dolnej cz

ęści obszaru roboczego, obok przymiaru poziomego, znajdują

si

ę zakładki udostępniające arkusze robocze projektu. W przypadku, gdy nie wszystkie

zak

ładki się mieszczą, pojawiają się przyciski ze strzałkami pozwalające na

przewijanie widocznych zak

ładek. Kliknięcie na daną zakładkę powoduje przejście

programu do edycji danego arkusza. Zak

ładka aktywna ma kolor biały. Kliknięcie

prawym klawiszem myszki na dowolnej zak

ładce pozwala otworzyć okienko

zarz

ądzania arkuszami roboczymi (patrz rozdział 3.5). Obok nazwy arkusza roboczego

typu rzut, w okr

ągłym nawiasie, znajduje się symbol danej kondygnacji.

Pasek stanu:


U do

łu ekranu znajduje się pasek stanu. Są w nim wyświetlane bieżące informacje

na temat trybu programu i stanu projektu (instalacja obliczona/nieobliczona - ikonka
stanu po lewej) i pozycji kursora na obszarze rysunkowym (liczby w nawiasach). Na
środku wyświetlane są komunikaty opisowe, informujące o tym, jakie czynności są
aktualnie wykonywane.

Po prawej stronie paska stanu znajduj

ą się zakładki zakresów edycji projektu

oraz pola trybów pracy.

Zak

ładki zakresów edycji:

Zak

ładki zakresów edycji pozwalają na przełączanie się pomiędzy wybrane obszary

projektu (patrz rozdzia

ł 4.4).

Aby prze

łączyć aktywny zakres edycji należy kliknąć myszką na odpowiednią

zak

ładkę lub wybrać zakres edycji w polu wyboru (konfiguracja – patrz rozdział 8.3.1).

Zak

ładka reprezentująca aktywny zakres edycji ma kolor biały.

Je

żeli zakresy edycji zostały zadeklarowane jako pola wyboru to z rozwijalnej listy

mo

żna wybrać odpowiedni zakres edycji.


Po przej

ściu na dowolny zakres edycji projektu i kliknięciu na nim prawym

przyciskiem myszy dost

ępne są następujące opcje:

-

„niewidoczny gdy nieaktywny” – po wybraniu tej opcji wszystkie elementy

znajduj

ące się na tej zakładce zakresu edycji będą niewidoczne po przejściu na

inn

ą zakładkę,

-

„wyszarzony gdy nieaktywny” – po wybraniu tej opcji wszystkie elementy

znajduj

ące się na tej zakładce zakresu edycji będą widoczne po przejściu na

inne zak

ładki, jednak ich kolor będzie jasnoszary.

-

„widoczny gdy nieaktywny” – po wybraniu tej opcji wszystkie elementy

znajduj

ące się na tej zakładce zakresu edycji będą widoczne po przejściu na

inne zak

ładki.

Wybieraj

ąc widoczność zakresów edycji projektu można wpłynąć na ilość

wy

świetlanych elementów na edytowanym arkuszu roboczym.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

35

Pola trybów pracy

Pola trybów pracy pozwalaj

ą na włączanie / wyłączanie trybów pracy (patrz rozdział

4.5). Pole niebieskie oznacza,

że tryb jest włączony, natomiast pole szare oznacza,

że tryb jest wyłączony. W celu przełączenia trybu należy kliknąć na dane pole (na
rysunku poni

żej włączone są tryby ORTO i SIAT):

Aby prze

łączanie trybów było jak najbardziej wygodne, zarezerwowano w tym

celu kombinacje odpowiednich klawiszy (patrz rozdzia

ł 4.5).

4.3. Nawigacja po projekcie

4.3.1. Zmiana widoku i skali podgl

ądu

Projekt mo

że być tworzony i edytowany w dowolnej skali wyświetlania. Przy

wi

ększych projektach skala wymagana do pokazania na ekranie całego projektu nie

pozwala na precyzyjne edytowanie czy wskazywanie elementów. W zwi

ązku z tym

program jest wyposa

żony w wiele zaawansowanych funkcji umożliwiających

powi

ększanie i pomniejszanie fragmentów instalacji oraz przesuwanie widoku.


Aktualna skala edytowanej instalacji jest widoczna w lewym górnym rogu obszaru

roboczego, pomi

ędzy przymiarem pionowym i poziomym:

. Po klikni

ęciu na ten

przycisk pokazane zostaje menu z mo

żliwością wyboru skali wyświetlania:

Wybór skali z listy jest jednak niewygodny. Wygodniej stosowa

ć do powiększania i

pomniejszania widoku nast

ępujące przyciski znajdujące się w pasku narzędzi na

zak

ładce “Funkcje”:

– „Skokowe powi

ększenie widoku” (Ctrl+„+”). Każdorazowe kliknięcie na

przycisk powoduje powi

ększenie rysunku, skok powiększenia można konfigurować

(patrz rozdzia

ł 8.3.1),

– „Powi

ększenie wskazanego obszaru” (Ctrl+„*”). Program po kliknięciu na

ten przycisk przechodzi w tryb zaznaczania obszaru, który ma by

ć powiększony.

Finalna skala podgl

ądu zależy od wielkości zaznaczonego obszaru – jeśli zaznaczony

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

36

obszar jest du

ży, skala podglądu wzrośnie nieznacznie, natomiast jeśli zaznaczony

zostanie ma

ły obszar, będzie on pokazany w dużej skali,

– „P

łynna zmiana skali podglądu” – zoom płynny (Ctrl+„/”). Podstawową

cech

ą tej funkcji jest powiększanie lub pomniejszanie obszaru wokół punktu, który

zosta

ł „złapany” myszką, dzięki czemu nie trzeba po zmianie skali szukać miejsca,

które ma by

ć edytowane. Płynne powiększanie jest standardowo przypisane do

rolki myszki.

– „Skokowe pomniejszenie widoku” (Ctrl+„-”),

– „Poka

ż cały projekt” (F5). Skala i zakres widoku zostaną tak zmienione, że

w obszarze roboczym b

ędzie widoczny cały projekt,

– „Poka

ż cały aktywny zakres edycji” (Shift+F5). Skala i zakres widoku

zostan

ą tak zmienione, że będą widoczne wszystkie elementy znajdujące się na

aktywnym zakresie edycji. W ten sposób mo

żna powiększyć np. samą instalację bez

wzgl

ędu na elementy wstawione na innych obszarach edycji,

– „Poprzednie powi

ększenie i pozycja”. Program powraca do poprzedniej

skali i pozycji, sprzed wykonania ostatniej operacji powi

ększania lub przesuwania,

Aby zmieni

ć skalę podglądu przy pomocy płynnego powiększania należy:

1. W

łączyć tryb płynnego powiększania,

2. Ustawi

ć się myszką na fragmencie rysunku, który ma zostać powiększony lub

pomniejszony,

3. Przycisn

ąć lewy klawisz myszki,

4. Trzymaj

ąc wciśnięty lewy klawisz myszki przesunąć myszkę w górę dla

powi

ększenia fragmentu, a w dół dla pomniejszenia fragmentu.


P

łynna zmiana skali widoku daje możliwość bardzo wygodnej obserwacji

poszczególnych fragmentów projektu w po

łączeniu z funkcją „pokaż cały projekt”. Po

edycji okre

ślonego fragmentu rysunku można nacisnąć klawisz F5 i następnie przy

pomocy p

łynnego powiększania powiększyć inny obszar rysunku, który ma być

edytowany.


Powy

żej opisane funkcje służą do zmiany skali podglądu. Ich uzupełnieniem przy

poruszaniu si

ę po projekcie są funkcje pozwalające na zmianę widocznego zakresu

rysunku, bez zmiany skali.


Widok mo

żna przesuwać za pomocą pionowego i poziomego suwaka albo

wykorzystuj

ąc “łapkę”, którą włącza się za pomocą przycisku

z zak

ładki

„Funkcje”.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

37

Aby przesuwa

ć widok z użyciem “łapki” należy:

1. Nacisn

ąć przycisk “łapki”,

2. Ustawi

ć się w obszarze projektu,

3. Przycisn

ąć lewy klawisz myszki (pojawia się kursor w postaci “łapki”),

4. Trzymaj

ąc wciśnięty lewy klawisz myszki przesunąć widok w żądaną stronę.

! Podwójne klikni

ęcie myszki w trybie płynnego powiększania lub przesuwania za

pomoc

ą “łapki” przełącza program pomiędzy tymi trybami. Umożliwia to bardzo

wygodne i szybkie ogl

ądanie projektu


Program obs

ługuje myszki z rolkami, pracujące w standardzie MS IntelliMouse™

lub z rozszerzonym sterownikiem rolek (najcz

ęściej dla myszy z dwoma rolkami). Rolki

mog

ą być użyte albo w celu przesuwania widoku (działają wtedy podobnie do funkcji

łapka”) albo w celu płynnego powiększania (działają wtedy podobnie do funkcji

„P

łynne powiększanie”). Tryby pracy rolek można konfigurować (patrz rozdział 8.3.3).

Podczas u

żywania rolek można używać następujących klawiszy modyfikujących

funkcje rolek:

-

bez klawisza – p

łynne powiększanie i pomniejszanie projektu,

-

Alt – powoduje przesuni

ęcie widoku projektu zgodnie z domyślnym

przeznaczeniem rolek,

-

Shift+Alt – powoduje precyzyjne przesuni

ęcie widoku projektu (z mniejszym

skokiem) zgodnie z domy

ślnym przeznaczeniem rolki,

-

Ctrl+Alt – powoduje przesuni

ęcie projektu ze zmianą znaczenia rolek –

szczególnie przydatne dla myszy z jedn

ą rolką.

4.3.2. Nawigator

Dla szybkiego przemieszczenia si

ę w projekcie pomocnym narzędziem jest

nawigator. Przycisk w

łączający nawigatora znajduje się w prawej dolnej części ekranu:


Po klikni

ęciu na przycisk lewym klawiszem myszki i przytrzymaniu tego klawisza

program wy

świetla podgląd całego aktualnego arkusza roboczego, na którym

widoczne jest w inwersji okno podgl

ądu, odpowiadające aktualnemu widokowi

w obszarze edycji programu. Przesuwaj

ąc myszką oraz mając wciśnięty lewy klawisz,

mo

żna przesuwać okno widoku i łatwo przeglądać cały arkusz przy danej skali.

4.4. Zakresy edycji projektu

Projekt jest podzielony na zakresy edycji dotycz

ące poszczególnych części

projektu. Zakres edycji mo

że dotyczyć instalacji (sieć), podkładu (mapa, podkład

budowlany), itp. Zakresy edycji projektu mo

żna sobie wyobrazić jako przeźroczyste

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

38

folie, na

łożone na siebie tak, że tworzą jedną całość. W danym momencie dostęp jest

tylko do jednego, wybranego zakresu edycji, a inne mog

ą być widoczne, lecz nie mogą

by

ć edytowane.

! Istnieje mo

żliwość zaznaczenia (z wciśniętym klawiszem Shift) więcej niż

jednego zakresu edycji. Pozwala to na dost

ęp do tabel danych, przesuwanie,

usuwanie elementów z wszystkich zaznaczonych zakresów. Aczkolwiek dla
wstawiania elementów nadal aktywny jest tylko jeden zakres edycji - ten, którego
zak

ładka jest "na wierzchu".


Zakresy edycji s

ą reprezentowane przez zakładki w pasku stanu lub jako pola

wyboru wybierane z rozwijalnego menu przycisku

:

Ostatnia zak

ładka zakresu edycji lub ostatnia pozycja w rozwijalnym menu -

„Wydruk” ma nieco inny charakter, gdy

ż faktycznie nie jest zakresem rysunkowym,

lecz s

łuży do konfigurowania wydruku rysunku – ustalenia rozmiaru stron, miejsc cięcia

papieru itd. (patrz rozdzia

ł 7.1.2). Zakres edycji „Wydruk” jest dostępny dla każdego

arkusza roboczego.

Arkusz typu „Mapa” ma warstwy sieci i podk

ładu, natomiast arkusze typu „Profil”

maj

ą tylko jedną warstwę profilu.

4.5. Tryby pracy edytora – ORTO, BLOK, SIAT, AUTO, POWT

Specjalne tryby pracy edytora graficznego pozwalaj

ą na znacznie łatwiejsze

wykonanie niektórych czynno

ści edycyjnych. Tryby można włączać / wyłączać poprzez

klikni

ęcie na pole reprezentujące dany tryb na pasku stanu:

Je

śli pole ma kolor niebieski to dany tryb jest włączony, natomiast pole szare

oznacza,

że tryb jest wyłączony.

Dla wygodnego prze

łączania trybów przy pomocy klawiatury zarezerwowano

nast

ępujące kombinacje klawiszy, które znajdują się obok siebie oraz dodatkowo

s

ąsiadują z klawiszem Alt: Alt+Z, Alt+X, Alt+C, Alt+V, Alt+B. Litery te nie są skrótami

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

39

nazw trybów. Kolejno

ść klawiszy na klawiaturze odpowiada kolejności trybów pracy na

pasku pokazanym na rysunku powy

żej.

Mo

żna również wybrać odpowiedni tryb pracy z menu rozwijalnego przycisku

.

4.5.1. Tryb ORTO – Wstawianie elementów poziomych i pionowych

Edytor graficzny wspomaga wstawianie elementów poziomych i pionowych, je

śli

w

łączony jest tryb ortogonalny, w skrócie zwany ORTO. Tryb ten ma również

zastosowanie przy rysowaniu odcinków instalacji oraz

łamanych.

Aby w

łączyć lub wyłączyć tryb ORTO należy:

-

klikn

ąć raz na polu ORTO w prawym dolnym rogu ekranu,

albo

-

przycisn

ąć klawisze Alt+Z.


Tryb ORTO mo

że wspomagać także wstawianie elementów, oprócz kierunków

poziomych i pionowych, pod dodatkowym k

ątem, którego przyrost można

zadeklarowa

ć w poleceniu menu głównego ”Opcje”/”Opcje projektu”/„AUTO, ORTO,

SIAT” . K

ąt ten jest podawany w stopniach odchylenia od poziomu.


Przy w

łączonym trybie ORTO można wstawić odcinek poziomy, pionowy lub

sko

śny. Wpisanie wartości kąta w tabeli danych dla wstawianego odcinka pozwala na

jego u

łożenie tylko pod zadeklarowanym kątem. Dzięki temu łatwo zachować

równoleg

łość odcinków bez precyzyjnego operowania myszką.

4.5.2. Tryb BLOK – Blokowanie elementów przed przesuwaniem

Blokowanie elementów ma na celu ich zabezpieczenie przed przypadkowym

przesuni

ęciem, do jakiego może dojść podczas wskazywania elementów myszką

w celu uzupe

łnienia ich danych.

W edytorze graficznym istniej

ą dwie metody zablokowania elementów przed

przesuwaniem:

1. metoda globalna – w

łączenie trybu pracy BLOK – powoduje zablokowanie

wszystkich elementów,

2. metoda lokalna – umo

żliwia zablokowanie wybranych elementów rysunku.

3.

Globalne blokowanie wszystkich elementów

Zalecane jest u

żywanie metody globalnej, gdyż blokowanie i odblokowywanie

elementów przy jej u

życiu jest najszybsze.


Znacznikiem globalnego zablokowania wszystkich elementów jest pole BLOK

w prawym dolnym rogu ekranu (patrz rozdzia

ł 4.2). Jeśli litery BLOK w tym polu są

koloru niebieskiego oznacza to,

że tryb BLOK jest włączony. Jeśli litery BLOK są

koloru szarego oznacza to,

że tryb BLOK jest wyłączony.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

40

Tryb BLOK nie zabezpiecza elementów przed usuni

ęciem. Jeśli program znajduje

si

ę w tym trybie pracy, możliwe jest zaznaczanie i usuwanie elementów – tylko

przesuwanie jest niemo

żliwe.

Aby globalnie zablokowa

ć i odblokować wszystkie elementy w danym arkuszu

projektu nale

ży:

-

klikn

ąć raz na polu BLOK w prawym dolnym rogu ekranu,

albo

-

przycisn

ąć klawisz Scroll Lock lub klawisze Alt+X.


Poniewa

ż globalne blokowanie elementów zostało przypisane do klawisza Scroll

Lock, który posiada swoj

ą diodę w klawiaturze, więc Użytkownik ma dodatkowy

wska

źnik zablokowania przed przesuwaniem.

! Podczas zapisu projektu do pliku na dysku, program zapami

ętuje również

ostatnie ustawienie trybu BLOK. Jednocze

śnie program daje Użytkownikowi

mo

żliwość określenia, w jaki sposób tryb BLOK będzie ustawiony podczas

otwierania zapisanego pliku.

Aby okre

ślić, jaki tryb BLOK będzie ustawiony po otwarciu pliku, należy:

1. Wybra

ć polecenie z menu głównego „Opcje/Ustawienia programu”,

2. Przej

ść do pozycji „Pliki” w liście,

3. Ustawi

ć jedną z możliwości pola „Blokada przesuwania po otwarciu pliku”.


Do dyspozycji s

ą trzy możliwości:

-

„Pozostaw tak, jak jest” – otwarcie pliku nie zmienia aktualnego ustawienia trybu

BLOK,

-

„Jak z poprzedniej edycji” – program ustawia tryb BLOK taki, jaki by

ł podczas

ostatniego zapisywania tego pliku,

-

„Przesuwanie zablokowane” – po otwarciu pliku program zawsze blokuje

przesuwanie elementów.


Blokowanie wybranych elementów

Lokalne blokowanie elementów daje mo

żliwość zablokowania wybranych

elementów rysunku. Dodatkowo umo

żliwia ona zablokowanie przesuwania w pionie

pozwalaj

ąc jednocześnie na przesuwanie elementów w poziomie.

W standardowym ustawieniu programu w pasku narz

ędzi nie ma przycisków

reprezentuj

ących lokalne blokowanie i odblokowywanie elementów. Dostęp do tej

metody jest wi

ęc tylko z poziomu menu głównego „Elementy”. Odpowiednie przyciski

mo

że do paska narzędzi dodać sobie Użytkownik. Sposób postępowania jest opisany

w rozdziale 8.3.3.

Aby zablokowa

ć / odblokować wybrane elementy przed przesuwaniem należy:

1. Zaznaczy

ć element (elementy),

2. Aby:

a) ca

łkowicie zablokować element przed przesuwaniem wybrać polecenie

„Elementy / Zablokuj element” (Ctrl+B,

),

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

41

b) zablokowa

ć zmianę rzędnej elementu (zablokować przesuwanie w pionie)

wybra

ć polecenie „Elementy / Zablokuj element w pionie” (

),

3. Aby odblokowa

ć elementy wybrać polecenie „Elementy / Odblokuj element”

(Ctrl+D,

),

4. Elementy zostan

ą zablokowane / odblokowane, co zostanie uwidocznione

rysunkiem k

łódki na elemencie (pełne zablokowanie) lub kłódki z pionowymi

strza

łkami (zablokowanie w pionie).

! Je

śli element został zablokowany lokalnie, to nie może być przesuwany nawet,

gdy tryb BLOK jest wy

łączony – element będzie mógł być przesuwany dopiero

po odblokowaniu.

4.5.3. Tryb SIAT – Siatka rysunkowa

Siatka rysunkowa ma na celu u

łatwienie wzajemnego dopasowywania elementów

do siebie podczas edycji projektu.

Je

śli siatka jest włączona – tryb pracy SIAT włączony, to wszystkie elementy

podczas wstawiania lub przesuwania s

ą do tej siatki dopasowywane. Dzięki temu

łatwiej jest umieścić elementy na jednakowej pozycji, albo równomiernie rozmieścić je
z odleg

łością skoku siatki.

! W

łączenie trybu SIAT nie powoduje wyświetlenia siatki w obszarze roboczym,

ale powoduje dopasowywanie do niej nowo wstawianych elementów.


Standardowy skok siatki wynosi 20 cm, licz

ąc w skali bezwzględnej, co oznacza,

że przy typowej skali 1:100 elementy będą umiejscawiane na rysunku z dokładnością
do 2 mm.

Tryb SIAT posiada swoje pole w prawym dolnym rogu ekranu (patrz rozdzia

ł 4.2).

Je

śli litery SIAT w tym polu są koloru niebieskiego oznacza to, że tryb SIAT jest

w

łączony. Jeśli litery SIAT są koloru szarego oznacza to, że tryb SIAT jest wyłączony.

Aby w

łączyć lub wyłączyć tryb SIAT dla poszczególnego arkusza roboczego należy:

-

klikn

ąć raz na polu SIAT w prawym dolnym rogu ekranu,

albo

-

przycisn

ąć klawisze Alt+C.

albo
-

wybra

ć polecenie Opcje/Opcje projektu/ Dane ogólne (F7)/AUTO, ORTO, SIAT

Parametry siatki mog

ą być dowolnie zmieniane. Ustalone parametry są takie

same dla wszystkich arkuszy i po zaznaczeniu okienka „Tak samo we wszystkich
arkuszach”. .

Aby zmieni

ć parametry siatki należy:

1. Wybra

ć polecenie z menu głównego „Opcje / Opcje projektu / Dane ogólne”

(F7),

2. Przej

ść na pozycję “ AUTO, ORTO, SIAT”,

3. Ustali

ć wartość pól: “Siatka pozioma” oraz “Siatka pionowa”.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

42

4.5.4. Tryb AUTO – Automatyczne

łączenie elementów

W trybie pracy AUTO edytor automatycznie wyszukuje i proponuje mo

żliwe

miejsce pod

łączenia dla aktualnie wstawianych elementów.


Tryb AUTO posiada swoje pole w prawym dolnym rogu ekranu (patrz rozdzia

ł

4.2). Je

śli litery AUTO w tym polu są koloru niebieskiego oznacza to, że tryb AUTO jest

w

łączony. Jeśli litery AUTO są koloru szarego oznacza to, że tryb AUTO jest

wy

łączony.


Dzia

łanie trybu AUTO jest widoczne poprzez pokazujące się podczas wstawiania

elementów uko

śne krzyżyki, które obrazują proponowane przez program miejsce

pod

łączenia wstawianego elementu. Jednocześnie element jest przesuwany tak, aby

móg

ł zostać podłączony do istniejącej struktury.

! Tryb AUTO mo

że zostać przełączany chwilowo podczas wstawiania elementów

za pomoc

ą klawisza SHIFT:

Je

śli tryb AUTO jest globalnie wyłączony, a podczas wstawiania nowego modułu

jest potrzebny, wystarczy przycisn

ąć i przytrzymać klawisz SHIFT, a program

b

ędzie się zachowywał tak, jakby ten tryb był włączony.

Je

śli tryb AUTO jest globalnie włączony, a podczas wstawiania nowego modułu

powoduje

niepo

żądane efekty łączenia działek, wystarczy przycisnąć

i przytrzyma

ć klawisz SHIFT, a program będzie się zachowywał tak jakby ten tryb

by

ł wyłączony.


Zapisuj

ąc powyższą uwagę inaczej:

AUTO + Shift => AUTO
AUTO + Shift => AUTO

4.5.5. Tryb POWT – Powtarzalne wstawianie elementów

Tryb powtarzalnego wstawianie elementów jest pomocny podczas edycji zarówno

rzutu budynku oraz instalacji. Tryb pracy POWT ma na celu przyspieszenie wstawiania
elementów tego samego typu.


Je

śli litery POWT w polu są koloru niebieskiego oznacza to, że tryb POWT jest

w

łączony. Jeśli litery POWT są koloru szarego oznacza to, że tryb jest wyłączony.

Je

żeli tryb jest aktywny, program wstawia element wybranego rodzaju, aż do

momentu przyci

śnięcia prawego klawisza myszki (po wstawieniu jednego elementu

program pozostaje w trybie wstawienia tego samego elementu). Je

żeli tryb jest

nieaktywny, program po wstawieniu jednego elementu przechodzi do trybu
zaznaczania.


Tryb POWT odnosi si

ę do elementów konstrukcji, instalacji i armatury (ściany,

okna, drzwi, para dzia

łek, rozdzielacz, zawór itd.).

Aby w

łączyć lub wyłączyć tryb POWT należy:

-

klikn

ąć raz na polu POWT w prawym dolnym rogu ekranu,

albo

-

przycisn

ąć klawisze Alt+B.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

43

4.6. Funkcje Cofnij i Ponów

Program jest wyposa

żony w wielopoziomowy system cofania i ponawiania

operacji. Prawie ka

żda operacja wykonana na projekcie może zostać cofnięta i

ponowiona.

Aby cofn

ąć ostatnią operację należy wybrać polecenie „Edycja / Cofnij” (Ctrl+Z,

).


Je

śli cofnięcie operacji było niepotrzebne, można przywrócić stan sprzed cofnięcia

wykonuj

ąc operację “Ponów”.

Aby ponowi

ć cofniętą operację należy wybrać polecenie „Edycja / Ponów” (Ctrl+Y,

).


Cofanie i ponawianie operacji jest mechanizmem wielopoziomowym. Nale

ży

jednak pami

ętać o tym, że po cofnięciu operacji i wykonaniu innych czynności w

projekcie (np. zmiana danych, wstawienie elementu), ponowienie cofni

ętej operacji jest

niemo

żliwe. Jest to uzasadnione tym, że stan projektu zmienił się i ponowienie operacji

mog

łoby np. dotyczyć nieistniejących elementów.


Liczba mo

żliwych do cofnięcia operacji zależy od ustawień programu i możliwości

komputera. Potrzeba zmiany ustawie

ń może wynikać z faktu, że funkcje cofania i

ponawiania operacji wymagaj

ą zapisywania w pamięci stanu projektu każdorazowo po

jakiejkolwiek zmianie.

Aby zmieni

ć ustawienia poleceń “Cofnij” i “Ponów” należy:

1. Wybra

ć polecenie z menu głównego „Opcje / Ustawienia programu”,

2. Przej

ść do czwartej pozycji: “Ogólne”,

3. Ustali

ć wartość pola: „Opcje polecenia “Cofnij”.

Z uwagi na ró

żne konfiguracje sprzętowe Użytkownik może narzucić ograniczenia na

ilo

ść pamiętanych operacji z następujących możliwości :

-

bez

żadnych ograniczeń,

-

ograniczona ze wzgl

ędu na pamiętaną ostatnią ilość czynności',

-

ograniczona ze wzgl

ędu na zajmowaną pamięć.


Standardowym ustawieniem jest ograniczenie zajmowanej pami

ęci do 8 MB. W

typowych przypadkach wystarcza to na cofni

ęcie znacznie więcej niż 20 operacji.

Ustawiaj

ąc myszkę na polu z ilością megabajtów (MB) przeznaczonych na

zapami

ętanie ostatniego stanu instalacji pokazuje się chmurka pomocy informująca ile

pami

ęci jest aktualnie zajęte na potrzeby “Cofnij” i “Ponów”.


Dodatkow

ą funkcją jest pole „Cofnij i Ponów pamięta pozycję ekranu”.

Zaznaczenie tego pola oznacza ,

że wraz z cofnięciem lub ponowieniem operacji

wykonywana jest zmiana widoku i skali rysunku, tak aby odpowiada

ła wyjściowemu

stanowi ekranu sprzed cofni

ęcia/ponowienia.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

44

4.7. Wstawianie elementów i operacje na elementach

4.7.1. Wstawianie elementów

Podstawow

ą czynnością podczas projektowania z użyciem edytora graficznego

jest wstawianie elementów na rysunek. Ka

żdy rodzaj elementu jest reprezentowany

przez odpowiedni przycisk w pasku narz

ędzi na odpowiedniej zakładce. Po

zatrzymaniu myszki na przycisku pokazuje si

ę chmurka podpowiedzi z opisem

elementu.

Aby wstawi

ć element do projektu należy:

1. Klikn

ąć na przycisk w pasku narzędzi reprezentujący dany element,

2. Przesun

ąć myszkę na obszar rysunkowy. Kursor myszki przyjmie kształt

informuj

ący o rodzaju elementu, który jest wstawiany. Program będzie rysował

kontur elementu, punkty pod

łączeń elementów oraz oznaczy na przymiarach

pionowym i poziomym po

łożenie elementu. W linii stanu można obserwować

pozycj

ę elementu,

3. Klikn

ąć lewy przycisk myszki w miejscu gdzie element ma być wstawiony.

Element zostanie wstawiony, a program przejdzie do trybu podstawowego –
zaznaczania i przesuwania elementów.

Aby wstawi

ć odcinek instalacji lub łamaną do projektu należy:

1. Wykona

ć czynności 1 i 2 jak wyżej,

2. Klikn

ąć lewy przycisk myszki w miejscu, gdzie ma być początek łamanej,

3. Przesun

ąć wskaźnik myszki do miejsca, gdzie ma się znaleźć koniec łamanej

lub punkt jej za

łamania,

4. Je

żeli jest to punkt załamania – kliknąć lewy przycisk myszki i zmienić kierunek

rysowania dzia

łki. Czynność tę można powtarzać wielokrotnie,

5. Po doj

ściu do końcowego punktu kliknąć lewy przycisk myszy, a następnie

prawy. Rysowanie

łamanej zostanie zakończone.


W przypadku, gdy koniec dzia

łki ma zostać w trakcie rysowania od razu

pod

łączony do jakiegoś elementu, po doprowadzeniu działki na punkt przyłączeniowy

tego elementu wystarczy pod

łączenie potwierdzić kliknięciem lewego przycisku

myszki.


Podczas wstawiania elementów mo

żna korzystać z trybów AUTO, który zapewnia

automatyczne wyszukiwanie mo

żliwych miejsc podłączenia dla wstawianych

elementów oraz ORTO, wspomagaj

ącego rysowanie elementów poziomo i pionowo

lub pod okre

ślonym kątem. Zastosowanie tych trybów zależy od rodzaju wstawianego

elementu i jest szczegó

łowo opisane w rozdziałach opisujących edycję konstrukcji

i instalacji.


Wstawianie modu

łów stworzonych przez Użytkownika odbywa się w sposób

analogiczny.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

45

4.7.2. Zaznaczanie pojedynczych elementów

W celu wykonania dowolnej operacji na elemencie, np. przesuni

ęcia go,

skasowania, zmiany jego danych itp., konieczne jest zaznaczenie elementu.

Aby zaznaczy

ć istniejący element należy:

1. Przej

ść do trybu zaznaczania elementów, jeśli program nie jest w tym trybie.

Tryb zaznaczania elementów jest trybem standardowym. Przycisk z czarn

ą

strza

łką w pasku narzędzi powinien być wciśnięty, a kursor mieć kształt

krzy

żyka,

2. Ustawi

ć kursor myszki na elemencie i kliknąć lewym klawiszem myszki.

Po zaznaczeniu elementu zostanie on wyró

żniony, np. poprzez pogrubienie

konturu lub zmian

ę standardowego koloru, a w pasku stanu pojawi się komunikat, że

dany element jest zaznaczony. Je

śli widoczna jest tabela danych, pojawią się w niej

pola danych zaznaczonego elementu.

! Ka

żdy element po wstawieniu do projektu jest automatycznie zaznaczony.

Wstawienie nast

ępnego elementu anuluje to zaznaczenie.

! Przy zaznaczaniu linii

łamanej kliknięcie na jednym z jej odcinków powoduje

zaznaczenie tylko tego odcinka. W celu zaznaczenia ca

łej linii łamanej należy

szybko dwukrotnie klikn

ąć na dowolny jej fragment.

Je

śli zdarzyłaby się sytuacja, że jeden element przysłania inny, to program

umo

żliwia zaznaczenie elementu znajdującego się “pod spodem”.

Aby zaznaczy

ć element przysłonięty innym elementem należy:

1. Klikn

ąć na element znajdujący się “na wierzchu”; zostanie on zaznaczony,

2. Przycisn

ąć klawisz Ctrl,

3. Nie zwalniaj

ąc klawisza Ctrl kliknąć na element, który znajduje się pod spodem

(na cz

ęść wspólną obu elementów),

4. Zwolni

ć klawisz Ctrl,

5. Element znajduj

ący się “na wierzchu” zostanie odznaczony, a zaznaczony

zostanie element znajduj

ący się “pod spodem”.

Aby skasowa

ć zaznaczenie elementu należy kliknąć na obszar roboczy w miejscu,

gdzie nie ma

żadnego elementu. W linii stanu powinno pojawić się wtedy:

“Zaznaczone: ---”. Mo

żna też użyć funkcji „Odznacz wszystkie elementy” (

).

4.7.3. Zaznaczanie wielu elementów

Wi

ększość operacji na elementach można wykonywać nie tylko oddzielnie dla

ka

żdego elementu ale też grupowo, dla wielu elementów jednocześnie. W celu

wykonania jakiejkolwiek operacji na wielu elementach nale

ży je zaznaczyć.

! Zaznaczanie wielu elementów i ich jednoczesna edycja pozwala na bardzo du

że

przyspieszenie pracy. Mo

żliwości te mają szczególne znaczenie przy

uzupe

łnianiu danych (patrz rozdz. 4.8.3).

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

46

W edytorze graficznym istnieje kilka sposobów na zaznaczenie wielu elementów

jednocze

śnie. Wybór metody zależy od tego, jakie elementy mają być zaznaczone i jak

s

ą względem siebie umiejscowione. Poniżej opisano dostępne metody grupowego

zaznaczania elementów.

Aby skasowa

ć zaznaczenie wielu elementów należy, podobnie jak przy zaznaczonym

jednym elemencie, klikn

ąć na obszar roboczy w miejscu, gdzie nie ma żadnego

elementu. W linii stanu powinno pojawi

ć się wtedy: “Zaznaczone: ---”. Można też użyć

funkcji „Odznacz wszystkie elementy” (

).

4.7.4. Zaznaczanie wybranych elementów z u

życiem klawisza Shift

Aby zaznaczy

ć kilka dowolnie wybranych elementów należy:

1. Przej

ść do trybu zaznaczania elementów, jeśli program nie jest w tym trybie.

Tryb zaznaczania elementów jest trybem standardowym. Przycisk z czarn

ą

strza

łką w pasku narzędzi powinien być wciśnięty, a kursor mieć kształt

krzy

żyka,

2. Ustawi

ć kursor myszki na pierwszym elemencie i kliknąć lewym klawiszem

myszki w celu jego zaznaczenia,

3. Przycisn

ąć klawisz Shift,

4. Nie zwalniaj

ąc klawisza Shift kliknąć na drugi i na kolejne elementy. Program

b

ędzie zaznaczał te elementy bez odznaczania poprzednich,

5. Je

śli zaznaczony został niewłaściwy element, to powtórne kliknięcie na tym

elemencie (przy przyci

śniętym klawiszu Shift) powoduje jego odznaczenie,

6. Zwolni

ć klawisz Shift,

7. Wszystkie wskazane elementy zostan

ą zaznaczone. Będzie to uwidocznione ich

innym kolorem lub pogrubieniem. W linii stanu pojawi si

ę informacja, ile

elementów jest zaznaczonych.

Aby skasowa

ć zaznaczenie elementów należy kliknąć na obszar roboczy w miejscu,

gdzie nie ma

żadnego elementu. W linii stanu powinno pojawić się wtedy:

“Zaznaczone: ---”. Mo

żna też użyć funkcji „Odznacz wszystkie elementy” (

).

! Dzia

łanie klawiszy Shift i Ctrl (zaznaczanie elementów przesłoniętych przez inne;

funkcja opisana w poprzednim podrozdziale) przy zaznaczaniu elementów mo

że

by

ć łączone.

4.7.5. Zaznaczanie wielu elementów z okre

ślonego obszaru

W programie istnieje mo

żliwość zaznaczania wszystkich elementów znajdujących

si

ę na określonym obszarze. Można też zaznaczyć tylko elementy wybranego typu.

Szczególnie ta druga mo

żliwość ma kluczowe znaczenie w czasie uzupełniania

danych.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

47

Aby zaznaczy

ć wszystkie elementy z zadanego obszaru należy:

1. Wybra

ć polecenie „Edycja / Zaznacz elementy z obszaru” („Funkcje” –>

).

Polecenie to jest te

ż dostępne w menu podręcznym, wyświetlanym po

naci

śnięciu prawego klawisza myszki w obszarze roboczym,

2. Umie

ścić kursor w jednym z rogów obszaru, na którym znajdują się elementy do

zaznaczenia i nacisn

ąć lewy klawisz myszki,

3. Nie zwalniaj

ąc przyciśniętego klawisza myszki zaznaczyć obszar. Obszar ten

jest reprezentowany prostok

ątem,

4. Po zwolnieniu klawisza myszki elementy zostan

ą zaznaczone.

! We wszystkich przypadkach zaznaczania elementów z obszaru obowi

ązuje

zasada:

– je

śli obszar zaznaczany jest od strony lewej do prawej, to zaznaczone zostaną

tylko elementy ca

łkowicie objęte zaznaczonym obszarem. Zaznaczany obszar

jest wtedy rysowany lini

ą ciągłą

– je

śli obszar zaznaczany jest od strony prawej do lewej, to zaznaczone zostaną

wszystkie elementy ca

łkowicie objęte i “dotknięte” przez zaznaczany obszar.

Zaznaczany obszar jest wtedy rysowany lini

ą przerywaną.


W programie istnieje ponadto mo

żliwość zaznaczania elementów tylko wybranego

typu (np. odcinki instalacji, itd.). Ma to kluczowe znaczenie w przypadku uzupe

łniania

danych.

Aby zaznaczy

ć wszystkie elementy danego typu z zadanego obszaru należy:

1. Wybra

ć polecenie „Edycja / Zaznacz elementy z obszaru typu ...” („Funkcje” –>

). Polecenie jest te

ż dostępne w menu podręcznym, wyświetlanym po

naci

śnięciu prawego klawisza myszki w obszarze roboczym,

2. Wybra

ć z rozwiniętego menu typ elementów, które mają być zaznaczone,

3. Umie

ścić kursor w jednym z rogów obszaru, na którym znajdują się elementy do

zaznaczenia i nacisn

ąć lewy klawisz myszki,

4. Nie zwalniaj

ąc przyciśniętego klawisza myszki zaznaczyć obszar. Obszar ten

jest reprezentowany prostok

ątem,

5. Po zwolnieniu klawisza myszki elementy wybranego typu zostan

ą zaznaczone.

! Program ma mo

żliwość konfiguracji menu typów elementów do zaznaczenia.


Mo

żna również wykorzystać klawisz Shift do zaznaczania elementów

żnych/identycznych typów. W tym celu po zaznaczeniu elementów z obszaru

okre

ślonego typu, należy przycisnąć klawisz Shift i ponownie wybrać typ i obszar

kolejnych elementów do zaznaczenia. Zaznaczone elementy zostan

ą pogrubione.

4.7.6. Zaznaczanie wielu elementów okre

ślonego typu z całego arkusza

Je

śli zachodzi potrzeba zaznaczenia wszystkich elementów w projekcie lub

wszystkich elementów w projekcie zadanego typu, to program udost

ępnia funkcje

podobne do zaznaczania elementów z obszaru, z tym,

że dotyczą one całego arkusza.

S

ą to polecenia:

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

48

-

„Edycja / Zaznacz wszystkie elementy” (Ctrl+A),

oraz

-

„Edycja / Zaznacz wszystkie elementy typu ...”, które powoduje wy

świetlenie

menu podr

ęcznego służącego do wyboru typu elementów, które mają być

zaznaczone.

4.7.7. Przesuwanie elementu

Ka

żdy element po wstawieniu do projektu może być przesunięty i umieszczony w

dowolnym miejscu. Wyj

ątkiem są elementy umieszczane na innych, takie jak np.

zawory. Tego typu elementy nie mog

ą być przesuwane w ogóle lub mogą być

przesuwane tylko w ograniczonym zakresie, np. zawory mo

żna przesuwać w ramach

odcinka instalacji, na którym si

ę znajdują.

Aby przesun

ąć element przy pomocy myszki, należy:

1. Upewni

ć się, czy program jest w trybie zaznaczania elementów (wciśnięty

przycisk z czarn

ą strzałką w pasku narzędzi),

2. Ustawi

ć kursor na elemencie i przycisnąć lewy klawisz myszki (element zostanie

zaznaczony),

3. Nie zwalniaj

ąc lewego klawisza myszki przesunąć element w nowe miejsce,

4. Zwolni

ć klawisz myszki. Element został przesunięty i pozostaje zaznaczony.

! Je

żeli zaznaczonych jest kilka elementów, to złapanie za którykolwiek

i przemieszczenie go spowoduje przesuni

ęcie wszystkich zaznaczonych

elementów.


Je

żeli podczas przesuwania elementów włączony jest tryb SIAT (siatka

rysunkowa), wtedy elementy na schemacie b

ędą przesuwane zgodnie z

zadeklarowanym poziomym i pionowym skokiem siatki.


Program umo

żliwia również przesuwanie jednego lub kilku zaznaczonych

elementów przy pomocy klawiszy nawigacyjnych klawiatury, co jest jednym ze
sposobów uzyskania przesuni

ęcia np. tylko w pionie lub tylko w poziomie. Kombinacja

klawiszy Alt+<strza

łka> pozwala na przemieszczenie elementu o odległość

jednostkowej dzia

łki przymiaru, natomiast za pomocą Alt+Shift+<strzałka> można

przesuwa

ć elementy o 0,1 najmniejszej działki przymiaru. W trybie SIAT małe

przesuni

ęcia nie są realizowane. System ten jest bardzo wygodny dla precyzyjnej

lokalizacji elementu.

4.7.8. Zmiana rozmiaru elementu

Niektóre elementy maj

ą stały rozmiar, który nie może być swobodnie zmieniany.

Inne natomiast mog

ą być swobodnie modyfikowane za pomocą myszki. Takimi

elementami w programie s

ą np. kocioł, podgrzewacz, elementy grafiki: prostokąty,

elipsy, itd.


Wszystkie elementy, których rozmiar mo

że być modyfikowany, mają na obrzeżu

kwadraciki s

łużące do rozszerzenia lub zwężenia elementu. Przykładowo element typu

prostok

ąt może być rozszerzany i zwężany w dowolnym kierunku:

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

49

Aby zmieni

ć rozmiar elementu należy:

1. Upewni

ć się, czy program jest w trybie zaznaczania elementów (wciśnięty

przycisk z czarn

ą strzałką w pasku narzędzi),

2. Ustawi

ć kursor na elemencie i kliknąć lewym klawiszem myszki w celu jego

zaznaczenia,

3. Ustawi

ć kursor myszki na jednym z kwadracików. Kursor myszki zmienia kształt

tak, aby zasugerowa

ć, w jaki sposób będzie rozszerzany element,

4. Przycisn

ąć lewy klawisz myszki,

5. Nie zwalniaj

ąc lewego klawisza myszki, rozciągnąć bądź zwęzić element,

6. Zwolni

ć lewy klawisz myszki,

7. Element przybierze zmodyfikowany kszta

łt.

4.7.9. Obracanie elementu

Niektóre elementy maj

ą możliwość obrotu wokół środka. Takimi elementami

w programie s

ą np. elementy grafiki: prostokąty, elipsy, elementy instalacji jak

odbiorniki, rozdzielacze, itd.


Wszystkie elementy, które mog

ą być obracane mają ikonkę , za którą można

z

łapać i obracać element.

Aby obraca

ć element należy:

1. Upewni

ć się, czy program jest w trybie zaznaczania elementów (wciśnięty

przycisk z czarn

ą strzałką w pasku narzędzi),

2. Ustawi

ć kursor na elemencie i kliknąć lewym klawiszem myszki w celu jego

zaznaczenia,

3. Ustawi

ć kursor myszki na ikonce

s

łużącej do obracania. Kursor myszki

zmienia kszta

łt tak, aby zasugerować, że element może być obracany,

4. Przycisn

ąć lewy klawisz myszki,

5. Nie zwalniaj

ąc lewego klawisza myszki, obracać element,

6. Zwolni

ć lewy klawisz myszki.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

50

! Przyci

śnięcie klawisza Shift podczas obracania elementu powoduje, że program

pozwala dla obracanych elementów wybra

ć tylko kilka możliwych (typowych)

k

ątów tj. 0°, 45°, 90°.

4.7.10. Usuwanie elementów

Edytor graficzny pozwala na

łatwe usuwanie elementów z projektu. Jeżeli

zachodzi potrzeba usuni

ęcia pewnej grupy elementów, można skorzystać z opisanych

powy

żej funkcji grupowego zaznaczania i usunąć je jednocześnie.

Aby usun

ąć elementy z projektu należy:

1. Zaznaczy

ć elementy do usunięcia. Można tutaj wykorzystać wszystkie techniki

opisane w rozdzia

łach od 4.7.3 do 4.7.6,

2. Wybra

ć polecenie „Edycja / Usuń” (Del,

).

4.7.11. Wstawianie wielu jednakowych elementów

Standardowo program po wstawieniu elementu lub modu

łu przechodzi do

podstawowego trybu pracy – trybu zaznaczania i przesuwania. Cz

ęsto zachodzi

jednak potrzeba wstawienia do projektu kilku elementów tego samego typu. W takiej
sytuacji pomocne jest polecenie “Wstaw ten, co ostatnio” przypisane standardowo do
klawisza funkcyjnego F3.

Aby wstawi

ć kolejny element lub moduł tego samego typu należy po zakończeniu

wstawiania elementu wybra

ć polecenie „Edycja / Wstaw ten, co ostatnio” (F3,

).

Podczas wstawiania kilku jednakowych elementów jeden po drugim mo

żliwe jest

te

ż wykorzystanie trybu pracy POWT – powtarzalne wstawianie elementów. Jeżeli tryb

jest aktywny, program wstawia element wybranego rodzaju, a

ż do momentu

przyci

śnięcia prawego klawisza myszki (po wstawieniu jednego elementu pozostaje

w trybie wstawienia tego samego elementu). Je

żeli tryb jest nieaktywny, program po

wstawieniu jednego elementu przechodzi do trybu zaznaczania.

Tryb POWT odnosi si

ę do elementów konstrukcji, instalacji i armatury (ściany,

okna, drzwi, para dzia

łek, rozdzielacz, zawór, itd.).

Aby w

łączyć lub wyłączyć tryb POWT należy:

-

klikn

ąć raz na polu POWT w prawym dolnym rogu ekranu,

albo

-

przycisn

ąć klawisze Alt+B.

Mo

żna również wybrać tryb pracy POWT z menu rozwijalnego przycisku

.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

51

4.8. Uzupe

łnianie danych elementów

4.8.1. Podstawy uzupe

łniania danych

Wi

ększość elementów, na których operuje program, posiada określone dane lub

parametry. Do edycji tych danych s

łuży tabela danych. Tabela znajduje się

standardowo z prawej strony okna programu. S

ą tutaj uzupełniane dane elementów

wstawionych na obszar roboczy programu. Dane elementu s

ą podzielone na kategorie

zale

żne od rodzaju elementu. Kategorie grupują dane wg określonych kryteriów np. wg

wymiarów,

danych

technicznych,

wygl

ądu, przynależności do ogrzewania

p

łaszczyznowego itp.

Aby w

łączyć / wyłączyć tabelę danych należy wybrać polecenie „Widok / Pokaż /

Schowaj tabel

ę danych” (F12,

).


W lewej kolumnie tabeli danych znajduj

ą się nazwy pól, natomiast z prawej strony

wida

ć wartości tych pól. Tabela podzielona jest nagłówkami na poszczególne

kategorie. Ka

żda kategoria zawiera pola edycji elementu. Każda kategoria danych

wyró

żniona jest innym kolorem. Poszczególne kategorie można zamykać za pomocą

znaku je

śli pola są widoczne i otwierać za pomocą znaku jeśli są ukryte. Można

w ustawieniach programu zmieni

ć domyślnie widoczność pól, czyli kategorie w tabeli

danych mog

ą być przedstawiane jako zamknięte lub otwarte (patrz rozdział 8.3.1).

! Niektóre pola maj

ą chmurki pomocy, które pokazują dokładniejszy opis po

ustawieniu kursora myszki na tym polu (bez przyciskania klawiszy myszki).


Zawarto

ść tabeli nie jest stała – pojawiające się pola zależą od typu

zaznaczonego elementu. Je

żeli zaznaczono kilka elementów tego samego typu, w

tabeli znajduj

ą się pola wspólne wszystkich zaznaczonych elementów. Jeśli

zaznaczonych jest kilka elementów ró

żnych typów, tabela danych nie będzie zawierała

żadnych pól.

! Zaznaczenie wielu elementów tego samego typu i jednoczesna edycja niektórych

danych tych elementów mo

że bardzo przyspieszyć proces uzupełniania danych

(patrz rozdzia

ł 4.8.5).

! Podczas uzupe

łniania danych konieczne jest zaznaczanie elementów. Ponieważ

podczas zaznaczania mo

że dojść do przypadkowego przesuwania elementów,

korzystne jest ich zablokowanie (tryb BLOK) przed przyst

ąpieniem do

uzupe

łniania danych (patrz rozdział 4.5.2).

4.8.2. Rodzaje pól w tabeli danych i sposób ich edycji

Je

żeli chodzi o możliwości edycji, tabela danych zawiera pola różnego rodzaju.

Rodzaj pola determinuje sposób jego edycji. Wiele danych i warto

ści jest

odczytywanych przez program z rysunku lub okre

ślanych przy użyciu innych danych.

Wielko

ści te są umieszczone w nawiasach. Użytkownik ma możliwość nadpisania ich

warto

ścią narzuconą.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

52

! W sytuacji, gdy trzeba wróci

ć do wartości domyślnej należy wpisać w danym

polu znak zapytania: „?” i nacisn

ąć „Enter”.


Mo

żna wyróżnić następujące rodzaje pól występujących w tabeli danych

(przyk

łady podane są dla elementów grafiki):

1. pola tekstowe,
2. pola liczbowe,
3. pola wyboru (wariantowe, oznaczone strza

łką po nazwie pola),

4. pola kompleksowe (oznaczone trzykropkiem po nazwie pola),
5. pola informacyjne.

! W tabeli danych mog

ą też występować pola o charakterze mieszanym.


1. Pola tekstowe

Pola tekstowe umo

żliwiają wpisanie dowolnego tekstu, przy czym w niektórych

przypadkach d

ługość tekstu jest ograniczona do pewnej liczby znaków. W celu

zatwierdzenia nowej zawarto

ści pola tekstowego należy nacisnąć klawisz Enter.

Polem tekstowym jest np. “Tekst” dla elementu typu prostok

ąt.


2. Pola liczbowe

Pola liczbowe umo

żliwiają wprowadzenie wartości liczbowej. Konkretne pola

liczbowe posiadaj

ą z reguły automatyczną kontrolę zakresu wartości, jaką można

wprowadzi

ć. Jeżeli zostanie wpisana wartość spoza zakresu, to program ostrzeże

U

żytkownika sygnałem dźwiękowym i przyjmie najmniejszą bądź największą wartość z

dopuszczalnego zakresu, w zale

żności od tego czy wpisana wartość była zbyt mała

czy zbyt du

ża. W celu zatwierdzenia nowej wartości pola liczbowego należy nacisnąć

klawisz Enter.

Niektóre pola liczbowe maj

ą możliwość podania wartości specjalnych –

reprezentowanych przez litery, lub inne znaki. Warto

ści specjalne są zawsze

obja

śnione w chmurkach pomocy dla tych pól. Przykładem pola liczbowego jest

„Wysoko

ść [mm]” dla prostokąta.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

53

3. Pola wyboru (wariantowe)

Dla niektórych pól zbiór jego mo

żliwych wartości jest z natury ograniczony (np.

pola „Typ strza

łki” oznaczający rysunek strzałki na początku i końcu łamanej). Po

klikni

ęciu myszką na polu takiego typu z jego prawej strony pojawia się dodatkowy

przycisk umo

żliwiający rozwinięcie listy możliwych wartości. Kliknięcie na ten przycisk

rozwija list

ę np. :

! W celu rozwini

ęcia listy nie trzeba klikać myszką na przycisk. Tą samą funkcję

spe

łnia kombinacja klawiszy Ctrl+Enter. Również Ctrl+Enter powoduje

zamkni

ęcie listy.


W celu zako

ńczenia edycji pola, po wskazaniu właściwego wariantu, można

ponownie klikn

ąć strzałkę po prawej stronie pola lub kliknąć na inne pole w tabeli

danych. W przypadku dwukrotnego klikni

ęcia na wybrany wariant lista również

zostanie zamkni

ęta.

! Dwukrotne klikni

ęcie na polu wariantowym powoduje wybranie kolejnej pozycji z

listy.


Listy, które pokazuj

ą się w tabeli danych mogą być jednopoziomowe lub

wielopoziomowe. W przypadku listy wielopoziomowej za pomoc

ą żółtych folderów

przedstawiane s

ą grupy podwariantów. Aby rozwinąć lub zwinąć grupę należy na niej

dwukrotnie klikn

ąć myszką lub ustawić się na niej i przycisnąć klawisz Enter.


4. Pola kompleksowe

Uzupe

łnienie niektórych pól wymaga podania więcej niż jednej wartości. W takiej

sytuacji stosowane s

ą pola kompleksowe. Po kliknięciu na obszar takiego pola pojawi

si

ę, podobnie jak przy polach wariantowych, przycisk ze strzałką lub trzykropkiem po

prawej stronie. Klikni

ęcie na ten przycisk powoduje wyświetlenie dodatkowego okienka

zawieraj

ącego różne pola, zależnie od potrzeb. Przykładem tego typu pola jest pole

„Czcionka”.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

54

Po odpowiednim skonfigurowaniu pól w okienku mo

żna je zamknąć. W przypadku

pól kompleksowych, podobnie jak dla wariantowych, istnieje mo

żliwość otwarcia i

zamkni

ęcia okienka za pomocą klawiszy Ctrl+Enter. Edycję można też zakończyć

poprzez ponowne klikni

ęcie na strzałce z prawej strony pola lub kliknięcie na inne pole

w tabeli.


5. Pola informacyjne

Niektóre pola s

ą tylko polami informacyjnymi i nie mogą być modyfikowane przez

U

żytkownika. Po kliknięciu na takie pole pojawia się wąska kolorowa obwódka.

4.8.3. Wpisywanie powtarzaj

ących się danych

Cz

ęsto zdarza się, że elementy w projekcie mają powtarzające się dane. W takich

przypadkach, dla przyspieszenia edycji, mo

żna skorzystać z jednej z metod

u

łatwiających powielanie danych. Należą do nich:

-

Powtarzanie ostatnich warto

ści,

-

Grupowe wype

łnianie danych,

-

Zestawy warto

ści typowych.


Sposoby te s

ą szczegółowo opisane w poniższych podpunktach.

4.8.4. Powtarzanie ostatnich warto

ści

Jest to najprostsza metoda powielania danych elementów. Po wprowadzeniu

żądanej wartości określonego pola dla jednego elementu i zaznaczeniu kolejnego nie
trzeba wpisywa

ć tej samej wartości jeszcze raz, lecz można skorzystać z możliwości

jej powtórzenia.

Aby wpisywa

ć dane z wykorzystaniem powtarzania ostatnio podanych wartości

nale

ży:

1. Zaznaczy

ć jeden element,

2. Wpisa

ć daną i potwierdzić wpis przyciskiem Enter ,

3. Zaznaczy

ć kolejny element – w tabeli powinno być zaznaczone to samo pole,

4. Wybra

ć polecenie „Dane elementów / Powtórz ostatnią wartość” (F2).

! Program pami

ęta ostatnie wartości dla 10-ciu pól danych.


Je

śli program nie ma zapamiętanej ostatniej wartości dla wybranego pola,

zostanie to zasygnalizowane d

źwiękiem oraz odpowiednim komunikatem w linii stanu.

4.8.5. Grupowe wype

łnianie danych dla wielu elementów

Jest to druga z metod szybkiego wype

łniania danych dla wielu elementów. Po

zaznaczeniu kilku elementów, w tabeli danych pokazuj

ą się wspólne pola wszystkich

zaznaczonych elementów. Te warto

ści pól, które są identyczne we wszystkich

zaznaczonych elementach s

ą wypisane w tabeli, natomiast inne pola są puste.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

55

Wpisuj

ąc wartość do dowolnego z tych pól zmienia się ją dla wszystkich

zaznaczonych elementów. Nie ma tutaj znaczenia, czy przed wpisaniem warto

ści pól

by

ły jednakowe czy różne dla zaznaczonych elementów. Pola, które nie będą

edytowane, pozostan

ą dla każdego z zaznaczonych elementów nie zmienione.

Aby zmieni

ć daną jednocześnie dla wielu elementów należy:

1. Zaznaczy

ć elementy. Można tutaj wykorzystać wszystkie techniki opisane

w rozdzia

łach od 4.7.3 do 4.7.6,

2. Wpisa

ć dane do wybranych pól w tabeli danych.

4.8.6. Zestawy danych i galeria zestawów danych

Istot

ą zestawów danych jest zapamiętanie wartości wybranych pól jednego

elementu jako zestawu danych i pó

źniejsze “wklejenie” takiego zestawu danych do

innych elementów. Zapami

ętane zestawy danych tworzą zawartość listy zestawów

danych, z której mo

żna korzystać podczas dalszej edycji projektu.

Aby zapami

ętać zestaw wybranych danych należy:

1. Zaznaczy

ć element i ewentualnie uzupełnić jego dane, (jeśli nie zostały

wcze

śniej uzupełnione),

2. Ustawi

ć kursor na obszarze tabeli danych i przycisnąć prawy klawisz myszki

albo klikn

ąć na przycisk rozwinięcia menu podręcznego tabeli danych:

,

3. W obydwu powy

ższych przypadkach ukaże się menu podręczne tabeli danych,

z którego nale

ży wybrać “Zapamiętaj jako zestaw danych”,

4. Na tabel

ę danych nałoży się tabela z listą pól, które zostaną zapamiętane w

zestawie (pocz

ątkowo pola są odznaczone),

5. Za pomoc

ą myszki należy zaznaczyć odpowiednie pola, których wartości mają

by

ć zapamiętane w zestawie.

6. Klikn

ąć przycisk „OK” w celu zapamiętania zestawu lub „Anuluj” w celu

zaniechania.


Przyk

ładowy wygląd okna do tworzenia zestawu danych:

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

56

Utworzone zestawy danych wy

świetlane są w specjalnym okienku listy zestawów

danych.

Aby w

łączyć lub wyłączyć listę zestawów danych należy wybrać polecenie „Widok

/ Poka

ż / Schowaj listę zestawów danych” (F9,

)


W li

ście tej przedstawiane są zapamiętane zestawy danych w formie:

<warto

ść_pola> (<nazwa_pola>); <wartość_pola> (<nazwa_pola>); [...]


np.

! Po ustawieniu myszki na konkretnym zestawie danych, wy

świetla się chmurka

pomocy pokazuj

ąca, jakie pola zostały w nim zapamiętane.


Zestawy danych mog

ą być wykorzystane albo dla pojedynczych elementów albo

dla wielu zaznaczonych elementów.

Aby u

żyć zestawu danych dla pojedynczych elementów należy:

1. W

łączyć listę zestawów danych, (jeśli nie jest włączona),

2. Klikn

ąć na wybrany zestaw w liście zestawów danych. Kursor myszki zmieni

kszta

łt na strzałkę z dołączoną tabelą danych ,

3. Klika

ć lewym klawiszem myszki po kolei na każdy z elementów, które mają

przyj

ąć wartości pól z wybranego zestawu danych,

4. Aby zako

ńczyć “wstawianie” zestawów danych należy kliknąć prawym

klawiszem myszki.

Aby u

żyć zestawu danych jednocześnie dla wielu elementów należy:

1. W

łączyć listę zestawów danych, (jeśli nie jest włączona),

2. Zaznaczy

ć elementy, które mają przyjąć wartości danych z zestawu. Można tutaj

wykorzysta

ć wszystkie techniki opisane w rozdziałach od 4.7.3 do 4.7.6,

3. Podwójnie klikn

ąć na zestaw danych w liście zestawów danych,

4. Zestaw danych zostanie “wstawiony” do wszystkich zaznaczonych elementów.

Galeria zestawów danych

Zapami

ętanymi zestawami danych można zarządzać, czyli je usuwać, zmieniać

ich opis itd. S

łuży do tego galeria zestawów danych.

Aby w

łączyć galerię zestawów danych należy wybrać polecenie „Dane elementów /

Galeria zestawów danych ...”


Okienko galerii zestawów danych wygl

ąda następująco:

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

57

Praw

ą część okienka stanowi lista zestawów danych. Zestawy danych są

przedstawione w taki sam sposób, jak na ”Li

ście zestawów danych”. Przed opisem

zestawu danych znajduje si

ę symbol z literą “B”. Symbol ten oznacza, że zestaw

danych b

ędzie zapisywany w bibliotece Użytkownika, a nie w pliku projektu i dzięki

temu b

ędzie mógł być używany przez Użytkownika we wszystkich jego projektach.

Zestaw danych bez symbolu “B” jest zapisywany w pliku projektu.


Po klikni

ęciu na zestaw danych z prawej strony pokazuje się jego zawartość. Dla

wybranego zestawu danych za pomoc

ą pola pod listą zestawów „Zapisuj w bibliotece

u

żytkownika” można określić, czy ma on być zapisywany w bibliotece Użytkownika,

czy te

ż nie. Po wybraniu zestawu danych z listy i po jego zaznaczeniu, obok nazwy

zestawu danych poka

że się symbol „B”. Za pomocą pola „Opis” można zmienić opis

wybranego zestawu danych, natomiast za pomoc

ą przycisku “Usuń” usunąć go z listy.

4.8.7. Przemieszczanie si

ę po elementach za pomocą klawiatury

Edycja rysunku jest najbardziej efektywna z wykorzystaniem myszki. Jednak

że

przy edycji danych elementów niezb

ędna jest klawiatura. W celu uniknięcia ciągłego

przenoszenia r

ęki z klawiatury na myszkę i z powrotem można skorzystać z funkcji

przenoszenia si

ę z elementu na element tylko z pomocą klawiatury.

Program posiada dwa tryby przemieszczania si

ę po elementach za pomocą klawiatury:

-

przej

ście do najbliższego elementu w określonym kierunku,

-

przej

ście do elementu podłączonego w określonym kierunku.

Przej

ście w określonym kierunku do najbliższego elementu:


Tryb ten najlepiej nadaje si

ę do przechodzenia pomiędzy elementami tego

samego typu w projekcie.

Aby przej

ść do najbliższego elementu z pomocą klawiatury należy:

1. Zaznaczy

ć jeden z elementów w projekcie. W tabeli danych są widoczne jego

dane. Po kolejnych elementach w projekcie mo

żna przesuwać się za pomocą

klawiszy i strza

łek:

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

58

-

Przycisn

ąć klawisze Ctrl+<strzałka>, aby przenieść się na najbliższy element

tego samego typu znajduj

ący się w określonym kierunku (np. ze środkowego

odcinka profilu na kolejny lub poprzedni

środkowy odcinek profilu),

-

Przycisn

ąć klawisze Ctrl+Alt+<strzałka>, aby przenieść się na najbliższy

element innego typu znajduj

ący się w określonym kierunku (np. ze środkowego

odcinka profilu na pocz

ątek profilu).

<strza

łka> w tym przypadku oznacza klawisz kursora umieszczony w osobnym

bloku klawiszy kursora.

! Program przechodzi na najbli

ższy element pod względem geometrycznym.

Czasami najbli

ższy element może się okazać niezgodny z oczekiwaniami

U

żytkownika.

Po przej

ściu na inny element tego samego typu w tabeli danych pokazują się jego

dane, które mo

żna modyfikować. Jednocześnie nie zmienia się aktualne pole w tabeli

danych. Umo

żliwia to szybkie wypełnienie zawartości jednego pola. Dodatkowo można

w tym momencie korzysta

ć z funkcji powtarzania ostatniej wartości (patrz rozdział

4.8.4).

Gdy warto

ść ma być jednakowa dla wszystkich elementów, lepiej skorzystać

z grupowego zaznaczania (patrz rozdzia

ł 4.7.3).

Przej

ście w określonym kierunku do elementu podłączonego:


Tryb ten najlepiej nadaje si

ę do przechodzenia pomiędzy odcinkami instalacji

w projekcie.

Aby przej

ść do elementu podłączonego w określonym kierunku należy:

1. Zaznaczy

ć jeden z elementów. W tabeli danych są widoczne jego dane. Po

danych w tabeli mo

żna przesuwać się za pomocą klawiszy strzałek,

2. Upewni

ć się, że jest włączony tryb klawiatury Num Lock – uwidoczniony za

pomoc

ą lampki na klawiaturze,

3. Przycisn

ąć klawisze Ctrl+<jeden z klawiszy na klawiaturze numerycznej>.

Kierunek przechodzenia jest okre

ślony poprzez pozycję klawisza w stosunku do

klawisza cyfry 5. i tak: klawisz 8 – powoduje przej

ście na element podłączony „u

góry” wybranego elementu, klawisz 9 – element pod

łączony „u góry w prawo”,

klawisz 6 – „w prawo”, klawisz 3 – „w dó

ł, w prawo”, itd. Jest to schematycznie

przedstawione na poni

ższym rysunku:

ã
7

8
á

9
ä

ß
4

5

6
à

å
1

2
â

3
æ

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

59

4.9. Uzbrojenie i armatura

4.9.1. Wst

ęp

W programie oprócz zasadniczych elementów, tworz

ących sieć (instalację),

wyst

ępuje wiele elementów armatury i uzbrojenia, takich jak zawory lub zasuwy, rury

ochronne itd. Nadano im wspóln

ą nazwę “Armatura”. Charakterystyczną i wspólną ich

cech

ą jest to, że wstawia się je na inne, już istniejące elementy projektu.

! Armatura to element, który nie mo

że istnieć w projekcie sam, a jedynie może być

przyporz

ądkowany do innego elementu.

! Podobnie jak elementy armatury zachowuj

ą się okna, drzwi oraz takie elementy

grafiki, jak opis dzia

łki. Wszystkie operacje, które mogą być wykonane na

elementach armatury mog

ą też być wykonane na opisach działek.


Opis poszczególnych elementów armatury znajduje si

ę w dalszych rozdziałach

instrukcji.

4.9.2. Wstawianie pojedynczych elementów armatury

Wstawianie elementów armatury odbywa si

ę podobnie jak wstawianie zwykłych

elementów, z t

ą różnicą, że element taki musi być wstawiony do już istniejącego

elementu, który tu nazwiemy elementem podstawowym (np. dzia

łka).

Aby wstawi

ć element armatury należy:

1. Upewni

ć się, że w projekcie istnieje już element podstawowy, do którego będzie

dodawana armatura,

2. Klikn

ąć na przycisk reprezentujący wymagany do wstawienia element armatury,

3. Wraz z przesuwaniem myszki w obszarze projektu b

ędzie widoczny zarys

wstawianego elementu,

4. Klikn

ąć element podstawowy, w miejscu gdzie ma być wstawiony wybrany

element armatury. Program wykona wstawienie armatury, je

żeli typ elementu

armatury pasuje logicznie do elementu podstawowego,

5. W zale

żności od ustawionego trybu wstawiania elementów program przejdzie do

trybu zaznaczania albo zaproponuje wstawienie kolejnego identycznego
elementu armatury. W tym drugim przypadku, aby zako

ńczyć wstawianie

elementów armatury nale

ży przycisnąć prawy klawisz myszki. Konfiguracja trybu

wstawiania elementów armatury opisana jest w rozdziale 8.3.1.

! Nale

ży zawsze kliknąć na element (fragment projektowanej instalacji), do którego

ma by

ć dodany element armatury.

4.9.3. Usuwanie elementów armatury

Element armatury lub uzbrojenia musi zosta

ć zaznaczony, aby mógł być usunięty.

Dlatego podczas zaznaczania elementów uzbrojenia i armatury do usuni

ęcia, należy

kontrolowa

ć komunikaty na linii stanu, aby zamiast armatury nie zaznaczyć i nie

usun

ąć elementu podstawowego, na którym się on znajduje.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

60


Nale

ży pamiętać o tym, że wraz z usuwanym elementem podstawowym, który

zawiera elementy armatury, zostan

ą również usunięte wszystkie elementy armatury.

Operacj

ę usunięcia elementu można zawsze cofnąć (patrz rozdział 4.6).

4.9.4. Szybkie wstawianie wielu elementów armatury

Program umo

żliwia szybkie wstawienie wielu jednakowych elementów armatury

do istniej

ących w projekcie elementów podstawowych. Taki sposób jest szczególnie

przydatny przy uzupe

łnianiu opisów działek.

Aby szybko wstawi

ć elementy armatury do wielu elementów podstawowych należy:

1. Zaznaczy

ć elementy podstawowe, do których mają być wstawione elementy

armatury. Mo

żna tutaj wykorzystać wszystkie techniki opisane w rozdziałach od

4.7.3 do 4.7.6,

2. Podwójnie klikn

ąć na przycisk w pasku narzędzi reprezentujący element

armatury. Elementy armatury zostan

ą wstawione do wszystkich zaznaczonych

elementów, o ile typ elementu armatury b

ędzie pasować logicznie do elementów

podstawowych.

4.9.5. Uzupe

łnianie danych elementów armatury

Jak ju

ż wspomniano wcześniej, elementy armatury nie są elementami

samodzielnymi, ale zawsze musz

ą przynależeć do innych elementów (podstawowych).

Dane elementów armatury s

ą uzupełniane w tabeli danych elementu podstawowego.

Po klikni

ęciu na element armatury lub zawierający go element podstawowy, w tabeli

danych pojawiaj

ą się dane elementu podstawowego, a poniżej dane armatury:

Dane te s

ą zgrupowane w osobną kategorię i zawsze zaczynają się nazwą

wybranego elementu armatury Poni

żej umieszczone są pola wybranego elementu

armatury.

Ka

żda kategoria rozpoczynająca dane kolejnego elementu armatury jest

oznaczona bia

łym znakiem lub . Znak oznacza, że pozostałe pola edycji

elementu armatury s

ą zwinięte (niewidoczne). Znak oznacza, że pozostałe pola

edycji elementu armatury s

ą widoczne. Kliknięcie na znak lub powoduje zwinięcie

lub rozwini

ęcie pozostałych pól.

Dane niektórych elementów armatury sk

ładają się tylko z jednego pola, a pewne

elementy armatury nie maj

ą w ogóle swoich pól w tabeli danych.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

61

4.10. Wstawianie i konfiguracja opisów dzia

łek

Opisy dzia

łek są elementami wstawianymi, podobnie jak armatura na działki

(odcinki sieci), umo

żliwiającymi trwałe uwidocznienie podstawowych (takich, jak np.

średnica i typ rury) wyników obliczeń na rysunku. Przyciski reprezentujące opisy
dzia

łek znajdują się w pasku narzędzi na zakładce „Grafika”:

– opis dzia

łki skośny. Umożliwia dowolne ustawienie miejsca położenia

odno

śnika oraz tekstu opisu wraz z możliwością obrotu o 90°,

– opis dzia

łki prosty. Program rysuje odnośnik jako kreskę prostopadłą do

rysunku dzia

łki i umieszcza tekst nad i pod odnośnikiem,

– opis dzia

łki uproszczony. Tekst jest umieszczany bezpośrednio nad

rysunkiem dzia

łki. Program nie rysuje dodatkowych kresek odnośników.


Wstawianie opisów dzia

łek odbywa się identycznie jak wstawianie elementów

armatury. Zastosowanie ma równie

ż szybkie wstawianie opisów działek, które

wykonuje si

ę w sposób opisany w rozdziale 4.9.4.

Aby wstawi

ć opis do wielu działek jednocześnie należy:

-

zaznaczy

ć odpowiednie działki korzystając z funkcji grupowego zaznaczania

(patrz rozdzia

ł: 4.7.3 - 4.7.6,

-

podwójnie klikn

ąć jeden z opisów działki na zakładce „Grafika”,

-

opisy wstawiane s

ą na środek działki, więc przy dużej ich ilości może wystąpić

konieczno

ść przesunięcia niektórych, aby nie zaciemniały rysunku projektu.

Sko

śny i prosty opis działki ma możliwość odwrócenia przy użyciu myszki. Aby

odwróci

ć opis działki należy:

1. Zaznaczy

ć opis działki. Na końcu kreski odnośnika pojawia się mała ikonka ,

2. Ustawi

ć kursor myszki na . Przycisnąć i przytrzymać lewy klawisz myszki,

3. Nie zwalniaj

ąc klawisza myszki odwrócić opis,

4. Zwolni

ć klawisz myszki.

Sko

śny opis działki ma dodatkowo możliwość dowolnego umiejscowienia kreski

odno

śnika. Aby przesunąć kreskę odnośnika należy:

1. Ustawi

ć kursor myszki na poziomej kresce odnośnika opisu działki. Przycisnąć i

przytrzyma

ć lewy klawisz myszki,

2. Nie zwalniaj

ąc klawisza myszki przesunąć kreskę odnośnika w inne miejsce,

3. Zwolni

ć klawisz myszki.


Po wstawieniu opisu do dzia

łki w tabeli danych pojawiają się dane do konfiguracji

opisu:

Opis dzia

łki:

Pole kompleksowe. S

łuży do wyboru wyników, które mają się znaleźć nad,

pod oraz obok kreski opisu.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

62

Obrót rys.:

Pole kompleksowe. S

łuży do obrotu opisu działki. Wykorzystywane jest

najcz

ęściej przy jednoczesnej konfiguracji wielu opisów działek.


Wstawiony do dzia

łki i skonfigurowany opis można zapamiętać w pasku narzędzi

programu przeznaczonym na modu

ły Użytkownika.

Aby zapami

ętać opis działki wraz z jego ustawieniami, należy ten opis zaznaczyć na

rysunku, a nast

ępnie wybrać z menu funkcję „Moduły / Dołącz do paska narzędzi”.

Pojawi si

ę okno galerii modułów, w którym można dodać własny opis do nowego

elementu. Po zatwierdzeniu przyciskiem „OK” nowy opis dzia

łki będzie dostępny na

zak

ładce z modułami Użytkownika.

4.11. Roz

łączanie i wstawianie dodatkowego odcinka profilu

w

środek istniejącego fragmentu

Aby mo

żliwe było przesuwanie całego fragmentu profilu (wielu odcinków na raz),

program musi pami

ętać wszystkie połączenia pomiędzy odcinkami profilu.


W przypadku konstruowania profilu potrzebne s

ą funkcje rozłączania elementu

tylko z prawej lub tylko z lewej strony. Program zosta

ł w takie funkcje wyposażony.

Funkcja roz

łączania jednostronnego jest najczęściej potrzebna do wstawienia

dodatkowego odcinka profilu w

środek już istniejącego fragmentu profilu.

Aby wstawi

ć nowy odcinek profilu w środek już istniejącego fragmentu profilu należy:

1. Klikn

ąć odcinek profilu znajdujący się po prawej stronie miejsca, w które ma być

wstawiony nowy odcinek profilu,

2. Odcinek zostanie zaznaczony,

3. Wybra

ć polecenie „Elementy / Rozłącz z lewej” (Ctrl+L,

),

4. Z

łapać za rozłączony odcinek profilu i przesunąć cały fragment w prawą stronę,

5. W wolne miejsce wstawi

ć nowy odcinek profilu,

6. Dosun

ąć przesunięty fragment profilu tak, aby został on połączony z nowo

wstawionym odcinkiem,

7. Powy

ższe punkty można wykonać analogicznie rozłączając odcinek z prawej

strony i przesuwaj

ąc fragment profilu w lewo.

! Je

żeli element zostanie rozłączony, to aby nie nastąpiło ponowne połączenie,

nale

ży przesunąć go w inne miejsce.


Czasami zachodzi potrzeba ca

łkowitego rozłączenia elementów (z prawej i lewej

strony)

Aby ca

łkowicie rozłączyć elementy należy:

1. Klikn

ąć element,

2. Wybra

ć polecenie „Elementy / Rozłącz” (Shift+Ctrl+R,

),

3. Taka operacja powoduje ca

łkowite rozłączenie elementów.

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

63

4.12. Punkty pod

łączeń

Zarówno przy rysowaniu schematu sieci na planie jak i przy tworzeniu profilów

sieci, je

żeli włączony jest tryb AUTO, to program po zbliżeniu się myszką do miejsca

pod

łączenia kolejnego odcinka będzie starał się go podłączyć – miejsce połączenia

oznaczane jest krzy

żykiem.

Przy wy

łączonym trybie AUTO program również wspomaga podłączanie odcinków

instalacji. „Odleg

łość podłączania bez trybu AUTO a także „Szukanie podłączania

w trybie AUTO mo

żna konfigurować w okienku „Dane ogólne” na zakładce „Edycja”.


Na profilu po

łączenie elementów uwidocznione jest fioletowym kwadracikiem

u do

łu, na styku dwóch elementów. Elementy niepołączone obrazowane są za pomocą

zielonych trójk

ątów:

Odcinki profilu po

łączone

Odcinki profilu nie

po

łączone


Na planie sieci (mapie) mi

ędzy połączonymi ze sobą elementami pojawia się

czarny wype

łniony kwadracik. Jeśli element nie jest do niczego podłączony kwadracik

jest pusty w

środku (przy sprawdzaniu połączeń (Shift+F2) elementy nie połączone

zostan

ą wyświetlone na liście):

Elementy na mapie

po

łączone

Elementy na mapie nie

po

łączone


Je

śli profil jest generowany automatycznie ze stworzonego przez Użytkownika

schematu (mapy) sieci, odcinki profilu zostan

ą oznakowane ikoną (połączone kwadraty

– niebieski i zielony). W przypadku, gdy na schemacie zostan

ą wprowadzone jakieś

zmiany oznakowanie odcinków na profilu si

ę zmieni (ikona z kwadratami – szarym

i zielonym). Nale

ży wtedy ponownie wykonać funkcję "Utwórz profil wg definicji".

Odcinki profilu powi

ązane Odcinki profilu odłączone

background image

Podstawy obs

ługi edytora graficznego

64

z map

ą

od mapy


background image

Elementy tworz

ące projekt

65

5. ELEMENTY TWORZ

ĄCE PROJEKT


Poni

żej podany jest opis zasadniczych elementów, z których buduje się plany

i profile sieci w programie Net-san. Dla ka

żdego elementu podany jest przycisk

w pasku narz

ędzi, który służy do jego wstawienia oraz dokładny opis pól danych

elementu.

5.1. Elementy tworz

ące podkład dla planu sieci

5.1.1. Mapa

Mapa jest opcjonalnym elementem umieszczanym na warstwie „Podk

ład”. Ułatwia

narysowanie planu sieci zgodnie z jej przebiegiem w terenie.

! Program w obecnej wersji nie rozpoznaje

żadnych obiektów na mapie – jest ona

jednolitym t

łem rysunku.

Przycisk w pasku narz

ędzi (zakładka „Podkład”):


Dane mapy:

Plik mapy

Plik w formacie w

łasnym programu (.ism) wygenerowany przez program

„Sklejacz map” lub plik bitmapowy (.bmp) z map

ą terenu.


Rozdzielczo

ść

Pole liczbowe. Rozdzielczo

ść [DPI], w której była skanowana mapa. Typowe

warto

ści to 100, 150 lub 300.


Skala

Pole liczbowe. Skala mapy, wprowadzona przez U

żytkownika. Program używa

pól „Rozdzielczo

ść” oraz „Skala” do poprawnego wyskalowania mapy.


Kolor edycji

Pole wyboru. Kolor, w jakim mapa b

ędzie widziana podczas edycji. Zaleca się

u

życie jasnego koloru, aby elementy sieci były dobrze widoczne na tle mapy.

Pozycja „(brak)” oznacza pozostawienie kolorów oryginalnych.

Kolor wydruku

Pole wyboru. Kolor, w jakim mapa b

ędzie wydrukowana na drukarce kolorowej

lub ploterze. Pozycja „(brak)” oznacza pozostawienie kolorów oryginalnych – na
niektórych drukarkach jest to jedyne poprawne ustawienie.




background image

Elementy tworz

ące projekt

66

5.2. Elementy tworz

ące plan sieci kanalizacyjnej

5.2.1. Odcinek sieci kanalizacyjnej grawitacyjnej

Przycisk w pasku narz

ędzi (zakładka „Kanalizacja”):


Dane odcinka:

Oznaczenie

Pole tekstowe. Oznaczenie (symbol) odcinka na sieci.


Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu: istniejący,

projektowany, obliczany lub nie, do likwidacji b

ądź przełożenia.


D

ługość odcinka [m]

Pole informacyjne. Odleg

łość pomiędzy początkiem i końcem odcinka sieci.

Program automatycznie odczytuje d

ługości odcinków ze schematu sieci.


Pocz dna kana

łu [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna dna kanału dla początku odcinka. Wartość

w nawiasach oznacza rz

ędną wyznaczaną przez program. Rzędną można narzucić

poprzez wpisanie warto

ści. Wpisanie „?” – oznacza powrót do ustawienia

automatycznego. Dla odcinków istniej

ących rzędna ta musi być podana.


Kon dna kana

łu [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna dna kanału dla końca odcinka. Wartość w nawiasach

oznacza rz

ędną wyznaczaną przez program. Wpisanie „?” – oznacza powrót do

ustawienia automatycznego.

Umiejscowienie

Pole wyboru. Wybór z dost

ępnej listy miejsca występowania elementu w sieci:

przy

łącze / przykanalik, odgałęzienie boczne, sieć główna.


Typ rury

Pole wyboru. Wy

świetlana jest lista dostępnych katalogów, z których można

wybra

ć typ rury dla jednego, bądź wszystkich odcinków. Jeżeli pole pozostanie

puste, wtedy program dobierze domy

ślny typ rury z katalogów zadeklarowanych

w okienku Danych ogólnych projektu, (przy czym przed obliczeniami program
wy

świetli podpowiedź: „nieokreślony typ rury – użyję typu domyślnego”)


Rodzaj sieci

Program na podstawie analizy rodzaju

ścieków płynących przez dany odcinek,

rozpoznaje rodzaj sieci. U

żytkownik może konfigurować wygląd sieci.


Spadek min. [‰]

Pole liczbowe. U

żytkownik może narzucić minimalny spadek dla dobieranych

kana

łów. Jeśli pole pozostanie puste to program posłuży się wartością domyślną.

background image

Elementy tworz

ące projekt

67

Spadek max. [‰]

Pole liczbowe. U

żytkownik może narzucić maksymalny spadek dla

dobieranych kana

łów. Jeśli pole pozostanie puste to program posłuży się wartością

domy

ślną.


Przykrycie min. [m]

Pole liczbowe. Okre

śla minimalną wartość przekrycia kanałów w stosunku do

poziomu terenu. Je

śli pole pozostanie niewypełnione przez Użytkownika to program

pos

łuży się wartością domyślną.


Przykrycie max. [m]

Pole liczbowe. Okre

śla maksymalną wartość przekrycia kanałów w stosunku

do poziomu terenu. Je

śli pole pozostanie niewypełnione przez Użytkownika to

program pos

łuży się wartością domyślną.


Wype

łnienie max. [%]

Pole liczbowe. Procentowo okre

śla wartość, w jakim stopniu projektowany

kana

ł może być wypełniony medium. Jeśli pole pozostanie niewypełnione przez

U

żytkownika to program posłuży się wartością domyślną.


Samooczyszczanie

Pole wyboru. AUTO - wybór zdefiniowany domy

ślnie dla wszystkich odcinków

sieci kan. w opcjach oblicze

ń, TAK - uwzględnij kryterium samooczyszczania dla

zaznaczonego odcinka, NIE - nie uwzgl

ędniaj kryterium samooczyszczania dla

zaznaczonego odcinka,

W

łączenie do studzienki

Pole wyboru. Mo

żliwość precyzyjnej kontroli sposobu włączenia kanału do

studzienki: AUTO - w zale

żności od dostępnych typów kinety, ukształtkowania

terenu i innych parametrów uk

ładanej sieci program wybierze rozwiązanie

optymalne.
Do dna studzienki - spowoduje w

łączenie kanału do dna studzienki jeśli wybrany

typ studzienki posiada kinet

ę o odpowiednich kątach i ilości podłączeń.

Powy

żej dna, bez rury przepadowej - wariant ten wymusza utworzenie kaskady

przy w

łączaniu zaznaczonego odcinka do studzienki.

Powy

żej dna, z rurą przepadową - wariant ten wymusza utworzenie kaskady przy

w

łączaniu zaznaczonego odcinka do studzienki, dodatkowo na profilu pojawi się

zewn

ętrzna rura przepadowa.

5.2.2. Odcinek sieci kanalizacyjnej ci

śnieniowej

Przycisk w pasku narz

ędzi (zakładka „Kanalizacja”):


Dane jak dla odcinka sieci kanalizacji grawitacyjnej z wyj

ątkiem pola „Max.

wype

łnienie”.


background image

Elementy tworz

ące projekt

68

5.2.3. Odcinek sieci cieplnej

S

łuży do wskazania przebiegu sieci cieplnej nie obliczanej programem, lecz

tworz

ącej potencjalne kolizje z siecią projektowaną.

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane odcinka:

Oznaczenie

Pole tekstowe. Oznaczenie (symbol) odcinka na sieci.


Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu: istniejący –

nieobliczany, do likwidacji lub do prze

łożenia.


D

ługość odcinka [m]

Pole informacyjne. Odleg

łość pomiędzy początkiem i końcem odcinka sieci.

Program automatycznie odczytuje d

ługości odcinków ze schematu sieci.


Pocz. rz

ędna osi [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna osi przewodu dla początku odcinka. Dla istniejących

odcinków instalacji rz

ędna musi być podana.


Kon. rz

ędna osi [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna osi przewodu dla końca odcinka. Dla istniejących

odcinków instalacji rz

ędna musi być podana.

Śr. rurociągu [mm]

Pole liczbowe.

Średnica rurociągu. Dana wprowadzana przez Użytkownika.


Grubo

ść ścianki [mm]

Pole liczbowe. Grubo

ść ścianki rurociągu. Dana wprowadzana przez

U

żytkownika.


Rodzaj sieci

Pole wyboru. Z listy mo

żna wybrać rodzaj sieci i przypisany mu wygląd na

rysunku.

Materia

ł

Pole tekstowe. Materia

ł z jakiego wykonany jest rurociąg.

5.2.4. Odcinek sieci gazowej

S

łuży do wskazania przebiegu sieci gazowej nie obliczanej programem, lecz

tworz

ącej potencjalne kolizje z siecią projektowaną.

Przycisk w pasku narz

ędzi:

background image

Elementy tworz

ące projekt

69

Dane jak dla odcinka sieci cieplnej.

5.2.5. Odcinek innej sieci

S

łuży do wskazania przebiegu innej sieci nie obliczanej programem, lecz

tworz

ącej potencjalne kolizje z siecią projektowaną.

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane jak dla odcinka sieci cieplnej.

5.2.6. Studzienka kanalizacyjna

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane studzienki:

Oznaczenie

Pole tekstowe. Oznaczenie (symbol) studzienki na sieci.

Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu:

projektowany, istniej

ący – obliczany, nieobliczany, do likwidacji.

Rz. terenu proj. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu projektowanego. Można wpisać literę 'i' albo

znak '*', aby program przyj

ął rzędną taką samą jak rzędna terenu istniejącego.

Warto

ść wykorzystywana do obliczeń – musi zostać podana.

Rz. terenu ist. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu istniejącego. Można wpisać literę 'p' albo znak

'*', aby program przyj

ął rzędną taką samą jak rzędna terenu projektowanego.

Rz. dna studzienki [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna dna studzienki. Wartość w nawiasach oznacza rzędną

wyznaczan

ą przez program. Rzędną można nardzucić poprzez wpisanie wartości.

Wpisanie „?” powoduje przyj

ęcie dna studzienki na poziomie najniższego

pod

łączenia.

Funkcja

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnej funkcji elementu w sieci.

Nale

ży wybrać:

-

źródło ścieków – pierwsza studzienka w obliczanej sieci. Do takiej studzienki nie
nale

ży podłączać żadnych odcinków sieci, którymi ścieki dopływają do

studzienki

background image

Elementy tworz

ące projekt

70

-

przep

ływ / łączenie strumieni – studzienka środkowa w obliczanej sieci. Taka

studzienka powinna mie

ć podłączone zarówno odcinki sieci doprowadzające

ścieki jak i jeden odcinek odprowadzający ścieki.

-

odbiornik

ścieków – studzienka końcowa w obliczanej sieci. Taka studzienka

powinna mie

ć podłączone tylko odcinki sieci doprowadzające ścieki.


Wsp. sp

ływu

Ψ

Pole liczbowe. Wspó

łczynnik uwzględniający stosunek ilości opadów jakie

spadn

ą na daną powierzchnię do ilości która spłynie lub wsiąknie w glebę.

Pow. zlewni [m

2

]

Pole liczbowe.


Dop

ływ w punkcie Q

d

[dm

3

/s]

Pole liczbowe. Dodatkowy strumie

ń medium, który dopływa do danego punktu

(poza kana

łami sieci).

Dop

ływ w punkcie Q

s

[dm

3

/s]

Pole liczbowe. Dodatkowy strumie

ń medium, który dopływa do danego punktu

(poza kana

łami sieci).

Retencja

ścieków deszczowych

Pole wyboru. Po wyborze TAK, pojawiaj

ą się 2 dodatkowe pola które

umo

żliwiają określenie:

-

maksymalnej warto

ści wypływu ze zbiornika retencyjnego w dm3/s,

-

okre

ślenie minimalnej pojemności retencyjnej. Na podstawie wpisanej wartości,

z uwzgl

ędnieniem średnicy lub długości boków zbiornika program wyznaczy

wymagan

ą wysokość zbiornika (czyli w praktyce rzędną dna zbiornika).

Budowa studzienki

Pole wyboru. Projektant ma mo

żliwość wyboru pomiędzy automatycznym a

r

ęcznym doborem typu kinety.

Typ studzienki

Pole wyboru. Typ studzienki wybrany z katalogu lub okre

ślenie spoza

katalogu.

Śr. studzienki [mm]

Pole liczbowe, je

śli typ studzienki został wybrany spoza katalogu. Średnica

studzienki – mo

żna wpisać wielkość projektowanego elementu. Jeśli wybrano

studzienk

ę prostokątną pole nie jest dostępne. W okienku wyglądu elementów

(patrz rozdzia

ł 8.2.1) można określić minimalną rysunkową średnicę elementu.

Je

żeli typ studzienki został wybrany z katalogu, pole to pełni funkcję informacyjną.


Wys. osadnika [m]

Pole liczbowe. Wysoko

ść osadnika – dla studzienek z osadnikiem.

Wys. ponad teren [m]

Pole liczbowe. Wysoko

ść zwieńczenia ponad teren.

Przesuni

ęcie osi studzienki [mm]

background image

Elementy tworz

ące projekt

71

Pole liczbowe. Przesuni

ęcie osi studzienki do osi rurociągu. Umożliwia

stworzenie studzienki niecentrycznej.

Dodatkowy opis

Pole tekstowe. Dodatkowy opis, który pojawi si

ę w profilu, tuż nad tabelą. Aby

edytowa

ć ten opis można otworzyć specjalne okienko za pomocą przycisku

z prawej strony pola. Mo

żna też opis wpisać z klawiatury bez otwierania okienka.

Dodatkowe opcje:
-

! – wpisanie znaku „!” na pocz

ątku opisu oznacza, że opis w całości będzie

umieszczony nad lini

ą oznaczającą koniec odcinka profilu. W przeciwnym razie

nad lini

ą pojawi się tylko pierwsza linijka opisu, a pozostałe będą umieszczone

pod lini

ą,

-

| – znak ten oznacza zako

ńczenie linii i przejście do następnej linii. Znak ten

mo

żna uzyskać przyciskając na klawiaturze klawisze Shift+\,

-

@ – wpisanie tego znaku powoduje pojawienie si

ę w opisie na rysunku symbolu

średnicy ø (fi).

Wygl

ąd elementu

Pole wyboru. Styl opisu studzienki. Dodatkowo mo

żna konfigurować wygląd

innych elementów sieci (patrz rozdzia

ł 8.2.1).


Przepompownia

ścieków

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane przepompowni:

Oznaczenie

Pole tekstowe. Oznaczenie (symbol) elementu na sieci.

Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu:

projektowany, istniej

ący – obliczany, nieobliczany, do likwidacji.

Max. czas pracy pompy [min]

Pole liczbowe.

Średni czas pracy pompy w ciągu godziny uwzględniający

przerw

ę na schłodzenie przepompowni.


Typ przepompowni

Pole wyboru. Typ przepompowni wybrany z katalogu lub okre

ślenie spoza

katalogu.

Przykrycie wylotu [m]

Pole liczbowe. Warto

ść przekrycia wylotu z przepompowni w stosunku do

poziomu terenu. Dana do edycji dla elementu spoza katalogu. Pole pe

łni funkcję

informacyjn

ą, gdy elementu został wybrany z katalogu.


Wys. podn. / Charakterystyka pompy

Pole kompleksowe. Wysoko

ść podnoszenia pompy w punkcie pracy lub

charakterystyka pompy.

background image

Elementy tworz

ące projekt

72


G

łębokość martwa [m]

Pole liczbowe. Minimalna g

łębokość zanurzenia (zalania) pompy, przy której

pompa zaczyna prac

ę. Dana do edycji dla elementu spoza katalogu. Pole pełni

funkcj

ę informacyjną, gdy elementu został wybrany z katalogu.

Pozosta

łe dane jak dla studzienki kanalizacyjnej.


Wylot do zbiornika otwartego

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane zbiornika otwartego:

Rz. zb. otwartego [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna lustra wody zbiornika otwartego. Wartość ta musi

zosta

ć podana.


Rz. wylotu do zb. otwartego [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna wlotu do zbiornika otwartego. Wartość ta musi zostać

podana.

Pozosta

łe dane jak dla studzienki kanalizacyjnej.

5.2.7. Odprowadzenie

ścieków z budynku

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane odprowadzenia:

Oznaczenie

Pole tekstowe. Oznaczenie (symbol) elementu na sieci.


Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu:

projektowany, istniej

ący – obliczany, nieobliczany, do likwidacji.


Rz. terenu proj. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu projektowanego. Można wpisać literę 'i' albo

znak '*', aby program przyj

ął rzędną taką samą jak rzędna terenu istniejącego.

Warto

ść jest wykorzystywana do obliczeń i musi zostać podana.


Rz. terenu ist. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu istniejącego. Można wpisać literę 'p' albo znak

'*', aby program przyj

ął rzędną taką samą jak rzędna terenu projektowanego.


Rz. wej

ścia do bud. [m]

background image

Elementy tworz

ące projekt

73

Pole liczbowe. Rz

ędna wejścia przewodu do budynku. Wartość może zostać

podana przez U

żytkownika lub wyznaczona przez program w trakcie optymalizacji

przebiegu sieci.

Ψ

Pole liczbowe. Wspó

łczynnik spływu.


Pow. zlewni [m

2

]

Pole liczbowe.


Qd [dm

3

/s]

Pole liczbowe. Dodatkowy strumie

ń medium, które dopływa do danego punktu

(poza kana

łami sieci).


L. mieszka

ńców

Pole liczbowe.

Średnia liczba mieszkańców w budynku.


Qs [dm

3

/s]

Pole liczbowe. Dodatkowy strumie

ń medium, które dopływa do danego punktu

(poza kana

łami sieci).


Rodzaj odpr. z bud

Pole wyboru. Z wy

świetlanej listy można wybrać rodzaj odprowadzenia

ścieków z budynku: kanalizacja sanitarna (przejście rury kanalizacyjnej przez
ścianę lub pod fundamentem), rura spustowa z czyszczakiem, rura spustowa bez
czyszczaka. Wybór ma wp

ływ na prezentację odprowadzenia na profilu w

przypadku gdy jest on generowany ze schematu sieci.

Gr.

ściany [m]

Pole liczbowe. Grubo

ść ścian budynku na poziomie piwnic.


Zag

ł. fund. [m]

Pole liczbowe. Zag

łębienie fundamentów ścian budynku w stosunku do

poziomu piwnic.

Wys. fund. [m]

Pole liczbowe. Wysoko

ść ławy fundamentowej.


Rz

ędna piwnic [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna poziomu piwnic w budynku.


Rz

ędna parteru [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna poziomu parteru w budynku.

Wygl

ąd elementu

Pole wyboru. Styl opisu odprowadzenia medium z budynku. Dodatkowo mo

żna

konfigurowa

ć wygląd innych elementów sieci (patrz rozdział 8.2.1).

background image

Elementy tworz

ące projekt

74

Elementy uzbrojenia terenu (takie jak: jezdnia, przewód, za

łamanie terenu,

podsypka i inne) oraz dodatkowy opis na profilu s

ą wstawiane do projektu zarówno na

schemat mapy jak i profil. Wszystkie zosta

ły szczegółowo omówione w rozdziale 5.6.

5.3. Elementy tworz

ące plan sieci wodociągowej

5.3.1. Odcinek sieci wodoci

ągowej

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane odcinka:

Oznaczenie

Pole tekstowe. Oznaczenie (symbol) odcinka na sieci.


Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu: istniejący,

projektowany, obliczany lub nie, do likwidacji b

ądź przełożenia.


D

ługość odcinka [m]

Pole informacyjne. Odleg

łość pomiędzy początkiem i końcem odcinka profilu.

Program automatycznie odczytuje d

ługości odcinków ze schematu sieci.


Umiejscowienie

Pole wyboru. Wybór z dost

ępnej listy miejsca występowania elementu w sieci:

przy

łącze / przykanalik, odgałęzienie boczne, sieć główna.


Typ rury

Pole wyboru. Wy

świetlana jest lista dostępnych katalogów, z których można

wybra

ć typ rury dla jednego, bądź wszystkich odcinków. Jeżeli pole pozostanie

puste, wtedy program dobierze domy

ślny typ rury z katalogów zadeklarowanych

w okienku Danych ogólnych projektu (przy czym przed obliczeniami program
wy

świetli podpowiedź: „nieokreślony typ rury – użyję typu domyślnego”)


Rodzaj sieci

Pole wyboru. Mo

żliwe jest utworzenie odpowiednio skonfigurowanego wyglądu

sieci i przypisanie do wybranych dzia

łek.


Spadek max. [‰]

Pole liczbowe. Okre

śla maksymalną wartość spadku. Jeśli pole pozostanie

niewype

łnione przez Użytkownika to program posłuży się wartością domyślną.


Min. przykrycie [m]

Pole liczbowe. Okre

śla minimalną wartość przykrycia rurociągów w stosunku

do poziomu terenu. Je

śli pole pozostanie niewypełnione przez Użytkownika to

program pos

łuży się wartością domyślną.


Max. przykrycie [m]

background image

Elementy tworz

ące projekt

75

Pole liczbowe. Okre

śla maksymalną wartość przykrycia rurociągów w stosunku

do poziomu terenu. Je

śli pole pozostanie niewypełnione przez Użytkownika to

program pos

łuży się wartością domyślną.

U

żytk. 1

Pole tekstowe.


U

żytk. 2

Pole tekstowe.


Podsypka

Pole tekstowe. Po uzupe

łnieniu tego pola na profilu w polu Podsypka pojawi

si

ę odpowiedni tekst. Pole to nie jest domyślnie wyświetlane, należy je włączyć z

poziomu Konfiguracja pól tabelki w Opcjach projektu.

Grubo

ść podsypki [m]

Pole liczbowe.


Zasypka

Pole tekstowe. Po uzupe

łnieniu tego pola na profilu w polu Zasypka pojawi się

odpowiedni tekst. Pole to nie jest domy

ślnie wyświetlane, należy je włączyć z

poziomu Konfiguracja pól tabelki w Opcjach projektu.

Grubo

ść zasypki [m]

Pole liczbowe.

5.3.2. Odcinek sieci cieplnej

Patrz punkt 5.2.3

5.3.3. Odcinek sieci gazowej

Patrz punkt 5.2.4

5.3.4. Odcinek innej sieci

Patrz punkt 5.2.5

5.3.5. W

ęzeł sieci wodociągowej

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane w

ęzła:

Oznaczenie

Pole tekstowe. Oznaczenie (symbol) odcinka na sieci.

background image

Elementy tworz

ące projekt

76

Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu: istniejący,

projektowany, do likwidacji b

ądź przełożenia.


Rz. terenu proj. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu projektowanego. Można wpisać literę 'i' albo

znak '*', aby program przyj

ął rzędną taką samą jak rzędna terenu istniejącego.


Rz. terenu ist. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu istniejącego. Można wpisać literę 'p' albo znak

'*', aby program przyj

ął rzędną taką samą jak rzędna terenu projektowanego.

Warto

ść musi zostać podana.


Rz. osi ruroci

ągu [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna osi rurociągu. Wartość w nawiasach oznacza rzędną

wyznaczan

ą przez program. Wpisanie „?” powoduje policzenie rzędnej przez

program. Dla w

ęzła w funkcji źródło wody dana musi zostać podana.


Funkcja

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnej funkcji elementu w sieci:

odbiór wody, przep

ływ / rozdział strumieni, źródło wody. W zależności od wybranej

funkcji pojawi

ą się dodatkowe okienka do uzupełnienia.


Przelot:

ζ

Pole liczbowe. Wspó

łczynnik strat miejscowych, pozwala uwzględnić

miejscowe straty ci

śnienia na kształtce.


Odga

ł:

ζ

Pole liczbowe. Wspó

łczynnik strat miejscowych, pozwala uwzględnić

miejscowe straty ci

śnienia na kształtce.


Wyp

ływ w punkcie [dm

3

/s]

Pole liczbowe. Strumie

ń medium, które wypływa z danego punktu (poza

ruroci

ągami sieci).


Wym. ci

śn. [kPa]

Pole liczbowe. Wymagane ci

śnienie w punkcie odbioru medium dla węzła w

funkcji „odbiór wody”. Warto

ść musi zostać narzucona przez Użytkownika.


Ci

śn. max. [kPa]

Pole liczbowe. Dopuszczalne max ci

śnienie w punkcie.

Rodzaj skrzy

żowania

Pole wyboru. Wybór jednego z czterech dost

ępnych wariantów wpływa na

sposób przedstawienia w

ęzła na profilu.


Dodatkowy opis

Pole tekstowe. Dodatkowy opis, który pojawi si

ę w profilu, tuż nad tabelą. Aby

edytowa

ć ten opis można otworzyć specjalne okienko, za pomocą przycisku

z prawej strony pola. Mo

żna też opis wpisać z klawiatury bez otwierania okienka.

Dodatkowe opcje:

background image

Elementy tworz

ące projekt

77

-

! – wpisanie znaku „!” na pocz

ątku opisu oznacza, że opis w całości będzie

umieszczony nad lini

ą oznaczającą koniec odcinka profilu. W przeciwnym razie

nad lini

ą pojawi się tylko pierwsza linijka opisu, a pozostałe będą umieszczone

pod lini

ą,

-

| – znak ten oznacza zako

ńczenie linii i przejście do następnej linii. Znak ten

mo

żna uzyskać przyciskając na klawiaturze klawisze Shift+\,

-

@ – wpisanie tego znaku powoduje pojawienie si

ę w opisie na rysunku symbolu

średnicy ø (fi).


Wygl

ąd elementu

Pole wyboru. Styl opisu w

ęzła. Dodatkowo można konfigurować wygląd innych

elementów sieci (patrz rozdzia

ł 8.2.1).

5.3.6. Hydrant

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane hydrantu:

Wyp

ływ w punkcie [dm

3

/s]

Pole liczbowe. Strumie

ń medium, które wypływa z danego punktu.


Wym. ci

śn. [kPa]

Pole liczbowe. Wymagane ci

śnienie w punkcie odbioru medium. Wartość musi

zosta

ć narzucona przez Użytkownika.

Typ hydrantu

Pole wyboru. Wybór typu hydrantu: podziemny lub nadziemny.


ζ

Pole liczbowe.

Pozosta

łe dane jak dla węzła sieci wodociągowej

5.3.7. Wej

ście sieci wodociągowej do budynku

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane wej

ścia:

Rz. wej

ścia do bud. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna wejścia rurociągu do budynku. Wartość może zostać

podana przez U

żytkownika lub wyznaczona przez program w trakcie optymalizacji

przebiegu sieci.

Wyp

ływ w punkcie [dm

3

/s]

background image

Elementy tworz

ące projekt

78

Pole liczbowe. Strumie

ń medium, które wypływa z danego punktu.

Wym. ci

śn. [kPa]

Pole liczbowe. Wymagane ci

śnienie w punkcie odbioru medium. Wartość musi

zosta

ć narzucona przez Użytkownika.

Rodzaj wej

ścia do bud

Pole wyboru. Z wy

świetlanej listy można wybrać rodzaj wejścia rurociągu do

budynku: wodomierz (odc. gwintowane), wodomierz (odcinki ko

łnierzowe), bez

wodomierza.

Gr.

ściany [m]

Pole liczbowe. Grubo

ść ścian budynku na poziomie piwnic.

Zag

ł. fund. [m]

Pole liczbowe. Zag

łębienie fundamentów ścian budynku w stosunku do

poziomu piwnic.

Rz

ędna piwnic [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna poziomu piwnic w budynku.

Rz

ędna parteru [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna poziomu parteru w budynku.

Wodomierz nad poz. piwnic [m]

Pole liczbowe. Wysoko

ść umieszczenia wodomierza nad poziomem piwnic

w budynku.

Wygl

ąd elementu

Pole wyboru. Styl opisu wej

ścia do budynku. Dodatkowo można konfigurować

wygl

ąd innych elementów sieci (patrz rozdział 8.2.1).


Pozosta

łe dane jak dla

w

ęzła sieci wodociągowej

5.3.8. Studzienka wodomierzowa

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane studzienki:

Rz. dna studzienki [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna dna studzienki. Wartość w nawiasach oznacza rzędną

wyznaczan

ą przez program. Wpisanie „?” powoduje przyjęcie dna studzienki na

poziomie najni

ższego podłączenia.

Śr. studzienki [mm]

Pole

liczbowe.

Średnica studzienki. Użytkownik wpisuje wielkość

projektowanego elementu.

background image

Elementy tworz

ące projekt

79

Pozosta

łe dane jak dla

w

ęzła sieci wodociągowej

, za wyj

ątkiem pól: „Typ węzła”,

„Funkcja” i „Rz. osi ruroci

ągu”.


Elementy uzbrojenia terenu (takie jak: jezdnia, przewód, za

łamanie terenu,

podsypka i inne), armatura oraz dodatkowy opis na profilu s

ą wstawiane do projektu

zarówno na schemat mapy jak i profil. Wszystkie zosta

ły szczegółowo omówione

w rozdziale 5.6.

5.4. Elementy tworz

ące profil kanalizacji

Elementy opisane w tym rozdziale wykorzystywane s

ą przez Użytkownika

zasadniczo tylko podczas generowania profilu sieci kanalizacyjnej nie powi

ązanego

z map

ą sieci. Rysując profil ręcznie można wybrać typ studzienki z katalogu

producenta. Profil utworzony automatycznie przez program ju

ż zawiera swoje

zasadnicze sk

ładniki. Niemniej znajomość właściwości poszczególnych elementów

pozwala zrozumie

ć możliwości programu w zakresie automatycznego generowania

profili, a tak

że – w ograniczonym zakresie – modyfikować profile utworzone

automatycznie.

5.4.1. Pocz

ątek profilu kanalizacyjnego

Pocz

ątek profilu kanalizacyjnego opisuje tabelkę z opisem profilu oraz pierwszą

studzienk

ę.

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane pocz

ątku profilu kanalizacyjnego:

Oznaczenie

Pole tekstowe. Oznaczenie pierwszej studzienki profilu lub innego elementu.

Pole to posiada mo

żliwość wyboru z listy już wpisanych oznaczeń. Jeżeli wpisane

lub wybrane oznaczenie ju

ż istnieje, to skopiowane zostaną dane opisujące koniec

odcinka profilu. Czasami zdarza si

ę, że dla krótkich odcinków oznaczenia

studzienek zachodz

ą na siebie. W polu „Oznaczenie” można niniejsze napisy

dowolnie podwy

ższać lub obniżać. Podwyższenia oznaczenie dokonuje się

wpisuj

ąc „<”, natomiast obniżenia wpisując „>” przed tekstem (symbolem). Można

jednocze

śnie podać oznaczenie i je obniżyć. Przykłady:

-

S1 – przyj

ęcie oznaczenia „S1”,

-

> – obni

żenie istniejącego oznaczenia,

-

>S1 – przyj

ęcie oznaczenia „S1” i jednoczesne jego obniżenie.


Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu: istniejący,

projektowany, do likwidacji b

ądź przełożenia.


PoczX [m]

Pole liczbowe. Po

łożenie pierwszej studzienki opisywanej przez początek

profilu. Domy

ślnie program przyjmuje wartość 0.

background image

Elementy tworz

ące projekt

80

K

ąt załamania trasy [º]

Pole liczbowe.


Rz. terenu proj. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu projektowanego na końcu odcinka profilu.

Mo

żna wpisać literę „i” lub znak „*” (gwiazdka), aby program przyjął rzędną taką

sam

ą jak rzędna terenu istniejącego.


Rz. terenu ist. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu istniejącego na końcu odcinka profilu. Można

wpisa

ć literę „p” lub znak „*” (gwiazdka), aby program przyjął rzędną taką samą jak

rz

ędna terenu projektowanego.


Kon dna kana

łu [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna dna kanału na końcu odcinka profilu. W tym polu

nale

ży tą rzędna podać wprost, albo wpisać wartość poprzedzoną znakiem:

-

„p” lub „i” – oznacza,

że podawane jest zagłębienie kanału w stosunku do terenu

projektowanego lub istniej

ącego,

-

„<” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach,

-

„>” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach w przeciwną stronę.


Rz. dna studzienki [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna dna studzienki kanalizacyjnej. Wartość w nawiasach

oznacza rz

ędną wyznaczaną przez program. Rzędną można narzucić poprzez

nadanie warto

ści. Wpisanie „?” powoduje przyjęcie dna studzienki na poziomie

najni

ższego podłączenia.


Na ko

ńcu odcinka

Pole wyboru. W tym polu nale

ży określić, jaki ma się pojawić element na końcu

danego odcinka profilu. Z wy

świetlanej listy można wybrać: odprowadzenie ścieków

/ wody z budynku, studzienka, przepompownia, wylot do zbiornika otwartego.

Rura przepadowa

Pole wyboru. Okre

śla sposób rysowania rury przepadowej na profilu.

-

„auto (domy

ślnie)” – oznacza, że program będzie rysował rurę przepadową, gdy

żnica rzędnych pomiędzy dnem kanału a dnem studzienki przekroczy 0,5 m.

-

„nie” – rura przepadowa nie b

ędzie rysowana.

-

„tak” – rura przepadowa b

ędzie rysowana zawsze.


Stan studzienki

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu: istniejący,

projektowany, do likwidacji b

ądź przełożenia.

Dla studzienki:

Typ studzienki

Pole wyboru. Typ studzienki wybrany z katalogu lub okre

ślenie studzienki

spoza katalogu.

Zwie

ńczenie

background image

Elementy tworz

ące projekt

81

Pole wyboru. Lista typów zwie

ńczeń studzienek – pole dostępne tylko dla

studzienek z katalogu.

Śr. studzienki [mm]

Pole liczbowe.

Średnica studzienki kanalizacyjnej. Użytkownik wpisuje

wielko

ść projektowanego elementu.


Wloty boczne…

Pole kompleksowe. Mo

żliwość wpisywania danych wlotów bocznych do

studzienki. Przycisk z prawej strony pola pozwala otworzy

ć tabelkę do edycji

rz

ędnych i średnic wlotów bocznych.


Wys. ponad teren [m]

Pole liczbowe. Wysoko

ść zwieńczenia ponad teren.


Dodatkowy opis

Pole tekstowe. Dodatkowy opis, który pojawi si

ę w profilu, tuż nad tabelą. Aby

edytowa

ć ten opis można otworzyć specjalne okienko za pomocą przycisku

z prawej strony pola. Mo

żna też opis wpisać z klawiatury bez otwierania okienka.

Dodatkowe opcje:
-

! - wpisanie znaku „!” na pocz

ątku opisu oznacza, że opis w całości będzie

umieszczony nad lini

ą oznaczającą koniec odcinka profilu. W przeciwnym razie

nad lini

ą pojawi się tylko pierwsza linijka opisu, a pozostałe będą umieszczone

pod lini

ą,

-

| - znak ten oznacza zako

ńczenie linii i przejście do następnej linii. Znak ten

mo

żna uzyskać przyciskając na klawiaturze klawisze Shift+\,

-

@ - zamiast tego znaku w opisie na rysunku pojawi si

ę znak oznaczenia

średnicy ø (fi).

Kolejne dane zale

żą od rodzaju wybranego elementu:


Dla odprowadzenia

ścieków / wody z bud.:

Poziom porównawczy [m]

Pole liczbowe. Poziom porównawczy dla odcinka profilu.




5.4.2. Skrócony pocz

ątek profilu kanalizacyjnego

Skrócony pocz

ątek profilu kanalizacyjnego opisuje początek profilu bez tabeli

z opisami oraz pierwsz

ą studzienkę. Element ten najczęściej jest używany do

rysowania przykanalików.

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane jak dla pocz

ątku profilu kanalizacyjnego.

background image

Elementy tworz

ące projekt

82

5.4.3. Odcinek (

środkowy) profilu kanalizacyjnego

Odcinek

profilu

kanalizacyjnego

opisuje

środkowy

fragment

profilu

kanalizacyjnego.

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane

środkowego odcinka profilu kanalizacyjnego:

Oznaczenie

Pole tekstowe. Oznaczenie pierwszej studzienki profilu lub innego elementu.

Pole to posiada mo

żliwość wyboru z listy już wpisanych oznaczeń. Jeżeli wpisane

lub wybrane oznaczenie ju

ż istnieje, to skopiowane zostaną dane opisujące koniec

odcinka profilu. Czasami zdarza si

ę, że dla krótkich odcinków oznaczenia

studzienek zachodz

ą na siebie. W polu „Oznaczenie” można niniejsze napisy

dowolnie podwy

ższać lub obniżać. Podwyższenia oznaczenie dokonuje się

wpisuj

ąc „<”, natomiast obniżenia wpisując „>” przed tekstem (symbolem). Można

jednocze

śnie podać oznaczenie i je obniżyć. Przykłady:

-

S1 – przyj

ęcie oznaczenia „S1”,

-

> – obni

żenie istniejącego oznaczenia,

-

>S1 – przyj

ęcie oznaczenia „S1” i jednoczesne jego obniżenie.


Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu: istniejący,

projektowany, do likwidacji b

ądź przełożenia.


D

ługość odcinka [m]

Pole liczbowe. Odleg

łość pomiędzy studzienkami znajdującymi się na

pocz

ątku i na końcu odcinka profilu. Wpisanie wartości w tym polu spowoduje

obliczenie po

łożenia końca odcinka profilu. Natomiast wpisanie wartości

rozpoczynaj

ącej się od „!” oznacza położenie końca odcinka, a program

automatycznie obliczy odleg

łość.


K

ąt załamania trasy [º]

Pole liczbowe. Po uzupe

łnieniu pola, przy włączonej funkcji „Opcje

Projektu” / „Wygl

ąd elementów” / „Elementy profilu” / „Rysuj kąty załamania tras”,

powy

żej wykreślonych profili sieci pojawią się oznaczenia załamania trasy i wartości

k

ątów.


Rz. terenu proj. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu projektowanego na końcu odcinka. Można

wpisa

ć literę 'i' albo znak '*', aby program przyjął rzędną taką samą jak rzędna

terenu istniej

ącego.


Rz. terenu ist. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu istniejącego na końcu odcinka. Można wpisać

liter

ę 'p' albo znak '*', aby program przyjął rzędną taką samą jak rzędna terenu

projektowanego.

Pocz dna kana

łu [m]

background image

Elementy tworz

ące projekt

83

Pole liczbowe. Rz

ędna dna kanału na początku odcinka. Program domyślnie

przyjmuje w tym miejscu (auto) i dla takiego ustawienia przyjmuje rz

ędną końca

poprzedniego odcinka profilu. Mo

żna w tym miejscu wpisać „?”, co oznacza powrót

do ustawienia „auto”, lub poda

ć rzędną wprost. Można też wprowadzaną wartość

poprzedzi

ć odpowiednim znakiem:

-

„p” lub „i” – oznacza,

że podawane jest zagłębienie kanału w stosunku do terenu

projektowanego lub istniej

ącego,

-

„<” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach,

-

„>” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach w przeciwną stronę.


Kon dna kana

łu [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna dna kanału na końcu odcinka profilu. W tym polu

nale

ży tą rzędna podać wprost, albo wpisać wartość poprzedzoną znakiem:

-

„p” lub „i” – oznacza,

że podawane jest zagłębienie kanału w stosunku do terenu

projektowanego lub istniej

ącego,

-

„<” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach,

-

„>” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach w przeciwną stronę.


Rz. dna studzienki [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna dna studzienki kanalizacyjnej. Wartość w nawiasach

oznacza rz

ędną wyznaczaną przez program. Rzędną można narzucić poprzez

nadanie warto

ści. Wpisanie „?” powoduje przyjęcie dna studzienki na poziomie

najni

ższego podłączenia.


Rodzaj sieci

Pole wyboru. Z listy mo

żna wybrać rodzaj sieci i przypisany mu wygląd na

rysunku.

Na ko

ńcu odcinka

Pole wyboru. W tym polu nale

ży określić jaki element ma się pojawić na końcu

danego odcinka profilu. Z wy

świetlanej listy można wybrać: odpr. ścieków / wody

z bud., studzienka, przepompownia, wylot do zbiornika otwartego.

Typ rury

Pole wyboru. Materia

ł, z którego wykonany jest dany odcinek. Wyświetlana

jest lista dost

ępnych katalogów, z których można wybrać typ rury dla danego

odcinka profilu.

Śr. kanału [mm]

Pole liczbowe.

Średnica kanału.


Grubo

ść ścianki [mm]

Pole liczbowe. Grubo

ść ścianki rurociągu. Dana wprowadzana przez

U

żytkownika.


Rura przepadowa

Pole wyboru. Okre

śla sposób rysowania rury przepadowej na profilu.

-

„auto (domy

ślnie)” – oznacza, że program będzie rysował rurę przepadową, gdy

żnica rzędnych pomiędzy dnem kanału a dnem studzienki przekroczy 0,5 m.

-

„nie” – rura przepadowa nie b

ędzie rysowana.

-

„tak” – rura przepadowa b

ędzie rysowana zawsze.

background image

Elementy tworz

ące projekt

84


Stan studzienki

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu: istniejący,

projektowany, obliczany lub nie, do likwidacji b

ądź przełożenia.


Ozn.

średnicy

Pole wyboru. Sposób oznaczania

średnicy i nazwy materiału, które pojawiają

si

ę w polu „Średnice, materiał / Spadki”. Dostępne są następujące możliwości:

-

(bez) –

średnica nie będzie wypisana. Pojawi się tylko nazwa materiału

-

Fi –

średnica zostanie oznaczona jako ø, a następnie wyświetli się nazwa

materia

łu, np. „ø 160 PVC”

-

Dn –

średnica zostanie oznaczona jako Dn, a następnie wyświetli się nazwa

materia

łu, np. „Dn 150 stal.”

-

(nazwa materia

łu) – średnica zostanie wpisana bez specjalnego oznaczenia za

nazw

ą materiału np. „PVC 400”


Spadek razem z nast.

Pole wyboru. Je

żeli w tym polu Użytkownik wpisze „Tak”, program będzie

oblicza

ł i rysował spadek łącznie z następnym odcinkiem profilu:

pierwszy i drugi odcinek maj

ą

ustawione pole ”Spadek razem

z nast” na „Tak”, natomiast

trzeci na „Nie”

Wszystkie odcinki maj

ą

ustawione pole „Spadek razem

z nast” na „Nie”

Dodatkowy opis

Pole tekstowe. Dodatkowy opis, który pojawi si

ę w profilu, tuż nad tabelą. Aby

edytowa

ć ten opis można otworzyć specjalne okienko za pomocą przycisku

z prawej strony pola. Mo

żna też opis wpisać z klawiatury bez otwierania okienka.

Dodatkowe opcje:
-

! – wpisanie znaku „!” na pocz

ątku opisu oznacza, że opis w całości będzie

umieszczony nad lini

ą oznaczającą koniec odcinka profilu. W przeciwnym razie

nad lini

ą pojawi się tylko pierwsza linijka opisu, a pozostałe będą umieszczone

pod lini

ą,

-

| – znak ten oznacza zako

ńczenie linii i przejście do następnej linii. Znak ten

mo

żna uzyskać przyciskając na klawiaturze klawisze Shift+\,

-

@ – wpisanie tego znaku powoduje pojawienie si

ę w opisie na rysunku symbolu

średnicy ø (fi).


Kolejne dane zale

żą od rodzaju wybranego elementu i jego rysunku na końcu

odcinka profilu, i opisane s

ą dla początku profilu kanalizacyjnego.

background image

Elementy tworz

ące projekt

85

5.5. Elementy tworz

ące profil wodociągu

Elementy opisane w tym rozdziale wykorzystywane s

ą przez Użytkownika

zasadniczo tylko podczas generowania profilu sieci wodoci

ągowej nie powiązanego

z map

ą sieci. Rysując profil ręcznie można wybrać typ studzienki z katalogu

producenta. Profil utworzony automatycznie przez program ju

ż zawiera swoje

zasadnicze sk

ładniki. Niemniej znajomość właściwości poszczególnych elementów

pozwala zrozumie

ć możliwości programu w zakresie automatycznego generowania

profili, a tak

że – w ograniczonym zakresie – modyfikować takie profile.

5.5.1. Pocz

ątek profilu wodociągu

Pocz

ątek profilu wodociągu opisuje tabelkę z opisem profilu oraz pierwszy

element na tym profilu.

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane pocz

ątku profilu wodociągowego:

Oznaczenie

Pole tekstowe. Oznaczenie pierwszego elementu na profilu wodoci

ągu. Pole to

posiada mo

żliwość wyboru z listy już wpisanych oznaczeń. Jeżeli wpisane lub

wybrane oznaczenie ju

ż istnieje, to skopiowane zostaną dane opisujące koniec

odcinka profilu. Czasami zdarza si

ę, że dla krótkich odcinków oznaczenia zachodzą

na siebie. W polu „Oznaczenie” mo

żna niniejsze napisy podwyższać lub obniżać.

Podwy

ższenia oznaczenia dokonuje się wpisując „<”, natomiast obniżenia wpisując

„>”przed tekstem (symbolem). Mo

żna też jednocześnie podać oznaczenie i je

obni

żyć.

Przyk

łady:

-

W1 – przyj

ęcie oznaczenia „W1”,

-

> – obni

żenie istniejącego oznaczenia,

-

>W1 – przyj

ęcie oznaczenia „W1” i jednoczesne jego obniżenie.


Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu: istniejący,

projektowany, obliczany lub nie, do likwidacji b

ądź przełożenia.


PoczX [m]

Pole liczbowe. Po

łożenie pierwszego elementu profilu. Domyślnie program

przyjmuje warto

ść 0.


K

ąt załamania trasy [º]

Pole liczbowe. Po uzupe

łnieniu pola, przy włączonej funkcji „Opcje

Projektu” / „Wygl

ąd elementów” / „Elementy profilu” / „Rysuj kąty załamania tras”,

powy

żej wykreślonych profili sieci pojawią się oznaczenia załamania trasy i wartości

k

ątów.


Rz. terenu proj. [m]

background image

Elementy tworz

ące projekt

86

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu projektowanego na końcu odcinka profilu.

Mo

żna wpisać literę „i” lub znak „*”, aby program przyjął rzędną taką samą jak

rz

ędna terenu istniejącego.


Rz. terenu ist. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu istniejącego na końcu odcinka. Można wpisać

liter

ę 'p' albo znak '*', aby program przyjął rzędną taką samą jak rzędna terenu

projektowanego.

Kon osi ruroci

ągu [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna osi rurociągu na końcu odcinka profilu. W tym polu

mo

żna tą rzędna podać wprost, albo wpisać wartość poprzedzoną znakiem:

-

„p” lub „i” – oznacza,

że podawane jest zagłębienie kanału w stosunku do terenu

projektowanego lub istniej

ącego,

-

„<” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach,

-

„>” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach w przeciwną stronę.


Na ko

ńcu odcinka

Pole wyboru. W tym polu nale

ży określić jaki element i jego rysunek ma się

pojawi

ć na końcu tego odcinka profilu. Z wyświetlanej listy można wybrać: wejście

do bud. (budynek do którego doprowadzany jest wodoci

ąg), skrzyżowanie,

studzienka wodomierzowa, hydrant.

Odga

łęzienia…

Pole liczbowe.


Dodatkowy opis

Pole tekstowe. Dodatkowy opis, który pojawi si

ę w profilu, tuż nad tabelą. Aby

edytowa

ć ten opis można otworzyć specjalne okienko za pomocą przycisku

z prawej strony pola. Mo

żna też opis wpisać z klawiatury bez otwierania okienka.

Dodatkowe opcje:
-

! – wpisanie znaku „!” na pocz

ątku opisu oznacza, że opis w całości będzie

umieszczony nad lini

ą oznaczającą koniec odcinka profilu. W przeciwnym razie

nad lini

ą pojawi się tylko pierwsza linijka opisu, a pozostałe będą umieszczone

pod lini

ą,

-

| – znak ten oznacza zako

ńczenie linii i przejście do następnej linii. Znak ten

mo

żna uzyskać przyciskając na klawiaturze klawisze Shift+\,

-

@ – wpisanie tego znaku powoduje pojawienie si

ę w opisie na rysunku symbolu

średnicy ø (fi).


Kolejne dane zale

żą od rodzaju wybranego rysunku:


Dla wej

ścia do budynku:

Rodzaj wej

ścia do budynku

Pole wyboru. Z wy

świetlanej listy można wybrać rodzaj wejścia rurociągu do

budynku: wodomierz (odc. gwintowane), wodomierz (odcinki ko

łnierzowe), bez

wodomierza.

Gr.

ściany [m]

Pole liczbowe. Grubo

ść ścian budynku na poziomie piwnic.

background image

Elementy tworz

ące projekt

87


Zag

ł. fund. [m]

Pole liczbowe. Zag

łębienie fundamentów ścian budynku w stosunku do

poziomu piwnic.

Wys. fund. [m]

Pole liczbowe. Wysoko

ść ławy fundamentowej.


Rz

ędna piwnic [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna poziomu piwnic w budynku. Dana ta jest konieczna,

aby

ściana budynku mogła być narysowana na profilu.


Rz

ędna parteru [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna poziomu parteru w budynku.


Wodomierz nad poz. piwnic [m]

Pole liczbowe. Wysoko

ść umieszczenia wodomierza nad poziomem piwnic

w budynku.


Dla skrzy

żowania:

Rodzaj skrzy

żowania

Pole wyboru. Z wy

świetlanej listy można wybrać rodzaj skrzyżowania na końcu

odcinka: wprost, trójnik / czwórnik, czwórnik zintegrowany z zasuwami, zawór
k

ątowy, kształtka siodłowa.


Dla hydrantu:

Typ hydrantu

Pole wyboru. Wybór typu hydrantu: podziemny lub nadziemny.

5.5.2. Skrócony pocz

ątek profilu wodociągu

Skrócony pocz

ątek profilu wodociągu opisuje początek profilu bez tabeli z opisami

oraz pierwszy element na profilu. Element ten najcz

ęściej jest używany do rysowania

przy

łączy wodociągowych do budynków.

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane jak dla pocz

ątku profilu wodociągowego.


Odcinek (

środkowy) profilu wodociągu

Odcinek profilu wodoci

ągu opisuje środkowy fragment profilu wodociągu.

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane

środkowego odcinka profilu wodociągowego:

Oznaczenie

background image

Elementy tworz

ące projekt

88

Pole tekstowe. Oznaczenie elementu na profilu wodoci

ągu. Pole to posiada

mo

żliwość wyboru z listy już wpisanych oznaczeń. Jeżeli wpisane lub wybrane

oznaczenie ju

ż istnieje, to skopiowane zostaną dane opisujące koniec odcinka

profilu. Czasami zdarza si

ę, że dla krótkich odcinków oznaczenia zachodzą na

siebie. W polu „Oznaczenie” mo

żna niniejsze napisy podwyższać lub obniżać.

Podwy

ższenia oznaczenia dokonuje się wpisując „<”, natomiast obniżenia wpisując

„>”przed tekstem (symbolem). Mo

żna też jednocześnie podać oznaczenie i je

obni

żyć.

Przyk

łady:

-

W1 – przyj

ęcie oznaczenia „W1”,

-

> – obni

żenie istniejącego oznaczenia,

-

>W1 – przyj

ęcie oznaczenia „W1” i jednoczesne jego obniżenie.


Stan elementu

Pole wyboru. Mo

żliwość wyboru z listy aktualnego stanu elementu: istniejący,

projektowany, do likwidacji b

ądź przełożenia.


D

ługość odcinka [m]

Pole liczbowe. Odleg

łość pomiędzy początkiem i końcem odcinka profilu.

Wpisanie warto

ści w tym polu spowoduje obliczenie położenia końca odcinka

profilu. Natomiast wpisanie warto

ści rozpoczynającej się od „!” oznacza położenie

ko

ńca odcinka, a program automatycznie obliczy odległość.


K

ąt załamania trasy [º]

Pole liczbowe.


Wygl

ąd elementu

Pole wyboru. Styl opisu odcinka profilu. Dodatkowo mo

żna konfigurować

wygl

ąd innych elementów sieci (patrz rozdział 8.2.1).


Na ko

ńcu odcinka

Pole wyboru. W tym polu nale

ży określić jaki element i jego rysunek ma się

pojawi

ć na końcu tego odcinka profilu. Z wyświetlanej listy można wybrać: wejście

do bud. (budynek do którego doprowadzany jest wodoci

ąg), skrzyżowanie,

studzienka wodomierzowa, hydrant.

Rz. terenu proj. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu projektowanego na końcu odcinka profilu.

Mo

żna wpisać literę „i” lub znak „*”, aby program przyjął rzędną taką samą jak

rz

ędna terenu istniejącego.


Rz. terenu ist. [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna terenu istniejącego na końcu odcinka. Można wpisać

liter

ę 'p' albo znak '*', aby program przyjął rzędną taką samą jak rzędna terenu

projektowanego.

Pocz osi ruroci

ągu [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna osi rurociągu na początku odcinka profilu. Program

domy

ślnie przyjmuje w tym miejscu (auto) i dla takiego ustawienia przyjmuje rzędną

ko

ńca poprzedniego odcinka. Można w tym miejscu wpisać „?”, co oznacza powrót

background image

Elementy tworz

ące projekt

89

do ustawienia „auto”, lub poda

ć rzędną wprost. Można też wprowadzaną wartość

poprzedzi

ć odpowiednim znakiem:

-

„p” lub „i” – oznacza,

że podawane jest zagłębienie kanału w stosunku do terenu

projektowanego lub istniej

ącego,

-

„<” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach,

-

„>” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach w przeciwną stronę.


Kon osi ruroci

ągu [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna osi rurociągu na końcu odcinka profilu. W tym polu

nale

ży tą rzędna podać wprost, albo wpisać wartość poprzedzoną znakiem:

-

„p” lub „i” – oznacza,

że podawane jest zagłębienie kanału w stosunku do terenu

projektowanego lub istniej

ącego,

-

„<” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach,

-

„>” – oznacza,

że wartość oznacza spadek w procentach w przeciwną stronę.


Rodzaj sieci

Pole wyboru. Z listy mo

żna wybrać rodzaj sieci i przypisany mu wygląd na

rysunku.

Na ko

ńcu odcinka

Pole wyboru. W tym polu nale

ży określić jaki element ma się pojawić na końcu

danego odcinka profilu. Z wy

świetlanej listy można wybrać: odpr. ścieków / wody

z bud., studzienka, przepompownia, wylot do zbiornika otwartego.

Typ rury
Pole wyboru. Materia

ł, z którego wykonany jest dany odcinek. Wyświetlana jest lista

dost

ępnych katalogów, z których można wybrać typ rury dla danego odcinka profilu.


Śr. rurociągu [mm]

Pole liczbowe.

Średnica rurociągu.


Grubo

ść ścianki [mm]

Pole liczbowe. Grubo

ść ścianki rurociągu. Dana wprowadzana przez

U

żytkownika.


Odga

łęzienia…

Pole liczbowe.


Ozn.

średnicy

Pole wyboru. Sposób oznaczania

średnicy i nazwy materiału, które pojawiają

si

ę w polu „Średnice, materiał / Spadki”. Dostępne są następujące możliwości:

-

(bez) –

średnica nie będzie wypisana. Pojawi się tylko nazwa materiału

-

Fi –

średnica zostanie oznaczona jako ø, a następnie wyświetli się nazwa

materia

łu, np. „ø 160 PVC”

-

Dn –

średnica zostanie oznaczona jako Dn, a następnie wyświetli się nazwa

materia

łu, np. „Dn 150 stal.”

-

(nazwa materia

łu) -– średnica zostanie wpisana bez specjalnego oznaczenia za

nazw

ą materiału np. „PVC 400”


Spadek razem z nast.

background image

Elementy tworz

ące projekt

90

Pole wyboru. Je

żeli w tym polu Użytkownik wpisze „Tak”, program będzie

oblicza

ł i rysował spadek łącznie z następnym odcinkiem profilu:

pierwszy i drugi odcinek maj

ą

ustawione pole ”Spadek razem

z nast” na „Tak”, natomiast

trzeci na „Nie”

Wszystkie odcinki maj

ą

ustawione pole „Spadek razem

z nast” na „Nie”

Dodatkowy opis

Pole tekstowe. Dodatkowy opis, który pojawi si

ę w profilu, tuż nad tabelą. Aby

edytowa

ć ten opis można otworzyć specjalne okienko za pomocą przycisku

z prawej strony pola. Mo

żna też opis wpisać z klawiatury bez otwierania okienka.

Dodatkowe opcje:
-

! – wpisanie znaku „!” na pocz

ątku opisu oznacza, że opis w całości będzie

umieszczony nad lini

ą oznaczającą koniec odcinka profilu. W przeciwnym razie

nad lini

ą pojawi się tylko pierwsza linijka opisu, a pozostałe będą umieszczone

pod lini

ą,

-

| – znak ten oznacza zako

ńczenie linii i przejście do następnej linii. Znak ten

mo

żna uzyskać przyciskając na klawiaturze klawisze Shift+\,

-

@ – wpisanie tego znaku powoduje pojawienie si

ę w opisie na rysunku symbolu

średnicy ø (fi).

Podsypka

Pole tekstowe.


Grubo

ść podsypki [m]

Pole liczbowe.


Zasypka

Pole tekstowe.


Grubo

ść zasypki [m]

Pole liczbowe.


U

żytk. 1

Pole tekstowe.


U

żytk. 2

Pole tekstowe.


Poziom porównawczy [m]

Pole liczbowe. Poziom porównawczy dla odcinka profilu.

background image

Elementy tworz

ące projekt

91

Kolejne dane zale

żą od rodzaju wybranego elementu i jego rysunku na końcu

odcinka profilu, i opisane s

ą dla elementu początku profilu wodociągu.

5.6. Elementy uzbrojenia wstawiane do odcinków profilu

Do odcinków profili sieci zarówno kanalizacyjnych jak i wodoci

ągowych można

wstawia

ć dodatkowe elementy, które modyfikują wygląd profilu bądź też stanowią

uzbrojenie wyst

ępujące na trasie profilu.


Do profili kanalizacyjnych i wodoci

ągowych można wstawiać następujące

elementy:

5.6.1. Dodatkowy opis na profilu

Przycisk w pasku narz

ędzi


Dane dodatkowego opisu:

Opis

Pole tekstowe. Dodatkowy opis na profilu. Mo

żliwość wpisania przez

U

żytkownika tekstu, który pojawi się na odnośniku w zaznaczonym miejscu na

profilu. Mo

żliwa jest również modyfikacja czy opis ma być skierowany w górę czy

w dó

ł.

Rz

ędna [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna przewodu. Program automatycznie wyznacza rzędną

z rysunku. U

żytkownik może zmodyfikować wartość narzucając ją.

5.6.2. Przewód prostopad

ły i podwójny przewód prostopadły

Przycisk w pasku narz

ędzi:

lub


Dane przewodu prostopad

łego:

Śieć kolidująca

Pole wyboru. W tym polu nale

ży określić dane przewodu, które można

modyfikowa

ć wpisując litery wprost do tabeli danych lub otwierając specjalne

okienko do ich zmiany za pomoc

ą przycisku z prawej strony pola:

-

1 / 2 – przewód pojedynczy lub podwójny,

-

I – przewód istniej

ący obliczany lub nieobliczany,

-

P – przewód projektowany,

-

L – przewód istniej

ący do likwidacji,

-

Z – przewód istniej

ący do przełożenia,

-

O – oznacz odleg

łość (położenie) w tabeli profilu,

background image

Elementy tworz

ące projekt

92

-

R – oznacz rz

ędną w tabeli profilu.


Średnica [mm]

Pole liczbowe.

Średnica przewodu. Wartość wpisywana przez Użytkownika.


Rodzaj sieci

Pole wyboru. Rodzaj uzbrojenia (przewodu) wprowadzanego na rysunek

profilu. Mo

żliwość wyboru z dostępnej listy lub konfiguracja w okienku „Wygląd

elementów”.

Opis

Pole tekstowe. Opis przewodu. Jest on automatycznie generowany przez

program, ale mo

że być modyfikowany przez Użytkownika. Powrót do ustawień

automatycznych nast

ępuje po wpisaniu „?”.Możliwa jest również modyfikacja czy

opis ma by

ć skierowany w górę czy w dół.


Po

łożenie [m]

Pole liczbowe. Po

łożenie przewodu w stosunku do początku profilu. Program

automatycznie wyznacza odleg

łość położenia elementu z rysunku. Użytkownik

mo

że narzucić odległość w stosunku do początku aktualnego odcinka wpisując

warto

ść zaczynającą się od „+”.


Rz

ędna dna [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna przewodu. Program automatycznie wyznacza rzędną

z rysunku. U

żytkownik może zmodyfikować wartość narzucając ją.


W kanale prostok

ątnym

Pole wyboru.

5.6.3. Za

łamanie terenu

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane za

łamania terenu:

Za

łamanie terenu

Pole wyboru. W tym polu nale

ży określić dane załamania terenu, które można

modyfikowa

ć wpisując litery wprost do tabeli danych lub otwierając specjalne

okienko do ich zmiany za pomoc

ą przycisku z prawej strony pola:

-

I – za

łamanie istniejące,

-

P – za

łamanie projektowane,

-

O – oznacz odleg

łość (położenie) w tabeli profilu,

-

R – oznacz rz

ędną w tabeli profilu.


Po

łożenie [m]

Pole liczbowe. Po

łożenie załamania terenu w stosunku do początku profilu.

Program automatycznie wyznacza odleg

łość położenia elementu z rysunku.

U

żytkownik może narzucić odległość w stosunku do początku aktualnego odcinka

wpisuj

ąc wartość zaczynającą się od „+”.

background image

Elementy tworz

ące projekt

93


Rz

ędna [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna załamania terenu. Program automatycznie wyznacza

rz

ędną z rysunku. Użytkownik może zmodyfikować wartość narzucając inną.


Opis

Pole tekstowe. Opis za

łamania terenu. Możliwość wpisania przez Użytkownika

tekstu, który pojawi si

ę na odnośniku od wprowadzonego elementu uzbrojenia

terenu. Mo

żliwa jest również modyfikacja czy opis ma być skierowany w górę czy

w dó

ł.

5.6.4. Jezdnia

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane jezdni:

Jezdnia

Pole wyboru. W tym polu nale

ży określić dane jezdni, które można

modyfikowa

ć wpisując litery wprost do tabeli danych lub otwierając specjalne

okienko do ich zmiany za pomoc

ą przycisku z prawej strony pola:

-

I – jezdnia istniej

ąca,

-

P – jezdnia projektowana,

-

O – oznacz odleg

łość (położenie) w tabeli profilu,

-

R – oznacz rz

ędną w tabeli profilu.


Po

łożenie [m]

Pole liczbowe. Po

łożenie osi jezdni w stosunku do początku profilu. Program

automatycznie wyznacza odleg

łość położenia elementu z rysunku. Użytkownik

mo

że narzucić odległość w stosunku do początku aktualnego odcinka wpisując

warto

ść zaczynającą się od „+”.


Rz

ędna [m]

Pole liczbowe. Rz

ędna osi jezdni. Program automatycznie wyznacza rzędną

z rysunku. U

żytkownik może zmodyfikować wartość narzucając inną.


Szeroko

ść [m]

Pole liczbowe. Szeroko

ść jezdni. Domyślnie program wprowadza wartość 15

m. U

żytkownik może zmienić wielkość wpisując inną.


Zag

ł. przy kraw. [m]

Pole liczbowe. Zag

łębienie krańców jezdni względem krawężników. Domyślnie

program wprowadza warto

ść 0,5 m. Użytkownik może zmienić wielkość wpisując

inn

ą.


Zag

ł. osi jezdni [m]

Pole liczbowe. Zag

łębienie osi jezdni względem krawężników. Domyślnie

program wprowadza warto

ść 0,0 m. Użytkownik może zmienić wielkość wpisując

inn

ą.

background image

Elementy tworz

ące projekt

94


Opis

Pole tekstowe. Opis jezdni. Mo

żliwość wpisania przez Użytkownika tekstu,

który pojawi si

ę na odnośniku od wprowadzonego elementu uzbrojenia terenu.

Mo

żliwa jest również modyfikacja czy opis ma być skierowany w górę czy w dół.

5.6.5. Podsypka i zasypka

Przycisk w pasku narz

ędzi:

lub


Dane podsypki / zasypki:

D

ługość [m]

Pole liczbowe. D

ługość, na jakiej występuje podsypka lub zasypka. Domyślnie

program wprowadza warto

ść 10,0 m. Użytkownik może zmienić wielkość wpisując

inn

ą.


Szeroko

ść [m]

Pole liczbowe. Szeroko

ść podsypki lub zasypki. Domyślnie program

wprowadza warto

ść 0,2 m. Użytkownik może zmienić wielkość wpisując inną.


Grubo

ść [m]

Pole liczbowe. Grubo

ść podsypki lub zasypki. Domyślnie program wprowadza

warto

ść 0,2 m. Użytkownik może zmienić wielkość wpisując inną.

5.6.6. Rura ochronna

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane rury ochronnej:

D

ługość [m]

Pole liczbowe. D

ługość rury ochronnej. Domyślnie program wprowadza

warto

ść 5,0 m. Użytkownik może zmienić wielkość wpisując inną.


Średnica [mm]

Pole liczbowe.

Średnica rury ochronnej. Domyślnie program wprowadza

warto

ść 200 mm. Użytkownik może zmienić wielkość wpisując inną.


Do profili wodoci

ągowych można dodatkowo wstawiać elementy armatury:

5.6.7. Zasuwa

Przycisk w pasku narz

ędzi:

background image

Elementy tworz

ące projekt

95


Dane zasuwy:

Zasuwa

Pole wyboru. W tym polu nale

ży określić dane aktualnego uzbrojenia

(zasuwy), które mo

żna modyfikować wpisując litery wprost do tabeli danych lub

otwieraj

ąc specjalne okienko do ich zmiany za pomocą przycisku z prawej strony

pola:
-

I – uzbrojenie istniej

ące,

-

P – uzbrojenie projektowane,

-

O – oznacz odleg

łość (położenie) w tabeli profilu,

-

R – oznacz rz

ędną w tabeli profilu.


Po

łożenie [m]

Pole liczbowe. Po

łożenie uzbrojenia (zasuwy) w stosunku do początku profilu.

Program automatycznie wyznacza odleg

łość położenia elementu z rysunku.

U

żytkownik może narzucić odległość w stosunku do początku aktualnego odcinka

wpisuj

ąc wartość zaczynającą się od „+”. Rzędna uzbrojenia jest wyznaczana na

podstawie po

łożenia.

Po wstawieniu elementu tabela danych jest rozszerzona o dane wstawionego

elementu:

5.7. Elementy tworz

ące rysunki węzłów sieci wodociągowej

5.7.1. Odcinek w

ęzła

Element s

łużący do określenia odcinka węzła wodociągu.

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane odcinka w

ęzła:

Średnica

Pole liczbowe.

Średnica odcinka wodociągu. Wartość wprowadzana przez

U

żytkownika.


Materia

ł

Pole tekstowe. Materia

ł, z którego wykonany jest odcinek węzła. Nazwa

materia

łu wprowadzana przez Użytkownika.


Gr linii

Pole liczbowe. Grubo

ść linii. Dodatkowa możliwość zmiany grubości linii, którą

jest rysowany odcinek w

ęzła.

Ozn.

średnicy

Pole wyboru. Sposób oznaczania

średnicy i nazwy materiału, które pojawiają

si

ę na odnośniku po wybraniu ikony „Opis średnicy i materiału”. Dostępne są

nast

ępujące możliwości:

background image

Elementy tworz

ące projekt

96

-

(bez) –

średnica nie będzie wypisana. Pojawi się tylko nazwa materiału,

-

Fi –

średnica zostanie oznaczona jako ø, a następnie wyświetli się nazwa

materia

łu, np. „ø 160 PVC”,

-

Dn –

średnica zostanie oznaczona jako Dn, a następnie wyświetli się nazwa

materia

łu, np. „Dn 150 stal”,

-

(nazwa materia

łu) -– średnica zostanie wpisana bez specjalnego oznaczenia za

nazw

ą materiału np. „PVC 400”.


Typ linii

Pole kompleksowe. Typ linii opisuj

ącej dany odcinek węzła. Możliwość zmiany

stylu, koloru i grubo

ści linii.

5.7.2. Opis elementu w

ęzła

Element s

łużący do opisu odcinków węzłów wodociągowych lub armatury

znajduj

ącej się na wodociągu

Przycisk w pasku narz

ędzi:


Dane opisu elementu w

ęzła:

Tekst

Pole tekstowe. Tekst pojawiaj

ący się jako opis elementu na odnośniku,

wprowadzany przez U

żytkownika.


Czcionka

Pole kompleksowe. Czcionka opisu elementu. Mo

żliwość wybrania rodzaju,

stylu, rozmiaru, koloru oraz efektów dodatkowych czcionki.

Wysoko

ść [mm]

Pole liczbowe. Wysoko

ść czcionki na rysunku. Niezależnie od wybranego

rozmiaru czcionki, mo

żna dowolnie korygować jej wysokość na rysunku nie

wchodz

ąc w opcje pola „Czcionka”.


Typ linii

Pole kompleksowe. Typ linii opisuj

ącej dany odcinek węzła. Możliwość zmiany

stylu, koloru i grubo

ści linii.

5.7.3. Elementy uzbrojenia wstawiane do odcinków w

ęzłów

Aby rysunki w

ęzłów wodociągów były kompletne, należy je uzupełnić elementami

armatury:

– zawór

– kompensator

– zawór k

ątowy

background image

Elementy tworz

ące projekt

97

– redukcja

– po

łączenie kołnierzowe

– hydrant podziemny

– hydrant nadziemny

Dodatkowym elementem jest opis

średnicy i materiału reprezentowany przez

przycisk:

.


Dla elementów typu zawór, kompensator oraz redukcja mo

żna określić rodzaj

po

łączenia: kołnierzowe lub bez kołnierza.


background image
background image

Obliczenia i wyniki

99

6. OBLICZENIA I WYNIKI

6.1. Wywo

łanie obliczeń

W celu wywo

łania obliczeń należy nacisnąć przycisk

na pasku „Program” lub

wywo

łać polecenie „Plik / Obliczenia... (F10)”.


Zostanie wykonana diagnostyka danych i je

żeli dane nie zawierają błędów,

mo

żliwe będzie przejście do właściwych obliczeń przez kliknięcie przycisku "Dalej” na

li

ście komunikatów diagnostyki (można też użyć klawiszy Ctrl+Enter). Spowoduje to

przej

ście do opcji obliczeń. Ostatnia zakładka z opisem „Wyniki” zawiera tabele

wyników oblicze

ń. W rzeczywistości obliczenia ostatecznie wykonywane są dopiero po

uaktywnieniu tej zak

ładki.

Aby zaniecha

ć obliczeń po wyświetleniu listy komunikatów diagnostyki należy

klikn

ąć przycisk „Wróć” lub przycisnąć klawisz Esc.

6.2. Diagnostyka danych

6.2.1. Sprawdzanie struktury po

łączeń

Korzystnie jest przed wywo

łaniem obliczeń i związaną z tym kompleksową

diagnostyk

ą danych dokonać w edytorze sprawdzenia struktury połączeń.

Sprawdzenie to polega na skontrolowaniu, czy w instalacji (sieci) nie ma nie
pod

łączonych elementów lub też pętli (pierścieni) i innych niedozwolonych struktur.

Je

śli instalacja ma błędy połączeń, program wyświetli te same błędy w okienku

wyników diagnostyki pokazywanym po wywo

łaniu obliczeń, tak więc, wygodniej

dokona

ć ewentualnych poprawek w tym zakresie wcześniej, przed wywołaniem

oblicze

ń.

Aby wywo

łać sprawdzenie struktury połączeń należy wybrać polecenie „Dane

elementów / Sprawd

ź połączenia” (Shift+F2).


Wywo

łanie sprawdzania połączeń powoduje wyświetlenie okienka, które zawiera

list

ę komunikatów na temat błędów połączeń występujących w instalacji:

Konstrukcja powy

ższego okienka, rodzaje ukazujących się w nim komunikatów,

sposób wyszukiwania zwi

ązanych z nimi elementów są identyczne jak dla okienka

background image

Obliczenia i wyniki

100

diagnostyki i zosta

ły opisane poniżej. Jeżeli instalacja jest całkowicie poprawna,

okienko b

ędzie puste.

Edycja danych nie jest mo

żliwa, gdy widoczne jest okienko diagnostyki połączeń –

trzeba je zamkn

ąć naciskając przycisk „OK.” Nie oznacza to utracenia informacji

o b

łędach, gdyż zostaną one uwidocznione na liście błędów edytora graficznego.

6.2.2. Diagnostyka danych

Wywo

łanie obliczeń zawsze powoduje wykonanie przez program diagnostyki

danych i wy

świetlenie okienka wyników diagnostyki. Okienko to nie pojawi się, jeżeli

nie b

ędzie żadnych komunikatów do wyświetlenia – wtedy program przejdzie od razu

do pierwszej zak

ładki opcji obliczeń.

Okienko zawiera list

ę komunikatów o nieprawidłowych lub podejrzanych

warto

ściach danych, jakie zostały wykryte podczas diagnostyki. Jeżeli w instalacji

wyst

ąpią błędy podłączeń, w okienku pojawią się komunikaty dotyczące tych błędów

i dalsza diagnostyka projektu nie zostanie przeprowadzona. Nale

ży wtedy usunąć

b

łędy podłączeń i jeszcze raz wywołać obliczenia.


Rodzaje i sk

ładnia komunikatów oraz sposób wyszukiwania związanych z nimi

elementów zosta

ł opisany w następnych dwóch podrozdziałach. Opis znaczenia

poszczególnych komunikatów podano w dodatku umieszczonym na ko

ńcu instrukcji.


Wynikiem analizy komunikatów diagnostyki mo

że być powrót do edycji i korekta

danych, realizowane poprzez naci

śnięcie przycisku „Wróć”, lub przejście do obliczeń,

wykonywane przy pomocy przycisku „Dalej”. Wyst

ąpienie błędów powoduje, że nie

mo

żna przejść do dalszej części obliczeń – okienko zawiera wtedy odpowiednią

informacj

ę w lewym dolnym rogu okienka, a w prawym dolnym rogu nie pojawi się

przycisk „Dalej”.


W przypadku powrotu do edycji wszystkie komunikaty wy

świetlone wcześniej

w okienku diagnostyki zostaj

ą wstawione do listy błędów (patrz rozdział ). Dzięki temu

mo

żna wygodnie po kolei odnajdywać i usuwać wszystkie nieprawidłowości w danych.

background image

Obliczenia i wyniki

101

6.2.3. Rodzaje i sk

ładnia komunikatów stosowanych w programie

W programie wyst

ępuje kilka okienek i list, zawierających komunikaty dotyczące

żnych etapów edycji i obliczeń instalacji. Wszystkie komunikaty są ujednolicone pod

wzgl

ędem składni oraz sposobu wyszukiwania związanych z nimi elementów.


Sk

ładnia komunikatu jest następująca:


[Rodzaj_komunikatu] Element_którego_dotyczy_komunikat: Tre

ść_komunikatu


W programie wyst

ępują następujące rodzaje komunikatów:

B

łędy

S

ą to komunikaty najwyższej wagi, pisane dużymi literami. Wszystkie błędy

pojawiaj

ące się podczas tworzenia projektu muszą być usuwane, gdyż występowanie

b

łędów może uniemożliwiać uzyskanie kompletnych wyników dla projektu. Istnieją dwa

typy b

łędów: błędy krytyczne powodujące przerwanie obliczeń oraz błędy, które nie

powoduj

ą przerwania obliczeń, jednak w przypadku ich występowania wyniki mogą nie

by

ć wiarygodne. Błędy powodujące przerwanie obliczeń muszą zostać wyeliminowane

gdy

ż ich występowanie nie pozwoli na przeliczenie projektu.

Ostrze

żenia

To komunikaty mniejszej wagi ni

ż błędy, pisane małymi literami i nie

powoduj

ące zablokowania dalszych obliczeń lub wyświetlania wyników. Ostrzeżenia są

zwi

ązane najczęściej z danymi lub wynikami, które nie muszą się zmienić, ale

prawdopodobnie s

ą nieprawidłowe, dlatego zawsze należy skontrolować treść

pojawiaj

ących się ostrzeżeń.

Podpowiedzi

To komunikaty maj

ące jedynie na celu przypomnienie lub zwrócenie uwagi na

pewne dane lub wyniki. Oczywi

ście podobnie jak ostrzeżenia nie powodują

zablokowania dalszych oblicze

ń lub wyświetlania wyników i też są pisane małymi

literami.

Po

łączenia

Komunikaty tego rodzaju maj

ą charakter ostrzeżeń i mogą pojawić się dopiero

po obliczeniach. Dotycz

ą one automatycznego doboru kształtek i złączek tworzących

po

łączenia w instalacji i opisują sytuacje, w których program nie dobrał połączenia lub

w

ęzła.

Bli

ższy opis komunikatów diagnostyki zawiera dodatek zamieszczony na końcu

instrukcji.

6.2.4. Wyszukiwanie elementu lub pola zwi

ązanego z komunikatem

Podczas przegl

ądania listy komunikatów w edytorze graficznym kursor ustawiony

na komunikacie przyjmuje wygl

ąd łapki. Kliknięcie w tym momencie myszką powoduje

zaznaczenie elementu lub pola, którego dotyczy komunikat oraz wyró

żnienie go żółtym

kolorem.

background image

Obliczenia i wyniki

102

! Oprócz wyró

żnienia żółtym kolorem element, którego dotyczy komunikat

zostanie zaznaczony, a jego dane pojawi

ą się w tabeli danych (jeśli jest

w

łączona).


W ten sposób mo

żna łatwo zlokalizować przyczynę błędów lub dane związane

z ostrze

żeniami i podpowiedziami.


Istnieje tak

że możliwość zasięgnięcia dodatkowych informacji na temat danego

komunikatu. Nale

ży w tym celu zaznaczyć wybrany komunikat i nacisnąć klawisz F1

lub nacisn

ąć prawy klawisz myszki w celu wyświetlenia menu podręcznego dla

komunikatu i wybra

ć odpowiednią pozycję z tego menu.


W menu podr

ęcznym dla listy komunikatów, pojawiającym się po naciśnięciu

prawego klawisza myszki, znajduje si

ę także funkcja zaznaczania wszystkich

elementów, dla których wyst

ąpił dany błąd. Funkcja pomaga w poprawianiu

jednakowych b

łędów, które mogą być grupowo usunięte – w tabeli danych pojawiają

si

ę dane wszystkich zaznaczonych elementów i mogą być zmieniane w jednym

momencie (patrz rozdzia

ł 4.8.5). Przykładem błędu, który może być poprawiony w ten

sposób jest „nieuzupe

łniony typ rury”.


W przypadku projektów zawieraj

ących wiele arkuszy roboczych obliczeniowych,

lista komunikatów mo

że przyjąć strukturę drzewa, (jeśli komunikaty dotyczą kilku

arkuszy):

Na powy

ższym przykładzie lista komunikatów dla arkusza „Arkusz roboczy 1” jest

zwini

ęta - świadczy o tym plus w kwadraciku po lewej stronie nazwy arkusza. Arkusz

„Arkusz roboczy 2” ma w tym miejscu minus i komunikaty dotycz

ące tego arkusz są

widoczne.

Aby zwin

ąć / rozwinąć listę komunikatów dotyczących danego arkusza należy raz

klikn

ąć na kwadracik po lewej stronie nazwy arkusza lub dwukrotnie kliknąć na samą

nazw

ę arkusza w liście błędów.

Podczas wskazywania komunikatów program automatycznie prze

łącza arkusze

tak, aby pokaza

ć element, do którego odnosi się dany komunikat.

6.3. Opcje oblicze

ń

Po naci

śnięciu przycisku „Dalej” w oknie komunikatów diagnostyki (co jest możliwe

tylko w przypadku braku b

łędów), okno to znika i pojawia się zestaw zakładek

zawieraj

ących opcje obliczeń – wartości mające istotny wpływ na przebieg i wyniki

oblicze

ń, które stanowią w zasadzie rozwinięcie danych ogólnych projektu, jednak

dla wygody U

żytkownika zostały przeniesione poza edytor graficzny celem

umo

żliwienia szybkiego wykonywania wielu wariantów obliczeń. Wartości widoczne

w tych polach s

ą w przypadku pierwszej próby obliczeń nowego projektu

background image

Obliczenia i wyniki

103

zaczerpni

ęte z pliku SAMOCZYT (chyba, że projekt powstał jako modyfikacja

innego projektu), a w przypadku ka

żdych następnych obliczeń – z pliku projektu.

Niektóre opcje zwi

ązane z katalogami rur (np. maksymalne prędkości) czytane są

przy pierwszych obliczeniach projektu z katalogu rur.

6.3.1. Opcje wspólne

Wspólne dla wszystkich sieci opcje oblicze

ń są to minimalne wartości odległości

pionowych, w jakich mog

ą się mijać sieci projektowane – wzajemnie, oraz z sieciami

nie obj

ętymi obliczeniami programu, lecz naniesionymi na plan (gazowymi, cieplnymi,

elektrycznymi itp.). Program przestrzega tych warto

ści wyznaczając pionowe przebiegi

(profile) sieci projektowanych – równie

ż wtedy, gdy rysunek profilu nie jest

generowany. Nie s

ą natomiast w żaden sposób kontrolowane wzajemne odległości

sieci nie obliczanych programem (gazowych, cieplnych elektrycznych itd.).

6.3.2. Opcje oblicze

ń sieci kanalizacyjnej

Dla ka

żdej użytej w projekcie rodziny rur można tu ustalić wartości:

-

minimalnej dobieranej

średnicy projektowanych odcinków sieci,

-

mno

żnika do maksymalnych prędkości, które w katalogach rur zapisane są

indywidualnie dla ka

żdej średnicy – stąd konieczność użycia mnożnika zamiast

wpisywania jednej warto

ści. Jednak większość katalogów rur ma wpisane

jednakowe maksymalne pr

ędkości dla wszystkich średnic. W opcjach można

wpisa

ć mnożnik w zależności od umiejscowienia odcinka w sieci: przykanalik,

odga

łęzienie, sieć główna.

-

minimalnego przekrycia kana

łów w stosunku do poziomu terenu,

-

maksymalnego przekrycia kana

łów w stosunku do poziomu terenu,

-

maksymalnego procentowego wype

łnienia projektowanych kanałów medium

(tylko dla kanalizacji grawitacyjnej),

-

minimalnego i maksymalnego spadku dobieranych kana

łów,

-

maksymalnego jednostkowego oporu na d

ługości (tylko dla sieci kanalizacji

ci

śnieniowej).

Powy

ższe opcje doboru rur są podane oddzielnie dla kanalizacji grawitacyjnej

i ci

śnieniowej. Zastosowano również dodatkowo podział w zależności od

umiejscowienia elementów na sieci na: przykanalik, odga

łęzienie i sieć główną. Dla

ka

żdego fragmentu sieci można określić odrębny zestaw danych do doboru średnic.


Ponadto na zak

ładce tej znajdują się pola, których zaznaczenie spowoduje:

-

ponowny dobór

średnic,

-

zachowanie narzuconych przez U

żytkownika średnic przy doborze,

-

tworzenie kaskad w przypadku

łączenia się w studzience odcinków o różnym

umiejscowieniu (np. przykanalika z odga

łęzieniem),

-

uwzgl

ędnienie w trakcie układania odcinków sieci kanalizacji grawitacyjnej

kryterium samooczyszczania,

-

kontrol

ę kryterium samooczyszczania poprzez wyświetlenie odpowiedniego

komunikatu, gdy kryterium to nie jest spe

łnione,

-

przestrzeganie w trakcie oblicze

ń kryterium min. spadku jako odwrotności

średnicy kanału.

background image

Obliczenia i wyniki

104

6.3.3. Opcje oblicze

ń sieci wodociągowej

Dla ka

żdej użytej w projekcie rodziny rur można tu ustalić wartości:

-

minimalnej dobieranej

średnicy projektowanych odcinków sieci,

-

mno

żnika do maksymalnych prędkości, które w katalogach rur zapisane są

indywidualnie dla ka

żdej średnicy – stąd konieczność użycia mnożnika zamiast

wpisywania jednej warto

ści. Jednak większość katalogów rur ma wpisane

jednakowe maksymalne pr

ędkości dla wszystkich średnic. W opcjach można

wpisa

ć mnożnik w zależności od umiejscowienia odcinka w sieci: przykanalik,

odga

łęzienie, magistrala.

-

maksymalnego jednostkowego oporu na d

ługości,

-

minimalnego przykrycia ruroci

ągów w stosunku do poziomu terenu,

-

maksymalnego przykrycia ruroci

ągów w stosunku do poziomu terenu.

-

maksymalnego spadku


Zastosowano równie

ż dodatkowo podział w zależności od umiejscowienia

elementów na sieci na: przy

łącze, odgałęzienie i magistralę. Dla każdego fragmentu

sieci mo

żna określić odrębny zestaw danych do doboru średnic.


Ponadto na zak

ładce tej znajdują się pola, których zaznaczenie spowoduje:

-

ponowny dobór

średnic,

-

zachowanie narzuconych przez U

żytkownika średnic przy doborze,

-

wpisanie w pole liczbowe minimalnej warto

ści kąta, pod jakim mogą się łączyć

odcinki sieci wodoci

ągowej.

6.4. Wyniki oblicze

ń

Obliczenia wykonywane s

ą po przejściu na zakładkę „Wyniki”. Jeżeli zakończą się

cho

ć jednym błędem, ostrzeżeniem lub podpowiedzią – ukaże się okienko ze

stosownym komunikatem. Bezpo

średnio po zakończeniu obliczeń można przejrzeć

wszystkie tabele z wynikami, natomiast aby wyniki zobaczy

ć na rysunkach, należy

nacisn

ąć przycisk „Edytor” w górnej części ekranu. Pozostałe przyciski w górnej części

ekranu to:

-

„Drukuj” – daje dost

ęp do podglądu wydruku i wydruku wszystkich tabel

wyników,

-

„Przerwij” – powraca do edytora graficznego bez doko

ńczenia obliczeń (np.

je

żeli zaraz po obejrzeniu wyników obliczeń ogrzewań płaszczyznowych nie

mamy zamiaru kontynuowa

ć obliczeń),

-

„Wró

ć” – cofa się do poprzedniej zakładki (opcji obliczeń).

-

6.5. Opis tabel wyników

Wszystkie tabele zawieraj

ą wyniki dla poszczególnych arkuszy roboczych typu

„Mapa” (poniewa

ż tylko te arkusze są źródłem danych do obliczeń). Każda tabela,

poza zestawieniem materia

łów, zaczyna się od nazwy arkusza, a następnie

przedstawione s

ą wyniki obliczeń.


Tabele wyników odcinków i w

ęzłów są dostępne również po powrocie z obliczeń

do edytora graficznego. Ka

żdy wiersz tabeli jest wówczas wyposażony w przycisk

background image

Obliczenia i wyniki

105

, którego naci

śnięcie powoduje wskazanie na rysunku obiektu, którego dotyczy

zaznaczony wiersz.

6.5.1. Tabela odcinków sieci kanalizacyjnej

Tabela odcinków sieci kanalizacyjnej zawiera nast

ępujące informacje:

Oznaczenie

symbole

w

ęzła

pocz

ątkowego

i ko

ńcowego

odcinka

Rz

ędna pocz.

rz

ędna początku odcinka

[m]

Rz

ędna końca

rz

ędna końca odcinka

[m]

D

ługość

d

ługość odcinka

[m]

Przep

ływ

obliczeniowe

nat

ężenie

przep

ływu

ścieków

w odcinku

[dm

3

/s]

Pr

ędkość

pr

ędkość ścieków przy przepływie obliczeniowym

[m/s]

Spadek

spadek geometryczny odcinka

[‰]

Średnica

średnica i grubość ścianki rury odcinka

[mm]

Typ rury

okre

ślenie rodziny rur użytej do budowy odcinka

Wype

łnienie

wype

łnienie

odcinka

przy

przep

ływie

obliczeniowym

[%]

Przykrycie pocz.

przykrycie pocz

ątku odcinka

[m]

Przykrycie ko

ńca

przykrycie ko

ńca odcinka

[m]


Je

żeli w projektowanej sieci występują kolizje między różnymi instalacjami, to pod

wierszem odcinka zamieszczana jest pomocnicza tabelka kolizji, zawieraj

ąca pola:

Kolizja z sieci

ą

nazwa sieci, z któr

ą następuje kolizja

Odleg

łość

odleg

łość rzutu punktu kolizji na odcinek, liczona

od pocz

ątku odcinka

[m]

Odleg

łość mijania

najmniejsza odleg

łość, w jakiej mijają się sieci

[m]

6.5.2. Tabela wyników w

ęzłów sieci kanalizacyjnej

Tabela wyników w

ęzłów sieci kanalizacyjnej zawiera następujące informacje:

Oznaczenie

symbol w

ęzła,

Wsp. x

wspó

łrzędna x węzła kanalizacji

Wsp. y

wspó

łrzędna y węzła kanalizacji

Rz

ędna ter. proj.

projektowana rz

ędna terenu w punkcie

w

ęzła

[m]

Rz

ędna ter. istn.

istniej

ąca rzędna terenu w punkcie

w

ęzła

[m]

background image

Obliczenia i wyniki

106

Rz

ędna

dna

kana

łu

rz

ędna dna kanału

[m]

Rz

ędna

dna

studz.

rz

ędna dna studzienki w węźle

[m]

Ozn.
wlotu / odga

ł.

K

ąt wlotu / odgał.

[

º]

P / L

Śr. wlotu / odgał.

[mm]

Wys. kaskady

[m]


Dla w

ęzłów, które tylko łączą działki, wartość w kolumnie „Dopływ” będzie zero,

dla w

ęzła stanowiącego wyjście z sieci projektowanej do zbiornika, oczyszczalni lub

innej sieci warto

ść będzie ujemna.


Dla w

ęzłów z dobranymi (z katalogu) studzienkami pod wierszem węzła

zamieszczona jest pomocnicza tabelka zawieraj

ąca informację, z jakich elementów

zbudowana jest studzienka.

6.5.3. Tabela wyników ogólnych dla sieci wodoci

ągowej

Tabela wyników ogólnych dla sieci wodoci

ągowej podaje ogólne informacje

o wielko

ści sieci:

Liczba

źródeł

liczba

źródeł wody

Liczba
odbiorników

liczba odbiorników w projektowanej sieci

Liczba

w

ęzłów

po

średnich

liczba w

ęzłów pośrednich

Liczba odcinków
sieci.

liczba wszystkich odcinków sieci


Nast

ępnie dla każdego węzła będącego źródłem (zasilaniem) podawane są:

Przep

ływ w źródle wydajność źródła

[dm

3

/s]

Ci

śnienie

dyspozycyjne

obliczone lub narzucone ci

śnienie

wody

[kPa]

Odbiornik
krytyczny

oznaczenie odbiornika krytycznego

D

ł. trasy do odb.

kryt.

d

ługość trasy sieci do odbiornika

krytycznego

[m]

Spadek ci

śnienia

na trasie kryt.

spadek ci

śnienia wody na trasie od

źródła do odbiornika krytycznego
w warunkach obliczeniowych

[kPa]

Ci

śnienie

hydrostatyczne

ci

śnienie hydrostatyczne wynikające

z ró

żnicy rzędnych źródła i odbiornika

krytycznego

[kPa]

Ci

śnienie

przed

odb. kryt.

ci

śnienie wody przed odbiornikiem

krytycznym

[kPa]

background image

Obliczenia i wyniki

107

Podane warto

ści mogą służyć do oceny, jaki składnik w jakim stopniu wpłynął na

warto

ść dobranego przez program wymaganego ciśnienia wody w źródle.

6.5.4. Tabela odcinków sieci wodoci

ągowej

Tabela odcinków sieci wodoci

ągowej zawiera następujące informacje:

Oznaczenie

symbole

w

ęzła

pocz

ątkowego

i ko

ńcowego

odcinka

Rz

ędna osi pocz.

rz

ędna początku odcinka

[m]

Rz

ędna osi końca

rz

ędna końca odcinka

[m]

D

ługość

d

ługość odcinka

[m]

Przep

ływ

obliczeniowe nat

ężenie przepływu wody w odcinku [dm

3

/s]

Pr

ędkość

pr

ędkość ścieków przy przepływie obliczeniowym

[m/s]

R

spadek ci

śnienia na długości odcinka

[Pa/m]

p

[kPa]

Średnica

średnica i grubość ścianki rury odcinka

[mm]

Typ rury

okre

ślenie rodziny rur użytej do budowy odcinka

Wyp.

[%]

Przykrycie pocz.

przykrycie pocz

ątku odcinka

[m]

Przykrycie ko

ńca

przykrycie ko

ńca odcinka

[m]


Je

żeli w projektowanej sieci występują kolizje między różnymi instalacjami, to pod

wierszem odcinka zamieszczana jest pomocnicza tabelka kolizji, zawieraj

ąca pola:

Kolizja z sieci

ą

nazwa sieci, z któr

ą następuje kolizja

Odleg

łość

odleg

łość rzutu punktu kolizji na odcinek, liczona

od pocz

ątku odcinka

[m]

Odleg

łość mijania

najmniejsza odleg

łość, w jakiej mijają się sieci

[m]

6.5.5. Tabela w

ęzłów sieci wodociągowej

Tabela w

ęzłów sieci wodociągowej zawiera następujące informacje:

Oznaczenie

symbole

w

ęzła

pocz

ątkowego

i ko

ńcowego

odcinka

Wsp. x

wspó

łrzędna x węzła sieci wodociągowej

Wsp. y

wspó

łrzędna y węzła sieci wodociągowej

Rz

ędna ter. proj.

projektowana rz

ędna terenu w punkcie węzła

[m]

Rz

ędna ter. istn.

istniej

ąca rzędna terenu w punkcie węzła

[m]

Rz

ędna osi rur

[m]

Rz

ędna dna studz.

rz

ędna dna studzienki lub dna rurociągu

[m]

Wyp

ływ

obliczeniowe

nat

ężenie

przep

ływu

wody

pobieranej w w

ęźle z sieci

[dm

3

/s]

background image

Obliczenia i wyniki

108

Ci

śnienie w węźle

warto

ść ciśnienia wody w węźle

[kPa]

Ozn. wlotu / odga

ł.

K

ąt wlotu / odgał.

[

º]

P / L

Śr. wlotu / odgał.

[mm]

6.5.6. Tabela zestawienia materia

łów

Tabele zestawie

ń materiałów podzielone są na tabele różnych typów elementów,

umieszczone na osobnych zak

ładkach.


Zak

ładka „Rury”


Zestawienie rur podzielone jest na poszczególne katalogi i rodziny rur u

żyte

w projekcie. Zestawienie rur z jednej rodziny (typoszeregu) zawiera nazw

ę (nagłówek)

katalogu zawieraj

ącego tę rodzinę oraz tabelę z następującymi informacjami:

Produkt

pe

łna nazwa typu rury

Wielko

ść

średnica nominalna lub zewnętrzna rury

Kod katalogowy

numer lub kod katalogowy tej

średnicy wg producenta

Ilo

ść

ilo

ść podanych dalej jednostek długości

Jednostka

jednostka d

ługości

Zak

ładka „Studzienki”


Zestawienie elementów sk

ładowych studzienek zawiera nazwę (nagłówek)

katalogu zawieraj

ącego dane studzienek oraz tabelę o identycznym układzie jak tabela

rur:

Produkt

pe

łna nazwa elementu składowego studzienek

Wielko

ść

bli

ższe określenie lub powtórzenie nazwy

elementu

Kod katalogowy

numer lub kod katalogowy elementu wg
producenta

Ilo

ść

ilo

ść podanych dalej jednostek

Jednostka

jednostka miary produktu

6.5.7. Wyszukiwanie elementów

Podczas przegl

ądania tabel z wynikami może zajść potrzeba wyszukania

pewnych elementów o zadanych kryteriach, np. dzia

łek o zadanym przepływie lub

o okre

ślonej prędkości przepływu wody, co przy większym projekcie może okazać się

do

ść trudne. Można wówczas skorzystać z funkcji wyszukiwania, która jest dostępna

w podr

ęcznym menu tabeli wyników wywoływanym za pomocą kliknięcia prawym

klawiszem myszy – kombinacja klawiszy Ctrl+F.


Po wybraniu z menu pozycji „Wyszukiwanie” otworzy si

ę przykładowe okno:

background image

Obliczenia i wyniki

109

Zaznaczaj

ąc żądaną wielkość przez kliknięcie przycisku

znajduj

ącego się z

prawej cz

ęści drzewa przy wybranej wielkości można otworzyć okno szczegółowego

opisu kryteriów wyszukiwania wyników z tej kolumny:

Po zatwierdzeniu danych nale

ży w oknie „Wyszukiwanie” kliknąć przycisk „OK”.

Rezultatem tej operacji b

ędzie podświetlenie w tabeli wyników wszystkich pól

spe

łniających warunek wyszukiwania. Po zdefiniowaniu i zatwierdzeniu następnego

warunku zaznaczone b

ędą zarówno już wcześniej zaznaczone pola, jak również te,

które spe

łniają nowy warunek. Tak więc, wyszukiwanie wieloparametrowe odbywa się

wed

ług zasady logicznego „lub”.

W celu uruchomienia wyszukiwania z nowymi warunkami, nale

ży kliknąć przycisk

„Wyczy

ść”, a następnie wprowadzić w sposób opisany powyżej nowe kryteria

wyszukiwania.


Mo

żna również skorzystać z funkcji szybkiego wyszukiwania wywoływanego

przyci

śnięciem kombinacji klawiszy Shift+Ctrl+F. Opcja ta w łatwy sposób pozwala

wyszuka

ć element z konkretnej kolumny wyników (np. według symbolu, kodu

katalogowego). Nale

ży kliknąć na dowolne pole w odpowiedniej kolumnie i wcisnąć tę

background image

Obliczenia i wyniki

110

kombinacj

ę klawiszy – otworzy się wówczas okienko wyszukiwania z możliwością

wpisania szukanej wielko

ści.

6.5.8. Konfiguracja wygl

ądu tabel

Menu podr

ęczne zawiera także możliwość dostosowania do własnych potrzeb

wygl

ądu tabel wyników („Konfiguracja widoku”). Oto przykładowe okno konfiguracji:


Klikaj

ąc na okienka wyboru

przy nazwie kolumny mo

żna włączać i wyłączać

poszczególne kolumny. Domy

ślnie wszystkie kolumny są zaznaczone do wyświetlania.

background image

Obliczenia i wyniki

111

Je

żeli często korzysta się ze zmienionych ustawień, można je zapisać

w schemacie. W tym celu, po zaznaczeniu kolumn do wy

świetlenia na ekranie, należy

wybra

ć przycisk „Zapisz schemat”. W okienku, które zostanie wyświetlone należy

wpisa

ć dowolną nazwę dla nowego schematu i kliknąć OK.

Natomiast chc

ąc usunąć schemat, wystarczy zaznaczyć go i kliknąć przycisk

„Usu

ń schemat”.

6.6. Lista komunikatów dotycz

ąca wyników obliczeń

Lista wszelkich komunikatów dotycz

ących przebiegu obliczeń – błędów, ostrzeżeń

i podpowiedzi, pojawia si

ę automatycznie pod tabelami wyników. Kliknięcie na wiersz

z listy spowoduje ustawienie tabeli wyników w taki sposób, aby dany element projektu,
któremu przypisany jest b

łąd, stał się widoczny. W razie potrzeby zmieni się również

aktywna pozycja listy wyników.

Opis znaczenia poszczególnych komunikatów, wraz z ewentualnym okre

śleniem

sposobu unikni

ęcia danej sytuacji w dalszych obliczeniach podano w dodatku na

ko

ńcu instrukcji.

6.7. Wydruk lub eksport do arkusza wyników tabelarycznych

Je

żeli obliczenia są kompletne, można tabele wyników wydrukować na drukarce

lub wyeksportowa

ć do arkusza kalkulacyjnego programu MS Excel

.

6.7.1. Wydruk wyników oblicze

ń na drukarce

W celu wydrukowania wyników nale

ży:

1. Klikn

ąć przycisk „Drukuj”. Pojawi się okno podglądu i konfiguracji wydruku,

2. Ustali

ć schemat (orientację strony i poszczególne elementy, które powinny się

znale

źć na wydruku) oraz styl wydruku, korzystając z zakładek „Schemat” i „Styl”

znajduj

ących się prawej strony okna,

3. Ustali

ć marginesy strony wydruku na zakładce „Wydruk”,

4. Skontrolowa

ć czy wszystkie powyższe ustawienia są prawidłowe i zgodne z

zamierzeniami,

5. Na zak

ładce „Wydruk” skonfigurować ustawienia ogólne wydruku, takie jak: typ

drukarki, zakres drukowanych stron, ilo

ść kopii, numerowanie stron, i inne,

6. W celu rozpocz

ęcia wydruku kliknąć przycisk „Drukuj” w głównym oknie

konfiguracji.

background image

Obliczenia i wyniki

112

Okno podgl

ądu i konfiguracji wydruku


Po naci

śnięciu przycisku „Drukuj” pojawi się okno podglądu i konfiguracji wydruku:


Okno podgl

ądu i konfiguracji wydruku składa się z dwóch części i pozwala na

skonfigurowanie wydruku w bardzo szerokim zakresie. Lewa cz

ęść okna stanowi

obszar podgl

ądu wydruku strony. Podgląd odpowiada aktualnym ustawieniom w

zakresie stylu oraz schematu wydruku.

Je

żeli skala podglądu powoduje, że w oknie podglądu mieści się tylko część

bie

żącej strony, pojawią się suwaki umożliwiające przesunięcie widocznego zakresu

strony. Widoczny zakres mo

żna też zmienić przy użyciu łapki – kursor, po

umieszczeniu na obszarze okna podgl

ądu wydruku zmienia wygląd na łapkę, która

umo

żliwia złapanie i przesunięcie oglądanej strony wydruku.

Z prawej strony znajduje si

ę pasek służący do konfigurowania wydruku, na którym

wyst

ępują trzy zakładki zatytułowane “Schemat”, “Styl” i “Wydruk”. Poszczególne

elementy tego paska zosta

ły opisane poniżej.

Zmiana wy

świetlanej strony i skali podglądu wydruku


Na górze paska konfiguracji wydruku umieszczony jest zestaw przycisków i pól

umo

żliwiających zmianę skali podglądu wydruku:


Pole „Podgl

ąd strony ... z ...” umożliwia przejście do podglądu kolejnej /

poprzedniej strony wydruku, jednocze

śnie informując, jaka jest aktualna sumaryczna

liczba stron. Przyciski poni

żej tego pola umożliwiają według kolejności:

background image

Obliczenia i wyniki

113

-

zwi

ększenie skali podglądu,

-

zmniejszenie skali podgl

ądu,

-

ustalenie skali pozwalaj

ącej na podgląd całej strony,

-

ustalenie skali dostosowanej do szeroko

ści strony razem z marginesami,

-

ustalenie skali dostosowanej do szeroko

ści strony bez marginesów.

Drukowanie


Poni

żej znajduje się przycisk „Drukuj” pozwalający na rozpoczęcie wydruku.


U

życie

tego

przycisku

spowoduje

wydrukowanie

wyników

oblicze

ń

w zadeklarowanym zakresie i stylu wydruku.

Powrót do oblicze

ń


Poni

żej znajduje się przycisk „Koniec” pozwalający zakończyć konfigurację

wydruku i powróci

ć do podglądu tabel wyników i opcji obliczeń:


Cz

ęść paska konfiguracji wydruku zajmują trzy zakładki, zatytułowane „Schemat”,

„Styl” i „Wydruk”.

6.7.2. Ustawienia ogólne wydruku

Po otwarciu okna podgl

ądu i konfiguracji wydruku aktywna jest zakładka

„Wydruk”, umo

żliwiająca zmianę ogólnych ustawień wydruku (rodzaj drukarki, ilość

kopii, zakres drukowanych stron, itd.).

Przycisk „szczegó

ły” otwiera i zamyka dodatkowe pola do konfiguracji

numerowania stron. Na poni

ższym przykładzie dodatkowe pola są widoczne:

Zmiana wielko

ści marginesów

background image

Obliczenia i wyniki

114

W dolnej cz

ęści zakładki „Wydruk” znajdują się pola służące do ustawiania

szeroko

ści marginesów, odpowiednio lewego, górnego, prawego i dolnego:

6.7.3. Schematy wydruku – ustalenie zakresu drukowanych wyników

Zak

ładka „Schemat” umożliwia dokładne określenie, jakie tabele i pola wyników

oblicze

ń mają być wydrukowane:


W górnej cz

ęści zakładki znajduje się pole wyboru jednego spośród

zdefiniowanych schematów wydruku. Lista u do

łu pozwala na przejrzenie i modyfikację

aktualnie

wybranego

schematu.

Wprowadzane

zmiany

b

ędą dynamicznie

uwzgl

ędniane w oknie podglądu w lewej części ekranu.

Po modyfikacji dowolnego ze schematów wydruku mo

żna go zapisać pod nową

nazw

ą w celu użycia go nie tylko do bieżącego wydruku, ale także w przyszłości. W

tym celu nale

ży przycisnąć przycisk „Zapisz schemat” i podać nazwę nowego

schematu. Istniej

ące schematy można usuwać przy pomocy przycisku „Usuń

schemat”. Schematy standardowe programu nie mog

ą zostać usunięte.


W

środku zakładki jest pole umożliwiające zmianę orientacji wydruku z pionowej

na poziom

ą.

! Zmiana orientacji wydruku na poziom

ą daje często bardzo dobre efekty,

poniewa

ż powoduje, że poszczególne wiersze tabel wyników mieszczą się w

jednym wierszu na wydruku. Problem dzielenia wierszy wyników przy wydruku
mo

żna też usunąć poprzez zmniejszenie marginesów, o ile stosowana drukarka

pozwala na zastosowanie niewielkich marginesów.

background image

Obliczenia i wyniki

115

6.7.4. Style wydruku – ustalenie kolorów i czcionek

Zak

ładka „Styl” umożliwia określenie wielkość i rodzaju stosowanej czcionki oraz

skonfigurowanie kolorów t

ła i napisów, oddzielnie dla poszczególnych typów pól w

tabelach wyników:


Podobnie jak w przypadku schematów wydruku (patrz wy

żej), program posiada

zestaw predefiniowanych styli wydruku oraz umo

żliwia zapisanie nowych styli,

utworzonych przez U

żytkownika. Style predefiniowane nie mogą zostać usunięte.

Dla lepszej czytelno

ści wyników, co drugi wiersz jest wyszarzany. Można

zadeklarowa

ć procentowo stopień szarości dla wierszy nieparzystych.

6.7.5. Eksport wyników oblicze

ń do arkusza programu MS Excel

Aby wyeksportowa

ć wyniki obliczeń do arkusza kalkulacyjnego należy:

1. Klikn

ąć na skierowaną w dół strzałkę znajdującą się z prawej strony przycisku

umieszczonego w górnej cz

ęści okna obliczeń. Pojawi się

menu zawieraj

ące pozycje „Drukuj”, „Ustawienia wydruku” oraz „Eksport do MS-

Excel…”. Do wyboru s

ą dwie opcje: ”Eksport do MS-Excel: aktualna zakładka”,

„Eksport do MS-Excel: wszystkie zak

ładki”

2. Wybra

ć trzecią lub czwartą pozycję – „Eksport do MS-Excel…”. Program

wy

świetli okienko służące do wprowadzenia nazwy docelowego pliku w formacie

.xls,

3. Klikn

ąć przycisk „Zapisz” znajdujący się w tym okienku. Plik zostanie zapisany

na dysku,


Dla kontroli utworzony plik automatycznie zostaje otwarty w programie MS Excel

,

o ile program ten jest zainstalowany.


background image
background image

Wyniki w edytorze graficznym

117

7. WYNIKI W EDYTORZE GRAFICZNYM

Je

żeli obliczenia zakończą się sukcesem, to po powrocie z obliczeń projekt

przyjmie status “obliczony”. Obrazuje to ikonka stanu w linii stanu, która po

kompletnych i nie zako

ńczonych błędami obliczeniach wygląda następująco:

.

Wyniki oblicze

ń są zapamiętywane w pliku projektu i większość z nich można

w sposób trwa

ły (pojawiający się na wydruku) lub tymczasowy (w chmurce

podpowiedzi dla wskazanego aktualnie elementu) zobaczy

ć w edytorze graficznym.

Równie

ż lista błędów obliczeń pojawiająca się pod tabelami wyników i tabele wyników

s

ą dostępne w edytorze graficznym.


Wyniki, które mo

żna uwidocznić na schemacie sieci i wydrukować, można

podzieli

ć na dwie kategorie:

-

wyniki oblicze

ń dla działek (odcinków sieci) – nie pokazują się domyślnie,

wymagane jest wstawienie na ka

żdą interesującą Użytkownika działkę elementu

typu „Opis dzia

łki” (patrz rozdział: 6.6. „Elementy grafiki i opisy”),

-

wyniki oblicze

ń dla odbiorników, armatury i ewentualnie węzłów sieci – pojawiają

si

ę automatycznie, wymagane jest jedynie ich skonfigurowanie w menu

„Opcje/Wygl

ąd elementów”. Dla niektórych elementów domyślnie mogą być

ustawione puste zestawy wyników oblicze

ń.


Program automatycznie nie opisuje dzia

łek, gdyż w wielu sytuacjach opisy te

mog

łyby nakładać się na inne elementy rysunku i zmniejszać jego czytelność. Opisy

mog

ą być indywidualnie umieszczone przez Użytkownika na każdej działce. Ponadto

mo

żliwe jest szybkie wstawienie opisów do wielu jednocześnie zaznaczonych działek.

Wstawianie opisów mo

że odbywać się podczas edycji danych (przed obliczeniami) lub

po obliczeniach i powrocie do edytora graficznego. Wi

ęcej informacji na temat

wstawiania opisów dzia

łek znajduje się w rozdziale 4.10


W przypadku arkusza roboczego typu „Profil” zawieraj

ącego profile utworzone na

podstawie wyników oblicze

ń schematu sieci, wyniki obliczeń takie, jak rzędne

pocz

ątków i końców odcinków oraz średnice rurociągów, automatycznie pojawiają się

w odpowiednich polach profili.

7.1.1. Podgl

ąd wyników dla elementów za pomocą chmurek

Program umo

żliwia łatwy podgląd danych elementów oraz wyników obliczeń dla

poszczególnych elementów za pomoc

ą chmurek podpowiedzi.

Aby wy

świetlić chmurkę podpowiedzi zawierającą dane i wyniki dla elementu, należy

ustawi

ć się myszką na elemencie i chwilę odczekać.


Je

żeli instalacja jest obliczona, program wyświetla podstawowe dane elementu

oraz niektóre wyniki jego oblicze

ń. Jeżeli instalacja nie jest obliczona, program

wy

świetli tylko podstawowe dane.

background image

Wyniki w edytorze graficznym

118

7.1.2. Drukowanie i opcje wydruku

Po wykonaniu oblicze

ń możliwy jest wydruk projektu na dowolnej drukarce

zainstalowanej w systemie Windows. Przed wykonaniem wydruku nale

ży ustawić opcje

wydruku oraz ustali

ć miejsca cięcia papieru, w sytuacji, gdy wydrukowanie całego

projektu na jednym arkuszu nie jest mo

żliwe.

Aby wydrukowa

ć projekt należy:

1. Przej

ść do warstwy “Wydruk” poprzez kliknięcie na odpowiednią zakładkę

warstw projektu, znajduj

ącą się w prawym dolnym rogu ekranu. Program

przejdzie w tryb podgl

ądu wydruku,

2. Ustawi

ć parametry i opcje wydruku przy pomocy pól w tabeli danych (tabela

danych musi by

ć włączona),

3. Skontrolowa

ć poprawność ułożenia miejsc cięcia papieru i ewentualnie dokonać

korekt w tym zakresie przeci

ągając myszką miejsca cięć,

4. Wykona

ć polecenie „Plik / Drukuj” (Ctrl+P,

). Projekt zostanie

wydrukowany.


Po wybraniu zak

ładki „Wydruk” program przejdzie w tryb podglądu wydruku.

Z ekranu znikn

ą punkty podłączeń, punkty pomocnicze, wszystkie linie przyjmą

odpowiedni

ą grubość. Jednocześnie w tabeli danych pojawiają się pola do konfiguracji

wydruku zebrane w trzy kategorie „Drukarka”, „Zakres wydruku”, „Wydruk”:

Drukarka

Drukarka, na której ma by

ć wydrukowany projekt.

Ustawienia ...

Pole s

łużące do konfiguracji ustawień drukarki. Za pomocą przycisku

z

prawej strony pola mo

żna otworzyć odpowiednie okienko do konfiguracji ustawień

drukarki.

Zakres wydruku

background image

Wyniki w edytorze graficznym

119

Pole s

łużące do wyboru wydruku zakresu edycji. Użytkownik może wybrać,

który zakres edycji ma by

ć drukowany. Można zaznaczyć jednocześnie wszystkie

zakresy edycji do wydruku lub wybra

ć dowolne.

Dla arkusza roboczego „Plan/rzut” mo

żliwy jest wydruk zakresów edycji:

„Ogrzewanie”, „San”, „Konstrukcja”, „Podk

ład”, z arkusza roboczego „Rozwinięcie”

mo

żliwy jest wydruk zakresów edycji: „Ogrzewanie”, „San”, „Konstrukcja”,

Skala

Skala wydruku w stosunku do rzeczywistych rozmiarów projektu. Istnieje

mo

żliwość dopasowania wielkości rysunku do zadeklarowanej strony. Po wpisaniu „?”

program wylicza tak

ą skalę, aby cały rysunek zmieścił się na stronie o wybranej

wielko

ści. W polu tabeli pojawia się wówczas napis: „(dopasuj) = (85)”, co oznacza, że

program dobra

ł skalę wydruku 1:85.

Zak

ładka [cm]

Szeroko

ść zakładki. Poniżej w tym rozdziale znajduje się opis zakładek

i przyk

ładowy układ stron.

Orientacja

Mo

żliwość zmiany orientacji papieru z pionowej na poziomą i odwrotnie.

Marg. lewy [cm], Marg. prawy [cm], Marg. górny [cm], Marg. dolny [cm]

Ustawienia marginesów wydruku.

D

ługość papieru [mm]

D

ługość papieru. Jako długość papieru program rozumie rozmiar papieru

równoleg

ły do osi poziomej projektu.

Szeroko

ść papieru [mm]

Szeroko

ść papieru. Jako szerokość papieru program rozumie rozmiar papieru

równoleg

ły do osi pionowej projektu.

Kolor

To pole pozwala w

łączyć lub wyłączyć wydruk kolorowy na drukarkach

kolorowych (np. w celu oszcz

ędności tuszu kolorowego lub wykonania szybkiego

wydruku testowego). Je

żeli pole „Kolor” jest ustawione na „Nie”, to niezależnie od tego,

czy drukarka jest kolorowa, czy nie, wydruk zawsze b

ędzie czarno–biały. Wyłączenie

koloru ma zastosowanie równie

ż przy wydruku na drukarkach monochromatycznych

(czarno–bia

łych) – zdarza się, że sterowniki takich drukarek nie drukują zbyt jasnych

kolorów.

Papier we wst

ędze

Pole wyboru papieru we wst

ędze „Tak”/„Nie”. Pojęcie papieru we wstędze

zosta

ło omówione w rozdziale . Szerokość papieru widoczna na podglądzie

wydruku odpowiada szeroko

ści formatu papieru wybranego w ustawieniach

drukarki.

D

ł. strony we wstędze

Pola te s

łużą do ustawienia drukowania we wstędze (patrz rozdział )…

Ilo

ść stron

background image

Wyniki w edytorze graficznym

120

Pole informuj

ące o liczbie stron potrzebnych do wydrukowania projektu przy

aktualnych ustawieniach wydruku.

! Je

żeli w polu „Ilość stron” widoczna jest bardzo duża liczba, a na podglądzie

wydruku nie wida

ć granic arkuszy, należy wykonać funkcję odświeżenia układu

stron wydruku – menu g

łówne „Plik/ Odśwież układ stron wydruku”.


Niektóre dane odno

śnie wydruku znajdujące się w tabeli są wspólne dla

wszystkich arkuszy wyst

ępujących w projekcie. Pola zawierające takie dane to:

drukarka, ustawienia, zak

ładka, orientacja, marginesy, długość i szerokość papieru,

kolor oraz deklaracja papieru we wst

ędze.

! UWAGA! – przy nietypowych projektach niektóre ze stron mog

ą być całkowicie

puste.


W trybie podgl

ądu wydruku na ekranie widać fioletowe i zielone kreski wraz

z symbolami no

życzek. Oznaczają one miejsca cięć papieru. Kreski fioletowe

oznaczaj

ą miejsce cięcia papieru, a kreski zielone oznaczają zakładki, które ułatwiają

sklejenie projektu z pojedynczych kartek. Zak

ładka jest częścią wydruku, która pojawia

si

ę na obu sąsiadujących stronach. Przy sklejaniu projektu należy takie strony nałożyć

jedn

ą na drugą właśnie na szerokość zakładki. Dwie krótkie kreski powyżej i poniżej

obszaru wydruku oznaczaj

ą miejsce, do którego powinna przylegać strona. Nie ma

znaczenia, która strona b

ędzie na górze, a która na dole. Zakładka może zostać

wy

łączona w tabeli danych poprzez wpisanie wartości „0” (zero) do pola “Zakładka”.


Poni

żej przedstawiono wygląd przykładowych dwóch sąsiednich stron wydruku:

Po ustawieniu kursora myszki na jednej z fioletowych kresek zmienia on kszta

łt na

taki, który sugeruje mo

żliwość przesuwania miejsca cięcia papieru. “Łapiąc” myszką za

wybran

ą kreskę można ją przesuwać tak, aby np. nie było cięcia w środku tekstu opisu

background image

Wyniki w edytorze graficznym

121

pomieszczenia. Nigdy jednak nie mo

żna ustawić wielkości strony większej niż wielkość

strony w drukarce, mo

żna ją tylko zmniejszać.

Program umo

żliwia powrót do ustawienia standardowego wielkości strony. W tym

celu nale

ży wybrać polecenie „Plik / Odśwież układ stron wydruku”. Także zmiana

drukarki, skali, zak

ładek lub marginesów powoduje ustawienie standardowego układu

stron.


Ponadto ogólne ustawienia drukowania s

ą zadeklarowane w menu głównym

„Opcje/ Ustawienia programu/ Ogólne” w grupie ustawie

ń „Opcje drukowania”. Można

w ten sposób wybra

ć czy mają być drukowane linie jako miejsca cięcia, nożyczki itp.

Wi

ęcej informacji na ten temat zawiera pkt. 8.3.1.

Ustawienia drukowania dotycz

ące poszczególnych elementów projektu takich jak

dzia

łki, elementy armatury itp. są zadeklarowane w menu głównym „Opcje/Wygląd

elementów”. W ten sposób mo

żna wybrać czy mają być drukowane symbole obejść i

odsadzek, dzia

łki itp. Więcej informacji na ten temat zawiera rozdział 8.2.3.


Lista b

łędów po powrocie do edytora graficznego może być włączana i wyłączana

poleceniem „Widok / Poka

ż/Schowaj listę błędów” (F8). Zawartość listy błędów jest

zale

żna od ostatnio wykonanej operacji:

-

je

żeli obliczenia dla edytowanego projektu nie były ani razu wywołane, lista

b

łędów będzie pusta,

-

je

żeli ostatnio wykonaną czynnością było sprawdzenie połączeń, lista błędów

b

ędzie zawierała komunikaty wynikające ze sprawdzania połączeń (błędy

pod

łączeń lub będzie pusta, jeśli takie błędy nie występują),

-

je

żeli wywołano obliczenia dla projektu, jednak po zapoznaniu się z wynikami

diagnostyki wrócono do edytora w celu wprowadzenia korekty danych, lista
b

łędów będzie zawierała komunikaty diagnostyki,

-

je

żeli wykonano obliczenia dla projektu, lista będzie zawierała komunikaty

b

łędów, ostrzeżeń i podpowiedzi powstałe w procesie obliczeń.


Informacje na temat rodzajów i sk

ładni komunikatów pojawiających się w liście

b

łędów znajdują się w rozdziale 6.2.3, natomiast rozdział 6.2.4 zawiera wskazówki

dotycz

ące używania listy błędów – opis jej struktury, sposób odnajdywania elementów

zwi

ązanych z komunikatami oraz wyświetlania dodatkowych informacji na temat

wybranych komunikatów.

Po naci

śnięciu prawego klawisza myszki na liście błędów pojawia się podręczne

menu, w którym pojawiaj

ą się następujące możliwości:

-

odszukaj element – odszukiwanie elementu zwi

ązanego z danym komunikatem,

-

zaznacz wszystkie elementy, w których wyst

ąpił ten błąd,

-

zaznacz wszystkie elementy, w których wyst

ąpił ten błąd, typu ...,

-

zaznacz wszystkie elementy, w których wyst

ąpił ten błąd (cały plik),

-

dodatkowa informacja nt. komunikatu,

-

nie pokazuj wi

ęcej tego komunikatu.

! Pocz

ątkowo wszystkie komunikaty są wyświetlone wytłuszczoną czcionką.

Ka

żdy komunikat po pierwszym wyszukaniu związanego z nim elementu jest

zaznaczony jako “sprawdzony” i jest wy

świetlany w liście błędów zwykłą

czcionk

ą. Istnieje jednak możliwość ponownego wyszukania elementu

zwi

ązanego z tym komunikatem (menu otwierane prawym klawiszem myszki).

Program zmienia czcionk

ę od razu po odszukaniu elementu, więc nie należy

traktowa

ć błędu pisanego zwykłą czcionką jako błędu poprawionego.

background image

Wyniki w edytorze graficznym

122


Informacje o znaczeniu poszczególnych b

łędów znajdują się na końcu instrukcji.


background image

Zaawansowane funkcje programu

123

8. ZAAWANSOWANE FUNKCJE PROGRAMU

8.1. Wysy

łanie i otwieranie projektów z wykorzystaniem poczty

elektronicznej

Program wspomaga wysy

łanie projektów pocztą elektroniczną. Jednakże

mo

żliwość ta jest zależna od zainstalowanego oprogramowania pocztowego.

Korzystaj

ąc z aplikacji Microsoft

®

nale

ży zainstalować program Outlook

®

97, 98, 2000,

2002 lub 2003 natomiast funkcja ta nie dzia

ła dla programu Outlook Express

®

w konfiguracji standardowej.

Aby wys

łać projekt pocztą elektroniczną z użyciem funkcji programu należy:

1. Wybra

ć polecenie „Plik / Wyślij do / Wyślij do nowego adresata ...” (

) lub

polecenie „Plik / Wy

ślij do / Wyślij do adresata z książki adresowej ...” (

).

2. Je

żeli projekt nie był jeszcze zapisany na dysku pod żadną nazwą, program

poprosi o podanie nazwy pliku.

3. Je

żeli zostało wybrane polecenie „Wyślij do adresata z książki adresowej ...”, to

program poka

że listę adresatów do wyboru.

4. Program stworzy now

ą wiadomość pocztową z plikiem danych jako

za

łącznikiem. Należy uzupełnić tytuł wiadomości, tekst wiadomości i

ewentualnie list

ę adresatów.

5. Wys

łać wiadomość.

Je

żeli wspomaganie wysyłania wiadomości nie jest zgodne z używanym

programem pocztowym, nale

ży skorzystać z ręcznego stworzenia wiadomości

i do

łączenia pliku danych.

Aby wys

łać projekt pocztą elektroniczną bez użycia funkcji programu należy:

1. Zapisa

ć projekt na dysku.

2. Uruchomi

ć program pocztowy.

3. Stworzy

ć nową wiadomość.

4. Uzupe

łnić listę adresatów, tytuł wiadomości oraz tekst wiadomości.

5. Wybra

ć polecenie załączenia dodatkowego pliku (najczęściej poleceniem menu

„Wstaw / Plik za

łącznika”).

6. Poka

że się okienko do wyboru pliku. Należy wybrać zapisany plik projektu – pliki

projektów zapisywane s

ą w folderze wybranym podczas instalacji programu

(domy

ślnie w folderze „Moje dokumenty” \ folder z <nazwą_pakietu> (znajdują

si

ę projekty i pliki danych).

7. Wys

łać wiadomość.

Je

żeli otrzyma się projekt wysłany pocztą elektroniczną, należy go zapisać do

folderu z danymi programu. W tym celu nale

ży:

1. W programie pocztowym otworzy

ć otrzymaną wiadomość zawierającą załączony

projekt. W tek

ście wiadomości albo na dole okienka wiadomości powinna być

widoczna ikona reprezentuj

ąca załączony projekt.

2. Klikn

ąć prawym klawiszem myszki na ikonę projektu. Program pocztowy

wy

świetli menu podręczne dla załącznika.

background image

Zaawansowane funkcje programu

124

3. Z menu podr

ęcznego wybrać „Zapisz jako ...”.

4. W okienku, które si

ę pokaże odszukać folder z danymi programu – domyślnie

w folderze „Moje dokumenty” \folder z <nazw

ą_pakietu> (znajdują się projekty

i pliki danych.

5. Zapisa

ć plik.


Po wykonaniu powy

ższych czynności można otworzyć projekt w programie,

standardowym poleceniem „Otwórz projekt”.

8.2. Konfiguracja wygl

ądu elementów

Program Net-san pozwala konfigurowa

ć wygląd elementów zarówno dla arkusza

typu „Mapa” jak „Profil”. Do konfiguracji wygl

ądu elementów służy polecenie „Opcje /

Wygl

ąd elementów”. Okienko „Wygląd elementów” można również wywołać z okienka

„Dane ogólne”.

8.2.1. Konfiguracja wygl

ądu elementów sieci

Dla arkusza typu „Mapa” program pozwala konfigurowa

ć wygląd poszczególnych

rodzajów odcinków sieci, wygl

ąd opisów węzłów sieci oraz ogólne ustawienia wyglądu

podczas edycji.


W zak

ładce „Odcinki sieci” program pozwala konfigurować czcionkę opisu

odcinków sieci, oraz style opisu, style linii i grubo

ści linii dla poszczególnych rodzajów

sieci.

Po klikni

ęciu na pozycję w tabeli z lewej strony okienka, program pokazuje

w prawej cz

ęści właściwości dla wybranej pozycji. Poszczególne pola oznaczają:

-

„Nazwa na profilu” – tekst, który b

ędzie się pokazywał gdy element danego typu

b

ędzie kolizją na profilu,

-

„Nazwa w opisie dzia

łki” – tekst, który pokaże się na mapie w opisie działki,

-

„Sie

ć istniejąca” i „Sieć projektowana” – pola pozwalające skonfigurować styl

i kolor linii dla elementów projektowanych i istniej

ących,

-

„Min. i Max. gr. linii na rys.” – minimalna i maksymalna grubo

ść linii, którą

program b

ędzie rysował sieć. Program rysuje grubość odcinków sieci w skali

z tym,

że nigdy nie przekracza wartości podanych w tych polach. Jeśli więc

grubo

ść sieci ma być rysowana w skali, należy podać wartości różne np. (0,1

i 10 odpowiednio), natomiast je

żeli sieć ma być rysowana linią jednorodną,

nale

ży podać taką samą wartość dla obu pól,

-

„Strza

łki” – dla sieci projektowanych w programie wyświetlane jest dodatkowe

pole pozwalaj

ące na określenie rozmiaru i koloru strzałki określającej kierunek

p

łynięcia cieczy w sieci.


Przyciski z prawej strony okienka umo

żliwiają skopiowanie, zmianę nazwy oraz

usuni

ęcie rodzaju sieci.


W zak

ładce „Węzły sieci” można skonfigurować różne style opisów węzłów sieci.

Standardowo program dostarcza tylko jeden domy

ślny opis węzła.

Po klikni

ęciu na pozycję w liście i kliknięciu przycisku „Konfiguruj”, program

wy

świetla okienko konfiguracji opisu węzła sieci. W tym okienku można włączać lub

wy

łączać poszczególne pola opisu oraz konfigurować ich wygląd i wzajemne ułożenie.

background image

Zaawansowane funkcje programu

125

8.2.2. Konfiguracja wygl

ądu profilu

Dla arkusza typu „Profil” program pozwala konfigurowa

ć czcionki używane do

rysowania profilu oraz wygl

ąd poszczególnych elementów profilu oraz ogólne

ustawienia wygl

ądu podczas edycji.


W zak

ładce „Wygląd elementów” ustalane są wszystkie opcje dotyczące wyglądu

i opisów profilu.


Na zak

ładce „Czcionki profilu” można ustalić czcionki, które są używane do

opisywania poszczególnych cz

ęści profilu. Po ustawieniu się myszką na przycisku,

program poka

że chmurkę pomocy pokazującą, którą czcionkę reprezentuje dany

przycisk.


Na zak

ładce „Tabelka profilu” znajdują się następujące opcje:

-

„Wysoko

ść pola tabeli” – określa jaka wysokość będą miały pola w tabeli,

-

„Styl/Kolor/Grubo

ść linii” – określa wygląd linii pola tabeli,

-

Średnica kółka oznaczenia” – oznacza średnicę kółka w którym opisywane są

oznaczenia poszczególnych odcinków profilu i studzienek,

-

„Rysuj kó

łka oznaczenia” – w tym polu można włączyć i wyłączyć rysowanie

łek oznaczeń. Kiedy pole to jest wyłączone, to program umieszcza opisy

odcinków profilu tu

ż pod tabelką,

-

„Tekst pionowy” – po w

łączeniu tego pola program będzie wypisywał oznaczenia

tekstem pionowym. Mo

że to mieć znaczenie przy dłuższych tekstach oznaczeń

(po w

łączeniu tej opcji należy wyłączyć rysowanie kółek oznaczeń),

-

„Nad profilem” – kó

łka oznaczeń umieszczone zostaną nad profilem

-

„Przesuni

ęcie nad profil” – wartość przesunięcia kółka z oznaczeniem ponad

najwy

żej położony punkt profilu,

-

„Dekametr/Hektometr” – okre

ślenie czy program ma rysować Dekametr lub

Hektometr,

-

„Odleg

łości podawaj wg. Hektometru/dekametru” – pola to określa, czy

odleg

łości w tabeli profilu będą podawane z uwzględnieniem hektometru czy

dekametru,

-

„Nazwa materia

łu na profilu” – określa czy nazwa ma być pisana jako skrót czy

jako pe

łna,

-

„Pole „Odleg

łości” tylko tekstem pion.”,

-

„Symboliczne oznaczenie poziomu porównawczego”,

-

„D

ługa nazwa poz. porównawczego” – określa format długiej nazwy poziomu

porównawczego,

-

„Krótka nazwa poz. porównawczego” – okre

śla format krótkiej nazwy poziomu

porównawczego.


Na zak

ładce „Konfiguracja pól tabeli” (kanalizacja/wodociąg) znajdują się przyciski

pozwalaj

ące na ustalenie kolejności pól tabeli profilu. Można również włączyć

i wy

łączyć poszczególne pola tabeli profilu.


W zak

ładce „Elementy profilu” ustalane są linie (grubości, kolory i style), którymi

s

ą rysowane poszczególne elementy profilu takie jak: teren projektowany, teren

istniej

ący, studzienki projektowane i istniejące, odcinki węzłów wodociągu. Dodatkowo

oprócz styli i grubo

ści linii można ustalić następujące opcje:

background image

Zaawansowane funkcje programu

126

-

„Rysuj teren projektowany” – powoduje w

łączenie i wyłączenie rysowania terenu

projektowanego,

-

„Rysuj teren istniej

ący” – powoduje włączenie i wyłączenie rysowania terenu

istniej

ącego,

-

„Studzienki rysuj jako zamkni

ętą bryłę” – zaznaczenie tej opcji powoduje, że

studzienki b

ędą rysowane jako zamknięta bryła, bez przerwy na kanał:

jako nie zamkni

ęta

bry

ła

jako zamkni

ęta bryła


-

„Uproszczone rysunki studzienek” – zaznaczenie tej opcji powoduje,

że program

rysuje studzienki w trybie uproszczonym (zarys bry

ły studzienki),

-

„Niestandardowe wype

łnienie posadowienia” – zaznaczenie tego pola powoduje

u

życie niestandardowego wypełnienia obszaru posadowienia. Niektóre

sterowniki drukarek nie obs

ługują tej możliwości i w takiej sytuacji należy to pole

wy

łączyć.


Dodatkowo w polu „Opisy uzbrojenia” dost

ępne są następujące opcje:

-

„Przesuni

ęcie opisów uzb. nad max. rzędną” – wartość wpisana w tym polu

oznacza, jak wysoko b

ędą umieszczane opisy uzbrojenia. Punkt, z którego

rozpoczynane s

ą opisy uzbrojenia jest obliczany na podstawie max. rzędnej

terenu powi

ększonej o wartość wpisaną w tym polu,

-

„Opisy uzbrojenia domy

ślnie w dół” – zaznaczenie tego pola spowoduje, że

opisy uzbrojenia b

ędą domyślnie skierowane w dół (w stronę tabeli profilu) a nie

w gór

ę. Kierunek ten można indywidualnie zmienić dla każdego opisu z osobna,

-

„Wysu

ń opisy uzbrojenia”,

-

„Automatyczne opisy du

żymi literami” – oznacza, że program będzie

automatyczne opisy uzbrojenia pisa

ł dużymi literami (wersalikami), a nie małymi,


W zak

ładce „Odcinki sieci” można konfigurować wygląd odcinków sieci na profilu

oraz kolorów kolizji. Konfiguracja odbywa si

ę analogicznie jak dla arkusza typu „Mapa”.


W zak

ładce „Skala odniesienia” można skonfigurować skalę odniesienia rysunku

podczas jego edycji.


W lewym górnym rogu zak

ładki znajduje się pole “Skala odniesienia”. Wartość

w tym polu oznacza skal

ę, dla której wszystkie wysokości czcionek podane

w programie maj

ą wartość nominalną – podaną przez Użytkownika. Jeżeli skala

wydruku b

ędzie mniejsza niż skala odniesienia (np. skala wydruku – 1:100, skala

background image

Zaawansowane funkcje programu

127

odniesienia 1:50), to czcionki na wydruku b

ędą miały mniejszą wysokość niż podane

przez U

żytkownika. Przy większej skali wydruku wystąpi sytuacja odwrotna.

Zaleca si

ę, by skala odniesienia była równa skali podkładu dla arkusza roboczego

typu „Mapa”, natomiast dla arkusza typu profil najlepiej pozostawi

ć wartość domyślną

(100).


W zak

ładce „Uproszczenia rysunku” można skonfigurować uproszczenia rysunku

podczas jego edycji.

8.2.3. Okienko konfiguracji stylu elementu

Okienko konfiguracji opisu/wygl

ądu elementu jest wywoływane z menu

„Opcje”/”Wygl

ąd elementu”. W tym okienku można włączać lub wyłączać poszczególne

pola opisu oraz konfigurowa

ć ich wygląd i wzajemne ułożenie, a także konfigurować

wygl

ąd elementu. Przyciski

pozwalaj

ą na zmianę skali poglądu

konfigurowanego elementu.


Dla ka

żdego z pól opisu elementu można określić:

background image

Zaawansowane funkcje programu

128

-

czy ma by

ć widoczne, czy nie (poprzez zaznaczenie

lub skasowanie

zaznaczenia w li

ście w lewym górnym rogu okienka),

-

wielko

ść pola w polu „Wielkość”,

-

dodatki (np. ramka, kó

łko, itd.) w polu „Dodatki”,

-

wyrównanie pola wzgl

ędem punktu położenia (w poziomie X i w pionie Y) w

polach „Wyrównanie X” , „Wyrównanie Y”,

-

kolor linii, któr

ą rysowany jest obrys opisu elementu w polu „Typ linii”Kolor”,

-

grubo

ść linii, którą rysowany jest obrys opisu elementu w polu „Grubość”,

-

kolor wype

łnienia elementu w polu „Kolor wypełnienia”,

-

kierunek tekstu,

-

punkt bazowy pola,

-

kszta

łt elementu w polu „Kształt”,


! Nie wszystkie opisane powy

żej pola są dostępne dla każdego elementu.

-

przyciski w lewym dolnym rogu widoku elementu

„Zwi

ększ /

zmniejsz wysoko

ść / długość elementu” umożliwiają sprawdzenie w jaki sposób

poszczególne napisy przemieszczaj

ą się względem siebie podczas zmiany

wymiarów elementów. Zmiany wielko

ści wprowadzone w tym miejscu nie będą

przenoszone na rysunek projektu.

Ponadto dla ca

łego opisu można wybrać:

-

styl i rozmiar czcionki opisu pod przyciskiem „Czcionka”,

-

wysoko

ść czcionki – w polu „Wys. czcionki [mm]” można ją zadeklarować lub

poprzez wybór rozmiaru czcionki pod przyciskiem „Czcionka”. Warto

ść ta dla

skali odniesienia b

ędzie wartością nominalną.

! Aby zmienia

ć czcionkę (globalnie dla wszystkich pól opisu elementu), należy

klikn

ąć przycisk „Czcionka” i wybrać czcionkę. Można również określić wielkość

czcionki w milimetrach w polu „Wys. czcionki [mm]”.

! Aby zmienia

ć względną wielkość czcionki dla poszczególnych pól należy wybrać

mno

żnik w polu „Wielkość” dla poszczególnego pola opisu.

Pole do edycji mo

żna wybrać w liście widocznej w lewym górnym rogu okienka.

Po wybraniu pola, na symbolu graficznym elementu pojawia si

ę czerwony krzyżyk i

zielone kó

łko. Czerwony krzyżyk oznacza miejsce “zamocowania” pola, a zielone kółko

okre

śla tzw. punkt bazowy.

Punkt bazowy ma znaczenie dla elementów o zmiennej wysoko

ści. Oznacza on,

którego punktu na symbolu graficznym elementu ma si

ę “trzymać” napis przy zmianie

wielko

ści elementu. Należy to interpretować w ten sposób, że czerwony krzyżyk

oznacza po

łożenie napisu względem punktu bazowego. Przykładowo, jeżeli punkt

bazowy jest w

środku górnego boku, to dane pole opisu będzie zawsze umieszczone w

sta

łej odległości od środka górnego boku. Jeżeli czerwony krzyżyk dokładnie pokrywa

si

ę z zielonym kółkiem, to napis zawsze będzie umieszczony w środku górnego boku.


Ustawienia w okienku wygl

ądu elementów można zaakceptować klikając przycisk

„OK” lub anulowa

ć klikając przycisk „Anuluj”. Dla niektórych opisów można klikając

background image

Zaawansowane funkcje programu

129

przycisk „Wszystkie” zmieni

ć wygląd dla wszystkich opisów danego rodzaju

jednocze

śnie.

8.3. Konfiguracja edytora graficznego

Konfiguracja programu jest rozumiana jako ustawienia programu, które nie s

ą

zapisywane w projekcie ale w pliku konfiguracyjnym i przypisane s

ą Użytkownikowi.

Jest to g

łówna różnica pomiędzy opcjami projektu, a ustawieniami Użytkownika i

pozosta

łą konfiguracją programu.

8.3.1. Ustawienia U

żytkownika

Aby wywo

łać okienko ustawień programu należy wybrać polecenie „Opcje /

Ustawienia programu”.

Okienko „Ustawienia programu”, które zostanie wy

świetlone, składa się z pozycji::

-

“Dane projektanta” – w tym oknie mo

żna uzupełnić tekstowe dane dotyczące

projektanta,

-

“Wygl

ąd ekranu” – w tym oknie ustala się wygląd elementów ekranu oraz kolory

elementów, cieni, t

ła obszaru roboczego i kursora nitkowego używane w trakcie

edycji,

-

“Pliki” – w tym oknie mo

żna ustalić zachowanie programu po otwarciu pliku

(pozycja projektu, ustawienia trybu BLOK, widoczno

ść listy błędów), czas

automatycznego zapisu oraz zapis opcji po wyj

ściu z programu,

-

“Ogólne” – w oknie mo

żna ustalić pozostałe ustawienia programu, takie jak min.

opcje polecenia „Cofnij”, opcje drukowania, opcje eksportu plików DXF,

-

„Komunikaty” – w tym oknie U

żytkownik może zadeklarować, które

z wy

świetlanych w programie ostrzeżeń lub podpowiedzi mają być niewidoczne

po wykonaniu oblicze

ń,

-

„Edycja skrótów literowych” – mo

żliwość przypisania skrótów literowych

elementom z dost

ępnych katalogów materiałów instalacyjnych – ‘Rury i

kszta

łtki”, „Zawory i armatura”, „izolacje”, „Grzejniki”, „Ogrzewanie

p

łaszczyznowe”.

Pozycja listy “Wygl

ąd ekranu” obejmuje następujące grupy danych i pola:

-

“Widoczne” – w

łącza lub wyłącza przymiary oraz linię stanu,

-

“Linia stanu” – opcje linii stanu,

-

“Kszta

łt chmurek podpowiedzi” – pozwala ustalić kształt chmurek podpowiedzi,

które pokazuj

ą się, gdy Użytkownik zatrzyma myszkę nad którymkolwiek

elementem ekranu,

-

“Podpowiedzi w tabeli danych” – po zatrzymaniu myszki nad niektórymi polami w

tabeli danych, pojawiaj

ą się objaśnienia w chmurkach podpowiedzi. W tym polu

mo

żna wyłączyć wyświetlanie tych objaśnień,

-

“Podpowiedzi dla elementów projektu” – po zatrzymaniu myszki nad elementami

w projekcie program w chmurkach pomocy pokazuje ich dane oraz, po
obliczeniach wyniki. W tym polu mo

żna wyłączyć wyświetlanie tych chmurek

pomocy,

background image

Zaawansowane funkcje programu

130

-

“Kategorie w tabeli danych pokazuj jako ...” – dane elementu s

ą pogrupowane

na poszczególne kategorie, które mog

ą być otwarte lub zamknięte (zob. rozdz.

4.9.5). Poprzez wybór opcji pola mo

żna ustawić sposób prezentowania danych

elementu w jego tabeli,

-

“Okienka pomocnicze” – okienka pomocnicze s

ą to: tabela danych, lista błędów,

lista zestawów danych, lista skrótów literowych, itd. W tym polu mo

żna uprościć

wy

świetlanie tych okienek tak, aby były one wyświetlane bez tytułów. Umożliwia

to pokazanie wi

ększej ilości informacji. Okienka różnią się wyglądem

i zawarto

ścią, więc nie ma możliwości pomyłki,

-

„Ukrywaj nieu

żywane polecenia menu” – po zaznaczeniu tej opcji rzadko

u

żywane pozycje menu zostaną ukryte

-

“Zakresy edycji pokazuj jako” – w tym polu mo

żna określić, czy zakresy edycji

projektu maj

ą być wyświetlane jako zakładki, czy jako pole wyboru (patrz

rozdzia

ł 4.2),

-

“Kolor zaznaczonych elementów” – kolor, w jakim b

ędą przedstawiane

zaznaczone elementy,

-

„Kolor zaznaczonych elementów – cieni” – kolor, w jakim b

ędą przedstawione

zaznaczone cienie elementów,

-

“Kolor t

ła obszaru roboczego” – kolor tła podczas edycji,

-

“W

łącz kursor nitkowy” i “Kolor kursora nitkowego” – kursor nitkowy są to dwie

prostopad

łe linie, rysowane w obszarze roboczym, krzyżujące się w aktualnym

miejscu kursora myszki. Pozwalaj

ą one na łatwiejsze wzajemne umiejscawianie

elementów. W tych polach mo

żna kursor wyłączyć lub ustalić jego kolor,

-

“Stopie

ń powiększania / pomn.” – w tym polu można ustalić, o ile procent widok

b

ędzie powiększony i pomniejszony (poleceniami Powiększ i Pomniejsz),

-

„Animacja powi

ększania” – jeżeli to pole jest zaznaczone, wówczas program

przy

ka

żdej

operacji

powi

ększenia

lub

pomniejszenia

pokazuje

powi

ększany/pomniejszany obszar za pomocą animowanych prostokątów.

Pomagaj

ą one zorientować się w zmianie widoku projektu.

Pozycja listy “Pliki” obejmuje nast

ępujące grupy danych i pola:

-

“Pozycja po otwarciu pliku danych” – widok projektu, który poka

że się po jego

otwarciu, do wyboru jest widok standardowy, taki jaki zosta

ł z poprzedniej edycji,

widoczny ca

ły projekt,

-

“Blokada przesuwania po otwarciu pliku” – ustawienia trybu BLOK (patrz

rozdzia

ł 4.5.2), który powoduje zablokowanie przesuwania elementów. Może być

zadeklarowany po otwarciu pliku wg nast

ępujących opcji:

„Pozostaw tak, jak jest” – tryb BLOK nie b

ędzie zmieniany po otwarciu pliku, w

stosunku do ostatniego ustawienia trybu BLOK sprzed zamkni

ęcia projektu,

„Jak z poprzedniej edycji” – tryb BLOK zostanie ustawiony w taki sposób, jak podczas

ostatniego zapisu edytowania pliku,

„Przesuwanie zablokowane” – tryb BLOK zostanie zawsze w

łączony po otwarciu

pliku,

-

”Lista b

łędów po otwarciu pliku” – w tym polu można określić, czy program ma

automatycznie pokazywa

ć listę błędów po otwarciu pliku, jeżeli obliczenia

wykaza

ły błędy,

-

“Automatyczny zapis danych” – program ma mo

żliwość wykonywania

automatycznego zapisu danych w okre

ślonych odstępach czasu. W tym polu

mo

żna włączyć lub wyłączyć automatyczny zapis oraz określić czas autozapisu,

background image

Zaawansowane funkcje programu

131

-

“Czytaj SAMOCZYT dla nowych danych” – w

łącza lub wyłącza odczytywanie

opcji i pocz

ątkowej zawartości projektu z pliku SAMOCZYT. Więcej informacji na

ten temat mo

żna znaleźć w rozdziale 8.10.2,

-

“Pokazuj okienko powitalne przy starcie programu” – w tym polu mo

żna ustalić,

czy program ma pokazywa

ć okienko powitalne (zawierające trzy podstawowe

polecenia – „Nowy”, „Otwórz” i „Otwórz ostatni”) podczas uruchamiania
programu,

-

“Zapis opcji” – w tym polu mo

żna ustalić, które ustawienia są zapisywane po

wyj

ściu z programu, dotyczy to: zawartości paska narzędzi, wszystkich ustawień

z okna „Ustawienia programu” oraz uk

ładu ekranu (pozycje takich elementów,

jak tabela danych, lista b

łędów, pasków narzędzi),

-

“Zapisz pasek narz

ędzi teraz” – przycisk umożliwiający natychmiastowy zapis

paska narz

ędzi zgodnie z jego aktualnym stanem,

-

„Pami

ętaj nazwy ostatnich ‘x’ plików" – edytor graficzny pamięta nazwy kilku

ostatnich plików i wy

świetla je w menu „Plik”, aby można je było łatwo ponownie

otworzy

ć. W tym miejscu można określić ile ostatnio otwartych plików ma być

pami

ętanych,

-

„Nazwy ostatnich plików pokazuj z pe

łną ścieżką” – zaznaczenie tej opcji

powoduje,

że pliki wyświetlane w menu „Plik” są pokazywane z pełną ścieżką.

Jest to przydatne w sytuacji, gdy cz

ęsto pracuje się na różnych dyskach.

Pozycja listy “Ogólne”:

-

“Czas na komunikaty [sek] ” – czas, przez który w linii stanu pokazywane s

ą

tymczasowe komunikaty (np. “w tym miejscu nie mo

żna wstawić wybranego

elementu”),

-

„Czas wy

świetlania chmurek podpowiedzi [sek]” – czas, przez który pokazywane

s

ą chmurki podpowiedzi przy zaznaczonych elementach,

-

“Opcje polecenia Cofnij” – opcje polece

ń „Cofnij” . Więcej informacji na ten temat

mo

żna znaleźć w rozdziale 4.6,

-

“Cofnij i Ponów pami

ęta pozycję ekranu” – jeżeli to pole jest zaznaczone,

program stara si

ę odtworzyć pozycję ekranu podczas wykonywania funkcji

„Cofnij” i „Ponów”. Je

żeli pole jest odznaczone, pozycja ekranu nie jest

odtwarzana,

-

“Podwójne klikni

ęcie w tabeli danych” – operacja wykonywana przez program w

momencie, gdy U

żytkownik dwa razy kliknie na pole wariantowe w tabeli

danych. Do wyboru dwa warianty operacji pozwalaj

ące na zmianę wartości na

nast

ępną lub pokazanie listy wartości

-

“Wybranie warto

ści w listach wyboru poprzez” – wybór pojedynczego lub

podwójnego klikni

ęcia myszy, które zatwierdza wybór wartości w listach dla pól

wariantowych,

-

“Otwarcie grupy w listach wyboru poprzez” – wybór pojedynczego lub

podwójnego klikni

ęcia myszy, które otwiera podgrupy w listach dla pól

wariantowych,

-

“Natychmiast przesuwaj suwakiem” – zaznaczenie tej opcji powoduje,

że po

przesuni

ęciu poziomego lub pionowego suwaka, program od razu przesuwa

widok projektu. Odznaczenie tej opcji powoduje,

że program czeka

z od

świeżeniem widoku, aż Użytkownik ustali ostateczną pozycję suwaka,

-

„Po zmianie projektu dalej pokazuj wyniki oblicze

ń” – zaznaczenie tej opcji

powoduje,

że program nawet po zmianie danych pokazuje na rysunku

poprzednie wyniki oblicze

ń. Zmienia jedynie ikonę stanu tak, aby Użytkownik

background image

Zaawansowane funkcje programu

132

mia

ł informację, że projekt został zmieniony. Gdy opcja ta jest odznaczona,

program ukrywa wyniki oblicze

ń po jakiejkolwiek zmianie danych,

-

Opcje drukowania:

„Drukuj na marginesach" – zaznaczenie tej opcji powoduje,

że program drukuje

projekt równie

ż na marginesach. Jeżeli opcja ta jest wyłączona, to może się zdarzyć,

że przy podziale strony w środku tekstu, program nie wydrukuje jednej litery tekstu ani
na jednej stronie, ani na drugiej,

"Nag

łówek strony drukuj w pionie" – zaznaczenie tej opcji powoduje, że nagłówek

strony (informacja o nazwie projektu i numerze strony) b

ędzie drukowany w pionie po

lewej stronie kartki zamiast w poziomie w lewym górnym rogu kartki,

"Drukuj nag

łówek strony tylko na 1 stronie" – zaznaczenie tej opcji powoduje, że

nag

łówek strony (informacja o nazwie projektu i numerze strony) będzie drukowany

tylko na pierwszej stronie, natomiast na kolejnych stronach nie b

ędzie drukowany,

"Drukuj no

życzki – oznaczenia cięcia" – zaznaczenie tej opcji powoduje, że program

drukuje ma

łe symbole nożyczek oznaczające miejsca, w których mają być cięte strony,

"Drukuj linie – oznaczenia ci

ęcia" – zaznaczenie tej opcji powoduje, że program

drukuje przerywane linie oznaczaj

ące miejsca, w których mają być cięte strony,

"Drukuj numery s

ąsiadujących stron" – zaznaczenie tej opcji powoduje, że program

drukuje na marginesie strza

łki oraz numery stron sąsiadujących z daną stroną,

"Ostrzegaj, gdy próba wydruku bez oblicze

ń " – zaznaczenie tej opcji powoduje, że

program wy

świetla okienko ostrzeżenia przy próbie wydruku projektu, który nie był

obliczony lub zosta

ł zmieniony od ostatnich obliczeń.


W dolnej cz

ęści okienka znajduje się przycisk pozwalający skonfigurować tabelę

konwersji kolorów przy eksporcie plików DWG/DXF. Ka

żdemu kolorowi, który jest

widoczny w edytorze graficznym mo

żna przypisać numer koloru, który będzie użyty

w wyeksportowanym pliku.

Pozycja listy “Komunikaty”:

-

W tym miejscu U

żytkownik może zadeklarować, które z wyświetlanych

w programie ostrze

żeń lub podpowiedzi mają być niewidoczne po wykonaniu

oblicze

ń. Wyłączenie komunikatów odnosi się do całego programu, lecz może

zosta

ć włączone w późniejszym czasie w edytowanym projekcie.

-

Wy

łączenia komunikatu można dokonać w ustawieniach programu lub

bezpo

średnio klikając prawym klawiszem myszki na komunikacie w liście błędów

podczas jej wy

świetlania. Należy wtedy wybrać polecenie „Nie pokazuj więcej

tego komunikatu”. Wybrana podpowied

ź lub ostrzeżenie nie znikną od razu, lecz

po ponownym przej

ściu do obliczeń.

Pozycja listy „Edycja skrótów literowych”

-

W tym miejscu istnieje mo

żliwość przypisania skrótów literowych do

poszczególnych elementów z katalogów materia

łowych np. do filtra, kolanka,

typu rury. Dzi

ęki temu najczęściej używane typy elementów mogą być szybko

wywo

łane w tabeli danych za pomocą skrótów literowych.

8.3.2. Konfiguracja wygl

ądu ekranu

W rozdziale 4.2 opisane s

ą podstawowe elementy ekranu. Oprócz okna głównego

wyst

ępują okna pomocnicze, które mogą być wklejone do okna głównego

background image

Zaawansowane funkcje programu

133

i funkcjonowa

ć jako jego część lub stanowić oddzielne okienka widoczne na tle okna

g

łównego.

Ka

żde okienko pomocnicze, które można wkleić do okna głównego (oprócz

pasków narz

ędzi), ma zestaw specjalnych przycisków, wyświetlanych w oknie lub po

wykonaniu pewnych czynno

ści:

Przycisk

s

łuży do zamknięcia okienka pomocniczego.

Przycisk

s

łuży do przesuwania okienka po ekranie. Podczas przesuwania

ramka okienka pomocniczego mo

że przyjmować dwie grubości: szeroką i wąską.

Grubo

ść ramki zmienia się automatycznie w zależności od miejsca, nad którym

aktualnie znajduje si

ę przesuwane okienko. Ramka szeroka oznacza, że okienko

b

ędzie okienkiem samodzielnym, natomiast ramka wąska oznacza, że okienko

zostanie wklejone do obszaru okna g

łównego. Wąska ramka pojawia się tylko wtedy,

kiedy okienko pomocnicze zostanie przesuni

ęte na brzeg okna głównego w miejsce,

gdzie ma zosta

ć wklejone. Przycisk

jest wy

świetlany podczas przesuwania okna

kursorem myszki.

Po ustawieniu si

ę myszką na przycisku

pojawia si

ę podpowiedź dotycząca

okienka pomocniczego, a po klikni

ęciu jest wyświetlana cała strona pomocy.


Wklejanie pasków narz

ędzi do okna głównego odbywa się w sposób analogiczny

jak wklejanie okienek pomocniczych, z t

ą różnicą, że paski narzędzi nie posiadają

zestawu specjalnych przycisków. Jednak

że po umieszczeniu kursora myszki na pasku

w miejscu obok przycisków lub pomi

ędzy przyciskami, kursor przyjmuje kształt łapki,

co pozwala na przesuni

ęcie paska narzędzi w inne miejsce ekranu.

W programie, zaraz po uruchomieniu widoczny jest g

łówny (standardowy) pasek

narz

ędzi. Posiada on zakładki, które umożliwiają Użytkownikowi przełączanie się

pomi

ędzy poszczególnymi częściami tego paska.

Oprócz g

łównego paska narzędzi, na ekranie można umieścić dodatkowe paski

narz

ędzi będące kopiami poszczególnych zakładek.

Aby umie

ścić na ekranie dodatkowe paski narzędzi należy:

1. Przycisn

ąć klawisze Shift+F9, albo kliknąć prawym klawiszem myszki na

obszarze g

łównego paska narzędzi w miejscu, gdzie nie ma żadnego przycisku,

2. Zaznaczy

ć paski narzędzi, które mają być umieszczone osobno na ekranie,

3. Klikn

ąć na przycisk “Zamknij”,

4. Przemie

ścić nowe paski narzędzi w odpowiednie miejsce.


G

łówny pasek narzędzi może być przesuwany w taki sam sposób jak inne paski

narz

ędzi. Jeżeli jednak główny pasek narzędzi zostanie wklejony z boku okna

g

łównego, to nie ma możliwości wyświetlenia nazw zakładek. W takiej sytuacji

klikni

ęcie prawym klawiszem myszki dolnym obszarze paska narzędzi powoduje

wy

świetlenie menu pozwalającego wybrać dowolną zakładkę.

background image

Zaawansowane funkcje programu

134

Pozosta

łe ustawienia wyglądu ekranu ustalane są w okienku ustawień programu,

po wybraniu pozycji „Wygl

ąd ekranu” (patrz rozdział 8.3.1).

8.3.3. Konfiguracja pasków narz

ędzi, klawiatury, myszki i menu

podr

ęcznego

Program umo

żliwia dowolne konfigurowanie zawartości pasków narzędzi, pozwala

przypisa

ć dowolne czynności poszczególnym klawiszom i skrótom klawiszy,

skonfigurowa

ć czynności wywoływane klawiszami myszki oraz ustalić zawartość menu

podr

ęcznego. Powyższe czynności są realizowane przy pomocy okienka “Dostosuj”.

Aby wywo

łać okienko konfiguracji pasków narzędzi, klawiatury, myszki i menu

podr

ęcznego należy wybrać polecenie „Opcje / Dostosuj ...”


Okienko jest podzielone na cztery zak

ładki. Pierwsza z nich służy do

konfigurowania pasków narz

ędzi, druga – klawiatury, trzecia – myszki, a czwarta –

menu podr

ęcznego.

8.3.3.1. Konfiguracja pasków narz

ędzi

Na pierwszej zak

ładce można ustalić zawartość wszystkich pasków narzędzi.

W lewej górnej cz

ęści okienka znajduje się lista kategorii czynności

wykonywanych przez program. Po wybraniu dowolnej pozycji w tej li

ście, w prawej

górnej cz

ęści okienka pojawią się dostępne czynności (polecenia) lub elementy w tej

kategorii. Po ustawieniu si

ę myszką na dowolnym poleceniu, może pokazać się

podpowied

ź na temat danego polecenia.

background image

Zaawansowane funkcje programu

135

W lewej dolnej cz

ęści okienka znajduje się lista dostępnych pasków narzędzi

(zak

ładek głównego paska narzędzi) oraz przyciski „Nowy”, „Usuń”, „Nazwa” służące

do stworzenia nowej zak

ładki, usunięcia istniejącej oraz zmiany nazwy wybranej

zak

ładki. Dwa przyciski z niebieskimi strzałkami z prawej strony listy zakładek służą do

zmiany kolejno

ści wyświetlanych zakładek w ramach głównego paska narzędzi.

Po prawej stronie znajduje si

ę zestaw elementów i poleceń, przynależny do danej

zak

ładki głównego paska narzędzi (wybranej z listy po lewej stronie).

Elementy mo

żna przenosić pomiędzy górną i dolną częścią okienka metodą “złap

i przeci

ągnij”:

1. Ustawi

ć się myszką na elemencie i przycisnąć lewy klawisz myszki,

2. Nie zwalniaj

ąc lewego klawisza myszki przesunąć kursor z wybranym

elementem do górnego obszaru okienka,

3. Zwolni

ć lewy klawisz myszki.


W ten sposób, z listy kategorii i dost

ępnych poleceń, wybiera się przyciski

reprezentuj

ące poszczególne elementy i polecenia niedostępne w skonfigurowanym

standardowo pasku narz

ędzi.


W podobny sposób mo

żna usuwać elementy “wrzucając” je do znajdującego się

w okienku kosza

.


W dolnej cz

ęści okienka można zmienić wygląd przycisków („płaskie” lub z ramką)

oraz ustali

ć, czy w chmurkach podpowiedzi wyświetlanych dla przycisków mają być

równie

ż wyświetlane skróty klawiszowe.

Aby stworzy

ć odstęp pomiędzy sąsiadującymi przyciskami, należy wstawić „separator”

pomi

ędzy przyciski. Separator jest dostępny jako pierwszy przycisk w górnej części

okienka.

Modu

ły wybrane z dolnej listy paska narzędzi mogą być dodatkowo konfigurowane

poprzez konfiguracj

ę reprezentującego przycisku oraz opisu.

Aby konfigurowa

ć moduł należy:

1. Klikn

ąć na przycisku dotyczącym modułu, a następnie klikając prawym

klawiszem myszy wywo

łać polecenie “Konfiguruj” i wybrać je lewym klawiszem

myszy

2. Pojawi si

ę okienko konfiguracji modułu opisane w rozdziale 8.6.5.

background image

Zaawansowane funkcje programu

136

8.3.3.2. Konfiguracja klawiatury

Na zak

ładce „Klawiatura” można przypisać różne czynności poszczególnym

klawiszom i kombinacjom klawiszy na klawiaturze.

W lewej górnej cz

ęści okienka znajduje się lista kategorii czynności i elementów

wykonywanych przez program. Po wybraniu dowolnej pozycji w tej li

ście, w prawej

górnej cz

ęści okienka pojawia się lista dostępnych czynności/elementów z danej

kategorii.

Aby przypisa

ć czynność/element do klawisza bądź kombinacji klawiszy na klawiaturze

nale

ży:

1. Wybra

ć kategorię czynności/elementu,

2. Wybra

ć czynność/element z listy poleceń – w polu “Aktualny klawisz skrótu”

pojawi si

ę informacja, jaka kombinacja klawiszy wywołuje obecnie daną

czynno

ść. Pole będzie opisane „Brak”, jeżeli czynności nie jest przypisany

żaden klawisz,

3. Ustawi

ć się w polu “Naciśnij nowy klawisz skrótu”,

background image

Zaawansowane funkcje programu

137

4. Przycisn

ąć taką kombinację klawiszy na klawiaturze, która ma odpowiadać

wybranej czynno

ści. Program wyświetli ją w tym polu i ewentualnie ostrzeże,

je

żeli kombinacja klawiszy już jest przypisana do jakiejś innej

czynno

ści/elementu ,

5. Klikn

ąć na przycisk „Przypisz”. Wybrany klawisz bądź kombinacja klawiszy

zostanie przypisana do wskazanej czynno

ści/elementu,

6. Przycisk “Standard” pozwala przywróci

ć domyślne ustawienia klawiatury.

8.3.3.3. Konfiguracja myszki

Na zak

ładce „Mysz” można określić, jakie czynności mają być przypisane do

klawiszy myszki.

Aby przypisa

ć czynność do klawisza myszki należy:

1. Wybra

ć kategorię czynności/elementu ,

2. Wybra

ć czynność/element z listy poleceń,

3. W dolnej, lewej cz

ęści okienka wybrać jedną z opcji poleceń “Przycisk” i

“Klikni

ęcie”, która ma odpowiadać wybranej czynności. Program poinformuje, co

jest obecnie przypisane do klawisza myszki,

4. Klikn

ąć na przycisk „Przypisz” przypisujący czynność do klawisza myszki,

5. Za pomoc

ą przycisku “Kasuj” można skasować przypisanie.

Z prawej dolnej strony okienka znajduj

ą się pola do konfiguracji rolek myszki. Dla

myszy z jedn

ą rolką program używa ustawień jak dla rolki pionowej. Dla myszy z

dwoma rolkami mo

żna osobno konfigurować funkcje rolki pionowej i poziomej. Opis

u

życia rolek myszki i związanych z nią klawiszy na klawiaturze jest opisany w rozdziale

4.3.

Po wybraniu przycisku „Standard” program powraca do domy

ślnych ustawień.

background image

Zaawansowane funkcje programu

138

8.3.3.4. Konfiguracja menu podr

ęcznego

Na tej zak

ładce można ustalić zawartość menu podręcznego, którego wywołanie

mo

że być przypisane np. do kliknięcia prawym klawiszem myszki.

W lewej górnej cz

ęści okienka znajduje się lista kategorii poleceń wykonywanych

przez program. Po wybraniu dowolnej pozycji w tej li

ście, w lewej dolnej części okienka

pojawia si

ę lista dostępnych czynności z danej kategorii. Dodatkowo widoczne są

pozycje “(menu elementu)” oraz “(separator)” pozwalaj

ące wstawić odpowiednio

czynno

ści zależne od klikniętego elementu oraz separator – kreskę rozdzielającą

poszczególne wiersze menu.

Z prawej strony okienka znajduje si

ę lista zawierająca czynności wpisane do

menu podr

ęcznego. Za pomocą przycisków z niebieskimi strzałkami, znajdujących się

z prawej strony listy, mo

żna zmieniać kolejność czynności na liście.

Czynno

ści można przenosić z jednej listy do drugiej metodą “złap i przeciągnij” lub

te

ż z użyciem przycisków “Dodaj” i “Kasuj”.

Przycisk “Standard” przywraca domy

ślne menu podręczne.

8.4. Wykorzystanie rysunków z innych programów

8.4.1. Import rysunków; Galeria rysunków

Program umo

żliwia wczytanie i wykorzystanie rysunków zapisanych w innych

programach. Rysunki takie s

ą traktowane jako „czysta” grafika, to znaczy nie mogą

stanowi

ć obliczanej części projektu. Zarządzanie rysunkami jest realizowane w okienku

„Galeria rysunków”. W tym oknie rysunki mo

żna wczytywać, usuwać, skalować,

zmienia

ć ich opis itd.

background image

Zaawansowane funkcje programu

139

Aby w

łączyć galerię rysunków (okienko do zarządzania rysunkami) należy wybrać

polecenie z menu g

łównego „Moduły / Galeria rysunków ...”

Okienko galerii rysunków wygl

ąda następująco:


W górnej cz

ęści okienka znajduje się lista rysunków w projekcie. Przed opisem

rysunku mog

ą pojawić się literowe symbole „B” lub „U”. Znaczenie symboli jest

nast

ępujące:

-

B” – rysunek jest zapisywany w bibliotece U

żytkownika, co oznacza że będzie

dost

ępny we wszystkich plikach projektów, a w danym pliku projektu będzie

zapisywany tylko wtedy, gdy zostanie u

żyty – zyska wtedy symbol „U”. Rysunek

bez symbolu “B” jest zapisywany tylko w pliku projektu i nie jest dost

ępny

w innych projektach.

-

U” – rysunek jest u

żyty w pliku projetu. Symbol może być przypisany do

rysunków u

żytych z biblioteki Użytkownika, jak również do rysunków zapisanych

do pojedynczego pliku.


Dla wybranego rysunku mo

żna określić, czy ma on być zapisywany w bibliotece

U

żytkownika poprzez zaznaczenia pola

pod list

ą rysunków. W polu „Opis” można

zmieni

ć opis wybranego rysunku.


Po klikni

ęciu na nazwę rysunku w liście, w dolnej części okienka zostanie

wy

świetlona jego zawartość. Przyciskami z lupą

mo

żna powiększać

i pomniejsza

ć widok rysunku, a za pomocą suwaków poziomego i pionowego można

przesuwa

ć podgląd rysunku.


W prawej, górnej cz

ęści okienka znajdują się przyciski do odczytywania pliku

rysunku z dysku „Czytaj”, zapisu rysunku na dysk „Zapisz” oraz do usuni

ęcia rysunku z

listy „Usu

ń”. Zapis rysunku może się odbywać w kilku formatach graficznych.

! W oknie „Galerii rysunków” nie mo

żna usunąć rysunku, który jest użyty w

projekcie.

background image

Zaawansowane funkcje programu

140


Z prawej strony znajduj

ą się zakładki, na których można konfigurować dane

rysunku. Zak

ładka „Skalowanie” służy do wyskalowania rysunku. Widoczne czerwone

punkty na rysunku mo

żna dowolnie przesuwać. Należy lewym klawiszem myszki

przesun

ąć oba punkty w charakterystyczne miejsca na rysunku i podać ich odległość

w polu

. Po klikni

ęciu przycisku „Skaluj” rysunek zostanie wyskalowany.


Na zak

ładce „Rozmiar” znajdują się pola „Rozmiar X [m]” i „Rozmiar Y [m]”, które

s

łużą do określenia wymiarów rysunku. Wymiary podane są w skali bezwzględnej w

metrach. Je

żeli zaznaczone jest pole „Proporcje”, to program będzie zmieniał drugi

wymiar przy zmianach jednego z nich tak, aby zachowa

ć proporcje rysunku.

Ostatnie dwa pola prawej cz

ęści okienka mają następujące znaczenie:

-

„Skala wy

świetlania” – skala, w jakiej wyświetlany jest oglądany rysunek,

-

„Poka

ż rozmiar” – program pokaże za pomocą niebieskiej przerywanej linii

zakres rysunku,

! Program pozwala wczyta

ć rysunki zapisane w wielu formatach graficznych, jak

np. DWG, DXF, WMF, EMF, BMP, JPG i innych. W momencie wyboru pliku
DWG/DXF, program otwiera okno importu, z mo

żliwością interpretacji.

8.4.2. Zapami

ętanie fragmentu projektu jako rysunku

W poprzednim rozdziale opisane jest u

życie rysunków z innych programów jako

elementów graficznych w programie. Program jednak

że posiada kilka prostych

narz

ędzi rysunkowych pozwalających stworzyć własne rysunki. Dodatkowo istnieje

funkcja pozwalaj

ąca umieścić rysunek narysowany w programie w „Galerii rysunków”

i nast

ępnie wykorzystać go w wielu miejscach oraz w innych projektach.

Aby zapami

ętać rysunek w „Galerii rysunków” należy:

1. Narysowa

ć rysunek w obszarze projektu. Można wykorzystywać wszystkie

elementy

łącznie z elementami z zakładki “Grafika”,

2. Zaznaczy

ć elementy. Można tutaj wykorzystać wszystkie techniki opisane

w rozdzia

łach od 4.7.2 do 4.7.6,

3. Wybra

ć polecenie „Moduły / Zapamiętaj zaznaczone jako rysunek”,

4. Zaznaczone elementy zostan

ą zapamiętane jako rysunek i umieszczone

w galerii rysunków,

5. Mo

żna nowemu rysunkowi nadać nazwę w polu „Opis”,

6. Nowy rysunek mo

żna również zapisać w wybranym miejscu na dysku

korzystaj

ąc z funkcji „Zapisz”.

Konfiguracja rysunku w „Galerii rysunków” zosta

ła opisana w rozdziale 8.4.1.

! Rysunki zapami

ętane w Galerii rysunków nie posiadają żadnych danych

projektowych. Zapami

ętany zostaje tylko sam rysunek i nie będzie on mógł być

w przysz

łości modyfikowany.

background image

Zaawansowane funkcje programu

141

Aby zapami

ętać fragment projektu jako zbiór obiektów programu (nie jako rysunek !)

nale

ży zaznaczyć elementy do zapamiętania, a następnie z menu głównego „Moduły”

wybra

ć polecenie „Dołącz do paska narzędzi”

. Zaznaczony fragment projektu

staje si

ę modułem.

8.4.3. Wykorzystanie rysunków z „Galerii rysunków”

Rysunki mog

ą zostać wstawione do projektu w dowolnym miejscu bez żadnego

powi

ązania z pozostałymi elementami projektu.

Aby wstawi

ć rysunek do projektu należy:

1. Z zak

ładki „Grafika” w pasku narzędzi wybrać ikonę „Rysunek”

,

2. Przesun

ąć się na obszar roboczy i wstawić kliknięciem lewego klawisza myszki

rysunek do projektu,

3. W miejscu wstawienia ikony pojawi si

ę oliwkowa ramka,

4. W tabeli danych otworzy

ć rozwijalną listę w polu „Rysunek” i wybrać z listy

nazw

ę rysunku lub pozycję„dodaj nowy ...”, aby otworzyć „Galerię rysunków”.

Pole „Zachowaj rozmiar” w tabeli danych rysunku ustawione na „Tak” powoduje,

że rysunek zachowuje rozmiary określony dla niego w „Galerii rysunków”. Po zmianie
tego pola na „Nie” wielko

ść rysunku może być dowolnie modyfikowana.

Natomiast pole „Widoczny” pozwala na modyfikacj

ę widoczności rysunku. Po

zmianie ustawienia na „Nie” rysunek staje si

ę niewidoczny – o tym, że rysunek jest

wstawiony

świadczy tylko oliwkowa ramka.

! Rysunki z galerii mog

ą być także wykorzystywane jako logo w tabelce projektu.

8.4.4. Jako rysunku, bez interpretacji

Plik w formacie DWG/DXF utworzony przy u

życiu aplikacji CAD może posłużyć

jako podk

ład, który zostanie wczytany jako rysunek.

Zaimportowana mapa mo

że stanowić tło, na którym będzie projektowana sieć.

Import pliku odbywa si

ę do aktualnie otwartego arkusza roboczego. Arkusz ten

powinien by

ć pusty. Importu rysunku można dokonać na arkusz roboczy typu „Plan”.


Aby przyst

ąpić do importu rysunku DWG/DXF pliku należy z menu „Plik” wybrać

polecenie „Importuj podk

ład z pliku DWG/DXF” lub z paska narzędzi wybrać ikonę

dotycz

ącą funkcji importu

. Program otwiera nowe okienko, w którym trzeba

wybra

ć zapisany na dysku plik (w prawym górnym rogu może znajdować się podgląd

zawarto

ści pliku) i kliknąć przycisk „Otwórz”. Podczas pierwszego importu program

zapyta o plik czcionek u

żytych w projekcie budowlanym (o rozszerzeniu .shx). Można

wskaza

ć lokalizację pliku na dysku – może on być dostarczony z projektem lub

znajdowa

ć się w folderach programu AutoCAD. Jeżeli na dysku nie ma takiego pliku,

mo

żemy

pobra

ć

potrzebne

czcionki

ze

strony

http://www.cadresource.com/library/fonts.html, do której link jest umieszczony w dolnej
cz

ęści okna. Jeżeli nie chcemy pobrać potrzebnych czcionek z internetu, to należy

klikn

ąć przycisk „Anuluj”.

background image

Zaawansowane funkcje programu

142

8.4.4.1. Import uszkodzonych plików DWG/DXF

W przypadku gdy wskazany plik DWG/DXF nie mo

że zostać bezpośrednio

wczytany do interpretatora, system wy

świetli komunikat "Plik jest uszkodzony. Spróbuj

naprawi

ć plik".

! UWAGA: Wybór „Tak” mo

że spowodować zawieszenie się komputera i utratę nie

zapisanych danych.


W przypadku wyboru „Tak”, program uruchamia procedur

ę naprawczą pliku, w

wyniku której mo

że nastąpić:

-

naprawienie wczytanego pliku i pomy

ślne wykonanie interpretacji,

-

wczytanie pliku i zawieszenie si

ę komputera / wygenerowanie komunikatów o

b

łędach w programie,

-

wygenerowanie komunikatu o tre

ści: "Nie można wczytać pliku" (plik nie zostaje

wczytany),

-

zawieszenie si

ę komputera / wygenerowanie komunikatów o błędach w

programie (plik nie zostaje wczytany).


Zostaje otwarte okno importu pliku. Po lewej stronie wy

świetlane są wszystkie

warstwy rysunku zawarte we wczytywanym pliku. W prawym g

łównym oknie ekranu

znajduje si

ę podgląd importowanego rysunku. W górnym lewym rogu ekranu znajdują

si

ę przyciski umożliwiające oglądanie, przesuwanie rysunku oraz pomiar długości

elementów na rzucie.

8.4.4.2. Okre

ślenie jednostki miary rysunku

Jednostk

ę miary rysunku należy wybrać w polu poniżej przycisków, rozwijając

list

ę dostępnych wielkości. Jednostka musi być odpowiednia do rozmiarów

rzeczywistych obiektu. Poni

żej program wyświetla rozmiar rysunku, czyli jego

szeroko

ść i wysokość w jednostkach pliku DWG/DXF oraz w metrach.


Jednostk

ę miary rysunku można zdefiniować:

-

spo

śród dostępnych wielkości (100m, 10m, 1m, 1dm, 1cm, 1mm, 0.1mm,

0.01mm, domy

ślne),

-

poprzez narzucenie dowolnej warto

ści liczbowej w [m],

-

za pomoc

ą przycisku "Zmierz" (umieszczonego obok rozwijalnej listy z

jednostkami rysunku). Po wybraniu tej opcji program przechodzi w tryb
mierzenia odleg

łości w obszarze rysunku. Użytkownik podaje początkowy i

ko

ńcowy punkt pomiaru odległości na rysunku, po czym pojawia się okno, w

którym u

żytkownik wpisuje odległość punktów w metrach, a następnie program

automatycznie wyznacza jednostk

ę rysunku i wyświetla ją w polu "Jednostka

miary rysunku".

! Wybranie jednostki miary rysunku odpowiedniej do rozmiarów obiektu

rzeczywistego ma znaczenie ze wzgl

ędu na edytor graficzny programu, który

zawsze pokazuje i odczytuje wymiary w metrach. Dlatego wa

żne jest, aby

importowany rysunek by

ł poprawnie przeskalowany.

background image

Zaawansowane funkcje programu

143

W oknie wyboru jednostki miary rysunku istnieje mo

żliwość wyboru opcji „Przyjmij

poprzednie ustawienia importu”. Po zaznaczeniu tej opcji program automatycznie
przyjmie wszystkie ustawienia jakie zosta

ły zastosowane przy poprzednim imporcie

(tego samego lub innego pliku) – czyli jednostka miary rysunku, przedzia

ł szerokości

ścian, warstwy importowane jako podkład, itd..

8.4.4.3. Wybór obszaru rysunku do importu

Istnieje równie

ż możliwość, w oknie wyboru jednostki rysunku, zadeklarowania

obszaru rysunku który ma zosta

ć zaimportowany. Do tego celu służy polecenie „Wskaz

obszar rysunku do importu”

. Po zdefiniowaniu obszaru rysunku do importu istnieje

mo

żliwość przesuwania okna widoku rysunku, używania opcji zoom i sprawdzania

granic zdefiniowanego obszaru.

! Importowi podlegaj

ą tylko elementy rysunku znajdujące się w całości w obszarze

zaznaczenia.


U

żytkownik ma możliwość anulowania wskazanego obszaru rysunku do importu

poprzez jednokrotne klikni

ęcie w dowolnym punkcie podglądu rysunku, będąc w trybie

definiowania obszaru rysunku do importu.


Klikni

ęcie na obszarze podglądu rysunku prawym klawiszem myszki powoduje

wywo

łanie podręcznego menu, w którym oprócz poleceń umożliwiających oglądanie

rysunku znajduj

ą się również opcje wyświetlania, czyli możliwość zmiany koloru tła.

Aby przesun

ąć podgląd rysunku należy kliknąć lewym klawiszem myszki i następnie

trzymaj

ąc wciśnięty klawisz przesunąć rysunek w odpowiednim kierunku. Podczas tej

operacji kursor zmienia kszta

łt na:

.

Gdy dokonujemy importu pliku DWG/DXF program wczytuje rysunek na aktualny

zakres edycji. Po wybraniu rysunku do importu i wybraniu jednostki rysunku, po
naci

śnięciu przycisku „Dalej” program przechodzi bezpośrednio do okna wyboru

warstw wczytywanych jako rysunek. Domy

ślnie wszystkie warstwy są zaznaczone.

Nale

ży odznaczyć warstwy zbędne, które niepotrzebnie zaciemniałyby rysunek. (np.

opisy pomieszcze

ń, zbędne numery, tabelki projektu itp.). Wybranie przycisku „Dalej”

powoduje wczytanie rysunku na aktualnie otwarty zakres edycji projektu.

! W systemie Windows 98 nie jest mo

żliwe wczytanie zaszyfrowanego pliku DWG

do interpretera.

background image

Zaawansowane funkcje programu

144

! Program po wczytaniu podk

ładu wstawia rysunek dokładnie w to samo miejsce,

w którym znajdowa

ł się w oryginalnym pliku, pod względem współrzędnych

i z zachowaniem jednostek.


Elementy wczytywane zachowuj

ą strukturę warstw z pliku DWG/DXF. Po

przej

ściu na zakres edycji „Podkład” i kliknięciu na ekranie na obszarze

zaimportowanego podk

ładu, pojawia się oliwkowa ramka, a w tabeli pojawiają się dane

podk

ładu.

Tutaj mo

żna zmienić widoczność całego podkładu w polu „Widoczny”

i poszczególnych warstw w polu „Warstwy widoczne”.

U

żytkownik ma możliwość zaznaczenia, dla których warstw podkładu ma być

uwzgl

ędniana opcja AUTO (domyślnie wszystkie warstwy są zaznaczone).

Podobne czynno

ści można wykonać klikając prawym klawiszem myszki na

elemencie rysunkowym podk

ładu i wybierając daną czynność z wyświetlonego menu

podr

ęcznego. Program odszukuje wtedy, na której warstwie element się znajduje

i pozwala wy

łączyć widoczność warstwy oraz zmienić ustawienia trybu AUTO.

8.4.4.4. Reimport podk

ładu

W programie istnieje mo

żliwość reimportowania wcześniej zaimportowanego

podk

ładu. Jest to przydatne zwłaszcza w sytuacjach gdy po zrobieniu projektu

otrzymamy nowy zmieniony plik od architekta. Nie ma wtedy potrzeby na nowo
projektowania instalacji. W celu reimportowania podk

ładu należy, na zakresie edycji

podk

ład, kliknąć prawym przyciskiem myszy na wcześniej zaimportowanym podkładzie

i wybra

ć opcję „Odśwież zaimportowany podkład”. W przypadku gdy system nie może

odnale

źć zaimportowanego jako podkład pliku DWG/DXF, użytkownik zostanie

poproszony o jego wskazanie lub wskazanie innego pliku do reimportu. Je

żeli

u

żytkownik zamknie okno, bez wskazania ścieżki do pliku DWG/DXF, plik nie zostanie

wczytany (reimport nie zostanie przeprowadzony).

! Przy reimportowaniu innego pliku ni

ż wcześniej został zaimportowany należy

pami

ętać że musi on mieć identyczną jednostkę miary rysunku.


8.5. Eksport rysunku

Program umo

żliwia eksport rysunku (rzutu budynku, rozwinięcia, profilu, schematu

instalacji lub sieci) do pliku na dysku. Rysunki mog

ą być eksportowane w formatach

DWG, DXF, Windows Metafile (pliki WMF), Enhanced Metafile (pliki EMF), JPEG i

background image

Zaawansowane funkcje programu

145

innych. Pliki DWG / DXF s

ą otwierane przez wiele profesjonalnych programów

graficznych min. AutoCAD

®

.

Aby wyeksportowa

ć rysunek należy wybrać z menu głównego polecenie

„Plik / Eksport rysunku ...” lub wybra

ć z paska narzędzi ikonę odpowiadającą funkcji

eksportu

. Zostaje otwarte okno eksportu, w którym trzeba zaznaczy

ć typ pliku, do

którego ma si

ę odbyć eksport.

! Bez zaznaczenia typu pliku dalszy eksport nie jest mo

żliwy.

Przy eksporcie rysunku mo

żna wybrać – dla poszczególnych typów arkuszy

roboczych - zakresy edycji, które maj

ą być wyeksportowane. Domyślnie proponowane

s

ą zakresy charakterystyczne dla edytowanego projektu (dotyczące instalacji) oraz

dotycz

ące konstrukcji i podkładu budynku.


Jednak w dalszych ustawieniach eksportu mo

że nastąpić automatyczne

wykluczenie z eksportu obszarów edycji "Podk

ład", jeżeli wykonujemy eksport z

do

łączaniem źródłowego pliku DWG. W takim przypadku wybór ten służy przede

wszystkim do ustalenia, które zakresy edycji maj

ą być wyeksportowane z pliku.

Dokonane tu ustawienia s

ą niezależne od tych, których dokonuje się przy konfiguracji

wydruku na drukark

ę.


Po zaznaczeniu konkretnego typu pliku nale

ży kliknąć przycisk „Dalej”. Program

przechodzi do kolejnego okna, w którym wybierane s

ą arkusze robocze, które mają

by

ć eksportowane a także rodzaj eksportu. W programie są możliwe dwa rodzaje

eksportu: z do

łączaniem pliku oraz bez dołączania pliku źródłowego.

Domy

ślnie wszystkie arkusze robocze zaznaczone są do eksportu. Jeśli

U

żytkownik nie zamierza któregoś arkusza eksportować musi odznaczyć pole przy

nazwie arkusza.

background image

Zaawansowane funkcje programu

146

! Funkcja eksportu z do

łączaniem pliku źródłowego jest dostępna tylko dla plików

typu DWG/ DXF.


Je

żeli wykonujemy eksport pliku do formatu DWG/DXF bez dołączania pliku

źródłowego, to po zaznaczeniu zakresu edycji dotyczącego konstrukcji i podkładu
zakresy te s

ą eksportowane do osobnych warstw jako elementy graficzne. W tym

miejscu nale

ży zaznaczyć, że poszczególne elementy graficzne wyeksportowane z

formatu ISB. do formatu DWG/DXF mog

ą się różnić od tych samych elementów, które

by

łyby narysowane w programie AutoCAD

®

.


Eksport z do

łączaniem charakteryzuje się tym, że program tworzy kopię pliku

DWG/DXF u

żytego wcześniej do importu rzutu do danego arkusza roboczego projektu

i do

łącza do tej kopii warstwy utworzone przez program, a następnie zapisuje całość

pod now

ą nazwą. Podkład i konstrukcja, na których utworzony został projekt, nie

zostaj

ą wyeksportowane, ponieważ są one już w oryginalnym pliku.

Je

śli plik .dwg był importowany i znajduje się na dysku, program wyświetla jego

nazw

ę w polu „Plik dołączany”. Jeżeli eksportujemy projekt do pliku *.dwg, który nie

jest plikiem

źródłowym, nie jest wyświetlona domyślnie jego nazwa. Po zaznaczeniu

arkusza (granatowe pod

świetlenie) pojawiają się dodatkowe ikonki

i jest

mo

żliwa zmiana pliku dołączanego lub jego usunięcie z listy dołączanych plików. Za

pomoc

ą przycisku

mo

żna zmienić plik dołączany lub odnaleźć go na dysku, jeżeli

zmieni

ła się jego lokalizacja.

! W momencie, gdy importowanego pliku nie ma na dysku lub program nie mo

że

go zlokalizowa

ć pojawia się ikonka

. W takim wypadku mo

żna wyszukać

samodzielnie plik na dysku lub wykona

ć eksport bez dołączania.

! Je

żeli na jednym arkuszu znajduje się kilka zaimportowanych plików .dwg to

program nie b

ędzie żadnego z nich dołączał ani wyświetlał nazwy. Użytkownik

mo

że dołączyć tylko jeden z tych plików. Pozostałe zaimportowane pliki nie

zostan

ą wyeksportowane.

Za pomoc

ą przycisku

mo

żna zmienić nazwę pliku wynikowego i jego

lokalizacj

ę na dysku. Domyślnie jest to nazwa pliku projektu + nazwa danego arkusza

roboczego. Plik zapisany zostaje w folderze danych, tam gdzie zosta

ł zapisany

wyj

ściowy plik *.isb .

background image

Zaawansowane funkcje programu

147

Aby wykona

ć eksport bez dołączania pliku źródłowego należy kliknąć ikonkę

.

W takim wypadku wyeksportowane zostan

ą zarówno warstwy utworzone w programie,

jak i warstwy podk

ładu. Obiekty znajdujące się na zaznaczonych do eksportu

zakresach edycji wyeksportuj

ą się jako obiekty graficzne, charakterystyczne dla plików

DWG/DXF.


Aby przej

ść do ostatniego okna eksportu należy kliknąć „Dalej”. W zależności od

wybranego typu pliku wy

świetlone są opcje do zmiany: wersji pliku, jednostki,

eksportowanych linii i ich grubo

ści lub rozdzielczości rysunku DPI.

Mo

żna wyeksportować projekt do następujących wersji pliku AutoCAD

a.:

ACAD11, ACAD12, ACAD13, ACAD14, ACAD2000, ACAD2004. Wersja pliku nie
zawsze pokrywa si

ę z wersja programu, np. wersja pliku 2004 może być wczytywana

do programu AutoCAD

®

wersji 2004, 2005, 2006.


Jednostka eksportu odpowiada za przemianowanie d

ługości podawanych

w metrach w pliku *.isb na jednostki programu AutoCAD

®

. Je

śli jest wykonywany

eksport z do

łączaniem pliku źródłowego DWG/DXF to jest automatycznie podana

jednostka eksportu równa jednostce wybranej podczas importu

źródłowego pliku. W

przeciwnym wypadku nale

ży tę jednostkę określić samodzielnie.

Samodzielny wybór jednostki mo

że nastąpić spośród jedenastu predefiniowanych

w programie jednostek, lub poprzez narzucenia w

łasnej jednostki rysunku pliku

eksportowanego. Program przeskalowuje rysunek - jednostka (metr) rysunku w
formacie ISB zostaje zamieniona na odpowiedni

ą liczbę jednostek formatu DWG/DXF.


Linie narysowane w programie mog

ą zostać wyeksportowane jako „Polylinie” lub

„Linie”. W przypadku eksportu linii jako „polylinii”, niezale

żnie od wersji pliku, zawsze

eksportowana jest ich grubo

ść. Ponieważ obsługa szerokości linii w programie

AutoCAD (nie nale

ży mylić z grubością polylini) jest dostępna od wersji 2000,

dlatego jest domy

ślnie zablokowane ustawienie kontrolki "Eksportuj grubości linii” jako

„Nie" dla wersji pliku AutoCAD

a od 11 – 14. Dla wy

ższych wersji pliku można dokonać

eksportu grubo

ści (szerokości) linii. Każdy typ linii po eksporcie stanowi jeden element

(jedn

ą linie). Dotyczy również typów linii złożonych z kilku elementów (np. linie

kropkowe, kreskowe, kreskowo-kropkowe). Program podczas eksportu typów linii nie
rozk

łada ich na poszczególne elementy.

Grubo

ść polylinii w programie AutoCAD

®

mo

że podlegać skalowaniu. Tej ostatniej

w

łaściwości linie nie posiadają.

background image

Zaawansowane funkcje programu

148

Dla wersji pliku AutoCAD 2004, istnieje mo

żliwość wyboru dwóch opcji

dost

ępnych w polu: "Eksportuj kolory jako":

-

jako kolory RGB,

-

jako kolory AutoCAD.


W przypadku wyboru opcji „Jako kolory RGB”. je

żeli kolor eksportowanego

elementu jest kolorem zgodnym w 100% z jednym z dost

ępnych kolorów programu

AutoCAD, to ten kolor zostanie wybrany dla wyeksportowanego elementu. Je

żeli nie

jest zgodny, to dla wyeksportowanego elementu zostanie wybrany kolor RGB. Wybór
tej opcji powoduje lepsz

ą jakość wyeksportowanych elementów na wydrukach

wykonanych z poziomu programu AutoCAD (na bia

łym papierze), natomiast na

podgl

ądzie wyeksportowanego rysunku na czarnym tle obszaru roboczego programu

AutoCAD pojawiaj

ą się białe wypełnienia, które utrudniają lub w niektórych

przypadkach uniemo

żliwiają edycję tych elementów. Należy wówczas zmienić w

programie AutoCAD t

ło obszaru roboczego na białe.

Wybór opcji „Jako kolory AutoCADa” powoduje natomiast,

że jeżeli kolor

eksportowanego elementu jest kolorem zgodnym w 100% z jednym z dost

ępnych

kolorów programu AutoCADa, to ten kolor zostanie wybrany dla wyeksportowanego
elementu. Je

żeli kolor eksportowanego elementu nie jest zgodny, to dla

wyeksportowanego elementu zostanie wybrany najbli

ższy z dostępnych kolorów

programu AutoCAD. Opcja ta w ogóle nie korzysta z kolorów RGB, stad wygl

ąd

wyeksportowanych elementów w pliku DWG/DXF odpowiada wygl

ądowi tych

elementów przy eksporcie do ni

ższych wersji programu AutoCAD (np. 2000, 14 itd.) -

na czarnym tle obszaru roboczego programu AutoCAD nie pojawiaj

ą się białe

wype

łnienia, charakterystyczne dla eksportu kolorów RGB.


Przycisk „Anuluj” oznacza wyj

ście z okna eksportu, a nie przerwanie procesu

eksportu.


W celu zako

ńczenia eksportu i zapisania plików na dysku należy nacisnąć

przycisk

. Program wy

świetla komunikat: „Eksportuję projekt jako

rysunek. Prosz

ę czekać ...”, po zniknięciu którego eksport jest zakończony.


W przypadku elementów typu zawór, pompa, wodomierz, separator powietrza itp.

(element bez wype

łnienia). otrzymuje się po eksporcie odmienny ich wygląd na

obszarze roboczym AutoCAD

a w zale

żności od wybranego do eksportu formatu pliku:

1. Przy eksporcie wymienionych elementów do formatów AutoCAD: 11-2000 – po

wstawieniu w edytorze graficznym programu , elementu bez wype

łnienia na

dzia

łkę, w pliku wyeksportowanym widoczna jest linia działki przechodząca

przez element (np. zawór). Wygl

ąd elementu jest niezależny od koloru tła

obszaru roboczego.

2. Przy eksporcie wymienionych elementów do formatu AutoCAD 2004, ich wygl

ąd

jest zale

żny od koloru tła obszaru roboczego

, poniewa

ż podczas eksportu

„otrzymuj

ą” białe wypełnienie tj.:

-

Gdy t

ło rysunku w programie AutoCAD jest białe – po wstawieniu elementu na

dzia

łkę, w pliku wyeksportowanym linia działki nie przechodzi przez element (np.

zawór).

-

Gdy t

ło rysunku w programie AutoCAD jest czarne (domyślne ustawienie

przestrzeni modelu) – wszystkie wymienione elementy b

ędą wypełnione białym

kolorem.

background image

Zaawansowane funkcje programu

149

8.6. Powielanie fragmentów projektu

Aby przyspieszy

ć tworzenie projektu można skorzystać z powielania istniejących

fragmentów. W programie do dyspozycji s

ą trzy podstawowe techniki powielania

fragmentów projektu:

-

powielanie przez schowek,

-

zapami

ętywanie fragmentów instalacji jako moduły w pasku narzędzi (patrz

rozdzia

ł 8.6.3),

-

powielanie fragmentów projektu w okre

ślonym kierunku.

8.6.1. Powielanie przez schowek

Jest to najprostsza forma powielania fragmentów projektu. Fragment, który ma

by

ć powielony, może już mieć uzupełnione dane elementów. Zaleca się, aby był on

formalnie poprawny (np. aby by

ły zrealizowane wewnętrzne połączenia), gdyż ułatwi to

dalsz

ą edycję graficzną danych.

Aby powieli

ć fragment z wykorzystaniem schowka należy:

1. Zaznaczy

ć elementy do powielenia. Można tutaj wykorzystać wszystkie techniki

opisane w rozdzia

łach od 4.7.3 do 4.7.6,

2. Wybra

ć polecenie „Edycja / Kopiuj” (Ctrl+C,

). Elementy zostan

ą

skopiowane do schowka jako modu

ł,

3. Wybra

ć polecenie „Edycja / Wklej” (Ctrl+V,

),

4. Ustawi

ć moduł w żądanym miejscu,

5. Przycisn

ąć lewy klawisz myszki. Moduł zostanie wstawiony,

6. Kolejne modu

ły mogą być wstawiane albo po ponownym wykonaniu polecenia

„Edycja / Wklej”, albo po wybraniu polecenia „Edycja / Wstaw ten co ostatnio”

(F3,

).

! Podczas wklejania mo

żna wykorzystać możliwości trybu AUTO opisane

dok

ładnie w rozdziale 4.5.4.

! Elementy skopiowane do schowka Windows mog

ą zostać wklejone jako rysunki

do innych programów (m.in. MS Word

®

, Corel DRAW!

®

, AutoCAD

®

).

8.6.2. Powielanie fragmentów rysunku w okre

ślonym kierunku

Jest to sposób, który pozwala na szybkie powielenie fragmentu projektu przy

zachowaniu niezmiennej warto

ści jednej ze współrzędnych, np. rzędnej (powielenie z

przesuni

ęciem w poziomie). W części przypadków program nie jest w stanie

automatycznie okre

ślić oczekiwanego przez Użytkownika miejsca położenia

powielanego modu

łu, wówczas najlepszym rozwiązaniem jest powielanie przez

schowek.

background image

Zaawansowane funkcje programu

150

Aby powieli

ć fragment projektu w żądanym kierunku należy:

1. Zaznaczy

ć elementy do powielenia. Można tutaj wykorzystać wszystkie techniki

opisane w rozdzia

łach od 4.7.3 do 4.7.6,

2. Przycisn

ąć klawisze Ctrl+Alt+Shift+<strzałka kierunku> lub odpowiedni

przycisk na pasku narz

ędzi

,

,

,

3. Nast

ępnie program zapyta, o odległość powielania. Należy podać odległość

pomi

ędzy istniejącym a powielanym fragmentem,

4. Po podaniu warto

ści I naciśnięciu „OK” moduł lub zaznaczony zestaw

elementów zostanie powielony w okre

ślonym kierunku.

8.6.3. Tworzenie i zapami

ętywanie modułów

Tworzenie modu

łu polega na wstawieniu do projektu elementów, uzupełnieniu,

(je

śli jest to konieczne) ich danych i następnie zapamiętaniu w pasku narzędzi.

Elementy te nie musz

ą być ze sobą połączone. Modułem może być np. pojedyncza

dzia

łka dla której wcześniej zadeklarujemy w tabeli danych długość, typ rury, czy

umiejscowienie. Przy tworzeniu nowych modu

łów można wykorzystać inne, już

istniej

ące.

Aby stworzy

ć moduł i zapamiętać go w pasku narzędzi należy:

1. Z u

życiem pojedynczych elementów bądź innych modułów stworzyć fragment

instalacji, który ma by

ć zapamiętany jako moduł,

2. Zaznaczy

ć wszystkie elementy, które mają stworzyć moduł. Najlepiej

wykorzysta

ć tutaj zaznaczanie elementów z obszaru (patrz rozdział 4.7.5),

3. Wybra

ć menu „Moduły / Dołącz do paska narzędzi”. Zaznaczone elementy

zostan

ą zapamiętane jako moduł w zakładce “Moje”. Jednocześnie zostanie

wy

świetlone okienko konfiguracji modułu (patrz rozdział 8.6.5).

background image

Zaawansowane funkcje programu

151

8.6.4. Galeria modu

łów

Wszystkie stworzone modu

ły mogą być przeglądane i edytowane w galerii

modu

łów.

Aby wywo

łać galerię modułów należy wybrać polecenie „Moduły / Galeria modułów ...”


Pojawi si

ę okienko galerii modułów:



W górnej cz

ęści okienka znajduje się lista modułów, uszeregowana według

kategorii. Po wybraniu modu

łu w tej liście, w dolnej części okienka pojawia się rysunek

modu

łu. Dwa przyciski z prawej strony listy służą do usunięcia modułu oraz do jego

konfiguracji.

Istnieje mo

żliwość dowolnej zmiany wielkości listy i okienka podglądu modułu za

pomoc

ą myszki – należy ustawić mysz pomiędzy listą i okienkiem podglądu i przewlec

granic

ę tych pól w górę lub w dół.

8.6.5. Konfiguracja modu

łu

Po klikni

ęciu na przycisk “Konfiguruj” w okienku galerii modułów otwarte zostaje

okienko konfiguracji modu

łu.


W tym okienku mo

żna:

1. Okre

ślić tekst podpowiedzi, który będzie pojawiał się w chmurce podpowiedzi po

ustawieniu si

ę myszką na przycisku w pasku narzędzi,

background image

Zaawansowane funkcje programu

152

2. Okre

ślić kategorię, do której należy wybrany moduł,

3. Przesun

ąć punkt zaczepienia modułu. Jest to punkt, w którym znajduje się

kursor myszki podczas wstawiania modu

łu. Punkt ten jest przedstawiony jako

krzy

żyk w okienku konfiguracji.

8.7. Elementy grafiki i opisy

8.7.1. Tabele i opisy elementów

Ka

żdy projekt może być uzupełniany o elementy grafiki i dodatkowe opisy.

Elementy grafiki pozwalaj

ą uzupełnić projekt o dodatkowe opisy i komentarze, a także,

w razie potrzeby umo

żliwiają dorysowanie graficznych elementów.


Opisy i rysunki realizuje si

ę za pomocą elementów zawartych w zakładce

„Grafika” paska narz

ędzi:

,

,

– opisy dzia

łek: skośny, prosty i uproszczony. Elementy

graficzne, których sposób wstawiania i obs

ługi jest identyczny jak elementów armatury.

Jest on niezb

ędny do uwidocznienia wyników doboru średnic na rysunku, dodatkowo

mo

że podawać niektóre inne wyniki obliczeń dla działki.

! Skonfigurowany wed

ług potrzeb opis działki można zapamiętać w pasku

narz

ędzi przy pomocy polecenia z menu głównego „Moduły / Dołącz do paska

narz

ędzi” i wykorzystywać w kolejnych projektach.

! Mo

żna również wstawić opis działki dla wszystkich zaznaczonych na rysunku

dzia

łek. Sposób szybkiego wstawienia opisu działek jest omówiony w rozdziale

4.9.4.

8.7.2. Elementy grafiki

– linia

łamana. Podczas rysowania takiej linii może być wykorzystywany tryb

ORTO. Dla linii

łamanej można skonfigurować styl, kolor i grubość linii a także typ i

wielko

ść strzałki na początku i na końcu linii.

– wielok

ąt. Podczas rysowania wielokąta może być wykorzystywany tryb

ORTO. Dla wielok

ąta można skonfigurować styl, kolor i grubość linii oraz kolor

wype

łnienia.

– tekst. Mo

że mieć wiele wierszy wpisywanych w tabeli danych elementów –

podzia

ł wiersza realizuje się wstawiając znak „|”. Dla tekstu można skonfigurować

czcionk

ę, jej wysokość oraz wyrównanie w poziomie.

– prostok

ąt z ewentualnym tekstem wewnątrz. Można osobno skonfigurować

parametry tekstu (mo

że być wielowierszowy) oraz parametry prostokąta (np. styl linii).

background image

Zaawansowane funkcje programu

153

– elipsa lub okr

ąg z ewentualnym tekstem wewnątrz. Można osobno

skonfigurowa

ć parametry tekstu (może być wielowierszowy) oraz parametry figury (np.

styl linii).

– oznaczenie spadków przewodów. Pole tekstowe, które pozwala na wpisanie

żądanego spadku przewodu.

– rysunek zapami

ętany w galerii rysunków. Dodatkowe informacje na temat

rysunków i galerii rysunków mo

żna znaleźć w rozdziale 8.4.1.

- format papieru (ramka rysunku). Mo

żliwość wyboru formatu papieru,

marginesów, wy

świetlania nazwy pliku danych czy miejsc zagięcia.


Tabela danych zawiera nast

ępujące pola:

Format papieru

Pole wyboru. Pozwala okre

ślić format papieru na którym jest wykonywany

projekt.

Marginesy

Pole liczbowe. Okre

śla marginesy na arkuszu papieru.


Marg. lewy/prawy/górny/dolny [cm]

Pola liczbowe. Okre

śla wielkości poszczególnych marginesów.


Nazwa pliku danych

Pole wyboru. Czy na marginesie ma by

ć umieszczana ścieżka i nazwa pliku

projektu.


Miejsce zagi

ęcia

Pole wyboru. Pozwala okre

ślić czy mają być umieszczane na marginesach

miejsca zagi

ęcia papieru.


Zmniejsz aby dopasowa

ć

Pole wyboru. Zmniejszenie rozmiarów nominalnych ramki tak, aby dopasowa

ć

do drukarki o takim samym formacie.

– notatka. Mo

żliwość naniesienia na rysunek uwag lub notatek do projektu.

Jest to element u

łatwiający zaznaczenie punktu na rysunku, w którym np. należy

jeszcze co

ś poprawić lub dorysować. Po wpisaniu uwagi w tabeli danych będzie się

ona pojawia

ć na rysunku w chmurce pomocy po najechaniu na "notatkę".

8.7.3. Linie wymiarowe

background image

Zaawansowane funkcje programu

154

- linia wymiarowa pozioma. Mo

żliwość wymiarowania przegród poziomych.

Mo

żliwość określenia jednostki wymiarowania, stylu linii oraz typu i wielkości strzałki

na pocz

ątku i na końcu linii wymiarowych.

- linia wymiarowa pionowa. Mo

żliwość wymiarowania przegród pionowych.

Mo

żliwości edycji j.w.

- linia wymiarowa dowolna. Mo

żliwość wymiarowania przegród

usytuowanych pod ró

żnymi kątami. Możliwości edycji j.w.


Tabela danych zawiera nast

ępujące pola:

Jednostka

Pole wyboru. Okre

śla jednostkę wymiarowania.


Wy

świetlaj jednostkę

Pole wyboru. Czy ma by

ć wyświetlana jednostka na linii wymiarowej.


Typ strza

łki na początku/końcu

Pola wyboru. Okre

ślają typ strzałki na początku/końcu linii wymiarowej.


Rozmiar strza

łki na początku/końcu

Pola liczbowe. Okre

ślają rozmiar strzałki na początku/końcu linii wymiarowej.


Czcionka

Pole wyboru. Okre

ślenie rodzaju czcionki przy liniach wymiarowych.


Wys. Czcionki [mm]

Pole liczbowe. Wysoko

ść czcionki przy liniach wymiarowych.


Styl linii

Pole wyboru. Styl linii wymiarowych (ci

ągła, przerywana, itd.).


Kolor linii

Pole wyboru. Kolor linii wymiarowych.

Grubo

ść linii

Pole liczbowe. Grubo

ść linii wymiarowych.


Niektóre elementy grafiki maj

ą możliwość zmiany ich wielkości (np. prostokąt lub

elipsa) oraz mo

żliwości obrotu. Wszystkie elementy, których rozmiar może być

modyfikowany, maj

ą na obrzeżu „uchwyty” służące do ich rozszerzenia lub zwężenia.

Wszystkie elementy z mo

żliwością obrotu mają kwadracik służący do obrotu. Więcej

informacji znajduje si

ę w rozdziałach 4.7.8 i 4.7.9.

background image

Zaawansowane funkcje programu

155

8.8. Grupowanie i odgrupowywanie

Grupowanie elementów w programie Net-san ma zastosowanie w edycji profili

sieci, dla zmiany poziomu porównawczego w

środku profilu.

Aby zgrupowa

ć elementy należy:

1. Zaznaczy

ć elementy. Można tutaj wykorzystać wszystkie techniki opisane w

rozdzia

łach od 4.7.2 do 4.7.6,

2. Wybra

ć menu Elementy / Grupuj (Ctrl+G,

).

! Nie mo

żna zgrupować tylko jednego elementu.


Na ekranie grupa jest przedstawiana za pomoc

ą brązowej obwódki:

Po klikni

ęciu na obszar grupy w miejscu, gdzie nie ma żadnego elementu do niej

nale

żącego, grupa zostaje zaznaczona i w tabeli pojawiają się jej dane. Zaznaczenie

grupy wskazywane jest napisem w linii stanu, pogrubieniem ramki grupy, wskazuje na
to te

ż treść tabeli danych.

! Nale

ży uważać, czy zaznaczona jest grupa czy też element grupy – jest to ważne

zw

łaszcza przy zamiarze usunięcia elementu grupy.

! Dopuszczalne jest tworzenie grup zagnie

żdżonych tzn. takich, gdzie jedna grupa

jest zawarta w innej.


Program umo

żliwia również odgrupowanie elementów.

Aby odgrupowa

ć elementy należy:

1. Zaznaczy

ć grupę,

2. Wybra

ć menu Elementy / Odgrupuj (Ctrl+H,

),

3. Grupa (jako pewna struktura logiczna) zostanie usuni

ęta, lecz elementy, które

uprzednio si

ę w niej znajdowały, pozostaną na rysunku.

Aby zmieni

ć poziom porównawczy w środku profilu, należy:

1. Zaznaczy

ć fragment profilu, dla którego ma być zmieniony poziom

porównawczy,

2. Zgrupowa

ć elementy,

3. W tabeli danych dla grupy zmieni

ć lokalny poziom porównawczy,

4. (W razie potrzeby) odgrupowa

ć elementy.

background image

Zaawansowane funkcje programu

156

8.9. Obliczanie rz

ędnych pośrednich

W przypadku, gdy profil rysowany jest przez U

żytkownika, może wystąpić

potrzeba wyrównania („wyg

ładzenia”) fragmentu profilu sieci. Program umożliwia

równie

ż wyrównanie profilu sieci oraz terenu znajdującego się powyżej. Przy

zastosowaniu tej funkcji wszystkie odcinki sieci oraz znajduj

ący się nad nimi

ewentualnie teren b

ędą miały jednakowy spadek policzony na podstawie różnicy

rz

ędnych krańcowych zaznaczonych odcinków.

Aby wyrówna

ć profil sieci (lub profil sieci wraz z poziomem terenu) należy:

1. Zaznaczy

ć ciąg odcinków profilu, które mają zostać wyrównane,

2. Wybra

ć polecenie „Dane elementów / Oblicz rzędne studzienek pośrednich”

(„Dane elementów / Oblicz rz

ędne studzienek pośrednich oraz terenu”),

3. Wybrane fragmenty profilu zostan

ą wyrównane.


Mo

żliwe jest także przesunięcie jednej lub kilku rzędnych dna kanału lub osi

ruroci

ągu o wysokość zadeklarowaną przez Użytkownika.

Aby przesun

ąć kanał lub rurociąg należy:

1. Zaznaczy

ć odcinek lub odcinki profilu, których rzędne mają zostać przesunięte,

2. Wybra

ć polecenie „Dane elementów / „Przesuń rzędne kanału / rurociągu”,

3. W wy

świetlonym okienku należy podać bezwzględną wartość, o jaką mają

zosta

ć przesunięte rzędne (m). Przed deklarowaną wielkością należy wstawić

„+”, je

śli rzędne mają być przesunięte w górę lub „-” jeśli w dół,

4. Wybrane odcinki zostan

ą przesunięte.

8.10. Wyszukiwanie elementu

Pomocn

ą funkcją w programie jest wyszukiwanie elementów wybierane z menu

g

łównego „Elementy”/ „Szukaj elementu” lub za pomocą skrótu Ctrl+F. Do tego celu

s

łuży specjalne okienko o następującej postaci:


W górnej cz

ęści tego okienka znajduje się pole określające rodzaj wyszukiwanego

elementu. Znajduj

ące się poniżej pole edycyjne służy do wpisania symbolu lub numeru

background image

Zaawansowane funkcje programu

157

wyszukiwanego elementu. Po przyci

śnięciu klawisza Enter lub kliknięciu na przycisk

“Szukaj / Nast

ępny” program wyszuka określony element i oznaczy go na rysunku.

Je

żeli element nie może być odnaleziony, program wyświetli odpowiedni

komunikat.


Okienko wyszukiwania ma mo

żliwość wyświetlenia listy elementów danego typu

wyst

ępujących w projekcie. Do włączenia i wyłączenia listy służy przycisk ze strzałką

znajduj

ący się pod przyciskiem pytajnika.


Klikni

ęcie na pozycję w liście powoduje również odszukanie elementu w projekcie.

8.10.1. Jednoczesna praca na dwóch lub wi

ęcej projektach

Program Net-san jest aplikacj

ą tzw. jedno–dokumentową, tzn. taką, w której

jednocze

śnie może być otwarty tylko jeden dokument (projekt). Nie ma natomiast

przeszkód, aby uruchomi

ć ten sam program dwa lub więcej razy. W każdym z

uruchomionych programów mo

żna wtedy otworzyć inny projekt, lub nawet dwa razy

ten sam projekt, lecz ka

żdy np. z innym aktywnym arkuszem roboczym.


Uruchomienie programu dwa razy pozwala na

łatwe przenoszenie fragmentów

projektów z jednej tzw. instancji programu do drugiej z u

życiem schowka systemowego

Windows.

Aby przenosi

ć fragmenty projektu z jednego do drugiego należy:

1. Uruchomi

ć program dwa razy,

2. W jednym uruchomionym programie otworzy

ć projekt, z którego ma być

skopiowany fragment,

3. Zaznaczy

ć fragment do kopiowania,

4. Skopiowa

ć fragment do schowka – polecenie „Edycja / Kopiuj” (Ctrl+C,

),

5. Prze

łączyć się na drugi program, wybrać właściwy arkusz roboczy oraz zakres

edycji

! Nie jest mo

żliwe kopiowanie niektórych elementów pomiędzy różnymi typami

arkuszy roboczych.

6. Wklei

ć fragment ze schowka – polecenie „Edycja / Wklej” (Ctrl+V,

).

8.10.2. Plik SAMOCZYT

Plik SAMOCZYT jest to plik, który jest wczytywany jako podk

ład podczas

zak

ładania nowego projektu. W takim pliku mogą być zapisane standardowe opcje

projektu, ustawienia wydruku oraz ewentualnie fragment projektu (np. podk

ład

budowlany, mapa, tabelka rysunku itp.). Po zainstalowaniu programu jest dost

ępny

standardowy plik SAMOCZYT.

background image

Zaawansowane funkcje programu

158

Aby stworzy

ć własny plik typu SAMOCZYT należy:

1. Stworzy

ć projekt, który będzie podkładem innych projektów. W takim projekcie

mo

że się znaleźć dowolny fragment instalacji, ale może to być również pusty

projekt,

2. Ustali

ć opcje projektu,

3. Wybra

ć polecenie „Plik / Zapisz jako ...”,

4. Wybra

ć miejsce i nazwę zapisu pliku, odpowiadającą standardowemu plikowi

SAMOCZYT,

5. Wpisa

ć SAMOCZYT i przycisnąć Enter.


Po wykonaniu powy

ższych czynności program będzie przy zakładaniu nowych

projektów korzysta

ł z tego pliku SAMOCZYT jako szablonu. Ponieważ standardowo

taki plik ju

ż istnieje, przed zapisem należy potwierdzić, czy poprzednia wersja ma ulec

nadpisaniu.


Aby odtworzy

ć oryginalny plik SAMOCZYT należy z Zarządcy pakietu wybrać

opcje „Serwis” a nast

ępnie „Przywróć fabryczne ustawienia programu oraz przykłady”.

background image

Przyk

ład

159

9. PRZYK

ŁAD


W niniejszym rozdziale zosta

ł opisany sposób wprowadzania danych dla

przyk

ładu obliczeniowego z pliku „przykład kanalizacja.nts”.


Uruchomiono edytor graficzny programu Net-san z zarz

ądcy pakietu lub

bezpo

średnio z Menu Start systemu. Po uruchomieniu program wyświetlił okienko

powitalne, w którym wybrano opcj

ę „Nowy projekt”. Następnie ukazał się panel danych

ogólnych. Aby sprawdzi

ć czy wszystkie katalogi potrzebne do utworzenia projektu są

wczytane klikni

ęto przycisk „Obsługa katalogów”, co spowodowało otwarcie okienka

„Katalogi”. Na poszczególnych zak

ładkach zweryfikowano listy wczytanych katalogów

(wczytanie katalogu nast

ępuje poprzez zaznaczenie go w lewym oknie i kliknięcie

przycisku z niebiesk

ą strzałką skierowaną w prawo). Wprowadzone zmiany

zaakceptowano przyciskiem OK w dolnej cz

ęści panelu wyboru katalogów. Program

powróci

ł do okna danych ogólnych gdzie określono domyślny typ rur dla sieci

wyst

ępującej w projekcie.

Po prze

łączeniu się na zakładkę „Informacja” uzupełniono dane odnośnie

szczegó

łowego opisu projektu, inwestora i projektanta. Na zakładce „Edycja”

sprawdzono poprawno

ść deklarowanych danych (siatkę poziomą i pionową itd.).

Wszystkie zmiany w danych ogólnych zatwierdzono przyciskiem OK.

Projekt b

ędzie się składał z dwóch arkuszy roboczych: jednego arkusza typu

mapa, oraz drugiego typu profil. Najpierw stworzono schemat sieci (map

ę), ponieważ

profil utworzony b

ędzie przez program.


Podstaw

ą rysowania schematu sieci był podkład terenu. Po przejściu na zakładkę

„Podk

ład” z górnego zestawu zakładek wybrano element „Mapa” i w tabeli danych

wczytano plik mapy terenu zapisany w formacie ism, wygenerowany programem
„Sklejacz skanów”. Nast

ępnie ustalono skalę mapy i kolor edycji.


Po przej

ściu na zakładkę „Sieci” przystąpiono do rysowania schematu sieci

w nast

ępującej kolejności:

-

zaznaczenie obiektów budowlanych poprzez wstawienie prostok

ątów lub

wielok

ątów w miejscach gdzie znajdują się budynki lub inne obiekty objęte

projektem,

-

wstawienie w

ęzłów końcowych sieci,

-

ustalenie funkcji w

ęzłów w tabeli danych (odbiornik, źródło, itp.),

-

zaplanowanie trasy sieci,

-

wstawienie w

ęzłów sieci w spodziewanych punktach połączeń,

-

po

łączenie wprowadzonych węzłów odcinkami (działkami) sieci,

-

sprawdzenie po

łączeń i ewentualna korekta,

-

wstawienie elementów armatury i uzbrojenia,

-

wprowadzenie innych sieci nie obliczanych programem, z którymi mo

że

kolidowa

ć sieć projektowana,

-

uzupe

łnienie i skontrolowanie danych wszystkich elementów w tabeli danych,

-

wprowadzenie i skonfigurowanie opisów elementów.


W przyk

ładzie z zakładki „Grafika” wybrano „Wielokąt” i narysowano budynki,

z których zostan

ą odprowadzone ścieki. W tabeli danych ustalono kolor wypełnienia

tych wielok

ątów dla odróżnienia obiektów od podkładu terenu. Następnie wstawiono

background image

Przyk

ład

160

elementy typu „Odprowadzenie

ścieków z budynku” pobrane z zakładki „Kanalizacja”

na ka

żdy obiekt w odpowiednim miejscu.

W miejscu planowanego odbioru

ścieków (oczyszczalni lub połączenia z inną

sieci

ą) wstawiono węzeł, któremu przypisano funkcję „Odbiornik ścieków”.

Planuj

ąc trasę sieci jednocześnie wprowadzano na rysunek węzły sieci

kanalizacyjnej (studzienki), które b

ędą stanowiły połączenia odprowadzeń z budynków

z sieci

ą główną.

Po

łączono odcinkami sieci kanalizacji grawitacyjnej węzły, korzystając dla wygody

z trybu AUTO.


Na tym etapie projektu g

łówna struktura połączeń w sieci powinna być kompletna,

co sprawdzono naciskaj

ąc kombinację klawiszy Shift+F2. Po sprawdzeniu połączeń

warto zapisa

ć projekt do pliku na dysku – o ile wcześniej tego nie uczyniono.


Nast

ępnie wprowadzono na rysunek istniejące sieci: cieplną i gazową, które

wyst

ępują na trasie projektowanej sieci.


Po naci

śnięciu klawisza funkcyjnego F12 stała się widoczna tabela danych,

w której b

ędą uzupełniane dane elementów składowych projektowanej sieci.


Aby dla wszystkich odcinków sieci kanalizacyjnej wprowadzi

ć jednakowy typ rury,

z menu „Edycja” wybrano polecenie „Zaznacz wszystkie elementy typu …”, nast

ępnie

wybrano „Sie

ć kanalizacyjna” i opcję „Odcinek sieci kanalizacyjnej grawitacyjnej”. W

tabeli danych w polu „Typ rury” wybrano z dost

ępnych katalogów określony typ rury.

Kolejno odznaczono wszystkie zaznaczone dzia

łki (np. klikając na tło rysunku lub

wybieraj

ąc odpowiednią ikonę z zakładki „Funkcje”). W podobny sposób zaznaczono

wszystkie studzienki kanalizacyjne, dla których w polu „Rz

ędna dna studzienki”

wprowadzono znak „?”, pozwalaj

ący programowi samodzielnie dobrać rzędne.

W podobny sposób post

ąpiono ze wszystkimi elementami sieci. Następnie

uzupe

łniono dane, które są odrębne dla każdego elementu.


Dla odcinków sieci kanalizacyjnej s

ą to:

-

oznaczenie,

-

minimalny i maksymalny spadek,

-

minimalne i maksymalne przykrycie,

-

maksymalne wype

łnienie.


Dla w

ęzłów sieci kanalizacyjnej są to:

-

oznaczenie,

-

dop

ływ w punkcie,

-

rz

ędne terenu,


Na poszczególne dzia

łki sieci wstawiono opisy pobrane z zakładki „Grafika”. Po

wstawieniu opisy dzia

łek skonfigurowano w tabeli danych.


Po uzupe

łnieniu wszystkich danych w tabeli przeprowadzono diagnostykę danych.

W tym celu klikni

ęto na przycisk z symbolem kalkulatora na zakładce „Program”

(mo

żna też nacisnąć kombinacje klawiszy Ctrl+O). Program po przeanalizowaniu

danych przeszed

ł do opcji obliczeń. W tym miejscu należy szczególną uwagę zwrócić

na nast

ępujące opcje, które bardzo znacząco wpływają na przebieg obliczeń:

background image

Przyk

ład

161

-

na zak

ładce ”Opcje wspólne” są to pionowe odległości sieci w miejscach kolizji

ich tras,

-

na zak

ładce „Opcje obliczeń sieci kanalizacyjnej” są to dopuszczalne

wype

łnienia, minimalne i maksymalne spadki oraz minimalne i maksymalne

przekrycia sieci


Po przej

ściu na ostatnią zakładkę wykonały się obliczenia. Wyniki skontrolowano

pod wzgl

ędem merytorycznym przeglądając podzakładki z tabelami wyników.


Po zako

ńczonych pomyślnie obliczeniach powrócono do edytora graficznego,

gdzie na rysunku pojawi

ły się najważniejsze wyniki odnośnie projektowanej sieci – na

opisach studzienek i dzia

łek. Dla bezpieczeństwa danych zapisano projekt na dysku.


Kolejnym etapem by

ło automatyczne utworzenie profilu dla policzonej sieci. W

tym celu utworzono nowy arkusz roboczy (polecenie „Plik / Arkusze robocze ...”) typu
„Profil”. Po przej

ściu na nowo utworzony arkusz wywołano okienko „Dane ogólne

profilu” klikaj

ąc klawisz funkcyjny F7 i wybrano zakładkę „Definicje profilu”. W tabeli

wybrano arkusz roboczy, z którego program pobierze dane i okre

ślono typ profilu

„Kanalizacja”. Nast

ępnie zadeklarowano kolejne fragmenty profilu (trasę) wybierając

oznaczenia w

ęzłów początkowych i końcowych. Po zdefiniowaniu całego profilu

zamkni

ęto okno opcji projektu i wygenerowano rysunek profilu poleceniem

„Plik / Utwórz profil wg definicji” (Shift+F11).

Po ponownym naci

śnięciu F7 w opcjach projektu ustalono poziom porównawczy,

skal

ę pozioma i pionową profilu oraz skorygowano wygląd elementów. Zapisano

projekt na dysku.

background image
background image

DODATEK A – Standardowe czynno

ści przypisane do klawiatury oraz myszki

163

A.

DODATEK A – STANDARDOWE

CZYNNO

ŚCI

PRZYPISANE DO KLAWIATURY ORAZ MYSZKI


W tym rozdziale znajduje si

ę lista czynności przypisanych do klawiatury oraz

myszki. Tabela zawiera ustawienia standardowe – U

żytkownik może wprowadzać

zmiany w paskach zada

ń, menu podręcznym, oraz dostosowywać mysz i klawiaturę do

swoich potrzeb wybieraj

ąc polecenie „Opcje / Dostosuj…”.

A.1. Klawiatura:

Kombinacja
klawiszy:

Wywo

ływana czynność w edytorze graficznym:

Esc

od

świeżenie widoku.

F1:

je

śli zaznaczony jest element – wywołanie pomocy nt. tego

elementu.


je

śli wybierany jest typ elementu z listy – wyświetlenie pomocy nt.

wybieranego typu.


je

śli nie jest zaznaczony żaden element – wywołanie pomocy

ogólnej.


w li

ście błędów i oknie wyników diagnostyki – wywołanie

informacji na temat b

łędu.

F2

powtórzenie ostatnio wpisanej warto

ści w tabeli danych.

Shift+F2

sprawdzenie poprawno

ści połączeń.

F3

wstawienie tego samego elementu/modu

łu co ostatnio.

F4

prze

łączenie widoku: instalacja policzona/niepoliczona.

F5

wy

świetlenie całego projektu – ustalenie takiej skali i położenia,

aby ca

ły projekt był widoczny.

Shift+F5

wy

świetlenie całej aktywnej warstwy – ustalenie takiej skali i

po

łożenia, aby wszystkie elementy z aktywnej warstwy były

widoczne.

F7

dane ogólne projektu – wy

świetlenie okienka „Opcje projektu” na

zak

ładce „Dane ogólne”.

Shift+F7

informacja o projekcie – wy

świetlenie okienka „Opcje projektu” na

zak

ładce „Informacja”.

F8

w

łączenie / wyłączenie listy błędów.

F9

w

łączenie/wyłączenie listy zestawów danych.

Shift+F9

w

łączenie/wyłączenie listy pasków narzędzi do wyboru.

F10

wywo

łanie obliczeń.

F11

w

łączenie / wyłączenie tabeli wyników obliczeń w edytorze

graficznym.

Shift+F11

utworzenie profilu wed

ług definicji.

background image

DODATEK A – Standardowe czynno

ści przypisane do klawiatury oraz myszki

164

F12

w

łączenie/wyłączenie tabeli danych.

Alt+C

w

łączenie/wyłączenie trybu SIAT – wyrównywania elementów do

siatki.

Alt+Q

wy

świetlenie podręcznego menu.

Alt+V

w

łączenie/wyłączenie trybu AUTO – automatycznego łączenia

elementów.

Alt+X

w

łączenie/wyłączenie trybu BLOK – zablokowania wszystkich

elementów przed przesuwaniem.

Alt+Z

w

łączenie/wyłączenie trybu ORTO – wstawiania tylko linii

łamanych

pionowych

i poziomych + pod

dodatkowym

zadeklarowanym k

ątem.

Alt+B

w

łączenie/wyłączenie trybu POWT – powtarzalne wstawianie

elementów konstrukcji, instalacji i armatury.

Ctrl+A

zaznaczenie wszystkich elementów z aktywnej warstwy.

Ctrl+B

zablokowanie zaznaczonych elementów przed przesuwaniem.

Ctrl+C

skopiowanie zaznaczonych elementów do schowka.

Ctrl+D

odblokowanie zaznaczonych elementów i umo

żliwienie ich

przesuwania.

Ctrl+F

w

łączenie/wyłączenie okienka wyszukiwania elementów.

Ctrl+G

zgrupowanie zaznaczonych elementów.

Ctrl+H

odgrupowanie zaznaczonych elementów.

Ctrl+L

roz

łączenie zaznaczonych elementów z lewej strony.

Ctrl+M

wy

świetlenie okienka z edycją makr.

Ctrl+P

drukowanie aktualnego arkusza.

Ctrl+Q

dzielenie elementów.

Ctrl+R

roz

łączenie zaznaczonych elementów z prawej strony.

Ctrl+Shift+R

ca

łkowite rozłączenie zaznaczonych elementów.

Ctrl+S

zapis projektu na dysk.

Ctrl+V

wklejenie fragmentu projektu lub modu

łu ze schowka.

Ctrl+X

przeniesienie zaznaczonych elementów do schowka.

Ctrl+Z

cofni

ęcie ostatniej operacji.

Ctrl+Y

ponowienie ostatniej operacji.

Ctrl+Enter

w tabeli danych – otwiera list

ę dla pól, które mają możliwość

wyboru z listy.

Ctrl+Ins

skopiowanie zaznaczonych elementów do schowka.

background image

DODATEK A – Standardowe czynno

ści przypisane do klawiatury oraz myszki

165


Ctrl+Page Up

przej

ście do poprzedniego arkusza roboczego (pomiędzy

zak

ładkami zmiana „w lewo”).

Ctrl+Page Down

przej

ście do następnego arkusza roboczego (pomiędzy

zak

ładkami zmiana „w prawo”).

Ctrl+„+”

powi

ększenie widoku.

Ctrl+„-”

pomniejszenie widoku.

Ctrl+„*”

przej

ście do powiększania obszaru.

Ctrl+„/”

przej

ście do płynnego powiększania.

Ctrl+strza

łki

(blok strza

łek)

przej

ście do elementu tego samego typu znajdującego się

najbli

żej aktualnie zaznaczonego w określonym kierunku.

Ctrl+Alt+strza

łki

(blok strza

łek)

przej

ście do elementu dowolnego typu znajdującego się najbliżej

aktualnie zaznaczonego w okre

ślonym kierunku.

Ctrl+strza

łki

Ctrl+Home
Ctrl+End
Ctrl+PgUp
Ctrl+PgDn
(blok numeryczny)

przej

ście do przyłączonego elementu, w określonym kierunku.

Ctrl+Shift+Alt+strza
łki

powielenie zaznaczonego fragmentu projektu w okre

ślonym

kierunku.

Shift+Ins

wklejenie modu

łu ze schowka.

Delete

usuni

ęcie zaznaczonych elementów.

Enter

zatwierdzenie danych w tabeli.


A.2. Myszka:

Lewy klawisz:

pojedyncze

klikni

ęcie

na

element

zaznaczenie elementu i odznaczenie innych.

pojedyncze

klikni

ęcie

na

element

z przyci

śniętym

klawiszem Shift

zaznaczenie elementu bez odznaczania innych. Je

żeli

klikni

ęty element był zaznaczony to czynność ta

powoduje jego odznaczenie.

pojedyncze

klikni

ęcie

na

element

z przyci

śniętym

klawiszem Ctrl

zaznaczenie elementu znajduj

ącego się pod spodem

aktualnie zaznaczonego.

podwójne klikni

ęcie na element

konfigurowalne (zob. ustawienia programu); domy

ślnie:

zaznaczenie

ca

łego przyłącza (wszystkich jego

odcinków).

podwójne klikni

ęcie w tabeli

danych

konfigurowalne (zob. ustawienia programu); domy

ślnie:

zmienia warto

ść pola na następną (dla pól z listą).

Prawy klawisz:

background image

DODATEK A – Standardowe czynno

ści przypisane do klawiatury oraz myszki

166


pojedyncze klikni

ęcie

konfigurowalne (zob. ustawienia programu); domy

ślnie:

wy

świetlenie menu podręcznego.

podwójne klikni

ęcie

konfigurowalne (zob. ustawienia programu); domy

ślnie:

w

łączenie tabeli danych jeśli jest wyłączona.

Środkowy klawisz:

pojedyncze klikni

ęcie

konfigurowalne (zob. ustawienia programu); domy

ślnie:

przesuwanie widoku.

Rolki myszki:

obrót rolki

p

łynne powiększanie i pomniejszanie projektu.

obrót

rolki

z przyci

śniętym

prawym klawiszem Alt

przesuni

ęcie widoku projektu.

Dla myszki z dwoma rolkami przesuni

ęcie zgodnie z

domy

ślnym przeznaczeniem rolki – w pionie lub w

poziomie.
Dla myszki z jedn

ą rolką przesunięcie projektu w

pionie.

obrót

rolki

z przyci

śniętymi

klawiszami Shift+Alt

precyzyjne przesuni

ęcie widoku projektu (z mniejszym

skokiem).
Dla myszki z dwoma rolkami przesuni

ęcie zgodnie z

domy

ślnym przeznaczeniem rolki – w pionie lub w

poziomie.
Dla myszki z jedn

ą rolką przesunięcie projektu w

pionie.

obrót

rolki

z przyci

śniętymi

klawiszami Ctrl+Alt

przesuni

ęcie widoku projektu ze zmianą znaczenia

rolek.
Dla myszki z dwoma rolkami przesuni

ęcie niezgodnie z

domy

ślnym przeznaczeniem rolki – w poziomie lub w

pionie.
Dla myszki z jedn

ą rolką przesunięcie projektu w

poziomie.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

167

B.

DODATEK B – KOMUNIKATY O B

ŁĘDACH


W niniejszym dodatku omówiono zbiorczo wszystkie komunikaty o b

łędach,

ostrze

żeniach oraz podpowiedzi w programie Net-san.

B.1. Komunikaty o b

łędach połączeń

B

łąd: Błąd podczas przetwarzania zestawienia materiałów

B

łąd pojawiający się podczas tworzenia zestawienia materiałów – oznacza to błąd

wewn

ętrzny w katalogu programu. W tej sytuacji proszę skontaktować się z dostawcą

oprogramowania – konieczne jest dostarczenie pliku danych.

B

łąd: Błąd połączeń elementów w projekcie

Ten komunikat pojawia si

ę, gdy w arkuszu występują błędy połączeń. Dokładne

komunikaty o b

łędach wyświetlają się jako lista w oknie „Wyniki diagnostyki”.

B

łąd: Brak w pliku arkuszy obliczeniowych

B

łąd pojawiający się gdy w projekcie nie ma żadnego arkusza typu profil / plan,

lub s

ą, ale zaznaczone jako „nie obliczany”.

B

łąd: Element nie podł.

B

łąd ten się pojawi, gdy element nie jest połączony z innymi elementami

tworz

ącymi sieć.

#errObliczanyPolaczonyZNieobliczanym=6
B

łąd: Element obliczany nie może być połączony z elementem nieobliczalnym

B

łąd występujący, gdy element istniejący-nieobliczany został połączony z

elementem projektowanym.

B

łąd: Element tworzy pętlę z innymi elementami

B

łąd występujący w momencie tworzenia sieci pierścieniowych, które nie wchodzą

w zakres oblicze

ń programu (wskazuje pojedynczy element pętli).

B

łąd: Elementy tworzą pętlę

B

łąd występujący w momencie tworzenia sieci pierścieniowych, które nie wchodzą

w zakres oblicze

ń programu (wskazuje cała pętlę).

B

łąd: Element w ogóle nie podłączony

B

łąd ten się pojawi, gdy element (działka, węzeł) nie jest w ogóle podłączony

(pozostaje oddzielnie na rysunku).

B

łąd: Fragment instalacji nie jest połączony ze źródłem

B

łąd: Fragment sieci nie jest połączony ze źródłem wody / odbiornikiem ścieków

B

łąd występujący, gdy fragment sieci nie posiada źródła i/lub odbiornika ścieków

lub pojawi si

ę, gdy na schemacie sieci istnieje źródło wody, lecz fragment sieci nie

zosta

ł do niego podłączony. Należy podłączyć dany fragment sieci z zadeklarowanym

źródłem lub ustalić nowe źródło wody.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

168

B

łąd: Działka jest jednym punktem na rysunku

B

łąd ten się pojawi, gdy na skutek przesuwania działek jedna z nich zostanie

zredukowana do punktu (jej d

ługość na rysunku jest zerowa). Sytuacja taka nie jest

widoczna na rysunku, gdy

ż działka jest przedstawiona tylko jako punkt i może być

mylona z punktem innej dzia

łki.

B

łąd: element spoza katalogu

B

łąd występuje najczęściej w przypadku zastosowania w projekcie elementu z

katalogu producenta (rury, studzienki), który zosta

ł usunięty z asortymentu. Należy

ponownie wybra

ć typ elementu.

B

łąd: Odcinek włączony do źródła ścieków

B

łąd ten pojawi się, gdy więcej niż jeden odcinek sieci jest odprowadzony od

źródła ścieków. Należy sprawdzić funkcje węzłów.

B

łąd: Odcinek włączony do odbiornika wody

B

łąd ten pojawi się, gdy więcej niż jeden odcinek sieci jest doprowadzony do

odbiornika wody. Nale

ży sprawdzić funkcje węzłów- do węzła o charakterze odbiornika

wody mo

że być podłączona tylko jedna działka.

B

łąd: nie dobrałem elementu

Komunikat ten pojawia si

ę gdy program nie ma możliwości dobrania danego

elementu.

B

łąd: Nie ma przepływu

B

łąd ten się pojawi, gdy element, przez który płynie ciecz nie jest podłączony z

żadnej strony lub, gdy działki, które są do niego podłączone, nie są podłączone gdzie
indziej.

B

łąd: Nie podana rzędna elementu istniejącego

B

łąd ten pojawi się, gdy element został oznaczony jako istniejący, a nie ma

uzupe

łnionej rzędnej terenu istniejącego. Należy uzupełnić brakujące dane w tabeli

danych.

B

łąd: W arkuszu brak elementów typu 'źródło wody' lub 'odbiornik ścieków'

B

łąd ten pojawi się, gdy nie będzie zadeklarowanych żadnych elementów

spe

łniających te funkcję. Brak źródła wody może implikować wiele innych błędów

pod

łączeń (np. „brak źródła dla odbiornika” lub „nie można ustalić kierunku

przep

ływu”).

B

łąd: W arkuszu występują błędy połączeń

Ten komunikat pojawia si

ę, gdy w arkuszu występują błędy połączeń. Jest to tzw.

b

łąd wtórny spowodowany nieprawidłowym połączeniem elementów tworzących sieć.

Nale

ży przeanalizować dokładne komunikaty o błędach, które równocześnie wyświetlą

si

ę na w oknie „Wyniki diagnostyki”, powrócić do edytora i wyeliminować przyczyny

b

łędów.

B

łąd: Wybrany dla arkusza domyślny typ rury jest spoza katalogu

B

łąd występuje najczęściej w przypadku zastosowania w projekcie elementu z

katalogu producenta (rury, studzienki), który zosta

ł usunięty z asortymentu. Należy

ponownie wybra

ć typ elementu.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

169

Ostrze

żenie: Nie można ustalić kierunku przepływu

Ostrze

żenie pojawia się w momencie, gdy fragment sieci nie ma źródła wody lub

odbiornika

ścieków i program nie może ustalić, w którym kierunku ciecz ma płynąć.

Ostrze

żenie: Nie wybrany domyślny typ rury dla arkusza

Komunikat pojawi si

ę w przypadku, gdy Użytkownik nie zadeklaruje w danych

ogólnych domy

ślnego typu rury dla arkusza z katalogu. Należy przejść do danych

ogólnych (F7) i uzupe

łnić typ rury lub przypisać konkretny typ w tabeli danych działkom

w instalacji.

Podpowied

ź: przyjęto typ domyślny

Komunikat wy

świetlający się, gdy wobec braku deklaracji typu elementu w tabeli

danych, u

żyty zostanie typ domyślny określony w danych ogólnych.

B.2. Komunikaty generowane podczas diagnostyki oraz oblicze

ń

B

łąd: Armatura lub rura nieodpowiednie dla zadanej temperatury i ciśnienia

B

łąd oznacza, że dopuszczalne ciśnienie medium płynącego w rurociagu zostało

przekroczone.

B

łąd: Błąd w katalogu: brak kinet dla wybranego typu studz.

B

łąd jest spowodowany usterką w katalogu. Skontaktuj się z wytwórcą programu.

B

łąd: Błędna wartość maksymalnego przykrycia odcinka

B

łąd ten pojawia się, gdy narzucona wartość maksymalnego przykrycia odcinka

jest mniejsza od zera.

B

łąd: Błędna wartość minimalnego przykrycia odcinka

B

łąd ten pojawi się, gdy narzucona wartość minimalnego przykrycia odcinka jest

mniejsza od zera, wi

ększa od maksymalnego przykrycia lub większa od 6 m.

B

łąd: Błędne umiejscowienie działki

B

łąd ten może pojawić się po wczytaniu pliku stworzonego starszą wersja

programu. Wyst

ępuje wtedy, gdy w danych działki zostało narzucone umiejscowienie.

Nale

ży ponownie wybrać umiejscowienie działki w tabeli danych.

B

łąd: Błędnie zadany spadek maksymalny

B

łąd ten pojawi się, gdy narzucona wartość maksymalnego spadku odcinka jest

mniejsza od 5 promili lub mniejsza od warto

ści spadku minimalnego.

B

łąd: Brak katalogów przypisanych do projektu

B

łąd: Brak odbiorników

B

łąd występujący, gdy sieć została niepoprawnie skonstruowana. W segmencie

sieci brak jest odbiorników. Nale

ży sprawdzić funkcje węzłów sieci w tabeli danych.

B

łąd: Brak określonego domyślnego typu rury

B

łąd ten się pojawi w sytuacji, gdy w projekcie występują działki, dla których nie

zosta

ł określony typ rury w tabeli danych oraz nie posiadają one domyślnego typu,

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

170

który deklarowany jest w danych ogólnych arkusza. Nale

ży zadeklarować typ rury w

danych odcinka sieci lub w danych ogólnych arkusza.

B

łąd: Brak źródła dla odbiornika

B

łąd występujący, gdy sieć została niepoprawnie skonstruowana. W segmencie

sieci, do którego przynale

ży dany odbiornik należy zadeklarować źródło wody.

B

łąd: Element istniejący nie ma ustalonych rzędnych

B

łąd występujący, gdy element istniejący nie ma ustalonych rzędnych. Należy

zdefiniowa

ć brakujące dane.

B

łąd: Krytyczny błąd podczas układania sieci

B

łąd oznacza niepoprawne działanie programu. Skontaktuj się z wytwórcą

programu, przekazuj

ąc plik danych pocztą elektroniczną.

B

łąd: Narzucona rzędna dna studzienki nie pasuje do wartości katalogowej

B

łąd występujący, gdy zostanie narzucona rzędna dna studzienki, a wybrany typ

studzienki lub przepompowni z katalogu nie pozwala na u

łożenie sieci. Należy

skorygowa

ć rzędną dna, określić ją jako „dobierz” lub wybrać inny typ studzienki z

katalogu w tabeli danych.

B

łąd: Narzucono włączenie odcinka do dna węzła, natomiast węzeł nie pozwala

na w

łączenie do dna

B

łąd występujący, gdy wybrany typ studzienki nie posiada kinety o odpowiedniej

liczbie, o odpowiednich k

ątach i średnicach wlotów/wylotów

B

łąd: Narzucona rzędna dna studzienki nie pasuje do wielkości katalogowej

B

łąd występujący, gdy całkowita wysokość studni katalogowej jest większa od

żnicy pomiędzy rzędną terenu projektowanego a narzuconą rzędną dna studni.

B

łąd: Nie dobrałem średnicy rury

B

łąd występujący, gdy wśród typoszeregu wskazanego przez Użytkownika nie ma

wielko

ści pozwalającej na poprawne dobranie kanału/rurociągu

B

łąd: Nie dobrałem wielkości studzienki

B

łąd występujący, gdy wśród typoszeregu wskazanego przez Użytkownika nie ma

wielko

ści pozwalającej na poprawne dobranie studzienki.

B

łąd: Nie dobrałem żadnej wielkości katalogowej studzienki

B

łąd występujący, gdy wśród typoszeregu wskazanego przez Użytkownika nie ma

wielko

ści pozwalającej na poprawne dobranie studzienki.

B

łąd: Nie jest możliwe rozwiązanie kolizji z inną siecią

B

łąd występujący, gdy ze względu na określone przez Użytkownika parametry

uk

ładanej sieci (przykrycie, spadek, wypełnienie itp.) oraz warunki terenowe program

nie jest w stanie omin

ąć kolizji.

B

łąd: Nie mogę poukładać sieci za przepompownią

Program dla zadanych warunków (przykrycie, spadek, parametry pompy itp.) nie

mo

że poukładać fragmentu sieci znajdującego się za przepompownią ścieków.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

171

B

łąd: Nie można dobrać odpowiedniej średnicy odcinka do przepływu

B

łąd występujący, gdy zadeklarowana dla działki rodzina rur dysponuje zbyt

ma

łym zakresem średnic. Należy skorygować przepływ, zmienić inne parametry sieci

(np. spadek, maksymalne wype

łnienie kanału dla sieci grawitacyjnej) lub wybrać inną

rodzin

ę rur.

B

łąd: Nie można spełnić kryterium prędkości minimalnej

Dla kanalizacji ci

śnieniowej program sprawdza kryterium prędkości minimalnej w

celu zapobiegania osadzaniu si

ę zanieczyszczeń na ściankach rur. Jeżeli żadna ze

wskazanego typoszeregu rur nie jest w stanie spe

łnić tego kryterium, to program

generuje b

łąd.

B

łąd: Nie można ułożyć odcinka - brak dostępnego zakresu rzędnych. sprawdź

rz

ędne odcinka i elementów sąsiednich oraz przykrycie min i max

B

łąd: Nie można ułożyć odcinka - brak dostępnego zakresu rzędnych. sprawdź

rz

ędne odcinka i elementów sąsiednich, przykrycie min i max oraz opcję

'Pozwalaj na zmienny znak spadku w kan. ci

śn.'

Komunikat analogiczny jak poprzedni lecz dotycz

ący sieci kanalizacji ciśnieniowej.

B

łąd: Nie można ustanowić spadku minimalnego

B

łąd oznaczający, że ułożenie terenu oraz zadane minimalne i maksymalne

przekrycia nie pozwalaj

ą na ustanowienie minimalnego spadku odcinka.

B

łąd: Nieokreślona rzędna terenu projektowanego

W

ęzeł sieci określony jako projektowany nie ma podanej rzędnej terenu

projektowana. Nale

ży uzupełnić rzędną w tabeli danych.

B

łąd: Nieokreślona rzędna terenu istniejącego

W

ęzeł sieci określony jako istniejący nie ma podanej rzędnej terenu istniejącego.

Nale

ży uzupełnić rzędną w tabeli danych.

B

łąd: Nieokreślona wartość wypływu

B

łąd występujący, gdy węzeł sieci określony jako źródło ścieków lub odbiornik

wody nie ma zadeklarowanego wyp

ływu w tabeli danych. Należy podać wartość

wyp

ływu w tabeli danych.

B

łąd: Nieokreślone umiejscowienie odcinka

B

łąd, który może powstać po wczytaniu pliku stworzonego starszą wersja

programu. Wyst

ępuje wtedy, gdy w danych odcinka zostało narzucone umiejscowienie.

B

łąd: Niepoprawna wartość czasu pracy pompy

B

łąd występujący, gdy czas pracy pompy został niepoprawnie podany (wartość

powinna by

ć z zakresu od 1 – 60 min.). Należy skorygować czas pracy w tabeli

danych.

B

łąd: Niepoprawnie narzucona rzędna dna końca kanału

B

łąd występujący, gdy narzucona rzędna dna końca kanału jest niepoprawna.

Nale

ży sprawdzić czy narzucona wielkość nie koliduje z innymi parametrami układanej

sieci (minimalnym lub maksymalnym przykryciem, dost

ępnymi typami kinet itp.) lub czy

przebieg sieci nie wymusza podania innej (najcz

ęściej niższej) wartości rzędnej.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

172

B

łąd: Niepoprawnie narzucona rzędna dna lub osi rurociągu - nie można spełnić

warunku spadków min lub max

B

łąd: Niepoprawnie narzucona rzędna dna lub osi rurociągu - wymagana niższa

rz

ędna

B

łąd: Niepoprawnie narzucona rzędna dna początku kanału

B

łąd występujący, gdy narzucona rzędna dna początku kanału jest niepoprawna.

Nale

ży sprawdzić czy narzucona wielkość nie koliduje z innymi parametrami układanej

sieci (minimalnym lub maksymalnym przykryciem, dost

ępnymi typami kinet itp.) lub czy

przebieg sieci nie wymusza podania innej (najcz

ęściej niższej) wartości rzędnej.

B

łąd: Niepoprawnie narzucona rzędna dna studzienki

B

łąd występujący, gdy została narzucona rzędna dna studzienki, która nie

pozwala na poprawne u

łożenie sieci. Należy poprawić rzędną w tabeli danych, lub

pozwoli

ć programowi na samodzielne wyznaczenie wielkości.

B

łąd: Niepoprawnie narzucona rzędna dna studzienki (odcinek wymaga innej

rz

ędnej)

B

łąd występujący, gdy została narzucona rzędna dna studzienki, która nie

pozwala na poprawne u

łożenie przyłączonych odcinków sieci. Należy skorygować

rz

ędną w tabeli danych.

B

łąd: Niepoprawnie narzucona średnica odcinka

B

łąd pojawi się, gdy została narzucona średnica odcinka, której nie można dobrać

do zadanych warunków. Nale

ży sprawdzić wybraną średnicę odcinka w tabeli danych.

B

łąd: Niepoprawnie narzucona rzędna węzła - odcinek wymaga innej rzędnej

B

łąd ten pojawia się, gdy program nie ma możliwości dobrania rzędnej któregoś

w

ęzła dla projektowanej sieci. W celu wyeliminowanie tego błędu można skorygować

dane w

ęzła którego błąd dotyczy, węzłów sąsiednich lub odcinków sieci prowadzących

do w

ęzła.

B

łąd: Niepoprawnie skonstruowana sieć - brak przepompowni

B

łąd występuje, gdy sieć kanalizacji ciśnieniowej nie została podpięta do

przepompowni. Nale

ży sprawdzić poprawność schematu sieci.

B

łąd: Niepoprawnie narzucone przykrycie wylotu przepompowni - odcinek

wymaga innej rz

ędnej

B

łąd występuje najczęściej, gdy narzucony wylot ciśnieniowy z przepompowni nie

pozwala na zachowanie minimalnego przykrycia ruroci

ągu. Należy zmodyfikować

warto

ść przykrycia wylotu lub minimalne przykrycie rurociągu.

B

łąd: Niepoprawny typ przepompowni dla przepływu

B

łąd pojawiający się, gdy wybrany typ przepompowni nie jest odpowiedni dla

zadeklarowanego przep

ływu. Należy wybrać inny typ przepompowni w tabeli danych

lub skorygowa

ć wartość przepływu w sieci.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

173

B

łąd: Nieprawidłowa wartość do obliczenia oporu

B

łąd oznaczający niepoprawną wartość kv zasuwy albo innego elementu (równą

zero). Nale

ży podać wartość w tabeli danych.

B

łąd: Nieprawidłowa wartość do obliczenia oporu armatury

B

łąd oznaczający niepoprawną wartość kv zasuwy albo innego elementu (równą

zero). Nale

ży podać wartość w tabeli danych.

B

łąd: Nierozwiązana kolizja z inną siecią

B

łąd występujący, gdy ułożenie terenu oraz odległości pomiędzy kolizjami nie

pozwalaj

ą na bezkolizyjne ułożenie odcinka sieci. Należy sprawdzić odległości sieci

projektowanych od innych sieci w „Opcjach oblicze

ń”.

B

łąd: Nie udało się dobrać przepompowni

B

łąd występujący, gdy wśród typoszeregu wskazanego przez Użytkownika nie ma

wielko

ści pozwalającej na poprawne dobranie przepompowni.

B

łąd: Nie udało się dobrać studzienki

B

łąd występujący, gdy wśród typoszeregu wskazanego przez Użytkownika nie ma

wielko

ści pozwalającej na poprawne dobranie studzienki.

B

łąd: Nie udało się ułożyć odcinka

B

łąd występujący, gdy ułożenie terenu oraz zadane ograniczenia minimalnego i

maksymalnego przykrycia lub spadku nie pozwalaj

ą na poprawne ułożenie odcinka

sieci.

B

łąd: Nie ustalone przykrycie wylotu

W przypadku wyboru przepompowni spoza katalogu nale

ży ręcznie uzupełnić

warto

ść przykrycia rurociągu ciśnieniowego.

B

łąd: Nie uzupełniony max. odpływ ścieków z węzła - dana potrzebna do

poprawnego uwzgl

ędnienia retencji ścieków

Program nie oblicza wymaganej pojemno

ści retencyjnej umożliwia natomiast

wyznaczenie obj

ętości zbiornika przy założeniu, że znany jest strumień ścieków

dop

ływających do zbiornika i max. odpływ ścieków z węzła.

B

łąd: Nie wszystkie elementy węzła mają rzędną do dobrania

B

łąd występujący, gdy program nie może ustalić minimalnego spadku odcinka

sieci ze wzgl

ędu na niepoprawnie narzuconą rzędną dna kanału lub dna studzienki.

B

łąd: Niewystarczająca ilość produktów producenta

Wersje firmowe programu maj

ą wbudowane zabezpieczenie, które wymaga

zastosowania okre

ślonej minimalnej ilości produktów producenta dostarczającego

oprogramowanie.

B

łąd: Nieznany rodzaj sieci

B

łąd wewnętrzny programu. Skontaktuj się z dostawcą.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

174

B

łąd: Odcinek kan. ciśnieniowej musi być włączony do przepompowni, węzła

sieci lub do studzienki pomiarowej

B

łąd występuje najczęściej, gdy odcinek sieci ciśnieniowej został włączony do

studzienki kanalizacyjnej w funkcji „przep

ływ/łączenie strumieni”, tymczasem

wszystkie po

łączenia lub zmiany kierunku na trasie sieci ciśnieniowej powinny być

realizowane w w

ęźle sieci kanalizacyjnej.

B

łąd: Odcinek nie jest włączony do węzła sieci

B

łąd, który występuje, gdy połączone są ze sobą wprost dwa odcinki (bez węzła

sieci). Nale

ży wstawić węzeł sieci.

B

łąd: Odcinek sieci grawitacyjnej zasilany z przepompowni

B

łąd występujący, gdy odcinek sieci grawitacyjnej włączony jest bezpośrednio do

przepompowni. Nale

ży go zamienić na odcinek sieci kanalizacji ciśnieniowej.

B

łąd: Pompa ma zbyt dużą wysokość podnoszenia

B

łąd ten występuje w przypadku zadeklarowania pompy, o zbyt dużej wysokości

podnoszenia. Najcz

ęściej pojawia się w przypadku narzucenia ręcznie przez

u

żytkownika wysokości podnoszenia pompy.

B

łąd: Pompa nie zapewnia wymaganej wysokości podnoszenia

B

łąd ten występuje w przypadku zadeklarowania pompy nie posiadającej

dostatecznie du

żej wysokości podnoszenia. Należy wybrać inną, pompe.

B

łąd: Przekroczone maksymalne przykrycie odcinka

B

łąd może się pojawić, gdy narzucona współrzędna dna węzła sieci

wodoci

ągowej powoduje niezachowanie maksymalnego przekrycia odcinka.

B

łąd: Przekroczenie maksymalnego spadku odcinka

B

łąd ten pojawi się, gdy w trakcie układania sieci wodociągowej nie zostanie

zachowany maksymalny spadek odcinka zadany w tabeli danych.

B

łąd: Przekroczone minimalne przykrycie odcinka

B

łąd może się pojawić, gdy narzucona współrzędna dna węzła sieci

wodoci

ągowej powoduje niezachowanie minimalnego przekrycia odcinka.

B

łąd: Przekroczone rmax

B

łąd oznaczający przekroczenia maksymalnego dopuszczalnego jednostkowego

spadku ci

śnienia na odcinku. Należy zmienić lub ponownie dobrać średnicę rury.

B

łąd: Przepływ ścieków sanitarnych większy od dopuszczalnego max. odpływu

ścieków

B

łąd jest generowany, gdy przepływ ścieków sanitarnych jest większy od

dopuszczalnego maksymalnego odp

ływu ścieków z węzła. Szczególnym przypadkiem

pojawienia si

ę tego błędu jest wstawienie retencji ścieków na kanał sanitarny.

B

łąd: Przepompownia ma zbyt małą wydajność

B

łąd występujący, gdy zadeklarowana wydajność przepompowni nie pozwala na

u

łożenie fragmentu sieci ciśnieniowej. Należy zwiększyć wydajność przepompowni.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

175

B

łąd: Przepompownia użytkownika narzuca zbyt wysoko wylot ciśnieniowy

B

łąd pojawiający się, gdy zadeklarowane przez Użytkownika przykrycie wylotu

przepompowni koliduje z wymaganym minimalnym przykryciem odcinka sieci. Nale

ży

skorygowa

ć minimalne przykrycie odcinka sieci lub przykrycie wylotu przepompowni.

B

łąd: Przepompownia z katalogu narzuca zbyt wysoko wylot ciśnieniowy

B

łąd pojawiający się, gdy dobrana przez program przepompownia narzuca zbyt

wysoko wylot ci

śnieniowy ścieków, który koliduje z minimalnym przykryciem

w

łączonego do niego odcinka sieci. Należy skorygować minimalne przykrycie odcinka

sieci.

B

łąd: Rzędna dna końca kanału powinna być do dobrania

B

łąd oznacza, że program nie mógł poukładać sieci, gdyż narzucona rzędna

ko

ńca dna kanału nie jest spójna z rzędną dna studzienki.

B

łąd: Rzędna dna początku kanału powinna być do dobrania

B

łąd oznacza, że program nie mógł poukładać sieci, gdyż narzucona rzędna

pocz

ątku dna kanału nie jest spójna z rzędną dna studzienki.

B

łąd: Typ rury spoza katalogu

B

łąd ten jest prawdopodobnie efektem zmiany katalogu rur po zapisaniu danych

(np. wycofania katalogu z projektu) lub przeniesienia danych z innego pliku czy wersji
programu. Nale

ży ponownie wybrać typ rury dla danego odcinka sieci.

B

łąd: Typ zaworu spoza katalogu

B

łąd ten jest prawdopodobnie efektem zmiany katalogu zaworów po zapisaniu

danych (np. wycofania katalogu z projektu) lub przeniesienia danych z innego pliku czy
wersji programu. Nale

ży ponownie wybrać typ zaworu w tabeli danych.

B

łąd: Węzeł narzuca zbyt duże zagłębienie

B

łąd występujący, gdy narzucona rzędna dna węzła nie pozwala na ułożenie

odcinka sieci z maksymalnym zag

łębieniem. Należy skorygować maksymalne

przykrycie odcinka sieci lub rz

ędną dna studzienki.

B

łąd: Węzeł nie pozwala na ustalenie minimalnego zagłębienia

B

łąd występujący, gdy narzucona rzędna dna węzła nie pozwala na ułożenie

odcinka sieci z minimalnym zag

łębieniem. Należy skorygować minimalne przykrycie

odcinka sieci lub rz

ędną dna studzienki.

B

łąd/Ostrzeżenie: Wymagana rzędna nie spełnia kryterium min. zagłębienia

Komunikat ten jest wy

świetlany jako błąd dla sieci projektowanej, oraz jako

ostrze

żenie dla sieci istniejącej, Podana rzędna jest za duża w stosunku do rzędnej

terenu i nie spe

łnia warunku minimalnego zagłębienia w gruncie

B

łąd: Wymagana wydajność pompy poza zakresem dostępnym dla wybranej

pompy

Wymagana wydajno

ść pompy wyznaczona na podstawie strumienia ścieków

dop

ływających do przepompowni oraz parametrów pracy pompy (czas pracy, liczba

w

łączeń) jest spoza zakresu odczytanego z katalogu lub podanego ręcznie przez

U

żytkownika dla zadanej pompy.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

176

B

łąd: Zbyt duży przepływ w stosunku do max. dostępnej średnicy, max. spadku i

max. wype

łnienia

B

łąd: Zbyt duży przepływ w stosunku do narzuconej średnicy, max. spadku i

max. wype

łnienia

B

łąd: Zbyt duży przepływ w stosunku do max. dostępnej średnicy i ograniczeń

pr

ędkości i oporów

Komunikat odnosi si

ę do sieci kanalizacji ciśnieniowej.

B

łąd: Zbyt duży przepływ w stosunku do narzuconej średnicy i ograniczeń

pr

ędkości i oporów

Komunikat odnosi si

ę do sieci kanalizacji ciśnieniowej.

B

łąd: Zbyt mała długość odcinka

B

łąd mówiący o tym, że długość działki przekracza zakres uznany za poprawny.

B

łąd: Zbyt mała wydajność pompy

B

łąd występujący, gdy zadeklarowana wydajność pompy nie pozwala na ułożenie

fragmentu sieci ci

śnieniowej. Należy zwiększyć wydajność pompy.

B

łąd: Zbyt mały zakres średnic dostępnych w katalogu

B

łąd może się pojawić, gdy w narzuconym lub domyślnym katalogu nie ma rury

o odpowiedniej

średnicy. Należy wybrać rodzinę rur z większym zakresem średnic.

B

łąd: Zbyt niskie ciśnienie przed punktem

B

łąd pojawia się, gdy narzucone w źródle wody ciśnienie dyspozycyjne jest zbyt

niskie w stosunku do ci

śnienia wymaganego w punktach poboru z uwzględnieniem

ci

śnienia hydrostatycznego oraz oporów przepływu na trasie.

Ostrze

żenie: Brak odpowietrzenia węzła sieci wodnej

Ostrze

żenie to pojawia się, gdy program znajdzie miejsce, w którym powinno

znale

źć się odpowietrzenie danego fragmentu sieci wodnej. Jest to komunikat

informacyjny, poniewa

ż program nie pozwala na wstawienie tego typu elementu, o ile

tej roli nie spe

łni odbiornik wody.

Ostrze

żenie: Brak odwodnienia węzła sieci wodnej

Ostrze

żenie to pojawia się, gdy program znajdzie miejsce, w którym powinno

znale

źć się odwodnienie danego fragmentu sieci wodnej. Jest to komunikat

informacyjny, poniewa

ż program nie pozwala na wstawienie tego typu elementu, o ile

tej roli nie spe

łni odbiornik wody.

Ostrze

żenie: Brak oznaczenia węzła

Ostrze

żenie: Narzucona kineta nie pasuje do wybranego typu studzienki

B

łąd wewnętrzny. Skontaktuj się z dostawcą oprogramowania.

Ostrze

żenie: Nieokreślona wartość wymaganego ciśnienia

Ostrze

żenie to pojawiają się, gdy nie zostanie podana wartość wymaganego

ci

śnienia przed punktem dla wejścia do budynku sieci wodociągowej. Należy podać

warto

ść ciśnienia w tabeli danych.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

177

Ostrze

żenie: Niezachowany warunek samooczyszczania kanału

Ostrze

żenie pojawia się, gdy przy założonych parametrach projektowanej sieci nie

jest mo

żliwe spełnienie kryterium samooczyszczania.

Ostrze

żenie: Odcinek istniejący nie ma narzuconej średnicy

Komunikat pojawi si

ę dla odcinków sieci innych niż projektowane, których

średnice nie zostały podane. Należy uzupełnić typ rury i średnicę w tabeli danych.

Ostrze

żenie: Podejrzana wartość maksymalnego przykrycia odcinka

Ostrze

żenie pojawi się, gdy narzucona wartość minimalnego przykrycia odcinka

jest mniejsza od 1,4 m lub wi

ększa od 10 m.

Ostrze

żenie: Podejrzana wartość minimalnego przykrycia odcinka

Ostrze

żenie pojawi się, gdy narzucona wartość minimalnego przykrycia odcinka

jest mniejsza od 1,4 m lub wi

ększa od 10 m.

Ostrze

żenie: Podejrzanie duże zagłębienie zbiornika, ze względu na wymaganą

poj. retencji

Komunikat pojawia si

ę w przypadku zadeklarowania pojemności retencji

nieproporcjonalnie du

żej do pola jej powierzchni przekroju. W takim przypadku zaleca

si

ę wstawienie kilku mniejszych retencji połączonych kaskadowo lub wybraniu retencji

o wi

ększej powierzchni przekroju.

Ostrze

żenie: Poziom zbiornika otwartego znajduje się powyżej poziomu wylotu

Ostrze

żenie to pojawi się, gdy zadana rzędna poziomu zbiornika otwartego

znajduje si

ę powyżej rzędnej kanału doprowadzającego ścieki. Należy skorygować

rz

ędną zbiornika otwartego w tabeli danych.

Ostrze

żenie: Prędkość mniejsza od minimalnej

Komunikat pojawi si

ę, jeśli w trakcie obliczeń w działce wystąpi prędkość mniejsza

od minimalnej zadeklarowanej w opcjach oblicze

ń. Komunikat ten dotyczy tylko sieci

kanalizacji ci

śnieniowej.

Ostrze

żenie: Przekroczenie maksymalnego oporu tarcia

Komunikat

pojawi

si

ę, jeśli w trakcie obliczeń wystąpi przekroczenie

maksymalnego dopuszczalnego oporu tarcia w dzia

łce (dla średnic narzuconych lub

dobieranych).

Ostrze

żenie: Przekroczona maksymalna prędkość wody

Ostrze

żenie: Przekroczenie maksymalnej prędkości

Komunikat pojawi si

ę, jeśli w trakcie obliczeń wystąpi przekroczenie maksymalnej

pr

ędkości w działce (dla średnic narzuconych lub dobieranych). Należy narzucić

wi

ększe średnice lub wybrać katalog rur z większym zakresem średnic.

Ostrze

żenie: Punkt pracy pompy znajduje się poza optymalnym zakresem

charakterystyki

Po obliczeniu punktu pracy pompy, program sprawdza, czy punkt pracy znajduje

si

ę w optymalnym zakresie charakterystyki mocy pompy. Jeżeli tak nie jest, to

generowane jest ostrze

żenie.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

178

Ostrze

żenie: Rzędna rurociągu poniżej narzuconej rzędnej dna studzienki

B

łąd generowany, jeżeli narzucona rzędna dna studzienki jest zbyt wysoka

w stosunku do rz

ędnych przyłączonych odcinków.

Ostrze

żenie: Typ studzienki spoza katalogu - obliczam jako studzienkę spoza

katalogu

To ostrze

żenie może się pojawić, gdy obliczany jest stary plik, oparty

o poprzednie wersje katalogów lub niedost

ępne katalogi.

Ostrze

żenie: Węzeł końcowy o określonym typie musi mieć wybraną kinetę

Dla studzienek ko

ńcowych sieci kanalizacyjnej (źródło, odbiornik) Użytkownik

powinien r

ęcznie wybrać typ kinety rozwijając pole „Budowa studzienki” w tabeli

danych elementu.

Ostrze

żenie: Zbyt duża długość odcinka

Ostrze

żenie pojawiające się, gdy długość działki przekracza zakres uznany za

poprawny.

Ostrze

żenie: Zbyt mała prędkość wody

Komunikat mo

że się pojawić, przy narzuconych średnicach działek. Należy

narzuci

ć mniejsze średnice lub wybrać katalog rur z większym zakresem średnic.

Ostrze

żenie: Zbyt mały zakres średnic dostępnych w katalogu

Komunikat mo

że się pojawić, gdy w narzuconym lub domyślnym katalogu nie ma

rury o odpowiedniej

średnicy. Należy wybrać rodzinę rur z większym zakresem średnic.

Podpowied

ź: Brak oznaczenia węzła

Podpowied

ź generowana w sytuacji, gdy oznaczenie węzła jest nieuzupełnione.

Nale

ży uzupełnić oznaczenie węzła lub włączyć automatyczne wypełnianie oznaczeń.

Podpowied

ź: Następuje zmniejszenie średnicy wewnętrznej działki

Podpowied

ź generowana w sytuacji gdy na trasie następuje zmniejszenie

średnicy sieci (idąc w kierunku źródła wody lub odbioru ścieków). Może to wystąpić
w przypadku narzucania

średnic przez Użytkownika.

Podpowied

ź: Nieokreślony typ rury - użyję typu domyślnego

Komunikat dla U

żytkownika, że dla danej działki nie określono typu rury w tabeli

danych i program pos

łuży się typem, który został zadeklarowany w danych ogólnych

arkusza.

Podpowied

ź: Nie zachowany kąt minimalny pomiędzy odcinkami sieci

Ostrze

żenie to pojawia się, gdy nie został zachowany minimalny kąt pomiędzy

odcinkami sieci kanalizacji ci

śnieniowej lub wodnej zadeklarowany w opcjach obliczeń.

Podpowied

ź: Podejrzanie duża długość odcinka

Komunikat mówi

ący o tym, że długość działki przekracza zakres uznany za

prawdopodobny.

Podpowied

ź: Podejrzanie mała długość odcinka

Komunikat mówi

ący o tym, że długość działki przekracza zakres uznany za

prawdopodobny.

background image

Dodatek B – Komunikaty o b

łędach

179

Podpowied

ź: Uwaga! program nie oblicza pojemności zbiorników retencyjnych

ani nie sprawdza, czy zdeklarowana pojemno

ść retencyjna jest poprawna.

sprawd

ź poprawność pojemności retencji.

Podpowied

ź informująca użytkownika o tym, że musi ręcznie zadbać o poprawną

pojemno

ść retencji w stosunku do zadanych przepływów przez zbiornik retencyjny.


background image
background image

DODATEK C – Sklejacz skanów

181

C.

DODATEK C – SKLEJACZ SKANÓW

C.1. Wst

ęp

Program „Sklejacz skanów” jest narz

ędziem pomocniczym mającym na celu

u

łatwienie Użytkownikowi zeskanowania dużej mapy lub planu budynku (podkładu) np.

formatu A0 w sytuacji, gdy U

żytkownik ma dostęp jedynie do skanera

ma

łoformatowego, np. A4. Zadaniem programu jest korygowanie ustawienia

poszczególnych cz

ęści, umożliwienie ich sklejenia, a w etapie końcowym przycięcia

i wyskalowania. Program dzia

ła na zasadzie wskazywania identycznych punktów

charakterystycznych na ca

łości podkładu i każdym dołączanym fragmencie.

Program zapisuje rysunki w plikach o rozszerzeniu „.ism”. Pliki te mog

ą być

wczytane do arkuszy roboczych w edytorze graficznym.

C.2. Ogólny schemat post

ępowania z programem

Schemat post

ępowania z programem jest następujący:

1. Wczytanie lub zeskanowanie pierwszej cz

ęści podkładu,

2. Wyrównanie pierwszej cz

ęści do pionu,

3. Opcjonalnie: okre

ślenie liczby części i kolejności ich przyłączania (pole "Użyj

nawigatora" w prawej

środkowej części ekranu),

4. Przej

ście do dołączania kolejnych części,

5. Wczytanie kolejnej cz

ęści,

6. Wskazanie identycznych punktów charakterystycznych na obu cz

ęściach

podk

ładu i dołączenie wczytanego fragmentu,

7. Powtarzanie punktów 5 i 6 w zale

żności od liczby części,

8. Przyci

ęcie podkładu,

9. Wyskalowanie podk

ładu,

10. Zapisanie rysunku na dysk.

! UWAGA! Zalecane jest cz

ęste zapisywanie rysunku, najlepiej po każdym

wykonanym etapie.


Program umo

żliwia cofnięcie jednej operacji. Cofanie ostatnich operacji wymaga

bardzo du

żo pamięci do zapamiętania ostatnich kroków. Dlatego ograniczono je do

jednego kroku.

C.3. Zasady skanowania fragmentów podk

ładu

Program „Sklejacz skanów” ma mo

żliwość skanowania fragmentów podkładu

obs

ługując skanery zgodne z interfejsem TWAIN albo wczytywania fragmentów

rysunków zeskanowanych wcze

śniej z użyciem innego programu.

Aby zeskanowa

ć fragment podkładu należy:

1. Klikn

ąć przycisk „Skanuj”,

background image

DODATEK C – Sklejacz skanów

182

2. Post

ępować zgodnie ze wskazówkami sterownika skanera.

Aby wczyta

ć fragment podkładu zeskanowany innym programem:

1. Klikn

ąć przycisk „Wczytaj”,

2. Wybra

ć plik do wczytania i kliknąć „Otwórz”.


Podczas skanowania nale

ży zwrócić uwagę na następujące sprawy:

1. Fragmenty rysunku powinny by

ć skanowane jako czarno-białe (1 bit) lub w 256

kolorach (8 bit). W praktyce jest to zupe

łnie wystarczająca głębia kolorów,

a rozmiary plików s

ą rozsądne,

2. Rysunki nale

ży skanować z zakładką, aby możliwe było wskazanie, co najmniej

dwóch punktów wspólnych pomi

ędzy każdymi dwoma sąsiadującymi

fragmentami,

3. Stara

ć się skanować fragmenty w miarę możliwości tak, aby nie było zbyt

du

żych odchyłek kąta pomiędzy nimi,

4. Rozdzielczo

ść skanowania z reguły wystarczy ustawić na 150 lub 300 DPI przy

rysunkach kolorowych i 300 lub 600 DPI przy rysunkach czarno-bia

łych. Takie

ustawienie daje rozs

ądne rozmiary plików. Oczywiście inne wartości DPI są

dopuszczalne.

! Aby rozmiar zeskanowanego pliku jak najmniejszy nale

ży skanowanie rysunków

wykonywa

ć w jak najmniejszej rozdzielczości i w wersji czarno – białej.

W praktyce zeskanowane fragmenty podk

ładu mogą się przedstawiać jak na

przyk

ładzie rzutu kondygnacji poniżej. Krzyżykami zaznaczono przykładowe wspólne

punkty charakterystyczne, które b

ędą później wykorzystywane w programie.

Oczywi

ście krzyżyków tych nie trzeba rysować na podkładzie przed skanowaniem –

punktem charakterystycznym mo

że być przykładowo róg pomieszczenia , miejsce

przeci

ęcia się linii na rysunku lub inne elementy znajdujące się na rzucie. .

background image

DODATEK C – Sklejacz skanów

183

C.4. Operacje na pierwszym fragmencie podk

ładu

Po zeskanowaniu lub wczytaniu pierwszego fragmentu rysunku mo

żna go

ogl

ądać i przesuwać za pomocą myszki (z wciśniętym lewym klawiszem myszki) oraz

wykona

ć następujące czynności:

1. Skorygowa

ć odchylenie fragmentu tak, aby lewa krawędź podkładu lub

wyznaczona przez U

żytkownika linia była pionowa,

2. Okre

ślić ilość pozostałych części oraz kolejność ich przyłączania – funkcja ta

zwana dalej „nawigatorem” pomaga usystematyzowa

ć pracę z programem

i zwolni

ć Użytkownika od określania rodzaju dołączanych części.

Aby skorygowa

ć odchylenie pierwszego fragmentu podkładu należy:

1. Zaznaczy

ć pole „Korekcja odchylenia” w prawej części ekranu,

2. Prawym klawiszem myszki klikn

ąć najpierw górny a potem dolny punkt, które po

obrocie maja wyznacza

ć linię pionową na rysunku. W polu w prawej części

ekranu widoczne jest, który punkt b

ędzie aktualnie zaznaczany,

3. Klikn

ąć „Obróć” – program wykona obrót fragmentu skanu lub rysunku tak, aby

zaznaczone punkty znalaz

ły się w pionie.

Aby okre

ślić ustawienia „nawigatora”, czyli określić ilość i kolejność dołączanych

cz

ęści:

1. Zaznaczy

ć pole „Użyj nawigatora”, jeśli jest ono odznaczone,

2. Okre

ślić na ile fragmentów będzie podzielony podkład rysunkowy w poziomie

i pionie. Na powy

ższym przykładzie rzut kondygnacji jest podzielony na 3

fragmenty w poziomie i 2 w pionie,

3. Okre

ślić kolejność dołączania fragmentów. Kolejność ta jest przedstawiona za

pomoc

ą dwóch ikonek do wyboru.

C.5. Do

łączanie kolejnych fragmentów podkładu

Po klikni

ęciu przycisku „Dalej” w prawym górnym rogu ekranu program przechodzi

do do

łączania kolejnych fragmentów rysunku. Na ekranie widać całościowy podkład po

lewej stronie i do

łączany fragment po prawej stronie. Jeżeli używany jest „nawigator”,

to w

środku ekranu widać stan zaawansowania projektu i pozycję fragmentu aktualnie

do

łączanego.

Aby do

łączyć kolejny fragment podkładu z użyciem „nawigatora”:

1. Wczyta

ć lub zeskanować kolejny fragment podkładu. Należy upewnić się

w nawigatorze (znajduj

ącym się w środku ekranu), która część jest aktualnie

do

łączana,

2. Zaznaczy

ć na całościowym podglądzie rysunku i aktualnie dołączanym

fragmencie ten sam punkt charakterystyczny. Nale

ży zwrócić uwagę, jakiego

punktu oczekuje program – wida

ć to w ramce „Zazn. punkt”. Punkty zaznaczane

s

ą PRAWYM klawiszem myszki. W przypadku pomyłki należy ewentualnie

skorygowa

ć ustawienie w ramce „Zazn. punkt” i kliknąć ponownie,

3. Zaznaczy

ć drugi punkt charakterystyczny,

4. Zaznaczy

ć trzeci punkt charakterystyczny – program żąda trzeciego punktu

tylko, gdy do

łączana część sąsiaduje dwoma bokami z dotychczasowym

rysunkiem,

background image

DODATEK C – Sklejacz skanów

184

5. Klikn

ąć przycisk „Dołącz”.


W ten sposób nale

ży dołączać kolejne fragmenty podkładu zgodnie

z „nawigatorem”. Po do

łączeniu wszystkich części należy kliknąć przycisk „Dalej”

w celu przej

ścia do ostatniego etapu – przycinania i skalowania.


Je

żeli „nawigator” został wyłączony, to należy postępować podobnie jak

w powy

ższym opisie z tym, że dla każdego fragmentu należy ręcznie określić „Metodę

przy

łączania” i „Kierunek przyłączania”.

C.6. Przycinanie i skalowanie podk

ładu

W ostatnim etapie sklejania zesknowanego rysunku program umo

żliwia

przyci

ęcie, (czyli obcięcie zbędnych marginesów) oraz wyskalowanie podkładu tak,

aby móg

ł on być poprawnie wczytany do edytora graficznego. Program ma dwie

mo

żliwości skalowania podkładu:

1. Na podstawie znanej skali podk

ładu i wybranej rozdzielczości w DPI podczas

skanowania (DPI jest skrótem od „dots per inch” (czyli punktów na cal) –
dost

ępne są z reguły wartości 100, 150, 200, 300 i 600 DPI),

2. Na podstawie podanej rzeczywistej odleg

łości dwóch zaznaczonych punktów.

Aby przyci

ąć rysunek należy:

1. Wybra

ć zakładkę "Przycinanie" w prawej części ekranu,

2. Zaznaczy

ć PRAWYM klawiszem myszki dwa punkty (lewy-górny i prawy-dolny)

ostatecznej formy podk

ładu,

3. Klikn

ąć "Przytnij".

Aby wyskalowa

ć podkład na podstawie znanej skali i DPI należy:

1. Prze

łączyć się na zakładkę „Skalowanie” w prawej części ekranu,

2. Zaznaczy

ć pole „Skala podkładu i DPI”,

3. Wpisa

ć skalę i DPI,

4. Klikn

ąć przycisk „Wyskaluj” – program poda przelicznik „m / pixel”.

Aby wyskalowa

ć rysunek na podstawie znanej rzeczywistej odległości dwóch punktów

nale

ży:

1. Prze

łączyć się na zakładkę „Skalowanie” w prawej części ekranu,

2. Zaznaczy

ć pole „Odległość zazn. punktów”,

3. Zaznaczy

ć dwa punkty na podkładzie.. Punkty zaznaczane są PRAWYM

klawiszem myszki,

4. Wpisa

ć rzeczywistą odległość punktów w metrach,

5. Klikn

ąć przycisk „Wyskaluj” – program poda przelicznik „m / pixel”.


Po sklejeniu podk

ładu z kawałków i zapisaniu pliku na dysk należy nacisnąć

przycisk „Zako

ńcz”, który spowoduje wyjście z programu „Sklejacz skanów”

background image

DODATEK D – INFORMACJE DLA U

ŻYTKOWNIKÓW WERSJI 4.1

185

D.

DODATEK D – INFORMACJE DLA U

ŻYTKOWNIKÓW

WERSJI 4.1

D.1. Wa

żne informacje dla Użytkowników wersji 4.1 programu Net-

san


żnice i nowości w wersji 4.4 w stosunku do wersji 4.1 programu zostały

szczegó

łowo omówione w instrukcji obsługi. Tutaj chcemy zwrócić Państwa uwagę na

cechy nowego programu najistotniejsze dla umo

żliwienia obliczeń plików wczytanych

z wersji 4.1, a tak

że mogące stwarzać problemy edycyjne przy tworzeniu pierwszych

nowych projektów dla osób przyzwyczajonych do pewnych konwencji obowi

ązujących

w wersji 4.1.

L.p. Zagadnienie

edycyjne

Sposób

rozwi

ązania

w

wersji 4.1

Sposób

rozwi

ązania

w

wersji 4.4

1.

żnice

w sposobie

wstawiania

i

łączenia

elementów

1.1. Wstawienie

w

ęzła

sieci

kanalizacyjnej

bez studzienki

Wstawiane

studzienki,

a

nast

ępnie w polu „Typ

studzienki” wybór opcji „po

ł.

bez studzienki”

Wstawienie elementu „W

ęzeł

sieci kanalizacyjnej”

1.2. Podsypka / zasypka

Wstawiane miejscowo dla
odcinka sieci lub odcinka
profilu.

Brak

mo

żliwości

opisania

Wstawiane

miejscowo

dla

odcinka sieci lub odcinka
profilu albo jako deklaracja w
tabeli

danych

dla

ca

łego

odcinka. Mo

żliwość podania

warto

ści

domy

ślnych.

Mo

żliwość włączenia opisu w

tabeli profilu

2.

żnice

w danych

liczbowych projektu lub
jego elementów

2.1. Dop

ływy

w

sieci

kanalizacyjnej

Pojedyncza warto

ść

Podzia

ł na przepływ ścieków

sanitarnych

i deszczowych.

Ilo

ść wód deszczowych może

by

ć wyliczana na podstawie

wsp. sp

ływu i danych deszczu

2.2. Podawanie wyp

ływu

/ dop

ływu w punkcie

Konieczne

podanie

dla

ka

żdego węzła z osobna

W

danych

ogólnych

mo

żliwość określenia wartości

domy

ślnej

lub

podania

wspó

łczynników do obliczenia

warto

ści

background image

DODATEK D – INFORMACJE DLA U

ŻYTKOWNIKÓW WERSJI 4.1

186

2.3. Wysoko

ść

podnoszenia pomp w
przepompowni

dla

przepompowni spoza
katalogu

Zadana lub obliczana dla
pompy „idealnej” (czyli bez
mo

żliwości

podania

charakterystyki)

Zadana lub obliczana dla
pompy „idealnej” lub podanie
charakterystyki pompy

2.4. Oznaczenia

w

ęzłów

na mapie

Nadawane r

ęcznie

Mo

żliwość narzucenia lub

podania
r

ęcznegoautomatycznego

oznaczania

2.5. Zmiana

poziomu

porównawczego

na

trasie profilu

Realizowana

poprzez

grupowanie elementów

Mo

żliwość podania poziomu

porównawczego dla ka

żdego

odcinka z osobna

2.6. Pola tabelki profilu

Mo

żliwość zmiany kolejności Możliwość zmiany kolejności

oraz

zmiany

tekstów

wy

świetlanych. Dopuszczalne

równie

ż teksty wielolinijkowe

2.7. Pola tabelki profilu z

zawarto

ścią podaną

przez u

żytkownika

Mo

żliwość

w

łączenia

pustego pola tabelki profilu

Mo

żliwość

w

łączenia

pól

u

żytkownika, których teksty

mo

żna uzupełniać w tabeli

danych

2.8. Pola

tabeli

profilu

biegn

ące przez wiele

odcinków

R

ęczne określenie poprzez

pole „Razem z nast.”

Automatyczne okre

ślanie dla

ka

żdego pola z osobna.

Mo

żliwość

okre

ślenia

r

ęcznego

3. Ró

żnice w obliczeniach

3.1. Rozpoznawanie kolizji Brak rozpoznawania kolizji

pomi

ędzy dwiema sieciami

projektowanymi

tego

samego rodzaju

Pe

łne rozpoznawanie kolizji

3.2. Sie

ć

kanalizacji

ci

śnieniowej

Obliczenia tylko dla pomp
„idealnych”. Brak kryterium
vmin.

Obliczenia z uwzgl

ędnieniem

charakterystyk

pomp

oraz

kryterium vmin.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron