Mimo ¿e ju¿ du¿o czasu minê³o od

najwiêkszego w naszych czasach
ataku terrorystycznego, wci¹¿ obser-
wuje siê u podró¿nych swoist¹ nie-
chêæ do podró¿owania samolotem.
Obawy przed ponownymi atakami
terrorystów i brak wiary w mo¿liwoœæ
zapobie¿enia im przez nadzór komu-
nikacji lotniczej s¹ wa¿n¹ tego przy-
czyn¹. Wprawdzie nie mo¿na jeszcze
mówiæ o du¿ym skoku jakoœciowym
w zakresie wzmocnienia kontroli gra-
nicznej, ale istniej¹ ju¿ warunki tech-
nologiczne, ¿eby tego dokonaæ. Ka¿-
dy zapewne doœwiadczy³, stoj¹c
w niekoñcz¹cych siê kolejkach, prze-
wlek³ych procedur zabezpieczaj¹-
cych podczas kontroli osób i baga¿u
na lotnisku. Ale czy faktycznie coœ siê
zmieni³o? Na przyk³ad w zakresie od-
powiedniego sprawdzenia prawdzi-
wej to¿samoœci osób podró¿uj¹cych?
OdpowiedŸ brzmi: nie, w ka¿dym ra-
zie takie zmiany nie s¹ widoczne. ¯e-
by dostaæ siê na pok³ad samolotu,
przechodzi siê przez te same co za-
wsze, rutynowe kontrole. Co gorsza,
nie wygl¹da na to, ¿e w najbli¿szym
czasie mog³oby siê coœ zmieniæ.

Dzia³anie na poziomie rz¹dowym

Rz¹dy pañstw na ca³ym œwiecie

po 11 wrzeœnia 2001 r. stanê³y wobec
oczywistego zapotrzebowania na
bardziej konsekwentne i znacznie
pewniejsze procedury identyfikacji
osób podró¿uj¹cych oraz wprowa-
dzenie odpowiednich œrodków bez-

pieczeñstwa. Obecnie w wielu kra-
jach prowadzi siê badania nad wpro-
wadzeniem nowej infrastruktury IT,
umo¿liwiaj¹cej bardziej pewn¹ i nie-
zawodn¹ identyfikacjê wszystkich
osób przekraczaj¹cych granicê. Nie
ulega w¹tpliwoœci, ¿e zaufanie do
przemys³u turystycznego i œrodków
transportu mo¿e zostaæ przywrócone
jedynie w nastêpstwie wprowadzenia
bezpieczniejszej infrastruktury, która
mog³aby zapewniæ bezpieczeñstwo
na pok³adzie samolotu.

Dotychczas podszywanie siê pod

inne osoby lub sfa³szowanie doku-
mentu podró¿y by³o wzglêdnie ³atwe,
a wykrywanie tego typu przypadków
stanowi pierwszy punkt programu bu-
dowy infrastruktury bezpieczeñstwa.
Od rz¹dów wymaga siê inicjatywy
w kierunku wynalezienia i wprowa-
dzenia do u¿ytku pewniejszych i bar-
dziej niezawodnych mediów identyfi-
kacji. Proste metody identyfikacyjne
nie eliminuj¹ niebezpieczeñstwa po-
wodowanego przez osoby pos³uguj¹-
ce siê sfa³szowanymi dokumentami,
trzeba wiêc rozwa¿yæ, które z no-
wych metod mo¿na wprowadziæ
i w jaki sposób zostan¹ one przyjête
przez podró¿nych.

Inteligentne dokumenty

Inteligentna technologia kart chi-

powych wzbudza du¿e zainteresowa-
nie na ca³ym œwiecie, wszêdzie tam
gdzie chodzi o znalezienie rozwi¹zañ
w zakresie identyfikacji i bezpieczeñ-

stwa w obszarach dzia³ania przedsiê-
biorstw lub instytucji rz¹dowych. Kar-
ty chipowe maj¹ ustalon¹ pozycjê, ja-
ko najpewniejsze, najbardziej ela-
styczne w zastosowaniu przenoœnie
medium identyfikacji i komunikacji.
Dziêki nim mo¿na identyfikowaæ oso-
by zarówno online, jak i offline. Chipy
mikroprocesorowe mog¹ przechowy-
waæ i chroniæ dane osobowe, zdjêcia,
odciski palców, certyfikaty cyfrowe
i zarz¹dzaæ nimi. Przy tym karty chi-
powe s¹ bezkonkurencyjne w zakre-
sie kontroli to¿samoœci i uprawnieñ
oraz maj¹ zdolnoœæ autentyfikacji
i ochrony danych osobowych, które
nie s¹ umieszczane w aktualnie obo-
wi¹zuj¹cych dokumentach identyfika-
cyjnych.

Technika kat chipowych umo¿liwia

ich wykorzystywanie zarówno w for-
mie bezstykowej, jak i kontaktowej
i znajduje zastosowanie w dowodach
osobistych oraz dokumentach podró-
¿y. W dowodach osobistych mikro-
procesor wbudowany jest w kartê i po
umieszczeniu jej w czytniku pozwala
na sprawdzenie to¿samoœci jej posia-
dacza i potwierdzenie jego upraw-
nieñ. Technika ta mo¿e byæ równie¿
zastosowana jako bezstykowy, inteli-
gentny chip znajduj¹cy siê w ok³adce
paszportu. Podczas kontroli granicz-
nej w chwili po³o¿enia na czytniku
elektronicznego paszportu nastêpuje
sprawdzenie to¿samoœci – tak samo
jak za pomoc¹ przeznaczonej do od-
czytu kontaktowego karty chipowej.

Karty tego typu mog¹ byæ te¿ wy-

korzystywane do ochrony sfery pry-
watnoœci ich posiadaczy. Poniewa¿
cechy identyfikacyjne chronione s¹
przed dostêpem osób nieuprawnio-
nych za pomoc¹ indywidualnego ko-
du PIN i/lub cech biometrycznych,
ka¿dy mo¿e w dowolnej chwili sam
skontrolowaæ swoje dane. Inteligent-
na karta dowodu osobistego i/lub
elektronicznego paszportu pozwala
wiêc obywatelom na pe³n¹ ochronê
w³asnych cech identyfikacyjnych,
a równoczeœnie zapewnia dok³adn¹
i jednoznaczn¹ identyfikacjê.

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 253/06

84

PRZEGL¥D PIŒMIENNICTWA

CHRISTIAN HEIZMANN
(Die Rückkehr des „I” in ID)
2005, nr 5, s. 18–19

Podwy¿szenie sprawnoœci kontroli granicznej
dziêki kartom chipowym
i cechom biometrycznym

Najwy¿szy wymiar
bezpieczeñstwa dziêki biometrii

Dziêki wykorzystaniu technik bio-

metrycznych mo¿liwe jest przecho-
wywanie cech odcisku palca lub ob-
razu têczówki konkretnej osoby na
chipie razem z innymi informacjami
osobistymi, jak dane demograficzne
lub zdjêcie. Na przyk³ad podczas
kontroli granicznej podró¿ny mo¿e
po³o¿yæ swoj¹ kartê to¿samoœci lub
elektroniczny paszport na czytniku
i równoczeœnie z³o¿yæ odcisk palca
do zeskanowania. To¿samoœæ podró-
¿uj¹cego zostaje potwierdzona, je¿e-
li zeskanowany odcisk palca jest
identyczny z danymi przechowywa-
nymi na chipie. Po pozytywnym za-
koñczeniu autentyfikacji mo¿e on
udaæ siê w dalsz¹ drogê.

Metoda ta – obok zapobiegania

nielegalnym wjazdom do kraju – po-
zwala te¿ na znaczn¹ oszczêdnoœæ
czasu podczas kontroli paszportowej,
co w miêdzynarodowych portach lot-
niczych ma du¿e znaczenie. Obecnie
w wiêkszoœci projektów preferowane
jest zastosowanie metod biometrycz-
nych z wykorzystaniem techniki chi-
pów w programach kart identyfikacyj-
nych i elektronicznych paszportów.

Paszporty elektroniczne
stan¹ siê rzeczywistoœci¹

W niedalekiej przysz³oœci wprowa-

dzenie kart chipowych jako dowodów
osobistych i paszportów elektronicz-
nych bêdzie mo¿liwe tylko w ograni-
czonym stopniu. Obecnie wzmo¿one
zainteresowanie technik¹ kart chipo-
wych przyczynia siê do powstania
wielu nowych inicjatyw w zakresie
poprawy bezpieczeñstwa podró¿y na
ca³ym œwiecie. G³ówne wysi³ki kiero-
wane s¹ na wytworzenie nowych
standardów niezawodnej identyfikacji
pasa¿erów i personelu.

W nastêpstwie wydarzeñ 11 wrze-

œnia 2001 r. Kongres USA ustali³ plan
wprowadzenia elektronicznych doku-
mentów podró¿y opartych na techni-

ce chipowej, które maj¹ byæ przezna-
czone dla wszystkich obywateli USA
i krajów zwolnionych z obowi¹zku wi-
zowego. Aby osi¹gn¹æ najwy¿szy po-
ziom bezpieczeñstwa kontroli gra-
nicznej, zaleca siê wprowadzenie do
u¿ytku elektronicznych paszportów
zaopatrzonych w cechy biometrycz-
ne, przechowywane na bezkontakto-
wym mikroprocesorowym chipie.
Chip taki ma byæ wbudowany
w ok³adkê paszportu.

Od 2005 r. oczekuje siê od odpo-

wiednich placówek wszystkich kra-
jów, aby wydawane przez nie pasz-
porty spe³nia³y wymogi systemu,
z którym bêd¹ musieli zetkn¹æ siê
wszyscy podró¿ni wje¿d¿aj¹cy do
USA. Równie¿ inne kraje, takie jak
Singapur i Wielka Brytania, badaj¹
mo¿liwoœæ wprowadzenia techniki
kart chipowych do dokumentów po-
dró¿y, aby podwy¿szyæ sprawnoœæ
w³asnej kontroli granicznej.

Technika ta mo¿e znaleŸæ zasto-

sowanie tak¿e w kontroli uprawnieñ
dostêpu personelu us³ug cateringo-
wych i pilotów do stref chronionych
w obiektach takich jak porty lotnicze,
budynki towarzystw lotniczych i ich
kooperantów. Jest nawet prawdopo-
dobne, ¿e pierwsze karty chipowe
z cechami biometrycznymi bêd¹
wprowadzane i testowane w³aœnie
w zamkniêtych grupach u¿ytkowni-
ków. Wynika to z faktu, ¿e w takich
grupach ³atwiejsze jest sprawdzenie
funkcjonalnoœci systemu przed wpro-
wadzeniem go do u¿ytkowania przez
miliony osób podró¿uj¹cych.

Podró¿ do bezpiecznego œwiata

Przemys³ turystyczny zaczyna siê

ju¿ przygotowywaæ do zastosowania
techniki cyfrowej, obecnej w miej-
scach pracy i w ¿yciu codziennym.
Pierwsze kroki ju¿ zrobiono, a droga
do elektronicznych dowodów to¿sa-
moœci i paszportów nie jest d³uga.
Mo¿na oczekiwaæ, ¿e szybkie wpro-
wadzenie infrastruktury bezpieczeñ-
stwa do ruchu turystycznego przy-

wróci zaufanie konsumentów i przy-
czyni siê do wzrostu gospodarczego
w tej ga³êzi gospodarki.

Niezale¿nie od kosztów i nak³a-

dów, które s¹ niezbêdne dla osi¹-
gniêcia tego celu, istnieje wymierna
cena, któr¹ trzeba zap³aciæ, aby
uczyniæ œwiat bezpieczniejszym, ta-
kim, w którym chcia³oby siê ¿yæ i pra-
cowaæ i w którym jednoczeœnie chro-
niona by³aby to¿samoœæ cz³owieka.

oprac. Anna Henschke

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 253/06

85

PRZEGL¥D PIŒMIENNICTWA

Metoda profilowania

konopi na podstawie

sk³adu pierwiastkowego

– cz. III

(rozk³ad pierwiastków

w zielu konopi

– analiza porównawcza)
M. Kuras, M. Wachowicz

WartoϾ diagnostyczna

badañ osmologicznych
T. Bednarek

Trendy w œwiatowej

produkcji i obrocie

narkotykami
W. Krawczyk

Niepewna osmologia
D. Szymañski

J. Gurgul – recenzja

ksi¹¿ki „Kryminalistyka”
autorstwa:
J. Kasprzaka, B. M³odziejowskiego,
W. Brzêka, J. Moszczyñskiego

W nastêpnym numerze